विश्वास-प्रस्तुतिः
तम् अस्यां प्राच्यां दिशि वसवो ऽन्वैच्छन्न् अग्निमुखाः ।
ते ऽन्वविन्दन् यद्, अर्चिषो रूपं तत् ।
तद् एवास्य त उपासते ।
तम् अस्यां दक्षिणायां दिशि रुद्रा अन्वैच्छन्न् इन्द्रमुखाः ।
ते ऽन्वविन्दन् यद्, आदित्यस्य रूपं तत् ।
तद् एवास्य त उपासते ।
तम् अस्यां प्रतीच्यां दिश्य् आदित्या अन्वैच्छन् वरुणमुखाः ।
ते ऽन्वविन्दन् यच् चन्द्रमसो रूपं तत् ।
तद् एवास्य ते उपासते ।
तम् अस्याम् उदीच्यां दिशि विश्वे देवा अन्वैच्छन् विष्णुमुखाः ।
ते ऽन्वविन्दन् यद् विद्युतो रूपं तत् ।
तद् एवास्य त उपासते ।
तम् अस्याम् ऊर्ध्वायां दिशि मरुतो ऽन्वैच्छन्न् ईशानमुखाः ।
ते ऽन्वविन्दन् यत् श्वेतं रूपं तत् । तद्
एवास्य त उपासते ।
तम् एतस्मिन् परे लोके साध्याश् चाप्त्याश् चान्वैच्छन् सवितृमुखाः ।
ते ऽन्विन्दन् यत् कृष्णं रूपं तत् ।
तद् एवास्य त उपासते ।
तम् अस्मिन्न् एवान्तरदेशे गन्धर्वा अन्वैच्छन् मित्रमुखाः।
ते ऽन्वविन्दन् यत् सुवर्णस्य हिरण्यस्य रूपं तत् ।
तद् एवास्य त उपासते ।
(तम् अस्मिन्न् एवान्तरदेशे ऽप्सरसो ऽन्वैच्छंस् त्वष्टमुखाः ।
ता अन्वविन्दन् यद् रजतस्य हिरण्यस्य रूपं तत् ।
तद् एवास्य ता उपासते ।)
(तं सर्पा अन्वैच्छन्न् अङ्गिरोमुखाः ।
ते ऽन्वविन्दन् यन् मधुनो रूपं तत् ।
तद् एवास्य त उपासते ।)
तम् अङ्गिरसो ऽन्वैच्छन्न् अथर्वमुखाः ।
ते ऽन्विन्दन् यद् घृतस्य रूपं तत् ।
तद् एवास्य त उपासते ।
तम् असुरा अन्वैच्छन्न् असितमुखाः ।
ते ऽन्वविन्दन् यत् सुरायै रूपं तत् ।
तद् एवास्य ते उपासते ।
मूलम्
तमस्यां प्राच्यां दिशि वसवोऽन्वैच्छन्नग्निमुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यदर्चिषो रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमस्यां दक्षिणायां दिशि रुद्रा अन्वैच्छन्निन्द्र मुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यदादित्यस्य रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमस्यां प्रतीच्यां दिश्यादित्या अन्वैच्छन्वरुणमुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यच्चन्द्र मसो रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमस्यामुदीच्यां दिशि विश्वे देवा अन्वैच्छन्विष्णुमुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यद्विद्युतो रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमस्यामूर्ध्वायां दिशि मरुतोऽन्वैच्छन्नीशानमुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यत्श्रेतं रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमेतस्मिन्पर्लोके साध्याश्चाप्त्याश्चान्वैच्छन्सवितृमुखाः।
तेऽन्वविन्दन्यत्कृष्णं रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमस्मिन्नेवान्तरदेशे गन्धर्वा अन्वैच्छन्मित्रमुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यन्मधुनो रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमङ्गिरसोऽन्वैच्छन्नथर्वमुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यद्घृतस्य रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ।
तमासुरा अन्वैच्छन्नसितमुखाः ।
तेऽन्वविन्दन्यत्सुरायै रूपं तत् ।
तदेवास्य त उपासते ३८२
English (MT)
That “sarva” is formulaically expressed thus in the above-mentioned upaniShadic section of the jaiminIya:
It contains several points of interest, e.g.,
- the asura-s saw that in beer/distilled alcohol – thus they lost – a censure of alcohol.
- the rudra-s are interestingly paired with the indra & the marut-s with IshAna (rudra).
- It has a clear “atharvanic” feel to it with respect to the mention of the atharvan at head of the a
Ngiras-es & aNgiras-es at the head of the snakes.