मन्त्रैर् अग्निं कविम् अच्छा वदामः। ऋ०वे० १०.८८.१४²।
मन्त्रो (पाण्डुलिपियाँ पुत्रो) अजनयत् पुरा। अ०वे० १९.५४.३²।
मन्त्रो गुरुः पुनर् अस्तु सो अस्मै। ऋ०वे० १.१४७.४³
मन्थता नरः कविम् अद्वयन्तम्। ऋ०वे० ३.२९.५¹. तुल०- बृ०ध०सू० ४.१०३।
मन्थ दर्भ सपत्नान् मे। अ०वे० १९.२९.५¹।
मन्थ मे द्विषतो मणे। अ०वे० १९.२९.५⁴।
मन्थ मे पृतनायतः। अ०वे० १९.२९.५²।
मन्थ मे सर्वान् दुर्हार्दः। अ०वे० १९.२९.५³
मन्थस् त इन्द्र शं हृदे। ऋ०वे० १०.८६.१५³; अ०वे० २०.१२६.१५³
मन्थाकको ह वः पिता। आप०मं०पा० २.१६.८⁵. देखें-मण्डाकको।
मन्थामि त्वा जातवेदः। कौ०सू०७०.१¹।
मन्थिन एकविंशः। वा०सं० १३.५७; तै०सं० ४.३.२.२; मै०सं० २.७.१९: १०४.१०; का०सं०. १६.१९; श०ब्रा० ८.१.२.५।
मन्थिनः पात्रम् असि। तै०सं० ३.१.६.३।
मन्थिनः समिद् असि। तै०ब्रा० १.१.१.५; आप०श्रौ०सू० १२.२३.३. तुल०- अगला एक छो़डकर।
मन्थिने-स्वाहा। श०ब्रा० १२.६.१.२६।
मण्थिनोऽधिष्ठानम् असि। वा०सं० ७.१८; मै०सं० १.३.१२: ३५.१; ४.६.३: ८२.१५; का०सं०. ४.४; २७.७; श०ब्रा० ४.२.१.२१; मा०श्रौ०सू० २.४.१.१८. प्रतीकः मन्थिनः का०श्रौ०सू० ९.१०.१३. तुल०- पूर्व का एक छो़डकर।
मन्थी मन्थिशोचिषा। वा०सं० ७.१८; तै०सं० ६.४.१०.४; का०सं०. ४.४; श०ब्रा० ४.२.१.१९; तै०ब्रा० १.१.१.२; आप०श्रौ०सू० १२.२२.८।
मन्थी सक्तुश्रीः। वा०सं० ८.५७; तै०सं० ४.४.९.१।
मन्थ््य् असि मन्थिशोचिः। का०सं०. ४.४।
मन्दद्वीरायेन्दवे। ऋ०वे० ८.६९.१². देखें-वन्दद्०।
मन्दन्तु तुग्र्यावृधः। ऋ०वे० ८.१.१५⁴।
मन्दन्तु त्वा मघवन्न् इन्द्रेन्दवः। ऋ०वे० ८.४.४¹; सा०वे०२.१०७२¹।
मन्दन्तु त्वा मन्दिनः सुतासः। ऋ०वे० २.११.११²।
मन्दन्तु त्वा मन्दिनो वायव् इन्दवः। ऋ०वे० १.१३४.२¹।
मन्दन्तु धृष्णव् इन्दवः। ऋ०वे० ८.४५.१४²।
मन्दमान ऋताद् अधि प्रजायै। ऋ०वे० १०.७३.५¹; शा०श्रौ०सू० १४.१६.१०।
मन्दमानः स्वायुध। ऋ०वे० ९.६५.५²; सा०वे०२.१३६²।
मन्दसान इमा अपः। ऋ०वे० १.१३१.४⁶; अ०वे० २०.७५.२⁶।
मन्दसानः सहस्रिणम्। ऋ०वे० ८.९३.२१²।
मन्दसानः सुतं पिब। ऋ०वे० १.१०.११²।
मन्दस्व धीतिभिर् हितः। ऋ०वे० ८.६०.४⁴; १०.१४०.३²; सा०वे०२.११६८²। वा०सं० १२.१०८²; तै०सं० ४.२.७.२²; मै०सं० २.७.१४²: ९५.१८;
का०सं०. १६.१४²; श०ब्रा० ७.३.१.३१।
मन्दस्व सख्यस्य च। ऋ०वे० १.२६.५²।
मन्दस्व होत्राद् अनु जोषम् अन्धसः। ऋ०वे० २.३७.१¹. तुल०- बृ०दे०.३.२७।
मन्दस्वा सु स्वर्णरे। ऋ०वे० ८.६.३९¹।
मन्दान इद् वृषायसे। सा०वे०१.५०७³ देखें-अगला एक छो़डकर।
मन्दान इन्द्रो अन्धसः। ऋ०वे० १.८०.६³
मन्दान उद् वृषायते। ऋ०वे० ९.४७.१³ देखें-पूर्व का एक छो़डकर।
मन्दानः प्रेद् इयक्षसि। ऋ०वे० ८.४५.३१²।
मन्दानः शिप्र्य् अन्धसः। ऋ०वे० ८.३३.७⁴; अ०वे० २०.५३.१⁴; ५७.११⁴; सा०वे०१.२९७⁴।
मन्दानः सोमं पपिवां ऋजीषिन्। ऋ०वे० ३.५०.३³
मन्दानः सोम्येभ्यः। ऋ०वे० ८.३२.५²।
मन्दानो अस्य बर्हिषो वि राजसि। ऋ०वे० ८.१३.४³; १५.५³; अ०वे० २०.६१.२³; सा०वे०२.२३१³
मन्दानो याह्य् अन्धसः। ऋ०वे० १.८२.५⁴।
मन्दामहे दशतयस्य धासेः। ऋ०वे० १.१२२.१३¹।
मन्दामि बभ्रूणाम् अहम्। तै०सं० ४.२.६.१³ देखें-नीचे मनै।
मन्दिम् इन्द्राय मन्दिने। ऋ०वे० १.९.२²; अ०वे० २०.७१.८²।
मन्दिष्ट यद् उशने काव्ये सचा। ऋ०वे० १.५१.११¹।
मन्दी मदाय तोशते। ऋ०वे० ९.१०७.९⁴; सा०वे०२.३४८⁴।
मन्दू समानवर्चसा। ऋ०वे० १.६.७³; अ०वे० २०.४०.१³; ७०.३³; सा०वे०२.२००³; नि० ४.१२³ तुल०- बृ०दे०.२.१४१।
मन्दू हितप्रयसा विक्षु यज्यू। ऋ०वे० १०.६१.१५⁴।
मन्द्र ओजिष्ठो अध्वरे ऋ०वे० ९.६७.१²; सा०वे०२.६७३²।
मन्द्र ओजिष्ठो बहुलाभिमानः। ऋ०वे० १०.७३.१²; वा०सं० ३३.६४²; मै०सं० १.३.२०²: ३७.९; का०सं०. ४.८²; ऐ०ब्रा० ८.२.१; तै०ब्रा० २.८.३.५²।
मन्द्रः कविर् उद् अतिष्ठो विवस्वतः। ऋ०वे० ५.११.३²; तै०ब्रा० २.४.३.३²।
मन्द्रं होतारं शुचिम् अद्वयाविनम्। ऋ०वे० ३.२.१५¹।
मन्द्रं होतारं दधिरे यजिष्ठम्। ऋ०वे० १०.४६.८⁴।
मन्द्रं होतारम् उशिजो नमोभिः। ऋ०वे० १०.४६.४¹।
मन्द्रं होतारम् उशिजो यविष्ठम्। ऋ०वे० ७.१०.५¹।
मन्द्रं होतारम् ऋत्विजम्। ऋ०वे० ८.४४.६¹; सा०वे०२.८९३¹।
मन्द्रजिह्वा जुगुर्वणी। ऋ०वे० १.१४२.८¹।
मन्द्रम्। गो०गृ०सू० ३.५.२०।
मन्द्रं परो मनीषया। ऋ०वे० ५.१७.२⁴।
मन्द्रया देव जिह्वया। ऋ०वे० ५.२६.१²; सा०वे०२.८७१²; वा०सं० १७.८²; तै०सं० १.३.१४.८²; ५.५.३²; ४.६.१.२²; मै०सं० १.५.१²: ६६१४;
का०सं०. १७.१७²।
मन्द्रया याति धारया। ऋ०वे० ९.१०७.८⁴; सा०वे०१.५१५⁴; २.३४७⁴।
मन्द्रया सोम धारया। ऋ०वे० ९.६.१¹; सा०वे०१.५०६¹।
मन्द्र सुजात सुक्रतो। ऋ०वे० ८.७४.७³ तुल०- अगले लेकिन दो।
मन्द्रस्य कवेर् दिव्यस्य वह्नेः। ऋ०वे० ६.३९.१¹।
मन्द्रस्य रूपम् विविदुर् मनीषिणः। ऋ०वे० ९.६८.६¹।
मन्द्र स्वधाव ऋतजात सुक्रतो। ऋ०वे० १.१४४.७². तुल०- पूर्व के लेकिन दो।
मन्द्रा कृणुध्वं धिय आ तनुध्वम्। ऋ०वे० १०.१०१.२¹।
मन्द्रा गिरो देवयन्तीर् उप स्थुः। ऋ०वे० ७.१८.३²।
मन्द्राग्रेत्वरी भुवनस्य गोपाः। अ०वे० १२.१.५७³
मन्द्रा चिकेत नाहुषीषु विक्षु। ऋ०वे० १.१००.१६⁴।
मन्द्राजनी चोदते अन्तर् आसनि। ऋ०वे० ९.६९.२²; सा०वे०२.७२१²।
मन्द्रा धनस्य सातये (का०सं०. ०यः)। तै०सं० १.१.३.१³; मै०सं० ४.१.३⁴: ५.९; का०सं०. १.३³; तै०ब्रा० ३.२.३.१०; का०श्रौ०सू० ४.२.३२⁴; मा०श्रौ०सू० १.१.३.३२⁴; शा०गृ०सू० १.२८.८⁴।
मन्द्राभिभूतिः केतुर् यज्ञानां वाग् जुषाणा सोमस्य तृप्यतु। तै०सं० ३.२.५.१. प्रतीकः मन्द्राभिभूतिः केतुर् यज्ञानां वाक् तै०ब्रा० ३.१०.८.२; मन्द्राभिभूतिः आप०श्रौ०सू० १२.२४.७; १९.१३.२४. देखें-अगला।
मन्द्रा विभूतिः केतुर् यज्ञिया वाग् जुषाणा सोमस्य पिबतु। मा०श्रौ०सू० २.४.१.३६. देखें-पूर्व का।
मन्द्रा (का०सं०. मन्द्रास्) स्थाभिभुवः। का०सं०. ३९.१; आप०श्रौ०सू० १६.३३.१।
मन्द्रा स्वर्वाच्य् अदितिर् अनाहतशीर्ष्णी वाग् जुषाणा सोमस्य तृप्यतु (मा०श्रौ०सू० पिबतु)। तै०सं० ३.२.५.१; मा०श्रौ०सू० २.४.१.३७।
मन्द्राः सुजिह्वाः स्वरितार आसभिः। ऋ०वे० १.१६६.११³
मन्द्रास् स्था०: देखें-मन्द्रा स्था०।
मन्द्रो देवानां सख्यं जुषाणः। ऋ०वे० ७.७.२²।
मन्द्रो यजिष्ठो अध्वरष्व् ईडयः। ऋ०वे० ८.६०.३³
मन्द्रो विश्वानि काव्यानि विद्वान्। ऋ०वे० ३.१.१७². तुल०- अग्निर् विश्वानि।
मन्द्रो होता गृहपतिः। ऋ०वे० १.३६.५¹।
मन्द्रो होता नित्यो वाचा यजीयान्। ऋ०वे० १०.१२.२⁴; अ०वे० १८.१.३०⁴।
मन्द्रो होता स जुह्वा यजिष्ठः। ऋ०वे० १०.६.४³
मन्धातारं क्षैत्रपत्येष्व् आवतम्। ऋ०वे० १.११२.१३²।
मन्धातासि द्रविणोदा ऋतावा। ऋ०वे० १०.२.२²; आप०श्रौ०सू० २४.१३.३²।
मन्धातुर् दस्युहन्तमम्। ऋ०वे० ८.३९.८⁴।
मन्धातृवद् अङ्गिरस्वद् अवाचि। ऋ०वे० ८.४०.१२²।
मन्म श्रुतं नक्षत ऋच्यमाने। ऋ०वे० ६.४९.३⁴।
मन्म श्रुधि नवीयसः। ऋ०वे० १.१३१.६⁶; अ०वे० २०.७२.३⁶।
मन्मा दीध्याना उता नः सखाया। मै०सं० ४.९.१२²: १३३.७. देखें-अन्वादीद्याथाम्।
मन्मानि चित्रा अपिवातयन्तः। ऋ०वे० १.१६५.१३³; मै०सं० ४.११.३³: १७०.३; का०सं०. ९.१८³
मन्मानि धीभिर् उत यज्ञम् ऋन्धन्। ऋ०वे० १०.११०.२³; अ०वे० ५.१२.२³; वा०सं० २९.२६³; मै०सं० ४.१३.३³: २०१.११; का०सं०. १६.२०³;
तै०ब्रा० ३.६.३.१³ नि० ८.६³
मन्यवेऽयस्तापम्। वा०सं० ३०.१४; तै०ब्रा० ३.४.१.१०।
मन्यवे स्वजः। तै०सं० ५.५.१४.१; का०सं०अ० ७.४।
मन्यवे स्वाहा। तै०आ० १०.६२; महा०ना०उप० १८.३।
मन्यासै शं च नस् ( तै०सं० नः) कृधि। वा०सं० ३४.८²; तै०सं० ३.३.११.४²; मै०सं० ३.१६.४: १८९.१०; का०सं०. १३.१६²; आ०श्रौ०सू० ४.१२.२²; शा०श्रौ०सू० ९.२७.२²; नि० ११.३०²।
मन्युं विश ईडते मानुषीर् याः (तै०ब्रा० ईडाते देवयन्ती)। ऋ०वे० १०.८३.२³; मै०सं० ४.१२.३³: १८६.७; तै०ब्रा० २.४.१.११³ देखें-मन्युर् विश।
मन्युं कृत्यां च दीधिरे। तै०आ० १.२८.१⁴।
मन्युं जनस्य दूढ्यः (सा०वे० दूढ्यम्)। ऋ०वे० ८.१९.१५³; सा०वे०१.११३³; का०सं०. ३९.१५³
मन्युना कृतं मन्युः करोति मन्यवे एवेदं सर्वम् यो मा कारयति तस्मै स्वाहा। बौ०ध०सू० ३.४.२. तुल०- मन्युर् अकार्षीन् मन्युः।
मन्युना पुरुषे मृते। अ०वे० १२.२.५². देखें-अगला और मन्युना सुमनस्तर।
मन्युना यद् अवर्त्या। तै०सं० १.५.३.२²; का०सं०. ८.१४². देखें-नीचे पूर्व का
मन्युना वृत्रहा। तै०सं० ४.४.८.१; का०सं०. ३९.११।
मन्युना सुमनस्तर। मै०सं० १.७.१²: १०८.३. देखें-नीचे मन्युना पुरुषे।
मन्युं तनोमि ते हृदः। अ०वे० ६.४२.१²।
मन्युर् अकार्षीन् नमो नमः। तै०आ० १०.६२।
मन्युर् अकार्षीन् नाहं करोमि मन्युः करोति मन्युः कर्ता मन्युः कारयिता। मा०ना०उप० १८.३. देखें-अगला।
मन्युर् अकार्षीन् मन्युः करोति नाहं करोमि मन्युः कर्ता नाहं कर्ता मन्युः कारयिता नाहं कारयिता तै०आ० १०.६२. प्रतीकः मन्युर् अकार्षीत्
आप०ध०सू० १.९.२६.१३. देखें-पूर्व का. और् तुल०- मन्युना कृतं।
मन्युर् असि मन्युं मयि धेहि। वा०सं० १९.९; तै०ब्रा० २.६.१.५।
मन्युर् इन्द्रो (तै०ब्रा० भगो) मन्युर् एवास देवः। ऋ०वे० १०.८३.२¹; अ०वे० ४.३२.२¹; मै०सं० ४.१२.३: १८६.६; तै०ब्रा० २.४.१.११¹।
मन्युर् विश ईडते मानुषीर् याः। अ०वे० ४.३२.२³ देखें-मन्युं विश।
मन्युर् होता वरुणो जातवेदाः ( मै०सं० तै०ब्रा० विश्ववेदाः)। ऋ०वे० १०.८३.२²; अ०वे० ४.३२.२²; मै०सं० ४.१२.३²: १८६.६; तै०ब्रा०
२.४.१.११²।
मन्युशमन उच्यते। अ०वे० ६.४३.१⁴, २⁴।
मन्युश् च मे भामश् च मे। वा०सं० १८.४; तै०सं० ४.७.२.१; मै०सं० २.११.२: १४१.१; का०सं०. १८.७।
मन्ये त्वा च्यवन अम् अच्युतानाम्। ऋ०वे० ८.९६.४।
मन्ये त्वा जातवेदसम्। ऋ०वे० ५.९.१³; वा०सं०का० १६.५.१२³; का०सं०. ३९.१४³; तै०ब्रा० २.४.१.५³; आप०श्रौ०सू० १९.१८.७³
मन्ये त्वा यज्ञियं यज्ञियानाम्। ऋ०वे० ८.९६.४¹।
मन्ये त्वा वृषभं चर्षणीनाम्। ऋ०वे० ८.९६.४⁴।
मन्ये त्वा सत्वनाम् इन्द्र केतुम्। ऋ०वे० ८.९६.४³
मन्ये भेजानो अमृतस्य तर्हि। अ०वे० ३.१३.६³; तै०सं० ५.६.१.४³; मै०सं० २.१३.१³: १५३.३. देखें-मेने इत्यादि।
मन्ये वां जातवेदसा यजध्यै। ऋ०वे० ७.२.७²।
मन्ये वां द्यावापृथिवी सुभोजसौ। आ०सं०.४.८¹. देखें-मन्वे वां इत्यादि।
मन्येऽहं मां तद्विद्वांसम्। कौ०ब्रा० उप० २.८³; आ०गृ०सू० १.१३.७³
मन्योः क्रोधस्य नाशनी। पा०गृ०सू० ३.१३.५². देखें-मन्योर् मृ०।
मन्योर् इयाय हर्म्येषु तस्थौ। ऋ०वे० १०.७३.१०³
मन्योर् मनसः शरव्या जायते या। ऋ०वे० १०.८७.१३³; अ०वे० ८.३.१२³; १०.५.४८³
मन्योर् मृध्रस्य (हि०गृ०सू० मृद्यस्य) नाशिनी। आप०मं०पा० २.२२.१²; हि०गृ०सू० १.१५.३². देखें-मन्योः क्रोधस्य।
मन्योर् विमन्युकस्यायम्। अ०वे० ६.४३.१³
मन्यो वज्रिन्न् अभि माम् ( अ०वे० न) आ ववृत्स्व। ऋ०वे० १०.८३.६³; अ०वे० ४.३२.६³
मन्वे नु बभ्रूणाम् अहम्। मै०सं० २.७.१३³: ९३.२. देखें-नीचे मनै।
मन्वे वां द्यावापृथिवी। अ०वे० ४.२६.१¹; वै०सू० १५.१३. देखें-मन्ये वां इत्यादि।
मन्वे वां मित्रावरुणा तस्य वित्तम्। तै०सं० ४.७.१५.२¹; मै०सं० ३.१६.५¹: १९०.१४; का०सं०. २२.१५¹. देखें-अगला।
मन्वे वां मित्रावरुणाव् ऋतावृधौ। अ०वे० ४.२९.१¹. देखें-पूर्व का।
मम गावो ममाश्वाः। कौ०सू०१३३.३¹।
मम च नाम तव च (का०सं०. ७.३¹ च छो़डती है) जातवेदः। का०सं०. ७.३¹, ११. देखें-नीचे तव च नाम।
मम चामुष्य च पाप्मानं हनोमि। पा०गृ०सू० १.३.२७।
मम चामुष्य च पाप्मा हतः। पा०गृ०सू० १.३.२८।
मम चित्तं चित्तेनान्वेहि। हि०गृ०सू० १.५.११². देखें-अगले तीन।
मम चित्तम् अनु चित्तं ते अस्तु। आप०गृ०सू० १.२१.७²; शा०गृ०सू० २.४.१²; सा०मं०ब्रा० १.२.२१²; पा०गृ०सू० १.८.८²; मा०गृ०सू० १.१०.१३²;
२२.१०². देखें-नीचे पूर्व का।
मम चित्तम् अनु चित्तेभिर् एत। अ०वे० ३.८.६²; ६.९४.२². देखें-नीचे पूर्व का लेकिन एक।
मम चित्तम् उपायसि। अ०वे० १.३४.२⁴; ३.२५.५⁴; ६.९.२⁴; ४२.३⁴; ४३.३⁴. देखें-पूर्व के तीन।
ममच् चन ते मघवन् व्यंसः। ऋ०वे० ४.१८.९¹।
ममच् चन त्वा कुषवा जगार। ऋ०वे० ४.१८.८²।
ममच् चन त्वा युवतिः परास। ऋ०वे० ४.१८.८¹।
ममच् चिद् आपः शिशवे ममृड्युः। ऋ०वे० ४.१८.८³
ममच् चिद् इन्द्रः सहसोद् अतिष्ठत्। ऋ०वे० ४.१८.८⁴।
मम ज्यैष्ठ्याय सव्रताः। वा०सं० १३.२५⁴; १४.६⁴, १५⁴, १६⁴, २७⁴; १५.२७⁴; तै०सं० ४.४.११.१⁴; मै०सं० १.६.२⁴: ८९.५; २.८.१२⁴ (द्वितीयांश):
११६.५, १३; का०सं०. १७.१०⁴ (द्वितीयांश), १४⁴, श०ब्रा० ८.७.१.६; तै०ब्रा० १.२.१.१८⁴।
मम तुभ्य च संवननम्। पा०गृ०सू० १.६.२³ देखें-तुभ्यं च।
ममत्तु त्वा दिव्यः सोम इन्द्र। ऋ०वे० १०.११६.३¹।
ममत्तु नः परिज्मा वसर्हा। ऋ०वे० १.१२२.३¹; तै०सं० २.१.११.१¹; का०सं०. २३.११¹।
ममत्तु यः सूयते पार्थिवेषु। ऋ०वे० १०.११६.३²।
ममत्तु येन निरिणासि शत्रून्। ऋ०वे० १०.११६.३⁴।
ममत्तु येन वरिवश् चकर्थ। ऋ०वे० १०.११६.३³
ममत्तु वातो अपां वृषण्वान्। ऋ०वे० १.१२२.३²; तै०सं० २.१.११.१²; का०सं०. २३.११²।
मम त्वं योनिस् तव योनिर् अस्मि। का०श्रौ०सू० ३.६.१२². देखें-ममा३
मम त्वष्टा च पूषा च। कौ०सू०१३३.३³
मम त्या द् दोषणिश्रिषम्। अ०वे० ६.९.२¹।
मम त्वा सूर उदिते। ऋ०वे० ८.१.२९¹; आ०श्रौ०सू० ७.४.३।
मम दिप्सन्ति ये धना। अ०वे० १९.४९.७²।
मम देवा विहवे सन्तु सर्वे। ऋ०वे० १०.१२८.२¹; अ०वे० ५.३.३¹; तै०सं० ४.७.१४.१¹; का०सं०. ४०.१०.१
मम देवासो अनु केतम् आयन्। ऋ०वे० ४.२६.२⁴।
ममद्धि सोमं मधुमन्तम् इन्द्र। ऋ०वे० १०.९६.१३³; अ०वे० २०.३२.३³; ऐ०ब्रा० ४.४.११; कौ०ब्रा० १७.४; आ०श्रौ०सू० ६.३.१६।
मम द्विता राष्ट्रं क्षत्रियस्य। ऋ०वे० ४.४२.१¹।
मम नाम तव च जातवेदः। तै०सं० १.५.१०.१¹; आ०श्रौ०सू० २.५.१०¹; आप०श्रौ०सू० ६.२४.४. देखें-नीचे तव च नाम।
मम नाम प्रथमं जातवेदः। तै०सं० १.५.१०.१¹; का०सं०. ७.३¹, ११; आ०श्रौ०सू० २.५.३¹; आप०श्रौ०सू० ६.२४.७; मा०श्रौ०सू० १.६.३.९¹;
हि०गृ०सू० २.४.११।
मम पद्याय वि राज। आप०मं०पा० २.९.१३. देखें-मयि दोहः, और मयि पद्यायै।
मम परे ममापरे। हि०गृ०सू० १.१५.८¹।
मम पितर् एष तेऽर्घ्यः। (ऊहस् के साथ भी, पितामह, और प्रपितामह पितर् के लिए)। मा०श्रौ०सू० ११.९.१।
मम पुत्रांश् च रक्षतु। ऋ०वे०खि० १०.१४२.६⁴, ६⁵
मम पुत्राः शत्रुहणः। ऋ०वे० १०.१५९.३¹; आप०मं०पा० १.१६.३¹ (आप०गृ०सू० ३.९.९)।
मम प्रपित्वे अपिशर्वरे वसो। ऋ०वे० ८.१.२९³
मम ब्रह्मेन्द्र याह्य् अछ। ऋ०वे० २.१८.७¹।
मम भोगाय भव। तै०सं० १.२.३.२ (चतुर्थांश), ३ (द्वितीयांश); ६.१.४.८; शा०श्रौ०सू० १८.२०.८।
मम मध्यंदिने दिवः। ऋ०वे० ८.१.२९²।
मम यातम् अनुवर्त्मान एत। अ०वे० ३.८.६⁴; ६.९४.२⁴।
मम योनिर् अप्स्व् अन्तः समुद्रे। ऋ०वे० १०.१२५.७²; अ०वे० ४.३०.७²।
मम राष्ट्रस्याधिपत्यम् एहि। ऋ०वे० १०.१२४.५⁴।
मम वशेषु हृदयानि वः कृणोमि। अ०वे० ३.८.६³; ६.९४.२³ देखें-मम व्रते और मम हृदये।
मम वाचम् एकमना जुषस्व। शा०गृ०सू० २.४.१³; सा०मं०ब्रा० १.२.२१³; पा०गृ०सू० १.८.८³; हि०गृ०सू० १.५.११³; मा०गृ०सू० १.१०.१३³ देखें-
अगला।
मम वाचम् एकव्रतो जुषस्व। आ०गृ०सू० १.२१.७³; मा०गृ०सू० १.२२.१०³ देखें-पूर्व का
मम वाचा तं सह भक्षयन्तु। आप०श्रौ०सू० ५.२५.२०²।
मम विष्णुश् च सोमश् च। कौ०सू०१३३.३¹।
मम व्रते ते हृदयं (आ०गृ०सू० शा०गृ०सू० व्रते हृदयं ते) दधामि (सा०मं०ब्रा० मा०गृ०सू० दधातु)। आ०गृ०सू० १.२१.७¹; शा०गृ०सू० २.४.१¹; सा०मं०ब्रा०
१.२.२१¹; पा०गृ०सू० १.८.८¹; २.२.१६; मा०गृ०सू० १.१०.१३¹; २२.१०¹. तुल०- बृ०दे०.७.११७. देखें-नीचे मम वशेषु।
मम समिद्धेऽहौषीः पुत्रपशूंस् त आददेऽसौ। श०ब्रा० १४.९.४.११; बृ०उप० ६.४.११।
मम समिद्धेऽहौषीः प्राणापानौ त आददेऽसौ। श०ब्रा० १४.९.४.११; बृ०उप० ६.४.११।
मम समिद्धेऽहौषीर् आशापराकाशौ त आददेऽसौ। श०ब्रा० १४.९.४.११; बृ०उप० ६.४.११।
मम स्नुषा श्वशुरस्य प्रविष्टौ। आ०श्रौ०सू० २.११.८³ देखें-अस्य स्नुषा।
मम स्वनात् कृधुकर्णो भयाते। ऋ०वे० १०.२७.५³
मम हृदये हृदयं ते अस्तु हि०गृ०सू० १.५.११¹. देखें-नीचे मम वशेषु।
ममाग्निश् चेन्द्रश् च। हि०गृ०सू० १.१५.८³
ममाग्ने वर्चो विहवेष्व् अस्तु ऋ०वे० १०.१२८.१¹; अ०वे० ५.३.१¹; तै०सं० ४.७.१४.१¹; मै०सं० १.४.१¹: ४७.१; १.४.५: ५२.११; का०सं०. ४.१४¹; ३१.१५; ४०.१०¹; का०श्रौ०सू० २.१.३¹; आप०श्रौ०सू० १.१.४; ४.८.६; ६.१६.७; २०.२; २२.१; १७.२१.१. प्रतीकः ममाग्ने वर्चः। का०सं०. ८.१६; आ०श्रौ०सू० ६.६.१६; शा०श्रौ०सू० ४.२.७, १३; १३.५.१७; वै०सू० १.१२, १४; का०श्रौ०सू० २५.१४.१९; मा०श्रौ०सू० १.४.१.७; आ०गृ०सू० ३.९.२; शा०गृ०सू० १.४.२; ३.१.८; कौ०सू० १.३३; १२.१०; २२.१४; ३८.२६; ४९.१५; ऋ०वि० ४.६.२; ममाग्ने वृ०हा०सं०.५.४९६. तुल०- बृ०दे०.८.४४. विहव्य अथवा विहवीय की तरह निर्देशित (जांचें- सूक्त)। अ०वे० ७.५.४; तै०सं० ३.१.७.३; ७.५.५.२; का०सं०. ३४.४; गो०ब्रा० २.२.२४; पं०वि०ब्रा० ९.४.१४; शा०श्रौ०सू० ४.२.७, १३; १३.५.१७; ला०श्रौ०सू० ४.१०.८; का०श्रौ०सू० २५.१४.१८; आप०श्रौ०सू० १४.१९.१० (द्वितीयांश); मा०श्रौ०सू० १.६.२.१७।
ममाजाश् चावयश् च। कौ०सू० १३३.३²।
ममानीकं सूर्यस्येव दुष्टरम्। ऋ०वे० १०.४८.३³
ममान्तुरिक्षम् उरुलोकम् (तै०सं० उरु गोपम्) अस्तु। ऋ०वे० १०.१२८.२³; अ०वे० ५.३.३³; तै०सं० ४.७.१४.१³; का०सं०. ४०.१०³
ममान्तुर् हृदये श्रितः। तै०आ० १.३१.५²।
ममामित्रान् वि विध्यत (अ०वे० १.१९.३⁵, ०तु)। अ०वे० १.१९.२⁴, ३⁵. तुल०- अमित्रान् नो वि।
ममाशीर् इत्यादिः देखें-मय्य् आशीर्।
ममासि योनिस् तव योनिर् अस्मि। तै०ब्रा० १.२.१.२०²; २.५.८.७²; ३.७.७.१०²; आप०श्रौ०सू० ५.१६.१⁴. देखें-मम त्वं योनिस्।
ममेदं सर्वम् आत्मन्वत्। कौ०सू० १३३.३⁴।
ममेद् अनु क्रतुं पतिः। ऋ०वे० १०.१५९.२³; आप०मं०पा० १.१६.२³
ममेदम् इष्टं न मिथुर्भवाति। तै०ब्रा० ३.७.५.१२²; आप०श्रौ०सू० २.२०.६²।
ममेद् असस् त्वं केवलः। अ०वे० ७.३८.४³ तुल०- यथासो मम।
ममेद् अह क्रताव् असः। अ०वे० १.३४.२³ तुल०- यथा मम क्रताव्।
ममेद् अह श्वशुरो ना जगाम। ऋ०वे० १०.२८.१²।
ममेद् इह श्रुतं हवम्। ऋ०वे० २.४१.४³; सा०वे०२.२६०³; वा०सं० ७.९³; तै०सं० १.४.५.१³; मै०सं० १.३.७³: ३२.१७; का०सं०. ४.२³; श०ब्रा०
४.१.४.७³
ममेद् उ कर्मन् करुणेऽधि जाया। अ०वे० १२.३.४७²।
ममेद् उग्र श्रुधी हवम्। ऋ०वे० ८.६.१८³
ममेद् उग्रस्य चर्कृधि। अ०वे० २०.१२७.११³; शा०श्रौ०सू० १२.१५.१.२³
ममेद् वर्धस्व सुष्टुतः। ऋ०वे० ८.६.१२³; अ०वे० २०.११५.३³; सा०वे०२.८५२³
ममेमाः सर्वा ओषधीः। कौ०सू० १३३.३³
ममेयम् अस्तु पोष्या। अ०वे० १४.१.५२¹. देखें-ध्रुवैधि।
ममेयं पृथिवी मही। हि०गृ०सू० १.१५.८²।
ममैतान् पुत्रो महता वधेन। ऋ०वे० ४.१८.७³
ममैतौ केवलाव् इति। अ०वे० ९.४.१२⁴।
ममैव कृणुतं वशे। अ०वे० ३.२५.६⁴।
ममैव पुरुषा भवन्। कौ०सू० १३३.३³
ममैव मरुतो भवन्। कौ०सू० १३३.३²।
ममैव सन् दिवि देवेष्व् अधि। का०श्रौ०सू० ३.६.१२³ देखें-अगला।
ममैव सन् वह हव्यान्य् अग्ने। तै०ब्रा० १.२.१.२०³; २.५.८.७³; ३.७.७.१०³; आ०श्रौ०सू० ५.१६.१⁵. देखें-पूर्व का।
ममैव सविता वशे। कौ०सू० १३३.३⁴।
ममैव हवम् एतन। अ०वे० ५.८.३⁵।
ममैवोपेहि पुत्रताम्। ऐ०ब्रा० ७.१७.५⁴; शा०श्रौ०सू० १५.२५⁴।
ममैष राय उप तिष्ठताम् इह। अ०वे० १८.२.३७⁴।
ममोभा द्यावापृथिवी। कौ०सू० १३३.३¹।
ममोभा मित्रावरुणा। कौ०सू० १३३.२, ३¹।
ममोभेन्द्राबृहस्पती। कौ०सू० १३३.३²।
मम्नाते इन्द्र रोदसी। ऋ०वे० ७.३१.७³
मय इवापो न तृष्यते बभूथ। ऋ०वे० १.१७५.६²; १७६.६²।
मयः कृणोषि प्रय आ च सूरये। ऋ०वे० १.३१.७⁴।
मयः पतिभ्यो जनयः (अ०वे० जनये) परिष्वजे। ऋ०वे० १०.४०.१०⁴; अ०वे० १४.१.४६⁴; आप०मं०पा० १.१.६⁴।
मयंदं (मै०सं० मा०श्रौ०सू० मयंतं) छन्दः। वा०सं० १.४.९; तै०सं० ४.३.५.१; मै०सं० २.८.२: १०७.१७; का०सं०. १७.२; श०ब्रा० ८.२.३.११;
मा०श्रौ०सू० ६.२.१।
मयस् करन् परतरे चनाहन्। ऋ०वे० १०.९५.१⁴; श०ब्रा० ११.५.१.६⁴।
मयस् तोकेभ्यस् कृधि। अ०वे० १.१३.२⁴; २६.४³
मया गावो गोपतिना सचध्वम्। अ०वे० ३.१४.६¹. तुल०- मयि गावः तथा मयि तिष्ठन्तु।
मया त्वा सयुजा युजा युनज्मि। तै०सं० ४.४.५.१; का०सं०. ४०.२।
मया दत्तेन भूतले। आ०गृ०सू० १.२.८⁴. (समालोचक टिप्पणियाँ)।
मया पत्या जरदष्टिर् यथासः। ऋ०वे० १०.८५.३६². अ०वे० १४.१.५०²; सा०मं०ब्रा० १.२.१६²; पा०गृ०सू० १.६.३²; आप०म०ब्रा० १.३.३²;
हि०गृ०सू० १.२०.१²; मा०गृ०सू० १.१०.१५⁴।
मया पत्या प्रजावती। ऋ०वे०खि० १०.८५.६³; अ०वे० १४.१.५२³; पा०गृ०सू० १.८.१९³; आप०मं०पा० १.८.९³
मया भूतान्य् अयक्षत। तै०आ० १.११.४¹।
मया वः सं सृजामसि। अ०वे० ३.१४.५⁴।
मया सो अन्नम् (अ०वे० ऽन्नम्) अत्ति यो विपश्यति। ऋ०वे० १०.१२५.४¹; अ०वे० ४.३०.४¹।
मयि कीर्तिः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि क्षत्रं वर्च आ धत्त देवीः। अ०वे० १६.१.१३². देखें-मयि वर्चो बलम्।
मयि क्षत्रं च विशश् च धारयाणि। कौ०सू० ९०.१०।
मयि क्षत्रं पर्णमणे। अ०वे० ३.५.२¹।
मयि क्षत्रं मयि रायो दधामि। मै०सं० १.६.१¹: ८६.६।
मयि गावः सन्तु गोपतौ। आ०श्रौ०सू० ३.११.६⁴. तुल०- नीचे मया गावो।
मयि गृह्णामि त्वाम् अहम्। वा०सं० २०.३२⁵. देखें-मह्यं इत्यादि।
मयि गृह्णाम्य् अक्षितम्। वा०सं० ३८.२६⁵।
मयि गृह्णाम्य् (मै०सं० ०म्य् अहम्) अग्रे अग्निम्। वा०सं० १३.१¹; तै०सं० ५.७.९.१¹, २; मै०सं० १.६.१¹: ८६.५; का०सं०. ७.१२¹; श०ब्रा०
७.४.१.२; आप०श्रौ०सू० ५.९.१; १६.२१.६; १९.११.७; २४.११.१. प्रतीकः मयि गृह्णामि का०श्रौ०सू० १७.३.२७; मा०श्रौ०सू० १.५.३.१३; ६.१.५; ८.२५; हि०गृ०सू० १.१.१५।
मयि गोत्रं हरिश्रियम्। ऋ०वे० ८.५० (वा-२).१०⁴।
मयि गोष्ठे निविशध्वम्। आ०गृ०सू० २.१०.६⁴।
मयि घोषः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि चित्तानि सन्तु ते। हि०गृ०सू० १.५.११²।
मयि त (मै०सं० ता) ऊर्क्। वा०सं० १७.१; मै०सं० २.१०.१: १३१.३; ३.३.५: ३७.१३; श०ब्रा० ९.१.२.५; का०श्रौ०सू० १८.२.२।
मयि तद् इन्द्रियं वीर्यम्। मै०सं० ४.९.१३: १३४.५. प्रतीकः मयि तत् (अथवा त्यत्)। मा०श्रौ०सू० ४.५.९. देखें-मयि त्यद्, और तुल०-
मयीन्द्रियं।
मयि तद् धस्तिवर्चसम्। अ०वे० ३.२२.५⁴।
मयि ता ऊर्क्: देखें-मयि त ऊर्क्।
मयि तिष्ठतु यो रयिः। मा०श्रौ०सू० ९.४.१⁴।
मयि तिष्ठन्तु गोपतौ। मा०श्रौ०सू० ९.४.१². तुल०- नीचे मया गावो।
मयि ते कामधरणं भूयात्। वा०सं० १२.४६; तै०सं० ४.२.४.१; मै०सं० २.७.११: ८९.६; का०सं०. १६.११; श०ब्रा० ७.१.१.८; तै०ब्रा० १.२.१.१७.
तुल०- मयि वः इत्यादि।
मयि तेज इन्द्रियम्। श०ब्रा० १४.९.४.६; बृ०उप० ६.४.६.; हि०गृ०सू० १.१३.१. प्रतीकः मयि तेजः य०ध०सू० ३.२७९।
मयि ते रायः श्रयन्ताम्। तै०सं० १.२.७.१. तुल०- मयि वो इत्यादि।
मयि ते वेष्टतां मनः। अ०वे० ६.१०२.२⁴।
मयि त्यद् इन्द्रियं बृहत् (का०सं०. तै०ब्रा० तै०आ० महत्)। वा०सं० ३८.२७¹; का०सं०. ५.२¹; ३२.१२;तै०ब्रा० ३.७.९.४¹; श०ब्रा० १४.३.१.३१;
तै०आ० ४.२१.१¹; आ०श्रौ०सू० ५.१३.६¹; शा०श्रौ०सू० ७.१६.८¹. प्रतीकः मयि त्यत् का०श्रौ०सू० २६.७.५५. देखें-मयि तद् इन्द्रियं।
मयि त्वयीदम् अस्तु त्वयि मयीदम्। सा०मं०ब्रा० २.५.११।
मयि दक्षक्रतू। आप०श्रौ०सू० ४.३.१२; आ०गृ०सू० ३.६.७; हि०गृ०सू० १.१६.२. तुल०- अगला।
मयि दक्षो मयि क्रतुः। वा०सं० ३८.२७²; मै०सं० ४.९.१३: १३४.५; तै०ब्रा० ३.७.९.४²; श०ब्रा० १४.३.१.३१; तै०आ० ४.२१.१²; शा०श्रौ०सू०
७.१६.८². तुल०- पूर्व का और देखें-मयि द्युम्न।
मयि देवा उभये साध्याश् च। अ०वे० ७.७९.२³
मयि देवा दधतु श्रियम् उत्तमाम्। वा०सं० ३२.१६³
मयि देवा द्रविणम् आ यजन्ताम्। ऋ०वे० १०.१२८.३¹; अ०वे० ५.३.५¹; तै०सं० ४.७.१४.१¹; का०सं०. ४०.१०¹।
मयि देवासोऽवृजन्न् अपि क्रतुम्। ऋ०वे० १०.४८.३²।
मयि देवेभ्यः कल्पत। ऐ०ब्रा० ८.९.१२।
मयि दोहः पद्यायै विराजः (मा०गृ०सू० विराजः कल्पताम्)। आ०गृ०सू० १.२४.२२; हि०गृ०सू० १.१३.१; मा०गृ०सू० १.९.७. देखें-नीचे मम
पद्याय।
मयि द्युम्न उत क्रतुः। का०सं०. ५.२²; आ०श्रौ०सू० ५.१३.६². देखें-मयि दक्षो।
मयि धायि सुवीर्यम्। तै०ब्रा० ३.७.९.४³; तै०आ० ४.२१.१³ देखें-मयि धेहि इत्यादि।
मयि धारयताद् रयिम्। अ०वे० ३.५.२²।
मयि धृतिः। ला०श्रौ०सू० ३.८.१२; सा०मं०ब्रा० १.३.१४।
मयि धेहि। तै०सं० ७.४.१६.१; का०सं०अ० ४.५; तै०ब्रा० ३.९.१६.२; तै०आ० ४.२.५।
मयि धेहि रुचा रुचम्। ऋ०वे०खि० १०.१२८.११⁴; वा०सं० १८.४८⁴; तै०सं० ५.७.६.४⁴; मै०सं० ३.४.८⁴: ५६.४; का०सं०. ४०.१३⁴।
मयि धेहि सुवीर्यम्। मै०सं० ४.९.१३: १३४.६. देखें-मयि धायि।
मयि पद्यायै विराजो दोहः। शा०श्रौ०सू० ४.२१.३; शा०गृ०सू० ३.७.५; पा०गृ०सू० १.३.१२. देखें-नीचे मम पद्याय।
मयि पर्वतपूरुषम्। आप०मं०पा० २.९.१. (आप०गृ०सू० ५.१२.११); हि०गृ०सू० १.११.५³
मयि पर्वतभेषजम्। आप०मं०पा० २.९.१।
मयि पर्वतवर्चसम्। आप०मं०पा० २.९.१।
मयि पर्वतायुषम्। आप०मं०पा० २.९.१।
मयि पुष्टिं (अ०वे० पुष्टं) पुष्टपतिर् दधातु। अ०वे० ७.१९.१⁴; १९.३१.६²; मै०सं० २.१३.२३⁴: १६९.५; का०सं०. १३.१५, १६⁴; ४०.१⁴; तै०आ० १०.६७.२⁴; महा०ना०उप० २०.१⁴; आप०श्रौ०सू० १४.२८.४⁴; आ०गृ०सू० १.२.५⁴ (समालोचक टिप्पणियाँ); सा०मं०ब्रा० २.४.७³ तुल०- अगला।
मयि पुष्टिं पुष्टिपत्नी दधातु। का०सं०. ८.१७⁴. तुल०- पूर्व का।
मयि पुष्यत यद् वसु। अ०वे० ३.१४.२⁴।
मयि प्रजाम्। तै०सं० ३.३.१.२ (तृतीयांश); तै०आ० ४.४२.२ (तृतीयांश); तै०आ० १०.४४ (तृतीयांश); आ०गृ०सू० १.२१.४ (तृतीयांश);
हि०गृ०सू० १.८.६।
मयि प्रजां प्रजापतिः स्वाहा। सा०मं०ब्रा० २.४.७⁴।
मयि प्रजां मय्य् आयुर् (का०सं०. मयि पुष्टिं; तै०सं० मयि वर्चो) दधामि। अ०वे० ७.८२.२³; तै०सं० ५.७.९.१³; का०सं०. ७.१२³
मयि प्राणांस् त्वयि मनसा जुहोमि स्वाहा। श०ब्रा० १४.९.४.२३. बृ०उप० ६.४.२३।
मयि प्राणापानौ। वा०सं० ३६.१; ऐ०ब्रा० ३.८.९; गो०ब्रा० २.३.६; आ०श्रौ०सू० १.५.१७; वै०सू० १९.९; आप०श्रौ०सू० २४.१२.८।
मयि बध्नामि वो मनः। सा०मं०ब्रा० २.२.८⁴. तुल०- मयि वो रमतां।
मयि ब्रह्म च तपश् च धारयाणि। कौ०सू० ९०.९।
मयि भगः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि भद्रम्। शा०श्रौ०सू० ५.१.१०।
मयि भर्गः। गो०ब्रा० १.५.१५, १६; श०ब्रा० १२.३.४.६; ऐ०आ० ५.१.५.८; शा०श्रौ०सू० ५.१.१०; वै०सू० २१.९; का०श्रौ०सू० १३.१.१२।
मयि भुक्तिः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि भुजः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि भूतिः। शा०श्रौ०सू० ५.१.१०।
मयि महः। गो०ब्रा० १.५.१७, १७; श०ब्रा० १२.३.४.६; वै०सू० २१.९; का०श्रौ०सू० १३.१.१२; आप०मं०पा० २.९.११ (आप०गृ०सू० ५.१३.६)।
मयि महान्। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि मेधाम्। तै०सं० ३.३.१.२ (तृतीयांश); तै०आ० ४.४२.२ (तृतीयांश); तै०आ० १०.४४ (तृतीयांश); आ०श्रौ०सू० १३.८.१०; आ०गृ०सू०
१.२१.४ (तृतीयांश); हि०गृ०सू० १.८.६. तुल०- त्वयि इत्यादि।
मयि यशः। गो०ब्रा० १.५.१५, १८; श०ब्रा० १२.३.४.६; ऐ०आ० ५.१.५.८; शा०श्रौ०सू० ५.१.१०; वै०सू० २१.९; का०श्रौ०सू० १३.१.१२;
आप०मं०पा० २.९.११।
मयि रमः। ला०श्रौ०सू० ३.८.१२; सा०मं०ब्रा० १.३.१४।
मयि रमध्वम्। ला०श्रौ०सू० ३.८.१२. देखें-मयि रमस्व।
मयि रमन्तां ब्रह्मचारिणः। कौ०सू० ५६.१४।
मयि रमस्व। सा०मं०ब्रा० १.३.१४; ७.११; गो०गृ०सू० ३.४.२५. देखें-मयि रमध्वम्।
मयि रमो देवानां तेजसे ब्रह्मवर्चसाय। का०श्रौ०सू० १३.२.१९⁴।
मयि रायो मयि रक्षः (दक्षः?)। मै०सं० ४.९.१३: १३४.५।
मयि रुक्। तै०आ० ४.६.२; ५.५.३।
मयि रुचं धाः (का०सं०. देहि)। मै०सं० १.५.२: ६८.७; १.५.९: ७७.११; का०सं०. ६.९; ७.६. देखें-रुचं मयि धेहि।
मयि वः कामधरणं भूयात् (शा०श्रौ०सू० भूयात् छो़डता है)। वा०सं० ३.२७; श०ब्रा० २.३.४.३४; शा०श्रौ०सू० २.१२.४. तुल०- मयि ते इत्यादि।
मयि वर्चो अथो यशः। अ०वे० ६.६९.३¹; आ०सं०.३.७¹; कौ०सू० ६८.७. प्रतीकः मयि वर्चः सा०वि०ध०३.७.८; ९.५।
मयि वर्चो बलम् ओजो नि धत्त। तै०सं० ५.६.१.२⁴; मै०सं० २.१३.१⁴: १५२.६; ऐ०ब्रा० ८.६.१०⁴. देखें-मयि क्षत्रं वर्च।
मयि वसुः पुरूवसुः। तै०सं० ३.२.१०.२; ऐ०ब्रा० २.२७.३; आ०श्रौ०सू० ५.६.१. प्रतीकः मयि वसुः आप०श्रौ०सू० १२.२१.५. देखें-नीचे अयं वसुः
इत्यादि।
मयि वसुर् विदद्वसुः। तै०स० ३.२.१०.२; ऐ०ब्रा० २.२७.६; आ०श्रौ०सू० ५.६.७. देखें-नीचे अयं वसुर् इत्यादि।
मयि वसुः संयद्वसुः। तै०सं० ३.२.१०.२; ऐ०ब्रा० २.२७.२; आ०श्रौ०सू० ५.६.११। देखें-अयं वसुः इत्यादि।
मयि वाग् अस्तु धर्णसिः। तै०ब्रा० २.७.१६.४²।
मयि वो रमतां मनः। अ०वे० ७.१२.४⁴. तुल०- मयि बध्नामि।
मयि वो रायः श्रयन्ताम्। तै०सं० १.५.६.२, ४; मै०सं० १.५.२: ६९.१; का०सं०. ७.१ (द्वितीयांश), ७, ८; ला०श्रौ०सू० ३.६.३. तुल०- मयि ते
इत्यादि।
मयि श्रद्धा। आप०श्रौ०सू० ६.५.३।
मयि श्रयस्व। आप०श्रौ०सू० ६.३.८।
मयि श्रीः। ऐ०आ० ५.१.५.८; शा०श्रौ०सू० ५.१.१०; सा०वि०धा० ३.१.३।
मयि श्रीः श्रयतां यशः। ऋ०वे०खि० ५.८७.१०⁴. देखें-यशः श्रीः।
मयि श्लोकः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि सजाता रमतिर् वो अस्तु। अ०वे० ६.७३.२⁴, ३⁴।
मयि संज्ञानम् अस्तु वः। अ०वे० ३.१४.४⁴।
मयि सत्यं गोषु मे व्रतम्। का०श्रौ०सू० ४.१५.५।
मयि सं ब्रह्म कर्दम। ऋ०वे०खि० ५.८७.११²।
मयि सर्वम्। गो०ब्रा० १.५.१५, १९; श०ब्रा० १२.३.४.६; वै०सू० २१.९; का०श्रौ०सू० १३.१.१२।
मयि सामीच्यम् अस्तु ते। हि०गृ०सू० १.५.११³
मयि सूर्यो भ्राजो दधातु। तै०सं० ३.३.१.२; तै०आ० ४.४२.२; तै०आ० १०.४४; आ०गृ०सू० १.२१.४।
मयि स्तोभः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि स्तोमः। ऐ०आ० ५.१.५.८।
मयि स्वधृतिः। ला०श्रौ०सू० ३.८.१२; सा०मं०ब्रा० १.३.१४।
मयि स्वाहा। तै०आ० १.३१.६।
मयीदम् इन्द्र इन्द्रियं दधातु। वा०सं० २.१०¹; श०ब्रा० १.८.१.४२¹; शा०श्रौ०सू० ४.९.१¹. प्रतीकः मयीदम् का०श्रौ०सू० ३.४.२१. देखें-अस्मास्व् इन्द्र
तथा अगला।
मयीन्द्र इन्द्रियं दधातु। तै०सं० ३.३.१.२; तै०आ० ४.४२.२; तै०आ० १०.४४; आ०गृ०सू० १.२१.४।
मयीन्द्रियं वीर्यम्। आप०मं०पा० २.९.११. तुल०- मयि तद् इन्द्रियं।
मयीन्द्रीयं ज्यैष्ठ्यं श्रैष्ठ्यम् अग्निर् दधातु स्वाहा। जै०ब्रा० २.६७ (६८). तुल०- मय्य् अग्निस्।
मयुः प्राजापत्यः। वा०सं० २४.३१; तै०सं० ५.५.१२.१; मै०सं० ३.१४.१२: १७४.११; का०सं०अ० ७.२।
मयुं ते शुग् ऋच्छतु (का०सं०. ते क्षुत्)। वा०सं० १३.४७; मै०सं० २.७.१७: १०२.११; का०सं०. १६.१७; श०ब्रा० ७.५.२.३२।
मयुम् आरण्यम् अनु ते दिशामि। तै०सं० ४.२.१०.१³; मै०सं० २.७.१७³: १०२.१०. देखें-अगला।
मयुं पशुं मेधम् अग्ने जुषस्व। वा०सं० १३.४७³; का०सं०. १६.१७³; श०ब्रा० ७.५.२.३२. देखें-पूर्व का।
मयैतां मांस्तां भ्रियमाणा। तै०आ० ६.१२.१¹।
मयो दधे मेधिरः पूतदक्षः। ऋ०वे० ३.१.३¹; ऐ०ब्रा० ७.७.२।
मयो दात्रे भूयात्। मै०सं० १.९.४ (पञ्चमांश): १३३.१५, १९; १३४.४१ १०, १५. देखें-आयुर् दात्र।
मयो नो भूतोतिभिर् मयोभुवः। ऋ०वे० ८.२०.२४³
मयोभुवा सरथा यातम् अर्वाक्। ऋ०वे० ५.४३.८³
मयोभुवा सुप्रणीती गमेम। ऋ०वे० ५.४२.१८²; ४३.१७²; ७६.५²; ७७.५²।
मयोभुवो जरिता जोहवीति। ऋ०वे० ५.४३.१⁴।
मयोभुवो नो अर्वन्तो नि पान्तु। ऋ०वे० ७.४०.६³
मयोभुवो ये अमिता महित्वा। ऋ०वे० ५. ५८.२³
मयोभुवो वृष्टयः सन्त्व् अस्मे। ऋ०वे० ७.१०१.५³; का०सं०. २०.१५³ देखें-मयोभुर् वातो विश्व०।
मयोभूर् अद्विषेण्यः। ऋ०वे० १.१८७.३³; का०सं०. ४०.८³
मयोभूर् वातो अभि वातूस्राः (का०सं०अ० वात्य् उस्राः)। ऋ०वे० १०.१६९.१¹; तै०सं० ७.४.१७.१¹; का०सं०अ० ४.६¹; तै०ब्रा० ३.८.१८.३;
आप०श्रौ०सू० २०.१२.२; आ०गृ०सू० २.१०.५. प्रतीकः मयोभूर् वातः शा०गृ०सू० ३.९.५; ऋ०वि० ४.२०.४; मयोभूः शा०गृ०सू० ३.११.१५; पा०गृ०सू० ३.९.७. तुल०- बृ०दे०.८.७२।
मयोभूर् वातो विश्वकृष्टयः सन्त्व् अस्मे। तै०आ० १.२९.१³ देखें-मयोभुवो वृष्टयः।
मयोभूः शंतमा यद् ध्रुदो (भाष्य धृदो)ऽसि। तै०ब्रा० २.५.६.४²।
मयो मह्यं (तै०ब्रा० मह्यम् अस्तु) प्रतिग्रहीते (शा०श्रौ०सू० प्रतिगृह्णते)। वा०सं० ७.४७; मै०सं० १.९.४ (पञ्चमांश): १३३.१५, २०; १३४.४, १०,
१५; श०ब्रा० ४.३.४.२८; तै०ब्रा० २.२.५.४; शा०श्रौ०सू० ७.१८.१. देखें-वयो दात्रे तथा हयो दात्र।
मयोषितानि यानि वै। नि० १४.६⁴।
मयोऽसि। वा०सं० २२.१९; मै०सं० ३.१२.४: १६१.८; का०सं०अ० १.३: पं०वि०ब्रा० १.७.१; श०ब्रा० १३.१.६.१; हि०गृ०सू० १.१२.३।
मय्य् अग्निस् तेजो दधातु। तै०सं० ३.३.१.२; तै०आ० ४.४२.२; तै०आ० १०.४४; आ०गृ०सू० १.२१.४. तुल०- मयीन्द्रीयं ज्यैष्ठ्यं।
मय्य् अग्रे अग्निं गृह्णामि। अ०वे० ७.८२.२¹. प्रतीकः मय्य् अग्रे वै०सू० ५.१६; कौ०सू० ५७.२१।
मय्य् अस्तु शरदः शतम्। शा०श्रौ०सू० १७.१२.१⁴।
मय्य् अहं तं परि गृह्णामि देवम्। अ०वे० १२.२.३३³
मय्य् आशीर् (का०सं०. ममाशीर्) अस्तु मयि देवहूतिः। ऋ०वे० १०.१२८.३²; अ०वे० ५.३.५²; तै०सं० ४.७.१४.१²; का०सं०. ४०.१०²।
मय्य् एव तन्वं मम। मै०सं० ४.१२.१⁴: १७९.१३; नि० १०.१८⁴. देखें-अगला।
मय्य् एवास्तु मयि श्रुतम्। अ०वे० १.१.२⁴, ३⁴. देखें-पूर्व का।
मरीचयः स्वायंभुवाः। तै०आ० १.२७.२¹।
मरीचयोऽनु धावत। अ०वे० ५.२१.१०²।
मरीचीनां पदम् इच्छन्ति वेधसः। ऋ०वे० १०.१७७.१⁴; तै०आ० २.११.११⁴; १३.२⁴; जै०उप०ब्रा० ३.३५.१⁴।
मरीचीर् उप संनुद। तै०आ० ४.३९.१⁴।
मरीचीर् धूमान् प्र विशानु पाप्मन्। अ०वे० ६.११३.२¹।
मरीचीर् वा या अनुसंचरन्ति। अ०वे० ४.३८.५²।
मरीचीर् विप्रुडुभिः (मै०सं० ०प्रुषा)। वा०सं० २५.९; मै०सं० ३.१८.८: १८०.१।
मरीच्यात्मानो अद्रुहः (तै०आ० १.२१.१², अदुः)। तै०आ० १.१.२²; २१.१²।
मरुत ऋञ्जती शरुः। ऋ०वे० १.१७२.२²।
मरुतः कृष्वावसे नो अद्य। ऋ०वे० ६.२१.९²।
मरुतः क्व सुविता। ऋ०वे० १.३८.३²।
मरुतः परिवेष्टारः ऐ०ब्रा० ८.२१.१४¹; श०ब्रा० १३.५.४.६¹; शा०श्रौ०सू० १६.९.१६¹; महाभारत १२.२९.१८¹।
मरुतः पर्यध्वं स्वाहा। आप०मं०पा० २.१३.७⁴।
मरुतः पर्वतानाम् अधिपतयस् ते मावन्तु। अ०वे० ५.२४.६. प्रतीकः मरुतः पर्वतानाम् वै०सू० ८.१३. देखें-मरुतो गणानाम्।
मरुतः पिबत ऋतुना। ऋ०वे० १.१५.२¹।
मरुतः पूषणो भगः। ऋ०वे० १०.९३.४⁴।
मरुतः पृश्निमातरः। जै०ब्रा० २.१८० (१७९). तुल०- पृषदश्वा।
मरुतः पोतारः पोत्रात्। मा०श्रौ०सू० २.३.६.१७. देखें-अगला।
मरुतः पोत्रात् (अ०वे० पोत्रात् त्रिष्टुभः स्वर्गाद् ऋतुना सोमं पिबन्तु)। अ०वे० २०.२.१; वै०सू० १९.२३; (२०.१); का०श्रौ०सू० ९.८.१२;
आप०श्रौ०सू० ११.१९.८. देखें-पूर्व का।
मरुतः प्रतिहर्तारः। तै०सं० ३.३.२.१।
मरुतश् च म (मै०सं० मा) इन्द्रश् च मे। वा०सं० १८.१७; तै०सं० ४.७.६.२; मै०सं० २.११.५: १४२.१६; का०सं०. १८.१०।
मरुतश् च रिशादसः। वा०सं० ३.४४²; श०ब्रा० २.५.२.२१². देखें-मरुतो यज्ञ०।
मरुतः शर्म यछत। ऋ०वे० ७.५९.१⁴।
मरुतः शृणुता हवम्। ऋ०वे० १.८६.२³; तै०सं० ४.२.११.२³
मरुतस् तज् जुजुष्टन। ऋ०वे० ७.५९.९²; अ०वे० ७.७७.१²; तै०सं० ४.३.१३.३²; मै०सं० ४.१०.५²: १५४.७; का०सं० २१.१३²।
मरुतस् ते गोप्तारः। तै०सं० ४.४.५.२; मै०सं० २.८.१४: ११७.११।
मरुतस् ते देवा अधिपतयः। वा०सं० १५.१३; तै०सं० ४.४.२.२; मै०सं० २.८.९: ११४.२; का०सं०. १७.८; श०ब्रा० ८.६.१.८।
मरुतस् त्रिणवे स्तुतम्। तै०ब्रा० २.६.१९.२². देखें-त्रिणवे।
मरुतस् त्वेषसंदृशः। शा०श्रौ०सू० ३.५.११¹।
मरुतः संरराणाः। वा०सं० १७.१⁴; तै०सं० ४.६.१.१⁵; ५.४.४.१; मै०सं० २.१०.१⁴: १३१.३; का०सं०. १७.१७⁴; श०ब्रा० ९.१.२.५।
मरुतः सदोहविर्धानैः (तै०आ० ०धानाभ्याम्)। मै०सं० १.९.२: १३२.२; तै०आ० ३.८.१. देखें-अदितिः सदो
०।
मरुतः सप्तमे। वा०सं० ३९.६।
मरुतः सप्ताक्षरया सप्तपदं (का०सं० में छूटा हुआ) शक्वरीम् उदजयन्। मै०सं० १.११.१०: १७२.२; का०सं०. १४.४. देखें-अगले किन्तु दो।
मरुतः सप्ताक्षरयोष्णिहम् उदजयन्। मै०सं० १.११.१०: १७२.१३; का०सं०. १४.४।
मरुतः सप्ताक्षराम्। मै०सं० १.११.१०: १७१.१५; का०सं०. १४.४।
मरुतः सप्ताक्षरेण सप्त ग्राम्यान् पशून् उद् अजयंस् तान उज् जेषम् (तै०सं० ०क्षरेण सप्तपदं शक्वरीम् उद् अजयन्)। वा०सं० ९.३२; तै०सं०
१.७.११.१. देखें-पूर्व के दो।
मरुतः सूर्यत्वचः। अ०वे० १.२६.३²; का०सं०. २०.१५²; तै०आ० १.४.३². देखें-कवयः सूर्य०।
मरुतः सोमपीतये। ऋ०वे० १.२३.१०²; ८.९४.३³, ९³; तै०सं० ४.७.१२.१⁴।
मरुतां शर्धोऽसि। आप०श्रौ०सू० १.२३.१।
मरुतां शृण्व आयताम् उपब्दिः। ऋ०वे० १.१६९.७²।
मरुतां सप्तमी। वा०सं० २५.४; तै०सं० ५.७.२१.१; मै०सं० ३.१५.४: १७९.१; का०सं०अ० १३.११।
मरुतां स्कन्धाः। वा०सं० २५.६; मै०सं० ३.१५.६: १७९.७।
मरुतां च विहायसाम। ् तै०सं० १.२७.६⁴।
मरुतां त्वौजसे। वा०सं० ७.३६; श०ब्रा० ४.३.३.९, १४; का०श्रौ०सू० १०.३.३।
मरुताम् अधा महः। ऋ०वे० ५.५२.३³
मरुताम् आधिपत्यम्। वा०सं० १४.२५; तै०सं० ४.३.९.२; मै०सं० २.८.५: १०९.१५; का०सं०. १७.४; २१.१; श०ब्रा० ८.४.२.८।
मरुताम् उग्रा नप्तिः। अ०वे० ९.१.३⁴, १०⁴।
मरुताम् एति धृष्णुया। ऋ०वे० १.२३.११²।
मरुताम् ओजसा (शा०श्रौ०सू० ओजसा सह)। तै०ब्रा० १.७.८.४; शा०श्रौ०सू० ८.१६.१।
मरुताम् ओजसे स्वाहा। वा०सं० १०.२३; तै०सं० १.८.१५.२; का०सं०. १५.८; श०ब्रा० ५.४.३.१७. देखें-मरुतां बलाय।
मरुताम् ओज (मै०सं० मा०श्रौ०सू० ओजः; का०सं०. ओजस्) स्थ। तै०सं० १.८.११.१; मै०सं० २.६.७: ६८.३; का०सं०. १५.६; तै०ब्रा० १.७.५.२; आप०श्रौ०सू० १८.१३.७; मा०श्रौ०सू० ९.१.२।
मरुतां पितर् उत तद् गृणीमः। का०सं०. १३.९². देखें-अगला।
मरुतां पितस् तद् अहं गृणामि (मै०सं० गृणे ते)। तै०सं० ३.३.९.१²; मै०सं० २.५.१०²: ६१.१०. देखें-पूर्व का।
मरुतां पिता पशूनाम् अधिपतिः स मावतु। अ०वे० ५.२४.१२।
मरुतां पुरुतमम् अपूर्व्यम्। ऋ०वे० ५.५६.५³
मरुतां पृत्सुतिर् हासमाना। ऋ०वे० १.१६९.२³
मरुतां पृषतय स्थ। तै०सं० १.१.१३.१; तै०ब्रा० ३.३.९.४; आप०श्रौ०सू० ३.६.६. देखें-अगला।
मरुतां पृषतीर् (वा०सं०का० पृषतीम्) गच्छ। वा०सं० २.१६; वा०सं०का० २.४.३; श०ब्रा० १.८.३.१५. प्रतीकः मरुताम् का०श्रौ०सू० ३.६.४. देखें-पूर्व का।
मरुतां पृषती वशा। का०सं० १.१२¹; ३१.११।
मरुतां प्रसवे (वा०सं० श०ब्रा० प्रसवेन) जय (तै०सं० जयत)। वा०सं० १०.२१; तै०सं० १.७.८.१; मै०सं० ४.४.५: ५५.१६; का०सं०. १५.८;
श०ब्रा० ५.४.३.८; मा०श्रौ०सू० ९.१.३. प्रतीकः मरुताम् का०श्रौ०सू० १५.६.१८।
मरुतां प्रसवे जेषम्। तै०सं० १.८.१५.१; तै०ब्रा० १.७.९.३; आप०श्रौ०सू० १८.१७.५. देखें-सपत्नहा मरुतां।
मरुतां प्रसवेन इत्यादिः देखें-पूर्व का एक छो़डकर।
मरुतां प्राणस् ते ते प्राणं ददतु येषां प्राणस् तेभ्यो वस् स्वाहा। का०सं०. ११.७।
मरुतां बलाय स्वाहा। मै०सं० २.६.१२: ७१.१३; ४.४.६: ५७.२. देखें-मरुताम् ओजसे।
मरुतां मन इच्छतः। अ०वे० ४.१५.१५³
मरुतां मन्वे अधि नो (अ०वे० मे) ब्रुवन्तु। अ०वे० ४.२७.१¹; तै०सं० ४.७.१५.४¹; मै०सं० ३.१६.५¹: १९१.१०; का०सं०. २२.१५¹।
मरुतां महिमा सत्यो अस्ति। ऋ०वे० १.१६७.७²।
मरुतो अस्तु मर्त्यः। ऋ०वे० १.८६.७²।
मरुतो अहिभानवः। ऋ०वे० १.१७२.१³
मरुतो गणानाम् अधिपतयः। (तै०ब्रा० ०नां पतयः)। तै०सं० ३.४.५.१; तै०ब्रा० ३.११.४.२; पा०गृ०सू० १.५.१०. देखें-मरुतः पर्वतानाम्।
मरुतो गन्त गृणतो वरस्याम्। ऋ०वे० ६.४९.११²।
मरुतो गृहमेधिनो (मा०श्रौ०सू० ०मेधान्) यज। श०ब्रा० २.५.३.९, १४; मा०श्रौ०सू० १.७.५.२३।
मरुतो घ्नन्त्व् ओजसा। अ०वे० ३.१.६²।
मरुतो जज्झतीर् इव। ऋ०वे० ५.५२.६⁴; नि० ६.१६।
मरुतो देवता। वा०सं० १४.२०; तै०सं० १.८.१३.१; ४.३.७.२; मै०सं० १.५.४: ७१.१२; २.८.३: १०८.१८; २.१३.२०: १६५.१४; का०सं०. १५.७;
१७३.; ३९.७, १३।
मरुतो देवा इह श्रवन्न् इह सोमस्य मत्सन्। शा०श्रौ०सू० ८.२३.१।
मरुतो देवाः सोमस्य मत्सन्। शा०श्रौ०सू० ८.२३.१।
मरुतो नपातोऽपां क्षयाः पर्वतानां ककुभः श्येना अजिराः पं०वि०ब्रा० १.२.५. प्रतीकः मरुतः ला०श्रौ०सू० १.१०.४. तुल०- श्येना अजिरा तथा तै०ब्रा० ३.७.९.१।
मरुतोऽपश् च बर्हिश् च। का०सं० ९.१०. तुल०- नीचे अदितिर् अपश्।
मरुतो बलेन। वा०सं० ३९.९।
मरुतो ब्रह्मार्चत। ऋ०वे० ८.८९.३²; सा०वे०१.२५७²; वा०सं० ३३.९६²।
मरुतो मा गणैर् अवन्तु प्राणापानायायुषे वर्चस ओजसे तेजसे स्वस्तये सुभूतये स्वाहा। अ०वे० १९.४५.१०।
मरुतो माप भूतन। ऋ०वे० ७.५९.१०²; तै०सं० ४.३.१३.५; मै०सं० ४.१०.५²: १५४.१२; का०सं०. २१.१३²।
मरुतो मारुतस्य नः। ऋ०वे० ८.२०.२३¹।
मरुतो मृडयन्तु नः। ऋ०वे० १.२३.१२³
मरुतो यज। श०ब्रा० २.५.२.३८; आप०श्रौ०सू० १९.१९.१५; मा०श्रौ०सू० ५.१.७.८।
मरुतो यज्ञवाहसः। तै०सं० १.८.३.१²; मै०सं० १.१०.२²: १४१.१०; का०सं०. ९.४². देखें-मरुतश् च रिशा०।
मरुतो यद् ध वो दिवः। ऋ०वे० ८.७.११¹; तै०सं० १.५.११.१¹; २.१.११.१; ३.१४.४; मै०सं० ४.१०.४¹: १५३.१; ४.११.२: १६८.३; ४.११.४:
१७०.१३; का०सं०. ८.१७¹; ९.१९¹; २१.१३; मा०श्रौ०सू० ५.१.६.४३।
मरुतो यद् ध वो बलम्। ऋ०वे० १.३७.१२¹; मै०सं० ४.११.४¹: १७१.५; मा०श्रौ०सू० ५.१.७.११. प्रतीकः मरुतो यद् ध। शा०श्रौ०सू० ३.१४.६।
मरुतो यन्तु सेनया। अ०वे० ३.१९.६⁵।
मरुतो यम् अवथ वाजसातौ। ऋ०वे० ६.६६.८²।
मरुतो यस्य हि क्षये। ऋ०वे० १.८६.१¹; अ०वे० २०.१.२¹; वा०सं० ८.३१¹; तै०सं० ४.२.११.१¹; ऐ०ब्रा० ५.२१.१७; ६.१०.३; ७.९.८; कौ०ब्रा०
२६.१७; २८.३; गो०ब्रा० २.२.२०; श०ब्रा० ४.५.२.१७¹; आ०श्रौ०सू० २.११.१४; १७.१५; ५.५.१८; आप०श्रौ०सू० ९.१९.१३; बृ०ध०पु० ३.३३१. प्रतीकः
मरुतो यस्य हि आ०श्रौ०सू० ८.११.४; मरुतो यस्य। शा०श्रौ०सू० ७.४.८; १०.११.९; मरुतः का०श्रौ०सू० २५.१०.१६; वृ०हा०सं०.८.७०।
मरुतो वर्षयन्तु। तै०सं० ३.५.५.२।
मरुतो विप्रो अक्षरत्। ऋ०वे० ८.७.१²।
मरुतो वीडुपाणिभिः। ऋ०वे० १.३८.११¹।
मरुतो वृत्रहं शवः। ऋ०वे० ६.४८.२१⁴।
मरुतो वृत्रहन्तमम्। ऋ०वे० ८.८९.१²; सा०वे०१.२५८²; वा०सं० २०.३०²; तै०ब्रा० २.५.८.४²; वै०सू० ३०.१६²।
मरुतो हेतिम् इच्छत। कौ०सू० १२८.४⁴।
मरुत्तस्यावसन् गृहे। ऐ०ब्रा० ८.२१.१४²; श०ब्रा० १३.५.४.६²; शा०श्रौ०सू० १६.९.१६². तुल०- महाभारत १२.२९.१८²।
मरुत्वं इन्द्र वृषभो इत्यादिः देखें-मरुत्वां इत्यादि।
मरुत्वती धृषती जेषि शत्रून्। ऋ०वे० २.३०.८²।
मरुत्वतीयम् उक्थम् अव्यथायै (का०सं०. ०थाय; तै०सं० ०थयत्) स्तभ्नातु (मै०सं० ०नोतु)। वा०सं० १५.१२; तै०सं० ४.४.२.२; मै०सं० २.८.९:
११३.१६; का०सं०. १७.८; श०ब्रा० ८.६.१.७।
मरुत्वतीयश् च मे निष्केवल्यश् (का०सं०. महेन्द्रीयश्) च मे। वा०सं० १८.२०; तै०सं० ४.७.७.२; मै०सं० २.११.५: १४३.६; का०सं०. १८.११।
मरुत्वते गिरिजा एवयामरुत्। ऋ०वे० ५.८७.१²; सा०वे०१.४६२²।
मरुत्वते च मत्सरः। ऋ०वे० ९.६५.१०²; सा०वे०१.४६९²; २.१५३²; पं०वि०ब्रा० ६.१०.१०।
मरुत्वते तुभ्यं राता हवींषि। ऋ०वे० ३.३५.७⁴।
मरुत्वतो अप्रतीतस्य जिष्णोः। ऋ०वे० ५.४२.६¹।
मरुत्वन्तं वृषभं वावृधानम्। ऋ०वे० ३.४७.५¹; ६.१९.११¹; वा०सं० ७.३६; तै०सं० १.४.१७.१; मै०सं० १.३.२१¹: ३७.१३; का०सं०. ४.८¹; श०ब्रा०
४.३.३.१४¹; तै०ब्रा० २.८.३.४¹. प्रतीकः मरुत्वन्तुम् का०श्रौ०सू० १०.३.६; आप०श्रौ०सू० १३.२.४।
मरुत्वन्तं सख्याय हवामहे (सा०वे० हवेमहि)। ऋ०वे० १.१०.१.१⁴-७⁴; सा०वे०१.३८०⁴।
मरुत्वन्तं हवामह। ऋ०वे० १.२३.७¹; ८.७६.६²।
मरुत्वन्तं न वृञ्जसे। ऋ०वे० ८.७६.१³
मरुत्वन्तम् ऋजीषिणम्। ऋ०वे० ८.७६.५¹।
मरुत्वन्ता जरितुर् गच्छथो हवम्। ऋ०वे० ८.३५.१३²-१५²।
मरुत्वन्तो मत्सरा इन्द्रिया हयाः। ऋ०वे० ९.१०७.२५³; सा०वे०१.५२२³
मरुत्वां अस्तु गणवान् सजातवान् (आ०श्रौ०सू० सुजातैः)। तै०ब्रा० २.४.६.१२²; आ०श्रौ०सू० २.११.८²।
मरुत्वां इन्द्र मीढ्वः। ऋ०वे० ८.७६.७¹; ऐ०ब्रा० ५.६.१३; कौ०ब्रा० २३.६; आ०श्रौ०सू० ८.८.२; शा०श्रौ०सू० १०.८.६।
मरुत्वां (मै०सं० ०वं) इन्द्र वृषभो रणाय। ऋ०वे० ३.४७.१¹; वा०सं० ७.३८¹; वा०सं०का० २८.१०¹; तै०सं० १.४.१९.१¹; मै०सं० १.३.२२¹:
३८.१; का०सं०. ४.८¹; ऐ०ब्रा० ५.४.१४; कौ०ब्रा० २३.१; ऐ०आ० १.२.२.१३; ५.१.१.८; नि० ४.८¹. प्रतीकः मरुत्वां इन्द्र वृषभः। शा०श्रौ०सू० १०.६.९; मरुत्वां इन्द्रः आ०श्रौ०सू० ७.११.२५; ८.१२.१७; ९.७.३१; आप०श्रौ०सू० १३.८.२; वृ०हा०सं०.६.३२; मरुत्वान् बृ०ध०सू० ९.३२१।
मरुत्वान् नो भवत्व् इन्द्र ऊती। ऋ०वे० १.१००.१⁴-१५⁴; तै०ब्रा० २.८.३.६⁴।
मरुत्सु विश्वभानुषु। ऋ०वे० ४.१.३⁵; ८.२७.३⁴; का०सं०. २६.११⁵।
मरुत्सु वो दधीमहि। ऋ०वे० ५.५२.४¹।
मरुत्स्तोत्रस्य वृजनस्य गोपाः। ऋ०वे० १.१०१.११¹।
मरुत्स्तोत्रो मरुद्गणः। शा०श्रौ०सू० ८.१६.१।
मरुत्स्व् इन्द्रे यशसं कृधी नः। ऋ०वे० ७.४२.५²।
मरुद्गणे वृजने मन्म धीमहि। ऋ०वे० १०.६६.२³
मरुद्भिः परिश्रीयस्व। श०ब्रा० १४.१.३.२७. तुल०- स्वाहा मरुद्भिः।
मरुद्भिः प्रच्युता मेघाः। अ०वे० ४.१५.७³-९³
मरुद्भिर् अग्न (मै०सं० अग्ना) आ गहि। ऋ०वे० १.१९.१³-९³; सा०वे०१.१६³; मै०सं० ४.११.२³: १६७.७; कौ०सू० १२७.७³; नि० १०.३६³, ३७³ मरुद्भिर् इत् सनिता वाजम् अर्वा। ऋ०वे० ७.५६.२३⁴।
मरुद्भिर् इन्द्र सखिभिः सुतं नः (नि० सखिभिः सजोषाः)। ऋ०वे० ३.५१.८²; नि० ५.१५ ( तुल०- रोथ का एर्लोतेरुन्गने पृ० ६५)।
मरुद्भिर् इन्द्र सख्यं ते अस्तु। ऋ०वे० ८.९६.७³; सा०वे०१.३२४³; ऐ०ब्रा० ३.२०.१³; तै०ब्रा० २.८.३.५³
मरुद्भिर् उग्रः पृतनासु साढा। ऋ०वे० ७.५६.२३³
मरुद्भिर् उग्रः प्रहितो न आगन्। अ०वे० २.२९.४²।
मरुद्भिर् उग्रः शुभम् अन्य ईयते। ऋ०वे० ७.८२.५⁴।
मरुद्भिर् उग्रा अहृणीयमाणाः। अ०वे० ६.७४.३². देखें-अगला लेकिन एक।
मरुद्भिः सखिभिः सह। शा०श्रौ०सू० ८.१६.१।
मरुद्भी रुद्राः समजानताभि। तै०सं० २.१.११.३². देखें-पूर्व का एक छो़डकर।
मरुद्भ्य उज्जेषिभ्यः। जै०ब्रा० २.१८० (१७९) (द्वितीयांश)।
मरुद्भ्य एनोमुग्भ्यः सप्तकपालः (मै०सं० पुरोडाशं सप्तकपालम्)। तै०सं० ७.५.२२.१; मै०सं० ३.१५.११: १८१.३; का०सं०अ० ५.१९।
मरुद्भ्य एव मरुद्भ्यः। जै०ब्रा० २.१८० (१७९) (द्वितीयांश)।
मरुद्भ्यः (जांचें- नमः)। वि०स्मृ० ६७.१३; मा०धु०पु० ३.८८. देखें-मरुद्भ्यो नमः
मरुद्भ्यः क्रीडिभ्यः प्रातस् सप्तकपालस् साकं सूर्यस्य रश्मिभिः का०सं० ९.५. देखें-अगला लेकिन एक।
मर्दुभ्यः क्रीडिभ्यः (वा०सं०का० क्रीलि०) संसृष्टान्। वा०सं० २४.१६; वा०सं०का० २६.२०; मै०सं० ३.१३.१४: १७१.७; आप०श्रौ०सू० २०.१४.१०।
मरुद्भ्यः क्रीडिभ्यः साकं रश्मिभिः सप्तकपालः। मै०सं० १.१०.१: १४०.१५. देखें-पूर्व का एक छो़डकर।
मरुद्भ्यः पश्चात्सद्भ्यः (का०सं०. ०सद्भ्यो रक्षोहभ्यस्) स्वाहा। मै०सं० २.६.३: ६५.१२; का०सं०. १५.२।
मरुद्भ्यस् त्वा। मै०सं० १.२.३: १२.१५; ३.६.१०: ७४.२; आप०श्रौ०सू० १०.१९.१।
मरुद्भ्य स्वतवद्भ्यः। जै०ब्रा० २.१८० (१७९) (द्वितीयांश)।
मरुद्भ्य स्वापिभ्यः। जै०ब्रा० २.१८० (१७९) (द्वितीयांश)।
मरुद्भ्यः सप्ताक्षराय छन्दसे स्वाहा। मै०सं० १.११.१०: १७३.५।
मरुद्भ्यः सांतपनेभ्यः सवात्यान्। वा०सं० २४.१६; मै०सं० ३.१३.१४: १७१.६; आप०श्रौ०सू० २०.१४.१०।
मरुद्भ्यः सांतपनेभ्यो मध्यंदिने चरुः। मै०सं० १.१०.१: १४०.१३; का०सं०. ९.५।
मरुद्भ्यः स्वतवद्भ्योऽनुसृष्टान्। वा०सं० २४.१६; मै०सं० ३.१३.१४: १७१.७; आप०श्रौ०सू० २०.१४.१०।
मरुद्भ्यः स्वाहा। वा०सं० २२.२८; मै०सं० ३.१२.७: १६३.१।
मरुद्भ्यो गृहमेधिभ्यो (मै०सं० ०मेधेभ्यो) ऽनुब्रूहि। श०ब्रा० २.५.३.९, १४; मा०श्रौ०सू० १.७.५.२२।
मरुद्भ्यो गृहमेधिभ्यो (मै०सं० ०मेधेभ्यो) बष्किहान् (मै०सं० वष्किहान्; आप०श्रौ०सू० बाष्कान्)। वा०सं० २४.१६; मै०सं० ३.१३.१४: १७१.७।