३२

अयं पुरो भुव इति पञ्चाशतं प्राणभृतः । दशदश प्रतिदिशमक्ष्णया दश । मध्येऽन्तरामुपधाय बाह्याम्बाह्याम् १

प्राची दिशामिति पञ्चाशतमपानभृतो यथा प्राणभृतः । बाह्यामुपधायान्तरामन्तराम् २

आयुषः प्राणं सन्तनु । प्राणादपानं सन्तनु । अपानाद्व्यानं सन्तनु । व्यानाच्चक्षुः सन्तनु । चक्षुषः श्रोत्रं सन्तनु । श्रोत्रान्मनः सन्तनु । मनसो वाचं सन्तनु । वाच आत्मानं सन्तनु । आत्मनः पृथिवीं सन्तनु । पृथिव्या अन्तरिक्षं सन्तनु । अन्तरिक्षाद्दिवं सन्तनु । दिवः सुवः सन्तन्विति द्वादश सन्ततीः ३

पृथिवी वशामावास्या गर्भो वनस्पतयो जराय्वग्निर्वत्सोऽग्निहोत्रं पीयूषः । अन्तरिक्षं वशा धाता गर्भो रुद्रो जरायु वायुर्वत्सो घर्मः पीयूषः । द्यौर्वशा स्तनयित्नुर्गर्भो नक्षत्राणि जरायु सूर्यो वत्सो वृष्टिः पीयूषः । ऋग्वशा बृहद्रथन्तरे गर्भः प्रैषनिविदो जरायु यज्ञो वत्सो दक्षिणाः पीयूषः । विड्वशा राजन्यो गर्भः पशवो जरायु राजा वत्सो बलिः पीयूष इति पञ्च वशाः ४

अर्थेत स्थाध्वगतोऽग्नेर्वस्तेजिष्ठेन तेजसा देवताभिर्गृह्णामीति कुम्भं कुम्भीं चाद्भिः पूरयित्वा शर्म च स्थ वर्म च स्थ देवस्य वः सवितुः प्रसवे मधुमतीः सादयामीति पुरस्तादनुसीतमुपधाय ज्योतिषे वामिति हिरण्यशल्कौ प्रत्यस्यति ५

एवमुत्तरा उत्तरैर्मन्त्रैः प्रतिदिशमनुसीतम् । चतस्रो मध्ये ६

शुक्रा स्थ वीर्यावतीरिन्द्रस्य व इन्द्रियावतो देवताभिर्गृह्णामि ७