१५

मूलम् (संयुक्तम्)

क॒र्णास्त्रयो॑ या॒मास्सौ॒म्यास्त्रय॑श्श्विति॒ङ्गा अ॒ग्नये॒ यवि॑ष्ठाय॒ त्रयो॑ नकु॒लास्ति॒स्रो रोहि॑णी॒स्त्र्यव्य॒स्ता वसू॑नान्ति॒स्रो॑ऽरु॒णा दि॑त्यौ॒ह्य॑स्ता रु॒द्राणाँ॑ सोमै॒न्द्रा ब॒भ्रुल॑लामास्तूप॒राः ॥ [46]

विश्वास-प्रस्तुतिः

क॒र्णास्त्रयो॑ या॒माः ।
सौ॒म्यास्त्रय॑श् श्विति॒ङ्गा अ॒ग्नये॒ यवि॑ष्ठाय॒ त्रयो॑ नकु॒लाः ।
ति॒स्रो रोहि॑णी॒स् त्र्यव्य॒स्ता वसू॑नाम् ।
ति॒स्रो॑ऽरु॒णा दि॑त्यौ॒ह्य॑स्ता रु॒द्राणा॑म् ।
सो॒मै॒न्द्रा ब॒भ्रुल॑लामास्तूप॒राः ॥ [46]

मूलम्

क॒र्णास्त्रयो॑ या॒माः ।
सौ॒म्यास्त्रय॑श् श्विति॒ङ्गा अ॒ग्नये॒ यवि॑ष्ठाय॒ त्रयो॑ नकु॒लाः ।
ति॒स्रो रोहि॑णी॒स् त्र्यव्य॒स्ता वसू॑नाम् ।
ति॒स्रो॑ऽरु॒णा दि॑त्यौ॒ह्य॑स्ता रु॒द्राणा॑म् ।
सो॒मै॒न्द्रा ब॒भ्रुल॑लामास्तूप॒राः ॥ [46]

भट्टभास्कर-टीका

1कर्णास्त्रयो यामाः । कर्णाः छिद्रकर्णाः । महाकर्णा इत्येके । मत्वर्थीयोकारः । सौम्यास्त्रयश्श्वितिङ्गाः श्वेतपादाः । अग्नये यविष्ठाय त्रयो नकुलाः नकुलवर्णाः । तिस्रो रोहिगीस्त्र्यव्यस्ता वसूनाम् । रोहिण्यो गताः । त्र्यव्यः अर्धवर्षाः, अविशब्देनान्नवाचिना षष्ठमासो लक्ष्यते, षष्ठे मास्यन्नं दीयत इति । समाहारतायामवयवस्वरनिवृत्तिः । बहुव्रीहिर्वा, व्यत्ययेन ‘जसि च’ इति गुणो न क्रियते, ‘सर्वतोक्तिन्नर्थात्’ इति वा ङीष् । व्यत्ययेन वा अनकारान्तादपि ‘द्विगोः’ इति ङीप्, ‘परादिश्छन्दसि’ इत्युत्तरपदान्तोदात्तत्वम् । तिस्रोऽरुणा दित्यौह्यस्ता रुद्राणाम् । अरुणा गताः । दित्यो वाहः तं वहन्तीति ‘वहश्च’ इति ण्विः, ऊठि सति ‘वाहः’ इति ङीष् । ‘वाह ऊठ्’ इत्यूठादेशः, ‘एत्येधत्यूट्सु ’ इति वृद्धिः । द्विवर्षा उच्यन्ते । बभ्रुललामास्त्रयस्तूपराः सोमेन्द्रा गताः ॥

इति पञ्चमे षष्ठे पञ्चदशोनुवाकः ॥