१७ दीक्षाहुतिमन्त्राः

विश्वेदेवा ऋषयः

मूलम् (संयुक्तम्)

पृ॒थि॒व्यै स्वाहा॒ऽन्तरि॑क्षाय॒ स्वाहा॑ दि॒वे स्वाहा॒ऽग्नये॒ स्वाहा॒ सोमा॑य॒ स्वाहा॒ सूर्या॑य॒ स्वाहा॑ च॒न्द्रम॑से॒ स्वाहाऽह्ने॒ स्वाहा॒ रात्रि॑यै॒ स्वाह॒र्जवे॒ स्वाहा॑ सा॒धवे॒ स्वाहा॑ सुक्षि॒त्यै स्वाहा॑ क्षु॒धे स्वाहा॑ऽऽशिति॒म्ने स्वाहा॒ रोगा॑य॒ स्वाहा॑ हि॒माय॒ स्वाहा॑ शी॒ताय॒ स्वाहा॑ऽऽत॒पाय॒ स्वाहाऽर॑ण्याय॒ स्वाहा॑ सुव॒र्गाय॒ स्वाहा॑ लो॒काय॒ स्वाहा॒ सर्व॑स्मै॒ स्वाहा॑ ॥ 46 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

पृ॒थि॒व्यै स्वाहा॑ । अ॒न्तरि॑क्षाय॒ स्वाहा॑ । दि॒वे स्वाहा॑ ।
अ॒ग्नये॒ स्वाहा॑ । सोमा॑य॒ स्वाहा॑ । सूर्या॑य॒ स्वाहा॑ ।
च॒न्द्रम॑से॒ स्वाहा॑ । अह्ने॒ स्वाहा॑ । रात्रि॑यै॒ स्वाहा॑ ।
ऋ॒जवे॒ स्वाहा॑ । स्वा॒धवे॒ स्वाहा॑ । सु॒क्षि॒त्यै स्वाहा॑ ।
क्षु॒धे स्वाहा॑ । आ॒शि॒ति॒म्ने स्वाहा॑ । रोगा॑य॒ स्वाहा॑ ।
हि॒माय॒ स्वाहा॑ । शी॒ताय॒ स्वाहा॑ । आ॒त॒पाय॒ स्वाहा॑ ।
अर॑ण्याय॒ स्वाहा॑ । सु॒व॒र्गाय॒ स्वाहा॑ । लो॒काय॒ स्वाहा॑ । सर्व॑स्मै॒ स्वाहा॑ । (46) ॥17॥

मूलम्

पृ॒थि॒व्यै स्वाहा॑ । अ॒न्तरि॑क्षाय॒ स्वाहा॑ । दि॒वे स्वाहा॑ ।
अ॒ग्नये॒ स्वाहा॑ । सोमा॑य॒ स्वाहा॑ । सूर्या॑य॒ स्वाहा॑ ।
च॒न्द्रम॑से॒ स्वाहा॑ । अह्ने॒ स्वाहा॑ । रात्रि॑यै॒ स्वाहा॑ ।
ऋ॒जवे॒ स्वाहा॑ । स्वा॒धवे॒ स्वाहा॑ । सु॒क्षि॒त्यै स्वाहा॑ ।
क्षु॒धे स्वाहा॑ । आ॒शि॒ति॒म्ने स्वाहा॑ । रोगा॑य॒ स्वाहा॑ ।
हि॒माय॒ स्वाहा॑ । शी॒ताय॒ स्वाहा॑ । आ॒त॒पाय॒ स्वाहा॑ ।
अर॑ण्याय॒ स्वाहा॑ । सु॒व॒र्गाय॒ स्वाहा॑ । लो॒काय॒ स्वाहा॑ । सर्व॑स्मै॒ स्वाहा॑ । (46) ॥17॥

भट्टभास्कर-टीका

1अथ दीक्षाहुतयः - पृथिव्यै स्वाहेत्यादि ॥ एकविंशतिः । निगदव्याख्याताः । ऋज्वादयः पृथिव्यादयो लोकाः । यथोक्तं - ‘इयं वा ऋजुः । अन्तरिक्षं साधु । असौ सुक्षितिः’ इति । सुक्षित्यै, स एव स्वरः । क्षुधे ‘सावेकाचः’ इत्युदात्तत्वम् । आशितिम्ने आशितमसुहितं तत्स्वभावाय । छन्दसीमनिच् । यद्वा - आशितृशब्दात् ‘छन्दसि’ इतीमनिच्, ‘तुरिष्ठेमेयस्सु’ इति एकदेशस्य ऋकारस्य लोपश्छान्दसः, उदात्तनिवृत्तिस्वरेण विभक्तेरुदात्तत्वम् । रोगाय । गतम् । सर्वस्मै याऽनुक्ता दीक्षादेवता, यश्च उपसर्गः, यश्च फलभूतः, पुण्यलोकः? तस्मै सर्वस्मै स्वाहेति ॥

सप्तमे प्रथमे सप्तदशोनुवाकः ॥