१०८ जाबालेः राजनीतिः

ಜಾಬಾಲಿಯು ನಾಸ್ತಿಕರ ಮತವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗೆ ಸಮಜಾಯಿಸಿದುದು

ಆಶ್ವಾಸಯಂತಂ ಭರತಂ ಜಾಬಾಲಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮಃ ।
ಉವಾಚ ರಾಮಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಧರ್ಮಾಪೇತಮಿದಂ ವಚಃ ॥

ಧರ್ಮಜ್ಞ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದ್ರನು ಭರತನನ್ನು ಹೀಗೆ ಸಮಜಾಯಿಸುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಶಿರೋಮಣಿ ಜಾಬಾಲಿಯು ರಾಮನಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಧರ್ಮವಿರುದ್ಧವಾದ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳಿದರು .॥1॥

ಸಾಧು ರಾಘವ ಮಾ ಭೂತ್ತೇ ಬುದ್ಧಿರೇವಂ ನಿರರ್ಥಿಕಾ ।
ಪ್ರಾಕೃತಸ್ಯ ನರಸ್ಯೇವ ಹ್ಯಾರ್ಯಬುದ್ಧೇಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ ॥

ರಘುನಂದನ! ನೀನು ಹೇಳಿದುದು ಸರಿಯೇ, ಆದರೂ ನೀನು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಮತ್ತು ತಪಸ್ವಿಯಾಗಿರುವೆ; ಆದ್ದರಿಂದ ನೀನು ಸಾಧಾರಣ ಮನುಷ್ಯನಂತೆ ಇಂತಹ ನಿರರ್ಥಕ ವಿಚಾರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತರಬಾರದು.॥2॥

ಕಃ ಕಸ್ಯ ಪುರುಷೋ ಬಂಧುಃ ಕಿಮಾಪ್ಯಂ ಕಸ್ಯ ಕೇನಚಿತ್ ।
ಏಕೋ ಹಿ ಜಾಯತೇ ಜಂತುರೇಕ ಏವ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥

ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಯಾರು ಯಾರ ಬಂಧು ಆಗಿದ್ದಾನೆ, ಯಾರಿಂದ ಯಾರಿಗೆ ಏನು ಪಡೆಯುವುದಿದೆ? ಜೀವಿಯು ಒಬ್ಬನೇ ಹುಟ್ಟಿ ಒಬ್ಬನೇ ಸತ್ತುಹೋಗುವನು.॥3॥

ತಸ್ಮಾನ್ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚೇತಿರಾಮ ಸಜ್ಜೇತ ಯೋ ನರಃ ।
ಉನ್ಮತ್ತ ಇವ ಸ ಜ್ಞೇಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದ್ಧಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥

ಆದ್ದರಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮಾ! ಇವನು ತಂದೆ, ಇವಳು ತಾಯಿ, ಮುಂತಾಗಿ ಇಂತಹವರಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತನಾಗುವವನು ಹುಚ್ಚನೇ ಸರಿ. ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಯಾರವನೂ ಅಲ್ಲ.॥4॥

ಯಥಾ ಗ್ರಾಮಾಂತರಂ ಗಚ್ಛನ್ ನರಃ ಕಶ್ಚಿದ್ ಬಹಿರ್ವಸೇತ್ ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಚ ತಮಾವಾಸಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠೇತಾಪರೇಹನಿ ॥

ಏವಮೇವ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಗೃಹಂ ವಸು ।
ಆವಾಸಮಾತ್ರಂ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ ಸಜ್ಜಂತೇ ನಾತ್ರ ಸಜ್ಜನಾಃ ॥

ಯಾವನಾದರೂ ಬೇರೆ ಊರಿಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ಯಾವುದೋ ಧರ್ಮಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ತಂಗಿದ್ದು, ಮರುದಿನ ಅದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುವಂತೆಯೇ ತಂದೆ, ತಾಯಿ, ಮನೆ, ಸಂಪತ್ತು-ಇವು ಮನುಷ್ಯರ ಆವಾಸ ಮಾತ್ರವಾಗಿವೆ. ಕಾಕುತ್ಸ್ಥನೇ! ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜನರು ಆಸಕ್ತರಾಗುವುದಿಲ್ಲ.॥5-6॥

ಪಿತ್ರ್ಯಂ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸ ನಾರ್ಹಸಿ ನರೋತ್ತಮ ।
ಆಸ್ಥಾತುಂ ಕಾಪಥಂ ದುಃಖಂ ವಿಷಮಂಬಹುಕಂಟಕಮ್ ॥

ಆದ್ದರಿಂದ ನರಶ್ರೇಷ್ಠನೇ! ನೀನು ತಂದೆಯ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಈ ದುಃಖಮಯ ಹಳ್ಳ-ತಿಟ್ಟು, ಮುಳ್ಳುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕಾಡಿನ ಕೆಟ್ಟ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬಾರದು.॥7॥

ಸಮೃದ್ಧಾಯಾಮಯೋಧ್ಯಾಯಾಮಾತ್ಮಾನಮಭಿಷೇಚಯ ।
ಏಕವೇಣೀಧರಾ ಹಿ ತ್ವಾ ನಗರೀ ಸಂಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ ॥

ನೀನು ಸಮೃದ್ಧಿಶಾಲಿನೀ ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜನಾಗಿ ಪಟ್ಟಾಭಿಷಿಕ್ತನಾಗು. ಆ ನಗರಿಯು ವಿರಹಿಣೀ ನಾರಿಯಂತೆ ಏಕವೇಣಿಧರೆಯಾಗಿ ನಿನ್ನನ್ನು ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ.॥8॥

ರಾಜಭೋಗಾನನುಭವನ್ ಮಹಾರ್ಹಾನ್ಪಾರ್ಥಿವಾತ್ಮಜ ।
ವಿಹರತ್ವಮಯೋಧ್ಯಾಯಾಂ ಯಥಾ ಶಕ್ರಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ ॥

ರಾಜಕುಮಾರ! ದೇವೇಂದ್ರನು ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ವಿಹರಿಸುವಂತೆಯೇ ನೀನು ಬಹುಮೂಲ್ಯ ರಾಜಭೋಗಗಳನ್ನು ಉಪಭೋಗಿಸುತ್ತಾ ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ವಿಹಾರಮಾಡು.॥9॥

ನ ತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ದಶರಥಸ್ತ್ವಂ ಚ ತಸ್ಯ ಚ ಕಶ್ಚನ ।
ಅನ್ಯೋರಾಜಾ ತ್ವಮನ್ಯಸ್ತು ತಸ್ಮಾತ್ಕುರು ಯದುಚ್ಯತೇ ॥

ದಶರಥರಾಜನು ನಿನಗೆ ಏನೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ನೀನೂ ಅವನಿಗೆ ಏನೂ ಅಲ್ಲ. ರಾಜನು ಬೇರೆಯಾಗಿದ್ದನು, ನೀನೂ ಬೇರೆಯಾಗಿರುವೆ; ಆದ್ದರಿಂದ ನಾನು ಹೇಳುವಂತೆ ಮಾಡು.॥10॥

ಬೀಜಮಾತ್ರಂ ಪಿತಾ ಜಂತೋಃ ಶುಕ್ರಂ ಶೋಣಿತಮೇವ ಚ ।
ಸಂಯುಕ್ತಮೃತುಮನ್ಮಾತ್ರಾ ಪುರುಷ್ಯಸೇಹ ಜನ್ಮ ತತ್ ॥

ತಂದೆಯು ಜೀವಿಯ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ನಿಮಿತ್ತ ಕಾರಣ ಮಾತ್ರನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಋತುಮತಿ ತಾಯಿಯ ಮೂಲಕ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಧರಿಸಿದ ವೀರ್ಯ ಮತ್ತು ರಜದ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಯೋಗವಾದಾಗ ಪುರುಷನು ಇಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವನು.॥11॥

ಗತಃ ಸ ನೃಪತಿಸ್ತತ್ರ ಗಂತವ್ಯಂ ಯತ್ರ ತೇನ ವೈ ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿರೇಷಾ ಭೂತಾನಾಂತ್ವಂ ತು ಮಿಥ್ಯಾ ವಿಹನ್ಯಸೇ ॥

ರಾಜನು ಹೋಗಬೇಕಾದಲ್ಲಿಗೆ ಹೊರಟುಹೋದನು. ಇದು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ. ನೀನಾದರೋ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಿರುವೆ.॥12॥

ಅರ್ಥಧರ್ಮಪರಾ ಯೇ ಯೇ ತಾಂಸ್ತಾನ್ ಶೋಚಾಮಿ ನೇತರಾನ್ ।
ತೇ ಹಿ ದುಃಖಮಿಹ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿನಾಶಂ ಪ್ರೇತ್ಯಲೇಭೀರೇ ॥

ಪ್ರಾಪ್ತವಾದ ಅರ್ಥ ವನ್ನು ಪರಿತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿ ಧರ್ಮ ಪರಾಯಣರಾಗಿರುವರೋ, ಅವರಿಗಾಗಿ ನಾನು ಶೋಕಿಸುತ್ತೇನೆ, ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಶೋಕಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಧರ್ಮದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ದುಃಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ ಸತ್ತ ಬಳಿಕ ನಾಶವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.॥13॥

ಅಷ್ಟಕಾಪಿತೃದೈವತ್ಯಮಿತ್ಯಯಂ ಪ್ರಸೃತೋ ಜನಃ ।
ಅನ್ನಸ್ಯೋಪದ್ರವಂ ಪಶ್ಯ ಮೃತೋ ಹಿ ಕಿಮಶಿಷ್ಯತಿ ॥

ಅಷ್ಟಕಾದಿ ಶ್ರಾದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ದೇವತೆಗಳು ಪಿತೃಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ-ಶ್ರಾದ್ಧದ ದಾನ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ; ಹೀಗೆ ಯೋಚಿಸಿಯೇ ಜನರು ಶ್ರಾದ್ಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೃತ್ತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ವಿಚಾರ ಮಾಡಿ ನೋಡಿದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಅನ್ನದ ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ. ಸತ್ತಿರುವ ಮನುಷ್ಯನು ಏನು ತಾನೇ ತಿನ್ನುವನು.॥14॥

ಯದಿ ಭುಕ್ತಮಿಹಾನ್ಯೇನ ದೇಹಮನ್ಯಸ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ ।
ದದ್ಯಾತ್ಪ್ರವಸತಾಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ನ ತತ್ಪಥ್ಯಶನಂ ಭವೇತ್ ॥

ಇಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನು ತಿಂದ ಅನ್ನವು ಇನ್ನೊಬ್ಬನ ಶರೀರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದಾದರೆ ಪರದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋಗುವವರಿಗೆ ಶ್ರಾದ್ಧವನ್ನೇ ಮಾಡಿಬಿಡಬೇಕು; ಅವರಿಗೆ ದಾರಿಗಾಗಿ ಭೋಜನ ಕೊಡುವುದು ಉಚಿತವಲ್ಲ.॥15॥

ದಾನಸಂವನನಾ ಹ್ಯೇತೇ ಗ್ರಂಥಾ ಮೇಧಾವಿಭಿಃಕೃತಾಃ ।
ಯಜಸ್ವ ದೇಹೀ ದೀಕ್ಷಸ್ವ ತಪಸ್ತಪ್ಯಸ್ವ ಸಂತ್ಯಜ ॥

ದೇವತೆಗಳಿಗಾಗಿ ಯಜ್ಞಮಾಡಿ, ಪೂಜೆ ಮಾಡಿ, ದಾನ ಕೊಡಿರಿ, ಯಜ್ಞ ದೀಕ್ಷಿತರಾಗಿರಿ, ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿರಿ ಹಾಗೂ ಮನೆ-ಮಠ ಬಿಟ್ಟು ಸಂನ್ಯಾಸಿಗಳಾಗಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳುವ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬುದ್ಧಿವಂತ ಮನುಷ್ಯರು ದಾನದ ಕಡೆಗೆ ಜನರನ್ನು ಪ್ರವೃತ್ತಗೊಳಿಸಲೆಂದೆ ಬರೆದಿರುವರು.॥16॥

ಸ ನಾಸ್ತಿ ಪರಮಿತ್ಯೇತತ್ ಕುರು ಬುದ್ಧಿಂ ಮಹಾಮತೇ ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಯತ್ತದಾತಿಷ್ಠ ಪರೋಕ್ಷಂ ಪೃಷ್ಠತಃ ಕುರು ॥

ಆದ್ದರಿಂದ ಮಹಾಮತೇ! ಈ ಲೋಕವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ಯಾವ ಲೋಕವೂ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ನೀನು ನಿನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಶ್ಚಯಿಸಿಕೋ. (ಆದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಫಲ ಭೋಗಿಸಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಧರ್ಮವೇ ಮೊದಲಾದವುಗಳ ಪಾಲನೆಯ ಆವಶ್ಯಕವಿಲ್ಲ) ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ರಾಜ್ಯಲಾಭವನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸು, ಪರೋಕ್ಷ (ಪಾರಲೌಕಿಕ ಲಾಭ)ವನ್ನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿಬಿಡು.॥17॥

ಸತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಸರ್ವಲೋಕನಿದರ್ಶಿನೀಮ್ ।
ರಾಜ್ಯಂ ಸತ್ವಂ ನಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಭರತೇನ ಪ್ರಸಾದಿತಃ ॥

ಸತ್ಪುರುಷರ ಬುದ್ಧಿಯು ಜನರಿಗೆ ದಾರಿತೋರುವಂತಹುದಾದ ಕಾರಣ ಪ್ರಮಾಣಭೂತವಾಗಿದೆ. ಭರತನ ಆಗ್ರಹವನ್ನು ಮುಂದೆ ಮಾಡಿ ನೀನು ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸು.॥18॥

ಶ್ರೀವಾಲ್ಮೀಕಿ ವಿರಚಿತ ಆರ್ಷರಾಮಾಯಣ ಆದಿಕಾವ್ಯದ ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನೂರ ಎಂಟನೆಯ ಸರ್ಗ ಪೂರ್ಣವಾಯಿತು ॥108॥