01 प्रवर्ग्यमुद्वासयिष्यन्नजामग्नीधे ददाति पष्ठौहीम् ...{Loading}...
प्रवर्ग्यमुद्वासयिष्यन्नजामग्नीधे ददाति । पष्ठौहीं ब्रह्मणे । धेनुं होत्रे । रुक्मावध्वर्यवे १
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- When (the Adhvaryu) is going to dispose of the Pravargya,1 (the sacrificer) gives a she-goat to the Āgnīdhra; a four year-old cow to the Brahman, a milch-cow to the Hotr̥, (and) the two plates (one of gold and the other of siver) to the Adhvaryu.
मूलम् ...{Loading}...
प्रवर्ग्यमुद्वासयिष्यन्नजामग्नीधे ददाति । पष्ठौहीं ब्रह्मणे । धेनुं होत्रे । रुक्मावध्वर्यवे १
02 अपरङ् खरम् पूर्वस्मिन्खरे ...{Loading}...
अपरं खरं पूर्वस्मिन्खरे न्युप्योच्छिष्टखरं सङ्कृष्योत्तरेणाहवनीयं सम्राडासन्दीं प्रतिष्ठाप्य तस्यां सर्वं परिघर्म्यं समवधायौदुम्बर्यां स्रुचि चतुर्गृहीतं गृहीत्वा घर्म या ते दिवि शुगित्येतैर्यथालिङ्गं जुहोति २
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having poured down the rear mound upon the front mound, having scrapped the Ucchiṣṭa-mound,1 having placed the emperor’s throne-seat to the north of the Āhavanīya (-fire), having put down all the Pravargya (-implements) together upon it, having taken four-times-scooped ghee in a ladle of Udumbara (-wood) with gharma yā te divi śuk…2 he offers the libations (of ghee) in accordance with the characteristic marks in the formula).
मूलम् ...{Loading}...
अपरं खरं पूर्वस्मिन्खरे न्युप्योच्छिष्टखरं सङ्कृष्योत्तरेणाहवनीयं सम्राडासन्दीं प्रतिष्ठाप्य तस्यां सर्वं परिघर्म्यं समवधायौदुम्बर्यां स्रुचि चतुर्गृहीतं गृहीत्वा घर्म या ते दिवि शुगित्येतैर्यथालिङ्गं जुहोति २
03 अपि वा प्रतिप्रस्थाता ...{Loading}...
अपि वा प्रतिप्रस्थाता त्रीन्सन्नखाञ्छलाकामुष्टीनादाय तेषामेकमाहवनीये प्रदीप्यास्यदघ्ने धारयति । तमध्वर्युरभिजुहोति घर्म या ते दिवि शुगिति । तस्मिन्नपरं प्रदीप्याहवनीये पूर्वं प्रहृत्य नाभिदघ्ने धारयति । तमध्वर्युरभिजुहोति घर्म या तेऽन्तरिक्षे शुगिति । तस्मिन्नपरं प्रदीप्याहवनीये पूर्वं प्रहृत्य जानुदघ्रे धारयति । तमध्वर्युरभिजुहोति घर्म या ते पृथिव्यां शुगिति ३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Or rather, having taken up three handfuls of grass blades, of such a quantity that while holding them in one’s hand the nails of the figers would join the nail of the thumb, having enflamed one of these on the Āhavanīya, the Pratiprasthātr̥ holds it at the (level) of the height reaching upto his mouth. The Adhvaryu offers a libation upon it with gharma yā te divi śuk… having enflamed another (handful of grass) up on it (i.e. the first), having thrown the first upon the Āhavanīya, the Pratiprasthātr̥ holds (the second) at the level of the height reaching upto the navel. The Adhvaryu offers a libation upon it with gharma yā te’ntarikṣe śuk. Having enflamed another handul of grass upon it (i.e. the second), having thrown the earlier (i.e. the second) upon the Āhavanīya, the Pratiprasthatr̥ holds (the third) at the level of the height reaching upto the knee. The Adhvaryu offers a libation upon it (i.e. the third) with gharma ya te pr̥thivyām śuk….1
मूलम् ...{Loading}...
अपि वा प्रतिप्रस्थाता त्रीन्सन्नखाञ्छलाकामुष्टीनादाय तेषामेकमाहवनीये प्रदीप्यास्यदघ्ने धारयति । तमध्वर्युरभिजुहोति घर्म या ते दिवि शुगिति । तस्मिन्नपरं प्रदीप्याहवनीये पूर्वं प्रहृत्य नाभिदघ्ने धारयति । तमध्वर्युरभिजुहोति घर्म या तेऽन्तरिक्षे शुगिति । तस्मिन्नपरं प्रदीप्याहवनीये पूर्वं प्रहृत्य जानुदघ्रे धारयति । तमध्वर्युरभिजुहोति घर्म या ते पृथिव्यां शुगिति ३
04 आहवनीय एवैनमनुप्रहरति ...{Loading}...
आहवनीय एवैनमनुप्रहरति ४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The Pratiprasthātr̥) throws it (the third) in the Āhavanīya itself.
मूलम् ...{Loading}...
आहवनीय एवैनमनुप्रहरति ४
05 अनु नोऽद्यानुमतिरिति परिश्रिते ...{Loading}...
अनु नोऽद्यानुमतिरिति परिश्रिते प्रतिप्रस्थाता पत्नीमुदानयति ५
मूलम् ...{Loading}...
अनु नोऽद्यानुमतिरिति परिश्रिते प्रतिप्रस्थाता पत्नीमुदानयति ५
06 अन्विदनुमत इत्युपनिष्क्रामन्ति ...{Loading}...
अन्विदनुमत इत्युपनिष्क्रामन्ति ६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- With anvidamanumate…1 (all the priests and the sacrificer) go out (of the sacrificial hall).
मूलम् ...{Loading}...
अन्विदनुमत इत्युपनिष्क्रामन्ति ६
07 अनुहरन्ति मेथीमभ्रिम् मयूखान्विशाखदामानि ...{Loading}...
अनुहरन्ति मेथीमभ्रिं मयूखान्विशाखदामानि खराविति ७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The assistants) carry the peg, the spade, the pins, the two-branched cords, and the two mounds.2
मूलम् ...{Loading}...
अनुहरन्ति मेथीमभ्रिं मयूखान्विशाखदामानि खराविति ७
08 दक्षिणत उच्छिष्टखरम् परिहरति ...{Loading}...
दक्षिणत उच्छिष्टखरं परिहरति ८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (An assistant) carries the Ucchiṣṭa-mound to the south (towards the Mārjālīya).1
मूलम् ...{Loading}...
दक्षिणत उच्छिष्टखरं परिहरति ८
09 सम्राडासन्द्या द्वावन्तर्वेदि पादौ ...{Loading}...
सम्राडासन्द्या द्वावन्तर्वेदि पादौ द्वौ बहिर्वेदि प्रतिष्ठाप्य सम्प्रेष्यति प्रस्तोतः साम गायेति ९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having placed the two feet of the emperor’s throne seat within the altar and two outside the altar, (the Adhvaryu) orders, “Do you sing the Sāman, O Prastotr̥.”
मूलम् ...{Loading}...
सम्राडासन्द्या द्वावन्तर्वेदि पादौ द्वौ बहिर्वेदि प्रतिष्ठाप्य सम्प्रेष्यति प्रस्तोतः साम गायेति ९
10 सर्वे सहपत्नीकास्त्रिः साम्नो ...{Loading}...
सर्वे सहपत्नीकास्त्रिः साम्नो निधनमुपयन्ति । अधाध्ये द्वितीयम् । प्राप्यापरेणोत्तरवेदिं तृतीयम् । सर्वत्र सम्प्रेष्यति १०
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- All, together with wife of the sacrificer join in the chanting of the finale (Nidhana) of the Sāman, thrice. They sing the finale while starting to go (for the first time); at the half-way (i.e. between the place of sacrifice and the place of the disposal of the Pravargya), for the second time; and after having reached the Uttaravedi (where the disposal of the Pravargya is to be made), for the third time. (The Adhvaryu). orders at each (stage).1
मूलम् ...{Loading}...
सर्वे सहपत्नीकास्त्रिः साम्नो निधनमुपयन्ति । अधाध्ये द्वितीयम् । प्राप्यापरेणोत्तरवेदिं तृतीयम् । सर्वत्र सम्प्रेष्यति १०
इति त्रयोदशी कण्डिका