२२९

तदाहू रथन्तरमेव प्रथमे तृचे स्याद्वामदेव्यं द्वितीये बृहत्तृतीय एषां लोकानां समारोहायेति ।

इमे वै लोका एतानि सामानि ।

अयमेव लोको रथन्तरमन्तरिक्षं वामदेव्यमसावेव बृहत् ।

तस्मादेवमेव कार्यमेषां लोकाणां समारोहायेति ।

प्राणव्यानोदाना ह खलु वा एतानि सामानि ।

प्राण एव रथन्तरं व्यानो वामदेव्यमुदानो बृहत् ।

तस्मादेवमेव कार्यं प्राणव्यानोदानानां सन्तत्या अव्यवच्छेदायेति ।

अथ यः कामयेत प्रजा मे श्रेयसी स्यादिति रथन्तरमेव प्रथमे तृचे कुर्याद्वामदेवमुत्तरयोः ।

प्रजापतिर्वै वामदेव्यम् ।

प्रजापतिमेव तत्स्वरमन्तत उपयन्ति प्रजननाय ।

बृहता श्रीकामः स्वर्गकामः स्तुवीत ।

श्रीर्वै स्वर्गो लोकः ।

बृहदश्नुते श्रियं गच्छति स्वर्गं लोकं य एवं वेद ।

अथो ह भ्रातृव्यलोकमेव नावजहाति ।

भ्रातृव्यभाजनमिव ह्येषा यद्रा त्रिः ।

रथन्तरेण प्रतिष्ठाकामः स्तुवीत ।

प्रतिष्ठा वै रथन्तरम् ।

प्रत्येव तिष्ठति ।

गायत्रीषु सन्धिना ब्रह्मवर्चसकामः स्तुवीत ।

ब्रह्म वै गायत्री ।

ब्रह्मवर्चस्येव भवति ।

ककुप्सु पुरुषकामः ।

पुरुषो वै ककुप् ।

पुरुषवानेव भवति ।

उष्णिक्षु पशुकामः ।

पशवो वा उष्णिक् ।

पशुमानेव भवति ।

विराट्स्वन्नाद्यकामः ।

अन्नं वै विराट् ।

अन्नाद एव भवति ।

अनुष्टुप्सु प्रतिष्ठाकामः ।

प्रतिष्ठा वा अनुष्टुप् ।

प्रत्येव तिष्ठति ।

पङ्क्तिषु यज्ञकामः ।

यः कामयेत पुनर्मा यज्ञ उपनमेदिति ।

यज्ञो वै पङ्क्तिः ।

पुनरेवैनं यज्ञ उपनमति ।

त्रिष्टुप्स्वोजस्कामो वीर्यकामः ।

ओजो वै वीर्यं त्रिष्टुप् ।

ओजस्व्येव वीर्यवान्भवति ।

जगतीषु पशुकामः ।

पशवो वै जगती ।

पशुमानेव भवति ।

तदाहुरेकस्मिन्वावैतस्य छन्दस्येकस्मिन्कामे स्तुतं भवति य एवं स्तुते ।

अथैतस्य सर्वेषु छन्दस्सु सर्वेषु कामेषु स्तुतं भवति यो बृहतीषु स्तुते ।

बृहतीं ह्येवैतानि सर्वाणि छन्दांस्यभिसम्पद्यन्त इति ।

गायत्री च जगती च ते द्वे बृहत्यौ ।

उष्णिक्च त्रिष्टुप्च ते द्वे बृहत्यौ ।

अनुष्टुप्च पङ्क्तिश्च ते द्वे बृहत्यौ ।

बृहत्येव बृहती ।

तस्माद्बृहतीष्वेव स्तोतव्यमेतेषां सर्वेषां छन्दसां सर्वेषां कामानामुपाप्त्यै २२९