॥ श्रीः ॥
॥ श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे प्रपत्तियोग्याधिकारः ॥ १० ॥
उपोद्घातः
English
(10) THE CHAPTER ON FITNESS FOR PRAPATTI. page170
Español
(10) THE CHAPTER ON FITNESS FOR PRAPATTI. page170
विजय-राघवः (क) - अवतारिका
हिन्दिन अधिकारदल्लि साध्योपायगळु सद्वारक-अद्वारक-प्रपत्तिगळॆन्दू, सद्वारक-प्रपत्तियु कर्म-योग ज्ञान-योगगळिन्द युक्तवाद भक्ति-योगवॆन्दू, अवुगळ स्व-रूपवॆन्थाद्दॆन्दू, अवुगळिन्द पर-ज्ञान परम-भक्ति उण्टागि मोक्ष-प्राप्तियु लभिसुत्तदॆन्दू हेळि, हागॆये अद्वारक-प्रपत्तियू कूड तुल्य-फलवुळ्ळद्दॆन्दु उपपादिसि अदक्कॆ शास्त्र-प्रमाणगळन्नु तोरि, उक्त-निष्ठॆ आचार्य-निष्ठॆगळू कूड प्रपत्ति-प्रभेदगळागि तुल्य-फलदायकगळॆन्दू हेळि, भक्ति-मार्गक्किन्तलू प्रपत्तियु अतिशय महिमॆयुळ्ळद्दॆन्दु उपदेशिसल्पट्टितु.
ई अधिकारदल्लि प्रपत्तिगॆ योग्यरु यारु ऎम्बुवदु चर्चिसल्पडुत्तदॆ. शारीरक–मीमांसा–अपशूद्राधिकरण-रीत्या, भक्ति-मार्ग-रूप उपासनॆयल्लि त्रै-वर्णिकरिगॆ मात्रवे अधिकारवु. हागॆये प्रपत्तिगू कूड त्रै-वर्णिकरिगॆ मात्रवे अधिकारवे, स्त्रीगळु, शूद्रादिगळु मुन्तागि ऎल्लरिगू अधिकार उण्टो ? ऎम्बी विषयगळु चन्नागि चर्चिसल्पट्टु, उपायानुष्ठानक्कॆ बेकाद अर्थित्व-सामर्थ्यवु, ऎल्लरल्लू इरुवदरिन्द, प्रपत्तियल्लि सर्वरिगू अधिकार उण्टॆन्दु साधिसुत्तारॆ. हागॆ अधिकार उण्टागलु अधिकारियल्लि आकिञ्चन्यवू, अनन्य-गतित्ववू इरबेकॆम्बुवदन्नू तिळिसुत्तारॆ.
अवतारिकॆ - ई मेलिन अभिप्रायवाद प्रपत्तिगॆ सर्वाधिकारत्व उण्टॆम्बुवदन्नु ई सङ्ग्रह-श्लोकदिन्द समर्थनॆ माडि हेळुत्तारॆ:-
विश्वास-प्रस्तुतिः (सं॰प॰)
अर्थित्वेन +++(→संपिण्डिता)+++ समर्थता +++(शास्त्र-ज्ञानम्, शास्त्रानुज्ञा, शक्तिः→)+++त्रिक-तनुस् संपिण्डिता ऽधिक्रिया
सा चाष्टाङ्ग+++(→भक्तौ)+++–षड्-अङ्ग+++(→प्रपत्तौ)+++-योग-नियताऽवस्था व्यवस्थापिता ।
श्रौती सर्व-शरण्यता भगवतः, स्मृत्याऽपि सत्यापिता
सत्यादिष्व् इव नैगमेष्व् अधिकृतिस् सर्वास्पदे +++(प्रणामादि-प्रपत्त्यन्ते)+++ सत्-पथे ॥ २४ ॥
English
Fitness (for Bhakti or Prapatti) consists in a combination of desire (for the fruits of a course of action)
and of ability which is threefold1 .
This fitness of man is differentiated
as consisting in conditions prescribed for the yoga of eight aṅgas or auxiliaries (bhakti yoga)
and for the yoga of six aṅgas or auxiliaries (prapatti).
That Bhagavān is the refuge or Saviour of all has been declared in the śruti
and confirmed in the smṛtis.
In adopting this righteous path viz., prapatti,
there is competence for all
as in the matter of speaking the truth and such other injunctions as are ordained in the Vedas (for all men , without any difference of caste or āśrama).
(Those who are not of the three higher castes are prohibited from the performance of certain rites and duties ordained in the śruti s,
but this prohibition does not apply to such injunctions as “speak the truth “, and " look upon your mother as divine” etc.
which are also ordained in the Vedas.
So also prapatti, though prescribed in the Vedas, is open to all castes ).
(010 2:- Bhakti Yoga: Bhakti Yoga is called the aṣṭāṅga yoga, because its eight aṅgas are yama, niyama, etc.
Prapatti is called ṣaḍaṅga yoga, because its six aṅgas are such as anukulya saṅkalpa, prathikulya varjanam, mahāviśvāsam, ākiñcanyam, etc., to be described later,)
Español
Fitness (for Bhakti or Prapatti) consists in a combination of desire (for the fruits of a course of action)
and of ability which is threefold1 .
This fitness of man is differentiated
as consisting in conditions prescribed for the yoga of eight aṅgas or auxiliaries (bhakti yoga)
and for the yoga of six aṅgas or auxiliaries (prapatti).
That Bhagavān is the refuge or Saviour of all has been declared in the śruti
and confirmed in the smṛtis.
In adopting this righteous path viz., prapatti,
there is competence for all
as in the matter of speaking the truth and such other injunctions as are ordained in the Vedas (for all men , without any difference of caste or āśrama).
(Those who are not of the three higher castes are prohibited from the performance of certain rites and duties ordained in the śruti s,
but this prohibition does not apply to such injunctions as “speak the truth “, and " look upon your mother as divine” etc.
which are also ordained in the Vedas.
So also prapatti, though prescribed in the Vedas, is open to all castes ).
(010 2:- Bhakti Yoga: Bhakti Yoga is called the aṣṭāṅga yoga, because its eight aṅgas are yama, niyama, etc.
Prapatti is called ṣaḍaṅga yoga, because its six aṅgas are such as anukulya saṅkalpa, prathikulya varjanam, mahāviśvāsam, ākiñcanyam, etc., to be described later,)
सायणोक्त-विनियोगः
पूर्वाधिकारत्तिल् “भक्तियोगम् त्रैवर्णिकरैय् ऒऴिन्दार्क्कुम्” इत्यादिना उपक्षिप्तम् आऩ प्रपत्त्य्-अधिकारत्तै,
इव्व् अधिकारत्तिल् निरूपिक्कक् करुदि सर्व-कर्मङ्गळुक्कुम् पॊदुव् आऩ सामान्याधिकारत्तैयुम्,
भक्तिप्रपत्तिगळुक्कु असाधारणम् आऩ नियताधिकारत्तैयुम्,
श्रौतम् आऩ प्रपत्तिक्क्-उळ्ळ सर्वाधिकारत्वत्तैयुम्
श्लोकत्ताले संग्रहिक्किऱार् अर्थित्वेनेत्यादिना ।
त्रिका तनुः – स्वरूपं यस्यास्सा त्रिकतनुः । समर्थता – सामर्थ्यम्।
अदावदु शास्त्रार्थत्तैय् अऱिगैयुम्, अनुष्ठिक्क-वल्लऩ् आगैयुम्, शास्त्रानुमत-जाति-गुणादि-योग्यतैयुम् ऎऩ्गिऱ त्रिकत्तै
स्वरूपम् आगव् उडैय सामर्थ्यम् ऎऩ्ऱ बडि।
इदऩाल् इम्मूऩ्ऱिलॊऩ्ऱु कुऱैन्दालुम् अव्वो शास्त्रार्थत्तिल् अधिकारियागमाट्टाऩॆऩ्बदु सूचितम्। इव्वळवु मात्तिरमऩ्ऱिक्के इन्द सामर्थ्यम् फलार्थित्वत्तोडे सेर्न्दाले अधिकारमामॆऩ्गिऱार् अर्थित्वेन संपिण्डितेति । अर्थित्वेन – तत्तत्फलार्थित्वेन, संपिण्डिता – मिळिता सत्येव, अधिक्रिया – तत्तत्कर्मानुष्ठानत्तिल् अधिकारमागिऱदु। ऒरुवऩुक्कु ज्ञानशक्तिगुणादिगळ् परिपूर्णङ्गळायिरुन्दालुम् तत्तत्कर्मजन्यमाऩ फलत्तिल् आसैयिल्लाविडिल् तत्तत्कर्मङ्गळै अनुष्ठिक्कमाट्टाऩागैयाल् फलेच्छैयोडु कूडिऩ सामर्थ्यमे तत्तत्कर्मानुष्ठाने अधिकारमॆऩ्ऱु करुत्तु। इदुवे अधिकारमागिल् भक्तियोगप्रपत्तियोगाधिकारम् अव्यवस्थितमाग मुडियादोवॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् सा चेत्यादिना । सा च – पूर्वोक्तसामान्याधिक्रिया च । अष्टाङ्गषडङ्गयोगनियतावस्था – अष्टाङ्गयोगः – भक्तिः; षडङ्गयोगः – प्रपत्तिः, अदुगळिले नियतावस्था – प्रतिनियतमाऩ स्थितियैयुडैयदाग,अदावदु भक्तऩुक्कु साङ्गमाऩ भक्तियोगत्तिल् परिपूर्णमाऩ ज्ञानमुम्, अऱिन्दबडि अदै यनुष्ठिक्क शक्तियुम्, त्रैवर्णिकत्वादिगुणमुम् अधिकारमॆऩ्ऱुम्, प्रपन्नऩुक्कु साङ्गमाऩ प्रपत्तिज्ञानमुम्, अऱिन्दबडि अदैयनुष्ठिक्क शक्तियुम् अकिञ्चनत्वानन्यगतित्वङ्गळुम् अधिकारमॆऩ्ऱुम् परस्परभिन्नमाय् (असाङ्कर्येण) प्रतिनियतमाऩ स्थितियैयुडैयदागवॆऩ्ऱबडि। व्यवस्थापिता – समीचीनन्यायोपेतप्रमाणसंप्रदायङ्गळाले निरूपिक्कप्पट्टदु। इप्पडि प्रपत्तिक्कु अदैयऱिगैयुम् अनुष्ठिक्क सामर्थ्यमुम् आकिञ्चन्यानन्यगतित्वमुमे अधिकारमाऩाल् इवैगळ् शूद्रादिगळुक्कुम् संभावितङ्गळागैयाल् अवर्गळुम् प्रपत्तिक्कु अधिकारिकळाग प्रसङ्गिक्कादो? इष्टापत्तियॆऩ्ऩिल्; वेदविहितमाऩ इन्द प्रपत्तियिल् वेदानधिकारिकळाऩ शूद्रादिगळुक्कुम् अधिकारम् सॊल्लुवदु सङ्गतमामोवॆऩ्ऩ वरुळिच् चॆय्गिऱार् श्रौती सर्वशरण्यतेत्यादिना । श्रौती – ‘‘सर्वस्य शरणं सुहृत्’’ ऎऩ्बदु श्वेताश्वतरश्रुति । तत्सम्बन्धियाऩ अदावदु तत्प्रतिपाद्यैयाऩवॆऩ्ऱबडि। भगवतस्सर्वशरण्यता – भगवाऩुडैय वर्णादिविभागमऱ सर्वर्गळालुम् अनुष्ठीयमानशरणवरणार्हतै। स्मृत्याऽपि – इङ्गु एकवचनम् जात्यभिप्रायम्। ‘‘सर्वलोकशरण्याय’’ ‘‘सर्वयोग्यमनायासं’’ इत्यादि स्मृतिकळालेयुम्। सत्यापिता – स्थापिक्कप्पट्टदु। इप्पडि निगमोक्तमाऩ कर्मङ्गळिल् शूद्रादिगळुक्कु अनुष्ठानम् कण्डदुण्डोवॆऩ्ऩ दृष्टान्तप्रदर्शनत्ताले दार्ष्टान्तिकत्तिल् सर्वाधिकारत्वत्तै दृढीकरिक्किऱार् सत्यादिष्विवेत्यादिना । नैगमेषु – ‘‘सत्यं वद’’, ‘‘धर्मं चर’’ इत्यादि निगमविहितङ्गळाऩ। सत्यादिष्विव – सत्यवदनादिगळिल् पोल्। इङ्गु आदिपदत्ताल् धर्मदानादिसंग्रहः । सर्वास्पदे – सर्वरुक्कुमनुष्ठेयमागच् चॊल्लप्पट्ट। सत्पथे – प्रपत्तिरूपसन्मार्गत्तिले। अधिकृतिरस्तीति शेषः । इङ्गु प्रपदने ऎऩ्ऱु सॊल्लामल् सत्पथे ऎऩ्ऱु सामान्यमागच् चॊऩ्ऩदु वैदिकमाऩ नामसङ्कीर्तन, अर्चन, प्रणामादिरूपाग्निविद्यासाध्यमल्लाद सद्धर्मङ्गळिलुम् सर्वाधिकारत्वमुण्डॆऩ्ऱु द्योतनार्थम्।
विजय-राघवः (क)
अर्थ :- अर्थित्वेन - फलापेक्षॆयिन्द, सम्पिण्डिता - कूडिद, त्रिक-तनुः - मूरु अंशगळुळ्ळ, समर्थिता - सामर्थ्यवु, मूरु अंशगळल्लि सामर्थ्यवु यावुदॆन्दरॆ :- (१) शास्त्रदल्लि हेळिरुव कर्मद यथावत्ताद ज्ञानवु इदॊन्दु सामर्थ्यवु; (२) अदन्ननुष्ठिसुव शक्तियु, इदु ऎरडने सामर्थ्यवु; (३) शास्त्रदल्लि हेळिरुव जाति-गुण मॊदलाद योग्यतॆयु. इदु मूरने सामर्थ्यवु. सामर्थ्यवु ई मूरन्नू ऒळगॊण्डिरबेकु. ऒन्दॆरडु अंशगळु मात्रवे इद्दरॆ सामर्थ्य पूर्णवल्लवॆम्ब भाववु. हीगॆ फलापेक्षॆयिन्द कूडि ई मूरन्नू हॊन्दिरुव सामर्थ्यवे, अधिक्रिया - ई भक्ति-प्रपत्तिगळॆरडक्कू, अधिकारवु. सा च - आ सामान्याधिकारवादरो, अष्टाङ्ग–षड्-अङ्ग-योग नियतावस्था - भक्ति-मार्गदल्लि, यम-नियम-प्राणायाम-प्रत्याहार-धारण-ध्यान-समाधिगळॆम्ब ऎण्टु अङ्गगळिन्द शास्त्रदल्लि विधिसल्पट्ट अवस्थॆयुळ्ळद्दु; प्रपत्ति-मार्गदल्लि, आनुकूल्य-सङ्कल्प, प्रातिकूल्य-वर्जन, महा-विश्वास, गोप्तृत्व-वर्णन, कार्पण्य, आत्म-निक्षेपगळॆम्ब आरु अंशगळुळ्ळदॆन्दु शास्त्रदल्लि हेळल्पट्ट अवस्थॆयुळ्ळद्दु, ऎम्बदागि, व्यवस्थापिता - शास्त्रज्ञरिन्द निर्णयिसल्पट्टुदुदागिरुत्तदे. हागादरॆ श्रुति-स्मृति प्रतिपाद्यवो ऎन्दरॆ हौदु ऎन्दु हेळुत्तारॆ, भगवतः - भगवन्तन, सर्व-शरण्यता - सर्वरिगू शरण्यनु ऎन्दरॆ रक्षकनागिरुव भाववु, श्रौती - श्रुति-प्रतिपाद्यवादुदु मत्तु स्मृत्यापि - स्मृतियिन्दलू कूड, सत्यापिता - समर्थनॆ माडल्पट्टिरुवन्थाद्दु. नैगमेषु - श्रुतिगळल्लि हेळिरुव, सत्यादिष्व् इव - सत्यं वद धर्मं चर मुन्ताद वाक्यगळल्लि तोरुव सत्य-धर्मादिगळु हेगो हागॆ, सर्वास्पदे - सर्वरिन्दलू आश्रयिसलु योग्यवाद, सत्-पथे - ई उत्कृष्ट-मार्गवाद प्रपत्तियल्लू कूड, अधिकृतिः - सर्वरिगू अधिकारवु उण्टु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
तात्पर्यवु :- भक्तियल्लागलि प्रपत्तियल्लागलि अधिकार उण्टागबेकादरॆ अधिकारियल्लिरबेकाद सामान्य-धर्मगळ्यावुवॆन्दरॆ :- (१) अर्थित्ववु, (२) सामर्थ्यवु आर्थित्ववॆन्दरॆ मोक्षापेक्षॆयु. सामर्थ्यवु त्रिक-तनः- मूरु विधदल्लू इरबेकु. ई भक्ति-प्रपत्तिगळ यथावत्ताद शास्त्र-ज्ञानवु, अवुगळन्ननुष्ठिसुव शक्ति, मत्तु योग्यतॆयु भक्ति-मार्गदल्लि उपासनॆय ज्ञानवू अदन्ननुष्ठिसुव शक्तियू, त्रै-वर्णदवरल्लि ऒब्बनागि ब्राह्मण क्षत्रिय अथवा वैश्य-जातियवनागिरबेकु. फलवु प्रारब्ध-कर्मानुभवानन्तरवॆन्दू तिळिदिरबेकु. प्रपत्तियल्लू, अदर विषयवाद ज्ञान, अदन्ननुष्ठिसलु शक्ति, आकिञ्चन्य अनन्य-गति-रूपवाद योग्यतॆयू इद्दरॆ अधिकार उण्टागुत्तदॆ. फलवु क्षिप्रदल्ले देहावसानानन्तरदल्ले ऎन्दू तिळिदिरबेकु. हीगॆ ऎरडक्कू सामान्याधिकारक्कॆ अर्थित्व-सामर्थ्यगळु अङ्गगळु. अधिकारक्कॆ विशेष-भावगळ्यावुवु ऎन्दरॆ:- भक्ति-योगक्कॆ अष्टाङ्गवू, प्रपत्तिगॆ षडङ्गवु ऎम्बदागि शास्त्रज्ञरिन्द निर्णयिसल्पट्टिवॆ. भक्ति-मार्गक्कॆ यम-नियमादि अङ्गगळॆन्दू प्रपत्तिगॆ आनुकूल्य-सङ्कल्पादिगळु अङ्गगळॆन्दू श्रति-स्मृति-पुराणगळल्लि प्रतिपादिसल्पट्टिवॆ. भक्ति-मार्गदल्लि मात्र सर्वरिगू अधिकारविल्लवु, अदु ब्रह्म-विद्यॆयादुदरिन्द त्रै-वर्णिकराद ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्यरिगॆ मात्रवे अधिकारवे विना, शूद्रादिगळिगिल्लवु. ई अभिप्रायवु मीमांसॆय अपशूद्राधिकरणदल्लि उपपादिसल्पट्टिरुत्तदॆ. “शुगस्य तद्-अनादर श्रवणात्” (ब. सू. १-३-३३) ऎम्ब सूत्र-भाष्यदल्लि श्री-भाष्यकाररु “अर्थित्व-सामर्थ्य-प्रयुक्तत्वाद् अधिकारस्य” ऎन्दु हेळि अधिकारक्कॆ अर्थित्व-सामर्थ्यवॆरडू इरबेकॆन्दुपदेशिसि, आनन्तर शूद्रादिगळिगॆ ब्रह्म-विद्यॆयाद भक्ति-योगदल्लि अधिकारविल्लवॆन्दु हेळलु हॊरटु, शूद्रादिगळिगॆ वेदाध्ययनविल्लदुदरिन्द सामर्थ्यविल्लवु. आदुदरिन्द “शूद्रस्य ब्रह्मोपासन-सामर्थ्या ऽसम्भवः” शूद्रनिगॆ परब्रह्मवन्नुपासनॆ माडुव सामर्थ्यविल्लवॆन्दु हेळिरुत्तारे. आदरॆ श्रुतियल्लि जान-श्रुति ऎम्ब राजनन्नु महा-ब्रह्मवित्ताद रैक्वरु हे शूद्र ऎन्दु सम्बोधिसि ब्रह्म-विद्यॆयन्नुपदेशिसलिल्लवे ऎन्दरॆ, जान-श्रुतियु क्षत्रियनॆन्दु हेळल्पट्टिरुवदरिन्द ब्रह्म-विद्यॆयिल्लवे ऎम्ब शुक् शोकवु जान-श्रुतियन्नु बाधिसितादुदरिन्द शूद्रनॆम्ब संशोधनॆये विना, जाति-मूलकवागि अल्लवॆन्दु व्यवस्थॆ माडल्पट्टिरुत्तदॆ. उपनयन वेदाध्ययनगळु शूद्रादिगळिगिल्लवादुदरिन्द उपासना-रूप ब्रह्म-विद्यॆयू अवरिगॆ निषेधिसल्पट्टिरुत्तदॆ. इदरिन्द अवरिगेनॊन्दू कॊरतॆयिल्लवु. अदरिन्दुण्टागुव फलवन्नॆ सुलभवागियू क्षिप्रवागियू प्रपत्तियु कोडुवदरिन्द ई सुलभोपायवन्नु अवरुगळु अवलम्बिसबहुदु. हागॆये स्त्रीगळिगू मत्तु उपासनॆगॆ अशक्तराद त्रै-वर्णिकरिगू, हागॆये सर्वरिगू कूड योग्यवाद मार्गवागिरुत्तदॆ. ई अभिप्रायवन्ने उत्तरार्धदिन्द समर्थनॆ माडि हेळुत्तारॆ.
प्रपत्तिगॆ सर्वाधिकार उण्टु. ऎल्लरू अदन्नु अनुष्ठिसबहुदु. हागॆ हेळलु प्रमाण उण्टो ऎन्दरॆ, अदक्कॆ समाधान हेळुत्तारॆ. इल्लि “भगवतः सर्व-शरण्यता” ऎम्बुवदु काकाक्षि-न्याय-प्रकार मध्यदल्लिरुवदरिन्द श्रौती - ऎम्बुवदक्कू स्मृत्यापि सत्यापिता ऎम्बुवदक्कू अन्वयिसिकॊळ्ळतक्कद्दु. हेय-प्रत्यनीकनागि कल्याण-गुणाकरनागिरुव श्रीयः पतिय सर्व-शरण्यतॆयु सर्वरिगू रक्षकनागिरुव भाववु श्रौती - श्रुति प्रतिपाद्यवादुदु. “सर्वस्य शरणं सुहृत्” समस्तरिगू गतियु मत्तु स्नेहितनु ऎन्दु श्वेताश्वतरदल्लि हेळिरुत्तदॆ. अन्तह सर्व-शरण्यतॆये स्मृत्यापि सत्यापिता, स्मृतियिन्दलू स्थापिसल्पट्टिरुत्तदॆ. वाल्मीकि-महर्षियु “सर्व-लोक शरण्याय राघवाय महात्मने” ऎम्ब विभीषणोक्तियिन्द व्यक्तपडिसिरुत्तारॆ; मत्तु सर्वेश्वरनाद श्री-रामन शपथ-रूप-वाक्यवाद
सकृद् एव पपन्नाय तवास्मीति च याचते ।
अभयं सर्व-भूतेभ्यो ददाम्य् एतद् व्रतं मम
ऎम्बल्लि, सर्व-भूतेभ्यः - ऎम्बुवदरिन्द “सर्वस्य शरणं सुहृत्” ऎम्ब श्रुतियु उपब्रह्मण माडल्पट्टितु. हागॆये अहिर्बुध्न संहितॆयल्लू
यद् येन काम-कामेन न साध्यं साधनान्तरैः ।
मुमुक्षुणा यत् साङ्ख्येन न योगेन न भक्तितः ।
तेन तेनाप्यते तत् तन्-न्यासेनैव महा-मुने ।
परमात्मा च तेनैव प्राप्यते पुरुषोत्तमः
अहि ३७ - २५
काम्य-फलगळल्लि आशॆयुळ्ळ याव मनुष्यनिन्द, इतरोपायगळिन्द साधिसलु साध्यविल्लददु यावुदु इदॆयो, मोक्षार्थियाद याव मनुष्यनिन्द कर्म-योग, ज्ञान-योग, भक्ति-योगगळिन्दलू हॊन्दलु साध्यविल्लवो अवॆल्लवू आयाया मनुष्यनिन्द प्रपत्तियिन्दले हॊन्दल्पडुत्तवॆ. आ न्यास-विद्यॆयिन्दलॆ पुरुषोत्तमनाद परमात्मनू कूड हॊन्दल्पडुवनु
ऎन्दु हेळिरुत्तदॆ. इल्लि काम-कामेन मुमुक्षणा ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द न्यास-विद्यॆयल्लि सर्वाधिकारत्ववु तोरिबरुत्तदॆ. आदुदरिन्द ई लोक-नायकन सर्व-शरण्यतॆयु श्रुति-स्मृत्यादिगळल्लि, प्रतिपादितवादुदागिरुत्तदॆ. हीगॆ प्रपत्तियु श्रुति-प्रतिपाद्यवादुदादरॆ, श्रुतियल्लधिकारवु त्रै-वर्णिकरिगॆ मात्रवे इरुवदरिन्द, प्रपत्ति-मार्गदल्लि सर्वरिगू अधिकार हेगॆ ऎम्बाक्षेपवु उण्टागबहुदु. हागॆ श्रुति-प्रतिपाद्यवादरू प्रपत्तिगॆ सर्वाधिकारत्व उण्टॆन्दु समाधानवन्नु ऒन्दु दृष्टान्त-मुखेन हेळुत्तारॆ. सत्यादिष्व् इव नैगमेषु - निगमवॆन्दरॆ वेदवु; “सत्यं वद” मुन्ताद वाक्यवु वेददल्लि हेळिद्दरू शूद्ररु मॊदलाद ऎल्लरिगू हेगॆ अन्वयिसुत्तदो, हागॆये “सर्वस्य शरणं सुहृत्” ऎम्बुवदू कूड ऎल्लरिगू अन्वयिसुत्तदॆ. सत्यवन्नु हेळुवदु मूरु वर्णदवरे हेळतक्कद्दु, शूद्रनु अनृत हेळबहुदॆम्बुवदु हेगॆ सरियल्लवो, हागॆये सर्वेश्वरनु सर्वरिगू सुहृत्तू मत्तु रक्षकनागिरुवाग, त्रै-वर्णिकरिगॆ मात्रवे सुहृत्तू रक्षकनू, शूद्रादिगळिगॆ मात्र अल्लवॆम्ब योजनॆयु युक्तवल्लवॆम्बभिप्रायवु. आदुदरिन्द सर्वरू गुरु-मुखेन सर्व-रक्षकनल्लि शास्त्र-रीत्या शरणागतियन्ननुष्ठिसबहुदॆम्ब तात्पर्यवु, आ कारणदिन्दले ई सत्-पथवु सर्वास्पदवादुदॆन्दु दृढीकरिसि हेळिरुत्तारॆ.
आदरॆ नम्मल्ले कॆलवरु प्रपत्तियल्लि त्रै-वर्णिकरिगॆ मात्रवे विना इतररिगॆ अधिकारविल्लवॆन्दु अभिप्रायपडुत्तारॆ. इदु शास्त्र-सम्मतवाद अभिप्रायवल्लवॆन्दु मुन्दॆ व्यक्तपडिसुत्तारॆ.
मूलम् (सं॰प॰)
अर्थित्वेन समर्थता त्रिकतनुस्संपिण्डिताधिक्रिया
सा चाष्टाङ्गषडङ्गयोगनियतावस्था व्यवस्थापिता ।
श्रौती सर्वशरण्यता भगवतः स्मृत्याऽपि सत्यापिता
सत्यादिष्विव नैगमेष्वधिकृतिस्सर्वास्पदे सत्पथे ॥ २४ ॥
अधिकारार्थः
English
THE MEANING OF COMPETENCY OR ADHIKĀRA:
Español
THE MEANING OF COMPETENCY OR ADHIKĀRA:
विश्वास-प्रस्तुतिः
इप्-पडि अभिमत-फलत्तुक्कु उपायान्तर-निःस्पृहऩ् +++(→भविष्ये ऽपि)+++ आय्
न्यास-विद्यैयिले इऴियुम् अवऩुक्कु
इव्-विद्यैक्कु अधिकार-विशेषम् मुदलाऩ्-अवैय् इरुक्कुम् बडि अऱियवेणुम्।
नीलमेघः (सं)
इत्थम् अभिमत-फलार्थम् उपायान्तर-निस्स्पृहेण
न्यासविद्यायां प्रवर्तमानेन
अस्या विद्याया अधिकार-विशेषादिकं यथावद् वेदितव्यम् ।
English
It is necessary that one should know the special qualifications and the like
required in a person
who intends to adopt nyāsa vidyā (prapatti)
without any desire for the other upāyas
in the quest for the goal that is desired.
Español
It is necessary that one should know the special qualifications and the like
required in a person
who intends to adopt nyāsa vidyā (prapatti)
without any desire for the other upāyas
in the quest for the goal that is desired.
४२तमाहोबिल-यतिः
॥ श्रीः ॥
श्रीसारबोधिनीव्याख्यायां प्रपत्तियोग्याधिकारः ॥
इप्पडि प्रपत्त्यधिकारनिरूपणम् पण्णवेण्डुमो? अधिकारमॆल्लाम् स्वरूपसत्तयैव अव्वोवुपायानुष्ठानत्तिऱ्कु उपकारकमेयॊऴिय ज्ञातमाय्क्कॊण्डे उपकारकमॆऩ्ऱु ताऩ् सॊल्लप्पोमो? अप्पडियिदु ज्ञातमाय्क्कॊण्डु उपकारकमल्लाविडिल् अधिकारज्ञानार्थम् इव्वधिकारम् आरम्बिक्क वेण्डुमोवॆऩ्ऩिल्; मोक्षोपायमाऩ कर्मयोगादिगळिल् निःस्पृहऩाय् इदैप्पऱ्ऱ वेण्डुगैयाल् कर्मयोगादिगळिल् तऩक्कु शक्तियिल्लामैयै यऱियवेण्डुम्। अदुवे प्रपत्त्यधिकारज्ञानमागैयाले तदर्थम् इव्वधिकारारम्भम् आवश्यकमॆऩ्गिऱवभिप्रायत्ताले यरुळिच् चॆय्गिऱार् इप्पडियित्यादिना । इप्पडि - “तङ्गळळवुगळैत् तॆळिन्दु अद्वारकमाग प्रपत्तियै मोक्षोपायमागप् पऱ्ऱुमवर्गळुक्कु” ऎऩ्ऱु कीऴधिकारत्तिल् सॊऩ्ऩबडि।अभिमतफलत्तिऱ्कु - मोक्षत्तिऱ्कु; उपायान्तरनिःस्पृहऩाय् - कर्मयोगाद्युपायान्तरत्तिल् तऩक्कु सामर्थ्यमिल्लामैयै यऱिन्दु अवैगळिलासैयऱ्ऱवऩाय्। न्यासविद्यैयिले यिऴियुमवऩुक्कु - प्रपत्त्यनुष्ठानत्तिले प्रवृत्तिक्कुमवऩुक्कु। अधिकारविशेषम् मुदलाऩवै यिरुक्कुम्बडि इति । मुदलाऩवै ऎऩ्ऱदाल् फलपरिकरादिगळुक्कु संग्रहम्। अऱियवेणुम् - अवश्यम् ज्ञातव्यम्। इतरविडङ्गळिल् ऎप्पडियाऩालुम्, प्रपत्ति-विषयत्तिल् भक्तियिल् तऩक्कधिकारमिल्लामैयैत् तॆळिन्दे अदै विट्टु इदैप् पऱ्ऱवेण्डुगैयाल् तमक्कु अधिकारादिगळ् अवश्यम् ज्ञातव्यङ्गळॆऩ्ऱु करुत्तु।
विजय-राघवः (क)
प्रपत्ति-मार्गदल्लि प्रवर्तिसुवनु एनेनु विषयगळन्नु तिळियतक्कद्दॆम्बुवदन्नु सूचिसुत्तारॆ. इप्पडि - हीगॆ; हेगॆन्दरॆ मुन्दॆ अवरे विशदीकरिसुत्तारॆ:- अभिमतफलत्तुक्कु - तनगॆ इष्टवाद फलक्के, उपायान्तरनिस्पृहनाय् - भक्ति-मार्गवे मॊदलाद इतर उपायगळल्लि स्वल्पवू आशॆयिल्लदवनागि, इदरिन्द अधिकारिय अशक्ततॆयु सूचिसल्पट्टितु; हीगॆ भक्ति-मार्गवे मॊदलाद बेरॆ उपायगळन्नवलम्बिसलु शक्तियिल्लदवनागि, न्यासविद्यॆयिलॆ - प्रपत्ति-विद्यॆयल्लि, प्रपत्तियल्लि नम्म आत्मावन्नू श्रीयः पतिय चरणारविन्ददल्लि इडुवदरिन्द अदक्कॆ न्यास-विद्यॆयॆन्दागलि, अथवा आतनु रक्षिसिये रक्षिसुवनॆम्ब पूर्ण-भरवन्नु आतनल्लिडुवदरिन्दलागलि, इदक्कॆ न्यास-विद्यॆयॆन्दु हॆसरु. ई ऎरडने अर्थवे सरियागि तोरुत्तदॆ; एकॆन्दरॆ ई न्यास अथवा प्रपत्तिगॆ, भर-न्यासवॆम्ब हॆसरू कूड सामान्यवागि उण्टु. ई प्रपत्तियन्नु न्यास-विद्यॆ ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द, प्रपत्तियू कूड उपासनद हागॆ ज्ञान-रूपवादुदु ऎन्दुपदेशिसिद हागायितु. हीगॆ न्यास-विद्यॆयल्लि इळियुमवनुक्कु - प्रवर्तिसुववनिगू, ई विद्यॆगॆ, अधिकार विशेषवेनु, इवैमुदलानवै - इवे मॊदलादवुगळन्नु, मॊदलादवुगळु ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द मुन्दिन ऎरडु अधिकारगळल्लि प्रतिपादिसल्पट्टिरुव परिकरगळु, याव याव परिकरगळिद्दरॆ साङ्ग-प्रपदनवागुत्तदॆ, इवॆ मॊदलादवुगळु इरुक्कुम्पडि - अवुगळ यथार्थ-स्थितियु, अरियवेणुम् - तिळियतक्कद्दु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
इल्लि इवै मॊदलानवै अरियवेणुम् ऎन्दु इष्टु मात्र हेळदॆ, अवुगळ इरुक्कुम् पडि ऎन्दु प्रयोगिसिरुवदरिन्द इवुगळ विषयदल्लि अनेक भिन्नाभिप्रायगळुण्टागिवॆ ऎन्दू अदक्कागि अवुगळ यथावस्थित अभिप्रायगळन्नु समचीनवाद न्यायदिन्द कूडिद प्रमाणगळिन्दलू, सत्-सम्प्रदायगळिन्दलू अदर यथार्थवाद आकारगळन्नु तिळियबेकॆम्ब भाववु. हागॆ तिळियबेकॆम्ब आवश्यकवेनु ऎन्दरॆ, “प्रयोजनम् अनुद्दिश्य न मन्दो ऽपि प्रवर्तते”
“ऒन्दु प्रयोजनद उद्देश्यविल्लदॆ याव मन्द-बुद्धियुळ्ळवनू कूड प्रवर्तिसुवदिल्लवु”
ऎम्ब न्याय-प्रकार, प्रयोजन तिळियदॆ यारू याव उपायदल्लू प्रवर्तिसलाररु. हागॆ प्रयोजन तिळिद नन्तरवू, आ उपायवॆन्थाद्दॆन्दु तिळियबेकु. उपायवन्थाद्दॆन्दु तिळिदरू तनगॆ आ उपायानुष्ठानदल्लि सामर्थ्यवुण्टे इल्लवॆ ऎन्दु तिळियबेकु. आदुदरिन्द न्यास-विद्यॆयू कूड ज्ञान-रूपवादुदु. इल्लि ज्ञातव्यांशगळु यावुवॆन्दरॆ:- प्रपत्तिगॆ योग्यनागि अधिकारियागलु याव विशेष धर्मगळिरबेकु, इदु ई अधिकारदल्लि चर्चिसल्पडुवदु. (२) ई प्रपत्तिगॆ अङ्गगळु, परिकरगळु यावुवु, इवु मुन्दिन अधिकारदल्लि हेळल्पडुवुवु. (३) प्रपदनद साङ्गानुष्ठान प्रकार हेगॆ, इदु अदर मुन्दिन अधिकारदल्लि उपपादिसल्पडुवदु. हीगॆ इवॆल्ला तिळियतक्कवुगळॆन्दु प्रथमदल्लि सङ्ग्रहवागि सूचिसिरुत्तारॆ इन्तह ज्ञानवॆल्ला हेगॆ आवश्यकवॆन्दरॆ, अन्तह ज्ञानविल्लदिद्दरॆ अधिकारक्कॆ योग्यवाद उपायदल्लि प्रवृत्तिये उण्टागलारदु. आदुदरिन्द ई ज्ञानवॆल्ला आवश्यकवागि बेकु ऎम्ब भाववु
मूलम्
इप्पडि अभिमतफलत्तुक्कु उपायान्तरनिःस्पृहऩाय् न्यासविद्यैयिले इऴियुमवऩुक्कु इव्विद्यैक्कु अधिकारविशेषम् मुदलाऩवैयिरुक्कुम्बडि अऱियवेणुम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
अधिकारम् आवदु
अव्व्-ओ फलोपायङ्गळिले प्रवृत्तऩ् आम् पुरुषऩुक्कु
फलत्तिल् अर्थित्वमुम्
उपायत्तिल् सामर्थ्यमुम्।+++(5)+++
नीलमेघः (सं)
[[८८]]
अधिकारो नाम
तत्-तत्फलोपायेषु प्रवर्तमानस्य पुरुषस्य
फलेऽर्थित्वम्, उपाये सामर्थ्यञ्च। +++(5)+++
४२तमाहोबिल-यतिः
सामान्यमाऩ अधिकारत्तै यरुळिच्चॆय्गिऱार् अधिकारमावदु इत्यादिना । अव्वो फलोपायङ्गळिल् प्रवृत्तऩाम् पुरुषऩुक्कु इति । ऒरु फलत्तिले अर्थित्वमुम्, मऱ्ऱॊरु उपायत्तिले सामर्थ्यमुम् तद्भिन्नोपायानुष्ठानत्तिऱ्कु अधिकारमागामैक्काग अव्वो ऎऩ्ऱदु, अन्दन्द ऎऩ्ऱबडि। ऎन्द उपायानुष्ठानत्ताल् ऎन्द फलम् वरुमो? अन्द फलोपायङ्गळिले प्रवृत्तऩाम् पुरुषऩुक्कु ऎऩ्ऱबडि। फलत्तिल् अर्थित्वमुम् - इवऩ् अनुष्ठिक्किऱ उपायत्तिऩ् फलत्तिल् अर्थित्वमुम्। उपायत्तिल् सामर्थ्यमुम् - इवऩासैप्पडुम् फलोपायत्तिल् सामर्थ्यमुम्।
विजय-राघवः (क)
अधिकारद सामान्य धर्मगळु.
मॊदलु सामान्यवागि अधिकारक्कॆ बेकाद धरगळावुवॆन्दु सूचिसि, तदनन्तर अवुगळु प्रपत्तियल्लि याव विशेष-भावगळन्नु हॊन्दुत्तवॆ ऎम्बुवदन्नु सूचिसुत्तारॆ. अधिकारमावदु - अधिकारवॆन्थाद्दु ? अव्वो फलोपायङ्गळिले - आयाया फलगळेनु, अवुगळिगॆ साधकगळाद उपायगळेनु, इवुगळल्लि प्रवृत्तनाम् पुरुष नुक्कु - प्रवर्तिसुव पुरुषनिगॆ, फलत्तिल् अर्थित्वमुम् - फलदल्लि अपेक्षॆयू, उपायत्तिल् सामर्थ्यमुम् - उपायानुष्ठानदल्लि सामर्थ्यवू;
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
अधिकारवॆन्थाद्दॆन्दरॆ, फलदल्लि आशॆयन्नू, उपायानुष्ठानक्कॆ सामर्थ्यवन्नु हॊन्दिरुवदे अधिकारवेन्दु सामान्यतः हेळिदरु. ई ऎरडू आवश्यकवु, ऒन्देयादरॆ अधिकार उण्टागुवदिल्लवॆम्ब भाववु. हेगॆन्दरॆ ऒन्दु मनॆयन्नु कट्टबेकॆम्ब अधिकारक्कॆ, मनॆयन्नु कट्टि अदरल्लि वासमाडबेकॆम्ब अपेक्षॆयू, द्रव्यादि-रूप-सामर्थ्यवू इरबेकु. द्रव्यादिगळिद्दु अशॆयिल्लदिद्दरू, आशॆयिद्दु द्रव्यादिगळिल्लदिद्दरू, अधिकारवु उण्टागुवदिल्लवु. हागॆये इल्लियू ऎन्दु तिळियुवदु. मुन्दॆ सामर्थ्यवु ऎन्थाद्दॆम्बुवदन्नू, हिन्दॆ त्रिक-तनुः - ऎन्दु हेळिरुव हागॆ मूरु विधवादुदॆम्बुवदन्नू व्यक्तपडिसुत्तारॆ.
English
Competency (adhikāra ) consists in the attribute of desiring the end
on the part of the person who adopts an upāya
for the sake of a certain desired result
and also ability to adopt it.
Español
Competency (adhikāra ) consists in the attribute of desiring the end
on the part of the person who adopts an upāya
for the sake of a certain desired result
and also ability to adopt it.
मूलम्
अधिकारमावदु अव्वो फलोपायङ्गळिले प्रवृत्तऩाम् पुरुषऩुक्कु फलत्तिल् अर्थित्वमुम् उपायत्तिल् सामर्थ्यमुम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
इवऱ्ऱिल् सामर्थ्यम् आवदु -
शास्त्रार्थत्तैय् अऱिगैयुम्
अऱिन्द बडि अनुष्ठिक्क-वल्लऩ् आगैयुम्
शास्त्रानुमत-जाति-गुणादि-योग्यतैयुम्।
नीलमेघः (सं)
अत्र सामर्थ्य नाम —
शास्त्रार्थस्य ज्ञानं, यथाज्ञानम् अनुष्ठाने शक्तिः, शास्त्रानुमत-जाति-गुणादि-योग्यता च ।
विश्वास-टिप्पनी
शास्त्रार्थस्य ज्ञाने पूर्वोक्तार्थपञ्चके (प्राप्य-प्राप्तृ+उपाय+इष्टार्थ–प्राप्ति-विरोधिषु)
वस्तुतः प्राप्तृविषये जीव-शेषित्वेनालम्।
English
Ability means the capacity to understand the meaning of the śāstras
and the capacity to perform what is ordained therein and,
likewise, fitness or competency in accordance with what is prescribed in the śāstras, such as, caste, quality and the like (āchāra - samskāra).
Español
Ability means the capacity to understand the meaning of the śāstras
and the capacity to perform what is ordained therein and,
likewise, fitness or competency in accordance with what is prescribed in the śāstras, such as, caste, quality and the like (āchāra - samskāra).
४२तमाहोबिल-यतिः
सामर्थ्यत्तै निरूपिक्किऱार् इवऱ्ऱिलित्यादिना । इवऱ्ऱिल् - अर्थित्वसामर्थ्ययोर्मध्ये । सामर्थ्यमावदु - सामर्थ्यशब्दवाच्यमाऩदु। शास्त्रार्थत्तैयऱिगैयुम् - शास्त्रत्तिल् सॊल्लप्पट्ट अव्वो उपायस्वरूपत्तैयुम्, अदिऩ् परिकरादिस्वरूपत्तैयुम् नऩ्ऱागत् तॆळिगैयुम्। अऱिन्दबडि यनुष्ठिक्क वल्लऩागैयुम् - यथाज्ञानम् अनुष्ठिक्क समर्थऩागुगैयुम्। शास्त्रानुमतजातिगुणादीति । ‘‘वसन्ते ब्राह्मणोऽग्नीनादधीत’’ इत्यादि शास्त्रत्तिल् सॊऩ्ऩ ब्राह्मणत्वादिजातिगळुम्, ‘‘जातपुत्रः कृष्णकेशी अग्नीनादधीत’’ इत्यादि शास्त्रत्तिल् सॊऩ्ऩ कृष्णकेशित्वास्तिक्यादिगुणङ्गळुम् ऎऩ्ऱबडि। इङ्गु आदिपदादाचारपरिग्रहः । योग्यतैयुम् - एतादृशमाऩ कर्मानुष्ठानार्हतैयुम्।
विजय-राघवः (क)
इवत्तिल् - इवॆरडाद अर्थित्व-सामर्थ्यदल्लि, सामर्थ्यमावदु ? सामर्थ्यवॆन्दरेनु ? अदक्कॆ उत्तरवन्नु हेळुत्तारॆ शास्तार्थत्तै यरिकैयुम् - शास्त्रार्थवन्नु तिळियुवदु, आ उपायक्कॆ अङ्गि यावुदु, अङ्गगळु यावुवु ऎन्दु तिळियुवदु (२) अरिन्द पडियनुष्ठिक्कवल्ल नाकैयुम् - हागॆ तिळिदुदक्कनुगुणवागि नडिसुव अर्हतॆयन्नु हॊन्दिरुविकॆयू, मत्तु (३) शास्त्रानुमत-जाति-गुणादि-योग्यतॆयुम् - शास्त्रदल्लि अङ्गीकरिसल्पट्ट जाति, गुणवे मॊदलाद योग्यतॆयन्नु हॊन्दिरुवदू; इल्लि आदि शब्ददिन्द सदाचार मॊदलादवु हेळल्पट्टवु. सामर्थ्यवु ई मेलॆ हेळिद मूरन्नू ऒळगॊण्डिरबेकॆन्दू ऒन्दॊन्दे इद्दरू सालदॆम्बभिप्रायवु. इन्तह सामर्थ्यवु भक्ति-प्रपतिगळॆरडक्कू समानवादुदु.
मूलम्
इवऱ्ऱिल् सामर्थ्यमावदु - शास्त्रार्थत्तै यऱिगैयुम् अऱिन्दबडि अनुष्ठिक्कवल्लऩागैयुम् शास्त्रानुमतजातिगुणादियोग्यतैयुम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
इव्व् अधिकारम् +++(उपाय-ग्रहणात्)+++ मुऩ्बे सिद्धम् आय् इरुक्कुम्।
नीलमेघः (सं)
अयम् अधिकारः पूर्वमेव सिद्धो भवति ।
English
This competency exists already (before the adoption of the upāya).
Español
This competency exists already (before the adoption of the upāya).
४२तमाहोबिल-यतिः
इन्द अधिकारत्तिऱ्कु उपायफलङ्गळैक् काट्टिलुम् वैलक्षण्यत्तै यरुळिच्चॆय्गिऱार् इव्वधिकारम् मुऩ्बे सिद्धमायिरुक्कुमिति । मुऩ्बे – उपायानुष्ठानसङ्कल्पत्तिऱ्कु मुऩ्बे। तथाच अधिकारत्तिऱ्कु उपायपूर्वकालिकत्वमुम् सिद्धत्वमुम् वैलक्षण्यमॆऩ्ऱदायिऱ्ऱु।
विजय-राघवः (क)
प्रपत्त्यधिकारवु मॊदले सिद्धवादुदु.
आदरॆ प्रपत्तियु भक्ति-मार्गक्कॆ अङ्गवु. अनुष्ठान सङ्कल्पानन्तर भक्त्युपायदल्लि प्रवेशवू, उपासनवु सिद्धिसिदरॆ प्रपत्तियल्लि अधिकारवू उण्टागुत्तदॆ. ई स्व-तन्त्र प्रपत्तियल्लि तुल्य-फल-प्राप्तिय प्रयोजनविरुवदरिन्द, ई अधिकारवु बेरॆ रूपवादुदु. इदरल्लि वैलक्षण्य उण्टॆन्दु “इव्वधिकारम्” ऎम्ब वाक्यदिन्द तोर्पडिसुत्तारॆ. इव्वधिकारम् - ई स्व-तन्त्र-प्रपत्तियल्लि अधिकारवु, मुन्बे - भक्ति-मार्गदल्लि अनुष्ठान सङ्कल्पानन्तर प्राप्तवागुव हागॆयल्लदॆ, मुन्बे अनुष्ठान सङ्कल्पक्के पूर्वभावियागिये, सिद्धमायिरुक्कुम् - सिद्धवादुदागिरुत्तदॆ.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
भक्त्युपायदल्लि विधि-व्यापारगळिगॆ विधेयवागिरुवदरिन्द, अल्लि प्रपत्त्यनुष्ठानक्कॆ अधिकारवु उत्पन्नवागुत्तदॆ. इल्लियादरो स्वतः सिद्धवागिरुवदरिन्द, सिद्धमायि रुक्कुम् ऎम्ब प्रयोगवु. इदीग ई प्रपत्त्यधिकारक्कॆ वैलक्षण्यवु ऎम्ब भाववु.
फलवु विधि-वाक्यक्कॆ सेरिदुदल्लवु. उपायवु विधिगॆ ऒळपट्टुदु.
मूलम्
इव्वधिकारम् मुऩ्बे सिद्धमायिरुक्कुम्।
फलोपायौ
विश्वास-प्रस्तुतिः
इद्+++(→अधिकारम्)+++ उडैय्-अवऩुक्कु प्रयोजनम् आय्क् कॊण्डु
साध्यम् आग +++(साध्यत्वं रागतः प्राप्तम्→)+++अनुवदिक्कप्-पडुम् अदु फलम्।
नीलमेघः (सं)
+++(अधिकार←)+++एतद्वतः प्रयोजनं सत्, साध्यत्वेनानूद्यमानं यत्, तत् फलम् ।
English
To the man who has this competency,
what is stated to be the object to be obtained by the means,
is the desired result or fruit.
Español
To the man who has this competency,
what is stated to be the object to be obtained by the means,
is the desired result or fruit.
४२तमाहोबिल-यतिः
इप्पडियाऩाल् तदनन्तरकालिकत्वम् फलोपायङ्गळिरण्डिऱ्कुम् तुल्यमागैयाले अवैगळिल् परस्परवैलक्षण्यम् सिद्धिक्कुमोवॆऩ्ऩ उपायत्तैक्काट्टिलुम् फलत्तिऱ्कु वैलक्षण्यत्तै मुदलिल् काट्टुगिऱार् इदुडैयवऩुक्कु इत्यादिना ।
इदुडैयवऩुक्कु - इन्द अधिकारमुडैयवऩुक्कु।
प्रयोजनमाय्क्कॊण्डु साध्यमाग इति ।
प्रयोजनम् आय्क् कॊण्ड् ऎऩ्गिऱदु साभिप्राय-विशेषणम्।
तथा च प्रयोजनम् आगिल् स्वतः-सुन्दरम् आय् इरुक्कुम् आगैयालेय्
अदऱ्कु साध्यत्वम् उपाय-साध्यत्वम्-बोल्
विधि-व्यापारापेक्षम् अऩ्ऱिक्के,
रागतः सिद्धमायिरुक्कुम् ऎऩ्ऱबडि - अनुवदिक्कप्पडुमदु इति ।
उपायम्-बोल् विधेयम् आय् व्यापार-साध्यम् अऩ्ऱिक्के
राग-सिद्धम् आय् अनुवाद्यम् आय् इरुक्कुम्
अदुवे फल–स्व-रूपम् ऎऩ्ऱ-बडि।
इदऩाल् प्रयोजनत्वेन राग-सिद्धत्वाद् अनुवाद्यत्वम् फलत्तिऱ्कु,
उपायाद्-वैलक्षण्यम् ऎऩ्ऱु ज्ञापितम् आगिऱदु।+++(4)+++
विजय-राघवः (क)
इदुडैयवनुक्कु - ई अधिकार हॊन्दिदवनिगॆ, प्रयोजनमाय् कॊण्डु - प्रयोजन-रूपवागि, ऎन्दरॆ विधि-व्यापारदिन्दुण्टागदॆ स्वतः उण्टागुव अभिलाषॆयिन्दले प्राप्तवागुवदरिन्द, साध्यमाक - साधिसलु योग्यवागि फलं - फलवु, अनुवदिक्कपडुमदु - स्वतः प्राप्तवागुवदु,
मूलम्
इदुडैयवऩुक्कु प्रयोजनमाय्क् कॊण्डु साध्यमाग अनुवदिक्कप्पडुमदु फलम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
तद्-अर्थम् आग साध्यम् आग विधिक्कप्-पडुम् अदु उपायम्।
नीलमेघः (सं)
तदर्थं साध्यत्वेन विधीयमानोऽर्थः उपायः ।
English
Upāya is the means prescribed or ordained for securing that fruit or result.
Español
Upāya is the means prescribed or ordained for securing that fruit or result.
नीलमेघः (सं)
उपायवैलक्षण्यत्तैक् काट्टुगिऱार् तदर्थमाग साध्यमाग विधिक्कप्पडुमदु उपायमिति । तदर्थमाग ऎऩ्बदुम् साभिप्रायविशेषणम्। स्वर्गोपायमाऩ यागमुम् ‘‘कष्टं कर्म’’ ऎऩ्गिऱबडिये फलम्बोल् रागतस्साध्यमल्लामैयाल् फलार्थत्वादेव साध्यमॆऩ्ऱबडि। ‘‘अग्निहोत्रञ्जुहुयात्’’ ‘‘यजेत स्वर्गकामः’’ इत्यादिगळिल् विधेयमागच् चॊल्लप्पडुमदु उपायमॆऩ्ऱु करुत्तु। तथाच रागतस्साध्यमाग अनुवाद्यम् फलमॆऩ्ऱुम् फलार्थमाग साध्यतया विधेयम् उपायमॆऩ्ऱुम् निष्कर्षिक्कप्पट्टदु।
विजय-राघवः (क)
तदर्थमाक - आ फल-प्राप्तिय प्रयोजनक्कागि, उपायम् - उपायवु, साध्यमाक - साध्यवादुदागि, विधिक्क पडुमदु - शास्त्रदल्लि विधिसल्पट्टुदागिरुत्तदे.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
ई मेलिन वाक्यदिन्द उपाय-फलगळेरडक्कू इरुव व्यत्यासवन्नु तिळिसिदरु [[??]] उपासनवु साध्यवादुदागि [[??]] तोर्पडिसिदरु.उपायवु फलदोपादियल्लि स्वतः [[??]] दुदल्लवु; आदुदरिन्द अवर साध्यत्ववु फलक्कागि मात्रवे, अदक्कागिये शास्त्रदल्लि विधेयवादुदु ऎम्ब तात्पर्यवु.
हीगॆ अधिकार-सामान्य-भावगळन्नु हेळि, विशेष धर्मगळु यावुदेन्दुपदेशिसुत्तारॆ:-
मूलम्
तदर्थमाग साध्यमाग विधिक्कप्पडुमदु उपायम्।
प्रपत्त्य्-अधिकारः
विश्वास-प्रस्तुतिः
इङ्गु मुमुक्षुत्वम् उण्डाय्
स्व-तन्त्र–प्रपत्ति-रूप–मोक्षोपाय-विशेष-निष्ठऩुक्कु
शास्त्र-जन्य-सम्बन्ध-ज्ञानादिगळ् उपासकऩोडु +++(भक्त-प्रपन्नयोः)+++ साधारणम् आय् इरुक्क
विशेषित्त अधिकारम् - तऩ्ऩ्-उडैय आकिञ्चन्यमुम्, अन्-अन्य-गतित्वमुम्।
नीलमेघः (सं)
अत्र मुमुक्षुत्वे संपन्ने
स्व-तन्त्र-प्रपत्ति-रूपोपाय-विशेष-निष्ठस्य
शास्त्र-जन्य-सम्बन्ध-ज्ञानादिषु उपासक-साधारणेषु सत्सु
विशिष्यमाणोऽधिकारः स्वस्या ऽऽकिञ्चन्यम् अनन्यगतित्वं च ।
English
The person who has become desirous of mukti (mumukṣu)
and who adopts the special upāya for mokṣa called direct and independent prapatti
should have, in common with the upāsaka ( who has adopted bhakti), a knowledge obtained from the Śāstras of such things as the relationship (between Jīvātmā and Paramatma as that between the body and the soul)
and he should have in addition, the special qualifications of ākiñcanya and ananyagatitva ;
Español
The person who has become desirous of mukti (mumukṣu)
and who adopts the special upāya for mokṣa called direct and independent prapatti
should have, in common with the upāsaka ( who has adopted bhakti), a knowledge obtained from the Śāstras of such things as the relationship (between Jīvātmā and Paramatma as that between the body and the soul)
and he should have in addition, the special qualifications of ākiñcanya and ananyagatitva ;
४२तमाहोबिल-यतिः
इप्पडि सामान्यमाऩ अधिकारत्तैयुम् अधिकारफलोपायङ्गळिऩ् स्वरूपवैलक्षण्यत्तैयुम् निरूपित्तु, भक्तऩुक्कुम् प्रपन्नऩुक्कुमुळ्ळ साधारणाकारत्तै अनुवदित्तुक्कॊण्डु प्रपन्नऩुक्कसाधारणमाऩ अधिकारत्तै निरूपिक्किऱार् इङ्गु इत्यादिना । इङ्गु - प्रपत्तौ, इदऱ्कु विशेषित्तु अधिकारमॆऩ्बदोडन्वयम्। मुमुक्षुत्वमुण्डाय् - इदु भक्तप्रपन्नोभयसाधारणम्। स्वतन्त्र प्रपत्तिरूपऎऩ्ऱदाल् अङ्गप्रपत्तिनिष्ठव्यावृत्तिः । मोक्षोपाय ऎऩ्ऱदाल् प्रयोजनान्तरार्थप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कु व्यावृत्तिः । अङ्गप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कुम् प्रयोजनान्तरार्थप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कुम् वक्ष्यमाणप्रयोजनान्तरवैमुख्यरूपानन्यगतित्वमुम् भक्तऩुक्कु उपायान्तरसामर्थ्याभावरूपाकिञ्चन्यमुम् घटियातिऱे। शास्त्रजन्य सम्बन्धज्ञानादिगळ् - प्रधानप्रतितन्त्राधिकारादिनिरूपितङ्गळाऩ शास्त्रजन्यसम्बन्धज्ञानादिगळ्। इङ्गु आदिपदत्ताल् अर्थपञ्चकज्ञान तत्त्वत्रयज्ञानपरदेवतापारमार्थ्यज्ञानङ्गळुम् मुमुक्षुत्वमुम् विवक्षितङ्गळ्। उपासकऩोडु साधारणमायिरुक्क - उपासकऩोडु तुल्यमायिरुक्क। विशेषित्त अधिकारम् - असाधारणमाऩ वधिकारम्। तऩ्ऩुडैय आकिञ्चन्यमुम् - स्वसम्बन्धियाऩ वाकिञ्चन्यमुम् अनन्यगतित्वमुम् - स्वसम्बन्धियाऩवनन्यगतित्वमुम्। इङ्गु उम्मैयालिरण्डुम् सेर्न्दे अधिकारमॆऩ्ऱु ज्ञापिक्कप्पडुगिऱदु। यद्यपि प्रयोजनान्तरार्थमाग स्वतन्त्रप्रपत्तियै पण्णुमवऩुक्कु अनन्यगतित्वम् संभविक्कादु। तथाऽपि मोक्षोपायमाग स्वतन्त्रप्रपत्तियैप् पण्णुमवऩुक्कु इव्विरण्डुम् सेर्न्दे अधिकारमॆऩ्ऱु करुत्तु।
विजय-राघवः (क)
प्रपत्तिय अधिकार विशेषवु.
इङ्गु - ई सन्दर्भदल्लि, ऎन्दरॆ अधिकार समान्यवु निरूपिसल्पट्टुदागि, अधिकार-विशेषवु यावुदु ऎम्ब चर्चेय सन्दर्भदल्लि, मुमुक्षुत्वमुण्डाय् - मोक्षापेक्षॆयुण्टागि, स्व-तन्त्र प्रपत्ति-रूप मोक्षोपाय निष्ठनुक्कु - आद्वारक प्रपत्ति रूपवाद मॊक्षोपायवन्नवलम्बिसिदवनिगॆ, शास्त्र जन्य सम्बन्ध ज्ञानादिगळ् - शास्त्रार्थवन्नु तिळिद जिनवे मॊदलादुवुगळु, इल्लि आदि पददिन्द सामर्थ्यवु त्रिक-तनुः ऎन्दु हेळि, अवुगळु यावुवेन्दु विवरिसि हेळिद शास्त्रार्थवन्नु तिळियुवदु, आ ज्ञानद प्रकार अनुष्ठान, शास्त्रदल्लि हेळिरुव हागॆ योग्यते, इवुगळु हेळल्पट्टवु उपासक नोडु साधारण मायिरुक्क - भक्ति-मार्गवाद उपायावन्नवलम्बिसिदवनॊन्दिगॆ साधारणांशवागि[[??]] हिन्दॆ हेळिद सामान्याधिकारवे पुनः सङ्ग्रहिसि हेळल्पट्टितु; विशेषित्तवधिकारम् - अधिकार विशेषवु ऎन्दरॆ स्व-तन्त्र प्रपत्ति-निष्ठनिगे मात्रवे उळ्ळ अधिकारवु यावुवॆन्दरे :- (१) आकिञ्चन्यमुम् (२) अनन्य गतित्वमुम्. इवगळ अभिप्रायवेनॆम्बुदन्नु मुन्दॆ तिळिसुत्तारॆ.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
भक्ति-मार्गवन्नवलम्बिसिदवनिगू प्रपत्ति-मार्गवन्नवलम्बिसिदवनिगू मुमुक्षत्व-रूप अर्थित्ववू साधारणवादुदु; शास्त्रार्थ-ज्ञान, अदर प्रकार अनुष्ठान, शास्त्रदल्लि हेळिरव हागॆ आग्यतॆ, इवुगळॊन्दिगॆ सेरिद सामर्थ्यवू साधारणवादुदु. आदरॆ विशेषाधिकारवु यावुदॆन्दरॆ - (१) आकिञ्चन्यवु, तनगॆ इन्याव उपायानुष्ठानक्कू शक्तियिल्लवॆम्बुवदु, (२) अनन्य गतित्ववु, तनगॆ मोक्षवल्लदॆ इन्याव प्रयोजनवू बेकिल्लवॆम्बुवदु ऎम्बदागि हेळुतारॆ. ई वाक्यदल्लि शास्त्र-जन्य-ज्ञान सम्बन्धादिगळ् - ऎम्बुवदक्कॆ सारा-स्वादिनी व्याख्यानदल्लि, शास्त्रदिन्दुण्टागुव शेषत्व पारतन्त्र्यादिगळॆन्दु अर्थ माडिरुत्तारॆ. श्रीमान् शॆट्टिलूरु नरसिंहाचार्यरवरु अनुमोदिसिरुत्तारॆ. इवू साभिप्रायवागिरुत्तदॆ. ई अभिप्रायगळाद शेषत्व, पारतन्त्र्यगळु भक्ति प्रपत्ति ऎरडु मार्गगळिगू साधारणवादुदु. आदरॆ इदु एतक्कॆ हेळल्पट्टितॆन्दरॆ ई शेषत्व पारतन्त्र्यगळे विशेषाधिकारवन्नु बोधिसुत्तवॆन्दु कॆलवरु अभिप्राय पडुवदरिन्द, अवुगळु विशेष धर्मगळल्लवु, ऎरडक्कू साधारण धर्मगळॆन्दु हेळुवदक्कागियू विशेषाधिकार ऎन्दु हेळुवदक्कागियू, शास्त्र-जन्य-ज्ञान सम्बन्धादिगळ् ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆम्ब स्वारस्यवु इदरिन्द एर्पडुत्तदॆ.
मूलम्
इङ्गु मुमुक्षुत्वमुण्डाय् स्वतन्त्रप्रपत्तिरूपमोक्षोपायविशेषनिष्ठऩुक्कु शास्त्रजन्यसम्बन्धज्ञानादिगळ् उपासकऩोडु साधारणमायिरुक्क विशेषित्त अधिकारम् - तऩ्ऩुडैय आकिञ्चन्यमुम् अनन्यगतित्वमुम्।
आकिञ्चन्यम्
विश्वास-प्रस्तुतिः
आकिञ्चन्यम् आवदु उपायान्तर-सामर्थ्याभावम्।
नीलमेघः (सं)
आकिञ्चन्यं नामउपायान्तरसामर्थ्याभावः ।
English
ākiñcanya means the absence (in a person) of the ability for other upāyas.
Español
ākiñcanya means the absence (in a person) of the ability for other upāyas.
४२तमाहोबिल-यतिः
आकिञ्चन्यत्तै निरूपिक्किऱार् आकिञ्चन्यमावदु इति ।
उपायान्तरसामर्थ्याभावमिति । सामर्थ्याभावम् आकिञ्चन्यमॆऩ्ऩिल्, भक्तऩुक्कुम् यत्किञ्चित्सामर्थ्याभावमिरुक्कु मागैयाल् अतिप्रसक्तमाम्। अतः उपायान्तरपदम्। उपायान्तरसामर्थ्याभावम् भक्तऩुक्कु इरादिऱे। उपायसामर्थ्याभावमात्तिरम् सॊऩ्ऩाल् इवऩुक्कु प्रपत्त्युपायत्तिल् सामर्थ्यमिरुप्पदाल् असंभवम् संभविक्कुम्। अतः अन्तरपदम्। इवऩुक्कु उपायान्तरत्तिल् सामर्थ्यमिल्लैयिऱे। सामर्थ्यपदत्तै नीक्कि उपायान्तराभावमॆऩ्ऩिल्, अदु उपासकऩुक्कुम् उपासनानुष्ठानात्पूर्वम् उपायान्तरमिल्लामैयाल् अतिप्रसक्तमामिऱे। अतस्सामर्थ्यपदम्।
विजय-राघवः (क)
आकिञ्चन्यमावुदु? - आकिञ्चन्यवॆन्दरेनु ? उपायान्तरसामर्थ्याभावम् - बेरॆ उपायवाद भक्ति-मार्गदल्लि सामर्थ्यविल्लदिरोणपु,
मूलम्
आकिञ्चन्यमावदु उपायान्तरसामर्थ्याभावम्।
अनन्य-गतिकता
विश्वास-प्रस्तुतिः
अन्-अन्य-गतित्वम् आवदु
प्रयोजनान्तर-वैमुख्यम्
शरण्यान्तर-वैमुख्यम् आगवुम् आम्।
नीलमेघः (सं)
अनन्यगतित्वं नाम — प्रयोजनान्तर-वैमुख्यम्, शरण्यान्तर-वैमुख्यं वा ;
English
Ananyagatitvam means an aversion to all other interests (than mokṣa)
and a turning away from all other refuge than Bhagavān.
Español
Ananyagatitvam means an aversion to all other interests (than mokṣa)
and a turning away from all other refuge than Bhagavān.
४२तमाहोबिल-यतिः
अनन्यगतित्वत्तै निरूपिक्किऱार् अनन्यगतित्वमावदु इत्यादिना ।
प्रयोजनान्तरवैमुख्यमिति ।
अनन्यगतित्वम् इत्य्-अत्र गतिशब्दः “गम्यत इदम्” इति कर्मणि व्युत्पत्त्या फलपरः।
अन्या गतिः फलं यस्य सः अन्यगतिः,
तस्य भावः अन्यगतित्वं, फलान्तरवत्वं, प्रयोजनान्तरवत्वमिति यावत् ।
तस्याभावः; स्वविषयकेच्छावत्वसम्बन्धेन प्रयोजनान्तरशून्यत्वमित्यर्थः । तथाच प्रयोजनान्तरवैमुख्यमिति फलितम्। भक्तऩ् विळम्बसहऩागैयाले प्रारब्धावसानात्पूर्वम् प्रयोजनान्तरम् वरिल् अदै विलक्कामल् अनुभवित्तालुम् तद्विषयकेच्छैयिल्लामैयाले तद्विषयकेच्छावत्वसम्बन्धेन प्रयोजनान्तरशून्यत्वरूपानन्यगतित्वम् अवऩुक्कुम् वरुमागैयाले तद्व्यावृत्त्यर्थम् आकिञ्चन्यत्तैयुमधिकारकोटियिल् सेर्त्तदु। गतिशब्दत्तिऱ्कु गम्यते अनेनेति करणव्युत्पत्त्या प्रापकपरत्वत्तै अङ्गीकरित्तुच् चॊल्लुगिऱार् शरण्यान्तरवैमुख्यमागवुमामिति । अन्या गतिः प्रापकं यस्य सः अन्यगतिः । तस्य भावः अन्यगतित्वम्। प्रापकान्तरवत्वमिति यावत् । तस्य स्वविशेष्यकप्रापकत्वप्रकारकेच्छावत्वसम्बन्धेनाभावः अनन्यगतित्वमिति फलितम्; ऎऩ्गिऱवभिप्रायत्ताले शरण्यान्तरवैमुख्यमागवुमामॆऩ्ऱदु। इदु शरण्यान्तरवैमुख्यम्।
विजय-राघवः (क)
अनन्य गतित्वमावुदु ? - अनन्य-गति भाववॆन्दरेनु ? प्रयोजनान्तरवैमुख्यं - मोक्षवल्लद इतर प्रयोजनगळल्लि आशॆयिल्लदिरोणवू, इल्लि गति-शब्दवु, गम्यते हॊन्दल्पडुत्तदॆ ऎम्बर्थदल्लि उपयोगिसल्पट्टिदॆ; “गतिश् चासि जगतां” ऎम्बल्लि उपयोगिसिरुव हागॆ गति ऎन्दरॆ प्रयोजनवु. आदुदरिन्द अनन्य गतित्ववॆन्दरॆ मोक्षवल्लद बेरॆ प्रयोजनदल्लि आशॆ इल्लदिरुव भाववु. गति शब्दक्कॆ इन्नॊन्दु विधवाद योजनॆयिन्द इन्नॊन्दु विधवागियू अर्थ हेळबहुदॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. गम्यतॆ अनया ऎम्ब व्युत्पत्तियिन्द गति शब्दवु प्रापकवॆम्बर्थवन्नू बोधिसबहुदु. इल्लि प्रापकनु, गतिय नारायणनादुदरिन्द, अनन्य गतित्ववु अनन्य शरणत्ववॆम्बर्थवन्नू सूचिसुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ. शरण्यान्तर वैमुख्य माकवुमाम् - श्रीयः पतिये नमगॆ शरण्यनु, रक्षकने विना अन्य-देवतॆगळल्लवादुदरिन्द अन्य-देवतॆगळल्लि वैमुख्यवु ऎम्बर्थवू आगबहुदु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
वैमुख्यवॆन्दरॆ विमुखनागिरुव भाववु; पुरस्करिसदॆ इरोणवु. नीने गतियु ननगिन्यारू गतियिल्लवॆम्बुवदु यावाग आयितो आवाग अन्य-देवतॆगळाद चतु-र्मुख-ब्रह्म-रुद्रेन्द्रादिगळन्नु आश्रयिसकूडदु. एकॆन्दरॆ इवरिगॆ मोक्ष कॊडुव शक्तियिल्लवॆन्दु हिन्दॆये पर-देवता-पारमार्थ्याधिकारदल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆयष्टॆ. हीगॆ गति-शब्दवु कर्म-व्युत्पत्तियिन्द फलवन्नू करण-व्युत्पत्तियिन्द प्रापकनाद श्रीमन्-नारायणनन्नू बोधिसुत्तदॆ ऎम्ब तात्पर्यवु, गति-शब्दक्कॆ साध्योपायवॆम्बर्थवन्नु हेळकूडदु. हागॆ हेळिदुदादरॆ अकिञ्चिन्यवू, अनन्यगतित्ववू ऎरडू ऒन्दे अभिप्रायवुळ्ळवागुत्तवॆ. आदुदरिन्द गति-शब्दक्के सिद्धोपायनॆम्बर्थवन्नु हेळबहुदु. हीगॆ विशेषाधिकारक्कॆ इवॆरडू अवश्यकवु, ऒन्देयल्लवु ऎन्दु सूचिसुवदक्कागि अकिञ्चिन्यमुमुं, अनन्य-गतित्वमुम् ऎन्दु हेळिरुत्तारॆ. आकिञ्चिनम् अनन्य-गतित्वम् ऎन्दु हेळलिल्लवु.
आदरॆ भक्ति-योगदल्लि अङ्ग-रूपवाद प्रपत्यधिकारक्कॆ आकिञ्चन्यवू अनन्य-गतित्ववू इल्लवो ऎन्दरॆ, भक्त्युपायदिन्दले ई प्रपत्तियुण्टागुवदरिन्द आकिञ्चन्य-भावविल्लवु. विळम्बदिन्द मोक्ष-प्राप्तियुण्टागुवदरिन्दलू, इतर फलगळिगागियू उपासनॆयल्लि प्रवृत्तियुण्टागुवदरिन्दलू, अथवा इतर फलदल्लि आसक्तियिल्लदिद्दरू प्रारब्धवन्नु अनुभविसलेबेकागिरुवदरिन्द प्रारब्ध-सुकृत-फल-भूतवाद ऐश्वर्यादिगळल्लि साकाङ्क्षत्वविरुवदरिन्दलू, अनन्य-गतित्वविल्लवॆन्दरियबेकु. स्व-तन्त्र प्रपन्ननल्लादरो तीव्रवाद मोक्षापेक्षॆयिरुवदरिन्द, इतरापेक्षॆगळॊन्दू इरुवदिल्लवु. आदुदरिन्द अनन्य-गतित्ववु सिद्धवु. इन्नु याव उपायानुष्ठानक्कू सामर्थ्यविल्लदुदरिन्द आकिञ्चन्यवू सह सिद्धवु ऎम्ब तात्पर्यवु.
मूलम्
अनन्यगतित्वमावदुप्रयोजनान्तरवैमुख्यम् शरण्यान्तरवैमुख्यमागवुमाम्।
विजय-राघवः (क) - अवतारिका
आदरॆ अनन्य-गतित्वक्कॆ प्रयोजनार वैमुख्यवॆम्बर्थवन्नागलि, शरण्यान्तर-वैमुख्यवॆम्बर्थवन्नागलि, विकल्पिसि हेळबहुदॆन्दप्पणेकॊडिसिदरु. ई ऎरडु भावगळल्लि यावुदादरू ऒन्दभिप्रायवु उण्टादरॆ अनन्य गतित्ववे आथवा ऎरडु भावगळू आवश्यकवे ऎम्ब सन्देहदल्लि, ऎरडु भाववू आवश्यकवॆन्दू मॊदलिन भावदिन्द ऎरडने भाववु अर्थात् सिद्धवॆन्दू **“इदु प्रयोजनान्तर”**वॆम्ब वाक्यदिन्द उपपादिसुत्तारॆ.
विश्वास-प्रस्तुतिः
इदु +++(शरण्यान्तर-वैमुख्यं)+++ प्रयोजनान्तर-वैमुख्यत्तालुम् अर्थ-सिद्धम्। +++(5)+++
नीलमेघः (सं)
इदं प्रयोजनान्तर-वैमुख्येनाप्य् अर्थ-सिद्धम् । +++(5)+++
English
The latter is implicit in the former,
namely, aversion to all other interests.
Español
The latter is implicit in the former,
namely, aversion to all other interests.
४२तमाहोबिल-यतिः
प्रयोजनान्तरवैमुख्यत्तालुम् अर्थसिद्धमिति । प्रयोजनान्तरत्तिल् आसैयुळ्ळवऩुक्के शरण्यान्तराश्रयणम् संभविक्कुमागै याले प्रयोजनान्तरवैमुख्यमिरुन्दाल् मोक्षप्रदानसमर्थरल्लाद शरण्यान्तरत्तिल् वैमुख्यम् अर्थस्वभावत्तालेये सिद्धमामॆऩ्ऱबडि। इप्पडि अर्थसिद्धमागिल् प्रयोजनान्तरवैमुख्यमॊऩ्ऱे यमैयादो? अर्थसिद्धमाऩ शरण्यान्तरवैमुख्यमुम् अनन्यगतित्वशब्दार्थमागच् चॊल्ल वेण्डुमो वॆऩ्ऩिल्; गतिशब्दत्तिऱ्कु कर्मव्युत्पत्तियाले प्रयोजनान्तरवैमुख्यरूपार्थमुम् करणव्युत्पत्तियाले शरण्यान्तरवैमुख्यरूपार्थमुम् अनन्यगतित्वशब्दार्थमामॆऩ्ऱु तॆरियबडुत्तिऩ मात्तिरमे यॊऴिय शरण्यान्तरवैमुख्यरूपार्थसिद्धियाले सॊऩ्ऩदऩ्ऱु।
विजय-राघवः (क)
इदु - ई शरण्यान्तर वैमुख्यवॆम्ब भाववु, प्रयोजनान्तर वैमुख्यत्तालुम् - मोक्षवल्लदॆ बेरॆ प्रयोजनदल्लि अशॆयिल्लदुदरिन्दलू, अर्थ सिद्धम् - अर्थात् सिद्धवु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
यावाग मोक्षवल्लद इतर तुच्छ-प्रयोजनगळल्लि ई स्व-तन्त्र प्रपत्ति-निष्ठनिगॆ ईषदपि प्रीतियिल्लवो, आ मोक्षवन्नु कॊडुव शक्तियु श्रीमन्-नारायणनिगॆ मात्रवे अल्लदॆ इतररिगॆ यावाग इल्लवो, आग श्रीमन्-नारायणनन्नु बिट्टु इतर देवतॆगळन्नु ऎन्दिगू आश्रयिसलारनु. यारिगॆ शक्तियुण्टो अवरन्नु ताने विवेकियु आश्रयिसुवनु, आदुदरिन्द शरण्यान्तर वैमुख्यवु, अन्य-देवताश्रयणदल्लि वैयुख्यवु अर्थात् सिद्धवॆम्ब भाववु. आदुदरिन्द अनन्य प्रयोजननाद ई प्रपन्ननिगॆ देवतान्तराश्रयणवु ऎन्दिगू इल्लवॆन्दु हेळिदन्तायितु, हागॆ देवतान्तराश्रयणवन्नु निषेधिसिरुवदक्कॆ मुन्दॆ प्रमाणवन्नु भारत-शान्ति-पर्व-श्लोकदिन्द उदाहरिसुत्तारॆ.
मूलम्
इदु प्रयोजनान्तरवैमुख्यत्तालुम् अर्थसिद्धम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
इव्व्-अर्थम्
‘‘ब्रह्माणं शितिकण्ठं च
याश् चान्या देवताः स्मृताः ।
प्रतिबुद्धा न सेवन्ते
यस्मात् परिमितं फलम्’’
(भारतम् शान्ति-पर्व ३५०-३६।)
इत्य्-आदिगळिले कण्डुगॊळ्वदु।
नीलमेघः (सं)
अयमर्थः
‘‘ब्रह्माणं शितिकण्ठं च
याश् चान्या देवताः स्मृताः ।
प्रतिबुद्धा न सेवन्ते
यस्मात् परिमितं फलम्’’
(भारतम् शान्ति-पर्व ३५०-३६।)
इत्यादिषु द्रष्टव्यः ।
English
This may be seen from such passages as the following :-
“Wise men never worship Brahma, Rudra and others who are called gods,
for the boons that they could grant are limited.”
Español
This may be seen from such passages as the following :-
“Wise men never worship Brahma, Rudra and others who are called gods,
for the boons that they could grant are limited.”
४२तमाहोबिल-यतिः
इप्पडि अन्यवैमुख्यम् तदन्यवैमुख्यहेतुवागुमोवॆऩ्ऩ प्रमाणत्ताले यदै उपपादिक्किऱार् इव्वर्थ मित्यादिना । इव्वर्थम् - प्रयोजनान्तरवैमुख्यकथनत्तालेये शरण्यान्तरवैमुख्यमुम् सिद्धिक्कुमॆऩ्गिऱवर्थम्। ब्रह्माणमित्यादि । इदु परदेवतापारमार्थ्याधिकारत्तिले व्याख्यातम्। इदिल् परिमितफलविमुखर्गळाऩ प्रतिबुद्धर्गळ् परिमितफलदायिकळाऩ ब्रह्मादिगळै सेवियारॆऩ्ऱदाल् प्रयोजनान्तरवैमुख्यम् शरण्यान्तरवैमुख्यत्तिऱ्कु हेतुवागलामॆऩ्ऱु करुत्तु। इत्यादिगळिले कण्डुगॊळ्वदु - इत्यादिप्रमाणङ्गळिले तात्पर्यगत्या नेयमॆऩ्ऱबडि।
विजय-राघवः (क)
इव्वर्थम् - ई अभिप्रायवन्नु अनन्य-गतित्वक्कॆ देवतान्तराश्रयण-निषेधवॆम्बभिप्रायवन्नु “ब्रह्माणं” ऎम्ब भारत-श्लोकवे मुन्तादवुगळल्लि कण्डु कॊळ्वुदु - तिळिदुकॊळ्ळुवदु. आ श्लोकार्थवेनॆन्दरॆ :- ब्रह्माणं - चतुर्-मुख-ब्रह्मनन्नॆयागलि, शिति-कण्ठञ् च - विष-पानदिन्द कप्पाद कण्ठवुळ्ळ रुद्रनन्नॆयागलि, - यश् चान्याः - इन्नु याव बेरॆ देवताः - देवतॆगळु स्मृताः - हेळल्पट्टिरुवरो अवुगळन्नु सह, प्रतिबुद्धाः - आगमोत्थ-ज्ञान विवेकोत्थ-ज्ञानगळन्नु हॊन्दि, ज्ञानिगळादवरु, न सेवन्ते - सेविसुवदिल्लवु, आश्रयिसुवदिल्लवु, एकॆन्दरॆ :- यस्मात् - याव कारणदिन्द परिमितं फलम् - अवरुगळिन्द प्राप्तवागुवदु परिमितियुळ्ळ फलवो आ कारणदिन्द अवरुगळु आश्रयणीयनल्लवॆम्बभिप्रायवु. इल्लि आदि - शबदिन्द, “न हि पालन-सामर्थ्यम् ऋते सर्वेश्वरं हरिं” “सर्वेश्वरनाद हरियन्नु बिट्टरॆ, इन्यारिगू रक्षिसुव शक्तियिल्लवु”
न विष्णोः परमो देवो विद्यते नृप-सत्तम
एको ह वै नारायण आसीत् न ब्रह्मा नेशानः (म.उ)
नारायण परं ब्रह्म तत्त्वं नारायणः परः ।
नारायण परो ज्योतिर् आत्मा नारायणः परः ।
यच् च किञ्चिज् जगत्त्य् अस्मिन् दृश्यते श्रूयते ऽपि वा ।
अन्तर्बहिश् च तत् सर्वं व्याप्य नारायण स्थित (तै.ना)
विष्णोस् सकाशाद् उद्भूतं जगत् तत्रैव च स्थितम् ।
स्थिति-संयम कर्तासौ जगतो ऽस्य जगच् छ सः (वि.पु १-१-३२)
यस्य प्रसादाद् अहम् अच्युतस्य
भूतः प्रजा-सृष्टि-करो ऽन्त-कारी ।
क्रोधाच् च रुद्रः (वि.पु ४-१-३९)
परमात्मा च सर्वेषाम् आधारः परमेश्वरः ।
विष्णु-नामा स वेदेषु वेदान्तेषु च गीयते (वि.पु ६-४-३९)
चिन्तयन्तो हि विष्णुं ब्रह्मेशानादयः प्रभुम् ।
निश्चयं नाधिगच्छन्ति तम् अस्मि शरणं गतः ॥ (भारत)
एकस् तिष्ठति सर्वात्मा स तु नारायण-प्रभुः
नारायणात् परो देवो न भूतो न भविष्यति (हरि.वं ८-३२)
सर्वे देवास् स पितरो ब्रह्माद्याश् चाण्ड मध्य-गाः ।
विष्णोस् सकाशाद् उत्पन्ना इतीयं वैदिकी श्रुतिः ॥
आद्यो नारायणो देवः तस्माद् ब्रह्मा ततो भवः ।
तव विष्णो प्रसादेन मया तत्-त्रिपुरं हतम् । (भार)
परो नारायणो देवस् तस्माज् जातश् चतुर्-मुखः ।
तस्माद् रुद्रो भवेद् देवि स च सर्वज्ञतां गतः ।
यद् एतत् परमं ब्रह्म वेद-वेदेषु गीयते ।
स वेदः पुण्डरीकाक्षस् स्वयं नारायणः परम् ॥ (व.पु)
न विष्णो परमो देवो विद्यते नृप-सत्तम ।
विष्णुर् एव सदाराध्यस् सर्व-देवैर् अपि प्रभो ।
क इति ब्रह्मणो नाम इशो ऽहं सर्व-देहिनाम् ।
आवां तवाङ्गे सम्भूतौ तस्मात् केशव नामवान् । (हरि-वंश)
यस्माद् विष्टम्भितं सर्वं तस्य शक्त्या महात्मनः ।
तस्मात् स प्रोच्यते विष्णुर् विशेर् धातोः प्रवेशनात् (वि.ध)
वेद-शास्त्रात् परं नास्ति न दैवं केशवात् परम् (भार)
ऎम्ब अनेक प्रमाणगळु सूचिसल्पट्टवु. हीगॆ अनेक श्रुति, स्मृति, इतिहास-पुराण-वाक्यगळॆल्ला श्रीमन्-नारायणने ब्रह्म-रुद्रादि-सकलरिगू आत्मवागि, शीषियागि, सर्व-जगदाधारनागि, सर्व-जगत्कारणनागि, सर्वरिगू प्राप्य-पापकनागि सर्व-सुहृत्तागि सत्वरिगू गतियागिरुववनु ऎन्दु उद्घोषिसुत्तवॆ.
स्व-तन्त्र-प्रपत्ति-निष्ठरु, दृप्तरॆन्दू आर्तरॆन्दू ऎरडु विधवु. आर्तरु, ई प्रकृति-सम्बन्धदॊन्दिगॆ इरुव संसार-बन्धवन्नु बॆङ्किय मध्यदल्लिरुवहागॆ भाविसि, ऒन्दु क्षणवू कूड भगवदनुभवविल्लदिरुवदन्नु सहिसदिरुववरु. अन्थावरिगॆ ऒडने देह-निवृत्तियू, दिव्य-वैकुण्ठ-प्राप्तियू उण्टागुत्तदॆ. दृप्तरु भगवन्तनन्नु हॊन्दलु अष्टु आतुरविल्लदॆ देहावसानानन्तर भगवदनुभव, वैकुण्ठ-प्राप्तियन्नु बेडुववरु. इन्तह दृप्तरिगॆ ई प्रारब्ध देहगळिन्द अनुभाव्यवाद सुखादिगळ सङ्गविरुवदरिन्द, इवरिगॆ अनन्य-प्रयोजनत्वविरुवदरिन्द प्रपत्तियल्लि अधिकार हेगॆ उण्टागुत्तदॆ ऎन्दाक्षेपक्कॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द समाधान हेळुत्तारॆ. ई अनन्य-गुतित्ववु अवनिगू उण्टु ऎन्दु तिळिसुत्तारॆ.
मूलम्
इव्वर्थम् ‘‘ब्रह्माणं शितिकण्ठं च याश्चान्या देवताः स्मृताः । प्रतिबुद्धा न सेवन्ते यस्मात्परिमितं फलम्’’(भारतम् शान्ति-पर्व ३५०-३६।) इत्यादिगळिले कण्डुगॊळ्वदु।
दृप्त-प्रपत्त्या विलम्बः
विश्वास-प्रस्तुतिः
+++(आर्तप्रपत्तौ यथा→)+++ तीव्रतमम् आऩ मुमुक्षुत्वम् अऩ्ऱिक्के
देहानुवृत्त्य्-आदि-प्रयोजनान्तर-सक्तऩ् आऩवऩ्
मोक्षार्थम् आग प्रपत्तियैप् पऱ्ऱिऩाल्
अव्व्-ओ प्रयोजनान्तरङ्गळिल् अळवुक्क् ईडाग
मोक्षम् विलम्बिक्कुम्।
नीलमेघः (सं)
+++(आर्तप्रपत्तौ यथा→)+++ तीव्रतमं मुमुक्षुत्वम् अन्तरा
देहानुवृत्त्य्-आदि-प्रयोजनान्तर-सक्तो
मोक्षार्थं प्रपत्तिं परिगृहीतवांश् चेत्,
तत्-तत्-प्रयोजनान्तरावध्य्-अनुरोधेन मोक्षो विलम्बेत ।
४२तमाहोबिल-यतिः
इन्द प्रयोजनान्तर-वैमुख्यरूपानन्यगतित्वत्तिल् न्यूनतैक्कु अनुगुणमाग फलम् विळम्बिक्कु मॆऩ्गिऱार् तीव्रेत्यादिना ।
मुमुक्षुत्वम् सर्वसाधारणम्। अदिल् तीव्रतमत्वं क्षणान्तरदिवसान्तरजन्मान्तरविळम्बासहिष्णुत्वविशिष्टत्वम्; क्षणान्तरदिवसान्तरजन्मान्तरजन्य फलासहिष्णुत्वविशिष्टत्वमिति यावत् । इदऩ्ऱिक्के - तीव्रतममुमुक्षुत्वरूपानन्यगतित्वमऩ्ऱिक्के। देहानुवृत्त्यादि इति । देहानुवृत्तिः – देहस्य उत्तरकालसम्बन्धः । इङ्गु आदि-पदात् अर्चावतार सेवानुवृत्त्यादिसंग्रहः । प्रयोजनान्तरसक्तऩाऩवऩ् - प्रयोजनान्तरत्तिले रुसियुडैयवऩ्। प्रयोजनान्तरसहिष्णुवाऩवऩॆऩ्ऱबडि। दृप्तऩाऩ अधिकारीति यावत् । मोक्षार्थमाग प्रपत्तियैप् पऱ्ऱिऩाल् - कालत्तैक् कुऱित्तु मोक्षार्थमाग प्रपत्तियैप् पऱ्ऱिऩाल्। अव्वो प्रयोजनान्तरङ्गळिल् अळवुक्कीडाग - अव्वो प्रयोजनान्तरत्तिऩ् इयत्तैक् कीडाग। अवसानपर्यन्तमिति यावत् । मोक्षम् विळम्बिक्कुमिति । प्रपत्ति अभ्युपगतप्रारब्धनाशकमऩ्ऱिऱे।
विजय-राघवः (क)
दृप्तनिगॆ प्रपत्तियल्लधिकारविल्लवॆम्ब शङ्का-निरासवु
तीव्रतममान मुमुक्षुत्वमन्रिक्कॆ - विळम्बवन्नु ईषदपि कूड सहिसदे इरुव मोक्षार्थियागिरुव भाववल्लदॆ ऎम्बर्थवु; इदरिन्द आर्त-प्रपन्नन भाववु हेळल्पट्टितु, तीव्रतममानवॆन्दरॆ कठिणतमवाद, ई संसार-स्थितियल्लिरुवदु परम-दुस्सहवॆन्दु भाविसुविकॆ, हागॆ अल्लदॆ, देहानुवृत्यादि प्रयोजनान्तर सक्तनानवन् - देहवन्नु अनुसरिसि बरुव सुखवे मॊदलाद बेरॆ प्रयोजनदल्लि आशेयुळ्ळवनु ऎन्दरॆ दृप्त-प्रपन्ननु, प्रपत्तिये पत्तिनाल् - प्रपत्तियन्नवलम्बिसिदरॆ अथवा अनुष्ठिसिदरॆ, अव्वो प्रयोजनान्तरङ्गळिल् - आया बेरॆ प्रयोजनगळ, अळवुक्कीडाग - योग्यतॆगनुसारवागि, मोक्षम् विळम्बिकुम् - मोक्षवु विळम्बिसुत्तदॆ.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
आर्ताधिकारिगळु ईगिन हेयवाद देहदल्लिरुवदन्नु अग्नियल्लिरुवहागॆ भाविसि, अन्तह देहवन्नु त्याग माडलु तुम्बा आतुरवुळ्ळवरागिरुत्तारॆन्दु तीव्रतममान मुमुक्षुत्वमन्रिक्कॆ - ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. ई आर्तरेनो प्रपत्तिगॆ अधिकारियॆन्दु हेळबहुदु. एकॆन्दरॆ इवरिगॆ अकिञ्चनत्ववू अनन्य-गतित्ववू उण्टु, आदरॆ देहानुवृत्यादि प्रयोजनान्तर सक्तनाद दृप्तनिगॆ अनन्य-गतित्ववू हेगॆ ? आतनिगॆ देहानुवृत्यादि प्रयोजनान्तरवे उण्टल्ला ? दृप्पाधिकारिगळल्लि कॆलवरु, भगवदनुभव-रूप भोगवु निरतिशयवादुदॆन्दु चन्नागि नम्बिद्दरू ईगिरुव देहवन्नु बिडलु आतुरविल्लदवरु, देहवन्नु अनुसरिसि बरुव भोगादिगळल्लि तुम्बा ममतॆयिल्लदिद्दरू प्रारब्ध-कर्मानुगुणवागि सर्वेश्वरनिन्द कॊडल्पट्टिरुवदन्नु त्यजिसिबिडबेकॆम्बभिप्रायवु इवरिगिल्लवु. इन्तह ऐहिकगळन्नु मात्र अनुभविसुववरागि, स्वर्गादि भोगगळन्नपेक्षिसदे इरुववरु. इवरिगॆ स्व-देह-सम्बन्ध-दृप्तरॆन्दु हॆसरु. इन्नु कॆलवरु तमगू परमात्मनिगू इरुव सम्बन्धवन्नु स्मरिसुत्ता, पूर्ण-पारतन्त्र्यवन्नु वहिसिदवरागि तावु प्रपन्नरागि कृत-कृत्यरादुदरिन्द सर्वेश्वरन कृपॆयिन्द देहावसान प्राप्तियागुववरिगू, भगवद्भागवत कैङ्कर्य-निरतरागिरुववरु. इवरु स्व-देहि-सम्बन्ध-दृप्तरु. स्व-देहियु परमात्मनु, तत्सम्बन्धवागि दृप्तरु, देहानुवृत्त्यादि-प्रयोजनान्तर-सक्तरु ऎन्दु हेळिदुदरिन्द ई मेलॆ हेळिद ऎरडु विध दृप्तरू हेळल्पट्टरु. देहानुवृत्ति प्रयोजन-सक्तरु ऎम्बुवदरिन्द स्व-देह-सम्बन्ध-दृप्तरु हेळल्पट्टरु. इल्लि आदि-शब्ददिन्द, भगवद्-भागवत-कैङ्कर्यदल्लि अभिरुचियु सङ्ग्रहिसल्पट्टितु. आदुदरिन्द इन्तह प्रयोजन सक्तरु स्वदेहि-सम्बन्ध दृप्तरादुदरिन्द इवरू इल्लि हेळल्पट्टरु. हीगॆ ई ऎरडु विधवाद दृप्तरिगू अवरवरपेक्षानुसार मोक्षवु विळम्बिसुत्तदॆ ऎन्दु हेळुत्तारॆ. ई भोगगळिगनुसारवागि इवरिगॆ सर्वेश्वरनु आयुस्सन्नु कॊट्टु उपभोगानन्तर देहावसान उण्टागि मोक्ष-प्राप्तियुण्टागुत्तदॆन्दु उपदेशिसिद हागायितु. इल्लि प्रयोजनान्तर सक्तनु ऎन्दु हेळिदरे विना अदरल्लि आसक्तियुळ्ळवनॆन्दु हेळलिल्लवु. आसक्तियुळ्ळवनादरॆ अदरल्लि सङ्गवुण्टागुवदरिन्द अन्तवनिगॆ संसारवु तप्पदु, इल्लि सुम्मनॆ सक्तनु ऎन्दु हेळिदुदरिन्द प्रारब्ध-कर्मवन्ननुसरिसि सर्वेश्वरनु अनुग्रहिसिदुदरिन्द अदर सम्बन्ध उण्टागिरुत्तदॆम्ब भाववु. हीगॆ स्वामि-दत्तवाद उपभोगगळ सम्बन्ध उण्टाद मात्रदिन्दले आकिञ्चन्य, अनन्य-गतित्वगळिगॆ यावदॊन्दु लोपवू इल्लवॆन्दू, आदुदरिन्द दप्ताधिकारियू कूड प्रपत्त्यधिकारि ऎम्बुवदरल्लि निस्सन्देहवॆम्बुवदु ई वाक्यद मुख्य तात्पर्यवु. इल्लि मोक्षं विळम्बिक्कुम् ऎम्बुवदरिन्द आयुस्सु हॆच्चादुदरिन्द विळम्बवे विना पुनर्जन्म-रूप विळम्बवॆम्बभिप्राय वल्लवु. एकॆन्दरॆ प्रपन्ननिगॆ पुनर्जन्मविल्लवॆम्बुवदु सिद्धान्तवु.
हागादरॆ ई आकिञ्चन्यक्कू अनन्य-गतित्वक्कू निबन्धनगळु ऎन्दरॆ मूल-कारणगळु याववु ऎन्दु केळिदरॆ, अदक्कॆ उत्तरगळन्नु क्रमवागि तिळिसुत्तारॆ.
English
If, without an eager and impatient desire for immediate mokṣa,
a person who wants such things as the continuance of the body
(or the continuance of the worship of arcāvatāra)
adopts prapatti for the sake of mokṣa ,
his mukti will be delayed in proportion to these other interests,
Español
If, without an eager and impatient desire for immediate mokṣa,
a person who wants such things as the continuance of the body
(or the continuance of the worship of arcāvatāra)
adopts prapatti for the sake of mokṣa ,
his mukti will be delayed in proportion to these other interests,
मूलम्
तीव्रतममाऩ मुमुक्षुत्वमऩ्ऱिक्के देहानुवृत्त्यादिप्रयोजनान्तरसक्तऩाऩवऩ् मोक्षार्थमाग प्रपत्तियैप् पऱ्ऱिऩाल् अव्वो प्रयोजनान्तरङ्गळिल् अळवुक्कीडाग मोक्षम् विलम्बिक्कुम्।
अधिकार-निबन्धनम्
विश्वास-प्रस्तुतिः
इव्व् आकिञ्चन्यत्तुक्कुम्, अनन्य-गतित्वत्तुक्कुम् निबन्धनम्
उपायान्तरङ्गळिल् इव्व्-अधिकारियिऩ्-उडैय अज्ञानाशक्तिगळुम्, फल-विलम्बासहत्वमुम्।
नीलमेघः (सं)
अस्याऽऽकिञ्चन्यस्यानन्यगतित्वस्य च निबन्धनम्
उपायान्तरेष्व् अस्याधिकारिणो ऽज्ञानाशक्ती, फलविलम्बासहत्वं च ।
English
Ākiñcanya and ananyagatitva are conditioned by the ignorance of and inability to adopt other upāyas
on the part of the person adopting this means,
as also his inability to endure delay in attaining mukti.
Español
Ākiñcanya and ananyagatitva are conditioned by the ignorance of and inability to adopt other upāyas
on the part of the person adopting this means,
as also his inability to endure delay in attaining mukti.
४२तमाहोबिल-यतिः
उपायान्तरसामर्थ्याभावरूपाकिञ्चन्यत्तिऱ्कुम् प्रयोजनान्तरवैमुख्यरूपानन्यगतित्वत्तिऱ्कुम् मूलमरुळिच् चॆय्गिऱार् इव्वाकिञ्चन्यत्तुक्कुमित्यादिना । उपायान्तरङ्गळिल् - सपरिकरमाऩ कर्मयोगज्ञानयोगभक्तियोगङ्गळिल्। इव्वधिकारियिऩुडैय अज्ञानाशक्तिगळुम् - प्रपत्त्यधिकारियिऩुडैय ज्ञानमिल्लामैयुम् शक्तियिल्लामैयुम्। उपायान्तरसामर्थ्यमॆऩ्बदु उपायान्तरज्ञानमॆऩ्ऩ, शक्तियॆऩ्ऩ, शास्त्रानुमतजातिगुणादिगळॆऩ्ऩ, इवैगळुडैय समुदायम्; इन्द समुदायाभावरूपाकिञ्चन्यत्तिऱ्कु ज्ञानशक्त्यादिगळुडैय प्रत्येकाभावमे कारणमागुमॆऩ्ऱु करुत्तु। फलविळम्बासहत्वमुम् – फलविळम्बत्तै सहिक्कादवऩुक्कु प्रयोजनान्तरानुभवत्तिल् आसैयुण्डागादागैयाल् अदिल् वैमुख्यम् सिद्धमामॆऩ्ऱु करुत्तु।
विजय-राघवः (क)
आकिञ्चन्य अनन्य-गतित्वगळिगॆ मूल-कारणगळु.
इव्वाकिञ्चन्यत्तुक्कुं - ई स्व-तन्त्र-प्रपत्तिगॆ विशेष-रूप अधिकारवन्नुण्टुमाडुव ई आकिञ्चन्यक्कू अनन्य-गतित्वक्कू, निबन्धनं - मूल-कारणवु, यावुवॆन्दरॆ :- उपायान्तरगळिल् - बेरॆ भक्ति-मार्गादिगळल्लि, इव्वधिकारिय नुडैय - ई स्व-तन्त्र प्रपत्त्यधिकारिय, क्रमवागि, अज्ञानाशक्तिगळुम् - उपासन मार्गद ज्ञान-शून्यतॆ उपासनानुष्ठानदल्लि अशक्तियू फल विळम्बा सहत्वमुम् - प्रारब्ध कर्मवु पूरैसुव तनक बेकागिरुव विळम्बवन्नु सहिसदिरोणवू;
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
प्रारब्ध-कर्म-पूर्तियु इन्नॊन्दु जन्मवन्नॆत्तियादरू आगबहुदु; आदरॆ प्रपत्त्यधिकारियु अन्तह मोक्ष-प्राप्ति-विळम्बवन्नु सहिसलारनॆम्बभिप्रायवु. ई मेलिन वाक्यदल्लि क्रमवागि आकिञ्चन्यक्कॆ मूल-कारणवु उपायान्तरदल्लिरुव अज्ञान अशक्तिगळॆन्दू, अनन्य-गतित्वक्कॆ मूल-कारणवु विळम्बासहत्ववॆन्दू तिळियतक्कद्दु. विळम्बवन्नु सहिसुववनु प्रयोजनान्तरवन्नु बिट्टिरुवदिल्लवु. आदुदरिन्द प्रयोजनान्तर वैमुख्यविल्लवु. आ कारणदिन्द अनन्य-गतित्वविल्लवु. अनन्य-गतित्वक्कॆ प्रयोजनान्तर-वैमुख्यवॆन्दू शरण्यान्तर-वैमुख्यवॆन्दू, ऎरडु अभिप्रायगळन्नु हिन्दॆ हेळिरुवदरिन्दलू मुन्दॆ शरण्यान्तर-वैमुख्यक्कॆ मूल-कारणगळन्नु बेरॆ हेळुवदरिन्दलू, विळम्बासहत्ववु प्रयोजनान्तर-वैमुख्यक्कॆ हेतुवॆन्दु भाविसतक्कद्दु. आदरॆ श्रीमद्-आचार्यरवरे चरम-श्लोकाधिकारदल्लि
इव्विळिम्बाक्षमनुम् तान् निनैत्त कालत्तिले फलं पॆरुगैक्कु उपायान्तर रहितन्
ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द, विळम्बाक्षमत्ववू कूड आकिञ्चन्यक्कू कारणवॆन्देर्पडुत्तदॆन्दु श्रीमान् शॆट्टलूरु नरसिंहाचार्यरवरु व्याख्यान बरदिरुत्तारॆ. आदुदरिन्द मेलिन विळम्बाक्षमत्ववु आकिञ्चन्यत्वक्कू मत्तु अनन्य-गतित्वक्कू कारणवॆन्दु हेळिदन्तायितु, हागॆये अज्ञान अशक्तिगळू कूड अनन्य-गतित्वक्कू कारणवागबहुदु. आदुदरिन्द मेलिन “इव्वाकिञ्चन्यत्तुक्कुम्” ऎम्ब वाक्यदल्लि क्रमालङ्कार प्रकार ऒन्दक्कॆ ऒन्दु कारणवु क्रमवागि ऎन्दु अन्वयिसलू बहुदु; अथवा ऎरडू ऎरडक्कू कारणवॆन्दु अन्वयिसिदरू अन्वयिसबहुदु.
मूलम्
इव्वाकिञ्चन्यत्तुक्कुम् अनन्यगतित्वत्तुक्कुम् निबन्धनम् उपायान्तरङ्गळिल् इव्वधिकारियिऩुडैय अज्ञानाशक्तिकळुम् फलविलम्बासहत्वमुम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
इदिल् शरण्यान्तर-वैमुख्यत्तुक्कु निबन्धनम्,
‘‘यथा वायोस् तृणाग्राणि
वशं यान्ति बलीयसः ।
धातुर् एवं वशं यान्ति
सर्वभूतानि भारत’’ (भारतम् आरण्य ३०-२९।)
ऎऩ्गिऱ बडिये
नीलमेघः (सं)
अत्र शरण्यान्तर-वैमुख्यस्य निबन्धनम्,
‘‘यथा वायोस् तृणाग्राणि
वशं यान्ति बलीयसः ।
धातुर् एवं वशं यान्ति
सर्वभूतानि भारत’’ (भारतम् आरण्य ३०-२९।)
इत्य्-उक्त-रीत्या
English
His turning away from other saviours than Bhagavān, as is stated in the śloka :
“ Just as, O ‘Bharata, tips of grass are entirely subject to (the force of) the wind,
even so are all beings subject to the sway of the Lord “,
Español
His turning away from other saviours than Bhagavān, as is stated in the śloka :
“ Just as, O ‘Bharata, tips of grass are entirely subject to (the force of) the wind,
even so are all beings subject to the sway of the Lord “,
४२तमाहोबिल-यतिः
गतिशब्दकरणव्युत्पत्तियाले सिद्धमाऩ शरण्यान्तरवैमुख्यरूपानन्यगतित्वत्तिऱ्कु मूलमरुळिच् चॆय्गिऱार् इदिल् शरण्यान्तरवैमुख्यत्तुक्कु निबन्धनमिति । इदिल् - गतिशब्दत्तिऩुडैयकर्मकरणव्युत्पत्तिसिद्धमाऩ अनन्यगतित्वशब्दार्थङ्गळुडैय मध्यत्तिले। यथा वायोरित्यादि । बलीयस्साऩ वायुवुक्कु तृणाग्रङ्गळ् ऎप्पडि वशङ्गळागुमो अप्पडिये ब्रह्मादि-स्तम्बपर्यन्तमाऩ सर्वभूतङ्गळुम् सर्वस्रष्टावाऩ भगवाऩुक्कु, वशं यान्ति – स्वस्वाधीनमऱ्ऱु परतन्त्रङ्गळागिऱदुगळॆऩ्ऱबडि। ऎऩ्गिऱबडिये - इन्द श्लोकत्तिल् सॊल्लि यिरुक्किऱबडिये।
विजय-राघवः (क)
इदिल् - ई प्रपत्ति विशेषाधिकारदल्लि, अथवा ई प्रपत्ति विशेषाधिकारवाद अनन्य-गतित्वदल्लि, तोरिबरुव शरण्यान्तर वैमुख्यत्तुक्कु निबन्धनम् - अन्य-देवतॆगळन्नु नमगॆ रक्षकरॆन्दु पुरस्करिसदे इरुवदक्कॆ कारणवेनॆन्दरॆ:- बलीयसः - बलिष्ठनाद, वायोः - गाळिगॆ, तृणाग्राणि - हुल्लिन अग्र-भागगळु अन्दरॆ कॊने भागगळु, यथा - हेगॆ, वशं यान्ति - वशवन्नु हॊन्दुत्तवॆयो, हे भारत - ओ भरत-कुलोत्पन्ननाद अर्जुनने, एवं - हीगॆये, सर्व-भूतानि - ऎल्ला चेतनरू, धातुः - सृष्टिकर्तनिगॆ, वशं यान्ति - वशवन्नु हॊन्दुत्तवॆ. ऎङ्गिर पडिये - ऎन्दु हेळिरुवहागॆ,
मूलम्
इदिल् शरण्यान्तरवैमुख्यत्तुक्कु निबन्धनम्,
‘‘यथा वायोस्तृणाग्राणि वशं यान्ति बलीयसः ।
धातुरेवं वशं यान्ति सर्वभूतानि भारत’’ (भारतम् आरण्य ३०-२९।)
ऎऩ्गिऱबडिये
विश्वास-प्रस्तुतिः
तऩक्कुम् पिऱरुक्कुम् ऒत्त् इरुक्किऱ
भगवद्-एक-पारतन्त्र्याध्यवसायमुम्
प्रयोजनान्तर-वैमुख्यमुम्।
नीलमेघः (सं)
स्व-पर-साधारणस्य भगवद्-एक-पारतन्त्र्यस्याध्यवसायः
प्रयोजनान्तर-वैमुख्यं च ॥
English
is conditioned by his conviction of the absolute dependence on Bhagavān alone,
which is common to himself and to others (including other deities than the Lord)
and it is conditioned also by his aversion to other interests than mukti,
Español
is conditioned by his conviction of the absolute dependence on Bhagavān alone,
which is common to himself and to others (including other deities than the Lord)
and it is conditioned also by his aversion to other interests than mukti,
४२तमाहोबिल-यतिः
तऩक्कुम् पिऱरुक्कुम् - स्वस्य स्वभिन्नर्गळाऩ ब्रह्मादिगळुक्कुम्। ऒत्तिरुक्किऱ - समानमाऩ। भगवदेकपारतन्त्र्याध्यवसायमुम् प्रयोजनान्तरवैमुख्यमुम् - भगवत्पारतन्त्र्यमॊत्तिरुन्दालुम्, लोकेश्वरर्गळाग प्रसिद्धर्गळाऩ ब्रह्मादिगळुक्कु प्रयोजनान्तरप्रदानसामर्थ्यमिरुप्पदाल् प्रयोजनान्तरपररुक्कु तद्वैमुख्यम् कूडुमोवॆऩ्ऱु शङ्गियामैक्काग प्रयोजनान्तरवैमुख्यमुम्, भगवत्पारतन्त्र्याध्यवसायमुम् सेर्न्दे शरण्यान्तरवैमुख्यत्तिऱ्कु निबन्धनमॆऩ्ऱु सॊऩ्ऩदु।
विजय-राघवः (क)
तनक्कुम् पिररक्कुम् - तनगू इतररिगू सह, इल्लि इतररिगू ऎन्दु हेळिरुवदु ब्रह्म-रुद्रेन्द्रादिगळाद अन्य-देवतॆगळन्नु कुरितु हेळिदुदॆन्दु भाविसतक्कद्दु, ऒत्तिरुक्किर - साधारणवागिरुव, भगवदेक पारतन्त्राध्यवसायमुम् - तानु सर्वेश्वरनॊब्बनिगॆ मात्रवे पर-तन्त्रनॆम्ब निश्चय-ज्ञानवू, प्रयोजनान्तर वैमुख्यम् - इन्याव प्रयोजनवन्नू पुरस्करिसदे इरोणवू;
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
इवॆरडू शरण्यान्तर-वैमुख्यक्कॆ मूल कारणगळु ऎम्ब भाववु. अन्य-देवतॆगळाद ब्रह्म-रुद्रेन्द्रादिगळु तनगॆ रक्षकरॆन्दु आश्रयिसदे इरलु ऎरडु कारणगळॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ :-(१) ऒन्दनॆयदु, तानु श्रीयः पतिगॆ मात्रवे पर-तन्त्रनु, ब्रह्म-रुद्रादिगळल्लवु ऎम्ब निश्चय-ज्ञानवु, एकॆन्दरॆ स्थितियल्लि ब्रह्म-रुद्रेन्द्रादिगळिगू नमगू एनॊन्दू व्यत्यासविल्लवु ; नावु हेगॆ जीव-कोटिगॆ सेरि, इन्नू मुक्ति इल्लदे इरुत्तेवो, हागॆये अवरू कूड, लोक-व्यापारगळल्लि हॆच्चु आधिपत्यवन्नु हॊन्दिद्दरू, इन्नू मुक्तियिल्लदे इरुववरु; नावु हेगॆ पर-तन्त्ररो हागॆये अवरू पर-तन्त्ररु; अन्थावरिन्द नमगॆ बेकाद निरतिशय सुख-रूप मोक्ष-प्राप्तियु दॊरकीतॆ ? आदुदरिन्द इन्तह पारतन्त्र्य-ज्ञानदिन्द शरण्यान्तर-वैमुख्य उण्टागुत्तदॆम्ब भाववु. हीगॆ ऎल्लरू पर-तन्त्ररॆम्बुवदक्कॆ भारत-उद्योग-पर्वद (१३०-३४) विदुर-वाक्यवन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. दुर्योधननु धृतराष्ट्र-गान्धारिगळ बुद्धिवादगळन्नु निराकरिसि, कर्ण मुन्तादवरॆल्लालोचिसि, सन्धिगागि बन्दिरुव कपट-नाटक-सूत्र-धारियाद मुरारियन्नु बन्धिसबेकॆम्ब दुरालोचनॆयन्नु सात्यकिय मूलक विदुरनु तिळिदु परितापदिन्द आ दुरालोचनॆयन्नु धृतराष्ट्रनल्लि तिळिसुव सन्दर्भवु. कॆलवु कोशगळल्लि ई श्लोकद उत्तरार्धवु :- “तथा चक्र-भृतास् सर्वे वशम् एष्यन्ति करवाः” * बलवत्तरनाद वायुविगॆ ऎल्ला तृणाग्रगळू हेगॆ वशवो, हागॆये गो-वर्धन-धारियागि पारिजात-हरनागिरुव चक्र-धरनाद केशवनिगॆ इन्द्रादि सकल देवतॆगळू वशरु; हागॆये कौरवरू कूड वशरॆन्दु हेळतक्कद्देनिदॆ ऎम्बभिप्रायवु. ई उत्तरार्धक्कॆ बदलागि इल्लि “धातुर् एवं वशं यान्ति सर्व-भूतानि भारत” ऎन्दु इदॆ. इवुगळल्लि इदे सारतरवागिदॆ. (२) ऎरडनेदु, तनगॆ निरतिशयवाद मोक्षवल्लदॆ इन्यावदरल्लू आशॆयिल्लदिरोणवु इन्नॊन्दु कारणवु. श्रीयः पतिगॆ मात्रवे मोक्ष-प्रदत्वविरुवदरिन्द, अन्य-देवतॆगळ आश्रयणवु निरर्थकवागुवदरिन्द शरण्यान्तर-वैमुख्यवु उण्टागुत्तदॆम्ब तात्पर्यवु.
प्रपत्त्यधिकारक्कॆ विशेषगळु आकिञ्चन्यवू अनन्य-गतित्ववू ऎम्बुवदक्कॆ अनेक प्रमाणगळन्नू सम्प्रदायगळन्नू उदाहरिसुत्तारॆ,
मूलम्
तऩक्कुम् पिऱरुक्कु मॊत्तिरुक्किऱ भगवदेकपारतन्त्र्याध्यवसायमुम् प्रयोजनान्तरवैमुख्यमुम्।
प्रमाणानि
English
THE PRAMĀṆAS IN SUPPORT :
Español
THE PRAMĀṆAS IN SUPPORT :
विश्वास-प्रस्तुतिः
इप्-प्रपत्त्य्-अधिकार-विशेषम्
‘‘स पित्रा +++(शक्रेण)+++ च परित्यक्तस्
सुरैश्च स-महर्षिभिः ।
त्रीन् लोकान् संपरिक्रम्य
तम् एव शरणं गतः’’
(रामा॰ सुन्दर ३८-३३।)
नीलमेघः (सं)
अयं प्रपत्यधिकारविशेषः,
‘‘स पित्रा +++(शक्रेण)+++ च परित्यक्तस्
सुरैश्च स-महर्षिभिः ।
त्रीन् लोकान् संपरिक्रम्य
तम् एव शरणं गतः’’
(रामा॰ सुन्दर ३८-३३।)
English
“Having been abandoned by his own father (Indra), the gods and the great sages,
he, (i.e.) Kakasura, wandered about the three worlds
and finally took refuge under Rāma alone”,
Español
“Having been abandoned by his own father (Indra), the gods and the great sages,
he, (i.e.) Kakasura, wandered about the three worlds
and finally took refuge under Rāma alone”,
४२तमाहोबिल-यतिः
इप्पडिच्चॊऩ्ऩ आकिञ्चन्यानन्यगतित्वङ्गळुक्कु प्रपत्त्यधिकारत्वत्तिल् प्रमाणसंप्रदायङ्गळैक् काट्टुगिऱार् इप्प्रपत्त्यधिकारविशेषमित्यादिना । स पित्रा चेत्यादि । इदु रामायणत्तिल् सुन्दरकाण्डवचनम्। इङ्गु पूर्वार्धत्तिल् पित्रादिभिस्सर्वैः परित्यक्तत्वकथनादाकिञ्चन्यम् सूचितम्। तमेव शरणं गतः ऎऩ्गिऱविडत्तिल् अवधारणत्ताल् शरण्यान्तरवैमुख्यरूपानन्यगतित्वम् सूचितम्।
विजय-राघवः (क)
प्रपत्त्यधिकार विशेषगळु आकिञ्चन्यवू अनन्य-गतित्ववॆम्बुवदक्कॆ प्रमाणगळु.
१. इदु रामा, सुं. ३८-३३ श्लोकवु, सीतॆयु आञ्जनेयनिगॆ काकासुरन दुर्वृत्तवन्नु तिळिसुव सन्दर्भवु; सः - आ काकासुरनु, पित्रा च - तन्दॆयाद इन्द्रनिन्दलू, इल्लि चकारविरुवदरिन्द इतररु ई काकनं रक्षिसदे इरुवदु हागिरलि, तन्दॆयू कूड रक्षिसदे होदनॆम्बभिप्रायवु. महर्षिगळिन्दलू, देवतॆगळिन्दलू, परित्यक्तः - रक्षिसलु साध्यविल्लॆन्दु त्यजिसल्पट्टवनागि, त्रीन् लोकान् सम्परिक्रम्य - मूरु लोकवन्नू अलॆदवनागि ऎन्दरॆ आ मूरु लोकदल्लू श्री-रामन ब्रह्मास्त्रवु अट्टिसिकॊण्डु बरुवदन्नु तप्पिसलु यारू अशक्तरादुदरिन्द अलॆदवनागि, तम् एव - आ श्री-रामनन्नॆ, शरणं गतः - शरणहॊन्दिदनु. इल्लि स पित्रा च परित्यक्तः - ऎम्बुवदरिन्द शरण्यान्तरविल्लवॆम्बुवदरल्लि प्रमाणवु. पूर्वार्थदभिप्रायदिन्द आकिञ्चन्यवु तोरिबरुत्तदॆ. तम् एव शरणम् गतः - ऎम्बुवदरिन्द अनन्य-गतित्ववु सूचितवायितु.
मूलम्
इप्प्रपत्त्यधिकारविशेषम् ‘‘स पित्रा च परित्यक्तस्सुरैश्च समहर्षिभिः । त्रीन् लोकान् संपरिक्रम्य तमेव शरणं गतः’’ (रामा॰ सुन्दर ३८-३३।)
विश्वास-प्रस्तुतिः
‘‘अहम् अस्म्य् अपराधानाम्
आलयोऽकिञ्चनोऽगतिः’’ (अहिर्बुध्न्य-सम् ३७-३०।),
नीलमेघः (सं)
‘‘अहम् अस्म्य् अपराधानाम्
आलयोऽकिञ्चनोऽगतिः’’ (अहिर्बुध्न्य-सम् ३७-३०।),
English
“I am the abode of all transgressions;
I have no means or upāya to save myself
and I have nothing else to attain besides Thee”;
Español
“I am the abode of all transgressions;
I have no means or upāya to save myself
and I have nothing else to attain besides Thee”;
४२तमाहोबिल-यतिः
अहमस्मीत्यादि । इदु अहिर्बुध्न्यसंहितैयिल्। अपराधानामालयः – सर्वापराधत्तिऱ्कुम् स्थानम्। इप्पडि दोषमुण्डाऩालुम् गुणलेशमावदु उण्डोवॆऩ्ऩ अकिञ्चनः ऎऩ्ऱदु; ज्ञानकर्मादिसर्वगुणशून्यऩॆऩ्ऱबडि। इप्पडियाऩाल् शरण्यान्तरत्तैयडैयलागादो वॆऩ्ऩ अगतिरिति । प्रयोजनान्तरत्तिल् आसैयऱ्ऱवऩ्। अत एव शरण्यान्तरत्तिलुम् पऱ्ऱुदलिल्लादवऩ्।
विजय-राघवः (क)
(२) इदु अहिर्बुध्न-संहिता-वाक्यवु (३७-३०) अहं - नानु, अपराधानाम् - अपराधगळिगॆ, आलयः - तौर्मनॆयु, अकिञ्चनः - बेरॆ उपायविल्लदवनु, अगतिः - बेरॆ प्रयोजनविल्लदवनु. इल्लियू आकिञ्चन्य अनन्य-गुतित्वगळु हेळल्पट्टवु.
मूलम्
‘‘अहमस्म्यपराधानामालयोऽकिञ्चनोऽगतिः’’ (अहिर्बुध्न्य-सम् ३७-३०।),
विश्वास-प्रस्तुतिः
‘‘अकिञ्चनोऽनन्य-गतिश् शरण्य’’ (आळवन्दार् स्तोत्रम् २२।)
नीलमेघः (सं)
‘‘अकिञ्चनोऽनन्य-गतिश् शरण्य’’ (आळवन्दार् स्तोत्रम् २२।)
English
“I seek the refuge of Thy feet, O Śaraṇya (Saviour):
I have no other upāya
and nothing else to attain than Thee”
Español
“I seek the refuge of Thy feet, O Śaraṇya (Saviour):
I have no other upāya
and nothing else to attain than Thee”
४२तमाहोबिल-यतिः
अकिञ्चनोऽनन्यगतिश्शरण्य इति । इदु आळवन्दार् स्तोत्रम्। अकिञ्चनोऽनन्यगतिश्शरण्य ऎऩ्ऱु सॊल्लि त्वत्पादमूलं शरणं प्रपद्ये ऎऩ्ऱु प्रपत्तियैप् पण्णुगैयाल् आकिञ्चन्यमुमनन्यगतित्वमुम् प्रपत्त्यधिकारमॆऩ्बदु स्पष्टम्।
विजय-राघवः (क)
(३) आळवन्दार् स्तोत्रवु. २२. हे शरण्य - “मम् एकं शरणं व्रज” ऎन्दु हेळिद ओ सर्व-रक्षकनॆ, अकिञ्चनः - नानु निन्नल्लि शरणागतियन्नु माडुवदल्लदॆ साधनान्तरविल्लदवनु, अनन्य-गतिः - नानु शरण्यान्तर-प्रयोजनान्तर-शून्यनु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
न धर्म-निष्ठो ऽसि न चात्म-वेदि
न भक्तिमांस् त्वच् चरणारविन्दे ।
अकिञ्चनो ऽनन्य-गतिश् शरण्य
त्वत् पाद-मूलं शरणं प्रपद्ये ॥
ऎम्बुवदु पूरा श्लोकवु, पूर्वार्धदिन्द अज्ञान अशक्ततॆगळन्नु हेळि उत्तरार्धदिन्द आकिञ्चन्य अनन्य-गतित्वगळ मूलक प्रपत्त्यधिकार विशेषवन्नु प्रकटिसि शरणागतियन्नु अनुष्ठिसिरुत्तारॆ.
इदु सम्प्रदायक्कॆ प्रमाणवु.
मूलम्
‘‘अकिञ्चनोऽनन्यगतिश्शरण्य’’ (आळवन्दार् स्तोत्रम् २२।)
विश्वास-प्रस्तुतिः
अनागतानन्त-काल-समीक्षया ऽप्य्
अ-दृष्ट-सन्तारोपायः (श्रीरङ्गगद्यम्।),
नीलमेघः (सं)
अनागतानन्त-काल-समीक्षया ऽप्य्
अ-दृष्ट-सन्तारोपायः तत्-प्राप्तये च
(श्रीरङ्गगद्यम्।),
English
“*Finding that there is no upāya for leaping over saṁsāra
even in all the endless future, etc.”
Español
“*Finding that there is no upāya for leaping over saṁsāra
even in all the endless future, etc.”
४२तमाहोबिल-यतिः
अनागतानन्तकालसमीक्षयाऽपि - इदु मितगद्यत्तिल्।
अदृष्टसन्तारोपायः ऎऩ्ऱदाल् आकिञ्चन्यमुम्,
विजय-राघवः (क)
(४) इदु श्री-भाष्यकाररिन्द विरचितवाद मित-गद्यवाद श्री-रङ्ग-गद्यद वाक्यवु. अनागत - इन्नू बारदे इरुव, ऎन्दरॆ भविष्यत्ताद, अनन्त-काल - कॊनॆये इल्लद कालवॆल्ला, समीक्षयापि - चॆन्नागि विवेकिसि नोडिदरू कूड अदृष्ट-सन्तारोपायः - बेरॆ इन्यावदू कण्णिगॆ काणिसदे इरुव संसार सागरवन्नु दाटुव उपायवुळ्ळवनु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
इदरिन्द आकिञ्चनवु उदाहरिसल्पट्टितु. “निखिल-जन्तु-जात-शरण्य श्रीमन्-नारायण तव चरणारविन्द-युगलं शरणम् अहं प्रपद्ये” ऎन्दु मुन्दॆ इरुत्तदॆ. अदक्कॆ मुन्दॆ “न जाने गतिम् अन्यथा” ऎन्दिरुवदरिन्द श्री-भाष्यकाररवरु आकिञ्चन्य अनन्य-गतित्ववन्नू प्रदर्शिसि, शरणागतियन्ननुष्ठिसिरुवदरिन्द सम्प्रदायक्कॆ प्रमाणवु.
मूलम्
अनागतानन्तकालसमीक्षयाप्यदृष्टसन्तारोपायः (श्रीरङ्गगद्यम्।),
विश्वास-प्रस्तुतिः
‘‘तत्-प्राप्तये च तत्-पादाम्बु-ज–द्वय-प्रपत्तेर् अन्यन्
न मे कल्प-कोटि-सहस्रेणापि साधनम् अस्तीति मन्वानः’’ (श्रीवैकुण्ठ-गद्यम्।),
नीलमेघः (सं)
‘‘तत्-प्राप्तये च तत्-पादाम्बु-ज–द्वय-प्रपत्तेर् अन्यन्
न मे कल्प-कोटि-सहस्रेणापि साधनम् अस्तीति मन्वानः’’ (श्रीवैकुण्ठ-गद्यम्।),
English
“I, who am aware that there is no upāya for me in all the thousands of crores of kalpas
other than performing prapatti at Thy two lotus-like feet”,
Español
“I, who am aware that there is no upāya for me in all the thousands of crores of kalpas
other than performing prapatti at Thy two lotus-like feet”,
४२तमाहोबिल-यतिः
त्वत्पादांबुजद्वय-प्रपत्तेर् अन्यन् नमे कल्पकोटि सहस्रेणाऽपि साधनमस्तीति मन्वानः ऎऩ्ऱदाल् अनन्यगतित्वमुम् सॊल्लप्पट्टदु।
विजय-राघवः (क)
(५) इदु श्री-भाष्यकाररवर वैकुण्ठ-गद्यदल्लिन वाक्यवु. तत्-प्राप्तये च - अदन्नु हॊन्दुवदक्कादरो, हिन्दॆ “पादाम्बुज-द्वय-परिचर्येक-मनो-रथः - ऎन्दु इरुवदरिन्द, त्वत्-प्राप्तये - श्रीयः पतिय पाद-कमलगळ परिचर्येयन्नु हॊन्दुवदक्कादरो, त्वत्-पादाम्बुज-द्वय-प्रपत्तेः - आ श्रीयः पतिय पाद कमल-द्वन्ददल्लि माडुव शरणागतिगिन्तलू, अन्यत् - बेरॆयाद, साधनं - साधनवु, उपायवु, मे - ननगॆ, कल्प-कोटि-सहस्रेणापि - सहस्र-कोटि-कल्पगळु कळॆदरू कूड, नास्ति - इल्लवु, इति - ऎम्बदागि, मन्वानः - तिळिदवनागि, “शरणम् अनुव्रजेत्”, शरणवन्नु हॊन्दतक्कद्दु ऎन्दु मुन्दॆ इदॆ. इदरिन्द आकिञ्चन्यवु उदाहरिसल्पट्टितु.
मूलम्
‘‘तत्प्राप्तये च तत्पादाम्बुजद्वयप्रपत्तेरन्यन्न मे कल्पकोटिसहस्रेणापि साधनमस्तीति मन्वानः’’ (श्रीवैकुण्ठ-गद्यम्।),
विश्वास-प्रस्तुतिः
“पुगल् ऒऩ्ऱ् इल्लाव् अडियेऩ्” (तिरुवाय्मॊऴि ६-१०-१०।)
नीलमेघः (सं)
“शरणान्तरशून्यो दासोऽहम्”
English
and, “I who have no other refuge and no other saviour etc.”
Español
and, “I who have no other refuge and no other saviour etc.”
४२तमाहोबिल-यतिः
पुगलॊऩ्ऱिल्लावडियेऩिदि । पुगलॊऩ्ऱिल्ला इत्यनेन आकिञ्चन्यमुम्, “उऩ्ऩडिक्कीऴमर्न्दु पुगुन्देऩे” ऎऩ्ऱविडत्तिल् अवधारणविवक्षया अनन्यगतित्वमुम् विवक्षितम्।
विजय-राघवः (क)
(६) तिरुवाय्मोळि ६-१०-१०. ई अमोघ पाशुरवु हिन्दॆयू उपपादिसल्पट्टिरुत्तदॆ. ११०. ३४७ ने पुटगळन्नु पराम्बरिसि, पुकलॊन्रु - बेरॆ याव उपायवु. इल्ला - इल्लदे इरुव, अडियेन् - दासनाद नानु. इदरिन्द आकिञ्चनवू, अडियेन् ऎम्बुवदरिन्द अनन्य-गतित्वगळाद प्रपत्त्यधिकार स्व-रूपवु हेळल्पट्टितु.
मूलम्
“पुगलॊऩ्ऱिल्लावडियेऩ्” (तिरुवाय्मॊऴि ६-१०-१०।)
विश्वास-प्रस्तुतिः
ऎऩ्ऱिवै मुदल् आऩ प्रमाण-संप्रदायङ्गळाले सिद्धम्।
नीलमेघः (सं)
इत्य्-एवम्-आदि-प्रमाण-संप्रदायाभ्यां सिद्धः ।
English
The nature of the specific competency for prapatti is evident from the above following authoritative passages and from spiritual tradition
Español
The nature of the specific competency for prapatti is evident from the above following authoritative passages and from spiritual tradition
विजय-राघवः (क)
ऎन्रु - ऎम्ब, इवै मॊदलान - इवे मॊदलाद प्रमाण सम्प्रदायङ्गळाले - प्रमाणवेनु, शिष्टाचारवेनु इवुगळ मूलकवागि, अथवा प्रमाणगळन्ननुसरिसिरुव शिष्टाचारगळ मूलकवागि ऎन्दू अर्थ माडबहुदु; नम्म शिष्टाचारगळु यावुवू प्रमाणगळन्नु दूरीकरिसलिल्लवॆम्ब भाववु; इवुगळिन्द, प्रपत्त्यधिकार-विशेषवु - प्रपत्त्यधिकार-विशेषवाद आकिञ्चन्य अनन्य-गतित्वगळु, सिद्धं - स्थापितवादवु
मूलम्
ऎऩ्ऱिवै मुदलाऩ प्रमाणसंप्रदायङ्गळाले सिद्धम्।
सर्वाधिकारः
English
PRAPATTI IS OPEN TO ALL:
Español
PRAPATTI IS OPEN TO ALL:
विश्वास-प्रस्तुतिः
इव्व्-अळव् अधिकारम् पॆऱ्ऱाल्
प्रपत्तिक्कु जात्य्-आदि-नियमम् इल्लामैयाले
सर्वाधिकारत्वम् सिद्धम्।
नीलमेघः (सं)
एतावत्य् अधिकारे लब्धे
प्रपत्तेर् जात्य्-आदि-नियमाभावात्
सर्वाधिकारत्वं सिद्धम् ॥
English
If such qualifications exist,
prapatti is certainly open to all as an upāya,
since there are no restrictions to it such as caste.
Español
If such qualifications exist,
prapatti is certainly open to all as an upāya,
since there are no restrictions to it such as caste.
४२तमाहोबिल-यतिः
इप्पडि प्रपत्तिक्कु विशिष्य इरण्डधिकारमुम् वेण्डुमॆऩ्ऱाल् प्रपत्ति सर्वाधिकारमॆऩ्ऱदऱ्कु भावमॆऩ्ऩॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इव्वळवधिकारम् पॆऱ्ऱाल् इत्यादिना । भक्त्यादिगळिल् शक्तऩुक्कु प्रपत्त्यनुष्ठानवारणार्थमाग “इव्वळवधिकारम् पॆऱ्ऱाल्” ऎऩ्ऱदु। भक्त्यधिकारिक्कु आकिञ्चन्यानन्यगतित्वरूपमाऩ इव्वधिकारम् घटियातागैयाले भक्त्यधिकारिक्कु प्रपत्त्यनुष्ठानप्रसङ्गम् वारादॆऩ्ऱु करुत्तु। प्रपत्तिक्कु जात्यादि नियममिल्लामैयाले सर्वाधिकारत्वम् सिद्धमिति । उपासनत्तिऱ्कुप्पोले त्रैवर्णिकत्वादिनियममिल्लामैयाले सर्वाधिकारत्वम् सिद्धमॆऩ्ऱु करुत्तु। अपशूद्राद्यधिकरणङ्गळिल् अग्निविद्यासाध्यङ्गळाऩ वैदिककर्मोपासनङ्गळिलेये शूद्रादिगळुक्कु अधिकारम् निषिद्धमागैयाले प्रपत्तियिल्
‘‘नमो नारायणेत्युक्त्वा श्वपाकः पुनरागमत्’’
ऎऩ्ऱु सर्वाधिकारत्वम् सूचितमागैयालुम् कीऴ्च्चॊऩ्ऩ आकिञ्चन्यानन्यगतित्वम् तविर जातिनियममिल्लामैयिलेये प्रपत्ति सर्वाधिकारमॆऩ्बदऱ्कु भावमॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
विजय-राघवः (क)
प्रपत्तियल्लि सर्व-वर्णाश्रमिगळिगू अधिकारवु.
इव्वळवधिकारं पॆऱ्ऱाल् - ई विशेषाधिकारवाद आकिञ्चन्यवन्नू अनन्य-गतित्ववन्नू हॊन्दिदुदादरॆ, प्रपत्तिक्कु जात्यादि नियमिल्लामैयाले - प्रपत्ति-मार्गक्कॆ जाति मॊदलाद वर्णाश्रम-नियमगळॊन्दू, भक्ति-मार्गक्किरुवहागॆ इल्लदुदरिन्द, सार्वाधिकारत्वं - पञ्चम मॊदलुगॊण्डु सर्वरिगू अधिकार उण्टॆम्बुवदु, सिद्धं - शास्त्र-सिद्धवादुदु.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
इल्लि सर्व शब्दवु आकिञ्चन्य अनन्य-गतित्वविरुव सर्वरिगू ऎन्दु इट्टु कॊळ्ळतक्कद्दु, आदरॆ ई विशेषाधिकार मात्रविल्लदिद्दरॆ, उपायत्ववु सम्भविसुवदिल्लवॆम्बभिप्रायवु इदरिन्द एर्पडुत्तदॆ.
आदरॆ ब्राह्मणरु नित्य-नैमित्तिकानुष्ठानादिगळिन्द उत्कृष्टरॆन्दू, शूद्रादिगळिगॆ इवु यावुवू इल्लदुदरिन्द निकृष्टरॆन्दू शास्त्रगळल्लि हेळिरुवाग, इब्बरिगू समवाद अधिकार उण्टॆन्दु हेळिदुदु न्यायवो ऎम्ब संशयवन्नु होगलाडिसुवरागि, अधिकारार्थवन्नु सङ्ग्रहिसि मुन्दिन पाशुरदिन्द प्रपत्तिय सर्वाधिकारत्ववन्नु स्थिरपडिसुत्तारॆ.
मूलम्
इव्वळवधिकारम् पॆऱ्ऱाल् प्रपत्तिक्कु जात्यादिनियम मिल्लामैयाले सर्वाधिकारत्वम् सिद्धम्।
उपसंहारः
विश्वास-प्रस्तुतिः (त॰प॰)
अन्-दणर्+++(→ब्राह्मणाः)+++–अन्तिय+++(ज)+++र्– ऎल्लैयि-निऩ्ऱव् अनैत्त् उलगम्
नॊन्दवरे मुदल् आग नुडङ्गिय्+++(=कृशीभूय [आकिञ्चन्येन])+++ अनन्नियर् आय्
वन्द् अडैयुम् वगै → वन्+++(ल्)+++-दगव्+++(=कृपां)+++ एन्दि वरुन्दिय+++(=श्राम्यन्)+++ नम्
अन्तम्-इल् आदियैय् → अन्बर्+++(=स्निग्धाः/ भक्ताः)+++ अऱिन्द् अऱि-वित्तनरे. (17)
नीलमेघः (सं)
( अधिकारार्थसंग्राहिका गाथा )
ब्राह्मणान्त्यजावध्य्-अन्तर्गताः
( आ-ब्राह्माणात् आ चान्त्यजात् स्थिताः ) सर्वे लोका
शोकाविष्टत्व-रूप-मुख्याधिकारेण,
कृशाः, अनन्या भूत्वा
एत्य यथा आश्रयेयुः
तथा भक्ताः सु-दृढकृपां धृत्वा
प्रयस्यन्तम्+++(→यस् यत्ने)+++ अस्मदीयम् अनन्तम् आदिं विदित्वा उपदिदिशुः ॥
English
The devotees of the Lord ( ācārya s) have themselves understood
and have made us (also ) understand
the eternal Lord who is the origin of all things
and who is anxious to save us,
being full of the might of mercy,
so that all persons from the Brahmin to the Caṇḍāla
and especially those who feel most the sufferings of saṁsāra
may, in their helplessness and without seeking any other saviour or any other fruit,
approach Him and seek refuge under Him.
Español
The devotees of the Lord ( ācārya s) have themselves understood
and have made us (also ) understand
the eternal Lord who is the origin of all things
and who is anxious to save us,
being full of the might of mercy,
so that all persons from the Brahmin to the Caṇḍāla
and especially those who feel most the sufferings of saṁsāra
may, in their helplessness and without seeking any other saviour or any other fruit,
approach Him and seek refuge under Him.
४२तमाहोबिल-यतिः
जात्यादिनियममिल्लामैयाले सर्वाधिकारत्वम् सिद्धमॆऩ्ऱु कीऴ्च्चॊऩ्ऩ वर्थत्तै ‘‘पूर्वे पूर्वेभ्यो वच एतदूचुः’’ ऎऩ्गिऱबडिये नम्मासार्यर् स्वाचार्यसकाशत्तिले पूर्वपरावधि कळोडु केट्टऱिन्दु भगवाऩैयाश्रयिक्कुम् प्रकारत्तै उपदेशित्तारॆऩ्ऱु पाट्टाले यरुळिच्चॆय्गिऱार् अन्दणरि इत्यादिना ।
अऩ्बर् - ‘‘कृपया निस्पृहो वदेत्’’ ऎऩ्गिऱबडि शिष्यऩिडत्तिल् कृपालुक्कळाऩ आचार्यर्गळ्।
अऩ्बु - स्नेहम्। पुत्रशिष्यादिगळिडत्तिल् स्नेहत्तै कृपैयॆऩ्गिऱदु। अन्दणर् - ब्राह्मणर्, अन्दियर् - अन्त्यर्; श्वपाकरॆऩ्ऱऎल्लैयिल् - इव्वुभयावधियिल्, निऩ्ऱ - घटकराऩ, अऩैत्तुलगम् - सर्वजातीयरुम्, नॊन्दवरे मुदलाग – संसारतापाक्रान्तरे प्रधानराग; संसारतापमे प्रधानकारणमाग ऎऩ्ऱबडि।
नुडङ्गि - अकिञ्चनराय्, नुडङ्गुगै - कृशरागुगै; इङ्गु ज्ञानकर्मादिकार्श्यम् विवक्षितम्।
अऩऩ्ऩियराय् वन्दु - अन्यशून्यराय् वन्दु; इङ्गु अन्यशब्दम् प्रयोजनान्तरत्तैयुम्, शरण्यान्तरत्तैयुम्, उपायान्तरत्तैयुम् सॊल्लुगिऱदु, तथाच अनन्यप्रयोजनराय्, अनन्यशरणराय्, अनन्योपायरायॆऩ्ऱदायिऱ्ऱु।
वन्दगवु - वलिय कृपै। कृपैक्कु वलिमैयावदु भगवाऩालुम् अनतिक्रमणीयत्वम्। अदै, एन्दि - धरित्तु। वरुन्दिय - वरुन्दुगै - श्रमप्पडुगै। चेतनोज्जीवनव्यापाररूपमाऩ कृषियिले प्रयासप्पडुगिऱ ऎऩ्ऱबडि।
नम् अन्दमिलादियै - नमक्कु स्वामियाय्, त्रिविधपरिच्छेदरहितराय्, जगत्कारणभूतऩाऩ भगवाऩै।
अडैयुम् वगै - शरणम् पुगुम् प्रकारत्तै,
अऱिन्दु - ताङ्गळुम् आचार्यसकाशात् तॆळिन्दु।
अऱिवित्तऩरे - उपदेशित्तार्गळ्। इदऩाल् इव्वधिकारत्तिऱ्सॊऩ्ऩ प्रपत्त्यधिकारम् प्राचीनसंप्रदायपरंपरानिर्णीतमॆऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु।
विजय-राघवः (क)
अर्थ :- अन्दणर् - ब्राह्मणरु, अन्तियर् - पञ्चमरु, ऎल्लैयिल् - ई इब्बर अवधि मध्यदल्लिरुव ऎन्दरॆ ब्राह्मणर मॊदलुगॊण्डु पञ्चमरवरिविगू, निन्र - इरुव, अनैत्तु लकुम् - समस्त लोकवू ऎन्दरॆ समस्त जनरू, नॊन्दवरे मुदलाक - संसार-तापदिन्द दुःखपट्टु आर्तरागिरुववरे मॊदलाद, नुडङ्गि - कृशरागि ऎन्दरॆ अकिञ्चनरागि, अनन्नियराय् - अनन्य-गतिकरागि ऎन्दरॆ अनन्य-प्रयोजनरागियू अनन्य-शरणरागियू, वन्दु - बन्दु, वन् - दृढवाद, बलवाद, तकवु - कृपॆयन्नु, एन्दि - यादृच्छिक सुकृतादि व्याज-मूलक धरिसि, वरुन्दिय - चेतनरन्नुद्धरिसबेकॆम्ब यत्नदल्लि बहु प्रयास पडुत्तिरुव, नम् - नम्म अन्तमिल् - देश-काल-वस्तु-परिच्छेद-रहितनाद, आदियै - जगत्-कारणनाद सर्वेश्वरनन्नु, अन्बर् - प्रीतियुळ्ळ ऎन्दरॆ भगवद्-भागवतरल्लि भक्तियुळ्ळ, नम्म आचार्यरुगळु, अडैयुम् वगै - शरणुवन्नु हॊन्दुव रीतियन्नु, अरिन्दु - तावु मॊदलु तिळिदवरागि, अरिवित्तनरे - उपदेशिसिदरल्लवे,
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
तात्पर्य :- भक्ति-मार्गद अधिकारद हागॆ वर्णाश्रमादिगळ निर्भन्धवेनू इल्लदॆ, ई प्रपत्त्यधिकारदल्लि बाह्मणर मॊदलुगॊण्डु पञ्चमरवरिविगू इरुव समस्त-जनरिगू ई प्रपत्तियल्लि अधिकार उण्टॆन्दु मॊदलने पाददिन्द हेळिदरु. इदक्कॆ विशेष अधिकारवेनादरू उण्टे ऎम्ब विचारदल्लि उण्टॆम्बदागि ऎरडने पाददिन्द आकिञ्चन्यवू अनन्य-गतित्ववू नुडङ्गिय नन्नियराय् ऎम्बुवदर मूलक तिळियपडिसिरुत्तारॆ. यावाग ई आकिञ्चन्यवू अनन्य-गतित्ववू उण्टायितो, आग शरणागत-वत्सलनॆम्ब बिरुदन्नु हॊन्दिरुव श्रियः पतियु सिद्धोपायनागि, तन्नन्नु बन्दु सेरुव मार्गवन्नु ताने तोरिसिकॊट्टु कापाडुवनु. स्वतन्त्र-प्रपत्ति-रूपवाद उपायानुष्ठानक्कॆ अनन्तनागि ऎन्दरॆ देश-काल-वस्तु-परिच्छे-दरहितनागि अधिकारणनागिरुव सर्वेश्वरने कारण-भूतनागि कापाडुवनु. अदु एतक्कॆन्दरॆ, आ कृपा-महोदधियु प्रपन्न-परित्राणक्कागिये अवसर प्रतीक्षॆयल्लिरुवनु. नावुगळादरो ई प्रकृति-सम्बन्ध-मूलक इन्द्रियगळिगॆ वशपट्टु बहळ कष्ट-दॆशॆयल्लिद्दुकॊण्डु 2“दीनां दशाम् आस्थितः” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ “नॊन्दवर्” आगिरुत्तेवॆ.
3 गर्भ-जन्म-जरा-ज्ञान-मृत्यु-नारक-जं तथा ।
दुःखं सहस्रशो भेदैर् भिद्यते मुनि-सत्तम
ऎन्दू
[^3^VR] यावज् जीवति तावच् च दुःखैर् नाना विधैः प्लुतः ।
तन्तु-कारण-पक्षो-घैर् आस्ते कार्पास-बीजवत् ॥
ऎन्दू
“रोगाश् च शत्रव इव प्रहरन्ति देहम्” ऎन्दू, हेळिरुवहागॆ, ई चेतननु ई संसारावस्थॆयल्लि बहु विध क्लेशगळन्ननुभविसि नॊन्दिरुत्तानॆ. हीगॆ दुःखाकुलनागिरुवाग,
एवं संसृति चक्र-स्थे भ्राम्यमाणी स्व-कर्मभिः ।
जीवे दुःखाकुले विष्णोः कृपा काप्य् उपजायते
ऎन्दु हेळिरुव हागॆ एनो ऒन्दु सुकृत-विशेष-व्याजदिन्द विष्णु-कृपॆयु ई जीवनिगॆ उण्टागुत्तदॆ. आतनन्नु आश्रयिसदेने आतन निर्हेतुक कृपॆयु नमगॆ अनेक ऒळ्ळेदन्नुण्टुमाडिरुत्तदॆ. प्रथमतः नमगॆ आ कृपॆयु करण-कळेबरगळन्नित्तितु; सच्छास्त्रगळन्नु कॊट्टितु; मानुष-जन्मवन्नॆत्ति सुज्ञान-विवेकादिगळन्नु हॊन्दुव हागॆ माडितु; साधु-जनगळु हुट्टि ई लोकवन्नु पवित्रीकरिसुव हागॆ माडि अज्ञानिगळ अज्ञानान्धकारवु तॊलगुव हागॆ माडितु; अन्तह साधु जनगळाश्रयवन्नुण्टुमाडितु. इष्टॆल्ला निर्हेतुकवागिये आ कृपॆयु माडिरुवाग, आतनन्नु आश्रयिसुवर विषयदल्लि आ कृपा-माहात्म्येयन्नु हेळबेके ? आदुदरिन्द कृपॆयु श्रियः पतिय कृपेयु वन्तकवु ऎन्दु हेळल्पट्टितु. दृढ-सङ्कल्पन कृपॆयू दृढवादुदे, प्रपन्ननल्लि एनादरू दोषविद्दरॆ अदक्केनादरू स्खालित्य उण्टो ऎन्दरॆ अन्था भयवेनू इल्लवॆन्दु वन्तकवु ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ.
[4_VR] मित्र-भावेन सम्प्राप्तं न त्यजेयं कथञ्चन
दोषो यद्य् अपि तस्य स्यात् सताम् एतद् अगर्हितम्
[^4_VR] रा. युद्ध. १६.
नन्नन्नु नम्बि बन्दवनन्नागलि, अथवा सर्व-रक्षकनॆन्दु तिळिदु बन्दवनन्नागलि ऎन्दिगू कैबिडॆनु, आतनल्लि दोषताने एकिरकूडदु, अन्तह दोषियन्नु कूड रक्षिसुवदु महनीयरिगेनू निन्द्यवल्लवु ऎन्दु हेळि अन्तह तन्न कृपा-माहात्म्यॆयन्नु सर्वेश्वरने व्यक्तपडिसिरुत्तानॆ. हागॆये सङ्कल्प-सूर्योदयदल्लू,
दीनो दृप्यतु वा ऽपठाध्यतु परं व्यावर्ततां वा ततः
त्रातव्यश् शरणागतश् शकनतस् सद्भिस् तथा स्थाप्यते
शरणागतनाद चेतननु विभीषणन हागॆ दीननागिये इरलि, अथवा समुद्र-राजन हागॆ अहङ्कार-युक्तनागिये इरलि, काकासुरन हागॆ महापराधियागिये इरलि, अथवा सुग्रीवनोपादियल्लि उदासीननागिये इरलि, यावाग शरणागतनादनो, आग रक्षिसल्पट्टे पडुवनु ऎम्ब वन्तकवु, दृढतरवाद कृपा-प्रभाववन्नु उळ्ळवनु. हागॆ कृपा-प्रभाव उळ्ळवनादुदरिन्दले शरणागत चेतनर रक्षणॆयल्लि वरुन्दिय नम् अन्दमिल् आदि ऎन्दु सर्वेश्वरनु हेळिसिकॊण्डिरुत्तानॆ. हागॆ प्रयासपट्टिद्दु गजेन्द्र-मोक्ष-कालदल्लू प्रह्लाद-रक्षणॆयल्लू व्यक्तवु. द्रौपदिय मान-संरक्षण-कालदल्लि तानु पट्ट प्रयासवन्नु ताने हेळिकॊण्डिरुत्तानॆ :-
गोविन्देति यदाक्रन्दत् कृष्णा मां दूर-वासिनम् ।
ऋणं प्रवृद्धम् एव मां हृदयान् नापसरति ॥
हागॆये पाण्डवर संरक्षणार्थवागि श्री-कृष्णनु पट्ट प्रयासवन्नु विस्तरिसलु साध्यवल्लवु. आदुदरिन्द वरुन्दिय ऎम्ब प्रयोगवु. सर्वेश्वरनु हीगॆ नम्म विषयदल्लि कृपा-प्रभाव-युक्तनागि, नमगॆ शेषियागि, आत्मानागि, प्रेरकनागि, साधु-मार्ग-प्रवर्तकनागि, मार्ग-दर्शियागि, प्राप्यनागि, सर्व-विध-बन्धुवागि, रक्षिसुवदक्कागि तुम्बा प्रयासवन्नु वहिसुवनागि, इरुवदरिन्दले नम् आन्दमिलादि ऎम्बल्लि नम् ऎम्ब प्रयोगवु, तस्य च वशीकरणं तच्-चरणागतिर् एव ऎन्दु हेळिरुव हागॆ शरणागतिय अमोघ-माहात्म्येयन्नरितवरु, नम्म आचार्यरे विना इतररल्लवु आ आचार्यरॆन्तवरॆन्दरॆ :- अन्बर् - भगवन्तनल्लू तदीयरल्लू निरतिशय-भक्ति-विश्वासवुळ्ळवरु. मेलॆ विवरिसिद रीतियल्लि, नानाविधवागि, आतन दृढतर कृपा-प्रभावदिन्द परमोपकारवन्नु हॊन्दिद बळिक अन्तह कृपा-सागरनल्लू आतन परम-भक्तरल्लू, भक्ति-विश्वासगळिरुवदेनू हॆच्चल्लवु. ई शरणागति-माहात्म्येयन्नु तावु ग्रहिसिदुदू अल्लदॆ, सर्वेश्वरन हागॆ अवरू परमोदार-भाववुळ्ळवरादुदरिन्द, तावु कृतार्थरादन्तॆ सर्वरू उज्जीविसलि, तम्म ईगिरुव दीन-दॆसॆयन्नु नीगिकॊळ्ळलि ऎन्दु, इतररिगू कूड अदर माहात्म्येयन्नु उपदेशिसिरुत्तारॆ. आदुदरिन्द इन्तह हितोपदेशवन्नु माडिद महनीयर उपदेशगळिगॆ पूर्ण गमन कॊट्टु, ई प्रपत्तियन्ननुष्ठिसि, सर्वरू कृतार्थरागतक्कद्दॆम्बुदु मुख्य तात्पर्यवु.
मूलम् (त॰प॰)
अन्दणरन्दियरॆल्लैयिनिऩ्ऱवनैत्तुलगम्
नॊन्दवरे मुदलाग नुडङ्गियनन्नियराय्
वन्दडैयुम् वगै वन्दगवेन्दि वरुन्दिय नम्
अन्दमिलादियै यन्बरऱिन्दऱिवित्तनरे. (17)
विजय-राघवः (क) - अवतारिका
अवतारिकॆ. हिन्दिन पाशुरदल्लि आकिञ्चन्य अनन्य-गतित्वगळु प्रपत्तिय विशेषाधिकारगळॆन्दु स्थापिसल्पट्टवु. हिन्दिन उपपादनदल्लि साङ्गवागि अनुष्ठिसलु शक्तियू, साङ्ग-योगद स्व-रूपवन्नु निर्धरिसुव ज्ञानवू, त्रै-वर्णिकरल्लि ऒब्बरागिरुविकॆयू, विळम्ब-फल-प्राप्तियल्लि मनस्सू, इद्दरॆ भक्ति-मार्गावलम्बिगॆ अधिकारवॆन्दु हेळट्टितु. ईग ई श्लोकद मूलक ई मेलॆ हेळिद नाल्कू इल्लदिद्दरॆ ऒन्दॊन्दागियू, ऎरॆडॆरडागियू, मूरुमूरागियू, नाल्कागियू सेरिसि उण्टागुव हदिनैदु विध अधिकारिगळिगॆल्ला प्रन्दनवे उपायवॆन्दुपदेशिसुत्तारॆ.
विश्वास-प्रस्तुतिः (सं॰प॰)
भक्त्य्-आदौ शक्त्य्-अ-भावः, प्रमिति-रहितता, शास्त्रतः पर्यदासः
काल-क्षेपाक्षमत्वं त्व् इति नियतिवशाद् आपतद्भिश् चतुर्भिः ।
एक-द्वि-त्र्य्-आदि-योग-व्यतिभिदुर-निजाधिक्रियास् संश्रयन्ते
सन्तः श्रीशं स्व-तन्त्र-प्रपदन-विधिना मुक्तये निर्विशङ्काः ॥ २५ ॥
नीलमेघः (सं)
भक्त्य्-आदौ शक्त्य्-अ-भावः, प्रमिति-रहितता, शास्त्रतः पर्यदासः
काल-क्षेपाक्षमत्वं त्व् इति नियतिवशाद् आपतद्भिश् चतुर्भिः ।
एक-द्वि-त्र्य्-आदि-योग-व्यतिभिदुर-निजाधिक्रियास् संश्रयन्ते
सन्तः श्रीशं स्व-तन्त्र-प्रपदन-विधिना मुक्तये निर्विशङ्काः ॥ २५ ॥
English
(1) Inability to adopt such upāyas as Bhakti yoga,
(2) ignorance of the required knowledge;
(3) prohibition by the śāstras of the adoption of such means and
(4) inability to endure any delay in attaining mukti :-
these four, occurring either singly4 or in combinations of two, three or four, by virtue of adṛṣṭa (resulting from meritorious deeds performed in the past)
are qualifications of varied kinds
for the performance of direct and independent prapatti to the Lord of Lakṣmī
and good men resort to it with these qualifications and freedom from all doubt
for the attainment of mukti.
Español
(1) Inability to adopt such upāyas as Bhakti yoga,
(2) ignorance of the required knowledge;
(3) prohibition by the śāstras of the adoption of such means and
(4) inability to endure any delay in attaining mukti :-
these four, occurring either singly5 or in combinations of two, three or four, by virtue of adṛṣṭa (resulting from meritorious deeds performed in the past)
are qualifications of varied kinds
for the performance of direct and independent prapatti to the Lord of Lakṣmī
and good men resort to it with these qualifications and freedom from all doubt
for the attainment of mukti.
४२तमाहोबिल-यतिः
उपायान्तरसामर्थ्याभावरूपमाऩ आकिञ्चन्यत्तै पञ्चदशधावागप् पिरित्तुक्काट्टि, इदिल् एकैकमुळ्ळ महाऩ्गळुम् स्वतन्त्रप्रपत्तियाले श्रीशऩै याश्रयिक्किऱार्गळ् ऎऩ्ऱु श्लोकत्ताले यरुळिच्चॆय्गिऱार् भक्त्यादावित्यादिना । इङ्गु आदिपदत्ताल् कर्मयोगज्ञानयोगसंग्रहः । इन्द भक्त्यादौ ऎऩ्गिऱदु शक्तियिलुम्, प्रमितियिलुम्, शास्त्रतः पर्युदासत्तिलु मन्वयिक्किऱदु। तथाच भक्त्यादिगळिल् शक्त्यभावमुम्, भक्त्यादिगळिल् प्रमित्यभावमुम्, भक्त्यादिगळिल् शास्त्रपर्युदासमुमॆऩ्ऱदायिऱ्ऱु। कालक्षेपाक्षमत्वं – कालविलम्बासहिष्णुत्वम्। इति – ऎऩ्गिऱ; इदऱ्कु चतुर्भिः ऎऩ्बदोडन्वयम्। नियतिवशात् – भाग्यवशात्, तत्तददृष्टवैचित्र्यात् ऎऩ्ऱबडि। आपतद्भिः – प्राप्तङ्गळाऩ। चतुर्भिः, नालु धर्मङ्गळाले; इदऱ्कु व्यतिभिदुर ऎऩ्बदोडन्वयम्। एकद्वित्र्यादियोगम् इन्द नालु धर्मङ्गळुक्कुम् द्वारमाग अदिलन्वयिक्किऱदु। इत्थञ्च शक्त्यभावादिगळाऩ नालुगळाले एकद्वित्र्यादियोगरूपद्वारत्ताले व्यतिभिदुरङ्गळाऩ ऎऩ्ऱु पर्यवसितम्। एकश्च द्वौ च त्रयश्च एकद्वित्रयः । एकद्वित्रयः आदयः यस्य पूर्वोक्तचतुर्धर्मघटितसमुदायस्य, एकद्वित्र्यादिः, तस्य योगेन – अन्द समुदायघटकङ्गळाऩ नालुगळिऩ् परस्परसंबन्धत्ताले। व्यतिभिदुर – विविधमाग अत्यन्तभिन्नङ्गळाऩ; इङ्गु वैविध्यञ्च पञ्चदशप्रकारम्। तथाहि। एषां चतुर्णां मध्ये एकैकयोगप्रयुक्तमाऩ भेदम् चतुर्विधम्; द्विकयोगप्रयुक्तमाऩ भेदम् षड्विधम्; त्रिकयोगप्रयुक्तमाऩ भेदम् चतुर्विधम्। कृत्स्नयोगप्रयुक्तभेदम् ऒरु विधम्। इप्पडि विविधङ्गळाग भिन्नङ्गळाऩ। निजाधिक्रियाः – स्वतन्त्रप्रपत्तिविषयकस्वस्वाधिकारवन्तः । तथाच भक्तिक्कु शक्ति, ज्ञान, जात्यादिगळुम्, कालक्षेपक्षमत्वमुमागिऱ नाऩ्गुम् समुदितङ्गळाय्क्कॊण्डे अधिकारम्। अन्द समुदायाभावमे स्वतन्त्रप्रपत्तिक्कु अधिकारमागिऱदु। अदु एकाभावप्रयुक्तमायुम्, इरण्डिऩभावप्रयुक्तमायुम्, मूऩ्ऱिऩुडैय अभावप्रयुक्तमायुम्, नाऩ्गिऩुडैय अभावप्रयुक्तमायुम् वरुम्। अदिल् कीऴ्च्चॊऩ्ऩबडि एकद्वित्र्यादियोगत्ताले पञ्चदशाधिकारान्यतमवन्तः ऎऩ्ऱबडि। सन्तः – सम्यङ्न्यायनिरूपणचतुरर्गळाऩ सत्तुक्कळ्। निर्विशङ्काः – इव्वधिकारङ्गळिल् ओरॊऩ्ऱिरुन्दालुम् तमक्कु प्रपत्त्यधिकारमुण्डो इल्लैयोवॆऩ्गिऱ सन्देह मऱ्ऱवर्गळाय्, महाविश्वासशालिकळामॆऩ्ऱबडि। मुक्तये – मोक्षत्तिऱ्काग। श्रीशं – श्रीयःपतियाऩ भगवाऩै। इदऩाल् लक्ष्मीक्कुम् उपायत्वम् सूचितम्। स्वतन्त्रप्रपदनविधिना – स्वतन्त्रप्रपत्त्यनुष्ठानत्ताले। संश्रयन्ते – आश्रयिक्किऱार्गळ्। इङ्गु वर्तमाननिर्देशत्ताले उपपत्तिमात्रमऩ्ऱिक्के अद्य यावत् अविगीतशिष्टाचारम् इदिल् प्रमाणमॆऩ्ऱु सूचितम्।
विजय-राघवः (क)
अर्थ :- भक्त्यादौ - भक्तिये मॊदलादवुगळल्लि, इल्लि आदि-शब्दददिन्द कर्म-ज्ञान-योगगळु हेळल्पट्टवु. (१) इल्लि भक्त्यादौ ऎम्बुवदन्नु, मुन्दॆ हेळल्पडुव नाल्कु धर्मगळिगू आन्वयिसिकॊळ्ळतक्कद्दु, भक्त्यादौ प्रमिति-रहितता, भक्तादौ शास्त्रतः पर्युदासः ऎन्दु इट्टु कॊळ्ळतक्कद्दु, शक्त्यभावः - सरियागि अनुष्ठिसलु शक्तियिल्लदिरोणवु, (२) प्रमति-रहितता - प्रमिति ऎन्दरॆ ज्ञानवु, आ योग-स्व-रूपवन्नु तिळियलु बेकाद ज्ञानद शून्यतॆयु, (३) शास्त्रतः - शास्त्रद मूलक उण्टाद, पर्युदासः - निषेधवु, त्रै-वर्णिकरल्लदिरुववरिगॆ भक्ति-मार्गवु कूडदॆम्ब निषेधवु. (४) काल-क्षेपाक्षमत्वन् तु - विळम्बवन्नु सहिसदिरोणवू कूड, इति - ऎम्बदागि, नियतिवशात् - भाग्य-वशदिन्द आपतद्भिः - उण्टाद, चतुर्भिः - ई मेलॆ हेळिद नाल्करिन्दलू, एक-द्वि-त्र्य्-आदि-योग-व्यतिभिदुर-निजाधिक्रियाः, एक - ऒन्दॊन्दागियू, द्वि - ऎरडॆरडागियू, त्रि - मूरु मूरागियू, आदि - मॊदलाद ऎम्बुवदरिन्द नाल्कागियू ऎम्बर्थवु, इवुगळ, योग - सम्मेळनदिन्द, व्यतिभिदुर - परस्पर-भिन्नराद, निजाधिक्रियाः - स्वकीयाधिकारगळुळ्ळ, सन्तः - पर-ब्रह्म-निष्ठरु, प्रपन्नरु, मुक्तये - मुक्तिगोस्करवागि, श्रीशं - श्रीयः पतियन्नु, स्वतन्त्र-प्रपदन-विधिना - स्वतन्त्र-प्रपत्त्यनुष्ठान-मूलक, निर्विशङ्काः - शङ्का-रहितरागि ऎन्दरॆ पूर्ण-नम्बिकॆयुळ्ळवरागि, सन्त्रयन्ते - आश्रयिसुत्तारॆ.
विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्
तात्पर्य - आकिञ्चन्यवू अनन्य-गतित्ववू सह प्रपत्त्यधिकारियल्लि मुख्यवागिरतक्कद्दॆन्दे हेळल्पट्टितु. आदरॆ भक्ति-योगक्कॆ अर्हरल्लदवरु ई प्रपत्तिगॆ अर्हरॆन्दु ई श्लोकद मूलक तिळिसुत्तारॆ. भक्ति-योगक्कॆ अर्हरागबेकादरॆ नाल्कु धर्मगळिरबेकु :-
(१) भक्ति-योगानुष्ठानद उपासनादिगळिगॆ शक्तियू,
(२) भक्ति-योग स्व-रूपज्ञानवू,
(३) ब्राह्मण-क्षत्रिय-वैश्यरल्लि ऒब्बनागिरुविकॆयू,
(४) विळम्ब-मोक्ष-प्राप्त्यनुमोदनवू,
हीगॆ इवु नाल्लू इरबेकु. ऒन्दॊन्दे इद्दरॆ सालदु.
हागॆये इवुगळल्लि यावुदॊन्दु धर्मवागलि, ऎरडु धर्मवागलि, मूरागलि, नाल्कागलि इल्लदिद्दरू प्रपत्तिगॆ अर्हनागुत्तानॆन्दु तिळिसुत्तारॆ.
आदुदरिन्द प्रपत्तिगॆ अर्हतॆयन्नु सूचिसुव धर्मगळु यावुवॆन्दरॆ :-
(१) भक्ति-योगानुष्टानक्कॆ आशक्ततॆ, (२) भक्ति-योग-स्व-रूपवन्नु तिळियलु साध्यविल्लद ज्ञान-शून्यतॆ, (३) ब्राह्मण-क्षत्रिय-वैश्यरल्लि ऒब्बनल्लदिरोणवु, (४) मोक्ष-प्राप्तियल्लि विळम्बवन्नु सहिसदिरोणवु.
प्रपदनक्कॆ ई नाल्कु धर्मगळू इरबेके, हेगॆ ऎम्ब विचारदल्लि ई नाल्करल्लि ऒन्दॊन्दु धर्मविद्दरू, ऎरडॆरडु इद्दरू, मूरु मूरु इद्दरू, नाल्कु ऒट्टिगिद्दरू प्रपत्तिगॆ अधिकारवॆन्दु उत्तरार्धदिन्द हेळुत्तारॆ. ई अभिप्रायवन्नु एक-द्वि-त्र्य्-आदि-योग-व्यतिभिदुर-निजाधिक्रियाः ऎम्बुवदरिन्दुपदेशिसुत्तारॆ. प्रपत्तिगॆ अर्हतॆयन्नुण्टुमाडुव ई नाल्कु धर्मगळन्नु १, २, ३, ४ ऎन्दु इट्टु कॊण्डरॆ,
ई ऒन्दॊन्दर योगविरतक्कवरु १, २, ३, ४ मात्रवे उळ्ळवरु नाल्कु विध अधिकारिगळु, ऎरॆडॆरडर योगविरतक्कवरु १+२, १+३, १+४, २+३, २+४, ३+४, हीगॆ अरु विध अधिकारिगळु. मूरु मूरिरतक्कवरु १+२+३, १+२+४, १+३+४ हीगॆ नाल्कधिकारिगळु. नाल्किरतक्कवरु, १+२+३+४ ऒन्दु विध अधिकारियु हीगॆ ऒट्टु १५ अधिकारिगळिगॆल्ला स्व-तन्त्र-प्रपदन-विधिना, ऎम्बुवदरिन्द प्रपत्यनुष्ठानवे उपायवॆन्दु हेळुत्तारॆ. आ प्रपत्तियन्नु यारल्लि माडतक्कद्दु विधायकवॆन्दरॆ लक्ष्मी-नारायणरल्लि माडक्कद्दॆन्दु तिळिसुवदक्कागि श्रीशं ऎम्ब प्रयोगवु; परतत्ववे लक्ष्मी-नारायणरादुदरिन्द प्रपदनवन्नु इब्बरल्लू माडतक्कद्दॆम्ब द्वय-मन्त्रार्थवन्नु इदरिन्द व्यक्तपडिसिरुत्तारॆ. श्री-भाष्यकाररु श्री-प्रपदनवन्नु माडि ऒडनॆ नारायणनल्लि प्रपदनवन्नु माडिरुत्तारॆ, इन्तह १५ मन्दि अधिकारिगळू कूड मुक्तिगोस्कर प्रपदन-मूलक श्रियः पतियन्नु आश्रयिसुत्तारॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. भक्त्याधिकारिगॆ, आवश्यकवाद नाल्कु धर्मगळ समुदायवू इरबेकॆन्दु निरूपिसल्पट्टितु, आदरॆ प्रपत्तिगॆ मात्र अदक्कॆ बेकाद धर्मगळल्लि ऒन्दु इद्दरू मत्तॆ यावुदू इल्लदिद्दरू अधिकार उण्टॆन्दु हेळलु साधनवेनु ऎन्दाक्षेपिसिदरॆ, भक्त्यधिकारिगॆ यावाग नाल्कू इद्दरॆ अधिकारवॆन्दू ई नाल्करल्लि यावुदॊन्दु इल्लदिद्दरू भक्ति-मार्गक्कॆ अनधिकारियागुवदरिन्दलू अन्थावरिगॆल्ला ई प्रपत्तिये उपायवागुवदरिन्दलू, प्रपत्त्यधिकार-धर्मगळल्लि यावुदॊन्दु इद्दरू, अथवा ऎरडू, मूरू, नाल्कू इद्दरू अर्हतॆयुण्टागुत्तदॆ. आदुदरिन्दले नम्म अनेक पूर्वाचार्यरुगळू ज्ञान-शक्तिगळन्नू शास्त्र-विहित वर्णाश्रमवन्नू हीगॆ भक्त्याधिकारिगळागुवदक्कॆ[[??]] मूरु धर्मगळन्नु हॊन्दिद्दरू, नाल्कने धर्मवाद विळम्बवन्नु सहिसदे होदुदरिन्द प्रपत्तियन्ने अनुष्ठिसिदरु. हीगॆ आश्रयिसुवाग आवरु निर्भरो निर्भयो ऽस्मि ऎन्दु हेळिरुव हागॆ ईषदपि शङ्का इल्लदॆ, रक्षिष्यतीति विश्वासः ऎम्बन्तॆ महा-विश्वासदिन्द आश्रयिसुत्तारॆन्दु हेळुत्तारॆ. प्रपदनक्कॆ ऐदु अङ्गगळु, ऒन्दु अङ्गियु. ई अङ्गगळल्लि महा-विश्वासवु ऒन्दु अङ्गवु, परिकरवु, इदन्नु निर्विशङ्का ऎम्ब प्रयोगदिन्द सूचिसिरुवदरिन्द, मुन्दिन अधिकारवाद परिकर-विभागाधिकारवन्नु सूचिसिदन्तायितु. आदरॆ ई प्रपत्त्यधिकारक्कॆ, भक्ति-योगक्कॆ अशक्ति, अदर स्व-रूपद अज्ञानादिगळु ऎन्दु हेळिदुदरिन्द ई अधिकारिय अदृष्टवु तुम्बा हीनवादुदु ऎन्दु भाविसतक्कद्दल्लवु. इन्तह अशक्त्य-ज्ञानगळे ऒन्दु भाग्योदयवागि परिणमिसि लघूपायवन्ननुष्ठिसि शीघ्र मोक्ष-प्राप्तियुण्टागुवदरिन्द नियति-वशात् ऎम्ब प्रयोगवु. स्त्री शूद्रादिगळिगॆ त्रै-वर्णिकर महत्ताद नित्य-नैमित्तिक-कर्मानुष्ठानगळु इल्लदिद्दरू, इवरुगळेनू भाग्य-हीनरल्लवॆन्दू इवरुगळू बहु सुलभवागि मुक्तियन्नु हॊन्दुव भाग्योदयवुळ्ळवरॆन्दू श्री-व्यास-महर्षियु योषित्-साधुः, शूद्रस् साधुः ऎन्दु हेगॆ उद्घोषिसि हेळिदरो, हागॆये इल्लियू कूड शक्ति-ज्ञानगळ अभाववू त्रै-वर्णिकरल्लदिरोणवू, एनू भाग्य-शून्यतॆयन्नु सूचिसुवदिल्लवॆन्दू, सरियागि परिशीलिसि नोडिदुदादरॆ इवरे लघूपायानुष्ठानवुळ्ळवरादुदरिन्द तुम्बा भाग्यशालिगळे ऎन्दु “नियति-वशात्” ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. हीगॆ प्रपदनानुष्ठान माडुववरु यारॆन्दरॆ :- सन्तः - सत्-पुरुषरु, सदाचारनिष्ठरु, यावुदु सरियाद आचरणॆ ऎन्दु विमर्शिसि तिळिदवरु. इन्थावर विषयदल्लि श्रीयः पतियु, इवरुगळु यावुदो ऒन्दु कालदल्लि माडिद यादृच्छिक-सुकृतवन्नु व्याजीकरिसि, तनगॆ वैषम्य- नैर्घृणादिगळिल्लवॆन्दु तोर्पडिसलु, अवरु भर-न्यासवन्नु अनुष्ठिसुवहागॆ माडि, अवरिगॆ मुक्तियन्नीवनु ऎम्बुवदु मुख्य तात्पर्यवु.
मूलम् (सं॰प॰)
भक्त्यादौ शक्त्यभावः प्रमितिरहितता शास्त्रतः पर्यदासः
कालक्षेपाक्षमत्वं त्विति नियतिवशादापतद्भिश्चतुर्भिः ।
एकद्वित्र्यादियोगव्यतिभिदुरनिजाधिक्रियास्संश्रयन्ते
सन्तः श्रीशं स्वतन्त्रप्रपदनविधिना मुक्तये निर्विशङ्काः ॥ २५ ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः
इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य
श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु
श्रीमद्रहस्यत्रयसारे
प्रपत्तियोग्याधिकारो दशमः ॥
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
मूलम्
इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य
श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु
श्रीमद्रहस्यत्रयसारे
प्रपत्तियोग्याधिकारो दशमः ॥
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
४२तमाहोबिल-यतिः
इति श्रीमदहोबिलमठास्थाने द्विचत्वारिंशत्पट्टे मूर्धाभिषिक्तस्य निरवधिकगुरुभक्तिभरितस्य श्रीलक्ष्मीनृसिंहदिव्यपादुकासेवक श्रीवण्शठकोप श्री श्रीरङ्गशठकोपयतीन्द्रस्य कृतौ
श्री सारबोधिन्याख्यायां व्याख्यायां प्रपत्तियोग्याधिकारो दशमः ॥
विजय-राघवः (क)
इन्तु श्रीमद्-रहस्य-त्रय-सारद उपाय-विभागाधिकारवॆम्ब १० ने अधिकारक्कॆ तिरुनारायण-पुरं विजय-राघवाचार्यन आचार्य-हृदयान्वेषिणी ऎम्ब कन्नड-अर्थ-तात्पर्यगळु समाप्तवादुवु.
श्रीमते श्रीनिवास-महा-देशिकाय नमः
-
Ability which is threefold -
The ability to understand the meaning of śāstras
the ability to perform what is ordained in them
and the competence as laid down in the śāstras according to caste, qualities and the like. ↩︎ ↩︎ -
सङ्कल्प-सूर्योदय. ↩︎
-
वि. पु. ६.५.९ ↩︎
-
Those who have only one of these four are of four classes,
those who have any two of them are of six,
those who have any three are of four
and those who have all the four form one. ↩︎ -
Those who have only one of these four are of four classes,
those who have any two of them are of six,
those who have any three are of four
and those who have all the four form one. ↩︎