+೦೧ ನಮ್ರನಿವೇದನ

ರಾಮಾಯ ರಾಮಭದ್ರಾಯ ರಾಮಚಂದ್ರಾಯ ವೇಧಸೇ ।
ರಘುನಾಥಾಯ ನಾಥಾಯ ಸೀತಾಯಾಃ ಪತಯೇ ನಮಃ ॥
ರಾಮಂ ರಾಮಾನುಜಂ ಸೀತಾಂ ಭರತಂ ಭರತಾನುಜಮ್ ।
ಸುಗ್ರೀವಂ ವಾಯುಸೂನಂ ಚ ಪ್ರಣಮಾಮಿ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥
ವೇದವೇದ್ಯೇ ಪರೇ ಪುಂಸಿ ಜಾತೇ ದಶರಾಥಾತ್ಮಜೇ ।
ವೇದಃ ಪ್ರಾಚೇತಸಾದಾಸೀತ್ ಸಾಕ್ಷಾದ್ ರಾಮಾಯಣಾತ್ಮನಾ ॥

ವೇದಗಳು ವರ್ಣಿಸುವ ಪರಮತತ್ತ್ವ ಶ್ರೀಮನ್ನಾರಾಯಣ ತತ್ತ್ವವೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮರೂಪದಿಂದ ನಿರೂಪಿತವಾಗಿದೆ. ವೇದವೇದ್ಯ ಪರಮಪುರುಷೋತ್ತಮನು ದಶರಥನಂದನ ಶ್ರೀರಾಮನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅವತರಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ವೇದವೇ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಮುಖದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮಾಯಣ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು ಎಂದು ಆಸ್ತಿಕರ ಚಿರಕಾಲದ ಮಾನ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ವಾಲ್ಮೀಕೀಯ ರಾಮಾಯಣದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ವೇದತುಲ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅವರ ‘ಆದಿಕಾವ್ಯ’ ಶ್ರೀಮದ್ವಾಲ್ಮೀಕೀಯ ರಾಮಾಯಣವು ಭೂತಳದ ಪ್ರಥಮ ಕಾವ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅದು ಎಲ್ಲರಿಗೆ ಪೂಜ್ಯವಸ್ತು ಆಗಿದೆ. ಭಾರತಕ್ಕಾದರೋ ಅದು ಪರಮ ಗೌರವದ ವಸ್ತು ಹಾಗೂ ನಿಜ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಬಹುಮೂಲ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಧಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಒಂದೊಂದು ಅಕ್ಷರವೂ ಮಹಾಪಾತಕವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವಂತಹುದು.

ಏಕೈಕಮಕ್ಷರಂ ಪುಂಸಾಂ ಮಹಾಪಾತಕನಾಶನಮ್ ।

ಇದು ಸಮಸ್ತ ಕಾವ್ಯಗಳ ಬೀಜವಾಗಿದೆ.

‘ಕಾವ್ಯ ಬೀಜಂ ಸನಾತನಮ್’ ।

(ಬೃ-ಧರ್ಮ 1/30/47)
ಶ್ರೀ ವೇದವ್ಯಾಸಾದಿ ಎಲ್ಲ ಕವಿಗಳು ಇದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿ ಪುರಾಣ, ಮಹಾಭಾರತಾದಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ‘ಬೃಹದ್ಧರ್ಮ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿತವಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀವ್ಯಾಸರು ಅನೇಕ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ರಾಮಾಯಣದ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯವನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ಕಂದಪುರಾಣದ ರಾಮಾಯಣ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯವನ್ನು ಈ ಗ್ರಂಥದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲೇ ಕೊಡಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ-ಪುಟ್ಟ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಗಳೂ ಬೇರೆಯೂ ಇವೆ. ವೇದವ್ಯಾಸರು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನ ಒತ್ತಾಯದಿಂದ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ ಮೇಲೆ ‘ರಾಮಾಯಣ ತಾತ್ಪರ್ಯ ದೀಪಿಕಾ’ ಎಂಬ ಒಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯೆ ಬರೆದಿರುವರು. ಇದರ ಒಂದು ಹಸ್ತಲಿಖಿತ ಪ್ರತಿಯು ಈಗಲೂ ಉಪಲಬ್ದವಾಗಿದೆ. ದಿವಾನ್ ಬಹಾದುರ ರಾಮಶಾಸ್ತ್ರಿಗಳು ತಮ್ಮ ‘ಸ್ಟಡೀಸ್ ಇನ್ ರಾಮಾಯಣ’ದ ದ್ವಿತೀಯ ಖಂಡದಲ್ಲಿ ಇದರ ಉಲ್ಲೇಖನವನ್ನು ಮಾಡಿರುವರು. ಈ ಪುಸ್ತಕವು 1944ರಲ್ಲಿ ಬಡೋದಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಿತವಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ ಹರಿವಂಶ ವಿಷ್ಣುಪರ್ವ (93/6-33)ದಲ್ಲಿಯೂ ಯದುವಂಶಿಯರು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ ನಾಟಕವನ್ನು ಆಡಿದ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.

ರಾಮಾಯಣಂ ಮಹಾಕಾವ್ಯಮುದ್ದಿಶ್ಯ ನಾಟಕಂ ಕೃತಮ್ ।

ವೇದವ್ಯಾಸರು ವಾಲ್ಮೀಕಿಗಳ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಬರೆದಿರುವರು. ಆದಿಕವಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯವರ ಕುರಿತು ಹೊಗಳದೆ ಇರುವ ಕವಿ-ಸಾಹಿತಿಗಳು ಯಾರೂ ಇರಲಾರರು. ಕವಿಕುಲತಿಲಕ, ಕಾಳಿದಾಸ, ಜಗದ್ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು, ರಾಮಾನುಜರು, ಮಾಧ್ವರು, ಗೋಸ್ವಾಮಿ ತುಳಸೀದಾಸರು ಆದಿ ಎಲ್ಲ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಮಹಾತ್ಮರು ವಾಲ್ಮೀಕಿಗಳನ್ನು ಪದೇ-ಪದೇ ಶ್ರದ್ಧಾಪೂರ್ವಕ ಸ್ಮರಿಸಿರುವರು.
ರಾಮಾಯಣದ ಮೇಲೆ ಅಗಣಿತ ಪ್ರಾಚೀನ ಟೀಕೆಗಳೂ ಇವೆ. 1) ಕತಕ ಟೀಕಾ (ಇದನ್ನು ನಾಗೋಜಿಭಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಗೋವಿಂದರಾಜಾದಿಗಳು ಬಹಳ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ) 2) ನಾಗೋಜಿಭಟ್ಟರ ತಿಲಕ ಅಥವಾ ರಾಮಾಭಿರಾಮೀ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ. 3) ಗೋವಿಂದರಾಜರ ಭೂಷಣ ಟೀಕಾ 4) ಶಿವಸಹಾಯಕೀ ರಾಮಾಯಣ ಶಿರೋಮಣಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ (ಇವೆಲ್ಲ ಟೀಕೆಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಗುಜರಾತಿ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರೆಸ್ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿತವಾಗಿದೆ). 5) ಮಾಹೇಶ್ವರತೀರ್ಥರ ತೀರ್ಥವ್ಯಾಖ್ಯಾ ಅಥವಾ ತತ್ತ್ವದೀಪ. 6) ಕಂದಾಲ ರಾಮಾನುಜರ ರಾಮಾನುಜೀಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ. 7) ವರದರಾಜಕೃತ ವಿವೇಕ ತಿಲಕ. 8) ತ್ಯ್ರಂಬಕರಾಜ ಮುಖಾನಿಯ ಧರ್ಮಾಕೂತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ. 9) ರಾಮಾನಂದತೀರ್ಥರ ರಾಮಾಯಣ ಕೂಟ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ. ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ ಚತುರರ್ಥದೀಪಿಕಾ, ರಾಮಾಯಣ ವಿರೋಧ ಪರಿಹಾರ, ರಾಮಾಯಣಸೇತು, ತಾತ್ಪರ್ಯತರಣಿ, ಶೃಂಗಾರಸುಧಾಕಾರ, ರಾಮಾಯಣಸಪ್ತಬಿಂಬ, ಮನೋರಮಾ ಆದಿ ಅನೇಕ ಟೀಕೆಗಳು ಇವೆ. ‘ರೀಡಿಂಗ್ ಇನ್ ರಾಮಾಯಣ’ದ ಅನುಸಾರ ಎಷ್ಟೋ ಟೀಕೆಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಅಹೋಬಲರ ‘ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಹೃದಯ’ (ತನಿಶ್ಲೋಕಿ) ವ್ಯಾಖ್ಯಾ, ಅವರ ಶಿಷ್ಯರ ವಿರೋಧ ಭಂಜನೀ ಟೀಕಾ, ಮಾಧವಾಚಾರ್ಯರ ರಾಮಾಯಣ ತಾತ್ಪರ್ಯ ನಿರ್ಣಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ, ಶ್ರೀ ಅಪ್ಪಯ್ಯದೀಕ್ಷಿತೇಂದ್ರರ ಇದೇ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯೂ ಇದೆ. (ಇವರು ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಶಿವಪರವೆಂದು ಸಿದ್ಧಮಾಡಿರುವರು). ಪ್ರಬಾಲಮುಕುಂದ ಸೂರಿಯ ರಾಮಾಯಣ ಭೂಷಣ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀರಾಮಭದ್ರಾಶ್ರಮರ ಸುಬೋಧಿನೀ ಟೀಕಾ. ಡಾ॥ ಎಂ. ಕೃಷ್ಣಮಾಚಾರಿಯವರು ತಮ್ಮ ‘ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಆಫ್ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಸಂಸ್ಕೃತ ಲಿಟರೇಚರ್’ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವುಗಳ ಲೇಖಕರ ಹೆಸರುಗಳು ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿವೆ. ಉದಾ-ಅಮೃತ ಕತಕ, ರಾಮಾಯಣ ಸಾರದೀಪಿಕಾ, ಗುರುಬಾಲಾ ಚಿತ್ತರಂಜೀನೀ, ವಿದ್ವನ್ಮನೋರಂಜಿನೀ, ಮುಂತಾದವು. ಅವರು ವರದರಾಜಾಚಾರ್ಯರ ರಾಮಾಯಣ ಸಾರಸಂಗ್ರಹ, ದೇವರಾಮಭಟ್ಠರ ವಿಷಯಪದಾರ್ಥ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ, ನರಸಿಂಹಶಾಸ್ತ್ರಿಗಳ ಕಲ್ಪವಲ್ಲಿಕಾ, ವೆಂಕಟಾಚಾರ್ಯರ ರಾಮಾಯಣಾರ್ಥಪ್ರಕಾಶಿಕಾ, ವೆಂಕಟಾಚಾರ್ಯರ ರಾಮಾಯಣ ಕಥಾ ವಿಮರ್ಶ ಮುಂತಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ ಕೆಲವು ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ‘ಮಧ್ವವಿಲಾಸ’ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿತವಾಗಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಗಳಾಗಿವೆ. ಅಜ್ಞಾತ ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಗಳು ಹಿಂದಿಯ ಅನೇಕಾನೇಕ ದ್ವೈತ, ಅದ್ವೈತ, ಶುದ್ಧಾದ್ವೈತ, ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ ಮತದವರ, ಆರ್ಯಸಮಾಜದ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಗಳು ಬಂಗಾಲೀ, ಮರಾಠಿ, ಕನ್ನಡ, ಗುಜರಾತಿ ಮೊದಲಾದ ಬೇರೆ-ಬೇರೆ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ, ಫ್ರೆಂಚ್, ಆಂಗ್ಲ, ಮೊದಲಾದ ಇತರ ವಿದೇಶಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಅನುವಾದ ಟೀಕೆ-ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಎಣಿಸಲಾರದಷ್ಟು ಇವೆ. ಇದರ ಅಂತ್ಯವೇ ಆಗಲಾರದು.