01 सावित्रं स्वर्गकामश्चिन्वीत ...{Loading}...
सावित्रं स्वर्गकामश्चिन्वीत १
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The sacrificer) desirous of obtaining heaven1 should build (the fire-altar) of the size of sun(with bricks).
मूलम् ...{Loading}...
सावित्रं स्वर्गकामश्चिन्वीत १
02 पशुबन्धे चीयते ...{Loading}...
पशुबन्धे चीयते २
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (This type of altar) is built at the time of an animal sacrifice1.
मूलम् ...{Loading}...
पशुबन्धे चीयते २
03 चेष्यमाण उपकल्पयते पञ्चाशीतिशतं ...{Loading}...
चेष्यमाण उपकल्पयते पञ्चाशीतिशतं हिरण्येष्टका यावदुत्तममङ्गुलिपरु तावतीः शर्करा वाभ्यक्ताश्चतस्रः स्वयमातृणा अपरिमिता लोकम्पृणाः ३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The sacrificer who) is going to build (it) procures (following things): one hundred eighty five golden bricks (i.e. pieces), (the size similar to the size of the last part of the finger, or (if one is unable to procure these) so many pebbles1 besmeared (with ghee), four natually perforated pebble-stones and an unlimited number of space-filler (bricks).
मूलम् ...{Loading}...
चेष्यमाण उपकल्पयते पञ्चाशीतिशतं हिरण्येष्टका यावदुत्तममङ्गुलिपरु तावतीः शर्करा वाभ्यक्ताश्चतस्रः स्वयमातृणा अपरिमिता लोकम्पृणाः ३
04 षड्ढोतारमित्येतदादि पाशुकङ् कर्म ...{Loading}...
षड्ढोतारमित्येतदादि पाशुकं कर्म प्रतिपद्यते ४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The Adhvaryu) starts the ritual of the animal sacrifice begining with the recitation of Ṣaḍḍhotr̥-formula.1
मूलम् ...{Loading}...
षड्ढोतारमित्येतदादि पाशुकं कर्म प्रतिपद्यते ४
05 वेदितृतीये यजत इति ...{Loading}...
वेदितृतीये यजत इति विज्ञायते ५
मूलम् ...{Loading}...
वेदितृतीये यजत इति विज्ञायते ५
06 प्रागुत्तरात्परिग्राहात्कृत्वोत्तरवेदिदेशस्य मध्ये शङ्कुन् ...{Loading}...
प्रागुत्तरात्परिग्राहात्कृत्वोत्तरवेदिदेशस्य मध्ये शङ्कुं निहत्य सर्वतः परिमण्डलं रथचक्रमात्रं सावित्रं परिलिख्य समूलं हरितं दर्भस्तम्बमाहृत्य मध्येऽग्नेर्निखाय जुह्वां पञ्चगृहीतं गृहीत्वा सजूरब्दोऽयावभिरिति दर्भस्तम्बे पञ्चाहुतीर्हुत्वोद्धत्यावोक्ष्य व्याघारणान्तामुतरवेदिं कृत्वा लेखाया अभ्यन्तरं नव परिमण्डला लेखालिखित्वा सिकताभिरवकीर्य दर्भैः प्रच्छाद्य दध्ना मधुमिश्रेण शर्कराभिरिति बाह्यां लेखां सम्पूर्य वसति ६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having done the activities upto second enclosure (Uttara Parigrāha),1 having fixed a peg in the middle of the region of the Uttaravedi (i.e. the place where the Uttravedi is going to be prepared), having drawn an outline around it in a circle of the size of a chariot-wheel, for the Sāvitra (-fire-altar), having brought green Darbha-(grass) bunch with roots2, having buried it in the middle of the place where afterwords Āhavanīya)- fire (is going to be established), then having taken (in the Juhū) five-times-scooped (with Sruva-spoon) ghee, having offered libations on the Darbha-grass-bunch with sajūrabdo yāvabhiḥ…3 having dug (the ground with wooden sword), having sprinkled and (thus) prepared the Uttarvedi (High-altar) upto the (ritual) ending with pouring of ghee,4 having traced nine circular lines within the (first outer-most) line, having scattered sand (on the entire place), having covered it with Darbha grass, having filled the outermost line with curds mixed with honey and with pebbles, (the Adhvaryu) stays ( near it for one night).
मूलम् ...{Loading}...
प्रागुत्तरात्परिग्राहात्कृत्वोत्तरवेदिदेशस्य मध्ये शङ्कुं निहत्य सर्वतः परिमण्डलं रथचक्रमात्रं सावित्रं परिलिख्य समूलं हरितं दर्भस्तम्बमाहृत्य मध्येऽग्नेर्निखाय जुह्वां पञ्चगृहीतं गृहीत्वा सजूरब्दोऽयावभिरिति दर्भस्तम्बे पञ्चाहुतीर्हुत्वोद्धत्यावोक्ष्य व्याघारणान्तामुतरवेदिं कृत्वा लेखाया अभ्यन्तरं नव परिमण्डला लेखालिखित्वा सिकताभिरवकीर्य दर्भैः प्रच्छाद्य दध्ना मधुमिश्रेण शर्कराभिरिति बाह्यां लेखां सम्पूर्य वसति ६
07 हुते प्रातरग्निहोत्रे प्रजापतिस्त्वा ...{Loading}...
हुते प्रातरग्निहोत्रे प्रजापतिस्त्वा सादयतु तया देवतयाङ्गिरस्वद्ध्रुवा सीदेत्युत्तरवेदिमभिमृश्य मयि गृह्णाम्यग्रे अग्निं यो नो अग्निः पितर इति द्वाभ्यामात्मन्नग्निं गृहीत्वा यास्ते अग्ने समिध इति स्वयंचित्याभिमृश्याग्नेर्भस्मासीति सिकता निवपति । सञ्ज्ञानमित्यूषान् ७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- After (on the next day) the morning-Agnihotra is performed, having touched the Uttaravedi (High-altar) with prajapatistvā, and having (mystically) taken the fire in himself with the two verses beginning with mayi gr̥hṇāmi and yo no agniḥ, having touched the Uttaravedi1 with the formula called Svayaṁciti (Self-building) beginning with (the words) yaste samidhaḥ, he scatters sand (on that place) with agnerbhasmāsi and (scatters) salty soil with samjñānam….2
मूलम् ...{Loading}...
हुते प्रातरग्निहोत्रे प्रजापतिस्त्वा सादयतु तया देवतयाङ्गिरस्वद्ध्रुवा सीदेत्युत्तरवेदिमभिमृश्य मयि गृह्णाम्यग्रे अग्निं यो नो अग्निः पितर इति द्वाभ्यामात्मन्नग्निं गृहीत्वा यास्ते अग्ने समिध इति स्वयंचित्याभिमृश्याग्नेर्भस्मासीति सिकता निवपति । सञ्ज्ञानमित्यूषान् ७
08 तान्निवपन्यददश्चन्द्रमसि कृष्णन् तदिहास्त्विति ...{Loading}...
तान्निवपन्यददश्चन्द्रमसि कृष्णं तदिहास्त्विति मनसा ध्यायति ८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- While scattering it, he thinks in his mind, yadadaścandramasi….1
मूलम् ...{Loading}...
तान्निवपन्यददश्चन्द्रमसि कृष्णं तदिहास्त्विति मनसा ध्यायति ८
09 सं या वः ...{Loading}...
सं या वः प्रियास्तनुव इत्यूषान्सिकताश्च संसृज्य चित स्थ परिचित इत्यूषान्सिकताश्च संसृज्य चित स्थ परिचित इत्यपरिमिताभिः शर्कराभिः परिश्रित्या प्यायस्व समेतु त इति सिकता व्यूहति ९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- After having mixed the salty soil and the sand with sam yā vastanuvaḥ…,1 having enclosed (the place of the Uttaravedi). by means of an unlimited number of pebbles, he shoves the sand on the Uttaravedi with ā pyāyasva.
मूलम् ...{Loading}...
सं या वः प्रियास्तनुव इत्यूषान्सिकताश्च संसृज्य चित स्थ परिचित इत्यूषान्सिकताश्च संसृज्य चित स्थ परिचित इत्यपरिमिताभिः शर्कराभिः परिश्रित्या प्यायस्व समेतु त इति सिकता व्यूहति ९
10 न लेखाः संलोभयन्ति ...{Loading}...
न लेखाः संलोभयन्ति १०
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- They do not let the lines be confused (wiped out or covered).1
मूलम् ...{Loading}...
न लेखाः संलोभयन्ति १०
11 अभ्यन्तरञ् जघनार्ध उदपात्रमुपदधाति ...{Loading}...
अभ्यन्तरं जघनार्ध उदपात्रमुपदधाति वाक्त्वा समुद्र उपदधे सुप्रजाविनं रायस्पोषवनिं मह्यं वाजिनायेति ११
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- In side, on the western part of the ground (the Adhvaryu) places a pot filled with water with vāk rvā…1
मूलम् ...{Loading}...
अभ्यन्तरं जघनार्ध उदपात्रमुपदधाति वाक्त्वा समुद्र उपदधे सुप्रजाविनं रायस्पोषवनिं मह्यं वाजिनायेति ११
इत्येकादशी कण्डिका