पुनानम् अभ्य् अनूषत। ऋ०वे० ९.९९.४२; सा०वे० २.९८३२।
पुनानश् चमू जनयन् मतिं कविः। ऋ०वे० ९.१०७.१८१।
पुनानस्य प्रभूवसोः। ऋ०वे० ९.३५.६३ तुल०- पुनानाय प्रभू०।
पुनानस्य संयतो यन्ति रंहयः। ऋ०वे० ९.८६.४७२।
पुनानः सोम जागृविः। ऋ०वे० ९.१०७.६१; सा०वे० १.५१९१।
पुनानः सोम धारया। ऋ०वे० ९.६३.२८१; १०७.४१; सा०वे० १.५१११; २.२५१; पं०वि०ब्रा० ११.८.३; १४.३.३; १५.९.२; सा०वि०ब्रा० १.४.३। पुनाना इन्द्रम् आशत। ऋ०वे० ९.६.४३; सा०वे० २.३१२३।
पुनाना धावता रयिम्। ऋ०वे० ९.१०६.९२; सा०वे० २.६७८२।
पुनाना यन्त्य् अनिविशमानाः। ऋ०वे० ७.४९.१२।
पुनानाय प्र गायत। ऋ०वे० ९.१०४.१२; सा०वे० १.५६८२। २.५०७२।
पुनानाय प्रभूवसो। ऋ०वे० ९.२९.३२; सा०वे० २.१११७२. तुल०-पुनानस्य प्रभू०।
पुनानास ऋज्यन्तो अभूवन्। ऋ०वे० ६.३७.२२।
पुनानासश् चमूषदः। ऋ०वे० ९.८.२१; सा०वे० २.५२९१।
पुनाने तन्वा मिथः। ऋ०वे० ४.५६.६१; सा०वे० २.९४७१।
पुनानो अक्रमीद् अभि। ऋ०वे० ९.४०.११; सा०वे० १.४८८१; २.२७४१; पं०वि०ब्रा० १२.९.५।
पुनानो अचिक्रदत्। ऋ०वे० ९.१८.७२।
पुनानो अरुषो हरिः। ऋ०वे० ९.१११.११; २.९४०१।
पुनानो अर्कं पुरुभोजसं नः। ऋ०वे० ७.९.२२।
पुनानो गर्भम् आदधत्। ऋ०वे० ९.१९.५२।
पुनानो घ्नन्न् अप स्रिदः (सा०वे० द्विषः)। ऋ०वे० ९.२७.१३; सा०वे० २.६३६३।
पुनानो देववीतये। ऋ०वे० ९.६४.१५१; सा०वे० २.१९३१।
पुनानो ब्रह्मणा हर। ऋ०वे० ९.११३.५४।
पुनानो भुवनोपरि। ऋ०वे० ९.५४.३२; सा०वे० २.१०७२।
पुनानो याति हर्यतः ऋ०वे०९.२५.४२; ४३.३१।
पुनानो रूपे अव्यये। ऋ०वे० ९.१६.६१।
पुनानो वरिवस् कृधि। ऋ०वे० ९.६४.१४१; सा०वे० २.१९२१।
पुनानो वर्ध नो गिरः। ऋ०वे० ९.६१.२३३।
पुनानो वह्ने अद्भुत। ऋ०वे० ९.२०.५३; सा०वे० २.३२२१।
पुनानो वाघद् वाघद्भिर् अमर्त्यः। ऋ०वे० ९.१०३.५३।
पुनानो वाशं जनयन्न् असिष्यदत् (ऋ०वे० ९.८६.३३४,उपावसुः)। ऋ०वे० ९.८६.३३४; १०६.१२३।
पुनानो वाचम् इष्यति (ऋ०वे० ९.६४.२५२,०सि)। ऋ०वे० ९.३०.१३; ६४.२५२।
पुनानो वाताप्यं विश्वश् चन्द्रम् (ऋ०वे० ९.९३.५२; नि० २.२८।
पुनानो वारं पर्य् एत्य् (सा०वे० वार, अत्य् एष्य्) अव्ययम्। ऋ०वे० ९.८२.१३; सा०वे० १.५६२३; २.६६६३; आप० श्रौ० सू० १६.२०.१४३। पुनाहीन्द्राय पातवे। सा०वे० १.४९९३; २.५.७५३; वा०सं० २०.३१३ देखें- पुनाहीन्द्राय।
पुनीध्वं च यवा मम। वि०स्मृ० ४८.२१४, २२६ देखें- नीचे तत् पुनीध्वं।
पुनीषे वाम् अरक्षसं। ऋ०वे० ७.८५.११. प्रतीकः पुनीषे वाम्। आप० श्रौ० सू० ७.८.२; शा०श्रौ०सू० १२.१०.६।
पुनीन्द्राय पातवे। ऋ०वे० ९.१६.३३; ५१.१३; वैता०सू० ३०.९३ देखें- पुनाहीन्द्राय।
पुपोष प्रजाः पुरुधा जजान। ऋ०वे० ३.५५.१९२; नि० १०.३४२।
पुमां अग्निः पयसा पृष्ठ्येन। ऋ०वे० ४.३.१०२।
पुमां इति ब्रवे पणिः। ऋ०वे० ५.६१.८२।
पुमां एनं तनुत उत् कृणत्ति। ऋ०वे० १०.१३०.२१. देखें- पुमान् एनद् वयत्य्।
पुमां संवर्धतां (टीका-, अशुद्ध्, पुमांसं वर्ध०) मयि। शा०गृ०सू० १.१७.९४; देखें- पुमान् गर्भस्, तथा पुमान् संवर्तताम्।
पुमांसं गर्भम् आधत्तं गवीन्योः। मै०सं० १.३.१२: ३४.१५; ४.६.३: ८२.१३।
पुमांसं गर्भम् आ धेहि। आ०मं०पा० १.१२.६३ देखें- पुमांसं पुत्रम्।
पुमांसं जातम् अभि सं रभन्ते (का०सं०। तै०ब्रा०। आप० श्रौ० सू० ०ताम्)। ऋ०वे० ३.२९.१३४; का०सं० ३८.१३४; तै०ब्रा० १.२.१.१९४; आप०
श्रौ० सू० ५.११.६४।
पुमांसं धेनुं सदनं रयीणाम्। अ०वे० ११.१.३४२।
पुमांसं न ब्रुवन्न् एनम्। ऐ०आ० २.३.८.६३।
पुमांसम् उ (शा०गृ०सू० आ) दधद् इह। अ०वे० ६.११.३४; शा०गृ०सू० १.१९.९४।
पुमांसं पुत्रं विन्दस्वः देखें- अगला एक छो़डकर।
पुमांसं पुत्रं जनय। अ०वे० ३.२३.३१; शा०गृ०सू० १.१९.७१. देखें- पुमांस् ते।
पुमांसं पुत्रम् आ धेहि (सा०मं०ब्रा० पुत्रं विन्दस्व)। ऋ० खि० १०. १८४.३३; अ०वे० ५.२५.१०३ऽ१३३; सा०मं०ब्रा० १.४.९३; मा०श्रौ०सू०
२.१८.४३।
देखें- पुमांसं गर्भम् आ धेहि।
पुमांसाव् अश्विनाव् उभौ। शा०गृ०सू० १.१७.९२; सा०मं०ब्रा० १.४.८२; पा०गृ०सू० १.९.५२।
पुमांसौ मित्रावरुणो। शा०गृ०सू० १.१७.९१; सा०मं०ब्रा० १.४.८१; शा०गृ०सू० २.६.३; पा०गृ०सू० १.९.५१. प्रतीकः पुमांसौ। खा०गृ०सू० २.२.१९। पुमांस् ते पुत्रो नारि। आ०मं०पा० १.१३.२१ (आ०गृ०सू० ३.८.१३). देखें- पुमांसं पुत्रं जनय।
पुमान् अग्निः पुमान् इन्द्रः। सा०मं०ब्रा० १.४.९१; गो०गृ०सू० २.६.११. प्रतीकः पुमान् अग्निः। खा०गृ०सू० २.२.२३।
पुमान् अग्निश् च वायुश् च। सा०मं०ब्रा० १.४.८३ देखें- पुमान् इन्द्रश्।
पुमान् अन्तर्वान् स्थविरः पयस्वान्। अ०वे० ९.४.३१।
पुमान् अयं जनिष्यतेऽसौ नाम। सा०मं०ब्रा० १.५.७४; गो०गृ०सू० २.७.१५।
पुमान् इन्द्रश् चाग्निश् (पा०गृ०सू० इन्द्रश् च सूर्यश्) च। शा०गृ०सू० १.१७.९३; पा०गृ०सू० १.९.५३ देखें- पुमान् अग्निश्।
पुमान् एनद् वयत्य् उद्गृणत्ति। अ०वे० १०.७.४३३ देखें- पुमान् एनं।
पुमान् एनद् वि जभाराधि नाके। अ०वे० १०.७.४३४. देखें-पुमान् वि।
पुमान् गर्भस् तवोदरे। सा०मं०ब्रा० १.४.८४. देखें- नीचे पुमाँ संवर्धतां।
पुमान् देवो बृहस्पतिः। सा०मं०ब्रा० १.४.९२।
पुमान् पुंसः परिजातः। अ०वे० ३.६.११. प्रतीकः पुमान् पुंसः। कौ०सू० ४८.३।
पुमान् पुंसोऽधि तिष्ठ चर्मेहि। अ०वे० १२.३.११. प्रतीकः पुमान् पुंसः। कौ०सू० ६०.३१।
पुमान् पुत्रो जायतां गर्भो अन्तः। हि०गृ०सू० १.२५.१२. देखें- अगला।
पुमान् पुत्रो जायते विन्दते वसु। वा०सं० ८.५३; तै०सं० ३.२.८.४३।
पुमान् पुत्रो धीयतां गर्भे (आ०मं०पा० ०भो) अन्तः। शा०गृ०सू० १.१९.१२२; आ०मं०पा० १.१२.८२. देखें- पूर्व का एक।
पुमान् पुमांसं परि पातु विश्वतः। ऋ०वे० ६.७५.१४४; वा०सं० २९.५१४; तै०सं० ४.६.६.५४; मै०सं० ३.१६.३४: १८७.५; का०सं०अश्व० ६.१४; नि०
९.१५४।
पुमान् बाण इवेषुधिम्। अ०वे० ३.२३.२२; आ०गृ०सू० १.१३.६२ (समा० टिप्पणी); शा०गृ०सू० १.१९.६२; हि०गृ०सू० १.२५.१२; आ०मं०पा०
१.१२.९२।
पुमान् वि तत्ने अधि नाके अस्मिन्। ऋ०वे० १०.१३०.२२. देखें- पुमान् एनद् वि।
पुमान् संवर्ततां मयि। पा०गृ०सू० १.९.५४. देखें- पुमाँ संवर्धतां।
पुर इयानो अभि वर्पसा भूत्। ऋ०वे० १०.९९.११४।
पुर इष्णासि पुरुहूत पूर्वीः। ऋ०वे० १.६३.२४।
पुर उक्थेभिः स हि नो विभावा। ऋ०वे० ६.१०.१३; का०सं० ३९.१४३।
पुरएतासि महतो धनस्य। ऋ०वे० ९.९७.२९४।
पुर एत्य् अप्रयुछन्। ऋ०वे० ५.८२.८२।
पुरएत्रा वीरवन्तः। ऐ०ब्रा० ७.१८.६१; शा०श्रौ०सू० १५.२७१।
पुरः कृणुध्वम् आयसीर् अधृष्टाः। ऋ०वे० १०.१०१.८३; अ०वे० १९.५८.४३; का०सं० ३८.१३३; आप० श्रौ० सू० १६.१४.५३
पुरः पश्यन्ति निहितम् अरतौ। ऋ०वे० ५.२.१४।
पुरः पाष्णिः पुरो मुखा। अ०वे० ८.६.१५२।
पुरः पुरुष आविशत्। शत०ब्रा० १४.५.५.१८४; बृह०उप० २.५.१८४।
पुरः पुरोहा सखिभिः सखीयन्। ऋ०वे० ६.३२.३३।
पुरःप्रस्रवणा बलिम्। ऋ०वे० ८.१००.९४।
पुरं यो ब्रह्मणो वेद। अ०वे० १०.२.२८म्,३०३।
पुरं हिरण्ययीं (तै०आ० हिरण्मयीं) ब्रह्म। अ०वे० १०.२.३३३; तै०आ० १.२७.३३।
पुरंदरः पपिवाँ इन्द्रो अस्य। ऋ०वे० ५.३०.११३।
पुरंदरस्य गीर्भिर् आ विवासे। ऋ०वे० ७.६.२३।
पुरंदराय वृषभाय धृष्णवे। तै०ब्रा० ३.१.२.२१।
पुरंदरा चिक्षतं वज्रहस्ता। ऋ०वे० १.१०९.८१।
पुरंदरो गोत्रभिद् (मै०सं० ०भृद्) वज्रबाहुः। वा०सं० २०.३८३; मै०सं० ३.११.१३: १४०.१; का०सं० ३८.६३ देखें- अगला एक।
पुरंदरो दासीर् ऐरयद् वि। ऋ०वे० २.२०.७२।
पुरंदरो मघवान् वज्रबाहुः। तै०ब्रा० २.६.८.२३ देखें- पूर्व का एक।
पुरंदरो वृत्रहा धृष्णुषेनः। ऋ०वे० ३.५४.१५३।
पुरं देवानाम् अमृतं हिरण्यम्। अ०वे० ५.२८.१११।
पुरंधिं योषाम्। शा०श्रौ०सू० ८.१८.१. तुल०- अगला।
पुरंधिर् योषा। वा०सं० २२.२२; तै०सं० ७.५.१८.१; मै०सं० ३.१२.६: १६२.९; का०सं०अश्व० ५.१४; तै०ब्रा० ३.८.१३.२; शत०ब्रा० १३.१.९.६. तुल०-
पूर्व।
पुरंधिवान् मनुषो यज्ञसाधनः। ऋ०वे० ९.७२.४३
पुरंध्या विवासति। ऋ०वे० ८.६९.१४; सा०वे० १.३६०४।
पुरं न दर्षि गोमतीम्। ऋ०वे० ८.६.२३२।
पुरं न धृष्णव् आ रुज। ऋ०वे० ८.७३.१८१।
पुरं न धृष्ण्व् अर्चत। ऋ०वे० ८.६९.८४। अ०वे० २०.९२.५४. देखें- अगला एक छो़डकर।
पुरं न शूर दर्षसि। ऋ०वे० ८.३२.५३
पुरम् इद् धृष्ण्व् अर्चत। सा०वे० १.३६२४. देखें- पूर्व का एक।
पुरश् चक्रं पथो बिले, तं चक्रम् अभिवर्तते, य(:) संपन्नेन यजते, पाको यज्ञेन देवैर् (प़ढें- देवयुर्), याद् ददाति तद् एवास्य, न लोकम्
अभिगछति। जै०ब्रा० १.२३४१-६।
पुरश् चक्रे चतुष्पदः। शत०ब्रा० १४.५.५.१८२; बृह०उप० २.५.१८२।
पुरश् चक्रे द्विपदः। शत०ब्रा० १४.५.५.१८१; बृह०उप० २.५.१८१।
पुरश् चरन्ति पशुपा इव त्मना। ऋ०वे० १०.१४२.२४।
पुरश् च ससृजे गिरीन्। आप० श्रौ० सू० २१.१२.३२।
पुरस्ताच् छुक्रम् (मै०सं० ०ताङ् शु०) उच्चरत्। वा०सं० ३६.२४२; मै०सं० ४.९.२०२: १३६.४; तै०आ० ४.४२.५२; गो०गृ०सू० ३.८.५२;
आ०मं०पा० २.५.१२२; हि०गृ०सू० १.७.१०२; मा०श्रौ०सू० १.२२.११२. देखें- शुक्रम् उच्चरत्।
पुरस्तात् ते नमः कृण्मः। अ०वे० ११.२.४१।
पुरस्तात् सर्वया विशा। ऋ०वे० ८.२८.३३
पुरस्तात् सर्वे कुर्महे। शा०श्रौ०सू० १५.२६३ देखें- पुरस् त्वा।
पुरस्ताद् उत्तराच् छक्राः। अ०वे० ११.६.१८३
पुरस्ताद् एति मायया। ऋ०वे० ३.२७.७२; सा०वे० २.८२७२; ऐ०ब्रा० १.३०.९।
पुरस्ताद् एनं मे कृधि। ऋ०वे० ८.८०.४३
पुरस्ताद् बुध्न आततः। ऋ०वे० १०.१३५.६३
पुरस्ताद् युक्तो वह जातवेदः। अ०वे० ५.२९.११. प्रतीकः पुरस्ताद् युक्तः को३३.१६; ८.२५. देखें- युक्तो वह।
पुरस्ताद् ये त आसते। पा०गृ०सू० २.१७.१३१।
पुरस्ताद् विषितस्तुपः। अ०वे० ६.६०.१२।
पुरस् त्वा सर्वे कुर्महे। ऐ०ब्रा० ७.१८.३३ देखें- पुरस्तात् सर्वे।
पुरस्थाता मघवा वृत्रहा भुवत्। ऋ०वे० ८.४६.१३२।
पुरः सतीर् उपरा एतशे कः। ऋ०वे० ५.२९.५४।
पुरःसदः शर्मसदो न वीराः। ऋ०वे० १.७३.३३; ३.५५.२१३
पुरः सद्य इत्थाधिये। ऋ०वे० ९.६१.२१; सा०वे० २.५६११।
पुरः स पक्षी भूत्वा। शत०ब्रा० १४.५.५.१८३; बृह०उप० २.५.१८३
पुरा क्रूरस्य विसृपो विरप्शिन् (मै०सं० ०प्शिनः)। वा०सं० १.२८१; तै०सं० १.१.९.३१; मै०सं० १.१.१०१:। का०सं० १.९१; २५.५; शत०ब्रा०
१.२.५.१९; तै०ब्रा० ३.२.९.१३. प्रतीकः पुरा क्रूरस्य। का०श्रौ०सू० २.६.३२; मा०श्रौ०सू० १.२.४.२२।
पुरा गृध्राद् अररुषः पिबातः (तै०ब्रा० ०थः)। ऋ०वे० ५.७७.१२; मै०सं० ४.१२.६२: १९६.१; तै०ब्रा० २.४.३.१३२।
पुराग्ने दुरितेभ्यः। ऋ०वे० ८.४४.३०१।
पुरां गूर्तश्रवसं दर्माणम्। ऋ०वे० १.६१.५१; अ०वे० २०.३५.५४।
पुरा चकृभ्या आतृद। मै०सं० ४.९.१२१: १३३.१२. देखें- पुरा जत्रु०।
पुरा चिच् छूर नृणाम्। ऋ०वे० ८.६६.५२।
पुरा जत्रुभ्य (तै०आ०। आ०मं०पा० जर्तभ्य) आतृदः। ऋ०वे० ८.१.१२२; अ०वे० १४.२.४७२; सा०वे० १.२४४२; पं०वि०ब्रा० ९.१०.१२; तै०आ०
४.२०.१२; का०श्रौ०सू० २५.५.३०२; आ०मं०पा० १.७.१२. देखें- पुरा चकृभ्या।
पुरा जरस आयति। तै०आ० ६.१.२४।
पुरा जिवगृभो यथा। ऋ०वे० १०.९७.११४; वा०सं० १२.८५४; तै०सं० ४.२.६.२४; मै०सं० २.७.१३४: ९३.१८; का०सं० १६.१३४; नि० ३.१५।
पुरां च्यौत्नाय शयथाय नू चित्। ऋ०वे० ६.१८.८४।
पुराण ऋषिः। देखें- पुराण ऋषिः।
पुराणं यजुषा सह। अ०वे० ११.७.२४२।
पुराणं व्यवर्तयत्। अ०वे० १०.७.२६२।
पुराणम् अनु सं विदुः। अ०वे० १०.७.२६४।
पुराणम् ओकः सख्यं शिवं वाम्। ऋ०वे० ३.५८.६१; आप० श्रौ० सू० ९.११.१९; शा०श्रौ०सू० १५.८.२१।
पुराणा अनु इत्यादि। देखें- अगला एक।
पुराणा (का०सं० ०ण) ऋषिः। मै०सं० २.७.२०: १०५.१४; का०सं० ३९.७. देखें- प्रत्न ऋषिः।
पुराणाँ (तै०आ० ०णा) अनु वेनति। ऋ०वे० १०.१३५.१४; तै०आ० ६.५.३४; नि० १२.२९४।
पुराणां अनुवेनन्ताम्। ऋ०वे० १०.१३५.२१।
पुराणा वां वीर्या प्र ब्रवा जने। ऋ०वे० १०.३९.५१।
पुराणि देवि युवतिः पुरंधिः। ऋ०वे० ३.६१.१३
पुराणेन नवम्। वा०सं० २८.१६; मै०सं० ४.१३.८: २१०.५; का०सं० १९.३; तै०ब्रा० २.६.१०.३; ३.६.१३.१; नि० ९.४३।
पुराणैर् एनं पुण्यकृद्भि राजभिः संगायत। शा०श्रौ०सू० १६.१.२५।
पुराण्य् अस्मान् महाभयात्। ऐ०ब्रा० ८.२७.४।
पुराण्योः सद्मनोः केतुर् अन्तः। ऋ०वे० ३.५५.२३
पुरा त उग्राग्रतः। अ०वे० १९.३४.८३
पुरा तस्या अभिशस्तेर् अधीहि। ऋ०वे० १.७.१.१०४।
पुरा तस्या अभिशस्तेर् अव स्पृत्तम्। ऋ०वे० १०.३९.६४।
पुरा त्वांहुरणाद् धुवे। अ०वे० ६.९९.१२।
पुरा दस्यून् मध्यंदिनाद् अभीके। ऋ०वे० ४.२८.३२।
पुरा दिष्टात् पुरायुषः। अ०वे० १०.३.१६२।
पुरा दिष्टाद् आहुतीर् अस्य हन्तु। तै०ब्रा० २.४.२.२४. देखें- पुरा सत्या४।
पुरा देवस्य धर्मणा सहोभिः। अ०वे० ७.२५.२३
पुरा देवा अनवद्यास (मै०सं० ०सा) आसन्। ऋ०वे० ७.९१.१२; मै०सं० ४.१४.२२: २१६.११।
पुरा देवासुरेभ्यः। मा०श्रौ०सू० १.१०.१५२।
पुरा नाभ्या अपिशसो वपाम् उत्खिदतात्। मै०सं० ४.१३.४: २०३.१२; का०सं० १६.२१; ऐ०ब्रा० २.६.१४; तै०ब्रा० ३.६.६.२; आ० श्रौ० सू० ३.३.१;
शा०श्रौ०सू० ५.१७.४।
पुरा निदश् चिकीषते। ऋ०वे० ८.७८.६३।
पुरा नु जरसो वधीत्। ऋ०वे० ८.६७.२०३
पुरा नूनं च सूरयः। ऋ०वे० ९.९९.३४; सा०वे० २.९८२४।
पुरा नूनं च स्तुतय ऋषीणाम्। ऋ०वे० ६.३४.१३
पुरा नूनं बुभुज्महे। ऋ०वे० ८.६७.१६३
पुरा नो बाधाद् दुरिताति पारय। ऋ०वे० ९.७०.९३
पुरां दर्तः पायुभिः पाहि शग्मैः। ऋ०वे० १.१३०.१०२।
पुरां दर्मा। शा०श्रौ०सू० ८.१७.१।
पुरां दर्मो अपाम् अजः। ऋ०वे० ३.४५.२२; सा०वे० २.१०६९२।
पुरा पुरं सम् इदं हंस्य् ओजसा। ऋ०वे० १.५३.७२; अ०वे० २०.२१.७२।
पुराम् इन्द्रो व्य् आस्यत्। ऋ०वे० ४.३०.२०२।
पुरामुष्य वषट्कारात्। तै०ब्रा० २.४.२.३१।
पुरा मृध्रेभ्यः कवे। ऋ०वे० ८.४४.३०२।
पुरां भिन्दुर् युवा कविः। ऋ०वे० १.११.४१; सा०वे० १.३५९१; २.६००१; आप० श्रौ० सू० ७.८.३; सा०वि०ब्रा० १.४.१४. प्रतीकः पुरां भिन्दुः।
शा०श्रौ०सू० १२.२६.२१।
पुरां भेत्ता (ऐ०ब्रा० भेत्ताजनि)। ऐ०ब्रा० ८.१२.५; शा०श्रौ०सू० ८.१७.१।
पुरा यत् सूरस् तमसो अपीतेः। ऋ०वे० १.१२१.१०१।
पुरा यथा व्यथिः श्रवः। अ०वे० ६.३३.२३ देखें- अगला।
पुरा यद् इम् अतिव्यथिः। ऐ०आ० ५.२.१.३३ देखें- पूर्व।
पुरा याज्ञतुरे नृपे। शा०श्रौ०सू० १६.९.१०२. देखें- पाञ्चाले।
पुरा रात्र्या जनितोर् एके अह्नि। अ०वे० १९.५६.२२।
पुरा विविद्रे किम् उ नूतनासः। ऋ०वे० ६.२७.१४।
पुरा विविद्रे सद् उ नूतनाः ऋ०वे० ६.२७.२४
पुरा सत्याद् आहुतिं हन्त्व् अस्य। अ०वे० ७.७०.१४. देखें- पुरा दिष्टाद् आहुतीर्।
पुरा संबाधाद् अभ्य् अ ववृत्स्व नः। ऋ०वे० २.१६.८१।
पुरा सूर्यात् पुरोषसः। अ०वे० १०.७.३१२।
पुरा हन्तोर् भयमानो व्य् आर। ऋ०वे० ३.३०.१०२; नि० ६.२२।
पुरीतत् सहकष्ठिका। अ०वे० १०.९.१५२।
पुरीषं वसानः सुकृतस्य लोके (मै०सं०। का०सं० लोकम्)। वा०सं० १३.३१३; मै०सं० २.७.१६४: १००.७; का०सं० ३९.३४; शत०ब्रा० ७.५.१.९.
देखें- अगला।
पुरीषं वसानः स्वां योनिं यथायथम्। आप० श्रौ० सू० १६.२५.२४. देखें- पूर्व।
पुरीषम् असि। मै०सं० १.६.१: ८६.३; १.६.२(तृतीयांश): ८८.१७; ८९.१,२; १.६.६: ९५.१३; १.६.७: ९७.११; का०सं० ७.१४ (तृतीयांश); तै०आ०
४.१७.१।
पुरीषाणि जिन्वतम् अप्यानि। ऋ०वे० ६.४९.६२।
पुरीषिणः प्रथमानाः पुरस्तात्। अ०वे० ११.१.३२३
पुरीषिणं सायकेना हिरण्ययम्। ऋ०वे० १०.४८.४२।
पुरीष्यः पुरुप्रियः। वा०सं० ११.७२०३; तै०सं० ४.१.९.३३; मै०सं० २.७.७३: ८३.६; का०सं० १६.७३; शत०ब्रा० ६.६.३.४।
पुरीष्यस् त्वम् अग्ने। तै०सं० ४.२.५.११. देखें- नीचे अग्ने त्वं पुरीष्यः।
पुरिष्यासो अग्नयः। ऋ०वे० ३.२२.४१; वा०सं० १२.५०१; तै०सं० ४.२.४.३१; मै०सं० २.७.१११; ८९.१५; का०सं० १६.१११; शत०ब्रा० ७.१.१.२५;
३.२.८; आ० श्रौ० सू० ४.८.२०. प्रतीकः पुरीष्यासः। शा०श्रौ०सू० ९.२४.९. तुल०- बृहदा० ४.१०४।
पुरीष्योऽसि विश्वभराः (मै०सं० ३.१.५, विश्वं०)। वा०सं० ११.३२; तै०सं० ४.१.३.२; मै०सं० २.७.३: ७७.३; ३.१.५: ६.१३; का०सं० १६.३;१९.४;
शत०ब्रा० ६.४.२.१; वै०सू० ५.१४; आप०श्रौ०सू० १६.३.४; मा० श्रौ०सू० ६.१.५ प्रतीकः पुरिष्योऽसि। वै०सू० .२८.९; का०श्रौ०सू० १६.२.२६।
पुरुकुत्सानी हि वाम् अदाशत्। ऋ०वे० ४.४२.९१।
पुरुक्षुं विश्वधायसम्। ऋ०वे० ८.५.१५३; ७.१३२।
पुरुक्षु त्वष्टा (मै०सं० त्वष्टः) सुवीर्यम् (वा०सं०का०। तै०सं० ०वीरम्)। वा०सं० २७.२०२; वा०सं०का०२९.२.२२२; तै०सं० ४.१.८.३२; मै०सं०
२.१२.६२: १५०.१६. देखें- अगला।
पुरुक्षु देव त्वष्टा। अ०वे० ५.२७.१०२. देखें- पूर्व।
पुरुणामन् पुरुष्टुत। ऋ०वे० ८.९३.१७२; सा०वे० १.१८८२. पुरुणामानम् एकजम्। अ०वे० ६.९९.१४।
पुरुनीथा जातवेदो जरस्व। ऋ०वे० ७.९.६३
पुरुणीथे जरते सूनृतावान्। ऋ०वे० १.५९.७४।
पुरुत्रा चरथं दधे। ऋ०वे० ८.३३.८२; अ०वे० २०.५३.२२; ५७.१२२; सा०वे० २.१०४७२।
पुरुत्रा चिद् धि ते मनः। ऋ०वे० ८.१.७२; सा०वे० १.२७१२।
पुरुत्रा चिद् धि वां नरा। ऋ०वे० ८.५.१६१।
पुरुत्रा ते मनुतां (अ०वे० वन्वतां) विष्ठितं जगत्। ऋ०वे० ६.४७.२९२; अ०वे० ६.१२६.१२; वा०सं० २९.५५२; तै०सं० ४.६.६.६२; मै०सं० ३.१६.३२:
१८७.८; का०सं०अश्व० ६.१२; नि० ९.१३२. तुल०- अगले चार।
पुरुत्रा ते वि पूर्तयः। ऋ०वे० १०.२२.९३
पुरुत्रा देव्य् अक्षभिः। ऋ०वे० १०.१२७.१२; का०सं० १३.१६२; तै०ब्रा० २.४.६.१०२।
पुरुत्रा यद् अभवत् सूर् अहैभ्यः। ऋ०वे० १.१४६.५३
पुरुत्रा वाशं पिपिशुर् वदन्तः। ऋ०वे० ७.१०३.६४।
पुरुत्रा विष्ठितं जगत्। ऋ०वे० १०.२५.६२. तुल०- पूर्व के चार।
पुरुत्रा वृत्रहन्तमा। ऋ०वे० ८.८.२२३
पुरुत्रा वृत्रो अशयद् व्यस्तः। ऋ०वे० १.३२.७४।
पुरुत्रा शूर वृत्रहन्। ऋ०वे० ४.३२.२१२।
पुरुत्रा हि वां मतिभिर् हवन्ते। ऋ०वे० ७.६९.६३
पुरुत्रा हि विहव्यो बभूथ। ऋ०वे० २.१८.७३
पुरुत्रा हि सदृङ्ङ् असि। ऋ०वे० ८.११.८१; ४३.२११; सा०वे० २.५१७१; मै०सं० ४.११.४१: १७१.१०; तै०ब्रा० २.४.४.४१; मा०श्रौ०सू० ५.१.७।
पुरु त्वा दाश्वान् (सा०वे० दाशिवां) वोचे। ऋ०वे० १.१५०.११; सा०वे० १.९७१; नि० ५.७१. प्रतीकः पुरु त्वा। आ० श्रौ० सू० ४.१३.७;
शा०श्रौ०सू० ६.४.९।
पुरुदंसा पुरुतमा पुराजा। ऋ०वे० ७.७३.१३; का०सं० १७.१८३
पुरुदस्मो विषुरूप (का०सं० पुरुदमस्वद् विश्वरूपम्) इन्दुः। वा०सं० ८.३०१; का०सं० १३.९१; शत०ब्रा० ४.५.२.१२१. प्रतीकः पुरुदस्मः।
का०श्रौ०सू० २५.१०.१३; पुरुदस्मवत्। का०सं० १३.१०. देखें- उरुद्रप्सो।
पुरु दाशुषे विचयिष्ठो अंहः। ऋ०वे० ४.२०.९३; का०सं० २१.१३३
पुरुद्रप्सा अञ्ञिमन्तः सुदानवः। ऋ०वे० ५.५७.५१।
पुरुद्रुहो हि क्षितयो जनानाम्। ऋ०वे० ३.१८.१३
पुरुधस्मानं वृषभं स्थिरप्स्नुम्। सा०वे० १.३२७१।
पुरुनृम्णाय सत्वने। ऋ०वे० ८.४५.२१२. तुल०- पुरुहूताय।
पुरु पिशङ्गसंदृचम्। शा०श्रौ०सू० १८.३.२२. देखें- नीचे उरुं पिशङ्ग०।
पुरुप्रशस्त एषः। ऋ०वे० ८.१०३.१२२; सा०वे० १.११०२।
पुरुप्रशस्तम् ऊतय ऋतस्य यत्। ऋ०वे० ८.१२.१४३
पुरुप्रशस्तम् ऊतये। ऋ०वे० ८.७१.१०४; सा०वे० २.९०४४।
पुरुप्रशस्ता वृषणा उप ब्रुवे। ऋ०वे० १०.६६.७२।
पुरुप्रशस्तो अमतिर् न सत्यः। ऋ०वे० १.७३.२३
पुरुप्रिया ण ऊतये। ऋ०वे० ८.५.४ अ. प्रतीकः पुरुप्रिया णः। शा०श्रौ०सू० ११.९.३।
पुरुप्रियो भन्दते धामभिः कविः। ऋ०वे० ३.३.४४; नि० ५.२।
पुरुप्रैषस् ततुरिर् यज्ञसाधनः। ऋ०वे० १.१४५.३३।
पुरुप्रैषा अहन्यो नैतशः। ऋ०वे० १.१६८.५४।
पुरुभूजा चनस्यतम्। ऋ०वे० १.३.१३
पुरुमन्द्रा पुरूवसू। ऋ०वे० ८.५.४२; ८.१२१।
पुरुमायस्य रिरिचे महित्वम्। ऋ०वे० ६.२१.२४।
पुरुमेधश् (सा०वे० ०धाश्) चित् तकवे नरं दात् (सा०वे० धात्)। ऋ०वे० ९.९७.५२४; सा०वे० १.५४१४; २.४५४४।
पुरुराव्णो देव रिषस् पाहि। वा०सं० ३.४८; ८.२७; शत०ब्रा० २.५.२.४७; ४.४.५.२२; १२.९.२.४; ला०श्रौ०सू० २.१२.९. देखें- उरोर् आ नो देव।
पुरुरूपं सुरेतसं मघोन् (तै०ब्रा० ०निम् )। वा०सं० २८.९३; तै०ब्रा० २.६.७.५३।
पुरुरूपं दर्शतं विश्वचक्षणम्। ऐ०ब्रा० १८.१.१७२।
पुरू रूपाणि कृणुषे विभाती। अ०वे० १९.४९.४४।
पुरु वारं पुरु त्मना। ऋ०वे० १.१४२.१०२; नि० ६.२१२।
पुरुवारेभिर् उक्षभिः। ऋ०वे० १.१३९.१०३।
पुरु विद्वां ऋचीषम। ऋ०वे० ८.९२.९२; सा०वे० २.९९४२।
पुरु विश्वा जनिम मानुषाणाम्। ऋ०वे० ७.६२.१२।
पुरु विश्वानि जूर्वन्। ऋ०वे० १.१९१.९२. देखें- पुरो रक्षांसि।
पुरुवीरं मह ऋतस्य गोपाम्। ऋ०वे० ६.४९.१५२।
पुरुवीरस्य नृवतः पुरुक्षोः। ऋ०वे० ६.२२.३२; अ०वे० २०.३६.३२।
पुरुवीराभिर् वृषभ क्षितीनाम्। ऋ०वे० ६.३२.४३
पुरु शस्त मघत्तये। ऋ०वे० ४.३७.८४।
पुरुश्चक्रं सहस्राश्वम्। तै०आ० १.३१.१३
पुरुश्चन्द्रं यजतं विश्वधायसम्। ऋ०वे० ५.८.१३
पुरुश्चन्द्रं पुरुस्पृहम्। ऋ०वे० ९.६२.१२३।
पुरुश्चन्द्रस्य त्वम् इन्द्र वस्वः। ऋ०वे० ६.३६.४२।
पुरुश्चन्द्रा नासत्या। ऋ०वे० ८.५.३२३
पुरुश्चन्द्रा रिशादसः। ऋ०वे० ५.६१.१६२।
पुरुष एवेदं सर्वम् (मु०उप०, व०पू०ता०उप० विश्वम् ) ऋ०वे० १०.९०.२१; अ०वे० .१९.६.४१; आ०सं० ४.५१; वा०सं० ३१.२१; तै०आ० ३.१२.११; श्वे०उप० ३.१५१; मु०उप० २.१.१०१; व०पू०ता०उप० १.२१. तुल०- चूलिका उप० १२।
पुरुषः पुरुषाद् अधि। कौ०सू० ८९.६४।
पुरुषं वा पञ्चविंशकम्। नि० १४.६ ४।
पुरुषं कृष्णपिङ्गलम्। तै०आ० १०.१२.१२; महाना० उप० १२.१२।
पुरुषं जातम् अग्रतः (अ०वे० अग्रशः)। ऋ०वे० १०.९०.७२; अ०वे० १९.६.११२; वा०सं० ३१.९२; तै०आ० ३.१२.३२।
पुरुषं दुरिताद् अधि। अ०वे० ८.७.७४, १९४।
पुरुषमुखाश् चरान् इह। कौ०सू० १०४.२३।
पुरुषमृगश् चन्द्रमसः (तै०आ०। का०सं०अश्व० ०से)। वा०सं० २४.३५; तै०आ० ५.५.१५.१; मै०सं० ३.१४.१६: १७५.१२,। । का०सं०अश्व० ७.५।
पुरुषं परिरापिणम्। अ०वे० ५.७.२२।
पुरुषं पाययामसि। अ०वे० ८.७.२२२।
पुरुषं पुरुषेण शक्रः। आ०मं०पा० १.११.८२।
पुरुषं मुञ्चतौषधीः। अ०वे० ८.७.५४।
पुरुषरक्षसम् इश्रिं यत् पताति। कौ०सू० ९५.३३
पुरुषराजाय मर्कटः। तै०सं० ५.५.११.१; का०सं०अश्व० ७.१. देखें- मनुराजाय , तथा मनुष्यराजाय।
पुरुषव्याघ्राय दुर्मदम्। वा०सं० ३०.८; तै०ब्रा० ३.४.१.५।
पुरुषः शान्तिः। तै०आ० ४.४२.५
पुरुषसंमितो यज्ञः (कौ०सू० ऽर्थः)। तै०ब्रा० ३.७.११.५१; आप० श्रौ० सू० ३.१२.११; कौ०सू० ११९.४१।
पुरुषसाम गाय। आप० श्रौ० सू० १६.२२.३।
पुरुषसूक्त, पौरुषसूक्त, और इसी तरह गृ०ध०सू० .१९.१२; वि०स्मृ० ५६.१५, २६; ६४.२३.३८; ६५.१५; ८६.१२; वा०ध०सू० २२.९; २६.९; २६.७;
२८.१३; बौ०ध०सू० ३.१०.१०; मा०ध०शा० ११.२५२; ल०हा०सं० ४.५५; वृ०हा०सं० २.१३; ४.३०, ८५.,१२७; ५.१३६, १९५, २११,२१६. ३७८. ४०४,४०६,५५५, ५५६; ७.६९.१०३,२५८; ८.३१; ल०अ०सं० २.६; वृ०अ०सं० २.६; संव०स्मृ० २२४; बृ०पा०सं० ९.३१९; ऋ०वि० ३.२६.३; २९.५; ३५.१ सहस्रशीर्ष से प्रारम्भ मन्त्र का निर्देशन
पुरुषस्य विद्म सहस्राक्षस्य। तै०आ० १०.१.५३ देखें- तत् पुरुषाय (तुल०- तै०आ० के पद्यांश की टिप्पणी से)
पुरुषस्य वि भेजिरे। अ०वे० ११.८.३१२।
पुरुषस्य सयावरि। तै०आ० ६.१.२१(द्वितीयांश)।
पुरुषा जनयन्ति नः। शा०गृ०सू० १.१९.१०२. देखें- ऋषभा ज०।
पुरुषान् पशुभिः सह। अ०वे० ९.३.१४२।
पुरुषाय च ते नमः। अ०वे० ९.३.१२३।
पुरुषाय भेषजम्। वा०सं० ३.५९२; तै०सं० १.८.६.१२; मै०सं० १.१०.४२: १४४.१०; १.१०.२०: १६०.१०; शा०ब्रा० २.६.२.११ २; ला०श्रौ०सू०
५.३.५२।
पुरुषायासुराय वा। अ०वे० १३.४.४२२।
पुरुषेऽधि समाहिताः (अ०वे० १०.७.१५२ ०ते)। अ०वे० १०.७.१५२, १५४।
पुरुषैर् गोभिर् अश्वैः। मै०सं० २.८.१४२(तृतीयांश): ११७.७,१०,१३।
पुरुषो गर्भे अन्तरा। अ०वे० ११.४.१४२।
पुरुषो दिक्। तै०ब्रा० ३.११.५.३।
पुरुषो मे कामान् समर्धयतु। तै०ब्रा० ३.११.५.३।
पुरुषो वयः। वा०सं० १४.९; तै०सं० ४.३.५.१; ५.३.१.५; मै०सं० २.८.२: १०८.४; का०सं० १७.२; २०.१०; शत०ब्रा० ८.२.४.३; आप० श्रौ० सू०
१७.१.८।
पुरुषो वै रुद्रः सन् (महाना० उप० रुद्रस् तन्) महो नमो नमः। तै०आ० १०.१६.१; महा०उप०१३.२।
पुरुष्टुत क्रत्व नः शग्धि रायः। ऋ०वे० ४.२१.१०३
पुरुष्टुतस्य कति चित् परिप्रियः। ऋ०वे० ९.७२.१४।
पुरुष्टुतस्य धामभिः (मै०सं० ०ना)। ऋ०वे० ३.३७.४१; अ०वे० २०.१९.४१; मै०सं० ४.१२.३१: १८४.५; वैता०सू० ३२.३।
पुरुष्टुताय प्रतरं दधातन। ऋ०वे० ५.३४.१४।
पुरुष्टुता विश्ववार वि भाति। ऋ०वे० ५.८०.३४।
पुरुस्पृहो मानुषासो यजत्रम्। ऋ०वे० १०.४६.१०२।
पुरु हि वां पुरुभुजा देष्णम्। ऋ०वे० ६.६३.८१।
पुरुहूत जनानाम्। ऋ०वे० ९.५२.४२; ६४.२७२।
पुरुहूत पुरूवसोऽसुरघ्नः। ऋ०वे० ६.२२.४४; अ०वे० २०.३६.४४।
पुरुहूतम् उप ब्रुवे। ऋ०वे० ३.३७.५२; अ०वे० २०.१९.५२।
पुरुहूतं पुरुष्टुतम्। ऋ०वे० ८.१५.१२; ९२.२१; अ०वे० २०.६१.४२; ६२.८२; सा०वे० १.३८२२; २.६४१; ऐ०आ० ५.२.३.२।
पुरुहूताय सत्वने। ऋ०वे० ६.४५.२२२; अ०वे० २०.७८.१२; सा०वे० १.११५२.; २.१०१६२. तुल०- पुरुनृम्णाय।
पुरुहूतो यः पुरुगूर्त ऋभ्वान्। ऋ०वे० ६.३४.२१।
पुरू चरन्न् अजरो मानुसा युगा। ऋ०वे० १.१४४.४४।
पुरू च वृत्रा हनति नि दस्यून्। ऋ०वे० ६.२९.६४।
पुरू चिद् अस्मयुस् तिरः। ऋ०वे० ५.७४.८३।
पुरू चिन् मंहसे वसु। ऋ०वे० ४.३१.८३।
पुरूणि चन्द्र वपुषे वपूंषि। ऋ०वे० ४.२३.९२।
पुरूणि चिन् नि तताना रजांसि। ऋ०वे० १०.१११.४३।
पुरूणि दस्मो वि रिणाति जम्भैः। ऋ०वे० १.१४८.४१।
पुरूणि द्यावापृथिवी सुदासे। ऋ०वे० ७.५३.३२।
पुरूणि धृष्णव् आ भर। ऋ०वे० ८.७८.३२।
पुरूणि पूर्वचित्त्ये। ऋ०वे० १.८४.१२४; अ०वे० २०.१०९.३४; सा०वे० २.३५७४; मै०सं० ४.१२.४४: १९०.१; का०सं० ८.१७४।
पुरूणि बभ्रो नि चरन्ति माम् अव। ऋ०वे० ९.१०७.१९३; सा०वे० १.५१६३; २.२७२३; पं०वि०ब्रा० १२.९.३३।
पुरूणि यत्र वयुनानि भोजना। ऋ०वे० १०.४४.७४; अ०वे० २०.९४.७४।
पुरूणि यश् च्योत्ना शम्बरस्य। ऋ०वे० ६.४७.२३।
पुरूणि रत्ना दधतौ न्य् अस्मे। ऋ०वे० ७.७०.४३।
पुरूणि हि त्वा सवना जनानाम्। ऋ०वे० १०.८९.१६१।
पुरूणि हि त्वे पुरुवार सन्ति। ऋ०वे० ६.१.१३३; मै०सं० ४.१३.६३: २०७.१६; का०सं० १८.२०३; तै०ब्रा० ३.६.१०.५३।
पुरूणि अग्ने पुरुधा त्वाया। ऋ०वे० ६.१.१३१; मै०सं० ४.१३.६१: २०७.१५; का०सं० १८.२०१; तै०ब्रा० ३.६.१०.५१; आप० श्रौ० सू० ४.१.२३।
पुरूणि अन्ना सहसा वि राजसि। ऋ०वे० ५.८.५३।
पुरूण्य् अस्मै सवनानि हर्यते। ऋ०वे० १०.९६.६३; अ०वे० २०.३१.१३।
पुरूण्य् अस्य पौंस्य। ऋ०वे० ८.९५.६३; सा०वे० २.२३५३।
पुरूतमं पुरुहूत श्रवस्यन्। वा०सं०का०२.५.८२; का०श्रौ०सू० ४.२.४३२।
पुरूतमं पुरूणम्। ऋ०वे० १.५.२१; ६.४५.२९१; अ०वे० २०.६८.१२१; सा०वे० २.९११; जै०ब्रा० १.२२६१।
पुरूतमासः पुरुहूत वज्रिवः। ऋ०वे० ८.६६.११३।
पुरू दंसांसि बिभ्रता। ऋ०वे० ५.७३.२२।
पुरू दधाना अमृतं सपन्त। ऋ०वे० ५.३.४२।
पुरू यश् छंसम् अमृतास आवत। ऋ०वे० १.१६६.१३२।
पुरू यत् त इन्द्र सन्त्य् उक्था। ऋ०वे० ५.३३.४१।
पुरू यो दग्धासि वना। ऋ०वे० ५.९.४३।
पुरू रजांसि पयसा मयोभुवः। ऋ०वे० १.१६६.३४।
पुरूरवः पुनर् अस्तं परेहि। ऋ०वे० १०.९५.२३; शत०ब्रा० ११.५.१.७३।
पुरूरवसे सुकृते सुकृत्तरः। ऋ०वे० १.३१.४१।
पुरूरवा असि। वा०सं० ५.२; मै०सं० १.२.७: १६.७; ३.९.५: १२१.६; का०सं० ३.४; २६.७; शत०ब्रा० ३.४.१.२२; मा०श्रौ०सू० १.७.१.४१. प्रतीकः
पुरूरवाः। तै०सं० १.३.७.१; का०श्रौ०सू० ५.१.३१; आप० श्रौ० सू० ७.१२.१३।
पुरूरवोऽनु ते केतम् आयम्। ऋ०वे० १०.९५. ५१; शत०ब्रा० ११.५.१.९१।
पुरूवो मा मृथा मा प्रप्तः। ऋ०वे० १०.९५.५१;
पुरूणा चिद् ध्य् अस्ति। ऋ०वे० ५.७०.११; सा०वे० २.३३५१; पं०वि०ब्रा० १३.२.४१; आप० श्रौ० सू० ७.२.२. प्रतीकः पुरूरूणा चित्। शा०श्रौ०सू०
१२.१.३।
पुरू रेतांसि पितृभिश् च सिञ्चतः। ऋ०वे० १०.६४.१४४।
पुरू रेतो दधिरे सूर्यश्वितः (आप० श्रौ० सू० ०श्रितः)। ऋ०वे० १०.९४.५४; अ०वे० ६.४९.३४; का०सं० ३५.१४४।
पुरू वरांस्य् अमिता मिमाना। ऋ०वे० ६.६२.२३।
पुरू वर्पांस्य् अश्विना दधाना। ऋ०वे० १.११७.९१।
पुरूवसुर् आगमज् जोहुवानम्। ऋ०वे० ५.४२.७४।
पुरूवसुर् हि मघवन् सनाद् असि (सा०वे० मघवन् बभूविथ)। ऋ०वे० ७.३२.२४३; सा०वे० १.३०९३।
पुरू वसूनि पृथिवी बिभर्ति। ऋ०वे० ३.५१.५२।
पुरूवृतः सिन्धुसृत्याय जाताः। अ०वे० १०.२.११२।
पुरू शंसेन वा वृधुष् ट इन्द्रम्। ऋ०वे० १०.७३.२२।
पुरू सखिभ्य आसुतिं करिष्ठः। ऋ०वे० ७.९७.७४; मै०सं० ४.१४.४४: २२०.१; का०सं० १७.१८४; तै०ब्रा० २.५.५.५४।
पुर् सदन्तो नार्षदं बिभित्सन्। ऋ०वे० १०.६१.१३२।
पुरू सद्मानि सुक्रतुः। ऋ०वे० १.१३९.१०७।
पुरू सहस्र जनयो न पत्नीः। ऋ०वे० १.६२.१०३।
पुरू सहस्रा नि शिशा अभि क्षाम्। ऋ०वे० ६.१८.१३३।
पुरू सहस्रा नि शिशामि दाशुषे (ऋ०वे० १०.२८.६म्, साकम्)। ऋ०वे० १०.२८.६३; ४८.४३।
पुरू सहस्रा परि वर्तयाते। ऋ०वे० ५.३७.३४।
पुरू सहस्रा शर्वा नि बर्हीत्। ऋ०वे० ४.२८.३४।
पुरू सहस्राशिवा जघान। ऋ०वे० १०.२३.५२; अ०वे० २०.७३.६२।
पुरोगवा ये अभिषाचो अस्य। अ०वे० १८.४.४४३।
पुरोगा अग्निर् देवानाम्। ऋ०वे० १.१८८.१११।
पुरो जघन्थाप्रतीनि दस्योः। ऋ०वे० ६.३१.४२।
पुरोजिती वो अन्धसः। ऋ०वे० ९.१०१.११; सा०वे० १.५४५१; २.४७१; पं०वि०ब्रा० ८.५.७; १२.११.५; १४.५.५;१५.११.७ (भाष्य.)।
पुरोडा (नि० पुरोला) अग्ने पचतः। ऋ०वे० ३.२८.२१; आप० श्रौ० सू० ६.५.२५; नि० ६.१६।
पुरोडा इत् तुर्वशो यक्षुर् आसीत्। ऋ०वे० ७.१८.६१।
पुरोडाशं अलंकुरुः देखें- पुरोडाशा इत्यादि।
पुरोडाशं यो अस्मै। ऋ०वे० ८.३१.२१।
पुरोडाशं वीरतमाय नृणाम्। ऋ०वे० ३.५२.८२।
पुरोडाशं सनश्रुत। ऋ०वे० ३.५२.४१।
पुरोडाशं सहसः सूनव् आहुतम्। ऋ०वे० ३.२८.५२।
पुरोडाशं घृतवन्तं जुषन्ताम्। तै०ब्रा० २.८.२.२४।
पुरोडाशं च नो घसः। ऋ०वे० ३.५२.३१; ४.३२.१६१।
पुरोडाशं जातवेदः। ऋ०वे० ३.२८.१२,६२।
पुरोडाशं नो अन्धसः। ऋ०वे० ८.७८.११; ऐ०आ० ५.२.३.२।
पुरोडाशं आहुतं मामहस्व नः। ऋ०वे० ३.५२.६२।
पुरोडाशं इन्द्र कृष्वेह चारुम्। ऋ०वे० ३.५२.५२।
पुरोडाशं इह कवे जुषस्व। ऋ०वे० ३.२८.४२।
पुरोडाशं पचत्यम्। ऋ०वे० ३.५२.२१।
पुरोडाशा प्रतिगृभ्णात्व् इन्द्रः। मै०सं० ४.१४.१३२: २३६.१; तै०ब्रा० २.८.३.८२;
पुरोडाशवत्सा सुदुधा। अ०वे० १२.४.३५१
पुरोडाशस्य जुषतां नः। मै०सं० ४.१४.१२: २३५.१३; ४.१४.१३१: २३६.८; तै०ब्रा० २.८.३.७; ४.१२
पुरोडाशा (गो०ब्रा०। वैता०सू० ०शान्; मा०श्रौ०सू० ०शन्) अलंकुरु। तै०सं० ६.३.१.२; गो०ब्रा० २.२.१६; शत०ब्रा० ४.२.५.११; वै०सू० १७.१२; का०श्रौ०सू० ९.७.५; आप० श्रौ० सू० १२.१७.१९,२०; १३.३.१; ११.१; मा०श्रौ०सू० २.३.६.१२; ४.४.१८; ५.१.२३।
पुरोडाशाश् च मे पचताश् च मे। तै०सं० ४.७.८.१।
पुरोडाशाः शफाः। अ०वे० ८.८.२२।
पुरोडाशेन त्वां अद्यर्ष आर्ष्येयर्षीणां नपाद् अवृणीत। तै०ब्रा० ३.६.१५.१।
पुरोडाशेन (वा०सं०का० ०लाचेन) सविता जजान। वा०सं० १९.८५२; वा०सं०का०२१.८५२; मै०सं० ३.११.९२: १५३.११; का०सं० ३८.३२; तै०ब्रा०
२.६.४.३२।
पुरोडाशैर् (वा०सं०का० ०लाशैर्) हवींष्य् आ। वा०सं० १९.२०२; वा०सं०का०२१.२०२।
पुरो दधत् सनिष्यसि (ऋ०वे० ५.३१.११४, ०ति) क्रतुं नः। ऋ०वे० ४.२०.३२; ५.३१.११४।
पुरो दधे अमृतत्वाय जीवसे। तै०ब्रा० २.३.२२।
पुरो दधे मरुतः पृश्निमातॄन्। अ०वे० ४.२७.२३।
पुरो दधेऽस्मा अरिष्टतातये। अ०वे० ५.३०.१२४. तुल०- अस्मा अरिष्टा०।
पुरोदयाज् जुह्वति येऽग्निहोत्रम्। ऐ०ब्रा० ५.३०.६४; ३१.६२।
पुरोदयाद् अस्तमयाच् च पावकम्। कौ०सू० ७३.११।
पुरो दासीर् अभीत्य। ऋ०वे० ४.३२.१०३।
पुरोनुवाक्या (मै०सं० ०वाक्यास् त्वा) याज्याभिः। वा०सं० २०.१२; मै०सं० ३.११.८: १५१.११; शत०ब्रा० १२.८.३.३०।
पुरो बिभेदाश्मनेव पूर्वीः। ऋ०वे० २.१४.६२।
पुरोऽभिनद् अर्हन् दस्युहत्ये। ऋ०वे० १०.९९.७४।
पुरो मही दधिरे देवपुत्रे। ऋ०वे० ७.५३.१४।
पुरोयद् अस्य अग्ने दरयन्न् अदीदेः। ऋ०वे० ७.५.३४।
पुरो यद् अस्य संपिणक्। ऋ०वे० ४.३०.१३३।
पुरो यद् इन्द्र शारदीर् अवातिरः। ऋ०वे० १.१३१.४२; अ०वे० २०.७५.२२।
पुरोयावानम् आजिषु। ऋ०वे० ५.३५.७२; ८.८४.८२; तै०सं० ३.५.११.५२; मै०सं० ४.१०.३२: १४८.१४; का०सं० १५.१२२; ऐ०ब्रा० १.१६.३३२।
पुरोयावानम् आ हुवे। ऋ०वे० ९.५.९२।
पुरो याह्य् अरक्षसा। ऋ०वे० १.१२९.९३।
पुरोयोधश् च वृत्रहन्। ऋ०वे० ७.३१.६२; अ०वे० २०.१८.६२।
पुरोयोधा भवतं कृष्ट्योजसा। ऋ०वे० ७.८२.९२।
पुरो रक्षांसि निजूर्वन्। अ०वे० ६.५२.१२. देखें- पुरु विश्वानि।
पुरोरथं कृणुथः पत्न्या सह। ऋ०वे० १०.३९.११४।
पुरोरुचा पूर्वकृद् वावृधानः। वा०सं० २०.३६२; मै०सं० ३.११.१२: १३९.१२; का०सं० ३८.६२; तै०ब्रा० २.६.१२।
पुरोला इत्यादि। , तथा पुरोलाश्० इत्यादि। देखें- पुरोडा, तथा पुरोडाश् ०।
पुरो वज्रिन् छवसा न दर्दः। ऋ०वे० ६.२०.७२।
पुरो वज्रिन् पुरुकुत्साय दर्दः। ऋ०वे० १.६३.७२।
पुरोवात (का०सं० ०तो) जिन्व रावट् (का०सं० ०वत्) स्वाहा। मै०सं० २.४.७: ४४.१; का०सं० ११.९. प्रतीकः पुरोवात। मा०श्रौ०सू० ५.२.६.४.
देखें- पुरोवात वर्षञ्।
पुरोवातं च विद्युतं च मन्सा ध्याय। शत०ब्रा० १.५.२.१९; का०श्रौ०सू० ४.५.१८।
पुरोवातसनिर् असि। तै०सं० ४.४.६.१; ५.३.१०.१; मै०सं० २.८.१३: ११६.१७; का०सं० २२.५; आप० श्रौ० सू० १७.५.५. प्रतीकः पुरोवात०। मा०श्रौ०सू० ६.२.२।
पुरोवातो जिन्व इत्यादि। देखें- पुरोवात।
पुरोवातो वर्षञ् जिन्वर् आवृत् स्वाहा। तै०सं० २.४.७.१. प्रतीकः पुरोवातो वर्षन्। आप० श्रौ० सू० १९.२६.१. देखें- पुरोवात।
पुरोवातो वातः। तै०सं० ४.३.३.१; मै०सं० २.७.२०: १०५.१; का०सं० ३९.७।
पुरो विप्रा दधिरे मन्द्रजिह्वम्। ऋ०वे० ४.५०.१४; अ०वे० २०.८८.१४; मै०सं० ४.१२.५४: १९३.४; का०सं० ९.१९४।
पुरो विश्वाः सौभगा अचरद् वि दासीः। ऋ०वे० १.१०३.३२।
पुरो विश्वाः सौभगा संजिगीवान्। ऋ०वे० ३.१५.४२।
पुरो वो मन्द्रं दिव्यं सुवृक्तिम्। ऋ०वे० ६.१०.११; का०सं० ३९.१४१. प्रतीकः पुरो वो मन्द्रम्। आ० श्रौ० सू० ४.१३.७।
पुरो हरिभ्यां वृषभो रथो हि षः। ऋ०वे० १.५४.३४।
पुरोहिताव् ऋत्विजा यज्ञे अस्मिन्। ऋ०वे० १०.७०.७३।
पुरोहितो राजन् यक्षीह देवान्। ऋ०वे० १०.१.६४।
पुलुकामो हि मर्त्यः। ऋ०वे० १.१७९.५४; नि० ६.४।
पुष्टं च मे पुष्टिश् च मे। वा०सं० १८.१०; तै०सं० ४.७.४.१; मै०सं० २.११.४:१४१.१८; का०सं० १८.९।
पुष्टं द्रविणम्। तै०सं० ४.३.३.२; मै०सं० २.६.१०: ७०.१.२०: १०५.१३; का०सं० १५.७
पुष्टपते चक्षुषे चक्षुः स्मने स्मानं वाचे वाचं प्राणाय प्राणं पुनर् देह्य अस्मै। मै०सं० ४.८.७: ११५.१३. प्रतीकः पुष्टपते। मा०श्रौ०सू० ३.८.३. देखें-
पुष्टिपतये।
पुष्टतं पुष्टं परि स्रव। ऋ०वे० ९.५५.१२; सा०वे० २.३२५२।
पुष्टानां पतये नमः। वा०सं० १६.१७; तै०सं० ४.५.२.१; मै०सं० २.९.३: १२२.१०; का०सं० १७.१२।
पुष्टावन्तो यथा पशुम्। ऋ०वे० ८.४५.१६३; सा०वे० १.१३६३।
पुष्टिं संधत्तं तां मे जिन्वतम्। तै०ब्रा० १.१.१.१; आप० श्रौ० सू० १२.२२.६।
पुष्टिं सो अघ्न्यानाम्। अ०वे० ९.४.१९३।
पुष्टिकामाय वेधसा। अ०वे० १९.३१.१२।
पुष्टिगौ श्रुष्टिगौ सचा। ऋ०वे० ८.५१ (वा० ३).१४।
पुष्टिदां वीरवत्तमम्। तै०ब्रा० ३.१.३.३४।
(ओं) पुष्टिं तर्पयामि। बौ०ध०सू० २.५.९.१०।
पुष्टिपतये (आ० श्रौ० सू० ०पते) पुष्टिश् चक्षुषे चक्षुः प्राणाय प्राणम् आत्मन आत्मानं (आ० श्रौ० सू० प्राणं त्मने त्मानं) वाचे वाचम् अस्मै पुनर् धेहि (आप० श्रौ० सू० देहि अथवा धेहि) स्वाहा। आ० श्रौ० सू० ६.९.१; आ० श्रौ० सू० १४.२१.७. देखें- पुष्टपते।
पुष्टिपती पशुपा वाजबस्त्यौ। तै०ब्रा० ३.१.२.९२।
पुष्टिपते इत्यादि। देखें- पुष्टिपतये इत्यादि।
पुष्टिमति पशुमती प्रजावती गृहमेधिनी भूयासम्। आप० श्रौ० सू० ३.१०.९।
पुष्टिम् इन्द्रं वयोधसम्। वा०सं० २८.३२४; तै०ब्रा० २.६.१७.६४।
पुष्टिम् पशूनां परि जग्रभाहम्। अ०वे० १९.३१.५१।
पुष्टिम् मे दाः। मै०सं० ४.२.७: २८.१५।
पुष्टिर् असि। तै०सं० १.७.९.२; आप० श्रौ० सू० १८.६.२; मा०श्रौ०सू० १.२.६.४;७.१.३; कौ०सू०१०६.६।
पुष्टिर् असि पुष्ट्या मा समङ्धि। अ०वे० १९.३१.१३१।
पुष्टिर् न रण्वा क्षितिर् न पृथ्वी। ऋ०वे० १.६५.५१।
पुष्टिर् या ते मनुष्येषु पप्रथे। अ०वे० १९.३.३३; तै०ब्रा० १.२.१.२२३; आप० श्रौ० सू० ५.१३.४३।
पुष्टिश् चातिसरस्वती। मा०गृ०सू० २.१३.६२।
पुष्ट्या सह जज्ञिषे। अ०वे० १९.३१.९२।
पुष्ट्यै गोपालम्। वा०सं० ३०.११; तै०ब्रा० ३.४.१.९।
पुष्ट्यै त्वा। बौ०ध०सू० ३.२.७।
पुष्ट्यै मे वर्चोदाः पवध्वम्। आप० श्रौ० सू० १२.१८.२०।
पुष्ट्यै वः। कौ०सू० ५१.११।
पुष्पकर्णाय स्वाहा। तै०सं० ७.३.१७.१; का०सं०अश्व० ३.७।
पुष्पवतीः (तै०सं०। वि०स्मृ० पुष्पा०) प्रसूवरीः (अ०वे०। का०सं० ०सूमतीः; तै०सं० ०सूवतीः)। ऋ०वे० १०.९७.३२; अ०वे० ८.७.२७१; वा०सं०
१२.७७२; तै०सं० ४.२.६.११; मै०सं० २.७.१३१: ९३.५; का०सं० १६.१३१. प्रतीकः पुष्पावतीः। वि०स्मृ० ६५.९।
पुष्पतिवतीः (तै०सं० पुष्पा०) सुपिप्पलाः। वा०सं० ११.४८२; तै०सं० ४.१.४.४२; मै०सं० २.७.५२: ७९.१२; ३.१.६: ८.६; का०सं० १६.४२; १९.५;
शत०ब्रा० ६.४.४.१७।
पुष्पिण्यो चरतो जङ्घे। ऐ०ब्रा० ७.१५.२१; शा०श्रौ०सू० १५.१९१।
पुष्पेभ्यः स्वाहा। वा०सं० २२.२८; तै०सं० ७.३.१९.१; २०.१; मै०सं० ३.१२.७: १६३.२; का०सं०अश्व० ३.९,१०।
पुष्यन्तो इत्यादि। देखें- पुष्येम रयिं इत्यादि।
पुष्यन् रयिं सचते घ्नन्न् अमित्रान्। ऋ०वे० ४.१२.२.४।
पुष्यात् क्षेमे अभि योगे भवाति। ऋ०वे० ५.३७.५१।
पुष्यां मधुमतीम् इह। अ०वे० ८.७.६४।
पुष्येम (ऐ०आ० पुष्यन्तो) रयिं धीमहे त (ऐ०आ० तम्) इन्द्र। सा०वे० १.४४४२; ऐ०आ० ५.२.२.१२२; शा०श्रौ०सू० १८.१५.५२।
पुष्येम शरदः शतम्। अ०वे० १९.६७.५।
पूजिताः पूजयिष्यथ। पा०ध०सं० १.३०६।
पूतः पवित्रैर् अप हन्तु रक्षः। अ०वे० १२.३.१४२।
पूतक्रतायै व्यक्ता। ऋ०वे० ८.५६ (वा० ८).४२।