६८ स्वप्नाध्यायः

Reg. inversion of bad dreams - It could be seen as some kind of “positivist” psychotherapy to render the fear of the nightmare into a hope.

ओम्
अथातः सम्प्रवक्ष्यामि
यद् उक्तं पद्मयोनिना ।
उपाङ्गं शुक्रचारस्त+++(=??)+++
शुभाशुभनिवेदकम् ॥

ओम् अथातः सम्प्रवक्ष्यामि यद् उक्तं पद्मयोनिना । उपाङ्गं शुक्रचारस्त शुभाशुभनिवेदकम् ॥

स्वप्नाध्यायं प्रवक्ष्यामि
क्रोष्टुकेर् वचनं यथा ।
शशंसिरे पुरा यं हि
शौनकाय महात्मने ॥

स्वप्नाध्यायं प्रवक्ष्यामि क्रोष्टुकेर् वचनं यथा । शशंसिरे पुरा यं हि शौनकाय महात्मने ॥

निमित्तज्ञानकुशलाः
सर्वं तस्य तु पृच्छतः ।
ग्रहा भार्गव-भौमार्काः
+++(आयुर्वेदोक्त-दोषत्रयानुसारेण)+++ पैत्तिका दीप्तितेजसः ॥

निमित्तज्ञानकुशलाः सर्वं तस्य तु पृच्छतः । ग्रहा भार्गवभौमार्काः पैत्तिका दीप्तितेजसः ॥

+++(आयुर्वेदोक्त-दोषत्रयानुसारेण)+++ कफ-प्रकृतयो मध्या
बृहस्पतिबुधेन्दवः ।
वातप्रकृतयः क्रूरा
राहुकेतुशनैश्चराः ॥

कफप्रकृतयो मध्या बृहस्पतिबुधेन्दवः । वातप्रकृतयः क्रूरा राहुकेतुशनैश्चराः ॥

तेषां तथा फलं विद्यात्
सन्निपाते यथा-क्रमम् ।
एते नव ग्रहा ज्ञेया
वात-पित्त-कफात्मकाः ॥

तेषां तथा फलं विद्यात् सन्निपाते यथाक्रमम् । एते नव ग्रहा ज्ञेया वातपित्तकफात्मकाः ॥

एषां प्रकृति-तुल्यानां
निषिक्तानां तु तेषु वै ।
संयोगेषु च जातानां
तुल्य-प्रकृतिता भवेत् ॥

एषां प्रकृतितुल्यानां निषिक्तानां तु तेषु वै । संयोगेषु च जातानां तुल्य प्रकृतिता भवेत् ॥

अर्केन्दु-प्रभवा देहम्
उपतिष्ठन्ति देहिनः ।
तस्मान् निषिच्यमानेषु
वात-पित्त-कफेषु यः ॥

अर्केन्दुप्रभवा देहम् उपतिष्ठन्ति देहिनः । तस्मान् निषिच्यमानेषु वातपित्तकफेषु यः ॥

एषाम् अन्यतमो देहो
यातिरिक्तः प्रकाशते ।
प्रचक्षते सा प्रकृतिः
प्रकृति-ज्ञान-कोविदाः ॥

एषाम् अन्यतमो देहो यातिरिक्तः प्रकाशते । प्रचक्षते सा प्रकृतिः प्रकृतिज्ञानकोविदाः ॥

तत्र ये मानि-स्वाङ्गानि
ऋजवः कलह-प्रियाः ।
उष्णाः कपिलरोमाणाः
स्वेदना अनवेक्षणाः ॥

तत्र ये मानिस्वाङ्गानि ऋजवः कलहप्रियाः । उष्णाः कपिलरोमाणाः स्वेदना अनवेक्षणाः ॥

Persons of pitta physiognomy are proud, with well-formed limbs, of straight-forward character and fond of picking fights. They have higher than average temperature, tawny hair, are sweaty and are prone to poor vision.

बह्वाशि-दुर्भगाश् चैव
मृद्व्-अङ्गाः शिशिरप्रियाः ।
लालनाः शिथिलाङ्गाश् च
प्रियाश् च लवणास् तथा ॥

बह्वाशिदुर्भगाश् चैव मृद्वङ्गाः शिशिरप्रियाः । लालनाः शिथिलाङ्गाश् च प्रियाश् च लवणास् तथा ॥

They eat a lot, tend to have mishaps, have a soft body and like the cold. They are indulgent [in pleasures], have loose joints, are prone to affection and are well-formed.

तनु-त्वङ्-नख-रोमाणस् त्व्
आचार्यास् तीक्ष्ण एव च ।
वलीपलित-भूयिष्ठास्
तथा खलतिनो नराः ॥

तनुत्वङ्नखरोमाणस् त्व् आचार्यास् तीक्ष्ण एव च । वलीपलितभूयिष्ठास् तथा खलतिनो नराः ॥

The skin, nails and hair on their body are sparse and thin (literally sharp). These men tend to have extensive folds on their body and tend to gray and bald.

ग्लयते शुष्यते चैषाम्
आशु माल्यानुलेपनम् ।
दाहात्मिकाः शशाङ्के
ऽपि पित्तप्रकृतयस् तु ते ॥

ग्लयते शुष्यते चैषाम् आशु माल्यानुलेपनम् । दाहात्मिकाः शशाङ्के ऽपि पित्तप्रकृतयस् तु ते ॥

The garlands and unguents fade and dry up quickly (on their bodies) and these people of pitta physiognomy feel hot even when under the moon.

स्वप्ने चैव प्रपश्यन्ति
दिशः कनकपिङ्गलाः ।
मण्डलानि समूहांश् च
दिक्षु पीतारुण-प्रभान् ॥

स्वप्ने चैव प्रपश्यन्ति दिशः कनकपिङ्गलाः । मण्डलानि समूहांश् च दिक्षु पीतारुणप्रभान् ॥

In their dreams, they see space with a yellowish golden tint. They see clusters of yellowish-orange glowing orbs spreading in all directions.

शृङ्गारि-मदिरान् देशाञ्
शुष्कां मल-जलां महीम् ।
शुष्कगुल्मद्रुमलता-
दह्यमानं महद् वनम् ॥

शृङ्गारिमदिरान् देशाञ् शुष्कां मलजलां महीम् । शुष्कगुल्मद्रुमलता दह्यमानं महद् वनम् ॥

They see facilities for erotic and alcoholic entertainment and a dry earth with dirty water, dry herbs, trees and creepers and forests in a blaze.

विशुष्काणि च वस्त्राणि
रुधिराङ्गांस् तथैव च ।
दहनादींश् च देवांश् च
रक्तम् इन्दुं सुगन्धिकान् ॥

विशुष्काणि च वस्त्राणि रुधिराङ्गांस् तथैव च । दहनादींश् च देवांश् च रक्तम् इन्दुं सुगन्धिकान् ॥

(They dream of) dried up clothes, bloody bodies, fires, gods, a blood-red moon, and frankincense trees.

पलाशानि च पुष्पाणि
कर्णिकारवनानि च ।
दिग्-दाह-विद्युच्-छुल्काश् च
दीप्यमानं च पावकम् ॥

पलाशानि च पुष्पाणि कर्णिकारवनानि च । दिग्दाहविद्युच्छुल्काश् च दीप्यमानं च पावकम् ॥

(They dream of) silk-cotton flowers and forest of Indian Laburnum, burning quarters, lightning, meteors, and blazing fires.

भूयिष्ठं भूषिताश् चापि
पिबन्ति सुबहूदकम् ।
सरित्-सर-वनान्तेषु
कूप-प्रस्रवणेषु च ॥

भूयिष्ठं भूषिताश् चापि पिबन्ति सुबहूदकम् । सरित्सरवनान्तेषु कूपप्रस्रवणेषु च ॥

They (dream of) being heavily ornamented and drinking a lot of water from streams, lakes, wells and springs.

उष्णार्ताः शीतकामास् तु
निमज्जन्ति पिबन्ति च ।
कलहं चैव कुर्वन्ति
दुःखान्य् अनुभवन्ति च ॥

उष्णार्ताः शीतकामास् तु निमज्जन्ति पिबन्ति च । कलहं चैव कुर्वन्ति दुःखान्य् अनुभवन्ति च ॥

They (dream of) experiencing torment from heat and desire cold; they see themselves drinking or bathing.

स्त्रीभिश् चैव विमान्यन्ते
क्षयन्ते क्लामयन्ति च ।
इत्य् एवं पैत्तिका
ज्ञेयाः प्रकृति-स्वप्न-लक्षणे ॥

स्त्रीभिश् चैव विमान्यन्ते क्षयन्ते क्लामयन्ति च । इत्य् एवं पैत्तिका ज्ञेयाः प्रकृतिस्वप्नलक्षणे ॥

They see themselves fighting in their dreams and experience sorrow. They dream of being insulted by women, and of being weakened and fatigued. These are indeed known as the marks of the dreams of those with a pitta constitution.

प्रकृति-स्वप्न-भावैश् च
श्लेष्मिकाण्य् अपि मे शृणु ।
स्निग्ध-केश-नख-श्मश्रु-
तत-त्वग्-रोम-[भाषिणः] ॥

प्रकृतिस्वप्नभावैश् च श्लेष्मिकाण्य् अपि मे शृणु । स्निग्धकेशनखश्मश्रुततत्वग्रोम[भाषिणः] ॥

महोदर-भोजोरस्क-
दीर्घ-केश-नख-[द्विजाञ्]+++(??)+++ ।
वैडूर्योपलबद्धे तु
सन्निभैर् नियमैः शुभैः ॥

महोदरभोजोरस्कदीर्घकेशनख[द्विजाञ्] । वैडूर्योपलबद्धे तु सन्निभैर् नियमैः शुभैः ॥

स्थिरोपचित-सर्वाङ्गा
भवन्ति सुखभागिनः ।
शिरोदर-कटि-स्कन्ध-
पक्षयोर् विमलेक्षणाः ॥

स्थिरोपचितसर्वाङ्गा भवन्ति सुखभागिनः । शिरोदरकटिस्कन्धपक्षयोर् विमलेक्षणाः ॥

प्रियाः प्रियम्वदाः शूराः
कृतज्ञा दृढभक्तयः ।
चिराद् गृह्णन्ति, सुचिरं
गृहीतं धारयन्ति च ॥

प्रियाः प्रियम्वदाः शूराः कृतज्ञा दृढभक्तयः । चिराद् गृह्णन्ति सुचिरं गृहीतं धारयन्ति च ॥

न क्रुध्यन्ति चिरात् क्रुद्धाः
सम्भवन्त्य् अन्तकोपमाः ।
पूजाभिर् विपुलां भूमिम्
आवहन्ति कुलस्य च ॥

न क्रुध्यन्ति चिरात् क्रुद्धाः सम्भवन्त्य् अन्तकोपमाः । पूजाभिर् विपुलां भूमिम् आवहन्ति कुलस्य च ॥

ख्यापयन्ति च सर्वत्र
गुणैश् च विपुलैर् यशः ।
मांशोष्णताति-मधुर-
पयोहाराथ+++(??)+++ सुप्रजाः ॥

ख्यापयन्ति च सर्वत्र गुणैश् च विपुलैर् यशः । मांशोष्णतातिमधुरपयोहाराथ सुप्रजाः ॥

न चिराच् छुष्यते चैषां
तोय-माल्यानुलेपनम् ।
निमीलितास्य-नयना
निःशब्दा निःप्रकम्पिनः ॥

न चिराच् छुष्यते चैषां तोयमाल्यानुलेपनम् । निमीलितास्यनयना निःशब्दा निःप्रकम्पिनः ॥

स्वपन्त्य् एकेन पार्श्वेन
चिरं सुखनिबोधनाः ।
नातिदुःखेन जीवन्ति
वोत्पद्यन्ते सुखेन तु ॥

स्वपन्त्य् एकेन पार्श्वेन चिरं सुखनिबोधनाः । नातिदुःखेन जीवन्ति वोत्पद्यन्ते सुखेन तु ॥

श्यामाः श्यामावदाताश् च
श्रीमन्तो ऽदृढरोगिणः ।
अल्पाशि-दीर्घकामास् तु
भवन्त्य् अर्थसहिष्णवः ॥

श्यामाः श्यामावदाताश् च श्रीमन्तो ऽदृढरोगिणः । अल्पाशिदीर्घकामास् तु भवन्त्य् अर्थसहिष्णवः ॥

क्षुत्-पिपासा-सहाश् चापि
कफ-प्रकृतयो नराः ।
स्वप्नेषु चैव पश्यन्ति
रम्यं चन्दनकाननम् ॥

क्षुत्पिपासासहाश् चापि कफप्रकृतयो नराः । स्वप्नेषु चैव पश्यन्ति रम्यं चन्दनकाननम् ॥

विकुड्मल-पलाशानि
पौण्डरीक-वनानि च ।
शुभाश् च शिशिर-प्राया
नद्यः शुभजलावहाः ॥

विकुड्मलपलाशानि पौण्डरीकवनानि च । शुभाश् च शिशिरप्राया नद्यः शुभजलावहाः ॥

तुषारेणावृताश् चापि
हिमवाघपटलानि+++(??)+++ च ।
मुक्तामणिसुवाशृङ्गा+++(??)+++
मृणालफलकानि च ॥

तुषारेणावृताश् चापि हिमवाघपटलानि च । मुक्तामणिसुवाशृङ्गा मृणालफलकानि च ॥

वराह-खड्ग-महिषा
मृगाश् च रथ-कुञ्जराः ।
स्पष्टतारं तु हंसाश् च
व्योपोढन्ति+++(??)+++ नभस्तलम् ॥

वराहखड्गमहिषा मृगाश् च रथकुञ्जराः । स्पष्टतारं तु हंसाश् च व्योपोढन्ति नभस्तलम् ॥

कुन्दगोक्षीर-गौराभिर्
इन्दोः कीर्ण-गभस्तिषु ।
प्रोत्फुल्ल-कुमुदाकारा
व्योम्नि सुधाम्बुसप्रभैः ॥

कुन्दगोक्षीरगौराभिर् इन्दोः कीर्णगभस्तिषु । प्रोत्फुल्लकुमुदाकारा व्योम्नि सुधाम्बुसप्रभैः ॥

राज-हंस-प्रतीकाशं
शशाङ्कं चामल-द्युतिम् ।
शुभ्राणि च विमानानि
फलानि मधुराणि च ॥

राजहंसप्रतीकाशं शशाङ्कं चामलद्युतिम् । शुभ्राणि च विमानानि फलानि मधुराणि च ॥

कृतपुष्पोपहाराणि
महान्ति भवनानि च ।
ब्राह्मणान् यज्ञवादांश्
च दधिक्षीरामृतानि च ॥

कृतपुष्पोपहाराणि महान्ति भवनानि च । ब्राह्मणान् यज्ञवादांश् च दधिक्षीरामृतानि च ॥

स्त्रियश् च परमोदाक्ताः+++(??)+++
सुवेषाः स्वभ्यलङ्कृताः ।
मधुर-श्वेत-पीतानि
प्रायशश् चिरम् एव तु ॥

स्त्रियश् च परमोदाक्ताः सुवेषाः स्वभ्यलङ्कृताः । मधुरश्वेतपीतानि प्रायशश् चिरम् एव तु ॥

स्वप्नेषु चैवं पश्यन्ति
कफप्रकृतयो नराः ।
प्रकृतिस्वप्नभावेषु
वातिकान्य् अपि लक्षयेत् ॥

स्वप्नेषु चैवं पश्यन्ति कफप्रकृतयो नराः । प्रकृतिस्वप्नभावेषु वातिकान्य् अपि लक्षयेत् ॥

चलाश् च चल-विक्रान्ताः
क्षिप्रङ्-क्षिप्रं प्रलापिनः ।
सुप्ताः प्रलापिनस् त्व् अन्ये
कषाय-कटुक-प्रियाः ॥

चलाश् च चलविक्रान्ताः क्षिप्रङ्क्षिप्रं प्रलापिनः । सुप्ताः प्रलापिनस् त्व् अन्ये कषायकटुकप्रियाः ॥

त्वग्-रोम-नख-दन्तोष्ठ-पाणि-पाद-तलादिषु ।
रूक्ष-स्फुटित-दुर्दर्शा
दुर्बला दुःखभागिनः ॥

त्वग्रोमनखदन्तोष्ठपाणिपादतलादिषु । रूक्षस्फुटितदुर्दर्शा दुर्बला दुःखभागिनः ॥

कठिनोपचिताङ्गाश् च
भ्रान्त-चित्ताफुतेक्षणाः+++(=??)+++ ।
लापिनो मृदवः क्रूरा
विद्याद् अस्थिर-बुद्धयः ॥

कठिनोपचिताङ्गाश् च भ्रान्तचित्ताफुतेक्षणाः । लापिनो मृदवः क्रूरा विद्याद् अस्थिरबुद्धयः ॥

नृत्य-गीत-कथा-शील
जम्भिनो दुःख-भागिनः ।
ह्रस्वलोमाः सुवपुषो
दुर्बला धमनास् तथा ॥

नृत्यगीतकथाशील जम्भिनो दुःखभागिनः । ह्रस्वलोमाः सुवपुषो दुर्बला धमनास् तथा ॥

क्षामा भिन्नाः सदोषाश् च
सततं वानवस्थिताः ।
हस्त-नख-त्वग्-ओष्ठानां
पादानां च विकारिणः ॥

क्षामा भिन्नाः सदोषाश् च सततं वानवस्थिताः । हस्तनखत्वगोष्ठानां पादानां च विकारिणः ॥

अकस्मात् कोपनाश् चापि
रोदना धमानास् तथा ।
परप्रकृति-शीलाश् च
वल्गनास्फोटन-प्रियाः ॥

अकस्मात् कोपनाश् चापि रोदना धमानास् तथा । परप्रकृतिशीलाश् च वल्गनास्फोटनप्रियाः ॥

दुर्बलाः शिशिराश् चापि
वात-प्रकृतयो नरः ।
स्वप्नेषु चैव पश्यन्ति
वाताभ्र-विमला दिशः ॥

दुर्बलाः शिशिराश् चापि वातप्रकृतयो नरः । स्वप्नेषु चैव पश्यन्ति वाताभ्रविमला दिशः ॥

मारुत-वेग-तुङ्गानि
भुवनानि वानानि च ।
श्याम-तारा-ग्रह-गणं
विध्वस्तार्केन्दु-मण्डलम् ॥

मारुतवेगतुङ्गानि भुवनानि वानानि च । श्यामताराग्रहगणं विध्वस्तार्केन्दुमण्डलम् ॥

धारा-चरद्भिर् विश्वाभैः
सङ्कुलं गगनं घनैः ।
भ्रमन्तः पक्षि-सङ्घाश् च
मृगाश् चोद्भ्रान्त-यूथपाः ॥

धाराचरद्भिर् विश्वाभैः सङ्कुलं गगनं घनैः । भ्रमन्तः पक्षिसङ्घाश् च मृगाश् चोद्भ्रान्तयूथपाः ॥

अन्याश् चापु+++(=??)+++ शम्बराश्
च गिरिगह्वर-काननाः ।
भ्रमन्ति घ्नन्ति धावन्ति
ऊर्ध्वेभ्यः प्रपतन्ति च ॥

अन्याश् चापु शम्बराश् च गिरिगह्वरकाननाः । भ्रमन्ति घ्नन्ति धावन्ति ऊर्ध्वेभ्यः प्रपतन्ति च ॥

स्वप्नेष्व् एतानि पश्यन्ति
वातप्रकृतयो नराः ।
मिश्रस्वप्न-स्वभावेषु
सन्निपातात्मकाः विदुः ॥

स्वप्नेष्व् एतानि पश्यन्ति वातप्रकृतयो नराः । मिश्रस्वप्नस्वभावेषु सन्निपातात्मकाः विदुः ॥

एतास् तिस्रः प्रकृतयः
संसृष्टाश् च सर्वशः ॥

एतास् तिस्रः प्रकृतयः संसृष्टाश् च सर्वशः ॥

सम्यक्-करण-विज्ञानं
तथा स्वप्नाद् भवेत् फलम् ।
शुभं वापि +अशुभं वापि
निर्देष्टव्यम् अशेषतः ॥

सम्यक् करणविज्ञानं तथा स्वप्नाद् भवेत् फलम् । शुभं वापि अशुभं वापि निर्देष्टव्यम् अशेषतः ॥

येन येनेन्द्रियार्थेन
विद्धः स्वपिति मानवः ।
तस्य तस्येन्द्रियार्थस्य
सुप्तः कर्माणि पश्यति ॥+++(5)+++

येनयेनेन्द्रियार्थेन विद्धः स्वपिति मानवः । तस्यतस्येन्द्रियार्थस्य सुप्तः कर्माणि पश्यति ॥

प्रकृत्याकृत-सङ्कल्प-
सम्भवा देवतास्व् अपि ।
स्वप्न-मालां तु यः पश्येद्
यां तु दृष्ट्वा न तु स्मरेत् ॥

प्रकृत्याकृतसङ्कल्पसम्भवा देवतास्व् अपि । स्वप्नमालां तु यः पश्येद् यां तु दृष्ट्वा न तु स्मरेत् ॥

नैते फलं प्रयच्छन्ति
गर्गस्य वचनं यथा ।
प्रकृत्यानूकजान् आहुर्
एके शुभ-फलोदयान् ॥

नैते फलं प्रयच्छन्ति गर्गस्य वचनं यथा । प्रकृत्यानूकजान् आहुर् एके शुभफलोदयान् ॥

सारस्वतं यथानूकं
सङ्घात-संश्रयं शृणु ।
दृष्ट्वा भोगम् असुप्तव्यं
ततः प्राप्य शुभं फलम् ॥

सारस्वतं यथानूकं सङ्घातसंश्रयं शृणु । दृष्ट्वा भोगम् असुप्तव्यं ततः प्राप्य शुभं फलम् ॥

स्वप्नप्रकृति-भावं तु
ज्ञात्वा तत्त्वं समादिशेत् ॥

स्वप्नप्रकृतिभावं तु ज्ञात्वा तत्त्वं समादिशेत् ॥

गृह्णीत समुद्गेन्द्विन्द्रवाय्वग्न्यर्कनदीं क्षितिम् । समुद्रं वाहिनीं द्वीपं लङ्घयेद् वा वसुन्धराम् ॥

गृह्णीत समुद्गेन्द्विन्द्रवाय्वग्न्यर्कनदीं क्षितिम् । समुद्रं वाहिनीं द्वीपं लङ्घयेद् वा वसुन्धराम् ॥

वाहिनीं चतुरङ्गां च जीवछत्त्रपताकिनीम् । दोर्भ्यां च प्रतिगृह्णीयात् तथाकेतुवसुन्धराम् ॥

वाहिनीं चतुरङ्गां च जीवछत्त्रपताकिनीम् । दोर्भ्यां च प्रतिगृह्णीयात् तथाकेतुवसुन्धराम् ॥

एकपुष्करिणीपर्णे सौवर्णे भाहने ऽपि वा । सर्पिषा पायसं भुङ्क्ते गां दुहन् यश् च बुध्यति ॥

एकपुष्करिणीपर्णे सौवर्णे भाहने ऽपि वा । सर्पिषा पायसं भुङ्क्ते गां दुहन् यश् च बुध्यति ॥

परिवेषः स्वयं चन्द्रे यो ऽनवस्त्रवसुन्धराम् । पर्वताग्रं समारुह्य क्षितिं यश् चावलोकयेत् ॥

परिवेषः स्वयं चन्द्रे यो ऽनवस्त्रवसुन्धराम् । पर्वताग्रं समारुह्य क्षितिं यश् चावलोकयेत् ॥

आ कण्ठं मज्जते यो हि मानवः शोणितार्णवे । रथेन सिंहयुक्तेन पर्वतं चाधिरोहति ॥

आ कण्ठं मज्जते यो हि मानवः शोणितार्णवे । रथेन सिंहयुक्तेन पर्वतं चाधिरोहति ॥

महीं वा कम्पयेद् यस् तु चालयेद् वा पुनर् गिरीम् । श्वेतम् अश्वम् अथारुह्य पाण्डुरं वापु यो गजम् ॥

महीं वा कम्पयेद् यस् तु चालयेद् वा पुनर् गिरीम् । श्वेतम् अश्वम् अथारुह्य पाण्डुरं वापु यो गजम् ॥

भुङ्क्ते पुष्करिणीपर्णे पायसं वापि सर्पिषा । अङ्गवृद्धिं शिरोवृद्धिं प्राप्नुयाद् यस् तु मानवः ॥

भुङ्क्ते पुष्करिणीपर्णे पायसं वापि सर्पिषा । अङ्गवृद्धिं शिरोवृद्धिं प्राप्नुयाद् यस् तु मानवः ॥

ब्राह्मणो वापि राजा वा स्वप्ने यद् अभिषेचयेत् । राजा तु पार्थिवो ज्ञेयः क्रोष्टुकेर् वचनं यथा ॥

ब्राह्मणो वापि राजा वा स्वप्ने यद् अभिषेचयेत् । राजा तु पार्थिवो ज्ञेयः क्रोष्टुकेर् वचनं यथा ॥

शिरो वा छिद्यते यस्य
विमानं, शोणितं तथा ।
सेनापत्यं महच् चायुर्
अर्थलाभं तथैव च ॥

शिरो वा छिद्यते यस्य विमानं शोणितं तथा । सेनापत्यं महच् चायुर् अर्थलाभं तथैव च ॥

If one dreams of his head being cutoff or of his airplane being (wrecked) or of bleeding he attains the position of the commander of the army or a long life or gains wealth.

विभूषणं च विद्यां च
कर्ण-छेदम् अवाप्नुयात् ।
हस्त-छेदे लभेत् पुत्रं
बाहु-छेदे धनागमम् ॥

विभूषणं च विद्यां च कर्णछेदम् अवाप्नुयात् । हस्तछेदे लभेत् पुत्रं बाहुछेदे धनागमम् ॥

[If he dreams of] his ear being cut he attains ornaments or learning; his hand being cut he gains a son; his arm being severed he gets wealth.

उरः सहस्रलाभः स्यात्
पाद-छेदे तथैव च ।
उरःप्रजनन-छेदे
अत्यन्तं सुखं देधते ॥

उरः सहस्रलाभः स्यात् पादछेदे तथैव च । उरःप्रजननछेदे अत्यन्तं सुखं देधते ॥

[If he dreams of] his chest or foot being split he gains a thousand coins; his belly or his genitals being cut gives great joy.

छत्रादर्शफलोष्णीषशुक्लमाल्यागमे तथा । मत्स्यमांसदधिक्षीररुधिरागम एव च ॥

छत्रादर्शफलोष्णीषशुक्लमाल्यागमे तथा । मत्स्यमांसदधिक्षीररुधिरागम एव च ॥

शक्त्यङ्कुशपताकानां छत्त्रासिधनुषां तथा । विमलानां जलानां च पूर्वोक्तं तु निदर्शनम् ॥

शक्त्यङ्कुशपताकानां छत्त्रासिधनुषां तथा । विमलानां जलानां च पूर्वोक्तं तु निदर्शनम् ॥

सूकरखरवाह्यानां वधश् चैकपशोर् अपि । नरयुक्तस्य यानस्य निक्षिप्तस्य गवस्य च ॥

सूकरखरवाह्यानां वधश् चैकपशोर् अपि । नरयुक्तस्य यानस्य निक्षिप्तस्य गवस्य च ॥

दर्शनं चाप्य् अदृष्टानाम् अगम्यागमनं तथा । क्षीरिणां फलम्वृक्षाणां दर्शनारोहणानि च ॥

दर्शनं चाप्य् अदृष्टानाम् अगम्यागमनं तथा । क्षीरिणां फलम्वृक्षाणां दर्शनारोहणानि च ॥

विषदर्शनदंस्पर्शो धान्येनोत्सङ्गपूरणम् । दस्युभिर् हन्यमानस्य रुदतः प्रतिबोधनम् ॥

विषदर्शनदंस्पर्शो धान्येनोत्सङ्गपूरणम् । दस्युभिर् हन्यमानस्य रुदतः प्रतिबोधनम् ॥

द्विजेभ्यो दधिमांसस्य लाभः पिशितभक्षने । अभक्ष्यभक्षणे चापु श्वेतमाल्यानुलेपनम् ॥

द्विजेभ्यो दधिमांसस्य लाभः पिशितभक्षने । अभक्ष्यभक्षणे चापु श्वेतमाल्यानुलेपनम् ॥

घातनं श्वापदानां च पाणौ च रुधिरागमः । अर्थलाभाय बोद्धव्यः सुहृन्मित्रसमागमः ॥

घातनं श्वापदानां च पाणौ च रुधिरागमः । अर्थलाभाय बोद्धव्यः सुहृन्मित्रसमागमः ॥

लभते नात्र सन्देहो भार्गवस्य वचो तथा । शुक्लाः सुमनसः कन्या दधि गोब्राह्मणं वृषम् ॥

लभते नात्र सन्देहो भार्गवस्य वचो तथा । शुक्लाः सुमनसः कन्या दधि गोब्राह्मणं वृषम् ॥

दैवतानि नृपाध्यक्षाः पाण्डुराणि गृहाणि च । सुहृदः सफला वृक्षा नक्षत्राण्य् अमलं जलम् ॥

दैवतानि नृपाध्यक्षाः पाण्डुराणि गृहाणि च । सुहृदः सफला वृक्षा नक्षत्राण्य् अमलं जलम् ॥

इष्टकल्याणशब्दाश् च शुक्लाम्बरधराः स्त्रियः । नभो विमलनक्षत्रं पावकं विषमार्चिषम् ॥

इष्टकल्याणशब्दाश् च शुक्लाम्बरधराः स्त्रियः । नभो विमलनक्षत्रं पावकं विषमार्चिषम् ॥

दृष्ट्वा यस् तत्क्षणं बुध्येत् तस्य कल्याणम् आदिशेत् । वृक्षान् गुल्मांश् च वल्लीश् च स्वगृहे पुष्पिता नरः ॥

दृष्ट्वा यस् तत्क्षणं बुध्येत् तस्य कल्याणम् आदिशेत् । वृक्षान् गुल्मांश् च वल्लीश् च स्वगृहे पुष्पिता नरः ॥

शुक्लवासाः स्त्रियश् चापि यः पश्येच् छ्रीस् तु तं भजेत् । विषशोणितदिग्धाङ्गः प्रीतीम् आप्नोति मानवः ॥

शुक्लवासाः स्त्रियश् चापि यः पश्येच् छ्रीस् तु तं भजेत् । विषशोणितदिग्धाङ्गः प्रीतीम् आप्नोति मानवः ॥

दीप्ताङ्गो लभते भूमिं वर्धमानाङ्ग एव च । परिवार्याभिरुदितो बान्धवैः करुणं नरः ॥

दीप्ताङ्गो लभते भूमिं वर्धमानाङ्ग एव च । परिवार्याभिरुदितो बान्धवैः करुणं नरः ॥

शोकार्तो लभते तुष्टिं मृतश् चायुर् अवाप्नुयात् । शुक्लमाल्याम्बरधरो दह्यमानः प्रलीयते ॥

शोकार्तो लभते तुष्टिं मृतश् चायुर् अवाप्नुयात् । शुक्लमाल्याम्बरधरो दह्यमानः प्रलीयते ॥

यः स्वप्ने सम्भयेद् उग्रं पारक्यं सो ऽर्थम् आप्नुयात् । नागदन्तकमुद्रां च वीणां मालाञ्जनं तथा ॥

यः स्वप्ने सम्भयेद् उग्रं पारक्यं सो ऽर्थम् आप्नुयात् । नागदन्तकमुद्रां च वीणां मालाञ्जनं तथा ॥

काञ्चनं पश्यते यस् तु तथा स्त्रीं लभते नरः । उड्डीयमानान् विहगान् तथा पुष्करिणीगतान् ॥

काञ्चनं पश्यते यस् तु तथा स्त्रीं लभते नरः । उड्डीयमानान् विहगान् तथा पुष्करिणीगतान् ॥

मत्तं करेणुम् आरुह्य परस्त्रीं लभते नरः । कुमारीं लभते नारीम् आयसैर् निगडैर् नरः ॥

मत्तं करेणुम् आरुह्य परस्त्रीं लभते नरः । कुमारीं लभते नारीम् आयसैर् निगडैर् नरः ॥

बद्ध्वा नवां तु यो मालाम् उत्पालानां विबुध्यते । कवाटले च संयुक्ते तथैवोत्पलहस्तके ॥

बद्ध्वा नवां तु यो मालाम् उत्पालानां विबुध्यते । कवाटले च संयुक्ते तथैवोत्पलहस्तके ॥

भृङ्गारो दर्पणो वापि लब्ध्वा पुत्रागमं वदेत् । तडागारामकूपानां पुरारञ्जनयोर् अपि ॥

भृङ्गारो दर्पणो वापि लब्ध्वा पुत्रागमं वदेत् । तडागारामकूपानां पुरारञ्जनयोर् अपि ॥

पूर्णकुम्भस्य चादेश्यं वर्षम् उत्तरणाद् भ्रुवम् । चिपिटः कालको नग्नः श्रवणो मेहते यदि ॥

पूर्णकुम्भस्य चादेश्यं वर्षम् उत्तरणाद् भ्रुवम् । चिपिटः कालको नग्नः श्रवणो मेहते यदि ॥

विदिक्थः स्रवते चार्मिः स्वप्ने वर्षं समादिशेत् । सूकरीं महिषीं वापि हस्तिनीं शकुनीं तथा ॥

विदिक्थः स्रवते चार्मिः स्वप्ने वर्षं समादिशेत् । सूकरीं महिषीं वापि हस्तिनीं शकुनीं तथा ॥

स्वप्ने यदा प्रसूयेत सुभिक्षं निर्दिशेत् तदा । शयनासनयानानि गृहग्रामपुराणि च ॥

स्वप्ने यदा प्रसूयेत सुभिक्षं निर्दिशेत् तदा । शयनासनयानानि गृहग्रामपुराणि च ॥

येषां स्वप्ने प्रलीयन्ते तेषां वृद्धिम् अथादिशेत् । गोवृषं पुरुषं वृक्षं हस्तिनं पर्वतं गृहम् ॥

येषां स्वप्ने प्रलीयन्ते तेषां वृद्धिम् अथादिशेत् । गोवृषं पुरुषं वृक्षं हस्तिनं पर्वतं गृहम् ॥

नरस्यारोहणाद् वृद्धिः पाण्डुराणि विशेषतः । दैवतानि द्विजा गावः पितरो लिङ्गिनो ग्रहाः ॥

नरस्यारोहणाद् वृद्धिः पाण्डुराणि विशेषतः । दैवतानि द्विजा गावः पितरो लिङ्गिनो ग्रहाः ॥

यद् वदन्ति नरं स्वप्ने तत् तथैव विनिर्दिशेत् । सरित्सरसमुद्राणां तरणे शोकतारणम् ॥

यद् वदन्ति नरं स्वप्ने तत् तथैव विनिर्दिशेत् । सरित्सरसमुद्राणां तरणे शोकतारणम् ॥

नरस्य शोणितं पीत्वा प्रकृताण्ल् लभते नरः । चन्द्रेन्द्रध्वजसूर्याणां पतने नृपतेर् भयम् ॥

नरस्य शोणितं पीत्वा प्रकृताण्ल् लभते नरः । चन्द्रेन्द्रध्वजसूर्याणां पतने नृपतेर् भयम् ॥

महार्णवमहेन्द्राणां क्षोभे क्षोभं विनिर्दिशेत् । केशश्मश्रुनखानां च पतने शोकसम्भवः ॥

महार्णवमहेन्द्राणां क्षोभे क्षोभं विनिर्दिशेत् । केशश्मश्रुनखानां च पतने शोकसम्भवः ॥

कृमिणत्वं भवेद् धन्यं क्रोष्टुकेर् वचनं यथा । क्रव्यादैर् दम्ष्ट्रिभिश् चापि विनाशो भूतविग्रहे ॥

कृमिणत्वं भवेद् धन्यं क्रोष्टुकेर् वचनं यथा । क्रव्यादैर् दम्ष्ट्रिभिश् चापि विनाशो भूतविग्रहे ॥

शस्त्रमुष्टिप्रहारेषु विजानीयाज् ज्वरागमम् । यद्यद् उज्ज्वलवद् द्रव्यं तत्तत् सुखकरं भवेत् ॥

शस्त्रमुष्टिप्रहारेषु विजानीयाज् ज्वरागमम् । यद्यद् उज्ज्वलवद् द्रव्यं तत्तत् सुखकरं भवेत् ॥

यद्यद् विरुध्यते वापि स्वप्ने तत् तस्य निर्दिशेत् । [नोपानेन] प्रजातानां दर्शने स्थानम् आदिशेत् ॥

यद्यद् विरुध्यते वापि स्वप्ने तत् तस्य निर्दिशेत् । [नोपानेन] प्रजातानां दर्शने स्थानम् आदिशेत् ॥

उपानहबलछत्त्रदर्शने च ग्र्हे तथा । हसद्भिर् वा परिवृतो नृत्यद्भिः स्वजनैर् अपि ॥

उपानहबलछत्त्रदर्शने च ग्र्हे तथा । हसद्भिर् वा परिवृतो नृत्यद्भिः स्वजनैर् अपि ॥

संयुक्तं सूकरखरैर् उष्ट्रैः कृष्णचतुष्पदैः । रथम् आरुह्य यो यायाद् अक्षतस् तु युगन्धरः ॥

संयुक्तं सूकरखरैर् उष्ट्रैः कृष्णचतुष्पदैः । रथम् आरुह्य यो यायाद् अक्षतस् तु युगन्धरः ॥

प्रकीर्णकेशो ह्रियते दक्षिणेनापरेण वा । दक्षिणेनागता कन्या कालिकाकुलवासिनी ॥

प्रकीर्णकेशो ह्रियते दक्षिणेनापरेण वा । दक्षिणेनागता कन्या कालिकाकुलवासिनी ॥

नीयते पुरुषैर् यश् च पाशहस्तैर् विशेषतः । निरस्तानां विषमाणां प्रेतेनाकुशलं भवेत् ॥

नीयते पुरुषैर् यश् च पाशहस्तैर् विशेषतः । निरस्तानां विषमाणां प्रेतेनाकुशलं भवेत् ॥

पिण्याकस्य तिलानां च कर्षासु लवणस्य च । रूढश्मश्रुनखानां च दुश्चेलानां च वाससाम् ॥

पिण्याकस्य तिलानां च कर्षासु लवणस्य च । रूढश्मश्रुनखानां च दुश्चेलानां च वाससाम् ॥

विरागवाससां वापि विकृतानां तथैव च । सरीसृपाणां व्यालानां शत्रूणां चापि दर्शनम् ॥

विरागवाससां वापि विकृतानां तथैव च । सरीसृपाणां व्यालानां शत्रूणां चापि दर्शनम् ॥

कृष्णानां वापि सर्वेषां राजद्विजवृषाद् ऋते । दर्शनं गमनं वापि शोकम् आयासवेदनम् ॥

कृष्णानां वापि सर्वेषां राजद्विजवृषाद् ऋते । दर्शनं गमनं वापि शोकम् आयासवेदनम् ॥

पद्मैर् वा जलभाण्डैर् वा क्रीडितायासदर्शनम् । पद्मानि वाहरेत् स्वप्ने हस्तछेदम् अवाप्नुयात् ॥

पद्मैर् वा जलभाण्डैर् वा क्रीडितायासदर्शनम् । पद्मानि वाहरेत् स्वप्ने हस्तछेदम् अवाप्नुयात् ॥

प्रसन्ने तु ध्रुवं शोको रज्जुछेदे म्रियेत सः । रूढस्य स्रोतसा शोको मृत्युः स्रिओतसि नश्यतः ॥

प्रसन्ने तु ध्रुवं शोको रज्जुछेदे म्रियेत सः । रूढस्य स्रोतसा शोको मृत्युः स्रिओतसि नश्यतः ॥

दन्ता बाहुं तथा शीर्ष्णो छिन्नांशद्रव्यदर्शनम् । भ्रातरं पितरं वापि पुत्रं वा नाशयन्ति ते ॥

दन्ता बाहुं तथा शीर्ष्णो छिन्नांशद्रव्यदर्शनम् । भ्रातरं पितरं वापि पुत्रं वा नाशयन्ति ते ॥

द्वारे वा सार्गले वापि शय्यां शखां तथैव च । स्वप्ने यस्य प्रनश्यन्ति भार्या तस्य विनश्यति ॥

द्वारे वा सार्गले वापि शय्यां शखां तथैव च । स्वप्ने यस्य प्रनश्यन्ति भार्या तस्य विनश्यति ॥

कृकलासो वृको वापि पुरुषो वापि पिङ्गलः । शय्यां यस्याधिरोहन्ति भार्या तस्यापि दुष्यति ॥

कृकलासो वृको वापि पुरुषो वापि पिङ्गलः । शय्यां यस्याधिरोहन्ति भार्या तस्यापि दुष्यति ॥

स्वप्ने यो मारयेत् सर्पं श्वेतपीतकलोहितम् । कृष्णस्य वा शिरश् छिन्द्यात् पुत्रस् तस्य विनश्यति ॥

स्वप्ने यो मारयेत् सर्पं श्वेतपीतकलोहितम् । कृष्णस्य वा शिरश् छिन्द्यात् पुत्रस् तस्य विनश्यति ॥

राजपुत्रश् च चोरश् च राजभृट्यश् च यो भवेत् । तस्य स्वप्नाः फलं दद्युर् एतेषु यद् उदाहृतम् ॥

राजपुत्रश् च चोरश् च राजभृट्यश् च यो भवेत् । तस्य स्वप्नाः फलं दद्युर् एतेषु यद् उदाहृतम् ॥

येषां लाभे भवेद् वृद्धिस् तेषां नाशे गुणो भवेत् । येषां लाभे भवेद् धानिस् तेषां लाभे गुणो भवेत् ॥

येषां लाभे भवेद् वृद्धिस् तेषां नाशे गुणो भवेत् । येषां लाभे भवेद् धानिस् तेषां लाभे गुणो भवेत् ॥

शुभं दृष्ट्वा तु यः स्वप्ने पुनः पश्यत्य् अपूजितम् । शुभं वाप्य् अशुभं वापि यत् पश्चात् तत्फलं लभेत् ॥

शुभं दृष्ट्वा तु यः स्वप्ने पुनः पश्यत्य् अपूजितम् । शुभं वाप्य् अशुभं वापि यत् पश्चात् तत्फलं लभेत् ॥

स्वप्नास् तु प्रथमे यामे संवत्सरविपाकिनः । द्वितीये ऽष्टसु मासेषु तृतीये तु तदर्धभाक् ॥

स्वप्नास् तु प्रथमे यामे संवत्सरविपाकिनः । द्वितीये ऽष्टसु मासेषु तृतीये तु तदर्धभाक् ॥

मासिको गोविसर्गे तु सद्यःपाकः प्रभातिके। कालः पञ्चस्व् अवस्थासु शर्वर्याः कीर्तितः पृथक् ॥

मासिको गोविसर्गे तु सद्यःपाकः प्रभातिके। कालः पञ्चस्व् अवस्थासु शर्वर्याः कीर्तितः पृथक् ॥

विप्रेभ्यः शक्तितो दानं शान्तिः स्वष्ट्ययनादयः । विनाशयन्ति दुःस्वप्नं प्रातश् चाश्वत्थसेवनम् ॥

विप्रेभ्यः शक्तितो दानं शान्तिः स्वष्ट्ययनादयः । विनाशयन्ति दुःस्वप्नं प्रातश् चाश्वत्थसेवनम् ॥

अश्वत्थसेवा तिलपात्रदानं गोस्पर्शनं ब्राह्मणतर्पणं च । शान्तिक्रिया स्वस्त्ययनक्रिया च दुःस्वप्नम् एतानि विनाशयन्ति ॥

अश्वत्थसेवा तिलपात्रदानं गोस्पर्शनं ब्राह्मणतर्पणं च । शान्तिक्रिया स्वस्त्ययनक्रिया च दुःस्वप्नम् एतानि विनाशयन्ति ॥

वस्नकनकदानदेवपूजागुरुगोष्ठनिषेवितानि कुर्युः । द्विजवृषब्ःगवाश्वपार्थिवानां दर्शनम् इतिहासमङ्गलाः स्युः ॥

वस्नकनकदानदेवपूजागुरुगोष्ठनिषेवितानि कुर्युः । द्विजवृषब्ःगवाश्वपार्थिवानां दर्शनम् इतिहासमङ्गलाः स्युः ॥

इमान् दृष्ट्वाशुभान् स्वप्नान् प्रातर् उत्थाय सत्वरः । नदीसङ्गमतोयेन मुखं सम्मार्ज्य तत्त्वतः ॥

इमान् दृष्ट्वाशुभान् स्वप्नान् प्रातर् उत्थाय सत्वरः । नदीसङ्गमतोयेन मुखं सम्मार्ज्य तत्त्वतः ॥

हिरण्यवर्णाभिर् उदकं शन्तातीयमयोभुवा । अभिमन्त्र्य प्रयत्नेन मुखं सम्मार्ज्य तत्त्वतः ॥

हिरण्यवर्णाभिर् उदकं शन्तातीयमयोभुवा । अभिमन्त्र्य प्रयत्नेन मुखं सम्मार्ज्य तत्त्वतः ॥

यो न जीवः परो ऽपेहि विद्म ते स्वप्न वेदनम् । रोचना सर्षपा मृदा समित् सकुसुमं दधि ॥

यो न जीवः परो ऽपेहि विद्म ते स्वप्न वेदनम् । रोचना सर्षपा मृदा समित् सकुसुमं दधि ॥

गाम् अजं कनकं सत्त्वं कुमारीं ब्राह्मणं शुभम् । अभिवन्द्य नृपो यायात् सुहृदांश् च मनोहरान् ॥

गाम् अजं कनकं सत्त्वं कुमारीं ब्राह्मणं शुभम् । अभिवन्द्य नृपो यायात् सुहृदांश् च मनोहरान् ॥

यदा तु यात्रां नृपतिः कर्तुम् इच्छेद् विधानवित् । अथ स्वस्त्ययनैः [सौम्यैः सौम्यैस् तम् अभिमन्त्रयेत् ॥

यदा तु यात्रां नृपतिः कर्तुम् इच्छेद् विधानवित् । अथ स्वस्त्ययनैः [सौम्यैः सौम्यैस् तम् अभिमन्त्रयेत् ॥

ततः शुक्लाम्बरधरो वाग्यतः संयतेन्द्रियः । तां निशं संविशेद् राजा भूमौ चैवाभिमन्त्रयेत् ॥

ततः शुक्लाम्बरधरो वाग्यतः संयतेन्द्रियः । तां निशं संविशेद् राजा भूमौ चैवाभिमन्त्रयेत् ॥

[अन्यथैव हि न स्वप्नदर्शनार्थनिदर्शनम्] । एवम् उक्त्वा नरपतिः प्रयतात्मा ततः स्वपेत् ॥

[अन्यथैव हि न स्वप्नदर्शनार्थनिदर्शनम्] । एवम् उक्त्वा नरपतिः प्रयतात्मा ततः स्वपेत् ॥

प्रशस्तस्वप्नतां दृष्ट्वा ततो यायान् नराधिपः । स्वप्नेषु वाप्रशस्त्रेषु ततः शान्तिं समारभेत् ॥

प्रशस्तस्वप्नतां दृष्ट्वा ततो यायान् नराधिपः । स्वप्नेषु वाप्रशस्त्रेषु ततः शान्तिं समारभेत् ॥

माहेन्द्रीम् अमृतां रौद्रीं कुर्याद् वाप्य् अपराजिताम् । कौबेरीं वा प्रयुञ्जीत आदित्यां वा सदक्षिणाम् ॥

माहेन्द्रीम् अमृतां रौद्रीं कुर्याद् वाप्य् अपराजिताम् । कौबेरीं वा प्रयुञ्जीत आदित्यां वा सदक्षिणाम् ॥

रजनिकरदिवाकरौ कराभ्यां स्पृशति यदा ग्रसते ऽथ वा नरेन्द्रः । लवणजलनिधिं नदीं च दोर्भ्यां तरति ह्रदापदकर्दमं तमो वा ॥

रजनिकरदिवाकरौ कराभ्यां स्पृशति यदा ग्रसते ऽथ वा नरेन्द्रः । लवणजलनिधिं नदीं च दोर्भ्यां तरति ह्रदापदकर्दमं तमो वा ॥

नरतुरगमहीरुहान् नगान् वा भवनचरान् न विरोहयेद् गजान् वा । ज्वलनमरणकालवृद्धयोगान् यदि नृप आत्मगतांश् च पश्यतीह ॥

नरतुरगमहीरुहान् नगान् वा भवनचरान् न विरोहयेद् गजान् वा । ज्वलनमरणकालवृद्धयोगान् यदि नृप आत्मगतांश् च पश्यतीह ॥

यदि च नृपतिर् आत्मनो ऽभ्रचारैर् भ्रमति महीं सपुरां परिक्षिपेत् । यदि च स चिरमग्नगात्रमात्रो भ्रमति नृपो ग्रसते ऽथ मेदिनीं वा ॥

यदि च नृपतिर् आत्मनो ऽभ्रचारैर् भ्रमति महीं सपुरां परिक्षिपेत् । यदि च स चिरमग्नगात्रमात्रो भ्रमति नृपो ग्रसते ऽथ मेदिनीं वा ॥

यदि च जयति दम्ष्ट्रिणो नरान् वा यदि च भवेत् सितमाल्यदानधारी । यदि च रुदिति चैवम् आदि दृष्ट्वा परविषयं हृषितस् ततस् तु यायात् ॥

यदि च जयति दम्ष्ट्रिणो नरान् वा यदि च भवेत् सितमाल्यदानधारी । यदि च रुदिति चैवम् आदि दृष्ट्वा परविषयं हृषितस् ततस् तु यायात् ॥

स कलुषसलिलावपांसुमग्नो मधुघ्}ऋततैलवसाप्रदिग्धगात्रः । मलिनवसनजीर्णरक्तवासा यदि सुमनोभिर् अलङ्कृतः स्वयं वा ॥

स कलुषसलिलावपांसुमग्नो मधुघ्}ऋततैलवसाप्रदिग्धगात्रः । मलिनवसनजीर्णरक्तवासा यदि सुमनोभिर् अलङ्कृतः स्वयं वा ॥

स्वपिति जयति खादति प्रहृष्टो विलपति नर्तति गायनप्रहासैः । भवति च मुदितो लभेत कन्यां यदि नृपतिर् नयशो भवेज् जयार्थी ॥

स्वपिति जयति खादति प्रहृष्टो विलपति नर्तति गायनप्रहासैः । भवति च मुदितो लभेत कन्यां यदि नृपतिर् नयशो भवेज् जयार्थी ॥

मयखरसूकरवानराधिरूढो हृतमुकुटाङ्गदवस्त्रचिह्ननग्नः । विनिहततुरगद्विपो नरेन्द्रो यदि पतितध्वजवांस् ततो न यायात् ॥

मयखरसूकरवानराधिरूढो हृतमुकुटाङ्गदवस्त्रचिह्ननग्नः । विनिहततुरगद्विपो नरेन्द्रो यदि पतितध्वजवांस् ततो न यायात् ॥

नरपतिर् अपराजितः परैर् यो यदि च परैः परिहस्यते मदद्भिः । यदि च भवति दुर्दृशोग्ररूपो न स ईदृशकः परान् प्रयायात् ॥

नरपतिर् अपराजितः परैर् यो यदि च परैः परिहस्यते मदद्भिः । यदि च भवति दुर्दृशोग्ररूपो न स ईदृशकः परान् प्रयायात् ॥

स्वप्नान् दृष्ट्वा शुभान् राजा जपद्भिर् अभिमन्त्रितः । युक्तः स शकुनैर् भूप उत्पातगणवर्जितः ॥

स्वप्नान् दृष्ट्वा शुभान् राजा जपद्भिर् अभिमन्त्रितः । युक्तः स शकुनैर् भूप उत्पातगणवर्जितः ॥

सहायवान् सुसन्नद्धो निमित्तज्ञैः समन्वितः । सुमुहूर्ते सुनक्षत्रे प्रयायाद् वसुधाधिपः ॥

सहायवान् सुसन्नद्धो निमित्तज्ञैः समन्वितः । सुमुहूर्ते सुनक्षत्रे प्रयायाद् वसुधाधिपः ॥

तैलाभ्यक्तश् च कृसरां भुङ्क्ते तैलपरिप्लुताम् । मातरं प्रविशेद् यश् च ज्वलितं च हुताशनम् ॥

तैलाभ्यक्तश् च कृसरां भुङ्क्ते तैलपरिप्लुताम् । मातरं प्रविशेद् यश् च ज्वलितं च हुताशनम् ॥

प्रासदात् पर्वताग्राद् वा पतेद् यश् चापि मानवः । मग्नः कर्दमकूपेषु जले यश् चापि नश्यति ॥

प्रासदात् पर्वताग्राद् वा पतेद् यश् चापि मानवः । मग्नः कर्दमकूपेषु जले यश् चापि नश्यति ॥

द्रुमम् उन्मूलयेद् यस् तु पश्येद् राज्ञोपसेवकम् । कुमारीवदने यश् च वानरीं वाधिगच्छति ॥

द्रुमम् उन्मूलयेद् यस् तु पश्येद् राज्ञोपसेवकम् । कुमारीवदने यश् च वानरीं वाधिगच्छति ॥

रक्तकण्ठगते वापि यस्य कण्ठे विसर्जति । विवर्णो वापि पाशैर् यो बध्यते म्रियते तु सः ॥

रक्तकण्ठगते वापि यस्य कण्ठे विसर्जति । विवर्णो वापि पाशैर् यो बध्यते म्रियते तु सः ॥

कांस्यं वा कांस्यपात्रीं वा यस्य तेजो ऽधिरोहति । अचिरेणैव कालेन सो ऽसिना वध्यते नरः ॥

कांस्यं वा कांस्यपात्रीं वा यस्य तेजो ऽधिरोहति । अचिरेणैव कालेन सो ऽसिना वध्यते नरः ॥

यूपाग्रम् अधिरुह्याथ नावाग्रम् अधिरोहति । अचिरेणैव कालेन शूलाग्रं सो ऽधिरोहति ॥

यूपाग्रम् अधिरुह्याथ नावाग्रम् अधिरोहति । अचिरेणैव कालेन शूलाग्रं सो ऽधिरोहति ॥

मुण्डः काषायवासो वा श्वेतरक्तपटो ऽपि वा । स्वप्ने यस्याधिरोहन्ति व्याधिस् तस्याधिरोहति ॥

मुण्डः काषायवासो वा श्वेतरक्तपटो ऽपि वा । स्वप्ने यस्याधिरोहन्ति व्याधिस् तस्याधिरोहति ॥

श्वा वा अजगरो गोधा तरक्षु शल्यको ऽपि वा । कृकलासो रुरुर् व्याघ्रो द्वीपी यस्याधिरोहति ॥

श्वा वा अजगरो गोधा तरक्षु शल्यको ऽपि वा । कृकलासो रुरुर् व्याघ्रो द्वीपी यस्याधिरोहति ॥

अहिश् च रौद्रजटिलः श्वेतरक्तपटो ऽपि वा । स्वप्ने यम् उपतिष्ठन्ति व्याधिस् तम् उपतिष्ठति ॥

अहिश् च रौद्रजटिलः श्वेतरक्तपटो ऽपि वा । स्वप्ने यम् उपतिष्ठन्ति व्याधिस् तम् उपतिष्ठति ॥

महीभस्मप्रदिग्धाङ्गो निरावरण एव च । समस्यानां सजातानाम् उत्सवानां च दर्शनम् ॥

महीभस्मप्रदिग्धाङ्गो निरावरण एव च । समस्यानां सजातानाम् उत्सवानां च दर्शनम् ॥

दुर्गम् अध्वानगमनम् अनूपानां च सेवनम् । अभ्यङ्गश् चैव गात्राणां तिलगोमयकर्दमैः ॥

दुर्गम् अध्वानगमनम् अनूपानां च सेवनम् । अभ्यङ्गश् चैव गात्राणां तिलगोमयकर्दमैः ॥

सुवर्णमणिमुक्तानि भूषणं रजतानि च । दर्शनं वाप्य् अथैतेषां व्याधीनां सम्प्रवेशनम् ॥

सुवर्णमणिमुक्तानि भूषणं रजतानि च । दर्शनं वाप्य् अथैतेषां व्याधीनां सम्प्रवेशनम् ॥

गायनं नर्तनं हास्यं विवाहकरणं तथा । आनन्दश् च प्रमोदश् च व्यसनस्य च दर्शनम् ॥

गायनं नर्तनं हास्यं विवाहकरणं तथा । आनन्दश् च प्रमोदश् च व्यसनस्य च दर्शनम् ॥

पुराणघृतदिग्धाङ्गो नरो मरणम् आप्नुयात् । एवम् उक्ता महोत्पाता विविधाः पूर्वचोदितः ॥

पुराणघृतदिग्धाङ्गो नरो मरणम् आप्नुयात् । एवम् उक्ता महोत्पाता विविधाः पूर्वचोदितः ॥

उल्काभेदास् तथा पञ्च परिवेषा नव स्मृताः । दिग्दाहो ऽष्टविधः प्रोक्तो विद्युद् अष्टविधा तथा ॥

उल्काभेदास् तथा पञ्च परिवेषा नव स्मृताः । दिग्दाहो ऽष्टविधः प्रोक्तो विद्युद् अष्टविधा तथा ॥

चत्वारो भूमिकम्पाश् च निर्घातो ऽष्टविधस् तथा । विंशती द्वे च विज्ञेया भेदा ह्य् उल्कादिषु स्मृताः ॥

चत्वारो भूमिकम्पाश् च निर्घातो ऽष्टविधस् तथा । विंशती द्वे च विज्ञेया भेदा ह्य् उल्कादिषु स्मृताः ॥

महोत्पाताश् च बहवः शान्तियोगेषु कीर्तिताः । तेषु सर्वेषु विधिवच् छान्तिकामो नराधिपः ॥

महोत्पाताश् च बहवः शान्तियोगेषु कीर्तिताः । तेषु सर्वेषु विधिवच् छान्तिकामो नराधिपः ॥

अथर्वाणं च वृणुयात् सर्वशास्त्रविदं नृपः । स वृतो भयभीतेन शमनार्थं महात्मना ॥

अथर्वाणं च वृणुयात् सर्वशास्त्रविदं नृपः । स वृतो भयभीतेन शमनार्थं महात्मना ॥

प्रजानाम् अभयं सम्यग् दापयेत् पृथिवीपतिः । अनन्तरं गवां पूजा ब्राह्मणानां विशेषतः ॥

प्रजानाम् अभयं सम्यग् दापयेत् पृथिवीपतिः । अनन्तरं गवां पूजा ब्राह्मणानां विशेषतः ॥

देवतायतने सद्यो दोहान् भूमौ प्रकारयेत् । सततं चानुलिप्यस् तु पुष्पैर् धूपैर् यथोदितैः ॥

देवतायतने सद्यो दोहान् भूमौ प्रकारयेत् । सततं चानुलिप्यस् तु पुष्पैर् धूपैर् यथोदितैः ॥

प्रदीपैर् विविधैः शुभ्रैः सर्वदिक्षुप्रकल्पितैः । तथा बल्युपहारैश् च पायसापूपसंयुतैः ॥

प्रदीपैर् विविधैः शुभ्रैः सर्वदिक्षुप्रकल्पितैः । तथा बल्युपहारैश् च पायसापूपसंयुतैः ॥

हृद्यैर् बहुविधैर् भक्षैः सर्वदिक्षुप्रकल्पितैः । तस्मिन्न् एवान्तरे शान्ते गोष्ठे वा जलसन्निधौ ॥

हृद्यैर् बहुविधैर् भक्षैः सर्वदिक्षुप्रकल्पितैः । तस्मिन्न् एवान्तरे शान्ते गोष्ठे वा जलसन्निधौ ॥

निर्गत्य नगराद् वापि शुचौ देशे समाहितः । वृणुयाच् छान्तितत्त्वज्ञान् उत्पातविहिताञ् शुभान् ॥

निर्गत्य नगराद् वापि शुचौ देशे समाहितः । वृणुयाच् छान्तितत्त्वज्ञान् उत्पातविहिताञ् शुभान् ॥

षोडशाष्टौ वृतास् ते च पुरश्चरणशोधिताः । अङ्गानि कुर्युर् अन्ये च शतसङ्ख्या द्विजोत्तमाः ॥

षोडशाष्टौ वृतास् ते च पुरश्चरणशोधिताः । अङ्गानि कुर्युर् अन्ये च शतसङ्ख्या द्विजोत्तमाः ॥

उदयास्ते सुखासीना जपं कुर्युर् अतन्द्रिताः । ते सदस्या इति प्रोक्ता वाचने यज्ञकर्मणि ॥

उदयास्ते सुखासीना जपं कुर्युर् अतन्द्रिताः । ते सदस्या इति प्रोक्ता वाचने यज्ञकर्मणि ॥

तेषां वरिष्ठः शान्तिज्ञ उपद्रष्टा मनोहरः । सर्वकर्मसु वेत्ता य आनयेत् सो ऽप्य् अथादरात् ॥

तेषां वरिष्ठः शान्तिज्ञ उपद्रष्टा मनोहरः । सर्वकर्मसु वेत्ता य आनयेत् सो ऽप्य् अथादरात् ॥

भूमिं संशोध्य विधिवत् कृत्वा तत्र च मण्डपम् । विधिवत् कल्पयेद् वेदिं यज्ञपात्राणि च स्वयम् ॥

भूमिं संशोध्य विधिवत् कृत्वा तत्र च मण्डपम् । विधिवत् कल्पयेद् वेदिं यज्ञपात्राणि च स्वयम् ॥

एवं यथोक्तविधिना अग्निमन्थनपूर्वकाम् । महाशान्तिं प्रयुञ्जीत सर्वोपद्रवनाशिनीम् ॥

एवं यथोक्तविधिना अग्निमन्थनपूर्वकाम् । महाशान्तिं प्रयुञ्जीत सर्वोपद्रवनाशिनीम् ॥

अन्नैर् वस्त्रैश् च विविधैः संयुक्तां बहुदक्षिणाम् । कारयित्वा महाशान्तिं वरं गां च निवेदयेत् ॥

अन्नैर् वस्त्रैश् च विविधैः संयुक्तां बहुदक्षिणाम् । कारयित्वा महाशान्तिं वरं गां च निवेदयेत् ॥

गृहम् आभरणं छत्त्रम् अनडुद्वाजिनं तथा । कुञ्जरं वा तथा दत्त्वा घण्ताभरणभूषितम् ॥

गृहम् आभरणं छत्त्रम् अनडुद्वाजिनं तथा । कुञ्जरं वा तथा दत्त्वा घण्ताभरणभूषितम् ॥

महत् सुखम् अवाप्नोति
कार्यसिद्धिं च विन्दति ।
कार्यसिद्धिं च विन्दति ॥

महत् सुखम् अवाप्नोति कार्यसिद्धिं च विन्दति । कार्यसिद्धिं च विन्दति ॥