सामवेदे जैमिनीयशाखायां पुरुषसूक्तस्य ऋक्पाठः ( संहिता - आरणम् खण्डं ३ - ऋकृ ६- १०, ४ खण्ड १,२) पुरुषव्रतस्य नारायणऋषिः । अनुष्टुप् छन्दः । पुरुषो देवता ॥ सहस्राशीर्षापूरु॑षः । सहस्राना॒स्सस्स्रा॒पात् । साँभूमिं स॒र्वातो॑वृत्वा । अत्यातिष्ठत् दशांगूलाम् ॥ १ ॥ त्रीपा॒दूर्ध्वा उद्वैत् पूरु॑षः । पादा॒स्येशा॑वत् पू॒नाः । ता॒थाविष्वं व्या॑क्रमात् । अश॑ना॑न॒शने॒ आभ ॥ २ ॥ I पू॒ष ए॒वे॒दं स॒र्व॒म् । य॒त् भूत॑ या॒च्चाभा॒व्य॑म् । पादस्या सर्वांभूतानि । त्रीपाद॑स्यामृत॑ दीवा॒ ॥ ३ ॥ ता॒वा॑न॒स्यामाहीमा । ता॒तोज्याया॑श्च पूरु॑षः । I I ऊ॒तामृ॑त॒त्वस्येशा॑न॒ः । यद॑न्नेनतीरोहति ॥ ४ ॥ I तातो॑वीराşजा॒यता । वीरा॒जो आ॒धीपूरु॑षः । सा॒जातो॒ अत्या॑रिच्यत । पश्चात् भूमिमाथो॑ पू॒रः ॥ ५ ॥ यत् पूरूषेणावीषाः । देवा॒यज्ञामा॒त॑न्वता । वस॑न्ताये॑षामासीदा॒ज्य॑म् । ग्रीष्मा॒ इ॒ध्माः शारा॑द्धाविः ॥ ६ ॥ सप्ता॒स्या॑सन् पारीधा॒याः । त्रिस्सप्त॒स्सामीधा॒ः कृताः । दे॒वायद्य॒ज्ञ॒न्तन्वान॒ः । आव॑ध्नन् पू॒षंहाविः ॥ ७ ॥________________
सामवेदीयं जैमिनीयतलवकारशाखान्तर्गतं पुरुषव्रतनामकं पुरुषसूक्तम् पुरुष व्रतं सप्त - ( आरणम् व्रतपर्व खण्डं - ८ साम १०
१६) अस्य श्रीपुरुषसूक्तस्य नारायण ऋषिः । अनुष्टुप् छन्दः अन्त्या त्रिष्टुप् । पुरुष देवता ॥ उहुवाहा बहुवाहा बहुवा हाबु । सहस्रशीर्षापूरूषाः । सहस्राक्ष- की की कीश ट त स्सहस्रापात् । साभूमिं सर्वतो वार्त्वा । अत्यतिष्ठद्दशां गूलाम् । उहुवाहा ट त ट त बहुवाहाबुहुवाहा उवा । इट् ईळा ॥ १ ॥ की ट त नि ट त की उहुवीहोवा । (त्रिः) त्रीपादूर्ध्वा उदैत्पूरूषाः । पादोस्येहा भवत्पूनाः । टुच त ताथा विष्वं वियक्रामात् । अशनानशने आभी । उहुवोहोवा । ( द्वि:) ट त ट त दुच उहुवोहो वा औहोवा । ईळा । उहुवोहोवा । (द्वि) उहुवोहो वा ओहो - टिट ख शि खण दुच होवा । सूवाः । उहुवौ होवा । (द्वि) उहुवौहो वा औहो वा । शि खण दुच टिट ख टिट ख ॥ २ ॥ शि ख इहियौ होवा । (त्रिः ) पुरुष एवेदं सार्वाम् । यत्भूतंय्यभावायाम् । दुच हत हत पादोस्य सर्वाभूतानी । त्रीपादस्या मृतन्दा इवी । इहियौ होवा । (द्विः) दृ त ढ त्य दुच इहियो हो वा औहोवा । ईळा । इहियौहोवा । (द्विः) इहियौ हो वा टिट ख शि खण दुच टिट ख औहोवा । जोतीः । इहियौहोवा । (द्विः) इहियौ हो वा औहोवा । ई ॥ ३ ॥ श खण दुच टिट ख श ख________________
पुरुषसूक्तम् 11 ऊर्धा बुहा बुहा बूर्घा बुहा बुहा बूर्धा बुहा बुहाबु । तावा नस्या महा कय ती कय ती कय तश ट इमा । तातोज्यायांश्च पूरुषाः । ऊतामृतत्वस्ये शानाः । यादह्नेनातिरोहाती । त टुत टु त दुत ऊर्घा हा हा बर्घा हा बुहा बर्घा बुहा बुहा उवा । इट् इळा ॥ ४ ॥ कय ती कय ती कय ती नि हाबु हाबु हाबु । तातो वीराड जायाता । वीराजो अधि पूरुषाः । तु श दुत साजातो अत्यरिच्याता । पश्चात् भूमि मथो पूराः । हाबु हाबु हा उवा ! ॥ ५ ॥ दुत तृ हा हा हाबु । यत्पुरुषेणा हावा इषा । देवा यज्ञमतन्वाता । तु श टु त्य टु त वासन्त एषा मासीदाज्याम् । ग्रीष्म इध्मश्शरद्धावाइः । हाबु हाबु हा उवा । ई ॥ ६ ॥ तृ ख टु त दुश हाबु हाबु हाबु । सप्तास्यासन् परिधायाः । त्रिस्सप्तस्समिधः तु श टु त कार्त्ताः । देवायद्यज्ञन्तन्वानाः । आबध्धन् पुरुषं हा वाइः । हाबु हाबु हा दु त उवा । ई ॥ ७॥ तृ ख दुत टु त श ॥ सामवेदीयं जैमिनीयतलवकारशाखान्तर्गतं पुरुषसूक्तं समाप्तम् ॥________________
सामवेदीयं कौथुमशाखान्तर्गतं पुरुषव्रतनामानं पुरुषसूक्तम् । ऋक् पाठः
( प्रपाठकः ७, दशति:
४, ऋच: ३-७) पुरुषव्रतस्य नारायण ऋषिः । अनुष्टुप् छन्दः । पुरुषो देवता ॥ ३१२ ३ १२ ३ २ ३१२ सहस्रशीर्षाः पुरुषः सहस्राक्षः सहस्रपात् । १र २२ ३ १ २ ३ १ २ ३. २ सभूमिँ सर्वतो वृत्वात्यतिष्ठद्दशाङ्गुलम् ॥ १ ॥ ३ २३ २उ ३ १ २३ १ २ ३ १ २३१ २ त्रिपादूर्ध्व उदैत्पुरुषः पादोऽस्येहाभवत्पुनः । २ ३ २ ३क २र ३२ ३ २ तथा विष्वङ् व्यक्रामदशनानशने अभि ॥ २ ॥ १ २ ३२उ ३ २ ३ २उ ३ १ २ पुरुष एवेदँ सर्वं यद्भूतंय्य भाव्यम् । १ २ ३ १ २ ३ १ २ ३ १ २ ३ १२ ३ २ पादोऽस्य सर्वा भूतानि त्रिपादस्यामृतं दिवि ॥ ३ ॥ १ २ ३ १उ ३ १ २ ३ १२ तावानस्य महिमा ततो ज्यायाँश्च पूरुषः । ३ १ २३ १ २२ ३ १२ २र ३ १२ उतामृतत्वस्येशानो यदन्नेनातिरोहति ॥ ४ । १ २ ३ १२ ३ २ ३ २ ३ १२ ततो विराडजायत विराजो अधि पूरुषः । २ ३ १र २र ३ २उ ३ १ २ ३२ स जातो अत्यरिच्यत पश्चाद्भूमिमथोपुरः ॥ ५॥ अस्याः वामदेव ऋषिः गायत्रीछन्दः इन्द्रो देवता ( प्रपाठकः - २ दशतिः - ८ ऋक् - ५ ) १ २ ३ १ २ र ३ २ ३ १२३ १ २ कयानचित्र आभुवदूती सदावृधः सखा । २ ३ १ २ ३ २ कया शचिष्ठया वृता ॥ ६ ॥________________
२ १ सामवेदीयं कौथुमशाखान्तर्गतं पुरुषव्रतनामानं पुरुषसूक्तम् (राणायनिशाखायामपि एवमेव रूपम्) (अरण्यगेयगाने व्रतपर्वणि ६ खण्डे १- ६ सामानि ) पुरुषव्रतानां साम्नां पुरुषऋषिः । अनुष्टुप् छन्दः । पुरुषो देवता ॥ २ १ २ १ र र २ र १ उहुवाहाउ | (त्रिः ) सहस्रशीर्षाः पुरु२३षाः । । सहस्राक्षः १ र २ १र २ २ १र २ सहस्त्राऽ२३पात् ॥ सभूमिं सर्वतोवा २३र्त्वा ॥ अत्यतिष्ठद्दशाङ्गूऽ२३लाम् । १ २ १ न २ १ १११ उहुवाहाउ । (द्विः) उहुवाऽ ३हाउ । वाऽ३ ॥ इस्थि इडा २३४५ ॥ १ ॥ २१ र र १र र र २ उहुवीहोवा २ । (त्रिः ) त्रिपादूर्ध्व उदैत्पुरूऽ २३षाः ॥ १२ र र र २१ २ १ र २ १ २ र १र पादोस्येहाभवत्पूऽ २३नाः । तथाविष्ववियक्राऽ २३ मात् ॥ अशनानशने २ १ र र १ र ३ आ२३भी । उहुवोहोवा २ । (द्विः) उहुवौ । हो २ । वाऽ२३४ । ५ र र ३ २१ र र १ र औहोवा । ई०२३४डा । उहुवौहो वाऽ२ । (द्विः) उहुवौ । होऽ२ । ३ ५र र ३ ५ २१ र र वा २३४ । औहोवा । सू २३४वाः । उहुवोहोवा २ । ( द्विः) २१ र ३ ५र र ३ १११ उहुवौ । होs२ । वाऽ२३४ । औहोवा ॥ ऊऽ२३४५ ॥ २ । १ र र
१ र र २ १ र २ इयौहोवा २ । (त्रिः ) पुरुष एवेदँसाऽ २३र्वाम् ॥ यद्भूतं यच- २ १२ र र र १र र २१ भावाऽ२३याम् ॥ पादोस्यसर्वाभूताऽ २३नी ॥ त्रिपादस्यामृतंदा २३इवी ।________________
१ र र
१ र 14 ३ ५र र पुरुषसूक्तम् ३ ५ इयौहोवाऽ२। (द्विः) इयौ । हो २ । वाऽ२३४ । औहोवा । ई०२३४डा । १ र र १ र ३ ५र र ३ इयौहोवा २ । (द्विः) इयौ । होऽ२ । वाऽ२३४ । औहोवा । ज्योऽ२३४तीः | १. र.र १ र ३ ५ र र इयौहोवा २ । (द्विः) । इयौ । हो २ । वाऽ२३४ । औहोवा ॥ ३ १११ ईऽ२३४५ ॥ ३ । २२ र र १२ र २ २ २र र र हाउहाउहाउ । तावानस्य । महा २३इमा ३ ॥ हाउहाउहाउ । १ र र र २१र २२ र १२. र ततोज्यायाँश्चपूरू २३षाऽ३: ॥ हाउहाउहाउ । उतामृतत्वस्येशाऽ २३ २ २२ र र १ र र २ १र २ २ नाऽ३: ॥ हाउहाउहाउ । यदन्नेना तिरोहा २३ती ३ । हाउहाउहाउ । १ १११ वाऽ३ ॥ इट् स्थि इडाऽ२३४५ ॥ ४ । १ र २ १२ २र १र २२ हाउहाउहाउवा । ततोविराडजायत ॥ हाउहाउहाउवा । विराजो १ २ १२ २ १ २२ १र अधिपूरुषः ॥ हाउहाउहाउवा । सजातो अत्यरिच्यत ॥ हाउहाउहाउवा | १२ र २१ र २१ २ १११ पश्चाद्भूमिमथोपुरः । हाउहाउहाउवा ३ ॥ ईऽ२३४५ ॥ ५ ॥ पुरुषव्रतस्य साम्नः पुरुष ऋषिः गायत्रीछन्दः ईश्वरः पुरुषो देवता । २र र र १ २ १ २ १ २ १ २ हाउहाउहाउ । अस्मीनस्मिन् । (त्रिः ) नृम्णाइनृम्णम् । (त्रिः ) २ र १ २ र र निधाइमाहे । (त्रिः) कयानश्चित्र ३ आभूऽश्वाऽ२त् ॥ ऊतीसदावृ३________________
15 १ २ र १ २ २२ र र धाः साऽ१खा २ ॥ कयाशचिष्ठ ३यावा१र्त्ता २३ ॥ हाउहाउहाउ । १ २ २ . १ २ १ २ १ २ अस्मी नस्मिन् । (त्रिः) । नृम्णाइनृम्णम् । (त्रिः) निधाइमाहे । ३ ५र र र ३ (द्विः) निधा २३इ । माऽ२ । हा २३४ । औहोवा ॥ सुवर्ज्योतीऽ १११ २३४५: ॥ ६ ॥ ॥ सामवेदीयं कौथुमशाखान्तर्गतं पुरुषसूक्तं समाप्तम् ॥________________