त्वोता इद् इन्द्र वाजम् अग्मन्। ऋ०वे० २.११.१६४।
त्वोतासस् तवावसा। ऋ०वे० ९.६१. २४१।
त्वोतासस् त्वा युजा। ऋ०वे० ८.६८.९१।
त्वोतासो न्यर्वता। ऋ०वे० १.८.२३; अ०वे० २०.७०.१८३ त्वोतासो मघवन्न् इन्द्र विप्राः। ऋ०वे० ४.२९.५१।
त्वोतो दस्यवे वृकः। ऋ०वे० ८.५१ (भाग० ३).२४। त्वोतो वाज्य् अह्रयः। ऋ०वे० १.७४.८१।
त्सरद् गन्धर्वम् अस्तृतम्। ऋ०वे० ८.१.११४।
त्सरन् विषक्तं बिल आससाद। अ०वे० १२.३.१३२।
द -
दंष्टारम् अन्व् अगाद् विषम्। अ०वे० १०.४.२६१।
दंष्ट्राभ्यां मलिम्लून् (मै०सं०, का०सं०, मा०श्रौ०सू० मलिम्लून् अग्ने)। वा०सं० ११.७८१; तै०सं० ४.१.१०.२१; मै०सं० २.७.७१: ८३.१९; का०सं०
१६.७१; श०ब्रा० ६.६.३.१०; आप०श्रौ० सू० १६.१०.३; मा०श्रौ०सू० ६.१.३।
दंसनाभिर् अश्विना पारयन्ता (तै०ब्रा० ०ताम्)। ऋ०वे० ७.६९.७४; मै०सं० ४.१४.१०४: २३०.८; तै०ब्रा० २.८.७.९४।
दक्षं सचन्त ऊतयः। ऋ०वे० १.१३४.२१; ३.१३.२२।
दक्षक्रतुभ्यां (जाँचें मे वर्चोदा वर्चसे पवस्व)। तै०सं० ३.२.३.२; दक्षक्रतुभ्यां मे वर्चोदाः पवस्व। मा०श्रौ०सू० २.३.७.१. प्रतीकः दक्षक्रतुभ्यां मे।
आप०श्रौ० सू० १२.१८.२०. देखें- क्रतूदक्षाभ्यां।
दक्षक्रतू (मै०सं०. पाठभेद- दतु) ते मैत्रावारुणः पातु। मै०सं० ४.८.७: ११५.९; आ० श्रौ० सू० १४.२१.४. तुल०- आप० श्रौ० सू० ६.९.३।
दक्षं त उग्रम् आभारिषम्। अ०वे० ४.१३.५३ देखें- दक्षं ते भद्रम्।
दक्षं ते अन्य आ वातु। ऋ०वे० १०.१३७.२३; अ०वे० ४.१३.२३ देखें- दक्षं मे।
दक्षं ते भद्रम् आभार्षम्। ऋ०वे० १०.१३७.४३ देखें- दक्षं त उग्रम्।
दक्षं ददासि इत्यादि। देखें- दक्षं दधासि।
दक्षं दधस उत्तरम्। ऋ०वे० ६.१६.१७२; सा०वे० २.५६२; का०सं० २०.१४२।
दक्षं दधाति सोमिनि। ऋ०वे० ७.३२.१२४; अ०वे० २०.५९.३४।
दक्षं दधातु सुमनस्यमानम्। अ०वे० ५.२८.५४।
दक्षं दधाते अपसम्। ऋ०वे० १.२.९३; सा०वे० २.१९९३।
दक्षं दधाना जनयन्तीर् यज्ञम् (तै०सं० अग्निम्; तै०आ० जनयन्तीः स्वयंभूम्)। ऋ०वे० १०.१२१.८२; वा०सं० २७.२६२; तै०सं० ४.१.८.६२ (द्वितीयांश); तै०आ० १.२३.८२. देखें- गर्भं इत्यादि।
दक्षं दधासि (का०सं० ददासि) जीवसे। ऋ०वे० १.९१.७३; मै०सं० ४.१०.६३: १५६.५; का०सं० २.१४३; तै०ब्रा० २.४.५.३३; आप० श्रौ० सू०
८.१४.२४३।
दक्षं धत्तं द्रविणं सचेतसौ। अ०वे० २.२९.३२।
दक्षं न विश्वं ततृषाणम् ओषति। ऋ०वे० १.१३०.८।
दक्षं पृञ्चन्तम् अब्रवम्। ऋ०वे० ८.२४.१४२. देखें- राधः पृञ्चन्तम्।
दक्षं महे पाययते हिरण्ययम्। ऋ०वे० १.५६.१३।
दक्षं मे अन्य आ वातु। तै०ब्रा० २.४.१.८; तै०आ० ४.४२.२३ देखें- दक्षं ते अन्य।
दक्ष या दुहिता तव। ऋ०वे० १०.७२.५२।
दक्षश् च त्वा बलं च श्रीणीताम्। तै०ब्रा० ३.७.९.३; आप०श्रौ०सू० १३.३.३।
दक्षश् च मे बलं च मे (वा०सं० मे यज्ञेन कल्पन्तां)। वा०सं० १८.२; तै०सं० ४.७.१.२; मै०सं० २.११.२: १४०.१३; का०सं० १८.७।
दक्षस्य चिन् महिना मृडता नः। ऋ०वे० ७.६०.१०४।
दक्षस्य जन्मन्न् अदितेर् उपस्थे। ऋ०वे० १०.५.७२।
दक्षस्य तव वृत्रहन्। ऋ०वे० ५.३८.४२।
दक्षस्य पितरं तना। ऋ०वे० ३.२७.९३; सा०वे० २.८२९३।
दक्षस्य पूर्भिर् अद्भुता। ऋ०वे० ५.६६.४२।
दक्षस्य वादिते जन्मनि व्रते। ऋ०वे० १०.६४.५१; नि० ११.२३१. तुल०- बृहदा० ७.१०४।
दक्षस्य साधोः। ऋ०वे० ४.१०.२३; सा०वे० २.११२८३; वा०सं० १५.४५३; तै०सं० ४.४.४.७३; मै०सं० २.१३.८३: १५७.१७; का०सं० २४.१४३।
दक्षस्य स्वेन मन्युना। ऋ०वे० १.१३९.२३।
दक्षस्येडा सहस्कृत। ऋ०वे० ३.२७.१०२।
दक्षाद् व् अदितिः परि। ऋ०वे० १०.७२.४४।
दक्षस्य त्वा। आप० श्रौ० सू० १.१७.१।
दक्षस्य त्वा दक्षिणां प्रतिगृह्णामि। तै०ब्रा० ३.११.८.८।
दक्षस्य दक्षवृधे (मै०सं०। का०सं० ओधम्)। तै०सं० ३.५.८.१; मै०सं० १.३.३५: ४१.१६; का०सं० २९.५।
दक्षाय राधः पुरुभूषु नव्यः। ऋ०वे० ९.९४.३४।
दक्षाय स्वाहा। तै०आ० ४.५.१।
दक्षाय्य इन्द्र भरहूतये नृभिः। ऋ०वे० १.१२९.२२।
दक्षाय्याय दक्षता सखायः। ऋ०वे० ७.९७.८३।
दक्षाय्यो अर्यमेवासि सोम। ऋ०वे० १.९१.३४।
दक्षाय्यो यो दम आस नित्यः। ऋ०वे० ७.१.२३; सा०वे० २.७२४३; का०सं० ३९.१५३।
दक्षाय्यो यो दास्वते दम आ। ऋ०वे० २.४.३४।
दक्षिणः कपिललाटः। कौशि०सू० ४५.४१।
दक्षिणं सव्यम् अभि भूमे पार्श्वम्। अ०वे० १२.१.३४२।
दक्षिणत एत (मा०श्रौ०सू० ०तः परीत)। आप० श्रौ० सू० ३.४.२.; मा०श्रौ०सू० १.३.३.१४।
दक्षिणतो ब्रह्मणस्यां (प़ढें- ब्राह्मणस्यों?) जनत्। गो०ब्रा० १.५.२४३।
दक्षिणतोऽभियन्तु श्रविष्ठाः। तै०ब्रा० ३.१.२.७२।
दक्षिणतो वृषभ एषि हव्यः (तै०सं० एधि हव्यः। मै०सं०। का०सं० वृषभो हव्य एधि)। अ०वे० ६.९८.३४.; तै०सं० २.४.१४.२४; मै०सं०
४.१२.२४: १८१.१०; का०सं० ८.१७४।
दक्षिणपूर्वस्यां दिशि विसर्पी नरकः, तस्मान् नः परिपाहि। तै०आ० १.१९.१।
दक्षिणं पादम् अग्रेऽतिहर। हि०गृ०सू० १.२२.६
दक्षिणं पादम् अवनेनिजे। ऐ०ब्रा० ८.२७.८; सा०मं०ब्रा० २.८.७; गो०गृ०सू० ४.१०.१०. प्रतीकः दक्षिणम्। खा०गृ०सू० ४.४.११। तुल०- इमौ पादाव्
अवनिक्तौ।
दक्षिणया त्वा दिशा सादयामि। तै०सं० ५.५.८.२; मै०सं० २.८.११:११५.११. देखें- अगला।
दक्षिणया त्वा दिशेन्द्रेण देवतया त्रैष्टुभेन छन्दऽसाग्नेः पार्श्वम् उपदधामि। का०सं० २२.५. देखें- पूर्व।
दक्षिणया दिशा (शा०श्रौ०सू० दिशा सह) मासाः पितरो मार्जयन्ताम्। मै०सं० १.४.२: ४८.११; का०सं० ५.५: शा०श्रौ०सू० ४.११.४. देखें-
दक्षिणस्यां दिशि, तथा दक्षिणायां दिशि मासाः।
दक्षिणया सुवर्गः। तै०सं० ४.४.८.१।
दक्षिणवक्त्राय नमः। मा०श्रौ०सू० ११.७.१।
दक्षिणसद्भ्य उपहर्तवै। आप० श्रौ० सू० ३.४.१।
दक्षिणस्यां त्वा दिशि रुद्रा अभिषिञ्चन्तु वृद्धये। ऋ०वि० ४.२२.२. देखें- अगला।
दक्षिणस्यां त्वा दिशि रुद्रा देवाः षड्भिश् चैव पञ्चविंशैर् अहोभिर् अभिषिञ्चन्त्व् एतेन च तृचेनैतेन च यजुषैताभिश् च व्याहृतिभिर् भौज्याय।
ऐ०ब्रा० ८.१९.१. देखें- पूर्व।
दक्षिणस्यां दिशि मासाः पितरो मार्जयन्ताम्। आ० श्रौ० सू० १.११.७. देखें- नीचे दक्षिणया दिशा इत्यादि।
दक्षिणा उपावर्तय। का०श्रौ०सू० १०.१.१९।
दक्षिणाः कल्पय यथर्षि (आप०श्रौ०सू० यथर्त) यथादेवतम्। का०सं० २.६; आप० श्रौ० सू० १०.२५.१
दक्षिणां वर्म कृणुते विजानन्। ऋ०वे० १०.१०७.७४।
दक्षिणा कस्य तिष्ठति। मा०श्रौ०सू० ११.१.१४।
दक्षिणाग्निष् टे तपतु शर्म वर्म। अ०वे० १८.४.९३।
दक्षिणा चन्द्रम् उत यद् धिरण्यम्। ऋ०वे० १०.१०७.७२।
दक्षिणा दिक्। अ०वे० ३.२७.२; वा०सं० १४.१३; १५.११; तै०सं० ४.३.६.२; ४.२.१; ५.५.१०.१; का०सं० ७.२.; १७.३,८; २०.११; ३९.७; मै०सं० १.
५.४: ७१.१०; २.७.२०; १०५.३; २.८.३: १०८.८; २.८.९: ११३.१०; २.१३.२१: १६६.१६; तै०ब्रा० ३.११.५.१; शत०ब्रा० ८.३. १.१४; ६.१.६; आप० श्रौ० सू० ६.१८.३; आ०मं०पा० २.१७.१५.देखें- दक्षिणायै त्वा दिश।
दक्षिणादिगधिपतये यमाय नमः। मा०श्रौ०सू० ११.७.१।
दक्षिणा दिशाम्। तै०सं० ४.३.३.१. देखें- पूर्व का एक।
दक्षिणाद्वातो वातः। तै०सं० ४.३.३.१; मै०सं० २.७.२०; १०५.५; का०सं० ३९.७।
दक्षिणानाम् अयनं दक्षिणाग्निः। अ०वे० १८.४.८३।
दक्षिणानां प्रतिग्रहे। तै०ब्रा० २.४.६.६४।
दक्षिणानां प्रियो भूयासं स्वाहा। आ० श्रौ० सू० ५.१३.१४।
दक्षिणां दिशम् अभि नक्षमाणौ। अ०वे० १२.३.८१।
दक्षिणान्नं वनुते यो न आत्मा। ऋ०वे० १०.१०७.७३।
दक्षिणान् नयामि। वैता०सू० ७.२४
दक्षिणापरस्यां दिश्य् अविसर्पि नरकः, तस्मान् नः परिपाहि। तै०आ० १.१९.१।
दक्षिणा पात्व् अंहसः। ऋ०वे० १.१८.५३।
दषिणाप्रवणिभूतः। गो०ब्रा० २.२.५१।
दक्षिणाभिः प्रततं पारयिष्णुम्। तै०आ० ४.४.१३ देखें- प्रततं पार। ०
दक्षिणाभिर् अभीवृतः। ऋ०वे० ८.३९.५४।
दक्षिणाभ्यः स्वाहा। तै०सं० ७.४.२१.१.देखें- दक्षिणायै स्वाहा।
दक्षिणाम् अन्वावृतम्। अ०वे० १०.५.३७४।
दक्षिणाम् अ रोह। वा०सं० १०.११; शत०ब्रा० ५.४.१.४.देखें- उग्राम् आ।
दक्षिणाम् आहुर् यजुषाम् अपाराम्। तै०ब्रा० ३.१२.९.१२. दक्षिणा यज्ञः पुर एतु सोमः। ऋ०वे० १०.१०३.८२; अ०वे० १९.१३.९२.; सा०वे०
२.१२०६२; वा०सं० १७.४०२; तै०सं० ४.६.४.३२; मै०सं० २.१०.४२: १३६.६; का०सं० १८.५२।
दक्षिणा यज्ञम् अभिनक्षमाणाः। ऋ०वे० १०.१७.९२.; अ०वे० १८. १.४२२; ४.४६२।
दक्षिणाया दिशः शालाया नमो महिम्ने स्वाहा देवेभ्यः स्वाह्येभ्यः। अ०वे० ९.३.२६।
दक्षिणाया दिशोऽभिदासन्त्य् अस्मान्। अ०वे० ४.४०.२२। तुल०- कौशि०सू० ४९.८.; शा०श्रौ०सू० ६.३.२।
दक्षिणायां त्वा दिशि पुरा संवृतः स्वधायाम् आ दधामि। अ०वे० १८.३.३११।
दक्षिणायां दिशि दक्षिणं धेहि पार्श्वम्। अ०वे० ४.१४.७४।
दक्षिणायां दिशि मासाः पितरो मार्जयन्ताम्। तै०सं० १.६.५.१. देखें- नीचे दक्षिणया दिशा इत्यादि।
दक्षिणायै त्वा दिश इन्द्रायाधिपतये तिरश्चिराजये रक्षित्रे यमायेषुमते। अ०वे० १२.३.५६। तुल०- अ०वे० ३.२७.२।
दक्षिणायै दिशे नमः। । का०सं०अश्व० ११.२
दक्षिणायै दिशे स्वाहा। वा०सं० २२.२४; तै०सं० ७.१.१५.१; मै०सं० ३.१२.८: १६३.४; का०सं० अश्व १.६।
दक्षिणायै स्वाहा। । का०सं०अश्व० ४.१०. देखें- दक्षिणाभ्यः।
दक्षिणार्धाद् असंभिन्दन्। तै०ब्रा० ३.७.५.६३; आप० श्रौ० सू० ३.१.७३।
दक्षिणावतां दिवि सूर्यासः। ऋ०वे० १.१२५.६२।
दक्षिणावताम् इद् इमानि चित्रा। ऋ०वे० १.१२५.६१. प्रतीकः दक्षिणावताम्। वृ०हा०सं० ८.५९।
दक्षिणावन्तः प्र तिरन्त आयुः। ऋ०वे० १.१२५. ६४।
दक्षिणावन्तः सुकृतो य उ स्थ। अ०वे० १८.३.२०३।
दक्षिणावन्तो अमृतं भजन्ते। ऋ०वे० १.१२५.६३।
दक्षिणावाद् वाजिनि प्राच्य् एति। ऋ०वे० ३.६.१३; मै०सं० ४.१४.३३: २१८.१२; तै०ब्रा० २.८.२.५३।
दक्षिणावान् ग्रामणीर् अग्रम् एति। ऋ०वे० १०.१०७.५२।
दक्षिणावान् प्रथमो हूत एति। ऋ०वे० १०.१०७.५१।
दक्षिणा श्रद्धाम् आप्नोति। वा०सं० १९.३०३।
दक्षिणाश्वं दक्षिणा गां ददाति। ऋ०वे० १०.१०७.७१।
दक्षिणासि। वा०सं० ४.१९.; तै०सं० १.२.४.१; ६.१.७.५.; मै०सं० १.२.४: १३.३; ३.७.५: ८१.१७:। का०सं० २.५.; २४.३. प्रतीकः दक्षिणा।
शत०ब्रा० ३.२.४.१६।
दक्षिणेन प्रक्रम्य सव्येनानुप्रक्राम। हि०गृ०सू० १.२०.१०। तुल। गो०गृ०सू० २.२.१३।
दक्षिणेन प्रतिगृभ्णिम एनत्। तै०ब्रा० ३.१.१.९२।
दक्षिणे पक्षे रथंतरम् उत्तरे बृहद् आत्मनि वामदेव्यं पुछे यज्ञायज्ञियं दक्षिणे निकक्षे प्रजापतिहृदयम् अग्न्युक्थं शंस। का०श्रौ०सू० १८.३.३।
दक्षिणेष्टं पूर्तिन् च। अ०वे० ११.७.९३।
दक्षिणे हस्त आ दधत्। अ०वे० ४.२०.४२।
दक्षो देवानाम् अनुमाद्यो नृभिः। ऋ०वे० ९.७६.१२.; सा०वे० १.५५८२; २.५७८२।
दक्षो देवानाम् असि हि प्रियो मदः। ऋ०वे० ९.८५.२२।
दक्षो वि राजति द्युमान्। ऋ०वे० ९.६१.१८२; सा०वे० २.२४१२।
दक्षो विश्वायुर् वेधसे। ऋ०वे० १०.१४४.१३।
दक्षोऽसि। मै०सं० ४.६.६: ८८.२।
दंक्ष्णवः पशवो हेतिः। वा०सं० १५.१५; तै०सं० ४.४.३.१; मै०सं० २.८.१०; ११४.१७:। का०सं० १७.९; शत०ब्रा० ८.६.१.१६।
दंक्ष्यन्तं च दशन्तं च। आ०मं०पा० २.१७.१३।
दण्डं हस्ताद् आददानो गतासोः। अ०वे० १८.२.५९१. प्रतीकः दण्डं हस्ता को०श०सू० ८०.४८। शा०श्रौ०सू० धनुर् हस्ता४।
दण्डपाणये स्वाहा। श०ब्रा० ५.४; अ०ब्रा० ४।
दण्डहस्ताः खादग्दतः। तै०आ० १.१२.४३।
दण्डा इवेद् गोअजनास आसन्। ऋ०वे० ७.३३.६न्। तुल०- बृहदा० १.५०।
दतः पिशङ्ग यछसे। ऋ०वे० ७.५५.२२।
दतां यो मध्यं गछति। अ०वे० ५.२३.३३।
दत्तां सोमेन वृष्ण्यम्। अ०वे० ६.८९.१२।
दत्त गां क्षीरिणीम् इव। अ०वे० ७.५०.९२।
दत्त नस् तस्य भेषजम्। अ०वे० ६.२४.३३।
दत्तम् अक्षय्यतां याति। वि०स्मृ० ७९.२४३।
दत्तं पितृभिर् अनुमतं मनुष्यैः। अ०वे० ६.७१.२२।
दत्तं ब्रह्मप्रजाती। पा०गृ०सू० ३.४.८२।
दत्तः शितिपात् स्वधा। अ०वे० ३.२९.११।
दत्तायास्मभ्यं इत्यादि। . देखें- दत्तो।
दत्ता सोमेन बभ्रुणा। अ०वे० ५.७.५४।
दत्तायास्मभ्यं इत्यादि। देखें- अगला।
दत्तो अस्मभ्यं (का०सं० दत्त्वायास्म० आ० श्रौ० सू० दत्तायास्मं; सा०मं०ब्रा० दत्तास्म) द्रविणेह भद्रम्। अ०वे० १८.३.१४३; का०सं० ५.३३; ९.६३;
आ० श्रौ० सू० २.७.९३। सा०मं०ब्रा० २.३.५३ देखें- दधथ।
दत्त्वात्रेयोऽवचत्नुके। ऐ०ब्रा० ८.२२.७२।
दत्त्वा यश् चरते मुनिः। बौ०ध०सू० २.१०.१७.३०२।
दत्त्वायास्मभ्यं इत्यादि। देखें- दत्तो।
दत्त्वा स्वर्गम् अवाप्नोति। वि०स्मृ० ८८.४३।
दत्राणि पुरुभोजसः। ऋ०वे० ८.४९. (भाग- १) २४; अ०वे० २०.५१.२४; सा०वे० २.१६२४।
दत्रे विश्वा अधिथा इन्द्र कृष्टीः। ऋ०वे० ४.१७.६४।
दत्वते स्वाहा। तै०सं० ७.५.१२.१; का०सं०अश्व० ५.३; तै०ब्रा० ३.८.१८.४; आप० श्रौ० सू० २०.१२.६।
दत्सु संवननं कृतम् हि० गृ० सू० १.२४.६४।
ददते स्वाहा। तै०ब्रा० ३.१.४.११।
ददतोऽप्रतिगृह्णतः। बौ०ध०सू० २.२.४.२६४।
ददतो मे मा क्षायि (गो०ब्रा० वै०सू० मे मोपदसः। मै०सं० सत् )। तै०सं० १.६.३.३; ७.१.६; मै०सं० १.४.१२: ६२.६; का०सं० ५.२; गो०ब्रा० २.
१.७.; तै०ब्रा० ३.७.५.७.; वैता०सू० ३.२०.; आप० श्रौ० सू० ४.३९.५४।
ददतो राधो अह्रयम्। ऋ०वे० ५.७९.५४।
ददथुर् मित्रावरुणा ततुरिम्। ऋ०वे० ४.३९.२४., का० सं ९.१६४
ददथुर् मित्रावरुणा नो अश्वम्। ऋ०वे० ४.३९.२४।
ददद् ऋचा सनिं यते। ऋ०वे० ५.२७.४३।
ददन् मेधाम् ऋतायते। ऋ०वे० ५.२७.४४।
ददन् हृदद्योभेषजम्। अ० व० ६.२४.१४
ददात नो अमृतस्य प्रजायै। ऋ०वे० ७.५७.६३।
ददाति मह्यं यादुरि। ऋ०वे० १.१२६.६३।
ददाति यस् तु विप्राय। वि०स्मृ० ८७.१०३।
ददाति विश्वचर्षणिः। ऋ०वे० ५.६.३२.; सा०वे० २.१०८८२; का०सं० ३९.१३२; तै०ब्रा० ३.११.६.४२; आप० श्रौ० सू० १६.३५.५२।
ददातु दैव्यो जनः। ऋ०वे० १०.५७.५२। वा०सं० ३.५५२; तै०सं० १.८.५.३२; मै०सं० १.१०.३२; १४३.१९; का०सं० ९.६२; शत०ब्रा० २.६.३९२;
ला०श्रौ०सू० ५.२. ११२; कौ० सू० ८९.१२।
ददातु वीरं शतदायम् उक्थ्यम्। ऋ०वे० २.३२.४४; अ०वे० ७. ४७.१४; ४८.१४; तै०सं० ३.३.११.५४; मै०सं० ४.१२.६४: १९५.१ का०सं० १३.१६४;
सा०मं०ब्रा० १.५.३४; आ०मं०पा० २.११.१०४; नि० ११.३१४।
ददाति न वि योषतः। अ०वे० ९.५.२७४।
ददानम् इन् न ददभन्त मन्म। ऋ०वे० १.१४८.२१।
ददानीत्य् अग्निर् वदति। आप० श्रौ० सू० ५.१३.१४१. देखें- ददामीत्य् इत्यादि।
ददानो अस्मा अमृतं विपृक्वत्। ऋ०वे० ५.२.३३।
ददामि। मा०गृ०सू० १.८.६।
ददामी तद् यत् ते अदत्तो अस्मि। अ०वे० ५.११.१०३।
ददामीत्य् अग्निर् वदति। तै०ब्रा० २.४.६.७१. देखें- ददानीत्य्।
ददामीत्य् एव ब्रूयात्। अ०वे० १२.४.११. प्रतीकः ददामि कौ० लू० ६६.२०।
ददाम्य् अस्मा अवसानम् एतत्। अ०वे० १८.२.३७१. प्रतीकः ददामि को०श०सू० ८०.४२; ८५.२४।
ददाशुर् वाजेभिर् आशुषानाः। ऋ०वे० १.१४७.१२।
ददाशुर् हव्यदातिभिः। ऋ०वे० ४.८.५४; का०सं० १२,१५२।
ददिर् हि मह्यं वरुणो दिवः कविः। अ०वे० ५.१३.११. प्रतीकः ददिर् हि। कौशि०सू० २९.१; ४८.९;
ददिर् हि वीरो गृणते वसूनि। ऋ०वे० ४.२४.१३।
ददिष् ट्वम् इन्द्रापांसि वाजान्। ऋ०वे० २.१७.८२।
ददी रेक्णस् तन्वे ददिर् वसु। ऋ०वे० ८.४६.१५१. प्रतीकः ददी रेक्णः। ऐ०आ० ५.२.५.६।
ददुर् अस्मै दधिरे कृत्नवे धनम्। ऋ०वे० २.१३.१०२।
ददुष् पज्राय साम्ने। ऋ०वे० ८.६.४७।
ददृशुषीस् तद् ऋतेन व्य् आयन् (मै०सं० ऋतेनान्व् अवायन्)। ऋ०वे० १०.१३९.४२; मै०सं० ४.९.११२. १३१.१२; तै०आ० ४.११.७२।
ददृश्र एषाम् अवमा सदांसि। ऋ०वे० ३.५४.५३।
ददो मघानि मघवन्न् इयानः। ऋ०वे० ७.२९.१४।
ददो वसूनि ममदश् च सोमैः। ऋ०वे० ७.२४.१४; सा०वे० १.३१४४।
दद्धि भागं तन्वो येन मामहः। ऋ०वे० २.१७.७४।
दद्धि सूनो सहसो वृत्रतुरम्। ऋ०वे० ६.२०.१४।
दद्धि सूरिश् चिद् ओहते। ऋ०वे० १.१७६.४४।
दद्भिर् न जिह्वा परिविष्टम् आदत्। ऋ०वे० १०.६८.६३; अ०वे० २०.१६.६३।
दद्भिर् वनानि बप्सति। ऋ०वे० ८.४३.३३।
दद्भ्यः स्वाहा। तै०सं० ७.३.१६.१; का०सं०अ० ३.६; तै०ब्रा० ३.८.१७.४; आप० श्रौ० सू० २०.११.१२।
दद्भ्यो गन्धाय ते नमः। अ०वे० ११.२.६३।
दद्याद् एवंविधाय वै। शा०गृ०सू० १.२.७४।
दद्वाँ वा यत् पुष्यति रेक्णः। ऋ०वे० १०.१३२.३३।
दधज् ज्योतिर् जनेभ्यः। ऋ०वे० १०.१५६.४३; सा०वे० २.८८०३; का०सं० २.१४३।
दधत् पोषं रयिं मयि। तै०सं० १.३.१४.८३; ५.५.२३; ६.६.३; मै०सं० १.५.१३: ६६.१३. देखें- दधद् रयिं।
दधत् सहस्रिणिर् इषः। ऋ०वे० १.१८८.२३।
दधत् स्तोत्रे सुवीर्यम्। ऋ०वे० ९.२०.७३; ६२.२०३; ६६.२७३; ६७.१९३। सा०वे०२.३२४३,६६२३। तुल०- दधद् अस्मे।
दधथ नो द्रविणं यच् च भद्रम्। मै०सं० १.१०.३३: १४३.९. देखें- दत्तो।
दधथो रत्नं विधते जयाय। ऋ०वे० ४.४४.४४; अ०वे० २०.१४३.४४।
दधद् अस्मे सुवीर्यम्। ऋ०वे० ५.६.१०३। तुल०- दधत् स्तोत्रे।
दधद् गर्भं वृषः सृत्वर्यां ज्योक् (?)। मा०श्रौ०सू० २.७.१२।
दधद् यो धायि सुते वयांसि। सा०वे० १.७७३ देखें- दधिर् यो।
दधद् रत्नं (आ०श्रौ०सू० रत्ना) दक्षं पितृभ्य (आप० श्रौ० सू०। शा०श्रौ०सू० दक्षपितृभ्य) आयुनि (अ०वे० आयूंषि)। अ०वे० ७.१४.४२.; आप०
श्रौ० सू० ५.१८.२२.; शा०श्रौ०सू० ८.३.४.२।
दधद् रत्ना दाशुषे वार्याणि। ऋ०वे० १.३५. ८४; वा०सं० ३४.२४४।
दधद् रत्नानि दाशुषे। ऋ०वे० ४.१५.३३; ९.३.६३; ९.३.६३। सा०वे० १.३०३; २.६०७३; वा०सं० ११.२५३; तै०सं० ४.१.२.५३; मै०सं० १.१.९३; ५.८; का०सं० १६.२३ २१३ ३८.१२३; तै०ब्रा० ३.६.४.१३। तुलना- अगला एक छो़डकर।
दधद् रत्नानि सुमृडीको (तै०ब्रा०। आप० श्रौ० सू० सुविदानो) अग्ने। मै०सं० ४.११.४३ १७२.२; तै०ब्रा० २.४.१.११३; आप० श्रौ० सू० ३.१२.१४३; शा०श्रौ०सू० ३.५.९३। आ० श्रौ० सू० ९.४.१७३; शा०गृ०सू० २.१३.५३।
दधद् रत्ना वि दाशुषे। ऋ०वे० ८.९३.२६२ तुल०- पूर्व का एक छो़डकर।
दधद् रयिं मयि पोषम्। ऋ०वे० ९.६६.२१३; सा०वे० २.८७०३; वा०सं० ८.३८३; वा०सं०(का०) २९.३८३; का०सं० ७.१६३; शत०ब्रा० ४.५.४.९३:। तै०आ० २.५.१३ देखें- दधत् पोषं।
दधद् रेतः कनिक्रदत्। ऋ०वे० १.१२८.३३। का०सं० ३९.१५३।
दधद् विधक्ष्यन् पर्यङ्खयातै। तै०आ० ६.१.४४. देखें- दधृग्।
दधन्न् ऋतं धनयन्न् अस्य धीतिम्। ऋ०वे० १.७१.३१।
दधन्वाँ (वा०सं०। शत०ब्रा०। तै०ब्रा० दधवा; मै०सं०। का०सं० दधन्वान्) यो नर्यो अप्स्व् अन्तर् आ। ऋ०वे० ९.१०७.१३। सा०वे०; १.५१२३;
२.६६३३; वा०सं० १९.२३; मै०सं० ३.११.७३: १५०.१; का०सं० ३७.१८३; शत०ब्रा० १२.८.२. १२; तै०ब्रा० २.६.१.२३।
दधन्वान् मत्सरिन्तमः। ऋ०वे० ९.६७.२२; सा०वे० २.६७४२।
दधन्विर इन्द्र पिबा सुतस्य। ऋ०वे० १०.१०४.१४।
दधन्विरे गभस्त्योः। ऋ०वे० ९.१०.२२.; १३.७३; सा०वे० २.४७०२, ५४३३।
दधन्वेव ता इहि। तै०आ० १.१२.२४. देखें- नीचे अति धन्वेव ताँ।
दधन्वे वा यद् ईम् अनु। ऋ०वे० २.५.३१; सा०वे० १.९४१; तै०सं० ३.३. ३.३१; मै०सं० २.१३.५१: १५४.४; आप० श्रौ० सू० १२.८.९.; मा०श्रौ०सू० ७.१.१
दधात केतुं जनाय वीरम्। ऋ०वे० ७.३४.६२
दधातना द्रविणं चित्रम् अस्मे। ऋ०वे० १.३६.१३४ मा०श्रौ०सू० ४.१४.११४. २३२.९; तै०ब्रा० २.८.६.४४।
दधात यज्ञियेष्व् आ। ऋ०वे० ७.३२.१३२; अ०वे० २०.५९.४२।
दधाता केतम् आदिशे। ऋ०वे० ९.२१.६२।
दधाता देवम् ऋत्विजम्। ऋ०वे० ५.२२.२२.; २६.७३; मै०सं० ४.११.१३: १६१.१५:। का०सं० २.१४३।
दधाता वेनम् आदिशे। ऋ०वे० ९.२१.५२।
दधाति केतुम् उभयस्य जन्तोः। ऋ०वे० ७.९.१३।
दधाति गर्भम् अदितेर् उपस्थ आ। ऋ०वे० ९.७४.५३।
दधाति पुत्रः पित्रोर् अपीच्यम्। ऋ०वे० ९.७५.२३; सा०वे० २.५१३।
दधाति पुत्रोऽवरं परं पितुः। ऋ०वे० १.१५५.३३।
दधाति रत्नं विधते जनाय। ऋ०वे० ७.७५.६४।
दधाति रत्नं विधते यविष्ठः। ऋ०वे० ४.१२.३३।
दधाति रत्नं विधते सुवीर्यम्। ऋ०वे० ७.१६.१२३:। सा०वे० २.८६४३।
दधाति रत्नं अवधयोर् अपीच्यम्। ऋ०वे० ९.८६.१०३; सा०वे० २.३८१३; आप० श्रौ० सू० २०.१३.४.३; मा०श्रौ०सू० ९.२.३३।
दधाति शक्रः सुकृतस्य लोके। मै०सं० ४.१४.७३: २२५.६।
दधातु नः सविता सुप्रजाम् इषम्। ऋ०वे० ४.५३.७२; ऐ०ब्रा० १.१३.१९।
दधातु प्रतिकाम्यम्। अ०वे० ६.६०.३४।
दधातु रत्नम् अमृतेषु जागृविः। ऋ०वे० १.१८५.६३।
दधाते ये अमृतं सुप्रतीके। ऋ०वे० ३.२६.३४।
दधाते ये सुभगे सुप्रतूर्ती। ऋ०वे० १.१८५.७३; मै०सं० ४.१४.७३; २२५.२:। तै०ब्रा० २.८.४.८३।
दधात्व् इन्द्र इन्द्रियम्। पं०वि०ब्रा० १.३.५३; ५.११३,१४३।
दधाथ तत् पुरूरवो म ओजः। ऋ०वे० १०.९५.११२।
दधाथेन्द्रियं पयः। तै०ब्रा० ३.७.१०.१३; आप० श्रौ० सू० ९.१८.१५३
दधान इन्द्रियं रसम्। ऋ०वे० ९.२३.५२।
दधानः शुक्र रभसा वपूंषि। ऋ०वे० ३.१.८२।
दधाना अभ्यनूषत। वा०सं० २०.६९३; मै०सं० ३.११.४३; १४५.६; का०सं० ३८.९३:। तै०ब्रा० २.६.१३.२३।
दधाना इन्द्र इद् दुवः। ऋ०वे० १.४.५३; अ०वे० २०.६८.५३।
दधानाः कलशे रसम्। ऋ०वे० ९.६३.१३३।
दधाना नाम यज्ञियम्। ऋ०वे० १.६.४३:। अ०वे० २०.४०.३३; ६९. १२३; सा०वे० २.२०१;
दधाना यज्ञम् आशत। वा०सं० २०.७२४; मै०सं० ३.११.४४; १४५.१२; का०सं० ३८.९४.; तै०ब्रा० २.६.१३.३४।
दधानाश् चक्षसि प्रियम्। ऋ०वे० ९.१७.६३।
दधानाः सोमं दिवि देवतासु। वा०सं० १९.३२३; मै०सं० ३.११.७३ १५०.१७; का०सं० ३८.२३; शत०ब्रा० १२.८.१.२; तै०ब्रा० २.६.३.१३।
दधाने यज्ञं द्रविणं च देवता .६.७०.५३।
दधानो अक्षिति श्रवः। ऋ०वे० ९.६६.७३। तुल०- स धत्ते अक्षिति।
दधानो गोमद् अश्ववद् सुवीर्यम्। ऋ०वे० ८.४६.५३।
दधानो नाम महो वचोभिः। ऋ०वे० ६.४४.८३।
दधानो वज्रं बाह्वोर् उशन्तम् १.४.२२.३३।
दधाम यज्ञं सुनवाम सोमम्। का०सं० ४०.५३; आप० श्रौ० सू० १६.३४.४३।
दधामि ते द्युमतिं वाचम् आसन्। ऋ०वे० १०.९८.२४।
दधामि ते मधुनो भक्षम् अग्रे। ऋ०वे० ८.१००.२१।
दधामि ते सुतानाम्। ऋ०वे० ८.३४.५१।
दधामि मम वाससा। अ०वे० ७.३७.१२।
दधाम्य् अन्नैः परि वन्द ऋग्भिः। ऋ०वे० २.३५.१२४।
दधासि दाशुसे कवे। ऋ०वे० १०.१४०.१४.; सा०वे० २.११६६४; वा०सं० १२.१०६४; तै०सं० ४.२.७.२.द्:। मै०सं० २.७.१४४: ९५.१३:। का०सं०
१६.१४४:। शत०ब्रा० ७.३.१.२९।
दधासि देव दाशुषे। ऋ०वे० ८.१०२.१२.; तै०सं० ३.४.११.१२:। मै०सं० ४.१२.६.२: १९६.६; का०सं० २३.१२२।
दधासि रत्नं द्रविणं च दाशुषे। ऋ०वे०१.९४.१४३।
दधासि सानसिं रयिम्। ऋ०वे० १०.१४०.५४। सा०वे० २.११७०४; वा०सं० १२.११०४; मै०सं० २.७.१४४: ९६.५; शत०ब्रा० ७.३.१.३३। तुलना पृणक्षि
इत्यादि।
दधिक्राम् अग्निम् उषसं च देवीम्। ऋ०वे० ३.२०.५१.; १०.१०१.१३। शा०श्रौ०सू०। बृ०दे० ४.१०२।
दधिक्राम् उ ददथुर् विश्वकृष्टिम्। ऋ०वे० ४.३८.२२।
दधिक्राम् उ नमसा बोधयन्त। ऋ०वे० ७.४४.२१।
दधिक्राम् उ सूदनं मर्त्याय। ऋ०वे० ४.३९.५३।
दधिक्रावाणं बुबुधानो अग्निम्। ऋ०वे० ७.४४.३१; मै०सं० ११.११. १६२.२।
दधिक्रावा प्रथमो वाज्य अर्वा। ऋ०वे० ७.४४.४१।
दधिक्रावेव शुचये पदाय। ऋ०वे० ७.४१.६२; अ०वे० ३.१६.६२; वा०सं० ३४.३९२; तै०ब्रा० २.८.९.९न्; आ०मं०पा० १.१४.६२।
दधिक्रावेषम् ऊर्जं स्वर् जनत्। ऋ०वे० ४.४०२४।
दधिक्राव्ण इद् उ नु चर्किराम। ऋ०वे० ४.४०.११।
दधिक्राव्ण इष ऊर्जो महो यत्। ऋ०वे० ४.३९.४१।
दधिक्राव्णः पुरुवारस्य वृष्णः। ऋ०वे० ४.३९.२; का०सं० ७.१६व
दधिक्राव्णः सहोर्जा तरित्रतः। ऋ०वे० ४.४०३४.; वा०सं० ९.१५४; तै०सं० १.७.८.३४; मै०सं० १.११.२४; १६३.५; का०सं० १३.१४४; शत०ब्रा० ५.१;
५.२०४।
दधिक्राव्णो अकारिषम्। ऋ०वे० ४.३९.६१; अ०वे० २०.१३७.३१; सा०वे० १.३५८१; वा०सं० २३.३२१; वा०सं०का०३५.५७१; तै०सं० १.५.११.४१; ७.४.१९.४१; मै०सं० १.५.११; ६६.६; १.५.६:७४.८; ३.१३.१:१६८.९; ४.११.१:१६२.१:। का०सं० ६.९१; ७.४; का०सं०अश्व० ४.८; अ० ब्रा० ६.३६.८; ७.३३.१; गो०ब्रा० २.६.१६; पं०वि०ब्रा० १.६.१७१; शत०ब्रा० १३.२.९.९; ५.२.९; तै०ब्रा० ३.९.७.५; आप० श्रौ० सू० २.१२.५; ६.१२.१२; ८.३.३२; शा०श्रौ०सू० ४.१३.२; १२.२५.१; वै०सू० ३२.३३; आप० श्रौ० सू० ४.१४.१; ६.१६.६; २२.१; १३.१८.१; २०.१८.१; २०.१८.७; मा०गृ०सू० २.५.४.१४; - ४.१.६.; -९.२.४; शा०गृ०सू० १.१७.१; ४.५.१०; गो०गृ०सू० ३.३.७; मा०श्रौ०सू० १.२२.३; सा०वि०ब्रा० १.५.५.. प्रतीकः दधिक्राव्णः। वैता०सू० २३.१७; ला०श्रौ०सू० २.७.१०;११.२३; का०श्रौ०सू० १०.८.९.; २०.६.२१; पा०गृ०सू० २.१०.१६; वि०स्मृ० ६५.१२; बौ०ध०सू० ४.५.१२; पार० ध० सू० ११.३२.; वृ०हा०सं० ८.२९.; बृ प० ध० सं० ७.२८. सुरभिमति की तरह निर्देशित (जाँचें ऋक्)। तै०ब्रा० ३.९.७.५.; बौ०ध०सू० २.४.७.२.; १०.७.३७।
दधिघर्मस्य यज। शत०ब्रा० १४.३.१.१०; शा०श्रौ०सू० ७.१६.४.; का०श्रौ०सू० १०.१.२४; मा०श्रौ०सू० ४.५.५।
दधिघर्मस्याग्ने वीहि। आ० श्रौ० सू० ५.१३.६; शा०श्रौ०सू० ७.१६.७।
दधिघर्माय दध्य् आहर। का०श्रौ०सू० १०.१.१९।
दधिध्वे रण्वाः सुदिनेष्व् अह्नाम्। ऋ०वे० ४.३७.१४।
दधिध्वे वृक्तबर्हिषः। ऋ०वे० १.३८.१३।
दधि मन्थं परिश्रुतम् (शा०श्रौ०सू० मन्थां परिस्रुतम्)। अ०वे० २०.१२७.९२; शा०श्रौ०सू० १२.१७.१.३२। तुला० अथवा आ त्वा परिश्रितः।
दधि मां धिनोतु। तै०ब्रा० ३.७.६.१३; आप० श्रौ० सू० ४.८.३।
दधिरे वसुवित्तमम्। ऋ०वे० १.४५.७२।
दधिर् यो धायि स ते वयांसि। ऋ०वे० १०.४६.१३ देखें- दधद् यो।
दधिष एहि। आप० श्रौ० सू० ४.१०.४. देखें- दधृष्य्।
दधिष्वेमं जठरे सुतम्। ऋ०वे० ३.४०.५१; अ०वे० २०.६.५१।
दधिष्वेमं जठर इन्दुम् इन्द्र। ऋ०वे० ३.३५.६४.; वा०सं० २६.२३४।
दधीत प्रयसे महे। ऋ०वे० ५.६६.१४।
दधीत यो व आचके। ऋ०वे० १.४०.२४।
दधीत विश्ववार्यः। ऋ०वे० ८.१९.११२।
दधीत वृत्रतूर्ये। ऋ०वे० ८.७४.९३।
दधुष् ट्वा भृगवो मानुषेष्व् आ। ऋ०वे० १.५८.६१।
दधृक् स्तोमैर् मनामहे। ऋ०वे० ५.६६.३४।
दधृग् विधक्ष्यन् पर्यङ्खयाते (अ०वे० विधक्षन् परिङ्खयातै)। ऋ०वे० १०.१६.७४। अ०वे० १८.२.५८४. देखें- दधद् वि०।
दधृष्य् एहि। मै०सं० ४.२.५: २६.१३: ४.२.६: २७.१०. देखें- दधिष।
दधे स्वर् ण हर्यतः। ऋ०वे० ९.९८.८४।
दधे ह गर्भम् ऋत्वियम्। वा०सं० २३. ६३३; आ० श्रौ० सू० १०.९.५३; शा०श्रौ०सू० १६.७.१३।
दधो यत् केतुम् उपमं समत्सु। ऋ०वे० ७.३०.३२।
दध्ना मन्दिष्ठः शूरस्य। ऋ०वे० ८.२.९३।
दध्ना यद् ईम् उन्नीता यशसा गवाम्। ऋ०वे० ९.८१.१३।
दध्नेद् अभि श्रीणीतन। ऋ०वे० ९.११.६२.; सा०वे० २.७९६२।
दध्नो रूपं कर्कन्धूनि। वा०सं० १९.२३२।
दध्यङ् धियम् अत्नत। ऋ०वे० १.८०.१६; नि० १२.३४२
दध्यङ् ह मे जनुषं पूर्वो अङ्गिराः। ऋ०वे० १.१३९.९१; आ० श्रौ० सू० ८.१.२. प्रतीकः दध्यन् ह। शा०श्रौ०सू० १०.७.७. तुल०- बृहदा० ४.१०।
दध्यङ् ह यन् मध्व् आथर्वणो वाम्। ऋ०वे० १.११६.१२३; शत०ब्रा० १४.१.१.१२५३; ५.५.१६३; बृह०उप० २.५.१६३।
दध्र उग्राय मन्यवे। ऋ०वे० १.३७.७२।
दनो विष इन्द्र मृध्रवाचः। ऋ०वे० १.१७४.२१; नि० ६.३१।
दन्तपरिमितः पविः। सा०मं०ब्रा० १.७.१५२।
दन्दषूकेभ्यः स्वाहा। तै०ब्रा० ३.१.४.७।
तद्भिर असि (मा०श्रौ०सू० नामासि)। तै०सं० १.६.२.४; ११.६.; का०सं० ५.१; ३२.१; आप० श्रौ० सू० ४.९.१३; मा०श्रौ०सू० १.४.२.४।
दभीतये चुमुरिम् इन्द्र सिष्वप्। ऋ०वे० ६.२६.६२।
दभीतिर् इध्मभृतिः पक्थ्य् अर्कैः। ऋ०वे० ६.२०.१३४।
दभ्रं चिद् धि त्वावतः। ऋ०वे० ८.४५.३२१।
दभ्रं पष्यद्भ्य उर्विया विचक्षे। ऋ०वे० १.११३.५३।
दभ्रेभिर् अन्यः प्र वृणोति भूयसः। ऋ०वे० ७.८२.६४।
दभ्रेभिश् चिद् छशीयांसम्। ऋ०वे० ४.३२.३१।
दभ्रोभिश् चित् समृता हंसि भूयसः। ऋ०वे० १.३१.६४।
दमः। तै०आ० १०.६२.१; महा० उप० २१.२।
दमायन्तु ब्रह्मचारिणः स्वाहा। तै०आ० ७.४.२; तै०उप० १.४.२।
दमूनसं गृहपतिं वरेण्यम् (ऋ०वे० ४.११.५४. तिम् अमूरम्)। ऋ०वे० ४.११.५४. ५.८.१४।
दमूनसम् उक्थ्यं विश्वचर्षणिम्। ऋ०वे० ३.२.१५२।
दमूनसो अपसो ये सुहस्ताः। ऋ०वे० ५.४२.१२१. प्रतीकः दमूनसो अपसः। वृ० ह० सं० ८.४०।
दमूना गृहपतिर् दम आ। ऋ०वे० १.६०.४३।
दमूना देवः सविता वरेण्यः। अ०वे० ७.१४.४१; ऐ०ब्रा० ३.२९.४; आप० श्रौ० सू० ५.१८.२१; शा०श्रौ०सू० ८.३.४१।
दमे दमूना इषयन्न् इडस् पदे। ऋ०वे० १०.९१.१२।
दमे-दमे सप्त रत्ना दधाना। ऋ०वे० ५.१.५३। तै०सं० ४.१.३.४३; मै०सं० २.७.३३; ७७.१८; का०सं० १६.३३। तुल०- अगला।
दमे-दमे सप्त रत्ना दधाना (अ०वे० नौ)। ऋ०वे० ६.७४.१३; तै०सं० १.८.२२.१३; मै०सं० ४.१०.१३; १४२.६: ४.११.२३ १६५.१०:। का०सं०
४.१६३: ११.१२३; शा०श्रौ०सू० २/४/३३। तुलना- पूर्व।
दमे-दमे समिधं यक्ष्य् अग्ने। वा०सं० ८.२४३; तै०सं० १.४.४५.१३; मै०सं० १.३.३९३: ४५.८; का०सं० ४.१३३; शत०ब्रा० ४.४.५.१२३।
दमे-दमे सुष्टुतिर् (अ०वे०। का०सं० सुष्टुत्या; तै०सं० सुष्टुतिर्; मै०सं० सुष्टुती) वाम् इयाना (तै०सं०। मै०सं०। का०सं० वावृधाना; अ०वे० नौ)। अ०वे० ७.२९.२३; तै०सं० १.८.२२.१३; मै०सं० ४.११.२३; १६६.१; का०सं० ४.१०३:। आप० श्रौ० सू० २.८.३३:। शा०श्रौ०सू० २.४.३३।
दमेन दान्ताः किल्बिषम् अवधून्वति। तै०आ० १०.६३.११; महाना० उप० २२.११।
दमेन ब्रह्मचारिणः सुवर् अगछन्। तै०आ० १०.६३.१२। महाना० उप० २२.११।
दमे सर्वं प्रतिष्ठितम्। तै०आ० १०.६३.१४; महाना० उप० २२.१४।
दमो भूतानां दुराधर्षम्। तै०आ० १०.६३.१३; महाना० उप० २२.१३।
दंपतीव क्रतुविदा जनेषु। ऋ०वे० २.३९.२४।
दरिद्र (तै०सं० दरिद्रन्) नीललोहित। वा०सं० १६.४७२.; तै०सं० ४.५.१०.१२; मै०सं० २.९.९२: १२७.६; का०सं० १७.१६२; शत०ब्रा० ९.१.१.२४। दरिद्रा आसन् पषवः। पं०वि०ब्रा० २४.१८.७१।
दरीमन् दुर्मतिनाम्। ऋ०वे० १.१२९.८३।
दर्भः पृथिव्या उत्थितः। अ०वे० ६.४३.२३।
दर्भं सपत्नभनम्। अ०वे० १९.२८.१३।
दर्भं बिभ्रद् आत्मना मा व्यथिष्ठाः। अ०वे० १९.३३.५३।
दर्भः षोचिस् तरूणकम्। अ०वे० १०.४.२१।
दर्भस्तम्बे वीर्यकृते निधाय। तै०ब्रा० २.७.१७.३३।
दर्भाणां स्तम्बम् आहर। तै०आ० ६.९.११।
दर्भा रोह महताम् इन्द्रियेण। अ०वे० १९.३३.२४. देखें- नीचे आ रोह मां।
दर्भासः सैर्या उत। ऋ०वे० १.१९१.३२।
दर्भेण त्वं कृण्वो वीर्यानि। अ०वे० १९.३३.५१।
दर्भेण देवजातेन। अ०वे० १९.३२.७१।
दर्भेण शर्म यछति। अ०वे० १९.३२.२४।
दर्भेष्व् असितं जहि। अ०वे० १०.४.१३४।
दर्भैः स्तृणीत हरितैः सुपर्णैः। का०सं० ३१.१४३; मा०श्रौ०सू० १.३.५.२६३ देखें- होतृशदनं तथा होतृशदना।
दर्भो भङ्गो यवः सहः। अ०वे० ११.६.१५३।
दर्भो य उग्र ओषधिः। अ०वे० १९.३२.१३।
दर्भा दर्षिष्ट विश्वतः। ऋ०वे० १.१३२.६७.; वा०सं० ८.५३७; शत०ब्रा० ४.६.९.१४७; वै०सू० ३४.१७; आप० श्रौ० सू० २१.१२.९७; मा०श्रौ०सू०
७.२.३७।
र्दींव करिक्रतं श्वित्रम्। अ०वे० १०.४.१३३।
दर्विर् वेद्याम् अध्य् एनं चिनोतु। अ०वे० ११.१.२४४।
दर्वी श्रीणीष आसनि। ऋ०वे० ५.६.९२; सा०वे० २.३७४२; वा०सं० १५.४३२; तै०सं० २.२.१२.७२; ४.४.४.६२; मै०सं० २.१३.५२: १५४.६।
दर्व्योद् धर पञ्चधैतम् ओदनम्। अ०वे० ४.१४.७२।
दर्शं यज। शत०ब्रा० ११.२.४.८।
दर्शं रथम्, अधि क्षमि। ऋ०वे० १.२५.१८२।
दर्श््न् नु ता वरुण यास् ते विष्ठाः। अ०वे० ५.१.८३।
दर्शं नु विश्वदर्क्षतम्। ऋ०वे० १.२५.१८१।
दर्शन् न्व् अत्र शृतपाम् अनिन्द्रान्। ऋ०वे० १०.२७.६१।
दर्शम् अहं पूर्णमासं यज्ञं यथा यजै। तै०ब्रा० १.२.१.१४४; आप० श्रौ० सू० ५.८.८४।
दर्श््य मा यातुधानान्। अ०वे० ४.२०.६१।
दर्शय यातुधान्यः। अ०वे० ४.२०.६२
दर्शश च त्वा पूर्णासश् च श्रीणीताम्। कौ०सू० ३.५.११
दर्शश् च त्वा पूर्णमासश् च। तै०सं० ३.४.४.१: तै०सं० ६४.५; १.५.९; आ०मं०पा० १.१०.९ (आप०गृ०सू० ३.८.१०)।
दर्शा दृष्टा दर्शता विश्वरूपा सुदर्शना। तै०ब्रा० ३.१०.१.१ प्रतीकः दर्शा दृष्टा। तै०ब्रा० ३.१०.९.६; १०.२; आप० श्रौ० सू० १९.१२.३।
दर्शाय। शत०ब्रा० ११.२.४.८।
दर्शाय ते प्रतिदर्शाय स्वाहा। शा०श्रौ०सू० ४.१८.७।
दर्शायानुब्रूहि। शत०ब्रा० ११.२.४.८।
दर्शोऽसि दर्शतोऽसि। अ०वे० ७.८१.४१।
दर्शन् नु पूर्वो अपरो नु दर्षत्। ऋ०वे० १०.२७.७२।
दविद्युतत्या रुचा। ऋ०वे० ९.६४.२८१; सा०वे० २.४१; पं०वि०ब्रा० ६.९.२४.२५; १२.१.१; १८.८.११।
दविद्युतत्य् ऋष्टयः ऋ०वे० ८.२०.११३।
दविद्युतद् दीद्यच छोषुचानः। ऋ०वे० ७.१०.१२।
दविध्वतो रश्मयः सूर्यस्य। ऋ०वे० ४.१३.४३; मै०सं० ४.१२.५३: १९४.२; का०सं० ११.१३३; तै०ब्रा० २.४.५.५३:। आप० श्रौ० सू० १६.११.१२३।
दविष्ठम् अस्य सत्पते कृधी सुगम्। ऋ०वे० ६.५१.१३३; सा०वे० १.१०५३।
दश कृत्वः पशुपते नमस् ते। अ०वे० ११.२.९२।
दशकृत्वस् ते नमः। तै०आ० ४.२८.१।
दश कोषयिर् दश वाजिनोऽदात्। ऋ०वे० ६.४७.२२२।
दश क्षिपः पूर्व्यं सीम् अजीजनम्। ऋ०वे० ३.२३.३१।
दश क्षिपो अव्यत सानो अव्ये। ऋ०वे० ९.९७.१२४; सा०वे० २.३७१४।
दश क्षिपो अश्विना पञ्च वाजः। का०सं० ३५.५२; आप० श्रौ० सू० १४.३०.५२।
दश क्षिपो युञ्ञते बाहू अद्रिम्। ऋ०वे० ५.४३.४१। तुल०- बृहदा० ५.४१।
दश गर्भं चरसे धापयन्ते। ऋ०वे० ५.४७.४२।
दश गवां सहस्रा। ऋ०वे० ८.४६.२२१।
दशग्वासो अभ्य् अर्चन्त्य् अर्कैः। ऋ०वे० ५.२९.१२२।
दश च मे शतं चमे। अ०वे० ५.१.१०१
दश च म् शतं च। वा०सं० १७.२; का०सं० १७.१०।
दश ते कलशानाम्। ऋ०वे० ४.३२.१९१।
दश ते तनुवो यज्ञ यज्ञियाः। तै०ब्रा० ३.७.५.१११; आप० श्रौ० सू० २.२०.६१।
दश त्र्यरुषीणाम्। ऋ०वे० ८.४६.२२४।
दश धीरस्य धीतयो धनुत्रीः। ऋ०वे० ९.९३.७४; सा०वे० १.५३८२; २.७६८२।
दश धुरो दश युक्ता वहद्भ्यः। ऋ०वे० १०.९४.७४; नि० ३.९४।
दश नागसहस्राणि। ऐ०ब्रा० ८.२२.७१।
दश पुरस्ताद् रोचसे दश दक्षिणा। तै०आ० ४.६.२
दश प्रतीचीर् भास्य् उदीचीः। मै०सं० ४.९.५२: १२५.३; तै०आ० ४.६.१२।
दश प्रत्यङ् दषोदङ्। तै०आ० ४.६.२२।
दश प्रपित्वे अध सूर्यस्य। ऋ०वे० ६.३१.३३:। कौ०ब्रा० २५.८।
दशप्रमतिं जनयन्त योषणः। ऋ०वे० ६.३१.३३; कौ०ब्रा० २५.८।
दशप्रमतिं जनयन्त योषणः। ऋ०वे० १.१४१.२४।
दश प्राक् सानु वि तिरन्त्य् अश्वनः। ऋ०वे० १०.२७.१५४।
दश प्राचीर् दश भासि दक्षिणः। मै०सं० ४.९.५१; १२५.३; तै०आ० ४.६.११; आप० श्रौ० सू० १५.८.१२. प्रतीकः दश प्राचीः। मा०श्रौ०सू० ४.२.३६। दशभिर् जाम्भिर् यतः। ऋ०वे० ९.२८.४२; सा०वे० २.६३३२।
दशभ्यः स्वाहा। तै०सं० ७.२.११.१; १३.१; १६.१; १७.२; का०सं०अश्व० २.१.३.६,७।
दश मह्यं पौतक्रतः। ऋ०वे० ८.५६(भाग-८)२१।
दशमा एकादषेषु श्रयध्वम्। तै०ब्रा० ३.११.२.२।
दश मासाञ् छशयानः। ऋ०वे० ५.७८.९१.; आ०मं०पा० २.११.१७१ (आप०गृ०सू० ६.१४.१४.)
दश मासो अवीरहा। हि०गृ०सू० २.२.७४।
दशमास्याय सूतवै (आ०मं०पा० वे) हि०गृ०सू० १.२५.१४.; २.२.५; आ०मं०पा० २.११.१५. देखें- दषमे मासि सू०।
दशमीम् उग्रः सुमना वषेह। अ०वे० ३.४.७४।
दशमे मासि जायते। ऐ०ब्रा० ७.१३.९४; शा०श्रौ०सू० १५.१७४।
दशमे मासि सूतवे। ऋ०वे० १०.१८४.३४। ऋ०वे० के खि० १०.१८४.२४, ३४; अ०वे० ५.२५.१०४-१३४; शत०ब्रा० १४.९.४.२१४; बृ०उप० ६.४.२१४;
आ०मं०पा० १.१२.३४,४४,६४; मा०गृ०सू० २.१८.२४,४४(द्वितीयांश). देखें- दशमास्याय।
दशमो नाप्य् उच्यते। अ०वे० १३.४.१८२।
दशयोक्त्रेभ्यो दशयोजनेभ्यः। ऋ०वे० १०.९४.७२; नि० ३.९।
दश रथान् प्रष्टिमतः। ऋ०वे० ६.४७.२४१।
दश राज्ञो समिता अयज्यवः। ऋ०वे० ७.८३.७१।
दश राज्ञो अमँहत। ऋ०वे० ८.५.३८२।
दश रात्रैर् अशिवेन नव द्यून्। ऋ०वे० १.११६.२४१।
दशरात्रो विधीयते कोश्.१४१.२७२।
दशर्चेभ्यः स्वाहा। अ०वे० १९.२३.७।
दश वशासो अभिषाच ऋष्वान्। ऋ०वे० ६.६३.९४।
दश वस्त्राधिभोजना। ऋ०वे० ६.४७.२३२।
दशवीरं सर्वगणं स्वस्तये। वा०सं० १९.४८२; मै०सं० ३.११.१०२.; १५६.१६; का०सं० ३८.२२:। शत०ब्रा० १२.८.१.२२; तै०ब्रा० २.६.३.५२;
शा०श्रौ०सू० ४.१३.१२; आप० श्रौ० सू० ६.११.५२।
दशवृक्ष मुञ्चेमम्। अ०वे० २.९.११. प्रतीकः दशवृक्ष कौ० सू० २७.५।
दश शता सह तस्थुस् तद् एकम्। ऋ०वे० ५.६२.१३।
दशशीर्षो दशास्यः। अ०वे० ४.६.१२।
दश श्यावा ऋधद्रयः। ऋ०वे० ८.४६.२३१।
दश श्यावीनां शता। ऋ०वे० ८.४६.२२३।
दशसनिर् असि दशसनिं मा कुरु। सा०मं०ब्रा० १.७.६; पा०गृ०सू०२.६.१६।
दशसहस्राणि शतान्य् अष्टो। जै०ब्रा० २.७१३ षष्टिशते द्वे।
दश साकम् अजायन्त। अ०वे० ११.८.३१।
दशसु सीद। का०सं० ३९.६; आप० श्रौ० सू० १६.३१.१
दशस्यतं नो वृषणाव् अभिष्टौ। ऋ०वे० १.१५८.१२।
दशस्यन्त उषिजः शंसम् आयोः। ऋ०वे० ५.३.४४. तुल्य नमस्यन्त इत्यादि।
दशस्यन्ता मनवे पूर्व्यं दिवि। ऋ०वे० ८.२२.६१।
दशस्यन्तामृताय (आ०मं०पा० दशस्यन्त्वामृताया) कम्। ऋ०वे० ८.३१.९२.; आ०मं०पा०१.११.११२।
दशस्यन्ता शयवे पिप्यथुर् गाम्। ऋ०वे० ६.६२.७३।
दशस्यन्तीर् वरिवस्यन्तु शुभ्राः। ऋ०वे० ५.४२.१२४।
दशस्यन्तो दिव्याः पार्थिवासः। ऋ०वे० ६.५०.११३।
दशस्यन्तो नो मरुतो मृडन्तु। ऋ०वे० ७.५६.१७१।
दशस्यन्त्वामृताय इत्यादि। देखें- दशस्यन्तामृताय।
दशस्या च गातुया च। ऋ०वे० ८.१६.१२२.; अ०वे० २०.४६.३२।
दशस्या नः पुर्वणीक होतः। ऋ०वे० ६.११.६१।
दशस्या नो मघवन् नू चिद् अद्रिवः। ऋ०वे० ८.४६.११३।
दश स्वधाभिर् अधि सानो अव्ये। ऋ०वे० ९.९२.४३। तुल्य दश स्वसारो अधि।
दश स्वसारो अग्रुवः समीचीः। ऋ०वे० ३.२९.१३३; का०सं० ३८.१३३; तै०ब्रा० १.२.१.१९३; आप० श्रौ० सू० ५.११.६३।
दश स्वसारो अदितेर् उपस्थ आ। ऋ०वे० ९.७१.५२।
दश स्वसारो अधि सानो अव्ये। ऋ०वे० ९.९१.१३। सा०वे० १.५४३३। तुल्य दश स्वधाभिर्।
दशाक्षरा तां रक्षस्व तां गोपायस्व तां ते परिददामि तस्यां त्वा मा दभन् पितरो देवता। तै०आ० ६.८.१। तुल०- शताक्षरा।
दशाददात् सहस्राणि। ऐ०ब्रा० ८.२२.६३।
दशानाम् एकं कपिलं समानम्। ऋ०वे० १०.२७.१६१।
दशान्तरुष्याद् अतिरोचमानम्। ऋ०वे० १०.५१.३४।
दशभीशुभ्यो अर्चताजरेभ्यः। ऋ०वे० १०.९४.७३; नि० ३.९३।
दशारित्रो मनुष्यः स्वर्षाः। ऋ०वे० २.१८.१३।
दशावनिभ्यो दशकक्षेभ्यः। ऋ०वे० १०.९४.७१; नि० ३.९१।
दशाश्वान् दश कोशान्। ऋ०वे० ६.४७.२३१।
दशायां पुत्रान् आ धेहि। ऋ०वे० १०.८५.४५३; सा०मं०ब्रा० १.२.१९३; हि०गृ०सू० १.२०.२३। आ०मं०पा० १.४.६३।
दशाहं प्राचीस् तद् ऋतं वदामि। ऋ०वे० १०.३४.१२४।
दशेमं त्वष्टुर् जनयन्त गर्भम्। ऋ०वे० १.९५.२१; तै०ब्रा० २.८.७.४१।
दशोणये कवयेऽर्कसातो। ऋ०वे० ६.२०.४२।
दशोत्तराण्य् ऋचांष् शैव। ऋ० के खिल ९.६७.२०१।
दशोर्ध्वा भासि सुमनस्यमानः। मै०सं० ४.९.५३; १२५.३; तै०आ० ४.६.१३,२३।
दशो हिरण्यपिण्डान्। ऋ०वे० ६.४७.२३३।
दस्मत् कृणोष्य् अध्वरम्। ऋ०वे० १.७४.४३।
दस्मस्य चारुतमम् अस्ति दंसः। ऋ०वे० १.६२.६२।
दस्मस्य वसु रथ आ। ऋ०वे० ५.१७.४२।
दस्माद् अहम् ऋतीषहः। ऋ०वे० ८.४५.३५३।
दस्मो देवेभिर् वरुणो न मायी। ऋ०वे० १०.९९.१०२।