०८

प्रयाण उपपद्यमाने पूषा त्वेतो नयतु हस्तगृह्येति यानमारोहयेत् १

1 ¹ . If (the newly-married couple) have to make a journey (to their new home), let him cause her to mount the chariot with the (verse), ‘May Pūṣan lead thee from here holding thy hand’ (Rig-veda X, 85, 26).

प्रयाण उपपद्यमाने पूषा त्वेतो नयतु हस्तगृह्येति यानमारोहयेत् १

अश्मन्वतीरीयते संरभध्वमित्यर्द्धर्चेन नावमारोहयेत् २

2 ² . With the hemistich, ‘Carrying stones (the river) streams; hold fast each other’ (Rig-veda X, 53, 8) let him cause her to ascend a ship.

अश्मन्वतीरीयते संरभध्वमित्यर्द्धर्चेन नावमारोहयेत् २

उत्तरेणोक्त्रमयेत् ३

3. With the following (hemistich) let him make her descend (from it).

उत्तरेणोक्त्रमयेत् ३

जीवं रुदन्तीति रुदत्याम् ४

4 ³ . (He pronounces the verse), ‘The living one they bewail’ (Rig-veda X, 40, 10), if she weeps.

जीवं रुदन्तीति रुदत्याम् ४

विवाहाग्निमग्रतोऽजस्रन्नयन्ति ५

5. They constantly carry the nuptial fire in front.

विवाहाग्निमग्रतोऽजस्रन्नयन्ति ५

कल्याणेषु देशवृक्षचतुष्पथेषु माविदन्परिपन्थिन इति जपेत् ६

6 ⁴ . At lovely places, trees, and cross-ways let him murmur (the verse), ‘May no waylayers meet us’ (Rig-veda X, 85, 32).

कल्याणेषु देशवृक्षचतुष्पथेषु माविदन्परिपन्थिन इति जपेत् ६

वासेवासे सुमङ्गलीरियं वधूरितीक्षकानीक्षेत ७

7. At every dwelling-place (on their way) let him look at the lookers on, with (the verse), ‘Good luck brings this woman’ (Rig-veda X, 85, 33).

वासेवासे सुमङ्गलीरियं वधूरितीक्षकानीक्षेत ७

इह प्रियं प्रजया ते समृध्यतामिति गृहं प्रवेशयेत् ८

8 ⁵ . With (the verse), ‘Here may delight fulfil itself to thee through offspring’ (Rig-veda X, 85, 27) he should make her enter the house.

इह प्रियं प्रजया ते समृध्यतामिति गृहं प्रवेशयेत् ८

विवाहाग्निमुपसमाधाय पश्चादस्यानडुहं चर्मास्तीर्य प्राग्ग्रीवमुत्तरलोम तस्मिन्नुपविष्टायां समन्वारब्धायाम् आ नः प्रजां जनयतु प्रजापतिरिति चतसृभिः प्रत्यृचं हुत्वा समञ्जन्तु विश्वेदेवा इति दध्नः प्राश्य प्रतिप्रयच्छेदाज्यशेषेण वानक्ति हृदये ९

9 ⁶ . Having given its place to the nuptial fire, and having spread to the west of it a bull’s hide with the neck to the east, with the hair outside, he makes oblations, while she is sitting on that (hide) and takes hold of him, with the four (verses), ‘May Prajāpati create offspring to us’ (Rig-veda X, 85, 43 seq.), verse by verse, and with (the verse), ‘May all the gods unite’ (Rig-veda X, 85, 47), he partakes of curds and gives (thereof) to her, or he besmears their two hearts with the rest of the Ājya (of which he has sacrificed).

विवाहाग्निमुपसमाधाय पश्चादस्यानडुहं चर्मास्तीर्य प्राग्ग्रीवमुत्तरलोम तस्मिन्नुपविष्टायां समन्वारब्धायाम् आ नः प्रजां जनयतु प्रजापतिरिति चतसृभिः प्रत्यृचं हुत्वा समञ्जन्तु विश्वेदेवा इति दध्नः प्राश्य प्रतिप्रयच्छेदाज्यशेषेण वानक्ति हृदये ९

अक्षारालवणाशिनौ ब्रह्मचारिणावलङ्कुर्वाणावधःशायिनौ स्याताम् १०

10. From that time they should eat no saline food, they should be chaste, wear ornaments,

अक्षारालवणाशिनौ ब्रह्मचारिणावलङ्कुर्वाणावधःशायिनौ स्याताम् १०

अत ऊर्द्ध्वं त्रिरात्रं द्वादशरात्रम् ११

sleep on the ground three nights or twelve nights;

अत ऊर्द्ध्वं त्रिरात्रं द्वादशरात्रम् ११

संवत्सरं वैक ऋषिर्जायत इति १२

11. Or one year, (according to) some (teachers); thus, they say, a Ṛṣi will be born (as their son).

संवत्सरं वैक ऋषिर्जायत इति १२

चरितव्रतः सूर्याविदे वधूवस्त्रं दद्यात् १३

12 ⁷ . When he has fulfilled (this) observance (and has had intercourse with his wife), he should give the bride’s shift to (the Brāhmaṇa) who knows the Sūryā hymn (Rig-veda X, 85);

चरितव्रतः सूर्याविदे वधूवस्त्रं दद्यात् १३

अन्नं ब्राह्मणेभ्यः १४

13. ‘Food to the Brāhmaṇas;

अन्नं ब्राह्मणेभ्यः १४

अथ स्वस्त्ययनं वाचयीत १५

14. Then he should cause them to pronounce auspicious words.

अथ स्वस्त्ययनं वाचयीत १५