01 मन्थान्कल्पयन्ति आज्यमन्थम् ब्राह्मणः ...{Loading}...
मन्थान्कल्पयन्ति । आज्यमन्थं ब्राह्मणः पयोमन्थं राजन्यो दधिमन्थं वैश्य उदमन्थं शूद्रः १
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
25.22b-26.1. rāḍasi virāḍasi…1 with these formulae one by one they prepare stirred drinks: (thus) a Brāhmaṇa ghee stirred mixture, Kṣatriya a milk-stirred mixture; a Vaiśya a curds-stirred mixture, a Sūdra a water-stirred mixture.
मूलम् ...{Loading}...
मन्थान्कल्पयन्ति । आज्यमन्थं ब्राह्मणः पयोमन्थं राजन्यो दधिमन्थं वैश्य उदमन्थं शूद्रः १
02 इन्द्राय त्वा तेजस्वते ...{Loading}...
इन्द्राय त्वा तेजस्वते तेजस्वन्तं श्रीणामीति ब्राह्मणः सक्तुभिराज्यं श्रीत्वा तेजोऽसीत्यभिमन्त्र्य तत्ते प्रयच्छामीति यजमानाय प्रयच्छति २
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having mixed ghee with coarse flour with indraya tvā then having addressed it with tejo’si, a Brāhmaṇa gives it to the sacrificer with tat te prayacchāmi1.
मूलम् ...{Loading}...
इन्द्राय त्वा तेजस्वते तेजस्वन्तं श्रीणामीति ब्राह्मणः सक्तुभिराज्यं श्रीत्वा तेजोऽसीत्यभिमन्त्र्य तत्ते प्रयच्छामीति यजमानाय प्रयच्छति २
03 तेजस्वदस्तु मे मुखमिति ...{Loading}...
तेजस्वदस्तु मे मुखमिति प्रतिगृह्य भक्षयति ३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having accepted (the mixture) with tejasvadastu me mukham…1 (the sacrificer) consumes it.
मूलम् ...{Loading}...
तेजस्वदस्तु मे मुखमिति प्रतिगृह्य भक्षयति ३
04 एवमितरेषामुत्तरौत्तरः श्रयणोऽभिमन्त्रणः प्रदानो ...{Loading}...
एवमितरेषामुत्तरौत्तरः श्रयणोऽभिमन्त्रणः प्रदानो भक्षणश्च यथालिङ्गम् ४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- In the same manner each latter (formula) is to be used for mixing, addressing, giving, and consuming, in accordance with the characteristic mark (indicating the action) for others (i.e. Kṣatriya, Vaiśya, and Śūdra1.
मूलम् ...{Loading}...
एवमितरेषामुत्तरौत्तरः श्रयणोऽभिमन्त्रणः प्रदानो भक्षणश्च यथालिङ्गम् ४
05 सर्वान्यजमानो भक्षयित्वा हिरण्यम् ...{Loading}...
सर्वान्यजमानो भक्षयित्वा हिरण्यं ब्राह्मणाय ददाति । तिसृधन्वं राजन्याय । अष्ट्रां वैश्याय । माषकमण्डलुं शूद्राय ५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having consumed all the (mixtures) the sacrificer gives gold to the Brāhmaṇa; a bow with three arrows to the Kṣatriya, a prickle to the Vaiśya, and Kamaṇdalu-type jar to the Śūdra.1
मूलम् ...{Loading}...
सर्वान्यजमानो भक्षयित्वा हिरण्यं ब्राह्मणाय ददाति । तिसृधन्वं राजन्याय । अष्ट्रां वैश्याय । माषकमण्डलुं शूद्राय ५
06 ओदनशेषं यजमानः प्राश्नाति ...{Loading}...
ओदनशेषं यजमानः प्राश्नाति ६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- The sacrificer eats the remaining rice-pap.
मूलम् ...{Loading}...
ओदनशेषं यजमानः प्राश्नाति ६
07 इममग्न आयुषे वर्चसे ...{Loading}...
इममग्न आयुषे वर्चसे कृधीति प्राश्नन्तमभिमन्त्रयते ७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The Adhvaryu) addresses the sacrificer while he is eating, with imamagna āyuse varcase… (TB II.7.7.5).
मूलम् ...{Loading}...
इममग्न आयुषे वर्चसे कृधीति प्राश्नन्तमभिमन्त्रयते ७
08 हिरण्यं यजमानायाबध्नाति ...{Loading}...
हिरण्यं यजमानायाबध्नाति ८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- He ties a gold (-piece) to the sacrificer.1
मूलम् ...{Loading}...
हिरण्यं यजमानायाबध्नाति ८
09 आयुरसि विश्वायुरसीत्याबध्यमाने जपति ...{Loading}...
आयुरसि विश्वायुरसीत्याबध्यमाने जपति ९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- While it is being tied (the sacrificer) mutters āyurasi viśvāyurasi… (TB II.7.7.6).
मूलम् ...{Loading}...
आयुरसि विश्वायुरसीत्याबध्यमाने जपति ९
10 अपाङ् ग्रहान्गृह्णन्ति ये ...{Loading}...
अपां ग्रहान्गृह्णन्ति ये मन्थान्कल्पयन्त्यपां यो द्रवणे रस इत्येतैः प्रतिमन्त्रम् १०
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- The same persons1 who prepare the stirred mixtures draw the scoops of water each with one of the formulae beginning with yo draviṇe rasaḥ… (TB II.1.7.7).
मूलम् ...{Loading}...
अपां ग्रहान्गृह्णन्ति ये मन्थान्कल्पयन्त्यपां यो द्रवणे रस इत्येतैः प्रतिमन्त्रम् १०
11 तैरेनं संसृष्टैरभिषिञ्चति यतो ...{Loading}...
तैरेनं संसृष्टैरभिषिञ्चति यतो वातो मनोजवा इति ११
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (Having) mixed together (the Adhvaryu) sprinkles those waters on him (the sacrificer) with yato vāto manojavāḥ… (TB II.7.7.6).
मूलम् ...{Loading}...
तैरेनं संसृष्टैरभिषिञ्चति यतो वातो मनोजवा इति ११
12 समुद्र इवासि गह्मनेत्येनमभिमन्त्र्याथैनन् ...{Loading}...
समुद्र इवासि गह्मनेत्येनमभिमन्त्र्याथैनं त्रिभिर्दर्भपुञ्जीलैः पवयति १२
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Then having addressed him with samudra ivāsi… (TB II.7.7.6) he purifies him (the sacrificer) with bunches of Darbha-grass.1
मूलम् ...{Loading}...
समुद्र इवासि गह्मनेत्येनमभिमन्त्र्याथैनं त्रिभिर्दर्भपुञ्जीलैः पवयति १२
13 अवभृथप्रत्याम्नायो भवतीति विज्ञायते ...{Loading}...
अवभृथप्रत्याम्नायो भवतीति विज्ञायते १३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- It is known from a Brāhmaṇa-text: “Thereby the Avabhr̥tha (-bath) is substituted".1
मूलम् ...{Loading}...
अवभृथप्रत्याम्नायो भवतीति विज्ञायते १३
14 अग्रेणाहवनीयं रथोऽवस्थितो भवति ...{Loading}...
अग्रेणाहवनीयं रथोऽवस्थितो भवति १४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- In front of the Āhavanīya, a chariot is situated.
मूलम् ...{Loading}...
अग्रेणाहवनीयं रथोऽवस्थितो भवति १४
15 अभि प्रेहीति तं ...{Loading}...
अभि प्रेहीति तं यजमानोऽभ्येति १५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- The sacrificer goes towards it with abhi prehi….1
मूलम् ...{Loading}...
अभि प्रेहीति तं यजमानोऽभ्येति १५
16 आतिष्ठ मित्रवर्धन इत्यारोहन्तमभिमन्त्रयते ...{Loading}...
आतिष्ठ मित्रवर्धन इत्यारोहन्तमभिमन्त्रयते १६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The Adhvaryu) addresses (the sacrificer) mounting (upon the chariot) with ātiṣṭha mitravardhanaḥ.1
मूलम् ...{Loading}...
आतिष्ठ मित्रवर्धन इत्यारोहन्तमभिमन्त्रयते १६
17 अङ्कौ न्यङ्काविति रथचक्रे ...{Loading}...
अङ्कौ न्यङ्काविति रथचक्रे अभिमृशति । पक्षसी वा १७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The sacrificer) touches, the wheels of the chariot or both the sides of it with aṅkau nyaṅkau….1
मूलम् ...{Loading}...
अङ्कौ न्यङ्काविति रथचक्रे अभिमृशति । पक्षसी वा १७
18 आतिष्ठ वृत्रहन्निति पञ्चभिरारूढम् ...{Loading}...
आतिष्ठ वृत्रहन्निति पञ्चभिरारूढम् १८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The Adhvaryu) addresses the sacrificer who has mounted upon the chariot with five verses beginning with ātiṣṭha vr̥trahan….1
मूलम् ...{Loading}...
आतिष्ठ वृत्रहन्निति पञ्चभिरारूढम् १८
19 दिदृक्षेण्यो दर्शनीयो भवति ...{Loading}...
दिदृक्षेण्यो दर्शनीयो भवति य एतेन यजत इति विज्ञायते १९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- It is known (from a Brāmaṇa-text) “(The sacrificer) who performs this sacrifice becomes worthy to be desired to be seen and worthy to be seen."1
मूलम् ...{Loading}...
दिदृक्षेण्यो दर्शनीयो भवति य एतेन यजत इति विज्ञायते १९
इति षड्विंशी कण्डिका