01 अथैनम् प्रतिदिशम् प्रोक्षति ...{Loading}...
अथैनं प्रतिदिशं प्रोक्षति १
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Then (The Adhvaryu) sprinkles water on the horse in every direction:
मूलम् ...{Loading}...
अथैनं प्रतिदिशं प्रोक्षति १
02 प्रजापतये त्वा जुष्टम् ...{Loading}...
प्रजापतये त्वा जुष्टं प्रोक्षामीति पुरस्तात्प्रत्यङ् तिष्ठन् २
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- standing in the east with his face to the west with prajāpataye tvā..;
मूलम् ...{Loading}...
प्रजापतये त्वा जुष्टं प्रोक्षामीति पुरस्तात्प्रत्यङ् तिष्ठन् २
03 इन्द्राग्निभ्यान् त्वेति दक्षिणत ...{Loading}...
इन्द्राग्निभ्यां त्वेति दक्षिणत उदङ् ३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- standing in the south with his face to the north with indrāgnibhyāṁ tvā;
मूलम् ...{Loading}...
इन्द्राग्निभ्यां त्वेति दक्षिणत उदङ् ३
04 वायवे त्वेति पश्चात्प्राङ् ...{Loading}...
वायवे त्वेति पश्चात्प्राङ् ४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- standing in the west with his face to the east with vāyave tvā;
मूलम् ...{Loading}...
वायवे त्वेति पश्चात्प्राङ् ४
05 विश्वेभ्यस्त्वा देवेभ्य इत्युत्तरतो ...{Loading}...
विश्वेभ्यस्त्वा देवेभ्य इत्युत्तरतो दक्षिणा ५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- standing in the north with his face to the south
मूलम् ...{Loading}...
विश्वेभ्यस्त्वा देवेभ्य इत्युत्तरतो दक्षिणा ५
06 देवेभ्यस्त्वेत्यधस्तात् ...{Loading}...
देवेभ्यस्त्वेत्यधस्तात् ६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- with viśvebhyas tvā devebhyaḥ;
मूलम् ...{Loading}...
देवेभ्यस्त्वेत्यधस्तात् ६
07 सर्वेभ्यस्त्वा देवेभ्य इत्युपरिष्टात् ...{Loading}...
सर्वेभ्यस्त्वा देवेभ्य इत्युपरिष्टात् ७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- with sarvebhyastvā devebhyaḥ above;
मूलम् ...{Loading}...
सर्वेभ्यस्त्वा देवेभ्य इत्युपरिष्टात् ७
08 पृथिव्यै त्वान्तरिक्षाय त्वा ...{Loading}...
पृथिव्यै त्वान्तरिक्षाय त्वा दिवे त्वेति शेषम् ८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- with pr̥thivyai tvā… the remaining.1
मूलम् ...{Loading}...
पृथिव्यै त्वान्तरिक्षाय त्वा दिवे त्वेति शेषम् ८
09 विभूर्मात्रा प्रभूः पित्रेत्यश्वस्य ...{Loading}...
विभूर्मात्रा प्रभूः पित्रेत्यश्वस्य दक्षिणे कर्णे यजमानमश्वनामानि वाचयित्वाग्नये स्वाहा स्वाहेन्द्राग्निभ्यामिति पूर्वहोमान्हुत्वा भूरसि भुवे त्वा भव्याय त्वा भविष्यते त्वेत्यश्वमुत्सृज्य देवा आशापाला इति रत्निभ्यः परिददाति ९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having made the sacrificer recite the names of the horse in the right ear of the horse with vibhur mātrā1 having made the Previous Offerings with agnaye svāhā2, having released the horse with bhūrasi3 he hands it (the horse) to the Ratnins4 with devā āśāpālä5.
2 Cf. TS VII.1.12.b; cf. TB III.8.9.3.
मूलम् ...{Loading}...
विभूर्मात्रा प्रभूः पित्रेत्यश्वस्य दक्षिणे कर्णे यजमानमश्वनामानि वाचयित्वाग्नये स्वाहा स्वाहेन्द्राग्निभ्यामिति पूर्वहोमान्हुत्वा भूरसि भुवे त्वा भव्याय त्वा भविष्यते त्वेत्यश्वमुत्सृज्य देवा आशापाला इति रत्निभ्यः परिददाति ९
10 शतङ् कवचिनो रक्षन्ति ...{Loading}...
शतं कवचिनो रक्षन्ति १०
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- One hundred armoured (men) protect it (the horse for one year).1
मूलम् ...{Loading}...
शतं कवचिनो रक्षन्ति १०
11 अपर्यावर्तयन्तोऽश्वमनुचरन्ति ...{Loading}...
अपर्यावर्तयन्तोऽश्वमनुचरन्ति ११
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Without driving it back they follow the horse1 (for one year).
मूलम् ...{Loading}...
अपर्यावर्तयन्तोऽश्वमनुचरन्ति ११
12 चतुःशता इत्येकेषाम् ...{Loading}...
चतुःशता इत्येकेषाम् १२
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- According to some, they should be four hundred1.
मूलम् ...{Loading}...
चतुःशता इत्येकेषाम् १२
13 शतन् तल्प्या राजपुत्राः ...{Loading}...
शतं तल्प्या राजपुत्राः सन्नद्धाः सन्नद्धसारथिनः शतमुग्रा अराजानः सन्नद्धाः सन्नद्धसारथिनः शतं वैश्या विपथिनः शतं शूद्रा वरूथिनः १३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- One hundred princes who deserve marriage, who are armoured and whose charioteers are armoured, one hundred Ugras1 who are not kings, who are armoured and whose charioteers are armoured; one hundred Vaiśyas having chariots which can go without roads and one hundred Śūdras who are guarded—
मूलम् ...{Loading}...
शतं तल्प्या राजपुत्राः सन्नद्धाः सन्नद्धसारथिनः शतमुग्रा अराजानः सन्नद्धाः सन्नद्धसारथिनः शतं वैश्या विपथिनः शतं शूद्रा वरूथिनः १३
14 तेऽश्वस्य गोप्तारो भवन्ति ...{Loading}...
तेऽश्वस्य गोप्तारो भवन्ति १४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- they become the protectors of the horse.
मूलम् ...{Loading}...
तेऽश्वस्य गोप्तारो भवन्ति १४
15 यद्यद्ब्राह्मणजातमुपेयुस्तान्पृच्छेयुः कियद्यूयमश्वमेधस्य वित्थेति ...{Loading}...
यद्यद्ब्राह्मणजातमुपेयुस्तान्पृच्छेयुः कियद्यूयमश्वमेधस्य वित्थेति १५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Whomsoever born as a Brahmin they meet, they should ask him “How much do you know of Aśvamedha?”
मूलम् ...{Loading}...
यद्यद्ब्राह्मणजातमुपेयुस्तान्पृच्छेयुः कियद्यूयमश्वमेधस्य वित्थेति १५
16 यो न विद्यात्तञ् ...{Loading}...
यो न विद्यात्तं जित्वा तस्य गृहात्खादं पानं चोपनिवपेयुः १६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having conquered him who does not know they may put (in front of the horse having forcefully taken from him) the food (fodder) and drink.
मूलम् ...{Loading}...
यो न विद्यात्तं जित्वा तस्य गृहात्खादं पानं चोपनिवपेयुः १६
17 यदब्राह्मणानाङ् कृतान्नन् तदेषामन्नम् ...{Loading}...
यदब्राह्मणानां कृतान्नं तदेषामन्नम् १७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Whatever food is prepared for non-brahmins (Kṣatriyas and Vaiśyas) should be the food of these (guards).
मूलम् ...{Loading}...
यदब्राह्मणानां कृतान्नं तदेषामन्नम् १७
18 रथकारकुले वसतिर्भवति ...{Loading}...
रथकारकुले वसतिर्भवति १८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- In the connectivity of chariot-makers, they shall stay (during the night).1
मूलम् ...{Loading}...
रथकारकुले वसतिर्भवति १८
19 इह धृतिः स्वाहेति ...{Loading}...
इह धृतिः स्वाहेति सायमश्वस्य चतुर्षु पत्सु चतस्रो धृतीर्जुहोति १९
मूलम् ...{Loading}...
इह धृतिः स्वाहेति सायमश्वस्य चतुर्षु पत्सु चतस्रो धृतीर्जुहोति १९
इति पञ्चमी कण्डिका