वैदिक-पादानुक्रमकोश
अ
अंशुं विवस्वन्तं ब्रूमः। अ०वे० ११.६.२³
अंशुं न प्रतिजानते। ऋ०वे० ३.४५.४²
अंशव स्थ मधुमन्तः। आप०श्रौ०सू० १.२५.५
अंशवः सप्त सप्ततीः। अ०वे० १९.६.१६²
अंशश् च भगश् च। तै०आ० १.१३.३³
अंशस् ते हस्तम् अग्रभीत्। आ०म०पा० २.३.९ (आप०गृ०सू० ४.१०.१२) तुल०- अग्निष् ते इत्यादि।
अंशां जानीध्वम् वि भजामि तान् वः। अ०वे० ११.१.५³
अंशाय स्वाहा। वा०सं० १०.५; तै०सं० १.८.१३.३; मै०सं० २.६.११, ७०.९; का०सं० १५.७; श०ब्रा० ५.३.५.९;
अंशुं रिहन्ति मतयः पनिप्नतम्। ऋ०वे० ९.८६.४६³
अंशुं गभस्ति। (का०सं० बभस्ति) हरितेभिर् आसभिः। का०सं० ३५.१४४; आप०श्रौ०सू० १४.२९.३४ तुल०- अंशून् बभस्ति।
अंशुं गोष्व् अगस्त्यम्। ऋ०वे० ८.५.२६²
अंशुना ते अंशुः। वा०सं० २०.२७¹; तै०सं० १.२.६.१¹, प्रतीकः अंशुना ते अंशुः पृच्यताम्। आप०श्रौ०सू० १०.२४.५; अंशुना ते। का०श्रौ०सू० १९.१.२१ (मही० अनुष्टुप् किन्तु पृच्यताम् अनुलग्न है।
अंशुनेत्थम् उ आद् व् अन्यथा। सा०वे० १.३०५४
अंशुं दधन्वान् मधुनो वि रप्शते। ऋ०वे० १०.११३.२
अंशुं दुहन्ति स्तनयन्तम् अक्षितम्। ऋ०वे० ९.७२.६¹
अंशुं दुहन्ति हस्तिनो भरित्रैः। ऋ०वे० ३.३६.७³
अंशुं दुहन्तो अध्य् आसते गवि। ऋ०वे० १०.९४.९²; नि० २.५
अंशुं दुहन्त्य् अद्रिभिः। ऋ०वे० १.१३७.३²
अंशुं दुहन्त्य उक्षणम् गिरिष्ठाम्। ऋ०वे० ९.९५.४²
अंशुमतीः काण्डिनीर् या विशाखाः अ०वे० ८.७.४³
अंशुम् बभस्ति तुल०- अंशुं गभस्ति।
अंशुर् अशुंष् टे (तै०सं०, का०सं०, आ०श्रौ०सू० अंशुस्ते) देव सोमाप्यायताम्। वा०सं० ५.७¹; तै०सं० १.२.११.१¹, ६.२.२.४; मै०सं० १.२.७¹, १६.१७, ३.८.२, ९३.१६; का०सं० २.८¹, २४.९; ऐ०ब्रा० १.२६.४¹; जै०ब्रा० २.२.४¹; श०ब्रा० ३.४.३.१८; आप०श्रौ०सू० ४.५.६; शां०श्रौ०सू० ५.८.३¹; वै०सू० १३.२३¹; ला०श्रौ०सू० ५.६.८¹; आप०श्रौ०सू० ११.१.११; मा०श्रौ०सू० २.२.१.१२। प्रतीकः अंशुर्-अंशुः, का०श्रौ०सू० ८.२.६।
अंशुर् आ प्यायताम् अयम्। अ०वे० सं० ५.२९.१३²
अंशुर् इवा प्यायताम् अयम्। अ०वे० सं० ५.२९.१२४
अंशुर् न शोचिः महानाम्न्यः। ५
अंशुर् मदाय महानाम्न्यः। ८
अंशुर् यवेन पिपिशे यतो नृभिः। ऋ०वे०सं० ९.६८.४³
अंशुश् च मे रश्मिश् च मे। वा०सं० १८.१९; तै०सं० ४.७.७.१; मै०सं० २.११.५, १४३.२; का०सं० १८.११ तुल०- अगला।
अंशुश् च रश्मिश् च। मै०सं० ३.४.१, ४५.१६; का०सं० २१.११ तुल०-पूर्व में।
अंशुश् चास्य पुनर् आपीनो अस्तु। मा०सू० २.५.४.२४²
अंशून् इव ग्रावाधिषवणे अद्रिः। अ०वे० सं० ५.२०.१०³
अंशून् गृभीत्वान्व् आर भेथाम्। अ०वे० सं० १२.३.२०³
अंशून् बभस्ति हरितेभिर् आसभिः। अ०वे० सं० ६.४९.२४ तुल०- अंशुम् गभस्ति।
अंशेव देवाव अर्वत्। ऋ०वे० ५.८६.५¹
अंशेव नो भजताम् चित्रम् अप्नः। ऋ०वे० १०.१०६.९४
अंशोः पयसा मदिरो न जागृविः। ऋ०वे० ९.१०७.१२³; सा०वे०सं० १.५१४³; २.११७³
अंशोः पिबन्ति मनसाविवेनम्। ऋ०वे० ४.२५.३४
अंशोः पीयूषं अपिबो गिरिष्ठाम्। ऋ०वे० ३.८.२²
अंशोः पीयूषं प्रथमम् तद् उक्थ्यम्। ऋ०वे०सं० २.१३.१४
अंशोः पीयूषं प्रथमस्य भेजिरे। ऋ०वे०सं० १०.९४.८४
अंशो धनं न जिग्युषः। ऋ०वे० ७.३२.१२²; अ०वे० सं० २०.५९.३²
अंशो भगो वरुणो मित्रो अर्यमा। अ०वे० सं० ६.४.२¹
अंशो राजा विभजति। कौश्० ७१.१¹
अंशोर् ऊर्मिम् ईरय गा इषण्यन्। ऋ०वे०सं० १.९६.८²
अंशोः सुतम् पायय मत्सरस्य। ऋ०वे०सं० १.१२५.३³
अंस आधाय बिभ्रति। अ०वे० सं० ८.६.१३²
अंसत्रं सोम्यानाम्। ऋ०वे०सं० ८.१७.१४²; सा०वे०सं० १.२७५²
अंसत्रकोशं सिञ्चता नृपाणम्। ऋ०वे०सं० १०.१०१.७४; नि० ५.२६४
अंसध्रीं शुद्धाम् उपधेहि नारि। अ०वे० सं० ११.१.२३³ प्रतीकः अंसध्रीम्। कोश् ६१.४४
अंसाभ्यां स्वाहा। तै०सं० ७.३.१६.२; का०सं० ३.६
अंसेषु व ऋष्टयः पत्सु खादयः। ऋ०वे०सं० ५.५४.११¹
अंसेष्व् आ मरुतः खादयो वः। ऋ०वे०सं० ७.५६.१३¹; मै०सं० ४.१४.१८¹, २४७.१०; तै०ब्रा० २.८.५.५¹
अंसेष्व् आ वः प्रपथेषु खादयः। ऋ०वे०सं० १.१६६.१०³
अंसेष्व् एताः पविषु क्षुरा अधि। ऋ०वे०सं० १.१६६.९³
अंसेष्व् एषां नि मिमृक्षुर् ऋष्टयः। ऋ०वे०सं० १.६४.४³
अंसौ को अस्य तद् देवः। अ०वे० सं० १०.२.५³
अंसौ ग्रीवाश्च श्रोण्यौ (वा०सं० श्रोणी) वा०सं० २०.८²; मै०सं० ३.११.८², १५२.५; का०सं० ३८.४४; तै०ब्रा० २.६.५.५²
अंहसस्पतये त्वा। वा०सं० ७.३०, २२.३१; श०ब्रा० ४.३.१.२०; का०श्रौ०सू० ९.१३.१८ तुल०- अंहस्पत्याय।
अंहसो यत्र पीपरद् यया नः। ऋ०वे०सं० ३.३२.१४³; तै०सं० १.६.१२.३³; मै०सं० ४.१२.३³, १८२.१२; का०सं० ८.१६³, ३८.७³।
अंहस्पत्याय त्वा। तै०सं० १.४.१४.१, ६.५.३.४; मै०सं० ३.१२.१३, १६४.७; तै०ब्रा० ३.१०.७.१; आप०श्रौ०सू० ८.२०.८, १२.२७.५। प्रतीकः
अंहस्थपत्याय मा०श्रौ०सू० २.४.२.३ तुल०- अंहसस्पतये।
अंहाय मृत्युम् अति मेधयायन्। जै०ब्रा० २.७४³ (सुवरायन् का भाग।
अंहारिर् असि बम्भारिः। शा०श्रौ०सू० ६.१२.२० तुल०- अङ्गघारिर्।
अंहोमुचः पितरः सोम्यासः। तै०ब्रा० २.६.१६.२²; आप०श्रौ०सू० ८.१५.१७² तुल०- उपहूताः पितरः।
अंहोमुचं वृषभम् यज्ञियानाम्। अ०वे० सं० १९.४२.४¹; तै०सं० १.६.१२.४²
अंहोमुचं सुकृतम् दैव्यम् जनम्। ऋ०वे०सं० १०.६३.९²; तै०सं० २.१.११.१²; तै०ब्रा० २.७.१३.३²
अंहोमुचम् आङ्गिरसम् गयम् च। ऋ० खि० ५.५१.२¹। सुपर्ण० १९.६¹
अंहोमुचः स्वाहाकृताः पृथिवीमाविशत। वा०सं० ४.१३; श०ब्रा० ३.२.२.२०; आप०श्रौ०सू० १०.१३.९
अंहोमुचा वृषभा सुप्रतूर्ती। मै०सं० ४.१४.६¹, २२३.११; तै०ब्रा० २.८.४.६¹
अंहोमुचे प्र भरेमा (अ०वे० सं० भरे) मनीषाम् अ०वे० सं० १९.४२.३¹; तै०सं० १.६.१२.३¹; मै०सं० ४.१२.३¹, १८२.१३; का०सं० ८.१६¹। प्रतीकः
अंहोमुचे। तै०सं० २.५.१२.५; मा०श्रौ०सू० ९.२.५।
अंहोयुवस् तन्वस् तन्वते वि। ऋ०वे०सं० ५.१५.३¹
अंहो राजन् वरिवः पूरवे कः। ऋ०वे० १.६३.७४ तुल०- हन्ता वृत्रम् वरिवः।
अंहोश् चिद् अस्मा उरुचक्रिर् अद्भुतः। ऋ०वे०सं० २.२६.४४ तुल०- अगले दो।
अंहोश् चिद् उरुचक्रयः। ऋ०वे०सं० ५.६७.४४ तुल०- पहला और बाद का।
अंहोश् चिद् उरुचक्रयोऽनेहसः ऋ०वे० ८.१८.५४ तुल०- पहले दोनों।
अंहोश् चिद् या वरिवोवित्तरासत्। ऋ०वे०सं० १.१०७.१; वा०सं० ८.४४; ३३.६८४; तै०सं० १.४.२२.१४, २.१.११.४४; मै०स० १.३.२६४, ३९.८;
का०सं० ४.१०४; श०ब्रा० ४.३.५.१५४
अकरत् सूर्यवर्चसम्। आ०म०पा० १.१.९४ तुल०- अकृणोः सूर्यत्वचम् तथा अवकृणोत् सूर्यत्वचम्।
अकरं पूरुषु प्रियम्। ऋ०वे०खि० १०.१२८.४४ तुल०- करोतु पूरुषु तथा पूरुषु।
अकर् ज्योतिर् ऋतावरी। ऋ०वे०सं० ८.७३.१६²
अकर् ज्योतिर् बाधमाना तमांसि। ऋ०वे० ७.७७.१४
अकर्णकाय स्वाहा। तै०सं० ७.५.१२.१; का०सं० ५.३।
अकर्ता चतुरः पुनः। ऋ०वे० १.२०.६³
अकर्ताम् अश्विना लक्ष्म। अ०वे० ६.१४१.२ तुल०- कृणुतं लक्ष्माश्विना।
अकर् धन्वान्य् अत्येतवा उ। ऋ०वे० ५.८३.१०²
अकर्म ते स्वपसो अभूम। ऋ०वे० ४.२.१९¹; अ०वे० १८.३.२४¹
अकर्मा दस्वुर अभि नो अमन्तुः। ऋ०वे० १०.२२.८¹
अकल्प इन्द्रः प्रतिमानम् ओजसा। ऋ०वे० १.१२.६³
अकल्पयथाः प्रदिशश् चतस्रः। अ०वे० १२.१.५५४। तुल०- अजयो लोकान्।
अकवारिम् दिव्यम् शासम् इन्द्रम्। ऋ०वे० ३.४७.५², ६.१९.११²; वा०सं० ७.३६²; तै०सं० १.४.१७.१²; मै०सं० १.३.२१², ३७.१३; का०सं० ४.८²;
श०ब्रा० ४.३.३.१४²; तै०ब्रा० २.८.३.४²
अकवारी चेतति वाजिनीवती। ऋ०वे० ७.९६.३²
अकः सु (तै०सं० स) लोकम् सुकृतं पृथिव्याः (वा०सं०; श०ब्रा० ०व्याम्) वा०सं० ११.२२²; तै०सं० ४.१.२.४²; मै०सं० २.७.२², ७५.१९;
का०सं० १६.२²; श०ब्रा० ६.३.३.१४
अकामा विश्वे वो (तै०ब्रा० अकामा वो विश्वे) देवाः। अ०वे० ६.११४.३³; तै०ब्रा० २.४.४.९³
अकामा वो दक्षिणाम् न नीमिमा। तै०सं० ३.२.८.३³
अकामा वो विश्वेः। तुल०- अकामा विश्वे।
अकामो धीरो अमृतः स्वयम्भूः। अ०वे० सं० १०.८.४४¹। आत्मन् का नाम दिया है। कू० उप० १२
अकारि चारु केतुना। ऋ०वे० १.१८७.६³; का०सं० ४०.८³
अकारि त इन्द्र गोतमेभिः। ऋ०वे० १.६३.९¹
अकारि ते हरिवो ब्रह्म नव्यम्। ऋ०वे० ४.१६.२१³; १९.११³, २०.११³, २१.११³, २३.११³, २४.११³
अकारि ब्रह्म समिधान तुभ्यम्। ऋ०वे० ४.६.११¹
अकारि रत्नधातमः। ऋ०वे० १.२०.१³
अकारि वाम् अन्धसो वरीमन्। ऋ०वे० ६.६३.३¹
अकार्य-अकार्य अवकीर्णी स्तेनः। तै०आ० १०.१.१५¹; महान् उप० ५.११¹
अकार्षम् अहं तद् यन् मम करमागासिषं यद् गेयम्। श० ब्रा० १.४.७
अकार्षम् अहं तद् यन् मम कर्मोद्गातारं पृछते। श०ब्रा० १.४.७
अकार्षम् अहं तद् यन् मम होतारं पृछते। श० ब्रा० १.४.७
अकुप्यन्तः कुपायवः। अ०वे० २०.१३०.८
अकूपारस्य दावने। (सा०वे०। दावनः)। ऋ०वे० ५.३९.२४; सा०वे० २.५२३४; नि० ४.१८
अकूपारः सलिलो मातरिश्वा। ऋ०वे० १०.१०९.१²; अ०वे० ५.१७.१²
अकृक्षत कौश् २०.१६
अकृक्षाम कौश् २०.१७
अकृणुतम् अन्तरिक्षम् वरीयः। ऋ०वे० ६.६९.५³
अकृणुध्वम् स्वपस्या सुहस्ताः। ऋ०वे० ४.३५.९²
अकृणोः सूर्यत्वचम्। ऋ०वे० ८.९१.७४; अ०वे० सं० १४.१.४१४; जै०ब्रा० १.२२१४ तुल०- अकरत् सूर्यवर्चसम् के नीचे।
अकृण्वत भियसा तोहणं दिवः। ऋ०वे० १.५२.९²
अकृण्वत श्रावस्यानि दुष्टरा। ऋ०वे० १०.४४.६²; अ०वे० २०.९४.६²; नि० ५.२५²
अकृतायः कर्मणे स्वाहा। का०श्रौ०सू० २.२.२३
अकृत्तरुक् त्वया युजा वयम्। ऋ०वे० १०.८४.४³; अ०वे० सं० ४.३१.४³
अकृत्वान्यद् उपयोजनाय। ऐ०ब्रा० ५.३०.६²
अकृष्टपच्ये अचने धान्ये यः। अ०वे० सं० ५.२९.७²
अकृष्टा ये च कृष्टजाः। तै०आ० १.२७.६²
अकोशाः कोशिनीश् च याः। का०सं० १६.१३² तुल०- नीचे अगला।
अकोशा याश् च कोशिनीः। मै०सं० २.७.१३², ९४.११; प्राणाग्नि० उप० १² (पाठभेद) तुल०- पूर्व का तथा अपुष्पा।
अक्तं रिहाणा वियन्तु (का०सं० /गो०गृ०सू० व्यन्तु) वयः। का०सं० ३१.११; तै०सं० १.१.१३.१; तै०ब्रा० ३.३.९.३; गौ०गृ०सू० १.८.२७;
खा०गृ०सू० २.१.२६। प्रतीकः अक्तं रिहाणाः। आप०श्रौ०सू० ३.६.१ तुल०- अप्तुभीः, अर्थं रिहाणा तथा व्यन्तु वयो।
अक्तुनाह्नाम् वयुनानि साधत्। ऋ०वे० २.१९.३४
अक्तुं न यह्वम् उषसः पुरोहितम्। ऋ०वे० १०.९२.२³
अक्तोः प्रभ्रियेत। मै०सं० ४.१३.८ २०९.९; का०सं० १९.१३; तै०ब्रा० ३.६.१३.१ तुल०- वा०सं० २८.१२।
अक्तो गोभिः कलशान् आ विवेश। ऋ०वे० ९.९६.२२²
अक्तोर् युवां नृमणा अधा पतिम्। ऋ०वे० १०.९२.१४४
अक्तोर् व्युष्टौ परितक्म्यायाः। ऋ०वे० ५.३०.१३४ अगला
अक्तोर् व्युष्टौ परितक्म्यायाम्। ऋ०वे० ६.२४.९४ तुल०- पूर्व का।
अक्रत आप०श्रौ०सू० १.९.३ तुल०- महो ज्यायोऽक्र5त।
अक्रन् कर्म कर्मकृतः। वा०सं० ३.४७;१ तै०सं० १.८.३.१¹; मै०सं० १.१०.२¹, १४२.४; का०सं० ९.४¹; श०ब्रा० २.५.२.२९; तै०ब्रा० १.६.५.५;
आप०श्रौ०सू० ८.६.२५; मै०सं० १.७.४.१६। प्रतीकः अक्रन् कर्म। का०श्रौ०सू० ५.५.१३
अक्रन्दद् अग्नि (मै०सं०/का०सं० /निः) स्तनयन्न इव द्यौः। ऋ०वे० १०.४५.४¹; वा०सं० १२.६¹,२१¹, ३३¹; तै०सं० १.३.१४.२¹, ४.२.१.२¹,
२.२¹; मै०सं० २.७.८¹, ८५.८, ३.२.२, १७.५; का०सं० १६.८¹,९¹,१०¹; ऐ०ब्रा० ७.६.४; श०ब्रा० ६.७.३.२, ८.१.११; आप०श्रौ०सू० ३.१३.१२; आ०म०पा० २.११.२४¹; (आप०गृ०सू० ६.१५.१) प्रतीकः अक्रन्दद् अग्निः। मै०सं० २.७.९, ८६.१५, २.७.१०, ८७.१३, ४.१०.२, १४७.१२; का०सं० १९.११,१२;
का०श्रौ०सू० १६.५.१४, ६.२०, आप०श्रौ०सू० १६.१०.१३, १२.७; मा०श्रौ०सू० ६.१.४; अक्रन्दत् तै० सं० ५.२.१.२, २.३।
अक्रन्दयो नद्यो रोरुवद् वना। ऋ०वे० १.५४.१³
अक्रन्न इमं पितरो लोकम् अस्मै। वा०सं० १२.४५४; तै०सं० ४.२.४.१४; मै०सं० २.७.११४, ८९.४, ३.२.३³, १८.३; का०सं० १६.११४; श०ब्रा०
७.१.१.४; तै०ब्रा० १.२.१.१६४; तुल०- अस्मा एतम् पितरो।
अक्रन्न उषासो वयुनानि पूर्वथा। ऋ०वे० १.९२.२³; सा०वे० २.११०६³।
अक्रविहस्त सुकृते परस्पा। ऋ०वे० ५.६२.६¹
अक्राताम् आप०श्रौ०सू० १.९.३ तुल०- महो ज्यायोऽक्राताम्।
अक्रान् देवो न सूर्याः। ऋ०वे० ९.६४.९³ तुल०- क्रन्दं देवो।
अक्रान् (तै०आ० आक्रान्) समुद्रः प्रथमे विधर्मन्। ऋ०वे० ९.९७.४०¹; सा०वे० १.५२९¹, २.६०३¹; पञ्च०ब्रा० १५.१.१; तै०आ० १०.१.१५¹;
महा० ना० उ० ६.१¹; नि० १४.६¹। प्रतीकः अक्रान् समुद्रः। सा०वि०ब्रा० १.४.२०; अक्रान्- सा०वि०ब्रा० १.६.३.
अक्रीडन् क्रीडन् हरिर् अत्तवेऽदन्। ऋ०वे० १०.७९.६³
अक्रुक्षद् इति मन्यते। ऋ०वे० १०.१४६.४४; तै०ब्रा० २.५.५.७४
अक्रुद्धस्य योत्स्यमानस्य। तै० १.१.२¹
अक्रुद्धः सुमना भव। मै० २.९.९४, १२८.१
अक्रूरेणेव सर्पिषा। तै०ब्रा० २.४.७.२²
अक्रो न बभृः समिथे महीनाम्। ऋ०वे० ३.१.१२¹; नि० ६.१७
अक्षंस् तान्। वा०सं० २१.६०; का०सं० १९.१३; तै०ब्रा० २.६.१५.२ तुल०- अघत् तं अन अघस्तां तान्।
अक्षकामा मनोमुहः। अ०वे० सं० २.२.५²
अक्षकृत्यास् त्रिपञ्चाशीः। अ०वे० सं० १९.३४.२¹, राॅथ तथा ह्विटने के संस्करण में। तुल०- जागृत्स्यस् त्रिपञ्चाशीः। संभवतः सही पाठ होना
चाहिए- यः कृत्याः त्रिपञ्चाशीः।
अक्षण्वते स्वाहा। तै०सं० ७.५.१२.१; का०सं० ५.३
अक्षण्वन्तः कर्णावन्तः स सखायः। ऋ०वे० १०.७१.७¹; नि० १.९¹
अक्षण्वन् परिवप। पार०गृ०सू० २.१.२१ तुल०- अगला तथा शीतोष्णाभिर्।
अक्षण्वन् वप केशश्मश्रुरोम परिवप नखानि च कुरु। कौ०सू० ५४.१ तुल०- पूर्व का।
अक्षतम् चारिष्टम् चास्तु। मा०श्रौ०सू० ११.९.४; क० प्र० १.४.६।
अक्षतम् अरिष्टम् इलान्दम्। सा०म०ब्रा० १.८.५³ तुल०- अगला।
अक्षतम् अस्य अरिष्टम् इलान्नम् गोपायनम्। शा०गृ०सू० ३.१०.२. तुल०- पूर्व, अक्षितम् असि, अक्षितिर् असि तथा अक्षितोऽसि।
अक्षद्रुग्धो राजन्यः। अ०वे० सं० ५.१८.२¹
अक्षन् शा०श्रौ०सू० ६.१.१५ तुल०- अघन् और अघसन्। अघत्, अघसत्, घसन्, घस्तु और घसन्तु भी।
अक्षन्न अमीमदन्त हि। ऋ०वे० १.८२.२¹; अ०वे० सं० १८.४.६१¹; सा०वे० १.४१५¹; वा०सं० ३.५१¹, तै० सं० १.८.५.२¹; मै०सं० १.१०.३¹,
१४३.१२; का०सं० ९.६¹; श०ब्रा० २.६.१.३८¹; तै०ब्रा० १.६.९.९; ला०श्रौ०सू० ५.२.१०; आप०श्रौ०सू० ८.१६.९; सा०वि०ब्रा० १.४.२० प्रतीकः अक्षन्न अमीमदन्त। शा०श्रौ०सू० ३.१७.२; का०श्रौ०सू० ५.९.२१; मा०श्रौ०सू० १.१.२.३९, ७.६.५५; आ० गृ० सू० ४.७.२६; शा०गृ०सू० १.१५.३; अक्षन्। कौ०सू० ८८.२७।
अक्षन्न अमीमदन्ताथ त्वामिप्रपद्यामहे (तथा त्वोपतिष्ठामहे। तै०ब्रा० १.६.६.९ (पूर्व के ऊहस्।
अक्षन् पितरः। वा०सं० १९.३६; तै०सं० १.८.५.२; का०सं० ३८.२; श०ब्रा० १२.८.१.८; तै०ब्रा० २.६.३.२; का०श्रौ०सू० १९.३.१८।
अक्षम् अव्ययम् न किला रिषाथ। ऋ०वे० ७.३३.४²; तै०ब्रा० २.४.३.१²
अक्षय्य शा०गृ०सू० ४.२.५, ४.१२; या०ध०शा० १.२४२.२५१ तुल०- क० प्र० १.४.७) शा०गृ०सू० ४.२.५ पर रामचन्द्र की पद्धति,
अदोगोत्रस्यास्मत्पितुर् अमुष्यास्मिन् छ्राद्धे यद् दत्तं तद् अक्षय्यम् अस्तु। महाभारत १३.२३.३६ में अक्षय्यम् वैश्य के लिये कथन है।
अक्षय्यः पद्यक्ष्मिश् च। जै०ब्रा० २.७३² ’तृतीयांश पन्थानस्‘ का भाग
अक्षय्यम् उत्तिष्ठ। मा०श्रौ०सू० ११.९.२
अक्षय्यात् स्यन्दते यथा। तै०आ० १.२.१²
अक्षय्योऽसि तै०ब्रा० ३.११.१.१
अक्षरपंक्तिश् छन्दः वा०सं० १५.४; तै०सं० ४.३.१२.३; मै०सं० २.८.७, १११.१५; का०सं० १७.६; श०ब्रा० ८.५.२.४।
अक्षरं परमं प्रभुम्। तै०आ० १०.११.१४; महा० नारा० उप० ११.१४
अक्षरं ब्रह्म संमितम्। तै०आ० १०.२६.१²; तै०आ० ३०.३४²; म० ना० उप० १५.१² तुल०- अक्षरे आदि।
अक्षराजाय कितवम्। वा० स० ३०.१८; तै०ब्रा० ३.४.१.१६।
अक्षराद् दीप्तिर् उच्यते। तै०आ० १.८.३² तुल०- अगला।
अक्षरेण प्रति मिम एताम्। ऋ०वे० १०.१३.३³ तुल०- अगला।
अक्षरेण प्रति मिमीते अर्कम्। अ०वे० १८.३.४०³ तुल०- पूर्व का।
अक्षरेण मिमते सप्त वाणीः। ऋ०वे० १.१६४.२४४; अ०वे० ९.१०.२४।
अक्षरे ब्रह्मशंमिते। म० गृ० १.२.२² तुल०- अक्षरं ब्रह्म।
अक्ष वीडो वीडित वीडयस्व। ऋ०वे० ३.५३.१९³
अक्षस्याहम् एकपरस्य हेतुर्। ऋ०वे० १०.३४.२³
अक्षाः फलवतीं द्युवम्। अ०वे० ७.५०.९¹
अक्षाणां वग्नुम् अवजिघ्रम् आपः। मै०सं० १४.१७², २४५.११ तुल०- अगले दो-अनिश्चित पाठ हैं।
अक्षाणां वग्नुम् उपजिघनमानः। तै०ब्रा० ३.७.१२.३², तै०आ० २.४.१² तुल०- पिछला तथा अगला।
अक्षाणां गणम् उपलिप्समानाः। अ०वे० ६.११८.१² तुल०- पूर्व के दो।
अक्षानहो नह्यतनोत सोम्याः। ऋ०वे० १०.६३.७¹; ऐ०ब्रा० ७.९.६।
अक्षान् इव श्वघ्नी नि मिनोति तानि। अ०वे० ४.१६.५४ तुल०- कृतम् इव श्वघ्नी और कृतं यच् छ्वघ्नी।
अक्षान् यद् बभ्रून् आलेभे। अ०वे० ७.१०९.७³
अक्षास् इद् अङ्कुशिनो नितोदिनः। ऋ०वे० १०.३४.७¹
अक्षासो अस्य वि तिरन्ति कामम्। ऋ०वे० १०.३४.६³
अक्षितम् अक्षित्यै जुहोमि स्वाहा। आप०श्रौ०सू० ६.१४.५
अक्षितम् असि मा पितृणाम् (आ०म०पा०। मैषाम्; हिरण्य० गृ०सू०बौ०ध०सू० भी, पितामहानाम्, प्रपितामहानाम्) क्षेष्ठा अमुत्रामुष्मिंल् लोके।
आ०म०पा० २.२०.१ (आप०गृ०सू० ८.२१.८); हि०गृ०सू० २.११.४; बौ०ध०सू० २.८.१४.१२ तुल०- इसके तथा अगले तीन के लिये,
अक्षतम् अस्य अक्षितिर् असि और अक्षितोऽसि।
अक्षितम् असि मा मे क्षेष्ठाः। तै०सं० १.६.५.१ तुल०- पूर्व के नीचे।
अक्षितम् असि मैषाम् इत्यादि। तुल०- अक्षितम् असि मा पितॄणां इत्यादि।
अक्षितम् अस्य अक्षितं मे भूयाः। मै०सं० १.४.२, ४८.१०, १.४.७, ५४.१२ तुल०- पूर्व के नीचे, परन्तु दो।
अक्षिताम् उप जीवति। अ०वे० १८.४.३२४
अक्षिताय स्वाहा। कौ०सू० १२२.२
अक्षितास् त उपसदः। अ०वे० ६.१४२.३¹ प्रतीकः अक्षितास् ते। कौ०सू० १९.२७
अक्षिताः सन्तु राशयः। अ०वे० ६.१४२.३²
अक्षितिम् भूयसीम्। अ०वे० १८.४.२७ एक प्रतीक देखा जा सकता है- अनुक्रमणी याजुषी गायत्री के रूप में एक अनुच्छेद बनाती है। अर्थात्-
एक मन्त्र छः भागों का है।
अक्षितिर् असि मा मे क्षेष्ठा अमुत्रामुष्मिंल् लोक इह च (आप०श्रौ०सू० क्षेष्ठा अस्मिंश् च लोकेऽमुष्मिंश् च) वा०सं० का० २.३.८; आप०श्रौ०सू०
१.१३.४; शा०श्रौ०सू० ४.९.४, ११.३, का०श्रौ०सू० ३.४.३०। प्रतीकः अक्षितिर् असि मा मे क्षेष्ठाः। का०सं० ५.५; आप०श्रौ०सू० १.११.६
तुल०- अक्षतम् अस्य, अक्षितम् असि इत्यादि तथा अक्षितोऽसि इत्यादि।
अक्षितिर् नाम ते असौ। तै०आर० ६.७.२³
अक्षितिश् चाक्षितिश् च या। अ०वे० ११.७.२५², ८.४² २६²।
अक्षितिश् च मे कूयवाश् च मे। तै०सं० ४.७.४.२ तुल०- कुयवं।
अक्षितोतिः सनेद् इमम्। ऋ०वे० १.५.९¹; अ०वे० २०.६९.७¹
अक्षितो नामासि। का०सं० ५.५, ८.१३
अक्षितोऽसि तै०ब्रा० ३.११.१.१
अक्षितोऽस्य् अक्षित्यै त्वा। का०सं० ५.५, ८.१; ला०सू० ४.११.२१ इस और अगले के लिए तुल०- अक्षतम् अस्य्, अक्षितम् असि इत्यादि तथा अक्षतिर् असि इत्यादि।
अक्षितोऽस्य अक्षित्यै त्वा मा मे क्षेष्ठा अमुत्रामुष्मिंल् लोके (जै०ब्रा०। वै०सू० । मा०श्रौ०सू०। लोक इह च) तै०सं० १.६.३.३, ७.३.४; गौ०ब्रा० २.१.७; वै०सू० ३.२०; मा०श्रौ०सू० १.४.२.१२.तुल०- पूर्व।
अक्षिदुःखोत्थिस्यैव तै०आ० १.४.१¹
अक्षितेपं दुःष्वपन्यम्। कौ०सू० ५८.१¹
अक्षी इव चक्षुषा यातम् अर्वाक्। ऋ०वे० २.३९.५²
अक्षीभ्यां स्वाहा। तै०सं० ७.३.१६.१.तुल०- चक्षुभ्यां स्वाहा।
अक्षीभ्यां ते नासिकाभ्याम्। ऋ०वे० १०.१६३.१¹; अ०वे० २.३३.१¹, २०.९६.१७¹; शा०श्रौ०सू० १६.१३.४; शा०गृ०सू० १.२१.३; आ०म०पा० १.१७.१¹
(आप०गृ०सू० ३.९.१०) प्रतीकः अक्षीभ्यां ते। वै०सू० ३८.१; कौ०सू० २७.२७; ऋ० वि० ४.१९.३; बृ०दे० ८.६६ तुल०- चक्षुर्भ्यां श्रौत्राभ्याम्। अक्षीयमाणा स्वधया मदन्ति। ऋ०वे० १.१५४.४²
अक्षुच् च मेऽन्नं च मे। मै०सं० २.११.४; १४२.२ तुल०- अन्नं च मे।
अक्षुच् चान्नां च। मै०सं० ३.४.१, ४५.५ तुल०- अन्नं चाक्षुश।
अक्षुध्या अत्रस्या स्त। अ०वे० ७.६०.४³
अक्षुम् ओपशम् विततम्। अ०वे० ९.३.८¹
अक्षेत्रावित् क्षेत्राविदं ह्य अप्रात्। ऋ०वे० १०.३२.७¹
अक्षेत्रविद् यथा मुग्धः। ऋ०वे० ५.४०.५³
अक्षेषु कृत्याम् यां चक्रुः। अ०वे० ५.३१.६²
अक्षैर् बध्यासम् अप्रति। अ०वे० ७.५०.१.४
अक्षैर् मा दीव्याः कृषिम् इत् कृषस्व। ऋ०वे० १०.३४.१३¹ तुल०- बृ०दे० १.५२।
अक्षोदयक् छवसा क्षाम बुध्नम्। ऋ०वे० ४.१९.४; तै०ब्रा० २.४.५.२¹
अक्षो न चक्र्योः शूर बृहन्। ऋ०वे० ६.२४.३¹
अक्षो वश् चक्रा समया वि वावत्रे। ऋ०वे० १.१६६.९४
अक्षोस् तन्वो रपः। अ०वे० ५.४.१०²। उपलब्ध संस्करण पाठ ’अक्ष्योस्‘ इत्यादि है।
अक्ष्ण्योः क्षिपणेर् इव। तै०आर० १.४.२४
अक्ष्णश् चिद् गातुवित्तरा। ऋ०वे० ८.२५.९¹
अक्ष्णोशः तुल०- अक्ष्योस्।
अक्ष्यामयम् उदुम्बरात्। गो० गृ० सू० ४.७.२३४
अक्ष्याव् अपि व्ययामसि। अ०वे० १.२७.१४
अक्ष्योश् (मा०श्रौ०सू० अक्ष्णोश्) चक्षुः। तै०सं० ५.५.९.२; तै०आ० आ० १०.७२; मै०सं० ५.२.१५.२०; पार० गृ० सू० १.३.२५ तुल०- चक्षुर्
अक्ष्णोः।
अक्ष्योस् तन्वो रपः। अ०वे० ५.४.१०² तुल०- अक्षोस् आदि।
अक्ष्यौ च ते मुखम् च ते। अ०वे० ४.३.३¹
अक्ष्यो नि विध्या ह्य्दयम् नि विध्या। अ०वे० ५.२९.४¹। प्रतीकः अक्ष्यौ नि विध्या। कौ०सू० २५.२४।
अक्ष्यौ नौ मधुसंकाशे। अ०वे० ७.३६.१¹ प्रतीकः अक्ष्यौ नौ। कौ०सू० ७९.२।
अक्ष्यौ वृकस्य निर् जाहि। अ०वे० १९.५०.१³
अक्ष्यौ वृषण्यन्त्याः केशाः। अ०वे० ६.९.१³
अखिद्राः प्रजा अभिविपश्य। का०सं० ३९.३ तुल०- अघोरः इत्यादि और अछिन्नपत्राः इत्यादि।
अख्खलीकृत्या पितरं न पुत्रः। ऋ०वे० ७.१०३.३³
अख्यद् देवो रोचमाना महोभिः। ऋ०वे० ४.१४.१²
अगच्छतम् कृपमाणम् परावति। ऋ०वे० १.११९.८¹
अगच्छत सवितुर् दाशुषो गृहम्। ऋ०वे० १.११०.२४
अगच्छद् उ विप्रतम् सखीयन्। ऋ०वे० ३.३१.७¹
अगच्छो रोचनं दिवः। ऋ०वे० ८.९८.३², १०.१७०.४²; अ०वे० २०.६२.७²; सा० वे २.३७७²
अगदं जानुभ्याम्। तै०सं० ५.७.१३.१; का०सं० १३.३
अगन् तै०सं० २.६.५.६; श०ब्रा० १.८.३.२०, १९.२.१८, २.५.२.४४, ६.१.४७; का०श्रौ०सू० ३.६.१६; आप०श्रौ०सू० ३.७.९; मा०श्रौ०सू० १.३.४.२४।
अगन् देवान्। आप०श्रौ०सू० १३.१५.८
अगन् देवान् यज्ञः। तै०सं० ३.५.६.३
अगन्न् अग्निः। तै०सं० २.६.५.६
अगन्न् अग्निर् यथालोकम्। आप०श्रौ०सू० ५.२७.१¹
अगन्न् अजिं यथा हितम्। ऋ०वे० ९.३२.५³।
अगन्न् इन्द्रं महते सौभगाय। ऋ०वे० ९.९७.५४
अगन्न् इन्द्र श्रवो बृहत्। ऋ०वे० ३.३७.१०¹; अ०वे० २०.२०.३¹; ५७.६¹
अगन् प्राणः स्वर्गं लोकं जिते जयाम्यभयां मेऽलोकताया अपुत्रताया अपशुतायाः शा०श्रौ०सू० २.९.७ तुल०- आगन्न अपान।
अगन्मा ज्योतिर् अमृता अभूम। वा०सं० ८.५२²; श०ब्रा० ४.६.९.१२ तुल०- अगला; अमृता अभूम भी; और सामान्य रूप में। ऋ०वे० ८.४८.३;
तै०सं० ३.२.५.४
अगन्मा ज्योतिर् अविदाम् देवान्। ऋ०वे० ८.४८.३², का०श्रौ०सू० १०.९.७²; मा०श्रौ०सू० २.५.४.४०²; शि० उप० ३² देखें- अद्रेमा ज्योतिर्;
तुल०- पूर्व का तथा अविदाम आदि।
अगन्मा ज्योतिरुत्तमम् (तै०ब्रा० २.४.४.९४ मूलपाठ में और एक बार टीका में, उत्तरम्। ऋ०वे० १.५०.१०४; अ०वे० ७.५३.७४, १८.३.६४⁵; वा०सं०
२०.२१४, २७.१०४, ३५.१४४, ३८.२४४; तै०सं० ४.१.७.४४, ५.१.८.६; मै०सं० २.१२.५४, १४९.१३, ४.९.२७², १४०.६; का०सं० १८.१६४, ३८.५४; तै०ब्रा० २.४.४.९४, ६.६.४४; श०ब्रा० १२.९.२.८; १४.३.१.२८; जै०ब्रा० २.६८ (६७४); तै०आ० ६.३.२४; ला०श्रौ०सू० २.१२.१०⁵; श० उप० ३.१७.७⁵
अगन्म तमसस् पारम् अस्य (का०सं० अस्य छो़डता है) वा०सं० १२.७३²; का०सं० १६.१२², श०ब्रा० ७.२.२.२१ तुल०- अतारिषम्।
अगन्म विभरतो नमः। ऋ०वे० ९.६७.२९³, १०.६०.१³; अ०वे० ७.३२.१³
अगन्म महा (का०सं० महो) नमसा यविष्ठाम्। ऋ०वे० ७.१२.१¹; सा०वे० २.६५४¹; मै० स० २.१३.५¹, १५४.१; का०सं० ३९.१३¹; अ० ब्रा०
५.२०.६; कौ०ब्रा० २६.१४; तै०ब्रा० ३.११.६.२¹; पञ्च०ब्रा० १५.२.१; आप०श्रौ०सू० १६.३५.५¹। प्रतीकः अगन्म महा। आप०श्रौ०सू० ४.१५.७, ८.११.१; शा०श्रौ०सू० ६.४.५, १०.११.२, १४.५६.१
अगन्म यत्र प्रतिरन्त आयुः (आ०गृ०सू०- प्रतरं न आयुः)। ऋ०वे० १.११३.१६४, ८.४८.११४; अ०वे० १४.२.३६४; म०गृ०सू० २.७.५४।
अगन्म वज्रिन्न आशसः। ऋ०वे० ८.९२.१३³
अगन्म विश्ववेदसम्। आप०श्रौ०सू० २.५.१२¹ तुल०- आगन्म इत्यादि।
अगन्म वृत्रहन्तमम्। सा०वे० १.८९¹ तुल०- अगन्म इत्यादि।
अगन्म शर्म ते वयम्। ऋ०वे० ६.१६.३८४; सा०वे० २.१०५६४; मै० स० ४.११.२४, १६३.८; का०सं० ४०.१४४; तै०ब्रा० २.४.४.६²
अगन्म स्वः। वा०सं० २.२५; मै०सं० १.४.२, ४८.१७, १.४.७, ५२.२; का०सं० ५.५, ३२.५; श०ब्रा० १.९.३.१४; शा०श्रौ०सू० ४.१२.७; वै०सू०
२४.५; का०श्रौ०सू० ३.८.१५ तुल०- अगला।
अगन्म स्वः स्वर (तै० स०। आप०श्रौ०सू० सुवः सुवर्) अगन्म। अ०वे० १६.९.३; तै०सं० १.६.६.१, ७.६.१; आप०श्रौ०सू० ४.१४.११। प्रतीकः
अगन्म स्वः। कौ०सू० ६.१६ तुल०- पूर्व।
अगन्महि मनसा सं शिवेन। अ०वे० ६.५३.३²; वा०सं० २.२४², ८.१४²; तै०सं० १.४.४४.१²; मै०सं० १.३.३८², ४४.८, ४.१४.१७², २४७.४; का०सं०
४.१२²; पञ्च०ब्रा० १.३.९²; श०ब्रा० १.९.३.६², ४.४.३.१४²; ४.८²; शा०श्रौ०सू० ४.११.६²; तै०आ० २.४.१²
अगन् स देवः परमं सधस्थम्। अ०वे० १४.२.३६³
अगव्यूति क्षेत्रम् आगन्म देवाः। ऋ०वे० ६.४७.२०¹ तुल०- ब्र० दे० ५.१११।
अगस्त्यः खनमानः खनित्रैः। ऋ०वे० १.१७९.६¹
अगस्त्यस्य त्र्यायुषम् शा०श्रौ०सू० १.२८.९³; सा० मन्त्र० ब्रा० १.६.८³, म० गृ० १.१.२४³
अगस्त्यस्य नद्भ्यः। ऋ०वे० १०.६०.६¹ तुल०- बृ०दे० ७.९७।
अगस्त्यस्य ब्रह्मणा। अ०वे० २.३२.३³; ५.२३.१०³
अगस्ते नासत्या मदन्ता। ऋ०वे० १.१८४.५४
अगस्ते ब्रह्मणा वावृधाना। ऋ०वे० १.११७.११³
अगस्त्यो नराम् नृषु प्रशस्तः। ऋ०वे० १.१८०.८³
अगस्त्यो यत् त्वा विश आजभार। ऋ०वे० ७.३३.१०४
अगा३न् अग्नीत्। तै०सं० २.६.५.६; का०सं० २५.५; श०ब्रा० १.८.३.२०, ९.२.१८, २.५.२.४४, ६.१.४७; का०श्रौ०सू० ३.६.१६; आप०श्रौ०सू० ३.७.९;
मै० श० १.३.४.२४ (पाठ भेद.अगाद्।
अगूहत् तमो व्य् अचक्षयत् स्वः। ऋ०वे० २.२४.३४
अगृभीत् वा०सं० ३०.२३.४६ देखें- अग्रभीत्।
अगृभीताः पशवः सन्तु सर्वे। तै०ब्रा० २.५.३.३४; आप०श्रौ०सू० २.१०.१८; आप०श्रौ०सू० ७.१६.७४
अगृभीषात वा०सं० २१.६० देखें- अग्रभीषत।
अगृहीतेभ्यः स्वाहा। तै०सं० ७.३.१९.१, २०.१; का०सं० ३.९.१०
अगोतां नाष्ट्रां पाप्मानम्। का०सं० ३८.१३³; आप०श्रौ०सू० १६.१६.१³
अगोतम् अनपत्यताम्। अ०वे० ४.१७.६²। किसी हस्तलिखित के साथ शास्त्र अनपद्येताम्।
अगोर् अरिर् आ चिकेत। ऋ०वे० ८.२.१४² देखें- नागो।
अगोरुधाय गविषे। ऋ०वे० ८.२४.२०¹; अ०वे० २०.६५.२¹; आप०गृ०सू० १.१.४¹
अगोह्यं यचछ्रवयन्त ऐतन। ऋ०वे० १.११०.३²
अगोह्य क इदं नो अबूबुधत्। ऋ०वे० १.१६१.१३²
अगोह्यस्य यद् असस्तना गृहे। ऋ०वे० १.१६१.११³; नि० ११.१६।
अग्धाद् एकोऽहुताद् एकः समसनाद् एकः। तै०सं० ३.३.८.२² देखें- अध्वाद् एको।
अग्न आगच्छ रोहितव आगच्छ भरद्वाजस्याज सहसः सूनो वारावस्कन्दिन्न उषसो जार। ला०श्रौ०सू० १.४.४ देखें- इन्द्रंगच्छ।
अग्न आगच्छ रोहिताभ्यां वृहद्भानो धूमकेतो जातवेदो विचर्षण आङ्गिर च ब्राह्मणाङ्गिरस ब्रुवाण। ला०श्रौ०सू० १.४.२।
अग्न आज्यस्य व्यन्तु वोझक् (श०ब्रा० वौषल) श०ब्रा० २.२.३.१९ तुल०- अग्निनाज्यस्य अग्निम् आज्यस्य तथा अग्निर् आज्यस्य।
अग्न आज्येन वर्धयन्। अ०वे० १९.२७.५²
अग्न (मै०सं० अग्ना। आ याहि वीतये। ऋ०वे० ६.१६.१०¹; सा०वे० १.१¹, २.१०¹; वा०सं० ११.४६; तै०सं० २.५.७, ३.४, ८.१.२, ४.१.४.३³,
५.१.५.८ (इत्यादि); ५.६.१; मै०सं० २.७.४³, ७९.८, ३.१.६, ८.१, ४.१०.२¹, १४५.१; का०सं० १६.४³, १९.५, २०.१४¹, २६.१; ऐ०ब्रा० ७.६.२; कौ०ब्रा० १.४; गो०ब्रा० १.१.२९¹; पञ्च०ब्रा० ११.२.३; श०ब्रा० १.४.१.७, ८.२२, ३.३, ६.४.४.९; तै०ब्रा० ३.५.२.१¹; आ०श्रौ० १.२.७, ३.१३.१२; श०श्रौ०सू० १.४.८, ३.५.२; ला०श्रौ०सू० (टीका) ४.५.१९, ६.१४; का०सं० २५.११.३३¹; आप०श्रौ०सू० १७.७.४, १०.७; मा०श्रौ०सू० ६.१.१; सा०वि०ब्रा० २.६.९,१०, ३.७.२। प्रतीकः अग्न आ याहि। आप०श्रौ०सू० ४.१३.७; का०श्रौ०सू० १६.३.११; कर्मप्रदीप ३.१.१६
अग्न आ याह्य अग्निभिः। ऋ०वे० ८.६०.१¹; अ०वे० २०.१०३.२¹; सा०वे० २.९०२¹; का०सं० ३९.१५¹; शा०श्रौ०सू० १४.५३.५; वै०सू० ३९.८। प्रतीकः अग्न आ याहि आप०श्रौ०सू० ४.१३.७; कर्मप्रदीय ३.१.१६
अग्न आयुःकारायुष्मांस् त्वम् तेजस्वान् देवेष्व् एधि। मै०सं० ४.७.३, ९६.१० प्रतीकः अग्न आयुःकार। मा०श्रौ०सू० ७.२.२ तुल०- अग्ने तेजस्विन्।
अग्न (मै०सं० अग्ना) आयूंषि पवसे। ऋ०वे० ९.६६.१९¹; सा०वे० २.८१४¹, ८६८¹; आ० सं० ५.१¹; वा०सं० १९.३८¹, ३५.१६¹; वा०सं० का०
८.१२.१¹, २९.५.१¹; तै०सं० १.३.१४.७¹, ४.२९.१¹, ५.५.२¹, ६.६.२¹; मै०सं० १.३.३१¹, ४१.१; १.५.१¹, ६६.८; १.६.१: ८६.११; १.७.४, ११३.२; ३.११.१०, १५५.१०, ४.१०.१, १४३.८, ४.१०.२, १४५.७, ४.१२.४, १८८.७; का०सं० ४.११¹, ७.१६, ९.२, ११.१३, ३४.२, ३८.२; कौ०ब्रा० १.४; पञ्च०ब्रा० ६.१०.१, ९.८.१२; श०ब्रा० २.२.३.२२¹, १३.८.४.८; तै०ब्रा० १.४.६.७, २.६.३.४; तै०आर० २.५.१¹; आप०श्रौ०सू० २.१.२०; ३.२९; ८.१२; का०श्रौ०सू० २५.१३.३५; आप०श्रौ०सू० ४.१६.२, ५.१७.२, २८.१०, ६.१६.८, १९.१, २२.१, १२.१.२, १४.२२.८, २२.२७.५; मा०श्रौ०सू० १.५.३.१७, ३.८.४, ५.१.२.१, ७.२.२, ९.२.५; आप०गृ०सू० १.४.४; म० ज० २.१७.७। प्रतीकः अग्न आयूंषि। का० स० १९.१४, शा०श्रौ०सू० २.२.५, ५.१४; ला०श्रौ०सू० १.५.११; का०श्रौ०सू० २१.४.२६; आप०श्रौ०सू० १२.१५.१०; मा०श्रौ०सू० ५.२.२.१४; शा०गृ०सू० १.२७.८ देखें- बृ०दे० ६.१३१।
अग्न आवसथ्य परिषद्य जुषस्व स्वाहा। मा०श्रौ०सू० ८.५ देखें- अग्ने परिषद्य के नीचे।
अग्न अवह। आप०श्रौ०सू० १.३.७.अग्निम् का विकार (आ वह) आप०श्रौ०सू० १.३.८ देखें- अग्निम् अग्न आ वह।
अग्न इडा नम इडा नम ऋषिभ्योः मन्त्रकृद्भयो मन्त्र पतिभ्यो नमो वो अस्तु देवेभ्यः। आप०श्रौ०सू० ८.१४.१८; ऐ०आ० (प्रस्तावना।
अग्न इडा सम् इध्यासे। ऋ०वे० ३.२४.२¹। प्रतीकःअग्न इडा। आप०श्रौ०सू० ४.१३.७।
अग्न इत्त्थेतरा गिरः। ऋ०वे० ६.१६.१६²; सा०वे० १.७², २.५५², वा०सं० २६.१३²; मै०सं० ४.१२.१², १७७.२; का०सं० २.१४²; ऐ०ब्रा० ३.४९.२;
श०ब्रा० २.२.३.२३²।
अग्न इनोषि मर्तात्। ऋ०वे० ४.१०.७³
अग्न इन्द्र वरुण मित्र देवाः। ऋ०वे० ५.४६.२¹ वा०सं० ३३.४८¹।
अग्न इन्द्रश् च दाशुषे (तै०ब्रा० मेदिना) अ०वे० ७.११०.१¹; तै०ब्रा० २.४.५.७¹। प्रतीकः अग्न इन्द्रश च। कौ०सू० ५९.२०; अग्न इन्द्रः। वै०सू०
८.६; कौ०सू० १५.११ देखें- अगला।
अग्न (मै०सं० अग्ना) इन्द्रश्च दाशुषो दुरोणे। ऋ०वे० ३.२५.४¹; मै०सं० ४.१२.६¹, १९४.१३; ऐ०ब्रा० २.३७.१२; कौ०ब्रा० १४.२; आप०श्रौ०सू०
५.९.२६। प्रतीकः अग्न इन्द्रश्च दाशुषः। मै०सं० ५.२.७.४; अग्न इन्द्रश् च। शा०श्रौ०सू० ७.९.८; बृ०दे० ४.१०३ तुल०- पूर्व।
अग्न इन्द्रश् च मेदिना। देखें- (अग्न इन्द्रश् च दाशुषे।
अग्न इन्द्रेण वायुना। ऋ०वे० १.१४.१०²; वा०सं० ३३.१०², ऐ०ब्रा० ३.४.१२²
अग्न इषम् ऊर्जं यजमानाय धेहि। का०सं० ३८.१२². देखें- इषम् ऊर्जम् इत्यादि।
अग्न उदधे या त इषुर् युवा नाम् तया नो मृड, तस्यास् ते नमस्, तस्यास् ते उपजीवन्तो भूयास्म। तै०सं० ५.५.९.१ प्रतीकः अग्न उदधे या त इषुर्
युवा नाम्। आप०श्रौ०सू० १७.२०.१४ देखें- या ता इषुर् युवा इत्यादि।
अग्न उन् मादया त्वम्। अ०वे० ६.१३०.४³
अग्न एतं ते ब्रह्मचारिणम् परिददामि। शा०गृ०सू० २.३.१
अग्न एषु क्षयेष्व आ। ऋ०वे० ५.२३.४³
अग्न ओजष्ठिम् आ भर। ऋ०वे० ५.१०.१¹; सा०वे० १.८१¹; कौ०ब्रा० २१.३, २४.५। प्रतीकः अग्न ओजष्ठिम्। शा०श्रौ०सू० ११.८.१, ११.७
अग्नय आदित्यम् गृह्णाम्य अह्ने रात्रिम्। आप०श्रौ०सू० ६.५.६।
अग्न्य आ वृश्चतेऽददत्। अ०वे० १२.४.३४४
अग्नय इन्दुमतेऽनु ब्रूहि। श०ब्रा० २.२.३.२३।
अग्नय उपोह्वयध्वम्। वै०सू० २१.१७ तुल०- अग्निर् मे होता समोपह्वयताम् तथा अग्ने गृहपत उप।
अग्नयः तै०आर० १०.६२.१; मा० ना० उप० २१.२
अग्नयः सगरा स्थ सगरेण नाम्ना रौद्रेणानीकेन पात माग्नयः पिपृत माग्नयो गोपायत मा नमो वोऽस्तु मा मा हिंसिष्ट। वै०सू० १८.८। प्रतीकः
अग्नयः सगरास्थ। वै०सू० १८.१३ देखें- अगले दो।
अग्नयः सगराः सगरा अग्नयः सगराःस्थ सगरेणनाम्ना पात माग्न्यः पिपृत माग्नयो नमो वो अस्तु मा मा हिंसिष्ट। आप०श्रौ०सू० ५.३.१५ देखें-
पूर्व का तथा अगला।
अग्नयः सगराः सगरा स्थ सगरेण नाम्ना रौद्रेणानीकेन पात माग्नयः पिपृत माग्नयो गोपायत मा नमो वोऽस्तु मा मा हिंसिष्ट। वा०सं० ५.३४;
(गोपायत मा छो़डते हुए। वा०सं० का० ५.८.५, (माग्नयो गोपायत लेखन छो़डते हुए और लेखस्तुऽस्तु के लिये। शा०श्रौ०सू० ६.१३.१। प्रतीकः अग्नयः सगराः। का०श्रौ०सू० ९.८.२४ देखें- पूर्व के दो।
अग्नया एकाक्षराय (अतः प़ढें) छन्दसे स्वाहा। मै०सं० १.११.१०, १७३.२; मा०श्रौ०सू० ७.१.२
अग्नये (पाठ भेद अग्ने) मा०श्रौ०सू० १.२.१.३०
अग्नये अंसलम्। तै०ब्रा० ३.४.१.१७. देखें- अग्नये पीवनम्।
अग्नये ऽअंहोमुचेऽष्टाकपालः (मै०सं० ऽअंहोमुचे पुरोडाशम् अष्टाकपलं निर्वपति) तै०सं० ७.५.२१.१, २२.१; मै०सं० ३.१५.११, १८१.१; का०सं०
५.१८.१९; आप०श्रौ०सू० २०.२३.२ देखें- मा०श्रौ०सू० ९.२.५।
अग्नये कर्मकृते स्वाहा। तै०आर० ६.२.१।
अग्नये कव्यवाहनाय मन्थः। का०सं० ९.६।
अग्नये कव्यवाहनाय स्वधा नमः। अ०वे० १८.४.७१; तै०ब्रा० १.३.१०.३; आप०श्रौ०सू० २.६.१२; आप०श्रौ०सू० १.८.४; मा०श्रौ०सू० १.१.२.१८,
११.९.१; मै०ज० २.९.१३; विष्णु० स्मृ० २१.७। प्रतीकः अग्नये कव्यवाहनाय। वै०सू० ९.८; कौ०सू० ८८.२
अग्नये कव्यवाहनाय स्वधा स्वाहा। आ०म०पा० २.१९.१३ (आप०गृ०सू० ८.२१.४); आ०म०पा० २.२१.९ (आप०गृ०सू० ८.२२.७।
अग्नये कव्यवाहनाय स्वाहा। वा०सं० २.२९; श०ब्रा० २.४.२.१३; शा०श्रौ०सू० ४.४.१ औ०ध०शा० ५.४३। प्रतीकः अग्नये। का०श्रौ०सू० ४.१.७ देखें- स्वाहा ग्नये कव्यवाहनाय।
अग्नये कव्यवाहनाय स्विष्टकृते स्वधा नमः। हि०गृ०सू० २.११.३, १४.६, १५.१०; बौ०ध०सू० २.८.१४.७।
अग्नये कव्यवाहनायानु ब्रूहि। श०ब्रा० २.६.१.३०।
अग्नये काण्डर्षये स्वाहा। हिर०गृ०सू० २.१८.३।
अग्नये कामाय स्वाहा। तै०ब्रा० ३.१२.२.२-८ देखें- कामाय स्वाहा और अग्नीषोमाभ्यां कामाय।
अग्नये कुटारून् आलभते। वा०सं० २४.२३; मै०सं० ३.१४.४: १७३.५
अग्नये क्षामवते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.६.४
अग्नये गायत्राय त्रिवृते राथंतरायाष्टकपालः (तै०सं०, का०सं० । राथंतराय वासन्तायाष्टाकपालः; मै०सं० राथतंराय वासन्तिकाय पुरोडाशम्
अष्टाकपालं निर्वपति) वा०सं० २९.६०; तै०सं० ७.५.१४.१; मै०सं० ३.१५.१०, १८०.७; का०सं० ५.१०। प्रतीकः अग्नये गायत्राय आप०श्रौ०सू० २०.९.२। अग्नये गृहपतये पारुष्णान्। वा०सं० २४.२४; मै०सं० ३.१४.५: १७३.८।
अग्नये गृहपतये रयिपतये पुष्टिपतये कामायान्नाद्याय स्वाहा। आप०श्रौ०सू० ६.१३.२। प्रतीकः अग्नये गृहपतये। आप०श्रौ०सू० १३.२४.८
अग्नये गृहपतये रयिमते पुष्टिपतये स्वाहा। वा०सं० ३.२.५; वैता० सू० ७.१७.का०सं० ४.१४.२३ देखें- अग्नये रयिमते।
अग्नये गृहपतये स्वाहा। वा०सं० १०.२३; तै०सं० १.८.१५.२, १६.२; मै०सं० २.६.१३, ७२.८, ४.४.७, ५८.२; का०सं० १५.८ (इत्यादि); श०ब्रा०
५.४.३.१५; तै०ब्रा० १.७.१०.६; आप०श्रौ०सू० २.४.८; शा०श्रौ०सू० २.१०.१; आप०श्रौ०सू० १८.१७.१४, २०.४; मै०सं० ९.१.५। प्रतीकः अग्नये गृहपतये। का०श्रौ०सू० १५.६.२३।
अग्नये ऽअग्निवते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.६.१
अग्नये घृतं भव। मै०सं० १.१.११, ७.६, ४०१-१३, १७.७।
अग्नये च त्वा पृथिव्यैः चोन्नयामि। आप०श्रौ०सू० ६.८.१
अग्नये च प्रजापतये च रात्रौ। कौ०सू० ७३.२¹।
अग्नये जनविदे स्वाहा। कौ०सू० ७८.१०; आ० सू० पा० १.४.३ (आप०गृ०सू० २.५.२); म० गृ० सू० १.१०.८ देखें- अग्निर् जनविन्।
अग्नये जातवेदसे। ऋ०वे० ५.५.१³; वा०सं० ३.२³
अग्नये जाताय। मै०सं० १.७.१.४४ देखें- अगला और जातायानुब्रूहि।
अग्नये जातायानुब्रूहि। मै०सं० ५.१.३.२ देखें- पूर्व।
अग्नये ज्योतिष्मते स्वाहा। आप०श्रौ०सू० ९.९.१४।
अग्नये तन्तुमते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.९.६; शा०गृ०सू० ५.४.२
अग्नये तपस्वते जनद्वते पावकवते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.८.४; आप०श्रौ०सू० ९.९.१४
अग्नये त्वा। तै०सं० १.१.८.१; तै०ब्रा० ३.२.८.३; मै०सं० १.२.३.१८ देखें- इदम् अग्नेः।
अग्नये त्वा गायत्रछन्दसं गृह्णामि। वा०सं० ८.४७; वा०सं० का० ८.२२.१; श०ब्रा० ११.५.९.७। प्रतीकः अग्नये त्वा गायत्रछन्दसम्। का०श्रौ०सू०
१२.५.१४
अग्नये त्वा जुष्टं प्रोक्षामि। वा०सं० १.१३, २.१; का०सं० १.११, ३१.१०; श०ब्रा० १.१.३.११, ३.३.१; कौ०सू० २.१५। प्रतीकः अग्नये त्वा।
का०श्रौ०सू० २.३.३७
अग्नये त्वा तेजस्वते। तै०सं० १.४.२९.१ (इत्यादि), का०सं० ४.११ (इत्यादि) देखें- अग्नये त्वायुष्मते।
अग्नये त्वा परि ददामि (आ०म०पा० ददाम्य असौ) कौ०सू० ५६.१३; आ०म०पा० २.३.१३ (आप०गृ०सू० ४.१०.१२।
अग्नये त्वा पवमानाय। आप०श्रौ०सू० १७.९.८ तुल०- अग्नये।
अग्नये त्वा पावकाय। आप०श्रौ०सू० १७.९.८ तुल०- अग्नये पां।
अग्नये त्वा प्रवृहामि गायत्रेण छन्दसा। मै०सं० १.३.३६, ४२.१०, ४.७.७, १०२.६; का०सं० ३०.६.७ प्रतीकः अग्नये त्वा प्रावृहामि। मै०सं० ७.१.१।
अग्नये त्वा बृहतेनाकाय। मै०सं० १.१.३, २.९ देखें- अग्नये बृहते।
अग्नये त्वा मह्यम् वरुणो ददातु (मै०सं० ददाति), सोऽमृतत्वम् अशीय (वा०सं० का० अश्यात्) आयुर (मै०सं० मयो) दात्र एधि (मै०सं०
भूयात्) मयो मह्यं प्रतिगृहीत्रे (शा०श्रौ०सू० प्रतिगृह्णते) वा०सं० ७.४७; वा०सं० का० ९.२.७.८; मै०सं० १.९.४, १३४,३; श०ब्रा० ४.३.४.२८; शा०श्रौ०सू० ७.१८.१। प्रतीकः अग्नये त्वा। का०श्रौ०सू० १०.२.२८ मै०सं० ५.२.१४.९, ११.१.१ देखें- राजा त्वा वरुणो और वरुणस् त्वा नयतु।
अग्नये त्वायुष्मते। मै०सं० १.३.३१, ४१.३ (इत्यादि) देखें- अग्नयेत्वा तेजस्वते।
अग्नये त्वा रायस्पोषदे (तै०सं० ०दान्ने) वा०सं० ५.१, ६.३२; तै०सं० १.२.१०.१, ६.२.१.३; मै०सं० १.२.६, १६.४, १.३.३, ३०.१७, ३.७.९, ८८.१०,
४.५.४, ६८.१५; का०सं० २.८, ३.१०, २४.८; श०ब्रा० ३.४.१.१३
अग्नये त्वा वर्चसे। वा०सं० २६.९ (द्वितीयांश); ८.३८; वा०सं० का० ८.१२.१ (द्वितीयांश)। श०ब्रा० ४.५.४.९ (द्वितीयांश)।
अग्नये त्वा वसुमते स्वाहा। मै०सं० ४.९.८, १२८.१०; तै०आर० ४.९.१, ५.७.१०; आप०श्रौ०सू० १५.१०.९
अग्नये त्वा वैश्वानराय। वा०सं० १४.७; तै०सं० १.४.१३.१ (इत्यादि) ४.३.४.३; मै०सं० २.८.१ (इत्यादि) १०७.९.१३; का०सं० १७.१; श०ब्रा०
८.२.२.८; आप०श्रौ०सू० १२.१६.३ देखें- वैश्वानराय त्वा।
अग्नये त्वा शुचये। आप०श्रौ०सू० १७.९.८ देखें- अग्नये शु।
अग्नये त्वा स्वाहा। तै०सं० १.१.११.१; तै०ब्रा० ३.३.६.२
अग्नये दाष्ट्या अवसे। ऋ०वे० १.१२७.४³।
अग्नये देवेभ्यः पितृभ्यः समिध्यमानायानुब्रूहि। तै०ब्रा० १.६.९.१; आप०श्रौ०सू० ८.१४.१७ देखें- ८.१३.७, भाष्य।
अग्नये देवेभ्यो धुक्ष्व। शा०श्रौ०सू० २.८.४
अग्नये धूङ्क्ष्णा (का०सं० धूङ्क्षा) तै०सं० ५.५.१९.१; का०सं० ७.९।
अग्नये नमः। का०सं० ११.१.६; म० ज० २.१२.३; गो० उ० २.९७ देखें- नमोऽग्नये।
अग्नयेऽ अनीकवते प्रथमजान् आलभते वा०सं० २४.१६; मै०सं० ३.१३.१४, १७१.६; आप०श्रौ०सू० २०.१४.१०। प्रतीकः अग्नयेऽनीकवते।
आप०श्रौ०सू० २०.१५.५।
अग्नये ऽनीकवते प्रातर् अष्टाकपालः। मै०सं० १.१०.१, १४०.१३; का०सं० ९.५
अग्नये ऽनीकवते रोहिताञ्ञिर् अनड्वान्। वा०सं० २९.५९; तै०सं० ५.५.२४.१; का०सं० ८.३।
अग्नये ऽनुब्रूहि। श०ब्रा० २.२.३.२१, २४, ५.२.३१, ३.७.१२, ३.४.४.११; आप०श्रौ०सू० २.१९.६, ७.२२.१३, १२.२०.१६; मै०सं० १.३.२.८, १४
देखें- आप०श्रौ०सू० २.१८.३।
अग्नये ऽन्नपतये स्वाहा। हिर०गृ०सू० १.७.१८।
अग्नये ऽन्नादाय स्वाहा। हिर०गृ०सू० १.७.१८।
अगन्ये ऽन्नादायान्नपतये स्वाहा। व०सू० ३.२.५; ऐ०ब्रा० ७.१२.५; वै०सू० ७.१९; का०श्रौ०सू० ४.१४.२५
अग्नये पथिकृते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.८.३।
अग्नये पवमानाय। आप०श्रौ०सू० ५.२१.५ देखें- अग्नये त्वा०।
अग्नये पवमानायानुब्रूहि। श०ब्रा० २.२.३.२२।
अग्नये पवित्रवते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.९.३
अग्नये पावकाय। आप०श्रौ०सू० ५.२१.५ देखें- अग्नये त्वा पा०।
अग्नये पीवनम्। वा०सं० ३०.२१ देखें- अग्नये अंसलम्।
अग्नये पुरःसदे (का०सं० पुरस्सदे रक्षोघ्ने) स्वाहा। मै०सं० २.६.३, ६५.११; का०सं० १५.२; मै०सं० ९.१.१ देखें- अग्निनेत्रेभ्यो और ये देवाः
पुरःसदो।
अग्नये पुरोडाशस्य प्रेष्य। मै०सं० १.८.५.७ तुल०- आप०श्रौ०सू० ७.२२.१३।
अग्नये पुरोडाशस्यानुब्रूहि। मै०सं० १.८.५.७ तुल०- आप०श्रौ०सू० ७.२२.१३।
अग्नये पुरोडाशानाम् अनुब्रूहि। मै०सं० २.३.७.१०
अग्नये पुरोडाशान् प्रस्थितान् प्रेष्य। मै०सं० २.३.७.१०
अग्नये पृथिवीक्षिते स्वाहा। का०श्रौ०सू० ४.१४.२८
अग्नये प्रजनयितवे। तै०ब्रा० १.२.१.८४ आप०श्रौ०सू० ५.१.१४४।
अग्नये प्राणीयमानायानुब्रूहि। ऐ०ब्रा० १.२८.१; आप०श्रौ०सू० ७.६.४; मै०सं० १.७.३.३८, ५.१.३.१३
अग्नये प्रह्णीयमाणायानुब्रूहि। श०ब्रा० ३.५.२.२; ६.३.९; ९.२.३.१; का०श्रौ०सू० १८.३.१७, मै०सं० १.७.१.४५, ५.१.३.३ तुल०-अग्निभ्यः प्रह्णि
यमाणेभ्योऽनुब्रूहि, अग्निभ्याम् प्रह्णियमाणाभ्याम् अनुब्रूहि और प्रह्णियमाणाय।
अग्नये प्रेष्य। आप०श्रौ०सू० ७.२२.१३, १२.२०.१६
अग्नये ऽअप्सुमते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.७.२
अग्नये बलिमते स्वाहा। तै०ब्रा० ३.१२.२.७
अग्नये बृहते नाकाय (का०सं०,आ०म०पा०। नाकाय स्वाहा) तै०सं० १.१.३.१; का०सं० १.३, ३१.२; तै०ब्रा० ३.२.३.५; आ०म०पा० २.६.९
(आप०गृ०सू० ५.११.२२); देखें- अग्नये त्वा बृहते।
अग्नये ब्रह्म ऋभवस् ततक्षुः। ऋ०वे० १०.८०.७¹
अग्नये भरता बृहत्। ऋ०वे० ३.१०.५²; सा०वे०सं० १.९८²; तै०सं० ३.२.११.१²।
अग्नये मथ्यमानायानुब्रूहि। तै०सं० ६.३.५.३; ऐ०ब्रा० १.१६.१; श०ब्रा० ३.४.१.२२; आप०श्रौ०सू० ७.१३.१; मै०सं० १.७.१.४२, ५.१.३.१। प्रतीकः
अग्नये मथ्यमानाय। शा०श्रौ०सू० ३.१३.१६
अग्नये मधुमद् वचः। ऋ०वे० १.७८.५²
अग्नये मरुत्वते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.९.८
अग्नये यविष्ठाय त्रयो नकुलाः। तै० स० ५.६.१५.१; का०सं० ९.५।
अग्नये रक्षोघ्ने स्वाहा। तै०सं० १.८.७.२; तै०ब्रा० १.७.१.५; आप०श्रौ०सू० १८.९.१२
अग्नये रयिमते पशुमते पुष्टिपतये स्वाहा। शा०श्रौ०सू० २.१०.१ देखें- अग्नये गृहपतये रयिमते तथा अगला।
अग्नये रयिमते स्वाहा। तै०आर० ६.१.२ तुल०- पूर्व।
अग्नये वरुणाय स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.९.५ तुल०- स्वाहाग्नये वरुणाय।
अग्नये वसुमते सोमाय रुद्रवत इन्द्राय मरुत्वते वरुणायादित्यवतेऽनुब्रूहि। मै०सं० ५.१.१०.५
अग्नये विविचये स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.६.३
अग्नये वीतमन्यवे स्वाहा। का० सू० ३७.१३,१४
अग्नये वीतये स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.६.२
अग्नये वैश्वानराय द्वादशकपालः। वा०सं० २९.६०; तै०सं० ७.५.१४.१, २२.१; का०सं० २१.१०; का०सं० ५.१०.१९ देखें- वैश्वानरम् द्वादशकपालम्।
अग्नये वैश्वानराय द्वादशकपालो मृगाखरे यदि नागच्छेत्। तै०सं० ७.५.२१.१, का०सं० ५.१८।
अग्नये वैश्वानराय सुवर्गाय लोकाया स्वाहा। तै०आर० ६.२.१, ४.२
अग्नये वैश्वानराय स्वाहा। वा०सं० ११.६६; तै०सं० ४.१.९.१; मै०सं० २.७.७, ८२.९; का०सं० १६.७; ऐ०ब्रा० ७.९.१; श०ब्रा० ६.६.१.२०; आश्व०
श्रौ० सू० २.४.१४; का०सं० २५.१२.१०; शा०गृ०सू० ५.४.२ देखें- स्वाहाग्नये वैश्वानराय।
अग्नये वैश्वानरायानुब्रूहि। मै०सं० ६.२.५
अग्नये वो जुष्टम् प्रोक्षामि। तै०सं० १.१.५.१, तै०ब्रा० ३.२.५.४; आप०श्रौ०सू० १.१९.१
अग्नये वो जुष्टान् निर्वपाम्य अमुष्मै वो जुष्टान्। मै०सं० १.१.५, ३.४। प्रतीकः अग्नये वो जुष्टान् निर्वपामि। मै०सं० ४.१.५, ७.१; अग्नये वो जुष्टान्।
मै०सं० ४.१.५, ७.४
अग्नये वो जुष्टान् प्रोक्षाम्य अमुष्मै वो जुष्टान्। मै०सं० १.१.६, ३.१०; मै०सं० १.२.२.२। प्रतीकः अग्नये वो जुष्टान्। मै०सं० ४.१.६, ७.१६
अग्नये व्रतपतये स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.८.२; आप०श्रौ०सू० ९.९.१४; कौ०सू० ५६.६।
अग्नये व्रतभृते स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.८.१
अग्नये शुचये। आप०श्रौ०सू० ५.२१.५ देखें- अग्नये त्वा शु०।
अग्नये शुचये स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.७.३; आप०श्रौ०सू० ९.९.१४
अग्नये शुल्कं हरामि त्विषीमते। कौ०सू० ४.१²
अग्नये संवर्गाय स्वाहा। ऐ०ब्रा० ७.७.१,४
अग्नये संवेशपतये स्वाहा। वा०सं० २.२०। प्रतीकः अग्नये का०श्रौ०सू० ३.७.१८
अग्नये सम् अनमत् पृथिव्यै सम् अनमद् यथाग्निः पृथिव्या सम् अनमद् एवम् मह्यं भद्राः संनतयः सं नमन्तु। तै०सं० ७.५.२३.१; का०सं० अ०
५.२०। प्रतीकः अग्नये सम् अनमत् पृथिव्यै सम् अनमत्। तै०ब्रा० ३.८.१८.५; आप०श्रौ०सू० २०.१२.८ देखें- पृथिव्यम् अग्नये सम् अनमन् और तुल०- अग्निश् च पृथिवी।