०६२ अम्बरीशयज्ञः

ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರಿಂದ ಶುನಃಶೇಪನ ರಕ್ಷಣೆಯ ಸಫಲ ಪ್ರಯತ್ನ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸು

ಶುನಃಶೇಪಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೃಹೀತ್ವಾ ತು ಮಹಾಯಶಾಃ
ವ್ಯಶ್ರಮತ್ ಪುಷ್ಕರೇ ರಾಜಾ ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ರಘುನಂದನ ॥

(ಶತಾನಂದರು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ) - ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ರಘುನಂದನ! ಮಹಾಯಶಸ್ವೀ ರಾಜಾ ಅಂಬರೀಷನು ಶುನಃಶೇಪನನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಕರ ತೀರ್ಥಕ್ಕೆ ಬಂದು ಅಲ್ಲಿ ವಿಶ್ರಮಿಸಿದನು.॥1॥

ತಸ್ಯ ವಿಶ್ರಮಮಾಣಸ್ಯ ಶುನಃಶೇಪೋ ಮಹಾಯಶಾಃ ।
ಪುಷ್ಕರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಾಗಮ್ಯ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಂ ದದರ್ಶ ಹ ॥

ತಪ್ಯಂತಮೃಷಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಮಾತುಲಂ ಪರಮಾತುರಃ ।
ವಿಷಣ್ಣವದನೋ ದೀನಸ್ತೃಷ್ಣಯಾ ಚ ಶ್ರಮೇಣ ಚ ॥
ಪಪಾತಾಂಕೇ ಮುನೇರಾಮ ವಾಕ್ಯಂ ಚೇದಮುವಾಚ ಹ ।

ಶ್ರೀರಾಮಾ! ಅವನು ವಿಶ್ರಮಿಸತೊಡಗಿದಾಗ ಮಹಾ ಯಶಸ್ವೀ ಶುನಃಶೇಪನು ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಪುಷ್ಕರದಲ್ಲಿ ಋಷಿಗಳೊಡನೆ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಮಾವನಾದ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರನ್ನು ಭೆಟ್ಟಿಯಾದನು. ಅವನು ಅತ್ಯಂತ, ದೀನನಾಗಿದ್ದು, ಮುಖ ಬಾಡಿಹೋಗಿತ್ತು. ಹಸಿವು ಬಾಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಯಾಸದಿಂದ ದೀನನಾಗಿ ಮುನಿಯ ತೊಡೆಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದುಬಿಟ್ಟನು ಹಾಗೂ ಹೇಳಿದನು.॥2-3½॥

ನ ಮೇಽಸ್ತಿ ಮಾತಾ ನ ಪಿತಾ ಜ್ಞಾತಯೋ ಬಾಂಧವಾಃ ಕುತಃ ॥
ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ಮಾಂ ಸೌಮ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ಮುನಿಪುಂಗವ ।

ಸೌಮ್ಯ ಮುನಿಪುಂಗವರೇ! ನನಗೆ ತಂದೆಯಾಗಲಿ, ತಾಯಿಯಾಗಲಿ, ಬಂಧು-ಬಾಂಧವರಾಗಲಿ ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ. ನಾನು ಅಸಹಾಯನಾಗಿದ್ದೇನೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ನೀವೇ ಧರ್ಮದಿಂದ ನನ್ನನ್ನು ಕಾಪಾಡಬೇಕು.॥4½॥

ತ್ರಾತಾ ತ್ವಂ ಹಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತ್ವಂ ಹಿ ಭಾವನಃ ॥

ರಾಜಾ ಚ ಕೃತಕಾರ್ಯಃ ಸ್ಯಾದಹಂ ದೀರ್ಘಾಯುರವ್ಯಯಃ ।
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಮುಪಾಶ್ನೀಯಾಂ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾಹ್ಯನುತ್ತಮಮ್ ॥

ನರಶ್ರೇಷ್ಠರೇ! ನೀವು ಎಲ್ಲರ ರಕ್ಷಕರಾಗಿರುವಿರಿ ಹಾಗೂ ಬೇಕಾದ ವಸ್ತುವನ್ನು ಪ್ರಾಪ್ತಿಮಾಡಿಸಿಕೊಡುವವರಾಗಿದ್ದೀರಿ. ಈ ರಾಜನೂ ಕೃತಾರ್ಥನಾಗಿ, ನಾನೂ ವಿಕಾರರಹಿತ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಹೊಂದಿ, ಸರ್ವೋತ್ತಮ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕವನ್ನು ಪಡೆಯುವಂತೆ ನನ್ನ ಮೇಲೆ ಕೃಪೆ ಮಾಡಿರಿ.॥5-6॥

ಸ ಮೇ ನಾಥೋ ಹ್ಯನಾಥಸ್ಯ ಭವ ಭವ್ಯೇನ ತೇಜಸಾ ।
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಂಸ್ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್ ॥

ಧರ್ಮಾತ್ಮರೇ! ನೀವು ನಿರ್ಮಲಚಿತ್ತದಿಂದ ಅನಾಥನಾದ ನನಗೆ ನಾಥರಾಗಿ (ಸಂರಕ್ಷಕರಾಗಿರುವಿರಿ). ತಂದೆಯು ತನ್ನ ಪುತ್ರನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಂತೆ ನೀವು ನನ್ನ ಈ ಪಾಪ ಮೂಲಕ ವಿಪತ್ತಿನಿಂದ ಉದ್ಧರಿಸಿರಿ.॥7॥

ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಮಹಾತಪಾಃ ।
ಸಾನ್ತ್ವಯಿತ್ವಾ ಬಹುವಿಧಂ ಪುತ್ರಾನಿದಮುವಾಚ ಹ ॥

ಶುನಃಶೇಪನ ಈ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ಮಹಾತಪಸ್ವಿ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರು ಅವನನ್ನು ಅನೇಕ ವಿಧದಿಂದ ಸಾಂತ್ವನ ಮಾಡಿ ತನ್ನ ಪುತ್ರರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕಾರ ಹೇಳಿದರು.॥8॥

ಯತ್ಕೃತೇಪಿತರಃ ಪುತ್ರಾಂಜನಯಂತಿ ಶುಭಾರ್ಥಿನಃ ।
ಪರಲೋಕಹಿತಾರ್ಥಾಯ ತಸ್ಯ ಕಾಲೋಽಯಮಾಗತಃ ॥

ಮಕ್ಕಳಿರಾ! ಶುಭವನ್ನು ಬಯಸುವ ತಂದೆಯು ಯಾವ ಪಾರಲೌಕಿಕ ಹಿತದ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪುತ್ರರನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೋ, ಅದರ ಪೂರ್ಣತೆಯ ಸಮಯ ಈಗ ಬಂದಿದೆ.॥9॥

ಅಯಂ ಮುನಿಸುತೋ ಬಾಲೋ ಮತ್ತಃ ಶರಣಮಿಚ್ಛತಿ ।
ಅಸ್ಯಜೀವಿತಮಾತ್ರೇಣ ಪ್ರಿಯಂ ಕುರುತ ಪುತ್ರಕಾಃ ॥

ಪುತ್ರರೇ! ಈ ಮುನಿಕುಮಾರನು ನನ್ನಿಂದ ತನ್ನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ನೀವು ತಮ್ಮ ಎಲ್ಲ ಜಿವನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಇವನಿಗೆ ಪ್ರಿಯವಾದುದನ್ನು ಮಾಡಿರಿ.॥10॥

ಸರ್ವೇ ಸುಕೃತಕರ್ಮಾಣಃ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ ।
ಪಶುಭೂತಾ ನರೇಂದ್ರಸ್ಯ ತೃಪ್ತಿಮಗ್ನೇಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತ ॥

ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಪುಣ್ಯಾತ್ಮರು ಮತ್ತು ಧರ್ಮಪರಾಯಣ ಆಗಿರುವಿರಿ. ಆದ್ದರಿಂದ ರಾಜನ ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ ಪಶುವಾಗಿ ಯಜ್ಞೇಶ್ವರನನ್ನು ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಿರಿ.॥11॥

ನಾಥವಾಂಶ್ಚ ಶುನಃಶೇಪೋ ಯಜ್ಞಶ್ಚಾವಿಘ್ನತೋ ಭವೇತ್ ।
ದೇವತಾಸ್ತರ್ಪಿತಾಶ್ಚ ಸ್ಯುರ್ಮಮ ಚಾಪಿ ಕೃತಂ ವಚಃ ॥

ಇದರಿಂದ ಶುನಃಶೇಪನ ಉದ್ಧಾರವಾದೀತು, ರಾಜನ ಯಜ್ಞವು ನಿರ್ವಿಘ್ನವಾಗಿ ಪೂರ್ಣವಾಗುವುದು, ದೇವತೆಗಳೂ ತೃಪ್ತರಾಗುವರು. ನಿಮ್ಮಿಂದ ನನ್ನ ಆಜ್ಞಾಪಾಲನೆ ಆದಂತಾಗುವುದು.॥12॥

ಮುನೇಸ್ತದ್ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಧುಚ್ಛಂದಾದಯಃ ಸುತಾಃ ।
ಸಾಭಿಮಾನಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಲೀಲಮಿದಮಬ್ರುವನ್ ॥

ನರಶ್ರೇಷ್ಠನೇ! ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಮುನಿಯ ಆ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ, ಮಧುಚ್ಛಂದರೆ ಆದಿ ಅವನ ಪುತ್ರರು ಅಭಿಮಾನ ಮತ್ತು ಅವಹೇಳನಕಾರಿ ಮಾತನ್ನು ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ನುಡಿದರು.॥13॥

ಕಥಮಾತ್ಮಸುತಾನ್ ಹಿತ್ವಾ ತ್ರಾಯಸೇಽನ್ಯಸುತಂ ವಿಭೋ ।
ಅಕಾರ್ಯಮಿವ ಪಶ್ಯಾಮಃ ಶ್ವಮಾಂಸಮಿವ ಭೋಜನೇ ॥

ಸ್ವಾಮಿ! ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಅನೇಕ ಪುತ್ರರನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಬೇರೆಯವರ ಪುತ್ರನನ್ನು ಹೇಗೆ ರಕ್ಷಿಸುವಿರಿ? ಪವಿತ್ರ ಭೋಜನದಲ್ಲಿ, ನಾಯಿಯ ಮಾಂಸ ಬಿದ್ದರೆ ಅಗ್ರಾಹ್ಯವಾಗುವಂತೆ, ಎಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಪುತ್ರರ ರಕ್ಷಣೆ ಅವಶ್ಯಕವಿರುವಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಬೇರೆಯವರ ಪುತ್ರನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಅಕರ್ತವ್ಯವೆಂದೇ ನಾವು ತಿಳಿಯುತ್ತೇವೆ.॥14॥

ತೇಷಾಂ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಮುನಿಪುಂಗವಃ ।
ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತನಯನೋ ವ್ಯಾಹರ್ತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ ॥

ಪುತ್ರರ ಆ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ಮುನಿವರ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರ ಕಣ್ಣುಗಳು ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಕೆಂಡವಾದವು. ಅವರು ಈ ಪ್ರಕಾರ ಹೇಳತೊಡಗಿದರು.॥15॥

ನಿಃಸಾಧ್ವಸಮಿದಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಧರ್ಮಾದಪಿ ವಿಗರ್ಹಿತಮ್ ।
ಅತಿಕ್ರಮ್ಯ ತು ಮದ್ವಾಕ್ಯಂ ದಾರುಣಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಮ್ ॥

ಶ್ವಮಾಂಸಭೋಜಿನಃ ಸರ್ವೇ ವಾಸಿಷ್ಠಾ ಇವ ಜಾತಿಷು ।
ಪೂರ್ಣಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ತು ಪೃಥಿವ್ಯಾಮನುವತ್ಸ್ಯಥ ॥

ಎಲಾ! ನೀವು ನಿರ್ಭಯರಾಗಿ ಧರ್ಮರಹಿತ ಹಾಗೂ ನಿಂದಿತವಾದ ಮಾತನ್ನು ಆಡಿದಿರಲ್ಲ! ನನ್ನ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ಈ ದಾರುಣ ಮತ್ತು ರೋಮಾಂಚಕರ ಮಾತು ನಿಮ್ಮ ಬಾಯಿಯಿಂದ ಹೊರಟಿತಲ್ಲ! ಈ ಅಪರಾಧದಿಂದಾಗಿ ನೀವೆಲ್ಲರೂ ವಸಿಷ್ಠರ ಪುತ್ರರಂತೆ ನಾಯಿಯ ಮಾಂಸ ತಿನ್ನುವ ಮುಷ್ಠಿಕ ಮೊದಲಾದ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಒಂದು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಈ ಪೃಥ್ವಿಯಲ್ಲಿರುವಿರಿ.॥16-17॥

ಕೃತ್ವಾ ಶಾಪಸಮಾಯುಕ್ತಾನ್ ಪುತ್ರಾನ್ಮುನಿವರಸ್ತದಾ ।
ಶುನಃಶೇಪಮುವಾಚಾರ್ತಂ ಕೃತ್ವಾ ರಕ್ಷಾಂ ನಿರಾಮಯಾಮ್ ॥

ಈ ಪ್ರಕಾರ ತನ್ನ ಪುತ್ರರನ್ನು ಶಪಿಸಿ ಮುನಿವರ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರು ಆಗ ಶೋಕಾರ್ತ ಶುನಃಶೇಪನನ್ನು ನಿರ್ವಿಘ್ನವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಿ ಅವನಲ್ಲಿ ಇಂತೆಂದರು.॥18॥

ಪವಿತ್ರಪಾಶೈರಾಬದ್ಧೋ ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಃ ।
ವೈಷ್ಣವಂ ಯೂಪಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಗ್ಭಿರಗ್ನಿ ಮುದಾಹರ ॥

ಇಮೇ ಚ ಗಾಥೇ ದ್ವೇ ದಿವ್ಯೇ ಗಾಯೇಥಾ ಮುನಿಪುತ್ರಕ ।
ಅಂಬರೀಷಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇಽಸ್ಮಿಂಸ್ತತಃ ಸಿದ್ಧಿಮಮಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥

ಮುನಿಕುಮಾರ! ಅಂಬರೀಷನ ಈ ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ ನಿನ್ನನ್ನು ದರ್ಭೆಗಳೇ ಆದಿ ಪವಿತ್ರ ಪಾಶಗಳಿಂದ ಬಂಧಿಸಿ, ಕೆಂಪು ಹೂವುಗಳ ಮಾಲೆಯನ್ನು ತೊಡಿಸಿ, ಕೆಂಪು ಚಂದನವನ್ನು ಹಚ್ಚಿದಂತಹ ನೀನು ವಿಷ್ಣುದೇವತಾ ಸಂಬಂಧೀ ಯೂಪದ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ವಾಣಿಯಿಂದ ಅಗ್ನಿಯ (ಇಂದ್ರ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವಿನ) ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾ ಈ ಎರಡು ದಿವ್ಯ ಗಾಥೆ (ಸೂಕ್ತ) ಗಳನ್ನು ಗಾನಮಾಡು. ಇದರಿಂದ ನೀನು ಮನೋವಾಂಛಿತ ಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವೆ.॥19-20॥

ಶುನಃಶೇಪೋ ಗೃಹೀತ್ವಾ ತು ದ್ವೇ ಗಾಥೇ ಸುಸಮಾಹಿತಃ ।
ತ್ವರಯಾ ರಾಜಸಿಂಹಂ ತಮಂಬರೀಷಮುವಾಚ ಹ ॥

ಶುನಃಶೇಪನು ಏಕಾಗ್ರಚಿತ್ತನಾಗಿ ಎರಡು ಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿದನು ಹಾಗೂ ರಾಜಸಿಂಹ ಅಂಬರೀಷನ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಅವನಲ್ಲಿ ಅವಸರವಾಗಿ ಇಂತೆಂದನು.॥21॥

ರಾಜಸಿಂಹ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ಶೀಘ್ರಂ ಗಚ್ಛಾವಹೇ ವಯಮ್ ।
ನಿರ್ವರ್ತಯಸ್ವ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೀಕ್ಷಾಂ ಚ ಸಮುದಾಹರ ॥

ರಾಜೇಂದ್ರನೇ! ಪರಮಬುದ್ಧಿವಂತ ರಾಜಸಿಂಹನೇ! ಈಗ ನಾವಿಬ್ಬರೂ ಬೇಗನೇ ಹೋಗೋಣ. ನೀವುಯಜ್ಞದ ದೀಕ್ಷೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಿರಿ ಹಾಗೂ ಯಜ್ಞಕಾರ್ಯ ನೆರವೇರಿಸಿರಿ.॥22॥

ತದ್ವಾಕ್ಯಮೃಷಿಪುತ್ರಸ್ಯ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹರ್ಷಸಮನ್ವಿತಃ ।
ಜಗಾಮ ನೃಪತಿಃ ಶೀಘ್ರಂ ಯಜ್ಞವಾಟಮತಂದ್ರಿತಃ ॥

ಋಷಿಕುವಾರನ ಆ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ಅಂಬರೀಷನು ಆಲಸ್ಯ ಬಿಟ್ಟು, ಹರ್ಷಗೊಂಡು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಯಜ್ಞಶಾಲೆಗೆ ಹೋದನು.॥23॥

ಸದಸ್ಯಾನುಮತೇ ರಾಜಾ ಪವಿತ್ರಕೃತಲಕ್ಷಣಮ್ ।
ಪಶುಂ ರಕ್ತಾಂಬರಂ ಕೃತ್ವಾ ಯೂಪೇ ತಂ ಸಮಬಂಧಯತ್ ॥

ಅಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದು ಅಂಬರೀಷರಾಜನು ಶುನಃಶೇಪನನ್ನು ಕುಶಗಳ ಪವಿತ್ರ ಪಾಶಗಳಿಂದ ಬಂಧಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಪಶುವಿನ ಲಕ್ಷಣ ಸಂಪನ್ನನಾಗಿಸಿದನು. ಯಜ್ಞಪಶುವಿಗೆ ತೊಡಿಸುವ ಕೆಂಪುವಸ್ತ್ರ ಉಡಿಸಿ ಯೂಪಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿಹಾಕಿದನು.॥24॥

ಸ ಬದ್ಧೋ ವಾಗ್ಬಿರಗ್ರಯಾಭಿರಭಿತುಷ್ಟಾವ ವೈಸುರೌ ।
ಇಂದ್ರಮಿಂದ್ರಾನುಜಂ ಚೈವ ಯಥಾವನ್ಮುನಿಪುತ್ರಕಃ ॥

ಬಂಧಿತನಾದ ಮುನಿಪುತ್ರ ಶುನಃಶೇಪನು ಉತ್ತಮವಾಣಿಯಿಂದ ಇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಉಪೇಂದ್ರ ಈ ಇಬ್ಬರು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಯಥಾವತ್ತಾಗಿ ಸ್ತುತಿಸಿದನು.॥25॥

ತತಃ ಪ್ರೀತಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ರಹಸ್ಯಸ್ತುತಿತೋಷಿತಃ ।
ದೀರ್ಘಮಾಯುಸ್ತದಾ ಪ್ರಾದಾಚ್ಛುನಃಶೇಪಾಯ ವಾಸವಃ ॥

ಆ ರಹಸ್ಯ ತುಂಬಿದ ಸ್ತುತಿಯಿಂದ ಸಂತುಷ್ಟನಾಗಿ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ಇಂದ್ರನು ಬಹಳ ಸಂತೋಷಗೊಂಡನು. ಆಗ ಅವನು ಶುನಃಶೇಪನಿಗೆ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದನು.॥26॥

ಸ ಚ ರಾಜಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಚ ಸಮಾಪ್ತವಾನ್ ।
ಫಲಂ ಬಹುಗುಣಂ ರಾಮ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಪ್ರಸಾದಜಮ್ ॥

ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ರೀರಾಮನೇ! ರಾಜಾ ಅಂಬರೀಷನು ದೇವೇಂದ್ರನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಆ ಯಜ್ಞದ ಬಹುರೂಪ ಸಂಪನ್ನ ಉತ್ತಮ ಫಲವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡನು.॥27॥

ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಪಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭೂಯಸ್ತೇಪೇ ಮಹಾತಪಾಃ ।
ಪುಷ್ಕರೇಷು ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ದಶವರ್ಷಶತಾನಿ ಚ ॥

ಪುರುಷಪ್ರವರನೇ! ಅನಂತರ ಮಹಾತಪಸ್ವಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರೂ ಕೂಡ ಪುಷ್ಕರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಒಂದು ಸಾವಿರ ವರ್ಷ ತೀವ್ರ ತಪ್ಪಸ್ಸನ್ನಾಚರಿಸಿದರು.॥28॥

ವಾಲ್ಮೀಕಿ ವಿರಚಿತ ಆರ್ಷ ರಾಮಾಯಣ ಆದಿಕಾವ್ಯದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಅರವತ್ತೆರಡನೆಯ ಸರ್ಗ ಪೂರ್ಣವಾಯಿತು. ॥62॥