08 6.8

प्रतिपुरुषं पितरः (जाँचें तृप्यन्तु)। शा०गृ०सू० ४.१०.४. तुल०- आ०गृ०सू० ३.४.५।
प्रतिपुरुषं पुरोडाश्‌ एकश्‌ च अध्य्‌ आदित्यश्‌ चरुः। मै०सं० १.१०.१: १४१.६।
प्रतिपूता अरातयः देखें- प्रापूता इत्यादि।
प्रति प्रजायां प्रति तिष्ठामि भव्ये (मै०सं० पृष्ठे; शा०गृ०सू० तिष्ठायां प्रति तिष्ठाम्य्‌ अन्ने)। मै०सं० ३.११.८: १५२.१३; तै०ब्रा० ३.७.१०.३३; आप०
श्रौ० सू० ९.१४.२; शा०गृ०सू० ४.१८.११; आ०मं०पा० २.१८.५।
प्रति प्रतीचीर्‌ दहताद्‌ अरातीः। ऋ०वे० ३.१८.१४।
प्रति प्रथस्व पृथिवीम्‌ उत द्याम्‌। मै०सं० ४.१.९: ११.९. छन्द रूप में।
प्रति प्रयाणम्‌ असुरस्य विद्वान्‌। ऋ०वे० ५.४९.२१।
प्रति प्र यातं वरम्‌ आ जनाय। ऋ०वे० ७.७०.५३।
प्रति प्र याहिन्द्र मीढुषो नॄन्‌। ऋ०वे० १.१६९.६१।
प्रतिप्रस्थातः पत्नीम्‌ इद्‌ आ नय। का०श्रौ०सू० ६.५.२७।
प्रतिप्रस्थातः पशुं संवदस्वः देखें- प्रतिप्रस्थातः पशौ।
प्रतिप्रस्थातः पशुनेहि। का०श्रौ०सू० ९.७.५; आप० श्रौ० सू० १२.१७.२०. देखें- अगला, तथा पशुनेहि।
प्रतिप्रस्थातः पशुम्‌ उपकल्पयस्व। मा०श्रौ०सू० २.३.१२. देखें- पूर्व।
प्रतिप्रस्थातः पशौ (मा०श्रौ०सू० पशुं) संवदस्व। आप० श्रौ० सू० १३.११.१; मा०श्रौ०सू० २.५.१.२३।
प्रतिप्रस्थातर्‌ दधिघर्मेणानूदेहि (मा०श्रौ०सू० दधिघर्माय दध्य्‌ उप्‌कल्पयस्व)। आप० श्रौ० सू० १३.३.१; मा०श्रौ०सू० २.४.४.१८।
प्रतिप्रस्थातर्‌ य उपांशुपात्रेंऽशुस्‌ तम्‌ ऋजीषेऽप्यस्या भिषुत्योदंशं त्वाधवनीपते प्रस्कन्दयस्व। मा०श्रौ०सू० २.५.१.११।
प्रतिप्रस्थातर्‌ वसतीवरीणां होतृचमसं पूरयिता दक्षिणेन अभिप्रयम्य चात्वालान्ते प्रत्युपास्व। मा०श्रौ०सू० २.३.२.९।
प्रतिप्रस्थातर्‌ विहर। मै०सं० ४.९.२: १२३.१; तै०आ० ४.४.१; आप० श्रौ० सू० १५.६.१।
प्रतिप्रस्थातः सवनीयान्‌ निर्‌ वप (मा०श्रौ०सू० वपस्व)। आप० श्रौ० सू० १२.३.१५; मा०श्रौ०सू० २.३.२.१।
प्रति प्राणेषु (सा०मं०ब्रा० प्राणे) प्रति तिष्ठामि पुष्टे (सा०मं०ब्रा० पुष्टो; मै०सं० तिष्ठाम्य्‌ आत्मन्‌)। वा०सं० २०.१०४; मै०सं० ३.११.८: १५२.१३;
का०सं० ३८.४२; शत०ब्रा० १२.८.३.२२; तै०ब्रा० २.६.५.६४; सा०मं०ब्रा० २.२.४; हि०गृ०सू० २.१७.४४. देखें- प्रति तिष्ठामि प्राणा०।
प्रति प्रातिष्ठद्‌ अध्वरे। तै०ब्रा० ३.१२.९.४४।
प्रति प्राशव्यां इतः। ऋ०वे० ८.३१.६१।
प्रति प्रियं यजतं जनुषां अवः। ऋ०वे० १.१५१.१४; तै०ब्रा० २.८.७.६४।
प्रति प्रियतमं रथम्‌। ऋ०वे० ५.७५.११; सा०वे० १.४१८१; २.१०९३१. प्रतीकः प्रति प्रियतमम्‌। आप० श्रौ० सू० ४.१५.२,१०; शा०श्रौ०सू० ६.६.१४। प्रतिबुद्धा अभूतन। ऋ०वे० १.१९१.५४; अ०वे० ४.३७.३६, ४६।
प्रति ब्रवाणि वर्तयते अश्रु। ऋ०वे० १०.९५.१३१।
प्रति ब्रवोऽदितये तुराय। ऋ०वे० ४.३.८३।
प्रति ब्रह्मन्‌ प्रति क्षत्रे प्रत्य्‌ एषु त्रिषु लोकेषु तिष्ठामि। ऐ०ब्रा० ८.९.३. तुल०- अगला।
प्रति ब्रह्मन्‌ प्रति तिष्ठामि क्षत्रे। मै०सं० ३.११.८३: १५२.१२; शा०गृ०सू० ४.१८.७. प्रतीकः ब्रह्मन्‌। मा०श्रौ०सू० ५.२.११.२६; मा०श्रौ०सू० १.४२.२.
तुल०- पूर्व।
प्रति ब्रह्म सुवीर्यम्‌। मा०गृ०सू० १.१३.८२।
प्रति ब्रुवीमहि स्पृधः। ऋ०वे० ८.९२.३२२।
प्रति भद्रा अदृक्षत। ऋ०वे० १.४८.१३२; ४.५२.५१।
प्रति भागं न दीधिम (सा०वे० दीधिमः)। ऋ०वे० ८.९९.३४; अ०वे० २०.५८.१४; सा०वे० १.२६७४; २.६६९४; वा०सं० ३३.४१४; नि० ६.८४।
प्रति मनायोर्‌ उचथानि हर्यन्‌। ऋ०वे० ४.२४.७३।
प्रति मर्ताम्‌ अवासयो दमूनाः। ऋ०वे० ३.१.१७३।
प्रतिमा असि (मै०सं० प्रतिमासि)। मै०सं० ४.९.४: १२४.७; तै०आ० ४.५.५।
प्रतिमां लोका घृतपृष्ठाः स्वर्गाः। अ०वे० १८.४.५३।
प्रतिमा छन्दः। वा०सं० १४.१८; तै०सं० ४.३.७.१; मै०सं० २.१३.१४: १६३.९; २.८.३: १०८.१२; ३.२.९: ३०.३; का०सं० १७.३; ३९.४; शत०ब्रा० ८.३.३.५; आप० श्रौ० सू० १६.२८.१।
प्रति माम्‌ ऐतु यद्‌ यशः। मा०श्रौ०सू० १.१३.८४।
प्रति मायन्तु देवताः। मा०गृ०सू० १.१३.८१।
प्रतिमासिः देखें- प्रतिमा असि।
प्रति मित्रा अवृषत। अ०वे० ३.३.५२।
प्रति मुचस्व स्वां पुरम्‌। तै०आ० १.२७.१४।
प्रति मुञ्चामि (प्रकरण-, ०चासि) मे शिवम्‌। अ०वे० १०.६.३०२।
प्रति मे स्तोमम्‌ अदितिर्‌ जगृभ्यात्‌। ऋ०वे० ५.४२.२१।
प्रति यच्‌ चष्टे अनृतम्‌ अनेनाः। ऋ०वे० ७.२८.४३।
प्रति यत्‌ स्या नीथादर्शि दस्योः। ऋ०वे० १.१०४.५१।
प्रति यद्‌ अस्य वज्रं बाह्वोर्‌ धुः। ऋ०वे० २.२०.८३।
प्रति यद्‌ आपो अदृश्रम्‌ आयतीः। ऋ०वे० १०.३०.१३१; ऐ०ब्रा० २.२०.४; कौ०ब्रा० १२.१; आप० श्रौ० सू० ५.१.१०. प्रतीकः प्रति यद्‌ आपः। शा०श्रौ०सू० ६.७.४।
प्रति यद्‌ ईं हविष्मान्‌। ऋ०वे० १.१२७.१०४।
प्रतियन्तं चिद्‌ एनसः। ऋ०वे० ८.६७.१७२
प्रतियन्तु शताद्‌ गवाम्‌। ऐ०ब्रा० ७.१७.४४; शा०श्रौ०सू० १५.२४४।
प्रतियुतो वरुणस्य पाशः। तै०सं० १.४.४५.३; ६.६.३.५; का०सं० ३८.५; तै०ब्रा० १.६.५.६; २.६.६.४; आप० श्रौ० सू० ८.८.१८; १३.२२.५; १९.१०.५।
प्रति रक्षो दहतु सहताम्‌ अरातिम्‌। मै०सं० १.५.१२: ६७.५।
प्रतिरवेभ्यः स्वाहा। मै०सं० ४.९.९: १२९.११. देखें- अगला एक
प्रतिरूपाय स्वाहा। तै०सं० ७.३.१८.१; का०सं०अश्व० ३.८।
प्रतिरेभ्यः स्वाहा। तै०आ० ४.१०.३; ५.८.८. देखें- पूर्व का एक
प्रतिलामीति (आ० श्रौ० सू० प्रतिलानीति) ते पिता। वा०सं० २३.२४३; मै०सं० ३.१३.१३: १६८.६; शत०ब्रा० १३.२.९.७; आ० श्रौ० सू० १०.८.१०३;
शा०श्रौ०सू० १६.४.१३ देखें- प्र सुलामीति।
प्रति व एना नमसाहम्‌ एमि। ऋ०वे० १.१७१.११. तुल०- बृहदा० ४.५५।
प्रतिवर्त्म पुनःसरम्‌। अ०वे० १०.१.९४।
प्रति वस्तोर्‌ अह (अ०वे० ६.३१.३३, अहर्‌) द्युभिः। ऋ०वे० १०.१८९.३३; अ०वे० ६.३१.३३; २०.४८.६३; सा०वे० २.७२८३; आ०सं० ५.६३; वा०सं०
३.८३; का०सं० ७.१३३; शत०ब्रा० २.१४.२९३ देखें- प्रत्य्‌ अस्य वह।
प्रति वां रथं नृपती जरध्यै। ऋ०वे० ७.६७.११. प्रतीकः प्रति वां रथम्‌। आप० श्रौ० सू० ४.१५.२. तुल०- बृहदा० ६.४।
प्रति वां सूर उदिते। ऋ०वे० ७.६६.७१; सा०वे० २.४१७१; पं०वि०ब्रा० १३.८.२; आ० श्रौ० सू० ७.२.२,१२; शा०श्रौ०सू० १०.१०.४; ११.९.३; १२.१.३;
२.४।
प्रति वां सूरो उदिते विधेम। ऋ०वे० ७.६३.५३; गो०ब्रा० २.३.१३।
प्रति वां सूर उदिते सूक्तैः। ऋ०वे० ७.६५.११; ऐ०ब्रा० ५.१८.८; कौ०ब्रा० २६.११; आप० श्रौ० सू० ८.१०.१।
प्रति वां सूरो अहभिः। मै०सं० १.६.१३: ८५.१४।
प्रति वां स्तोमो अश्विनाव्‌ अधायि। ऋ०वे० १.१८३.६२; १८४.६२।
प्रति वां जिह्वा घृतम्‌ उच्‌ (अ०वे० ७.२९.१४, आ) चरण्यत्‌ (अ०वे० चर्णयात्‌; तै०सं० चर्णयेत्‌)। अ०वे० ७.२९.१४, २४; तै०सं० १.८.२२.१४
(द्वितीयांश); मै०सं० ४.१०.१४: १४२.६; का०सं० ४.१६४; कौ०ब्रा० ७.२; आप० श्रौ० सू० २.८.३४; शा०श्रौ०सू० २.४.३४. देखें- नीचे अनु वां इत्यादि। प्रति वां अत्र वरम्‌ आ जनाय। ऋ०वे० ७.६५.४३; मै०सं० ४.१४.१२३: २३४.१३; तै०ब्रा० २.८.६.७३।
प्रति वां ऋजीषी। ऐ०आ० ५.२.१.११२।
प्रति विप्रासो मतिभिर्‌ गृणन्तः। ऋ०वे० ७.७८.२२।
प्रति विप्रासो मतिभिर्‌ जरन्ते। ऋ०वे० ५.८०.१४।
प्रति विश्वामित्रजमदग्नी दमे। ऋ०वे० १०.१६७.४४।
प्रति वीहि प्रस्त्थितं सोम्यं मधु। ऋ०वे० २.३६.४३; अ०वे० २०.६७.५३।
प्रतिवेशोऽसि प्र मा भाहि प्र मा पद्यस्व। तै०आ० ७.४.३; तै०उप० १.४.३।
प्रति वोचे देवयन्तम्‌। ऋ०वे० १.४१.८२।
प्रति वो वृषदञ्ञयः। ऋ०वे० ८.२०.९१।
प्रति शुष्यतु यशो अस्य देवाः। ऋ०वे० ७.१०४.११३; अ०वे० ८.४.११३।
प्रति श्यावाय वर्तनिम्‌। ऋ०वे० ५.६१.९२।
प्रति श्रुताय वो धृषत्‌। ऋ०वे० ८.३२.४१; आ० श्रौ० सू० ६.४.१०; ८.१२.६. प्रतीकः प्रति श्रुताय। शा०श्रौ०सू० १०.१२.१७।
प्रतिश्रुत्‌कायै अर्तनम्‌ (तै०ब्रा० ऋतुलम्‌)। वा०सं० ३०.१९; तै०ब्रा० ३.४.१.१३।
प्रतिश्रुत्‌कायि चक्रवाकः (तै०सं०। का०सं०अ० वाहसः)। वा०सं० २४.३२; तै०सं० ५.५.१४.१; मै०सं० ३.१४.१३: १७५.४; का०सं०अश्व० ७.४।
प्रति श्रोण स्थाद्‌ व्य्‌ अनग्‌ अचष्ट। ऋ०वे० २.१५.७३।
प्रति श्वसन्तं वृषभ ब्रुवीमहि। ऋ०वे० ८.२१.११२; सा०वे० १.४०३२।
प्रति श्वसन्तम्‌ अव दानवं हन्‌। ऋ०वे० ५.२९.४४।
प्रतिषिक्ता अरातयः। आप० श्रौ० सू० ६.२०.२ (तृतीयांश); मा०श्रौ०सू० १.६.२.१७२, १७३।
प्रति षीम्‌ अग्निर्‌ जरते समिद्धः। ऋ०वे० ७.७८.२१।
प्रति ष्टोभति वाघतो न वाणी। ऋ०वे० १.८८.६२।
प्रति ष्टोभन्ति सिन्धवः पविभ्यः। ऋ०वे० १.१६८.८१।
प्रति ष्टोभन्त्यं अक्तुभिः। ऋ०वे० ५.८४.२४; तै०सं० २.२.१२.३२
प्रतिष्ठ। तै०सं० २.६.९.२; शत०ब्रा० १.७.४.२२; का०श्रौ०सू० २.२.२२. देखें- ओं प्रतिष्ठ।
प्रतिष्ठां शतधा हि। तै०आ० १.२१.३३; २४.४३; ३१.६३।
प्रतिष्ठां गछ (गो०ब्रा० गछन्‌) प्रतिष्ठां मा गमय (गो०ब्रा० गमयेत्‌)। ऐ०ब्रा० ३.८.३; गो०ब्रा० २.३.५।
प्रतिष्ठा च मे भूयात्‌। तै०आ० ३.७.१।
प्रतिष्ठां त्रयस्त्रिंशः। वा०सं० १४.२३; तै०सं० ४.३.८.१; ५.३.३.५; मै०सं० २.८.४: १०९.६; का०सं० १७.४; २०.१३; शत०ब्रा० ८.४.१.२२।
प्रतिष्ठां धेहि। तै०आ० ४.२.५।
प्रतिष्ठां मेऽवोचः। मा०श्रौ०सू० ५.२.१५.२।
प्रतिष्ठायै स्वाहा। शत०ब्रा० १४.९.३.४; तै०ब्रा० ३.१.५.११; ६.५,६,७; बृह०उप० ६.३.४।
प्रतिष्ठावन्तो भूयास्म। तै०आ० ४.४२.१।
प्रतिष्ठासि। ऐ०ब्रा० ३.८.३; गो०ब्रा० २.३.५; तै०आ० ४.४२.१; मा०श्रौ०सू० १.३.४.२२।
प्रतिष्ठासि सहस्रय। मा०श्रौ०सू० ९.४.११. देखें- सहस्रस्य प्रतिष्ठासि।
प्रतिष्ठासु प्रतिष्ठिताः। तै०ब्रा० ३.१२.६.३२।
प्रतिष्ठिता रथनाभाव्‌ इवाराः। वा०सं० ३४.५२।
प्रतिष्ठित्यै त्वा। । का०सं०अश्व० ५.९ (द्वितीयांश)।
प्रतिष्ठे स्थो देवते (मा०श्रौ०सू० देवते द्यावापृथिवी; आ०मं०पा० देवतानाम्‌) मा मा संताप्तम्‌। आ०मं०पा० २.९.३. (आ०गृ०सू० ५.१२.११);
हि०गृ०सू० १.११.९; मा०श्रौ०सू० १.२.१६. तुल०- आगे, तथा नीचे दृंहे स्थः।
प्रतिष्ठे स्थो विश्वतो मा पातम्‌। पा०गृ०सू० २.६.३०. तुल०- नीचे पूर्व।
प्रतिष्ठे ह्य्‌ अभवतं वसूनाम्‌। अ०वे० ४.२६.१४,२१।
प्रति ष्फुट वि रुज वीड्व्‌ अंहः। ऋ०वे० ४.३.१४३।
प्रति ष्म देव रीषतः। ऋ०वे० ७.१५.१३२; ८.४४.११२; मै०सं० ४.१०.१२: १४१.१०; का०सं० २.१४२; तै०ब्रा० २.४.१.७२. देखें- प्रति स्म इत्यादि।
प्रति ष्म रक्षसो दह। ऋ०वे० १०.८७.२३२. देखें- प्रति स्म इत्यादि।
प्रति ष्म रिषतो दह। ऋ०वे० १.१२.५२।
प्रति ष्या सूनरी जनी। ऋ०वे० ४.५२.११; सा०वे० २.१०७५१. प्रतीकः प्रति ष्या सूनरी। आप० श्रौ० सू० ४.१४.२; शा०श्रौ०सू० ६.५.२; ९.२८.९;
१०.१२.८।
प्रति सम्राद्‌ अहृणानो गृभाय। ऋ०वे० १०.११६.७२।
प्रतिसरोऽसि। अ०वे० २.११.२।
प्रतिसूक्तानि हर्यतम्‌। ऋ०वे० १.९३.१३; तै०सं० २.३.१४.२३; मै०सं० १.५.१; ६७.४; का०सं० ४.१६३
प्रति सूक्तानि हर्य नः। ऋ०वे० ८.४४.२३।
प्रति सूर्यस्य पुरुधा च रशमीन्‌। अ०वे० ७.८२.५३; १८.१.२८३।
प्रति स्तोमं चस्यमानं गृभाय। ऋ०वे० ४.४.१५२। तै०सं० १.२.१४.६२; मै०सं० ४.११.५२: १७४.७; का०सं०अश्व० ६.११२।
प्रति स्तोमं सरस्वती जुषस्व। ऋ०वे० ७.९५.५३; मै०सं० ४.१४.३२: २१९.६; का०सं० ४.१६२; तै०ब्रा० २.४.६.१२।
प्रति स्तोमं दधीमहि तुराणाम्‌। ऋ०वे० ७.४०.१२।
प्रति स्तोमं देवयन्तो दधानाः। ऋ०वे० ७.७३.१२; का०सं० १७.१८२।
प्रति स्तोमा अदृक्षत। ऋ०वे० ८.५.३२।
प्रति स्तोमेभिर्‌ उषसं वसिष्ठाः। ऋ०वे० ७.८०.११. प्रतीकः प्रति। वा०ध०सू० २६.५; मा०ध०शा० ११.२५०।
प्रति स्तोमैर्‌ अभूत्स्महि। ऋ०वे० ४.५२.४३।
प्रति स्तोमैर्‌ जरमाणो वसिष्ठः। ऋ०वे० ७.७३.३४।
प्रति स्पशो वि सृज तूर्णितमः। ऋ०वे० ४.४.३१; वा०सं० १३.१११; तै०सं० १.२.१४.११; मै०सं० २.७.१५१: ९७.११; का०सं० १६.१५१।
प्रतिस्पाशनम्‌ अन्ति तम्‌। अ०वे० ८.५.१११।
प्रति स्म चक्रुषे कृत्याम्‌। अ०वे० ४.१८.४३।
प्रति स्म देव रिषतः। सा०वे० १.२४२. देखें- प्रति ष्म इत्यादि।
प्रति स्म रक्षसो जहि। अ०वे० ८.३.२३२. देखें- प्रति ष्म इत्यादि।
प्रति स्मरेथां तुजयद्भिर्‌ एवैः। ऋ०वे० ७.१०४.७१; अ०वे० ८.४.७१।
प्रति स्रुग्‌ एति नमसा हविष्मती। ऋ०वे० ८.२३.२२३।
प्रति स्वसरम्‌ उप याति (अ०वे० यातु) पीतये। ऋ०वे० ६.६८.१०४; अ०वे० ७.५८.१४।
प्रतिहरणेन हरामसि। अ०वे० ५.१४.८४।
प्रति हव्यानि वीतये। ऋ०वे० ८.१०१.७४, १०२।
प्रतिहारेण त्वा छन्दसा सादयामि। मै०सं० २.१३.४: १५३.१५; आप० श्रौ० सू० १७.१०.१।
प्रतिहिताम्‌ आयतां मा वि स्राष्टम्‌। अ०वे० ११.२.१३।
प्रतीकं मे विचक्षणम्‌। पा०गृ०सू० ३.१६.११. देखें- शरीरं मे।
प्रतीक्षन्ते (आ०मं०पा० ०तां) श्वशुरो देवरश्‌
(आ०मं०पा० ०राच्‌)
च। अ०वे० १४.१.३९४; आ०मं०पा० १.१.८२।
प्रतीक्षायै कुमारम्‌। तै०ब्रा० ३.४.१.१९।
प्रतीचः पुनर्‌ आ कृधि। अ०वे० ५.८.७४।
प्रतीचश्‌ चिद्‌ योधीयान्‌ वृषण्वान्‌। ऋ०वे० १.१७३.५३।
प्रतीचीः कृत्या आकृत्य। अ०वे० १०.१.६३।
प्रतीचीः कृत्याः प्रतिसरैर्‌ अजन्तु। अ०वे० ८.५.५४,६४।
प्रतीचीः कृष्णवर्तने। अ०वे० १.२८.२३।
प्रतीची चक्षुर्‌ उर्विया वि भाति। ऋ०वे० १.९२.९२।
प्रतीची जूर्णिर्‌ देवतातिम्‌ एति। ऋ०वे० ७.३९.१२।
प्रतीचीं जग्रभा वाचम्‌। ऋ०वे० १०.१८.१४३।
प्रतीची दिक्‌। अ०वे० ३.२७.३; वा०सं० १४.१३; १५.१२; तै०सं० ४.३.६.२; ४.२.१; ५.५.१०.१; मै०सं० १.५.४: ७१.११; २२.७.२०: १०५.७; २.८.३:
१०८.८; २.८.९: ११३.१५; २.१३.२१; १६७.२; का०सं० ७.२; १७.३,८; २०.११; ३९.७; शत०ब्रा० ८.३.२.२४; ६.१.७; तै०ब्रा० ३.११.५.२; आप० श्रौ० सू० ६.१८.३; आ०मं०पा० २.१७.१६. देखें- आगे, तथा प्रतीचीम्‌ आ।
प्रतीची दिशाम्‌। तै०सं० ४.३.३.१. देखें- नीचे पूर्व।
प्रतीची दिशाम्‌ इयम्‌ इद्‌ वरम्‌। अ०वे० १२.३.९१।
प्रतीचीन आङ्गिरसः। अ०वे० १०.१.६१।
प्रतीचीनः प्रति माम्‌ आ ववृतस्व। ऋ०वे० १०.९८.२३।
प्रतीचीनं वृजमं दोहसे गिरा (वा०सं०। शत०ब्रा० धुनिम्‌)। ऋ०वे० ५.४४.१३; अ०वे० ७.१२३; मै०सं० १.३.११३: ३४.५; का०सं० ४.३३; शत०ब्रा०
४.२.१.९३।
प्रतीचीनं ददृशे विश्वम्‌ आयत्‌। ऋ०वे० ३.५५.८२।
प्रतीचीनफलस्‌ हि त्वम्‌। अ०वे० ४.१९.७२. तुल०- अगला।
प्रतीचीनफलो त्वम्‌। अ०वे० ७.६५.११. प्रतीकः प्रतीचीनफलः। कौ०सू० ४६.४९. तुल०- पूर्व।
प्रतीचीनः सहुरे विश्वधायः (अ०वे० विश्वदावन्‌)। ऋ०वे० १०.८३.६२; अ०वे० ४.३२.६२।
प्रतीचीनाय ते नमः। अ०वे० ११.२.५४; ४.८४।
प्रतीचीने माम्‌ अहनि। ऋ०वे० १०.१८.१४१. तुल०- बृहदा० ७.१८।
प्रतीचीं त्वा प्रतीचीनः। अ०वे० ९.३.२२१; कौ०सू० ६६.२५।
प्रतीचीम्‌ आ रोह। वा०सं० १०.१२; शत०ब्रा० ५.४.१.५. देखें- नीचे प्रतीची दिक्‌।
प्रतीचीम्‌ एनां हविषा यजामः। तै०ब्रा० ३.१.२.६४।
प्रतीची वशम्‌ अश्व्यम्‌। ऋ०वे० ८.४६.३३२।
प्रतीची विश्वान्‌ देवान्‌। अ०वे० ७.३८.३३।
प्रतीची सिंहं प्रति जोषयेते (मै०सं० चेतयेते)। ऋ०वे० १.९५.५४; मै०सं० ४.१४.८४: २२७.५; तै०ब्रा० २.८.७.५४; नि० ८.१५४।
प्रतीची सोम तस्थतुः। ऋ०वे० ९.६६.२३।
प्रतीची सोमम्‌ असि। अ०वे० ७.३८.३१।
प्रतीचो बाहून्‌ प्रति भाध्य्‌ एषाम्‌। ऋ०वे० १०.८७.४४; अ०वे० ८.३.६४।
प्रतीच्य्‌ आगाद्‌ अधि हर्म्येभ्यः। ऋ०वे० ७.७६.२४।
प्रतीच्या त्वा दिशा सवित्रा देवतया जागतेन छन्दसाग्नेः पुछम्‌ उपदधामि। का०सं० २२.५।
प्रतीच्या त्वा दिशा सादयामि। तै०सं० ५.५.८.२; मै०सं० २.८.११: ११५.१३।
प्रतीच्या दिशः शालाया नमो महिम्ने। अ०वे० ९.३.२७।
प्रतीच्या दिशा (शा०श्रौ०सू० दिशा सह) गृहाः पशवो मार्जयन्ताम्‌। मै०सं० १.४.२: ४८.१२; का०सं० ५.५; शा०श्रौ०सू० ४.११.४. देखें- प्रतीच्यां
दिशि गृहाः।
प्रतीच्या दिशोऽभि दासन्त्य्‌ अस्मान्‌। अ०वे० ४.४०.३२।
प्रतिच्यां त्वा दिशि पुरा संवृतः स्वधायाम्‌ आदधामि। अ०वे० १८.३.३२।
प्रतिच्यां त्वा दिश्य्‌ आदित्या अभिषिञ्चन्तु पुष्टये। ऋ०वि० ४.२२.३. तुल०- अगला।
प्रतिच्यां त्वा दिश्य्‌ आदित्या देवाः षड्‌भिश्‌ चैव पञ्चविंशैर्‌ अभोभिर्‌ अभिषिञ्चन्त्व्‌ एतेन च तृचेनात्तेन च यजुषैताभिच्च व्याहृतिभिः स्वाराज्याय।
ऐ०ब्रा० ८.१९.१. तुल०- पूर्व।
प्रतीच्यां दिशि गृहाः पशवो मार्जयन्ताम्‌। तै०सं० १.६.५.२; आ० श्रौ० सू० १.११.७. देखें- प्रतीच्या दिशा।
प्रतीच्यां दिशि भसदम्‌ अस्य धेहि। अ०वे० ४.१४.८१।
प्रतीच्य्‌ उत सूर्यम्‌। अ०वे० ७.३८.३२।
प्रतीच्य्‌ एत्व्‌ अरणी दत्वती तान्‌। अ०वे० ७.१०८.१३।
प्रतीच्यै त्वा दिशे वरुणायाधिपतये पृदाकवे रक्षित्रेऽन्नायेषुमते। अ०वे० १२.३.५७. तुल०- अ०वे० ३.२७.३।
प्रतीच्यै दिशः शृवन्त्य्‌ उत्तरात्‌। तै०ब्रा० २.५.१.३२।
प्रतीच्यै दिशे नमः। । का०सं०अश्व० ११.३।
प्रतीच्यै दिशे स्वाहा। वा०सं० २२.२४; तै०सं० ७.१.१५.१; मै०सं० ३.१२.८: १६३.५; का०सं०अश्व० १.६।
प्रतीतं देवेभ्यो जुष्टं ह व्यस्थात्‌ (प़ढें- हव्यम्‌ अस्थात्‌?)। जै०ब्रा० १.१४।
प्रतीत्या शत्रुञ्‌ जेतापराजितः। शा०श्रौ०सू० ८.२४.१।
प्रतीत्या शत्रून्‌ विगदेषु वृश्च। ऋ०वे० १०.११६.५४।
प्रतीत्येन कृधुनातृपासः। ऋ०वे० ४.५.१४२।
प्रतीदं विश्वं मोदते। ऋ०वे० ५.८३.९३।
प्रतीदृश्यायै स्वाहा। तै०ब्रा० ३.१.६.१।
प्रतीपं चापं नद्यो वहन्ति। ऋ०वे० १०.२८.४२।
प्रतीपं जगमा शुचे। ऋ०वे० ७.८९.३२।
प्रतीपं प्रातिसुत्वनम्‌ (ऐ०ब्रा० ०सत्वनम्‌)। अ०वे० २०.१२९.२; ऐ०ब्रा० ६.३३.२; शा०श्रौ०सू० १२.१८.२।
प्रतीबोधेन नाशय। अ०वे० ८.६.१५७; १९.३५.३४।
प्रतीवर्तः प्रतिसरः। अ०वे० ८.५.४२।
प्रतीहारो निधनम्‌। अ०वे० ११.७.१२१।
प्र तु द्रव परि कोशं नि षीद। ऋ०वे० ९.८७.११; सा०वे० १.५२३१; २.२७१. प्रतीकः प्र तु द्रव। पं०वि०ब्रा० ११.३.१; सा०वि०ब्रा० १.४.९।
प्र तुर्वीतिं प्र च दभीतिम्‌ आवतम्‌। ऋ०वे० १.११२.२३२।
प्र तुविद्युम्नस्य स्थविरस्य घृष्वेः। ऋ०वे० ६.१८.१२१।
प्रतूर्तं वाजिन्न्‌ आ द्रव। वा०सं० ११.१२१; तै०सं० ४.१.२.११; ५.१.२.१; मै०सं० २.७.२१: ७४.१९; का०सं० १६.११; १९.२; शत०ब्रा० ६.३.२.२;
आप० श्रौ० सू० १६.२.१; मा०श्रौ०सू० ६.१.१. प्रतीकः प्रतूर्तम्‌। का०श्रौ०सू० १६.२.९।
प्रतूर्तिर्‌ अष्टादशः। वा०सं० १४.२३; तै०सं० ४.३.८.१; ५.३.३.२; मै०सं० २.८.४: १०९.३; का०सं० १७.४; २०.१३; शत०ब्रा० ८.४.१.१३; का०श्रौ०सू०
१७.१०.१०।
प्रतूर्वन्न्‌ एह्य्‌ अवक्रामन्न्‌ अशतीः। वा०सं० ११.१५; तै०सं० ४.१.२.१; ५.१.२.३; मै०सं० २.७.२: ७५.७; ३.१.३: ४.४; का०सं० १६.१; १९.२; शत०ब्रा० ६.३.२.७. प्रतीकः प्रतूर्वन्‌। का०श्रौ०सू० १६.२.१०।
प्र ते अग्नयोऽग्निभ्यो वरं निः। ऋ०वे० ७.१.४१।
प्र ते अग्ने हविष्मतीम्‌ इयर्मि। ऋ०वे० ३.१९.२१. प्रतीकः प्र ते अग्ने हविष्मतीम्‌। शा०श्रौ०सू० १४.५४.२।
प्र ते अश्नोतु कुक्ष्योः। ऋ०वे० ३.५१.१२१; सा०वे० २.८९१
प्र ते अस्या उषसः प्रापरस्याः। ऋ०वे० १०.२९.२१; अ०वे० २०.७६.२१।
प्र ते तानि शृतामसि। अ०वे० ९.३.६३।
प्र ते ददामि मधुनो घृतस्य। आ०गृ०सू० १.१५.११. देखें- प्र ते यछामि।
प्र ते दिवो न वृष्टयः। ऋ०वे० ९.६२.२८१।
प्र ते दिवो न स्तनयन्ति शुष्माः (मै०सं० स्तन यन्त शुष्मैः)। ऋ०वे० ४.१०.४४; तै०सं० ४.४.४.७४; मै०सं० २.१३.८४: १५८.१।
प्र ते धारा अत्य्‌ अण्वानि मेष्यः। ऋ०वे० ९.८६.४७१।
प्र ते धारा असश्चतः। ऋ०वे० ९.५७.११; सा०वे० २.१११११. प्रतीकः प्र ते धाराः। शा०श्रौ०सू० ७.१५.४।
प्र ते धारा मधुमतीर्‌ असृग्रन्‌। ऋ०वे० ९.९७.३११; सा०वे० १.५३४१।
प्र ते धारा मधुश्चुतः। तै०सं० ३.१.१०.३३; मा०श्रौ०सू० २.३.६.१५३।
प्र ते नावं न समने वचस्युवम्‌। ऋ०वे० २.१६.७१।
प्र ते पूर्वाणि करणानि विप्र। ऋ०वे० ४.१९.१०१।
प्र ते पूर्वाणि करणानि वोचम्‌। ऋ०वे० ५.३१.६१।
प्र ते बभ्रु विचक्षण। ऋ०वे० ४.३२.२२१।
प्र ते भिनद्मि मेहनम्‌। अ०वे० १.३.७१. तुल०- वि ते इत्यादि।
प्र ते मदासो मदिरास आशवः। ऋ०वे० ९.८६.२१।
प्र ते महीं सुमतिं वेविदाम। ऋ०वे० ७.२४.६२।
प्र ते महे विदथे शंसिषं हरी। ऋ०वे० १०.९६.११; अ०वे० २०.३०.१। ऐ०ब्रा० ४.३.४; कौ०ब्रा० २५.७; तै०ब्रा० २.४.३.१०; ३.७.९.६; आप० श्रौ०
सू० ६.२.६; आप० श्रौ० सू० १४.२.१३. प्रतीकः प्र ते महे। आ० श्रौ० सू० ६.४.१०; शा०श्रौ०सू० ९.६; १.४. तुल०- बृहदा० ७.१५४. ’सर्वहरि‘ की तरह निर्देशित। शा०श्रौ०सू० ११.१४.१०; जैसे। शा०श्रौ०सू० ११.१४.२६।
प्र ते महे सरस्वती। मै०सं० ४.१२.६१: १९८.८; तै०ब्रा० २.५.४.६१।
प्र ते मह्ना रिरिचे रोदस्योः। ऋ०वे० ६६.२४.३२।
प्र ते माता महिमानम्‌ उवाच। ऋ०वे० ७.९८.३२; अ०वे० २०.८७.३२।
प्र ते यक्षि प्र त इयर्मि मन्म। ऋ०वे० १०.४.११; तै०सं० २.५.१२.४१।
प्र ते यछामि मधुमन्‌ मखाय। शा०गृ०सू० १.२४.४१. देखें- प्र ते ददामि।
प्र ते रथं मिथूकृतम्‌। ऋ०वे० १०.१०२.११; शा०श्रौ०सू० १८.११.२. तुल०- बृहदा० ८.११।
प्र तेऽरदद्‌ वरुणो यातवे पथः। ऋ०वे० १०.७५.२१।
प्र ते वज्रः प्रमृणन्न्‌ एतु शत्रून्‌। ऋ०वे० ३.३०.६२; अ०वे० ३.१.४२।
प्र ते वन्वे वनुषो हर्यतं मदम्‌। ऋ०वे० १०.९६.१२; अ०वे० २०.३०.१२।
प्र ते वयं ददामहे। ऋ०वे० ३.२१.५२; मै०सं० ४.१३.५२: २०४.१६; का०सं० १६.२१२; ऐ०ब्रा० २.१२.१६२; तै०ब्रा० ३.६.७.२१।
प्र ते वोचाम वीर्या। ऋ०वे० ४.३२.१०१।
प्र ते शृणामि शृङ्गे। अ०वे० २.३२.६१।
प्र ते सर्गा असृक्षत। ऋ०वे० ९.६४.७२; सा०वे० २.३०८२:। पं०वि०ब्रा० १३.१.८।
प्र ते सुतासो मधुमन्तो अस्थिरन्‌। ऋ०वे० १.१३५.१६।
प्र ते सुम्नस्य मनसा पथा भुवन्‌। ऋ०वे० १०.५०.७३।
प्र ते सुम्ना नो अश्नवन्‌। ऋ०वे० ८.९०.६४; सा०वे० २.७६२४।
प्र ते सोतार ओण्योः। ऋ०वे० ९.१६.११।
प्र ते सोतारो रसं मदाय। सा०वे० २.६८३१. देखें- तं ते सो
प्रत्न ऋषिः। तै०सं० ४.३.३.२; का०सं० ३९.७. देखें- पुराणा ऋषिः।
प्रत्नं रयीणां युजम्‌। ऋ०वे० ६.४५.१९१।
प्रत्नं सधस्थम्‌ अनुपश्यमानः। मै०सं० २.१३.२२३: १६७.१५; का०सं० ४०.१२३; तै०ब्रा० २.४.२.६३; आप० श्रौ० सू० ९.८.६३।
प्रत्नं सधस्थम्‌ आसदत्‌। ऋ०वे० ९.१०७.५२; सा०वे० २.२६२; वा०सं० ११.४८४; तै०सं० ४.१.४४; ५.१.५.१०; मै०सं० २.७.५४: ७९.१३; का०सं०
१६.४४; शत०ब्रा० ६.४.४.१७।
प्रत्नं होतारम्‌ ईड्‌यम्‌। ऋ०वे० ८.४४.७१।
प्रत्नं जात्तं ज्योतिर्‌ यद्‌ अस्य। ऋ०वे० १०.५५.२३।
प्रत्नं नि पाति काव्यम्‌। ऋ०वे० ९.६.८३ देखें- प्र त्वा नि पाति।
प्रत्नं अस्य पितरम्‌ आ विवासति। ऋ०वे० ९.८६.१४४।
प्रत्नं इन्द्र हवामहे। ऋ०वे० ३.४२.९२; अ०वे० २०.२४.९२।
प्रत्नं ऋत्विजम्‌ अध्वरस्य जारम्‌। ऋ०वे० १०.७.५२।
प्रत्नं पीयूषं पूर्व्यं यद्‌ उक्थ्यम्‌। सा०वे० २.८४४१; पं०वि०ब्रा० १६.११.८. देखें- दिवः पीयूषं।
प्रत्नं प्रत्नवत्‌ परितंयसयध्यै। ऋ०वे० ६.२२.७२; अ०वे० २०.३६.७२।
प्रत्नं प्रत्नास ऊतये सहस्कृत। ऋ०वे० ५.८.१२।
प्रत्नवज्‌ जनया गिरः। ऋ०वे० ८.१३.७१।
प्रत्नवद्भिः प्रत्तः स्वधया। आ०गृ०सू० ४.७.११३।
प्रत्नवद्‌ रोचयन्‌ रुचः। ऋ०वे० ९.४९.५३; सा०वे० २.७८९३।
प्रत्नस्वद्‌ रोचया रुचः। ऋ०वे० ९.९.८३।
प्रत्ना ऋण्वन्ति कारवः। ऋ०वे० ९.१०.६२; सा०वे० २.४७४२।
प्रत्ना त इन्द्र श्रुत्यानु येमुः। ऋ०वे० ६.२१.६२।
प्रत्ना नव्यसा वचसा विवासे। ऋ०वे० ६.६२.५२।
प्रत्नान्‌ मानाद्‌ अध्य्‌ आ ये समवस्वरन्‌। ऋ०वे० ९.७३.६१।
प्रत्नाम्‌ ऋतस्य पिप्युषीम्‌। ऋ०वे० ८.९५.५४; सा०वे० २.२३४४।
प्रत्नाय पत्ये धियो मर्जयन्त। ऋ०वे० १.६१.२४; अ०वे० २०. ३५.२४।
प्रत्नास आसुः पुरुकृत्‌ सखायः। ऋ०वे० ६.२१.५२।
प्रत्नासो अग्न ऋतम्‌ आशुषाणाः (अ०वे० आचचानाः)। ऋ०वे० ४.२.१६.२; अ०वे० १८.३.२१२; वा०सं० १९.६९२; तै०सं० २.६.१२.४२।
प्रत्नेन धरुणेन च। जै०ब्रा० २.१३२. आपृच्छ्येन का भाग।
प्रत्नेभिर्‌ यो रुशद्भिर्‌ देवतमः। ऋ०वे० १०.३.६३।
प्रत्ने मातरा यह्वी ऋतस्य। ऋ०वे० ६.१७.७४।
प्रत्नो हि (तै०आ० प्रत्नोषि) कम्‌ ईड्‌यो अध्वरेषु। ऋ०वे० ८.११.१०१; अ०वे० ६.११०.११; तै०आ० १०२.११; महाना० उप० ६.७१. प्रतीकः प्रत्नो हि।
कौ०सू० ४६.२५; वृ०हा०सं० ५.५३२।
प्रत्नो होता वरेण्यः। ऋ०वे० २.७.६२; वा०सं० ११.७०२; तै०सं० ४.१.९.२२; मै०सं० २.७.७२: ८३.१; का०सं० १६.७२; शत०ब्रा० ६.६.२.१४।
प्रत्नो होता विवासते वाम्‌। ऋ०वे० १.११७.१२।
प्रत्यक्‌ कर्तारम्‌ ऋछतु। अ०वे० ४.१९.६२।
प्रत्यक्‌ कृत्या दूषयैन्न्‌ एति वीरः। अ०वे० ८.५.२३।
प्रत्यक्‌ त्वम्‌ इन्द्र तं जहि। अ०वे० ८.५.१५३।
प्रत्यक्‌ प्रतिप्रहिण्मः। अ०वे० १०.१.५३।
प्रत्यक्‌ सेवस्व भेषजम्‌। अ०वे० ५.३०.५३।
प्रत्यक्‌ सोमो अतिस्रुतः। मै०सं० ३.११.७२: १५०.८. देखें- प्रत्यङ्‌ सोमो।
प्रत्यक्‌ अभ्य्‌ एतु त्वा विषम्‌। अ०वे० ५.१३.४४।
प्रत्यग्‌ एनं शपथा यन्तु तृष्टाः (अ०वे० सृष्टाः)। ऋ०वे० १०.८७.१५२; अ०वे० ८.३.१४२।
प्रत्यग्‌ एनान्‌ प्रतिसरेण हन्मि। अ०वे० ४.४०.१४-८४।
प्रत्य्‌ अग्निर्‌ उषसश्‌ चेकितानः। ऋ०वे० ३.५.११. प्रतीकः प्रत्य्‌ अग्निर्‌ उषसः। आ० श्रौ० सू० ४.१३.७।
प्रत्य्‌ अग्निर्‌ उषसाम्‌ अग्रम्‌ अख्यत्‌। ऋ०वे० ४.१३.११; अ०वे० ७.८२.५१; १८.१.२८१. तुल०- बृहदा० ४.१२९।
प्रत्य्‌ अग्निर्‌ उषसो जातवेदाः। ऋ०वे० ४.१४.११।
प्रत्य्‌ अग्ने मिथुना दह। ऋ०वे० १०.८७.२४१।
प्रत्य्‌ अग्ने हरसा हरः। ऋ०वे० १०.८७.२५१; सा०वे० १.९५१. प्रतीकः प्रत्य्‌ अग्ने हरसा हरः शृणीहि। नि० ४.१९।
प्रत्य्‌ अग्रभीष्म नृतमस्य नृणाम्‌। ऋ०वे० ५.३०.१२४।
प्रत्य्‌ अग्रभीष्म रुशमेष्व्‌ अग्ने। ऋ०वे० ५.३०.१५२।
प्रत्यग्‌ वि भिन्धि त्वं तम्‌। अ०वे० ४.१९.५३।
प्रत्यग्‌वृत्तान्य्‌ उत या ते परुःषु। कौ०सू० १२४.५२।
प्रत्यङ्‌ (प़ढें- प्रत्यङ्‌ङ्‌) आसीद कर्मणि। वैता०सू० ९.१२४।
प्रत्यङ्‌क्‌ सोमः इत्यादि। देखें- प्रत्यङ्‌ सोमः।
प्रत्य्‌ अङ्गेषु प्रति तिष्ठाम्य्‌ आत्मन्‌ (सा०मं०ब्रा० आत्मनि)। वा०सं० २०.१०३; का०सं० ३८.४१; शत०ब्रा० १२.८.३.२२; तै०ब्रा० २.६.५.६३; सा०मं०ब्रा० २.२.५; हि०गृ०सू० २.१७.४३।
प्रत्यङ्‌ङ्‌ इद्‌ एष्‌ मानुषान्‌ (अ०वे० १३.२.२०२, मानुषीः)। ऋ०वे० १.५०.५२; अ०वे० १३.२.२०२; २०.४७.१७२; आ०सं० ५.१०२; नि० १२.२४२। प्रत्यङ्‌ङ्‌ उषसम्‌ उर्विया वि भाति। ऋ०वे० ५.२८.१२।
प्रत्यङ्‌ङ्‌ एनां देवताभिः सहैधि। अ०वे० ११.१.२२२।
प्रत्यङ्‌ चित्रा बिभ्रिद्‌ अस्यायुधानि। ऋ०वे० १०.१२३.७२; न्‌। सा०वे० २.११९७२।
प्रत्यङ्‌ जनान्‌ संचुकोशान्तकाले। नि० १.१५४, दुर्ग-भाष्य. देखें- पृ० १२, टिप्पणी ४. देखें- अगला।
प्रत्यङ्‌ जनास्‌ तिष्ठति सर्वतोमुखः (श्वे०उप० ३.२४, तथा शिर०उप० तिष्ठति संचुकोशान्तकाले)। वा०सं० ३२.४४; श्वे०उप० २.१६४; ३.२४;
ण्इरस्ळ.५४ (द्वितीयांश). देखें- पूर्व, तथा प्रत्यङ्‌मुखस्‌।
प्रत्यङ्‌ देवानां विशः। ऋ०वे० १.५०.५१; अ०वे० १३.२.२०१; २०.४७.१७१; आ०सं० ५.१०१; नि० १२.२४१।
प्रत्यङ्‌ नः सुमना भव। ऋ०वे० १०.१४१.१२; अ०वे० ३.२०.२२; मै०सं० १.११.४२: १६४.६; का०सं० १४.२२. देखें- प्रति नः इत्यादि।
प्रत्यङ्‌मुखस्‌ तिष्ठति विश्वतोमुखः (महाना० उप० सर्वतो०)। तै०आ० १०.१.३४; महाना० उप० २.१४. देखें- प्रत्यङ्‌ जनास्‌।
प्रत्यङ्‌ विश्वं स्वर्‌ दृशे। ऋ०वे० १.५०.५३; अ०वे० १३.२.२०३; आ०सं० ५.१०३; नि० १२.२४३।
प्रत्यङ्‌ विश्वानि भुवनान्य्‌ स्थत्‌। ऋ०वे० ३.२.१२।
प्रत्यङ्‌ स विश्वा भुवनाभि पप्रथे। ऋ०वे० ९.८०.३२।
प्रत्यङ्‌ सूर्यं च मेहति। अ०वे० १३.१.५६४।
प्रत्यङ्‌ (वा०सं०। तै०सं०। शत०ब्रा०। तै०ब्रा० प्रत्यङ्क्‌) सोमो अतिद्रुतः (अ०वे० अति ह्रुतः; मै०सं० अतिस्रुतः)। अ०वे० ६.५१.१२; वा०सं०
१०.३१.१९.३२; वा०सं०का०२१.३२; तै०सं० १.८.२१.१२; मै०सं० २.३.८२: ३६.१। का०सं० १२.९२; शत०ब्रा० ५.५.४.२२२ (यहाँ प्रत्यङ्‌); १२.७.३.९२; तै०ब्रा० २.६.१.२२; आप० श्रौ० सू० १९.१.१९; ६.१२. देखें- प्रत्यक्‌ सोमो।
प्रत्यङ्‌ हि संबभूविथ। अ०वे० ४.१९.७१।
प्रत्य्‌ अजातान्‌ (अ०वे० ०ताँ; तै०सं०। का०सं०। तै०आ० ०ताङ्‌) जातवेदो नुदस्व। अ०वे० ७.३४.१२; ३५.१२; वा०सं० १५.२२;
वा०सं०का०१६.१.१२; तै०सं० ४.३.१२.१२(द्वितीयांश); मै०सं० २.८२(द्वितीयांश): १११.३,५; ३..२.१०: ३१.११; का०सं० १७.६२(द्वितीयांश). देखें- अगला।
प्रत्य्‌ अजातान्‌ नुद जातवेदः। वा०सं० १५.१२; वा०सं०का०१६.१.२२. देखें- पूर्व।
प्रत्यञ्चम्‌ अर्कम्‌ अनयङ्‌ (अ०वे० अनयं) छचीभिः। ऋ०वे० १०.१५७.५१; अ०वे० २०.६३.३१; १२४.६१।
प्रत्यञ्चम्‌ अर्कं प्रत्यर्पयित्वा। अ०वे० १२.२.५५१. प्रतीकः प्रत्यञ्चम्‌ अर्कंम्‌ कौ०सू० ७१.५; ७२.१३।
प्रत्यञ्चम्‌ अर्चिषा जातवेदो वि निक्ष्व। अ०वे० ८.३.२५४।
प्रत्यञ्चो यन्तु निगुतः पुनस्‌ ते। ऋ०वे० १०.१२८.६३; तै०आ० ४.७.१४.३३ देखें- अपाञ्चो इत्यादि।
प्रत्य्‌ अधत्तं सुष्टुतिं जुजुषाणा। ऋ०वे० १.११८.७४।
प्रत्यभिचरणोऽसि। अ०वे० २.११.२।
प्रत्य्‌ अमुञ्चत शंभुवम्‌। अ०वे० १०.६.१५४,१७४।
प्रत्य्‌ अर्शी रुशद्‌ अस्या अदर्शि। ऋ०वे० १.९२.५३ प्रतीकः प्रत्य्‌ अर्चिः। आप० श्रौ० सू० ४.१४.२।
प्रत्यर्धिं देवस्यऽदेवस्य मह्ना। ऋ०वे० १०.१.५३; तै०ब्रा० २.४.३.६३ प्रत्यर्धिर्‌ यज्ञानाम्‌। ऋ०वे० १०.२६.५१।
प्रत्यवरूढो नो हेमन्तः। आ०मं०पा० ३.१८.२ (आ०गृ०सू० ७.१९.९)।
प्रत्यवरोह जातवेदः पुनस्‌ त्वम्‌। अ०वे० ३.१०.८१. देखें- उपावरोह।
प्रत्य्‌ अर्वींत दाशुषे शंभविष्ठा। ऋ०वे० ५.७६.२४; सा०वे० २.११०३४।
प्रत्य्‌ अश्वेषु प्रति तिष्ठामि गोषु। वा०सं० २०.१०२; मै०सं० ३.११.८४: १५२.१२; का०सं० ३८.४४; शत०ब्रा० १२.८.३.२२; तै०ब्रा० २.६.५.६२;
३.७.१०.३२; आप० श्रौ० सू० ९.१४.२; शा०गृ०सू० ४.१८.८; सा०मं०ब्रा० २.२.३; आ०मं०पा० २.१८.४; हि०गृ०सू० १७.४२।
प्रत्यष्टा श्रीर्‌ इयं मयि। कौ०सू० १०६.७(द्वितीयांश), ७६।
प्रत्यष्ठाद्‌ भूम्याम्‌ अधि नील०उप० २२।
प्रत्यस्तं नमुचेः शिरः। वा०सं० १०.१४; मै०सं० २.६.१०१: ७०.५; ४.४.४: ५४.७; शत०ब्रा० ५.४.१.९; मा०श्रौ०सू० ९.१.३. प्रतीकः प्रत्यस्तम्‌।
का०श्रौ०सू० १५.५.२४. देखें- निरस्तं नमुचेः।
प्रत्यसो वरुणस्य पाशः। तै०सं० १.२.८.२; ४.४५.३; मै०सं० १..२.६: १६.२; १.३.३९: ४६.३; ४.८.५: ११३.६; का०सं० ४.१३; २९.३; २९.३; ३८.५;
तै०ब्रा० २.६.६.४; आप० श्रौ० सू० १०.२.१; मा०श्रौ०सू० १.७.४.४२; य्२.१.४.४०।
प्रत्य्‌ अस्मै पिपीषते। ऋ०वे० ६.४२.१३; सा०वे० १.३५२१; २.७९०१; कौ०ब्रा० २३.२; २८.७; तै०ब्रा० ३.७.१०.६१; शा०श्रौ०सू० ७.७.१; १०.६.१४;
१२.१७; ११.११.१८; १८.१७.७। आप० श्रौ० सू० १४.२९.२१; शा०गृ०सू० ६.४.४. प्रतीकः प्रत्य्‌ अस्मै। आप० श्रौ० सू० ५.७.६; ८.१२.६।
प्रत्य्‌ अस्य वह द्युभिः। तै०सं० १.५.३.१३ देखें- प्रति वस्तोर्‌।
प्रत्य्‌ अस्य श्रेणयो ददृश्रे। ऋ०वे० १०.१४२.५१।
प्रत्य्‌ अहानि प्रथमो जातवेदाः। अ०वे० ७.८२.५२; १८.१.२८२।
प्रत्यादायापर इष्वा। अ०वे० १०.१.२७२. प़ढे प्रत्याधाया०।
प्रत्य्‌ आयं सिन्धुम्‌ आवदन्‌। ऋ०वे० १.११.६२।
प्रत्यारम्भो न विद्यते। कौ०सू० १४१.४१४।
प्रत्यारम्भो विभाषितः। कौ०सू० १४१.४१२।
प्रत्याश्रावणम्‌ अत्र तु। वैता०सू० ९.१२४।
प्रत्याश्रावितम्‌ असि। शत०ब्रा० १४.९.३.९; बृह०उप० ६.३.९।
प्रत्याश्रावो अनुरूप। वा०सं० १९.२४३
प्रत्य्‌ उ (तै०ब्रा० उव्‌) अदर्शय्‌ आयती। ऋ०वे० ७.८१.११; सा०वे० १.३०३१; २.१०११; तै०ब्रा० ३.१.३.११. प्रतीकः प्रत्य्‌ उ अदर्शि। आप० श्रौ०
सू० ४.१४.२; शा०श्रौ०सू० ६.५.८।
प्रत्य्य्‌ष्टं रक्षः प्रत्युष्टा अरातयः (मै०सं०। का०सं० प्रत्युष्टारातिः)। वा०सं० १.७,२९(द्वितीयांश); तै०सं० १.१.२.१; ४.१.; १०.१; मै०सं० १.१.२:
१.५; १.१.४: २.१६; १.१.११: ६.१२; १.२.१६: २६.१७; ३.१०.१: १२९.१८; का०सं० १.२,४,८,१०; ३.६; जै०ब्रा० १.३९; शत०ब्रा० १.१.२.२; ३.१.४; तै०ब्रा०
३.२.२.२; ४.३; ३.१.१; आ० श्रौ० सू० २.३.९; ३.१.१; आप० श्रौ० सू० २.३.९; आप० श्रौ० सू० १.३.३; १७.२; २.४.२; ६.७.१; ७.१९.४; कौ०सू० ३.९. प्रतीकः प्रत्युष्टं रक्षः। मै०सं० ४.१.२: २.१५; ४.१.४: ६.८; ४.१.१२: १६.७; का०सं० ३१.१,३,७,९; मा०श्रौ०सू० १.१.१.२६; २.१.२२; ५.१; ८.४.२०; कौ०सू० ४४.३८; प्रत्युष्टम्‌। का०श्रौ०सू० २.३.११. तुल०- नीचे निर्दग्धं।
प्रत्यूढं जन्यं भयम्‌। जै०ब्रा० १.३९; आप० श्रौ० सू० ६.६.१०; मा०श्रौ०सू० १.६.१.२२।
प्रत्यढाः सेना अभीत्वरीः। आप०श्रौ०सू० ६.६.१०; मा०श्रौ०सू० १.६.१.२२
प्रत्य्‌ ऊहताम्‌ अश्विना मृत्युम्‌ अस्मात्‌। मै०सं० २.१२.५३: १४९.११; ३.४.६: ५१.१७. देखें- प्रत्य्‌ औहताम्‌।
प्रत्य्‌ एता वामा सूक्तायं सुन्वन्‌ यजमानोऽग्रभीद्‌ (शा०श्रौ०सू० अग्रभीद्‌) उत प्रतिष्ठोतोपवक्तर्‌ (शा०श्रौ०सू० ०वक्त) उत न्नो गाव उपहूताः
(शा०श्रौ०सू० उपहूता उतोपहूतः)। कौ०ब्रा० १३.८; शा०श्रौ०सू० ७.६.६. देखें- आगे, तथा उत नो गाव।
प्रत्य्‌ एता सुन्वन्‌ यजमानः सूक्ता वामाग्रभीत्‌, उत प्रतिष्ठोतोपवक्तर्‌ उत नो गाव उपहूता उपहूतः। आ० श्रौ० सू० ५.७.५. देखें- नीचे पूर्व।
प्रत्य्‌ एव गृभायत। अ०वे० २०.१३५.१०४; ऐ०ब्रा० ६.३५.२११; गो०ब्रा० २.६.१४४; जै०ब्रा० २.११७४. देखें- प्र त्वेव।
प्रत्योषन्तीस्‌ तन्वो यास्‌ ते अग्ने। आप० श्रौ० सू० ४.६.४२।
प्रत्य्‌ ओष यातुधान्यः। ऋ०वे० १०.११८.८२; तै०सं० २.५.१२.५२; का०सं० ७.१६२।
प्रत्य्‌ औहताम्‌ अश्विना मृत्युम्‌ अस्मात्‌ (अ०वे० अस्मत्‌)। अ०वे० ७.५३.१३; वा०सं० २७.९३; तै०सं० ४.१.७.४३; ५.१.८.६; का०सं० १८.१६३;
२२.१; तै०आ० (आ०) १०.४८३ देखें- प्रत्य्‌ ऊहताम्‌।
प्रत्य्‌ औहन्‌ मृत्युम्‌ अमृतेन साकम्‌। अ०वे० ५.२८.८३।
प्र त्रसदस्युम्‌ आविथ त्वम्‌ एक इत्‌। ऋ०वे० ८.३६.७३; ३७.७३।
प्रत्रासम्‌ अमित्रेभ्यो वद। अ०वे० ५.२१.३३।
प्रत्रासेनाज्ये हुते। अ०वे० ५.२१.२४।
प्रत्वक्षसः प्रतवसो विरप्शिनः। ऋ०वे० १.८७.११; ऐ०ब्रा० ४.३०.११; कौ०ब्रा० २०.२. प्रतीकः प्रत्वक्षसः प्रतवसः। आ० श्रौ० सू० ५.२०.६;
प्रत्वक्षसः। शा०श्रौ०सू० ८.६.४।
प्र त्वक्षसं वृषभं सत्यशुष्मम्‌। ऋ०वे० १०.४४.३३; अ०वे० २०.९४.३३।
प्रत्वक्षसो महिना द्यौर्‌ इवोरवः। ऋ०वे० ५.५७.४४।
प्रत्वक्षाणो अति विश्वा सहांसि। ऋ०वे० १०.४४.१३; अ०वे० २०.९४.१३।
प्र त्वा चरुम्‌ ज्व येषन्तम्‌। अ०वे० ४.७.४३।
प्र त्वा दूतं वृणीमहे। ऋ०वे० १.३६.३१।
प्र त्वा नमोभिर्‌ इन्दवः। ऋ०वे० ९.१६.५१।
प्र त्वा नि पाति काव्यः। का०सं० ३५.६३ देखें- प्रत्नं नि।
प्र त्वा पद्ये। जै०ब्रा० १.३६१. देखें- नीचे तं त्वा प्र पद्ये

प्र त्वा मुञ्चामि वरुणस्य पाशात्‌। ऋ०वे० १०.८५.२४१; अ०वे० १४.१.१९१,५८; आ० श्रौ० सू० १.११.३; आ०गृ०सू० १.७.१७; आ०मं०पा० १.५.१६१ (आ०गृ०सू० २.५.१२). प्रतीकः त्वा मुञ्चामि। शा०श्रौ०सू० १.१५.९; वै०सू० ४.११; शा०गृ०सू० १.१५.१; कौ०सू० ७५.२३; ७६.२८. देखें- प्र मा मुञ्चामि, तथा तुल०- इमं वि स्यामि, तथा प्र नो मुञ्चतं।
प्र त्वा यज्ञास इमे अश्नुवन्तु। ऋ०वे० ६.२३.८२।
प्र त्वा मुञ्चन्त्व्‌ अंहसः। आ०मं०पा० १.७.९२. देखें- पत्ये रक्षन्तु।
प्र त्वेव गृभायत। शा०श्रौ०सू० १२.१९.३१. देखें- प्रत्य्‌ एव।
प्र त्वे हवींषि जुहुरे (का०सं० जुहुमस्‌) समिद्धे (मै०सं० त्वे समिद्धे जुहुरे हवींषि)। ऋ०वे० २.९.३४; वा०सं० १७.७५४; तै०सं० ४.६.५.४४;
मै०सं० २.१०.६४: १३९.४; का०सं० १८.४४; शत०ब्रा० ९.२.३.३९।
प्रथमछद्‌ अवरां (मै०सं० अवरँ) आ विवेश। ऋ०वे० १०.८१.१४; वा०सं० १७.१७४; मै०सं० २.१०.२४: १३३.२: १३३.२. देखें- परमछदो।
प्रथमजं देवं हविषा विधेम। तै०ब्रा० ३.१२.३.११।
प्रथमजा ब्रह्मणो विश्वम्‌ इद्‌ विदुः। ऋ०वे० ३.२९.१५२।
प्रथमं जम्भयामसि। अ०वे० ४.३.४२।
प्रथमं जातवेदसम्‌। ऋ०वे० ८.२३.२२१।
प्रथमं नो रथं कृधि। ऋ०वे० ८.८०.५२।
प्रथमं यशसं वयोधाम्‌। ऋ०वे० ६.४९.९१; आ० श्रौ० सू० ३.८.१. प्रतीकः प्रथमभाजम्‌। शा०श्रौ०सू० ९.२७.७; १३.४.३।
प्रथमम्‌ अर्तिं युयोतु नः। मा०गृ०सू० १.२२.२२. देखें- प्र स मृत्युं, तथा प्र सुमर्त्यं।
प्रथमस्या उतापराम्‌। अ०वे० ६.१८.१२।
प्रथमा द्वितीयेषु श्रयन्ताम्‌ (तै०ब्रा० श्रयध्वम्‌)। का०सं० ३५.६; तै०ब्रा० ३.११.२.१।
प्रथमा द्वितीयैः। वा०सं० २०.१२; का०सं० ३८.४; शत०ब्रा० १२.८.३.३०; तै०ब्रा० २.६.५.७. देखें- प्रथमास्‌ त्वा।
प्रथमाय जनुषे भूम नेष्ठाः (आप० श्रौ० सू० भूमनेष्ठाः; अ०वे० भुवनेष्ठाः)। अ०वे० ४.१.२२; आ० श्रौ० सू० ४.६.३२; शा०श्रौ०सू० ५.९.६२।
प्रथमा वां सरथिना सुवर्णा। वा०सं० २९.७१; तै०सं० ५.१.११.३१; मै०सं० ३.१६.२१: १८४.१०; का०सं०अश्व० ६.२१।
प्रथमास्‌ त्वा द्वितीयैर्‌ षिञ्चन्तु। मै०सं० ३.११.८: १५१.९. देखें- प्रथमा द्वितीयैः।
प्रथमा ह व्य्‌ उवास सा। अ०वे० ३.१०.११; मै०सं० २.१३.१०१: १६१. १२; का०सं० ३९.१०१; कौ०सू० १९.२८; १३८.४; सा०मं०ब्रा० २.२.११;
गो०गृ०सू० ३.९.९; खा०गृ०सू० ३.३.१८. देखें- नीचे या प्रथमा व्यौछत्‌।
प्रथमा हि सुवाचसा। ऋ०वे० १.१८८.७१।
प्रथमेन प्रमारेण। अ०वे० ११.८.३३१।
प्रथमेभ्यः शंखेभ्यः स्वाहा। अ०वे० १९.२२.८।
प्रथमो जातः स उ गर्भे अन्तः। अ०वे० १०.८.२८४. देखें- पूर्वो ह जातः।
प्रथमो दैव्यो भिषक्‌। वा०सं० १६.५२; तै०सं० ४.५.१.२२; मै०सं० २.९.२२: १२१.५; का०सं० १७.११२।
प्रथमो विन्दते वसु। ऋ०वे० ६.५४.४३।
प्रथयि प्रजया पशुभिः सुवर्गे लोके। तै०ब्रा० ३.७.६.१०२; आप० श्रौ० सू० ४.७.२२।
प्रथश्‌ च यस्य सप्रथश्‌ च नाम। ऋ०वे० १०.१८१.११; आ०सं० २.५१; ऐ०ब्रा० १.२१.२. प्रतीकः प्रथश्‌ च यस्य। आ० श्रौ० सू० ४.६.३. तुल०-
बृहदा० ८.७७।
प्रथस्व। वा०सं० १३.१७; शत०ब्रा० ७.४.२.६. देखें- प्रथोऽसि।
प्रथिष्ट यस्य वीरकर्मम्‌ इष्णत्‌। ऋ०वे० १०.६१.५१।
प्रथिष्ट यामन्‌ पृथिवी चिद्‌ एषाम्‌। ऋ०वे० ५.५८.७१।
प्रथिष्ट वरो व्यशो लोकः। अ०वे० १३.४.५३१।
प्रथो सि। तै०सं० ४.२.९.१; मै०सं० २.८.१४: ११७.१६; का०सं० १६.१६; ३९.३; आप० श्रौ० सू० १६.२३.७. देखें- प्रथस्व।
प्र दक्षाय प्रचेतसा। ऋ०वे० ८.९.२०३; अ०वे० २०.१४२.५३।
प्रदक्षिणं मरुतां इत्यादि। देखें- प्रदक्षिणिन्‌।
प्रदक्षिणिद्‌ अभि गृणन्ति कारवः। ऋ०वे० २.४३.११।
प्रदक्षिणिद्‌ अभि सोमास इन्द्रम्‌। ऋ०वे० ३.३२.१५४; अ०वे० २०.८.३४।
प्रदक्षिणिद्‌ देवतातिम्‌ उराणः। ऋ०वे० ३.१९.२३; ४.६.३२।
प्रदक्षिणिद्‌ धरिवो मा वि वेनः। ऋ०वे० ५.३६.४४।
प्रदक्षिणिद्‌ रशनया नियूय। मै०सं० ४.१३.७३: २०८.११; का०सं० १८.२१३; तै०ब्रा० ३.६.११.३३; नि० ८.१९३।
प्रदक्षिणिन्‌ (अ०वे० प्रदक्षिणं) मरुतां स्तोमम्‌ ऋध्याम्‌ (मै०सं० अश्याम्‌)। ऋ०वे० ५.६०.१४; अ०वे० ७.५०.३४; मै०सं० ४.१४.११४: २३२.१४;
तै०ब्रा० २.७.१२.४४।
प्रदत्ता द्यावापृथिवी अहृणीयमाना (प़ढें- ०माने?)। कौ०सू० ११५.२४।
प्रदरान्‌ पायुना। वा०सं० २५.७; मै०सं० ३.१५.९: १८०.६।
प्र दस्रा नियुद्रथः। ऋ०वे० १०.२६.१३।
प्रदातारं हवामहे। तै०सं० १.७.१३.४१।
प्रदातारम्‌ आ विशत (का०सं० विश)। वा०सं० ७.४६; तै०सं० १.४.४३.२; ६.६.१.४; मै०सं० १.३.३७: ४४.१; ४.८.२: १०९.४; का०सं० ४.९; २८.४;
शत०ब्रा० ४.३.४.२०; शा०श्रौ०सू० ७.१८.९।
प्रदाता वज्रीन्‌ वृषभस्‌ तुराषाट्‌। तै०सं० १.७.१३.४१. देखें- ऋजीषी इत्यादि।
प्र दातुर्‌ अस्तु चेतनम्‌। ऋ०वे० १.१३.११३।
प्रदातोप जीवति। अ०वे० ३.२९.४३,५३।
प्रदात्रे स्वाहा। आप० श्रौ० सू० ८.१४.४।
प्र दानुदो दिव्यो दानुपिन्वः। ऋ०वे० ९.९७.२३१।
प्र दाशुषे दातवे भूरि यत्‌ ते। ऋ०वे० ४.२०.१०२; तै०सं० १.७.१३.३२।
प्र दाशुषे वार्याणि। मै०सं० १.५.४३: ७०.१२. देखें- वि दा०।
प्र दाश्वां अग्ने अस्थात्‌। ऋ०वे० १.७४.८३।
प्र दाश्वांसम्‌ अवतं शचीभिः। ऋ०वे० ८.५७(वा० ९).४४।
प्र दिव ऋष्वाद्‌ बृहतः सुदानू। ऋ०वे० ७.६१.३२।
प्रदिशस्‌ तम्‌ अबध्नत। अ०वे० १०.६.१९२।
प्रदिशो यानि वसते दिशश्‌ च। अ०वे० १९.२०.२३।
प्र दीधितिर्‌ विश्ववारा जिगाति। ऋ०वे० ३.४.३१।
प्र दीध्यत आसते। अ०वे० १०.४.११४।
प्रदीध्याना जोषम्‌ अन्याभिर्‌ एति। ऋ०वे० १.११३.१०४।
प्र दीर्घेण वन्दनस्‌ तार्य्‌ आयुषा। ऋ०वे० १.११९.६४।
प्र दुछुना मिनवामा वरीयः। ऋ०वे० ५.४५.५२।
प्र दुद्रुवुर्‌ मघा प्रति। अ०वे० २०.१३०.१२।
प्र दुष्वप्न्यं प्र मलं वहन्तु। अ०वे० १०.५.२४३।
प्र देवं विप्रं पनितारम्‌ अर्कैः। ऋ०वे० ५.४१.६२।
प्र देवत्रा ब्रह्मणे गातुर्‌ एतु। ऋ०वे० १०.३०.११; ऐ०ब्रा० २.१९.१,३; कौ०ब्रा० १२.१; कौ०ब्रा० १२.१; आ० श्रौ० सू० ५.१.८. प्रतीकः प्र देवत्रा।
शा०श्रौ०सू० ६.७.१; १४.५१.९; वृ०हा०सं० ७.२६४; ऋ०वि० ३.९.४. तुल०- बृहदा० ७.३३. ’अपोनप्त्रीयम्‌‘ की तरह निर्देशित (जाँचें
सूक्तम्‌)। श०ब्रा० १.४.९ (भाष्य)।
प्र देवं देववीतये। ऋ०वे० ६.१६.४११; तै०सं० ३.५.११.४१; मै०सं० ४.१०.३१: १४८.९; का०सं० १५.१२१; ऐ०ब्रा० १.१६.२०; कौ०ब्रा० ८.१; आ०
श्रौ० सू० २.१६.७।
प्र देवं देव्या धिया। ऋ०वे० १०.१७६.२१; तै०सं० ३.५.११.११; मै०सं० ४.१०.४१: १५१.१२; ४.१३.१: १९९.१; का०सं० १५.१२१; ऐ०ब्रा० १.२८.२१;
कौ०ब्रा० ९.२; आ० श्रौ० सू० २.१७.३. प्रतीकः प्र देवं देव्या। शा०श्रौ०सू० ३.१४.९.१०; प्र देवम्‌। मा०श्रौ०सू० ५.१.३.१३,ङ्ग५.२.८.५।
प्र देवम्‌ अछा मधुमन्त इन्दवः। ऋ०वे० ९.६८.११; सा०वे० १.५६३१।
प्र देवयन्तो अश्विना। ऋ०वे० ८.९.१९४; अ०वे० २०.१४२.४४।
प्र देवयन्‌ यशसः सं हि पूर्वीः। ऋ०वे० १०.४६.१०४।
प्र देव वरुण व्रतम्‌। ऋ०वे० १.२५.१२; तै०सं० ३.४.११.६२; मै०सं० ४.१२.६२: १९७.९।
प्र देवाः प्रोत सूनृता। ऋ०वे० १०.१४१.२३; तै०सं० १.७.१०.२३; मै०सं० १.११.४३: १६४.९. देखें- प्र देवीः।
प्र देवाञ्‌ जन्म गृणते यजध्यै। ऋ०वे० ६.११.३२।
प्र देवाय मतीविदे। वा०सं० २२.१२३।
प्र देवि गोमतीर्‌ इषः। ऋ०वे० १.४८.१५४।
प्र देवि सूनृते महि। ऋ०वे० ८.९.१७२; अ०वे० २०.१४२.२२।
प्र देवीः प्रोत सूनृता। अ०वे० ३.२०.३३ देखें- प्र देवाः।
प्र देवेभिर्‌ विश्वतो अप्रतीतः। ऋ०वे० ३.४६.३२।
प्र देव्य्‌ एतु सूनृता। ऋ०वे० १.४०.३२; सा०वे० १.५६२; वा०सं० ३३.८९२; ३७.७२; मै०सं० ४.९.१२: १२०.९.ल्‌; कौ०ब्रा० २०.४; शत०ब्रा० १४.१.२.१५; २.२.१; तै०आ० ४.२.२२; ५.२.६।
प्र दैवोदासो अग्निः। ऋ०वे० ८.१०३.२१; सा०वे० १.५११; २.८६७१; सा०वि०ब्रा० ३.५.५।
प्रोदोधुवच्‌ छमश्रुषु प्रीणानः। ऋ०वे० २.११.१७३
प्रदोष उभे संध्ये। कौ०सू० १४१.३७४।
प्रदोषं तस्करा इव। ऋ०वे० १.१९१.५२।
प्रदोषम्‌ अर्धरात्रं च। पा०गृ०सू० ३.४.८३।
प्र द्यावा यज्ञैः पृथिवी ऋतावृधाः। ऋ०वे० १.१५९.११; ऐ०ब्रा० ४.३०.५; कौ०ब्रा० २०.२; २२.१; आप० श्रौ० सू० ३.८.१; शा०श्रौ०सू० ८.३.११; आप० श्रौ० सू० १३.१३.८; मा०श्रौ०सू० २.५.१.४७. प्रतीकः प्र द्यावा यज्ञैः। का०श्रौ०सू० १०.६.५; प्र द्यावा। आप० श्रौ० सू० ५.१८.५. तुल०- बृहदा० ४.२६. द्यावापृथिव्यम्‌ की तरह निर्देशित (जाँचें सूक्तम्‌)। शत०ब्रा० ४.३.२.१२।
प्र द्यावा यज्ञैः पृथिवी नमोभिः। ऋ०वे० ७.५३.११; ऐ०ब्रा० ५.५.८; कौ०ब्रा० २२.९; आ० श्रौ० सू० ३.८.१; शा०श्रौ०सू० १०.५.२३. प्रतीकः प्र
द्यावा। आ० श्रौ० सू० ८.८.४. तुल०- बृहदा० ६.२।
प्र द्यावा शोचिः पृथिवी अरोचयत्‌। ऋ०वे० १.१४३.२४।
प्र द्युम्नाय प्र शवसे। ऋ०वे० ८.९.२०; अ०वे० २०.१४२.५१।
प्र धन्वान्य्‌ ऐरत शुभ्रखादयः। ऋ०वे० ८.२०.४३।
प्र धन्वा सोम जागृविः। ऋ०वे० ९.१०६.४१; सा०वे० १.५६७१।
प्र धारयन्तु इत्यादि। देखें- प्र धारा यन्तु।
प्र धारा अस्य शुष्मिणः। ऋ०वे० ९.३०.११. प्रतीकः प्र धारा अस्य। शा०श्रौ०सू० ७.१५.१४।
प्र धारा मध्वो अग्रियः। ऋ०वे० ९.७.२१; सा०वे० २.४७९१।
प्र धारा यन्तु मधुनः (आ०गृ०सू० धारयन्तु मधुनो घृतस्य)। ऐ०ब्रा० ६.२५.७ (भाष्य.); ८.१०.४ (भाष्य.); आ०गृ०सू० ३.१२.१४। आ०गृ०सू०।