English
(12) THE CHAPTER ON THE PERFORMANCE OF PRAPATTI WITH IT’S AṄGAS. page186
Español
(12) El capítulo sobre la actuación de Prapatti con su AṅGAS. Page186
विजय-राघवः (क) - अवतारिका
हिन्दिन अधिकारदल्लि प्रपदनद परिकरगळू ऎन्दरॆ अङ्गगळू अवुगळ लक्षणगळू प्रयोजनगळू विशदवागि उपदेशिसल्पट्टवु. ई अधिकारदल्लि अङ्गियावुदॆन्दू अदर स्व-रूप-लक्षणगळु यावुवु ऎन्दू ऎन्दरॆ अदक्कॆ असाधारणवाद लक्षण यावुदॆन्दू अदन्नु साङ्गवागि अनुष्ठिसुव क्रमवू हेगॆ ऎन्दू उपदेशिसल्पडुत्तवॆ.
विश्वास-प्रस्तुतिः (सं॰प॰)
अभीष्टे दुस्-साधे स्वत इतरतो वा, क्वचन तत्
भर-न्यासं याच्ञान्वितम् अभिवदन्ति प्रपदनम् ।
“इतः पश्चाद् अस्मद्-यतन-निरपेक्षेण भवता
समर्थ्यो ऽसाव् अर्थस्” त्व् इति मति-विशेषं तद् अविदुः ॥ २८ ॥
नीलमेघः (सं)
अभीष्टे दुस्-साधे स्वत इतरतो वा, क्वचन तत्
भर-न्यासं याच्ञान्वितम् अभिवदन्ति प्रपदनम् ।
“इतः पश्चाद् अस्मद्-यतन-निरपेक्षेण भवता
समर्थ्यो ऽसाव् अर्थस्” त्व् इति मति-विशेषं तद् अविदुः ॥ २८ ॥
English
When a desired object is incapable of attainment by oneself and by other upāyas,
prapatti is the placing of the responsibility or burden of securing it in somebody who is capable of doing so
with a request or supplication.
It is declared to be the specific thought such as (the following):
“This object should be accomplished (for me) by you
without my making any effort of my own hereafter.”
Español
Cuando un objeto deseado es incapaz de logro por uno mismo y por otros upāyas,
Prapatti es la colocación de la responsabilidad o la carga de asegurarlo en alguien que sea capaz de hacerlo
con una solicitud o súplica.
Se declara que es el pensamiento específico, como (lo siguiente):
“Este objeto debe ser logrado (para mí) por ti
sin hacer ningún esfuerzo de mi propio esfuerzo “.
मूलम् (सं॰प॰)
अभीष्टे दुस्साधे स्वत इतरतो वा क्वचन तत्
भरन्यासं याच्ञान्वितमभिवदन्ति प्रपदनम् ।
इतः पश्चादस्मद्यतन निरपेक्षेण भवता
समर्थ्योऽसावर्थस्त्विति मतिविशेषं तदविदुः ॥ २८ ॥
४२तमाहोबिल-यतिः
॥ श्रीः ॥
श्रीसारबोधिनीव्याख्यायां साङ्गप्रपदनाधिकारः ॥
इप्पडि कीऴधिकारत्तिल् अङ्गङ्गळै निरूपित्तु, इव्वधिकारत्तिले भरन्यासमे मुमुक्षुक्कळुक्कुम् साधारणमाऩ अङ्गियॆऩ्ऱुम्, अदुवे प्रपत्तिशब्दवाच्यमामॆऩ्ऱुम् प्रपत्तियिऩ् सन्निवेशमिरुक्कुम्बडियै श्लोकत्ताले सङ्ग्रहिक्किऱार् अभीष्ट इति । अभीष्टे - अभिलषितमाऩ फलमाऩदु, अदावदु - सुखरूपमागवो, दुःखनिवृत्तिरूपमागवो, अवैगळुक्कु साधनरूपमागवो उळ्ळ स्वाभीष्टफलमाऩदॆऩ्ऱबडि, स्वतः – अकिञ्चऩाऩ तऩ्ऩालुम्, इतरतो वा – प्रपत्तव्यऩैक्काट्टिलुम् वेऱुबट्ट स्वेतरऩालुम्, वाशब्दश्चार्थे । दुस्साधे सति – श्रमप्पट्टुम् साधिप्पदऱ्कु अशक्यमाऩबोदु, इदऩाल् अधिकारसत्वम् द्योतितम्। ‘‘अनन्यसाध्ये स्वाभीष्टे’’ ऎऩ्गिऱ भरतमुनिलक्षणवाक्यम् स्मारितम्। क्वचन – अभीष्टसाधनसमर्थऩायुम् कारुणिकऩायुमुळ्ळ ऒरु पुरुषऩिडत्तिले; स्वत इतरतो वा ऎऩ्बदै इङ्गुम् कूट्टुवदु। स्वतः – विशदज्ञानवाऩागवो, अविशदज्ञानवाऩागवो इरुक्किऱ तऩ्ऩालेयो, इतरतो वा – आचार्यऩालेयो, स्वकर्तृकं आचार्यकर्तृकं वेति यावत् । इङ्गु वाशब्दम् अधिकारिभेदेन व्यवस्थितविकल्पद्योतकम्। विशदाविशदज्ञानवाऩ्गळुक्कु तऩ्ऩाले यॆऩ्ऱुम्, ज्ञानशक्त्यादिशून्यऩुक्कु आचार्यऩालेये यॆऩ्ऱुम्, व्यवस्था । याच्ञान्वितं – त्वं मे उपायो भव, अदावदु:- उपायान्तरनिरपेक्षस्सन् रक्षको भव ऎऩ्गिऱ याच्ञैयोडु कूडिऩ, इदऩाल् आज्ञापूर्वकमाऩ भरन्यासस्य प्रपदनशब्दवाच्यत्वव्यावृत्तिः । तद्भरन्यासं – तद्भरस्य – स्वाभिलषितफलनिष्पादनभरस्य, न्यासं - निष्पादनभरस्त्वयि समर्पितः इति भरसमर्पणं, प्रपदनं –प्रपदनशब्दवाच्यं, अभिवदन्ति – तत्वज्ञा इति शेषः । इदऩाल् निरपेक्षरक्षकत्वप्रार्थनम् अङ्गितावच्छेदक मॆऩ्ऱुम्, भरन्यासम् अङ्गियॆऩ्ऱुम्, इव्विशिष्टमे प्रपदनशब्दवाच्यमॆऩ्ऱुम् स्पष्टीकरिक्कप्पट्टदु। इदऩाल् न्यासविद्यादर्पणोक्तं सर्वमनुक्तोपालम्भनरूपमॆऩ्ऱु ज्ञापितमायिऱ्ऱु।
भरतमुनि-लक्षण-वाक्यत्तिल्
‘‘अनन्यसाध्ये स्वाभीष्टे
महाविश्वासपूर्वकं ।
तद्-एकोपायता याच्ञा
प्रपत्तिश्शरणागतिः’’
ऎऩ्ऱु उपायत्वप्रार्थऩैयैये प्रपत्ति ऎऩ्ऱु सॊल्लियिरुक्क तदन्वितमाऩ भरन्यासत्तै प्रपत्तियॆऩ्ऱु सॊल्ललामोवॆऩ्ऩिल्? अदु भरन्यासान्वितयाच्ञाविशेषपरमॆऩ्ऱु सॊल्लक्करुदि अदिऩ् सन्निवेशत्तै प्रदर्शनम् पण्णुगिऱार् इतः पश्चादित्यादिना ।
इतःपश्चात् - इन्द भरसमर्पणानुष्ठानकालत्तिऱ्कुप् पिऱगु, इदऩाल् याच्ञैक्कु भरसमर्पणपूर्वकत्वम् सूचितम्। अस्मद्यतननिरपेक्षेण – अस्मत्प्रयत्ननिरपेक्षेण । भवता – समर्थकारुणिकऩाऩ उऩ्ऩाले, असावर्थः – अस्मद्दुस्साधमाऩ अस्मदभीष्टफलरूपार्थमाऩदु, समर्थ्यः – सङ्कल्पत्ताले निर्वाह्यः, इति मतिविशेषं – उक्तमाऩ बुद्धिविशेषत्तै, तत् – प्रपदनमाग, अविदुः – प्राज्ञा इति शेषः । इङ्गु मतिविशेषमॆऩ्ऱदाल् लक्षणवाक्यस्थमाऩ याच्ञापदम् वाग्व्यापारपरमऩ्ऱॆऩ्ऱु ज्ञापिक्कप्पडुगिऱदु। इङ्गु इतः पश्चात् ऎऩ्बदाल् भरसमर्पणगर्भत्वमुम्, समर्थ्यः ऎऩ्गिऱ यक् प्रत्ययत्ताले अन्द बुद्धिक्कु प्रार्थनारूपत्वमुम् सूचितमागिऱदु। इदऩाल् भरसमर्पणगर्भमाऩ याच्ञैयाऩालुम् याच्ञान्वितभरसमर्पणमाऩालुम् प्रपत्तिशब्दवाच्यमागला मॆऩ्ऱु द्योतितमागिऱदु। अत एव पौर्वापर्यमनपेक्ष्य तन्मेळने लक्षणं स्यादित्युक्तम्।
विजय-राघवः (क)
अर्थ - अभीष्टे - तनगॆ अपेक्षितवाद फलवु, अदु यावुदॆन्दरॆ सुख-प्राप्ति दुःख-निवृत्तियागलि अथवा इवुगळिगॆ साधननागलि आगबहुदु. स्वतः - तन्न मूलकवागिये आगलि इतरतो वा - बेरॆ इतरर मूलकवागियेयागलि, दुस्साधे सति - साधिसलु साध्यविल्लदॆ होगलु, क्वचन - यावनादरू ऒब्ब समर्थनल्लि, यच्ञान्वितं - नीनु उपायवागिरु ऎम्ब रक्षा-प्रार्थनॆयिन्द कूडिद, तद् भर-न्यासं - तनगॆ अभिलाषॆयुळ्ळ फलवन्नुण्टुमाडुवदर भरवन्निडुवदन्नु, प्रपदनं - प्रपदनवॆम्बदागि, अभिवदन्ति - हेळुत्तारॆ.
[[P1052]]
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
यारु ऎन्दु कर्तृ-पदवु इल्लि हेळल्पडलिल्लवु ई अभिप्रायवु भरत-मुनिय वाक्यवाद
अनन्य-साध्ये स्वाभीष्टे महा-विश्वास-पूर्वकम् ।
तद् एकोपायता याच्ञा प्रपत्तिश् शरणागतिः ॥
ऎम्ब श्लोकदल्लि उपपादितवागिरुवुदरिन्द, भरत-मुनिये मॊदलाद तत्त्वज्ञरु ऎन्दु कर्तृ-पदवन्निट्टु कॊळ्ळतक्कद्दु. प्रपदनवॆन्दरॆ शरणागतियु; शरणागति शब्दक्कॆ लक्षणवन्नु भरत-मुनिय मेलिन वाक्यवू मत्तु अहिर्बुध्न्य-संहितॆय
त्वम् एवोपाय-भूतो मे भवेति प्रर्थना-मतिः ।
शरणागतिर् इत्य् उक्ता सा देवेस्मिन् प्रयुज्यताम्
ऎम्ब वाक्यवू सह बोधिसुत्तवॆ. इवुगळन्ननुसरिसि श्री-निगमान्त-देशिकरवरू प्रपदन शब्दक्कॆ लक्षणवन्नु ई श्लोक-मूलक उपपादिसिरुवदरिन्द इन्तह तत्त्वज्ञराद भरत-मुनि मॊदलादवरॆन्दु कर्तृ-पदवन्निट्टु कॊळ्ळतक्कद्दु. इल्लि स्वत इतरतो वा - ऎम्बुवदु अभीष्टे दुस्साधे ऎम्बुवदरॊन्दिगॆ अन्वयिसिरुत्तदॆ भरत-मुनि-वाक्यवाद, अनन्य-साध्ये - ऎम्बुवदर व्याख्यानवे स्वत इतरतो वा दुस्साधे ऎम्बुवदागिरुत्तदॆयादुदरिन्द, हीगॆ अन्वयिसुवदे आ श्लोकाभिप्रायवागि तोरुत्तदॆ. इदीग सारा-स्वादिनि-सार-प्रकाशिका-व्याख्यातृगळभिप्रायवु. आदरॆ सार-दीपिका मत्तु सार-विवरणॆ व्याख्यातृगळु - स्वतः इतरतो वा - ऎम्बुवदन्नु भर-न्यासदॊन्दिगॆ अन्वयिसिरुत्तारॆ. आग स्वतः ऎन्दरॆ तानागिये आगलि अथवा इतरतो वा - आचार्य-मुखवागियागलि माडिद रक्षापेक्षॆय प्रार्थनॆयॊन्दिगॆ माडुव भर-न्यासवन्ने प्रपदनवॆन्दु तत्त्वज्ञरु हेळुत्तारॆ ऎन्दु अर्थ माडिरुत्तारॆ. प्रपदनानुष्ठानवन्नु स्वतः ताने अनुष्ठिसबहुदु; अथवा इतरतो वा आचार्य-मूलकवागियागलि अनुष्ठिसबहुदु; ऎम्बी अभिप्रायगळु इदरिन्द सूचितवायितु. श्री-निगमान्त-देशिकरवरिगॆ, ई स्वत इतरतो वा ऎम्ब प्रयोगवु ऎरडु कडॆगू अन्वयिसतक्कदुदरल्लि अभिप्रायविरबहुदादुदरिन्द ई स्वत इतरतो वा ऎम्बुवदन्नु पाद-मध्यदल्लिट्टिरुवदरिन्द ऎरडु कडॆगू अन्वयिसतक्कद्दागिरुत्तदॆ.
पूरार्धद सरियादभिप्रायवेनॆम्बुवदन्नु उत्तरार्धदिन्द विशदीकरिसुत्तारॆ.
[[P1053]]
विजय-राघवः (क)
इतः पश्चात् - ई क्षणदिन्द मुन्दिन क्षणदल्लि ऎन्दरॆ उत्तर-क्षणदल्ले, अस्मद्यतन निरपेक्षेण - ई दासनाद नन्न यावुदॊन्द प्रयत्नदपेक्षॆयिल्लदेनॆ, असौ अर्थस् तु - ननगॆ दुस्साधवाद मत्तु ननिगॆ अभिलाषॆयुळ्ळ फल-रूप-प्रयोजनवादरो, भवता - परम-कारुणिकनागियू समर्थनागियू इरुव निन्निन्दले, समर्थ्यः - साधिसतक्कद्दागिरुत्तदॆ, इति - ऎम्ब, मति-विशेषः - ज्ञान-विशेषवु ऎम्बदागि, तत् - आ प्रपदनवन्नु अथवा, तं - आ भर-न्यासवन्नु अविदुः - तिळिदरु. भर-न्यासक्किन्त व्यतिरिक्तवाद नन्न यावुदॊन्दु प्रयत्नद अपेक्षॆयू इल्लदॆ निन्निन्दले ई नम्म अभीष्ट-विशेषवु साधिसल्पडतक्कद्दॆन्दु, आ साधिसि कॊडुव भरवन्नु निन्नल्लि समर्पिसुत्तेनॆम्ब बुद्धि-विशेषवे प्रपदनवॆन्दु तिळिळिदरु ऎम्ब भाववु. यारु तिळिदरॆन्दरॆ, मेलॆ हेळिद भरत-मुनि मॊदलाद तत्त्वज्ञरॆम्ब भाववु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
तात्पर्य - प्रपदन शब्दवॆन्दरेनॆम्बुवदन्नु विशदवागि तिळिसुवदक्कागि अनुग्रहिसिद श्लोकवागिरुत्तदॆ. प्रपदन शब्द-लक्षणवन्नु बोधिसुव वाक्यगळु अनन्य-साध्ये ऎम्ब भरत-मुनिय वाक्यवू मत्तु त्वम् एवोपाय-भूतो मे ऎम्ब आहिर्बुध्न्य-संहिता-वाक्यवू. ई वाक्यगळ निष्कर्षाभिप्रायवेनॆन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ. श्री-भरत-मुनि-वाक्यद अर्थवेनॆन्दरॆ :- अनन्य-साध्ये - भगवन्तन विना इन्यारिन्दलू साधिसलु साध्यवल्लद, स्वाभीष्टे - तनगभिमतवाद फलदल्लि, महा-विश्वास-पूर्वकं - तन्न अभिमत फलवन्नु साधिसिकॊडुवनॆम्ब पूर्ण-नम्बिकॆयॊडनॆ, तद् एकोपायता - आ भगवन्तने मुख्यवाद सिद्धोपायनॆम्ब भाववुळ्ळ, याच्ञा - रक्षापेक्षॆयाद, प्रपत्तिः - भर-न्यासवु, शरणागतिः - शरणागतियु. अनन्य-साध्ये - ऎम्बल्लिरुवभिप्रायवु, स्वत इतरतो वा दुस्साधे - ऎम्बदागि व्याख्यान माडल्पट्टितु.
[[P1054]]
महा-विश्वास-पूर्वकम् ऎम्बुवदरल्लिरुव अभिप्रायवु, क्वचन ऎम्ब पददर्थदल्लि गर्भीकरिसल्पट्टिरुत्तदॆ. विश्वासविरबेकादरॆ, सम्पूर्ण-सामर्थ्यवु सिद्धोपायनल्लिरबेकष्टे. याच्ञा प्रपत्तिः ऎम्बुवदरभिप्रायवु, “भर-न्यासं याच्ञान्वितम् अभिवदन्ति प्रपदनं” ऎम्ब वाक्यद मूलक उपपादिसल्पट्टितु. ई भरत-मुनिय वाक्यदिन्द प्रपदनवु याच्ञावॆन्दु हेळल्पट्टितु. हीगॆ हेळुवदरभिप्रायवेनॆम्बुवदन्नु उत्तरार्धदिन्द निष्कर्षिसि हेळुत्तारॆ. अस्मद्यतन निरपेक्षेण - नन्न यावुदॊन्दू इतर प्रवृत्तिगळपेक्षॆगळिल्लदॆ, नन्न मनोभीष्टवु, भवता समर्थ्यः - निन्निन्दले साधिसतक्कद्दॆम्ब भरवन्नु निन्नल्ले समर्पिसिरुत्तेनॆम्ब मति-विशेषवे प्रपदनवॆन्दु प्राज्ञरु तिळिदुकॊण्डरॆन्दुपदेशिसिरुत्तारॆ. भरत-मुनिगळु याच्ञॆये प्रपदनवॆन्दू इवरु इदॊन्दु बुद्धि-विशेषवॆन्दू हेळुवदु परस्पर भिन्नाभिप्रायगळल्लवे ऎन्दरॆ हागॆ भिन्नाभिप्रायगळल्लवॆम्ब भाववु. हेगॆन्दरॆ, याच्ञा-रूप-प्रपत्ति ऎन्दु यावाग हेळल्पट्टितो आग प्रपत्ति-शब्ददिन्द भवता समर्थ्यः – ऎम्ब भर-न्यासार्थवू, मत्तु यावाग याच्ञा शब्दवु इल्लि उपयोगिसल्पट्टितो आग अदु बरी वाचक-रूपवादुदल्लवॆन्दू आ याच्ञेयु भवता समर्थ्यः ऎन्दु हेळिदुदरिन्द ज्ञान-रूपवादुदॆन्दू उपदेशिसल्पट्टितु. अदुदरिन्दले इल्लि अर्थस् तु ऎन्दु तु शब्दवन्नु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. इन्तह विरोध-शङ्कॆगॆ आस्पदवे इल्लवॆन्दू ई याच्ञॆयु मति-विशेष-रूपवादुदॆन्दू तिळिसुवदक्कागिये तु शब्द-प्रयोगवु.
प्रपदनवॆन्दरॆ भर-समर्पणवु ऎन्दु इष्टु मात्रवे आगुवदिल्लवु. ऒब्ब यजमाननु तन्न भृत्यनल्लि तनगॆ इष्टवाद कार्य-निर्वाहद भरवन्निडुवदू कूड आग प्रपदनवागबहुदु. आदुदरिन्दले याच्ञान्वितं - ऎम्ब प्रयोगवु. मित्ररू कूड तम्म तम्म कार्यद प्रार्थनॆयन्नु परस्पर माडुवदरिन्द इदू प्रपदनवल्लदिरुवदक्कागि, अभीष्टे दुस्साधे - ऎम्ब प्रयोगवु. इतर यारिन्दलू साधिसलु साध्यवल्लदे, ऒब्ब समर्थनिन्द मात्र अदन्नु साधिसलु साध्यवादुदु; अन्थावनल्लि भर-समर्पणवे प्रपदनवॆम्ब भाववु.
[[P1055]]
भर-न्यसनवे प्रतिदनवु ऎन्दु एकॆ हेळल्पट्टितॆन्दरॆ, बरि प्रार्थनॆये प्रपदनवादरॆ गोप्तृत्व-वरणवाद ऒन्दु अङ्गवे प्रदनवॆन्दु हेळबहुदागुत्तदॆ. आदुदरिन्द याच्ञान्वितवाद भर-न्यसनवे प्रपदनवॆन्दु हेळल्पट्टितु. आदुदरिन्द ई रक्षा-भर-न्यास-रूप-अङ्गिय यथार्थाभिप्रायवेनॆन्दरॆ :- ऐहिक-पुरुषार्थ-रूप-फलवागलि, मोक्ष-रूप-फलवागलि अनन्य-साध्यवादुदरिन्द, भगवन्तनाद नीनल्लदॆ इन्नु यारू निर्वहिसि कॊडलाररादुदरिन्द आ फल-साधन-भरवन्नॆल्ला, मुन्दॆ नन्न याव प्रयत्नद अपेक्षॆयिल्लदेने नीने साधिसिकॊडुवि ऎम्ब महा-विश्वासदिन्द ई रक्षा-भरवन्नू निन्नल्ले समर्पिसिरुत्तेनॆम्ब ज्ञान-विशेषवे प्रपदनवु. इदक्कॆ प्रपदन, प्रपत्ति, भर-न्यास शरणागति इत्यादि हॆसरुगळुण्टु. इदु याच्ञान्वितं - नीनु उपायवागि रक्षा-रूपवागिरतक्कद्दॆम्ब प्रार्थनॆयिन्द कूडिदुदु ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द इदु सर्व-पुरुषार्थिगळिगू सामान्यवु. इल्लि याच्ञा यावुदॆन्दरॆ रक्षापेक्षॆ ऎन्दु स्तोत्र-भाष्यदल्लि श्री-निगमान्त-देशिकरवरे व्याख्यान माडिरुत्तारॆ. अधिकारियु मोक्षार्थियागिद्दरॆ इन्नेनादरू विशेष-वैलक्षण्य उण्टो ? ऎन्दरॆ रक्षा-भरवन्निडुवदरॊन्दिगॆ स्व-रूप फल-निक्षेपगळु इरतक्कद्दॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द बोधिसुत्तारॆ. आदुदरिन्द “मुमुक्षुवान अधिकारिक्कु” ऎन्दु वाक्यारम्भवु.