शुल्बम्

दर्भ-प्रमाणानि

15 सन्नखम् मुष्टिं लुनोति ...{Loading}...

+++(अङ्गुष्ठ-तर्जन्य्-अग्र-मेलनेन)+++ संनखं मुष्टिं लुनो+++(ना)+++ति १५

16 स प्रस्तरः ...{Loading}...

स प्रस्तरः +++(इति प्रमाणम्, प्रथममुष्टेश् च नाम)+++ १६

17 कुल्मिमात्रोऽरत्निः प्रादेश ऊर्वस्थि ...{Loading}...

कुल्मिमात्रो +++(=गोपुच्छम् गोग्रासो वा)+++, ऽरत्निः +++(=कूर्परात् कनिष्ठिकान्तं)+++, +++(द्वादशाङ्गुलिविस्तारः)+++ प्रादेश, ऊर्व्-अस्थि, जान्व्-अस्थि, स्रुग्-दण्ड
इति वा तिर्यक्प्रमाणानि १७

02 अयुजो मुष्टींल्लुनोति ...{Loading}...

अयुजो मुष्टील्ँ लुनोति २

03 तथा निधनानि ...{Loading}...

तथा निधनानि+++(=मुष्टीनां राशयः)+++ +++(अयुञ्जि भवन्ति।)+++३

04 तेषाम् प्रस्तरोऽयुगर्थ इत्येके ...{Loading}...

तेषां +++(निधनगतानां दर्भमुष्टीनाम्)+++ प्रस्तरो ऽयुगर्थ इत्येके (नाम तेषु प्रस्तरो ऽन्तर्भवतीति) ४

05 प्रस्तरे याथाकामी ...{Loading}...

+++(आपस्तम्बस्तु -)+++ प्रस्तरे याथाकामी ५

अगारः

{देवकर्मभ्य} उत्तरत उपचारो (=सञ्चारावकाशः) विहारः (=आगारः) १०

यज्ञायुधानि

05 तेषां यान्यनादिष्टवृक्षाणि वैकङ्कतानि ...{Loading}...

तेषां यान्य् अनादिष्ट-वृक्षाणि
वैकङ्कतानि स्युः ।
यो वा यज्ञियो वृक्षः फलग्रहिः ५

स्रुचः

06 खादिरः स्रुवो वैकङ्कत्यग्निहोत्रहवणी ...{Loading}...

खादिरः स्रुवो,
वैकङ्कत्य् अग्नि-होत्र-हवणी+++(←स्रुक् इव)+++,
बाहुमात्र्य् अरत्निमात्री+++(=कूर्परात् कनिष्ठिकान्तं यावत्)+++ वा ६

10 प्रणीताप्रणयनम् पात्रसंसादनात्पूर्वमेके समामनन्ति ...{Loading}...

प्रणीताप्रणयनं पात्रसंसादनात् पूर्वम् एके समामनन्ति ।

खादिरः स्रुवः पर्णमयी जुहूर् आश्वत्थ्य् उपभृद्, वैकङ्कती ध्रुवा+++(=बृहत्तमा दर्वी)+++ १०

11 एतेषां वा वृक्षाणामेकस्य ...{Loading}...

+++(अलाभपक्षे)+++ एतेषां वा वृक्षाणामेकस्य स्रुचः +++(स्रुचश्च सर्वाः)+++ कारयेत् ११

12 बाहुमात्र्योऽरत्निमात्र्यो वाग्राग्रास्त्वक्तोबिला हंसमुख्यः ...{Loading}...

बाहुमात्र्यो ऽरत्निमात्र्यो वाग्राग्रास् +++(=अग्रभागो मुखं यासान् ताः)+++ त्वक्तोबिला +++(=त्वग्भागे बिलं यासन् ताः)+++ हंसमुख्यः १२

अहोमार्थाः

13 स्फ्यः शम्या प्राशित्रहरणमिति ...{Loading}...

स्फ्यः शम्या+++(=दण्डविशेषः)+++ प्राशित्रहरणम्+++(=ब्रह्मण इडाभागो यत्र रक्ष्यते)+++ इति खादिराणि १३

14 वारणान्यहोमार्थानि भवन्ति ...{Loading}...

वारणान्य्+++(=वरणकृतानि, Crataeva Roxburghii)+++ अहोमार्थानि भवन्ति १४

वायव्य-कुम्भाः

04 प्रादेशमात्राण्यूर्ध्वसानून्युपरिष्टादासेचनवन्ति मध्ये सन्नतानि ...{Loading}...

प्रादेशमात्राण्य् ऊर्ध्व-सानून्य्
उपरिष्टाद् आसेचनवन्ति
मध्ये सन्नतानि वायव्यानि भवन्ति ४