०४ नम॑ आव्या॒धिनी॑भ्यः

अग्निर्ऋषिः

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॑ आव्या॒धिनी॑भ्यो वि॒विध्य॑न्तीभ्यश्च वो॒ नमो॒ नम॒ उग॑णाभ्यस्तृँह॒तीभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नमो॑ गृ॒त्सेभ्यो॑ गृ॒त्सप॑तिभ्यश्च वो॒ नमो॒ नमो॒ व्राते॑भ्यो॒ व्रात॑पतिभ्यश्च वो॒ नमो॒ नमो॑ ग॒णेभ्यो॑ ग॒णप॑तिभ्यश्च वो॒ नमो॒ नमो॒ विरू॑पेभ्यो वि॒श्वरू॑पेभ्यश्च वो॒ नमो॒ नमो॑ म॒हद्भ्यः॑ क्षुल्ल॒केभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नमो॑ र॒थिभ्यो॑ऽर॒थेभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नमो॒ रथे॑भ्यः [9] रथ॑पतिभ्यश्च वो॒ नमो॒ नम॒स्सेना॑भ्यस्सेना॒निभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नमः॑ क्ष॒त्तृभ्य॑स्सङ्ग्रही॒तृभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नम॒स्तक्ष॑भ्यो रथका॒रेभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नम॒ᳵ कुला॑लेभ्यᳵ क॒र्मारे॑भ्यश्च वो॒ नमो॒ नमᳶ॑ पु॒ञ्जिष्टे॑भ्यो निषा॒देभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नम॑ इषु॒कृद्भ्यो॑ धन्व॒कृद्भ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नमो॑ मृग॒युभ्य॑श्श्व॒निभ्य॑श्च वो॒ नमो॒ नम॒श्श्वभ्य॒श्श्वप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ॥ [10]

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॑ आव्या॒धिनी॑भ्यो वि॒विध्य॑न्तीभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नम॑ आव्या॒धिनी॑भ्यः

मूलम्

नम॑ आव्या॒धिनी॑भ्यः

सायण-टीका

२१२२ (अथ चतुर्थाष्टके पञ्चमप्रपाठके चतुर्थोऽनुवाकः)।
तृतीयानुवाके यान्युभयतोनमस्कारणि यजूंष्युक्तानि तेभ्योऽन्यानि कानिचिदुभयतोनमस्काराणि यजूंषि चतुर्थेऽभिधीयन्ते।
तत्र प्रथमं यजुराह— नम आव्याधिनीभ्य इति।
आ समन्ताद्वेद्धुं शक्ताः स्रीमूर्तय आब्याधिन्यः।

विश्वास-प्रस्तुतिः

वि॒विध्य॑न्तीभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

वि॒विध्य॑न्तीभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

विशेषेण वेद्धुं शक्ता विवध्यन्त्यस्ताभ्यो नमः।

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॒ उग॑णाभ्यस्तृँह॒तीभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नम॒ उग॑णाभ्यः ..
तृँ॒ह॒तीभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नम॒ उग॑णाभ्यः ..
तृँ॒ह॒तीभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

अथ द्वितीयं यजुराह— नम उगणाभ्य इति।
उत्कृष्टगणरूपाः सप्तमातृकाद्याः स्त्रिय उगणाः, हिंसितुं समर्था दुर्गाद्या उग्रदेवतास्तृंहत्यस्ताभ्यो नमः।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमो॑ गृ॒त्सेभ्यो॑ गृ॒त्सप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमो॑ गृ॒त्सेभ्यः॑
गृ॒त्सप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नमो॑ गृ॒त्सेभ्यः॑
गृ॒त्सप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

अथ तृतीयं युजराह— नमो गृत्सेभ्य इति।
गर्वनशीला गृत्सा विषयलम्पटा इत्यर्थः।
तेषां पालका गृत्सपतयस्तेभ्यो नमः।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमो॒ व्राते॑भ्यो॒ व्रात॑पतिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमो॒ व्राते॑भ्यः ..
व्रात॑पतिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नमो॒ व्राते॑भ्यः ..
व्रात॑पतिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

अथ चतुर्थं यजुराह— नमो व्रातेभ्य इति।
नानाजातीयानां संघा व्रातास्तेषां पालका व्रातपतयस्तेभ्यो नमः।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमो॑ ग॒णेभ्यो॑ ग॒णप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमो॑ ग॒णेभ्यः॑
ग॒णप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नमो॑ ग॒णेभ्यः॑
ग॒णप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमो॒ विरू॑पेभ्यो वि॒श्वरू॑पेभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमो॒ विरू॑पेभ्यः ।

मूलम्

नमो॒ विरू॑पेभ्यः ।

सायण-टीका

अथ पञ्चमं यजुराह— नमो विरूपेभ्य इति।
विरूपा विकृतरूपा नग्नमुण्डादयः।

विश्वास-प्रस्तुतिः

वि॒श्वरू॑पेभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

वि॒श्वरू॑पेभ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

विश्वरूपा स्तुरंगगजवक्त्रादिनानाविधरूपधारिणो भृत्यास्तेभ्यो नमः।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमो॑ म॒हद्भ्यः॑, क्षुल्ल॒केभ्य॑श्च वो॒ नमः॑

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमो॑ म॒हद्भ्यः॑ ..
क्षुल्ल॒केभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नमो॑ म॒हद्भ्यः॑ ..
क्षुल्ल॒केभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

अथ ……. +++(अत्र षष्टं यजुर् इत्यादिः टीकाभागः न लब्धः )+++

मूलम् (संयुक्तम्)

नमो॑ र॒थिभ्यो॑ऽर॒थेभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमो॑ र॒थिभ्यः॑ । अ॒र॒थेभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नमो॑ र॒थिभ्यः॑ । अ॒र॒थेभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

अथ सप्तमं यजुराह— नमो रथिभ्य इति।
रथमारूढा रथिनस्तद्रहिता अरथास्तेभ्यो नमः।

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॒स्सेना॑भ्यस्सेना॒निभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नम॒स्सेना॑भ्यः ..
से॒ना॒निभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नम॒स्सेना॑भ्यः ..
से॒ना॒निभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमः॑ क्ष॒त्तृभ्य॑स्सङ्ग्रही॒तृभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमः॑, क्ष॒त्तृभ्यः॑ स॒ङ्ग्र॒ही॒तृभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नमः॑, क्ष॒त्तृभ्यः॑ स॒ङ्ग्र॒ही॒तृभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॒स्तक्ष॑भ्यो रथका॒रेभ्य॑श्च वो॒ नमः॑

विश्वास-प्रस्तुतिः

नम॒स्तक्ष॑भ्यः ..
र॒थ॒का॒रेभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नम॒स्तक्ष॑भ्यः ..
र॒थ॒का॒रेभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॒ᳵ कुला॑लेभ्यᳵ क॒र्मारे॑भ्यश्च वो॒ नमः॑

विश्वास-प्रस्तुतिः

नम॒ᳵ कुला॑लेभ्यः ..
क॒र्मारे॑भ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नम॒ᳵ कुला॑लेभ्यः ..
क॒र्मारे॑भ्यश्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

अथ नवममारभ्य सप्तदशपर्यन्तानि स्पष्टार्थानि यजूंष्याह— नमो रथेभ्य इति।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमᳶ॑ पु॒ञ्जिष्टे॑भ्यो निषा॒देभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमᳶ॑ पु॒ञ्जिष्टेभ्यः …

मूलम्

नमᳶ॑ पु॒ञ्जिष्टेभ्यः …

सायण-टीका

पक्षिपुञ्जानां धातकाः पुञ्जिष्टाः।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नि॒षा॒देभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नि॒षा॒देभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

सायण-टीका

मत्स्यघातिनो निषादाः।

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॑ इषु॒कृद्भ्यो॑ धन्व॒कृद्भ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नम॑ इषु॒कृद्भ्यः॑ ।

ध॒न्व॒कृद्भ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नम॑ इषु॒कृद्भ्यः॑ ।

ध॒न्व॒कृद्भ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम् (संयुक्तम्)

नमो॑ मृग॒युभ्य॑श्श्व॒निभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमो॑ मृग॒युभ्यः॑ ..
श्व॒निभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम्

नमो॑ मृग॒युभ्यः॑ ..
श्व॒निभ्य॑श्च वो॒ नमः॑ ।

मूलम् (संयुक्तम्)

नम॒श्श्वभ्य॒श् श्वप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

नम॒श्श्वभ्यः॑ ..

श्वप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ॥

मूलम्

नम॒श्श्वभ्यः॑ ..

श्वप॑तिभ्यश्च वो॒ नमः॑ ॥

सायण-टीका

शुनां गलेषु बद्धानां पाशानां धारकाः श्वनयः।

अत्र द्वितीयानुवाको लीलार्थदेवतामूर्तिप्राधान्येन स्तोतुं प्रवृतः।
तृतीयानुवाकश्चोरमूर्तिप्राधान्येन स्तोतुं प्रवृत्तः।
चतुर्थोऽनुवाको नानाजातिमूर्तिप्राधान्येति विभागो द्रष्टव्यः॥

इति श्रीमत्सायणाचार्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे कृष्णयजुर्वेदीयतैत्तिरीयसंहिताभाष्ये चतुर्थकाण्डे पञ्चमप्रपाठके चतुर्थोऽनुवाकः ॥ ४॥

चतुर्थकाण्डे पञ्चमप्रपाठके पञ्चमोऽनुवाकः