01 अथातो दर्शपूर्णमासौ व्याख्यास्यामः ...{Loading}...
अथातो दर्शपूर्णमासौ व्याख्यास्यामः १
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Now we shall explain the new and full moon-sacrifices.
मूलम् ...{Loading}...
अथातो दर्शपूर्णमासौ व्याख्यास्यामः १
02 प्रातरग्निहोत्रं हुत्वान्यमाहवनीयम् प्रणीयाग्नीनन्वादधाति ...{Loading}...
प्रातरग्निहोत्रं हुत्वान्यमाहवनीयं प्रणीयाग्नीन् +++(काष्ठयोजनेन)+++ अन्वादधाति २
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- After having performed the morning Agnihotra, having brought forward another (fire to the place of) Ahavaniya (from the Garhapatya) (the Adhvaryu) adds fuel to the fires1.
मूलम् ...{Loading}...
प्रातरग्निहोत्रं हुत्वान्यमाहवनीयं प्रणीयाग्नीनन्वादधाति २
03 न गतश्रियोऽन्यमग्निम् प्रणयति ...{Loading}...
न गतश्रियो +++(ऽग्नेर्)+++ ऽन्यमग्निं प्रणयति ३
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- In the case of a (sacrificer who is) Gataśrī,1 he does not bring forward another fire.
मूलम् ...{Loading}...
न गतश्रियोऽन्यमग्निं प्रणयति ३
04 देवा गातुविदो गातुं ...{Loading}...
“देवा गातुविदो गातुं यज्ञाय विन्दत । मनसस्पतिना देवेन वाताद्यज्ञः प्रयुज्यतामि"ति जपित्वा
“ममाग्ने वर्चो विहवेष्वस्त्वि"त्याहवनीयमुपसमिन्द्धे ।
उत्तरया गार्हपत्यम्
उत्तरयान्वाहार्यपचनम् ४
मूलम् ...{Loading}...
देवा गातुविदो गातुं यज्ञाय विन्दत । मनसस्पतिना देवेन वाताद्यज्ञः प्रयुज्यतामिति जपित्वा ममाग्ने वर्चो विहवेष्टस्त्वित्याहवनीयमुपसमिन्द्धे । उत्तरया गार्हपत्यमुत्तरयान्वाहार्यपचनम् ४
05 तिसृभिस्तिसृभिर्वा ...{Loading}...
+++(विहव्यानुवाकस्य)+++ तिसृभिस्तिसृभिर्वा +++(उपसमिन्धे)+++ ५
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Or (he enkindles the fires) each with three (verses).
मूलम् ...{Loading}...
तिसृभिस्तिसृभिर्वा ५
06 उत्तमान् तु जपेदाहवनीये ...{Loading}...
उत्तमां तु जपेदाहवनीये +++(काष्ठानि)+++ वादध्यात् ६
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- He may, however, (simply) mutter the last verse or may put (fuel-sticks) in the Ahavaniya (with that verse).
मूलम् ...{Loading}...
उत्तमां तु जपेदाहवनीये वादध्यात् ६
07 व्याहृतीभिरन्वाधानमेके समामनन्ति ...{Loading}...
+++(एकैकयैकमग्निमिति)+++ व्याहृतीभिरन्वाधानमेके समामनन्ति ७
मूलम् ...{Loading}...
व्याहृतीभिरन्वाधानमेके समामनन्ति ७
08 सन्नयतः पलाशशाखां शमीशाखां ...{Loading}...
संनयतः+++(सान्नायेन [=दधिपयोभ्यां] यक्ष्यमाणस्य)+++ +++(प्रयोजनाय)+++ पलाशशाखां शमीशाखां वाहरति बहुपर्णां बहुशाखाम् अप्रतिशुष्काग्राम् असुषिराम् +++(=अन्तश्छिद्ररैताम्)+++८
मूलम् ...{Loading}...
सन्नयतः पलाशशाखां शमीशाखां वाहरति बहुपर्णां बहुशाखामप्रतिशुष्काग्रामसुषिराम् ८
09 यङ् कामयेतापशुः स्यादित्यपर्णान् ...{Loading}...
यं कामयेतापशुः स्यादित्यपर्णां तस्मै शुष्काग्रामाहरेद् - अपशुरेव भवति। यं कामयेत पशुमान् स्यादिति बहुपर्णां तस्मै बहुशाखामाहरेत् - पशुमन्तमेवैनं करोतीति विज्ञायते ९
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- In the case of (a sacrificer) about whom he (the Adhvaryu) desires “May he be devoid of cattle”, he should bring a (branch) which is without leaves and one the end of which is dried out; (the sacrificer) definitely becomes devoid of cattle; in the case of (a sacrificer) about whom he desires, “May he be possessor of cattle, he should bring a (branch) which has many leaves and many (sub-) branches, he makes him possessor of cattle definitely—“This is known (from a Brāhmaṇa-text)1.
मूलम् ...{Loading}...
यं कामयेतापशुः स्यादित्यपर्णां तस्मै शुष्काग्रामाहरेदपशुरेव भवति यं कामयेत पशुमान्स्यादिति बहुपर्णां तस्मै बहुशाखामाहरेत्पशुमन्तमेवैनं करोतीति विज्ञायते ९
10 साया प्राच्युदीची प्रागुदीची ...{Loading}...
सा या प्राच्युदीची प्रागुदीची वा भवति - “ईषे त्वोर्जे त्वे"ति तामाच्छिनत्ति १०
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- The branch which is pointing towards the east or towards the north or towards the north-east, (the Adhvaryu) cuts it with iṣe tvorje tvā1.
मूलम् ...{Loading}...
साया प्राच्युदीची प्रागुदीची वा भवतीषे त्वोर्जे त्वेति तामाच्छिनत्ति १०
11 अपि वेषे त्वेत्याच्छिनत्त्यूर्जे ...{Loading}...
अपि “वेषे त्वे"त्याच्छिनत्त्य्, “ऊर्जे त्वे"ति संनमयत्य्+++(=ऋजूकरोति)+++ अनुमार्ष्टि +++(मूलाद् अग्रं यावत्)+++ वा ११
सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
थिते
- Or with ise tvā he cuts, with urje tvā he makes it straight or moves his hand from the thick side towards thin side.
मूलम् ...{Loading}...
अपि वेषे त्वेत्याच्छिनत्त्यूर्जे त्वेति सन्नमयत्यनुमार्ष्टि वा ११
इति प्रथमा कण्डिका