01 पञ्चाहः पुरुषमेधः ...{Loading}...
पञ्चाहः पुरुषमेधः १
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Puruṣamedha (Man-sacrifice) is a five-day (Soma sacrifice).
मूलम् ...{Loading}...
पञ्चाहः पुरुषमेधः १
02 ब्राह्मणो राजन्यो वा ...{Loading}...
ब्राह्मणो राजन्यो वा यजेत २
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- A Brahmin or a Kṣatriya may perform(it).
मूलम् ...{Loading}...
ब्राह्मणो राजन्यो वा यजेत २
03 ओजो वीर्यमाप्नोति सर्वा ...{Loading}...
ओजो वीर्यमाप्नोति । सर्वा व्यष्टीर्व्यश्नुते ३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- He obtains strength and power; obtains all the obtainments.
मूलम् ...{Loading}...
ओजो वीर्यमाप्नोति । सर्वा व्यष्टीर्व्यश्नुते ३
04 एकादशसु यूपेष्वेकादशाग्नीषोमीयाः ...{Loading}...
एकादशसु यूपेष्वेकादशाग्नीषोमीयाः ४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- There should be eleven (he- goats) to be offered to Agni-Soma, (to be bound) at eleven sacrificial posts (on the day preceding the Soma days).1
मूलम् ...{Loading}...
एकादशसु यूपेष्वेकादशाग्नीषोमीयाः ४
05 पञ्चशारदीयवदहानि अग्निष्टोमो वोपोत्तमः ...{Loading}...
पञ्चशारदीयवदहानि । अग्निष्टोमो वोपोत्तमः ५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The Soma-sacrificial) days should be as in Pañca śāradīyia1 (sacrifice); optionally the penultimate (day should be) Agniṣṭoma.
मूलम् ...{Loading}...
पञ्चशारदीयवदहानि । अग्निष्टोमो वोपोत्तमः ५
06 देव सवितः तत्सवितुः ...{Loading}...
देव सवितः । तत्सवितुः । विश्वानि देव सवितरिति तिस्रः सावित्रीर्हुत्वा मध्यमेऽहन्पशूनुपाकरोति ६
मूलम् ...{Loading}...
देव सवितः । तत्सवितुः । विश्वानि देव सवितरिति तिस्रः सावित्रीर्हुत्वा मध्यमेऽहन्पशूनुपाकरोति ६
07 द्वयानैकादशिनानुपाकृत्य पुरुषान् ...{Loading}...
द्वयानैकादशिनानुपाकृत्य पुरुषान् ७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- After he has dedicated two sets of eleven (animals) (he dedicates) men
मूलम् ...{Loading}...
द्वयानैकादशिनानुपाकृत्य पुरुषान् ७
08 ब्रह्मणे ब्राह्मणमालभत इत्येतद्यथासमाम्नातम् ...{Loading}...
ब्रह्मणे ब्राह्मणमालभत इत्येतद्यथासमाम्नातम् ८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- in accordance with the transmitted text beginning with “He seizes a brahmin for Brahman."1
मूलम् ...{Loading}...
ब्रह्मणे ब्राह्मणमालभत इत्येतद्यथासमाम्नातम् ८
09 तान्यूपान्तरालेषु धारयन्ति ...{Loading}...
तान्यूपान्तरालेषु धारयन्ति ९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- They hold them in the spaces between the sacrificial posts.
मूलम् ...{Loading}...
तान्यूपान्तरालेषु धारयन्ति ९
10 उपाकृतान्दक्षिणतोऽवस्थाय ब्रह्मा सहस्रशीर्षा ...{Loading}...
उपाकृतान्दक्षिणतोऽवस्थाय ब्रह्मा सहस्रशीर्षा पुरुष इति पुरुषेण नारायणेन परा चानुशंसति १०
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- When they are dedicated, the Brahman-priest, after having placed himself to the south, recites the Puruṣa-Nārāyaṇa hymn1 beginning with sahasraśirṣā puruṣaḥ without repetition (parācā).
मूलम् ...{Loading}...
उपाकृतान्दक्षिणतोऽवस्थाय ब्रह्मा सहस्रशीर्षा पुरुष इति पुरुषेण नारायणेन परा चानुशंसति १०
11 पर्यग्निकृतानुदीचो नीत्योत्सृज्याज्येन तद्देवता ...{Loading}...
पर्यग्निकृतानुदीचो नीत्योत्सृज्याज्येन तद्देवता आहुतीर्हुत्वा द्वयैरैकादशिनैः संस्थापयति ११
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having carried fire around (the men), having taken them to the north, having set them free, having made libations to their deities by means of ghee, he establishes (the sacrifice) completely (i.e. concludes it) by means of the two sets of eleven (victims).1
मूलम् ...{Loading}...
पर्यग्निकृतानुदीचो नीत्योत्सृज्याज्येन तद्देवता आहुतीर्हुत्वा द्वयैरैकादशिनैः संस्थापयति ११
12 दक्षिणाकाले यदब्राह्मणानान् दिक्षु ...{Loading}...
दक्षिणाकाले यदब्राह्मणानां दिक्षु वित्तं तत्सभूमि ददाति यथाश्वमेधे १२
मूलम् ...{Loading}...
दक्षिणाकाले यदब्राह्मणानां दिक्षु वित्तं तत्सभूमि ददाति यथाश्वमेधे १२
13 ब्राह्मणो यजमानः सर्ववेदसम् ...{Loading}...
ब्राह्मणो यजमानः सर्ववेदसम् १३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (If) the sacrificer is a Brahmin, he gives all his possessions.1
मूलम् ...{Loading}...
ब्राह्मणो यजमानः सर्ववेदसम् १३
14 एतस्मिन्नेवाहन्यश्वमेधवदभिषेकः ...{Loading}...
एतस्मिन्नेवाहन्यश्वमेधवदभिषेकः १४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- On the same day the sprinkling of water (Abhiṣeka) takes place as in the Aśvamedha-sacrifice.1
मूलम् ...{Loading}...
एतस्मिन्नेवाहन्यश्वमेधवदभिषेकः १४
15 एकादशानूबन्ध्याः सौरीर्वैश्वदेवीः प्राजापत्या ...{Loading}...
एकादशानूबन्ध्याः सौरीर्वैश्वदेवीः प्राजापत्या वा १५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- There should be eleven Anūbandhyā cows to be offered either to Sūrya or Viśvedevas or Prajāpati1.
मूलम् ...{Loading}...
एकादशानूबन्ध्याः सौरीर्वैश्वदेवीः प्राजापत्या वा १५
16 त्रैधातवीययोदवसाय पृथगरणीष्वग्नीन्समारोप्योत्तरनारायणेनादित्यमुपस्थायारण्यमवतिष्ठेत ...{Loading}...
त्रैधातवीययोदवसाय पृथगरणीष्वग्नीन्समारोप्योत्तरनारायणेनादित्यमुपस्थायारण्यमवतिष्ठेत १६
मूलम् ...{Loading}...
त्रैधातवीययोदवसाय पृथगरणीष्वग्नीन्समारोप्योत्तरनारायणेनादित्यमुपस्थायारण्यमवतिष्ठेत १६
17 ग्रामं वा प्रविश्य ...{Loading}...
ग्रामं वा प्रविश्य त्रैधातवीयया यजेत १७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Optionally, having entered into the village, he should perform the Traidhātarīyā-offering,1
मूलम् ...{Loading}...
ग्रामं वा प्रविश्य त्रैधातवीयया यजेत १७
इति चतुर्विंशी कण्डिका