१४

प्र॒जाप॑तिर्दे॒वेभ्यो॑ य॒ज्ञान्व्यादि॑शत् ।
स आ॒त्मन्न॑श्वमे॒धम॑धत्त ।

प्र॒जाप॑तिर्दे॒वेभ्यो॑ य॒ज्ञान्व्यादि॑शत् ।
स आ॒त्मन्न॑श्वमे॒धम॑धत्त ।

1प्रजापपतिर्देवेभ्य इत्यादि ॥ पत्नी संयाजनान्तेऽहन्यग्निष्टोमे तु संस्थिते ।
प्रजापतिसमे गीतवीणागणकिभिर्नृपे ॥

अस्तंगते सहस्रांशौ वारुण्या त्वर्थनिर्मिताः ।
षट्त्रिंशतमथासन्दीस्तावन्तोऽध्वर्यवो वृताः ॥

अप्राकृताः स्रुवैर्दीर्घदण्डैः खदिरसम्भवैः ।
सर्वां तां रात्रिमन्नानि दशाज्यादीनि जुह्वति ॥

इदमिदानीं विदधाति । अश्वमेधव्यतिरिक्तान् यज्ञान् व्यादिश्य पृथक्पृथक् विभज्य अश्वमेधं आत्मन्येव स्थापितवान् ।

तन्दे॒वा अ॑ब्रुवन् ।
ए॒ष वाव य॒ज्ञः ।
यद॑श्वमे॒धः ।
अप्ये॒व नोत्रा॒स्त्विति॑ ।

तन्दे॒वा अ॑ब्रुवन्न् - " ए॒ष वाव य॒ज्ञो यद॑श्वमे॒धः ।
अप्ये॒व नोत्रा॒स्त्वि"ति॑ ।

तन्दे॒वा अ॑ब्रुवन्न् - " ए॒ष वाव य॒ज्ञो यद॑श्वमे॒धः ।
अप्ये॒व नोत्रा॒स्त्वि"ति॑ ।

अथ तं देवा अब्रुवन् एषः अश्वमेधः एव यज्ञः अन्ये यज्ञाभासाः। तस्मात् अस्मिन् यज्ञे अस्माकं यत्किंचिदप्यस्त्वेव अल्पमस्त्विति यावत् । अस्माकमप्यस्त्विति वा तेभ्यः एतान् अन्नहोमान् वक्ष्यमाणान् ‘एकस्मै स्वाहा’ इत्यादीन् प्रादात् ।

तेभ्य॑ ए॒तान॑न्नहो॒मान्प्राय॑च्छत् ।
तान॑जुहोत् ।
तैर्वै स दे॒वान॑प्रीणात् ।

तेभ्य॑ ए॒तान॑न्नहो॒मान्प्राय॑च्छत् ।
तान॑जुहोत् ।
तैर्वै स दे॒वान॑प्रीणात् ।

तेभ्यश्च तानजुहोत् तैश्च तानप्रीणयत् ।

यद॑न्नहो॒माञ्जु॒होति॑ ॥50॥
दे॒वाने॒व तैर्यज॑मानᳶ प्रीणाति ।

यद॑न्नहो॒माञ्जु॒होति॑ दे॒वाने॒व तैर्यज॑मानᳶ प्रीणाति ।

यद॑न्नहो॒माञ्जु॒होति॑ दे॒वाने॒व तैर्यज॑मानᳶ प्रीणाति ।

यदित्यादि । गतम् ।

अवनीयानि होतव्यानि अन्नहोमाः ॥

आज्ये॑न जुहोति ।
अ॒ग्नेर्वा ए॒तद्रू॒पम् ।
यदाज्य॑म् ।
यदाज्ये॑न जु॒होति॑ ।
अ॒ग्निमे॒व तत्प्री॑णाति ।

आज्ये॑न जुहोति ।
अ॒ग्नेर्वा ए॒तद्रू॒पम् यदाज्य॑म् ।

यदाज्ये॑न जु॒होत्य् अ॒ग्निमे॒व तत्प्री॑णाति ।

आज्ये॑न जुहोति ।
अ॒ग्नेर्वा ए॒तद्रू॒पम् यदाज्य॑म् ।

यदाज्ये॑न जु॒होत्य् अ॒ग्निमे॒व तत्प्री॑णाति ।

2रूपवत्प्रियतमत्वात् आज्यमग्निरूपम् । एवं सर्वत्र ।

मधु॑ना जुहोति ।
म॒ह॒त्यै वा ए॒तद्दे॒वता॑यै रू॒पम् ।
यन्मधु॑ ।
यन्मधु॑ना जु॒होति॑ ॥51॥
म॒ह॒तीमे॒व तद्दे॒वता॑म्प्रीणाति ।

मधु॑ना जुहोति ।
म॒ह॒त्यै वा ए॒तद्दे॒वता॑यै रू॒पम् यन्मधु॑ ।
यन्मधु॑ना जु॒होति॑ मह॒तीमे॒व तद्दे॒वता॑म्प्रीणाति ।

मधु॑ना जुहोति ।
म॒ह॒त्यै वा ए॒तद्दे॒वता॑यै रू॒पम् यन्मधु॑ ।
यन्मधु॑ना जु॒होति॑ मह॒तीमे॒व तद्दे॒वता॑म्प्रीणाति ।

महती देवता महादेवः विश्वाधिक्यं महत्त्वम् ।

त॒ण्डु॒लैर्जु॑होति ।
वसू॑नाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् ।
यत्त॑ण्डु॒लाः ।
यत्त॑ण्डु॒लैर्जु॒होति॑ ।
वसू॑ने॒व तत्प्री॑णाति ।

त॒ण्डु॒लैर्जु॑होति ।
वसू॑नाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यत्त॑ण्डु॒लाः ।
यत्त॑ण्डु॒लैर्जु॒होति॒ वसू॑ने॒व तत्प्री॑णाति ।

त॒ण्डु॒लैर्जु॑होति ।
वसू॑नाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यत्त॑ण्डु॒लाः ।
यत्त॑ण्डु॒लैर्जु॒होति॒ वसू॑ने॒व तत्प्री॑णाति ।

तण्डुलाः व्रीहितण्डुलाः ।

पृथु॑कैर्जुहोति ।
रु॒द्राणाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् ।
यत्पृथु॑काः ।
यत्पृथु॑कैर्जु॒होति॑ ॥52॥
रु॒द्राने॒व तत्प्री॑णाति ।

पृथु॑कैर्जुहोति ।
रु॒द्राणाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यत्पृथु॑काः ।
यत्पृथु॑कैर्जु॒होति॑ रु॒द्राने॒व तत्प्री॑णाति ।

पृथु॑कैर्जुहोति ।
रु॒द्राणाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यत्पृथु॑काः ।
यत्पृथु॑कैर्जु॒होति॑ रु॒द्राने॒व तत्प्री॑णाति ।

पृथुकाः चिपिटकाः ।

ला॒जैर्जु॑होति ।
आ॒दि॒त्यानाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् ।
यल्ला॒जाः ।
यल्ला॒जैर्जु॒होति॑ ।
आ॒दि॒त्याने॒व तत्प्री॑णाति ।

ला॒जैर्जु॑होति ।
आ॒दि॒त्यानाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यल्ला॒जाः ।
यल्ला॒जैर्जु॒होत्य् आदि॒त्याने॒व तत्प्री॑णाति ।

ला॒जैर्जु॑होति ।
आ॒दि॒त्यानाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यल्ला॒जाः ।
यल्ला॒जैर्जु॒होत्य् आदि॒त्याने॒व तत्प्री॑णाति ।

लाजाः व्रीहिभवाः तण्डुलपरिणामाः ।

क॒रम्बै॑र्जुहोति ।
विश्वे॑षाव्ँ॒वा ए॒तद्दे॒वानाँ॑ रू॒पम् ।
यत्क॒रम्बाः॑ ।
यत्क॒रम्बै॑र्जु॒होति॑ ॥ 53॥
विश्वा॑ने॒व तद्दे॒वान्प्री॑णाति ।

क॒रम्बै॑र्जुहोति ।
विश्वे॑षाव्ँ॒वा ए॒तद्दे॒वानाँ॑ रू॒पम् यत्क॒रम्बाः॑ ।
यत्क॒रम्बै॑र्जु॒होति॒ विश्वा॑ने॒व तद्दे॒वान्प्री॑णाति ।

क॒रम्बै॑र्जुहोति ।
विश्वे॑षाव्ँ॒वा ए॒तद्दे॒वानाँ॑ रू॒पम् यत्क॒रम्बाः॑ ।
यत्क॒रम्बै॑र्जु॒होति॒ विश्वा॑ने॒व तद्दे॒वान्प्री॑णाति ।

करम्बाः आज्यमिश्रितास्सक्तवः ।

धा॒नाभि॑र्जुहोति ।
नक्ष॑त्त्राणाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् ।
यद्धा॒नाः ।
यद्धा॒नाभि॑र्जु॒होति॑ ।
नक्ष॑त्त्राण्ये॒व तत्प्री॑णाति ।

धा॒नाभि॑र्जुहोति ।
नक्ष॑त्त्राणाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यद्धा॒नाः ।
यद्धा॒नाभि॑र्जु॒होति॒ नक्ष॑त्त्राण्ये॒व तत्प्री॑णाति ।

धा॒नाभि॑र्जुहोति ।
नक्ष॑त्त्राणाव्ँ॒वा ए॒तद्रू॒पम् यद्धा॒नाः ।
यद्धा॒नाभि॑र्जु॒होति॒ नक्ष॑त्त्राण्ये॒व तत्प्री॑णाति ।

धानाः यवप्रभवाः तण्डुलपाकाः ।

सक्तु॑भिर्जुहोति ।
प्र॒जाप॑ते॒र्वा ए॒तद्रू॒पम् ।
यत्सक्त॑वः ।
यत्सक्तु॑भिर्जु॒होति॑ ॥54॥
प्र॒जा॑पतिमे॒व तत्प्री॑णाति ।

सक्तु॑भिर्जुहोति ।
प्र॒जाप॑ते॒र्वा ए॒तद्रू॒पम् यत्सक्त॑वः ।
यत्सक्तु॑भिर्जु॒होति॑ प्र॒जा॑पतिमे॒व तत्प्री॑णाति ।

सक्तु॑भिर्जुहोति ।
प्र॒जाप॑ते॒र्वा ए॒तद्रू॒पम् यत्सक्त॑वः ।
यत्सक्तु॑भिर्जु॒होति॑ प्र॒जा॑पतिमे॒व तत्प्री॑णाति ।

सक्तवः लाजपेषाः ।

म॒सूस्यै॑र्जुहोति ।
सर्वा॑साव्ँ॒वा ए॒तद्दे॒वता॑नाँ रू॒पम् ।
यन्म॒सूस्या॑नि ।
यन्म॒सूस्यै॑र्जु॒होति॑ ।
सर्वा॑ ए॒व तद्दे॒वता॑ᳶ प्रीणाति ।

म॒सूस्यै॑र्जुहोति ।
सर्वा॑साव्ँ॒वा ए॒तद्दे॒वता॑नाँ रू॒पम् यन्म॒सूस्या॑नि ।
यन्म॒सूस्यै॑र्जु॒होति॒ सर्वा॑ ए॒व तद्दे॒वता॑ᳶ प्रीणाति ।

म॒सूस्यै॑र्जुहोति ।
सर्वा॑साव्ँ॒वा ए॒तद्दे॒वता॑नाँ रू॒पम् यन्म॒सूस्या॑नि ।
यन्म॒सूस्यै॑र्जु॒होति॒ सर्वा॑ ए॒व तद्दे॒वता॑ᳶ प्रीणाति ।

मसूस्यानि मसूस्यतण्डुलाः ।

प्रि॒य॒ङ्गु॒त॒ण्डु॒लैर्जु॑होति ।
प्रि॒याङ्गा॑ ह॒ वै नामै॒ते ।
ए॒तैर्वै दे॒वा अश्व॒स्याङ्गा॑नि॒ सम॑दधुः ।
यत्प्रि॑यङ्गुतण्डु॒लैर्जु॒होति॑ ।
अश्व॑स्यै॒वाङ्गा॑नि॒ सन्द॑धाति ।

यत्प्रि॑यङ्गुतण्डु॒लैर्जु॒होत्य् अश्व॑स्यै॒वाङ्गा॑नि॒ सन्द॑धाति ।

यत्प्रि॑यङ्गुतण्डु॒लैर्जु॒होत्य् अश्व॑स्यै॒वाङ्गा॑नि॒ सन्द॑धाति ।

प्रियङ्गुतण्डुलाः कङ्गुकणिकाः ।

प्रियाङ्गा ह वा इति । प्रियाङ्गत्वात् प्रियङ्गुत्वं अश्वाङ्गसन्धानसाधनत्वात् । पृषोदरादिः ।

प्रियङ्गुतण्डुलाः कङ्गुकणिकाः ।

प्रियाङ्गा ह वा इति । प्रियाङ्गत्वात् प्रियङ्गुत्वं अश्वाङ्गसन्धानसाधनत्वात् । पृषोदरादिः ।

दशान्ना॑नि जुहोति ।
दशा॑क्षरा वि॒राट् ।
वि॒राट्कृ॒त्स्नस्या॒न्नाद्य॒स्याव॑रुध्यै ॥55॥

दशान्ना॑नि जुहोति ।
दशा॑क्षरा वि॒राट् ।
वि॒राट्कृ॒त्स्नस्या॒न्नाद्य॒स्याव॑रुध्यै ॥55॥

सर्वाणि मिश्रीकृत्य जुहोति - दशेति ।

इति तृतीये अष्टमे चतुर्दशोऽनुवाकः ॥