03 4.3

गावो मदाय घृष्वयः। ऋ०वे० ९.१०१.८२; सा०वे० २.१६९२
गावो मर्तस्य वि चरन्ति यज्वनः। ऋ०वे० ६.२८.४४; अ०वे० ४.२१.४४; का०सं० १३.१६४; तै०ब्रा० २.४.६.९४
गावो मिमन्ति धेनवः। ऋ०वे० ९.३३.४२; सा०वे० १.४७१२, २.२१९२
गावो यच्‌ छासन्‌ वहतुं न धेनवः। ऋ०वे० १०.३२.४२
गावो यत्र भूरिशृङ्गा अयासः। तै० ब्रा० १.३.६.२२; मै०सं० १.२.१४२, २३.१६ (देखें-यत्र गावो)
गावो यन्ति गास्पतिं पृछमानाः। ऋ०वे० ९.९७.३४३; सा०वे० १.५२५३, २.२०९३; नि० १४.१४३
गावो यवं प्रयुता अर्यो अक्षन्‌। ऋ०वे० १०.२७.८१; वै० सू० ३८.५१. प्रतीकः गावो यवम्‌। शा० श्रौ० १६.१३.१७
गावो या उत रोहिणीः। अ०वे० १.२२.३२
गावो वत्सं न धेनवः। (ऋ०वे० मातरः)। ऋ०वे० ९.१२.२२; सा०वे० १.१४६३, २०१३, ३४९४,४, २.५४७२ (नीचे देखें- इन्द्र वत्सं)
गावो ह जज्ञिरे तस्मात्‌। ऋ०वे० १०.९०.१०३; अ०वे० १९.६.१२३; वा०सं० ३१.८३; तै०आ० ३.१२.५३
गावो हारे सुरभयः। का०श्रौ० १३.३.२११ (देखें-गाव एव)
गावो हिरण्यं धनम्‌ अन्नपानं सर्वेषां श्रियै स्वाहा। तै० आ० आ० १०.६३
गावौ ते सामनाव्‌ इतः। (अ०वे० ऐताम्‌)। ऋ०वे० १०.८५.११२; अ०वे० १४.१.११२
गावौ श्रान्तसदाव्‌ इव। अ०वे० ७.९५.२२
गिदैष ते रथः। पं०वि०ब्रा० १.७.७. प्रतीकः गिदैष ते। ला०श्रौ० २.८.११
गिर आ वक्षत्‌ सुमतीर्‌ इयानः। ऋ०वे० १०.२०.१०३
गिर इन्द्राय मत्सरम्‌। ऋ०वे० ९.६३.१०२
गिर इन्द्राय सदने विवस्वतः। ऋ०वे० १.५३.१२; अ०वे० २०.२१.१२
गिरं दिवो अरतये पृथिव्याः। ऋ०वे० ७.५.१२
गिरं भरे नव्यसीं जायमानाम्‌। ऋ०वे० ५.४२.१३२
गिरं भरे यशसे पूर्व्याय। ऋ०वे० ५.१५.१२
गिरं भरे वृषभाय प्रतीचीम्‌। ऋ०वे० ५.१२.१४
गिरं मन्द्रं अजीजनत्‌। ऋ०वे० ८.९५.५२; सा०वे० २.२३४२
गिरयः। (जाँचें- तृप्यन्तु)। आ०गृ०सू० ३.४.१; शा०गृ० ४.९.३
गिरयश्‌ च मे पर्वताश्‌ च मे। वा०सं० १८.१३; तै०सं० ४.७.५.१; का०सं० १८.१० (देखें-पर्वताश्‌ च मे)
गिरयश्‌ चिन्‌ नि जिहते। ऋ०वे० ८.७.३४१
गिरयस्‌ ते पर्वता हिमवन्तः। अ०वे० १२.१.१११
गिरयो न स्वतवसो रघुष्यदः। ऋ०वे० १.६४.७२
गिरयो नाप उग्रा अस्पृध्रन्‌। ऋ०वे० ६.६६.११४
गिरश्‌ च गिर्वाहसे सुवृक्ति। ऋ०वे० १.६१.४३; अ०वे० २०.३५.४३
गिरश्‌ च यास्‌ ते गिर्वाहः। ऋ०वे० ८.२.३०१
गिरश्‌ च ये ते तुविजात पूर्वीः। ऋ०वे० १०.२९.५३; अ०वे० २०.७६.५१
गिरश्‌ छन्दः। वा०सं० १५.५; तै०सं० ४.३.१२.२; मै०सं० २.८.७, ११२.१; का०सं० १७.६; श०ब्रा० ८.५.२.५
गिरः शुम्भन्ति पूर्वथा। ऋ०वे० ९.४३.२२
गिरः शुम्भन्त्य्‌ अत्रयः। ऋ०वे० ५.३९.५५ (तुल०- गीर्भिः शु०)
गिरः शुम्भामि कण्ववत्‌। ऋ०वे० ८.६.११२; अ०वे० २०.११५.२२; सा०वे० २.८५१२
गिरस्‌ त इन्द (सा०वे० इन्द्र) ओजसा। ऋ०वे० ९.२.७१; सा०वे० २.३९३१
गिर स्तोमान्‌ इत्यादि। (देखें- गिरः सोमः इत्यादि)
गिर (मै०सं० आप०श्रौ० गिरः) स्तोमास ईरते। ऋ०वे० ८.३.१५२, ४३.१३; अ०वे० २०.१०.१२, ५९.१२; सा०वे० १.२५१२, २.७१२२; मै०सं०
१.३.३९२, ४६.५; आप०श्रौ० १३.२१.३२
गिरः सचन्ते धुनयो घृताचीः। ऋ०वे० ७.५.५२
गिरः सम्‌ अञ्ञे विदथेष्व्‌ आभुवः। ऋ०वे० १.६४.१४; का०ब्रा० १९.९
गिरः सोमः (सा०वे० गिर स्तोमान्‌) पवमानो मनीषाः। ऋ०वे० ९.९६.७२; सा०वे० २.२९५२
गिरः सोमा विवेशिथ। ऋ०वे० ९.२०.५२; सा०वे० २.३२२२
गिरः स्तोमास इत्यादि। (देखें- ’गिर स्तोमास‘ इत्यादि)
गिरां विश्वायुर्‌ वृषभो व्योधाः। ऋ०वे० ३.३१.१८२
गिरा गिरा च दक्षसे। (का०सं० चक्षसे)। ऋ०वे० ६.४८.१२; सा०वे० १.३५२, २.५३२; वा०सं० २७.४२२; मै०सं० २.१३.९२, १५९.१०; का०सं०
३९.१२२; पं०वि०ब्रा० ८.६.५२, (८.६.६२, ७.१२); आप०श्रौ० १७.९.१२. प्रतीकः गिरा- गिरा। पं०वि०ब्रा० ८.६.९
गिरा गृणीहि कामिनः। ऋ०वे० ५.५३.१६४
गिरा च दक्षसे। पं०वि०ब्रा० ८.६६२, ७.१२ (’गिरा-गिरा‘ इत्यादि के भेद)
गिरा च श्रुष्टिः सभरा असन्‌ नः। ऋ०वे० १०.१०१.३३; वा०सं० १२.६८३; तै०सं० ४.२.५.६३; मै०सं० २.७.१२३, ९१.१६; का०सं० १६.१२३; श०ब्रा०
७.२.२.५ (देखें-विराजः श्रुष्टिः)
गिरा जात इह स्तुतः। ऋ०वे० ९.६२.१५१
गिराम्‌ उपश्रुतिं चर। ऋ०वे० १.१०.३४; सा०वे० २.६९६४; वा०सं० ८.३४४; श०ब्रा० ४.५.३.१०४
गिरा य एता युनजद्‌ धरी ते। ऋ०वे० ७.३६.४१
गिरा यज्ञस्य साधनम्‌। ऋ०वे० ३.२७.२२; मै०सं० ४.११.२२, १६३.२; का०सं० ४०.१४२; तै०ब्रा० २.४.२.५२
गिरा यदि निर्णिजम्‌ ऋग्मिणो ययुः। ऋ०वे० ९.८६.४६४
गिरा यदी सबन्धवः। ऋ०वे० ९.१४.२१
गिरा वज्रो न संभृतः। ऋ०वे० ८.९३.९१; अ०वे० २०.४७.३१, १३७.१४१; सा०वे० २.५७४१; मै०सं० २.१३.६१, १५५.११; का०सं० ३९.१२१; तै०ब्रा०
१.५.८.३१
गिराव्‌ अप्सो न योधिषत्‌। ऋ०वे० ८.४५.५२
गिराव्‌ अरगराटेषु। अ०वे० ६.६९.११; वै० सू० ३०.१२; कौ० सू० १०.२४, १२.१५, १३.६, १३९.१५
गिरा वाजिरशोचिषम्‌। ऋ०वे० ८.१९.१३३
गिरा हुवे मघोनाम्‌। ऋ०वे० ५.१८.३२
गिरिक्षित उरुगायाय वृष्णे। ऋ०वे० १.१५४.३२
गिरिं गच्छ सदान्वे। ऋ०वे० १०.१५५.१२; नि० ६.३०२
गिरिं न पुरुभोजसम्‌। ऋ०वे० ८.८८.२२; अ०वे० २०.९.२२, ४९.५२; सा०वे० २.३६२
गिरिं न वेना अधि रोह तेजसा। ऋ०वे० १.५६.२४
गिरिभ्रजो नोर्म॑यो मदन्तः। ऋ०वे० १०.६८.१३; अ०वे० २०.१६.१३; तै०सं० ३.४.११.३३; मै०सं० ४.१२.६३, १९७.१; का०सं० २३.१२३
गिरिम्‌ एनां आ वेशय। अ०वे० २.२५.४१
गिरिर्‌ न भुज्म क्षोदो न शंभु। ऋ०वे० १.६५.५२
गिरिर्‌ न भुज्मा मघवत्सु पिन्वते। ऋ०वे० ८.५० (भाग-२).२३; अ०वे० २०.५१.४३
गिरिर्‌ न यः स्वतवां ऋष्व इन्द्रः। ऋ०वे० ४.२०.६१
गिरिर्‌ न विश्वतस्‌ (सा०वे० विश्वतः) पृथुः पतिर्‌ दिवः। ऋ०वे० ८.९८.४३; अ०वे० २०.६४.१३; सा०वे० १.३९३३, २.५९७३
गिरिशन्ताभि चाकशीहि। वा०सं० १६.२४; तै०सं० ४.५.१.१४; मै०सं० २.९.२४, १२०.१९; का०सं० १७.११४; नीलरुद्र उप० ८४; श्वेत०उप०३.५४
गिरिशाछा वदामसि। वा०सं० १६.४२; तै०सं० ४.५.१.२२; मै०सं० २.९.२२, १२१.३; का०सं० १७.११२; नीलरुद्र उप० ६२
गिरिष्ठां वृषणं हुवे। ऋ०वे० ८.९४.१२२
गिरिसुताय धीमहि। मै०सं० २.९.१२, ११९.९
गिरीञ्‌ अचुच्यवीतन। ऋ०वे० १.३७.१२३; मै०सं० ४.११.४३, १७१.६
गिरीञ्‌ अज्रां अपः स्वर्‌ वृषत्वना। ऋ०वे० ८.१५.२३; अ०वे० २०.६१.५३, ६२.९३
गिरीञ्‌ अज्रान्‌ रेजमानाँ अधारयत्‌। ऋ०वे० १०.४४.८१; अ०वे० २०.९४.८१
गिरीञ्‌ अनु प्र वेशय। तै०आ० ४.३९.१३
गिरिणां स्नुभिर्‌ एषाम्‌। ऋ०वे० ८.४६.१८२
गिरीणाम्‌ उप सानुषु। अ०वे० १०.४.१४४
गिरीन्‌ प्लाशिभिः। (मै०सं० प्‌लाशिभ्याम्‌)। वा०सं० २५.८; तै०सं० ५.७.१६.१; मै०सं० ३.१५.७, १७९.१४; का०सं० अश्व० १.३.६
गिरेः प्रवर्तमाणकः। ऋ०वे० १.१९१.१६२ (देखें-अगला)
गिरेर्‌ अवचरन्तिका। अ०वे० ५.१३.९२ (देखें-पूर्व)
गिरेर्‌ इव प्र रसा अस्य पिन्विरे। ऋ०वे० ८.४९ (भाग-१).२३; अ०वे० २०.५१.२३; सा०वे० २.१६२३
गिरेर्‌ उग्रे अवाभरत्‌। ऋ०वे० १.१३०.७३
गिरेर्‌ भृष्टिर्‌ न भ्राजते तुजा शवः। ऋ०वे० १.५६.३२
गिरो अर्षन्ति सस्रुतः। ऋ०वे० ९.३४.६२
गिरो जुषस्व वज्री नः। आ०श्रौ० ६.३.१२
गिरो जुषाणा सुविताय यातम्‌। ऋ०वे० १.११८.१०४
गिरो जुषेथाम्‌ अध्वरं जुषेथाम्‌। ऋ०वे० ८.३५.६१
गिरो दस्रा जुजुषाणा युवाकोः। ऋ०वे० ७.६८.१२
गिरो देवि रथीर्‌ इव। ऋ०वे० ५.६१.१७३
गिरो ब्रह्माणि नियुतो धवन्ते। ऋ०वे० ६.४७.१४२
गिरो म इन्द्रम्‌ उप यन्ति विश्वतः। ऋ०वे० ३.५१.२२
गिरो यन्तु दर्शतम्‌। ऋ०वे० ८.७१.१०२; सा०वे० २.९०४२
गिरो यस्मिन्न्‌ अनवद्याः समीचीः। ऋ०वे० ३.३१.१३३
गिरो वर्धन्तु या मम। ऋ०वे० ८.३.३२; अ०वे० २०.१०४.१२; सा०वे० १.२५०२, २.९५७२; वा०सं० ३३.८१२
गिरो वर्धन्तु विश्वहा। ऋ०वे० ८.४४.२२२
गिरो वर्धन्त्य्‌ अत्रयः। ऋ०वे० ५.३९.५४
गिरो वर्धन्त्व्‌ अश्विना। ऋ०वे० ८.८.२२२
गिरो वा याभिर्‌ नृवतीर्‌ उरुष्याः। ऋ०वे० ७.३.८२
गिरो वाश्रास ईरते। ऋ०वे० ८.४४.२५३
गिरो वेनानाम्‌ अकृपन्त पूर्वीः। ऋ०वे० ९.८५.११२
गिरो होता मनुष्यो न दक्षः। ऋ०वे० १.५९.४२
गिरौ भारं हरन्न्‌ इव। वा०सं० २३.२६२, २७२; मै०सं० ३.१३.१२, १६८.१; श०ब्रा० १३.२.९.३; आ०श्रौ० १०.८.१२२, १३२; शा०श्रौ० १६.४.२२; वै० सू० ३६.३१२; ला०श्रौ० ९.१०.३२, ४२ (देखें-वेणुभारं)
गिर्वणः पाहि नः सुतम्‌। ऋ०वे० ३.४०.६१; अ०वे० २०.६.६१; सा०वे० १.१९५१; सा० वि० ब्रा० ३.१.३
गिर्वणस्तमो अध्रिगुः। ऋ०वे० ६.४५.२०३
गिर्वाहसं गीर्भिर्‌ यज्ञवृद्धम्‌। ऋ०वे० ६.२१.२२
गिर्वाहसं पुरुतमं वसूयुम्‌। ऋ०वे० ४.४४.१४; अ०वे० २०.१४३.१४
गिर्वाहसे गिर इन्द्राय पूर्वीः। ऋ०वे० ८.९६.१०३
गिर्वाहो वीर यस्य ते। ऋ०वे० १.३०.५२; अ०वे० २०.४५.२२; सा०वे० २.९५०२
गीः कोश्वोष्यौर्‌ यदा गिरः। वै० सू० ३४.९४ (देखें- नीचे आकर्श्ये)
गीताय शैलूषम्‌। (तै०ब्रा सूतम्‌)। वा०सं० ३०.६; तै०ब्रा० ३.४.१.२
गीत्या स्तोमेन सन्‌ प्रस्तावेन च। गो०ब्रा० १.५.२४४
गीर्णं भुवनं तमसापगूढम्‌। ऋ०वे० १०.८८.२१
गीर्भिः कण्वा अहूषत। ऋ०वे० १.४९.४४
गीर्भिः कृणुध्वं सदने ऋतस्य। ऋ०वे० ७.५३.२२; तै०सं० ४.१.११.४२; मै०सं० ४.१०.३२, १५०.१६; तै०ब्रा० २.८.४.७२
गीर्भिर्‌ उ स्वयशसं गृणीमसि। ऋ०वे० १०.९२.१४२
गीर्भिर्‌ ऊध्वां अकल्पयत्‌। अ.वे. १३.१.५३४
गीर्भिर्‌ ऊर्ध्वान्‌ कल्पयित्वा। अ०वे० १३.१.५४१
गीर्भिर्‌ ऋणोम्य्‌ अद्रिवः। ऋ०वे० ८.२४.६२
गीर्भिर्‌ गिर्वाह स्तवमान आ गहि। ऋ०वे० १.१३९.६६
गीर्भिर्‌ गृणन्त ऋग्मियम्‌। ऋ०वे० १.९.९२; अ०वे० २०.७१.१५२
गीर्भिर्‌ गृणन्ति कारवः। ऋ०वे० ८.४६.३३; ५४(भाग-६).१२
गीर्भिर्‌ गृणन्तो नमसोप सेदिम। ऋ०वे० ५.८.४२
गीर्भिर्‌ जुहुमो अत्रिवत्‌। ऋ०वे० ५.७२.१२
गीर्भिर्‌ नभो वरेण्यम्‌। ऋ०वे० ३.१२.१२; सा०वे० २.१९२; वा०सं० ७.३१२; तै०सं० १.४.१५.१२; मै०सं० १.३.१७२, ३६.१२; का०सं० ४.७२;
आ०ब्रा०२.३७.१७२; श०ब्रा० ४.३.१.२४२
गीर्भिर्‌ मदेम पुरुहूत विश्वे। ऋ०वे० ५.३६.२४
गीर्भिर्‌ मित्रावरुण वावृधध्यै। ऋ०वे० ६.६७.१२
गीर्भिर्‌ मित्रावरुणा सुम्नयन्ता। ऋ०वे० ६.४९.१२
गीर्भिर्‌ यज्ञेभिर्‌ आनुषक्‌। ऋ०वे० ५.६.१०२
गीर्भिर्‌ वत्सो अवीवृधत्‌। ऋ०वे० ८.८.८४, १५२, १९४
गीर्भिर्‌ वरुण सीमहि। ऋ०वे० १.२५.३३
गीर्भिर्‌ वर्ध वृषभं चर्षणीनाम्‌। ऋ०वे० ६.१८.१४; का०ब्रा० २५.६; तै०ब्रा० २.८.५.८४; शा०श्रौ० १४.२३.४
गीर्भिर्‌ वावृधे गृणताम्‌ ऋषीणाम्‌। ऋ०वे० ६.४४.१३४
गीर्भिर्‌ विप्राः प्रमतिम्‌ इच्छमानः। (तै०ब्रा० ३.६.१२.१२, विप्राः……इछमानाः)। ऋ०वे० ७.९३.४१; मै०सं० ४.१३.७१, २०८.८; का०सं० ४.१५१;
तै०ब्रा० ३.६.९.११, १२.१२; आ०श्रौ० १.६.१, ३.७.१३. प्रतीकः गीर्भिर्‌ विप्रः। मै०सं० ४.१४.८, २२६.१२; तै०ब्रा० २.८.५.१; शा०श्रौ० ६.१०.९; मा०श्रौ० ५.२.८.३१ (देखें-धीभिर्‌ विप्रः इत्यादि)
गीर्भिर्‌ विप्रासः प्रथमा अबुध्रन्‌। ऋ०वे० ७.८०.१२
गीर्भिर्‌ विप्रो अजोहवीत्‌। ऋ०वे० ८.४२.५२
गीर्भिः शुम्भन्त्य्‌ अत्रयः। ऋ०वे० ५.२२.४५ (तुल०- गिरः. शु०)
गीर्भिः श्रुतं गिर्वणसम्‌। ऋ०वे० ८.२.२७३ (देखें-इन्द्रं गीर्भिर्‌ गिर०)
गीर्भि स्तोतॄणां नमस्य उक्थैः। ऋ०वे० ३.५.२२
गीर्भिः सखायम्‌ ऋग्मियम्‌। ऋ०वे० ६.४५.७२
गीर्भिः स्तोमं मनामहे। आप०श्रौ० ९.३.२०२
गीर्भी रण्वं वसूयवः। ऋ०वे० १.२८.८७
गीर्भी रण्वं कुशिकासो हवामहे। ऋ०वे० ३.२६.१४
गुग्गुलूः पीला नलदी। अ०वे० ४.३७.३३
गुणेभ्यः स्वाहा। अ०वे० १९.२२.१६
गुदं मा निर्व्लेषीः। आप०श्रौ० ७.२२.७
गुदा आसन्‌ सिनीवाल्याः। अ०वे० ९.४.१४१
गुदाः पात्राणि सुदुघा न धेनुः। वा०सं० १९.८६२; मै०सं० ३.११.९२, १५३.१३; का०सं० ३८.३२; तै०ब्रा० २.६.४.३२
गुरु द्वेषो अररुषे दधन्ति। ऋ०वे० ७.५६.१९४; मै०सं० ४.१४.१८४, २४७.१३; तै०ब्रा० २.८.५.७४
(ओम्‌ ) गुरुपत्नीः स्वधा नमस्‌ तर्पयामि। बौ०ध०सू० २.५.१०.२
गुरुर्‌ भारो लघुर्‌ भव। अ०वे० ९.३.२४२
(ओम्‌ ) गुरून्‌ स्वधा नमस्‌ तर्पयामि। बौ०ध०सू० २.५.१०.२
गुरोर्‌ दाराभिगमनाच्‌ च। ऋ०वे०खि० ९.६७.११३
गुरोस्‌ तल्पम्‌ आ वसन्‌ ब्रह्महा च। छा० उप० ५.१०.९२ (तुल०- ब्रह्महा)
गुहाकारम्‌ आखुरूपं प्रतीत्य। तै० ब्रा० १.२.१.२२; आप०श्रौ० ५.१.७२
गुहा चतन्तम्‌ उशिजो नमोभिः। ऋ०वे० १०.४६.२३
गुहा चरन्तं सखिभिः शिवेभिः। ऋ०वे० ३.१.९३
गुहा चरन्ती मनुषो न योषा। ऋ०वे० १.१६७.३३
गुहा चिद्‌ इन्द्र वह्निभिः। ऋ०वे० १.६.५२; अ०वे० २०.७०.१२; सा०वे० २.२०२२
गुहा चिद्‌ दधिषे गिरः। ऋ०वे० ९.६.९३
गुहा तिष्ठन्तीर्‌ अनृतस्य सेतौ। ऋ०वे० १०.६७.४२; अ०वे० २०.९१.४२
गुहा त्रीणि निहिता नेङ्गयन्ति। ऋ०वे० १.१६४.४५३; अ०वे० ९.१०.२७३; श०ब्रा० ४.१.३.१७३; तै०ब्रा० २.८.८.६३; जै० उ० ब्रा० १.७.३३, ४०.१३;
नि० १३.९३
गुहा द्वे निहिते दर्श्य्‌ एका। ऋ०वे० ३.५६.२४
गुहाध्वनः परमं यन्‌ नो अस्य। ऋ०वे० ४.५.१२३
गुहा नामानि दधिरे पराणि। ऋ०वे० १०.५.२४
गुहा निधी निहितौ ब्राह्मणस्य। अ०वे० ११.५.१०२
गुहा प्रविष्टां सरिरस्य मध्ये। तै० ब्रा० १.२.१.३२; आप०श्रौ० ५.१.७२
गुहा बिभर्ति न ददाति पित्रे। ऋ०वे० ५.२.१२
गुहाभ्यः किरातम्‌। वा०सं० ३०.१६; तै०ब्रा० ३.४.१.१२
गुहा यदी कवीनाम्‌। ऋ०वे० १०.२२.१०३
गुहा यद्‌ ईम्‌ औशिजस्य गोहे। ऋ०वे० ४.२१.७३
गुहायां विशमूर्तिषु। (प्राणा० उप० ल०या० सं० विश्वतोमुखः)। तै०आ० १०.३१.१२; तै० आ० आ० १०.६८२; महाना०उप०१५.६२; प्राणा० उप०
१२; ल. व्यास० सं० २.१७२; शङ्ख० ९.१६२
गुहा रघुष्यद्‌ रघुयद्‌ विवेद। ऋ०वे० ४.५.९४
गुहा वन्वन्त उपराँ अभि ष्युः। ऋ०वे० २.४.९२
गुहा वा चर्कषे गिरा। ऋ०वे० १०.२२.१४
गुहाशया निहिताः सप्त-सप्त। तै०आ० १०.१०.१४; महाना०उप०८.४४
गुहा शिरो निहितम्‌ ऋधग्‌ अक्षी। ऋ०वे० १०.७९.२१
गुहा सताम्‌ अत्रिणां जातवेदः। अ०वे० १.८.४२
गुहा सतीं गहने गह्वरेषु। तै० ब्रा० ३.७.६.१३२; आप०श्रौ० २.११.१०२ (देखें-गुहान्‌हितां)
गुहा सतीर्‌ उप त्मना। ऋ०वे० ८.६.८१
गुहा सन्तं सुभग विश्वदर्शतम्‌। ऋ०वे० ५.८.३३; तै०सं० ३.३.११.२३; । जै०ब्रा० १.६४३; श०ब्रा० १२.४.४.२३; मा०श्रौ० ५.१.२.१७३
गुहा सन्तं हव्यवाहं समीधे। ऋ०वे० ३.५.१०४
गुहा सन्तं मातरिश्वा मथायति। ऋ०वे० १.१४१.३४
गुहासि। जै० उ० ब्रा० ३.२०.१
गुहा हितं घुयं गूढम्‌ अप्सु। ऋ०वे० २.११.५१, ३.३९.६३, १०.१४८.२३
गुहा हितं जनिम नेमम्‌ उद्यतम्‌। ऋ०वे० ९.६८.५४
गुहा हितम्‌ उप निणिग्‌ वदन्ति। ऋ०वे० ४.५.८२
गुहाहितां निहितां गह्वरेषु। का०सं० ३१.१४२; मा०श्रौ० १.२.४.४२ (देखें-गुहा सतीं)
गुहेव वृद्धं सदसि स्वे अन्तः। ऋ०वे० ३.१.१४३
गुहोपपक्षाभ्याम्‌। तै०सं० ५.७.१३.१; का०सं० अश्व० १३.१३
गुह्यकेभ्यः। (जाँचें- नमः)। मा०श्रौ०सू० २.१२.१७
गुह्यं देवाः प्रियं मणिम्‌। अ.वे. ३.५.३२
गुह्याः शुक्रा स्थूला अपः। अ०वे० ११.८.२८३
गूढः पृथिव्या मोत्‌ सृपत्‌। अ.वे. ६.१३४.२२
गूढं सूर्यं तमसापव्रतेन। ऋ०वे० ५.४०.६३
गूढं ज्योतिः पितरो अन्व्‌ अविन्दन्‌। ऋ०वे० ७.७६.४३
गूढे द्यावापृथिवी अन्व्‌ अविन्दः। ऋ०वे० ८.९६.१६३; अ०वे० २०.१३७.१०३; सा०वे० १.३२६३
गूढ्‌वी तमो ज्योतिषोषा अबोधि। ऋ०वे० ७.८०.२२
गूर्दाय त्वा। का०सं० ३९.५; आप०श्रौ० १६.३०.१
गूर्देभ्यस्‌ त्वा। का०सं० ३९.५; आप०श्रौ० १६.३०.१
गूर्दे सीदे। का०सं० ३९.५; आप०श्रौ० १६.३०.१
गूर्दोऽसि। का०सं० ३९.५; आप०श्रौ० १६.३०.१
गूहता गुह्यं तमः। ऋ०वे० १.८६.१०१
गूहन्तीर्‌ अभ्वम्‌ असितं रुशद्भिः। ऋ०वे० ४.५१.९३
गृणता नः स्विष्टये। अ०वे० ५.२७.९३ (देखें-कृणुतं नः)
गृणन्तः कारवो गिरा। ऋ०वे० ९.२९.२२; सा०वे० २.१११६२
गृणन्तम्‌ उप भूषथः। ऋ०वे० ५.७५.८४
गृणन्तः सुम्नम्‌ ईमहे। ऋ०वे० ८.५.२७३
गृणन्ति गिर्वणसं शं तद्‌ अस्मै। ऋ०वे० ६.३४.३४
गृणन्ति देव कृष्टयः। ऋ०वे० ८.७५.१०२; सा०वे० १.११२; २.९९८२; तै०सं० २.६.११.२२; मै०सं० ४.११.६२, १७५.१२; का०सं० ७.१७२
गृणन्ति विप्र ते धियः। ऋ०वे० १.१४.२२
गृणन्तो अग्ने विदथेषु वेधसः। ऋ०वे० १०.१२२.८२
गृणन्तो देव्या धिया। ऋ०वे० ८.२७.१३४; वा०सं० ३३.९१४
गृणान इन्द्र गिर्वणः। ऋ०वे० ८.९३.१०२
गृणान इन्द्र स्तुवते वयो धाः। ऋ०वे० ४.१७.१८२
गृणानः शतूङ्‌र्‌ अशृणाद्‌ विरुक्मता। ऋ०वे० १०.१३८.४४
गृणानः सोमपीतये। अ०वे० १७.१.१०४
गृणाना जमदग्निना। ऋ०वे० ३.६२.१८१, ८.१०१.८४; सा०वे० २.१५१; आ०श्रौ० ५.५.१२; शा०श्रौ० ७.२.७; आ०गृ०सू० ३.५.७; शा०गृ० ४.५.८
(तुल०- गृणानो इत्यादि)
गृणाना जमदाग्निवत्‌। ऋ०वे० ७.९६.३३
गृणाना देववीतये। ऋ०वे० ९.१३.३३; सा०वे० २.५३९३
गृणाना यथा पिबथो अन्धः। ऋ०वे० ६.६३.२२
गृणानाः श्रवसे (सा०वे० शवसे) महे। ऋ०वे० ९.६२.२२२; सा०वे० २.४११२
गृणानासि। का०सं० ३९.५; आप०श्रौ० १६.२९.२
गृणानो अग्ने तन्वे वरूथम्‌। ऋ०वे० १.१८९.६२
गृणानो अङ्गिरोभिर्‌ दस्म वि वः। ऋ०वे० १.६२.५१
गृणानो जमदाग्निना। ऋ०वे० ९.६२.२४३, ६५.२५२; सा०वे० २.४१३३ (तुल०- ’गृणाना‘ इत्यादि)
गृणानो हव्यदातये। ऋ०वे० ६.१६.१०२; सा०वे० १.१२, २.१०२; मै०सं० ४.१०.२२, १४५.१; का०सं० २०.१४२; गो०ब्रा० १.१.२९२; श०ब्रा०
१.४.१.२४; तै०ब्रा० ३.५.२.१२; का०श्रौ० २५.११.३३२
गृणीते अग्निर्‌ एतरी न शुषैः। ऋ०वे० ५.४१.१०३
गृणीमसि त्वेषं रुद्रस्य नाम। ऋ०वे० २.३३.८४
गृणीषे शवसस्‌ पतिम्‌। ऋ०वे० ६.४४.४२; सा०वे० १.३५७२
गृणीहि विप्र शुष्मिणम्‌। ऋ०वे० ८.१०२.१२२
गृणे तद्‌ इन्द्र ते शवः। ऋ०वे० ८.६२.८१; सा०वे० १.३९११
गृत्सं राये कवितरो जुनाति। ऋ०वे० ७.८६.७४
गृत्सं कविं विश्वविदम्‌ अमूरम्‌। ऋ०वे० ३.१९.१२
गृत्समदः। (जाँचें- तृप्यतु)। आ०गृ०सू० ३.४.२; शा०गृ० ४.१०.३
गृत्सस्य धीरास्‌ तवसो वि वो मदे। ऋ०वे० १०.२५.५३
गृतस्य पाकस्‌ तवसो मनीषाम्‌। ऋ०वे० १०.२८.५२
गृत्साय चित्‌ तवसे गातुम्‌ ईषुः। ऋ०वे० ३.१.२४
गृत्सो राजा वरुणश्‌ चक्र एतम्‌। ऋ०वे० ७.८७.५३
गृध्रः कोकश्‌ च ते हताः। अ०वे० ५.२३.४४
गृध्रः शितिकक्षी वीध्राणसस्‌ ते दिव्याः। (का०सं० अश्व० वार्हीणसस्‌ तेऽदित्याः) तै०सं० ५.५.२०.१; का०सं० अश्व० ७.१०
गृध्रसद्‌ असि। तै०सं० ४.४.७.१; मै०सं० २.१३.१८, १६५.४, ३.५.२, ५८.१०; का०सं० ३९.९
गृध्रः सुपर्णः कुणपं नि षेवति। मै०सं० ४.९.१९३, १३६.१; तै०आ० ४.२९.१३
गृध्राः कुर्वत ऐलबम्‌। अ०वे० १२.५.४७२
गृध्राणाम्‌ अन्नम्‌ असाव्‌ अस्तु सेना। सा०वे० २.१२१४२
गृध्राः श्येनाः पतत्रिणः। अ०वे० ११.९.९२, १०.२४४
गृध्रेव वृक्षं निद्धिमन्तम्‌ अछ। ऋ०वे० २.३९.१२
गृध्रौ द्याम्‌ इव पेततुः। अ०वे० ७.९५.१२
गृभाय जिह्वया मधु। ऋ०वे० ८.१७.५३; अ०वे० २०.४.२३
गृभायत रक्षसः सं पिनष्टन। ऋ०वे० ७.१०४.१८२; अ०वे० ८.४.१८२
गृभीतं ते मन इन्द्र द्विबर्हाः। ऋ०वे० ७.२४.२१
गृभीता बह्वोर्‌ गवि। ऋ०वे० ६.४६.१४४
गृभ्णन्ति जिह्वया ससम्‌। ऋ०वे० ८.७२.३३
गृभ्णन्ति योषणो दश। ऋ०वे० ९.१.७२
गृभ्णाति रिपुं निधया निधापतिः। ऋ०वे० ९.८३.४३
गृभ्णाति रिप्रम्‌ अविर्‌ अस्य तान्वा। ऋ०वे० ९.७८.१३
गृभ्णामि ते सौभगत्वाय (आ०मं०पा० सुप्रजास्त्वाय) हस्तम्‌। ऋ०वे० १०.८५.३६१; आ०गृ०सू० १.७.३; शा०गृ० १.१३.२; सा०मं०ब्रा० १.२.१६१;
पा०गृ०सू० १.६.३१; आ०मं०पा० १.३.३१ (आप०गृ० २.४.१५); मा०श्रौ०सू० १.१०.१५३. प्रतीकः गृब्‌ह्णामि ते। गो०गृ० २.२.१६; ख०गृ०सू० १.३.३१ (तुल०- बृ. दा. ७.१३५ (ँ)। (देखें-’गृह्णामि‘ इत्यादि)
गृष्टिः ससूव स्थविरं तवागाम्‌। ऋ०वे० ४.१८.१०१
गृहं राजन्न्‌ अहं गमम्‌। ऋ०वे० ७.८९.१२
गृहं सोमस्य गच्छतम्‌। मै०सं० १.२.९३, १६.१९; तै०ब्रा० ३.७.७.१४३; आप०श्रौ० ११.७.२३
गृहं कृत्वा मर्त्यम्‌। अ.वे. ११.८.१८३
गृहं गमेमाश्विना तद्‌ उश्मसि। ऋ०वे० १०.४०.११४
गृहं गृहः। मै०सं० १.३.३९, ४५.११
गृहं-गृहं विचाकशत्‌। ऋ०वे० ८.९१.२२; । जै०ब्रा० १.२२०२
गृहं-गृहम्‌ अहना यात्य्‌ अछ। ऋ०वे० १.१२३.४१. प्रतीकः गृहम्‌ गृहम्‌ अहना। शा० गृ० ३.१.९
गृहं-गृहम्‌ उप तिष्ठाते अग्निः। ऋ०वे० १.१२४.११४
गृहपते यज। आप०श्रौ० १२.२७.६, २१.७.१५
गृहपाय स्वाहा। हि०गृ०सू० २.९.२; आ०मं०पा० २.१८.३३ (आप०गृ० ७.२०.५)
गृहपोप स्पृश। हि०गृ०सू० २.९.२; आ०मं०पा० २.१८.३३
गृहप्य्‌ उप स्पृश। हि०गृ०सू० २.९.२; आ०मं०पा० २.१८.३४ (आप०गृ० ७.२०.५)
गृहप्यै स्वाहा। हि०गृ०सू० २.९.२; आ०मं०पा० २.१८.३४
गृहम्‌ इन्द्र जूजुवानेभिर्‌ अश्वैः। ऋ०वे० ५.२९.९२
गृहम्‌ इन्द्रश्‌ च गच्छतम्‌। ऋ०वे० १.१३५.७३, ४.४९.३२
गृहम्‌ इन्द्रश्‌ च गन्वहि। ऋ०वे० ८.६९.७२; अ०वे० २०.९२.४२
गृहम्‌ इन्द्राजगन्तन। ऋ०वे० १०.८६.२२२; अ०वे० २०.१२६.२२२; नि० १३.३२
गृहमेधं च वर्धय। आप०श्रौ० ५.२६.५६
गृहमेधा रिशादसः। का०सं० २१.१३१
गृहमेधास (मै०सं० ०सा) आ गत। ऋ०वे० ७.५९.१०१; तै०सं० ४.३.१३.५१; मै०सं० ४.१०.५१, १५४.१२; आ०श्रौ० २.१८.४; शा०श्रौ० ३.१५.९
गृहमेधी गृहपतिं मा कृणु। अ०वे० १९.३१.१३२
गृहमेधार्यं मरुतो जुषध्वम्‌। ऋ०वे० ७.५६.१४४; तै०सं० ४.३. १३.६४; मै०सं० ४.१०.५४,१५४.१५; का०सं० २१.१३४
गृहस्य बुध्न आसीनाः। अ०वे० २.१४.४३
गृहा अस्माकं प्र तिरन्त्व्‌ आयुः। का०सं० ३८.१३२; आप०श्रौ० १६.१६.४२
गृहा जीवन्त उप वः सदेम। कौ० सू० ८९.१२४
गृहाङ्‌ जिन्व। आप०श्रौ० ६.१२.४
गृहाङ्‌ जुगुपतं इत्यादि। (देखें- गृहान्‌ इत्यादि)
गृहाण ग्रावाणौ सकृतौ वीर हस्ते। अ०वे० ११.१.१०१. प्रतीकः गृहाण ग्रावाणौ। कौ० सू० ६१.१९
गृहाणाङ्गान्य्‌ अप्वे (सा०वे० त्रुटिपूर्ण, अघे) परेहि। ऋ०वे० १०.१०३.१२२; अ०वे० ३.२.५२; सा०वे० २.१२११२; वा०सं० १७.४४२; नि० ९.३३२।
(खण्ड अप्वे परेहि। नि० ६.१२)
गृहाणाम्‌ असमर्त्यै। तै०सं० ३.३.८.२३ (देखें-असमातिं)
गृहाणाम्‌ आयुः प्र वयं तिरामः। का०सं० ३८.१३१; आप०श्रौ० १६.१६.४१
गृहाणां पश्यन्‌ वय उत्तिराणि। का०सं० ३८.१३४; आप०श्रौ० १६.१६.४४
गृहाणां पुष्टिम्‌ आनन्दम्‌। आप०श्रौ० ५.१८.२३
गृहाणां मोदमाना सुवर्चाः। का०सं० ३८.१३२ (नीचे देखें- गृहान्‌ अहं)
गृहान्‌ अजूगुपतं युवम्‌। आ०श्रौ० २.५.१२२ (खण्ड अजूगुपतम्‌ आप०श्रौ० ६.२६.३. गृहान्‌ गोपायतं युवम्‌ का अह)
गृहान्‌ अलुभ्यतो वयम्‌। अ.वे. ३.१०.११३
गृहा नः सन्तु सर्वदा। (पा०गृ०सू० सर्वतः) आप०श्रौ० ६.२७.३४; पा०गृ०सू० ३.४.१८४; हि०गृ०सू० १.२९.१४
गृहान्‌ अहं सुमनसः प्रपद्ये। आ०श्रौ० २.५.१७१; आप०श्रौ० १६.१६.४३; हि०गृ०सू० १.२९.२१; मा०श्रौ०सू० १.१४.६१. प्रतीकः गृहान्‌ अहं सुमनसः
प्रपद्ये वीरं हि। मा०श्रौ०सू० २.११.१६ (देखें-गृहान्‌ भद्रान्‌ तथा तुलना अगला, गृहाणां मोदमाना तथा गृहान्‌ आ इमि)
गृहान्‌ आगाम्‌ मनसा मोदमानः। आप०श्रौ० ६.२७.५२ (देखें-गृहान्‌ तथा तुलना नीचे सार की तुलना)
गृहान्‌ उप प्र सीदामि। अ०वे० ३.१२.९३, ९.३.२३३
गृहान्‌ उपह्वयामहे। अ०वे० ७.६०.३३; वा०सं० ३.४२३; ला०श्रौ० ३.३.१३; आप०श्रौ० ६.२७.३३; शा०गृ० ३.७.२३; हि०गृ०सू० १.२९.१३ (देखें-
तेनोपह्वयामहे)
गृहान्‌ ऐमि (ला०श्रौ०। हि०गृ०सू० एमि) मनसा मोदमानः। (अ०वे० सुमना वन्दमानः; आप०श्रौ० १६.१६.४२, मोदमानः सुवर्चाः; ला०श्रौ०
मनसा दैवेन)। अ०वे० ७.६०.१३; वा०सं० ३.४१४, ला०श्रौ० ३.३.१४; आप०श्रौ० ६.२७.३४, १६.१६.४२; शा०गृ० ३.७.२४; हि०गृ०सू० १.२९.१४ (देखें- गृहान्‌ आ गाम्‌ तथा तुलनाः नीचे गृहान्‌ अहं)
गृहान्‌ गच्छ गृहपत्नी यथासः। ऋ०वे० १०.८५.२६३; अ०वे० १४.१.२०३, २.७५३; आ०मं०पा० १.२.८३
गृहान्‌ गोपायतं युवम्‌। मै०सं० १.५.१४२ (द्वितीयांश), ८३.४, १७; का०सं० ७.३२, ११; आ०श्रौ० २.५.२२; आप०श्रौ० ६.२४.४२; मा०श्रौ० १.६.३.८२; शा०गृ० ३.६.२२ (देखें-गृहान्‌ अजूगुपतं तथा अगला)
गृहान्‌ (मा०श्रौ० गृहाञ्‌) जुगुपतं युवम्‌। मै०सं० १.५.१४२, ८४.९; मा०श्रौ० १.६.३.१५२ (नीचे देखें- सार)
गृहान्‌ नः पितरो दत्त। वा०सं० २.३२; वा०सं०काण्व० २.७.४; श०ब्रा० २.४.२.२४, ६.१.४२; शा०श्रौ० ४.५.१; का०श्रौ० ५.९.२६; आप०श्रौ०
१.१०.३; सा०मं०ब्रा० २.३.१२; गो०गृ० ४.३.२२ (तुल०- वीरं धत्त)
गृहान्‌ परैमि मानुषः। शा० श्रौ० ८.११.१४२
गृहान्‌ भद्रान्‌ सुमनसः प्र पद्ये। शा० गृ० ३.५.३१; आ०मं०पा० १.८.२१ (आप०गृ० २.६.८) (नीचे देखें- गृहान्‌ अहं)
गृहान्‌ मे तर्पयत। तै०सं० ३.१.८.१; मै०सं० १.३.२, ३०.१०; का०सं० ३.१०
गृहा मा बिभीत मा वेपध्वम्‌। (ला०श्रौ० आप०श्रौ० । हि०गृ०सू० वेपिढ्‌मम्‌)। वा०सं० ३.४११; ला०श्रौ० ३.३.११; आप०श्रौ० ६.२७.३१; शा०गृ०
३.७.२१; हि०गृ०सू० १.२९.११
गृहा मा बिभीतोपमः स्वस्त्ये वोऽस्मासु च प्रजायध्वं मा च वो गोपती रिषत्‌। आ०श्रौ० २.५.१७ (छन्दोवद्ध)
गृहा मास्मद्‌ बिभीतन। अ०वे० ७.६०.४४, ६४; हि०गृ०सू० १.२९.१४
गृहाश्‌ च मे सदश्‌ च मे। तै०सं० ४.७.८.१
गृहीतेभ्यः. स्वाहा। तै०सं० ७.३.१९.१, २०.१; का०सं० अश्व० ३.९, १०
गृहे- गृहे श्येतो जेन्यो भूत्‌। ऋ०वे० १.७१.४२
गृहे ते समनर्तिषुः। अ०वे० १४.२.५९२, ६१२
गृहेभ्यश्‌ चातयामहे। अ०वे० २.१४.२४
गृहेभ्यस्‌ त्वा। आप०श्रौ० ६.१२.४
गृहेभ्यः स्वस्तये। कौ० सू० ४६.५४२
गृहे याम्‌ अस्य जुह्वति। जै०ब्रा० १.२०२; श०ब्रा० ११.३.१.७४, ८४
गृहे वसतु नोऽतिथिः। अ०वे० १०.६.४३
गृहेषु गोषु मे मनः। अ०वे० ६.४५.१५
गृहैश्‌ च सर्वैः प्रजया न्व्‌ अग्रे। तै०सं० ३.५.४.२३; मै०सं० १.४.३३, ५०.१; का०सं० ५.६३
गृहो मितो इत्यादि। (देखें- अगला एक छो़डकर)
गृहो याम्य्‌ अरंकृतः। ऋ०वे० १०.११९.१३१
गृहो हिरण्ययो मितः। (आ०श्रौ० गृहो मितो हिरण्ययः)। अ०वे० ७.८३.१२; का०सं० ३.८२; आ०श्रौ० ३.६.२४२
गृह्णातु त्वाम्‌ अदितिः शूरपुत्रा। अ०वे० ११.१.११२
गृह्णामि ते मध्यमम्‌ उत्तमं रसम्‌। अ.वे. ५.१३.२३
गृह्णामि ते सौभगत्वाय (हि०गृ०सू० सुप्रजास्त्वाय) हस्तम्‌। अ.वे. १४.१.५०१; हि०गृ०सू० १.२०.११ (देखें-’गृभ्णामि‘ इत्यादि)
गृह्णामि हस्तम्‌ अनु स्मैत्व्‌ अत्र। अ०वे० १२.३.१७३. प्रतीकः गृह्णामि हतम्‌। कौ० सू० ६१.१४
गृह्णेऽहं तेषां भूमानम्‌। अ०वे० १९.३१.४३
गृह्या गृह्णानो बहुधा वि चक्ष्व। अ०वे० ५.२०.४२
गृह्याभ्यः स्वाहा। तै० आ० आ० १०.६७.२; महाना०उप०१९.२
गृह्याभ्यो देवजामिभ्यः। कौ० सू० ७४.१० (देखें-अगला)
गृह्याभ्यो देवताभ्यः। (जाँचें- नमः)। मा०श्रौ०सू० २.१२.६ (देखें-पूर्व)
गृह्योऽपगृह्यो मयोभूर्‌ आखरो निखरो निःसरो निकामः सपत्नदूषणः। शा० गृ० ५.२.५ (तुल०- गोह्य)
गेहायोपपतिम्‌। वा०सं० ३०.९; तै०ब्रा० ३.४.१.४
गैरिक्षितस्य क्रतुभिर्‌ नु सश्चे । ऋ०वे० ५.३३.८४
गोअग्रयाश्वावत्या रभेमहि। ऋ०वे० १.५३.५४; अ०वे० २०.२१.५४; मै०सं० २.२.६४, २०.५; का०सं० १०.१२४
गोअर्णसं रयिं इन्द्र श्रवाय्यम्‌। ऋ०वे० १०.३८.२२
गोअर्णसि त्वाष्ट्रे अश्वनिर्णिजि। ऋ०वे० १०.७६.३३
गोकामा मे अछदयन्‌ यद्‌ आयम्‌। ऋ०वे० १०.१०८.१०३
गोघ्नात्‌ तस्करत्वात्‌। ऋ०वे०खि० ९.६७.१०१
गोजाता अप्या मृडता च देवाः। ऋ०वे० ६.५०.११४
गोजाता उत ये यज्ञियासः। ऋ०वे० ७.३५.१४४, १०.५३.५२; अ०वे० १९.११.४४
गोजितं संधनाजितम्‌। अ.वे. १७.१.१४-५४
गोजिता बाहू अमितक्रतुः सिमः। ऋ०वे० १.१०२.६१
गोजिद्‌ भूयासम्‌ अश्वजित्‌। अ.वे. ७.५०.८३
गोजिन्‌ नः सोमो रथजिद्‌ धिरण्यजित्‌। ऋ०वे० ९.७८.४१
गोजीरया रभमाणः पुरंध्या। ऋ०वे० ९.११०.३३; सा०वे० २.७१५३; वा०सं० २२.१८३; आ०ब्रा०८.११.३३
गोतमेन तिनीकृतः। सा०मं०ब्रा० २.७.१३
गोत्रभिदंम्‌ गोविदम्‌ वज्रबाहुम्‌। ऋ०वे० १०.१०३.६१; सा०वे० २.१२०४१; वा०सं० १७.३८१; तै०सं० ४.६.४.२१; मै०सं० २.१०.४१, १३६.४; का०सं०
१८.५१ (देखें-ग्रामजितं)
गोत्रा गवाम्‌ अङ्गिरसो गृणन्ति। ऋ०वे० ६.६५.५२
गोत्रा रुजन्न्‌ अङ्गिरोभिर्‌ गृणानः। ऋ०वे० ४.१६.८४; अ०वे० २०.७७.८४
गोत्रा शिक्षन्‌ दधीचे मातरिश्वने। ऋ०वे० १०.४८.२४
गोदा इद्‌ इन्द्र बोधि नः। ऋ०वे० ८.४५.१९३
गोदा इद्‌ रेवतो मदः। ऋ०वे० १.४.२३; अ०वे० २०.५७.२३, ६८.२३; सा०वे० २.४३८३
गोदा गा मे देहि। श०ब्रा० १.९.३.१६
गोदानाच्‌ छुबुकाद्‌ अधि। पा०गृ०सू० ३.६.२२ (देखें-कर्णाभ्यां छु०)
गोधा कालका दार्वाघाटस्‌ ते वनस्पतीनाम्‌। वा०सं० २४.३५; तै०सं० ५.५.१५.१; मै०सं० ३.१४.१६, १७५.१२; का०सं० अश्व० ७.५
गोधा तस्मा अयथं कर्षद्‌ एतत्‌। ऋ०वे० १०.२८.१०४
गोधा परि सनिष्वणत्‌। ऋ०वे० ८.६९.९२; अ०वे० २०.९२.६२
गोधायसं वि धनसैर्‌ अदर्दः। (तै०ब्रा अतर्दत्‌)। ऋ०वे० १०.६७.७२; अ०वे० २०.९१.७२; मै०सं० ४.१४.१०२, २३०.१०; तै०ब्रा० २.८.५.१२
गोधूमाश्‌ च मे मसूराश्‌ (तै०सं० मसुराश्‌) च मे। (वा०सं० यज्ञेन कल्पन्ताम्‌ जोडता है)। वा०सं० १८.१२; तै०सं० ४.७.४.२; मै०सं० २.१.४,
१४२.४; का०सं० १८.९
गोपा अदाभ्यो भव। ऋ०वे० १०.२५.७२
गोपा ऋतस्य दीदिहि। ऋ०वे० १०.११८.७३
गोपा ऋतस्य दीदिहि स्वे दमे। ऋ०वे० ३.१०.२३
गोपाजिह्वस्य तस्थुषो विरूपा। ऋ०वे० ३.३८.९३
गोपा नः स्थ रक्षितारः। का०सं० ३७.१५ (देखें-गोपा मे स्तम्‌ तथा गोर्प्त्यो)
गोपा नेमम्‌ आ विर्‌ अस्था कृणोति। ऋ०वे० १०.४८.१०२
गोपाम्‌ ऋतस्य दीदिविम्‌। ऋ०वे० १.१.८२; वा०सं० ३.२३२; तै०सं० १.५.६.२२; मै०सं० १.५.३२, ६९.५; का०सं० ७.१२, ८; श०ब्रा० २.३.४.२९२
गोपाम्‌ ऋतस्य विर्‌ भरत्‌। ऋ०वे० ९.४८.४३; सा०वे० २.१९०३
गोपा मे स्तम्‌। अ.वे. ५.९.८ (नीचे देखें- गोपा नः स्थ)
गोपायंश्‌ च त्वा जागृविश्‌ च रक्षताम्‌। अ.वे. ८.१.१३ (तुल०- जागृविश्‌ च तथा दीदिविश्‌ च)
गोपायतं नः सुमनस्यमाना। ऋ०वे० ६.७४.४४
गोपायत। (अ०वे० ०तं) मा। अ०वे० ५.९.८; वा०सं० ५.३४ (इन्‌। वा०सं०काण्व० ५.८.५ में चाहते हुए); वै० सू० १८.८; आप०श्रौ० ६.२१.१
(तुल०- नीचे तं गोपाय)
गोपाय नः स्वस्तये। (का०सं० नो अप्रयुछन्‌) तै०सं० १.२.३.१३; मै०सं० १.२.३३, १२.४; का०सं० २.४३
गोपाय नो जीवसे जातवेदः। मै०सं० ४.११.४४, १७२.३; तै०ब्रा० २.४.१.११४; आ०श्रौ० ३.१२.१४४; शा०श्रौ० ३.५.९४; आप०श्रौ० ९.४.१७४; शा०गृ०
२.१३.५४
गोपाय नो विभावरि। अ०वे० १९.४८.४३
गोपाय मा। मै०सं० १.२.२, ११.६ (तुल०- नीचे तं गोपाय)
गोपायमानं (का०सं० ०नश) च मा रक्षमाणं (का०सं० ०णश्‌) च दक्षिणतो (का०सं० । मा०श्रौ०सू० पश्चाद्‌) गोपायेताम्‌। (का०सं० ।
मा०श्रौ०सू० गोपायताम्‌) का०सं० ३७.१०; पा०गृ०सू० ३.४.१५; मा०श्रौ०सू० २.१५.१
गोपाय मा (वा०ध०शा० मां) शस्वधिस्‌ ते (नि० ०धिष्‌ टे; संहितोपनिषद्‌ँ. श्रेयसे ते) ऽहम्‌ अस्मि संहितोपनिषद्‌ँ.३४; वा०ध०शा० २.८२; वि०
स्मृ० २९.९२; नि० २.४२ (तुल०- तवाहम्‌ अस्मि त्वं)
गोपीथाय पिपृतं मा। का०सं० ३७.१५, १६
गोपीथाय प्र हूयसे। ऋ०वे० १.१९.१२; सा०वे० १.१६२; कौ० सू० १२७.७२; नि० १०.३६२
गोपीथाय वो नारातये। मै०सं० १.१.५, ३.४, ४.१.५ (द्वितीयांश), ७.१, ३ (देखें-भूताय त्वा ना०, रक्षायै तथा स्फात्यै)
गोपीथे न उरुष्यतम्‌। ऋ०वे० ५.६५.६३
गोपोषं च मे (मा०श्रौ० आ०श्रौ० गोपोषं च नो; आप०श्रौ० गोपोषं नो) वीरपो०षं च यछ। (अ०वे० मा०श्रौ० धेहि)। अ०वे० १३.१.१२४;
आ०श्रौ० १.१२.३७४; आप०श्रौ० ९.३.१४; मा०श्रौ० ३.१.२८४
गोपोषणम्‌ असि गोपोषस्येषिषे गोपोषाय त्वा। सा०मं०ब्रा० १.८.६
गोप्तॄन्‌ कल्पयामि ते। अ०वे० १९.२७.४४
गोर्प्त्यो मे स्थ। आप०श्रौ० ६.२१.१ (नीचे देखें- गोपा नः स्थ)
गोबन्धवः सुजातास इषे भुजे। ऋ०वे० ८.२०.८३
गाब्राह्मणं स्थावरजङ्गमानि सर्वभूतानि तृप्यन्तु। शा० गृ० ४.९.३
गोभाज (मै०सं० गोभाजा) इत्‌ किलासथ। ऋ०वे० १०.९७.५३; वा०सं० १२.७९३, ३५.४३; तै०सं० ४.२.६.२३; मै०सं० २.७.१३३, ९३.१०; का०सं०
१६.१३३
गोभिः क्राणा अभिद्यवः। (नि० अनूषतः)। ऋ०वे० १.१३४.२३; नि० ४.१९३
गोभिर्‌ अञ्ञानो अक्तुभिः। ऋ०वे० ९.५०.५२; सा०वे० २.५५९२
गोभिर्‌ अञ्ञानो अर्षति। ऋ०वे० ९.१०३.२२
गोभिर्‌ अञ्ञानो अर्षसि। ऋ०वे० ९.१०७.२२४; सा०वे० २.४३०४
गोभिर्‌ अङ्‌ज्मो मदाय कम्‌। ऋ०वे० ९.४५.३२
गोभिर्‌ अश्वेभिर्‌ आ गहि। अ०वे० ६.१०८.१२
गोभिर्‌ अश्वेभिर्‌ इन्दो। आ०मं०पा० २.१५.२०२ (देखें-गयस्फानो गोभिर्‌)
गोभिर्‌ अश्वेभिर्‌ वसुभिर्‌ न्य्‌ ऋष्टः। ऋ०वे० १०.१०८.७२
गोभिर्‌ अश्वेभिर्‌ वसुभिर्‌ वसूयन्‌। मै०सं० ४.१४.९२, २२८.७
गोभिर्‌ अश्वेभिर्‌ वसुभिर्‌ हिरण्यैः। ऋ०वे० ७.९०.६२
गोभिर्‌ अस्व्‌वैर्‌ अभि गृणन्ति राधः। ऋ०वे० १०.७.२२
गोभिर्‌ अश्वैः शतक्रतो। ऋ०वे० १.१६.९२
गोभिर्‌ आक्रमणाच्‌ च। ष०ब्रा० ५.१०२; अ० ब्रा० १०२
गोभिर्‌ जुष्टम्‌ अयुजो निषिक्तम्‌। तै०आ० १०.२.११
गोभिर्‌ नक्षत्रं पशुभिः समक्तम्‌। तै० ब्रा० ३.१.२.२३
गोभिर्‌ न सोमम्‌ अश्विना। वा०सं० २०.६६१; मै०सं० ३.११.३१, १४४.१३; का०सं० ३८.८३; तै०ब्रा० २.६.१२.४१
गोभिर्‌ नो अश्वैः समनक्तु यज्ञम्‌। तै० ब्रा० ३.१.१.१०४
गोभिर्‌ भङ्गं परिष्कृतम्‌। ऋ०वे० ९.६१.१३२; सा०वे० १.४८७२, २.११२२, ६८५२
गोभिर्‌ मदाय हर्यतः। ऋ०वे० ९.४३.१२
गोभिर्‌ मिमिक्षुं दधिरे सुपारम्‌। ऋ०वे० ३.५०.३१
गोभिर्‌ यज्ञं दाधार.तै०सं० ४.४.८.१
गोभिर्‌ यद्‌ ईम्‌ अन्ये अस्मत्‌। ऋ०वे० ८.२.६१
गोभिर्‌ यवं न चर्कषत्‌। ऋ०वे० १.२३.१५३
गोभिर्‌ वपावान्‌ मधुना समञ्ञन्‌। वा०सं० २०.३७३; मै०सं० ३.११.१३, १३९.१५; का०सं० ३८.६३; तै०ब्रा० २.६.८.१३
गोभिर्‌ वपावान्‌ स्याद्‌ वीरैः शक्तीवान्‌ रथैः प्रथमयावा। मै०सं० ४.१३.२, २००.५; तै०ब्रा० ३.६.२.१
गोभिर्‌ वाणो अज्यते सोभरीणाम्‌। ऋ०वे० ८.२०.८१
गोभिः श्रीणीत मत्सरम्‌। ऋ०वे० ९.४६.४३, नि० २.५
गोभिः श्रीतस्य नृभिः सुतस्य। ऋ०वे० ९.१०९.१५२
गोभिः श्रीतो मदाय कम्‌। ऋ०वे० ८.८२.५२
गोभिष्‌ टरेमामतिं दुरेवाम्‌। ऋ०वे० १०.४२.१०१, ४३.१०१, ४४.१०१; अ०वे० ७.५०.७१, २०.१७.१०१, ८९.१०१, ९४.१०१
गोभिष्‌ टे वर्णम्‌ अभि वासयामसि। ऋ०वे० ९.१०४.४३; सा०वे० १.५७५३
गोभिष्‌ ट्‌वा पात्व्‌ ऋषभः। अ०वे० १९.२७.११
गोभिः ष्याम यशसो जनेष्व्‌ आ। ऋ०वे० १०.६४.११३
गोभिः ष्याम सधमादः। ऋ०वे० ५.२०.४४
गोभिः संनद्धा पतति प्रसूता। ऋ०वे० ६.७५.११२; वा०सं० २९.४८२; तै०सं० ४.६.६.४२; मै०सं० ३.१६.३२, १८७.२; का०सं० अश्व० ६.१२; नि० २.५, ९.१९२
गोभिः संनद्धो असि वीडयस्व। (वा०सं०काण्व० वीलयस्व)। ऋ०वे० ६.४७.२६३; अ०वे० ६.१२५.१३; वा०सं० २९.५२३; वा०सं०काण्व० ३१.२०३; तै०सं० ४.६.६.५३; मै०सं० ३.१६.३३, १८६.८; का०सं० अश्व० ६.१३; सा०मं०ब्रा० १.७.१६३; नि० २.५, ९.१२३
गोभी रयिं पप्रथद्‌ बोधति त्मना। ऋ०वे० २.२५.२२
गोभ्यो अश्वेभ्यः शिवा। अ०वे० ३.२८.३२
गोभ्यो अश्वेभ्यस्‌ त्वा। अ०वे० १२.२.१६२
गोभ्यो अश्वेभ्यो नमः। अ०वे० ९.३.१३१
गोभ्यो गातुं निरेतवे। ऋ०वे० ८.४५.३०३
गोभ्यो नः शर्म यछ। अ०वे० १९.४७.१०१
गोमङ्‌ अग्ने इत्यादि। (देखें- गोमाङ्‌ इत्यादि)
गोमतीम्‌ अव तिष्ठति। ऋ०वे० ८.२४.३०४
गोमद्‌ अग्ने अश्ववद्‌ भूरि पुष्टम्‌। का०सं० ४०.५३; आप०श्रौ० १६.३४.४३ (तुल०- अगला एक छो़डकर)
गोमद्‌ अश्ववद्‌ उप सं नुदेह। तै० ब्रा० ३.१.१.८४
गोमद्‌ अश्ववन्‌ मय्य्‌ अस्तु पुश्टम्‌। अ.वे. १८.३.६१४ (तुल०- पूर्व का एक छो़डकर)
गोमद्‌ अश्वावद्‌ इदम्‌ अस्तु प्र भूम। आ०मं०पा० २.१५.१४
गोमद्‌ अश्वावद्‌ रथवच्‌ च राधः। ऋ०वे० ७.७७.५४
गोमद्‌ अश्वावद्‌ रथवत्‌ सुवीरम्‌। ऋ०वे० ५.५७.७१. प्रतीकः गोमद्‌ अश्वावत्‌। शा० श्रौ० ६.१०.८
गोमद्‌ अश्वावद्‌ रथवद्‌ व्यन्तः। ऋ०वे० ७.२७.५३
गोमद्‌ इन्दो हिरण्यवत्‌। ऋ०वे० ९.४१.४२, ६१.३२; सा०वे० २.२४५२, ५६२२
गोमद्‌ ऊ षु नासत्या। (वा०सं० णासत्या, अश्वावद्‌)। ऋ०वे० २.४१.७१; वा०सं० २०.८११; आ०श्रौ० ४.१५.२. प्रतीकः गोमद्‌ ऊ षु। शा० श्रौ०
६.६.२
गोमद्‌ दस्रा हिरण्यवत्‌। ऋ०वे० १.३०.१७३, ९२.१६२, ८.२२.१७३; सा०वे० २.१०८४२
गोमद्‌ धनवद्‌ अस्ववत्‌ पुरुषवद्‌ धिरण्यवत्‌ सुवीरवत्‌ स्वाहा। आप०श्रौ० ६.२९.१४
गोमद्‌ धनवद्‌ अश्ववद्‌ ऊर्जस्वत्‌। तै० ब्रा० ३.७.९.९३; आप०श्रौ० १३.२५.३३
गोमद्‌ धिरण्यवद्‌ वसु। ऋ०वे० ७.९४.९१; का०सं० ४.१५१; कौ० सू० ५.२१
गोमद्भिर्‌ गोपते धृषत्‌। ऋ०वे० ६.४५.२१३
गोमद्भिर्‌ ग्रावभिः सुतम्‌। वा०सं० २६.५३
गोमन्तं रयिं नशते स्वस्ति। ऋ०वे० ५.४.११४; तै०सं० १.४.४६.१४; का०सं० १०.१२४; आ०मं०पा० २.११.६४
गोमन्तं दस्युहा गमत्‌। ऋ०वे० ६.४५.२४२; अ०वे० २०.७८.३२; सा०वे० २.१०१८२
गोमन्‌ न इन्दो अश्ववत्‌। ऋ०वे० ९.१०५.४१; सा०वे० १.५७४१, २.९६११
गोमन्‌ नः सोम वीरवत्‌। ऋ०वे० ९.४२.६१
गोमयाद्‌ गोगतिर्‌ इव। अ०वे० २०.१२९.१३
गोमाङ्‌ अग्नेऽविमाङ्‌ (मै०सं० मा०श्रौ० गोमङ्‌ अग्नेऽविमङ्‌) अश्वार्‌ यज्ञः। ऋ०वे० ४.२.५१; तै०सं० १.६.६.४१, ७.६.७, ३.१.११.११; मै०सं०
१.४.३१, ५१.२, १.४.८, ५६.८; का०सं० ५.६१, ३२.६; मा०श्रौ० १.४.३.१९. प्रतीकः गोमी अग्ने। का०सं० १०.१२; शा०श्रौ० ४.१२.१०; गोमान्‌। आप०श्रौ०
४.१६.१३
गोमां इद्‌ (सा०वे० यद्‌) इन्द्र ते सखा। ऋ०वे० ८.४.९२; सा०वे० १.२७७२
गोमातरो यच्‌ छुभयन्ते अञ्ञिभिः। ऋ०वे० १.८५.३१
गोमान्‌ अश्ववान्‌ अयम्‌ अस्तु प्रजावान्‌। अ०वे० ६.६८.३४
गोमायवोऽवादिषुर्‌ एकसृकोऽवादीद्‌ अभिमृताः स्मः परिधिं नः कुरु। आप०श्रौ० ९.१२.४
गोमायुर्‌ अदाद्‌ अजमायुर्‌ अदात्‌। ऋ०वे० ७.१०३.१०१
गोमायुर्‌ एको अजमायुर्‌ एकः। ऋ०वे० ७.१०३.६१
गोयुक्तारोहणम्‌। (जाँचें- वर्जय)। गो०गृ० ३.१.२४
गोर्‌ अजम्‌ उत तस्करम्‌। अ.वे. १९.५०.५२
गोरभसम्‌ अद्रिभिर्‌ वाताप्यम्‌। ऋ०वे० १.१२१.८४
गोर्‌ अश्वस्य प्र दातु नः। ऋ०वे० ८.५२ (भाग-४).५४
गो रोहितस्य वर्णेन। अ०वे० १.२२.१३
गोर्‌ ओहेण (प़ढे गो रोहेण) तौर्ग्यो न जिव्रिः। ऋ०वे० १.१८०.५२
गोर्‌ न पर्व वि रदा तिरश्चा। ऋ०वे० १.६१.१२३; अ०वे० २०.३५.१२३; मै०सं० ४.१२.३३, १८३.११; का०सं० ८.१६३; नि० ६.२०३
गोर्‌ न सेके मनुषो दशस्यन्‌। ऋ०वे० १.१८१.८४
गोर्‌ वै प्रतिधुक्‌ तस्यै शृतं तस्यै शरस्‌ तस्यै दधि तस्यै मस्तु तस्या आतञ्चनं तस्यै नवनीतं तस्यै घृतं तस्या आमिक्षा तस्यै वाजिनम्‌। श०ब्रा०
३.३.३.२; का०श्रौ० ७.८.८
गोवित्‌ पवस्व वसुविद्‌ धिरण्यवित्‌। ऋ०वे० ९.८६.३९१; सा०वे० २.३०५१; पं०वि०ब्रा० १३.१.१
गोविदम्‌ वसुविदम्‌। अ.वे. २०.१२७.६२; शा०श्रौ० १२.१४.१.५२
(ओम्‌ ) गोविन्दं तर्पयामि। बौ०ध०सू० २.५.९.१०
गोविन्दुर्‌ द्रप्स आयुधानि बिभ्रत्‌। ऋ०वे० ९.९६.१९२; सा०वे० २.५२७२
गोशफः। अ०वे० २०.१३५.३ (देखें-गोशफो)
गोशफे शकुलाव्‌ (वा०सं०काण्व० शकुला) इव। अ०वे० २०.१३६.१४; वा०सं० २३.२८४; वा०सं०काण्व० २३.३०४; शा०श्रौ० १२.२४.२.२४;
ला०श्रौ० ९.१०.५४
गोशफो जरितः। आ०श्रौ० ८.३.२३; शा०श्रौ० १२.२३.३; वै० सू० ३२.२५ (देखें-गोशफः)
गोश्रीता मत्सरा इमे। ऋ०वे० १.१३७.१२
गोश्रीते मधौ मदिरे विवक्षणे। ऋ०वे० ८.२१.५२; सा०वे० १.४०७२
गोषद्‌ असि। मै०सं० १.१.२, १.५, ४.१.२, २.१५; का०सं० १.२, ३१.१; मा०श्रौ० १.१.१.२४ (देखें-यज्ञस्य घोषद्‌)
गोषा इन्दो नृषा असि। ऋ०वे० ९.२.१०१; सा०वे० २.३९५१; का०सं० ३५.६१
गोषा उ (सा०वे० गोषातिर्‌) अश्वसा असि। ऋ०वे० ९.६१.२०३; सा०वे० २.१६६३
गोषाता यस्य ते गिरः। ऋ०वे० ८.८४.७३; सा०वे० १.३४३
गोषातिर्‌ इत्यादि। (देखें- पूर्व का एक छो़डकर)
गोषादीर्‌ देवानां पत्नीभ्यः। वा०सं० २४.२४ (देखें-देवानां पत्नीभ्यः पुलीकाः)
गोषाम्‌ अण्वेषु सश्चिम। ऋ०वे० ९.१६.२३
गोषाः शतसा न रंहिः। ऋ०वे० १०.९५.३२
गोषु प्रशस्तिं वनेषु धिषे। ऋ०वे० १.७०.९१
गोषु प्राणेषु जागृहि। अ०वे० ३.१५.७४
गोषु प्रियम्‌ अमृतं रक्षमाणा। ऋ०वे० १.७१.९४
गोषुयुधो न निव्यवं चरन्तीः। ऋ०वे० १०.३०.१०२
गोषुयुधो नाशनिः सृजाना। ऋ०वे० ६.६.५२
गोषेधां विधमाम्‌ उत। अ०वे० १.१८.४२
गोष्ठं यजमानस्य रायस्‌ पोषं मा निर्दक्षम्‌। का०सं० १.१० (देखें-गोष्ठं मा)
गोष्ठं गाव इवाशत। ऋ०वे० ८.४३.१७३
गोष्ठम्‌ असि नमस्‌ ते अस्तु मा मा हिंसीः। आ०मं०पा० १.१३.८ (आप०गृ० ३.९.३)
गोष्ठं मा निर्‌ मृक्षं। तै०सं० १.१.१०.१; आप०श्रौ० २.४.४ (देखें-गोष्ठं यजमानस्य)
गोष्ठे नो गा जनय योनिषु प्रजाः। अ०वे० १३.१.१९२
गोष्ठे मे सविता करत्‌। अ.वे. १९.३१.१४
गोष्व्‌ अश्वेषु पुरुषेष्व्‌ अन्तः। का०सं० ३६.१५२
गोष्व्‌ अश्वेषु यन्‌ मधु। (मा०श्रौ० यद्‌ वसु)। अ०वे० ९.१.१८२; तै०ब्रा० २.५.८.६२; आप०श्रौ० ४.१४.४२; मा०श्रौ० १.४.३.१०२