०१

(तत्र प्रथमोऽनुवाकः)।

हरिः ॐ।

दे॒वस्य॑ त्वा सवि॒तुः प्र॑स॒वे॑ऽश्विनो॑-
र्बा॒हुभ्यां॑ पू॒ष्णो हस्ता॑भ्या॒मा द॒देऽभ्रि॑रसि
नारि॑रसि॒ परि॑लिखितँ॒ रक्षः॒ परि॑लिखिता॒
अरा॑तय इ॒दम॒हँ रक्ष॑सो ग्री॒वा अपि॑ कृन्तामि॒
यो॑ऽस्मान्द्वेष्टि॒ यं च॑ व॒यं द्वि॒ष्म इ॒दम॑स्य ग्री॒वा
अपि॑ कृन्तामि दि॒वे त्वा॒ऽन्तरि॑क्षाय त्वा पृथि॒-
व्या त्वा॒ शुन्ध॑तां लो॒कः पि॑तृ॒षद॑नो॒ यवो॑ऽसि
य॒वया॒स्मद्द्वेषः॑ [१] य॒वयारा॑तीः पितृ॒णाँ
सद॑नम॒स्युद्दिवँ॑ स्तभा॒नाऽन्तरि॑क्षं पृण पृथि॒वीं
दृँ॑ह द्युता॒नस्त्वा॑ मारु॒तो मि॑नोतु मि॒त्रावरु॑-
णयोर्ध्रु॒वेण॒ धर्म॑णा ब्रह्म॒वनिं॑ त्वा क्षत्त्र॒वनिँ॑
सुप्रजा॒वनिंँ॑ रायस्योष॒वनिं॒ पर्यू॑हामि॒ ब्रह्म॑
दृँ॑ह क्ष॒त्त्रं दृँ॑ह प्र॒जां दृँ॑ह रा॒यस्पोषं॑ दृँह
घृ॒तेन॑ द्यावापृथिवी॒ आ पृ॑णेथा॒मिन्द्र॑स्य सदो॑ऽ-
सि विश्वज॒नस्य॑ छा॒या परि॑ त्वा गिर्वणो॒ गिर॑
इ॒मा भव॑न्तु वि॒श्वतो॑ वृ॒द्धायु॒मनु॒ वृद्ध॑यो॒ जुष्टा॑

[[332]]

Page no. ३३३
भवन्तु॒ जुष्ट॑य॒ इन्द्र॑स्य॒ स्यूर॒सीन्द्र॑स्य ध्रु॒वम॑स्यै॒-
न्द्रम॒सीन्द्रा॑य त्वा [२]॥

(द्वे॑ष इ॒मा अ॒ष्टाद॑श च)।

इति कृष्णयजुर्वेदीयतैत्तिरीयसंहितायां प्रथमाष्टके
तृतीयप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः॥१॥

(अथ प्रथमकाण्डे तृतीयः प्रपाठकः)।

(तत्र प्रथमोऽनुवाकः)।

यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत्।
निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम्॥१॥

द्वितीयस्मिन्प्रपाठके सोमक्रयं प्राधान्येन प्रतिपाद्य ततो हविर्धानमण्डपनिर्माणपर्यन्तं कर्मजातं प्रतिपादितम्। अथ तृतीयेऽस्मिन्प्रपाठकेऽग्नीषोमीयपशुः प्राधान्येन प्रतिपाद्यते। आदौ तावत्पूर्वशेषः सदोमण्डनिर्माणादिः प्रतिपाद्यते। तत्रानुवाकार्था विनियोगसंग्रहकारेणाभिहिताः —

“पशुप्रश्ने तृतीयेऽस्मिन्ननुवाकाश्चतुर्दश।
सदश्चोपरवा धिष्ण्या वैसर्जनहुतिस्तथा॥१॥
यूपच्छेदस्तत्प्रतिष्ठा पशूपाकृतिहिंसने।
वपोत्खेदो वसाहोमो गुदकाण्डाहुतिस्तथा॥२॥
वसतीवर्युपादानं सोमोपावहृतिस्तथा।
काम्ययाज्या इति प्रोक्ता अर्था अत्रानुवाकगाः॥३॥” इति।

देवस्येति। कल्पः — “अथाध्वर्युः प्रदक्षिणमावृत्य प्रत्यङ्ङाद्रुत्य शालामुखीयाच्छङ्कोरनुस्यन्द्यां षट् प्राचः प्रक्रमान्प्रक्रामति दक्षिणा सप्तमं तत्राभ्रिं निदधाति स औदुम्भर्यै कालादभ्रिमादत्ते देवस्य त्वा सवितुः प्रसवेऽश्विनोर्बाहुभ्यां पूष्णो हस्ताभ्यामा दद इति” इति।

अभ्न्यादानं विधत्ते —

“देवस्य त्वा सवितुः प्रसव इत्यभ्निमादत्ते प्रसूत्या अश्विनोबार्हुम्यामि-

[[333]]

Page ३३४
त्याहाश्विनौ हि देवातामध्वर्यू आस्तां पूष्णो हस्ताभ्यामित्याह यत्यै” [सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

अभ्रिरिति। कल्पः — “आदायाभिमन्त्रयतेऽभ्रिरसि नारिरसीति” इति।

खननसाधनभूता काष्ठमयी तीक्ष्णमुखाग्राऽभ्रिरित्युच्यते। यद्यपि त्वमभ्रिरसि तथाऽप्यस्मान्प्रति नारिरशत्रुरसि।

नारिशब्दप्रयोजनमाह —

“व्रज्र इव वा एषा यदभ्रिरभ्रिरसि नारिरसीत्याह शान्त्यै” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

परिलिखितमिति। कल्पः — “तयौदुम्बर्या अवटं परिलिखति परिलिखितँरक्षः परिलिखिता अरातय इदमहँ रक्षसो ग्रीवा अपि कृन्तामि योऽस्मान्द्वेष्टि यं च वयं द्विष्म इदमस्य ग्रीवा अपि कृन्तामीति” इति।

परिलेखनप्रयोजनमाह —

“काण्डेकाण्डे वै क्रियमाणे यज्ञँ रक्षाँसि जिघाँसन्ति परिलिखितँ रक्षः परिलिखिता अरातय इत्याह रक्षसामपहत्या इदमहँ रक्षसो ग्रीवा अपि कृन्तामि योऽस्मान्द्वेष्टि यं च वयं द्विष्म इत्याह द्वौ वाव पुरुषौ यं चैव द्वेष्टि यश्चैनं द्वेष्टि तयोरेवानन्तरायं ग्रीवाः कृन्तति” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

दिव इति। बौधायनः – “औदुम्बर्येषा स्थूणा प्रक्षालिता प्रपन्ना प्रागवटादुपशेते तां परस्तादर्वाचीं प्रोक्षति दिवे त्वाऽन्तरिक्षाय त्वा पृथिव्यै त्वेति” इति।

आपस्तम्बः – “दिवे त्वेत्यग्रं प्रोक्षत्यन्तरिक्षाय त्वेति मध्यं पृथिव्यै त्वेति मूलम्” इति।

प्रोक्षामीत्यध्याहारः। औदुम्बरीभागानां(णां) लोकत्रयात्मकत्वं मन्त्रेणाभिप्रेतमित्याह —

“दिवे त्वाऽन्तरिक्षाय त्वा पृथिव्यै त्वेत्याहैभ्य एवैनां लोकेभ्यः प्रोक्षति” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

अग्रमारभ्य मूलपर्यन्तं प्रोक्षणं विधत्ते —

“परस्तादर्वाचीं प्रोक्षति तस्मात्परस्तादर्वाचीं मनुष्या उर्जमुप जीवन्ति” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

[[334]]

Page ३३५
ऊर्ध्ववर्तिनो मुख्या(खा)दारभ्यार्वाचीमुदरावसानम्।

शुन्धतामिति। कल्पः — अवटेऽपोऽवनयति शुन्धतां लोकः पितृषदन इति’ इति।

पितरः सीदन्त्यस्मिन्निति पितृषदनोऽवटाख्यो लोकः शुद्धो भवतु।

अबवनयनं विधत्ते —

“क्रूरमिव वा एतत्करोति यत्खनत्यपोऽव नयति शान्त्यै” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

यवोऽसीति। कल्पः — “यवान्प्रस्कन्दयति यवोऽसि यवयास्मद्द्वेषो यवयारातीरिति” इति।

हे धान्य त्वं यवोऽसि अमिश्रीकर्ताऽसि। अतो द्वेषिणो राक्षसानितरानपि शत्रूनस्मत्तो वियोजय।

पूर्वोक्तास्वप्सु यवप्रस्कन्दनं विधत्ते —

“यवमतीरव नयत्यूर्ग्वै यव ऊर्गुदुम्बर ऊर्जैवोर्जँ समर्थयति” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

औदुम्बर्या निखातभागादूध्वर्भागे प्रमाणं विधत्ते —

“यजमानेन संमितौदुम्बरी भवति यावानेव यजमानस्तावतीमेवास्मिन्नूर्जं दधाति” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

यजमानस्य यावत्पर्याप्तं तावदन्नं भवतीत्यर्थः।

पितृणामिति। कल्पः — “बर्हिर्हस्तं व्यतिषज्यावस्तृणाति पितृणाँ सदनमसीति” इति।

बर्हिर्हस्तो बर्हिर्मुष्टिः। हे बर्हिः पितृणां स्थानमसि।

विधत्ते —

“पितृणाँ सदनमसीति बर्हिरव स्तृणाति पितृदेवत्यं ह्येतद्यन्निखातम्” ( सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

निखातस्य पितरो देवतेत्यर्थवादान्तरादवगन्तव्यम्।

उद्दिवमिति। कल्पः — “अथैनामुच्छ्रयति उद्दिवँ स्तभानाऽन्तरिक्षं पृण पृथिवीं दृँहेति” इति।

हे औदुम्बरि द्युलोकमूर्ध्वदेशे विधारय, अन्तरिक्षं पूरय, पृथिवीं दृढी कुरु।

[[335]]

Page no ३३६
उच्छ्रयणं विधत्ते —

“यद्बर्हिरनवस्तीर्य मिनुयात्पितृदेवत्या निखाता स्याद्बर्हिरवस्तीर्य मिनोत्यस्यामेवैनां मिनोत्यथो स्वारुहमेवैनां करोति” [सं. का. ६ प्र. २ अ. १०] इति।

यदि बर्हिरस्तीर्त्वा प्रथमत एव तामुच्छ्रयेत्तदा पितृणां निखातं मनुष्याणामूर्ध्वं निखातादित्ययं विभागो न स्यात्किंतु कृत्स्ना पितृदेवत्यैव स्थापिता भवेत्। बर्हिषः पृथिवीजन्यत्वेन तत्पृथिव्यामेव कृतं भवति। किंच स्वसंबद्धामेवैनां करोतीति नोक्तदोषः।

मन्त्रे दिवमित्यादिपदानामुपयोगमाह —

“उद्दिवँ स्तभानाऽन्तरिक्षं पृणेत्याहैषां लोकानां विधृत्यै” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

द्युतान इति। कल्पः – “अथैनां प्राचीनकर्णामुच्छ्रितामवटे प्रक्षिपेत् द्युतानस्त्वा मारुतो मिनोतु मित्रावरुणयोर्ध्रुवेण धर्मणेति” इति।

हे औदुम्बरि मित्रावरुणयोः संबन्धिना दृढेन त्वदीयधारणेनेतस्ततः पतितां त्वां मरुत्पुत्रो द्युताननामको देवोऽवटे प्रक्षिपतु।

इतरपरित्यागेन द्युतानस्वीकारकारणमाह —

‘द्युतानस्त्वा मारुतो मिनोत्वित्याह द्युतानो ह स्म वै मारुतो देवानामौदुम्बरीं मिनोति तेनैवैनां मिनोति’ [सं. का. ६ प्र. २ अ. १०] इति।

ब्रह्मवनिमिति। कल्पः – ‘अथैनां प्रदक्षिणं पुरीषेण पर्यूहति ब्रह्मवनिं त्वा क्षत्रावनिँ सुप्रजावनिँ रायस्पोषवनिं पर्यूहामीति’ इति।

ब्रह्म ब्राह्मणजातिं वनति भजतीति ब्रह्मवनिः। हे औदुम्बरि ब्राह्मण्यादि प्रदां त्वां परितो मृत्तिकां प्रक्षिपामि।

मन्त्रस्य स्पष्टार्थतां दर्शयति —

‘ब्रह्मवनिं त्वा क्षत्रवनिमित्याह यथायजुरेवैतत्’ (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

ब्रह्मेति। कल्पः – ‘मैत्रावरुणदण्डेन सँहन्ति ब्रह्म दृँह क्षत्त्रं दृँह प्रजां दृँह रायस्पोषं दृँहेति’ इति।

हे दण्ड ब्राह्मण्यादीन्दृढी कुरु। मन्त्रोऽयं ब्राह्मणेनोपेक्षितः।

[[336]]

Page no. ३३७
घृतेनेति। कल्पः — ‘तस्या विशाखे हिरण्यं निधाय घृतेन द्यावापृथिवी आ पृणेथामिति स्रुवेण हिरण्ये जुह्वदान्तमौदुम्बरीमन्ववस्त्रावयति’ इति’

हे द्यावापृथिवीरूपे औदुम्बर्या अग्रमूले घृतेनानेन समन्तात्तृप्येथाम्।

विधत्ते —

“घृतेन द्यावापृथिवी आ पृणेथामित्यौदुम्बर्यां जुहोति द्यावापृथिवी एव रसेनानक्ति” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

अग्रे हुतस्याऽऽज्यस्य मूलपर्यन्तातां विधत्ते —

‘आन्तमन्वनस्रावयत्यान्तमेव यजमानं तेजसाऽनक्ति’ (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

यजमानस्य शिर आरभ्य पादपर्यन्तं तेजः संपादितं भवति।

इन्द्रस्येति। बौधायनः — ‘तस्या उच्छ्रयणमनु प्राचीनकर्णाः स्थूणा उच्छ्रयन्ति तासूदीचो वंशान्प्रोहन्त्यध्यस्यन्ति मध्यमं छदिरिन्द्रस्य सदोऽसीति, विश्वजनस्य छायेति ये अभितो भवतः’ इति।

आपस्तम्बः — ‘उदीचः प्राचश्च वंशानत्याधायैन्द्रमसीति तेषु मध्यमानि त्रीणि च्छदींष्यध्यूहति, विश्वजनस्य छायेति त्रीणि दक्षिणानि, इन्द्रस्य सदोऽसीति त्रीण्युत्तराणि’ इति।

ऐन्द्रमसीति शाखान्तरेऽवगतो मन्त्रः। उत्तरयोर्मन्त्रयारत्रैवाऽऽम्नातयोर्ब्राह्मणान्तरानुसारेण क्रमव्यत्ययः।

विधत्ते —

‘एन्द्रमसीति छदिरधि नि दधात्यैन्द्रँ हि देवतया सदो विश्वजनस्य छायेत्याह विश्वजनस्य ह्येषा छाया यत्सदः’ (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

इन्द्रस्य सदोऽसीत्ययं मन्त्र उपेक्षितः।

सदस्थानां कामनाभेदेन च्छदिषां संख्यां विधत्ते —

‘नवछदि तेजस्कामस्य मिनुयात्त्रिवृता स्तोमेन संमितं तेजस्त्रिवृत्तेजस्व्येव भवत्येकादशछदीन्द्रियकामस्यैकादशाक्षरा त्रिष्टुगिन्द्रियं त्रिष्टुगिन्द्रियाव्येव भवति पञ्चदशछदि भ्रातृव्यवतः पञ्चदशो वज्रो भ्रातृव्याभिभूत्यै सप्तदशछदि प्रजा-

[[337]]

Page no. ३३८
कामस्य सप्तदशः प्रजापतिः प्रजापतेराप्त्यै एकविँशतिछदि प्रतिष्ठाकामस्यैकविँशः स्तोमानां प्रतिष्ठा प्रतिष्ठित्यै’ (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

नवसंख्याकानि च्छदींषि यस्य सदसस्तन्नवछदि मिनुयात्कुर्यात्। त्रिवृत्पञ्चदशसप्तदशैकविंशशब्दैः साम्न आवृत्तिभेदेन निष्पन्ना स्तोमा उच्यन्ते। त्रिवृत्स्तोमे सामावृत्त्यभावेऽपि ऋचां नवत्वात्संख्यासाम्यम्। प्रजापतिमुखादग्निना सहोत्पन्नत्वात्त्रिवृतस्तेजस्त्वम्। वीर्यवतः प्रजापतिबाहुत उत्पन्नतया पञ्चदशस्य वज्रत्वम्। आ श्रावयेत्यादिमन्त्राक्षराणां संख्यया समत्वात्सप्तदशस्य प्रजापतित्वम्। त्रिवृदादीनामन्तर्भावेनैकाविंशस्य प्रतिष्ठात्वम्।

औदुम्बरीस्थापनसदोमण्डपमध्यप्रदेशं विधत्ते —

“उदरं वै सद ऊर्गुदुम्बरो मध्यत औदुम्बरीं मिनोति मध्यत एव प्रजानामूर्जं दधाति तस्मान्मध्यत ऊर्जा भुञ्जते” [सं. का. ६ प्र. २ अ. १०] इति।

दक्षिणदिग्गतच्छदिषामग्राण्युत्तरदिग्गतच्छदिषामुपरि दृश्यमानतया स्थापनीयानीति विधत्ते —

‘यजमानलोके वै दक्षिणानि छदीँपि भ्रातृव्यलोक उत्तराणि दक्षिणान्युत्तराणि करोति यजमानमेवायजमानादुत्तरं करोति तस्माद्यजमानोऽयजमानादुत्तरः’ [सं. का. ६ प्र. २ अ. १०] इति।

लोके स्थाने। उत्तर उत्कृष्टः।

छदिषामन्तरालच्छिद्रेषु तृणमूलैराधानं विधत्ते —

“अन्तर्वर्तान्करोति व्यावृत्त्यै तस्मादरण्यं प्रजा उप जीवन्ति” (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

मूलानां विलक्षणत्वाच्छदिर्भ्यो व्यावृत्तिर्भवति। यस्मात्तृणमरण्यजन्यं तस्मात्तृणकाष्ठलाभाय प्रजा अरण्यमुपजीवन्ति।

परि त्वेति। कल्पः — ‘अथैनान्परिश्रयन्ति परि त्वा गिर्वणो गिर इमा भवन्तु विश्वतो वृद्धायुमनु वृद्धयो जुष्टा भवन्तु जुष्टय इति’ इति।

[[338]]

Page no. ३३९
गीर्भिः स्तुतिभिर्वननीयो भजनीय इन्द्रः सदोभिमानी गिर्वणाः। हे गिर्वण इमाः स्तोत्रशस्त्ररूपा गिरः सर्वतः कटकरूपेण त्वां परिभवन्तु वेष्टयन्तु। कीदृश्यः। दीर्घायुषं त्वामनु स्वयमपि वृद्धिमत्यः। किंच, जुष्टयोऽस्मात्सेवास्तव जुष्टाः प्रिया भवन्तु।

मन्त्रस्य स्पष्टार्थतां दर्शयति —

‘परि त्वा गिर्वणो गिर इत्याह यथायजुरेवैतत्’ (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

इन्द्रस्येति। कल्पः — ‘अथ दक्षिणद्वार्बाहौ कुशहस्तमुपनिगृह्य दर्भणं करोति प्रवर्तयति दर्भणे स्पन्द्यामिन्द्रस्य स्यूरसीति, इन्द्रस्य ध्रुवमसीति ग्रन्थिं करोति तं तदानीमेव विस्रस्याहाकुर्वन्तो हस्तान्ग्रन्थकौशलैर्निस्तिष्ठन्ति, एवमेवोत्तरं द्वार्बाहुमेवमेवापरौ द्वार्बाहू निस्तिष्ठन्ति’ इति।

व्याख्यातं हविर्धानेन।

व्याचष्टे —

‘इन्द्रस्य स्यूरसीन्द्रस्य ध्रुवमसीत्याहैन्द्रँ हि देवतया सदः’ (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

प्रज्ञातग्रन्थेर्विस्त्रंसनं विधत्ते —

‘यं प्रथमं ग्रन्थिं ग्रथ्नीयाद्यत्तं न विस्त्रँसयेदमेहेनाध्वर्युः प्र मीयेत तस्मात्स विस्रस्यः’ (सं. का. ६ प्र. २ अ. १०) इति।

अत्र विनियोगसंग्रहः —

“देवस्येत्यभ्रिमादत्ते ह्यभ्रिरित्यनुमन्त्रणम्।
परीत्यवटमालिख्य दिवेऽग्रे मध्यमूलयोः॥१॥
प्रोक्षेदौदुम्बरीं शुन्ध शेषो गर्तेऽवनीयते।
यवो यवं क्षिपेत्तत्र पितृ दर्भेण संस्तृतिः॥२॥
उदौदुम्बर्युच्छ्रयोऽथ द्युता तामवटे क्षिपेत्।
ब्रह्म पासुं क्षिपेद्गर्ते ब्रह्म गर्तदृढीकृतिः॥३॥

[[339]]

Page no. ३४०
घृतेनौदुम्बरीहोम इन्द्रविश्वद्वयाद्दिशोः।
छदींष्यध्यू(ध्यु)ह्य कर्तव्यः परि त्वेति परिश्रयः॥४ ॥
इन्द्र रज्जुं क्षिपेदिन्द्र बध्वैन्द्रमिति मण्डपम।
स्पृशेद्धस्तेन मन्त्रास्तु विंशतिः समुदीरिताः॥५॥” इति।

अथ मीमांसा।

तृतीयाध्यायस्याष्टमपादे चिन्तितम् —

“वृष्टिकामी सदो नीचैर्मिनुयादिति कामना।
अध्वर्योः स्वामिनो वाऽऽद्यो वाक्यान्मातुः स उच्यते॥
परस्मैपदतोऽध्वर्युव्यापारस्य परार्थता।
श्रुताऽतो वाक्यबाधेन तपोवत्स्वामिनोऽस्तु तत् “ इति।

ज्योतिष्टोमे श्रूयते — “यः कामयेत वर्षुकः पर्जन्यः स्यादिति नीचैः सदो मिनुयात्” इति।

यथा पुरस्तात्पश्चाच्चावस्थितौ हविर्धानप्राचीनवंशावुच्चौ तथा सदो नोच्चं किंतु नीचं कार्यमित्यर्थः। इयं च वृष्टिकामनाऽध्वर्योर्युक्ता। यः कामयेत स मिनुयादिति वाक्येन कामयितृमात्रोरेकत्वावगमात्। मातृत्वं चाध्वर्योरित्यविवादाम्। तस्मात्स एव कामयितेति चेन्मैवम्। मिनुयादिति परस्मैपदेनाध्वर्युव्यापारफलस्य परगामिता प्रतीयते। ततो वृष्टिलक्षणफलस्य यजमानगामित्वात्परस्मैपदश्रुत्या वाक्यं बाधित्वा कामस्य यजमानकर्तृत्वं द्रष्टव्यम्। यजमानकामितां वृष्टिं पर्जन्यः संपादयत्वित्येवं योऽध्वर्युः कामयेत स मिनुयादिति वाक्यं व्याख्येयम्। “एवं विदुद्गताऽऽत्मने वा यजमानाय वा यं कामं कामयते तमागायति” इत्यृत्विजोऽपि काम इति चेत्तर्हि तस्मिन्नुद्गीथोपासने वचनादृत्विजोऽपि फलमस्तु।

अथ च्छन्दः —

परि त्वा गिर्वण इत्यनुष्टुप्॥

इति श्रीमत्सायणाचार्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे कृष्णयजुर्वेदीयतैत्तिरीयसंहिताभाष्ये प्रथमकाण्डे तृतीयप्रपाठके
प्रथमोऽनुवाकः॥१॥

[[340]]

Page no. ३४१