वृषा वनम् (आप०श्रौ० वने) वृषा मदः। (आप०श्रौ० मदे; सा०वे० सुतः)। ऋ०वे० ९.६४.२²; सा०वे० २.१३२²; आप०श्रौ० ९.८६.३१²
वृषा वनेष्व् अव चक्रदद् ध्रइः। ऋ०वे० ९.८६.३१²
वृषा वाजी (तै०सं० आप०श्रौ० वां; मै०सं० वाम् अश्वो) रेतोधा रेतो दधातु। वा०सं० २३.२०; तै०सं० ७.४.१९.१; मै०सं० ३.१२.२०, १६७.१;
श०ब्रा० १३.२.८.५, ५.२.२. प्रतीकः वृषा वाजी। का०श्रौ० २०.६.१६; वृषा वाम्। आप०श्रौ० २०.१८.३
वृषा वां मेघो वृषणा पीपाय। ऋ०वे० १.१८१.८³
वृषा वि जज्ञे जनयन्न् अमर्त्यः। ऋ०वे० ९.१०८.१२¹
वृषा विश्वस्य भूतस्य। अ०वे० ६.८६.१³
वृषा वृषण्वतीभ्यो वेदपत्नीभ्यो भव। का०सं० ५.४
वृषा वृषत्वा वृषभो न्यृञ्ञते। ऋ०वे० १.५४.२⁴
वृषा वृषन्धिं चतुरश्रिम् अस्यन्। ऋ०वे० ४.२२.२¹
वृषा वृषभिः सखिभिः सखा सन्। ऋ०वे० १.१००.४²
वृषा वृषभ्यां वहसे हरिभ्याम्। ऋ०वे० ५.३६.५²
वृषा वृष्णः इत्यादि। (देखें– अगला किन्तु एक)
वृषा वृष्णे दुदुहे दोहसा दिवः। ऋ०वे० १०.११.१¹; अ०वे० १८.१.१८¹ (तुल० बृ. दा. ६.१५५)
वृषा वृष्णे (सा०वे० दष्णः) परि पवित्रे अक्षाः। ऋ०वे० ९.८७.४²; सा०वे० १.५३१²
वृषा वृष्णे रोरुवद् अंशुर् अस्मै। ऋ०वे० ९.९१.३¹
वृषा वो अंशुर् न किला रिषाथन। ऋ०वे० १०.९४.१०¹
वृषा शिशुर् वृषभो यज्ञियासु। ऋ०वे० ७.९५.३²
वृषा शुक्रं दुदुहे पृश्निर् ऊधः। ऋ०वे० ४.३.१०⁴ (तुल० सकृे छुक्रं)
वृषा शुक्रेण शोचिषा। ऋ०वे० १०.१८७.३² (तुल० नीचे अग्निः शुक्रेण)
वृषा शुश्मं क्षिपसि भूम्याम् अधि। (अ०वे० ९.१.२०², भूम्यां दिवि)। अ०वे० ९.१.१०², २०²
वृषा शुष्मेण बाधते वि दुर्मतीः। ऋ०वे० ९.७०.५³
वृषा शुष्मेण वाजिना। अ०वे० ४.४.२⁴
वृषा शोणो अभिकनिक्रदद् गाः। ऋ०वे० ९.९७.१३¹. सा०वे० २.१५६¹; पं०वि०ब्रा० ११.८.४
वृषा समत्सु दासस्य नाम चित्। ऋ०वे० ५.३३.४⁴
वृषासि। वा०सं० २२.१९; तै०सं० ७.१.१२.१; मै०सं० ३.१२.४, १६१.९; का०सं०(अ) १.३; पं०वि०ब्रा० १.७.१; श०ब्रा० १३.१.६.१; आप०श्रौ०
१८.१३.५; आ०मं०पा० २.२१.२७ (आप०गृ० ८.२२.१६); हि०गृ०सू० २.२.२
वृषासि त्रिष्टुप्छन्दाः। अ०वे० ६.४८.३. प्रतीकः वृषासि। वै० सू० १७.१० (नीचे देखें– वृषकोऽसि)
वृषासि दिवो वृषभः पृथिव्याः। ऋ०वे० ६.४४.२१¹
वृषा सिन्धूनां वृषभ स्तियानाम्। ऋ०वे० ६.४४.२१²; निरुक्त ६.१७
वृषासि वृष्णयावान्। (कौ० सू० दवती)। अ०वे० ५.२५.८³; कौ० सू० ४०.१४⁴
वृषा सो अंशुः पवते (प्रकरण, मूल ग्रंथ अशुद्ध पवने) हविष्मान् सोमः। तै० ब्रा० २.४.५.१¹
वृषा सोता सुनोतु ते। ऋ०वे० ८.३३.१२¹
वृषा सोम द्युमाङ् (मै०सं० दमाँ) असि। ऋ०वे० ९.६४.१¹; सा०वे० १.५०४¹, २.१३१¹; तै०सं० ४.२.११.३¹, ३.१३.३¹; मै०सं० ४.१०.२¹, १४६.३,
४.१०.५, १५५.३, ४.११.२, १६७.५; का०सं० २.१४¹; आप०श्रौ० १२.१९.५¹. प्रतीकः वृषा सोम। का०सं० २०.१५; मा०श्रौ० ५.१.२.११
वृषा सोमो अयं सुतः। ऋ०वे० ५.४०.२², ८.१३.३२²
वृषास्य् अंशुर् वृषभाय गृह्यसे। तै० ब्रा० २.४.७.१¹
वृषास्य् ऊर्मिः। तै०सं० १.८.११.१; तै०ब्रा० १.७.५.१ (देखें–वृषोर्मिर् तथा वृष्ण ऊर्मिर्)
वृषा हरिभ्यां परिषिक्तम् अन्धः। ऋ०वे० १०.११६.४²
वृषा हरिः शुचिर् आ भाति भासा। ऋ०वे० ७.१०.१³
वृषा ह्य् अग्ने अजरः। ऋ०वे० ६.४८.३¹
वृषा ह्य् भानुना। ऋ०वे० ९.६५.४¹; सा०वे० १.४८०¹, २.१३४¹
वृषा ह्य् असि राधसे। ऋ०वे० ५.३५.४¹; आ०श्रौ० ७.८.३
वृषा ह्य् उग्र शृण्विषे। ऋ०वे० ८.६.१४³ (तुल० अगला)
वृषा ह्य् उग्र शृण्विषे परावति। ऋ०वे० ८.३३.१०³; सा०वे० १.२६३³ (तुल० पूर्व का)
वृषेन्दो द्युम्नवत्तमः। ऋ०वे० ९.२.२²; सा०वे० २.३८८²
वृषेन्द्रः पुर एतु नः। ऋ०वे० १०.१५२.२³; अ०वे० १.२१.१³; तै०ब्रा० ३.७.११.४³; तै०आ० १०.१.९³; तै० आ० आ० १०.५५³; महाना०उप०२०.५³;
आप०श्रौ० ३.१२.१³
वृषेन्द्रय वृषा दिवः। अ०वे० ६.८६.१¹. प्रतीकः वृषेन्द्रस्य। कौ० सू० ५९.१२
वृषेव पत्नीर् अभ्य् एति रोरुवत्। ऋ०वे० १.१४०.६²
वृषेव यूथा परि कोशम् अर्षन्। (ऋ०वे० ९.७६.५¹, अर्षसि)। ऋ०वे० ९.७६.५¹, ९६.२०³
वृषेव यूथे सहसा विदानः। अ०वे० ५.२०.३¹
वृषेव वध्रींर् अभि वष्ट्य् ओजसा। ऋ०वे० २.२५.३²
वृषेव वाजी शिशुमतीर् अपीत्य। ऋ०वे० २.४३.२³
वृषो अग्निः सम् इध्यते। ऋ०वे० ३.२७.१४¹; अ०वे० २०.१०२.२¹; सा०वे० २.८८९¹; श०ब्रा० १.४.१.२९; तै०ब्रा० ३.५.२.२¹
वृषो अचिक्रदद् वने. सा०वे० २.४३०², ४८०² (देखें–वृषाव)
वृषो अर्वावति श्रुतः। ऋ०वे० ८.३३.१०⁴; सा०वे० १.२६३⁴
वृषोर्मिर् असि। मै०सं० २.६.७, ६८.१; का०सं० १५.६; मा०श्रौ० ९.१.२ (नीचे देखें– वृषास्य् ऊर्मिः)
वृषो वां रेतोधा रेतो दधातु। का०सं०(अ) ४.८
वृष् हि भगवान् धर्मः। वि० स्मृ० ८६.१५¹
वृष्टयः पृथिवीम् इव। ऋ०वे० ९.१७.२²
वृष्टिं ये विश्वे मरुतो जुनन्ति। ऋ०वे० ५.५८.३²; तै०सं० ३.१.११.७²; मै०सं० ४.११.२², १६७.८; तै०ब्रा० २.५.५.३²
वृष्टिं वां राधो अमृतत्वं ईमहे। ऋ०वे० ५.६३.२³; मै०सं० ४.१४.१२³, २३४.११
वृष्टिकामोऽस्मि। (श०ब्रा० वा अस्मि)। श०ब्रा० १.५.२.१९; का०श्रौ० ४.५.१७
वृष्टिं जिन्व। तै०सं० ३.५.२.२, ४.४.१.१; का०सं० १७.७, ३७.१७; पं०वि०ब्रा० १.९.६; वै० सू० २१.१४
वृष्टिद्यावानम् अमृतं स्वर्विदम्। मै०सं० २.१३.२२⁴, १६७.१९; का०सं० ४०.१२⁴ (देखें–वृष्टिं देवानाम्)
वृष्टिद्यावा पर्जन्य एना विरोहयतु। आप०श्रौ० ४.६.१³
वृष्टिद्यावा रीत्यापा। ऋ०वे० ५.६८.५¹; सा०वे० २.८१७¹; मै०सं० ४.१३.९, २१२.२; श०ब्रा० १.९.१.६; तै०ब्रा० ३.५.१०.२; आ०श्रौ० १.९.१; शा०श्रौ०
१.१४.५
वृष्टिद्यावो रीत्यापः स्वर्विदः। ऋ०वे० ९.१०६.९³; सा०वे० २.६७८³
वृष्टिं दिवः परि स्रव। ऋ०वे० ९.८.८¹, ३९.२³; सा०वे० २.५३६¹ (देखें–पृष्टिं इत्यादि), जहाँ शायद पृष्टिं वृष्टि के लिए एक गलती है)
वृष्टिं दिवः पवस्व रीतिम् अपाम्। (सा०वे० अपः)। ऋ०वे० ९.१०८.१०³; सा०वे० २.३६२³
वृष्टिं दिवः शतधारः पवस्व। ऋ०वे० ९.९६.१४¹
वृष्टिं देवानाम् अमृतं स्वर्विदम्। आप०श्रौ० १७.१३.२⁴ (देखें–वृष्टिद्यावानम्)
वृष्टिं देवेभ्यो दुवः। ऋ०वे० ९.६५.३²; सा०वे० २.२५६²
वृष्टिं नो अर्ष दिव्यां जिगत्नुम्। ऋ०वे० ९.९७.१७¹
वृष्टिं परिज्मा वातो ददातु। ऋ०वे० ७.४०.६⁴
वृष्टिर् असि। तै० ब्रा० ३.१०.९.२; आ०श्रौ० २.३.२३, ५.१३.१५; शा०श्रौ० २.७.१८, ४.८.३; का०श्रौ० ४.१५.४; आप०श्रौ० ४.१६.१६, ६.११.४, १४.६,
१९.१३.२१
वृष्टिर् इव वर्धया तृणम्। अ०वे० ६.५४.१⁴
वृष्टिर् जायताम्। आ०ब्रा० ८.२८.१५
वृष्टिर् या विश्वा निवतस् पृणाति। अ०वे० ६.२२.३²
वृष्टिश् च मा इन्द्रश् च मे। मै०सं० २.११.५, १४३.१
वृष्टिसनिर् असि। तै०सं० ४.४.६.२; मै०सं० २.८.१३, ११६.१८; का०सं० २२.५
वृष्ट्ई द्यावो यतीर् इव। ऋ०वे० ५.५३.५³
वृष्टे शापं नदीर् इव। अ०वे० ३.२४.३³
वृष्ट्यै त्वा। वा०सं० १८.२८; तै०सं० ३.५.२.२, ४.४.१.१; का०सं० १७.७, १८.१२, ३७.१७; पं०वि०ब्रा० १.९.६; श०ब्रा० ९.३.३.१०, ११; वै० सू०
२१.१४
वृष्ट्यै त्वोपनह्यामि। तै०सं० २.४.७.२, ९.४; मै०सं० २.४.७, ४४.९, २.४.८, ४५.१४; का०सं० ११.९, १०; मा०श्रौ० ५.२.६.७
वृष्ट्वी शं योर् आप उस्रि भेषजम्। ऋ०वे० ५.५३.१४³
वृष्ण उग्रः पृतनासु जिष्णुः। मै०सं० १.४.१४², ६४.७ (देखें–प्रायछद् उग्रः)
वृष्ण ऊर्मिर् असि राष्ट्रदाः। वा०सं० १०.२ (द्वितीयांश); श०ब्रा० ५.३.४.५ (द्वितीयांश)। (निर्देशित जैसे– वृष्ण-ऊर्म्य-आदयः (जाँचें– मन्त्राः)
का०श्रौ० १५.४.४४. नीचे देखें– वृषास्य् ऊर्मिः)
वृष्णः कोशः पवते मध्व ऊर्मिः। ऋ०वे० २.१६.५¹
वृष्णः पत्नीर् नद्यो विभ्वतष्टाः। ऋ०वे० ५.४२.१२²
वृष्णः पावकाँ अभि सोभरे गिरा। ऋ०वे० ८.२०.१९²
वृष्णः पीत्वा मद उक्थानि शंसति। ऋ०वे० १०.४४.८⁴; अ०वे० २०.९४.८⁴
वृष्णश् चन्द्रान् न सुश्रवस्तमान् गिरा। ऋ०वे० ८.२०.२०³
वृष्णः शोचिषः प्रयतस्य जिह्वा। ऋ०वे० ४.५.१०⁴
वृष्णस् ते वृष्ण्यं शवः। ऋ०वे० ९.६४.२¹; सा०वे० २.१३२¹; आप०श्रौ० १२.१९.५¹
वृष्णस् त वृष्ण्यावतो विश्वान् एतां सिधीमहि. । जै०ब्रा० १.१७४। (छन्दोवद्ध)
वृष्णस् त्वाश्वस्य निष्पदा धूपयामसि। मै०सं० ४.९.१, १२१.९
वृष्ण स्थातारा मनसो जवीयान्। ऋ०वे० १.१८१.३³
वृष्णस् संदानम् असि। का०सं० ११.९, १० (देखें–वृष्णो अश्वस्य संदानम्)
वृष्णः सुतस्यौजसा। (सा०वे० । पं०वि०ब्रा० दसः)। ऋ०वे० ९.२९.१²; सा०वे० २.१११५²; पं०वि०ब्रा० ६.१०.१८
वृष्णः सोमस्य वृषणा वृषेथाम्। ऋ०वे० १.१०८.३⁴, ६.६८.११²; अ०वे० ७.५८.२²
वृष्णदा मदन्ति शोभसे। (सा०वे० शोभथा)। ऋ०वे० १.८४.१०⁴; अ०वे० २०.१०९.१⁴; सा०वे० १.४०९⁴ (देखें–दस्रा मदन्ति)
वृष्णाम् अस्मभ्यम् ऊतये। ऋ०वे० ८.८३.१³; सा०वे० १.१३८³
वृष्णाश्वान्। तै०सं० ७.३.१४.१; का०सं०(अ) ३.४
वृष्णिनावीः। (का०सं० दआवयः) तै०सं० ७.३.१४.१; का०सं० ३५.१५; का०सं०(अ) ३.४
वृष्णिर् वयः। वा०सं० १४.९; तै०सं० ४.३.५.१, ५.३.१.५; मै०सं० २.८.२, १०८.४; का०सं० १७.२, २०.१०; श०ब्रा० ८.२.४.२; आप०श्रौ० १७.१.८
वृष्णे चित्राय रश्मयः सुयामाः। ऋ०वे० ३.७.९²
वृष्णे चोदस्व सुष्टुतिम्। ऋ०वे० ८.७५.६³; तै०सं० २.६.११.२³; मै०सं० ४.११.६³, १७५.५ (देखें–वृष्णो इत्यादि)
वृष्णे त इन्दुर् वृषभ पीपाय। ऋ०वे० ६.४४.२१³
वृष्णे ते हरी वृषणा युनज्मि। ऋ०वे० ७.१९.६³; अ०वे० २०.३७.६³
वृष्णे दधतो वृष्ण्यम्। ऋ०वे० १०.१७५.३³
वृष्णे न पूर्वपाय्यम्। ऋ०वे० ८.३४.५²
वृष्णे बृहन्ते स्वर्विदे। कौ० सू० ४.१¹
वृष्णे भरन्ति वृषभाय सोमम्। ऋ०वे० ६.४४.२०⁴
वृष्णे मदाय सुयुजो वहन्तु। ऋ०वे० ६.४४.१९⁴
वृष्णे यत् ते वृषणो अर्कम् अर्चान्। ऋ०वे० ५.३१.५¹; तै०सं० १.६.१२.६¹; मै०सं० ४.१२.२¹, १८२.९; का०सं० ८.१६¹. प्रतीकः वृष्णे यत् ते। तै०
ब्रा० २.८.४.३
वृष्णे शर्धाय मारुताय भरध्वम्। ऋ०वे० ८.२०.९²
वृष्णे शर्धाय सुमखाय वेधसे। ऋ०वे० १.६४.१¹; आ०ब्रा०४.३२.९; का०ब्रा० १९.९, २०.३, २२.२. प्रतीकः वृष्णे शर्धाय। आ०श्रौ० ७.४.१३, ७.८;
शा०श्रौ० १०.३.१५ (तुल० बृ. दा. ३.११८)
वृष्णे सपत्नी शुचये सबन्धू। ऋ०वे० ३.१.१०³
वृष्णो अश्वस्य निष्पद् असि। मै०सं० ४.९.१, १२१.९; तै०आ० ४.३.१, ५.३.५; आप०श्रौ० १५.३.१७. प्रतीकः वृष्णः। मा०श्रौ० ४.१.२१
वृष्णो अश्वस्य संदानम् असि। तै०सं० २.४.७.२, ९.४; मै०सं० २.४.७, ४४.९, २.४.८, ४५.१४; आप०श्रौ० १९.२६.१; मा०श्रौ० ५.२.६.६ (देखें–वृष्णस्
संदानम्)
वृष्णो अस्तोषि भूम्यस्य गर्भम्। ऋ०वे० ५.४१.१०¹
वृष्णो चोदस्व सुष्टुतिम्। का०सं० ७.१७³ (देखें–वृष्णे इत्यादि)
वृष्णो मदस्य वृषभ त्वं ईशिषे। ऋ०वे० २.१६.६³
वृष्णो वध्रिः प्रतिमानं बुभूषन्। ऋ०वे० १.३२.७³
वृष्णो हरस आयवः। ऋ०वे० ९.१०.६³; सा०वे० २.४७४³
वृह माया अनानत। ऋ०वे० ६.४५.९³
वेग वेजयास्मद् द्विषतस् तस्करान् सरीसृपाज छ्वपदान् रक्षांसि पिशाचान्। हि०गृ०सू० १.११.८
वेट् स्वाहा। वा०सं० १८.२९; का०सं० १८.१२; श०ब्रा० ९.३.३.१४ (तुल० वट्)
वेणुभारं गिराव् (का०सं०(अ) गिरा) इव। तै०सं० ७.४.१९.२²; का०सं०(अ) ४.८²; तै०ब्रा० ३.९.७.१ (देखें–गिरौ)
वेणुर् असि। आ०गृ०सू० ३.८.२०
वेणोर् अद्गा इवाभितः। अ०वे० १.२७.३³
वेतस्विनीः सुतीर्थ्याः। हि०गृ०सू० २.१२.१०²
वेति त्वाम् उपसेचनी वि वो मदे। ऋ०वे० १०.२१.२³
वेति द्रुहो रक्षसः पाति जागृविः। ऋ०वे० ९.७१.१²
वेति स्तोतव अम्ब्यम्। ऋ०वे० ८.७२.५³
वेतीद् दिवो जनुषा कच् चिद् आ शुचिः। ऋ०वे० ६.१५.१³
वेतीद् व् अस्य प्रयता यतंकरः। ऋ०वे० ५.३४.४³
वेतु मे शृणवद् धवम्। ऋ०वे० ५.१४.५³
वेत्थामृतस्य मा नु गात्। अ०वे० ५.३०.१४³
वेत्था हि र्निऋतीनाम्। ऋ०वे० ८.२४.२४¹; अ०वे० २०.६६.३¹; सा०वे० १.३९६¹
वेत्था हि वेधो अध्वनः। ऋ०वे० ६.१६.३¹; सा०वे० २.८२६¹; का०सं० ६.१०¹; आ०ब्रा०७.८.३; श०ब्रा० १२.४.४.१¹; आ०श्रौ० ३.१०.१२. प्रतीकः
वेत्था हि वेधः। शा० श्रौ० ३.३.३
वेत्य् अग्रूर् जनिवान् वा अति स्पृधः। ऋ०वे० ५.४४.७¹
वेत्य् अध्वर्यः पथिभी रजिष्ठैः। ऋ०वे० ८.१०१.१०¹
वेत्व् आज्यस्य। वा०सं० २८.१-४, ९, १०, २४-२७, ३२, ३३; मै०सं० ३.११.२ (चतुर्थयांश), १४१.६, ९, १४२.१४, १४३.१, ४.१३.२ (सप्तांश),
२००.२, ४, ५, ७, १०, २०१.५, ७; का०सं० १५.१३ (सप्तांश); तै०ब्रा० २.६.७.१, २ (द्वितीयांश), ३, ५, ६, १७.१, २, ३ (द्वितीयांश), ४, ५ (द्वितीयांश), ६, ७ (तृतीयांश), ३.६.२.१ (चतुर्थयांश), २
वेदः पृष्टः शचीपते। अ०वे० ७.५४.२⁴
वेदं विद्वांसम् अभितो वदन्ति। अ०वे० १०.८.१७²; तै०आ० २.१५.१²
वेदं सवित्रा प्रसूतं मघोनाम्। आ०गृ०सू० १.१५.१² (देखें–वेदं प्रसूतं)
वेद तत् ते अमर्त्य। अ०वे० १३.१.४४¹
वेद ते पितरं वेद मातरम्। शा० श्रौ० ४.१८.५
वेद ते भूमि हृदयम्। पा०गृ०सू० १.१६.१७¹; हि०गृ०सू० २.३.८¹ (देखें–यद् भूमेर्)
वेद त्वाहं निमीवन्तीम्। अ०वे० ५.७.७³
वेदद् अविद्वाञ् छृणवच् च विद्वान्। ऋ०वे० ५.३०.३³
वेदद् इत् पश्यन् मनसः कुलायम्। अ०वे० १४.१.५७²
वेद देवो बृहस्पतिः। अ०वे० १९.२६.४²
वेद द्यावापृथिवी अन्तरिक्षम्। वा०सं० २३.६०²
वेद नामानि गुह्या। ऋ०वे० ८.४१.५³
वेद नाव् अस्य पृथिवी उत द्यौः। ऋ०वे० १०.१०.५⁴; अ०वे० १८.१.५⁴
वेद नावः समुद्रियः। ऋ०वे० १.२५.७³
वेद मासो धृतव्रतः। ऋ०वे० १.२५.८¹
वेदं प्रसूतं सवित्रा मघोना। शा० गृ० १.२४.४² (देखें–वेदं सवित्रा)
वेद यस् त्रीणि विदथान्य् एषाम्। ऋ०वे० ६.५१.२¹
वेद वातस्य वर्तनिम्। ऋ०वे० १.२५.९¹
वेद वै रात्रि ते नाम। अ०वे० १९.४८.६¹
वेद सूर्यस्य बृहतो जनित्रम्। वा०सं० २३.६०³
वेदसे त्वा। का०सं० ५.४ (तुल० वित्त्यै त्वा)
वेदस्य निधिपो भूयासम्। आ०गृ०सू० १.२२.२१⁴; पा०गृ०सू० २.४.२⁴ (देखें–वेदानां निध्पो भूयासम्)
वेदस्य वाणीः स्थ। मा०श्रौ०सू० १.४.४, ८
वेदः स्वस्तिर् द्रुघणः स्वस्तिः। अ०वे० ७.२८.१¹. प्रतीकः वेदः स्वस्तिः। वै० सू० ४.१२, १३.२ (देखें–स्फ्यः स्वस्तिर्) वेदाः। (जाँचें– तृप्यन्तु)। आ०गृ०सू० ३.४.१; शा०गृ० ४.९.३
वेदांसि विद्या मयि सन्तु चारवः। आप०श्रौ० ६.२३.१³
वेदात्मनाय विद्महे। तै०आ० १०.१.६¹
वेदानां ससृजे रसम्। ऐ०आ० ५.३.२.३²
वेदानां निधिपो असि। मा०श्रौ०सू० १.२२.१७² (देखें–यज्ञस्य निद)
वेदानां निधिपो भूयासम्। मा०श्रौ०सू० १.२२.१७⁴ (देखें–वेदस्य निधिपो)
वेदानां मातामृतस्य नाभिः। तै० ब्रा० २.८.८.५²
वेदानि देवा अयम् अद्मीति मां अहम्। तै० ब्रा० २.५.६.५³ (संस्करण में अगले पाद के साथ अहम् है।) वेदान्तविज्ञानसुनिश्चितार्थाः। तै०आ० १०.१०.३¹; महाना०उप०१०.६¹; मुण्ड०उप० ३.२.६¹; कै०उप० ३¹
वेदान्ते च प्रतिष्ठितः। तै०आ० १०.१०.३²; महाना०उप०१०.८²
वेदाभिगुप्तो ब्रह्मणा परिवृतः। कौ० सू० १२५.२³
वेदा भृमं चित् सनिता रथीतमः। ऋ०वे० ८.६१.१२³
वेदाम तस्य ते वयम्। आ०मं०पा० २.१३.४³
वेदामृतस्याहं नाम। सा०मं०ब्रा० १.५.११³
वेदा मे देव ऋतुपा ऋतूनाम्। ऋ०वे० ५.१२.३³
वेदा य उपजायते। ऋ०वे० १.२५.८³
वेदा ये अध्यासते। ऋ०वे० १.२५.९³
वेदा यो वीनां पदम्। ऋ०वे० १.२५.७¹
वेदा विश्वस्य मेधिरः। ऋ०वे० ६.४२.३³; सा०वे० २.७९२³
वेदा वृतास् ते छन्दोभिर् वृतास् तैर् वृतैर् वर्त्रैर् यस्माद् भयाद् बिभेमि तद् वारये स्वाहा। आ०गृ०सू० ३.११.१
वेदा व्रतपतयः। (जाँचें– व्रतं चरिष्यामि इत्यादि) कौ० सू० ५६.७
वेदाश् छन्दांसि सवितुर् वरेण्यम्। गो०ब्रा० १.१.३२¹ (तुल० तत् सवितुर् इत्यादि)
वेदाः संततिर् एव च। वि० स्मृ० ७३.२८²; मा०ध०सू० ३.२५९²; याज्ञ०सं०१.२४५²; बृ०प०सं० ५.२८०²; औ०ध०सू०५.७३² वेदाहं सप्त प्रवतः। अ०वे० १०.१०.३¹
वेदाहं सूत्रं विततम्। अ०वे० १०.८.३८¹
वेदाहं तत् प्रजापतौ। आ०मं०पा० २.१३.४² (देखें–वेदाहं मन्ये तथा हितम् अन्तः)
वेदाहं तद् यन् नाव् एषा समा जा। अ०वे० ५.११.१०²
वेदाहं तन् मां तद् विद्यात्। पा०गृ०सू० १.११.९³, १६.१७³
वेदाहं तस्य भेषजम्। अ०वे० ३.७.६³, ६.१२७.२³
वेदाहम् अस्य निभृतं म एतत्। ऋ०वे० २.१४.१०³
वेदाहम् अस्य भुवनस्य नाभिम्। वा०सं० २३.६०¹; श०ब्रा० १३.५.२.२०
वेदाहम् एतं पुरुषं महानतम्। वा०सं० ३१.१८¹; तै०आ० ३.१२.७¹, १३.१¹; श्वेत०उप०३.८¹
वेदाहं पयस्वन्तम्। अ०वे० ३.२४.२¹
वेदाहं मन्ये तद् ब्रह्म। सा०मं०ब्रा० १.५.१०³ (नीचे देखें– वेदाहं तत्)
वेदिं वर्णेन सीदतु। तै०सं० ३.५.६.१²; मा०श्रौ० २.२.४.१९²
वेदिं चकृमा मनसा दवयन्तः। आप०श्रौ० ४.५.५²
वेदिम् आहुः परम् अन्तं पृथिव्याः। तै०सं० ७.४.१८.२¹; का०सं०(अ) ४.७¹ (देखें–इयं वेदिः परो)
वेदिं भूमिं कल्पयित्वा। अ०वे० १३.१.५२¹ (तुल० वेदिर् भूमिर्)
वेदिर् असि। वा०सं० २.१; तै०सं० १.१.११.१; मै०सं० १.१.११, ७.७, ४.१.१३, १७.८; का०सं० १.११, ३१.१०, ४०.३; पं०वि०ब्रा० १.१.७; श०ब्रा०
१.३.३.२; तै०ब्रा० ३.३.६.२; आप०श्रौ० २.८.१; मा०श्रौ० १.२.५.२३
वेदिर् बर्हिः श्रतं हविः। तै० ब्रा० ३.७.६.१८¹; आप०श्रौ० ४.११.६¹
वेदिर् बर्हिः समिधः शोशुचानाः। अ०वे० ५.२२.१³
वेदिर् भूमिर् अकल्पत। अ०वे० १३.१.४६², ५३² (तुल० वेदिं भूमिं)
वेदिश् च मे बर्हिश् च मे। वा०सं० १८.२१ (नीचे देखें– इध्म)
वेदिषदे प्रियधामाय सुद्युते। ऋ०वे० १.१४०.१¹; का०ब्रा० २५.९. प्रतीकः वेदिषदे। आ०श्रौ० ४.१३.७; शा०श्रौ० ६.४.११, ११.१४.३६ (तुल० बृ. दा.
४.१६)
वेदिषन् मानुषेभ्यः। तै० ब्रा० १.२.१.२३²; आप०श्रौ० ५.१४.५²
वेदिष् टे चर्म भवतु। अ०वे० १०.९.२¹. प्रतीकः वेदिष् टे। कौ० सू० ६५.३
वेदार् सूनो सहसो गीर्भिर् उक्थैः। ऋ०वे० ६.१.१०³; मै०सं० ४.१३.६³, २०७.१०; का०सं० १८.२०³; तै०ब्रा० ३.६.१०.४³
वेदेन रूपे व्यपिबत्। (तै०ब्रा व्याकरोत्)। वा०सं० १९.७८¹; मै०सं० ३.११.६¹, १४९.१२; का०सं० ३८.१¹; तै०ब्रा० २.६.२.३¹
वेदेन वेदिं विविदुः पृथिवीम्। का०सं० ३१.१४¹; तै०ब्रा० ३.३.९.१०¹; आप०श्रौ० २.१.३¹; मा०श्रौ० १.२.४.५¹
वेदेभ्यः स्वाहा। तै०सं० ७.५.११.२; का०सं०(अ) ५.२
वेदेषु युक्ताः प्रपृथक् चतुर्धा। गो०ब्रा० १.५.२४⁴
वेदैर् अभिष्टुतो लोकः। गो०ब्रा० १.५.२४¹
वेदैर् अशून्यस् त्रिभिर् एति सूर्यः। तै० ब्रा० ३.१२.९.१⁴
वेदो ददातु वाजिनम्। तै०सं० १.६.४.४³, ७.४.६³; आ०श्रौ० १.११.१³; शा०श्रौ० १.१५.१३³ (देखें–वेदो वाजं तथा वेदो वीरं)
वेदो मा आ भर। (का०सं० मे विन्द)। मै०सं० १.४.३, ५०.१७; का०सं० ५.४; मा०श्रौ० १.३.५.१५, ४.१.१८ (देखें–अगला किन्तु एक)
वेदो वाजं ददातु मे। मै०सं० १.४.३³, ५०.१९; का०सं० ५.४³ (नीचे देखें– वेदो ददातु)
वेदो विदेय। आ०श्रौ० १.१०.३ (देखें–पूर्व का. किन्तु एक)
वेदो वीरं ददातु मे। का०सं० ५.४⁴ (नीचे देखें– वेदो ददातु)
वेदो वै पुत्रनामासि। आ०गृ०सू० १.१५.३³; सा०मं०ब्रा० १.५.१७³; आ०मं०पा० २.१४.३³; हि०गृ०सू० २.३.२³; मा०श्रौ०सू० १.१७.५³ (नीचे देखें–
आत्मा वै)
वेदोऽसि। (वा०सं०(का) ऽसि वेद)। वा०सं० २.२१; वा०सं०(का) १.७.५; तै०सं० १.६.४.४, ७.४.६; मै०सं० १.४.३, ५०.१७; का०सं० ५.४;
श०ब्रा० १.९.२.२३, १४.९.४.२५; बृ० उ० ६.४.२५; आ०श्रौ० १.१०.३, ११.१; शा०श्रौ० १.१५.१२ (द्वितीयांश); का०श्रौ० १.३.२२, ३.८.१; आप०श्रौ० ३.१०.३,
४.१३.५; मा०श्रौ० १.३.५.१५, ४.१.१८
वेद्यायै नमः। गोपालोप० २
वेद्या वेदिः समाप्यते। वा०सं० १९.१७¹
वेद्यै कुम्भी सुराधानी। वा०सं० १९.१६²
वेद्यै त्वा जुष्टं प्रोक्षामि। मै०सं० १.१.११, ७.७. प्रतीकः वेद्यै त्वा। मा०श्रौ० १.२.५.२३ (देखें–स्रुग्भ्यस् त्वा)
वेधा अजिन्वत् त्रिषधस्थ आर्यम्। ऋ०वे० १.१५६.५³
वेधा अदृप्तो अग्निर् विजानन्। ऋ०वे० १.६९.३¹
वेधा ऋतस्य वीरिणी। ऋ०वे० १०.८६.१०³; अ०वे० २०.१२६.१०³
वेधा न योनिम् आसदम्। ऋ०वे० ९.१०१.१५⁴; सा०वे० २.७३८⁴
वेधाम् अशासत शिर्ये। ऋ०वे० ९.१०२.४² (देखें–मेधाम् आशासत)
वेधाः शतूणाम् उप भरस्व वेदः। अ०वे० ५.२०.४⁴
वेनः क्रतुभिर् आनजे। ऋ०वे० ८.६३.१²; सा०वे० १.३५५²
वेनन्ता न प्र युछतः। ऋ०वे० १.२५.६²
वेनन्ति वेनाः पतयन्त्य् आदिशः। ऋ०वे० १०.६४.२²
वेनस् तत् पश्यत् परमं गुहा यत्। (वा०सं० पश्यन् निहितं गुहा सत्। तै०आ० महाना०उप० पश्यन् विश्वा भुवनानि विद्वान्)। अ०वे० २.१.१¹;
वा०सं० ३२.८¹; तै०आ० १०.१.३¹; महाना०उप०२.३¹. प्रतीकः वेनस् तत् पश्यत्। (इति पञ्च) शा०श्रौ० १५.३.८; वेनस् तत्। कौ० सू० ३७.३ (तुल० चूलिकौप०१३)
वेना दुहन्त्य् उक्षणं गिरिष्टाम्। ऋ०वे० ९.८५.१०²
वेनाद् एकं स्वधया निष् ट्तक्षुः। ऋ०वे० ४.५८.४⁴; वा०सं० १७.९२⁴; का०सं० ४०.७⁴; तै०आ० १०.१०.३⁴; महाना०उप०१०.२⁴; आप०श्रौ०
१७.१८.१⁴
वेनो न शृणुधी हवम्। ऋ०वे० ८.३.१८⁴
वेपमानः प्रमेष्यसे. प०ब्रा० ६.६.१५
वेपयन्तं स्वर्णरम्। ऋ०वे० ८.१२.२²; अ०वे० २०.६३.८²
वेपिष्ठो अङ्गिरसां यद् ध विप्रः। ऋ०वे० ६.११.३³
वेपेते भियसा मही। ऋ०वे० १.८०.११²
वेमि त्वा पूषन्न् ऋञ्ञसे। ऋ०वे० ८.४.१७¹
वेमि स्तोतव आघृणे। ऋ०वे० ८.४.१७²
वेर् अध्वरस्य दूत्यानि विद्वान्। ऋ०वे० ४.७.८¹
वेर् अध्वराय सदम् इद् ऋतावा। ऋ०वे० ४.७.७⁴
वेर् न गर्भं परिवीतम् अश्मनि। ऋ०वे० १.१३०.३²
वेर् न द्रुषच् चम्वोर् आसदद् धरिः। ऋ०वे० ९.७२.५⁴
वेर् न द्रुषद्वा रघुपत्मजंहाः। ऋ०वे० ६.३.५⁴; मै०सं० ४.१४.१५⁴, २४०.१२
वेर् न वेवीयते मतिः। ऋ०वे० १०.३३.२⁴
वेशं वा नित्यं वरुणारणं वा। ऋ०वे० ५.८५.७³
वेशन्ताभ्यो दाशम्। तै० ब्रा० ३.४.१.१२ (देखें–वैशन्ताभ्यो)
वेशाँ अग्ने सुभग धारयेह। वा०सं०(का) २.५.७
वेषन्तीर् ऊर्ध्वा नद्यो ना आ गुः। ऋ०वे० १.१८१.६⁴
वेषश्रियं जिन्व। वै० सू० २६.१४; ला०श्रौ० ५.११.८
वेषश्रिया वेषश्रियै वेषश्रीं जिन्व। मै०सं० २.८.८, ११३.२ (देखें–वेषश्रीः क्षत्राय तथा वेषश्रीर्)
वेषश्रियै (ला०श्रौ० दश्रिये) त्वा। वै० सू० २६.१४; ला०श्रौ० ५.११.८
वेषश्रिर् असि। (देखें– वेषश्रीर् असि)
वेषश्रीः क्षत्राय क्षत्रं जिन्व। वा०सं०(का) १६.२.७; श०ब्रा० ८.५.३.८; का०श्रौ० १७.११.११ (नीचे देखें– वेषश्रिया)
वेषश्रीर् (तै०सं० दश्रिर्) असि। तै०सं० ३.५.२.५, ४.४.१.३, ५.३.६.३; का०सं० १७.७, ३७.१७; गो०ब्रा० २.२.१४; पं०वि०ब्रा० १.१०.११; वै० सू०
२६.१४; ला०श्रौ० ५.११.८ (नीचे देखें– वेषश्रिया)
वेषाय वाम्। (तै०सं० तै०ब्रा० आप०श्रौ० त्वा)। वा०सं० १.१६; तै०सं० १.१.४.१; मै०सं० १.१.४, २.१२; श०ब्रा० १.१.२.१; तै०ब्रा० ३.२.४.३;