१००

सर्वाष् टीकाः ...{Loading}...
सायण-भाष्यम्

‘ अभी नवन्ते’ इति नवर्चं चतुर्थं सूक्तम् । पूर्ववदृषिदेवते । सर्वा अनुष्टुभः । तथा चानुक्रम्यते’ अभी नवन्ते नव’ इति । गतो विनियोगः ॥

Jamison Brereton

100 (812)
Soma Pavamāna
Two sons of Rebha, the Kāśyapas
9 verses: anuṣṭubh
As Oldenberg suggests (1888: 128–29), in order to conform to the principles of arrangement, this hymn must have originally consisted of two separate hymns, of five and four verses respectively. This division, made solely on numerical grounds, is confirmed by the structure of the hymn, for the final four verses repeat or ring changes on the first five. Verse 6, the first of the original second hymn, is structur
ally, and in part verbally, identical to the final verse of the original first hymn (5), but also incorporates, in variant form, verse 4d. Verse 7 repeats much of verse 1 in different order. Verse 8 deviates more from its model, verse 2, but reproduces verse 2d verbatim as verse 8d. Verse 9 is the most distant from its model, verse 3, but contains the “heaven and earth” found in the “earthly and heavenly goods” of 3cd. Once again we see the ways in which the R̥gvedic poet uses formulaic language and poetic templates for his own purposes.

Jamison Brereton Notes

On the structure of this hymn, or rather two twinned hymns (1-5, 4-9), see published introduction. The hymn also has an even higher percentage of repeated and partially repeated pādas than usual in the Soma maṇḍala. See Geldner’s nn. for some of them.

098-101 ...{Loading}...
Jamison Brereton Notes

Hymns predominantly in Anuṣṭubh

01 अभी नवन्ते - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

अभी᳓ नवन्ते अद्रु᳓हः
प्रिय᳓म् इ᳓न्द्रस्य का᳓मियम्
वत्सं᳓ न᳓ पू᳓र्व आ᳓युनि
जातं᳓ रिहन्ति मात᳓रः

02 पुनान इन्दवा - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

पुनान᳓ इन्दव् आ᳓ भर
सो᳓म द्विब᳓र्हसं रयि᳓म्
तुवं᳓ व᳓सूनि पुष्यसि
वि᳓श्वानि दाशु᳓षो गृहे᳓

03 त्वं धियम् - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

तुवं᳓ धि᳓यम् मनोयु᳓जं
सृजा᳓ वृष्टिं᳓ न᳓ तन्यतुः᳓
तुवं᳓ व᳓सूनि पा᳓र्थिवा
दिव्या᳓ च सोम पुष्यसि

04 परि ते - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

प᳓रि ते जिग्यु᳓षो यथा
धा᳓रा सुत᳓स्य धावति
रं᳓हमाणा वि᳓ अव्य᳓यं
वा᳓रं वाजी᳓व सानसिः᳓

05 क्रत्वे दक्षाय - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

क्र᳓त्वे द᳓क्षाय नः कवे
प᳓वस्व सोम धा᳓रया
इ᳓न्द्राय पा᳓तवे सुतो᳓
मित्रा᳓य व᳓रुणाय च

06 पवस्व वाजसातमः - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

प᳓वस्व वाजसा᳓तमः
पवि᳓त्रे धा᳓रया सुतः᳓
इ᳓न्द्राय सोम वि᳓ष्णवे
देवे᳓भ्यो म᳓धुमत्तमः

07 त्वां रिहन्ति - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

तुवां᳓ रिहन्ति मात᳓रो
ह᳓रिम् पवि᳓त्रे अद्रु᳓हः
वत्सं᳓ जातं᳓ न᳓ धेन᳓वः
प᳓वमान वि᳓धर्मणि

08 पवमान महि - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

प᳓वमान म᳓हि श्र᳓वश्
चित्रे᳓भिर् यासि रश्मि᳓भिः
श᳓र्धन् त᳓मांसि जिघ्नसे
वि᳓श्वानि दाशु᳓षो गृहे᳓

09 त्वं द्याम् - अनुष्टुप्

विश्वास-प्रस्तुतिः ...{Loading}...

तुवं᳓ द्यां᳓ च महिव्रत
पृथिवीं᳓ चा᳓ति जभ्रिषे
प्र᳓ति द्रापि᳓म् अमुञ्चथाः
प᳓वमान महित्वना᳓