प्र वः सतां ज्येष्ठतमाय सुष्टुतिम्। ऋ०वे० २.१६.११. प्रतीकः प्र वः सतां ज्येष्ठतमाय। शा०श्रौ०सू० १४.३१.५; प्र वः सताम्। आ० श्रौ० सू० ६.४.१०;
शा०श्रौ०सू० ९.१२.३।
प्र वः स धीतये नशत्। ऋ०वे० १.४१.५३।
प्र वः सुतासो हरयन्त पूर्णाः। ऋ०वे० ४.३७.२३।
प्र वः (ऋ०वे० व) स्पड् (शा०श्रौ०सू० स्पल्) अक्रन् सुविताय दावने। ऋ०वे० ५.५९.११; कौ०ब्रा० २१.३. प्रतीकः प्र वः स्पल् अक्रन्। शा०श्रौ०सू० ११.८.७।
प्र वा एको इत्यादि। देखें- प्र व इत्यादि।
प्र वा एतिन्दुर् इन्द्रस्य निष्कृतिम्। अ०वे० १८.४.६१, देखें-प्रो अयासीद्
प्र वां रथो मनोजवा असर्जि। ऋ०वे० ६.६३.७३ तुल०- अगला।
प्र वां रथो मनोजवा इयर्ति। ऋ०वे० ७.६८.३१. तुल०- पूर्व।
प्र वां वयो वपुषे नु पप्तन्। ऋ०वे० ६.६३.६३।
प्र वां शरद्वान् वृषभो न निष्षाट्। ऋ०वे० १.१८१.६१।
प्र वां स मित्रावरुणाव् ऋतावा। ऋ०वे० ७.६१.२१।
प्र वां स्तोमाः सुवृक्तयः। ऋ०वे० ८.८.२२१।
प्र वां देवी ददातु नः स्वाहा (वा०सं०का०। का०सं० छो़डते हैं स्वाहा)। वा०सं० ९.२९३; वा०सं०का०१०.५.६३; तै०सं० १.७.१०.२४; मै०सं०
१.११.४४: १६४.९; का०सं० १४.२३; शत०ब्रा० ५.२.२.११३।
प्र वं गिरः शस्यमाना अवन्तु। ऋ०वे० ६.६९.२३।
प्र वं घृतस्य निर्णिजो ददीरन्। ऋ०वे० ७.६४.१२।
प्र वं घृताची बाह्वोर् दधाना। ऋ०वे० ७.८४.१३।
प्र वाचम् इन्दुर् इष्यति। ऋ०वे० ९.१२.६१; सा०वे० २.५५११. तुल०- प्र वाजम्।
प्रवाच्यं वचसः किं मे अस्य। ऋ०वे० ४.५.८१।
प्रवाच्यं वृषणा दक्षसे महे। ऋ०वे० १.१५१.३२।
प्रवाच्यं शश्वधा वीर्यं तत्। ऋ०वे० ३.३३.७१।
प्रवाच्यं तद् वृषणा कृतं वाम्। ऋ०वे० १.११७.८३।
प्रवाच्यं इन्द्र तत् तव। ऋ०वे० ८.६२.३३
प्रवाजं इन्दुर् इष्यति। ऋ०वे० ९.३५.४१. तुल०- वाचम्।
प्र वाजेभिस् तिरत पुष्यसे नः। ऋ०वे० ७.५७.५४।
प्र वाज्य अक्षाः सहस्रधारः। सा०वे० २.५१०१. प्रतीकः प्र वाज्य अक्षाः। पं०वि०ब्रा० १४.५.६. देखें- प्र सुवानो अक्षाः
प्र वातस्य प्रथसः प्र ज्मो अन्तात्। ऋ०वे० १०.८९.१११।
प्र वाता इव दोधतः। ऋ०वे० १०.११९.२१।
प्र वाता वान्ति पतयन्ति विद्युतः। ऋ०वे० ५.८३.४१; मै०सं० ४.१२.५१: १९३.१; तै०आ० ६.६.२१; आ० श्रौ० सू० २.१५.२।
प्रवातेजा इरिणे वर्वृतानाः। ऋ०वे० १०.३४.१२; नि० ९.८२।
प्र वां दंसांस्य् अश्विनाव् अवोचम्। ऋ०वे० १.११६.२५१; का०सं० १७.१८१. प्रतीकः प्र वां दंसांसि। मा०श्रौ०सू० ४.४.३८।
प्र वां निचेरुः ककुहो वशा अनु। ऋ०वे० १.१८१.५१।
प्र वां अत्र विधते दंसना भुवत्। ऋ०वे० १.११९.७४।
प्र वां अध्वर्यश् चरति प्रयस्वान् (अ०वे० चरतु पयस्वान्)। अ०वे० ७.७३.५२; आप० श्रौ० सू० ४.७.४२; शा०श्रौ०सू० ५.१०.१८२।
प्र वां अन्धांसि मद्यान्य् अस्थुः। ऋ०वे० ७.६८.२१; ऐ०ब्रा० ४.११.२०; आप० श्रौ० सू० ६.५.२४. प्रतीकः प्र वाम् अन्धांसि। शा०श्रौ०सू० ९.२०.३२।
प्र वां अर्चन्त्य् उक्थिनः। ऋ०वे० ३.१२.५१; सा०वे० २.९२५१, १०५३१; मै०सं० ४.११.११: १५९.७. प्रतीकः प्र वां अर्चन्ति। मा०श्रौ०सू० ५.१.५.१३।
प्र वां अवोचम् अश्विना धियंधाः। ऋ०वे० ४.४५.७१।
प्र वां अश्नोतु सुष्टुतिः। ऋ०वे० १.१७.९१।
प्र वां इष्टयोऽरम् अश्नुवन्तु। ऋ०वे० ६.७४.१२; मै०सं० ४.११.२२: १६५.९; का०सं० ११.१२२।
प्र वां ब्रह्माणि कारवो भरन्ते। ऋ०वे० ७.७२.४२।
प्र वां भरन् मानुषा देवयन्तः। ऋ०वे० १०.१३.२२; अ०वे० १८.३.३८३; कौ०ब्रा० ९.३; तै०आ० ६.५.१२।
प्र वां मन्मान्य् ऋचसे नवानि। ऋ०वे० ७.६१.६३।
प्र वां महि द्यवी अभि। ऋ०वे० ४.५६.५१; सा०वे० २.९४६१; ऐ०ब्रा० ५.२१.११; कौ०ब्रा० २६.१७; आप० श्रौ० सू० ८.११.३. आ०श्रौ०सू० ३.८.१;
प्रतीकः प्र वां महि द्यवि। शा०श्रौ०सू० १०.११.८।
प्र वायवः पान्त्य् अग्रणीतिम्। ऋ०वे० २.११.१४४।
प्र वायवे भरत चारु शुक्रम्। ऋ०वे० ५.४३.३२।
प्र वायवे शुचिपे क्रन्ददिष्टये। ऋ०वे० १०.१००.२२।
प्र वायवे सिस्रते न शुभ्राः। ऋ०वे० २.११.३४।
प्रवायाह्नेऽहर् जिन्व। मै०सं० २.८.८: ११२.७. देखें- नीचे प्रवयाह्ना०।
प्र वायुम् अच्छा बृहती मनीषा। ऋ०वे० ६.४९.४१; वा०सं० ३३.५५१; मै०सं० ४.१०.६१: १५८.२; तै०ब्रा० २.८.१.११. प्रतीकः प्र वायुम् अच्छ। शा०श्रौ०सू० ९.२३.११; प्र वायुम्। मै०सं० ४.१२.२: १८०.१५; ४.१४.२: २१७.४; मा०श्रौ०सू० ५.१.४.२७।
प्र वावृजे सुप्रया बर्हिर् एषाम्। ऋ०वे० ७.३९.२१; वा०सं० ३३.४४१; नि० ५.२८१।
प्रवासि। तै०सं० २२.४. प्रतीकः प्रवा। तै०सं० ३.५.२.३, ४.४.१.१; का०सं० १७.७; ३७.१७: गो०ब्रा० २.२.१३; तै०सं० २२.४ प्रतीकः प्रवा तै०सं०
५.३.६.१. देखें- नीचे प्रवयाह्ना०।
प्रवासो न प्रसितासः परिप्रुषः। ऋ०वे० १०.७७.५४।
प्रविद्धं रक्षः। आप० श्रौ० सू० १.२०.८।
प्रविद्धो रक्षसां भागः। मै०सं० १.१.७: ४.२; मा०श्रौ०सू० १.२.२.२१।
प्र विद्मना ब्रुवत एवयामरुत्। ऋ०वे० ५.८७.२२।
प्र विद्युता रोदसी उक्षमाणः। ऋ०वे० ५.४२.१४४।
प्रविद्वान् पन्थां वि ह्य् आविवेश। अ०वे० १२.२.५५२।
प्रविद्वान् यज्ञम् उप याहि सोमम्। अ०वे० ७.९७.१४. देखें- नीचे प्रजानन् यज्ञम्।
प्र विप्राणां मतयो वाच ईरते। ऋ०वे० ८.८५.७२।
प्र विशतं प्राणापानौ। अ०वे० ३.११.५१; ७.५३.५१।
प्र विश्वसामन्न् अत्रिवत्। ऋ०वे० ५.२२.११।
प्रविष्टम् अग्ने अप्स्व् ओषधीषु। ऋ०वे० १०.५१.३२।
प्रविष्टाः पृथिवीम् अनु। तै०सं० ४.२.६.५२; ५.५.७.५२; जै०उ०ब्रा० ४.३.१२. देखें- नीचे आविष्टाः।
प्रविष्टा देवाः सलिलान्य् आसन्। अ०वे० १०.८.४०२।
प्र विष्टीमिनम् आविषुः। अ०वे० २०.१३६.४२; वा०सं० २३.२९२; शा०श्रौ०सू० १२.२४.२.१२. देखें- प्र संहृष्टिनम्
प्रविष्टे-प्रविष्ट एव तूष्णीम् अग्नाव् आवपत। आ०गृ०सू० ६.१५.६।
प्र विष्णवे शूषम् एतु मन्म। ऋ०वे० १.१५४.३१।
प्र विष्णुर् अस्तु तवसस् तवीयान्। ऋ०वे० ७.१००.३३; मै०सं० ४.१४.५३: २२१.१०; तै०ब्रा० २.४.३.५३।
प्र वीयन्ते गर्भान् दधते। अ०वे० ११.४.३३।
प्रवीयमाना चरति। अ०वे० १२.४.३७१।
प्र वीरम् उग्रं विविचिं धनस्पृतम्। ऋ०वे० ८.५० (वा० २). ६१।
प्र वीरया शुचयो दद्रिरे वाम्। ऋ०वे० ७.९०.११; वा०सं० ३३.७०१,। ऐ०ब्रा० ५.२०.८; कौ०ब्रा० २६.८. प्रतीकः प्र वीरया शुचयो दद्रिरे। आ० श्रौ०
सू० ८.११; प्र वीरया। शा०श्रौ०सू० १०.९.४. तुल०- बृहदा० ६.१६,१७ (ब)।
प्र वीराय प्र तवसे तुराय। ऋ०वे० ६.४९.१२१।
प्र वीर्येण देवताति चेकिते। ऋ०वे० १.५५.३३।
प्र वृञ्ञते नमसा बर्हिर् अग्नौ। ऋ०वे० ७.२.४२।
प्रवृण्वन्तो अभियुजः। ऋ०वे० ९.२१.२१।
प्रवृतं जिन्व। वैता०सू० २६.८।
प्रवृता प्रवृते प्रवृज् जिन्व। मै०सं० २.८.८: ११२.१४. देखें- अगला एक।
प्रवृते त्वा। वा०सं० १५.९; का०सं० १७.७; ३७.१७; पं०वि०ब्रा० १.१०.९; वैता०सू० २६.८।
प्रवृद् असि। वा०सं० १५.९; का०सं० १७.७; ३७.१७; तै०सं० ३.५.२.५; ४.४.१.३; पं०वि०ब्रा० १.१०.९; गो०ब्रा० २.२.१४; वैता०सू० २६.८. देखें- पूर्व का एक।
प्रवृद्धे देवी सुभगे उरूची। अ०वे० ४.२६.२२।
प्रवृद्धो दस्युहाभवत्। ऋ०वे० ८.७७.३३।
प्रवेदकृद् बहुधा ग्रामघोषी। अ०वे० ५.२०.९२।
प्र वेधसश् चित् तिरसि मनीषाम्। ऋ०वे० ४.६.१४।
प्र वेधसे कवये वेद्याय (तै०ब्रा०। आप० श्रौ० सू०। मा०श्रौ०सू० मेध्याय)। ऋ०वे० ५.१५.११; का०सं० ७.१२१; तै०ब्रा० १.२.१.९१; आप० श्रौ०
सू० ५.५.८१; मा०श्रौ०सू० १.५.१.१६१. प्रतीकः प्र वेधसे कवये। आ० श्रौ० सू० ४.१३.७. देखें- श्रुत्कर्णाय, तथा तुल०- अवोचाम कवये।
प्रवेपनाय मृत्यवे। तै०आ० ३.१५.१२।
प्र वेपयन्ति पर्वतां अदाभ्याः। ऋ०वे० ३.२६.४४।
प्र वेपयन्ति पर्वतान्। ऋ०वे० १.३९.५१; ८.७.४२; तै०ब्रा० २.४.४.३१।
प्र वो ग्रावाणः सविता। ऋ०वे० १०.१७५.११. प्रतीकः प्र वो ग्रावाणः। आप० श्रौ० सू० ५.१२.१०,२४. तुल०- बृहदा० ८.७४।
प्र वोचाम विपनयया। ऋ०वे० १०.७२.१२।
प्र वोऽछा जुजुषाणासो अस्थुः। ऋ०वे० ४.३४.३३; नि० ६.१६।
प्र वोऽछा रिरिचे देवयुष् पदम्। ऋ०वे० १०.३२.५१।
प्र वोऽत्र वसवः सुम्नम् अश्याम्। ऋ०वे० ३.५७.२४।
प्र वो देवं चित् सहसानम् अग्निम्। ऋ०वे० ७.७.११।
प्र वो देवत्रा वाचं कृणुध्वम्। ऋ०वे० ७.३४.९२।
प्र वो देवायाग्नये। ऋ०वे० ३.१३.११; ऐ०ब्रा० २.३५.२,५; ४०.१; ४१.३; कौ०ब्रा० २०.२; २२.१; २४.१; २५.३; ऐ०आ० १.१.१.४; आ० श्रौ० सू०
५.९.२११. प्रतीकः प्र वो देवाय। आ० श्रौ० सू० ४.१३.७; ५.९.१५; शा०श्रौ०सू० ७.९.३; १०.२.२; ११.१०.२; १३.१८;१६.७.१३; १४.२।
प्र वो धमतु सर्वतः। अ०वे० ३.२.२४।
प्र वो धियो मन्द्रयुवो विपन्युवः। ऋ०वे० ९.८६.१७१; सा०वे० २.५०३१।
प्र वो नपातम् अपां कृणुध्वम्। ऋ०वे० १.१२२.४३।
प्र वो भरध्वं नमसा सुवृक्तिम्। ऋ०वे० ३.६१.५२।
प्र वो भ्रियन्त इन्दवः। ऋ०वे० १.१४.४१।
प्र वो मरुतस् तविषा उदन्यवः। ऋ०वे० ५.५४.२१; आप० श्रौ० सू० २.१३.७।
प्र वो महीम् अरमतिं कृणुध्वम्। ऋ०वे० ७.३६.८१।
प्र वो महे मतयो यन्तु विष्णवे। ऋ०वे० ५.८७.११; सा०वे० १.४६२१. प्रतीकः प्र वो महे मतयः। शा०श्रौ०सू० ११.१५.१०; १२.६.१४; ८.१०; ९.७;
१२.१४.२६.१० प्रतीक बृहदा० ५.९०।
प्र वो महे मन्दमानायान्धसः। ऋ०वे० १०.५०.११; वा०सं० ३३.२३१; ऐ०आ० १.५.२.१; ५.३.१.२; नि० ११.९१. तुल०- बृहदा० ७.६०।
प्र वो महे महि नमो भरध्वम्। ऋ०वे० १.६२.२१; वा०सं० ३४.१७
प्र वो महे महिवृधे (सा०वे० पं कि०ब्रा० महेवृधे) भरध्वम् ७.३१.१०१; सा०वे० १.३२८१; २.११४३१; अ०वे० २०.७३.३१; पं०वि०ब्रा० १२.१३.१९;
आप० श्रौ० सू० ७.११.३४; शा०श्रौ०सू० १२.३.८; १८.१७.६।
प्र वो महे सहसा सहस्वते। ऋ०वे० १.१२७.१०१।
प्र वो मित्राय गायत। ऋ०वे० ५.६८.११; सा०वे० २.४९३१; पं०वि०ब्रा० १४.२.४; गो०ब्रा० २.३.१३. प्रतीकः प्र वो मित्राय। आप० श्रौ० सू० ५.१०.२८; ७.५.९; शा०श्रौ०सू० ७.११.३;१२.१.३।
प्र वो यज्ञेषु देवयन्तो अर्चन्। ऋ०वे० ७.४३.११; ऐ०ब्रा० ५.१६.११; कौ०ब्रा० २६.८; आप० श्रौ० सू० ८.९.२. प्रतीकः प्र वो यज्ञेषु। शा०श्रौ०सू०
१०.९.४।
प्र वो यह्वं पुरूणाम्। ऋ०वे० १.३६.११; सा०वे० १.५९१. प्रतीकः प्र वो यह्वम्। आप० श्रौ० सू० ४.१३.७; शा०श्रौ०सू० ६.४.७; १४.५३.५. तुल०- बृहदा० ३.१०७।
प्र वो रयिं युक्ताश्वं भरध्वम्। ऋ०वे० ५.४१.५१।
प्रवो वाजा अभिद्यवः। ऋ०वे० ३.२७.११; मै०सं० १.६.११; ८४.१४; शत०ब्रा० १.४.१.७,८,९; तै०ब्रा० ३.५.२.११; आप० श्रौ० सू० १.२.७; ७.८.१;
मा०श्रौ०सू० १.५.१.२४. प्रतीकः प्र वाजाः। तै०सं० २.५.७.२,,३(तृतीयांश),४; आप० श्रौ० सू० ४.१३.७; शा०श्रौ०सू० १.४.७; १२.१०.३; मा०श्रौ०सू० ६.१.३; प्र वः। शत०ब्रा० १.४.३.२. तुल०- बृहदा० ४.१०३. तुल०- ऋतव एव प्र वो वाजाः, तथा मासा देवा अभिद्यवः।
प्र वो वायुं रथयुजम् कृणुध्वम्। ऋ०वे० ५.४१.६१; आप० श्रौ० सू० ३.८.१।
प्र वो वायुं रथयुजं पुरंधिम्। ऋ०वे० १०.६४.७१।
प्र व्रतं यछत। आप० श्रौ० सू० ११.१५.३।
प्रव्राजे चिन् नद्यो गाधम् अस्ति। ऋ०वे० ७.६०.७३।
प्र शंसन्ति कवयः पूर्वभाजः। ऋ०वे० ५.७७.१४; मै०सं० ४.१२.६४: १९२.२; तै०ब्रा० २.४.३.१३४।
प्र शंसन्तु नमसा जूतिभिर् वृधे। ऋ०वे० ३.३.८४।
प्र शंसन्ति प्रशस्तिभिः। ऋ०वे० ८.७४.२३; सा०वे० २.९१५३।
प्रशंसमानो अतिथिर् न मित्रियः। ऋ०वे० ८.१९.८१।
प्र शंसा गोष्व् अघ्न्यम्। ऋ०वे० १.३७.५१।
प्र शंसामो मतिभिर् गोतमासः। ऋ०वे० १.६०.५२।
प्र शत्रूणां मघवन् वृष्ण्या रुज। ऋ०वे० १.१०२.४४; अ०वे० ७.५०.४४।
प्र शंतमा वरुणं दीधिती गीः। ऋ०वे० ५.४२.११. प्रतीकः प्र शंतमा। शा०श्रौ०सू० १०.६.१८।
प्र शर्ध आर्त प्रथमं विपन्या। ऋ०वे० ४.१.१२१।
प्र शर्धं चर्षणीनाम्। ऋ०वे० ८.९३.१६२; सा०वे० १.२०८२।
प्र शर्धाय प्रयज्यवे सुखादये। ऋ०वे० ५.८७.१३; सा०वे० १.४६२३।
प्र शर्धाय मारुताय स्वभानवः। ऋ०वे० ५.५४.११; कौ०ब्रा० २२.१; आप० श्रौ० सू० २.११.१४. प्रतीकः प्र चर्धाय। शा०श्रौ०सू० १०.२.९।
प्र शश्वतो अदाशुषो गयस्य। अ०वे० २०.३७.१३ योः चश्वतो इत्यादि केलिए गलत मुद्रण। , र्व्।
प्रचसा बाहू। मै०सं० ४.१३.४: २०३.१३; का०सं० १०.२१; ऐ०ब्रा० २.६.१५; तै०ब्रा० ३.६.६.२; आप० श्रौ० सू० ३.३.१; शा०श्रौ०सू० ५.१७.५।
प्रशस्तं धेहि यशसं बृहन्तम्। ऋ०वे० १०.९१.१५४; वा०सं० २०.७९४; मै०सं० ३.११.४४: १४६.१२; का०सं० ३८.९४; तै०ब्रा० १.४.२.२४; आप० श्रौ०
सू० १९.३.२४।
प्रशस्तम् इच चारुम् अस्मै कृणोति। ऋ०वे० १०.१६०.३४; अ०वे० २०.९६.३४
प्रशस्तये कम् अवृणीत सुक्रतुः। ऋ०वे० ९.७०.६४
प्रशस्तये पवीरवस्य मह्ना। ऋ०वे० १.१७४.४४
प्रशस्तये महिना रथवते। ऋ०वे० १.१२२.११४
प्रशस्ताः स्थ कल्याण्यः। मै०सं० ४.२.३: २४.१५; मा०श्रौ०सू० ९.५.१ तुल०- अगला।
प्रशस्ताः स्थ शोभनाः प्रियाः। आ०गृ०सू०२.१०.८. देखें- पूर्व का
प्रशस्तिकृद् ब्रह्मणे नो व्य् उछ। ऋ०वे०। १.११३.१९३
प्रशस्तिं नः कृणुत रुद्रियासः। ऋ०वे० ५.५७.८३
प्रशस्तिभिर् दधिरे यज्ञियासः। ऋ०वे० १.१४८.३२
प्रशस्तिभिर् महयसे दिवे-दिवे। ऋ०वे० ६.१५.२४।
प्रशस्तिम् अम्ब नस् कृधि। ऋ०वे० २.४१.१६४।
प्रशास्त आत्मना प्रजया पशुभिः प्रजापतिं प्रपद्ये। शा०श्रौ०सू० १.४.५; आप०श्रौ०सू० २४.११.२।
प्रशास्तः प्र सुहि (कौ०सू० सूहि; मा०श्रौ०सू० सुवः आप०श्रौ०सू० सुव प्र सुहि)। आ०श्रौ०सू० ५.११.१; शा०श्रौ०सू० ७.१४.९; कौ०श्रौ०सू०
९.१४.१९; आप०श्रौ०सू० १२.२९.१४; मा०श्रौ०सू० २.४.६.२७
प्रशास्तर यज। मा०श्रौ०सू० २.४.१.२८. प्रतीकः प्रशास्तः वैता० १९.५; आप०श्रौ०सू० १२.२३.१६
प्रशास्ता क्रतुनाजनि। ऋ०वे० २.५.४२; कौ०सू० ३८.१३२; आप०श्रौ०सू०१६.१५.७२; मा०श्रौ०सू० ३.८.१२
प्रशास्ता पोता जनुषा पुरोहितः। ऋ०वे० १.९४.६२
प्रशास्त्रा तम् उपेत। श०ब्रा० ११.५.५.९३
प्रशास्त्राद् आ पिबतं सोम्यं मधु। ऋ०वे० २.३६.६३
प्रशिषं सोम सिस्रते। ऋ०वे० ९.६६.६२
प्रशिषं प्रशासाभ्याम्। तै०सं० ५.७.१९.१; का०सं०अ० १३.९
प्रशीर्य शल्यानां मुखम्। मै०सं० २.९.२३: १२२.२. देखें- निशीर्य।
प्र शुक्रासो वयोजुवः। ऋ०वे० ९.६५.२६१
प्र शुक्रैतु देवी मनीषा। ऋ०वे० ७.३४.११; मै०सं० ४.९.१४१: १३४.११; ऐ०ब्रा० ५.५.१०; कौ०ब्रा० २२.९; प०वि०ब्रा० १.२.९१; ६.६.१६१; तै०आ०
४.१७.११. प्रतीकः प्र शुक्रैतु देवी। शा०श्रौ०सू० १०.५.२३; १३.१८; प्र शुक्रैतु आ०श्रौ०सू० ८.८.६; प्र शुक्रा ला०श्रौ०सू० १.१०.२१. तुल०- बृ०उप० ५.१६५ प्र शुन्ध्युवं वरुणाय प्रेष्ठाम्। ऋ०वे० ७.८८.११. प्रतीकः प्र शुन्ध्युवम्। शा०श्रौ०सू० १२.१०.१२
प्र शोशुचत्या उषसो न केतुः। ऋ०वे० १०.८९.१२१
प्र श्मश्रु (सा०वे० श्मश्रुभिर्) दोधुवद् ऊर्ध्वथा भूत (सा०वे० ऊर्ध्वधा भुवत्)। ऋ०वे० १०.२३.१३; सा०वे० १.३३४३
प्र श्मश्रु हर्यतो दूधोत्। ऋ०वे० १०.२६.७
प्र श्यावाश्व धृष्णुया। ऋ०वे० ५.५२.११. तुल०- बृ०उप० ५.३७
प्र श्येनः श्येनेभ्य आशुपत्वा। ऋ०वे० ४.२६.४२
प्र श्येनो न मदिरम् अंशुम् अस्मै। ऋ०वे० ६.२०.६१
प्रश्रवसो मरुतो अच्छोक्तौ। ऋ०वे० ५.४१.१६३
प्रष्टयो युक्ता अनुसंवहन्ति। अ०वे० १०.८.८२
प्रष्टिं धावन्तं हर्योः। अ०वे० २०.१२८.१५१; शा०श्रौ०सू० १२.१६.१.२१
प्रष्टिर् वहति रोहितः। ऋ०वे० १.३९.६२; ८.७.२८२;अ०वे० १३.१.२१२
प्रष्टीन् निश्चृत्य प्रायच्छत्। ऐ०ब्रा० ८.२२.५
प्र संहृष्टिनम् आजिषुः। ला० श्रौ०सू० ९.१०.६२ देखें-प्र विष्टीमिनम्।
प्र सक्षणो दिव्यः कण्वहोता। ऋ०वे० ५.४१.४२।
प्र सक्षति प्रतिमानं पृथिव्याः। अ०वे० ५.२.७ देखें-प्रसाक्षते।
प्र स क्षयं तिरते वि महीर् इषः। ऋ०वे० ७.५९.२२; ८.२७.१६१
प्र संगिरः प्र वरुणं मिनन्ति। ऋ०वे० १०.८९.९२
प्र स जन्यानि तारिषः। शा०श्रौ०सू० ६.७.१०३
प्र सत्यावानम् अवथो भरेषु। अ०वे० ४.२९.१२२
प्र सदम् इत् स्रवितवे दधन्युः। ऋ०वे० ४.३.१२४
प्रसद्य भस्मना योनिम्। वा०सं० १२.३८१; तै०सं० ४.२.३.३१; मै०सं २.७.१०अः ८८.१०; कौ०सू० १६.१०१; श०ब्रा० ९.८.२.६. प्रतीकः प्रसद्य भस्मना
मा०श्रौ०सू० ६.१.४; प्रसद्य का०श्रौ०सू० १६.६.२९
प्र सद्यो अग्ने अत्य् एष्य अन्यान। ऋ०वे० ५.१.९१; तै०ब्रा० २.४.७.१०
प्र सद्यो द्युम्ना तिरते ततुरिः। ऋ०वे० ६.६८.७४
प्र सध्रीचीर असृजद विश्वश्चन्द्राः। ऋ०वे० ३.३१.१६२
प्र सप्तगुम् ऋतधीतिं सुमेधाम्। ऋ०वे० १०.४७.६१
प्र सप्तयः प्र सनिषन्त नो धियः। ऋ०वे० १०.१४२.२३
प्र सप्तवध्रिर् आशसा। ऋ०वे० ८.७३.९१
प्र सप्त-सप्त त्रेधा हि चक्रमुः। ऋ०वे० १०.७५.१३
प्र सप्तहोता सनकाद् अरोचत्। ऋ०वे० ३.२९.१४१
प्र स मित्रो मर्तो अस्तु प्रयस्वान। ऋ०वे० ३.५९.२१; तै०सं० ३.४.११.५१; मै०सं० ४.१०.२१; १४६.१३; का०सं० २३.१२; आ०श्रौ०सू० ३.१२.९;
४.११.६१; नि०२.१३. प्रतीकः प्र स मित्र। मै०सं० ४.१२.६: १९७.८; तै०ब्रा० २.८.७.५; ३.७.९.५. आप०श्रौ०सू० ६.१८.१; १६.४.६
प्र स (प़ढें सु) मृत्युं युयोतन। हि०गृ०सू० १.५.१२ देखें-नीचे प्रथमम् अर्तिं।
प्र सम्राजम् चर्षणीनाम्। ऋ०वे० ८.१६.११; अ०वे० २०.४४.११; सा०वे० १.१४४१; ऐ०आ० ५.२.५.२; शा०श्रौ०सू० १२.१.४; १८.१३.६. प्रतीकः प्र सम्राजं आ०श्रौ०सू० ६.४.१०; वृ०हा०सं० ६.३८; ८.१४; ऋ०वे०खिल २.३१.१
प्र सम्राजं असुरस्य इत्यादि। देखें-प्र सम्राजो
प्र सम्राजं प्रथमम् अध्वराणाम्। तै०सं० १.६.१२.३१. देखें-विराजन्तं
प्र सम्राजे बृहते मन्म नु प्रियम। ऋ०वे० ६.६८.९१; प्रतीकः प्र सम्राजे बृहते शा०श्रौ०सू० १२.१०.४
प्र सम्राजे बृहद् अर्चा गभीरम्। ऋ०वे० ५.८५.११; का०सं० १२.१५१. तुल०- बृ०उप० ५.८९
प्र सम्राजो (सा०वे० सम्राजं) असुरस्य प्रशस्तं (सा०वे० प्रशस्तं) ऋ०वे० ७.६.११; सा०वे० १.७.८१; कौ०ब्रा० २२.९. प्रतीकः प्र सम्राजः।
शा०श्रौ०सू० तुल०- बृ०उप० ५.१६१
प्रसर्स्राणम् अनु दीर्घाय चक्षसे। अ०वे० ६.३९.१
प्रसर्स्राणस्य नहुषस्य शेषः। ऋ०वे० ५.१२.६४
प्रसर्स्राणो अनु बर्हिर वृषा शिशुः। ऋ०वे० ५.४४.३३
प्र सर्स्त्राते दीर्घम आयुः प्रयक्षे। ऋ०वे० ३.७.१४
प्रसवश् चोपयामश् च काटश् चार्णवश् च धर्णसिश् च द्रविणं च भगश् चान्तरिक्षं च सिन्धुश् च समुद्रश् च सरस्वांश् च विश्वव्यचाश् च ते यं
द्विष्मो यश् च नो द्वेष्टि तम् एषां जम्भे दध्म स्वाहा। आप०मं०पा० १.१०.७ (आप०गृ०सू० ३.८.१०)
प्रसवाय त्वा। आप०श्रौ०सू० १७.२.६
प्रसवाय स्वाहा। वा०सं० १८.२८; २२.३२; मै०सं० १.११.३: १६३.१७; १.११.८: १६९.२०; ३.४.२: ४६.१८; ३.१२.१२: १६४.१; का०सं० १४.१.८; ४०.४; श०ब्रा० ९.३.३.८; मा०श्रौ०सू० ७.१.३
प्र सवितुर हवामहे। वा०सं० २२.११२
प्र स विश्वेभिर अग्निभिः। सा०वे० २.८५४१
प्रसवे त उद् ईरते। ऋ०वे० ९.५०.२; सा०वे० २.५५६१
प्र सव्येन मघवन यंसि रायः। ऋ०वे० ५.३६.४३
प्र ससर्ज रोदसी अन्तरिक्षम्। ऋ०वे० ५.८५.३२; नि० १०.४२
प्र ससाहिषे पुरुहूत शत्रून्। ऋ०वे० १०.१८०.११; तै०सं० ३.४.११.४१; मै०सं० ४.१२.३१: १८४.१५; ४.१४.१८९: २४८.१७; का०सं० ३८.७; तै०ब्रा०
२.६.९.११; ३.५.७.४१; आ०श्रौ०सू० १.६.१; ३.७.११; ४.११.६ प्रतीकः प्र ससाहिषे पुरुहूत आप०श्रौ०सू० १८.१७.४; प्र ससहिषे का०सं० १०.१२; शा०श्रौ०सू० १.८.१२
प्र सस्रुर धेनवो यथा। ऋ०वे० ५.५३.७२
प्र साकमुक्षे अर्चता गणाय। ऋ०वे० ७.५८.११
प्र साक्षते प्रतिमानानि भूरि। ऋ०वे० १०.१२०.६४; अ०वे० २०.१०७.९४; नि० ११.२१४. देखें-प्र सक्षति
प्र सा क्षितिर् असुर या महि प्रिया। ऋ०वे० १.१५१.४१
प्रसाधन्यै देव्यै स्वाहा। आप०मं०पा० २८.७ (आप०गृ०सू० ५.१२.९,१०); हि०गृ०सू० १.२.१८।
प्र साधिष्ठेभिः पथिभिर् नयन्तु। ऋ०वे० ७.६४.३२
प्रसार्य सक्थ्यौ पतसि। तै०आ० ४.३५.११; हि०गृ०सू० १.१७.२१
प्र सा वाचि सुष्टुतिर मघोनाम्। ऋ०वे० ७.५८.६१
प्र सिन्धवो जवसा चक्रमन्त। ऋ०वे० ४.२२.६४
प्र सिन्धुभ्यः प्र गिरिभ्यो महित्वा। ऋ०वे० १.१०९.६४; तै०सं० ४.२.११.१३; मै०सं० ४.१०.४३; १५२.१६; का०सं० ४.१५३
प्र सिन्धुभ्यो रिरिचानो महित्वा। ऋ०वे० १०.८९.१४
प्र सिन्धुभ्यो रिरिशे प्र क्षितिभ्यः। १०.८९.११४
प्र सिन्धुम् अच्छा बृहती मनीषा। ऋ०वे० ३.३३.५३; नि० २.२५३
प्र सीम् आदित्यो असृजद् विधर्ता। ऋ०वे० २.२८.४१; प्रतीकः प्र सीम् आदित्यो असृजत्। नि० १.७।
प्र सुगोपा यवसं धेनवो यथा। ऋ०वे० ३.४५.३३; सा०वे० २.१०७०३
प्र सु ग्मन्ता धियसानस्य सक्षणि। ऋ०वे० १०.३२.११; आप०मं०पा० १.१.११ (आप०गृ०सू० २.४.२) देखें- बृ०दे० ७.२४
प्र सु ज्येष्ठां निचिराभ्यां बृहन् नमः। ऋ०वे० १.१३६.११
प्र सुदासम् आवतं तृत्सुभिः सह। ऋ०वे० ७.८३.६४
प्र सुन्वतः शचीपते। ऋ०वे० ८.३७.१२
प्र सुन्वत स्तुवतः शंसम् आवः। ऋ०वे० १.३३.७१
प्र सुन्वानस्यान्धसः (सा०वे०. पं०वि०ब्रा० सुन्वानायान्धसः)। ऋ०वे० ९.१०१.१३१; सा०वे० १.५५३१; २.१२४१, ७३६१; पं०वि०ब्रा० ११.५.१
प्र सुमतिं सवितर् वाय ऊतये। अ०वे० ४.२५.६१
प्र सुमर्त्यं (आप०मं०पा० सु मृत्युं) युयोतन। सा०मं०ब्रा० १.६.१४२; आप०मं०पा० २.३.१२ देखें-नीचे प्रथमम् अर्तिं
प्र सुमेधा गातुविद् विश्वदेवः। ऋ०वे० ९.९२.३१
प्र सुलामीति ते पिता। तै० सं ७.४.१९.४३; कौ०श्रौ०सू० ४.८३; तै०ब्रा० ३.९.७.५. देखें- प्रतिलामीति
प्र सु व आपो महिमानम् उत्तमम्। ऋ०वे० १०.७५.११ तुल०- बृ०दे० ७.११५
प्रसुवान इन्दुर् अक्षाः। ऋ०वे० ९.६६.२८१
प्रसुवानः सोम ऋतयुश् चिकेत। तै०सं० २.२.१२.३१
प्र सुवानासो बृहद्दिवेषु हरयः। ऋ०वे० ९.७९.१२ देखें- प्र स्वानासो
प्र सुवानो अक्षाः सहस्रधारः। ऋ०वे० ९.१०९.१६१ देखें- प्र वाज््य।
प्र सुवानो धारया तना। ऋ०वे० ९.३४.११
प्र सु विश्वान् रक्षसो धक्ष्य् अग्ने। ऋ०वे० १.७६.३१
प्र सुशंसा मतिभिस् तारिषीमहि। ऋ०वे० २.२३.१०४
प्र सु श्रुतं सुराधसम्। ऋ०वे० ८.५० (वै०सू० २).११; अ०वे० २०.५१.३; आ०श्रौ०सू०; वै०सू० ३१.१८. प्रतीकः प्र सु श्रुतं शा०श्रौ०सू० ७.२३.४;
१२.९.११. इस छन्द का प्रत्येक वाक्यांश ऋ०वे० ८.४९ (वा-१) के सम्बन्धित वाक्यांश से तुलनीय है।
प्र सु ष विभ्यो मरुतो विर अस्तु। ऋ०वे० ४.२६.४१
प्र सुष्टुति स्तनयन्तं रुवन्तम्। ऋ०वे० ५.४२.१४१। तुल०- बृ०दे० ५.३८
प्र सु स्तोमं भरत वाजयन्तः। ऋ०वे० ८.१००.३१
प्र सु त इन्द्र प्रवता हरिभ्याम्। ऋ०वे० ३.३०.६१; अ०वे० ३.१.४१
प्रसूतं देवेन सवित्रा जुष्टं मित्रावरुणभ्याम्। श० ब्रा० ४.६.६.८
प्रसूता देवेन सवित्रा दैव्या आप उन्दन्तु ते तनूम् दीर्घायुत्वाय वर्चसे। आप०श्रौ०सू० ८.४.१. स्वरयुक्त गद्य
प्र सू तिरा शचीभिर् ये त उक्थिनः। ऋ०वे० ८.५३ (वा-५) ६.स; अ०अ०१.२.१.३
प्रसूतो देवेन सवित्रा (आप०श्रौ०सू० बृहस्पतेः सदने सीदामि, जो़डता है) का०श्रौ०सू० २.१.२४; आप०श्रौ०सू० ३.१८.४।
प्रसूतो भक्षम् अकरं चराव् अपि। ऋ०वे० १०.१६७.४१
प्र सू न आयुर् जीवसे तिरेतन। ऋ०वे० ८.१८.२२३
प्र सू न एत्व् अध्वरः। ऋ०वे० ८.२७.३१
प्र सू नयन्ता गृभयन्त इष्टौ। ऋ०वे० १.१४८.३३
प्र सूनव ऋभूणाम्। ऋ०वे० १०.१७६.११; तुल०- बृ०दे० ८.७४
प्र सूनृता दिशमान ऋतेन। ऋ०वे० ३.३१.२१३
प्र सू महे सुशरणाय मेधाम्। ऋ०वे० ५.४२.३१ प्रतीकः प्र सू महे सुशरणाय। शा०श्रौ०सू० १३.४.३
प्र सूरश् चक्रं वृहताद् अभीके। ऋ०वे० १.१७४.५३; ४.१६.१२४।
प्र स्रजते वनंकरम्। अ०वे० २०.१३६.१३२
प्र सृत्वरीणाम् अति सिन्धुर ओजसा। ऋ०वे० १०.७५.१
प्र सेनानीः शूरो अग्रे रथानाम्। ऋ०वे० ९.९६.११; सा०वे० १.५.३३१ प्रतीकः प्र सेनानीः वृ०हना०सं०.८.३३; सा०वि०ब्रा० १.४.१९; ३.६,२
प्र सो अग्ने तवोतिभिः। ऋ०वे० ८.१९.३०१; सा०वे० १.१०८१; २.११७१; तै०सं० ३.२.११.११; का०सं० १२.१४१; आ०श्रौ०सू० ७.८.१. प्रतीकः प्र सो
अग्ने शा०श्रौ०सू० १२.१०.७; आ०श्रौ०सू० १९.२७.१७
प्र सोता जीरो अध्वरेष्व् अस्थात्। ऋ०वे० ७.९२.२१; ऐ०ब्रा० ५.१६.११; कौ०ब्रा० २६.१५; आ०श्रौ०सू० ८.९.२. तुल०- बृ०दे० ६.१८ (ब)
प्र सोम इन्द्र सर्पतु। ऋ०वे० ८.१७.७३; अ०वे० २०.५.१३
प्र सोम इन्द्र हूयते। ऋ०वे० ८.८२.५३;
प्र सोम देववीतये। ऋ०वे० ९.१०७.१२; सा०वे० १.५१४१; २.११७१; पं०वि०ब्रा० ११.३.१; स्विध० १.७.४; ३.४.११
प्र सोमपा अपसा सन्तु नेमे। ऋ०वे० १.५४.८२
प्र सोम मधुमत्तमं। ऋ०वे० ९.६३.१६१
प्र सोम याही धारया। ऋ०वे० ९.६६.७१
प्र सोम याहीन्द्रस्य कुक्षा। ऋ०वे० ९.१०९.१८१; सा०वे० २.५१२१
प्र सोमस्य पवमानस्योर्मयः। ऋ०वे० ९.८१.१
प्र सोमाय व्यश्ववत्। ऋ०वे० ९.६५.७१
प्र सोमासः स्वाध्यः। ऋ०वे० ९.३१.११
प्र सोमासो अधन्विषुः। ऋ०वे० ९.२४.११; सा०वे० २.३१११
प्र सोमासो मदच्युतः। ऋ०वे० ९.३२.११; सा०वे० १.४७७१; २.११९१; पं०वि०ब्रा० ११.५.१
प्र सोमासो विपश्चितः। ऋ०वे० ९.३३.११; सा०वे० १.४७८१; २.११४१; पं०वि०ब्रा० ११.३.१
प्र सोमो अति धारया। ऋ०वे० ९.३०.४१
प्रस्कण्वस्य प्रतिरन्न् आयुर जीवसे। ऋ०वे० १.४४.६३
प्रस्कण्वस्य श्रुधी हवम्। ऋ०वे० १.४५.३४; नि० ३.१७४
प्रस्कण्वाय नि तोशय। ऋ०वे० ८.५४ (वा-६)८४
प्र स्कन्धान् प्र शिरो जहि। अ०वे० १२.५.६७
प्र स्कन्नाज् (का०सं० स्कन्नं) जायतां हविः। का०सं० ३५.४४; का०गृ०सू० २५.१२.९४; आप०श्रौ०सू० ९.१७.१४
प्र स्कम्भदेष्णा अनवभ्रराधसः। ऋ०वे० १.१६६.७१
प्रस्तब्धम् असि। श०ब्रा० १४.९.३.९; बृ०उप० ६.३.९
प्रस्तरेण परिधिना। वा०सं० १८.६३१; तै०सं० ५.७.७.२१; का०सं० ४०.१३१; श०ब्रा० ९.५.१.४८१
प्रस्तरेष्ठाः परिधेयाश् (त्त्वा०सं० परिधयश्)च देवाः। वा०सं० २.१८; वा०सं०का० २.४.६; का०सं० १.१२२; श०ब्रा० १.८.३.२५. देखें- अगला
प्रस्तरेष्ठाः बर्हिषदश् च देवाः। तै०सं० १.१.१३.२२; मै०सं० १.१.१३२; कौ०सू० ६.९२ देखें-पूर्व का
प्रस्तावेन त्वा छन्दसा सादयामि। मै०सं० २.१३.४: १५३१४; आप०श्रौ०सू० १७.१०.१
प्रस्तुतं विष्टुतं संस्तुतं कल्याणं विश्वरूपम्। तै०ब्रा० ३.१०.१.२ प्रतीकः प्रस्तुतं विष्टुतम्। तै०ब्रा० ३.१०.९.७; १०.२; आप०श्रौ०सू० १९.१२.५
प्रस्तुतिर् वां धाम न प्रयुक्तिः। ऋ०वे० १.१५३.२१
प्रस्तृणती स्तम्बिनीर् एकशुङ्गाः। अ०वे० ८.७.४१
प्रस्तोक इन् नु राधसस् त इन्द्र। ऋ०वे० ६.४७.२२१; प्रतीकः प्रस्तोकः। शा०श्रौ०सू० १६.११.१२. तुल०-बृ०दे० ५.१४०
प्रस्तोतर् वाचं यच्छ। मा०श्रौ०सू० २.३.५.१९
प्रस्तोतर् वार्षाहरं साम गाय। आप०श्रौ०सू० १५.१४.२ देखें-वार्षाहारं
प्रस्तोतः सोम गाय। मै०सं० ४.९.१० (तृतीयांश): १३०.१५; १३१.१.३; आप०श्रौ०सू० १३.२०.३; १५.१३.९. प्रतीकः प्रस्तोतः मा०श्रौ०सू० २.५.४.२५;
-४.४.११
प्रस्तोतः सामानि गाय। मै०सं० ४.९.२: १२३.२; तै०आ० ४.४.१; का०श्रौ०सू० २६.२.११; आप०श्रौ०सू० १५.६.१
प्र स्तोमम् उरीणाम्। कौ०सू० १०७.२३
प्र स्तोमा यन्त्य् (सा०वे० यन्त्व्) अग्नये। ऋ०वे० ८.१०३.६४; सा०वे० १.४४४; २.९३३४
प्र स्तोमासो गीयमानासो अर्कैः। ऋ०वे० ६.६९.२४
प्र स्तोषद् उप गासिषत्। ऋ०वे० ८.८१.५१
प्रस्थायेन्द्राग्निभ्यां सोमं वोचतो यो (आ०श्रौ०सू०, शा०श्रौ०सू०, वोचतोपो) अस्मान् ब्राह्मणान् ब्राह्मणा ह्वयध्वम्। कौ०ब्रा० २८.६;
आ०श्रौ०सू०५.७.३; शा०श्रौ०सू० ७.६.३
प्रस्थावद् रथवाहनम्। अ०वे० ३.१७.३४; वा०सं० १२.७१५; तै०सं० ४.२.५.६५; मै०सं० २.७.१२४; ९१.१८; का०सं० १६.१२४; श०ब्रा० ७.२.२.११;
वा०ध०सू० २.३४५
प्रस्थावानो माप स्थाता समन्यवः। ऋ०वे० ८.२०.१२; सा०वे० १.४०.११२
प्रस्थितम् (जांचें- प्रेष्य) का०श्रौ०सू० ६.६.२६; ८.१६
प्रस्थिता वो मधुश्चुतः (वा०सं०का०, मै०सं० ० श्च्युतः)। वा०सं० २१.४२८; वा०सं०क० २३.४३८; मै०सं० ३.११.४८; १४५.१७; तै०ब्रा०
२.६.११.१०८
प्रस्थिताश् चापि सर्वशः वै०सू० १९.२०४
प्रस्नातीर् इवोस्राः। ऋ०वे० ८.७५.८२; तै०सं० २.६.११.२२; मै०सं० ४.११.६२: १७५.८; का०सं० ७.१७२
प्रस्नापयन्त ऊर्मयः। सा०वे० २.६८०. देखें-अगला
प्रस्नापयन्त्य् ऊर्मिणं। ऋ०वे० ९.९८.६४ देखें-पूर्व का
प्र स्म वाजेषु नोऽव। ऋ०वे० ८.६०.१०२; सा०वे० २.८९५२
प्र स्मा मिनात्य् अजरः। ऋ०वे० ५.७.४४; का०सं० ३५.१४४. देखें- प्रस्मा मिनोत््य
प्रस्यन्दि त्वच उत्पटः। श०ब्रा० १४.६.९.३१२; बृ०उप० ३.९.३१२
प्र स्यन्द्रा याथो मनुषो न होता। ऋ०वे० १.१८०.९२
प्र स्यन्द्रा युजत त्मना। ऋ०वे० ५.५२.८४
प्र स्यन्द्रासो धुनीनाम्। ऋ०वे० ५.८७.३५
प्र स्वधितीव रीयते। ऋ०वे० ५.७.८२
प्रस्वः स्थ प्रेयं प्रजया भुवने शोचेष्ट। आप०मं०पा० १९.३ (आप०गृ०सू० २.६.११)
प्र स्वादनं पितूनाम्। ऋ०वे० ५.७.६३
प्र स्वाद्मानो (का०सं० स्वाद्यमानो) रसानाम्। ऋ०वे० १.१८७.५; का०सं० ४०.८३
प्र स्वानासो बृहद्देवेषु हरयः। सा०वे० १.५५५२ देखें- प्र सुवानासो
प्र स्वानासो रथा इव। ऋ०वे० ९.१०.११; सा०वे० २.४६९१
प्र स्वां मतिम् अतिरच् छाशदानः (मै०सं० ओ रञ् शा०)। ऋ०वे० १.३३.१३४; मै०सं० ४.१४.१३४; २३७.१५; तै०ब्रा० २८.४.४; नि० ६.१६
प्र हंसासस् तृपलं मन्युम् (सा०वे० तृपला वग्नुम्) अछा। ऋ०वे० ९.९७.८१; सा०वे० २.४६७१
प्रहर्षिणं मदिरस्य मदे मृषासा अस्त्व् अथ त्वा होष्यामि। कौ०स० २७.१. देखें- अगला
प्रहर्षिणो मदिरस्य मदे मृषासाव् अस्तु। आप०श्रौ०सू० १२.११.९. देखें-पूर्व का।
प्र हव्यम् अग्निर् अमृतेषु वोचत्। ऋ०वे० ६.१५.१०४; तै०सं० २.५.१२.५४; का०सं० ७.१६४
प्र हव्यानि घृतवन्त्य् अस्मै। तै०ब्रा० २.५.८.३१; शा०श्रौ०सू० ३.१८.१५१; आप०श्रौ०सू० ८.२०.५१
प्र हस्तौ न यथा रिषत्। अ०वे० १९.४९.१०२
प्रहाम् आप्नोतु मायया। अ०वे० ४.३८.३४
प्रहावरीस् (आप०श्रौ०सू० ० री) स्थ। का०सं० १५.६; आप०श्रौ०सू० १८.१३.८. देखें-अप्रहावरीः
प्र हि क्रतुं वृहथो यं वनुथः। ऋ०वे० २.३०.६१ तुल०- बृ०दे० ४.८४
प्र हिणोमि पथिभिः पितृयाणैः। अ०वे० १२.२.१०२
प्र हि त्वा पूषन्न अजिरं न यामनि। ऋ०वे० १.१३८.२१
प्र हिन्वान् ऋतं बृहत्। ऋ०वे० ९.१०७.१५४; सा०वे० २.२०७४
प्र हिन्वानास इन्दवः। ऋ०वे० ९.६४.१६१
प्र हिन्वानो जनिता रोदस्योः। ऋ०वे० ९.९०.११; सा०वे० १.५.३६
प्र हि रिरिक्ष ओजसा। ऋ०वे० ८.८८.५१ देखें-प्र यो रिरिक्ष
प्रहुतः पितृकर्मणा। शा०गृ०सू० १.१०.७३
प्रहेतारम् अप्रहितम्। ऋ०वे० ८.९९.७२; अ०वे० २०.१०५.३२; सा०वे० १.२८३२
प्र होता गूर्तमना उराणः। ऋ०वे० ६.६३.४३
प्र होता जातो महान् नभोवित्। ऋ०वे० १०.४६.११; सा०वे० १.७७१
प्र होता मन्द्रो रिरिच उपाके। ऋ०वे० ७.४२.३२
प्र होत्रया शिम्या वीथो अध्वरम्। ऋ०वे० १.१५१.३४
प्र होत्रे पूर्व्यं वचः। ऋ०वे० ३.१०.५१; सा०वे० १.९८१; तै०सं० ३.२.११.११
प्रहोषे चिद् अररुषः। ऋ०वे० १.१५०.२२
प्र ह्य् अच्छा मनीषाः। ऋ०वे० १०.२६.१. देखें-बृ०दे० ७.२३
प्रह्रियमाणायानु ब्रूहि। तै०सं० ६.३.५.४. प्रतीकः प्रह्रियमाणाय। श०ब्रा० ३.४.१.२३; का०श्रौ०सू० ५.२.४; आप०श्रौ०सू० ७.१३.५
प्राक्छाये कुञ्ञरस्य च। वि०स्मृ० ७८.५३४; मा०ध०सू० ३.२७४४
प्राक्ताद् अपाक्ताद् (अ०वे० प्राक्तो अपाक्तो) अधराद् उदक्तात् (अ०वे० उदक्तः) ऋ०वे० ७.१०४.१९३; अ०वे० ८.४.१९३
प्राक्तुभ्य इन्द्रः प्र वृधो अहभ्यः। ऋ०वे० १०.८९.१११
प्राक्तो अपाक्तो इत्यादिः देखें-पूर्व का एक।
प्राक्तो अपाचीम् अनयं तद् एनम्। अ०वे० १८.३.३४. देखें-प्राचीम् अवाचिम्
प्राक्रमिषम् उषसाम् अग्रियेव। ऋ०वे० १०.९५.२२; श०ब्रा० ११.५.१.७२
प्राक्रामच् छुन्ब्यूर अजहाद् उषा अनः। ऋ०वे० १०.१३८.५४।
प्राक् सोमो अतिद्रुतः। मै०सं० ३.११.७२: १५०.६. देखें-प्राङ् इत्यादि
प्राग् अपाग् उदग् अधराक् (मै०सं०, मा०ध०सू० अपाग् अधराग् उदग्) सर्वतस् (तै०सं० का०सं० तास्; मै०सं० एतास्) त्वा दिश (मै०सं०
दिशा) आ धावन्तु। वै०सं० ६.३६; तै०सं० १.४.१.२; मै०सं० १.३.४: ३२.१; का०सं० ३.१०; श०ब्रा० ३.९.४.२१ प्रतीकः प्राग् आपाग् उद्ग् अधराक् तै०सं० ६.४.४.३ प्राग् अपाग् अधराग् उदक् मा०श्रौ०सू० २.३.४.४; प्राग् अपाक् कौ०श्रौ०सू० ९.४.२०।
प्रागाद् देवपुरा अयम्। अ०वे० ५.२८.९४
प्राग्नये तवसे भरध्वम्। ऋ०वे० ७.५.१. प्रतीकः प्राग्नये। ऋ०वि० २.२५.२ तुल०- बृ०उप०५.१६१
प्राग्नये बृहते यज्ञियाय। ऋ०वे० ५.१२.११. प्रतीकः प्राग्नये बृहते आ०श्रौ०सू० ४.१३.७
प्राग्नये वाचम् ईरय। ऋ०वे० १०.१८७.११; अ०वे० ६.३४.११; ऐ०ब्रा० ५.२१.१९. प्रतीकः प्राग्नये वाचम् आ०श्रौ०सू० ४.१३.७; ८.११.४;
शा०श्रौ०सू० ४.२.१०; ६.४.१; प्राग्नये कौ०सू० ३१.४; ऋ०वि० ४.२३.४
प्राग्नये विश्वशुचे धियंधे। ऋ०वे० ७.१३.२१. तुल०- बृ०उप० ५.१६.१
प्राग्नये तिष्ठ जनाँ अति। ऋ०वे० ८.६०.१६४
प्राग्रुवो नभन्वो न वक्वाः। ऋ०वे० ४.१९.७१
प्राण्क् सोमो इत्यादिः देखें-अगला लेकिन एक
प्राङ् विशाः पतिरः एकराट् त्वं वि राज। अ०वे० ३.४.१२
प्राङ् (वा०सं०. तै०ब्रा० प्राङ्क्) सोमो अतिद्रुतः। वा०सं० १९.३२; वा०सं०का० २१.३२; श०ब्रा० १२.७.३.१०२; तै०ब्रा० २.६.१.२२; आप०श्रौ०सू०
१९.१.१९; ६.१२. प्रतीकः प्राङ् सोमः वै०सू० ३०.८; प्राङ् कौ०सू० १९.२.१०. देखें-प्राक् इत्यादि
प्राचा गव्यन्तः पृथुपर्शवो ययुः। ऋ०वे० ७.८३.१२
प्राचाजिह्वं ध्वसयन्तं तृषुच्युतम्। ऋ०वे० १.१४०.३३
प्राचामन्यो अहंसन। ऋ०वे० ८.६१.९४
प्राचहिन्वन् मनसा सप्त विप्राः। ऋ०वे० ३.३१.५२
प्राचिकितत् सूर्यं यज्ञम् अग्निम्। ऋ०वे० ७.८०.२३
प्राचि प्रयत्ये अध्वरे। ऋ०वे० ८.१३.३०२
प्राचि ह्य् एधि। आ०श्रौ०सू० ५.१३. १४. देखें-प्राच्य् एहि
प्राचीं होत्रां प्रतिरन्ताव् इतं नरा। ऋ०वे० ८.१०१.८३
प्राची च प्रतीची च वसूनां रुद्राणाम् आदित्यानाम्। तै०सं० ४.४.११.२; का०सं० २२.५
प्राची जुषाणा वेत्व आज्यस्य स्वाहा। तै०ब्रा० ३.११.९.८; आप०श्रौ०सू० १९.१४.१५. देखें-अगला लेकिन एक
प्राचीं जीवातुम् अक्षिताम् (शा०श्रौ०सू० शा०गृ०सू० अक्षितिम्) अ०वे० ७.१७.२२; तै०सं० ३.३.११.३२; मै०सं० ४.१२.६२; १९५.१२; आ०श्रौ०सू०
६.१४.१६२; शा०श्रौ०सू० ९.२८.३२; शा०गृ०सू० १.२२.७२; आप०मं०पा० २.११.३२; नि० ११.११२
प्राचीं जुषाणा प्राच्य् आज्यस्य वेतु स्वाहा। आ०श्रौ०सू० ५.१३.१४. देखें-पूर्व का लेकिन एक।
प्राची दिक्। वा०सं० १४.१३; १५.१०; तै०सं० ४.३.६.२; ४.२.१; ५.५.१२.१; मै०सं० १.५.४: ७१.९; १.५.११: ८०.७; ७.२०: १०४.१६; २.८.३: १०८.८; २.८.९; ११३.५; २.१३.२१: १६६.१२; का०सं० ७.२.९; १७.३.८; २०.११; ३९.७; श०ब्रा० ८.३.१.१४; ६.१.५; तै०ब्रा० ३.११.५.१; आप०श्रौ०सू०
६.१८.३; १७.२.२; ३.६; २०.१४; मा०श्रौ०सू० १.६.२.१४;-६.१.७; - ६.२.१; -६.२.२; आप०मं०पा० २.१७.१४; हि०गृ०सू० २.१६.९; मा०गृ०सू० १.११.१५. देखें-प्राचीम् आ रोह।
प्राची दिग् अग्निर् अधिपतिर् असितो रक्षितादित्या इषवः। अ०वे० ३.२७.१. तुल०- कौ०सू० १४.२५; ५०.१३ और अ०वे० १२.३.५५
प्राचीदिगधिपतय इन्द्राय नमः। मा०श्रौ०सू० ११.७.१
प्राची दिशं सहयशा यशस्वती। तै०सं० ४.४.१२.२१; मै०सं० ३.१६.४१; १८८.६; कौ०सू० २२.१४१; आ०श्रौ०सू०४.१२.२१
प्राची दिशाम्। तै०सं० ४.३.३.१; आप०श्रौ०सू० १६.३२.२; २०.२०.१०
प्राची द्यावापृथिवी ब्रह्मणा कृधि। ऋ०वे० २.२.७३; तै०सं० २.२.१२.६३; मै०सं० ४.१२.२३; १८०.९
प्राचीनं सीदत् (मै०सं० सीदात्) प्रदिशा पृथिव्याः। वा०सं० २०.३९२; मै०सं० ३.११.१२; १४०.२; कौ०सू० ३८.६; तै०ब्रा० २.६.८.६२ तुल०- प्राचीनं
बर्हिः
प्राचीनं ज्योतिः प्रदिशा दिशन्ता। ऋ०वे० १०.११०.७४; अ०वे० ५.१२.७४; वा०सं० २९.३२४; मै०सं० ४.१३.३४: २०२.८; कौ०सू० १६.२०४; तै०ब्रा० ३.६.३.४४; नि० ८.१२४
प्राचीनं ज्योर् हविषा वृधातः। वा०सं० २०.४२४; मै०सं० ३.११.१४; १४०.९; का०सं० ३८.६; तै०ब्रा० २.६.८.३४।
प्राचीनपक्षा व्योषा। अ०वे० ३.२५.३३
प्राचीनम् अन्यद् अनु व्रतते रजः। ऋ०वे० १०.३७.३३
प्राचीनम् ऊर्ध्वम् अधराग अपाग् उदग् देवाः पान्तु यजमानम् अमृतम् ऋतात् (प़ढे अमृतं मृतात्)। का०सं० ३९.१
प्राचीनं बर्हिः प्रदिशा पृथिव्याः। ऋ०वे० १०.११०.४१; अ०वे०५.१२.४१; वा०सं० २९.२९१; मै०सं० ४.१३.३१; २०२.१; का०सं १६.२०१; तै०ब्रा०
३.६.३.२१; नि० ८.९१. तुल०- प्राचीनं सीदत्
प्राचीनं बर्हिर् ओजसा। ऋ०वे० १.१८८.४१
प्राचीनरश्मिम् आहुतं घृतेन। ऋ०वे० १०.३६.६३
प्राची नामासि। तै०सं० ५.५.१०.१; मै०सं० २.१३.२१: १६७.२; आप०मं०ब्रा० २.१७.१६ (आ०गृ०सू० ७.१८.१२)
प्राचीनेन मनसा बर्हणावता। ऋ०वे० १.५४.५३
प्राचीनो यज्ञः सुधितं हि बर्हिः। ऋ०वे० ७.७.३१
प्राची प्रेतम् अध्वरं कल्पयन्ती। वा०सू०मं० ५.१७; तै०सं० १.२.१३.२; ६.२.९.३; श०ब्रा० ३.५.३.१७. प्रतीकः प्राची प्रेतम् अध्वरम् आप०श्रौ०सू० ११.६.११; प्राची प्रेतम् का०श्रौ०सू० ८.४.३ छन्दोबद्ध।
प्राचीम् अनु प्रदिशं याति चेकितत्। सा०वे० २.९४११ देखें-पूर्वाम् अनु इत्यादि।
प्राचीम् अनु प्रदिशं प्रेहि विद्वान्। वा०सं० १७.६६१; तै०सं० ४.६.५.११; ५.४.७.१; मै०सं० १.६.२१: ८६.१८; का०सं० ७.१३१; १८.४१; २१.९; श०ब्रा०
९.२.३.२५; तै०ब्रा० १.१.७.१; ८.५; २.१.२२१; मा०श्रौ०सू० १.५.४१.७; ७.३.४१ प्रतीकः प्राचीम् अनु प्रदिशम्। आ०श्रौ०सू० ५.१४.५; १७.१५.१; प्राचीम् अनु मै०सं० २.१०.६: १३८.३
प्राचीम् अवाचीम् अव्यन्न् अरिष्ट्यै। तै०सं० ६.१२.१४ देखें-प्राक्तो अपाचीम्
प्राचीम् आ रोह (मै०सं० कौ०सू० तिष्ठ)। वा०सं० १०.१०; मै०सं० २.६.१: ६९.१५; का०सं० १५.७; श०ब्रा० ५.४.१.३; कौ०सू० १५.५.२३. तुल०-
प्राची दिक्
प्राचीम् उ देवाश्विना धियं मे। ऋ०वे० ७.६७.५।
प्रीचीं-प्राचीं प्रदिशम् आ रभेथाम्। अ०वे० १२.३.७१. प्रतीक प्राचीं प्राचीम् कौ०सू० ६१.१. देखें-नीचे अन्वारभेथाम् अनु
प्राची वाशीव सुन्वते मिमीत इत्। ऋ०वे० ८.१२.१२१
प्राचीश् चकार नृतमं शचीभिः। ऋ०वे० ७.६.४२
प्राचीश् चोञ्ञगाहिरे। आप०श्रौ०सू० २१.२०.३४ देखें-ताः प्राच्य
प्राचैर देवासः प्र णयन्ति देवयुम्। ऋ०वे० १.८३.२३; अ०वे० २०.२५.२३
प्राचोदयत् सुदुघा वव्रे अन्तः। ऋ०वे० ५.३१.३३।
प्राचोऽसि। पं०वि०ब्रा० १.९.७
प्राच्य् असि। तै०सं ४.४.७.१; ५.३.११.१; मै०सं० २.१३.१८: १६४.१७; का०सं०अ० ३९.९
प्राच्या त्वा दिशाग्निना देवतया गायत्रेण छन्दसाग्नेश् शिरा उपदधामि। का०सं २२.५
प्राच्या त्वा दिशा सादयामि। तै०सं० ५.५.८.२; मै०सं० २.८.११: ११५.९; आप०श्रौ०सू० १७.७.६; मा०श्रौ०सू० ६.२.२
प्राच्या दिशः शालाया नमो महिम्ने। अ०वे० ९.३.२५
प्राच्या दिशस् त्वम् इन्द्रासि राजा। अ०वे० ६.९८.३१; देखें-प्राच्यां दिशि त्वम्
प्राच्या दिशा इत्यादिः देखें-प्राच्यां दिशि देवा
प्राच्या दिशोऽभिदासन्त्य् अस्मान्। अ०वे० ४.४०.१४
प्राच्यां त्वा दिशि पुरा संवृतः स्वधायाम् आ दधामि। अ०वे० १८.३.३०. प्रतीक प्राच्यां त्वा दिशि। कौ०सू० ८०.३०
प्राच्यां त्वा दिशि वसवो अभिसिञ्चन्तु तेजसे। ऋ०वे० वि० ४.२२.२. तुल०- अगला।
प्राच्यां त्वा दिशि वसवो देवाः षड्भिश् चैव पञ्चविंशैर अहोभिर् अभिषिञ्चन्त्व् एतेन च तृचेनैतेन च यजुषैताभिश् च व्याहृतिभिः साम्राज्याय।
ऐ०ब्रा० ८.१९. देखें-पूर्व का।
प्राच्यां दिशि त्वम् इन्द्रासि राजा। तै०सं० २.४.१४.११; मै०सं० ४.१२.२१; १८१.९; का०सं० ८.१७१. प्रतीकः प्राच्यां दिशि त्वम् इन्द्र आप०श्रौ०सू०
१९.२२.४; प्राच्यां दिशि मा०श्रौ०सू० ५.१.१०.२१. देखें-प्राच्या दिशस्।
प्राच्यां दिशि (मै०सं० का०सं० मा०श्रौ०सू० प्राच्या दिशा; शा०श्रौ०सू० प्राच्या दिशा सह) देवा ऋत्विजो मार्जयन्तां। तै०सं० १.६.५.१; ७.५.३
मै०सं० १.४.२: ४८.१०; १.४.७: ५४.१३; का०सं०५.५; ३२.५; आप०श्रौ०सू० १.११.७; शा०श्रौ०सू० ४.११.४; आप०श्रौ०सू० ४.१४.४; मा०श्रौ०सू० १.४.३.८ प्राच्यां दिशि शिरो अजस्य धेहि। अ०वे० ४.१४.७३
प्राच्यावयद् अच्युता ब्रह्मणस् पतिः। ऋ०वे० २.२४.२३
प्राच्य् एहि प्राच्य् एहि। तै०ब्रा० ३.११.९.८; आप०श्रौ०सू० १९.१४.१४. देखें-प्राचि ह्य् एधि।
प्राच्यै त्वा दिशेऽग्नयेऽधिपतयेऽसिताय रक्षित्र आदित्यायेषुमते। अ०वे० १२.३.५५. देखें-प्राच्यै त्वा दिशे कौ०सं० ६३.२२. तुल०- अ०वे० ३.२७.१ प्राच्यै दिशे नमः। का०सं०अ० ११.१
प्राच्यै दिशे स्वाहा। वा०सं० २२.२४; तै०सं० ७.१.१५.१; मै०सं० ३.१२.७: १६२.१४; ३.१२.८: १६३.४; का०सं०अ० १.६
प्राजापत्य उदुम्बरः। गो०गृ०सू० ४.७.२४४
प्राजापत्यं अनु वक्ष्यामि। शा०श्रौ०सू० १.४.५; आप०श्रौ०सू० २४.११.२।
प्राजापत्यं असि। ला०गृ०सू० २.३.७
प्राजापत्यं पवित्रं। ऋ०वि०खि ९.६७.३; तै०ब्रा० १.४.८.६१; आप०श्रौ०सू० १०.७.१३१
प्राजापत्यं मेध्यं जातवेदसः। अ०वे० १८.४.१२४, १३४
प्राजापत्यश् चरुः। वा०सं० २९.६०
प्राजापत्यानां तां त्वाहं मयि पुष्टिकामो जुहोमि स्वाहा। कौ०सू० १०६.६
प्राजापत्यान् वि धूनुते। कौ०सू० १०२.२२
प्राजापत्याभ्यां स्वाहा। अ०वे० १९.२३.२६
प्राजापत्या मे समिद् असि सपत्नक्षयणी। तै०आ० ४.४१.३,६
प्राजापतयोऽसि। पं०वि०ब्रा० १.२.४; ६.५.३. प्रतीकः प्राजापत्यः पं०वि०ब्रा० ६.५.६।
प्राज्म तद् इदं नु तत्। ऋ०वे० ८.४६.२८४
प्राञ्चं यज्ञं चकृम वर्धतां गीः। ऋ०वे० ३.१.२१. प्रतीकः प्राञ्चं यज्ञं चकृम कौ०ब्रा० २६.१४
प्राञ्चं यज्ञं नेत्रम् अध्वराणां। ऋ०वे० १०.४६.४२
प्राञ्चं यज्ञं प्र णयता सखायः। ऋ०वे० १०.१०१.२४
प्राञ्चं वसुभ्यः प्र णय प्रचेतः। ऋ०वे० १०.८७.९२; अ०वे० ८.३.९२
प्राञ्चं कृणोत्य अध्वरम्। ऋ०वे० १.१८.८२
प्राञ्चं नो यज्ञं प्र णयत साधुया। ऋ०वे० १०.६६.१२२
प्राञ्चो अगाम नृतये हसाय। ऋ०वे० १०.१८.३३; अ०वे० १२.२.२२३. देखें-प्राञ्ञो।
प्राञ्चो मदन्त्य उक्षणो अजुर्याः। ऋ०वे० ३.७.७३
प्राञ्ञनाद् उत पर्णधेः। अ०वे० ४.६.५
प्राञ्ञोऽगामा नृतये हसाय। तै०आ० ६.१०.२३; देखें-प्राञ्चो अगाम।
प्राञ्ञोभिर् हिन्वानः। मै०सं० ४.१३.४; २०३.६. का०सं०१६.२१.; तै०ब्रा० ३.६.५.१
प्राण। पा०गृ०सू० १.१६.११
प्रा ण आयुर् इत्यादिः देखें-प्र ण आयुर इत्यादि।
प्राण आयुसि वत्स्यावः। हिर० गृ०सू० १.५.१३
प्राण आयुसि वसासौः। हिर० गृ०सू० १.५.१३
प्राण उदनम् अप्यगात्। श०ब्रा० ११.५.३.८; का०श्रौ०सू० २५.१०.१७; आप०श्रौ०सू० ९.१०.२
प्राण उपरवेषु। का०सं० ३४.१५
प्राणः प्रजा अनु वस्ते। अ०वे० ११.४.१०अ
प्राणः प्रजानम् अमृतस्य नाभिः। अ०वे० ९.१.४२
प्राणः प्रजानम् उदयत्य् एष सूर्यः। मै०उप० ६.८४; प्रश्न०उप० १.८४
प्राणं यछ स्वाहा। ए०ब्रा० २.२१.३; आप०श्रौ०सू० ५.२.१
प्राणं यज्ञपतये धत्तम्। तै०ब्रा० १.१.१.४; आप०श्रौ०सू० १२.२२.९
प्राणं यज्ञय धत्तम्। तै०ब्रा० १.१.१.३; आप०श्रौ०सू० १२.२२.९
प्रणं संधत्तं तं मे जिन्वतम्। तै०ब्रा० १.१.१.२; आप०श्रौ०सू० १२.२२.८. देखें-अगला।
प्राणं संधत्तम्। का०सं० ४.४; २७.७; मा०श्रौ०सू० २.४.१.११. देखें-पूर्व का।
प्राणं सर्व उपासते। अ०वे० ११.४.१२२
प्राणं जिन्व। तै०सं० ३.५.२.४; ४.४.१.२; का०सं० १७.७; ३७.१७३ पं०वि०ब्रा० १.१०.५; वै०सू० २६.१
प्राणं ज्योतिश् च दध्महे। कौ०सू० ९७.८४
प्राणते स्वाहा। तै०सं० ७.५.१२.१; का०सं०अ० ५.३
प्राणद् अप्राणन् निमिषच् च यद् भुवत्। अ०वे० १०.८.११२