06 ĀGRAYANEṢTI

ĀGRAYANEṢTI: (OFFERING OF NEW AGRICULTURAL PRODUCT) नानिष्ट्वाग्रयणेनाहितार्निवस्याश्नीयात्॥२॥

वीहीणां यवानां श्यामाकानामित्यग्रपाकस्य यजेत॥३॥

अमावास्यायां पौर्णमास्यां वा॥४॥

आमावास्यं तन्त्रम्॥५॥

सप्तदश सामिधेन्यः॥६॥

निर्वपणकाल आग्नेयमष्टाकपालं निर्वपति पुराणानां व्रीहीणाम्॥७॥

यथा दान्तेनादान्तं संयुनक्ति तादृक्तदिति विज्ञायते॥८॥

येन यज्ञेनेर्सेत्कुर्यादेव तत्राग्नेयमष्टाकपालमिति विज्ञायते॥९॥

नवानामितराण्यैन्द्राग्नं द्वादशकपालमाग्नेन्द्रं वा वैश्वदेवं पयसि चरुं सौम्यं 414101 ani aranyfetarih 0641414118011:

पुरस्तात्सौम्याद्यावापृथिव्यमेके समामनन्ति॥११॥

अथ पञ्चाज्यानीर्जुहोति शतायुधाय शतवीर्यायेति॥१२॥

पुरस्ताद्वा स्विष्टकृतः॥१३॥

प्रोक्षादि कर्म प्रतिपद्यते॥१४॥

एकमुलूखलं मुसलं प्रतिबीजं वा॥१५॥

सर्वेषु हविष्कृदवहननमन्त्रः॥१६॥

तुषोपवपनम्॥१७॥

उत्तममोप्य वाचं विसृजते॥१८॥

एषाऽन्येषां नानाबीजानां समेवतानां कल्पः॥१९॥

280

अलंकरणकाल आज्येनैककपालमभिपूरयति॥२०॥

आविःपृष्ठं वा कृत्वासादयति॥२१॥

प्रचरणकाल उद्धृत्य बर्हिषदं कृत्वा जुह्वामुपस्तीर्याधायाशयमन्वानीयाभि घार्योपांशु प्रचरति॥२२॥

06.30

सर्वहुतमपर्यावर्तयन्नृजें प्रतिष्ठितं न हस्तेन जुहुयात्॥१॥

यदि हुतः पर्यावर्तेत स्रुचो ऽग्रेण कल्पयेत्॥२॥

न पाणिना॥३॥

वरे दत्ते कल्पयितव्यः॥४॥

आधायाभिघार्य पुनर्लोतव्य इत्येके॥५॥

अपि वा नैककपालं कुर्वीताज्येन द्यावापृथिवी यजेत॥६॥

ये प्राचीनमेकाष्टकाया वत्सा जायन्ते तेषां प्रथमजं ददाति। वासः श्यामाके७॥

282

भद्रान्नः श्रेयः समनैष्ट देवा इति यजमानभागं प्राश्नाति॥८॥

सर्वेषां वा भक्षाणां मन्त्रवतां प्रत्याम्नायः स्यात्॥९॥

अग्निः प्रथमः प्राश्नातु स हि वेद यथा हविः। शिवा अस्मभ्यमोष धीः कृणोतु विश्वचर्षणिरिति श्यामाकानाम्॥१०॥

सिद्धमिष्टिः संतिष्ठते॥११॥

अपि वामावास्यायां पौर्णमास्यां वाग्रयणेष्टिमन्वायातयेत्॥१२॥

अपि वामावास्यां पौर्णमासी वा नवैर्यजेत॥१३॥

अपि वाग्निहोत्री व्रीहिस्तम्बं यवस्तम्बं वा ग्रासयित्वा तस्याः पयसा सायंप्रातर्जुहुयात्॥१४॥

VI.30] 283 ApSs Translation : THITE

अपि वा नवानां यवाग्वा सायंप्रातर्जुहुयात्॥१५॥

अपि वा नवानां गार्हपत्ये स्थालीपाकं श्रपयित्वाहवनीये जुहुयादाग्रयण देवताभ्यः स्विष्टकृच्चतुर्थाभ्यः॥१६॥

अपि वा नवानां चतुःशरावमोदनं पक्त्वा चतुरो ब्राह्मणाम्भोजयेत्॥१७॥

एवं यवैर्यजेत॥१८॥

तत्राग्नेयश्यामाको न भवतः॥१९॥

य ऊर्ध्वमेकाष्टकाया वत्सा जायन्ते तेषां प्रथमजं ददाति॥ एतमु त्यं मधुना संयुतं यवं सरस्वत्या अधि मनावचर्कषुः। इन्द्र आसीत्सीरपतिः शतक्रतुः कीनाशा आसन्मरुतः सुदानव इति यजमानभागं प्राश्नाति॥ सर्वेषां वा भक्षाणां मन्त्रवतां प्रत्याम्नायः स्यात्॥२०॥

284 _ApSs Translation : THITE [VI.31

सिद्धमिष्टिः संतिष्ठते॥२१॥

06.31

यदि नानातन्त्रां श्यामाकेष्टिं कुर्वीत श्यामाकानुद्धर्तवा इति संप्रेष्यति॥१॥

तस्याः सप्तदश सामिधेन्यः॥२॥

सद्वन्तावाज्यभागौ। विराजौ संयाज्ये॥३॥

त्वमग्ने सप्रथा असि जुष्टो होता वरेण्यः। त्वया यज्ञं वितन्वते। सोम यास्ते मयोभुव इति सद्वन्तौ। प्रेद्धो अग्न इमो अग्न इति विराजौ॥४॥

वासो दक्षिणा दधिमन्थो मधुमन्थो मधुपर्को मधुग्लुन्थो बभ्रुर्वा पिङ्गलः।५॥

सिद्धमिष्टिः संतिष्ठते॥६॥

हरितयवशाकशमीधान्यानां नवानां फलानामनिष्टेऽपि प्राशने याथा कामी॥७॥

वेणुयवानामिष्टिमेके समामनन्ति॥८॥

वेणुयवेषु पक्वेषु वेणुयवानुद्धर्तवा इति संप्रेष्यति॥९॥

तस्या एतदेव तन्त्रमेषा देवता॥१०॥

आग्नेयी मैत्रावरुणी प्राजापत्या वा॥११॥

स प्रलवदिति द्वे धाय्ये चतस्त्र आग्यभागयोर्दश हविषां द्वे स्विष्टकृतः॥१२॥

व्रोहिभिरिष्ट्वा व्रीहिभिरेव यजेता यवेभ्यो दर्शपूर्णमासावेवं यवैरा व्रीहिभ्यो ऽपि वा व्रीहिभिरेवोभयौते ह वै सूपचरतमा भवन्तीति बढ्चब्राह्मणम्॥१३॥

वर्षासु श्यामाकैर्यजते शरदि व्रीहिभिर्वसन्ते यवैर्यथर्तु वेणुयवैरिति विज्ञायत इति विज्ञायते॥१४॥

287