विष्टारपङ्क्तिश् छन्दः। वा०सं० १५.४; तै०सं० ४.३.१२.३; मै०सं० २.८.७, १११.१५; का०सं० १७.६; श०ब्रा० ८.५.२.४
विष्टारिणं लोकजितं स्वर्गम्। अ०वे० ४.३४.८²
विष्टारिणम् ओदनं ये पचन्ति। अ०वे० ४.३४.३¹, ४¹
विष्टारिणं पक्त्वा दिवम् आ विवेश। अ०वे० ४.३४.५²
विष्टारी जातस् तपसोऽधि यज्ञः। अ०वे० ४.३४.१⁴
विष्टावे (!) प्रयछति। मा०श्रौ० ११.१.१²
विष्ट्वी ग्रावाणः सुकृतः सुकृत्यया। ऋ०वे० १०.९४.२³ (तुल० अगला किन्तु एक)
विष्ट्वी शमी तरणित्वेन वाघतः। ऋ०वे० १.११०.४¹; निरुक्त ११.१६¹
विष्ट्वी शमीभिः सुकृतः सुकृत्यया। ऋ०वे० ३.६०.३⁴ (तुल० पूर्व का. किन्तु एक)
विष्ट्वी स्वपसः। शा० श्रौ० ८.२०.१
विष्ठाश् च मे भूयत्। तै०आ० ३.७.२
विष्टिताः। (अ०वे० दता) पृथिवीम् अनु। ऋ०वे० १०.९७.१९²; अ०वे० ३.९.६²; वा०सं० १२.९३²; आ०ब्रा०८.२७.६²; तै०ब्रा० ३.१२.६.३²
(द्वितीयांश); सा०मं०ब्रा० २.८.४² (नीचे देखें– आ विष्टाः इत्यादि)
विष्टिताय स्वाहा। मै०सं० ३.१२.३, १६१.३
विष्ण (तै०सं० आप०श्रौ० विष्णव्) उरुक्रस्मैष (वा०सं०। श०ब्रा० का०श्रौ० उरुगायैष) ते सोमः। वा०सं० ८.१; तै०सं० ३.२.१०.१; मै०सं० १.३.९, ३३.९; श०ब्रा० ४.३.५.८; आप०श्रौ० १२.२१.१२; मा०श्रौ० २.३.८.२४. प्रतीकः विष्ण उरुगाय। का०श्रौ० ९.९.२१ (देखें–विष्णोर् उरुद)
विष्णव आप्रीतपाय स्वाहा। श०ब्रा० १२.६.१.२०
विष्णव् आशानां पते। तै० ब्रा० ३.११.४.१ (तुल० विष्णुः पर्वतानाम्)
विष्णव् उरुद। (देखें– विष्ण उरुद)
विष्णवे त्र्यक्षराय छन्दसे स्वाहा। मै०सं० १.११.१०, १७३.३
विष्णवे त्वा। वा०सं० ५.१ (क्विंक), १८, १९, २१, ४२, ७.२२; तै०सं० १.२.१०.१ (चतुर्थयांश), १३.३, ४.१२.१, ६.२.१.२ (तृतीयांश), ३
(द्वितीयांश), ५.१.३; मै०सं० १.२.६ (क्विंक), १६.३ (द्वितीयांश), ४ (द्वितीयांश), ५, १.२.९, १९.११, १.२.१४, २३.२, १.३.३ (द्वितीयांश), ३०.१७, १.३.१४, ३५.१४, ३.७.९ (क्विंक), ८८.८, ९, १०, ११ (द्वितीयांश), ३.९.२, ११४.१२, ४.१.३, ५.१२, ४.५.४, ६८.१६, ४.६.५, ८५.११; का०सं० २.८ (क्विंक), १०, ३.२, १० (द्वितीयांश), २४.८ (सप्तांश), २५.८, २७.१०; श०ब्रा० ३.४.१.९, १०, ११, १२, १३, ५.३, २१, २२, ६.४.९, ४.२.३.१०; तै०ब्रा० ३.२.३.१२, ७.४.१७; का०श्रौ० ६.१.११, ८.४.१०; आप०श्रौ० १.१४.३, ११.८.११; मा०श्रौ० १.१.३.३५, ८.१.५, २.२.२.३७
विष्णवे नमः। का०सं०(अ) ११.५; वृ०हा०सं० ३.२१५. प्रतीकः विष्णवे। शा० गृ० २.१४.१०; वि० स्मृ० ६७.१२ (तुल० नमो विष्णवे)
विष्णवे नरंधिषाय स्वाहा। श०ब्रा० १२.६.१.१३
विष्णवे निखुर्यपाय स्वाहा। तै०सं० ७.३.१५.१; का०सं०(अ) ३.५; तै०ब्रा० ३.८.११.२
विष्णवे निभूयपाय स्वाहा। वा०सं० २२.२०; तै०सं० ७.३.१५.१; मै०सं० ३.१२.५, १६२.६; का०सं०(अ) ३.५; श०ब्रा० १३.१.८.८; तै०ब्रा० ३.८.११.२ विष्णवेऽनुब्रीहि। श०ब्रा० ३.४.४.१३
विष्णवे शिपिविष्टाय स्वाहा। वा०सं० २२.२०; मै०सं० ३.१२.५, १६२.५; श०ब्रा० १२.६.१.१२, १३.१.८.८. प्रतीकः विष्णवे शिपिविष्टाय। श०ब्रा०
११.१.४.४
विष्णवे श्रवणाय श्रावण्यै पौर्णमास्यै वर्षाभ्यश् च। पा०गृ०सू० २.१४.६
विष्णवे स्वाहा। वा०सं० २२.६, २०; तै०सं० ७.३.१५.१; मै०सं० ३.१२.५, १६२.५; का०सं० ३९.२; का०सं०(अ) ३.५; ष०ब्रा० ५.१०; अ० ब्रा० १०;
श०ब्रा० १२.६.१.२२, १३.१.३.३, ८.८; तै०ब्रा० ३.१.५.७, ६.७, ८.११.२; आप०श्रौ० १६.२९.२; शा०गृ० २.१४.४, ४.१५.२, ५.३.३
विष्णाप्वं विश्वकायाव सृजथः। ऋ०वे० १०.६५.१२⁴
विष्णाप्वं ददथुर् विश्वकाय। ऋ०वे० १.११६.२३⁴, ११७.७²
विष्णाप्वे ददथुर् वस्यैष्टये। ऋ०वे० ८.८६.३²
विष्णुः पर्वतानाम्। तै०सं० ३.४.५.१; पा०गृ०सू० १.५.१० (तुल० विष्णव् आशानां)
विष्णुः पृथिव्यां व्यक्रंस्त गायत्रेण छन्दसा। मै०सं० १.४.२, ४८.१४, १.४.७, ५४.१७. प्रतीकः विष्णुः पृथिव्यां व्यक्रंस्त। मा०श्रौ० १.४.३.११ (नीचे
देखें– गायत्रेण छन्दसा पृथिवीम्)
विष्णुं यज। श०ब्रा० ३.४.४.१३
विष्णुं वाचं सरस्वतीम्। का०सं० १४.२³ (नीचे देखें– वाचं विष्णुं)
विष्णुं स्तोमासः पुरुदस्मम् अर्काः। ऋ०वे० ३.५४.१४¹
विष्णुक्रान्ते वसुंधरा। (महाना०उप० दरे)। तै०आ० १०.१.८²; महाना०उप० ४.४²
विष्णुं च देवं वरुणं च रातिम्। मै०सं० ४.१४.६², २२३.३; तै०ब्रा० २.८.४.४²
विष्णुना दत्ताः। मा०श्रौ०सू० २.१४.२६
विष्णुना विधृते भूमी। तै०आ० १.८.२³
(ओम् ) विष्णुं तर्पयामि। बौ०ध०सू० २.५.९.१० (बी) (तुल० विष्णुस् तृप्यतु)
विष्णुं त्वं पाहि। वा०सं० ७.२०; श०ब्रा० ४.२.२.१० (देखें–विशं त्वं)
विष्णुं देवं वरुणम् ऊतये भगम्। मै०सं० ४.१४.६¹, २२३.१; तै०ब्रा० २.८.४.४¹
विष्णुं न स्तुष आदिशे। ऋ०वे० ६.४८.१४⁴
विष्णुपत्नीं क्षुमां देवीम्। ऋ०वे०खि० ५.८७.२४¹
विष्णुपत्नी च धीमहि। ऋ०वे०खि० ५.८७.२५²
(ओम् ) विष्णुपार्षदाङ्श् (तथा दपार्षदीश्) च तर्पयामि। बौ०ध०सू० २.५.९.१०
विष्णुबाहुबलेन च। ऋ०वे०खि० १.१९१.२²
विष्णुम् अगन् वरुणं पूर्वहूतिः। अ०वे० ७.२५.१⁴, २⁴ (देखें–विष्णू अगन्)
विष्णुम् आवह। का०ब्रा० ८.८ (तुला– शा० श्रौ० १.५.३)
विष्णुमुखा वै देवाश् छन्दोभिः। तै०आ० १०.१.१०¹
विष्णुर् अन्तरिक्षे व्यक्रंस्त त्रैष्टुभेन छन्दसा। मै०सं० १.४.२, ४८.१५. प्रतीकः विष्णुर् अन्तरिक्षे व्यक्रंस्त। मा०श्रौ० १.४.३.११ (नीचे देखें– अन्तरिक्षे
विष्णुर्)
विष्णुर् आप्रीतपा आप्याय्यमानः। वा०सं० ८.५७ (देखें–अपूतपा)
विष्णुर् इत्था परमम् अस्य विद्वान्। ऋ०वे० १०.१.३¹
विष्णुर् इवेह सरस्वति। अ०वे० १४.२.१५²
विष्णुर् उपावह्रियमाणः। तै०सं० ४.४.९.१ (देखें–विष्णुः संद)
विष्णुर् गोपा अदाभ्यः। ऋ०वे० १.२२.१८²; अ०वे० ७.२६.५²; सा०वे० २.१०२०²; वा०सं० ३४४३²; तै०ब्रा० २.४.६.१²; महाना०उप०२०.१४²
विष्णुर् गोपाः परमं पाति पाथः। ऋ०वे० ३.५५.१०¹
विष्णुर् दिवि व्यक्रंस्त जागतेन छन्दसा। मै०सं० १.४.२, ४८.१६. प्रतीकः विष्णुर् दिवि व्यक्रंस्त। मा०श्रौ० १.४.३.११ (नीचे देखें– जागतेन छन्दसा
दिवम्)
विष्णुर् दीक्षातपोभ्याम्। मै०सं० १.९.२, १३२.२; का०सं० ९.१० (तुल० सोमो दीक्षया)
विष्णुर् देवता। तै०सं० ४.४.१०.२; मै०सं० २.१३.२०, १६६.६ (तुलना अ०वे० ३.२७.५)
विष्णुर् न ईडित ईडितव्यैर् देवैर् दिश्यैः पातु। का०सं० ३५.२; आप०श्रौ० १४.१७.१
विष्णुर् नरंधिषः प्रोह्यमाणः। वा०सं० ८.५५ (देखें–नरंधिषः)
विष्णुर् यज्ञं नयतु प्रजानन्। आप०श्रौ० ७.७.२²
विष्णुर् यज्ञेन। तै०आ० ३.८.२
विष्णुर् यद् धावद् वृषणं मदच्युतम्। ऋ०वे० १.८५.७³; तै०सं० ४.१.११.३³
विष्णुर् यस्यां विचक्रमे। अ०वे० १२.१.१०²
विष्णुर् युनक्तु बहुधा तपाङ्सि। अ०वे० ५.२६.७¹
विष्णुर् योनिं कल्पयतु। ऋ०वे० १०.१८४.१¹; अ०वे० ५.२५.५¹; का०ब्रा० ८.५; श०ब्रा० १४.९.४.२०¹; बृ० उ० ६.४.२०¹; शा०गृ० १.२२.१२;
पा०गृ०सू० १.१३¹ (आलो० टीका०; देखें– स्पेनर्, जातकर्म, पृ० १८); सा०मं०ब्रा० १.४.६¹; गो०गृ० २.५.९; ख०गृ०सू० १.४.१५; आ०मं०पा० १.१२.१¹ (आप०गृ० ३.८.१३); हि०गृ०सू० १.२५.१¹; मा०श्रौ०सू० २.१८.२¹. प्रतीकः विष्णुर् योनिम्. ऋ०वि०४.२३.३ (तुल० बृ. दा. ८.८२)
विष्णुर् विचित्तः शवसाधितिष्ठन्। अ०वे० १३.२.३१³
विष्णुर् हृदयम्. तै० सं आ०१०.३५
विष्णुश् च म (मै०सं० मा) इन्द्रश् च मे। तै०सं० ४.७.६.२; मै०सं० २.११.५, १४२.१५
विष्णुश् च मा पृथिवी च नागाश् चाधताद गोपायताम्। मा०श्रौ०सू० २.१५.१
विष्णुः शंयुर् यज्ञस्य प्रतिष्ठा। मा०श्रौ० १.४.२.१९ (देखें–विष्णोश् च तथा विष्णोः शंयोर्)
विष्णुः शिपिविष्ट उराव् (वा०सं०(का) उरा) आ सन्नः। वा०सं० ८.५५; वा०सं०(का) ९.७.३ (देखें–शिपिविष्ट)
विष्णुस् तृप्यतु। शा० गृ० ४.९.३, ६.६.१० (तुल० विष्णुं तर्पयामि)
विष्णुस् ते हस्तम् अग्रभीत्। हि०गृ०सू० १.५.९
विष्णुस् त्र्याक्षरया त्रीन् इमांल् लोकान् उदजयत्। मै०सं० १.११.१०, १७१.२०; का०सं० १४.४ (देखें–अगला किन्तु दो)
विष्णुस् त्र्याक्षरया प्रतिमां स्वर्गं लोकम्। मै०सं० १.११.१०, १७२.१०; का०सं० १४.४
विष्णुस् त्रयक्षराम्। मै०सं० १.११.१०, १७१.१४; का०सं० १४.४
विष्णुस् त्र्याक्षरेण त्रींल् लोकान् (वा०सं०(का) त्रीन् इमांल् लोकान्; तै०सं० त्रीन् लोकान्) उद् अजयत्। (वा०सं० जो़डता है तान् उज्जेषम्)।
वा०सं० ९.३१; वा०सं०(का) १०.६.१; तै०सं० १.७.११.१ (देखें–पूर्व का. किन्तु दो)
विष्णुस् त्वष्टा प्रजया संरराणः। मै०सं० १.३.३८³, ४४.५ (देखें–त्वष्टा विष्णुः)
विष्णुस् त्वा क्रमताम्। (आप०श्रौ० त्वाक्रंस्त)। वा०सं० १.९; श०ब्रा० १.१.२.१३; आप०श्रौ० १.१७.८. प्रतीकः विष्णुस् त्वा। का०श्रौ० २.३.१५
विष्णुस् त्वा धूपयतु। (तै०सं० मै०सं० दयत्व् अङ्गिरस्वत्)। वा०सं० ११.६०; तै०सं० ४.१.६.१; मै०सं० २.७.६, ८१.८, ३.१.७, ९.१३; का०सं० १६.५; श०ब्रा० ६.५.३.१०
विष्णुस् त्वा नयतु। सा०मं०ब्रा० १.२.६-१२; पा०गृ०सू० १.८.२ (देखें–अगला तथा अगले दो छो़डकर)
विष्णुस् त्वान्व् एतु। (तै०सं० त्वानु वि चक्रमे) तै०सं० ३.२.६.१; तै०ब्रा० ३.७.७.११ (सप्तांश); आप०श्रौ० १०.२२.१२ (सप्तांश); आ०मं०पा०
१.३.७-१३ (आप०गृ० २.४.१६); हि०गृ०सू० १.२१.१ (सप्तांश)। (देखें–पूर्व का. तथा अगला किन्तु एक)
विष्णुस् त्वाम् इन्द्रियेण पातु। (तै०सं० का०सं० त्वां पातु)। वा०सं० ७.२०; तै०सं० १.४.१०.१, ११.१; का०सं० ४.५; श०ब्रा० ४.२.२.१०
(देखें–अतस् त्वा विष्णुः)
विष्णुस् त्वाम् उन्नयतु। मा०श्रौ०सू० १.११.१८ (नीचे देखें– विष्णुस् त्वा नयतु)
विष्णुस् त्वां पातु। (देखें– पूर्व का. किन्तु एक)
विष्णुस् त्वा युनक्त्व् (का०सं०(अ) –विमुञ्चत्व् भी) अस्य यज्ञस्यर्ध्यै मह्यं संनत्या अमुर्ष्ध्यै कामाय। तै०सं० ७.५.१३.१; का०सं०(अ) ५.९
विष्णुस् त्वोत्तभ्नातु। मै०सं० १.२.९, १९.५, ३.८.७, १०४.१८; का०सं० २.१०; आप०श्रौ० ११.७.३; मा०श्रौ० २.२.२.२३
विष्णुः संभ्रियमाणः। वा०सं० ८.५७ (देखें–विष्णुर् उपाद)
विष्णुः सौम्येन भाविना। ऋ०वे०खि० ७.५५.६²
विष्णू अगन् वरुणा पूर्वहूतौ। (मै०सं० दहूतिम्)। वा०सं० ८.५९⁴; मै०सं० ४.१४.६⁴, २२३.८; ष०ब्रा० १.५.१३⁴; श०ब्रा० ४.५.७.७⁴; तै०ब्रा०
२.८.४.५⁴; आ०श्रौ० ५.२०.६⁴; शा०श्रौ० ३.२०.४⁴ (देखें–विष्णुम् अगन्)
विष्णूनि स्थ। मै०सं० १.१.१२, ८.४; आप०श्रौ० २.१०.४
विष्णूवरुणा (तै०ब्रा दणाव्) अभिशस्तिपावा। (तै०ब्रा दपा वाम्)। मै०सं० ४.१४.६¹, २२३.९; तै०ब्रा० २.८.४.६¹
विष्णूवरुणा प्रतिहर्यतं नः। मै०सं० ४.१४.६³, २२३.१२; तै०ब्रा० २.८.४.६³
विष्णूवरुणा युवम् अध्वराय नः। मै०सं० ४.१४.६¹, २२३.५; तै०ब्रा० २.८.४.५¹ (देखें–इन्द्रावरुणा इत्यादि)
विष्णूवरुणाव् अभिद। (देखें– विष्णूवरुणा अभिद)
विष्णोः कर्माणि पश्यत। ऋ०वे० १.२२.१९¹; अ०वे० ७.२६.६¹; सा०वे० २.१०२१¹; वा०सं० ६.४¹, १३.३३¹; तै०सं० १.३.६.२¹; मै०सं० १.२.१४¹,
२३.१८, ३.९.३, ११८.२; का०सं० ३.३¹, १६.१६¹, २६.५; श०ब्रा० ३.७.१.१७¹, ७.५.१.२५; शा०श्रौ० १३.७.६; आप०श्रौ० ७.१०.९, ११.३; मा०श्रौ० १.८.२.१९. प्रतीकः विष्णोः कर्माणि। वै० सू० १०.१०, २९.२; का०श्रौ० ६.३.१२, १७.५.३
विष्णोः क्रमोऽसि। तै०सं० १.७.७.२, ८.१०.२, १५.१; मै०सं० १.१.५, ३.५, २.६.११, ७०.१५, ४.१.५, ६.१४, ४.१.१४, १९.६; का०सं० १.४, १५.८, ३१.३; ला०श्रौ०सू० ५.१२.१९; आप०श्रौ०सू० ४.१४.६, १६.१०.१२, १८.४.५, १२.१०, १७.२; मा०श्रौ० १.२.१.२६; कौ० सू० ६.१४, ४९.१४
विष्णोः क्रमोऽसि शत्रूयतो हन्ता। वा०सं० १२.५; तै०सं० १.६.५.२, ४.२.१.१; मै०सं० २.७.८, ८५.६; का०सं० १६.८; श०ब्रा० ६.७.२.१६. प्रतीकः विष्णोः। का०श्रौ० १६.५.११
विष्णोः क्रमोऽसि सपत्नह ऋको। (देखें– अगला किन्तु एक)
विष्णोः क्रमोऽसि सपत्नहा। वा०सं० १२.५; मै०सं० २.७.८, ८५.३, ४.४.५, ५५.१४; का०सं० १६.८; श०ब्रा० ६.७.२.१३. प्रतीकः विष्णोः क्रमोऽसि.
मा०श्रौ० ६.१.४, ९.१.३ (देखें–विष्णोः क्रमोऽस्य् अभिशस्तिहा)
विष्णोः क्रमोऽसि सपत्नह ऋक्संशितः सामतेजाः। अ०वे० १०.५.३०;……सपत्नहा कृषिसंशितोऽन्नतेजाः ३४;. . . .दिक्संशितो मनस्तेजाः
२८;……द्यौसंशितः सूर्यतेजाः २७;… .दन्तरिक्षसंशितो वायुतेजाः २६; ….पृथिवीसंशितोऽग्नितेजाः २५; ….प्राणसंशितः पुरुषतेजाः ३५;….दप्सुसंशितो वरुणतेजाः ३३;…..यज्ञसंशितो ब्रह्मतेजाः ३१;….दशासंशितो वाततेजाः २९;….सपत्नहौषधिसंशितः सोमेतेजाः ३२
विष्णोः क्रमोऽस्य् अभिमातिहा। वा०सं० १२.५; तै०सं० १.६.५.२, ७.५.४, ४.२.१.१, ५.२.१.१; मै०सं० २.७.८, ८५.४; का०सं० १६.८; श०ब्रा०
६.७.२.१४
विष्णोः क्रमोऽस्य् अभिशस्तिहा। तै०सं० १.६.५.२, ४.२.१.१ (देखें–विष्णोः क्रमोऽसि सपत्नहा)
विष्णोः क्रमोऽस्य् अरातीयतो हन्ता। वा०सं० १२.५; तै०सं० १.६.५.२, ४.२.१.१; मै०सं० २.७.८, ८५.५; का०सं० १६.८; श०ब्रा० ६.७.२.१५
विष्णोः क्रान्तम् असि। वा०सं० १०.१९; तै०सं० १.७.७.२, ८.१०.२, १५.१; श०ब्रा० ५.४.२.६; ला०श्रौ० ५.१२.१९; मा०श्रौ० ७.१.२, ७.१.३. प्रतीकः
विष्णोः। का०श्रौ० १५.६.९
ष्णोः पत्नि तुभ्यं राता हवींषि। अ०वे० ७.४६.३³
विष्णोः पदे परमे मध्व उत्सः। ऋ०वे० १.१५४.५⁴; मै०सं० ४.१२.१⁴, १७९.५; तै०ब्रा० २.४.६.२⁴
विष्णोः पृष्ठम् असि। तै०सं० १.२.१३.३, ६.२.९.४; मै०सं० १.२.९, १९.१०, ३.८.७, १०५.११; का०सं० २.१०, २५.८; आप०श्रौ० ११.८.१; मा०श्रौ०
२.२.२.२७
विष्णोः पृष्ठे सीद। आप०श्रौ० १६.३०.१
विष्णोः प्रियसखीं देवीम्। ऋ०वे०खि० ५.८७.२४³
विष्णो त्वं नो अन्तमः। तै०सं० ३.१.१०.३¹; आप०श्रौ० १२.१८.८; मा०श्रौ० २.३.६.१५¹
विष्णो देव त्वं परमस्य वित्से। ऋ०वे० ७.९९.१⁴; मै०सं० ४.१४.५⁴, २२१.६; तै०ब्रा० २.८.३.२⁴
विष्णोर् अनुष्टुप्। तै०आ० ३.९.१ (तुल० पङ्क्तिर् विष्णोः)
विष्णो रराटम् असि। वा०सं० ५.२१; तै०सं० १.२.१३.३, ६.२.९.४; मै०सं० १.२.९, १९.१०, ३.८.७, १०५.११; का०सं० २.१०, २५.८; श०ब्रा०
३.५.३.२४; आप०श्रौ० ११.८.१; मा०श्रौ० २.२.२.३०. प्रतीकः विष्णो रराटम्। का०श्रौ० ८.४.१८
विष्णोर् अष्टमी। वा०सं० २५.५; मै०सं० ३.१५.५, १७९.४
विष्णोर् आधिपत्यम्। वा०सं० १४.२४; तै०सं० ४.३.९.१; मै०सं० २.८.५, १०९.१०; का०सं० २२.१; श०ब्रा० ८.४.२.४
विष्णोर् उरुक्रमे। का०सं० ४.२ (तृतीयांश)। (देखें–विष्ण उरुद)
विष्णोर् एषस्य प्रभृथे हवामहे। (ऋ०वे० ७.४०.५², हविर्भिः)। ऋ०वे० २.३४.११², ७.४०.५²
विष्णोर् एषस्य मीढुषाम्। ऋ०वे० ८.२०.३³
विष्णोर् जठरम् असि। आप०श्रौ० १२.१८.२०; मा०श्रौ० २.३.७.१, ५.२.१५.२१ (खण्डों में : विष्णोः। . .जठरम् असि। तै०सं० ३.२.३.२
विष्णोर् दंष्ट्रोऽसि। सा०मं०ब्रा० १.६.४; गो०गृ० २.९.१३. प्रतीकः विष्णोः। ख०गृ०सू० २.३.२२ (तुल० विष्णोर् हस्तो)
विष्णोर् ध्रुवोऽसि। (तै०सं० आप०श्रौ० ध्रुवम् असि)। वा०सं० ५.२१; तै०सं० १.२.१३.३, ६.२.९.४; मै०सं० १.२.९, १९.११; का०सं० २.१०, २५.८;
श०ब्रा० ३.५.३.२५; का०श्रौ० ८.४.२२; आप०श्रौ० ११.८.१, ५; मा०श्रौ० २.२.२.३३
विष्णोर् नु कं वीर्याणि प्र वोचम्। (अ०वे० कं प्र वोचं वीर्याणि)। ऋ०वे० १.१५४.१¹; अ०वे० ७.२६.१¹; वा०सं० ५.१८¹; तै०सं० १.२.१३.३¹;
मै०सं० १.२.९¹, १९.८, ३.८.७, १०५.३; का०सं० २.१०¹, २५.८; आ०ब्रा०३.३८.४; श०ब्रा० ३.५.३.२१¹; आ०श्रौ० ५.२०.६. प्रतीकः विष्णोर् नु कम्। मै०सं० ४.१४.५, २२१.४; तै०ब्रा० २.८.३.२; वासु०उप० २; आ०श्रौ० ६.७.६, ७.९.४; शा०श्रौ० ५.७.३, ६.११.५, ८.६.१६, ९.४.४, १२.२६.३, १४; वै० सू० १३.१४, १५.१२; का०श्रौ० ८.४.९; आप०श्रौ० ११.७.४; मा०श्रौ० २.२.२.२४; कौ० सू० ५९.१९; वृ०हा०सं० ६.१३५, ७.३००, ८.५०; ऋ०वि०१.२५.४; विष्णोर् नु. वृ०हा०सं० ८.२३३ (तुल० बृ. दा. ४.१९)
विष्णोर् बलेन सवितुः सवेन। अ०वे० ९.२.६²
विष्णोर् मनसा पुते स्थः। (कौ० सू० २.३२, पूतम् असि)। मै०सं० ४.१.५, ७.१५; का०सं० १.५, ३१.४; आप०श्रौ० १.११.९; मा०श्रौ० १.१.३.१३,
२.२.१; कौ० सू० १.३७, २.३२; गो०गृ० १.७.२३; ख०गृ०सू० १.२.१३
विष्णोर् महः समन्यवो युयोतन। ऋ०वे० ५.८७.८³
विष्णोर् यत् परमं पदम्। ऋ०वे० १.२२.२१³; सा०वे० २.१०२३³; वा०सं० ३४.४४³; नृ०पू०ता०उप० ५.१०³; वासु० उप० ४.२³; स्कन्द०उप० १६³; आरुण० प० ५; मुक्ति०उप०२.७८³ (देखें–विष्णोस् तत्)
विष्णोर् लोके महीयते। ऋ०वे०खि० ९.११३.१²
विष्णोर् विक्रमणम् असि। वा०सं० १०.१९; श०ब्रा० ५.४.२.६; मा०श्रौ० ७.१.२, ७.१.३
विष्णोर् विक्रान्तम् असि। वा०सं० १०.१९; तै०सं० १.७.७.२, ८.१०.२, १५.१; श०ब्रा० ५.४.२.६; मा०श्रौ० ७.१.२, ७.१.३
विष्णोर् वेष्योऽसि। वा०सं० १.३०; श०ब्रा० १.३.१.१७. प्रतीकः विष्णोर् वेष्यः। का०श्रौ० २.७.२
विष्णोर् हस्तोऽसि। (कौ० सू० ऽसि दक्षिणः) शा०गृ० १.९.३; कौ० सू० ३.१०¹ (तुल० विष्णोर् दंष्ट्रो)
विष्णोर् हृदयम् असि। तै०सं० ३.२.६.१
विष्णोश् च यज्ञस्यान्तस् तयोर् अहं देवयज्ययायुः प्रतिष्ठां गमेयम्। का०सं० ५.३ (नीचे देखें– विष्णुः शंयुर्)
विष्णो श्रेष्ठेन इत्यादि। (देखें– विष्णोः इत्यादि)
विष्णोः शंयोर् अहं देवयज्यया यज्ञेन प्रतिष्ठां गमेयम्। तै०सं० १.६.४.३, ७.४.४. प्रतीकः विष्णोः शंयोः। आप०श्रौ० ४.१२.१० (नीचे देखें– विष्णुः
शंयुर्)
विष्णोः शर्मासि। वा०सं० ४.१०; तै०सं० १.२.२.२; मै०सं० १.२.१, १०.३, १.२.२, १०.१७, ३.६.६, ६८.३; का०सं० २.३, २३.३; श०ब्रा० ३.२.१.१७; मा०श्रौ० २.१.१.३१, २.५. प्रतीकः विष्णोः शर्म। का०श्रौ० ७.३.२८; आप०श्रौ० १०.९.८
विष्णोः शिप्रे स्थः। मै०सं० १.२.९, १९.१०, ३.८.७, १०५.१२; मा०श्रौ० २.२.२.३१ (देखें–अगला किन्तु एक)
विष्णोः शिरोऽसि यशोधाः। पं०वि०ब्रा० १.१.८. प्रतीकः विष्णोः शिरः। ला०श्रौ० १.९.९
विष्णोः श्नप्त्रे (तै०सं० श्न्यप्त्रे) स्थः। वा०सं० ५.२१; तै०सं० १.२.१३.३; का०सं० २.१०, २५.८; श०ब्रा० ३.५.३.२४; का०श्रौ० ८.४.१९;
आप०श्रौ० ११.८.४ (देखें–पूर्व का किन्तु एक)
विष्णोः (आ०मं०पा० विष्णो) श्रेष्ठेन रूपेण। ऋ०वे०खि० १०.१८४.३¹; आ०मं०पा० १.१२.६¹ (आप०गृ० ३.८.१३); मा०श्रौ०सू० २.१८.४¹
विष्णो सजात्यानाम्। ऋ०वे० ८.८३.७²; वा०सं० ३३.४७²
विष्णोस् तत् परमं पदम्. तेज०उप० ५⁴ (देखें–विष्णोर् यत्)
विष्णोस् तिष्ठन्ति प्रदिशा विधर्मणि। ऋ०वे० १.१६४.३६²; अ०वे० ९.१०.१७²; निरुक्त १४.२१²
विष्णो स्तुपो (तथा स्तूपो)ऽसि। (देखें– अगला किन्तु एक)
विष्णोस् त्वोरुक्रमे गृह्णामि। मै०सं० १.३.९, ३३.९; मा०श्रौ० २.३.८.२३
विष्णो (का०सं० विष्णोस्; मै०सं० तै०ब्रा० मा०श्रौ० विष्णोः) स्तुपो (तै०सं० तै०ब्रा० आप०श्रौ० स्तूपो)ऽसि। वा०सं० २.२; तै०सं० १.१.११.१;
मै०सं० १.१.१२, ७.९, ४.१.१३, १७.१२; का०सं० १.११; श०ब्रा० १.३.३.५; तै०ब्रा० ३.३.६.५; आप०श्रौ० १.३.७, २.८.५; मा०श्रौ० १.२.६.१. प्रतीकः विष्णोः। का०श्रौ० २.७.२१ (तुल० विष्णोः स्तुपः)
विष्णो (का०सं० विष्णोस्; मै०सं० तै०ब्रा० मा०श्रौ० विष्णोः) स्थानम् असि। (मै०सं० मा०श्रौ० स्थामासि; का०सं० स्थाम्नः)। वा०सं० २.८; तै०सं० १.१.१२.१; मै०सं० १.१.१३, ८.८; का०सं० १.१२, ३१.११; श०ब्रा० १.४.५.३; तै०ब्रा० ३.३.७.७; आप०श्रौ० २.१३.९; मा०श्रौ० १.३.१.१४
विष्णो स्थाने तिष्ठामि। आप०श्रौ० २.१५.१, २४.११.३
विष्णोः स्तुपः। मै०सं० १.१.२, १.८, ४.१.२, ३.६; मा०श्रौ० १.१.१.३० (तुल० विष्णो स्तुपो)
विष्णोः (तथा विष्णोस्) स्तुपोऽसि। (देखें– विष्णो इत्यादि)
विष्णोः (तथा विष्णोस्) स्थाद। (देखें– विष्णो स्थाद)
विष्णोः स्यूर् असि। वा०सं० ५.२१; तै०सं० १.२.१३.३, ६.२.९.४; मै०सं० १.२.९, १९.१०, ३.८.७, १०५.१३; का०सं० २.१०, २५.८; श०ब्रा०
३.५.३.२५; का०श्रौ० ८.४.२१; आप०श्रौ० ११.८.१, ५; मा०श्रौ० २.२.२.३२
विष्णो हव्यं रक्षस्व। (वा०सं०, श०ब्रा० रक्ष)। वा०सं० १.४; तै०सं० १.१.३.१; मै०सं० १.१.३, २.११, ४.१.३, ५.१३; का०सं० १.३, ३१.२; श०ब्रा०
१.७.१.२१; तै०ब्रा० ३.२.३.१२; आप०श्रौ० १.१४.५; मा०श्रौ० १.१.३.३६, ११.९.२. प्रतीकः विष्णो हव्यम्। का०श्रौ० ४.२.३४
विष्णो हव्यं हि रक्षसि। तै० ब्रा० ३.७.४.१८⁴; आप०श्रौ० १.१४.६⁴
विष्पर्धसो नरां न शंसैः। ऋ०वे० १.१७३.१०¹
विष्पर्धसो विमहसः। ऋ०वे० ५.८७.४⁴
विष्पर्धाश् छन्दः। वा०सं० १५.५; तै०सं० ४.३.१२.३; मै०सं० २.८.७, ११२.३; का०सं० १७.६; श०ब्रा० ८.५.२.६
वि ष्यस्व शिप्रे वि सृजस्व धेने। ऋ०वे० १.१०१.१०²; निरुक्त ६.१७
विष्वक् तस्तम्भ पृथिवीम् उत द्याम्। ऋ०वे० १०.८९.४⁴; सा०वे० १.३३९⁴; तै०ब्रा० २.४.५.२⁴
विष्वक् पतन्ति दिद्यवो नृषाह्ये्। ऋ०वे० १०.३८.१⁴
विष्वक् पतन्तु दिद्यवः। ऋ०वे० १०.१३४.५² (तुल० विष्वञ्चो)
विष्वक् पुनर्भवा मनः। अ०वे० १.२७.२³
विष्वक्सत्यं कृणुहि चित्तम् एषाम्। अ०वे० ३.१.४⁴ (देखें–विश्वं सत्यं इत्यादि)
विष्वग् धेनत् वि चरतः सुमेके। ऋ०वे० १.१४६.३²
विष्वग् भिन्धि सहस्व च। अ०वे० ३.६.६⁴
विष्वग्वातो वातः। तै०सं० ४.३.३.२; का०सं० ३९.७ (देखें–उपरिष्टाद्वातो)
विष्वग् वियन्ति वनिनो न शाखाः। ऋ०वे० ७.४३.१⁴
विष्वग् वि वृहता रपः। ऋ०वे० ८.६७.२१³
विष्ववृतो लोहितेन। तै०आ० ४.८.३, ५.७.४
विष्वंङ् अन्या उत्क्रमणे भवन्ति। छा० उप० ८.६.६⁴; के० उप०६.१६⁴
विष्वञ्चं वि वृहामसि। अ०वे० २.३३.७⁵ (तुल० विषूचीं वि)
विष्वञ्चस् तस्माद् यक्ष्माः। अ०वे० १९.३८.२¹
विष्वञ्चाव् अस्य वर्धतः। अ०वे० २०.१३६.२³; शा०श्रौ० १२.२४.२.३³
विष्वञ्चो अस्मच् छ्रवः पतन्तु॥ अ०वे० १.१९.२¹ (तुल० विष्वक् पतन्तु)
वि सक्थानि नरो यमुः। ऋ०वे० ५.६१.३²
वि सख्यानि सृजामहे। (शा०श्रौ० दमहै; मा०श्रौ० विसृजावहै) आ०श्रौ० ६.१२.१२⁴; शा०श्रौ० ८.१०.१⁴; वै० सू० २३.१५⁴; आप०श्रौ० १३.१८.२⁴;
मा०श्रौ० २.५.४.१३⁴; पा०गृ०सू० २.११.१२⁴
विसदृशा जीविताभिप्रचक्षे। ऋ०वे० १.११३.६³
विसदृशाय स्वाहा। तै०सं० ७.३.१७.१; का०सं०(अ) ३.७
वि सद्मान्य् उर्विया सुक्रतुर् धात्। ऋ०वे० ६.३०.२⁴
वि सद्यो विश्वा दृंहितान्य् एषाम्। ऋ०वे० ७.१८.१३¹
वि सप्तरश्मिर् अधमत् तमांसि। ऋ०वे० ४.५०.४⁴; अ०वे० २०.८८.४⁴; मै०सं० ४.१२.१⁴, १७७.१५; का०सं० ११.१३⁴; तै०ब्रा० २.८.२.७⁴
वि समना भूमिर् अप्रथिष्ट। ऋ०वे० २.११.७³
विसर्जितं विसर्जित। मै०सं० २.९.१०, १३०.९
विसर्पिण उपदिश्यस्य स्थाने स्वतेजसा भानि। तै०आ० १.१८.१
विसर्पेवाष्टमो (पढें– विसर्प्य एवाद?)ऽग्नीनाम्। तै०आ० १.९.१⁵
विसर्माणं कृणुहि वित्तम् एषाम्। ऋ०वे० ५.४२.९¹
विसल्यकस्यौषधे। अ०वे० ६.१२७.१³
विसल्यस्य विद्रधस्य। अ०वे० ९.८.२०¹
वि सातये तन्वं मामृजीत। ऋ०वे० ७.९५.३⁴
वि साधिष्ठेभिः पतिभी रजो मम। ऋ०वे० १.५८.१³
वि सानुना पृथिवी सस्र उर्वी। ऋ०वे० ७.३६.१³
वि सिन्धवः समया सस्रुर् अद्रिं। ऋ०वे० १.७३.६⁴
वि सिन्धुर् इव पप्रथे। ऋ०वे० १०.६२.९⁴
वि सीमतः सुरुचो वेन आवः। अ०वे० ४.१.१², ५.६.१²; सा०वे० १.३२१²; वा०सं० १३.३²; तै०सं० ४.२.८.२²; मै०सं० २.७.१५², ९६.११; का०सं०
१६.१५², ३८.१४²; श०ब्रा० ७.४.१.१४; तै०ब्रा० २.८.८.८²; तै०आ० १०.१.१०²; आ०श्रौ० ४.६.३²; शा०श्रौ० ५.९.५²; निरुक्त १.७
वि सुपर्णो अन्तरिक्षाण्य् अख्यत्। ऋ०वे० १.३५.७¹; तै०ब्रा० २.८.६.२¹
वि सुवः इत्यादि। (देखें– वि स्वः इत्यादि)
वि सुष्वये पक्तये केवलो भूत्। ऋ०वे० ४.२५.७⁴
वि सूनृता ददृशे रीयते घृतम्। ऋ०वे० १.१३५.७⁴
वि सूरयः शतहिमा नो अश्युः। ऋ०वे० १.७३.९⁴
वि सूरयो ददतो विश्वम् आयुः। ऋ०वे० १.७३.५²; मै०सं० ४.१४.१५², २४१.१५
वि सूर्यो अमतिं न श्रियं सात्। ऋ०वे० ५.४५.२¹
वि सूर्यो मध्ये अमुचद् रथं दिवः। ऋ०वे० १०.१३८.३¹; का०ब्रा० २५.५. प्रतीकः वि सूर्यो मध्ये। शा० श्रौ० ११.१३.२८
वि सूर्यो रश्मिभिश् चेकितानः। ऋ०वे० ४.१४.२⁴
वि सूर्यो रोदसी चक्षसावः। ऋ०वे० ७.७९.१⁴
विसृष्टं विरामस् तावत्। शा० गृ० ४.८.१७ (तुल० विरामो)
विसृष्टधेना भरते सुवृक्तिः। ऋ०वे० ७.२४.२³
विसृष्टधेनाः सलिला (आप०श्रौ० सरितो) घृतश्चुतः। का०सं० ३५.९¹; आप०श्रौ० १४.२८.४¹
विसृष्टरातिर् याति बाढसृत्वा। ऋ०वे० १.१२२.१०³
वि सेनाभिर् दयमानो(सा०वे० भयद) वि राधसा। ऋ०वे० १०.२३.१⁴; सा०वे० १.३३४⁴
विस्कन्धम् एनं विधृतं प्रजासु। गो०ब्रा० १.५.२५⁴
वि स्तोतृभ्यो रुरुजिथ। ऋ०वे० ८.६४.५³
विस्रुतयो (सा०वे० वि स्रुतयो) यथा पथः। सा०वे० १.४५३¹, २.११२०¹; आ०श्रौ० ६.२.६¹ (देखें–विश्रुतयो)
वि स्वः (तै०सं० आप०श्रौ० सुवः) पश्य व्य् अन्तरिक्षम्। वा०सं० ७.४५; तै०सं० १.४.४३.२, ६.६.१.४; मै०सं० १.३.३७, ४३.१७, ४.८.२, १०९.१;
का०सं० ४.९, २८.४; श०ब्रा० ४.३.४.१७. प्रतीकः वि स्वः (आप०श्रौ० सुवः) पश्य। आप०श्रौ० १३.६.४; मा०श्रौ० २.४.५.१६; वि स्वः। का०श्रौ० १०.२.१७ विहतं माभिसंवधीः। सा०मं०ब्रा० २.१.५
विहल्हो नाम ते पिता। अ०वे० ६.१६.२¹ (तुल० नीचे उत्तमो नाम ते)
वि हव्यम् अग्निर् आनुषक्। ऋ०वे० ५.१६.२³
विहाय दौष्कृत्यम्। पं०वि०ब्रा० १.१.३; ला०श्रौ० १.१.२२; आप०श्रौ० १०.१.६
विहाय प्रजाम् अनुतप्यमानाः। मै०सं० २.३.८², ३६.२० (नीचे देखें– निर्भक्तं)
विहाय रोगं तन्वः स्वायाः। (तै०आ० तन्वां स्वायाम्)। अ०वे० ३.२८.५², ६.१२०.३²; तै०आ० २.६.२²
विहायसोऽधि भूम्याम्। हि०गृ०सू० १.११.११² (देखें–वैहायसो)
विहारं च गाम् चोपसृष्टाम् अन्तरेण मा संचारिषुः। मा०श्रौ० १.१.३.१६ (देखें–गाम् चोपसृष्टां)
वि हि त्वाम् इन्द्र पुरुधा जनासः। ऋ०वे० १०.११२.७¹
वि हि सोतोर् असृक्षत। ऋ०वे० १०.८६.१¹; अ०वे० २०.१२६.१¹; गो०ब्रा० २.६.१२; वै० सू० ३२.१४, १७¹; निरुक्त १३.४¹. प्रतीकः वि हि सोतोः।
आ०श्रौ० ८.३.४ (भाष्य); शा०श्रौ० १२.६.१३, ७.१, ६, ८.२, १३.१, २४.३, २६.१०; वृ०हा०सं० ६.५८, ८.३७; वि हि. ऋ०वि०३.२३.२, २४.२ (इन्द्रण्याः संवादः) (तुल० बृ. दा. ७.१४१. वैदिक् साहित्य में वृषाकपि तरह निर्देशित। आ०ब्रा० ५.१५.१⁶, ६.२९.२⁶, ३२.५⁶; का०ब्रा० ३०.५; आ०श्रौ० ८.३.४, ४.२, ९; शा०श्रौ० १२.६.१३⁶। वै० सू० २७.२४, ३३.१२; बौ०ध०सू० १.६.१३.९; वृ०हा०सं० ४.९१
विहि होत्रा अवीताः। ऋ०वे० ४.४८.१¹; आ०ब्रा०५.४.१०; आ०श्रौ० ७.११.२२. प्रतीकः विहि होत्राः। शा० श्रौ० १०.५.४; वृ०हा०सं० ६.५५ (तुल० बृ. दा. ५.४)
विहृतम् आत्मानं च पदानुषङ्गांश् च संशिष्यामि। शा० श्रौ० १७.१४.३
विहृदयं वैमनस्यम्। अ०वे० ५.२१.१¹. प्रतीकः विहृदयम्। कौ० सू० १६.२
वि होत्रा दधे वयुनाविद् एक (मै०सं० एका) इत्। ऋ०वे० ५.८१.१³; वा०सं० ५.१४³, ११.४³, ३७.२³; तै०सं० १.२.१३.१³, ४.१.१.१³; मै०सं०
१.२.९³, १८.१४, ४.९.१³, १२०.४; का०सं० २.१०³, १५.११³; श०ब्रा० ३.५.३.१२, ६.३.१.१६, १४.१.२.८³; तै०आ० ४.२.१³; श्वेत०उप०२.४³
वि ह्यख्यं मनसा वस्यैछन्। ऋ०वे० १.१०९.१¹; तै०ब्रा० ३.६.८.१¹
विह्रुत आन्त्रैः। वा०सं० २५.७; मै०सं० ३.१५.९, १८०.४
विह्वयन्ते तना गिरा। ऋ०वे० ८.४०.७²
विह्वयन्ते मनीषिणः। ऋ०वे० ८.५.१६²
वीक्षमाणाय स्वाहा। तै०सं० ७.१.१९.३; मै०सं० ३.१२.३, १६१.५; का०सं०(अ) १.१०
वीक्षिताय स्वाहा। वा०सं० २२.८; तै०सं० ७.१.१९.३; मै०सं० ३.१२.३, १६१.५; का०सं०(अ) १.१०
वीक्षिष्यते स्वाहा। तै०सं० ७.१.१९.२; का०सं०(अ) १.१०
वीडु चित् साहिषीमहि। ऋ०वे० ८.४०.१⁴
वीडु। (अ०वे० वै० सू० वीलु) चिद् आरुजत्नुभिः। ऋ०वे० १.६.५¹; अ०वे० २०.७०.१¹; सा०वे० २.२०२¹; वै० सू० ३३.१५ (तुल० बृ. दा.
२.१४०)
वीडु चिद् दृढा पितरो न उक्थैः। ऋ०वे० १.७१.२¹
वीडु चिद् यस्य समृतौ। ऋ०वे० १.१२७.३⁴; सा०वे० २.११६५⁴
वीडु छपथजम्भनीः। आप०श्रौ० ६.२०.२² (देखें–वीरुच् छद)
वीडुं (वा०सं०(का) वीलुं) चिद् अद्रिम् अभिनत् परायन्। ऋ०वे० १०.४५.६³; वा०सं० १२.२३³; वा०सं०(का) १३.२.६³; तै०सं० ४.२.२.३³;
मै०सं० २.७.९³, ८६.१७; का०सं० १६.९³; आ०मं०पा० २.११.२६³
वीडुद्वेषा अनु वश ऋणम् आददिः। ऋ०वे० २.२४.१३³
वीडुपत्मभिर् आशुहेमभिर् वा। ऋ०वे० १.११६.२¹
वीडुपविभिर् मरुत ऋभुक्षणः। ऋ०वे० ८.२०.२¹
वीडुपविभिर् मरुतो रथेभिः। ऋ०वे० ५.५८.६²
वीडुर् वरीयोऽरातीः। अ०वे० १.२.२³
वीडु शर्म न सूनवे। ऋ०वे० १.१२७.५⁵
वीडुहरास् तप उग्रो। (अ०वे० उग्रं) मयोभूः। ऋ०वे० १०.१०९.१³; अ०वे० ५.१७.१³
वीडू उत प्रतिष्कभे। ऋ०वे० १.३९.२²
वीडोश् चिद् इन्द्रो यो असुन्वतो वधः। ऋ०वे० १.१०१.४³
वीडौ सतीर् अभि धीरा अतृन्दन्। ऋ०वे० ३.३१.५¹
वीड्वङ्गे वृषण्वसू। ऋ०वे० ८.८५.७²
वीड्वीर् यामन्न् अवर्धयन्। (तै०ब्रा विड्वीर् यामन् ववर्धयन्)। वा०सं० २८.१३; तै०ब्रा० २.६.१०.१²
वीणागणकिनः पू्र्वैः सह सुकृद्भी राजभिर् इमं यजमानं संगायत। आप०श्रौ० २०.६.१३ (देखें–अगला किन्तु एक)
वीणागणकिनो (श०ब्रा० दगणगिनो) देवैर् इमं यजमानं संगायत। श०ब्रा० १३.४.४.२; आप०श्रौ० २०.८.१४
वीणागणगिनः पुराणैर् इमं यजमानं राजभिः साधुकृद्भिः संगायत। श०ब्रा० १३.४.३.३ (देखें–पूर्व का. किन्तु एक)
वीणागणगिनो राजर्षिभिर् यजमानं संगायत। का०श्रौ० २०.३.२
वीणापणवलासितम्। तै०आ० १.११.६²
वीणा वदन्तु। कौ० सू० ८४.८ (तुल० नीचे गायतम्)
वीणावादं गणकं गीताय। (वा०सं० दवादं पाणिघ्नं तूणवध्मं तान् नृत्ताय)। वा०सं० ३०.२०; तै०ब्रा० ३.४.१.१५ (देखें–तूणवध्मं)
वीतं शमित्रे (मै०सं० शमित्रा; का०सं० शमितं) शमिता (मै०सं० शमितं) यजध्यै। तै०सं० ४.६.३.३²; मै०सं० २.१०.५², १३७.६; का०सं० १८.३²
(देखें–वीतं हविः)
वीतं स्तुके-स्तुके युवम्। तै०आ० ३.११.१२¹
वीतं हर्यतं वृषणा जुषेथाम्। ऋ०वे० १.९३.७²; तै०सं० २.३.१४.२²; मै०सं० ४.१४.१८², २४८.८
वीतं हविः शमितं शमिता यजध्यै। वा०सं० १७.५७¹; श०ब्रा० ९.२.३.११ (देखें–वीतं शमित्रे)
वीतं हव्यान्य् अध्वरेषु देवाः। ऋ०वे० ३.५३.१³; सा०वे० १.३३८³; का०सं० २३.११³
वीतं हव्यान्य् आगतम्। ऋ०वे० ६.६०.१५³
वीतं घृतस्य गुह्यानि नाम। तै०सं० १.८.२२.१² (नीचे देखें– पातं इत्यादि)
वीतपृष्ठा अभि प्रयः। ऋ०वे० ८.६.४२²
वीतं पातं पयस उस्रियायाः। ऋ०वे० १.१५३.४⁴; अ०वे० ७.७३.५⁴; आ०श्रौ० ४.७.४⁴; शा०श्रौ० ५.१०.१८⁴; निरुक्त ४.१९
वीतं पिबतं जुषेथाम्। (का०सं० पिबतम् आ गतम्) का०सं० ३५.५⁴; तै०ब्रा० ३.७.८.३⁴; आप०श्रौ० १४.३०.२⁴
वीतं मे यज्ञम् आ गतं मे अन्नम्। ऋ०वे० १०.६१.४³
वीतवारास आ शवः। ऋ०वे० ८.४६.२३²
वीताम् आज्यस्य। वा०सं० २८.६, ७, २९, ३०; मै०सं० ३.११.२ (द्वितीयांश), १४२.५, ८, ४.१३.२ (द्वितीयांश), २००.१४, २०१.१; का०सं० १५.१३ (द्वितीयांश); तै०ब्रा० २.६.७.४ (द्वितीयांश), ३.६.२.२ (द्वितीयांश)
वीतिहोत्रं त्वा कवे। ऋ०वे० ५.२६.३¹; सा०वे० २.८७३¹; वा०सं० २.४¹; तै०सं० १.१.११.२¹; का०सं० १.११¹; श०ब्रा० १.३.४.६¹, ४.१.११¹; तै०ब्रा० ३.३.६.१०; आप०श्रौ० २.९.१०. प्रतीकः वीतिहोत्रम्। का०श्रौ० २.८.२ (तुल० नित्यहोतारं)
वीतिहोत्रा ऋतावृधः। वा०सं० १७.७८³; तै०सं० ५.५.४.३³; मै०सं० २.१०.६³, १३९.९; का०सं० ३९.३³; श०ब्रा० ९.२.३.४२
वीतिहोत्रा कृतद्वसू। ऋ०वे० ८.३१.९¹; आ०मं०पा० १.११.११¹ (आप०गृ० ३.८.१०)
वीतिहोत्रो अमर्त्यः। ऋ०वे० ३.२४.२²
वीती जनस्य दिव्यस्य कव्यैः। ऋ०वे० ९.९१.२¹
वीती यो देवं मर्तो दुवस्येत्। ऋ०वे० ६.१६.४६¹
वीती होतारं दिव्यं जिगाति। ऋ०वे० ६.६.१⁴
वीती होत्राभिर् उत देववीतिभिः। ऋ०वे० ८.५४ (भाग० ६).६³
वीत्य् अर्ष चनिष्ठया। (सा०वे० पनिष्टये)। ऋ०वे० ९.९.२³; सा०वे० २.२८७³
वीथो घृतस्य गुह्या जुषाणा। (अ०वे० दणौ)। अ०वे० ७.२९.२²; तै०सं० १.८.२२.१²; मै०सं० ४.११.२², १६५.१६; का०सं० ४.१६²; आ०श्रौ०
२.८.३²; शा०श्रौ० २.४.३²
वीदं ज्योतिर् हृदय आहितं यत्। ऋ०वे० ६.९.६²
वीदं मध्यम् अवासृपत्। अ०वे० १९.४४.७¹
वीध्रे सूर्यम् इव सर्पन्तम्। अ०वे० ४.२०.७³
वीन्द्र यासि दिव्यानि रोचना। ऋ०वे० १०.३२.१०¹
वीमां मात्रां मिमीमहे। अ०वे० १८.२.४१¹
वार्मे देवा अक्रङ्सत। अ०वे० २०.१३५.४¹; गो०ब्रा० २.६.१३; आ०श्रौ० ८.३.२३; शा०श्रौ० १२.२३.४¹; वै० सू० ३२.२६ (निर्देशित जैसे– अतिवाद।
आ०ब्रा० ६.३३.२०; का०ब्रा० ३०.७)
वीमे द्यावापृथिवी इतः। अ०वे० ३.३१.४¹
वीरं (वा०सं०(का) वीरान्) विदेय तव देवि (तै०सं० का०सं० तै०आ० में छुटा हआ) संदृशि। वा०सं० ४.२३; वा०सं०(का) ४.७.४; तै०सं० १.२.५.२; का०सं० २.५; श०ब्रा० ३.३.१.१२; तै०आ० ४.७.५
वीरं हि (पढें– अवीरघ्नी?) वीरवतः सुशेवा। मा०श्रौ०सू० १.१४.६² (देखें–अवीरघ्नो)
वीर कर्मणि-कर्मणि। नीलरुद्र उप० २३⁴; हि०गृ०सू० १.१५.६²
वीरघ्नी भव मेखले। अ०वे० ६.१३३.२⁴
वीरं च न आ पवस्वा भगं च। ऋ०वे० ९.९७.४४²
वीरं जनयिष्यथः। (मा०श्रौ० दतः) तै०ब्रा० १.२.१.१४; आप०श्रौ० ५.८.८; मा०श्रौ० १.५.२.४
वीरतां पाहि। वा०सं० ७.१२; तै०सं० १.४.८.१; श०ब्रा० ४.२.१.९; आप०श्रौ० १२.१४.१३ (देखें–अगला)
वीरतायै त्वा। मै०सं० १.३.१०, ३४.३; का०सं० ४.३; मा०श्रौ० २.३.५.७ (देखें–पूर्व का)
(ओम् ) वीरं तर्पयामि। बौ०ध०सू० २.५.९.७
वीरं ददाति सत्पतिम्। ऋ०वे० ६.१४.४²
वीरं दानौकसं वन्दध्यै। ऋ०वे० १.६१.५³; अ०वे० २०.३५.५³
वीरं धत्त (आ०श्रौ० वीरं मे दत्त; मा०श्रौ० वीरं नो दत्त) पितरः। आ०श्रौ० २.७.१२; आप०श्रौ० १.९.१२; मा०श्रौ० १.१.२.३३ (देखें–वीरान् नः
तथा वीरान् मे तथा तुलना गृहान् नः)
वीरं धत्स्वासौ। हि०गृ०सू० १.२५.२ (तृतीयांश)
वीरं नो दत्त इत्यादि। (देखें– वीरं धत्त इत्यादि)
वीरपत्न्य् अहं भूयासम्। कौ० सू० ६.१८
वीरं प्रयतदक्षिणम्। ऋ०वे० ६.५३.२²
वीरं मे दत्त इत्यादि। (देखें– वीरं धत्त इत्यादि)
वीरयध्वं प्र तरता सखायः। अ०वे० १.२.२६² (देखें–उत् तिष्ठत प्र)
वीरयुः शवसस् पते। ऋ०वे० ९.३६.६³
वीरवतीर् भूयास्त या नो वीरवतोऽकर्त। मै०सं० ४.२.८, २९.१६. प्रतीकः वीरवतीर् भूयास्त। मा०श्रौ० ९.५.३
वीरवतीः सदम् उछन्तु भद्राः। ऋ०वे० ७.४१.७²; अ०वे० ३.१६.७²; वा०सं० ३४.४०²; तै०ब्रा० २.८.९.९²; आ०मं०पा० १.१४.७²
वीरवत् स्त्रीणं वेद्यां अवर्धयत्। वा०सं० २८.१२²; तै०ब्रा० २.६.१०.१²
वीरवन्तम् अकर्त मा। आ०ब्रा० ७.१८.५⁴; शा०श्रौ० १५.२७⁴
वीरवन्तं परीणसम्। ऋ०वे० ३.२४.५²; तै०सं० २.२.१२.६²; मै०सं० ४.१२.२², १८०.५; का०सं० ६.१०²
वीरवन्तं पुरुस्पृहम्। ऋ०वे० ९.३०.३²
वीरवन्तो गृहा मम। कौ० सू० ८९.१२⁴
वीरवन्तो भविष्यथ। आ०ब्रा० ७.१८.५² (देखें–प्रजावन्तो भद)
वीरसूर् देवकामा स्योना। (अ०वे० दसूर् देवृकामा; सा०मं०ब्रा० दसूर् जीवसूर् देवकामा स्योना; गो०गृ० दसूर् जीवसूर् जीवपत्नी)। ऋ०वे०
१०.८५.४४³; अ०वे० १४.२.१७³; सा०मं०ब्रा० १.२.१७³; गो०गृ० २.७.१२; पा०गृ०सू० १.४.१६³; मा०श्रौ०सू० १.१०.६³ (नीचे देखें– जीवसूर्)
वीरस् त्राता नि षीदतु। आ०ब्रा० ८.११.५⁴ (नीचे देखें– अपि पूषा)
वीरस्य नु स्वश्व्यं जनासः। ऋ०वे० ३.५५.१८¹
वीरस्य पृतनाषहः। ऋ०वे० ६.४५.८³
वीरान् नः पितरो धत्त। वि० स्मृ० ७३.२१ (नीचे देखें– वीरं धत्त)
वीरान् नो अत्र मा दभन्। अ०वे० ४.७.७³, ५.६.२³; का०सं० ३८.१४³; आप०श्रौ० १६.१८.७³
वीरान् मा नो रुद्र भामितो (श्वेता.उप। सा०मं०ब्रा० दमिनो) वधीः। (तै० आ० आ० । सा०मं०ब्रा० बधीः)। ऋ०वे० १.११४.८³; तै०सं०
३.४.११.३³, ४.५.१०.३³; मै०सं० ४.१२.६³, १९७.१७; का०सं० २३.१२³; तै० आ० आ० १०.५३³; श्वेत०उप०४.२२³; सा०मं०ब्रा० २.१.८³ (देखें–मा नो वीरान्)
वीरान् मे पितरो (और भी–ततामहा तथा प्रततामहा) दत्त। कौ० सू० ८८.२५ (नीचे देखें– वीरं धत्त)
वीरान् विदेय इत्यादि। (देखें– वीरं विदेय इत्यादि)
वीराय च श्रवस्यते। ऋ०वे० ८.४७.१२⁴
वीराय सदनासदे। वा०सं० २.६८१⁴, १०२९⁴ (देखें–देवाय सद)
वीरा ये तृह्यन्ते मिथः। अ०वे० ५.१७.७³
वीरुच् छपथयोपनी। अ०वे० २.७.१² (देखें–वीडु छद)
वीरुत् क्षेत्रियनाशनी। अ०वे० २.८.२³, ३⁴, ४³, ५⁴
वीरुद्भिष् टे अर्जनं संविदानम्। अ०वे० ५.२८.५³
वीरुद् वो विश्वतोवीर्या। अ०वे० ६.३२.२³
वीरुधः पारयिष्ण्वः। (तै०सं० मै०सं० का०सं० दयिष्णवः)। ऋ०वे० १०.९७.३⁴; वा०सं० १२.७७⁴; तै०सं० ४.२.६.१⁴; मै०सं० २.७.१३⁴, ९३.६;
का०सं० १६.१३⁴; निरुक्त ६.३
वीरुधं बलवत्तमाम्। ऋ०वे० १०.१४५.१²; आ०मं०पा० १.१५.१² (देखें–वीरुधां बलद तथा तुलना अगला किन्तु एक)
वीरुधश् च म ओषधयश् च मे। वा०सं० १८.१४; तै०सं० ४.७.५.१; का०सं० १८.१० (देखें–ओषधयश् च)
वीरुधां वीर्यावती। अ०वे० ४.३७.५² (तुल० नीचे पूर्व का., किन्तु एक)
वीरुधां बलवत्तमाम्। (अ०वे० ५.४.१², दमः)। अ०वे० ३.१८.१², ५.४.१² (नीचे देखें– वीरुधं बलद)
वीरुधो या अभिष्टुताः। अ०वे० ८.७.११²
वीरेण्यः क्रतुर् इन्द्रः सुशस्तिः। ऋ०वे० १०.१०४.१०¹। (प़ढें– वीरेण्यक्रतुर् के लिए वीरेण्यः क्रतुर्, वीरेण्य वरेण्य तथा ईळेन्य कन्टेमिनेशन होकर
तुलना नीचे वरेण्यक्रतूर्)
वीरेभिर् अधि तन् नो गृणानो रजसो विमानोयद् वा घा सत्यम् उत यन् न विद्म। मै०सं० ४.९.११, १३२.२ (देखें–विश्वावसुर् अभि. ओर यद् वा
इत्यादि शब्द स्वतन्त्र रूप में पाद में हैं।
वीरेभिर् अश्वैर् मघवा भवा (तै०सं० दव) नः। ऋ०वे० ९.९६.११⁴; वा०सं० १९.५३⁴; तै०सं० २.६.१२.१⁴; मै०सं० ४.१०.६⁴, १५६.९; का०सं०
२१.१४⁴
वीरेभिर् वीरतमा शविष्ठा। मै०सं० ४.१४.६², २२३.७ (नीचे देखें– यौ वीर्यैर्)
वीरेभिर् वीरान् वनवद् वनुष्यतः। ऋ०वे० २.२५.२¹
वीरे वीरम् अजीजनथाः। श०ब्रा० १४.९.४.२७²; बृ० उ० ६.४.२७²; पा०गृ०सू० १.१६.१९²
वीरेषु वीरां (मै०सं० दरङ्) उप पृङ्धि नस् त्वं। ऋ०वे० २.२४.१५³; मै०सं० ४.१२.१³, १७८.१०; तै०ब्रा० २.८.५.३³
वीरैर् वीरान् नीडयासे जयाजीन्। ऋ०वे० ६.३५.२²
वीरैर् वीरान् वनुयामा त्वोताः। ऋ०वे० १.७३.९²
वीरैः स्याम सधमादः। ऋ०वे० ५.२०.४³
वीरो वीराय बध्यते। अ०वे० ८.५.१², १९.३१.१४²
वीरो वीरेण मया। अ०वे० ३.५.८²
वीर्यं यच् च वो बलम्। अ०वे० ८.७.५²
वीर्यं लक्ष्मीर् बलं बले। अ०वे० ११.७.१७⁴
वीर्यं करवाद् इति। अ०वे० १०.२.५²
वीर्यं कुहाभ्याम्। (का०सं०(अ) गुद) तै०सं० ५.७.१३.१; का०सं०(अ) १३.३
वीर्यम् अन्नाद्यं धेहि। ष०ब्रा० १.२.८
वीर्यम् असि। वा०सं० १९.९; तै०ब्रा० २.६.१.४; का०श्रौ० १९.२.१८
वीर्यम् आयुः कीर्तिर् ववर्चो यशो बलम्। हि०गृ०सू० १.१३.१
वीर्यं पितृभ्य आहार्षम्। कौ० सू० ८९.१२³
वीर्यं मनुष्या उत। कौ० सू० ८९.१२²
वीर्यं मयि धेहि। वा०सं० १९.९; तै०ब्रा० २.६.१.४
वीर्यं मे देवा अददुः। कौ० सू० ८९.१२¹
वीर्यवान् सपत्नहा शूरवीरः। अ०वे० ८.५.१³
वीर्या कृधि यानि ते कर्त्वानि। ऋ०वे० २.३०.१०²
वीर्याणि करिष्यतः। ऋ०वे० ८.६२.३⁴
वीर्या मघवन् या चकर्थ। ऋ०वे० ५.२९.१३²
वीर्याय। (जाँचें– मे ववर्चोदौ वर्चसे पवेथाम्) तै०सं० ३.२.३.२
वीर्याय त्वा। वा०सं० १९.६; का०सं० ३७.१८; तै०ब्रा० २.६.१.४; आप०श्रौ० १९.७.१
वीर्या यानि चक्रथुः। ऋ०वे० ६.५९.१²
वीर्यायान्नाद्याय रायस्पोषायत्विष्या अपचित्यै। सा०मं०ब्रा० १.७.४
वीर्यायाविपालम्। वा०सं० ३०.११; तै०ब्रा० ३.४.१.९
वीर्या चोवं प्रथमा कृतानि। ऋ०वे० १०.११२.८²
वीर्येभिर् वीरतमा शविष्ठा। (तै०ब्रा शचिद)। वा०सं० ८.५९²; ष०ब्रा० १.५.१३²; श०ब्रा० ४.५.७.७²; तै०ब्रा० २.८.४.५²; आ०श्रौ० ५.२०.५²;
शा०श्रौ० ३.२०.४² (नीचे देखें– यौ वीर्यैर्)
वीलु इत्यादि), तथा वीलुं इत्यादि। (देखें– वीडु इत्यादि तथा वीडुं इत्यादि)
वीवधं (का०सं० दधश्) छन्दः। मै०सं० २.८.७, ११२.१; का०सं० १७.६ (देखें–विवधश्)
वीव भ्राजन्त ऋष्टयः। ऋ०वे० ७.५५.२³
वीवर्तोऽष्टाचत्वारिंशः। (का०सं० अष्टाद)। मै०सं० २.८.४, १०९.७; का०सं० १७.४, २१.१ (देखें–विवर्तो)
वीहि। मै०सं० ४.९.१८, १३५.१०; श०ब्रा० १.७.२.१७
वीहि मधोर् घृतस्य स्वाहा। मै०सं० १.१.१३, ८.१२
वीहि मृडीकम् (वा०सं०(का) मृलीद) सुहवो न एधि। ऋ०वे० ४.१.५⁴; वा०सं० २१.४⁴; वा०सं०(का) २३.४⁴; तै०सं० २.५.१२.४⁴; मै०सं०
४.१०.४⁴, १५३.१५, ४.१४.१७⁴, २४६.१२; का०सं० ३४.१९⁴; आ०मं०पा० १.४.१५⁴
वीहि शूर (तै०ब्रा सूर) पुरोडाशम्। (अ०वे० दलाशम्)। ऋ०वे० ३.४६.३³; अ०वे० २०.२३.३³; का०सं० २६.११³; तै०ब्रा० २.४.६.२³; निरुक्त ४.१९
वीहि स्वस्तिं सुक्षितिं दिवो नॄन्। ऋ०वे० ६.२.११³
वीहि स्वाम् आहुतिं जुषाणो मनसा। अ०वे० ६.८३.४¹. प्रतीकः वीहि स्वाम्। कौ० सू० ३१.२१ (देखें–अगला)
वीहि स्वाहाहुतिं जुषाणः। तै०सं० १.८.१.१; तै०ब्रा० १.६.१.२. प्रतीकः वीहि स्वाहा। आप०श्रौ० १८.८.१६ (देखें–पूर्व का)
वीहि हव्यं प्रयतम् आहुतं मे। (शा०श्रौ० नः) आ०श्रौ० २.१४.३१⁴; शा०श्रौ० १.१७.१९⁴
वृक इवाविमतो गृहम्। अ०वे० ६.३७.१⁴
वृकद्वरसो असुरस्य वीरान्। ऋ०वे० २.३०.४²
वृकश् चिद् अस्य वारण उरामथिः। ऋ०वे० ८.६६.८¹; अ०वे० २०.९७.२¹; सा०वे० २.१०४२¹; निरुक्त ५.२१
वृकस्य चिद् वर्तिकाम् अन्तर् आस्यात्। ऋ०वे० १०.३९.१३³
वृकाः कुर्वत ऐलबम्। अ०वे० १२.५.४९²
वृकाय चिज्जसमानाय शक्तम्। ऋ०वे० ७.६८.८¹
वृकायुर् आदिदेशति। ऋ०वे० १०.१३३.४²
वृकाः सधस्था विद रूपम् अस्य। तै० ब्रा० ३.७.१३.३² (नीचे देखें– देवाः सधस्था)
वृकीर् अश्विना वृषणा नरेति। ऋ०वे० १.११७.१८²
वृको न तृष्णजं मृगम्। ऋ०वे० १.१०५.७⁴
वृको न रभसो भिषक्। वा०सं० २१.३८⁶; मै०सं० ३.११.२⁶, १४२.१३; तै०ब्रा० २.६.११.७⁴
वृको वारो जिघांसति। तै० ब्रा० २.४.१.१²; तै०आ० २.५.२²
वृकौ जञ्ञभताव् इव। शा० श्रौ० ४.२०.१²
वृक्ष इव पक्वस् तिष्ठसि। सा०मं०ब्रा० २.४.९¹. प्रतीकः वृक्ष इव। गो०गृ० ४.५.२२; ख०गृ०सू० ४.१.१२ (तुला– गो०गृ० ४.५.३०; ख०गृ०सू०
४.१.१४)
वृक्ष इव विद्युता हतः। अ०वे० ७.५९.१³
वृक्ष इव स्तब्धो दिवि तिष्ठत्य् एकः। तै०आ० १०.१०.३³; महाना०उप०१०.४³; निरुक्त २.३³
वृक्षं यद् गावः परिषस्वजानाः। अ०वे० १.२.३¹
वृक्षं यो वेद संप्रति। तै०आ० १.११.५²
वृक्षं-वृक्षम् आ रोहसि। अ०वे० ५.५.३¹
वृक्षं सं च वि चाचथः। ऋ०वे० ५.७८.६⁴
वृक्षनामाश् च गर्हिताः। आप०गृ० १.३.१२²
वृक्षं न पक्वं धूनवद् रणाय। ऋ०वे० ९.९७.५३⁴; सा०वे० २.४५५⁴
वृक्षं न पुनर् आ भवेत्। श०ब्रा० १४.६.९.३४⁴; बृ० उ० ३.९.३४⁴
वृक्षम् इवाशन्या (हि०गृ०सू० दशनिना) जहि। अ०वे० ७.१०९.४³; हि०गृ०सू० १.१५.६⁴
वृक्षं पक्वं फलम् अङ्कीव धूनुहि। ऋ०वे० ३.४५.४³
वृक्षं परशुमाँ इव। ऋ०वे० ८.७३.१७²
वृक्षस्य नु ते पुरुहूत वयाः। ऋ०वे० ६.२४.३³; निरुक्त १.४
वृक्षस्य प्र वयाम् इव। ऋ०वे० ६.५७.५²
वृक्षस्य शाखाम् अरुणस्य बप्सतः। ऋ०वे० १०.९४.३³
वृक्षस्य स्कन्धः परित इव शाखाः। अ०वे० १०.७.३८⁴
वृक्षाँ वनानि सं चर। अ०वे० ६.४५.१⁴
वृक्षाणाम् उदयुष्महि। कौ० सू० ४७.१६⁴
वृक्षाणां पतये नमः। वा०सं० १६.१९; तै०सं० ४.५.२.२; मै०सं० २.९.३, १२२.१४; का०सं० १७.१२ वृक्षाद् इव स्रजाम् कृत्वा। अ०वे० ८.६.२६³ (देखें–शीर्ष्णः स्रजम्)
वृक्षान् प्सातो वनस्पतीन्। अ०वे० १०.३.१४²
वृक्षान् भनक्त्य् ओजसा। अ०वे० १०.३.१३²
वृक्षाश् चिन् मे अभिपित्वे अरारणुः। ऋ०वे० ८.४.२१¹
वृक्षाः शेरे न्यर्पिताः। अ०वे० १०.३.१५²
वृक्षे न पक्वे शकुनः। अ०वे० २०.१२७.४²; शा०श्रौ० १२.१५.१.१²
वृक्षे न वसतिं वयः। ऋ०वे० १०.१२७.४³
वृक्षे-वृक्षे नियता मीमयद् गौः। ऋ०वे० १०.२७.२२¹; निरुक्त २.६¹ (तुल० बृ. दा. २.१११, ७.२७)
वृक्षो न पक्वः सृण्यो न जेता। ऋ०वे० ४.२०.५²
वृचीवतो दैववाताय शिक्षन्। ऋ०वे० ६.२७.७⁴
वृचीवतो यद् धरियूपीयायाम्। ऋ०वे० ६.२७.५³
वृचीवन्तः शरवे पत्यमानाः। ऋ०वे० ६.२७.६³
वृजनेन वृजिनान् सं पिपेष। ऋ०वे० ३.३४.६³; अ०वे० २०.११.६³
वृजने वा नदीनाम्। ऋ०वे० ५.५२.७³
वृजिनानाम् अविष्यवः। ऋ०वे० ८.६७.९²
वृजीते परि वृङ्धि नः। का०सं०(अ) ६.१¹ (नीचे देखें– ऋजीते)
वृज्याम ते परि द्विषः। ऋ०वे० ८.४५.१०¹
वृञ्ञे देवव्यचस्तमम्। ऋ०वे० १.१४२.५³
वृञ्ञे ह यन् (तै०ब्रा० वृञ्ञे हविर्) नमसा बर्हिर् अग्नौ। ऋ०वे० ६.११.५¹; तै०ब्रा० २.४.३.२¹
वृणक्ति तिग्माम् अतसेषु जिह्वाम्। ऋ०वे० ४.७.१०³
वृणक्ति विन्दते वसु। ऋ०वे० ६.५१.१६⁴; वा०सं० ४.२९⁴; तै०सं० १.२.९.१⁴; मै०सं० १.२.५⁴, १४.२, ३.७.७, ८४.११; का०सं० २.६⁴; श०ब्रा०
३.३.३.१५⁴
वृणक् पिप्रुं शम्बरं शुष्णम् इन्द्रः। ऋ०वे० ६.१८.८³
वृणाना अत्र सख्याय सख्यम्। ऋ०वे० ७.१८.१२³
वृणानो दैव्यं वचः। अ०वे० ७.१०५.१²
वृणीते श्रुष्टिं राजेवाजुर्यम्। ऋ०वे० १.६७.१²
वृणीध्वं हव्यवाहनम्। ऋ०वे० ५.२८.६³; तै०सं० २.५.८.७; श०ब्रा० १.४.१.३९³; तै०ब्रा० ३.५.२.३³
वृणीमहे असुरस्य प्रचेतसः। ऋ०वे० ४.५३.१²
वृणीमहे अह्रयं वाजम् ऋग्मियम्। ऋ०वे० ३.२.४²
वृणीमहे वेदीनाम्। ऋ०वे० ८.३१.१०²
वृणीमहे युज्याय। ऋ०वे० ९.६६.१८⁴
वृणीमहे सख्याय। ऋ०वे० ९.६६.१८³ (तुल० अगला)
वृणीमहे सख्याय प्रियाय। ऋ०वे० ४.४१.७³ (तुल० पूर्व का)
वृणीष्व दुहितर् दिवः। ऋ०वे० १०.१२७.८²; का०सं० १३.१६²; तै०ब्रा० २.४.६.१०²
वृणोमि तम् अहं भक्त्या। वि० स्मृ० ८६.१५³
वृतंचयः सहुरिर् विक्ष्व् आरितः। ऋ०वे० २.२१.३³
वृतेव यन्तं बहुभिर् वसव्यैः। ऋ०वे० ६.१.३¹; मै०सं० ४.१३.६¹, २०६.९; का०सं० १८.२०¹; तै०ब्रा० ३.६.१०.१¹
वृत्ताय स्वाहा। का०सं०(अ) १.८
वृत्रं यद् इन्द्र तूर्वसि। ऋ०वे० ८.९९.६⁴; अ०वे० २०.१०५.२⁴; सा०वे० २.९८८⁴; वा०सं० ३३.६७⁴
वृत्रं यद् इन्द्र शवसावधीर् अहिम्। ऋ०वे० १.५१.४³
वृत्रं यद् उग्रो व्य् अवृश्चद् ओजसा। ऋ०वे० १०.११३.६³
वृत्रं यद् वज्रिन् वृषकर्मन्न् उभ्नाः। ऋ०वे० १.६३.४²
वृत्रं यो जघान यतीर् न। अ०वे० २.५.३² (देखें–जघान वृत्रं)
वृत्रं विपर्वम् अर्दयत्। ऋ०वे० १.१८७.१⁴; वा०सं० ३४.७⁴; का०सं० ४०.८⁴; निरुक्त ९.२५⁴
वृत्रं हनति वृत्रहा शतक्रतुः। ऋ०वे० ८.८९.३³; सा० वे० १.२५७³; वा०सं० ३३.९६³
वृत्रखादो वलंरुजः। ऋ०वे० ३.४५.२¹; सा०वे० २.१०६९¹
वृत्रघ्न (मै०सं० का०सं० दघ्नः) स्तोमा उप मां उपागुः। (अ०वे० मेम आ गुः; का०सं० मां इहागुः)। अ०वे० ४.२४.१²; तै०सं० ४.७.१५.१²; मै०सं० ३.१६.५², १९०.१०; का०सं० २२.१५²
वृत्रघ्नः सोमपाव्नः। ऋ०वे० ८.७८.७³
वृत्रघ्नः स्तोमा इत्यादि। (देखें– पूर्व का. किन्तु)
वृत्रघ्ना वरिवोविदा। ऋ०वे० १.१७५.५³
वृत्रघ्नी वष्टि सुष्टुतिम्। ऋ०वे० ६.६१.७³
वृत्रघ्ने परि षिच्यसे। ऋ०वे० ९.९८.१०²; सा०वे० २.६८१², १०२९²
वृत्रं जघन्थ निर् दिवः। ऋ०वे० १.८०.४²
वृत्रं जघन्वाँ अप तद् ववार। ऋ०वे० १.३२.११⁴; निरुक्त २.१७⁴