०१ संसृपां हवींषि दश

वरु॑णस्य सुषुवा॒णस्य॑ दश॒धेन्द्रि॒यव्ँ वी॒र्य॑म्परा॑ऽपतत् ।

वरु॑णस्य सुषुवा॒णस्य॑ दश॒धेन्द्रि॒यव्ँ वी॒र्य॑म्परा॑ऽपतत् ।

1 वरुणस्येत्यादि ॥ वरुणस्य सुषुवाणस्य सवने ईश्वरीभूतस्य इन्द्रियं वीर्यं च दशधा भूत्वा पराऽपतत् अस्मादपाक्रान्तमभूत् ।

तत्सँ॒सृद्भि॒रनु॒ सम॑सर्पत् ।
तत्सँ॒सृपाँ॑ सँसृ॒त्त्वम् ।

तत्सँ॒सृद्भि॒रनु॒ सम॑सर्पत् ।
तत्सँ॒सृपाँ॑ सँसृ॒त्त्वम् ।

अथ तत् इन्द्रियादि संसृद्भिः हविर्विशेषैः ‘आग्नेयमष्टाकपालं निर्वपति हिरण्यं दक्षिणा’ इत्यादिभिः वरुणः अनुसमसर्पत् अनुसृत्य संप्राप्तवान् तस्मादेषां संसृपां संसृत्त्वं संप्राप्तिहेतुत्वात् । सर्पतेः क्विप् । अन्त्यविकारः छान्दसः ॥

अ॒ग्निना॑ दे॒वेन॑ प्रथ॒मेऽह॒न्ननु॒ प्रायु॑ङ्क्त ।

अ॒ग्निना॑ दे॒वेन॑ प्रथ॒मेऽह॒न्ननु॒ प्रायु॑ङ्क्त ।

2 अग्निनेत्यादि ॥ प्रथमे अहन् अह्नि अग्निना हेतुना अनुप्रायुङ्क्त वरुणः यागानन्तरमात्मानं प्रायुङ्क प्रकर्षेणायोजयत् । तेन देवेन देवयित्रा प्रकर्षेण देववन्तमात्मानमकरोत् ।

सर॑स्वत्या वा॒चा द्वि॒तीये॑ +++(प्रायुङ्क्त)+++।

सर॑स्वत्या वा॒चा द्वि॒तीये॑ +++(प्रायुङ्क्त)+++।

द्वितीयेऽह्नि सरस्वत्या हेतुना वाचाऽऽत्मानं समयोजयत् ।

स॒वि॒त्रा प्र॑स॒वेन॑ तृ॒तीये॑ +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

स॒वि॒त्रा प्र॑स॒वेन॑ तृ॒तीये॑ +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

तृतीये सवित्रा हेतुना प्रसवेन आत्मानं प्रायुङ्क्त । एवं सर्वत्र ।

पू॒ष्णा प॒शुभि॑श्चतु॒र्थे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

पू॒ष्णा प॒शुभि॑श्चतु॒र्थे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

चतुर्थे पशुभिः ।

बृह॒स्पति॑ना॒ ब्रह्म॑णा पञ्च॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

बृह॒स्पति॑ना॒ ब्रह्म॑णा पञ्च॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

पञ्चमे ब्रह्मणा अन्नेन मन्त्रेण वा ।

इन्द्रे॑ण दे॒वेन॑ ष॒ष्ठे ।+++(प्रायुङ्क्त)+++।

इन्द्रे॑ण दे॒वेन॑ ष॒ष्ठे ।+++(प्रायुङ्क्त)+++।

षष्ठे देवेन देवनेन इन्द्रेण ।

वरु॑णेन॒ स्वया॑ दे॒वत॑या सप्त॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।॥1॥

वरु॑णेन॒ स्वया॑ दे॒वत॑या सप्त॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।॥1॥

सप्तमे स्वया देवतया आत्मानं देवताभावेन योजितवान् ।

सोमे॑न॒ राज्ञा॑ऽष्ट॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

सोमे॑न॒ राज्ञा॑ऽष्ट॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

अष्टमे राज्ञा राजत्वेन ।

त्वष्ट्रा॑ रू॒पेण॑ नव॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

त्वष्ट्रा॑ रू॒पेण॑ नव॒मे +++(प्रायुङ्क्त)+++।।

नवमे रूपेण प्रशस्तेन ।

विष्णु॑ना य॒ज्ञेना॑प्नोत् ।

विष्णु॑ना य॒ज्ञेना॑प्नोत् ।

ततो देवादिमत्तया विष्णुना हेतुना विष्ण्वाप्मना वा यज्ञेन अत्मीयमिन्द्रियं वीर्यं च आप्नोत् ।

यत्सँ॒सृपो॒ भव॑न्ति । इ॒न्द्रि॒यमे॒व तद्वी॒र्यय्ँ॑यज॑मान आप्नोति ।

यत्सँ॒सृपो॒ भव॑न्तीन्द्रि॒यमे॒व तद्वी॒र्यय्ँ॑यज॑मान आप्नोति ।

यत्सँ॒सृपो॒ भव॑न्तीन्द्रि॒यमे॒व तद्वी॒र्यय्ँ॑यज॑मान आप्नोति ।

यदित्यादि । गतम् ॥

पूर्वा॑पूर्वा॒ वेदि॑र्भवति । इ॒न्द्रि॒यस्य॑ वी॒र्य॑स्याव॑रुद्ध्यै ।

पूर्वा॑पूर्वा॒ वेदि॑र्भवती॒न्द्रि॒यस्य॑ वी॒र्य॑स्याव॑रुद्ध्यै ।

पूर्वा॑पूर्वा॒ वेदि॑र्भवती॒न्द्रि॒यस्य॑ वी॒र्य॑स्याव॑रुद्ध्यै ।

3 पूर्वापूर्वेति ॥ पूर्वस्या वेदेः पुरस्तादुत्तरोत्तरा वेदिः भवति । यत्र पूर्व आहवनीयः तत्रोत्तरो गार्हपत्यः । पुनःपुनरपि संबन्धेन इन्द्रियवीर्यलाभः ॥

पु॒रस्ता॑दुप॒सदाँ॑ सौ॒म्येन॒ प्रच॑रति । सोमो॒ वै रे॑तो॒धाः । रेत॑ ए॒व तद्द॑धाति । अ॒न्त॒रा त्वा॒ष्ट्रेण॑ । रेत॑ ए॒व हि॒तन्त्वष्टा॑ रू॒पाणि॒ विक॑रोति ।

पु॒रस्ता॑दुप॒सदाँ॑ सौ॒म्येन॒ प्रच॑रति । सोमो॒ वै रे॑तो॒धाः । रेत॑ ए॒व तद्द॑धाति । अ॒न्त॒रा त्वा॒ष्ट्रेण॑ । रेत॑ ए॒व हि॒तन्त्वष्टा॑ रू॒पाणि॒ विक॑रोति ।

4 पुरस्तादिति ॥ दशपेये प्रक्रान्ते आतिथ्यया प्रचर्य सुब्रह्मण्यान्ते त्वाष्ट्रेण अष्टाकपालेन प्रचरति आपराह्निकीभ्यां प्राक् ।

उ॒परि॑ष्टाद्वैष्ण॒वेन॑ +++(प्रचरति)+++। य॒ज्ञो वै विष्णुः॑ । य॒ज्ञ ए॒वान्त॒तᳶ प्रति॑ तिष्ठति ॥2 ।।

उ॒परि॑ष्टाद्वैष्ण॒वेन॑ +++(प्रचरति)+++। य॒ज्ञो वै विष्णुः॑ । य॒ज्ञ ए॒वान्त॒तᳶ प्रति॑ तिष्ठति ॥2 ।।

उपरिष्टादिति । श्वोभूत उपसदामुपरिष्टात् प्रवर्ग्योद्वासनात् प्राक् वैष्णवेन त्रिकपालेन प्रचरति ॥ इति अष्टमे प्रथमोऽनुवाकः ॥