तृतीयो भागः
प्रजापतिर्वावेदमग्र आसीत् ।
सोऽकामयत बहु स्यां । प्रजायेय । भूमानं गच्छेयमिति ।
स तपोऽतप्यत ।
स आत्मन्नृत्वियमपश्यत् ।
ततस्त्रीनृतूनसृजतेमानेव लोकान् ।
यदृत्वियादसृजत तदृतूनामृतुत्वम् ।
यदृत्वियादजनयत्तस्मादृत्विज इत्याख्यायन्ते ।
स यत्प्रथममतप्यत ततो ग्रीष्ममसृजत ।
तस्मात्स बलिष्ठं तपति ।
स यत्प्रथममतप्यत ततो ग्रीष्ममसृजत ।
तस्मात्स बलिष्ठं तपति ।
यद्द्वितीयमतप्यत ततो वर्षा असृजत ।
तस्मात्ता उभयं कुर्वन्त्या च तपन्ति वर्षन्ति च ।
यत्तृतीयमतप्यत ततो हेमन्तमसृजत ।
तस्मात्स शीततम इव ।
त्रीन्सतोऽभ्यतप्यत ।
तान्द्वेधा व्यौगत् ।
ते षडृतवोऽभवन् ।
स ग्रीष्मादेव वसन्तं निरममीत । वर्षाभ्यश्शरदं । हेमन्ताश्छिशिरम् ।
तस्मादेत ऋतूनामुपश्लेषा इव निर्मिता हि ।
षट्सतोऽभ्यतप्यत ।
तान्द्वेधा व्यौहत् ।
ते द्वादश मासा अभवन् ।
द्वादश सतोऽभ्यतप्यत ।
तान्द्वेधा व्यौहत् ।
ते चतुर्विंशतिरर्धमासा अभवन् ।
चतुर्विंशतिं सतोऽभ्यतप्यत ।
स षक्षत यदि द्वेधा व्यूहिष्यामि । न विभविष्यन्ति । हन्त । निर्मिमा इति ।
तेभ्यस्सप्त च शतानि विंशतिं चाहोरात्राणि निरममीत ।
स इदं सर्वं व्यकरोत् ।
यथा ह वै हिरण्यमविकृतमेवमिदं ततः पुरा ।
स सर्वमधि हास्मिञ्छिल्पानि गम्यन्ते विकृतानि चाविकृतानि च य एवं वेद १