०३२ बलस्तुतिः

ಶೂರ್ಪಣಖೆಯು ಲಂಕೆಗೆ ರಾವಣನ ಬಳಿಗೆ ಹೋದುದು

ತತಃ ಶೂರ್ಪಣಖಾದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ ।
ಹತಾನ್ಯೇಕೇನ ರಾಮೇಣ ರಕ್ಷಸಾಂ ಭೀಮಕರ್ಮಣಾಮ್ ॥

ದೂಷಣಂ ಚ ಖರಂ ಚೈವ ಹತಂ ತ್ರಿಶಿರಸಂ ರಣೇ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುನರ್ಮಹಾನಾದಾನ್ ನನಾದ ಜಲದೋಪಮಾ ॥

ಶ್ರೀರಾಮನು ಭಯಂಕರ ಕರ್ಮ ಮಾಡುವ ಹದಿನಾಲ್ಕು ಸಾವಿರ ರಾಕ್ಷಸರನ್ನು ಒಬ್ಬಂಟಿಗನಾಗಿ ಕೊಂದು ಕಳೆದು, ಖರ-ದೂಷಣ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶಿರರನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದುದನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಶೂರ್ಪಣಖಿಯು ಶೋಕದಿಂದ ಮೇಘಗಳಂತೆ ಗರ್ಜಿಸುತ್ತಾ ಪುನಃ ಜೋರಾಗಿ ಕಿರುಚ ತೊಡಗಿದಳು.॥1-2॥

ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ಮ ರಾಮಸ್ಯ ಕೃತಮನ್ಯೈಃ ಸುದುಷ್ಕರಮ್ ।
ಜಗಾಮ ಪರಮೋದ್ವಿಗ್ನಾ ಲಂಕಾಂ ರಾವಣಪಾಲಿತಾಮ್ ॥

ಇತರರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ದುಷ್ಕರವಾದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಶ್ರೀರಾಮನು ಮಾಡಿ ತೋರಿದುದನ್ನು ನೋಡಿ, ಅವಳು ಅತ್ಯಂತ ಉದ್ವಿಗ್ನಳಾಗಿ ರಾವಣನಿಂದ ರಕ್ಷಿತವಾದ ಲಂಕಾಪುರಿಗೆ ಹೋದಳು.॥3॥

ಸಾ ದದರ್ಶ ವಿಮಾನಾಗ್ರೇ ರಾವಣಂ ದೀಪ್ತತೇಜಸಮ್ ।
ಉಪೋಪವಿಷ್ಟಂ ಸಚಿವೈರ್ಮರುದ್ಭಿರಿವ ವಾಸವಮ್ ॥

ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ರಾವಣನು ಏಳು ಅಂತಸ್ತಿನ ಮೇಲಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದಳು. ಅವನ ರಾಜೋಚಿತ ತೇಜ ಉದ್ದೀಪ್ತವಾಗಿತ್ತು, ಮರುದ್ಗಣರಿಂದ ಸೇವಿತ ಇಂದ್ರನಂತೆ ಅವನು ಮಂತ್ರಿಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದು ಕುಳಿತಿದ್ದನು.॥4॥

ಆಸೀನಂ ಸೂರ್ಯಸಂಕಾಶೇ ಕಾಂಚನೇ ಪರಮಾಸನೇ ।
ರುಕ್ಮವೇದಿಗತಂ ಪ್ರಾಜ್ಯಂ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ಪಾವಕಮ್ ॥

ರಾವಣನು ವಿರಾಜಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸಿಂಹಾಸನವು ಸೂರ್ಯನಂತೆ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಚಿನ್ನದ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ವೇದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಅಗ್ನಿಯು ತುಪ್ಪದ ಆಹುತಿಗಳಿಂದ ಧಗ-ಧಗನೆ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುವಂತೆ ಆ ಸ್ವರ್ಣ ಸಿಂಹಾಸನದಲ್ಲಿ ರಾವಣನು ಶೋಭಿಸುತ್ತಿದ್ದನು.॥5॥

ದೇವಗಂಧರ್ವಭೂತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಮ್ ।
ಅಜೇಯಂ ಸಮರೇ ಘೋರಂ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಮ್ ॥

ದೇವಾಸುರವಿಮರ್ದೇಷು ವಜ್ರಾಶನಿಕೃತವ್ರಣಮ್ ।
ಐರಾವತವಿಷಾಣಾಗ್ರೈರುತ್ಕೃಷ್ಟಕಿಣವಕ್ಷಸಮ್ ॥

ದೇವತೆಗಳು, ಗಂಧರ್ವರು, ಭೂತರು, ಮಹಾತ್ಮಾ ಋಷಿಗಳೂ ಅವನನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಅಸಮರ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಸಮರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಬಾಯನ್ನು ಅಗಲಿಸಿ ನಿಂತಿರುವ ಯಮನಂತೆ ಅವನು ಭಯಾನಕವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದನು. ದೇವತೆಗಳ ಮತ್ತು ಅಸುರರ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವನ ಶರೀರದಲ್ಲಾದ ವಜ್ರ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಗಾಯಗಳ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದ್ದವು. ಐರಾವತವು ಅವನ ಎದೆಗೆ ದಂತದಿಂದ ತಿವಿದ ಗುರುತು ಇನ್ನೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿತ್ತು.॥6-7॥

ವಿಂಶದ್ಭುಜಂ ದಶಗ್ರೀವಂ ದರ್ಶನೀಯಪರಿಚ್ಛದಮ್ ।
ವಿಶಾಲವಕ್ಷಸಂ ವೀರಂ ರಾಜಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಮ್ ॥

ನದ್ಧ್ಧವೈಡೂರ್ಯಸಂಕಾಶಂ ತಪ್ತಕಾಂಚನ ಭೂಷಣಮ್ ।
ಸುಭುಜಂ ಶುಕ್ಲವದನಂ ಮಹಾಸ್ಯಂ ಪರ್ವತೋಪಮಮ್ ॥

ಅವನಿಗೆ ಇಪ್ಪತ್ತು ಭುಜಗಳು, ಹತ್ತು ತಲೆಗಳಿದ್ದವು. ಅವನ ಛತ್ರ-ಚಾಮರ, ಆಭೂಷಣಾದಿ ಉಪಕರಣಗಳು ನೋಡಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದ್ದವು. ವಕ್ಷಸ್ಥಲವು ವಿಶಾಲವಾಗಿತ್ತು. ವೀರ ರಾಜೋಚಿತ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಸಂಪನ್ನನಾದ ಅವನು ಶರೀರದಲ್ಲಿ ನೀಲಮಣಿಯ ಒಡವೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದನು. ಪುಟಕ್ಕಿಟ್ಟ ಚಿನ್ನದ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತೊಟ್ಟಿದ್ದನು. ಅವನು ಸುಂದರವಾದ ಭುಜಗಳಿಂದ, ಬೆಳ್ಳಗಿನ ದಂತಪಂಕ್ತಿಯಿಂದ, ವಿಶಾಲವಾದ ಮುಖಗಳಿಂದ, ಪರ್ವತದಂತಹ ಶರೀರದಿಂದ ಶೋಭಿಸುತ್ತಿದ್ದನು.॥8-9॥

ವಿಷ್ಣುಚಕ್ರನಿಪಾತೈಶ್ಚ ಶತಶೋ ದೇವಸಂಯುಗೇ ।
ಅನ್ಯೈಃ ಶಸ್ತೈಃಪ್ರಹಾರೈಶ್ಚ ಮಹಾಯುದ್ಧೇಷು ತಾಡಿತಮ್ ॥

ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅವನ ಶರೀರದಲ್ಲಿ ನೂರಾರುಬಾರಿ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಚಕ್ರದ ಪ್ರಹಾರವಾಗಿತ್ತು. ದೊಡ್ಡ-ದೊಡ್ಡ ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇತರ ಅಸ್ತ್ರ-ಶಸ್ತ್ರಗಳ ಏಟುಗಳೂ ಬಿದ್ದಿದ್ದವು. (ಅವುಗಳ ಗುರುತು ಗಳೂ ಕಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದವು.॥10॥

ಅಹತಾಂಗೈಃ ಸಮಸ್ತೈಸ್ತಂ ದೇವಪ್ರಹರಣೈಸ್ತದಾ ।
ಅಕ್ಷೋಭ್ಯಾಣಾಂ ಸಮುದ್ರಾಣಾಂ ಕ್ಷೋಭಣಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಕಾರಿಣಮ್ ॥

ದೇವತೆಗಳ ಸಮಸ್ತ ಆಯುಧಗಳ ಪ್ರಹಾರದಿಂದಲೂ ಭಂಗವಾಗದ ಅಂಗಗಳಿಂದಲೇ ಅವನು ಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕ್ಷೋಭೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು. ಅವನು ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಮಾಡಿ ಮುಗಿಸುತ್ತಿದ್ದನು.॥11॥

ಕ್ಷೇಪ್ತಾರಂ ಪರ್ವತಾಗ್ರಾಣಾಂ ಸುರಾಣಾಂ ಚ ಪ್ರಮರ್ದನಮ್ ।
ಉಚ್ಛೇತ್ತಾರಂ ಚ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶನಮ್ ॥

ಪರ್ವತ ಶಿಖರಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ಎಸೆಯುತ್ತಿದ್ದನು. ದೇವತೆಗಳನ್ನೂ ಹೊಸಕಿ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದನು. ಅವನು ಧರ್ಮದ ಬೇರುಗಳನ್ನೇ ತುಂಡರಿಸಿ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದು, ಪರಸ್ತ್ರೀಯರ ಸತೀತ್ವವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವಂತಹವನಾಗಿದ್ದನು.॥12॥

ಸರ್ವದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಯೋಕ್ತಾರಂ ಯಜ್ಞವಿಘ್ನಕರಂ ಸದಾ ।
ಪುರೀಂ ಭೋಗವತೀಂ ಗತ್ವಾ ಪರಾಜಿತ್ಯ ಚ ವಾಸುಕಿಮ್ ॥
ತಕ್ಷಕಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಪರಾಜಿತ್ಯ ಜಹಾರ ಯಃ ।

ಅವನು ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸುವವನಾಗಿದ್ದು, ಸದಾ ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಘ್ನಗಳನ್ನೊಡ್ಡುತ್ತಿದ್ದನು. ಒಮ್ಮೆ ಪಾತಾಳದ ಭೋಗವತೀ ಪುರಿಗೆ ಹೋಗಿ ನಾಗರಾಜ ವಾಸುಕಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, ತಕ್ಷಕನನ್ನು ಗೆದ್ದು ಅವನ ಪ್ರಿಯ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಕದ್ದುತಂದಿದ್ದನು.॥13½॥

ಕೈಲಾಸಂ ಪರ್ವತಂ ಗತ್ವಾ ವಿಜಿತ್ಯ ನರವಾಹನಮ್ ॥
ವಿಮಾನಂ ಪುಷ್ಪಕಂತಸ್ಯ ಕಾಮಗಂ ವೈ ಜಹಾರ ಯಃ ।

ಹೀಗೆಯೇ ಕೈಲಾಸ ಪರ್ವತಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಕುಬೇರನನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿ ಅವನು ಕುಬೇರನ ಇಚ್ಛಾನುಸಾರ ಸಂಚರಿಸುವ ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನವನ್ನು, ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದನು.॥14½॥

ವನಂ ಚೈತ್ರರಥಂ ದಿವ್ಯಂ ನಲಿನೀಂ ನಂದನಂ ವನಮ್ ।
ವಿನಾಶಯತಿ ಯಃ ಕ್ರೋಧಾದ್ದೇವೋದ್ಯಾನಾನಿ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥

ಆ ಪರಾಕ್ರಮೀ ನಿಶಾಚರನು ಕ್ರೋಧದಿಂದ ಕುಬೇರನ ಚೈತ್ರರಥವನವನ್ನು ಹಾಗೂ ದೇವತೆಗಳ ಬೇರೆ-ಬೇರೆ ಉದ್ಯಾನ ವನಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು.॥15½॥

ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯೌ ಮಹಾಭಾಗಾವುತ್ತಿಷ್ಠಂತೌ ಪರಂತಪೌ ॥
ನಿವಾರಯತಿ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಯಃ ಶೈಲಶಿಖರೋಪಮಃ ।

ಪರ್ವತ ಶಿಖರದಂತೆ ಆಕಾರ ಹೊಂದಿ ಶತ್ರುಗಳಿಗೆ ಸಂತಾಪ ಕೊಡುವ ಆತನು ಮಹಾಭಾಗ ಚಂದ್ರ-ಸೂರ್ಯರನ್ನು ಉದಯಕಾಲದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೈಗಳಿಂದ ತಡೆದುಬಿಡುತ್ತಿದ್ದನು.॥16½॥

ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಮಹಾವನೇ ।
ಪುರಾ ಸ್ವಯಂಭುವೇ ಧೀರಃ ಶಿರಾಂಸ್ಯುಪಜಹಾರ ಯಃ ॥

ಆ ಧೀರ ಸ್ವಭಾವದ ರಾವಣನು ಹಿಂದೆ ಒಂದು ವಿಶಾಲ ವನದಲ್ಲಿ ಹತ್ತುಸಾವಿರ ವರ್ಷ ಘೋರ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಬ್ರಹ್ಮದೇವರಿಗೆ ತನ್ನ ತಲೆಗಳನ್ನೇ ಬಲಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದನು.॥17½॥

ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಪಿಶಾಚಪತಗೋರಗೈಃ ।
ಅಭಯಂ ಯಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಮೃತ್ಯುತೋ ಮಾನುಷಾದೃತೇ ॥

ಅದರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ದೇವತೆಗಳಿಂದ ದಾನವರಿಂದ, ಗಂಧರ್ವ, ಪಿಶಾಚ, ಪಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಪಗಳಿಂದಲೂ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಅಭಯ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗಿತ್ತು. ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲದೆ ಬೇರೆಯಾರಿಂದಲೂ ಅವನಿಗೆ ಮೃತ್ಯುಭಯ ಇರಲಿಲ್ಲ.॥18½॥

ಮಂತ್ರೈರಭಿಷ್ಟುತಂ ಪುಣ್ಯಮಧ್ವರೇಷು ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ ।
ಹವಿರ್ಧಾನೇಷು ಯಃ ಸೋಮಮುಪಹಂತಿ ಮಹಾಬಲಃ ॥

ಆ ಮಹಾಬಲಿ ರಾಕ್ಷಸನು ಸೋಮಸವನ ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿಜಾತಿಗಳಿಂದ ವೇದಮಂತ್ರೋಚ್ಛಾರಪೂರ್ವಕ ತೆಗೆದ ವೈದಿಕ ಮಂತ್ರಗಳಿಂದ ಸುಸಂಕ್ಕೃತವಾದ ಪವಿತ್ರ ಸೋಮರಸವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ನಾಶಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು.॥19½॥

ಪ್ರಾಪ್ತಯಜ್ಞ ಹರಂ ದುಷ್ಟಂ ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನಂ ಕ್ರೂರಕಾರಿಣಮ್ ।
ಕರ್ಕಶಂ ನಿರನುಕ್ರೋಶಂಪ್ರಜಾನಾಮಹಿತೇ ರತಮ್ ॥

ಸಮಾಪ್ತಿಗೊಳ್ಳಲಿರುವ ಯಜ್ಞಗಳನ್ನು ವಿಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸುವ ಆ ದುಷ್ಟ ನಿಶಾಚರನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಇತರ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು. ಅವನು ಬಹಳ ಶುಷ್ಕ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಯ ಸ್ವಭಾವದವನಾಗಿದ್ದನು. ಸದಾಕಾಲ ಪ್ರಜೆಯ ಅಹಿತದಲ್ಲೇ ತೊಡಗಿರುತ್ತಿದ್ದನು.॥20½॥

ರಾವಣಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಲೋಕಭಯಾವಹಮ್ ।
ರಾಕ್ಷಸೀ ಭ್ರಾತರಂ ಕ್ರೂರಂ ಸಾ ದದರ್ಶ ಮಹಾಬಲಮ್ ॥

ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಗಳನ್ನು ಭಯಪಡಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಅಳುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಈ ಮಹಾಬಲಿ ತನ್ನ ಕ್ರೂರ ಅಣ್ಣನನ್ನು ರಾಕ್ಷಸೀ ಶೂರ್ಪಣಖಿಯು ಆಗ ನೋಡಿದಳು.॥21½॥

ತಂ ದಿವ್ಯವಸ್ತ್ರಾಭರಣಂ ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯೋಪಶೋಭಿತಮ್ ।
ಆಸನೇ ಸೂಪವಿಷ್ಟಂ ಚ ಕಾಲೇ ಕಾಲಮಿವೋದ್ಯತಮ್ ॥

ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರ ಮಹಾಭಾಗಂ ಪೌಲಸ್ತ್ಯಕುಲನಂದನಮ್ ।
ಉಪಗಮ್ಯಾಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ರಾಕ್ಷಸೀ ಭಯವಿಹ್ವಲಾ ॥

ಅವನು ದಿವ್ಯವಸ್ತ್ರಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಆಭೂಷಣಗಳಿಂದ ವಿಭೂಷಿತನಾಗಿದ್ದನು. ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಗಳ ಮಾಲೆಗಳು ಅವನ ಶೋಭೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತ್ತು. ಸಿಂಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತ ರಾಕ್ಷಸರಾಜ ಪುಲಸ್ತ್ಯನಂದನ ಮಹಾಭಾಗ ದಶಗ್ರೀವನು ಪ್ರಳಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹೊರಟ ಮಹಾಕಾಲನಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದ್ದನು.॥22-23॥

ರಾವಣಂ ಶತ್ರುಹಂತಾರಂ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಮ್ ॥

ಮಂತ್ರಿಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಶತ್ರುಹಂತಾ ಅಣ್ಣನಾದ ರಾವಣನ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಭಯದಿಂದ ವಿಹ್ವಲಳಾದ ಆ ಶೂರ್ಪಣಖಿಯು ಏನೋ ಹೇಳಲು ಮುಂದಾದಳು.॥24॥

ತಮಬ್ರವೀದ್ದೀಪ್ತ ವಿಶಾಲಲೋಚನಂ
ಪ್ರದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಭಯಲೋಭಮೋಹಿತಾ ।
ಸುದಾರುಣಂ ವಾಕ್ಯಮಭೀತಚಾರಿಣೀ
ಮಹಾತ್ಮನಾ ಶೂರ್ಪಣಖಾ ವಿರೂಪಿತಾ ॥

ಮಹಾತ್ಮಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣನು ಮೂಗು-ಕಿವಿಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಯಾರನ್ನು ವಿರೂಪಗೊಳಿಸಿದ್ದನೋ, ಯಾರು ನಿರ್ಭಯವಾಗಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದಳೋ, ಅವಳು ಭಯ ಮತ್ತು ಲೋಭದಿಂದ ಮೋಹಿತಳಾದ ಆ ಶೂರ್ಪಣಖಿಯು ಹೊಳೆಯುವ ವಿಶಾಲ ನೇತ್ರವುಳ್ಳ ಅತ್ಯಂತ ಕ್ರೂರ ರಾವಣನಿಗೆ ತನ್ನ ದುರ್ದಶೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿ ಅವನಲ್ಲಿ ಇಂತೆಂದಳು.॥25॥

ಶ್ರೀ ವಾಲ್ಮೀಕಿವಿರಚಿತ ಆರ್ಷ ರಾಮಾಯಣ ಆದಿಕಾವ್ಯದ ಅರಣ್ಯಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಮೂವತ್ತೆರಡನೆಯ ಸರ್ಗ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಯಿತು.॥32॥