१५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०१

०१ अथ वै भवति ॥

Buhler - ०१
  1. Now indeed (that) happens (also which the following verses teach):
मूलम् - ०१

०१ अथ वै भवति ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०२

०२ अग्नौ करणशेषेण तद् अन्नम् अभिघारयेत् ।
निरङ्गुष्ठं तु यद् दत्तं न तत् प्रीणाति वै पितृ̄न् ॥

Buhler - ०२
  1. ‘Let him sprinkle that food with the remainder of the burnt oblations. But what is given without (touching it with) the thumb does not gladden the manes.’ 1
मूलम् - ०२

०२ अग्नौ करणशेषेण तद् अन्नम् अभिघारयेत् ।
निरङ्गुष्ठं तु यद् दत्तं न तत् प्रीणाति वै पितृ̄न् ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०३

०३ उभयोः शाखयोर् मुक्तं पितृभ्यो ऽन्नं निवेदितम् ।
तद् अन्तरम् उपासन्ते असुरा दुष्टचेतसः ॥ [k: उपासन्ते ऽसुरा वै]

Buhler - ०३
  1. ‘The malevolent Asuras seek an opportunity (to snatch away) that food intended for the manes, which is not supported with both hands.’ 2
मूलम् - ०३

०३ उभयोः शाखयोर् मुक्तं पितृभ्यो ऽन्नं निवेदितम् ।
तद् अन्तरम् उपासन्ते असुरा दुष्टचेतसः ॥ [k: उपासन्ते ऽसुरा वै]

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०४

०४ यातुधानाः पिशाचाश् च प्रतिलुम्पन्ति तद् धविः ।
तिलदाने ह्य् अदायाश् च तथा क्रोधवशे ऽसुराः ॥

Buhler - ०४
  1. ‘The Yātudhānas and Piśācas, who receive no share, steal the food if sesamum grains are not scattered (on the seats of the guests), and the Asuras (take it) if (the host) is under the sway of anger.’ 3
मूलम् - ०४

०४ यातुधानाः पिशाचाश् च प्रतिलुम्पन्ति तद् धविः ।
तिलदाने ह्य् अदायाश् च तथा क्रोधवशे ऽसुराः ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०५

०५ काषायवासा यान् कुरुते जपहोमप्रतिग्रहान् ।
न तद् देवंगमं भवति हव्यकव्येषुयद् धविः ॥ [k: देवगमं]

Buhler - ०५
  1. ‘If a person dressed in reddish clothes mutters prayers, offers burnt oblations, or receives gifts, the sacrificial viands, offered at sacrifices to the gods or to the manes, do not reach the deities.’ 4
मूलम् - ०५

०५ काषायवासा यान् कुरुते जपहोमप्रतिग्रहान् ।
न तद् देवंगमं भवति हव्यकव्येषुयद् धविः ॥ [k: देवगमं]

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०६

०६ यच् च दत्तम् अनङ्गुष्ठं यच् चैव प्रतिगृह्यते ।
आचामति च यस् तिष्ठन् न स तेन समृध्यते ॥ इति ॥

Buhler - ०६
  1. ‘If gifts are given or received without (touching them with) the thumb and, if one sips water standing, (the performer of the act) is not benefited thereby.’
मूलम् - ०६

०६ यच् च दत्तम् अनङ्गुष्ठं यच् चैव प्रतिगृह्यते ।
आचामति च यस् तिष्ठन् न स तेन समृध्यते ॥ इति ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०७

०७ आद्यन्तयोर् अपां प्रदानं सर्वत्र ॥

Buhler - ०७
  1. At the beginning and at the end (of a Śrāddha) water must be giver. (to the guests). 5
मूलम् - ०७

०७ आद्यन्तयोर् अपां प्रदानं सर्वत्र ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०८

०८ जयप्रभृति यथाविधानम् ॥

Buhler - ०८
  1. In every case the muttering (of sacred texts) and the other (necessary acts must be performed) according to the rule.
मूलम् - ०८

०८ जयप्रभृति यथाविधानम् ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ०९

०९ शेषम् उक्तम् अष्टकाहोमे ॥

Buhler - ०९
  1. The remaining (rules) have been prescribed (in the section) on the burnt oblations on Aṣṭakā (days). 6
मूलम् - ०९

०९ शेषम् उक्तम् अष्टकाहोमे ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०

१० द्वौ दैवे पितृकार्ये त्रीन् एकैकम् उभयत्र वा । [k: देवे]
भोजयेत् सुसमृद्धो ऽपि न प्रसज्येत [k: प्रसज्जेत] विस्तरे ॥

Buhler - १०
  1. ‘He shall feed two (Brāhmaṇas) at the offering to the gods and three at the offering to the manes, or a single man on either occasion. Even a very wealthy man shall not be anxious (to entertain) a large company.’ 7
मूलम् - १०

१० द्वौ दैवे पितृकार्ये त्रीन् एकैकम् उभयत्र वा । [k: देवे]
भोजयेत् सुसमृद्धो ऽपि न प्रसज्येत [k: प्रसज्जेत] विस्तरे ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११

११ सत्क्रियां देशकालौ च शौचं ब्राह्मणसंपदम् ।
पञ्चैतान् विस्तरो हन्ति तस्मात् तं परिवर्जयेत् ॥

Buhler - ११
  1. ‘A large company destroys these five (advantages), the respectful treatment (of the invited guests, the propriety of) time and place, purity and (the selection of) virtuous Brāhmaṇa (guests); therefore he shall not invite (a large number).’
मूलम् - ११

११ सत्क्रियां देशकालौ च शौचं ब्राह्मणसंपदम् ।
पञ्चैतान् विस्तरो हन्ति तस्मात् तं परिवर्जयेत् ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२

१२ उरस्तः पितरस् तस्य वामतश् च पितामहाः ।
दक्षिणतः प्रपितामहाः पृष्ठतः पिण्डतर्ककाः ॥ इति ॥

Buhler - १२
  1. ‘In front (feed) the fathers of the (sacrificer), to the left the grandfathers, to the right the great-grandfathers, and at the back those who pare off (portions) from the cakes.’ 8
मूलम् - १२

१२ उरस्तः पितरस् तस्य वामतश् च पितामहाः ।
दक्षिणतः प्रपितामहाः पृष्ठतः पिण्डतर्ककाः ॥ इति ॥

    1. Manu III, 215. See also above, II, 8, 14, 10.
     ↩︎

  2. Vasiṣṭha XI, 25. ↩︎

  3. Viṣṇu LXXIII, x a; Manu III, 229. ↩︎

  4. Govinda states that the rule is intended to teach that the sacrificer and the guests at a Śrāddha must be dressed in white, p. 270 and that ascetics are not to be invited. But see Vasiṣṭha XI, 17, 34. ↩︎

  5. Viṣṇu LXXIII, 12, 27, and above, II, 8, 14, 6. ↩︎

  6. Baudhāyana Gṛhya-sūtra II, 17, 18. ↩︎

  7. -11. Vasiṣṭha XI, 27-28. ↩︎

  8. In the beginning of the verse I read with M. and the I. O. copy of the commentary urastaḥ pitaras tasya, and in the end with the Dekhan and Gujarāt MSS. piṇḍatakṣakāḥ. M. reads piṇḍatarkyā, and the copies of the commentary piṇḍodakāḥ. Both these p. 271 readings are clearly corrupt, and so is the var. lect. of the Gṛhya-saṃgraha, quoted in the Petersburg Dictionary, piṇḍatarkukāḥ. Piṇḍatakṣakāḥ, ’the cutters or parers of the cakes,’ is appropriate, because the remoter ancestors, who, as Govinda too declares, are meant by the term, obtain the fragments of the funeral cakes. ↩︎