यो नः पृतन्याद् अप तं तम् इद् धतम्। ऋ०वे० १.१३२.६। वा०सं० ८.५३; शत०ब्रा० ४.६.९.१४; वै०सू० ३४.१; आप०श्रौ०सू० २१.१२.९; मा०श्रौ०सू० ७.२.३
यो नक्षत्रैः सरथं याति देवः। कौ०सू० १३५.९¹
यो न जीवोऽसि न मृतो देवानाम् अमृतगर्भोऽसि स्वप्न। अ०वे० ६.४६.१. प्रतीकः यो न जीवः। कौ०सू० ४६.९
यो न तन्द्रयते चरन्। ऐ०ब्रा० ७.१५.५⁴; शा०श्रौ०सू० १५.१९⁴
यो नन्त्वान्य् अनमन् न्य् ओजसा। ऋ०वे० २.२४.२¹
यो नमसा स्वध्वरः। ऋ०वे० ८.१९.५³; का०सं० ३९.१५³; आ०गृ०सू० १.१.४
यो नः शपाद् अशपतः। अ०वे० ६.३७.३¹; ७.५९.१¹; तै०ब्रा० ३.७.६.२३¹; तै०आ० २.५.२¹; आप०श्रौ०सू० ४.१५.१¹. प्रतीकः यो नः नः शपात्
कौ०सू० ४८.३७. (तुल०- यो नो
दिप्साद्)
यो नः शश्वत् पुराविथ। ऋ०वे० ८.८०.२¹
यो नस् तन्
नपाद् यो नोऽन्योयस्मै द्रुह्याद् इत एव सं र्निऋछात् मै०सं० ३.७.१०, ९०.५. प्रतीकः यो नस् तन्
नपात्। मा०श्रौ०सू० २. २.१.४. (देखें-
ताभ्यः स निर्)
यो न स्तायद् दिप्सति यो न आविः। अ०वे० ७.१०८.१¹. प्रतीकः यो न स्तायद् दिप्सति। कौ०सू० ४८.३७
यो नः सतो
अभ्य् आ सज् जजान (का०सं० सन् निनाय)। तै०सं० ४.६.२.१; मै०सं० २.१०.३, १३४.८; का०सं० १८.१
यो नः सनुत्य उत वा जिघत्नुः। ऋ०वे० २.३०.९¹. (तुल०- वृ०दे० ४.८५)
यो नः सनुत्यो अभिदासद् अग्ने। ऋ०वे० ६.५.४¹; का०सं० ३५.१४¹; ऐ०ब्रा० १.१९.७; कौ०ब्रा० ८.४; आश्व०श्रौ०सू० ४.६.३; आप०श्रौ०सू०
१४.२९.३¹. प्रतीकः यो नः सनुत्यः। शा०श्रौ०सू० ५.९.१०
यो नः सपत्नो योऽरणः। तै०ब्रा० ३.७.६.२३¹; तै०आ० २.५.२¹; आप०श्रौ०सू० ४.१६.१¹. (तुल०- यः सपत्नो)
यो नः सुप्ताँ जाग्रतो वाभिदासात्। अ०वे० ७.१०८.२¹
यो नः सोम सुशंसिनः। अ०वे० ६.६.२¹
यो नः सोमाभिदासति। अ०वे० ६.६.३¹. (देखें- यो न इन्द्राभि दासति)
यो नः स्येदुर् अप्रिये तं निर् दध्मः। अ०वे० १२.१.३०
यो नः स्वो (अ०वे० स्वो यो) अरणः (सा०वे० ऽरणः)। ऋ०वे० ६.७५.१९¹; अ०वे० १.१९.३¹; सा०वे० २.१२२२¹; आ०गृ०सू० ३.५.७;
शा०गृ०सू०। ४.५.८. प्रतीकः यो नः स्वःवै०सू० ९.२१
योऽनाक्ताक्षो अनभ्यक्तः। अ०वे० २०.१२८.६¹; गो०ब्रा० २.६.१२; शा०श्रौ०सू० १२.१२.२.१¹. प्रतीकः योऽनाक्ताक्षः। शा०श्रौ०सू० १६.१३.१०. (जनकल्पाः की तरह निर्देशित। ऐ०ब्रा० ६.३२.२३; का०सं० ३०.७
यो नारायणवाहनः। ऋ०वे०ीय खिल. ७.५५.४⁴
यो नार्मरं सहवसुं निहन्तवे। ऋ०वे० २.१३.८¹
योनाव् ऋतस्य सीदत। ऋ०वे० ९.१३.९³; ३९.६³,। सा०वे० २.५४५³
योनाव् ऋतस्य सीदतम्। ऋ०वे० ३.६२.१८; सा०वे० २.१५
योनाव् ऋतस्यापिबत् सुतस्य। अ०वे० २०.३४.१२
यो नाश्नीयाद् अनडुहो विजानन्। अ०वे० ४.११.३⁴
यो नासे परिसर्पति। अ०वे० ५.२३.३
योनिं यो अन्तर् आरेढि। ऋ०वे० १०.१६२.४³; अ०वे० २०.९६.१४³; मा०गृ०सू० २.१८.२³
योनिकृतः पथिकृतः सपर्यत। तै०आ० ६.८.१³ (द्वितीयांश)
योनिं कृत्व त्रिभुजं शयानः। अ०वे० ८.९.२
योनिं गर्भाय धातवे। अ०वे० ६.८१.२
योनिनोर्ध्वम् उदीषत। तै०आ० १.१.३⁴, २१.२⁴
योनिं दृंह। तै०सं० १.१.७.२
योनिं एक आ ससाद द्योतनः। ऋ०वे० ८.२९.२¹
योनिं प्राविशद् इन्द्रियम्। वा०सं० १९.७६; मै०सं० ३.११.६, १४९.४; का०सं० ३८.१; तै०ब्रा० २.६.२.२
योनिर् अग्नेः प्रतिष्ठितिः। तै०ब्रा० १.२.१.२७⁴; आप०श्रौ०सू० ५.१८.२⁴
योनिर् यस् ते हिरण्ययः का०सं० १३.९, १०. (देखें- नीचे अथो योनिर्)
यो निलायं चरति यः प्रतङ्कम्। अ०वे० ४.१६.२. (तुल०- योऽभि०)
योनिश् चतुर्विंशः। वा०सं० १४.२३; तै०सं० ४.३.८.१, ५.३.३.४; मै०सं० २.८.४, १०९.५; का०सं० १७.४; २०.१३; शत०ब्रा० ८.४.१.१८
योनिष् त इन्द्र सदने (ऋ०वे० १.१०४.१¹, निषदे) अकारि। ऋ०वे० १.१०४.१¹, ७.२४.१¹; सा०वे० १.३१४¹; ऐ०आ० ५.३.१.२; शा०श्रौ०सू०
१८.१९.९
योनिः सूष्यन्त्या इव। ऋ०वे० ५.७८.५
योनिहान् पज्रिहान् अधि। सा०मं०ब्रा० २.५.४
यो नूनं मित्रावरुणाव्
अभिष्टये। ऋ०वे० ८.१०१.१³; वा०सं० ३३.८७³
योनेर् इव प्रच्युतो गर्भः। तै०आ० २.६.१³. (देखें- योन्या इत्यादि)
यो नो अग्निः पितरो हृत्स्व् अन्तः। अ०वे० १२.२.३३¹; तै०सं० ५.७.९.१¹; मै०सं० १.६.१¹, ८५.१८; का०सं० ७.१२¹. प्रतीकः यो नो अग्निः पितरः।
आप०श्रौ०सू० ५.९.१, १६.२१.६; १९.११.७, २४.११.१; मा०श्रौ०सू० १.५.३.७- ६.१.५; यो नो अग्निः। मा०श्रौ०सू० ८.२५; कौ०सू० ७०.१५; हिर०गृ०सू० १.१.१५. (देखें- यो न इन्दुः)
यो नो अग्निर् गार्हपत्यः। अ०वे० १९.३१.२¹
यो नो अग्ने अरिवाँ अघायुः। ऋ०वे० १.१४७.४¹
यो नो अग्ने दुरेव आ। ऋ०वे० ६.१६.३१¹
यो नो अग्ने निष्ट्योऽनिष्ट्यो (का०सं० निष्ट्यो योऽनिष्टयो) ऽ भिदास तीदम् अहं तं त्वयाभिनिदधामि। का०सं० ७.१३ (तृतीयांश); आप०श्रौ०सू०
५.१२.२, १३.८; १५.६, ६.२.१
यो नो अग्नऽभिदासति। ऋ०वे० १.७९.११¹
यो नो अन्ति शपति तम् एतेन जेषम्। मा०श्रौ०सू० १.४.२.८ . (देखें- यो मेऽन्ति)
यो नो अरातिं समिधान चक्रे। ऋ०वे० ४.४.४³; वा०सं० १३.१२³; तै०सं० १.२.१४.२³; मै०सं० २.७.१५³, ९७.१४; का०सं० १६.१५³
यो नो अश्विनाव् अभिदासति। तै०सं० ३.२.१०.२¹
यो नो अश्वेषु वीरेषु। अ०वे० १२.२.१५¹. प्रतीकः यो नो अश्वेषु। कौ०सू० ७१.८
यो नो गोष्व् अजाविषु। अ०वे० १२.२.१५
यो नो दद्याज् जलाञ्ञलीन्। वि०स्मृ० ८५.६५⁴
यो नो दाता परावतः पितेव। ऋ०वे० ७.९७.२⁴
यो नो दाता वसूनाम्। ऋ०वे० ८.५१ (वा० ३).५¹
यो नो दाता स नः पिता। ऋ०वे० ८.५२ (वा० ४).५¹
यो नो दास आर्यो वा पुरुष्टुत। ऋ०वे० १०.३८.३¹
यो नो दिदेव यतमो जघास। अ०वे० ५.२९.२³
यो नो दिप्साद् अदिप्सतः। अ०वे० ४.३६.२¹. (तुल०- यो नः शपाद्)
यो नो दिवा दिप्सति यश् च नक्तम्। ऋ०वे० ७.१०४.११⁴. (देखें- यो मा दिवा)
यो नो दुरस्याद् दिप्साच् च। अ०वे० ४.३६.१³
यो नो दुरेवो वृकतिर् दभीतिः। ऋ०वे० ४.४१.४³
यो नो दूरे अघशंसो यो अन्ति। ऋ०वे० ४.४.३³; वा०सं० १३.११³; तै०सं० १.२.१४.१³; मै०सं० २.७.१५³, ९७.१२; का०सं० १६.१५³
यो नो दूरे द्वेष्टि यो नो अन्ति। शा०श्रौ०सू० ४.१३.१¹ (देखें- अग्ने यो नाऽभिदासति)
यो नो देवः परावतः। ऋ०वे० ८.१२.६¹
यो नो द्युवे धनम् इदं चकार। अ०वे० ७.१०९.५¹
यो नो द्वेषत्
पृथिवि यः पृतन्यात्। अ०वे० १२.१.१४¹
यो नो द्वेष्टि तनूं रभस्व। मा०श्रौ०सू० ३.५.१३³. (देखें- नीचे ये नो द्विषन्त्य्)
यो नो द्वेष्टि तम् अद्ध्य अग्ने अक्रव्यात्। अ०वे० १२.३.३³
यो नो द्वेष्टि तम् ऋछतु। ऋ०वे० १०.१६४.५³
यो नो द्वेष्टि स भिद्यताम्। आश्व०श्रौ०सू० ३.१४.१२⁴; का०श्रौ०सू० २५.५.२९⁴; आप०श्रौ०सू० ३.२०.९⁴; कौ०सू० १३६.२⁴; आप०मं०पा०
२.१५.१७⁴; बौ०धर्म सू० १.४.६.७⁴. (देखें- योऽस्मान् द्वेस्ति स)
यो नो द्वेष्ट्य् अधरः सस् पदीष्ट (मै०सं०। मा०श्रौ०सू० स पद्यताम्)। ऋ०वे० ३.५३.२१³; अ०वे० ७.३१.१³; मै०सं० १.२.१५³, २६.३; का०सं०
३०.८³, ९; मा०श्रौ०सू० १.८.३.७
यो नो द्वेष्ट्य् अनु तं रवस्व (पढें रभस्व ?)। आप०श्रौ०सू० ७.१७.२³. (देखें- नीचे ये नो द्विसन्त्य्)
यो नो धर्मः परापतत्। पा०गृ०सू० २.११.१२
यो नो नेदिष्ठम् आप्यम्। ऋ०वे० ७.१५.१³
यो नो भद्राहम् अकरः। अ०वे० ६.१२८.४¹
यो नो मरुतो अभि दुर्हृणायुः। ऋ०वे० ७.५९.८¹; मै०सं० ४.१०.५¹, १५४.९; आश्व०श्रौ०सू० २.१८.३. प्रतीकः यो नो
मरुतः। शा०श्रौ०सू० ३.१५.६.
(देखें- अगला एक छो़डकर)
यो नो मरुतो वृकताति मर्त्यः। ऋ०वे० २.३४.९¹
यो नो मर्तो मरुतो
(तै०सं० वसवो) दुर्हृणायुः। अ०वे० ७.७७.२¹; तै०सं० ४.३.१३.३¹; का०सं० २१.१३¹. (देखें-पूर्व का एक)
यो नो महान्
संवरणेषु वह्निः। ऋ०वे० ४.२१.६⁴
यो नो मित्रावरुणा अभिदासात् सपत्नः (तै०सं० ०वरुणाव् अभिदासति)। तै०सं० ३.२.१०.२¹; मै०सं० ४.५.८¹, ७६.१३
यो नोऽयं परिबाधते। सा०मं०ब्रा० २.५.६³
यो नो रसं दिप्सति पित्वो
अग्ने। ऋ०वे० ७.१०४.१०¹; अ०वे० ८.४.१०अ
यो नो वनुष्यन्न् अभिदाति मर्तः। सा०वे० १.३३६¹
यो नो वाचा मनसा दुर्हृणायुः का०सं० ३१.१४¹
यो नो हस्ताय प्रसुवाति यज्ञम्। तै०ब्रा० ३.१.१.९⁴
योनौ देवस्य सदने परीवृताः। ऋ०वे० १.१४४.२
योनौ रेतो दधद् अस्मे नु त्वष्टा। मै०सं० ४.१४.९³, २२८.१२
योऽन्तरिक्षे तिष्ठति विष्टभितः। अ०वे० ११.२.२३¹
यो न्यङ्गो अचशिष्यते। तै०ब्रा० ३.७.६.२०; आप०श्रौ०सू० १.२१.२
योन्या इव प्रच्युतो गर्भः। अ०वे० ६.१२१.४³. (देखें- योनेर् इत्यादि)
योपवेषे शुक् सामुम् ऋछतु यं द्विष्मः। तै०ब्रा० ३.३.११.२; आप०श्रौ०सू० ३.१४.१
योऽप्स्व् अग्निर् अति तं सृजामि। अ०वे० १६.१.७¹
यो बहूनाम् असद् वशी। तै०सं० १.२.१३.१³; मै०सं० १.२.९⁴, १९.४
यो बिभर्ति दाक्षायणम् हिरण्यन् (ऋ०वे०ीय खिल. दाक्षायणा हिरण्यम्)। ऋ०वे०ीय खिल. १०.१२८.८³; अ०वे० १.३५.२³; वा०सं० ३४.५१³
यो बिभर्तीमं मणिम्। अ०वे० ८.५.१२⁴, १३⁴
यो ब्रह्मणा कर्मणा द्वेष्टि देवाः। तै०ब्रा० ३.७.६.५; आप०श्रौ०सू० ५.२
यो ब्रह्मणे चिकितुषे ददाति। अ०वे० १४.२.४१³
यो ब्रह्मणे प्रथमो गा अविन्दत्। ऋ०वे० १.१०१.५
यो ब्रह्मणे सुमतिम् आयजाते। ऋ०वे० ७.६०.११¹
यो ब्रह्मणो देवकृतस्य राजा। ऋ०वे० ७.९७.३⁴
यो ब्रह्मणो नाधमास्य किरेः। ऋ०वे० २.१२.६; अ०वे० २०.३४.६
यो ब्रह्मवित् सोऽस्तु
वः शिवः। गो०ब्रा० १.५.२४¹
यो ब्राह्मण ऋषभन् आजुहोति। अ०वे० ९.४.९⁴, १८⁴
यो ब्राह्मणं देवबन्धुं हिनस्ति। अ०वे० ५.१८.१३³
यो ब्राह्मणं मन्यते अन्नम् एव। अ०वे० ५.१८.४³
यो ब्राह्मणस्य सद् धनम्। अ०वे० ५.१९.९³
यो भक्षो गोसनिर् अश्वसनिर् धनसनिः प्रजासनिर् लोकसनिः। वै०सू० १९.१६. (तुल०- नीचे अप्सु धूतस्य देव)
यो भद्रो रोचनस् तम् उदचामि। अ०वे० १४.१.३८³. प्रतीकः यो भद्रः। कौ०सू० ७५.१६
यो भानुना पृथिवीं द्याम् उतेमान्। ऋ०वे० १०.८८.३³
यो भानुभिर् विभाव विभाति। ऋ०वे० १०.६.२¹; मै०सं० ४.१४.१५¹, २४१.८
योऽभिदासान् मनसा यो वधेन। अ०वे० १२.१.१४
योऽभियातो निलयते। अ०वे० ११.२.१३¹. (तुल०- यो निलायं)
यो भूतं च भव्यं च। अ०वे० १०.८.१¹
यो भूतः सर्वस्येश्वरः। अ०वे० ११.४.१³
यो भूतानाम् अधिपतिः। वा०सं० २०.३२¹; तै०ब्रा० ३.३.२.५¹; आप०श्रौ०सू० ३.४.८¹. प्रतीकः यो भूतानाम्। का०श्रौ०सू० १९.४.२४; आप०श्रौ०सू०
३.१३.१. (देखें- नीचे यः पशूनाम्
अधिपतिः)
यो भूत् सोमैः सत्यमद्वा। ऋ०वे० ८.२.३७³
यो भूयिष्ठां नासत्याभ्यां विवेष। ऋ०वे० ५.७७.४¹
यो भोजनं च दयसे च वर्धनम्। ऋ०वे० २.१३.६¹
यो म आत्मा या मे प्रजा ये मे पशवस् तैर् अहं मनोवाचं प्रसीदामि। पञ्च०ब्रा० १.३.४. प्रतीकः यो म आत्मा। ला०श्रौ०सू० १.११.१८
यो म इति प्रवोचति। ऋ०वे० ५.२७.४¹
यो म इमं चिद् उ त्मना। ऋ०वे० ८.४.६.२७¹
यो मंहिष्ठो मघोनाम्। ऐ०आ० ४.५¹, महानाम्नः ५¹
यो मध्यमेभिर् उत नूतनेभिः। ऋ०वे० ३.३२.१३⁴
यो मध्यमो बृहस्पतिश् चिकित्वान्। का०सं० ४.४
यो मध्यमो वरुणो मित्रो
अग्निः। मै०सं० १.३.१२³. ३५.५. (देखें- स प्रथमो वरुणो)
यो ममार प्रथमो मर्त्यानाम्। अ०वे० १८.३.१३¹; कौ०सू० ८१.३७
यो मर्त्यः शिशिते अत्य् अक्तुभिः। ऋ०वे० १.३६.१६³
यो मर्त्यस्य मनसो जवीयान्। ऋ०वे० १.११८.१³
यो मर्त्येषु निध्रुविर् ऋतावा। ऋ०वे० ७.३.१³; सा०वे० २.५६९³; का०सं० ३५.१³; आप०श्रौ०सू० १४.१७.१³
यो मर्त्येष्व् अमृत ऋतावा। ऋ०वे० १.७७.१³; ४.२.१¹. प्रतीकः यो मर्त्येषु। शा०श्रौ०सू० ६.४.५
यो मलिम्लुर् उपायति। अ०वे० १९.४९.१०³
यो महिम्ना परिबभूवोर्वी। ऋ०वे० १०.८८.१४³
यो मा कदा चिद् अभिदासति द्रुहुः। अ०वे० ८.४.७⁴. (देखें- यो नः कदा)
यो मा कश् चाभिदासति। आ०गृ०सू० १.२४.८⁴; पा०गृ०सू० १.३.८⁴; मा०गृ०सू० १.९.८⁴. (तुल०- यो नः कश्)
यो मा कारयति तस्मै स्वाहा बौ०धर्म सू० ३.४.२ (षष्ठांश)
यो माग्ने भागिनं
सन्तम्। आप०मं०पा० २.६.१२¹ (आप०गृ०सू० ५.१२.५)
यो माघायुर् अभिदासति। तै०ब्रा० २.४.२.१¹ (देखें- यो अघायुर्)
यो मा चक्षुषा यो मनसा। तै०ब्रा० २.४.२.१¹ (देखें- योऽस्मांश्)
यो मा ददाति स इद् एव मावाः (आर०सं०। नृ०पू०ता०उप० मावत्)। आर०सं० १.९³; तै०ब्रा० २.८.८.१³; तै०आ० ९.१०.६³; तै०उप० ३.१०.६³;
नृ०पू०ता०उप० २.४³; नि० १४.२³
यो मा दिवा दिप्सति यश्. च नक्तम्। अ०वे० ८.४.११⁴. (देखें- यो नो
दिवा)
यो मा नक्तं दिवा सायम्। तै०ब्रा० २.४.२.४¹
यो मा न रिष्येद् धर्यश्व पीतः। ऋ०वे० ८.४८.१०; तै०सं० २.२.१२.३; मै०सं० ४.११.२, १६४.९; का०सं० ९.१९
यो मा न विद्याद् उप मा स तिष्ठेत्। पा०गृ०सू० ३.१३.३³
यो मां द्वेष्टि जातवेदः। तै०ब्रा० ३.७.६.१७¹; तै०आ० २.५.२¹; आप०श्रौ०सू० ४.११.५¹
यो मां द्वेष्टि तं जजितं युवाना। तै०आ० ३.१४.३⁴
यो मां द्वेष्टि स आर्तिम् आर्छतु। जै०ब्रा० १.३६१
यो मा पाकेन मनसा चरन्तम्। ऋ०वे० ७.१०४.८¹; अ०वे० ८.४.८¹
यो मा पिशाचो अशने ददम्भ। अ०वे० ५.२९.६
यो माभिछायम् अत्येषि। अ०वे० १३.१.५७¹
यो मा मोघं यातुधानेत्य् आह। ऋ०वे० ७.१०४.१५⁴; अ०वे० ८.४.१५⁴
यो मायातुं यातुधानेत्य् आह। ऋ०वे० ७.१०४.१६¹; अ०वे० ८.४.१६¹. (तुल०-। बृ०दे० १.४९; ६.३०)
यो मारयति प्राणयति। अ०वे० १३.३.३¹
यो मावते जरित्रे गध्यं चित्। ऋ०वे० ४.१६.१६³
यो मा वाचा मनसा दुर्मरायुअः। तै०ब्रा० ३.७.३.९¹; आप०श्रौ०सू० ४.७.२¹
यो मा सुन्वन्तम् उप गोभिर् आयत्। ऋ०वे० २.३०.७⁴
यो मा हृदा मनसा यश् च वाचा। तै०ब्रा० ३.७.६.४¹; आप०श्रौ०सू० ४.५.२¹
यो मित्राय वरुणायाविधज् जनः। ऋ०वे० १.१३६.५¹
यो मृगेषूत हस्तिषु। अ०वे० १२.१.२५⁴
यो मृडयाति चक्रुष चिद आगेः। ऋ०वे० ७.८७.७¹
यो मे कुक्षी सुतसोमः पृणाति। ऋ०वे० १०.२८.२⁴
यो मे गिरस् तुविजातस्य पूर्वीः। ऋ०वे० ५.२७.३¹
यो मे घोरम् अचीकृतः। तै०ब्रा० २.४.२.२²
यो मे तन्वो बहुधा पर्यपश्यत्। ऋ०वे० १०.५१.२¹
यो मे दण्डः परापतत्। पा०गृ०सू० २.२.१२¹; हि०गृ०सू० १.११.११¹
यो मऽद्य पयसो रसः। कात्या०श्रौ० २५.११.२१¹
यो मे धेनूनां शतम्। ऋ०वे० ५.६१.१०अ
यो मऽन्ति दूरेऽरातीयति तम् एतेन जेषम्। तै०सं० १.६.३.१. (देखें- यो नो अन्ति)
यो मे पृणाद् यो ददद् यो निबोधात्। ऋ०वे० २.३०.७³
यो मे राजन् युज्यो वा सखा वा। ऋ०वे० २.२८.१०¹; मै०सं० ४.१४.९¹, २२९.३; आ०गृ०सू० ३.६.६. प्रतीकः यो मे राजन् शा०गृ०सू०। १.४.२;
ऋग्विधान १.३०.१. (तुल०- बृ०दे० ४.८३)
यो मे शता च विंशतिं च गोनाम्। ऋ०वे० ५.२७.२¹
यो मे सहस्रम् अमिमीत सवान्। ऋ०वे० १.१२६.१³; नि० ९.१०³
यो मे हिरण्यसंदृशः। ऋ०वे० ८.५.३८¹
यो मैतस्या दिशो अधिदासात् सोमं सा ऋछतु। मै०सं० १.५.४, ७१.१४. (देखें- सोमं स ऋछतु)
यो मैतस्या दिशो अधिदासान् अग्निं सा ऋछतु। मै०सं० १.५.४, ७१.९. (देखें- अग्निं स ऋछतु)
यो मैतस्या दिशो अभिदासाद् इन्द्रं सा ऋछतु। मै०सं० १.५.४, ७१.११. (देखें- इन्द्रंस ऋछतु)
यो मैतस्या दिशो अभिदासान् मरुतः सा ऋछतु। मै०सं० १.५.४, ७१.१२
यो मैतस्या दिशो अभिदासान् मित्रावरुणौ सा ऋछतु। मै०सं० १.५.४, ७१.१३. (देखें- मित्रावरुणौ स ऋछतु)
यो यजाति यजात इत्। ऋ०वे० ८.३१.१¹. (तुल०- बृ०दे० ६.७२.७३ (ब)
यो यज्ञस्य प्रसाधनः। ऋ०वे० १०.५७.२¹; अ०वे० १३.१.६०¹; ऐ० ब्रा० ३.११.१८¹
यो यज्ञः सहस्रधारः। का०सं० ३९.२¹; आप०श्रौ०सू० १६.२९.१¹
यो यज्ञो विश्वतस्
तन्तुभिस् ततः। ऋ०वे० १०.१३०.१¹. (तुल०- बृ०दे० ८.४६)
योऽयम् अन्तः पुरुष आकाशः स मे सदस्यः स मोपह्वयताम् शत०ब्रा० २.७
योऽयम् अन्तः चक्षुष्य् आकाशः स मे सदस्यः स मोपह्वयताम्। षड्वि०ब्रा० २.६
यो यातुधानो य इदं कृणोति। ऋ०वे० १०.८७.८. (देखें- यातुधानो य)
यो-यो अयज्वनो गृहे। अ०वे० ३.२४.२³
यो रक्षांसि निजूर्वति। ऋ०वे० १०.१८७.३¹; अ०वे० ६.३४.२¹
यो रजांसि विममे पार्थिवानि। ऋ०वे० ६.४९.१३¹. (तुल०- बृ०दे० ५.११७)
यो रत्नधा वसुविद् यः सुदत्रः। ऋ०वे० १.१६४.४९³; वा०सं० ३८.५; मै०सं० ४.१४.३³, २१९.९; शत०ब्रा० १४.२.१.१५, ९.४.२८; तै०आ० ४.८.२³; बृ०
उप० ६.४.२८. (देखें- यः सुम्नयुः)
यो रध्रस्य चोदिता यः कृशस्य। ऋ०वे० २.१२.६¹; अ०वे० २०.३४.६¹
यो रयिवो (सा०वे० रयिं वो) रयिन्तमः। ऋ०वे० ६.४४.१¹; सा०वे० १.३५१¹.कौ०ब्रा० २३.२; शा०श्रौ०सू० १०.६.१४, १८.१८.९; शा०श्रौ०सू० ६.४.४.
झ्. यो रयि वृ०हा०सं० ५.३८३
यो रश्मिभिर् दिश आभाति सर्वाः। अ०वे० १३.२.२⁴
यो राजभ्य ऋतनिभ्यो ददाश। ऋ०वे० २.२७.१२¹
यो राजा चर्षणीनाम्। ऋ०वे० ८.७०.१¹; अ०वे० २०.९२.१६¹, १०५.४¹; सा०वे० १.२७३¹, २.२८३¹; पञ्च०ब्रा० १२.१०.४; ऐ०आ० ५.२.४.२;
आश्व०श्रौ०सू० ७.४.४; शा०श्रौ०सू० १८.१०.७; वै०सू० ३९.१२; स्विध० ३.६.१। प्रतीकः यो राजा। शा०श्रौ०सू० १२.५.८, ९.११
यो राजानपरोध्यः का०सं० ३८.१२, १२⁴; तै०आ० ६.५.२, २⁴; आप०श्रौ०सू० १६.६.४, ४⁴; मा०श्रौ०सू० ६.१.२, २⁴
यो रातहव्योऽवृकायो धायसे। ऋ०वे० १.३१.१३³
यो राय ईशे शतदाय उक्थ्यः। मै०सं० ४.१४.१¹, २१६.२; तै०ब्रा० २.८.१.४¹
यो रायाम् आनेता य इडानाम्। ऋ०वे० ९.१०८.१३; सा०वे० १.५८२; २.४४६
यो राया वज्री सुतसोमम् इछन्। ऋ०वे० ५.३०.१³; कौ०ब्रा० २१.३
यो रायोऽवनिर् महान्। ऋ०वे० १.४.१०अ, ८.३२.१३¹; अ०वे० २०.६८.१०अ
यो रुद्रो अग्नौ यो अप्सु (मा०श्रौ०सू० रुद्रोऽप्सु योऽग्नौ) य ओषधीषु (का०सं० जो़डता है यो वनस्पतिषु)। तै०सं० ५.५.९.३¹; का०सं० ४०.५¹;
आप०श्रौ०सू० १६.३४.३¹; मा०श्रौ०सू० ६.२.४¹। प्रतीकः यो रुद्रो अग्नौ। आप०श्रौ०सू० १७.१२.१. (देखें- नीचे यो अग्नौ)
यो रुद्रो विश्वा भुवनाविवेश। तै०सं० ५.५.९.३; का०सं० ४०.५; आप०श्रौ०सू० १६.३४.४; मा०श्रौ०सू० ६.२.४. (देखें- य इमा विश्वा भुवनानि
चाकळ्पे)
यो रेवान् यो अमीवहा। ऋ०वे० १.१८.२¹; वा०सं० ३.२९¹; मै०सं० १.५.४¹, ७०.१५; का०सं० ७.२¹; शत०ब्रा० २.३.४.३५¹; आप०श्रौ०सू०
६.१७.१२¹
यो रोचनस् तम् इह गृह्णामि। सा०मं०ब्रा० १.७.३; गो०गृ०सू० ३.४.१६; पा०गृ०सू० २.६.१०; गो०ध०सू०. २०.११. प्रतीकः यो रोचनः। खा०गृ०सू०
३.१.१६
यो रोहितो विश्वम् इदं जजान। अ०वे० १३.१.१³; तै०ब्रा० २.५.२.१³
यो रोहितो वृषभस् तिग्मशृङ्गः। अ०वे० १३.१.२५¹. प्रतीकः यो रोहितः। कौ०सू० १८.२५
यो रोहितौ वाजिनौ वाजिनीवान्। ऋ०वे० ५.३६.६¹
यो रौहिणम् अस्फुरद् वज्रबाहुः। ऋ०वे० २.१२.१२³; अ०वे० २०.३४.१३³; जै०उप०ब्रा० १.२०.७³, १०
योऽर्थज्ञ इत् सकलं भन्द्रम् अश्नुते। नि०१.११८³
यो लोकानां विधृतिर् नाभिरेषात्। अ०वे० ४.३५.१³
यो व आपोऽग्निर् आविवेश स एष यद् वो घोरं तद् एतत्। अ०वे० १६.१.८
यो व आपोऽपां वत्सोऽप्स्व् अन्तर् यजुष्यो देवयजनः। अ०वे० १०.५.१७;… ऽपां वृषभाऽप्स्व्–। अ०वे० १०.५.१८; . ऽपां हिरण्यगर्भोऽप्स्व् . ।
अ०वे० १०.५.१९; . . . ऽपाम् अश्मा हिरण्यगर्भोऽप्स्व्. . । अ०वे० १०.५.२०; ऽ पाम् ऊर्मिर्ऽप्स्व्. । अ०वे० १०.५.१६; . ऽ पां भागोऽप्स्व्। अ०वे० १०.५.१५. प्रतीकः यो व आपोऽपाम्। कौ०सू० ४९.१३
यो वः प्राहैत् तम् अत्त। अ०वे० २.२४.१-८
यो वज्रहस्तः स जनास इन्द्रः। ऋ०वे० २.१२.१३⁴; अ०वे० २०.३४.१४⁴
यो वनस्पतीनाम् उपतापो न आगत् (तथा… उपतापो बभूव)। कौ०सू० १३५.५⁴, ६⁴
यो वरः प्रतिकाम्यः। अ०वे० २.३६.५⁴, ६⁴
योऽवरे वृजने विश्वथा विभुः। ऋ०वे० २.२४.११¹
यो वर्चिनः शतम् इन्द्रः सहस्रम्। ऋ०वे० २.१४.६³
यो वर्धन ओषधीनां यो अपाम्। ऋ०वे० ७.१०१.२¹
यो वशायां गर्भो यश् च वेहति। हिर०गृ०सू० १.२५.१¹. (तुल०- येन वेहद्)
यो वः शमीं शशमानस्य निन्दात्। ऋ०वे० ५.४२.१०³
यो वः शिवतमो रसः। ऋ०वे० १०.९.२¹; अ०वे० १.५.२¹; सा०वे० २.११८८¹; वा०सं० ११.५१¹; तै०सं० ४.१.५.१¹, ५.६.१.४¹, ७.४.१९.४¹;
मै०सं० २.७.५¹, ७९.१८, ४.९.२७¹, १३९.५; का०सं०१६.४¹, ३५.३¹; तै०आ० ४.४२.४; १०.१.१२¹; आप०मं०पा० २.७.१४¹ (आप०गृ०सू० १२.६.)
यो यः शुष्मो हृदयेष्व् अन्तः। अ०वे० ६.७३.२¹
यो वः सुनोत्य् अभिपित्वे अह्नाम्। ऋ०वे० ४.३५.६¹
यो वः सेनानीर् महतो गणस्य। ऋ०वे० १०.३४.१२¹
यो वां यज्ञेभिर् आवृतः। ऋ०वे० ८.२६.१३¹
यो वां यज्ञैः शशमानो ह दाशति। ऋ०वे० १.१५१.७¹; नि० ६.८।
यो वां यज्ञो हविष्मान्। ऋ०वे० ७.७०.६¹
यो वां रजांस्य् अश्विना। ऋ०वे० ८.७३.१३¹
यो वां रथ ऋजुरश्मिः सत्यधर्मा। तै०सं० ४.७.१५.२¹; मै०सं० ३.१६.५¹, १९०.१६; का०सं० २२.१५¹. (देखें- ययो रथः)
यो वां रथो
नृपती अस्ति वोढा। ऋ०वे० ७.७१.४¹
यो वां विपन्यू धीतिभिः। ऋ०वे० ८.८.१९³
यो वां समुद्रान् सरितः पिपर्ति। ऋ०वे० ७.७०.२³
यो वां सुम्नाय तुष्टवत्। ऋ०वे० ८.८.१६³
यो वां हविष्मान् मनसा ददाश। ऋ०वे० १.१५७.६⁴
यो वां हृदि क्रतुमाँ अस्मद् उक्तः। ऋ०वे० ४.४१.१³
यो वा कीजो हिरण्ययः। ऋ०वे० ८.६६.३
यो वाघते ददाति सूनरं वसु। ऋ०वे० १.४०.४¹
यो वां गर्तं मनसा तक्षद् एतम्। ऋ०वे० ७.६४.४¹
यो वां घृतेन दाशति। ऋ०वे० १.९३.१०
यो वाचा ब्रह्मणाघायुर् अभिदासति। तै०ब्रा० २.४.२.१
यो वाचा विवाचो मृध्रवाचः। ऋ०वे० १०.२३.५¹; अ०वे० २०.७३.६¹. प्रतीकः यो वाच विवाचः। शा०श्रौ०सू० १२.४.१०
यो वा दिवं सत्यधर्मा जजान (वा०सं०। शत०ब्रा० व्यानट्। ऋ०वे० १०.१२१.९; वा०सं० १२.१०२; तै०सं० ४.२.७.१; शत०ब्रा० ७.३.१.२०. (देखें-
यो दिवं)
यो वा नूनं हिते धने। ऋ०वे० ६.४५.११
यो वा नूनम् उतासति। ऋ०वे० ८.२०.१५³
यो वां दाशाद् धविष्कृतिम्। ऋ०वे० १.९३.३; मै०सं० ४.१४.१८, २४८.६; तै०ब्रा० २.८.७.१०; कौ०सू० ५.१
यो वां दूतो धिष्ण्याव् अजीगः। ऋ०वे० ७.६७.१³
यो वां नासत्याव् ऋषिः। ऋ०वे० ८.८.१५¹
यो वाप्य् अन्यो वीरतरः। शा०गृ०सू०। १.२२.११; पा०गृ०सू० १.१५.७
यो वाम् अदब्धो अभि पाति चित्तिभिः। ऋ०वे० ८.५९(वा ११) .३⁴
यो वाम् अश्विना मनसो जवीयान्। ऋ०वे० १.११७.२¹
यो वाम् इन्द्रावरुणा द्विपात्सु पशुषु (तै०सं० २.३.१३.१, पशुषु चतुष्पात्सु गोष्ठे
गृहेष्व्
अप्स्व् ओषधीषु वनस्पतिषु) स्रामस् तं वां एतेनाव यजे। तै०सं०
२.३.१३.१,३. (तुल०- यस् ते राजन् वरुण द्विपात्सु)
यो वाम् इन्द्रावरुणाव् अग्नौ स्रामस्
तं एतेनाव यजे। तै०सं० २.३.१३.१,३. प्रतीकः यो वाम् इन्द्रावरुणाव् अग्नौ स्रामः। आप०श्रौ०सू० १९.२५.८
यो वाम् उरुव्यचस्तमम्। ऋ०वे० ८.२६.१४¹
यो वाम् ऋजवे क्रमणाय रोदसी। ऋ०वे० ६.७०.३¹
यो वाम् ओमानं दधते प्रियः सन्। ऋ०वे० ७.६८.५³
यो वां परिज्मा सुवृद् अश्विना रथः। ऋ०वे० १०.३९.१¹. प्रतीकः यो वां परिज्मा। आश्व०श्रौ०सू० ४.१५.२. (तुल०- बृ०दे० ७.४०, ४६ (ब) निर्देशित। ऋ०वे० १०.४० तथा ४१ के साथ जैसे घोषा सपुत्रा। शा०श्रौ०सू० ६.६.१२
यो वायुना जयति गोमतीषु। ऋ०वे० ४.२१.४³; तै०ब्रा० २.८.५.८³
यो वा रक्षाः शुचिर् अस्मीत्य् आह। ऋ०वे० ७.१०४.१६; अ०वे० ८.४.१६
यो वार्यात् सप्त सिन्धुषु। ऋ०वे० ८.२४.२७
यो चा शूर्पे तण्डुलः कणः। अ०वे० १०.९.२६
यो विड्भ्यो मानुषीभ्यो दीदेत्। शा०श्रौ०सू० ८.२२.१¹; नि० ७.२४
यो विद्यात् सप्त प्रवतः। अ०वे० १०.१०.२¹; गो०ब्रा० १.२.१६
यो विद्यात् सूत्रं विततम्। अ०वे० १०.८.३७¹
यो विद्याद् ब्रह्म प्रत्यक्षम्। अ०वे० ९.६.१¹
यो विप्रैर् वाजम् तरुता। ऋ०वे० १.१२९.२³
यो विश्वचर्षणिर् (मै०सं० का०सं० विश्वचक्षुर्) उत विश्वतोमुखः। अ०वे० १३.२.२६¹; मै०सं० २.१०.२¹, १३३.८; का०सं० १८.२¹. प्रतीकः यो
विश्वचर्षणिः। वै०सू० २९.१४. (देखें- विश्वतश्चक्षुर्)
यो विश्वजिद् विश्वभृद् विश्वकर्मा। अ०वे० ४.११.५³
यो विश्वतः प्रत्यंङ्ङ् असि दर्शतः। ऋ०वे० १.१४४.७³
यो विश्वतस्पाणिर् उत विश्वतस्पृथः। अ०वे० १३.२.२६. (देखें- नीचे विश्वतोबाहुर्)
यो विश्वतः सुप्रतीतः सदृङ्ङ्। ऋ०वे० १.९४.७¹
यो विश्वस्य क्षयति भेषजस्य। ऋ०वे० ५.४२.११
यो विश्वस्य जगतः प्राणतस् पतिः। ऋ०वे० १.१०१.५¹
यो विश्वस्य जगतो देव ईशे। ऋ०वे० ७.१०१.२
यो विश्वस्य द्विपदो यश् चतुष्पदः। ऋ०वे० ६.७१.२³
यो विश्वस्य प्रतिमानं बभूव। ऋ०वे० २.१२.९³; अ०वे० २०.३४.९³
यो विश्वा दयते वसु। ऋ०वे० ८.१०३.६¹; सा०वे० १.४४¹, २.९३३¹
यो विश्वान्य् अभि व्रता। ऋ०वे० ८.३२.२८¹
यो विश्वाभि विपश्यति। ऋ०वे० ३.६२.९¹, १०.१८७.४¹; अ०वे० ६.३४.४¹
यो विश्वेषाम् अमृतानाम् उपस्थे। ऋ०वे० ७.५.१³
यो विष्टभ्नाति पृथिवीं दिवं च। अ०वे० १.३.१.२५³
यो विष्णव उरुगायाय दाशत्। ऋ०वे० ७.१००.१; तै०ब्रा० २.४.३.४
यो वृत्राय सिनम्
अत्राभरिष्यत्। ऋ०वे० २.३०.२¹
यो वेतसं हिरण्ययम्। अ०वे० १०.७.४१¹
यो वेद निहितं गुहायां परमे व्योमन्। तै०आ० ८.१.१; तै०उप० २.१.१
यो वेद परमेष्ठिनम्। अ०वे० १०.७.१७³
यो वेदादौ स्वरः प्रोक्तः। तै०आ० १०.१०.३¹; महाना०उप० १०.८¹
यो वेदानडुहो दोहान्। अ०वे० ४.११.९¹
यो वेदिष्ठो अव्यथिषु। ऋ०वे० ८.२.२४¹
यो वेदेन ददाश मर्तो अग्नये। ऋ०वे० ८.१९.५; का०सं० ३९.१५. प्रतीकः यो वेदेन। आ०गृ०सू० १.१.३
यो वेहतं मन्यमानः। अ०वे० १२.४.३८¹
यो वै तान् विद्यात् प्रत्यक्षम्। अ०वे० १०.७.२४³, ११.८.३³
यो वै तान् विद्यान् नामथा। अ०वे० ११.८.७³
यो वै ताम् अक्षितिं
वेद। शत०ब्रा० १४.४.३.१³; बृ०दे० १.५.१³
यो वै तां ब्रह्मणो वेद। अ०वे० १०.२.२९¹; तै०आ० १.२७.३¹
यो वै ते विद्याद् अरणी। अ०वे० १०.८.२०अ
यो वैश्वानर उत वैश्वदाव्यः (आप०श्रौ०सू० देव्यः) मै०सं० २.१३.१३, १६२.१४; आप०श्रौ०सू० १६.३५.१ (देखें- वैश्वानर उत)
यो वो गोपीथे न भयस्य वेद। ऋ०वे० १०.३५.१४³
यो वो देवा घृतस्नुना। ऋ०वे० ६.५२.८¹
यो वो देवाश्. चरति ब्रह्मचर्यम्। तै०ब्रा० ३.७.६.३; आप०श्रौ०सू० ४.५.३
यो वो धामभ्योऽविधत्। ऋ०वे० ८.२७.१५⁴
यो वो मह्या अभिशस्तेर् अमुञ्चत्। ऋ०वे० १०.३०.७
यो वो वराय दाशति। ऋ०वे० ७.५९.२⁴, ८.२७, १६
यो वो वृताभ्यो अकृणोद् उ लोकम्। ऋ०वे० १०.३०.७¹. प्रतीकः यो वो वृताभ्यः। शा०श्रौ०सू० ९.२८.६
यो व्यंसं जाहृषाणेन मन्युना। ऋ०वे० १.१०१.२¹
यो व्यतींर् अफाणयत्। ऋ०वे० ८.६९.१३¹; अ०वे० २०.९२.१०¹; ऐ०ब्रा० ४.४.४; आ०श्रौ०सू० ६.२.९; शा०श्रौ०सू० १८.१९.१०. प्रतीकः यो व्यतीन्। शा०श्रौ०सू० ९.६.१६
यो व्यध्वायां दिशि हरितपिपीलिकानां राजा तस्मै स्वाहा। कौ०सू० ११६.३
यो व्य् औछः सहीयसि। ऋ०वे० ५.७९.३³; सा०वे० २.१०९२³
योषाग्नयः संभवन्ति प्रातर्काः। मा०श्रौ०सू० ८.२३⁴
योषा जारम् इव प्रियम्। ऋ०वे० ९.३२.५
योषा जारस्य चक्षसा वि भाति। ऋ०वे० १.९२.११⁴
योषा बिभर्ति परमे व्योमन्। ऋ०वे० १०.१२३.५
योषावृणीत जेन्या युवां पती। ऋ०वे० १.११९.५⁴
योषाओ ते पत्नयो लोम। मै०सं० ३.१२.२१¹, १६७.११
योषेव दृष्ट्वा पतिम् ऋत्विया या। अ०वे० १२.३.२९³
योषेव पित्र्यावती। ऋ०वे० ९.४६.२
योषेव भद्रा नि रिणीते अप्सः। ऋ०वे० ५.८०.६
योषेव यन्ति सुदुघाः सुधाराः। ऋ०वे० ९.९६.२४
योषेव शिङ्क्ते वितताधि धन्वन्। ऋ०वे० ६.७५.३³; वा०सं० २९.४०³; तै०सं० ४.६.६.१³; मै०सं० ३.१६.३³, १८५.१५; का०सं०अश्व० ६.१³; नि०९ .१८³ योऽसाव् आदित्ये (मै०उप० सा आदित्ये; वा०सं०काण्व० बृ०उ० का० ईशा०उप० असौ) पुरुषः सोऽसाव् (मा०उप० ऽ सा) अहम्
(वा०सं०काण्व० बृ०उप० का० ईशा०उप० सोऽहम्
अस्मि)। वा०सं० ४०.१७; वा०सं०काण्व० ४०.१६; बृ०उप०का० ५.१५.१; ईशा०उप० १६
याऽसौ तपन्न् उदेति स सर्वेषां भूतानां प्राणान् आदायोदेति, मा मे प्रजाया मा पशूनां मा मम प्राणान् आदायोदगाः। तै०आ० १.१४.१
याऽस्मांश् चक्षुषा मनसा चित्त्याकूत्या च। अ०वे० ५.६.१०अ. (देखें- यो मा चक्षुषा)
याऽस्मान् दिप्सति यं वयं तम् अतो मा मौक्। का०सं० १.९ (तृतीयांश). (देखें- याऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मस् तम् अतो)
योऽस्मान्, द्वेष्टि तम् आत्मा द्वेष्टु। अ०वे० १६.७.५
योऽस्मान् द्वेष्टि यं वयं द्विष्मः (देखें- योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मः)
योऽस्मान् द्वेष्टि यं वयं द्विष्मस् तं वो जम्भे दधम्:। अ०वे० ३.२७.१-६
योऽद्वेष्टि यं च वयं द्विष्म इदम् अस्य ग्रीवा अपि कृन्तामि। तै०सं० १.२.५.१, ३.१.१. (देखें- नीचे इदम् अहं
यो मे)
योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्म इदम् एनम् अधमं तमो नयामि। तै०सं० १.३.९.२
योऽस्मान् (मै०सं०। मा०श्रौ०सू० अस्मान्) द्वेष्टि यं च (अ०वे० छो़डता है च) वयं द्विष्मः। अ०वे० २.११.३, १९.१-५; २०.१-५, २१.१-५, २२.१.५,
२३.१-५, ७.८१.५, १०.५.१५-२१, २५-३५, १६.१.५; वा०सं० २.१५ (द्वितीयांश), २५ (तृतीयांश), ६.२२, २०.१९, ३५.१२, ३६.२३, ३८.२३;
तैत्ति०सं० १.३.११.१, ४.४५.३, ६.१.८.४, २.१०.२, ३.९.२; मै०सं० १.२.१८, २८.११; १.५.२ (उइन्), ६८.२-६, १.५.४ (तृतीयांश), ७१.५, ६, ७; १.५.११ (तृतीयांश), ७९.२०.२१, ८०.२, ४.९.१०, १३१.१०, ४.९.१९, १३६.२; का०सं० ३.८, ५.५, ६.९ (उइन्), ७.२ (तृतीयांश), ६; शत०ब्रा० १.५.४.१२-१६, ८.३.१,३, ९.३.१० (तृतीयांश), १२ (तृतीयांश), ३.८.५.११, १२.९.२.६, १३.८.४.५, १४.३.१.२७; तै०ब्रा० २.६.६.३; ३.५.१.१;
तै०आ० ४.१०.३, ११.६.८, २२.१, ३९.१, ४२.१,४, ५.९.८.११, १०.१.११; महाना०उप० ४.१३; कौ०ब्रा०उप० २.८,९; जै०उप०ब्रा० ३.२०.१; आश्व०श्रौ०सू० १.३.२२, ३.५.२; शा०श्रौ०सू० ४.९.५; १२.२, २०.१, ८.१२.११; ला०श्रौ०सू० २.२.११, ५.४.६; का०श्रौ०सू० ३.३.३, ६.१०.३; आप०श्रौ०सू० ४.९.८, ६.१८.२ (तृतीयांश), २१.१ (उइन्), ११.१५.१ (तृतीयांश), १३.१८.९, २४.१२.६; मा०श्रौ०सू० १.८.६.२०, २.३.७.२
(तृतीयांश)ल्। कौ०सू० ९०.६.१५; हिर०गृ०सू० १.२३.१; बौ०धर्म सू० २.५.८.५
योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मस् तं चक्षुषो हेतुर् (हेतिर्? के लिए) ऋछतु। आश्व०श्रौ०सू० ८.१४.१८
योऽस्मान् (मै०सं० अस्मान्) द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मस् तम् अतो मा मौक् (मै०सं० तम् अत्र बधान)। वा०सं० १.२५, २६ (द्वितीयांश); तै०सं०
१.१.९.१, (द्वितीयांश); मै०सं० १.१.१० (तृतीयांश), ५१४, ६.१, ४, ४.१.१०, १३.५; शत०ब्रा० १.२४.१६.१७, १९; तै०ब्रा० ३.२.९.४. (देखें- योऽस्मान् दिप्सति)
योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मस् तम् अभिशोच। आश्व०श्रौ०सू० ३.६.२३. (देखें- नीचे तम् अभि शोच)
योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मस् तस्मिन्
राजयक्ष्मः। कौ०सू० १३.१२
योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मस् तस्य प्रजया (कौ०ब्रा०उप० तस्य प्राणेन प्रजया) पशुभिर् आप्यायस्व (कौ०ब्रा०उप० २.९, अपक्षीयस्व)।
कौ०ब्रा०उप० २.८,९; कात्या०श्रौ० ३.४.१३
योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मस् तेन सह। शा०श्रौ०सू० १.६.६
योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मो विष्णोः क्रमेणात्य् एनान् क्रमामि। तै०सं० ३.५.३.१; आप०श्रौ०सू० १३.१८.९
योऽस्मान् द्वेष्टि स भिद्यताम्। षड् वि०ब्रा० १.१६.२०⁴. (देखें- यो नो
द्वेष्टि स)
योऽस्मान् धूर्वति तं धूर्व। का०सं० १.४; २.७
योऽस्मान् ब्रह्मणस् पते। अ०वे० ६.६.१¹. प्रतीकः योऽस्मान्। कौ०सू० ५९.७
योऽस्मि स सन् करोमि। मै०सं० १.४.११, ६०.७
योऽस्मि स सन् यजे। मै०सं० १.४.११, ६०.६; का०सं० ४.१४; ऐ०ब्रा० ७.२४.३. (देखें- नीचे यो अस्मि)
योऽस्मै जुहोति वरम् अस्मै ददाति। सा०मं०ब्रा० २.६.११
योऽस्य कौष्ठ्य (का०सं० कौष्ठ) जगतः का०सं० ३८.१२¹; तै०आ० ६.५.२¹; आप०श्रौ०सू० १६.६.४¹. (देखें- यो अस्य इत्यादि)
योऽस्याः पृथिव्या अधि त्वचि। मा०श्रौ०सू० १.७.७.१५¹. (देखें- यो अस्याः इत्यादि)
योऽस्यां पृथिव्याम् असि यत् तेऽनाधृष्टम् नाम यज्ञियं तेन त्वादधे। वा०सं० ५.९; शत०ब्रा० ३.५.१.३२. प्रतीकः योऽस्याम्। का०श्रौ०सू० ५.३.२८ योऽस्येशे द्विपदो यश् चतुष्पदः। अ०वे० ४.२.१³, ६.२८.३³, १३.३.२४³. (देखें- नीचे ईशे यो अस्य)
यो हत्वाहिम् अरिणात् सप्त सिन्धून्। ऋ०वे० २.१२.३¹; अ०वे० २०.३४.३¹; मै०सं० ४.१४.५¹, २२२.११. (तुल०- अहन्न् अहिम् अरिणात्)
योऽहम् अस्मि ब्रह्माहम् अस्मि। तै०आ० १०.१.१५; महाना०उप० ५.१०।
योऽहम् अस्मि स सन् यजे। तै०ब्रा० ३.७.५.४; आप०श्रौ०सू० ४.९.६. (देखें- नीचे यो अस्मि)
यो हरिमा जायान्यह्। अ०वे० १९.४४.२¹
यो ह वां मधुनो दृतिः। ऋ०वे० ८.५.१९¹
यो हव्यान्य् ऐरयता मनुर्हितः। ऋ०वे० ८.१९.२४¹
यो ह स्य वां रथिरा वस्त उस्राः। ऋ०वे० ७.६९.५¹; मै०सं० ४.१४.१०अ, २३०.३; का०सं० १७.१८¹; तै०ब्रा० २.८.७.८¹
यो होतासीत् प्रथमो देवजुष्टः। ऋ०वे० १०.८८.४¹
यौ कक्षीवन्तम् अवथः प्रोत कण्वम्। अ०वे० ४.२९.५³
यौ कर्णौ ये
च ते हनू। अ०वे० १०.९.१३
यौ कश्यपम् अवथो
यौ वसिष्ठम्। अ०वे० ४.२९.३³
यौ कुक्षि यच् च चर्म ते। अ०वे० १०.९.१७
यौ गछथो नृचक्षसौ बभ्रुणा सुतम्। अ०वे० ४.२९.२³
यौगन्धरिर् एव नो राजा। आप०मं०पा० २.११.१२¹ (आप०गृ०सू० ६.१४.२)
यौ गोतमम् अवथः प्रोत मुद्गलम्। अ०वे० ४.२९.६³
यौ त ऊरू अष्ठीवन्तौ। अ०वे० १०.९.२१¹
यौ त ओष्ठौ ये
नासिके। अ०वे० १०.९.१४¹
यौ ते दंष्ट्रौ सुधयो (?) रोपयिष्णू। वै०सू० १०.१७¹ (अ०वे० पा०). तुल०- समालोचक टिप्पणी। वै०सू० के लिए
यौ ते दूतौ र्निऋत इदम् एतः। अ०वे० ६.२९.२¹. (तुल०-। ऋ०वे० १०.१६५.४)
यौ ते पक्षाव् अजरौ पतत्रिणौ। कौ०सू० ६८.२६¹, प्रतीकः यौ ते पक्षौ। कौ०सू० ६८.२५. (देखें- इमौ ते)
यौ ते बलास तिष्ठतः। अ०वे० ६.१२७.२¹
यौ ते बाहु ये दोषनी। अ०वे० १०.९.१९¹
यौ ते मातोन्ममार्ज। अ०वे० ८.६.१¹. प्रतीकः यौ ते माता। कौ०सू० ८.२४, ३५.२०
यौ ते श्वानौ यम रक्षितारौ। ऋ०वे० १०.१४.११¹; अ०वे० १८.२.१२¹; तै०आ० ६.३.१¹
यौ देवानां भिषजौ हव्यवाहौ। तै०ब्रा० ३.१.२.११¹
यौ पत्येते अप्रतीतौ सहोभिः। अ०वे० ७.२५.१³. (देखें- या पत्येते)
यौ प्रजानां प्रजावती। अ०वे० १०.१.२१⁴; कौ०सू० ५.२
यौ भरद्वाजम् अवथो
यौ गविष्ठिरम्। अ०वे० ४.२९.५¹
यौ मेधातिथिम् अवथो
यौ त्रिशोकम्। अ०वे० ४.२९.६¹
यौवनानि महयसि। ऋ०वे०ीय खिल. २.४.३.५¹; कौ०सू० ४६.५४¹
यौवने जीवान् उपपृञ्चती जरा। अ०वे० १८.४.५०³
यौ विदिताव् इषुभृताम्
असिष्ठौ। अ०वे० ४.२८.२
यौ विमदम् अवथः सप्तवध्रिम्। अ०वे० ४.२९.४³
यौ विश्वस्य परिभू
(का०सं० विश्वस्याधिपा) बभूवथुः। अ०वे० ४.२५.१³; तै०सं० ४.७.१५.३³; मै०सं० ३.१६.५, १९१.३; का०सं०२२.१५³ यौ वीयैर् वीरतमा शविष्ठा। अ०वे० ७.२५.१. (देखें- वीरेभिर् वीरतमा, तथा वीर्येभिर्)
यौ व्याघ्राव् अवरूढौ। अ०वे० ६.१४०.१¹. प्रतीकः यौ व्याघ्रौ। कौ०सू० ४६.४३
यौ श्यावाश्वम् अवथो वध्र्यश्वम्। अ०वे० ४.२९.४¹
यौ सेतृभिर् अरज्जुभिः सिनीथाः। ऋ०वे० ७.८४.२
र
रंहमाणा व्य् अव्ययम्। ऋ०वे० ९.१००.४³
रक्षः पिशाचां अपबाधमानः। अ०वे० १२.३.१५
रक्ष चतुष्पाद् यच् च नः स्वम्। अ०वे० ६.१०७.१³. ४³ रक्षत मा। आप०श्रौ०सू० ६.२१.१
रक्षतु त्वा द्यौ रक्षतु पृथिवी। अ०वे० ८.१.१२³
रक्षतु त्वा मनुष्या यम् इन्धते। अ०वे० ८.१.११
रक्षथा नेम् अघं नशत्। ऋ०वे० ८.४७.१⁴
रक्षन्ति तं पणयो ये सुगोपाः। ऋ०वे० १०.१०८.७³ रक्षन्तु त्वानयो ये अप्स्व् अन्तः। अ०वे० ८.१.११¹ रक्षश्. चातयमानाः। का०सं० १६.१३⁴. (देखें- रपश्) रक्षसः पाणिम् दह। आप०श्रौ०सू० १.२२.२
रक्षसं कं चिद् अत्रिणम्। ऋ०वे० ९.१०४.६ रक्षसानन्विताश् च ये। तै०आ० १.१०.४⁴
रक्षसां त्वा बधाय। वा०सं० ९.३८; शत०ब्रा० ५.२.४.१८. प्रतीकः रक्षसां त्वा। कात्या०श्रौ० १५.२.७. (देखें- अमुष्य त्वा बधाय)
रक्षसां दूत आगतः। तै०आ० ४.३३.१³. (तुल०- दूतो र्निऋत्या)
रक्षसाम् अपहत्यै। तै०आ० ६.९.१
रक्षसां भागधेयं वपायाम्
उद्बृह्यमाणायाम्। का०सं० ३४.१५
रक्षसां भागधेयम्। तै०ब्रा० ३.७.६.२०³; आप०श्रौ०सू० १.२१.२³
रक्षसां भागोऽसि। वा०सं० २.२३, ६.१६; तै०सं० १.१.५.२; ३.९.२, ६.३.९.२; मै०सं० १.२.१६, २६.१४, ३.१०.१, १२९.३; का०सं० ३.६; शत०ब्रा० १.९.२.३३; ३.८.२.१४; तै०ब्रा० ३.२.५.११; आप०श्रौ०सू० १.२०.९; ७.१८.१४; मा०श्रौ०सू० १.८.४.९. प्रतीकः रक्षसाम्। का०श्रौ०सू० ३.८.७, ६.६.९, ७.१३
रक्षसो ग्राह्या अधि। अ०वे० २.९.१
रक्षस्त्वेन मर्त्यः। ऋ०वे० ८.१८.१३
रक्षस्व मां पदे-पदे। तै०आ० १०.१.८⁴; महाना०उप० ४.४⁴
रक्षस्विनः सदम् इत् यातुमावतः। ऋ०वे० १.३६.२०³
रक्षांसि (जांचें-. तृप्यन्तु)। आ०गृ०सू० ३.४.१; शा०गृ०सू० ४.९.३
रक्षांसि तया (कौ०सू० १३१.२³, ताभिर्) दह जातवेदः। कौ०सू० १३०.२³; १३१.२³
रक्षांसि निर् इतो नुदध्वम्। आप०मं०पा० २.१३.६
रक्षांसि प्रहेतिः। वा०सं० १५.१६; तै०सं० ४.४.३.१; मै०सं० २.८.१०, ११४. १५; का०सं० १७.९; शत०ब्रा० ८.६.१.१७
रक्षांस्य् अपजङ्घनत्। ऋ०वे० ९.४९.५; सा०वे० २.७८९
रक्षा च नो अधि च ब्रूहि देव (तैत्ति०सं० च देव ब्रूहि)। ऋ०वे० १.३५.११⁴; वा०सं० ३४.२७⁴; तैत्ति०सं० ४.५.१०.३³, ७.५.२४.१⁴; का०सं०
१०.१३⁴; का०सं०अश्व० १.१⁴. (देखें- मृडा च नो)
रक्षा च नो ददुषां शर्धो
अग्ने। ऋ०वे० ६.८.७³
रक्षा च नो दम्येभिर् अनीकैः। ऋ०वे० ३.१.१५⁴. (तुल०- शृणोतु नो इत्यादि)
रक्षा च नो मघोनः पाहि सूरीन्। ऋ०वे० १.५४.११³; १०.६१.२२³; मै०सं० ४.१४.८³, २४९.२; का०सं० ३८.७³; तै०ब्रा० २.६.९.१³
रक्षा णो अग्ने तनयानि तोका। ऋ०वे० १०.४.७³
रक्षा णो अग्ने तव रक्षणेभिः। ऋ०वे० ४.३.१४¹
रक्षा णो अप्रयुछन्। वा०सं० ४.१४³; शत०ब्रा० ३.२.२.२२³
रक्षा णो ब्रह्मणस् कवे। ऋ०वे० ६.१६.३०³
रक्षा णो ब्रह्मणस् पते। ऋ०वे० १.१८.३³; वा०सं० ३.३०³; का०सं० ७.२³; शत०ब्रा० २.३.४.३५³; आप०श्रौ०सू० ६.१७.१२³
रक्षा तोकम् उत त्मना। ऋ०वे० ८.८.४.३³; सा०वे० २.५९६³; वा०सं० १३.५२³, १८.७७⁴; मै०सं० २.१३.११³, १६२.२; का०सं० ७.१६³; शत०ब्रा०
७.५.२.३९
रक्षा नॄन् पाह्य् असुर त्वम् अस्मान्। ऋ०वे० १.१७४.१
रक्षा माकिर् नो अघशंस ईशत। ऋ०वे० ६.७१.३⁴; ७५.१०⁴; अ०वे० १९.४७.६¹; वा०सं० २९.४७⁴, ३३.६९⁴. ८४⁴; तै०सं० १.४.२४.१⁴, ४.६.६.४⁴;
मै०सं० १.३.२७⁴, ३९.१४, ३.१६.३⁴, १८६.१६; का०सं० ४.१०⁴; का०सं०अश्व० ६.१⁴; तै०ब्रा० २.४.४.७⁴
रक्षायै त्वा नारात्यै। का०सं० १.४; ३१.३. (देखें- नीचे गोपीथाय वो)
रक्षा राजन्न् अघायतः। ऋ०वे० १.९१.८; तै०सं० २.३.१४.१; मै०सं० ४.१०.१, १४१.१२; का०सं० २.१४
रक्षा समस्य नो निदः। ऋ०वे० ९.६१.३०³; सा०वे० २.१३०³
रक्षा सु नो अररुषः। ऋ०वे० ९.२९.५¹
रक्षिता पायुर् अदब्धः स्वस्तये। ऋ०वे० १.८९.५⁴; वा०सं० २५.१८⁴
रक्षितासि जङ्गिडा। अ०वे० १९.३४.१
रक्षेतां पथि मां सदा। आ०गृ०सू० १.२.७⁴ (समा०टिप्पणी)
रक्षो अग्निम् अशुषं तूर्वयाणम्। ऋ०वे० १.१७४.३³
रक्षो अभ्वम् अराय्यः। अ०वे० ४.१७.५, ७.२३.१
रक्षोघ्नी वां वलघ्नी उपदधामि (तथा पर्यहामि) वैष्णवी मै०सं० १.२.११, २१.८,९; मा०श्रौ०सू० २.२३.३६, ३७
रक्षोघ्नीश्. च स्थारातिघ्नीश् च स्थ। का०सं० ३९.१; आप०श्रौ०सू० १६.३३.१
रक्षोघ्नो (मै०सं०। मा०श्रौ०सू० घ्नो वो) वलगघ्नः प्रोक्षामि वैष्णवान्। मै०सं० १.२.११, २१.६; का०सं० २.११; २५.९; आप०श्रौ०सू० १२.२.१५;
मा०श्रौ०सू० २.२.३.३२. (देखें- रक्षोहणो इत्यादि)
रक्षोघ्नो (आप०श्रौ०सू०। मा०श्रौ०सू० घ्नो वो) वलगघ्नः संसादयामि वैष्णवान्। का०सं० २.११; आप०श्रौ०सू० १२.२.१५; मा०श्रौ०सू० २.३.१.२१
रक्षोघ्नो वलगहघ्नाऽवसिञ्चामि (तथा ऽवस्तृणामि) वैष्णवान् का०सं० २.११, २५.९. (देखें- रक्षोहणं त्वा वलग० तथा रक्षोहणो वलगहनः इत्यादि)
रक्षोघ्नो वो वल (देखें- रक्षोघ्नो वलगघ्नः)
रक्षोघ्नो तन्वो अप्रयुछन्। ऋ०वे० १०.४.७⁴. (तुल०- त्रास्वोत)
रक्षोदेवजनेभ्यः (वा०ध०सू० देवताभ्यः) स्वाहा तै०आ. १०.६७.२; महाना०उप० १९.२; वा०ध०सू० २३.२
रक्षो नि धक्ष्य् अशनिर् न भीमा। ऋ०वे० ६.१८.१०
रक्षो भिन्दन्तो अद्रिवः। ऋ०वे० ९.५२.१; सा०वे० २.१०६४
रक्षोभ्यो वधम् अस्यतम्। ऋ०वे० ७.१०४.२५³; अ०वे० ८.४.२५³
रक्षो यत् सर्वं दुर्भतम्। अ०वे० ८.२.१२³