01 तौ देवौ शुक्रामन्थिनौ ...{Loading}...
तौ देवौ शुक्रामन्थिनौ कल्पयतं दैवीर्विशः कल्पयतं मानुषीरिषमूर्जमस्मासु धत्तं प्राणान्पशुषु प्रजां मयि च यजमाने चेति १
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- and with tau devau śukrāmanthinau…1
मूलम् ...{Loading}...
तौ देवौ शुक्रामन्थिनौ कल्पयतं दैवीर्विशः कल्पयतं मानुषीरिषमूर्जमस्मासु धत्तं प्राणान्पशुषु प्रजां मयि च यजमाने चेति १
02 अप्रोक्षितौ शकलौ बहिर्वेदि ...{Loading}...
अप्रोक्षितौ शकलौ बहिर्वेदि निरस्यतो निरस्तौ शण्डामर्कौ सहामुनेति । निरस्तः शण्ड इति वाध्वर्युर्द्वेष्यं मनसा ध्यायन् । विरस्तो मर्क इति प्रतिप्रस्थाता २
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- (The Adhvaryu and the Pratiprasthātr̥) throw away outside the altar the two splinters on which water was not sprinkled, with nirastau śaṇḍāmarkau along with N.N.1 Or the Adhvaryu (throws) while thinking about the enemy in the mind, with nirastaḥ śaṇḍaḥa2… and the Pratiprasthātr̥ with nirasto markaḥ….3
मूलम् ...{Loading}...
अप्रोक्षितौ शकलौ बहिर्वेदि निरस्यतो निरस्तौ शण्डामर्कौ सहामुनेति । निरस्तः शण्ड इति वाध्वर्युर्द्वेष्यं मनसा ध्यायन् । विरस्तो मर्क इति प्रतिप्रस्थाता २
03 प्रोक्षितावाधत्तः शुक्रस्य समिदसीत्यध्वर्युः ...{Loading}...
प्रोक्षितावाधत्तः । शुक्रस्य समिदसीत्यध्वर्युः । मन्थिनः समिदसीति प्रतिप्रस्थाता ३
मूलम् ...{Loading}...
प्रोक्षितावाधत्तः । शुक्रस्य समिदसीत्यध्वर्युः । मन्थिनः समिदसीति प्रतिप्रस्थाता ३
04 आश्राव्य प्रत्याश्राविते सम्प्रेष्यति ...{Loading}...
आश्राव्य प्रत्याश्राविते सम्प्रेष्यति प्रातः प्रातःसावस्य शुक्रवतो मन्थिवतो मधुश्चुत इन्द्राय सोमान्प्रस्थितान्प्रेष्य मध्यतःकारिणां चमसाध्वर्यवो वषट्कृतानुवषट्कृताञ्जुहुत होत्रकाणां चमसाध्वर्यवः सकृत्सकृद्धुत्वा शुक्रस्याभ्युन्नीयोपावर्तध्वमिति ४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having made (the Āgnidhra) to say astu śrauṣaṭ, after (the Āgnīdhra) has responded, (the Adhvaryu) orders: “O Maitrāvaruṇa) “Do you order (the Hotr̥ to recite the offering verse) in connection with the Somas marked by Śukra and Manthin, dripping honey, forth for Indra, in the morning, at the morning pressing”.1 “O Camasādhvaryus of the Madhyataḥkārins,2 do you offer the libations after the Vaṣaṭ call has been uttered and after the subsequent Vaṣaṭ call has been uttered (over them by the Hotr̥); O Camasādhvaryus of the Hotrakas,3 each time having offered the libation once (from the goblets), having filled (them) with the Śukra (i.e. the Soma juice in the Droṇakalaśa), do you come back".4
मूलम् ...{Loading}...
आश्राव्य प्रत्याश्राविते सम्प्रेष्यति प्रातः प्रातःसावस्य शुक्रवतो मन्थिवतो मधुश्चुत इन्द्राय सोमान्प्रस्थितान्प्रेष्य मध्यतःकारिणां चमसाध्वर्यवो वषट्कृतानुवषट्कृताञ्जुहुत होत्रकाणां चमसाध्वर्यवः सकृत्सकृद्धुत्वा शुक्रस्याभ्युन्नीयोपावर्तध्वमिति ४
05 सम्प्रैषवत्कुर्वन्ति ...{Loading}...
सम्प्रैषवत्कुर्वन्ति ५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- They do in accordance with the order.1
मूलम् ...{Loading}...
सम्प्रैषवत्कुर्वन्ति ५
06 पुरस्तात्प्रत्यञ्चावध्वर्यू जुहुतः पश्चात्प्राञ्चश्चमसैश्चमसाध्वर्यवो ...{Loading}...
पुरस्तात्प्रत्यञ्चावध्वर्यू जुहुतः । पश्चात्प्राञ्चश्चमसैश्चमसाध्वर्यवो जुह्वति ६
मूलम् ...{Loading}...
पुरस्तात्प्रत्यञ्चावध्वर्यू जुहुतः । पश्चात्प्राञ्चश्चमसैश्चमसाध्वर्यवो जुह्वति ६
07 शुक्रामन्थिनोः प्रतिनिगद्य होमः ...{Loading}...
शुक्रामन्थिनोः प्रतिनिगद्य होमः ७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- The libation of the Śukra and Manthin should be offered after having recited (the formulae) (by the two Adhvaryus).1
मूलम् ...{Loading}...
शुक्रामन्थिनोः प्रतिनिगद्य होमः ७
08 स प्रथमः सङ्कृतिर्विश्वकर्मा ...{Loading}...
स प्रथमः सङ्कृतिर्विश्वकर्मा स प्रथमो मित्रो वरुणो अग्निः । स प्रथमो बृहस्पतिश्चिकित्वांस्तस्मा इन्द्राय सुतमाजुहोमि स्वाहेत्यध्वर्युर्जुहोति । तस्मै सूर्याय सुतमाजुहोमि स्वाहेति प्रतिप्रस्थाता ८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- With sa prathamaḥ saṅkr̥tir viśvakarmā…2 the Adhvaryu offers, the Pratiprasthātr̥ offers (with the same verse but at the end adding) tasmai sūryāya sutamājuhomi (instead of tasmā indrāya sutamājuhomi).
मूलम् ...{Loading}...
स प्रथमः सङ्कृतिर्विश्वकर्मा स प्रथमो मित्रो वरुणो अग्निः । स प्रथमो बृहस्पतिश्चिकित्वांस्तस्मा इन्द्राय सुतमाजुहोमि स्वाहेत्यध्वर्युर्जुहोति । तस्मै सूर्याय सुतमाजुहोमि स्वाहेति प्रतिप्रस्थाता ८
09 सानुवषट्कारावननुवषट्कारौ वा ...{Loading}...
सानुवषट्कारावननुवषट्कारौ वा ९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Both (these scoops) are either accompanied by the subsequent Vaṣaṭ-call or not.1
मूलम् ...{Loading}...
सानुवषट्कारावननुवषट्कारौ वा ९
10 सर्वहुतौ ...{Loading}...
सर्वहुतौ १०
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Both are offered in the “holocaust” manner.1
मूलम् ...{Loading}...
सर्वहुतौ १०
11 अपि वा सूदवच्छुक्रपात्रमायतने ...{Loading}...
अपि वा सूदवच्छुक्रपात्रमायतने सादयित्वोत्तरार्धात्प्रतिप्रस्थाता बहिःपरिध्यङ्गारं निर्वर्त्य तस्मिन्मन्थिनः संस्रावं जुहोत्येष ते रुद्र भागो यं निरयाचथा इति ११
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Or rather after (the Adhvaryu) has placed the Sukra cup containing the remnant (of the Soma-juice) on its place (on the Khara-mound),1 (the Pratiprasthātr̥ also keeps some remnants of Soma-juice in the Manthin-cup and) having drawn out a burning coal from the northern part of the Āhavanīya) outside the enclosing sticks, he offers a libation of the remnants from the Manthin-cup (on the burning coal) with eṣa te rudra bhāgaḥ…2
मूलम् ...{Loading}...
अपि वा सूदवच्छुक्रपात्रमायतने सादयित्वोत्तरार्धात्प्रतिप्रस्थाता बहिःपरिध्यङ्गारं निर्वर्त्य तस्मिन्मन्थिनः संस्रावं जुहोत्येष ते रुद्र भागो यं निरयाचथा इति ११
12 आर्तपात्रमेतद्यन्मन्थिपात्रम् यमृत्विजान् द्विष्यात्तस्मै ...{Loading}...
आर्तपात्रमेतद्यन्मन्थिपात्रम् । यमृत्विजां द्विष्यात्तस्मै हरेत् । आर्छतीहैवेति विज्ञायते १२
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- “A pain-giving cup is this namely the Manthin’s cup One should bring it towards him among the priests whom he hates. He indeed gets pain—" Thus is known from a Brāhmṇa text.1
मूलम् ...{Loading}...
आर्तपात्रमेतद्यन्मन्थिपात्रम् । यमृत्विजां द्विष्यात्तस्मै हरेत् । आर्छतीहैवेति विज्ञायते १२
13 ततः सम्प्रेष्यति प्रैतु ...{Loading}...
ततः सम्प्रेष्यति प्रैतु होतुश्चमसः प्र ब्रह्मणः प्रोद्गातुः प्र यजमानस्य । प्रोद्गातॄणामित्येके समामनन्ति । प्र सदस्यस्य । प्रयन्तु सदस्यानामिति वा १३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Then (the Adhvaryu) orders: “Let the goblet of the Hotr̥ go forth to (the Sadas); forth (the one) of the Brahman; forth (the one) of the Udgātr̥; forth (the one) of the sacrificer" According to the opinion of some (he should say) “forth (the one) of the Udgātr̥s"—“forth (the one) of the Sadasya”1 -Or “Let (the goblet) of the Sadasyas2 go forth”.
मूलम् ...{Loading}...
ततः सम्प्रेष्यति प्रैतु होतुश्चमसः प्र ब्रह्मणः प्रोद्गातुः प्र यजमानस्य । प्रोद्गातॄणामित्येके समामनन्ति । प्र सदस्यस्य । प्रयन्तु सदस्यानामिति वा १३
14 अथ होत्राः संयाजयन्ति ...{Loading}...
अथ होत्राः संयाजयन्ति १४
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Then they1 cause the Hotras to be offered.
मूलम् ...{Loading}...
अथ होत्राः संयाजयन्ति १४
15 तस्मै चमसाध्वर्यवः स्वंस्वञ् ...{Loading}...
तस्मै चमसाध्वर्यवः स्वंस्वं चमसम् द्रोणकलशादभ्युन्नीय हरन्ति १५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having filled each one one’s own goblet from the Droṇakalaśa, the Camasādhvaryus carry them to him (the Adhvaryu).1
मूलम् ...{Loading}...
तस्मै चमसाध्वर्यवः स्वंस्वं चमसम् द्रोणकलशादभ्युन्नीय हरन्ति १५
16 मैत्रावरुणचमसमादायाहवनीयङ् गत्वाश्राव्य प्रत्याश्राविते ...{Loading}...
मैत्रावरुणचमसमादायाहवनीयं गत्वाश्राव्य प्रत्याश्राविते सम्प्रेष्यति होतर्यज प्रशास्तरिति वा १६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Having taken the Maitrāvaruṇa’s goblet, having gone to the Āhavanīya-fire, having caused (the Āgnīdhra to say) astu śrauṣaṭ, after the latter) has responded, (the Adhvaryu) orders, “Do you recite the offering verse, O Hotr̥ or “Do you recite the offering verse) O Praśāstr̥".1
मूलम् ...{Loading}...
मैत्रावरुणचमसमादायाहवनीयं गत्वाश्राव्य प्रत्याश्राविते सम्प्रेष्यति होतर्यज प्रशास्तरिति वा १६
17 वषट्कृतानुवषट्कृते हुत्वा हरति ...{Loading}...
वषट्कृतानुवषट्कृते हुत्वा हरति भक्षम् १७
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- After the Vaṣaṭ-call and the subsequent Vaṣaṭ-call have been uttered, having offered the libation, he carries the consumption (portion)1.
मूलम् ...{Loading}...
वषट्कृतानुवषट्कृते हुत्वा हरति भक्षम् १७
18 एवमुत्तरैः प्रचरति एतावन्नाना ...{Loading}...
एवमुत्तरैः प्रचरति । एतावन्नाना १८
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- In this same manner he performs the ritual with the other goblets. This much only is different:1
मूलम् ...{Loading}...
एवमुत्तरैः प्रचरति । एतावन्नाना १८
इति त्रयोविंशी कण्डिका