१६

अग्न्युपस्थानं व्याख्यास्यामः १

उपतिष्ठत इति चोद्यमान आहवनीयमेवोपतिष्ठेत । वचनादन्यम् २

उत्तरामहुतिमुपोत्थाय कवा+++(=ईषत्)+++तिर्यङ्ङिवोपतिष्ठेत ३

“उपप्रयन्तो अध्वरमि"ति षड्भिः ४

“अग्नीषोमाविमं सु म” इति सप्तम्या पूर्वपक्षे । “ऐन्द्राग्न्या” सप्तम्यापरपक्षे ५

“दधिक्राव्णो अकारिषमि"त्युभयत्राष्टम्या ६

“ममाग्ने वचो विहवेष्वस्त्वि"ति चतस्रः पुरस्ताद् अग्नीषोमीयायाः पूर्वपक्षे । तथैन्द्राग्न्या अपरपक्षे ७

“अग्न आयूंषि पवस” इति षड्भिः संवत्सरेसंवत्सरे सदा वा ८

“पवमानहवींषि”+++(=अन्वाहार्यदक्षिणानि, शतमानदक्षिणानि वा)+++ वा संवत्सरेसंवत्सरे निर्वपेदेतासां स्थाने ९

+++(उभयत्र)+++ “आयुर्दा अग्न” इति सिद्धमा चित्रावसोः+++(=मन्त्रान्तनिर्देशः)+++ १०

+++(आ॒यु॒र्दा अ॑ग्ने॒ऽस्यायु॑र्मे दे॒हि। व॒र्चो॒दा अ॑ग्नेऽसि॒ वर्चो॑ मे देहि। तनू॒पा अ॑ग्नेऽसि त॒नुवं॑ मे पा॒ह्यग्ने॒ यन् मे॑ त॒नुवा॑ ऊ॒नं तन्म॒ आ पृ॑ण )+++
त्रिश्चित्रावसुना+++(=चित्रा॑वसो स्व॒स्ति ते॑ पा॒रम॑शी॒य)+++ सायमुपतिष्ठते । त्रिरर्वाग्वसुना प्रातर् -“अर्वाग्वसो स्व॒स्ति ते॑ पा॒रम॑शी॒य” ११

“इन्धानास् त्वा शतं हिमा” इत्युपस्थाय
+++(एतत् समिधुपस्थानमिति)+++ “इन्धानास् त्वा शतं हिमाः । अग्नेः समिदस्यभिशस्त्या मा पाहि। सोमस्य समिदसि परस्पा म एधि। यमस्य समिदसि मृत्योर्मा पाही"ति चतस्रः समिध एकैकस्मिन्नाधाय
“सं त्वमग्ने सूर्यस्य वर्चसागथा” इत्यनुवाकशेषेणोपस्थाय
“वयं सोम व्रते तव मनस्तनूषु बिभ्रतः प्रजावन्तो अशीमही"ति मुखं विमृष्टे १२