०९ उपाय-विभागाधिकारः

प्रवेशः

विश्वास-प्रस्तुतिः

॥ श्रीः ॥
॥ श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे उपायविभागाधिकारः ॥ ९ ॥

English

(9) THE CHAPTER ON THE CLASSIFICATION OF THE MEANS OR UPĀYA FOR ATTAINING (MUKTI).
page162

Español

(9) El capítulo sobre la clasificación de los medios o upāya para alcanzar (mukti).
Página 162

मूलम्

॥ श्रीः ॥
॥ श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे उपायविभागाधिकारः ॥ ९ ॥

विश्वास-टिप्पनी

प्रपत्तेः सौकर्यम् बोधयितुम् उपायभेदान् वदति।

विजय-राघवः (क) - अवतारिका

अवतारिकॆ - मुमुक्षुवाद अधिकारिगळिब्बरू ऎन्दू, अवरुगळु सद्वारक-अद्वारक-प्रपत्ति-निष्ठरॆन्दू हिन्दिन अधिकारदल्लि यावाग हेळल्पट्टितो आग सद्वारक-प्रपत्ति, अद्वारक-प्रपत्ति ऎम्बदागि मोक्ष-साधकगळाद उपायगळु ऎरडु विधवॆन्दु हेळिदन्तॆ आयितु. आदुदरिन्द ई अधिकारदल्लि आ उपायगळन्नु विभागमाडि विमर्शिसि हेळुवदु आवश्यकवु. ई सन्दर्भदल्लि उपायवु सिद्धोपाय-साध्योपायवॆम्बुदागि ऎरडु विधवॆन्दू, सिद्धोपायनु शरणागत-वत्सलनाद सर्व-शक्तनाद प्रधान-भूतनाद श्रीयः पतियॆन्दू, आ शरणागत-वत्सलनन्नु वशमाडिकॊळ्ळुव मार्गगळाद साध्योपायगळु सद्वारक-प्रपत्तियाद भक्ति मार्गवू, अद्वारक-प्रपत्तियाद भर-न्यासवू ऎन्दू, इवॆरडरल्लि यावुदादरू ऒन्दरल्लि प्रवेशवु सुकृत-परिपाकदिन्द ऒदगुत्तदॆन्दू, अदक्कू मूल-कारणनु जगत्तिगॆल्ला आदिकारणनाद सर्वेश्वरने ऎन्दू,हेळुत्तारॆ.

विश्वास-प्रस्तुतिः (सं॰प॰)

उपायः स्व-प्राप्तेर् उपनिषद्-अधीतस् स भगवान्,
प्रसत्त्यै+++(=प्रसादाय)+++ तस्योक्ते प्रपदन-निदिध्यासन-गती ।
तद्+++(→भक्ति-प्रपत्ती)+++-आरोहः पुंसस् सु-कृत-परिपाकेन महता
निदानं तत्राऽपि स्वयम् अ-खिल-निर्माण-निपुणः +++(प्रधान-कर्तृत्वात्)+++॥ २२ ॥

नीलमेघः (सं)

उपायः स्व-प्राप्तेर् उपनिषद्-अधीतस् स भगवान्,
प्रसत्त्यै+++(=प्रसादाय)+++ तस्योक्ते प्रपदन-निदिध्यासन-गती ।
तद्+++(→भक्ति-प्रपत्ती)+++-आरोहः पुंसस् सु-कृत-परिपाकेन महता
निदानं तत्राऽपि स्वयम् अ-खिल-निर्माण-निपुणः +++(प्रधान-कर्तृत्वात्)+++॥ २२ ॥

English

Bhagavān is declared in the Upaniṣads to be
Himself the means (upāya) of attaining Him.
The ways of bhakti and prapatti are indicated for winning His grace.
The adoption of these 1 *ways
is the result of the great ripening of meritorious deeds (done in the past )
and, even for this, Bhagavān, who has the ability to create everything, is Himself the cause.

Español

Bhagavān is declared in the Upaniṣads to be
Himself the means (upāya) of attaining Him.
The ways of bhakti and prapatti are indicated for winning His grace.
The adoption of these 2 *ways
is the result of the great ripening of meritorious deeds (done in the past )
and, even for this, Bhagavān, who has the ability to create everything, is Himself the cause.

४२तमाहोबिल-यतिः

॥ श्रीः ॥
श्रीसारबोधिनीव्याख्यायाम्
उपायविभागाधिकारः ॥
इप्पडि सद्वारकप्रपत्ति विळम्बेन मोक्षजनकोपायमॆऩ्ऱुम्, अद्वारकप्रपत्ति अविलम्बेन मोक्षजनकोपाय मॆऩ्ऱुं सॊल्ललामो? भगवानैयऩ्ऱो भगवत्प्राप्तिक्कु हेतुवाग उपनिषत्तुक्कळ् सॊल्लुगिऩ्ऱऩ. अप्पडि केवलभगवाने उपायमानाल् अवऩ् सर्वत्र सर्वदायिरुप्पदाल् सर्वदा सर्वरुक्कुम् भगवत्प्राप्तियुण्डागप् प्रसङ्गिक्कुमागैयाल् अवऩ् प्रसादविशिष्टवेषेण उपायनागिऱानॆऩ्ऱे कॊळ्ळवेण्डुम्. अप्पोदु अवनुडैय प्रसादहेतुक्कळाय्क् कॊण्डु सद्वारकाद्वारकप्रपत्तियॆऩ्गिऱ भक्तिप्रपदनङ्गळै व्यवहितोपायङ्गळाग अवश्यमङ्गीकरिक्कवेण्डुमॆऩ्ऩिल्? इप्पडि इरण्डुमुपायमॆन्बदिल् प्रमाणमुण्डो? उपायस्वरूपन्दानॆदु? ऎऩ्ऱु वरुम् आशङ्कैकळै इव्वधिकारत्तिल् परिहरिक्कक्करुदि मुन्बु अधिकारार्थत्तै श्लोकत्ताले सङ्ग्रहिक्किऱार् उपायस्स्वप्राप्तेरित्यादिना ।

सः – शेषियागैयालुम्, सहजकारुण्यवानागैयालुं सर्वरक्षकनाग प्रसिद्धनाऩ, भगवान् – रक्षणोपयुक्तषाड्गुण्यपरिपूर्णऩाऩ भगवान्, स्वप्राप्तेः– तऩ्ऩैयडैवदऱ्‌कु, स्वविषयकपरिपूर्णानुभवत्तिऱ्‌कॆऩ्ऱबडि. उपायः– उपायमाग, उपनिषदधीतः– खिलश्रुतिकळिलऩ्ऱिक्के ‘‘अमृतस्यैष सेतुः’’ ‘‘य आत्मदा बलदा’’ ‘‘यमेवैष वृणुते तेन लभ्यः’’ ‘‘धातुः प्रसादान्महिमानमीशं’’ इत्यादिपठ्यमाऩ उपनिषत्तुक्कळिलेये सॊल्लप्पट्टाऩ्. इदनाल् साध्योपायमिरण्डे पोरादो? सिद्धोपायत्तैयुं कल्पिक्कवेण्डुमोवॆऩ्गिऱ चोद्यं साध्योपायङ् गळचेतनङ्गळागैयाल् फलप्रदङ्गळागमाट्टादागैयालुम् अवैगळाले प्रसन्नऩाऩ भगवान् ज्ञानादिषाड्गुण्यपरिपूर्णनागैयाल् फलप्रदानसामर्थ्यमुळ्ळवनागैयालुम् अवऩ् एतादृशोपपत्तिमात्रकल्प्यनऩ्ऱिक्के मुन्सॊऩ्ऩ उपनिषत्तुक्कळालेये सिद्धनागैयालुम् परिहृतमॆऩ्ऱु ज्ञापिक्कप्पट्टदु. इप्पडि भगवानॊरुवने स्वप्राप्त्युपायमानाल् प्रपदननिदिध्यासनङ्गळॆदऱ्‌कॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् प्रसत्त्यै तस्योक्ते प्रपदननिदिध्यासनगती इति ।

तस्य प्रसत्त्यै – जीवर्गळुडैय अपराधविशेषत्ताले कलुषितऩ् आऩ भगवान्
सर्व-मुक्ति-प्रसङ्गं वारामैक्क् आग
प्रसन्नऩ् आय्क् कॊण्डे
उपायम् आग वेण्डि वरुवदाल्
अन्द भगवान्-उडैय प्रसादत्तिऩ् बॊरुट्टु, प्रसत्तिप्रयोजकङ्गळाग वॆऩ्ऱबडि. प्रपदननिदिध्यासनगती – प्रपदननिदिध्यासनरूपङ्गळाऩ मार्गङ्गळ्, उक्ते – ‘‘ओमित्यात्मानं ध्यायथ’’ ‘‘ओमित्यात्मानं युञ्जीत’’ ‘‘भजस्व मां’’ ‘‘तमेव शरणं गच्छ’’ ‘‘मामेकं शरणं व्रज’’ ‘‘अहं त्वा सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि माशुचः’’ इत्यादिश्रुति स्मृतिकळिल् सॊल्लप्पट्टदुगळ्. तथा च सर्वज्ञनाय् अत एव फलप्रदानसमर्थनायिरुक्किऱ भगवानॊरुवने सिद्धोपायमाग इरुन्दालुम् अनाद्याज्ञातिलङ्घनकुपितऩाऩ अवऩ् अन्द कोबं तीर्न्दु प्रसन्ननाय्क्कॊण्डे स्वप्राप्तियैत् तरवेण्डुमागैयालवनुडैय प्रसादसिद्ध्यर्थम् अप्रधानङ्गळायुं व्यवहितङ्गळायुमुळ्ळ उपनिषद्विहितङ्गळाऩ भक्तिप्रपत्तिकळुमवश्यापेक्षितङ्गळॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्. इप्पडि प्रपदननिदिध्यासनङ्गळ् प्रसादनङ्गळागिल् अदिल् सर्वरुम् प्रवर्तिक्कलागादो वॆऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार् तदारोहः पुंसामित्यादिना तदारोहः– भक्तिप्रपत्त्यारोहः, भक्तिप्रपत्तिप्रवृत्तिरिति यावत् । पुंसः– अनादिचित्रप्रवाहमाऩ कर्माविद्यादिचक्रत्तिल् परिवर्तमानऩाऩ पुरुषनुक्कु, सुकृतपरिपाकेन महता – मोक्षोपयुक्तमाऩ यादृच्छिकसुकृतादिगळुडैयवतिशयितपरिपाकत्ताले, भवतीति शेषः । भगवावाऩ् सहजसौहार्दमुळ्ळवनाय् सर्वरक्षणदीक्षितनायिरुन्दालुमवऩ् साधारणकारण मागैयाल् तत्तत्पुरुषनुडैय सुकृतपरिपाकरूपविशेषकारणमऩ्ऱिक्के भक्तिप्रपत्तिकळिल् प्रवृत्ति युण्डागादॆऩ्ऱु करुत्तु. इप्पडियानाल् सुकृतपरिपाकमे मूलकारणमॆऩ्ऩदागादो वॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् निदानमित्यादिना । तत्रापि – भक्तिप्रपत्तिकळिलुम्, तत्प्रवृत्तियिलुम्, सुकृतपरिपाकादिरूपमाऩ सर्वत्तिलुम्, अखिलनिर्माणनिपुणः – इदु हेतुगर्भविशेषणम्. स्वयं निदानं– सकलजगत्सृष्टिकारणमागैयाले सिद्धोपायऩाऩ ताने, स्वप्राप्तिक्कु हेतुवानाप् पोले तत्प्रतिबन्धकनिवर्तकभक्तिप्रपत्तिप्रवृत्तिक्कुं तऩ्ऩिर्वत्तिक्कुं तद्धेतुभूतसुकृतपरिपाकत्तुक्कुं स्वयमेव निदानमित्यर्थः । इदनाल् भक्तिप्रपत्तिनिर्वत्त्यादिगळुक्कुक् कारणमाऩ सुकृतपरिपाकादि कळुक्कुम् भगवाने कारणमागैयाले अवने स्वप्राप्तिक्कु अव्यवहितसिद्धोपायमायुम् प्रधानोपायमायुं स्थापिक्कप्पट्टानॆऩ्ऱदायिऱ्ऱु.

विजय-राघवः (क)

अर्थ - सः - शरणागत-रक्ष-दीक्षॆयन्नु वहिसि सर्व-शेषियागि सहज-कारुण्यादि-कल्याण-गुणगळिन्द प्रसिद्धनाद, भगवान् - हेय-प्रत्यनीकनागि कल्याण-गुणाकरनाद श्रीयः पतियु, स्व-प्राप्तेः - तन्न ऎन्दरॆ श्रीयः पतिय प्राप्तिगॆ, उपायः - सिद्धॊपायनॆन्दु, उपनिषद्-अधीतः - उपनिषत्तुगळल्लि पठिसल्पट्टिरुत्तानॆ. तस्य - अन्तह शरणागत-रक्षणॆय दीक्षॆयन्नु वहिसिरुव महानुभावन, प्रसत्त्यै - अनादियागि आज्ञातिलङ्घन माडिदुदक्कागि प्राप्तवाद भगवन्-निग्रह-मूलक बन्द संसार निवृत्तिगागि भगवन्तनन्नु प्रसन्ननन्नागि माडिकॊळ्ळुवदक्कोस्कर, प्रपदन-निधिध्यासनगती - प्रपदनवु, निधिध्यासनवॆन्दरॆ भक्ति-योगवु ऎम्बी ऎरडु मार्गगळु, उक्ते - शास्त्रगळल्लि हेळल्पट्टवु. तद्-आरोहः - आ भक्ति-प्रपत्तिगळल्लॊन्दरल्लि, आरोहः - हत्तोणवु ऎन्दरॆ प्रवेशवु, अथवा आ भक्ति-प्रपत्तिगळाद उपायगळ मूलक वैकुण्ठारोहवु, दिव्य वैकुण्ठवन्नु हत्तुवदु ऎम्बर्थवु. इवॆरडरल्लि मॊदलिन अर्थवे युक्तवागि काणुत्तदॆ. पुंसः - मनुष्यरिगॆ, महता - महत्ताद उत्कृष्टवाद, सुकृत-परिपाकेन - सुकृत-परिपाकदिन्द ‘उण्टागुत्तदॆ’ ऎन्दु इट्टुकॊळ्ळतक्कद्दु. तत्रापि - आ सुकृत-परिपाकगळे हेतुवागि उळ्ळ भक्ति-प्रपत्ति-मार्गगळ प्रवेशदल्लू कूड, अखिल-निर्माण-निपुणः - समस्तवन्नु निर्माण माडुवदरल्लि समर्थनाद, सर्वेश्वरने, स्वयं निदानं - ताने मुख्यवाद आदि-कारणनु, जनन-कालदल्लि सुकृत-परिपाकदिन्द चेतननन्नु तन्न दिव्य-दृष्टियिन्द नोडि, सात्विक-सम्भाषणॆ मत्तु सदाचार्य-प्राप्तियन्नुण्टुमाडलु सिद्धोपायनु आ श्रियः पतिये, अनन्तर साध्योपायगळल्लॊन्दन्नवलम्बिसुवन्तॆ माडि तन्नन्नु सेरुव हागॆ माडिकॊळ्ळुववनू अवने ऎम्बभिप्रायवु. आदुदरिन्द श्रीयः पतिये मोक्ष-प्राप्तिगॆ प्रधान-साधनवु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

तात्पर्य - ई श्लोकद प्रथम-पाददिन्द सिद्धोपायनु सर्वेश्वरनॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. आतनु सिद्धोपायनॆम्बुवदु सुप्रसिद्धवॆन्दु तिळिसुवदक्कागि स भगवान् ऎम्ब प्रयोगवु. अनृतं नोक्तपूर्वं मे न च वक्ष्ये कदाचन ऎन्दू,

3 अप्य् अहं जीवितं जह्यां त्वां वा सीते सलक्षणाम् ।
न हि प्रतिज्ञां संश्रुत्य ब्राह्मणेभ्यो विशेषतः ॥

ऎन्दू, 4 मित्र भावेन सम्प्राप्तं न त्यजेयं कथञ्चन ऎन्दू, 5 अभयं सर्व-भूतेभ्यो ददाम्य् एतद् व्रतं मम ऎन्दू, 6 सर्व-पापेभ्यो मोक्षयिष्यामि मा शुचः ऎन्दू हीगॆ अनेक सल तानु शरणागत-रक्षकनॆम्ब दीक्षॆयन्नु वहिसिरुवॆनॆन्दु हेळिरुवदरिन्द सुप्रसिद्दनॆम्ब भाववु. आ शरणागत-वत्सलनॆम्ब बिरुदिगॆ सरियाद योग्यवाद कल्याण-गुणगळिरुवदरिन्द भगवान् ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. हीगॆ सिद्धोपायनॆम्बुवदु हेगॆ सुव्यक्तवॆन्दरॆ उपनिषत्तुगळल्लि हागॆ पठितवागिदॆ ऎन्दु तिळिसलु, उपनिषद् अधीतनॆन्दु हेळिरुत्तारॆ. हागॆ ऎल्लि उपनिषत्तुगळल्लि उपपादितवागिदॆ ऎन्दरॆ; -

(१) अमृतस्येषसेतुः - ईतने मोक्षवन्नु होगि सेरिसुव सेतुवु.
(२) यम् एवैष वृणुते तेन लभ्यः - यावनन्नु आ सर्वेश्वरनु रक्षिसबेकॆन्दु वरिसुवनो अवनिगेनॆ आतनु लभ्यनु.
(३) धातुः प्रसादात् महिमानम् ईशं - सर्व-सृष्टिकर्तावाद आ परमात्मन कृपॆयिन्दले महिमाशालियाद सर्व-शेषियाद “तमक्रतुं पश्यति वीत-शोकः” ऎन्दु हिन्दॆ इदॆ, आ सर्व-कर्म-बन्ध-शून्यनाद परमात्मनन्ने यावाग साक्षात्करिसुवनो आग शोकदिन्द बिडल्पट्टवनागुवनु, ऎन्दरॆ मोक्ष-सुखवन्नु हॊन्दुवनु.

इवे मॊदलाद उपनिषद्-वाक्यगळु सर्वेश्वरने सिद्धोपायनॆन्दु बोधिसुत्तवॆ.

आ सिद्धोपायनु सर्व-शक्तनागियू करुणा-सागरनागियू चेतन-रक्षणॆयल्लि बद्ध-कङ्कणनागिद्दरू, आतनु एतक्कॆ चेतन-सामान्यरन्नु अनुग्रहिसदे होदनॆन्दरॆ; अनेक जन्मगळन्नॆत्ति, इन्द्रियगळिगॆ वशनागि शास्त्र-विधि-निषेध-वाक्यगळन्नुल्लङ्घिसिदुदरिन्द भगवन्-निग्रहक्कॆ पात्रनागिद्दनु. आतन कोपोपशमनमाडिकॊण्डु आतनन्नु प्रसन्ननन्नागि माडिकॊळ्ळलिल्लवु. आदुदरिन्दले,

तावद् आर्तिस् तथा वाञ्छा तावन् मोहस् तथा सुखम् ।
यावन् न याति शरणं त्वाम् अशेषाघ-नाशनम् ॥

ऎन्दु हेळिरुव हागॆ ईतनिगॆ ईश्वर-प्राप्तियिल्लवु. आ कारणदिन्द तस्य प्रसत्त्यै - आ भगवन्तन प्रसन्नतॆगोस्करवागि ईतनु प्रपदनवन्नागलि, निधिध्यासनवन्नागलि, ई ऎरडु साध्योपायगळल्लि यावुदादरू ऒन्दन्नु अनुष्ठिसतक्कद्दु ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. सृती ऎम्ब पाठदल्लू गति, उपायवॆन्दे अर्थवु. हागॆ इवे मार्गगळॆन्दु ऎल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆन्दरॆ :-

(१) ॐ इत्य् आत्मानं ध्यायथ - ॐ ऎम्बदागि परमात्मनन्नु उपासन माडतक्कद्दु.
(२) ॐ इत्य् आत्मानं युञ्जीत - ॐ ऎम्बदागि सर्वेश्वरन पाददल्लि, तन्न आत्मावन्नु हविस्सिन रूपदल्लि समर्पिसतक्कद्दु.
(३) तम् एव चाद्यं पुरुषं प्रपद्येत् - आ आदि-पुरुषनाद सर्वेश्वरनन्ने शरणहॊन्दतक्कद्दु.
(४) तम् एव शरणं व्रजेत् - इदू अदे अभिप्रायवु.
(५) क्षीयन्ते चास्य कर्माणि तस्मिन् पृष्टे परापरे - उपासनॆय मूलक परब्रह्मनु साक्षात्करिसल्पट्टरॆ ई चेतनन सर्व-कर्मगळू क्षयिसुत्तवॆ.
(६) तम् एवं विदित्वा अतिमृत्युम् एति - आतनन्नु हीगॆ उपासन-मूलक साक्षात्करिसिदरॆ संसारवन्नु दाटुवनु.
(७) मुमुक्षुर् वै शरणम् अहं प्रपद्ये - मोक्षार्थियाद नानु आतनन्नु शरणहॊन्दुवॆनु.
(८) मच्-चिन्तः[[??]] सर्व-दुर्गाणि मत्प्-रसादात् तरिष्यसि - सर्व-कर्मगळल्लू नन्नल्ले मनस्सिट्टु नन्नन्ने ध्यानिसुववनु नन्ननुग्रहदिन्द सांसारिक-समस्त-क्लेशगळन्नू दाटुवनु.

इत्याद्यनेक प्रमाणगळिन्द भक्ति-प्रपत्तिगळन्नु ई चीतननु व्याज-मात्रक्कागि अनुष्ठिसतक्कद्दु. सिद्धोपायनु सर्वेश्वरने आगिरुवल्लि, आतन निर्हेतुक कृपॆये साकागिरुवाग, ई साध्योपायगळ अवश्यकतॆ एकॆन्दरॆ, सर्वेश्वरनिगॆ वैषम्य नैर्घण्य दोषवुण्टागदिरुवदक्कागि ई व्याजगळु आवश्यकवादुवु ऎम्बभिप्रायवु. इल्लि निधिध्यासन-शब्ददिन्द कर्म-योग-ज्ञान-योगगळिन्द कूडिद ब्रह्म-विद्या-रूप उपासनॆयु हेळल्पट्टितु. इल्लि गती ऎम्ब शब्दवु ज्ञानवन्नु बोधिसुत्तदॆन्दु सारास्वादिनि व्याख्यातृवु अप्पणॆकॊडिसुत्तारॆ, मुन्दॆ ई अधिकारदल्ले साध्योपायवु ज्ञान-विशेषवॆन्दु प्रतिपादिसुवदरिन्द, हागॆ अर्थ हेळुवदरल्लि स्वारस्य उण्टॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. हागॆ ज्ञान-रूपवु उपायवु ऎन्दु हेळुवदरिन्द ज्ञानवल्लद बरी कर्म-योगवु उपायाङ्गवागुत्तदे विना साक्षात् उपायवागुवदिल्लवॆम्बुवदू इल्लि तोरिबरुत्तदॆ. ई भक्ति-प्रपत्तिगळ मुख्य प्रयोजनवेनॆन्दरॆ प्राप्ति-प्रतिबन्धकवु निवर्तिसि आतन अनुग्रह उण्टागोणवु; आदुदरिन्द इवु आतन प्रसन्नतोपायगळु. भगवत्-प्राप्तिगॆ प्रधानोपायवु भगवन्तने विना बेरॆ इल्लवॆम्बुवदु मुख्य सिद्धान्तवु.

हीगॆ श्रियः पतियु चेतन-रक्षणॆयल्लि बद्ध-दीक्षितनागियू, अवनु तोरिसुव भक्ति-प्रपत्ति-मार्गगळू कूड इरुवाग पुंसः - ऎल्ला चेतनरिगू तदारोहवु इवुगळल्लि प्रवेशवु, एकॆ उण्टागुवदिल्लवॆम्बाक्षेपणॆयु तोरबहुदु. हागॆ प्रवेश उण्टागलु महत्ताद सुकृत-परिपाकविरबेकॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. “कथञ्चिद् उपकारेण कृते नैकेन तुष्यति” ऎन्दु श्री-रामन विषयवागि हेळिरुव हागॆ यावुदादरू ऒन्दु यादृच्छिक सुकृतवन्नादरू ई चेतननु माडिद्दरॆ, अवनु यावागलादरू ऒन्दु दिन श्रेयस्सन्नु पडॆयुवनु. अन्थावनिगॆ जायमान-कालदल्लि कटाक्ष-वीक्षणॆ, सत्त्वोद्रेक, सात्त्विक-सम्भाषणॆ, गुरूपसदन, साध्योपायनुष्ठानवॆल्लवू आ सुकृत-विशेषदिन्द दॊरॆयुत्तवॆम्ब भाववु

अन्तह सुकृत-विशेषवन्नु ईतनु माडुवदक्कू सर्वेश्वरने कारणवॆन्दु नाल्कने पाददिन्द तिळिसुत्तारॆ. अदु हेगॆन्दरॆ, सृष्टिगॆ मॊदलु चेतन-वर्गवॆल्लवू सूक्ष्म-दॆसॆयल्लि अचेतनदोपादियल्लिद्दुदक्कॆ परम-कृपया करण-कळेबरगळन्नू कॊट्टु, तन्न आज्ञॆगळन्नु शास्त्रगळ विधि-निषेध-वाक्यगळ मूलक तिळियपडिसि, अदन्नुपदेशिसलु सर्व-कालदल्लू सद्गुरुगळु ई पृथिवियन्नलङ्करिसुव हागॆ माडिरुत्तानॆ. आदुदरिन्द सर्वेश्वरनिन्दुण्टुमाडल्पट्ट करण-कळेबरादि योगवे ई साध्योपायानुष्ठानक्कॆ कारण-भूतवादुदरिन्द तत्रापि निदानम् - आ साध्योपायावलम्बनक्कु कारणनु, अखिल-निर्माण-निपुणः - विविध विचित्रवाद ई सर्व-जगत्तिन सृष्टि-कर्तावादुदरिन्द ई करण-कळेबर-योगदिन्द ऎरडु विध कॆलसवन्नू नडॆसुत्तानॆ. आतन पूर्व-कर्मानुगुणवागि सुख-दुःखोपभोगक्कू अदु सहकारियायितु; मत्तु प्राप्यनाद सर्वेश्वरनन्नू हॊन्दलु बेकाद अनुकूलवू ऒदगिसल्पट्टितु. हीगॆ बहु निपुणतॆयिन्द ई करण-कळेबर-योगदिन्द ई ऎरॆडु कॆलसवन्नु नडिसुव हागॆ निर्माण माडिदुदरिन्द, अखिल-निर्माण-निपुणः - ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ.

आदुदरिन्द नावु चॆन्नागि विमर्शिसि नोडिदुदादरॆ आ लक्ष्मी-कान्तने मोक्षोपायक्कॆ प्रधान-साधनवॆम्बुवदु एर्पट्टितु.

मूलम् (सं॰प॰)

उपायः स्वप्राप्तेरुपनिषदधीतस्स भगवान्
प्रसत्त्यै तस्योक्ते प्रपदननिदिध्यासनगती ।
तदारोहः पुंसस्सुकृतपरिपाकेन महता
निदानं तत्राऽपि स्वयमखिलनिर्माण निपुणः ॥ २२ ॥

उपायोपेयौ

ज्ञान-विकासौ

विश्वास-प्रस्तुतिः

इवर्गळुक्कुक् +++(मुमुक्षुभ्यः)+++ कर्तव्यम् आऩ उपायम् आवदु
ऒरु ज्ञान-विकास-विशेषम् +++(उपासक-पक्षे तत्-तद्-उपासना-विशेषः, प्रपन्न-पक्षे महाविश्वासादि-सम्पत्तिः)+++.

नीलमेघः (सं)

एषां +++(मुमुक्षूणां)+++ कर्तव्य उपायस् तावत्
कश्चिज् ज्ञान-विकास-विशेषः ।

English

The means or upāya to be adopted by them (i.e.) the seekers after mukti)
is a special kind of expansion of knowledge.

Español

The means or upāya to be adopted by them (i.e.) the seekers after mukti)
is a special kind of expansion of knowledge.

४२तमाहोबिल-यतिः

इनि अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठनुक्कुं सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठनुक्कुम्
भगवत्प्रसाद हेतुतया साध्यम् आगच् चॊऩ्ऩ
प्रपदन-निदिध्यासन-रूपम् आऩ उपायङ्गळै
स-परिकरम् आय् मेले सॊल्लप् पोगिऱवर् आय्
मुन्दर अवैगळिऩ् स्वरूपत्तै उपपादिक्किऱार् इवर्गळुक्कु कर्तव्यमाऩ उपायमावदु इति ।
इवर्गळुक्कु - कीऴधिकारत्तिऱ्‌चॊऩ्ऩ सद्वारकाद्वारकप्रपत्तिनिष्ठर्गळिरुवर्क्कुम्. कर्तव्यमाऩ - विधियाले कर्तव्यमाग चोदितमाऩ.

उपायमावदु - अद्वारकम् आयुम् मुख्यम् आयुम् उळ्ळ
भगवत्-प्रसाद-जनकम् आऩ भक्ति-भरसमर्पण-रूपोपायम् आवदु.

इङ्गु अद्वारकम् ऎऩ्ऱदाल्
सद्वारकोपायम् आगच् चॊल्लप् पोगिऱ कर्म-योगं ज्ञान-विकासम् अल्ला विडिनुम्
मुख्यम् ऎऩ्ऱदाल् गौणम् आऩ वाचिक-कायिक-प्रपत्तिकळ् ज्ञान-विकासकङ्गळ् अल्ला विडिनुम्,
प्रतिज्ञैक्कु हानियिल्लै.

ऒरु ज्ञान-विकास-विशेषम् इति ।
इङ्गु ज्ञान-पदेन ज्ञानेतर-क्रिया-व्यावृत्तिः ।
विकास-पदेन सिद्धोपायऩ् आऩ भगवत्-स्वरूप-व्यावृत्तिः ।+++(5)+++
विशेष-पदेन उपेयम् आऩ भगवद्-अनुभव-रूपम् आऩ ज्ञान-व्यावृत्तिः ।

विजय-राघवः (क)

उपायोपेयद स्व-रूप-निरूपणवु

इव‌र्गळुक्कु - ई सद्वारक-अद्वारक-निष्ठरुगळिगॆ, कर्तव्यमान उपायमावदु? - माडतक्क उपाय यावुदु? इल्लि कर्तव्यमान ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द साध्योपायगळु मात्र ग्रहिसल्पट्टवु. ऒरु ज्ञान-विकास-विशेषम् - ऒन्दु ज्ञान-विकासद विशेषवु. “ज्ञानान् मोक्षः” ऎम्बुव उक्तियु साधुवॆन्दु इदरिन्द तोरिबरुत्तदॆ. ऎरडू ज्ञान-रूपवादुवॆम्बुवदु इदरिन्द हेळल्पट्टितु.

मूलम्

इवर्गळुक्कुक् कर्तव्यमाऩ उपायमावदु ऒरु ज्ञानविकास विशेषम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इत्ताले साध्यम् आय् प्राप्ति-रूपम् आऩ उपेयम् आवदु
ऒरु ज्ञान-विकास-विशेषम् +++(भगवद्-अनुभव-रूपम्)+++.

नीलमेघः (सं)

अनेन साध्यः प्राप्ति-रूप उपेयश्च तावत् — कश्चिज् ज्ञानविकास-विशेषः +++(भगवद्-अनुभव-रूपः)+++ ।

English

The upeya or object of attainment which can be realised by this means is another special kind of expansion of knowledge.

Español

The upeya or object of attainment which can be realised by this means is another special kind of expansion of knowledge.

४२तमाहोबिल-यतिः

उपेयत्तै शब्दतः निर्देशित्तुक् कॊण्डु
अदिऩ् स्वरूपत्तैक् काट्टुगिऱार् इत्ताले इत्यादिना ।
साध्यम् आय् ऎऩ्ऱदाल्
उपेयत्तुक्कु उपाय-कार्यत्वं सॊल्लप्पडुगैयाल् व्यावृत्ति सॊल्लप्पडुगिऱदु.

भगवत्-प्राप्तियैक् काट्टिलुम्
उपेयं वेऱु-बट्टद् ओव्

ऎऩ्ऱु शङ्गियामैक्क् आग प्राप्तिरूपमाऩ उपेयमॆऩ्ऱदु.
प्रपूर्वक आप्लुधातु गत्यर्थकम् आगैयाले
ज्ञानार्थकम् आय्क् कॊण्डु
भगवद्-अनुभव-रूपोपेयम् आग मुडिगिऱदु
ऎऩ्ऱु करुत्तु.

ऒरु ज्ञानविकाशविशेषमिति ।
इङ्गु ज्ञानपदत्ताल् ज्ञान-भिन्न-संयोगैक्यादि-व्यावृत्तिः ।
विकास-पदत्ताले सिद्धोपाय–स्व-रूप-व्यावृत्तिः ।
विशेष-पदत्ताल् साध्योपाय-रूप-ज्ञान-विकास-व्यावृत्तिः ।

विजय-राघवः (क)

इत्ताले साध्यमाय् प्राप्ति-रूपमान उपेयमावदु? - ई साध्योपायदिन्दले साधिसबहुदाद प्राप्ति-रूपवाद उपेयवु यावुदु? अदू ऒन्दु ज्ञान-विकासवे. हीगॆ साध्योपायवू उपेयवू ऎरडू ज्ञान-विकास-विशेषवॆन्दु हेळल्पट्टितु हागादरॆ ऎरडू ऒन्दॆयो ऎन्दरॆ अवॆरडक्कू तुम्बा वैलक्षण उण्टॆन्दु तिळिसुत्तारॆ.

मूलम्

इत्ताले साध्यमाय् प्राप्तिरूपमाऩ उपेयमावदु ऒरु ज्ञानविकासविशेषम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इवऱ्ऱिल् +++(→एतयः)+++ उपायम् आगिऱ ज्ञान-विकास-विशेषम्
करण-सापेक्षमुम् आय्
शास्त्र-विहितमुम् आय्
सत्यत्वादिगळ् आऩ स्व-रूप-निरूपक-धर्मङ्गळ्-अञ्ज्-ओडे कूडिऩ
अव्व्-ओ विद्या-विशेष–प्रति-नियत-गुणादि–नियत-ब्रह्म-विषयमुम् आय् इरुक्कुम्.

उपायः

नीलमेघः (सं)

एतयोर् उपाय-भूतो ज्ञान-विकास-विशेषः
करण-सापेक्षः शास्त्र-विहितः
सत्यत्वादि–स्व-रूप–निरूपक-धर्म-पञ्चक-संवलित-
तत्-तद्–विद्या-विशेष–प्रतिनियत-गुणादि-नियत–ब्रह्म-विषयश् च भवति ।

English

Of these, the special kind of expansion of knowledge which is the means
requires the help of instruments of knowledge (karaṇa )
and has been prescribed in the Śāstras.
It has for its object Brahman who is always endowed with the five attributes like satyam, (satyam, jñānam, anantan,anandam, amalatvam )
which define His essential nature or substance ( svarūpa),
along with the qualities Associated invariably with the respective vidyā or form of meditation.

Español

Of these, the special kind of expansion of knowledge which is the means
requires the help of instruments of knowledge (karaṇa )
and has been prescribed in the Śāstras.
It has for its object Brahman who is always endowed with the five attributes like satyam, (satyam, jñānam, anantan,anandam, amalatvam )
which define His essential nature or substance ( svarūpa),
along with the qualities Associated invariably with the respective vidyā or form of meditation.

मूलम्

इवऱ्ऱिलुपाय मागिऱ ज्ञानविकासविशेषम् करणसापेक्षमुमाय् शास्त्रविहितमुमाय् सत्यत्वादिगळाऩ स्वरूपनिरूपकधर्मङ्गळञ्जोडे कूडिऩ अव्वो विद्याविशेष प्रति नियतगुणादि नियतब्रह्मविषयमुमायिरुक्कुम्.

४२तमाहोबिल-यतिः

इन्द इरण्डु ज्ञानविकासविशेषङ्गळिलुं विशेषशब्दवाच्यमाऩ वैलक्षण्यत्तैक् काट्टुगिऱार् इवऱ्ऱिल् उपायमागिऱ ज्ञानविकाविशेषमित्यादिना । इवऱ्ऱिल् - इन्द इरण्डु ज्ञानविकासविशेषङ्गळुडैय मध्यत्तिल्. उपायमागिऱ ज्ञानविकासविशेषम् - भगवत्प्राप्तिक्कु उपायमाऩ भक्तिभरसमर्पणरूपज्ञानविकासविशेषम्. करण सापेक्षमुमायिति । भक्ति-प्रपत्तियिरण्डुम् मनोरूप करणसापेक्षमिऱे. शास्त्रविहितमुमाय् - ‘‘ओमित्यात्मानं ध्यायथ’’ ‘‘भजस्व मां’’ ‘‘शरणं व्रज’’ इत्यादि शास्त्रङ्गळाले कर्तव्यतया विहितमाय्. सत्यत्वेत्यादि । स्वरूपनिरूपकधर्मङ्गळ् - ऎन्द धर्मङ्गळ् ज्ञातमागाविडिल् ब्रह्मस्वरूपमे ज्ञातमागादो, अवैगळ्. अञ्जोडे कूडिऩ - सत्यत्वज्ञानत्वानन्तत्वानन्दत्वामलत्वरूपपञ्चकङ्गळोडु कूडिऩ. इदऱ्‌कु गुणादिगळिनालेयॆन्बदोडन्वयम्. अव्वो विद्याविशेषेति । सद्विद्यादहरविद्याशाण्डिल्यविद्यान्यासकळिनालेविद्यारूपमाऩ विद्याविशेषङ्गळिले. प्रतिनियतगुणादिगळिनाले इति । तत्तद्विद्याप्रतिनियतगुणङ्गळै भाष्यादिगळिल् कण्डुगॊळ्वदु. प्रपत्तिविद्यैक्कु निरपेक्षोपायत्वम् प्रतिनियतवेद्याकारम्. गुणादीत्यत्रादिपदेन विग्रहादिपरिग्रहः । नियत – व्याप्त । ब्रह्मविषयमुमायिरुक्कुमिति । तथाच उपायमाऩ ज्ञानविकासविशेषं शारीरकशास्त्रत्तिल् सर्वविद्यानुयायियाग निर्णयिक्कप्पट्ट सत्यत्वादिपञ्चकविषयमायुम्, तत्तद्विद्याप्रतिनियतगुणविग्रहविषयमायुम्, इवैगळुक्कु धर्मियाऩ ब्रह्मविषयमायुमिरुक्कुमॆऩ्ऱबडि.

विजय-राघवः (क)

इवत्तिल् - ई उपायोपेयगळल्लि, उपायवागिरुव ज्ञान-विकास-विशेषवु, करण-सापेक्षमुमाय् - मनस्सु मत्तु इन्द्रियगळपेक्षॆयुळ्ळद्दागि, शास्त्र-विहितमुमाय् - शास्त्रगळल्लि ‘भजस्व मां’ ‘शरणं व्रज’ ऎन्दु हेळल्पट्टिदुदागि सत्यत्वादिगळान स्वरूप-निरूपक-धर्मङ्गळञ्जोडे - तत्ववे[[??]] मॊदलाद भगवत्-स्वरूपवन्नु तिळिसुव धर्मगळैदरॊन्दिगॆ, अवु यावुवॆन्दरॆ :- सत्यत्व, ज्ञानत्व, अनन्तत्व, आनन्दत्व, अमलत्व इवुगळिन्द कूडिद, अव्वो विद्या-विशेष - आयाया उपासना-विद्या प्रपत्ति-विद्या विशेषगळल्लि, प्रतिनियत - व्यवस्थितवाद, गुणादिगळ नाले - गुणगळु मत्तु आदि-पददिन्द दिव्य-मङ्गळ-विग्रहवु सूचिसल्पट्टितु; इवुगळिन्द, नियत-ब्रह्म-विषयमुमायिरुक्कुम् - अन्तन्तह गुण-विशिष्टनाद परब्रह्म-विषयवागिरुत्तदॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

ई साध्योपाय-ज्ञान-विशेषक्कॆ, इन्द्रिय-मनो-व्यापारगळिल्लदॆ आगुवदिल्लवु, अदु शास्त्रगळल्लि विहितवादुदागिरबेकु, सत्यत्व मॊदलाद ऐदु स्व-रूप-निरूपक-धर्मगळुळ्ळ भगवन्तन विषयवाद विद्यॆगळल्लि हेळिरुवहागॆ गुणगळिन्दलू दिव्य-मङ्गळ-विग्रहदिन्दलू विशिष्टनाद भगवन्तन विषयिकवागिरबेकु. इदरिन्द स्व-रूप-निरूपक धर्मगळॆल्ला ऎल्ला विद्यॆगळल्लू नियतवादवॆम्बुवदु एर्पट्टितु. इदरिन्द सूत्रकाररभिप्रायवु समर्थनॆ माडि हेळल्पट्टितु.

उपेयः

विश्वास-प्रस्तुतिः

उपेयम् आगिऱ ज्ञान-विकास-विशेषम्
करण-निरपेक्षमुम् आय्
स्व-भाव-प्राप्तमुम् आय् +++(→न शास्त्र-विहितः)+++
गुण-विभूत्य्-आदिगळ्-ऎल्लात्तालुम्
परिपूर्ण-ब्रह्म-विषयमुम् आय् इरुक्कुम्.

नीलमेघः (सं)

उपेय-भूतो ज्ञान-विकास-विशेषः
करण-निरपेक्षः स्व-भाव-प्राप्तो +++(→न शास्त्र-विहितः)+++ गुण-विभूत्य्-आदि–सर्व-परिपूर्ण-ब्रह्म-विषयो भवति ।

English

The object of attainment (upeya) which is a special kind of expansion of knowledge
does not require any instruments of knowledge.
It is the natural heritage of the jīvātmā
and has for its object Brahman perfect with all qualities and glorious possessions (vibhūtis).

Español

The object of attainment (upeya) which is a special kind of expansion of knowledge
does not require any instruments of knowledge.
It is the natural heritage of the jīvātmā
and has for its object Brahman perfect with all qualities and glorious possessions (vibhūtis).

४२तमाहोबिल-यतिः

उपेयज्ञानविकासम् इदैक् काट्टिलुं विलक्षण मॆऩ्गिऱार् उपेयमागिऱ ज्ञानविकासविशेषमित्यादिना । करणनिरपेक्षमुमायिति । मुक्तियिल् अप्राकृतङ्गळाऩ चक्षुरादिकरणङ्गळिरुन्दालुं ज्ञानविकासत्तिऱ्‌कु तदपेक्षैयिल्लैयिऱे. अङ्गु सिल मुक्तर्गळ् विदेहर्गळायुं कैङ्गर्यं सॆय्वदाग शास्त्रसिद्धमागैयाल् अवर्गळुडैय ज्ञानविकासत्तिल् करणनिरपेक्षत्वमे ऒप्पुक् कॊळ्ळवेण्डुमागैयाल् सशरीरराऩ मुक्तर्गळुडैय ज्ञानविकासत्तिलुं करणनिरपेक्षत्वम् ऒप्पुक्कॊळ्ळ वेण्डुमॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्. स्वभावप्राप्तमुमायिति । ‘‘यथा न क्रियते ज्योत्स्ना’’ ऎऩ्गिऱ पडिये प्रतिबन्धकनिवृत्तियुण्डानाल् ज्ञानविकासं स्वभावतः प्राप्तमामिऱे. गुणविभूत्यादि कळॆल्लात्तालुम् परिपूर्णब्रह्मविषयमुमायिरुक्कुमिति । मुक्तिदशैयिले सर्वप्रतिबन्धकमुं निश्शेषमाग निवृत्तमागैयाले ज्ञानप्रसरं सर्वत्र उण्डागुमागैयाले गुणविभूत्यादिगळिल् अज्ञातांशत्तिऱ्‌कु प्रसक्तियेयिल्लामैयाले गुणविभूत्यादिगळॆल्लात्तालुम् परिपूर्णब्रह्मविषयमायुं विशेषणीभूतगुणविभूत्यादिगळॆल्ला विषयमुमायिरुक्कुमॆऩ्ऱ पडि.

विजय-राघवः (क)

उपेयवागिरुव ज्ञान-विकास-विशेषवु, करण-निरपेक्षमुमाय् - मनस्सु इन्द्रियगळ सहाय-बेकिल्लदुदागियू, स्वभाव-प्राप्तमुमाय् - स्वभावदिन्दले उण्टागुवदागियू, गुण-विभूत्यादिगळॆल्लात्तालुं - कल्याण-गुणगळु उभय-विभूतिगळु इवे मॊदलादवुगळॆल्लवुगळिंदलूसेरिद, परिपूर्ण-ब्रह्म-विषयमुमाय् - हीगॆ इवॆल्लवुगळिंदलू परिपूर्णनाद परब्रह्म-विषयवागियू, इरुक्कुम् - इरुत्तदॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

इल्लि उपाय-रूपवाद ज्ञान-विकास-विषयवू मूरु विशेषण युक्तवादुदागियू, हागॆये उपेयरूप ज्ञान-विकास-विषयवू मूरु विशेषणगळिन्द युक्तवादुदागियू हेळल्पट्टु, अदरिन्द अवुगळिगिरुव परस्पर वैलक्षण्यवु तोरिसल्पट्टितु. उपाय-दशॆयल्लिन ज्ञान-विशेषक्कॆ (१) मनस्सु इन्द्रियगळ सापेक्षॆयु आवश्यकवु, उपेय-दशॆयल्लि अवुगळु बेकागिल्लवु. (२) उपाय-दशेयल्लि ज्ञानवु शास्त्र-विहितवागिरतक्कद्दु तदनुसार-वर्तिसतक्कद्दागिरबेकु, उपेय-दशेयल्लि अन्तह आवश्यकतॆयु इल्लवु. एकॆन्दरॆ :- ज्ञान-विकासवु “स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यते” ऎम्ब श्रुतियल्लियू, शारीरक शास्त्रद सम्पद्याविर्भावाधिकरणदल्लियू, उपपादिसिरुव हागॆ स्वतः आविर्भविसुत्तदॆ. मॊदलु विकासवागिद्दुदु प्रकृति-सम्बन्धदिन्द मालिन्य हॊन्दितु. प्रकृति-सम्बन्धवु मुक्त-दशॆयल्लिल्लदुदरिन्द स्वयमेव प्रकाशिसुत्तदॆ. हेगॆन्दरॆ, विष्णु-धर्मदल्लि ऒन्दु निदर्शनदिन्द उपपादिसल्पट्टरुत्तदॆ.

यथा न क्रियते ज्योत्स्ना, मल-प्रक्षालान् मणेः ।
दोष-प्रहाणान् न ज्ञानम् आत्मनः क्रियते तथा ॥

ऎन्दरॆ रत्नद मेलिन कॊळॆयन्नु तॊळॆयुवदरिन्द, ज्योत्स्ना ऎन्दरॆ प्रकाशवु हेगॆ हॊसदागि उण्टुमाडल्पडदॆ, स्वतः उण्टागुत्तदो? हागॆये जीवात्मन ज्ञानवू कूड कर्म-कृत-दोष-परिहारदिन्द, न क्रियते - हॊसदागि उण्टुमाडल्पडलिल्लवु, स्वतः इद्दुदे आविर्भविसुत्तदॆ ऎम्बभिप्रायवु. आदुदरिन्द उपाय-दशॆय ज्ञानक्कू उपेय-दशेय ज्ञानक्कू तुम्बा व्यत्यास उण्टॆम्ब भाववु. (३) उपाय-ज्ञानवु सत्यत्वादि ऐदु स्व-रूप-निरूपक-धर्मगळिन्दलू मत्तु ऒन्दॆरडु आया विद्यॆगळल्लि हेळिरुव गुणादिगळिन्द मात्र युक्तनाद परब्रह्म-विषयवादुदु; उपेय-ज्ञानवादरो समस्त-कल्याण-गुण, रूप विभवैश्वर्यादिगळिन्द युक्तनाद परिपूर्ण-ब्रह्म-विषयिकवादुदु, ऎम्बभिप्रायवु. ई अभिप्रायगळन्ने मुन्दॆ ऒन्दु कारिकॆयिन्द व्यवस्थॆ माडि अनुग्रहिसुत्तारॆ. ऎल्लॆल्लि हीगॆ व्यवस्थॆ माडि सिद्दान्तिसि हेळबेको, अल्लल्लॆल्ला ऒन्दु कारिका-रूपदल्लि अनुग्रहिसुत्तारॆ.

आदरॆ हीगॆ उपायोपेय ज्ञान-विशेषगळिगॆ परस्पर वैलक्षण्यवन्नु हेळिदरॆ “तत्-क्रतु-न्याय” वॆम्बुवदक्कॆ विरोध उण्टागुत्तदॆ. श्रुतियु हेळिरुवदेनॆन्दरॆ:- “यथा क्रतुर् अस्मिन् लोके भवति तथेतः प्रेत्य भवति” ऎन्दरॆ, यथा क्रतुः - याव रीतियल्लि उपासनॆयन्नु माडुव पुरुषनु, अस्मिन् लोके भवति - ई लोकदल्लि आगुत्तानो, तथा - हागॆये, इतः प्रेत्य - इल्लिन्द देहावसान हॊन्दि हॊरटु, भवति - आगुवनु, ऎन्दु इल्लिन उपासनाज्ञानानुसारवे उपेय-ज्ञानविरबेकल्ला ऎन्दरॆ, अदक्कॆ मुन्दिन कारिकॆयिन्द समाधान हेळुत्तारॆ,

मूलम्

उपेयमागिऱ ज्ञानविकासविशेषम् करणनिरपेक्षमुमाय् स्वभावप्राप्तमुमाय् गुणविभूत्यादिगळॆल्लात्तालुम् परि-पूर्णब्रह्मविषयमुमायिरुक्कुम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

उपासित-गुणादेर्+++(←विभूति-विग्रहादि)+++ या
प्राप्ताव् अप्य् अ-बहिष्क्रिया
सा +++(“तं यथायथोपासते तथैव भवति”→)+++तत्-क्रतु-नय-ग्राह्या
नाकारान्तर-वर्जनम् ॥
+++(अनेन मध्वोक्तानन्द-तारतम्य-निराकारः।)+++

नीलमेघः (सं)

उपासित-गुणादेर्+++(←विभूति-विग्रहादि)+++ या
प्राप्ताव् अप्य् अ-बहिष्क्रिया
सा +++(“तं यथायथोपासते तथैव भवति”→)+++तत्-क्रतु-नय-ग्राह्या
नाकारान्तर-वर्जनम् ॥
+++(अनेन मध्वोक्तानन्द-तारतम्य-निराकारः।)+++

English

The principle of tatkratu7 states only that
the qualities (and forms) meditated upon would not be excluded in the attainment;
it does not exclude other qualities (and forms ).

Español

The principle of tatkratu8 states only that
the qualities (and forms) meditated upon would not be excluded in the attainment;
it does not exclude other qualities (and forms ).

४२तमाहोबिल-यतिः

‘‘तं यथायथोपासते तथैव भवति,
यथा-क्रतुर् अस्मिन् लोके पुरुषो भवति
तथेतः प्रेत्य भवति’’

ऎऩ्ऱु यथो-पासनमऩ्ऱो फलमिरुप्पदु.

आगैयाल् तत्तद्विद्याप्रतिनियत-गुणादिविषयकोपासनत्ताले गुणविभूत्यादिगळॆल्लात्तालुम् परिपूर्णब्रह्मप्राप्ति वरक्कूडुमो वॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय् किऱार् उपासितगुणादेरित्यादि । उपासितगुणादेः – तत्तद्विद्यैयिलुपासिक्कप्पट्ट प्रतिनियतगुणादिगळुक्कु. आदिशब्दात् विग्रहविभूतिपरिग्रहः । प्राप्तावपि – प्राप्तिरूपोपेयज्ञानत्तिलुम्. या अबहिष्क्रिया–यादॊरु बहिष्काराभावमुण्डो? अदावदु उपासनविषयङ्गळाऩ गुणादिगळ् प्राप्तिरूपानुभवत्तिलुम् अवश्यं विषयमामेयॊऴिय विषयमागादॊऴियादॆऩ्गिऱ अयोगव्यवच्छेदमुण्डो? सा – अन्द अबहिष्क्रियैये. तत्क्रतुनयग्राह्या – तत्क्रतुन्याय-शिक्षितार्थमागक् कॊळ्ळवेण्डुम्. नाकारान्तरवर्जनं – उपासनविषयमिल्लाद गुणादिगळुक्कु प्राप्तिरूपानुभवत्तिल् अविषयत्वं तत्क्रतुन्यायत्ताले ग्राह्यमऩ्ऱु. अप्पडियागिल् प्रतिब्रह्मविद्यानिष्ठनुक्कुं तत्तद्ब्रह्मविद्याप्रतिनियतगुणानुभवमे वरवेण्डुमागैयालुं गुणविभूत्यादिगळाले परिपूर्णमाऩ ब्रह्मानुभवम् मुक्तर्गळिल् ऒरुवनुक्कुं घटियातागैयालुम् अनुभवतारतम्यादानन्दतारतम्यं वरुमागैयालुम् मध्वमतप्रवेशं वरुम्. मेलुम् ‘‘सर्वं ह पश्यः पश्यति’’ ‘‘निरञ्जनः परमं साम्यमुपैति’’ ‘‘सोऽश्नुते सर्वाऩ् कामाऩ्’’ इत्यादि श्रुतिविरोधं दुष्परिहरम्. लघुसिद्धान्तारम्भ श्रुतप्रकाशिकायां

‘‘यदुक्तम् अविद्यानिवृत्तिरेव मोक्ष इति, तदभ्युपगम्यते’’

इति श्रीभाष्य श्रीसूक्तिव्याख्यानावसरे

‘‘स्वत एव सर्व-साक्षात्-कार-क्षमं ज्ञानं
प्रतिबन्धके निवृत्ते सति
ब्रह्म–स्व-रूप–रूप-गुण-विभूत्य्-आदिकं सर्वं साक्षात् करोति’’

ऎऩ्ऱु सर्वमुक्तर्गळुक्कुम् प्रतिबन्धक-निवृत्ति वन्दाल्
स्व-रूप–रूप-गुण-विभवादि-सर्व-साक्षात्कारं स्वत एव वरुम्
ऎऩ्ऱु सॊल्लियिरुप्पदालुम् अनुपासित गुणङ्गळुक्कु प्राप्तियिले विषयत्वमिल्लैयॆऩ्ऱु अन्ययोगव्यवच्छेदं सॊल्लुगिऱवर्गळुक्कु स्पष्टमाऩ श्रुतप्रकाशिकाविरोधं वरुम्.

विजय-राघवः (क)

उपासित-गुणादेः, उपासित - उपासिसल्पट्ट ऎन्दरॆ उपासनक्कॆ विषयवाद, गुणादेः - परमात्मन कल्याण-गुण, आदि-शब्ददिन्द दिव्य-मङ्गळ-विग्रहवू पर्यङ्क मॊदलाद स्थानवू हेळल्पट्टवु, कल्याण-गुणगळे मॊदलादवुगळिगॆ, प्राप्ताव् अपि - प्राप्ति-दॆशॆयल्लियू कूड, या अ-बहिष्क्रिया - याव बिट्टु होगदे इरुविकॆयुंटो सा - अदीग, तत्-क्रतु-नय-ग्राह्या - तत्-क्रतु-न्यायवॆन्दु ग्रहिसतक्कद्दु, आकारान्तर-वर्जनं - उपासनॆ माडिद आकारक्किन्त बेरॆयाद आकारगळिल्लदिरबेकॆम्बुवदेनू, - अल्लवु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

तत्-क्रतु-न्यायाभिप्रायवेनॆन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ. प्राप्यनाद परमात्मनु याव कल्याण-गुणगळुळ्ळवनॆन्दु उपासकनु उपासिसुत्तानो, अन्तह गुण मॊलादवुगळुळ्ळ परमात्मनन्ने प्राप्त-दॆसॆयल्लू अनुभविसुवनु ऎम्बर्थवे विना परब्रह्मक्कॆ इतर कल्याण-गुणगळु मॊदलादवु इरकूडदु ऎम्ब तात्पर्यवल्लवु. उपाय-रूप-ज्ञानदल्लि याव गुणादिगळिन्द उपासिसल्पट्टवो, प्राप्य-दॆसॆयल्लि अवुगळ अ-बहिष्क्रिया - ऎन्दरॆ परित्यागविरकूडदु; आवुगळु उपास्यनाद परमात्मनल्लि इद्दे इरतक्कद्दु; ऎम्ब तात्पर्यवे विना परमात्मनल्लि इतर सौशील्य-सौलभ्यादि-गुणगळिरकूडदॆम्ब अभिप्रायवल्लवु ऎन्दु हेळुत्तारॆ. इवुगळू कूड इरकूडदॆन्दु एर्पट्टरॆ परब्रह्मवु मुक्त-दॆशॆयल्लि ऒब्बॊब्ब मुक्तनिगॆ ऒन्दॊन्दु विधवागि तोरबेकागि बरुत्तदॆ. आग परब्रह्मनु गुणादि-परिपूर्णनागिद्दरू हागॆ तोरदिरुवदरिन्द ज्ञान-सङ्कोच कूड मुक्त-दॆसॆयल्लुण्टु ऎन्दु हेळबेकागुत्तदॆ. ‘स्वेन रूपेणाभिसम्पद्यते’ तन्न स्व-स्व-रूपाविर्भाववु उण्टागुत्तदॆन्दु हेळुव श्रुति-सूत्रगळिगू विरोध उण्टागुत्तदॆ. अदू अल्लदॆ ‘सो ऽश्नुते सर्वान् कामान् सह ब्रह्मणा विपश्चिता’ ‘निरञ्जनः परमं साम्यमुपैति’ इत्यादि श्रुतिगळिगॆ विरोध उण्टागुत्तदॆ. आदुदरिन्द याव याव गुणगळुण्टॆन्दु परब्रह्मवन्नुपासिसुत्तानो, अन्तह गुणगळुळ्ळवनागिये तोरुवनॆम्बर्थवु. इदरिन्द परमात्मनिगॆ इतर कल्याण-गुणगळिल्लवॆम्बुव, मत्तु अन्तह कल्याण-गुणाकरनाद परब्रह्मन अनुभववू इल्लवॆम्बर्थवल्लवु.

प्राप्ति-दॆसॆयल्लि हीगॆ परिपूर्ण-ब्रह्मानुभव-रूप-ज्ञानविद्दरू, कैङ्कर्य-प्राप्तियू कूड मोक्ष-फलवागिरुवदरिन्द, आ कैङ्कर्य-प्राप्तियु हेगॆ? आ उपेय-रूप-ज्ञान-विकास-विशेषदल्लि कैङ्कर्यद अन्वयवु हेगॆ? ऎम्बि शङ्काविगॆ उत्तरवन्नु मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ.

मूलम्

उपासितगुणादेर्या प्राप्तावप्यबहिष्क्रिया ।
सा तत्क्रतुनयग्राह्या नाकारान्तरवर्जनम् ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्राप्ति-रूपम् आऩ इव्व्-अनुभवत्तिऩ्-उडैय परीवाहम् आय्क् कॊण्डु कैङ्कर्यम् उपेयम्.+++(5)+++

नीलमेघः (सं)

प्राप्ति-रूपस्यानुभवस्य परीवाहात्मना कैङ्कर्यम् उपेयम् ।

English

Service to the Lord is also the object of attainment (upeya )
as it is the overflow of the experience (of Bhagavān ) which is attained.

Español

Service to the Lord is also the object of attainment (upeya )
as it is the overflow of the experience (of Bhagavān ) which is attained.

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्पडि प्राप्तिरूपोपेयं ज्ञानविकासविशेषमॆऩ्ऱाल् ‘‘नित्यकिङ्करो भवानि’’ ऎऩ्ऱु गद्यत्तिल् भगवत्कैङ्कर्यत्तै उपेयमाग प्रार्थित्तदऱ्‌कु भावमॆऩ्ऩॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् प्राप्तिरूपमाऩ इत्यादिना । इव्वनुभवत्तिनुडैय परीवाहमाय् कॊण्डु - अवर्जनीयमाऩ कार्यमाय्क्कॊण्डु. कैङ्कर्यमुपेयमिति । इन्द प्राप्तिरूपमाऩ ज्ञानविकासविशेषं निरतिशयभोग्यवस्त्वनुभवरूपमागैयाले कैङ्कर्यपर्यन्त मिल्लामल् निल्लादागैयाले कैङ्कर्यमुम् भक्त्यादिसाध्यमाऩ प्राप्तिरूपानुभवत्तिनुडैय कार्यमाय्क् कॊण्डु उपेयमागिऱदॆऩ्ऱबडि.

विजय-राघवः (क)

प्राप्ति-रूपमान इव्वनुभवत्तिनुडैय - प्राप्ति-रूपवाद ई परिपूर्ण-ब्रह्मानुभवद, प्रवाहवागि परिणमिसि, ऎन्दरॆ परीवाहमाय्क्कॊण्डु - आनन्दातिशयद आधिक्यवु हॆच्चागि प्रवहिसुव हागॆ आगुवदरिन्द, कैङ्कर्यवु उपेयवु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

प्राप्तियु ऒन्दु ज्ञान-विकास-विशेषवागि, निरतिशय-भोग-वस्तुविन अनुभव-रूपवादुदु. आ अनुभवदिन्दुण्टागुव आनन्दवे तुम्बि तुळकि, अदु परम-पुरुषनिगॆ कैङ्कर्य माडदे इरलु साध्यवे इल्लवादुदरिन्द आ ज्ञान-विकास-विशेषवे कैङ्कर्य-रूपवागि परिणमिसुत्तदॆ. आदुदरिन्द कैङ्कर्यवू उपेयवे, आ कारणदिन्दले श्री-भाष्यकाररवरु श्री-शरणागति-गद्यदल्लि नित्य-किङ्करोभवानि ऎम्बुवदरिन्द कैङ्कर्यवे मुख्य फलवागि हेळिदरु.

मूलम्

प्राप्तिरूपमाऩ इव्वनुभवत्तिनुडैय परीवाहमाय्क् कॊण्डु कैङ्कर्यमुपेयम्.

भगवान्

English

BHAGAVÃN IS BOTH UPĀYA AND UPEYA:

Español

BHAGAVÃN IS BOTH UPĀYA AND UPEYA:

विश्वास-प्रस्तुतिः

इव्व् उपाय-रूपम् आयुम्
प्राप्ति-रूपम् आयुम् इरुक्किऱ ज्ञानत्तुक्कु विषयम् आय्क् कॊण्डु
फल-प्रदत्व–भोग्यत्वादि-वेषत्ताले ईश्वरनुक्कु
उपायत्वमुम् उपेयत्वमुम्.+++(5)+++

नीलमेघः (सं)

अस्योपाय-रूपस्य प्राप्ति-रूपस्य च ज्ञानस्य विषय-भूतस्य सत ईश्वरस्य
फल-प्रदत्व-भोग्यत्वादि वेषेणोपायत्वोपेयत्वे भवतः ।+++(5)+++

English

Iśvara is the object of the knowledge which is the means, upāya,
and is also the object of the knowledge which is attainment :
He is the means or Upāya as being the giver of the (desired) fruit
and, likewise, He is Upeya
because He is Himself the object that is to be enjoyed.

Español

Iśvara is the object of the knowledge which is the means, upāya,
and is also the object of the knowledge which is attainment :
He is the means or Upāya as being the giver of the (desired) fruit
and, likewise, He is Upeya
because He is Himself the object that is to be enjoyed.

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्पडि साध्योपायसाध्योपेयङ्गळ् भिन्नङ्गळाय् विलक्षणधर्मवत्तुक्कळायिरुप्पदाल् अवैगळिलॊऩ्ऱु पूर्वकालवृत्तियागैयाल् कारणमाय्, ऒऩ्ऱु उत्तरकालवृत्तियागैयाल् कार्यमायिरुप्पदालुम् अवैगळै साध्योपायमॆऩ्ऱुं साध्योपेयमॆऩ्ऱुं व्यवहरिप्पदु युक्तमानालुम्, पूर्वापरकालवृत्तियाय् नित्यनाय् ऒरुवनायिरुक्किऱ भगवानै सिद्धोपायमॆऩ्ऱुं सिद्धोपेयमॆऩ्ऱुं सॊल्वदु युक्तमागुमो वॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इव्वुपायरूपमायुमित्यादिना । ज्ञानत्तुक्कु विषयमाय्क् कॊण्डु फलप्रदत्वभोग्यत्वादिवेषत्ताले इति । भगवान् उपायज्ञानविषयमाम्बोदु मोक्षयिष्यामि ऎऩ्ऱु सङ्कल्पित्तु फलप्रदानम् पण्णुगैयालवनै अन्द वेषत्ताले उपायमॆऩ्गिऱदु. उपेयज्ञानविषयनाय्क्कॊण्डु ‘‘रसह्येवायं लब्ध्वाऽऽनन्दी भवति’’ ऎऩ्गिऱ पडि मुक्तरुक्कु रसतया अदावदु आनन्दतया भोग्यनागैयाले अदावदु अनुभाव्यनाआगैयाले अन्द वेषत्ताले अदावदु भोग्यत्ववेषत्ताले अवनैये उपेयमॆऩ्गिऱदु.
तथाच नित्यऩाऩ भगवान् ऒरुवनुक्के तऩ्ऩैक्कुऱित्तु
कार्यत्वमुं कारणत्वमुमिल्लाविडिलुं कारणमाऩ उपाय-ज्ञान-विषयत्वात्
अत एव फल-प्रदत्वाच् च उपायत्वमुम्,
कार्यम् आऩ उपेय-ज्ञान-विषयत्वाद् भोग्यत्वाच् च उपेयत्वमुं वरलामागैयाल् ऒरुवनैये सिद्धोपायमॆऩ्ऱुं सिद्धोपेयमॆऩ्ऱुं व्यवहरिक्कलामॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्. भोग्यत्वादीत्यत्रादिपदात् उपायदशायां प्रतिबन्धकनिवर्तकत्वत्तुक्कुम्, उपेयदशायां कैङ्कर्यप्रतिसम्बन्धित्वत्तिऱ्‌कुं ग्रहणम्.

विजय-राघवः (क)

भगवन्तनिगॆ उपायोपेयत्व समर्थनवु

ई वाक्यक्कॆ अन्वयवु हेगॆन्दरॆ :-

इव्वुपायरूपमायिरुक्किर ज्ञानत्तुक्कु विषयमाय् कॊण्डु फलप्रदत्ववेषत्तालॆ ईश्वरनुक्कु उपायत्वमुण्डु; इप्प्राप्ति रूपमायिरुक्किर ज्ञानत्तुक्कु विषयमाय्क्कॊण्डु, भोग्यत्वादि वेषत्तालॆ ईश्वरनुक्कु उपेयत्वमुम् उण्डु.

ई वाक्य कॊनॆयल्लि उण्डु ऎम्ब पदवन्नु इट्टुकॊळ्ळतक्कद्दु. इव्वुपाय रूपमायिरुक्किर - ई उपायवागिरुव, ज्ञानत्तुक्कु विषयमाय् कॊण्डु - ज्ञानक्कॆ विषयवागि, फलप्रदत्ववेषत्तालॆ - फलवन्नु कॊडुव रूपदल्लि, ईश्वरनुक्कुमुपायत्वमुण्डु - ईश्वरनिगॆ उपायवू उण्टु; मत्तु इप्प्राप्ति रूपमायिरुक्किर ज्ञानत्तुक्कु - ई प्राप्ति-रूपवाद ज्ञानक्कॆ, विषयमाय्कॊण्डु - विषयवादुदागि, भोग्यत्वादि वेषत्ताले - भोग्यवागिरुविकॆये मॊदलाद रूपदिन्द, ईश्वरनुक्कु पेयत्वमू उण्डु - ईश्वरनिगॆ उपेय-भाववू उण्टु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

इल्लि आदि-शब्ददिन्द, कैङ्कर्य-स्वीकारवु हेळल्पट्टितु. इल्लि ईश्वरनिगॆ फल-प्रदत्वविरुवदरिन्द उपायत्वविरुवदॆन्दू, भोग्यत्व, कैङ्कर्य-स्वीकारगळु इरुवदरिन्द उपेयत्ववू उण्टॆन्दु हेळिरुत्तारॆ. फल-प्रदत्ववु कारणवु, भोग्यत्ववु कार्यवु. मुन्दिन वाक्यगळिन्द ई सर्वेश्वरन उपायत्ववु इब्बरु अधिकारिगळ विषयदल्लू ऎन्दरॆ सद्वारक-अद्वारक-प्रपत्ति-निष्ठर विषयगळल्लू समानवे हेगॆ ऎम्बुवदर विषयदल्लि अप्पणॆ कॊडिसुत्तारॆ,

मूलम्

इव्वुपायरूपमायुम् प्राप्तिरूपमायुमिरुक्किऱ ज्ञानत्तुक्कु विषयमाय्क् कॊण्डु फलप्रदत्वभोग्यत्वादिवेषत्ताले ईश्वरनुक्कु उपायत्वमुम् उपेयत्वमुम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इव्व् ईश्वरऩ्-उडैय उपायत्वम्
अ-द्वारक-प्रपत्ति-निष्ठऩ् पक्कल्
उपायान्तर-स्थान-निवेशत्ताले विशिष्टम् आय् इरुक्कुम्.+++(4)+++

नीलमेघः (सं)

इदम् ईश्वरस्योपायत्वम् अ-द्वारक-प्रपत्ति-निष्ठ-विषये
उपायान्तर-स्थान-निवेशेन विशिष्टं भवति ।

English

In the case of the mumukṣu who has adopted prapatti as the sole and independent means,
Iśvara takes the place of other upāyas.

Español

In the case of the mumukṣu who has adopted prapatti as the sole and independent means,
Iśvara takes the place of other upāyas.

४२तमाहोबिल-यतिः

ईश्वरनुडैय इन्द उपायत्वमिरण्डु अधिकारिकळुक्कुं तुल्यन्दानोवॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इव्वीश्वरनुडैय उपायत्वमित्यादिना । अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठन्बक्कल् - स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठऩ् पक्कल्. उपायान्तरस्थाननिवेशत्ताले विशिष्टमायिरुक्कुमिति । सद्वारक-प्रपन्नन्विषयत्तिल् अङ्गप्रपत्तियैयुम् पण्णि पिऱगु भक्तियोगत्तैयुम् अनुष्ठित्ताल् फलं कॊडुक्कक्कडवऩाऩ ईश्वरऩ् स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठनुक्कु प्रपत्त्यनुष्ठानानन्तरं भक्तियोगम् पण्णवेण्डादबडि अन्द भक्तियोगमागिऱ उपायान्तरत्तिनुडैय स्थानत्तिले ‘‘त्वमेवोपायो भव’’ अदावदु- त्वमेवोपायान्तरस्थाने स्थित्वा रक्षको भव ऎऩ्गिऱ प्रार्थनैयिनाले निवेशिक्कप्पट्टवनाय् अऩ्ऩिवेशत्ताले विशिष्टमायिरुक्कुमॆऩ्ऱ पडि. तथाच स्वतन्त्रप्रपन्नऩ् विषयत्तिल् ईश्वरनुक्कु साधारणमाग उपायदशैयिल् सॊऩ्ऩ प्रपत्तिरूपज्ञानविषयत्वफलप्रदत्वङ्गळागिऱ इव्विरण्डु धर्मङ्गळुम् उपायान्तरस्थाननिवेशरूपधर्मत्तोडुं कूडियिरुक्कुमॆऩ्ऱबडि. इदुवे, भक्तनुक्कु भक्तिये उपायम्; प्रपन्ननुक्कु भगवाने उपायमॆऩ्ऱु विशेषित्तुच् चॊल्लुवदऱ्‌कुक् कारणमाम्.

विजय-राघवः (क)

भक्ति-निष्ठ प्रपत्ति-निष्ठर विषयदल्लि सर्वेश्वरन उपायत्व प्रकारवु.

इव्वीश्वरनुडैय उपायत्वम् - ई सर्वेश्वरन उपाय भाववु, अद्वारक प्रपत्तिनिष्ठन् पक्कल् - स्वतन्त्र-प्रपत्ति-निष्ठन विषयदल्लि ऎन्दरॆ भर-न्यासवन्ननुष्ठिसुवनल्लि, उपायान्तरस्थान निवेशत्तालॆ - उपायान्तरवॆन्दरॆ बेरॆ उपायवाद भक्ति-निष्ठेय अदर स्थाननिवेशत्तालॆ - अदर स्थानदल्लि सर्वेश्वरनॆ निल्लुवदरिन्द, विशिष्टमायिरुक्कुं - विशेषवादुदुदागिरुत्तदॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

प्रपत्ति मार्गदल्लि सर्वेश्वरने मुख्योपायवु ऎन्दु विशेषिसि हेळिरुत्तदॆ.अदु एकॆन्दरे भक्ति-योगद प्रपत्तिय हागॆ ई प्रपत्तिगॆ इतर उपासनादिगळ अपेक्षॆयिल्लदॆ, आ भक्ति-स्थानदल्ले स्वामिये निन्तु उपायवागुत्तानॆम्ब भाववु. भक्ति-योगदल्लि प्रपत्तियु अङ्गवु, उपासनॆयु अङ्गियु. ई अद्वारक-प्रपत्ति-विषयदल्लादरो, उपासना-रूपवाद भक्ति-योगद स्थानदल्लि अङ्गियागि सर्वेश्वरने; अङ्गवाद प्रपत्ति-स्थानदल्लि, स्वतन्त्र-प्रपत्तियु, इदन्नु व्याजीकरिसिये सर्वेश्वरने भक्ति-योग-स्थानदल्लिद्दुकॊण्डु विळम्बविल्लदॆ मोक्षवन्नु कॊडुवनॆम्ब भाववु. मुन्दॆ सद्वारक-प्रपत्ति-निष्ठन विषयदल्लि, उपायवु भक्ति-योगवागिरुवदरिन्द ईश्वरनु सिद्धोपायनागि एनॊन्दू माडुवदिल्लवो ऎन्दरॆ अन्तह चोद्यक्केनू अवकाशविल्लवु. अल्लियू कूड सिद्धोपायनागि आतननुग्रहवु आवश्यकवॆन्दु हेळुत्तारॆ.

मूलम्

इव्वीश्वरनुडैय उपायत्वम् अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठन्बक्कल् उपायान्तरस्थाननिवेशत्ताले विशिष्टमायिरुक्कुम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

मऱ्ऱ अधिकारिक्कुम्
कर्म-योगारम्भम् मुदल् आग उपासऩ-पूर्ति-पर्यन्तम् आग नडुव्-उळ्ळ कर्तव्यङ्गळिल्
+++(शक्तिं न सम्पादयितुं शक्या→)+++ अत्यन्ताशक्यम् आऩ नेर्गळिले+++(=स्थानेषु)+++
इप्-प्रपत्ति-वशीकृतऩ् आऩ ईश्वरऩ् पुगुन्दु+++(=प्रविश्य)+++ निऩ्ऱु
अन्द दुष्कर-कर्तव्यङ्गळाले वरुम्
+++(साध्यम् आऩ)+++ पाप-निवृत्तियैयुम्, सत्त्वोन्मेषादिगळैयुम् उण्डाक्किक् कॊडुत्तु
अव्व् उपासनम् आगिऱ उपायत्तै
फल-पर्यन्तम् आक्किक् कॊडुक्कुम्.

नीलमेघः (सं)

अधिकार्य्-अन्तर-विषयेऽपि
कर्म-योगारम्भ-काल-प्रभृताव् उपासन-पूर्ति-पर्यन्ते काले
अन्तराल-कर्तव्येष्व् अत्यन्ताशक्य-विषयेषु एतत्-प्रपत्ति-वशीकृत ईश्वरः प्रविश्य स्थित्वा
तैर् दुष्कर-कर्तव्यैः साध्यां पाप-निवृत्तिं सत्त्वोन्मेषादीनि चोत्पाद्य
तम् उपासन-रूपम् उपायं फल-पर्यन्तं करोति

English

In the case of others also (i, e.) those who adopt bhakti,
Iśvara whose favour has been won by prapatti
(adopted as an auxiliary means to bhakti)
intervenes and, standing in the place of rites and duties which are too hard for them in those situations
which lie between the beginning of karma yoga
and the completion of the (prescribed) meditation,
brings about the removal of sins
and the manifestation of sattvam
which can result from their performance.
He sees to it that the meditation or worship
which has been adopted as an upāya is so complete as to bear fruit.

Español

In the case of others also (i, e.) those who adopt bhakti,
Iśvara whose favour has been won by prapatti
(adopted as an auxiliary means to bhakti)
intervenes and, standing in the place of rites and duties which are too hard for them in those situations
which lie between the beginning of karma yoga
and the completion of the (prescribed) meditation,
brings about the removal of sins
and the manifestation of sattvam
which can result from their performance.
He sees to it that the meditation or worship
which has been adopted as an upāya is so complete as to bear fruit.

४२तमाहोबिल-यतिः

भक्तर्गळिडत्तिल् ईश्वरनुडैय उपायत्वप्रकारत्तैक् काट्टुगिऱार् मऱ्ऱ अधिकारिक्कुमित्यादिना । मऱ्ऱवधिकारि – सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩ्, भक्त इति यावत् । कर्मयोगारम्भम् मुदलाग - वक्ष्यमाणकर्मयोगप्रारम्भम्मुदल्, उपासनपूर्तिपर्यन्तमाग - भक्तियोगत्तिनुडैय यथावस्थितनिष्पत्तिपर्यन्तमाग, नडुवुळ्ळ - मध्यत्तिलेयुळ्ळ, कर्तव्यङ्गळिल् - अनुष्ठेयत्वेन प्राप्तमाऩ शास्त्रार्थङ्गळिल्, अत्यन्ताशक्यमाऩ नेर्गळिले - सर्वात्मना पण्णमुडियाद कर्मङ्गळिऩ् स्थानङ्गळिले, इप्प्रपत्तिवशीकृतऩाऩ ईश्वरऩ् - इन्द दुष्करकर्मस्थानत्तिले इरुन्दु इन्द कर्मसाध्यफलत्तैत् तरवेणुमॆऩ्गिऱ प्रार्थनापूर्वकप्रपत्तियिनाले वशीकरिक्कप्पट्ट ईश्वरऩ्, पुगुन्दु निऩ्ऱु - अन्द दुष्करकर्मङ्गळै अपेक्षिक्कामल् तानेअवऱ्ऱिऩ् कार्यङ्गळै सॆय्यवेण्डुमॆऩ्ऱु निऩ्ऱु, अन्द दुष्करकर्तव्यङ्गळाले वरुम् - नमक्कुप् पण्णमुडियाददाय् अवश्यम् पण्णित् तीर वेण्डि यदाऩ कर्मङ्गळाले वरुम्, पापनिवृत्तियैयुम् - उपायविरोधिपापनिवृत्तियैयुम्, सत्वोन्मेषादिगळैयुम् - उपायाभिवर्धकसत्वोन्मेषादिगळैयुम्, आदिपदग्राह्योत्तरोत्तरज्ञानवैशद्यादिगळैयुम्, उण्डाक्किक्कॊडुत्तु - अन्द कर्मनिरपेक्षमाग ताने उण्डाक्किक्कॊडुत्तु, अव्वुपासनमागिऱवुपायत्तै - अङ्गियाय् भक्तिरूपमाऩ उपायत्तै, फलपर्यन्तमाक्किक्कॊडुक्कुम् - उपेयज्ञानविकासपूर्वककैङ्कर्यपर्यन्तमाक्किक्कॊडुक्कुम्. कर्मयोगादिगळ् उपायनिष्पत्तिविरोधिपापनिवृत्तिसत्वोन्मेषाद्यर्थङ्गळागैयालवऱ्ऱिल् सिल अत्यन्ताशक्यङ्गळाऩ पोदु तत्स्थानत्तिले निवेशिक्कप्पट्ट ईश्वरऩ् अन्द दुष्करकर्मकार्यङ्गळाऩ पापनिवृत्त्यादिगळैयुं सॆय्युमागैयाल् इव्वधिकारिक्कुम् उपासननिष्पत्तिविरोधिपापनिवृत्त्यर्थमुं तत्तत्कालङ्गळिल् अशक्यमाऩ कर्मनिर्वर्त्यपापनिवृत्तिसत्वोन्मेषाद्यर्थमागवुं तत्तत्कालङ्गळिल् अङ्गमाऩ प्रपत्तिविशेषङ्गळ् पण्णवेण्डुमॆऩ्ऱुम्, तद्वशीकृतऩाऩ भगवान् उपासनानिर्वृत्तिपूर्वकमाय् कैङ्कर्यपर्यन्तमाऩ भगवदनुभवत्तैक् कॊडुप्पनॆऩ्ऱुं सॊल्लित्तायिऱ्ऱु.

विजय-राघवः (क)

मऱ्ऱ अधिकारिक्कुम् - इन्नॊब्ब अधिकारियाद सद्वारक-प्रपत्ति-निष्ठनिगू कूड, कर्म-योगद आरम्भवे मॊदलाद, (मॊदलाद ऎम्बुवदरिन्द ज्ञान-योग, भक्ति-योगगळु हेळल्पट्टवु,) उपासन-पूर्ति-पर्यन्तमाक - योगवु पूर्तियागुववरिविगू ऎन्दर परमात्म-साक्षात्कारवुण्टागुववरिविगू ऎम्ब भाववु, नडुवुळ्ळ कर्तव्यङ्गळिल् - मध्यॆ इरुव नडिसबेकाद अनुष्ठानगळल्लि, अत्यन्ताशक्यमान - तुम्बा असाध्यगळाद अथवा दुस्तरगळाद, नेर्‌गळिले - शास्त्र-रीत्या माडबेकाद अतिकष्टगळाद स्थळगळल्लि, ई प्रपत्तियिन्द वशीकृतनाद ईश्वरनु, पुकन्दु निन्रु - उपाय-स्थानदल्लि ताने प्रवेशिसि निन्तु, अन्द दुष्कर कर्तव्यङ्गळालॆवरुम् - अन्तह कष्ट-साध्यवाद कर्तव्यगळाद कर्मगळन्ननुष्ठिसि उण्टागुव पापगळ निवृत्तियन्नू, सत्त्वोन्मेषादिगळैयु मुण्डाक्कि कॊडुत्तु - सत्त्ववु तलॆदोरुव हागॆयू माडिकॊट्टु, अव्वुपासनमाकिर उपायत्तै - आ भक्ति-मार्गवॆम्ब साध्योपायवन्नु, फल-पर्यन्तमाक्किकॊडुक्कुम् - मोक्ष-फल-पर्यन्तवागि साधिसिकॊडुव हागॆ, माडुवनु आदुदरिन्द इल्लियू कूड सर्वेश्वरनु सिद्धोपायनु ऎम्ब भाववु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

हीगॆ ऎरडु कडॆयल्लि आतनु सिद्धोपायनु ऎम्ब भाववु. अद्वारक-प्रपत्तियल्लि, भक्ति-योगद स्थळदल्लि ताने निन्तु क्षिप्रदल्लि मोक्ष-प्राप्तियुण्टागुव हागॆ माडुवनु. सद्वारक-प्रपत्तियल्लि, बहुकष्टवाद कर्तव्यांशगळन्नु माडुवदु दुस्तरवु. हागॆ अतिदुस्तरवादुदॆन्दु, उपासनवन्नु पूर्ति माडिकॊडुव भारवु निन्नदु ऎन्दु यावाग नम्बिदनो, आग सर्वेश्वरनु उपाय-भूतनागि, अन्तह दुस्तरवाद कर्तव्यांशगळिन्द हॊन्दबहुदाद पाप-निवृत्तियन्नु, माडि, ईतनल्लि सत्त्वोद्रेक उण्टागुव हागॆ माडि, उपासनवन्नु पूर्तिमाडिसि, मोक्ष-फलवन्नु कॊडुवनु; हीगॆ सिद्धोपायनागुवनु ऎम्बर्थवु. सत्त्वोन्मेषादि ऎम्बल्लिरुव आदिपददिन्द उत्तरोत्तर उण्टागुव ज्ञान-विकासवु हेळल्पट्टितु. मुन्दॆ ई ऎरडु साध्योपायगळन्नु कुरितु हेळुवरागि, प्रथमतः सद्वारक-प्रपत्तियन्नु कुरितु हेळलु हॊरटु, मुन्दिन मूरु वाक्यगळिन्द उपासनॆगॆ अङ्गवाद कर्म-योगवन्नु कुरितु हेळुत्तारॆ.

मूलम्

मऱ्ऱ अधिकारिक्कुम् कर्मयोगारम्भम् मुदलाग उपासनपूर्ति-पर्यन्तमाग नडुवुळ्ळ कर्तव्यङ्गळिल् अत्यन्ताशक्यमाऩ नेर्गळिले इप्प्रपत्तिवशीकृतऩाऩ ईश्वरऩ् पुगुन्दु निऩ्ऱु अन्ददुष्करकर्तव्यङ्गळाले वरुम् पापनिवृत्तियैयुम् सत्त्वोन्मेषादिगळैयुमुण्डाक्किक्कॊडुत्तु अव्वुपासनमागिऱ उपायत्तै फलपर्यन्तमाक्किक्कॊडुक्कुम्.

कर्म-योगः

विश्वास-प्रस्तुतिः

अङ्गु कर्म-योगम् आवदु -
शास्त्रत्ताले जीव-परमात्म-याथात्म्य-ज्ञानं पिऱन्दाल्
तनक्कु शक्यङ्गळ् आय्
फल-सङ्गादि-रहितङ्गळ् आऩ काम्य-कर्मङ्गळोडुम् +++(←यत्राकरणे प्रत्यवायाभावः, करणे ऽभ्युदयः)+++
नित्य-नैमित्तिकङ्गळोडुङ् कूडिऩ
स-नियमम् आग परिगृहीतम् आय् इरुक्कुम् कर्म-विशेषम्.

नीलमेघः (सं)

तत्र कर्मयोगो नाम -
शास्त्रेण जीव-परमात्म-याथाम्य-ज्ञाने निष्पन्ने
स्व-शक्यैः फल-सङ्गादि-रहितैः काम्य-कर्मभिः +++(←यत्राकरणे प्रत्यवायाभावः, करणे ऽभ्युदयः)+++,
नित्य-नैमित्तिकैश् च सह
स-नियमं परिगृहीतः कर्म-विशेषः ।

English

Karma Yoga means the performance of certain kinds of karma or rites and duties
as the result of knowledge acquired from the śāstras in regard to the true nature of the Jīvātmā and the Paramātmā.
The rites and duties consist of the following:
(1) nitya karna or regular duties to be performed compulsorily (like the daily sandhya vandana)
(2) naimittika karma or rites to be compulsorily performed on specific occasions (like the eclipse of the sun or the moon) and
(3) such kāmya karmās or rites as are optional and as have been chosen to be within one’s ability.
Though these kāmya rites are ordained for obtaining certain specified fruits like svarga,
they have to be performed without any desire for those fruits. [(4) Some other duty] All these rites and duties, 1, 2 and 3, have to be performed regularly and in accordance with the prescribed rules by the Karma-yogin.

Español

Karma Yoga means the performance of certain kinds of karma or rites and duties
as the result of knowledge acquired from the śāstras in regard to the true nature of the Jīvātmā and the Paramātmā.
The rites and duties consist of the following:
(1) nitya karna or regular duties to be performed compulsorily (like the daily sandhya vandana)
(2) naimittika karma or rites to be compulsorily performed on specific occasions (like the eclipse of the sun or the moon) and
(3) such kāmya karmās or rites as are optional and as have been chosen to be within one’s ability.
Though these kāmya rites are ordained for obtaining certain specified fruits like svarga,
they have to be performed without any desire for those fruits. [(4) Some other duty] All these rites and duties, 1, 2 and 3, have to be performed regularly and in accordance with the prescribed rules by the Karma-yogin.

४२तमाहोबिल-यतिः

इनि कर्मयोगारम्भम् मुदल् आग ऎऩ्ऱु सामान्यम् आग प्रसक्तङ्गळ् आऩ कर्मयोगज्ञानयोगादिगळैयुम्,
अवैगळुक्कु भक्तियोगत्तिल् उपयोग-प्रकारत्तैयुम् अरुळिच् चॆय्यक् करुदि
मुन्दर कर्मयोगत्तिऩ्-उडैय स्वरूपत्तैयुम्, भेदत्तैयुम्, कार्यत्तैयुम्, क्रममाग वरुळिच्चॆय्गिऱार् अङ्गु कर्मयोगमावदु इत्यादियाल्.

अङ्गु उपासकनुक्कु कर्तव्यङ्गळ् आग शास्त्रङ्गळिल् विहितङ्गळुक्क्-उळ्ळे -
कर्मयोगम् आवद् ऎन्बदऱ्‌कु

‘‘सनियमम् आग परिगृहीतम् आय् इरुक्कुं कर्म-विशेषम्"

ऎन्बद्-ओड् अन्वयम्.
इदु अङ्गि–स्वरूप–निर्देशम्.

नित्य-नैमित्तिकादिगळुक्क् उळ्ळे
यावत्-फल-प्राप्ति इत्तैये अनुष्टिक्कक् कडवेऩ्

ऎऩ्ऱ्
इप्पडि सङ्कल्पत्तोडु परिग्रहिक्कप्पट्ट
ऒरु कर्म-विशेषम् ऎऩ्ऩ-बडि.

आनाल् इतर-नित्य-नैमित्तिकङ्गळ् अनुष्ठेयङ्गळ् अऩ्ऱोव्

ऎऩ्ऩ -
ऎल्ला कर्मङ्गळुम् अ-प्रधानतया - अद्-आवदु अङ्गतया - ऽनुष्ठेयम् ऎऩ्गिऱार् “शास्त्रत्ताले” इत्यादियाल्.
एतद्-अनुष्ठानोपयुक्ताधिकारत्तैक् काट्टुगिऱार्
जीव-परमात्म-याथात्म्य-ज्ञानम् पिऱन्दाल् इति ।
इन्द ज्ञानम् इल्ला-विडिल्
निवृत्ति-धर्म-रूपम् आऩ कर्म-योगत्तिऩ्-उडैय अनुष्ठानत्तिऱ्‌कु अधिकारिय् आग-माट्टाऩ् इऱे.

तनक्कु शक्यङ्गळ् आय् इति ।
‘‘न ह्यशक्ये नियोजयति शास्त्रं’’ ।+++(5)+++

“फल-सङ्गादि-रहितङ्गळ् आऩ” इति ।
इङ्गु आदि-पदत्ताले कर्तृत्वादिकं विवक्षितं
यद्यपि काम्य-कर्मङ्गळ् फलार्थम् आगवे विहितङ्गळ्;
आनालुं कर्म-योग-रूप-निवृत्ति-धर्म-निष्ठऩ्
अन्द फलङ्गळिल् सङ्गम् इल्लाद्-अवऩ् आय्
अद्-आवदु आसैय् इल्लाद्-अवऩ् आय्
अवैगळैय् अनुष्ठिक्क-वेण्डुम् आगैयाल्
अवैगळै फल-सङ्ग-रहितङ्गळ् ऎऩ्ऱदु.

काम्य-कर्मङ्गळ्-ओडुम् इति ।
अ-करणे प्रत्यवायापादकम् अल्लादद् आय्
करणे अभ्युदयावहङ्गळ् आऩ कर्मङ्गळ्-ओड् ऎऩ्ऱ बडि.+++(5)+++
इङ्गु ‘‘सहयुक्तेऽप्रधाने’’ ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्ट तृतीयाप्रयोगत्ताले
काम्यङ्गळुक्कु अ-प्राधान्यम् अदावदु अङ्गत्वं तोऱ्ऱुगिऱदु.

नित्यनैमित्तिकङ्गळोडुं कूड ऎऩ्गिऱविडत्तिलुम् इप्पडिये कण्डुगॊळ्वदु.

तथा च भगवानुक्कुं तनक्कुं शेष-शेषि-भाव-ज्ञानम् उळ्ळवऩ् आय्
नित्य-नैमित्तिकादिगळ्-उडैय मध्यत्तिले
तनक्कु शक्यम् आनद् ऒरु कर्म-विशेषत्तै
“यावत्-फलम् इदैये अनुष्टिक्कक् कडवेऩ्” ऎऩ्ऱु सङ्कल्प-पूर्वकम् आग
अङ्गिय् आग परिग्रहित्तु
अदऱ्‌कु अङ्गङ्गळ् आग तनक्कु शक्यङ्गळ् आऩ काम्य-कर्मङ्गळैयुम्
इतर-नित्य-नैमित्तिकङ्गळैयुम् परिग्रहित्तु
अनुष्ठिक्कुम्
अदु कर्मयोगम् ऎऩ्ऱत् आयिऱ्ऱु.

विजय-राघवः (क)

कर्म-योगवु.

अङ्गु - आ उपासन-रूपवाद भक्ति-मार्गद कर्तव्यगळल्लि, कर्म-योगवु यावुदु ? शास्त्रत्तालॆ जीव परमात्मयाथार्थ्यज्ञानं - शास्त्र-मूलकवागि, जीवात्म-परमात्मरुगळ विषयवाद यथार्थ-ज्ञानवु, पिरन्दाल् - हुट्टिदरॆ, तनक्कु शक्यङ्गळाय् - तनगॆ आनुष्ठिसलु साध्यवागि, फल-सङ्गादि-रहितङ्गळान - अदर फल-सङ्गवे मॊदलादवुगळिल्लद, इल्लि आदि-पददिन्द, कर्तृत्व-रूप-स्वातन्त्र्य-ममतादिगळु हेळल्पट्टवु; काम्य-कर्मङ्गळोडुं नित्य-नैमिक्तकङ्गळोडुं कूड - काम्य, नित्य, नैमित्तिक-कर्मगळॊन्दिगॆ, सनियममाक - शास्त्रदल्लि विधिसिरुव प्रकार, ऎन्दरॆ फल-सिद्धियुण्टागुव तनक तप्पदे माडुत्तेनॆम्ब स्थिर-सङ्कल्पादिगळॊन्दिगॆ, परिगृहीतमायिरुक्कुम् कर्मविशेषम् - अङ्गीकरिसल्पट्टिरुव कर्म-विशेषवु,

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

शास्त्रदल्लि विधिसिरुव करगळु मूरु विधवु :- (१) काम्य (२) नित्य (३) नैमित्तिकवॆम्बदागि मुमुक्षुविगॆ काम्य-कर्मगळिन्देनू प्रयोजनविल्लवादुदरिन्द अवुगळन्ननुष्ठिसतक्कद्दल्लवु. अदक्कागिये तनक्कु शक्यङ्गळाय्, फल-सङ्गादि-रहितङ्गळान – ऎम्बॆरडु विशेषणगळु कॊडल्पट्टिवॆ. बहळ कष्ट-साध्यवादवुगळु आवश्यकविल्लवॆन्दु हेळुवदक्कागि तनक्कु शक्यङ्गळाय् ऎम्ब प्रयोगवु. ई कर्म-योगक्कॆ जीव-परमात्म-याथार्थ्य-ज्ञानवु आवश्यकवॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदरॆ कर्म-योगदिन्द ज्ञान-योग-प्राप्ति ऎन्दु हेळिरुवाग कर्म-योगक्कू कूड जीव-परमात्म-याथार्थ्य-ज्ञानवु आवश्यकवॆन्दु हेळबहुदो? “कषाये कर्मभिः पक्वे ततो ज्ञानं प्रवर्तते” ऎन्दरॆ कर्मगळिन्द परिपक्ववागुवदरिन्द ज्ञान उण्टागुत्तदॆन्दु हेळिदॆयल्ला? ऎन्दरॆ, ज्ञानवु आगमोत्थ-ज्ञानवॆन्दू, विवेकोत्थ-ज्ञानवॆन्दू ऎरडु विधवु. अदरल्लि मॊदलनेदाद आगमोत्थ-ज्ञानवु कर्म-योगद मॊदले उण्टागबहुदादुदरिन्द, जीव-परमात्म-याथार्थ्य-ज्ञानवु आवश्यकवॆन्दु हेळल्पट्टितु. ऎरडनेदाद विवेकोत्थ-ज्ञानवु कर्म-योगानुष्ठानदिन्द प्राप्तवागुवन्थाद्दु. काम्य-कर्मगळु स्वर्गादि भोगगळिगू ऐहिक-भोगगळिगू उपयुक्त वादवुगळु. आदरॆ अवुगळन्नू फलाभिसन्धि-रहितवागि नडिसिदरॆ प्रत्यवायविल्लवु. ऒन्दु वेळॆ अनुष्ठिसदिद्दरू प्रत्यवायविल्लवु. मुमुक्षुविगॆ इवुगळिन्द प्रयोजनविल्लवादुदरिन्द ग्राह्यवल्लवु. नित्य-कर्मगळु प्रतिदिनदल्लू अनुष्ठिसतक्कवुगळागि हागॆ अनुष्ठिसदिद्दरॆ प्रत्यवाय उण्टागुव कर्मगळु, नैमित्तिकगळु आयानिमित्तवॆन्दरॆ समयगळल्लि अनुष्ठिसतक्कवु. ई नित्य-नैमित्तिकगळु याव सन्दर्भदल्लू त्याज्यगळल्लवॆन्दु हेळुवदक्कागिये नित्य-नैमित्तिकङ्गळोडुम् कूडऎन्दु काव्यगळिन्द पृथक्करिसि हेळिरुत्तारॆ, इवुगळिगॆ, तनक्कु शक्यळाङ्गय् ऎम्बुवदु विशेषवल्लवु एकॆन्दरॆ, ई नित्य-नैमित्तिक-कर्मगळन्नु माडिये तीरबेकु. अवुगळन्ननुष्ठिसिद नन्तरवू त्यागवन्नु हेळि अवुगळ फलगळल्लियू कूड मुमुक्षुवु आशेयन्निडबारदु. नित्य-नैमित्तिकगळोडुम् ऎम्ब तृतीयॆयु इल्लि सहयोग-तृतीयॆयु. मुख्यवागि अवुगळन्ननुष्ठिसतक्कद्दॆम्बभिप्रायदिन्द प्रयोगिसल्पट्टिरुत्तदॆ.

मूलम्

अङ्गु कर्मयोगमावदु -
शास्त्रत्ताले जीवपरमात्मयाथात्म्य ज्ञानं पिऱन्दाल् तनक्कु शक्यङ्गळाय् फलसङ्गादिरहितङ्गळाऩ काम्यकर्मङ्गळोडुम् नित्य-नैमित्तिकङ्गळोडुङ्गूडिऩ सनियममाग परिगृहीतमायिरुक्कुम् कर्मविशेषम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

अदिल् अवान्तर-भेदङ्गळ्
“दैवम् एवापरे यज्ञं”(गीता 4-25) ऎऩ्ऱु तुडङ्गिच् चॊल्लप्पट्ट
देवार्चन-तपस्-तीर्थ-दान-यज्ञादिगळ्.

नीलमेघः (सं)

तत्रावान्तर-भेदाः,
“दैवम् एवापरे यज्ञम् " इत्य्-उपक्रम्य गीता
देवार्चन-तपस्-तीर्थ-दान-यज्ञादयः ।

English

This karma yoga has several subdivisions
described in the śloka s beginning with

“Some perform the rites or sacrifices (Yajna)
which are of the nature of the worship of the Gods”
(Bhagavadgītā IV 25.)

They include such (items) as
the adoration of the gods,
the performance of austerities (tapas),
pilgrimage to sacred places,
giving in charity, and sacrifices.

Español

This karma yoga has several subdivisions
described in the śloka s beginning with

“Some perform the rites or sacrifices (Yajna)
which are of the nature of the worship of the Gods”
(Bhagavadgītā IV 25.)

They include such (items) as
the adoration of the gods,
the performance of austerities (tapas),
pilgrimage to sacred places,
giving in charity, and sacrifices.

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्-पडि कर्म-विशेषम् ऎऩ्ऱु पॊदुविले सॊऩ्ऩाल्
अदैय् इऩ्ऩद् ऎऩ्ऱ् अऱिन्दु अनुष्ठिप्पदु शक्यमामोवॆऩ्ऩ वदिऩ् स्वरूपभेदङ्गळै सप्रमाणमरुळिच्चॆय्गिऱार् अदिलवान्तरभेदङ्गळित्यादिना । अदिल् - कर्मयोगत्तिल् अवान्तरभेदङ्गळ् - व्याप्यधर्मवत्तुक्कळ्, दैवमेवापरे यज्ञं – देवसम्बन्धिनं यज्ञं, तदर्चनरूपयज्ञमिति यावत् । योगिनः पर्यपासते – वक्ष्यमाणभिन्नाः कर्मयोगनिष्ठा अनुतिष्ठन्तीत्यर्थः । सॊल्लप्पट्ट - श्रीमद्गीतैयिल् नाऩ्गावदु अध्यायत्तिल् सॊल्लप्पट्ट तपः – कृच्छ्र चान्द्रायणादि, तीर्थं – तीर्थयात्रा, दानं – स्वीयार्थस्यस्वस्वत्वनिवृत्तिपूर्वकपरस्वत्वापादनं, यज्ञं – ज्योतिष्टोमादिगळ्. आदिपदात् प्राणायामादिपरिग्रहः ।

विजय-राघवः (क)

अदिल् - आ कर्म-विशेषगळल्लि, अवान्तरभेदङ्गळ् - विशेषगळाद भेदगळु, “दैवम् एवापरे यज्ञम्” ऎन्रु तुडङ्गि ऎन्दु प्रारम्भिसि, शोल्लप्पट्ट - हेळल्पट्ट, देवार्चन - देवर पूजॆ, तप - कृच्छ्र-चान्द्रायणादि व्रतगळु, तीर्थ - तीर्थ यात्रॆगळु, दान - दानमाडुवदु, यज्ञादिगळ् - यज्ञ-यागादिगळु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

दैवम् एवापरे यज्ञं योगिनः पर्युपासते ।
ब्रह्माग्नाव् अपरे यज्ञं यज्ञेनैवोप जुह्यति ॥

ऎम्बुवदु पूरा श्लोकवु, अपरे योगिनः - इतरराद कॆलवु कर्म-योगिगळु, दैवं यज्ञं - देवतार्चनॆ रूपवाद यज्ञवन्नु, पर्युपासते - अनुष्ठिसुत्तारॆ. अपरे - इन्नु कॆलवरु, ब्रह्माग्नौ - परब्रह्म-स्वरूपवाद अग्नियल्लि, यज्ञेनैव - यज्ञ-साधनगळाद हविस्सु, स्रुक् मॊदलादवुगळिन्द, यज्ञम् उपजुह्वति - याग-होमगळल्लि निष्ठॆयन्नु माडुवरु. हीगॆ गीतॆय नाल्कने अध्यायद २५ ने श्लोकदल्लि प्रारम्भिसि, मुन्दिन श्लोकगळिन्द कॆलवरु इन्द्रियगळन्नु विषय-प्रवर्तिराहित्यवॆम्ब अग्नियल्लि होममाडुवरॆन्दू, मत्तॆ कॆलवरु विषयगळन्नॆ इन्द्रियगळॆम्ब अग्नियल्लि होममाडुवरु ऎन्दरॆ विषयगळु इन्द्रियगळन्नु बाधिसद हागॆ माडुवरु ऎन्दू, हीगॆल्ला हेळुत्ता, कॊनॆगॆ ३२ ने श्लोकदल्लि “एवं बहु-विधा यज्ञाः” ऎन्दु कर्म-योगवन्नु कुरितु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. “कर्म-योगस् तपस्-तीर्थ-दान-यज्ञादि-सेवनम्” ऎम्ब गीतार्थ-सङ्ग्रह श्लोकार्थवू कूड इल्लि सङ्ग्रहिसल्पट्टितु.

मुन्दॆ स्व-स्व-रूप-साक्षात्कारक्कॆ कर्म-योगवु अत्यावश्यकवॆन्दु ऒन्दु दृष्टान्त मूलक तिळियपडिसुत्तारॆ.

मूलम्

अदिलवान्तरभेदङ्गळ् “दैवमेवापरे यज्ञं”(गीता 4-25) ऎऩ्ऱु तुडङ्गिच् चॊल्लप्पट्ट देवार्चनतपस्तीर्थदानयज्ञादिगळ्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

अधिकारि-भेदत्ताले प्रपत्ति ताऩे
भक्तियैय् इडैय्+++(=मध्यम्)+++ इट्टुम्
इडैय्+++(=मध्यम्)+++ इडादेयुम्
मोक्ष-हेतुव् आनाऱ्‌ पोले

इक् कर्म-योगम् ज्ञान-योगत्तैय् इट्टुम्
इडैय् इडादेयुम्
स-परिकरम् आऩ योगत्तैक् कॊण्डु
आत्मावलोकन-साधनम् आम्.

नीलमेघः (सं)

अधिकारि-भेदेन प्रपत्तिः स्वयं भक्तिं द्वारी कृत्य अद्वारीकृत्य च यथा मोक्ष-हेतुर् भवति,
तथाऽयं कर्म-योगो ज्ञान-योगं द्वारी-कृत्याद्वारी-कृत्य च
स-परिकर-योग-मुखेनाऽऽत्मावलोकन-साधनं भवति ॥

English

In the same way as,
in accordance with the differences of competence,
prapatti becomes the means of attaining mukti,
either through bhakti
or directly by itself and without the intervention of bhakti,

so also karma yoga,
either through Jñāna Yoga or without it,
becomes the means of having a vision of one’s own ātmā
with the help of yogic auxiliaries like yama (self-restraint), niyama (observance of rites) and prāṇāyāma (the control of the breath).

Español

In the same way as,
in accordance with the differences of competence,
prapatti becomes the means of attaining mukti,
either through bhakti
or directly by itself and without the intervention of bhakti,

so also karma yoga,
either through Jñāna Yoga or without it,
becomes the means of having a vision of one’s own ātmā
with the help of yogic auxiliaries like yama (self-restraint), niyama (observance of rites) and prāṇāyāma (the control of the breath).

४२तमाहोबिल-यतिः

इनि कर्मयोगत्तिऩ् कार्यत्तैक् काट्टुगिऱार् अधिकारीति । मेले सॊल्लप् पोगिऱबडि ऒऩ्ऱे ऒरु फलत्तिऱ्‌कु सद्वारकमायुम् अद्वारकमायुं साधकमागक् कूडुमो? ओर् अधिकारिक्कु अप्पडि साधकमागादानालुम् अधिकारिभेदत्ताले अप्पडि साधकमागक्कूडुमॆऩ्ऩिल्? अदु यॆङ्ङने ऎऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् अधिकारिभेदत्ताले इत्यादिना । सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठनुक्कु सकिञ्चनत्वरूपाधिकारिभेदत्तालुम्.अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठनुक्कु अकिञ्चनत्वरूपाधिकारिभेदत्तालुम्. प्रपत्ति ताने - ऒरु प्रपत्तिये, भक्तियै यिडैयिट्टुम् - भक्तियै द्वारमागक्कॊण्डुम्, सकिञ्चनऩ् विषयत्तिल् भक्तियै द्वारकमागक्कॊण्डुम्, इडैयिडादेयुम् - अकिञ्च्नऩ् विषयत्तिल् भक्तियै यिडैयिडादेयुम्, साक्षात्ताकवे यॆऩ्ऱबडि. मोक्षहेतुवानाऱ्‌पोले - मोक्षरूप ऒरु फलत्तुक्कुक् कारणमानाप्पोले.
इक् कर्मयोगमिति । अधिकारिभेदत्ताले इत्यनुषज्यते ।

इङ्गु कर्मयोगानुष्ठातावुक्कु शिष्टतया व्यपदेश्यत्वमुम्,
निष्प्रमाद-सुकरोपायाभिलाषित्वमुम् अधिकारिभेदम्.

ज्ञानयोगानुष्ठातावुक्कु शिष्टतया व्यपदेश्यत्वम् इल्लामैयुम्,
दुष्करोपायत्तैयुम् मुडिक्कलाम् ऎऩ्ऱ धैर्यमुम्,
तऩ्-निर्वहण-सामर्थ्यमुम् अधिकारिभेदम्.+++(5)+++
इप्-पडिप्-पट्ट अधिकारि-भेदत्ताल् ऎऩ्ऱ-बडि.

ज्ञान-योगत्तैय् इडैय् इट्टुम् -
दुष्करोपाय-निर्वहण-समर्थऩ् विषयत्तिल्
ज्ञानयोगत्तै द्वारीकरित्तुम्,
इडैयिडादेयुम् - शिष्टतया व्यपदेश्यनाय् निष्प्रमाद-सुकरोपायाभिलाषियुम् आऩ कर्म-योगाधिकारि-विषयत्तिल्
ज्ञान-योगत्तै द्वारीकरिक्कामलुम्,
साक्षात्ताकवेय् ऎऩ्ऱ बडि.

सपरिकरमाऩ योगत्तैक्कॊण्डु इति ।
इङ्गु परिकरम् आवदु - यम-नियमासनादिगळ्.
योगम् आवदु - भविष्यद्-आत्म-साक्षात्कारानुगुण–चित्त-वृत्ति-निरोध-रूपम् आऩ व्यापारम्.
अदैक् कॊण्डु - अदै द्वारी-करित्तु,
आत्मावलोकऩ-साधनम् आम् -
स्व–स्व-रूप-साक्षात्कारत्तिऱ्‌कु साधनम् आम् ऎऩ्गै.
तथाच ऎप्पडि ऒरु प्रपत्तिताऩे स-किञ्चनाकिञ्चनाधिकारि-भेदत्ताल्
भक्तियै द्वारीकरित्तुं साक्षात्तायुम् मोक्षसाधनमागलामॆऩ्ऱु शास्त्रसिद्धमो
अप्पडिये इक्कर्मयोगमुं शक्ताशक्ताधिकारिभेदत्ताले ज्ञानयोगत्तै द्वारीकरित्तुं साक्षात्तागवुं सपरिकरयोगसहकारत्ताले आत्मसाक्षात्कारसाधनमागलामॆऩ् पदुं शास्त्रसिद्धमॆऩ्ऱु करुत्तु.

विजय-राघवः (क)

अधिकारिभेदत्तालॆ - बेरॆ बेरॆ अधिकारिगळल्लि, प्रपत्तिताने - प्रपदनवु स्वतः, भक्तियै यिडैयिट्टु - भक्ति-मार्गद द्वारा, यिडै यिडादेयुम् - भक्ति-मार्गद द्वारवल्लदॆ साक्षात्तागिये, मोक्ष-हेतुवानार्पोलॆ - मोक्षक्कॆ कारणवाद हागॆ, ई कर्म-योगवू, ज्ञानयोगत्तैयिडैयिट्टु - ज्ञान-योगद द्वारवागियू, यिडैयिडादॆयुम् - ज्ञान-योगद द्वारा अल्लदॆ स्वतः, सपरिकरमानयोगत्तै कॊण्डु - यम, नियम, आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, ध्यान, धारण, समाधिगळॆम्ब अष्टाङ्गगळिन्द कूडिद योग-मूलकवागि, आत्मावलोकन साधनमाम् - तन्न आत्म-साक्षात्कारक्कॆ साधनवागबहुदु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

ई कर्म-योगवु ज्ञान-योगक्कॆ अङ्गवागियू जीवात्म-साक्षात्कारक्कॆ साधनवागबहुदु. हागॆ अङ्गवागदे साक्षात्तागियू साधनवागबहुदु. अदु हेगॆ ऎन्दरॆ अदन्नु ऒन्दु ऒळ्ळॆ निदर्शनदिन्द व्यक्तपडिसुत्तारॆ. प्रपत्ति-मार्गवु भक्ति-मार्गक्कॆ अङ्गवागि मोक्ष-साधकवागबहुदु; अथवा आ प्रपत्तिये स्वतः साक्षात्तागियू मोक्ष-साधकवागबहुदु. अदर हागॆये कर्म-योगवू कूड ज्ञान-योग-द्वारवागियू द्वारवागदॆयू स्व-स्व-रूप साक्षात्कारक्कॆ साधकवागबहुदु ऎन्दुपदेशिसिदरु. आदरॆ ऒब्ब अधिकारिगेने ज्ञान-योग-द्वारा, अथवा स्वतः, ई कर्म-योगवु इन्तह साक्षात्कारक्कॆ साधकवु ऎम्ब आक्षेप बन्दीतॆन्दु भाविसिये, अधिकार भेदत्ताले ऎन्दु वाक्यवन्नु आरम्भिसिरुत्तारॆ. बेरॆ बेरॆ अधिकारिगळ विषयदल्लि हेळिदुदे विना एकाधिकारिगॆ हेळिद विषयवल्लवॆम्ब तात्पर्यवु. ई अभिप्रायगळे भगवद्गीतॆय पञ्चमाध्यायदल्लि उपपादितगळागिवॆ;-

सन्यासः कर्म-योगश् च निश्श्रेयसकराव् उभौ ।
तयोस् तु कर्म-सन्यासात् कर्म-योगो विशिष्यते ॥

ज्ञान-योग कर्म-योगगळॆरडू मोक्ष-साधकगळादरु, कर्म-योगवु, सुकरवागियू शीघ्रदल्लि आत्म-साक्षात्कार-साधकवागियू इरुवदरिन्द, श्रेष्टवु ऎन्दु हेळि, मुन्दॆ

साङ्ख्य योगौ पृथग् बालाः प्रवदन्ति न पण्डितः ।
एकम् अप्य् आस्थितस् सम्यग् उभयोर् विन्दते फलम् ।
यत् साङ्ख्यैः प्राप्यते स्थानं तद् योगैर् अपि गम्यते ।
एकं सांख्यं च योगं च यः पश्यति स पश्यति ॥

ज्ञान-योग कर्म-योगगळु बेरॆबेरॆ फलवुळ्ळवुगळॆन्दू, आदुदरिन्द अवुगळु बेरॆ बेरॆ ऎन्दू, यारु हेळुवरो, अवरु पण्डितरल्लवु, बाल-सदृशरु, याव आत्म-साक्षात्कारवन्नु ज्ञान-योग-निष्ठरु साधिसुत्तारो अदन्नॆ कर्म-योग-निष्ठरू साधिसुवरु ऎन्दु यारु तिळियुवरो अवरीग पण्डितरु, ज्ञानिगळु.” ऎन्दु ऎरडक्कू फल ऒन्दे ऎन्दु हेळि, मुन्दॆ

संन्यासस् तु महाबाहो दुःखम् आप्तुम् अयोगतः ।
योग-युक्तो मुनिर् ब्रह्म न चिरेणाधिगच्छति ॥

ऎम्ब श्लोकदिन्द ज्ञान-योगवु कर्म-योगद सहाय मूलकवागि सिद्धिसुवदॆन्दू, हागॆ सम्बन्धविल्लदिद्दरॆ ज्ञान-योगद सिद्धियु तुम्बा कष्ट-साध्यवॆन्दू, तुम्बा काल-विळम्बदिन्दलू साध्यवॆन्दू, आदरॆ कर्म-योगवादरो अल्प-कालदल्ले सुकरवागि फलदायकवॆन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. कर्म-योगवु साक्षात्तागियू फलदायकवॆम्बुवदु,

यतः प्रवृत्तिर् भूतानां येन सर्वम् इदं ततम् ।
स्व-कर्मणा तम् अभ्यर्च्य सिद्धिं विन्दति मानवः । (गी१८.४७)

ऎम्ब श्लोकदिन्द, तम्म तम्म वर्णाश्रम-विहित-धर्मगळिन्द सर्वेश्वरनन्नु पूजिसि फल-साधनवन्नु माडबहुदॆन्दु हेळिरुत्तदॆ. इल्लि सिद्धियावुदॆन्दरॆ परब्रह्मानुभवक्कॆ सहकारियाद स्व-स्व-रूप साक्षात्कारवॆन्दु हिन्दॆये गीतॆयल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆम्ब भाववु.

सपरिकरमान योगत्तै - योगवन्नु हेगॆ अनुष्ठिसतक्कद्देम्ब विषयवु गीतॆय ६ ने अध्यायदल्लि विधिसल्पट्टिरुत्तदॆ. आत्मावलोकन-साधन मां - हीगॆ तन्न आत्म-दर्शनक्कॆ कारणव्यावुदॆन्दरॆ

सर्व-भूतस्थम् आत्मानं सर्व-भूतानि चात्मनि ।
ईक्षते योग-युक्तात्मा सर्वत्र सम-दर्शनः ।

(गी. ६. २९) तन्नल्लियू इतर भूतगळल्लियू इरुव आत्मरुगळॆल्ला प्रकृति-वियुक्त-दॆशॆयल्लि ज्ञानैकाकारतया समरॆन्दु नोडुववनीग स्वात्म-दर्शनवुळ्ळवनॆन्दु हेळिरुवदरिन्द, सर्वात्मरू समानाकारवुळ्ळवरॆम्ब भाववे आत्मावलोकनक्कॆ साधनवागुत्तदॆन्दु हेळल्पट्टरुत्तदॆ. आत्मावलोकनवॆन्दरॆ, स्व-स्व-रूप साक्षात्कारवु.

इन्तह आत्मावलोकनक्कॆ, ज्ञान-योग-द्वारवागियू कर्म-योगवु साधकवॆम्बुवदक्कॆ प्रमाणगळु यावुवॆन्दरॆ :-

कषाये कर्मभिः पक्वे ततो ज्ञानं प्रवर्तते ।

सत्त्ववु रजस्-तमोगुणगळिन्द सेरुवदरिन्दुण्टागुव पापगळॆल्लवू नित्य-कर्मानुष्ठानादिगळिन्द नाशवागलागि, अनन्तर ज्ञानवुण्टागुत्तदॆ.

कषाय-पक्तिः कर्माणि ज्ञानन् तु परमा गतिः ।

ऎन्दरॆ, नित्य-कर्मानुष्ठानगळु, सत्त्ववु रजस्-तमोगुणगळिन्द मिश्रवागिरुवदन्नु ऎन्दरॆ पापगळन्नु होगलाडिसुत्तवॆ, अनन्तर ज्ञानवादरो श्रेष्ठवाद गतियागुत्तदॆ.

सर्वं कर्माखिलं पार्थ ज्ञाने परिसमाप्यते

(गी, ४, ३३) ओ अर्जुनने, समस्त-कर्मवू, अदक्कॆ साधकवाद द्रव्यवे मॊदलादुदू कूड, ज्ञानदल्ले अदक्कॆ अङ्गवागि परिसमाप्ति हॊन्दिरुत्तदॆ.

अविद्यया मृत्युं तीर्त्वा विद्यया ऽमृतम् अश्नुते -

अविद्यया - ज्ञानवल्लदुदु कर्मवु, नित्य-कर्मानुष्ठानगळिन्द, मृत्युं - संसारक्कॆ कारण-भूतवाद पापवे मॊदलाद कर्मगळन्नु, तीर्त्वा - दाटि ऎन्दरॆ पाप-नाशवागुवदरिन्द परिशुद्धान्तःकरणनागि, विद्यया - ज्ञान-योग-मूलक, अमृतम् अश्नुते मोक्षवन्नु हॊन्दुत्तानॆ.” इत्यादि प्रमाणगळिवॆ:

भक्ति-योग, उपासनादिगळे इरुवाग, ज्ञान-योगवॆम्बुवदॊन्दुण्टो ऎन्दरॆ, उण्टॆन्दु हेळि ज्ञान-योगवॆन्दरेनॆम्बुवदन्नू, अदु भक्ति-योगक्कॆ हेगॆ साधकवॆम्बुवदन्नू, मुन्दॆ तिळिसुत्तारॆ.

मूलम्

अधिकारिभेदत्ताले प्रपत्तिताने भक्तियै यिडैयिट्टु मिडैयिडादेयुम् मोक्षहेतुवानाऱ्‌पोले इक्कर्मयोगम् ज्ञानयोगतैयिट्टुमिडैयिडादेयुम् सपरिकरमाऩ योगत्तैक्कॊण्डु आत्मावलोकनसाधनमाम्.

ज्ञान-योगः

विश्वास-प्रस्तुतिः

ज्ञान-योगम् आवदु—
कर्म-योगत्ताल् अन्तः-करण-जयम् पिऱन्द्-अवनुक्कु

प्रकृत्य्-आदि-विलक्षणम् आय्,
ईश्वरनैप् पऱ्ऱ आधेयत्व-विधेयत्व-शेषत्वङ्गळाले +++(←नेमे चिन्तनीयांशाः)+++
शरीरतया प्रकारम् आऩ तऩ्-स्वरूपत्तै +++(←नित्यत्व-ज्ञानत्वानन्दत्वामलत्वाहन्त्वादि)+++

निरन्तर-चिन्तनम् पण्णुगै.

नीलमेघः (सं)

ज्ञानयोगो नाम -
कर्म-योगोत्पन्नान्तः-करण-जयेन पुंसा
प्रकृत्य्-आदि-विलक्षणस्य,
ईश्वरं प्रत्य् आधेयत्व-विधेयत्व-शेषत्वैः +++(←नेमे चिन्तनीयांशाः)+++
शरीरतया प्रकारभूतस्य
स्वस्वरूपस्य +++(←नित्यत्व-ज्ञानत्वानन्दत्वामलत्वाहन्त्वादि)+++

निरन्तर-चिन्तन-करणम् ।

English

Jñāna Yoga is the constant and uninterrupted contemplation,
by one who has conquered his mind by karna-yoga,
of his svarūpa or essential nature or the self as being distinct from matter, (the body, the senses and the like) -
his svarūpa which is the mode or prakāra of Iśvara
in virtue of its relation to Him as His body or śarīra.
The self is the body of Iśvara ( as has been already pointed out)
because it is supported and controlled by Him and serves His purposes.

Español

Jñāna Yoga is the constant and uninterrupted contemplation,
by one who has conquered his mind by karna-yoga,
of his svarūpa or essential nature or the self as being distinct from matter, (the body, the senses and the like) -
his svarūpa which is the mode or prakāra of Iśvara
in virtue of its relation to Him as His body or śarīra.
The self is the body of Iśvara ( as has been already pointed out)
because it is supported and controlled by Him and serves His purposes.

४२तमाहोबिल-यतिः

इनि ज्ञानयोगत्तै अरुळिच्चॆय्गिऱार् ज्ञानयोगमावदु इत्यादिना ।
इदऱ्‌कु तऩ् स्वरूपत्तै निरन्तरचिन्तनम् पण्णुगैय् ऎन्बदोडन्वयम्.
तऩ् स्वरूपत्तैय् ऎऩ्ऱदाल्
भगवत्-स्वरूप-चिन्तन-रूप–भक्ति-योग-व्यावृत्तिः ।
निरन्तर ऎन्बदाल्
श्रवणमनऩ रूप कादाचित्कात्मचिन्तन-व्यावृत्तिः ।
चिन्तनम् ऎऩ्ऱदाल् ज्ञान-योग-फलम् आऩ आत्मावलोकन-व्यावृत्तिः ।

इन्द ज्ञानयोगाधिकारिक्कुं कर्मयोगं वेण्डुमोव्

ऎऩ्ऱु शङ्कियामैक्काग कर्मयोगत्ताल् इत्यादि ।
अन्तःकरणजयम् पिऱन्दाल् अल्लदु ज्ञानयोगं सिद्धियाद् आगैयाल्
अदऱ्‌क् आग अवनुक्कुं कर्म-योगम् आवश्यकम् ऎऩ्ऱु सूचिप्पिक्कैक्क् आग
कर्म-योगत्ताल् अन्तः-करण-जयम् पिऱन्दवनुक्क् ऎऩ्ऱु हेतुहेतुमद्भावेन निर्देशित्तदु.
अन्द निरन्तर-चिन्तनत्तिल् विजातीय-भ्रमं कलसामैक्क् आग
प्रकृत्य्-आदि-विलक्षणम् आय् इति स्वरूपविशेषणम्.
आदि-पदात् बुद्धि-परिग्रहः ।+++(5)+++
स्वतन्त्रात्म-भ्रमं कलसामैक्क् आग ईश्वरनैप्पऱ्ऱ आधेयत्वेति ।
इङ्गु आधेयत्व-विधेयत्व-शेषत्वङ्गळाले
शरीरतया चिन्तनम् पण्णुगैय्
ऎऩ्ऱु चिन्तन-विशेषणतया निर्देशिक्कामल्
शरीरतया प्रकारमाऩ तऩ् स्वरूपत्तैय् ऎऩ्ऱु स्वरूप-विशेषणतया निर्देशित्तदाल्
आधेयत्वादिगळ् ज्ञान-योगत्तिले चिन्तनीय-गुणङ्गळ् अऩ्ऱु ऎऩ्ऱु ज्ञापिक्कप्पट्टदु.+++(5)+++
ज्ञानयोगत्तिल् नित्यत्व-ज्ञानत्वादिगळ् ऒऴिय
आधेयत्वादिगळ् वेद्यङ्गळ् अऩ्ऱ्
ऎऩ्ऩुम् इडं
श्रीमत्-तात्पर्यचन्द्रिकैयिल् स्पष्टम्.+++(5)+++

तऩ् स्वरूपत्तै इति ।
स्वरूप-निरूपकङ्गळ् आऩ
नित्यत्व-ज्ञानत्वानन्दत्वामलत्वाहन्त्वादिगळाले विशिष्टस्वस्वरूपत्तै यॆऩ्ऱबडि.

विजय-राघवः (क)

ज्ञान-योगवु.

ज्ञान-योगमावदु? - ज्ञान-योगवॆन्दरॆनु? कर्म-योगत्ताल् - कर्म-योगदिन्द, अन्तः-करण-जयं - मनस्सिन जयवु ऎन्दरॆ सर्वेन्द्रियगळ निग्रहवु, यावाग मनस्सिन जय उण्टायितो आग सर्वेन्द्रियगळ जयवुण्टायितॆम्ब भाववु. पिरन्दवनुक्कु - हुट्टिदवनिगॆ, प्रकृत्यादि विलक्षणमाय् - प्रकृति-रूपवाद देहेन्द्रियगळिगिन्त विलक्षणवाद, इदु “तन् स्वरूपत्तै” ऎम्बुवदक्कॆ विशेषणवु, ईश्वरनै पत्त - सर्वेश्वरनन्नु कुरितु, आधेयत्व, विधेयत्व, शेषत्वङ्ग्ळालॆ - तानु आधेयवागियू, विधेयवागियू, शेषनागियू, इरुव भावगळिन्द, शरीरतया - परमात्मनिगॆ शरीरवागिरुवदरिन्द, प्रकारमान - आतनिगॆ विशेषणवागिरुव, तन् स्वरूपत्तै - तन्न स्व-रूपवन्नु, निरन्तर-चिन्तनम् पण्णुगै - सदा चिन्तिसोणवु. ई वाक्यदल्लि कर्म-योगदिन्दुण्टागुव प्रयोजनवु अन्तः-करण-जयवॆन्दु हेळल्पट्टितु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

इन्द्रियगळन्नू मनस्सन्नू निग्रहिसिदवनिगेने ज्ञान-योग-सिद्धियॆन्दु

वशे हि यस्येन्द्रियाणि तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता

(गी.२ ६१) ऎम्ब श्लोकदिन्द व्यक्तपडुत्तदॆ. इदरिन्द ज्ञान-योगक्कॆ कर्म-योगवू आवश्यकवॆन्देर्पट्टितु. आदरॆ कर्म-योगक्कॆ ज्ञान-योगापेक्षॆ इल्लदेनॆ भक्ति-योगदल्लि प्रवृत्तियुण्टु. ई ज्ञान-योगदल्लि माडतक्कद्देनॆम्बुवदन्नु तिळिसुत्तारॆ. तन्न स्व-रूपवन्नु निरन्तर चिन्तिसोणवु. यावाग तन्न स्व-रूपवन्नॆ चिन्तनॆ माडुवदॆन्दु हेळल्पट्टितो, आग ज्ञान-योगवु ईश्वर-स्व-रूपवन्नु ध्यानिसुव भक्ति-योगक्किन्तलू भिन्नवादुदॆम्बुवदु व्यक्तवु. ज्ञान-योगदल्लि आ तन्न स्व-रूपवॆन्थाद्दॆन्दु चिन्तनॆ माडतक्कद्दॆन्दरॆ:- (१) प्रकृत्यादि विलक्षणवादुदु ऎन्दु चिन्तिसतक्कद्दु. इदरिन्द देहात्म-भ्रम, स्व-तन्त्रात्म-भ्रमगळिल्लद हागॆ, प्रकृति-रूपवाद देहेन्द्रियगळिगिन्तलू बेरॆयागि महा-परिशुद्धनागि ज्ञानत्व, आनन्दत्व, अमलत्वादिगळिन्द युक्तनॆन्दु चिन्तिसतक्कद्दु. (२) इदू अल्लदॆ सर्वेश्वरनिगॆ तानु शरीरवागि, प्रकारि ऎन्दरॆ विशेष्यनाद सर्वेश्वरनिगॆ तानु प्रकार, विशेषणवॆन्दु चिन्तिसतक्कद्दु. तानु हेगॆ सर्वेश्वरनिगॆ शरीरनॆम्बुवदु हिन्दॆ प्रधान-प्रतितन्त्राधिकारदल्लि बहु चन्नागि उपपादिसल्पट्टिरुत्तदॆ. मूरु कारणगळिन्द तानु शरीरवु. प्रधान-प्रतितन्त्राधिकारद ५ ने पुट (२५१) वन्नू २६० ने पुटवन्नू सह नोडि. तानु यावागलू सर्वेश्वरनिन्दले धरिसल्पट्टवनागियू,नियमिसल्पडुवनागियू आतन प्रयोजनक्कागि आतनिगॆ शेष-भूतनागियू इरुवदरिन्द, तानु शरीरवॆन्दु चिन्तिसतक्कद्दु; इदन्ने आधेयत्व, विधेयत्व शेषत्वङ्गळाले शरीरतया ऎम्ब प्रयोगदिन्द व्यक्तपडिसुत्तारॆ. श्री-यामुनेयर गीतार्थ-सङ्ग्रहदल्लि ज्ञान-योगो जित स्वान्तैः परिशुद्धात्मनि स्थितिः - मनस्सन्नु जयिसिदन्तावरुगळिन्द परिशुद्धनाद तन्न स्वन्त आत्माविनल्लि मनस्सन्नु निल्लिसुवदे ज्ञान-योगवु" ऎन्दु हेळल्पट्ट अभिप्रायवे इल्लि उपपादितवागिरुत्तदॆ. हिन्दॆ कर्म-योगवु अन्तः-करण-जयवुण्टागुवदरिन्द रजस्-तमो-गुणगळिन्दुण्टागुव दोषवु तॊलगि, सत्वोद्रेकवुण्टागि ज्ञान-योगक्कॆ सहकारियॆन्दु हेळल्पट्टितु. ईग ज्ञान-योगवु हेगॆ भक्ति-योगक्कॆ उपयुक्तवादुदॆम्बुदन्नु तिळिसुत्तारॆ.

मूलम्

ज्ञानयोगमावदु— कर्मयोगत्ताल् अन्तःकरणजयम् पिऱन्दवनुक्कु प्रकृत्यादि-विलक्षणमाय् ईश्वरनैप्पऱ्ऱ आधेयत्वविधेयत्वशेषत्वङ्गळाले शरीरतया प्रकारमाऩ तन्स्वरूपत्तै निरन्तरचिन्तनम् पण्णुगै.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इक्-कर्म-योग–ज्ञान-योगङ्गळाले
योग-मुखत्ताले आत्मावलोकनम् पिऱन्दाल्
वैषयिक-सुख-वैतृष्ण्यावहम् आऩ आत्मानुभव-सुखम् आगिऱ आकर्षकत्तिल् अगप्+++(=अन्तः)+++-पट्ट्-इलऩ् आगिल्
परम-पुरुषार्थम् आऩ भगवद्-अनुभवत्तुक्कु उपायम् आऩ भक्ति-योगत्तिलेय् इऴियुम्-पोदु
उळ्ळ् इरुक्किऱ रत्नङ्-काण्गैक्कुक् किऴिच्-चीरैक्+++(=शाटीं)+++ कण्डाऱ्‌-पोल् ए+++(5)+++
अन्तर्-यामियैप् पार्क्कुम्-पोदैक्कु
अवऩ्-उडैय शरीर-भूतऩ् आऩ जीवात्माविऩ्-उडैय दर्शनम् उपयुक्तम् आय्क्-कॊण्डु
भक्ति-योगत्तुक्कु अधिकार-कोटियिलेय् एऱ्-इट्टुक् किडक्कुम्.

नीलमेघः (सं)

आभ्यां +++(कर्म-योग–ज्ञान-योगाभ्यां)+++
योग-मुखेनाऽऽत्मावलोकने निष्पन्ने सति —
वैषयिक-सुख-वैतृष्ण्यावहे आत्मानुभव-सुख-रूपे आकर्षके अनिमग्नश् चेत् (अलग्नश् चेत् ),
तर्हि परम-पुरुषार्थ-भूतस्य भगवद्-अनुभवस्योपाये भक्ति-योगे प्रवृत्तस्य
तदा, अन्तः-स्थ-रत्न-दर्शनार्थं वस्त्र-ग्रन्थि-दर्शनवत्,+++(5)+++
अन्तर्यामि-दर्शनार्थं तच्-छरीर-भूत–जीवात्म-दर्शनम् उपयुक्तं
भक्ति-योगाधिकार-कोटौ निविशते

English

If a person has succeeded in attaining to a vision of his self ( ātmāvalokana)
by the practice of yoga preceded by karma yoga and Jñāna yoga
and if he escapes the snare of being (permanently) attracted by the pleasure of enjoying this vision
which is so great as to create a distaste for all sense-pleasures -
then he begins the practice of bhakti yoga
which is (the direct) means for the attainment of the supreme goal of enjoying Bhagavān.
While practising bhaktiyoga, the aspirant contemplates on Bhagavān
as the Inner Self, or antaryāmin of his own self which is His body.
The vision that he has (already ) acquired of his own pure self is then useful,
for it is only through it that he reaches its Inner Self,
just as the cloth within which a gem is tied up is first to be seen
before the gem itself can be seen.
In this way the vision of one’s self
serves as a qualification for the practice of bhakti yoga.

Español

If a person has succeeded in attaining to a vision of his self ( ātmāvalokana)
by the practice of yoga preceded by karma yoga and Jñāna yoga
and if he escapes the snare of being (permanently) attracted by the pleasure of enjoying this vision
which is so great as to create a distaste for all sense-pleasures -
then he begins the practice of bhakti yoga
which is (the direct) means for the attainment of the supreme goal of enjoying Bhagavān.
While practising bhaktiyoga, the aspirant contemplates on Bhagavān
as the Inner Self, or antaryāmin of his own self which is His body.
The vision that he has (already ) acquired of his own pure self is then useful,
for it is only through it that he reaches its Inner Self,
just as the cloth within which a gem is tied up is first to be seen
before the gem itself can be seen.
In this way the vision of one’s self
serves as a qualification for the practice of bhakti yoga.

मूलम्

इक्कर्मयोगज्ञानयोगङ् गळाले योगमुखत्ताले आत्मावलोकनम् पिऱन्दाल् वैषयिकसुखवैतृष्ण्यावहमाऩ आत्मानुभवसुखमागिऱ आकर्षकत्तिल् अगप्पट्टिलनागिल् परमपुरुषार्थमाऩ भगवदनुभवत्तुक्कु उपायमाऩ भक्तियोगत्तिलेयिऴियुम्-पोदु उळ्ळिरुक्किऱ रत्नङ्गाण्गैक्कुक् किऴिच्चीरैक् कण्डाऱ्‌पोले अन्तर्यामियैप् पार्क्कुम्बोदैक्कु अवनुडैय शरीरभूतऩाऩ जीवात्माविनुडैय दर्शनम् उपयुक्तमाय्क्कॊण्डु भक्तियोगत्तुक्कु अधिकारकोटियिले येऱिट्टुक् किडक्कुम्.

४२तमाहोबिल-यतिः

इक्कर्मयोगज्ञानयोगङ्गळुक्कु आत्मावलोकनसाधनत्वम् इरुन्दालुम्
भगवदुपासनोपयोगित्वम् उण्डो?
उण्डागिल् अद् ऎप्पडिय् ऎऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार् - इक्कर्मयोगेत्यादिना ।
आत्मावलोकनम् पिऱन्दालित्यन्तम् पूर्वोक्तानुवादम्.
पिऱऩ्दाल् - पिऱन्दबिऩ्,
आत्मावलोकनम् पिऱन्दाल् इदु

‘‘सुखमात्यन्तिकं यत्तत्’’

‘‘यं लब्ध्वा चापरं लाभं
मन्यते नाधिकं ततः’’

ऎऩ्गिऱबडि स्वेतर-समस्त-सुख–वैतृष्ण्यावहम् आऩ आत्मानुभव-सुखत्तोडु सेर्न्देय् इरुक्कुम् आगैयाल्
स्वविषयत्तिलेये आकर्षकम् आग मुडियुम् आगैयाल्
उपासनोपयुक्तम् आगुमोव्?

ऎऩ्ऩव् अरुळिच्चॆय्गिऱार् वैषयिकसुखेत्यादि ।
वैषयिकसुखं – शब्दादिविषयानुभवत्तालुण्डागुं सुखम्.
वैतृष्ण्यावहमाऩ - अदिनासैयैप् पोक्कडिक्कक्कूडियदाऩ, आकर्षकत्तिल् - वलैयिल्. अगप्पट्टिलनागिलिति । इदिलगप्पडाद धीरनुमॊरुवऩ् सम्भावितनागैयाल् अवनुक्किदु उपासनोपयुक्त मागुमॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्.
परमपुरुषार्थमाऩ भगवदनुभवत्तुक्कु उपायमाऩ भक्तियोगत् तिले इति ।
आत्मानुभवं वैषयिकसुखातिशयितमागैयाले तद्वैतृष्ण्यावहमाय्, आकर्षकम् आयिरुन्दालुं
सर्वातिशायियाय् परमपुरुषार्थमाऩ भगवदनुभवम् आत्मानुभववैतृष्ण्यावहमायुम् आत्मानुभवरसिकनैयुम्

‘‘भोगा इमे विधि-शिवादि-पदं च किञ्च
स्वात्मानुभूतिरिति या किल मुक्तिरुक्ता ।
सर्वं तद् ऊष+++(र)+++-जल+++(=मृग-तृष्णिका)+++-जोषम् अहं जुषेय’’

ऎऩ्ऩुम्बडि आकर्षिक्कवल्लदायुमिरुप्पदाल् तादृशानुभवत्तिऱ्‌कु उपायमाऩ भक्तियोगत्तिलेयॆऩ्ऩबडि.
इदनाल् कर्म-योग–ज्ञान-योगङ्गळाल् योग-द्वारा आत्मानुभवत्तैय् अडैन्द ऒरुवऩ्,
“इदु अल्प-सुखम्, भगवद्-अनुभवं सर्वापेक्षयाप्य् अतिशयित सुखम्”
ऎऩ्ऱु तॆळिन्द् आनागिल्
अवऩ् आत्मावलोकनत्तै विट्टु
भगवदनुभवोपायमाऩ भक्तियोगत् तैयेयवलम्बिप्पनॆऩ्ऱु सूचिप्पिक्कप्पट्टदु.
इऴियुम् पोदु - भक्तियोगत्तैप् पण्णवारम्भिक्कुम्बोदु. इप्पडि आत्मानुभवमुळ्ळ ऒरुवऩ् आत्मानुभवसुखत्तिल् अगप्पडामल् भगवदनुभवसुखहेतुवाऩ भक्तियोगत्तिलिऴिवनॆऩ्ऱाल् आत्मानुभवत्ताल् भक्तियोगविषयत्तिल् सॆय्यप्पडुम् उपकारमॆऩ् ऎऩ्ऩ? अन्द उपाकारप्रकारत्तै सदृष्टान्तमाग वरुळिच्चॆय्गिऱार् उळ्ळिरुक्किऱ रत्नङ्गाण्गैक्कु इत्यादिना ।
ऒरुवऩ् अत्युत्कृष्टमाऩ रत्नत्तै ऒरु सिऩ्ऩ वस्त्रत्तिले मुडिन्दु मडियिले वैत्तिरुन्दु अदै कैसोरविट्टु अदैक् काणवेणुमॆऩ्गिऱ आसैयिनाल् तेडिक्कॊण्डिरुक्कुम्बोदु भाग्यवशत्ताल् अन्द रत्नसंवरणमाऩ अन्द वस्त्रत्तैक् कण्डाल् अदिनुळ्ळिरुक्कुं रत्नत्तैक् काण्बदऱ्‌कु अधिकारियानाप्पोले यॆन्बदु दृष्टान्तवाक्यत्तिऩ् तात्पर्यम्. इनि दार्ष्टान्तिकत्तै उपपादित्तु आत्मदर्शनत्तै भक्तियोगाधिकारापादकमॆऩ्गिऱार् अन्तर्यामीत्यादिना ।
अन्तर्यामियैप् पार्क्कुम्बोदैक्कॆऩ्ऱदु उळ्ळिरुक्किऱ रत्नङ्गाण्गैक्कु ऎऩ्गिऱ दृष्टान्ततुल्यम्; अदिलन्तर्यामि रत्नतुल्यम्. अवनुडैय शरीरभूतऩाऩ जीवात्माविनुडैय दर्शनमॆन्बदु किऴिच्चीरैक् कण्डाप्पोले ऎऩ्गिऱ दृष्टान्ततुल्यम्. शरीरभूतऩाऩ जीवात्मा किऴिच्चीरै तुल्यम्, उपयुक्त माय्क्कॊण्डु - हेतुवाय्क्कॊण्डु. भक्तियोगत्तिले परमात्मस्वरूपमात्र मऩ्ऱिक्के यवनुक्कु जीवान्तर्यामित्वमुं ध्येयमागैयाले अदिल् प्रतिसम्बन्धिज्ञानत्वेन जीवात्मदर्शनमुम् उपयुक्तमागैयाले अन्यऩाऩ जीवात्माविनुडैय दर्शनत्तिऱ्‌कु अन्यऩाऩ भगवानुडैय भक्त्युपयुक्तत्वम् ऎप्पडि यॆऩ्गिऱ चोद्यत्तिऱ्‌कु इङ्गु अवकाशमिल्लै. भक्तियोगत्तुक्कु अधिकारकोटियिलेयेऱिट्टुक्किडक्कुमिति ।
इतरविरक्तनाय् परमपुरुषार्थैकरसिकऩाऩ इवऩ् बुद्धियाले तनक्कु भक्तियोगाधिकारत्वेन उपयुक्ताकारङ्गळिल् इदुवुमॊऩ्ऱॆऩ्ऱु अप्राधान्येन निनैक्कप्पट्टिरुक्कुमॆऩ्ऩबडि. इदनाल् ‘‘परमात्मनि यो रक्तो विरक्तोऽपरमात्मनि’’ ऎऩ्ऩुम्बडियिरुक्किऱ परमैकान्तियाऩ इव्वधिकारिक्कु इज्जीवदर्शनम् प्रयोज-नान्तरमाग मुडियादोवॆऩ्गिऱ चोद्यत्तिऱ्‌कवगाशमिल्लै. आगैयालेयिऱे इजीजीवदर्शनत्तुक्कु अत्यन्तानुपयुक्तमाऩ किऴिच् चीरैयिनुडैय दर्शनं दृष्टान्तमागच् चॊल्लप्पट्टदु. इव्वधिकारिक्कु जीवदर्शनं किऴिच्चीरै दर्शनम्बोलिरुक्कुमत्तनै पोक्कि सुखमाग तोऱ्ऱादु ऎऩ्ऱभिप्रायम्.

विजय-राघवः (क)

इक्कर्मयोग ज्ञानयोगङ्गळाले - ई कर्म-योग-ज्ञान-योगगळिन्द, योगमुखत्तालॆ - उपासनामूलकवागि, आत्मावलोकनं पिरन्दाल् - जीवात्मन परिशुद्धवाद ज्ञानत्व, आनन्दत्व, अमलत्व परमात्म-शरीरत्व, शेषत्वादि ज्ञानवु हुट्टिदरॆ वैषियिक सुख - शब्दादि विषय-सुखगळल्लि, वैतृष्ण्यावहवान - वैराग्यवन्नु हॊन्दिरुव, आत्मानुभवसुखमागिर - जीवात्म-साक्षात्कार-रूपवन्नु अनुभविसुव सुखवागिरुव, आकर्षकत्तिल् - बलॆयल्लि अगपट्टलनाकिल् - सिक्कदे इद्दुदेयादरॆ, परम-पुरुषार्थ मान - ई मेलॆ हेळिद ऐहिक-सुख, कैवल्य मॊदलादवुगळिगिन्त सर्व-श्रेष्ठवाद पुरुषार्थवाद, भगवदनुभवत्तक्कु - दिव्य-वैकुण्ठदल्लि लक्ष्मी-पतियन्ननुभविसुवदक्कॆ, उपायमानभक्तियोगत्तिलॆ - उपायवाद भक्ति-योगदल्लि, इळियुम्पोदु - प्रवेशिसुव समयदल्लि, उळ्ळिरुक्किर रत्नङ्काण्गैक्कु - ऒळगिरुव अमोघवाद रत्नवन्नु काणलु, किळिच्चीरै - आ रत्नवन्नु कट्टिरुव वस्त्रवन्नु कण्ड हागॆ, अन्तर्यामियै पार्कुम् - तनगॆ अन्तर्यामियागि ऒळगिरुव हार्दावतारियागिरुव श्रियः पतियन्नु साक्षात्करिसुव, पोदैक्कु - समयदल्लि, अवनुडैय शरीरभूतनान - अवनिगॆ शरीरवाद, जीवात्माविनुडैय दर्शनम् - जीवात्मन दर्शनवु, उपयुक्तमाय्कॊण्डु - उपयोगवुळ्ळद्दागि, भक्तियोगत्तुक्कु अधिकारकोटियिलॆ - भक्ति-योगक्कॆ अधिकार-वर्गदल्लि, एरिट्टुक्किडक्कुम् - प्रवेश माडिसि निल्लुवदागुत्तदॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

ई कर्म-योग ज्ञान-योगगळिन्द तन्न आत्म-स्व-रूपवॆन्थाद्दॆम्बुवदु तिळियुत्तदॆ. इदन्ने आत्मावलोकनवॆन्दु हेळुवरु. आग ऐहिक-विषय-सुखगळल्लि जिहासॆ हुट्टि वैराग्यवु तलॆदोरुत्तदॆ. हीगॆ आत्मावलोकन उण्टादाग अदर बलॆगॆ मात्रवे सिक्किहॊदरॆ कैवल्य-प्राप्तिये विना मोक्ष-सुखविल्लवु. हागॆ अदर बलॆगॆ सिक्कदे होद पक्षदल्लि, ई आत्मावलोकनवु नमगॆ अन्तर्यामियागि नम्मन्ने शरीरवागिवुळ्ळ परमात्मन साक्षात्कारक्कॆ उपयोगवागबहुदाद प्रयुक्त अन्थावनन्नु ई आत्मावलोकनवु भक्ति-योगक्कॆ अर्हनागुव हागॆ माडि, आतनन्नु भक्ति-योगाधिकार-कोटियल्लि सेरिसुत्तदॆ ऎम्ब भाववु. अदु हेगॆ आत्मावलोकनवु परमात्म-साक्षात्कारक्कॆ साधकवॆन्दरॆ, अदन्नु ऒन्दु निदर्शन मूलक व्यक्तपडिसुत्तारॆ. महा-प्रकाशवाद ऒन्दु रत्नविरुव वस्त्रद गण्टिन दर्शनवु, रत्नवल्लद इतर सर्व-वस्तुगळल्लू आशॆयिल्लद हागॆ माडि, रत्न ऒन्दरल्ले विशेष आतुरवन्नुण्टुमाडि, अदन्नु पडॆयुव साधनॆयल्लि प्रवर्तिसुव हागॆ हेगॆ माडुत्तदो, हागॆये आत्मावलोकनवू कूड, परमात्म-साक्षात्कारक्कॆ व्यतिरिक्तवादवुगळल्लि वैराग्यवन्नु हुट्टिसि, भगवदनुभव-विषयदल्लि विशेष आदरवन्नुण्टुमाडि, अदक्कागि भक्ति-योगदल्लि निल्लिसुत्तदॆम्ब भाववु. हीगॆ भक्ति-योगवु कर्म-योग-ज्ञान-योगगळिन्द साधिसल्पट्ट आत्मावलोकनदिन्द साध्यवॆन्दु हेळिदुदु सरियो? एकॆन्दरॆ, गीतार्थ-सङ्ग्रहदल्लि “आत्म-दृष्टेस् त्रयो ऽप्य् एते योग-द्वारेण साधकाः” तन्न स्वात्मावलोकनक्कॆ ई मूरू ऎन्दरॆ कर्म-योग ज्ञान-योग भक्ति-योगगळु योग मूलकवागि ऎन्दरॆ समाधि-रूपवाद चित्तैकाग्रतॆय मूलकवागि साधकगळु ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆयल्ला ऎन्दरॆ इल्लि हेळिरुव भक्ति-योगवु मुन्दॆ हेळिरुव भक्ति-योगक्किन्त बेरॆयादुदागि अत्यर्थ-प्रियवाद स्तुति-नमस्कार-कीर्तनादिगळल्लि निष्ठॆयन्नु मात्र बोधिसुत्तदॆ ऎन्दु भाविसतक्कद्दु.

भक्ति-योगः

विश्वास-प्रस्तुतिः

भक्ति-योगम् आवदु —
अन्-अन्य-निष्ठन् आय्, अन्-अन्याधीनन् आय्, अन्-अन्य-शेष-भूतन् आऩ भगवान्-उडैय स्वरूपादिगळै
विषयम् आगव्-उडैत्त् आय्
निरतिशय-प्रीति-रूपम् आऩ ध्यान-विशेषम्.

नीलमेघः (सं)

भक्तियोगो नाम -
अनन्य-निष्ठ-अनन्याधीन-अनन्य-शेष-भूत–भगवत्-स्वरूपादि-विषयको
निरतिशय-प्रीति-रूपो ध्यान-विशेषः ।

English

Bhakti yoga is the special form of meditation
which is of the nature of unsurpassed love
and which has, for its object, the essential nature and the like (form, qualities, etc.) of Bhagavān
who is not dependent on any one else,
who is not subject to the authority of any one else
and who does not exist for the fulfilment of the purposes of any one else.

Español

Bhakti yoga is the special form of meditation
which is of the nature of unsurpassed love
and which has, for its object, the essential nature and the like (form, qualities, etc.) of Bhagavān
who is not dependent on any one else,
who is not subject to the authority of any one else
and who does not exist for the fulfilment of the purposes of any one else.

४२तमाहोबिल-यतिः

इनि आत्मावलोकनसाध्यमाऩ भक्तियोगत्तै निरूपिक्किऱार् भक्तियोगमावदु इत्यादिना । इदऱ्‌कु भगवानुडैय स्वरूपादिगळै विषयमागवुडैत्ताय् निरतिशयप्रीतिरूपमाऩ ध्यानविशेषमॆन्बदोडु अन्वयम्. ध्यानशब्दत्ताले स्तुतिनमस्कारादिरूपमाऩ प्रेमभक्तिव्यावृत्तिः । विशेषशब्दत्ताले प्राप्यदशैयिल् वरक्कूडिय फलरूपभक्तिव्यावृत्तिः । निरतिशय ऎऩ्ऱदाल् आत्मावलोकनसाधनसातिशयप्रीतिरूपापन्नध्यानव्यावृत्तिः ।
प्रीतिरूपत्वोक्त्या ध्यानत्तिऱ्‌कु भक्तिरूपत्वमप्युक्तं भवति ।
‘‘प्रीति-पूर्वम् अनुध्यानं भक्तिर् इत्य् अभिधीयते’’ ऎऩ्ऩप्पट्टदिऱे.
भगवत्स्वरूपादिविषयत्वोक्त्या जीवविषयक ज्ञानयोगव्यावृत्तिः ।
इङ्गु आदिशब्दत्ताल् गुणविग्रहादिसङ्ग्रहः ।
अनन्यनिष्ठत्वादि विशेषणत्रयम् मूलमन्त्रत्तिल् प्रातिलोम्येन पदत्रयविवक्षितार्थम्.+++(5)+++ इदनाल् स्वरूपत्तै विशेषिक्कामल् भगवच्छब्दार्थत्तै विशेषित्तदालिदु भगवानुडैय स्वरूपकथनमेयॊऴिय ध्यानत्तिल् विषयमागवेण्डिय गुणकथनमऩ्ऱॆऩ्ऱु ज्ञापितमागिऱदु. आनालिदैयिङ्गु सॊल्लु वानेनॆनिल् ध्यानत्तिल् परावरतत्त्वङ्गळिल् माऱाट्टं कलसामैक्काग.

विजय-राघवः (क)

भक्ति-योगवु.

भक्ति-योगमावदु ? - भक्ति-योगवॆन्दरेनु? अनन्यनिष्ठनाय् - बेरॆ याव वस्तुवन्नु आधारवागिल्लदवनागियू, अनन्याधीननाय् - इन्नु यारिगू अधीननागदवनागियू, अनन्य-शेष भूतनाय् - यारिगू शेष-भूतनल्लदॆयू, इरुव, भगवानुडैय - हेय-प्रत्यनीकनागि कल्याण-गुणाकरनाद सर्वेश्वरन, स्व-रूपादिगळै विषयमाकवुडैत्ताय् - स्व-रूपवे मॊदलादवुगळ विषयवाद, इल्लि आदिपददिन्द कल्याण-गुणगळू दिव्य-मङ्गळ-विग्रहवे मॊदलादवुगळु हेळल्पट्टवु. निरतिशय - महत्ताद, अदक्किन्त अतिशयवादुदिल्लवॆम्ब भाववु. प्रीतिरूपमान - प्रीति-पुरस्सरवाद, ध्यान-विशेषवु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

इल्लि भक्ति-योगवु ऒन्दु ध्यान-विशेषवॆन्दु हेळल्पट्टितु. अदु निरतिशयवाद प्रीति-रूपवाद ध्यान-विशेषवु; निरतिशयवॆन्दु हेळिरुवदरिन्द ज्ञान-योगदल्लि हेळल्पट्ट आत्मावलोकनक्किन्तलू अतिशयवादुदॆन्दु एर्पट्टितु. आ ध्यान-विशेषवु सर्वेश्वरन स्व-रूप-रूप-गुण-विभवैश्वर्यादिगळ विषयवादुदु. इदरिन्द भक्ति-योगवु ज्ञान-योगक्किन्त व्यत्यस्तवादुदॆन्दु व्यक्तपडुत्तदॆ. ध्यान-विशेषवॆन्दु हेळिदुदरिन्द स्तुति-नमस्कारादिगळिगिन्तलू भक्ति-योगवु व्यत्यस्तवादुदॆन्दु तोरिबरुत्तदॆ. भक्तियोगवु ध्यान-विशेषवॆम्बुवदरभिप्रायवेनॆम्बुवदन्नु मुन्दॆ तिळिसुत्तारॆ. श्री-यामुनेयरवरू सह “भक्ति-योगः परैकान्त्य-प्रीत्या ध्यानादिषु स्थितिः” ऎन्दरॆ भगवन्तनल्लि तुम्बा प्रेमदिन्द, इतर विषयगळल्लि प्रवर्तिसद हागॆ ऐकान्त्य-मनस्सिनिन्द आतनन्नु ध्यानिसुवदे मॊदलादवुगळल्लिरुविकॆयु भक्ति-योगवॆन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ.

“प्रीतिपूर्वम् अनुध्यानं भक्तिर् इत्य् अभिधीयते” ऎम्ब प्रमाण-वाक्यवु आ अभिप्रायवन्ने समर्थिसुत्तदॆ. भक्ति-योगदल्लि ध्यानिसतक्क भगवन्तनॆन्तवनॆन्दरॆ, आतनिगॆ मूरु विशेषणगळन्नु कॊट्टिरुत्तारॆ. आतनु अनन्य-निष्ठनु, अनन्याधीननु, अनन्य-शेषनु. आतनिगॆ यावदू आधारवल्लवु, आतनु यारिगू अधीननल्लवु, यारिगू शेषनल्लवु, ई मूरु अभिप्रायगळु मूल-मन्त्रद मूरु पदगळिन्द व्यक्त पडुत्तवॆ. नारायण-शब्ददिन्द सर्वक्कु ईतने आधारनेम्बर्थवु तोरिबरुवदरिन्द आतनिगॆ याव आधारवू बेकागिल्लवॆम्ब भाववुण्टागुत्तदॆ. नमश्शब्ददिन्द ऎल्लक्कू ईतने गतियॆन्दु एर्पडुवदरिन्द, ईतनिगॆ यावदू गतियल्लवु. आदुदरिन्द ईतनु अनन्याधीननु प्रथम-पदवाद प्रणवदिन्द सर्व-भूतगळु ईतनिगॆ शेष-भूतवादुदरिन्द, ईतनु यारिगू शेषनल्लवु. आदुदरिन्द ई मूरु विशेषणगळु भगवन्तनिगॆ कॊट्टिरुत्तारॆ. ई मूरु विशेषणगळन्नुपयोगिसिरुवदरिन्द मूल-मन्त्रद सम्बन्धवु भक्ति-योग-निष्ठनिगू कूड प्रपत्ति-निष्ठन हागॆ तप्पिद्दल्लवु. एकॆन्दरॆ सन्ध्या-वन्दनॆगॆ अङ्गवागि मूल-मन्त्रादिगळ जपवु माडतक्कुदादुदरिन्द, नित्य-कर्मानुष्ठानवु भक्ति-योग-निष्ठनिगू अत्यावश्यकवॆम्बभिप्रायवु. ई अभिप्रायवु शारीरक-सूत्रदिन्द सुव्यक्तवु.

मूलम्

भक्तियोगमावदु — अनन्यनिष्ठनाय् अनन्याधीननाय् अनन्यशेषभूतऩाऩ भगवानुडैय स्वरूपादिगळै विषयमागवुडैत्ताय् निरतिशयप्रीतिरूपमाऩ ध्यानविशेषम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

अदु ताऩ् तैल-धारैयैप् पोले निरन्तरम् आऩ स्मृति-रूपम् आय्
साक्षात्-कार-तुल्यम् आऩ वैशद्यत्तैय् उडैत्त् आय्
परम-पदत्तुक्कु प्रयाणम् पण्णुम् दिवसम् अऱुदिय्+++(=विच्छिन्नम्)+++ आग नाळ्-तोऱुम्+++(=प्रति)+++ अनुष्ठिक्क वळर्न्दु+++(=वृद्ध)+++-वरुवद् आय्
+++(मृत्यु-क्षणिक-)+++ अन्तिम-प्रत्ययावधिय् आऩ ज्ञान-सन्तति-विशेषम् +++(प्रीतिरूपापन्नम्)+++.

नीलमेघः (सं)

[[८४]]
स च तैलधारावन् निरन्तर-स्मृति-रूपः साक्षात्-कार-तुल्य-वैशद्यवान्
परम-पद-प्रयाण-दिवस-पर्यन्तम् अहर्-अहर् अनुष्ठानेन वर्धमानो
+++(मृत्यु-क्षणिक-)+++ ऽन्तिम-प्रत्ययावधिको ज्ञान-सन्तति-विशेषः +++(प्रीतिरूपापन्नः)+++।

English

Bhakti is of the form of a continuous stream of knowledge
which is of the nature of uninterrupted memory
like oil streaming down continuously;
it has clearness similar to that of visual perception;
it grows from strength to strength by being practised every day
until the day of journey to Paramapada
and terminates in the remembrance of the last moment.

Español

Bhakti is of the form of a continuous stream of knowledge
which is of the nature of uninterrupted memory
like oil streaming down continuously;
it has clearness similar to that of visual perception;
it grows from strength to strength by being practised every day
until the day of journey to Paramapada
and terminates in the remembrance of the last moment.

४२तमाहोबिल-यतिः

ध्याऩ विशेषम् ऎऩ्ऱु सामान्यमागच्चॊऩ्ऩ ध्यानत्तिनुडैय विशेषत्तै श्रीभाष्योक्तप्रक्रियैयाले विशदीकरिक्किऱार् अदुदानित्यादिना । तैलधारै ऎप्पडि नडुविल् विच्छेदमऩ्ऱिक् केयिरुक्कुमो अदुबोलेयॆऩ्ऱबडि. अन्तरं – विच्छित्तिः । अदु इल्लाददु निरन्तरम्. अविच्छिन्नमॆऩ्ऱबडि. स्मृतिरूपमाय् - शास्त्रश्रवणजन्यानुभवजन्याविच्छिन्नस्मृतिरूप माय्. इदनाल् ‘‘ध्रुवा स्मृतिः’’ ऎऩ्गिऱविडत्तिल् ध्रुवशब्दं स्मृतिसन्ततिरूपमाऩ ध्यानत्तुक्कु तैलधारैबोल् अविच्छिन्नत्वत्तै सॊल्लवन्ददेयॊऴिय स्थायियाग ऒरु स्मृति उण्डॆऩ्ऱु सॊल्लवन्ददऩ्ऱु ऎऩ्ऱदायिऱ्ऱु.
साक्षात्कारतुल्यमाऩ वैशद्यत्तैयुडैत्तायिति ।
वैशद्यं – विषयिताविशेषम्. अदऱ्‌कु साक्षात्कारतुल्यत्वमावदु पश्यामीतिव्यवहारहेतुत्वम्. अदावदु ऒरुवऩ् घटत्तै साक्षात्करित्तबिऱगु अन्द साक्षात्कारनिष्ठघटनिरूपितविषयितै घटं पश्यामि ऎऩ्गिऱ व्यवहारत्तिऱ्‌कु ऎप्पडि प्रयोजकमागिऱदो अदु पोलवे ऒरुवनुक्कु ऒरु वस्तुविनुडैय अविच्छिन्नस्मृतिसन्ततियिले अनवरतभावनैयाले पश्यामीतिव्यवहारप्रयोजकवैशद्यम् अदावदु विषयिताविशेषम् उण्डागुम् आगैयाल् इदै साक्षात्कारतुल्यमाऩ वैशद्यमॆऩ्गिऱदु. इदु श्रीभाष्यत्तिल्

‘‘भवति च स्मृतेर् भावना-प्रकर्षाद् दर्शनरूपता’’

ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु.
रामत्रस्तऩाऩ मारीचऩ् अन्द भयत्ताले सर्वदा रामस्मरणम् पण्णियदाल्
अन्द स्मरणम् प्रत्यक्षतुल्यमाऩ वैशद्यत्तै उडैत्तानद् आय्क्-कॊण्डु,
अवनै, रामनै स्मरिक्किऱेऩ् ऎऩ्ऱु व्यवहरिक्कुम् बडि पण्णामल्

‘‘वृक्षे वृक्षे च पश्यामि
चीरकृष्णाजिनाम्बरम् ।
गृहीतधनुषं रामं
पाशहस्तमिवान्तकम्’’

ऎऩ्ऱु व्यवहरिक्कुम् पडि पण्णिऱ्ऱिऱे.+++(5)+++

इदनाल् ‘‘भिद्यते हृदयग्रन्थिः …..तस्मिन् दृष्टे परावरे’’ इत्यादिगळुं
साक्षात्कारत्तिऱ्‌कु मोक्षोपायत्वत्तै विधिक्कवन्दद् अऩ्ऱु,
किन्तु इन्द स्मृतिसन्ततिक्के साक्षात्कार-तुल्यवैशद्य-रूप-गुणत्तै विधिक्क वन्दद् ऎऩ्ऱु अभिप्रायं वॆळियिडप्पट्टदु.

परमपदत्तुक्कु प्रयाणम् पण्णुं दिवसमऱुदियाग इति । अऱुदि - पर्यन्तम्. इदु ‘‘स खल्वेवं वर्तयऩ् यावदायुषम्’’ ‘‘आप्रयाणात्तत्राऽपि हि दृष्टम्’’ ऎऩ्गिऱ श्रुतिसूत्रङ्गळिल् अभिप्रेतार्थकथनम्. नाळ्दोऱुम् - प्रतिदिनमुम्. अनुष्ठिक्क - योगकालत्तिलेययनुष्ठिक्क वळर्न्दु वरुवादायिति ।
उत्तरोत्तरदिनङ्गळिल् पूर्वपूर्वदिनापेक्षया अधिककालानुवृत्तमायुं वैशद्यातिशयवत्तायुमॆऩ्ऱबडि.
अन्तिमप्रत्ययावधियाऩ इति । अन्तिमप्रत्ययमावदु चरमशरीरवियोगकालत्तिल् वागिन्द्रियोपरतिक्कुप् पिऩ्ऩुम् मऩ इन्द्रियोपरतिक्कु मुन्बुं वरुम् भगवत् ज्ञानम्. तदवधियानः- तत्पर्यन्तमाऩ. अदु चरमाङ्गमागैयाल् अदु पर्यन्तम् इव्वुपासनम् अनुष्ठेय मॆऩ्ऱु करुत्तु.
ज्ञानसन्ततिविशेषमिति ।
इङ्गु विशेषशब्दत्ताले प्रीतिरूपापन्नत्वं विवक्षितम्.
तथा च श्रुतिसिद्धम् आऩ उपाय-शरीरं साक्षात्-कार-तुल्य–स्मृति-सन्तति-मात्रम् अऩ्ऱिक्के आप्रयाणम् अहर्-अहर् अभ्यासाधेयातिशयम् आय्,
अन्तिमप्रत्ययावधियाऩ ज्ञानसन्ततिरूपमागैयाले ऒरु दिनत्तिले यनुष्ठेयमागादॆऩ्ऱुम्, अन्तिमप्रत्यमुम् इदऱ्‌कु चरमाङ्गमागुमॆऩ्ऱुं स्थापिक्कप्पट्टदु.
यद्यपि उपायविधायकवाक्यङ्गळिल् ‘‘तमेव विदित्वा’’ ‘‘तमेवं विद्वान्’’ ‘‘ध्यायीत’’ ‘‘उपासीत’’ इत्यादि सामान्यशब्दङ्गळ् श्रुतङ्गळ्;
आनालुम् ‘‘ध्रुवा स्मृतिः’’ ‘‘स्मृतिलम्भे सर्वग्रन्थीनां विप्रमोक्षः’’ ऎऩ्ऱु विशेषविधिस्मरणात्
सामान्य-विशेष-न्यायत्तालेय् अवैगळॆल्लां स्मृत्य्-आत्मक-ज्ञानसन्ततिविशेषत्तिल् पर्यवसन्नङ्गळ् आगुम् ऎऩ्ऱु
श्रीभाष्यत्तिल् निर्णयिक्कप्पट्टदिऱे.+++(5)+++

विजय-राघवः (क)

अदु तान् - आ ध्यान-विशेषवे, ॐ इत्य् आत्मानं ध्यायीत इत्यादि प्रमाणगळल्लि विधिसल्पट्ट ध्यान-विशेषवे ऎम्ब भाववु. तैल धारॆयप्पोलॆ - ऎण्णॆय धारॆय हागॆ ऎन्दरॆ अविच्छिन्नवागि, वारि-धारॆयादरॆ विच्छितियुण्टु. हागॆ विच्छितियिल्लवॆम्ब भाववु. निरन्तर स्मृतिरूपमाय् - यावागलू स्मृतिगॆ बरुवन्थाद्दागि, ऎन्दरॆ मध्यदल्लि इन्नु यावुदर स्मृतियू बरॆतक्कद्दल्लवॆम्ब भाववु. साक्षात्कार - कण्णॆदुरिगॆ निन्तिरुवदक्कॆ, तुल्यमान - समानवाद, वैशद्यत्तै युडैत्ताय् - विशदवागिरुव भाववन्नु हॊन्दिदुदागि परमपदत्तुक्कु - दिव्य-वैकुण्ठक्कॆ, प्रयाणम् पेण्णुं - प्रयाण माडुव, दिवस मरुतियाक - दिनद पर्यन्तवागि, नाळ् तोरुं - प्रतिदिनवू, अनुष्ठिक्क - अनुष्ठिसल्पडलागि, वळर्‌न्दु वरुवदाय् - वृद्धियन्नु हॊन्दिबरुवदागि, अन्तिमप्रत्ययावधियान - देहावसानद कॊने ज्ञानवे अवधियागिवुळ्ळ ज्ञानसन्ततिविशेषं धृवास्मृति इत्यादिगळल्लि हेळिरुव सन्तत उण्टागुव ज्ञान-विशेषवु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

भक्ति-योगदल्लि स्वामिय ध्यानवॆन्थाद्दॆन्दरॆ ई मेलिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ. अदु तैल-धारॆय हागॆ अविच्छिन्नवाद निरन्तर स्मृति-रूपवादुदु. अदरिन्द सर्वेश्वरनु कण्णिनॆदुरिगॆ निन्तरॆ हेगो, हागॆ आतन स्व-रूप दिव्य-मङ्गळ-विग्रह, गुण-लावण्यादिगळु आत्म-साक्षात्करिसल्पडुत्तवॆ. आ ध्यान-योगवु प्रतिदिनवू अनुष्ठिसतक्कद्दागि, अन्तह अभ्यासदिन्द अतिशयवन्नु हॊन्दुवदागियू हेळल्पट्टितु. अतिशय हेगॆन्दरॆ “धर्मेण पापम अपनुदति” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ पाप-राशिगळु तॊलगुवदरिन्द अतिशयवॆन्दु हेळबहुदु; अथवा ध्यान माडुत्ता माडुत्ता भजन-सुखवु विपुलवागबहुदु. हीगॆ अतिशयवन्नु हॊन्दुत्तदॆम्ब भाववु. निरन्तर नाळ् तोरुम् अहरहरनुष्ठीयवादुदॆम्बुवदक्कॆ प्रमाणवु, “सखल्व् एवं वर्तयन् यावद् आयुषं ब्रह्म-लोकम् अभिसम्पद्यते” ऎम्ब छान्दोग्य श्रुतियागिरुत्तदॆ. यावद् आयुषम् ऎन्दिरुवदरिन्द अन्तिम-प्रत्ययावधि नडॆसतक्कद्दु. हागॆ प्रतिदिनवू ऎल्लियवरिविगॆ अनुष्ठिसितक्कद्दॆन्दरॆ, अन्तिम-प्रत्ययदवरिविगू अनुष्ठिसतक्कुदॆन्दु हेळल्पट्टितु. अन्तिम-प्रत्ययवॆन्दरॆ मातु निन्तु होगि ज्ञान-मात्रविरुव अवस्थॆयु. इल्लि ज्ञान-सन्तति विशेषम् ऎम्बल्लि विशेष-शब्दवन्नुपयोगसिरुवदरिन्द अदु प्रीति-पूर्वकवाद ज्ञान-सन्ततियादुदरिन्द हागॆ प्रयोगवॆन्दु भाविसतक्कद्दु. इदु अन्तिम-प्रत्ययदवरिविगू हेगॆ आवश्यकवॆन्दरॆ :-

यं यं वापि स्मरन् भावं त्यजत्य् अन्ते कलेवरम्
तं तम् एवेति कौन्तेय सदा तद्-भाव-भावितः ॥
अन्त-काले च माम् एव स्मरन् मुक्त्वा कलेवरम् ।
यः प्रयाति स मद्-भावं याति नास्त्य् अत्र संशयः ॥

(गी. ८-५, ६) ऎम्बी गीता-श्लोकगळल्लि यारु नन्नन्नु स्मरिसुत्ता देहवन्नु बिडुत्तारो अवरु नन्न भाववन्ने हॊन्दुवरु, अदरल्लि संशयविल्लवॆन्दु हेळिरुवदरिन्द अन्तिम-प्रत्ययावधिवरिविगू ध्यान-विशेषवु आवश्यकवॆन्दु हेळल्पट्टितु.

मूलम्

अदु ताऩ् तैलधारैयैप्पोले निरन्तरमाऩ स्मृतिरूपमाय् साक्षात्कारतुल्यमाऩ वैशद्यत्तैयुडैत्ताय् परमपदत्तुक्कु प्रयाणम् पण्णुम् दिवसमऱुदियाग नाळ्दोऱुम् अनुष्ठिक्क वळर्न्दुवरुवदाय् अन्तिमप्रत्ययावधियाऩ ज्ञानसन्ततिविशेषम्.

विजय-राघवः (क) - अवतारिका

भक्ति-योगदल्लू वर्णाश्रम-धर्मगळ प्रयोजनवु

आदरॆ श्रुतियल्लि ई भक्ति-योगदिन्दले मोक्षवॆन्दु, नान्यः पन्था विद्यते अयनाय, भक्ति-योगक्कॆ अङ्गवाद प्रपत्तियिन्दल्लदॆ बेरॆ मार्गदिन्द मोक्षविल्लवु ऎन्दु हेळिरुवाग वर्णाश्रम-धर्मगळाद नित्य-नैमित्तिक-कर्मानुष्ठानवेनु, आवश्यकवे, इल्लवे बिडतक्कद्दॆ, ऎम्ब चर्चेयल्लि, शारीरक-सूत्रगळाद, विहितत्वाच् चाश्रम-कर्मापि, सहकारित्वेन च, अनभिभवं च दर्शयति, ऎम्बवुगळल्लि वर्णाश्रम-धर्मगळू कूड अङ्गत्वेन ब्रह्म-विद्यॆगॆ आवश्यकवॆन्दू भक्ति-योगियु इवुगळन्नु त्यजिसतक्कद्दल्लवॆन्दू, “धर्मेण पापम् अपनुदति” ऎम्ब श्रुत्यनुसार, पापगळु तॊलगुवदरिन्द सत्त्व-वृद्धिगॆ सहकारियॆन्दू हेळल्पट्टितु. ई अभिप्रायगळन्नु मुन्दिन वाक्यदिंद तिळिसुत्तारॆ.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इदुक्कु वर्णाश्रम-धर्मङ्गळ्
ज्ञान-विकास-हेतुव् आऩ सत्त्व-विवृद्धिक्कुक् कळैय्+++(=दूषकम्)+++ आऩ रजस्-तमस्सुक्कळुक्कु
मूलम् आऩ पापङ्गळैक् कऴित्तुक्-कॊण्डु
इति-कर्तव्यतैय् +++(→अङ्गभूतम्)+++ आय् इरुक्कुम्.

नीलमेघः (सं)

अस्य वर्णाश्रम-धर्माः
ज्ञान-विकास-हेतु-भूत–सत्त्व-विवृद्धि-प्रतिबन्धक–
रजस्-तमो-मूल-भूत–पाप-निबर्हण-द्वारा इति-कर्तव्यता +++(→अङ्गभूता)+++ भवन्ति

English

The performance of the rites and duties of one’s varṇa and āśrama is auxiliary to it (bhakti yoga ),
as it dispels sins that cause rajas and tamas,
which, like weeds, impede the growth of sattvam
so necessary for the expansion of knowledge.

Español

The performance of the rites and duties of one’s varṇa and āśrama is auxiliary to it (bhakti yoga ),
as it dispels sins that cause rajas and tamas,
which, like weeds, impede the growth of sattvam
so necessary for the expansion of knowledge.

४२तमाहोबिल-यतिः

इन्द ज्ञानसन्ततिक्कु वर्णाश्रमधर्मङ्गळ् अङ्गङ्गळॆऩ्ऱु सॊल्लप्पोगिऱवराय् योगाभ्यासत्ताले वरुगिऱ इन्द ज्ञानसन्ततिरूपोपायत्तिऱ्‌कु इवैगळ् उपयुक्तङ्गळागुम्बडियॆङ्ङनेयॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इदुक्कु वर्णाश्रमधर्मङ्गळित्यादिना – इतिकर्तव्यतैयायिरुक्कुमित्यन्तेन ।
ज्ञानविकासहेतुवाऩ सत्त्वविवृद्धिक्कु इति । ‘‘सत्वात्सञ्जायते ज्ञानम्’’ ऎऩ्गिऱबडि आप्रयाणादनुवर्तनीयमाऩ इन्द ज्ञानविकासत्तिऱ्‌कुक् कारणमाऩ सत्वविवृद्धियै सम्पादिक्कवेण्डुम्. अदऱ्‌कुक्कळैयाग (प्रतिबन्धकमाग) रजस्तमस्सुक्कळ् वरुम्. अदऱ्‌कु मूलकारणम् पापविशेषङ्गळ्. अवैगळैक्कऴित्तुक्कॊण्डु - अन्द पापनिरासद्वारकम् आय्क्-कॊण्डु, इतिकर्तव्यतैयाय् - अङ्गमायिरुक्कुमॆऩ्ऱबडि.
तथाच उपायविरोधिपापविशेषम् अङ्गप्रपत्तियाले कऴिन्दालुम् भक्तियोगानुष्ठानदशैयिले अहरहः सम्पादनीयमाऩ ज्ञानविकासत् तिऱ्‌कु विरोधियाऩ पापविशेषङ्गळै वर्णाश्रमधर्मानुष्ठानङ्गळाल् कऴिक्कवेण्डुम्. अदु कऴिन्दाल् सत्वाभिवृद्धिप्रतिबन्धकमाऩ रजस्तमस्सुक्कळ् कारणाभावात्कार्याभावः ऎऩ्गिऱ कणक्किले कऴिन्दुबोम्. प्रतिबन्धकङ्गळाऩ अवैगळ् कऴिन्दाल् सत्वं स्वतः अभिवृद्धमाम्. सत्त्वम् अभिवृद्धमानाल् ज्ञानविकासं दिनेदिने अभिवृद्धमामॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्.

विजय-राघवः (क)

इदुक्कु - ई भक्ति-योगक्कॆ, वर्णाश्रम-धर्मगळु, नित्य-नैमित्तिक-कर्मगळरूपगळल्लि. ज्ञान-विकास हेतुवान - अनुष्ठिसुववन ज्ञान-विकासक्कॆ कारण-भूतवागि, सत्त्व विवृद्धिक्कु - सत्त्ववॆम्ब बॆळॆय अभिवृद्धिगॆ, कळैयान - विघ्न-कारिगळाद काडु-गिडगळाद, रजस्तमक्कुळुक्कु मूलमान - रजस्-तमो-गुणगळिगॆ कारण-भूतगळाद, पापङ्गळैक्कळित्तुकॊण्डु - पापगळन्नु कळॆदुकॊळ्ळुव हागॆ माडि, इति कर्तव्यतैया यिरुक्कुम् - अवश्य अनुष्ठिसतक्कवुगळागिवॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

बरी उपकारकवागिद्दरॆ अनुष्ठिसिदरॆ अनुष्ठिसबहुदु, बिट्टरॆ प्रत्यवायविल्लवॆन्दागुत्तदॆ. हागल्लवु, वर्णाश्रम-धर्मगळू योगक्कॆ अङ्गवादवुगळादुदरिन्द अनुष्ठिसले बेकॆम्ब तात्पर्यवु. हीगॆ नित्य-नैमित्तिक-कर्मानुष्ठानवु अवश्य कर्तव्यवॆम्ब गीताभिप्रायवन्ने श्री-यामनेयरवर गीतार्थ-सङ्ग्रहदल्लि,

भक्ति-योगः परैकान्त्य-प्रीत्या ध्यानादिषु स्थितिः ।
त्रयाणाम् अपि योगानां त्रिभिर् अन्योन्य-सङ्गमः ।
नित्य-नैमित्तिकानां च पराराधन-रूपिणाम् ।

भक्ति-योगवॆन्दरॆ :- प्रीति-पुरस्सरवागि ऐकान्त्य-चित्तदिन्द सर्वेश्वरनन्नु ध्यानिसुवदॆन्दू, ई कर्म-योग ज्ञान-योग भक्ति-योगगळु परस्पर सम्बन्धवुळ्ळवुगळॆन्दू, इन्तह ध्यान-विशेषक्कॆ अङ्ग-रूपदल्लि, सर्वेश्वरन आराधन-रूपवाद नित्य-नैमित्तिक-कर्मगळ सम्बन्धवुण्टॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. ई नित्य-नैमित्तिक-कर्मानुष्ठानदिन्दागुव प्रयोजनवेनॆन्दरॆ, ईतनिगॆ, ज्ञानान् मोक्षः ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, ज्ञान-विकासवुण्टागबेकु, अदक्कागि सत्त्व-वृद्धियागबेकु; पापगळिगॆ कारण-भूतवाद रजस्-तमो-गुणगळ सम्बन्धवु आ सत्त्व-गुणक्कॆ तॊलगबेकु. भत्तद पैरु-वृद्धियन्नु हॊन्दबेकादरॆ कळॆगळन्नु कीळुवदु हेगॆ आवश्यकवो, हागॆये सत्त्व-वृद्धिगॆ रजस्-तमो-गुणगळ नाशवु आवश्यकवॆम्ब भाववु.

मुन्दिन वाक्यदिन्द ई भक्ति-योगवे कामना-भेददिन्द ऐश्वर्य-कैवल्यगळिगू साधनवागुत्तदॆन्दु गीतॆयल्लि हेळिरुव अभिप्रायवन्नुपदेशिसुत्तारॆ.

मूलम्

इदुक्कु वर्णाश्रमधर्मङ्गळ् ज्ञानविकासहेतुवाऩ सत्त्वविवृद्धिक्कुक् कळैयाऩ रजस्तमस्सुक्कळुक्कु मूलमाऩ पापङ्गळैक् कऴित्तुक्कॊण्डु इतिकर्तव्यतैयायिरुक्कुम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इप्-भक्ति-योगऩ् ताऩे

“प्रत्ययार्थं च मोक्षस्य
सिद्धयस् संप्रकीर्तिताः”(सात्त्वत-संहितै.)

ऎऩ्गिऱ पडिये
इळ+++(=बाल)+++-नॆञ्जरैत्ते+++(=हृदयान्)+++ऱ्ऱुगैक्कु
इट्ट विरग्+++(=उपायम्)+++ आऩ वऴियिल्
कामना-भेदत्ताले ऐश्वर्यादिगळुक्कुम् साधनम्
ऎऩ्ऩुम् इव्व्-अर्थम्

“चतुर्विधा भजन्ते मां”(गीता 7-16.) ऎऩ्ऱु सॊल्लप्-पट्टदु.

नीलमेघः (सं)

अयं भक्तियोगः,

“प्रत्ययार्थं च मोक्षस्य
सिद्धयः संप्रकीर्तिताः”

इत्य्-उक्त-रीत्या दुर्बल-चितानां विश्वास-जननार्थं विहितोपाय-नीत्या
कामना-भेदेनैश्वर्यादीनां साधनं भवतीत्य् अयम् अर्थः,
"" चतुर्विधाः भजन्ते माम्" इति गीतः ।

English

This bhakti yoga is also a means or sadhana
in accordance with the specific desire of the sādhaka,
for acquiring lordship (in this world or in svarga) and other fruits (like kaivalya).
This is calculated to strengthen the faith of the weak-minded as stated in the śloka ;

“Worldly benefits have also been mentioned as arising from bhakti-yoga.
They produce confidence in the attainment of mukti
(by verifying what is stated in the śāstra from the example of these worldly benefits).

This idea is expressed in the śloka in the Gita (7-16)
which says: “Four kinds of persons worship me etc.”

Español

This bhakti yoga is also a means or sadhana
in accordance with the specific desire of the sādhaka,
for acquiring lordship (in this world or in svarga) and other fruits (like kaivalya).
This is calculated to strengthen the faith of the weak-minded as stated in the śloka ;

“Worldly benefits have also been mentioned as arising from bhakti-yoga.
They produce confidence in the attainment of mukti
(by verifying what is stated in the śāstra from the example of these worldly benefits).

This idea is expressed in the śloka in the Gita (7-16)
which says: “Four kinds of persons worship me etc.”

४२तमाहोबिल-यतिः

इन्द भक्तियोगमे कामनाभेदत्ताले ऐश्वर्यकैवल्यङ्गळुक्कुं साधनमामॆऩ्गिऱार् इब् भक्तियोगन्दानेयित्यादियाल्. हितपरमाऩ शास्त्रम् ऐश्वर्यादिगळै बन्धकत्वेन त्याज्यङ् गळागच्चॊल्लिप् पिऩ्ऩैयुम् अवऱ्ऱैये पुरुषार्थङ्गळागच्चॊल्लियवऱ्ऱिऱ्‌कु इन्द भक्तियोगत्तैये साधनमाग विधिक्किऱदॆऩ्ऱाल् शास्त्रं विश्वसनीयमागुमो वॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् प्रत्ययार्थञ्चेत्यादिना. भक्तियोगम् मोक्षसाधनमागुमोवॆऩ्ऱु शङ्गिक्कुम् मन्दविश्वासनुक्कु, मोक्षस्य – मोक्षविषयत्तिल् भक्ति साधनमामॆऩ्ऱु, प्रत्ययार्थं - नम्बिक्कै वरुवदऱ्‌काग सिद्धयः –

‘‘अणिमा महिमा च तथा
गरिमा लघिमा वशित्वम् ऐश्वर्यम् ।
प्राप्तिः प्राकाम्यञ् चेत्य्
अष्टैश्वर्याणि योगसिद्धस्य’’

ऎऩ्गिऱ अष्टैश्वर्यसिद्धिकळ्.
सम्प्रकीर्तिताः – भक्तिक्कु फलङ् गळगच्चॊल्लप्पट्टदुगळ्. इदनाल् ऒरुवऩ् ऐहिकङ्गळाऩ अष्टैश्वर्यसिद्धिकळ् भक्तिक्कु फलमागच्चॊल्लियिरुप्पदै शास्त्रत्ताल् तॆरिन्दु अन्द भक्तियोगत्तै अनुष्ठित्तु अदनाल् अष्टैश्वर्यसिद्धिक्कळैप् पॆऱ्ऱाल् अवनुक्कु, मोक्षत्तिऱ्‌कु साधऩ मागच् चॊल्लप्पट्ट इन्द भक्तियोगत्तै यनुष्ठित्ताल् नमक्कु इन्द ऐहिकैश्वर्यङ्गळ् पोल् आमुष्मिकमाऩ मोक्षमुमवश्यं वरुमॆऩ्ऱु महाविश्वासमुम् उण्डागुमॆऩ्ऱुं ज्ञापिक्कप्पट्टदु. ऎऩ्गिऱबडिये - ऎऩ्ऱु सात्वतसंहितैयिल् सॊल्लुगिऱबडिये. इळनॆञ्जरै - मन्दविश्वासर्गळै. तेऱ्ऱुगैक्कु - वेदविहितमाऩ साधनत्तै अनुष्ठित्ताल् अवश्यम् मोक्षं सिद्धिक्कुमॆऩ्गिऱ विश्वासशालिकळागप्पण्णुगैक्काग. इट्टविरगाऩ - एऱ्‌पाडुसॆय्यप्पट्ट उपायमाऩ.
वऴियिले - मार्गत्तिले, मार्गमवलम्ब्येत्यर्थः । कामनाभेदत्ताल् ऐश्वर्यादिगळुक्कुं साधनमिति । भक्तियोगम् ऒऩ्ऱु तानेयागिलुम्, कामनाभेदत्ताले - तत्तत्कामनाविशेषत्ताले, ऐश्वर्यादिगळुक्कुंसाधनम् - ऐश्वर्यादिकामनासहकृतमाय्क्कॊण्डु ऐश्वर्यादिगळुक्कुं साधनम्. ऎऩ्ऩुमिव्वर्थम् - ऎऩ्गिऱ न्यायसिद्धमाऩ इव्वर्थम्. इदु ‘‘चतुर्विधा भजन्ते मां’’ ऎऩ्गिऱ वचनत्तालुं सॊल्लप्पट्टदॆऩ्गिऱार् चतुर्विधा भजन्ते माम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु इति ।
चतुर्विधेत्याद्युक्तार्थः । अव्विडत्तिलित्यादि ।

विजय-राघवः (क)

ई भक्ति-योगं ताने - ई भक्ति-योगवे स्वतः, “मोक्षस्य - मोक्षद ऎन्दरॆ मोक्ष-विषयिकवाद, प्रत्ययार्थञ् च - नम्बिकॆगोस्करवागि, ऎन्दरॆ वेददल्लि हेळिरुव मेरॆगॆ उपायानुष्ठानदिन्द मोक्षवु सिद्धिसुत्तदॆम्ब नम्बिकॆयुण्टागुवदक्कागि, सिद्धयः - अणिमाद्यष्टैश्वर्यगळ प्राप्तियू कूड, सम्प्रकीर्तिताः - हॊगळल्पट्टवु.” ऎङ्गिरपडिये - ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, इळ नेञ्ज - मन्द-विश्वासवुळ्ळवर, अरै - मदवन्नु, कालुष्यवन्नु, तेत्तुगैक्कु - होगलाडिसुवदक्कागि, ऎन्दरॆ अवरुगळिगॆ विश्वासवन्नुण्टुमाडुवदक्कागि इट्टविरगानवळियिल् - एर्पट्ट उपायगळ मार्गगळल्लि, ऎन्दरॆ मार्गगळ मूलक, कामनाभेदत्तालॆ - अपेक्षॆगळल्लिरुव व्यत्यासदिन्द, ऐश्वर्यादिगळुक्कुम् - मोक्षेतर ऐश्वर्यगळिगू कूड, साधनमा मेन्रुम् - साधनवागुत्तदॆम्बुव, इव्वर्थम् - ई अभिप्रायवु, “चतुर् विधा भजन्ते माम्” ऎन्दु (गी. ७. ११) गीता-श्लोकदल्लि, शॊल्लपट्टदु - हेळल्पट्टितु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

ऐहिकैश्वर्यगळिगू, स्वर्गादि भोगगळिगू कैवल्यादि सुखगळिगू कारण-भूतवादुदू कूड ई भक्ति-योगवे ऎन्दु तिळिसुवदक्कागि, ई भक्ति-योगं ताने ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. ऐहिकैश्वर्यादिगळु इहलोकदल्ले ई भक्ति-योग-द्वारा प्राप्तवादरॆ, हागॆये शास्त्र-चोदितगळाद उपायानुष्ठानगळिन्द मोक्षवू सिद्धिसुत्तदॆम्ब नम्बिकॆयुण्टागुत्तदॆन्दु हेळुवदक्कागि “प्रत्ययार्थं च मोक्षस्य” ऎम्ब सात्वत-वचन-प्रमाणवन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ हागॆ अणिमादि अष्टैश्वर्यगळ प्राप्तियु भक्ति-योगाधिकारिय कामना-भेददिन्द उण्टागुत्तदॆम्ब, ई अभिप्रायवे गीता-श्लोकवाद “चतुर् विधा भजन्ते माम्” ऎन्दु आरम्भिसि उपपादितवागिरुत्तदॆ. आ श्लोकगळु यावुवॆन्दरॆ :-

चतुर् विधा भजन्ते मां जनास् सुकृतिनो ऽर्जुन ।
आर्तो जिज्ञासुर् अर्थार्थी ज्ञानी च भरतर् ऋषभ ।
तेषां ज्ञानी नित्य-युक्तः एक-भक्तिर् विशिष्यते

सुकृतमाडिद नाल्कु विध भक्तरु नन्नन्नु शरणुहॊन्दि नन्नन्ने भजिसवरु, अवरु यारॆन्दरॆ, आर्तः - होगलाडिसिकॊण्ड ऐश्वर्यद प्राप्तियन्नपेक्षिसुववनु, जिज्ञासुः - प्रकृति-विमुक्तवाद आत्मानुभववनपेक्षिसुववनु. अर्थार्थी - हॊसदागि ऐश्वर्यवन्नपेक्षिसुववनु, ज्ञानी - भगवन्तनु शेषियु, तानु शेषनु ऎम्ब ज्ञानवन्नु हॊन्दि, भगवत्-प्राप्तियन्ने अपेक्षिसुवन्तवनु. ई नाल्कु जनगळ मध्यदल्लि, ज्ञानियादवनु, नित्य-युक्तनागि ऎन्दरॆ प्रापक प्राप्य दॆसॆयल्लियू कूड नन्न सम्बन्धयुक्तनागियू, एक-भक्तिः - इतर मूरु जनर हागॆ साधन-दॆसॆयल्लि मात्र नन्न सम्बन्धवं बयिसि, फल-सम्बन्धदल्लि सम्बन्धवन्नु बयसद हागॆ अल्लदॆ, साधन-दॆशॆयल्लियू फल-दॆशॆयल्लियू कूड नन्नॊब्बनल्लिये ऐकान्त्य-भक्तियुळ्ळवनागियू इरुवदरिन्द, विशिष्यते - हॆच्चु महिमॆयुळ्ळवनागिद्दानॆ. इतररिगादरो तम्म तम्म मनो-रथगळल्लि मात्रवे विश्वासवु; ब्रह्मवित्ताद ज्ञानिगादरो, नन्नल्ले यावागलू विश्वासवु. आदुदरिन्द ज्ञानियल्लि हॆच्चाद महत्ववु ऎम्बभिप्रायवु.

हीगॆ कामना-भेददिन्द मोक्षेतर फल-साधनत्ववु भक्ति-योगक्कॆ उण्टॆन्दु हेळि, ई मेलॆ हेळिदॆ नाल्कु विध अधिकारिगळल्लि ज्ञानियाद मोक्षार्थियु सर्व-श्रेष्ठनॆम्ब, गीता-वाक्यवन्नु समर्थिसि, अनुगीतॆय प्रमाण-वाक्यवन्नु मुन्दॆ उदाहरिसुत्तारॆ.

मूलम्

इब् भक्तियोगन्दाने “प्रत्ययार्थं च मोक्षस्य सिद्धयस्संप्रकीर्तिताः”(सात्त्वत-संहितै.) ऎऩ्गिऱ पडिये
इळनॆञ्जरैत्तेऱ्ऱुगैक्कु इट्ट विरगाऩ वऴियिल् कामनाभेदत्ताले ऐश्वर्यादिगळुक्कुम् साधनमॆऩ्ऩुमिव्वर्थम् “चतुर्विधा भजन्ते मां”(गीता 7-16.) ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु.

विश्वास-प्रस्तुतिः

अव्व् इडत्तिल्

“तेषां ज्ञानी नित्य-युक्त
एक-भक्तिर् विशिष्यते” (गीता 7-17.)

ऎऩ्ऱु तुडङ्गिच् चॊऩ्ऩ ज्ञानियिऩ्-उडैय एऱ्ऱत्तै …

नीलमेघः (सं)

तत्र “4 तेषां ज्ञानी नित्ययुक्तः एकभक्तिर् विशिष्यते” इत्युपक्रम्य गीतं ज्ञानिनः समुत्कर्षम् …

English

The superiority of the Jnāni which is stated there in the words,

" Among them, the Jñāni is the best
because he desires to be always with Bhagavān
and is devoted solely and exclusively to Him”

Español

The superiority of the Jnāni which is stated there in the words,

" Among them, the Jñāni is the best
because he desires to be always with Bhagavān
and is devoted solely and exclusively to Him”

४२तमाहोबिल-यतिः

अव्विडत्तिल् - अङ्गु सॊऩ्ऩ चतुर्विधाधिकारिमध्यत्तिल्. इदऱ्‌कु ज्ञानियिनुडैय ऎन्बदोडन्वयम्. तेषां - इन्द चतुर्विधाधिकारिकळुडैय मध्यत्तिले. निर्धारणे षष्ठी ।
ज्ञानी – भगवदनुभवाकाङ्क्षी ।
नित्ययुक्तः – मया सह नित्य-योगं काङ्क्षमाणः,
ऐश्वर्यार्थिकळैप् पोले उपासऩ-कालत्तिल् मात्तिरम् ऎऩ्ऩुडैय सम्बन्धत्तैय् अपेक्षित्तवर्गळ् अऩ्ऱिक्के
नित्यमागवे अद् आवदु उपासऩ-कालत्तिलुम् फल-कालत्तिलुम् ऎऩ्ऩोडु सम्बन्धत्तै काङ्क्षमाणः । +++(5)+++
आशंसायां – भूतवच्च इति क्तः ।

एकभक्तिः – मय्येकस्मिन्ऩेव भक्तियैयुडैयवऩ्. ऐश्वर्याद्यर्थङ्गळ् फलमागैयाले ऐश्वर्यादिगळिल् भक्तियैयुम्, अदऱ्‌कु साधनमागैयाले ऎऩ्ऩिडत्तिल् भक्तियैयुम् उडैयवर्गळ्, अवर्गळ्बोलऩ्ऱिक्के ज्ञानिक्कु फलमुं साधनमुं यानेयागैयाले मयि एकस्मिन्ऩेव फलतया साधनतया च भक्तियैयुडैयवनॆऩ्ऱबडि. इव्विरण्डुं हेतुगर्भविशेषणङ्गळ्. नित्ययॊगाकाङ्क्षित्वात्, प्रयोजनान्तरं विहाय मय्येकस्मिन्ऩेव भक्तियुक्तत्वाच्च, विशिष्यते – उत्कृष्टो भवतीत्यर्थः । ऎऩ्ऱु तुडङ्गिच्चॊऩ्ऩ - ऎऩ्ऱारम्बित्तुच्चॊऩ्ऩ, ज्ञानियिनुडैय एऱ्ऱत्तै - ज्ञानियिनुडैय उत्कर्षत्तै. इदनाल् इन्द ज्ञानिक्कु एकभक्तिर्विशिष्यते ऎऩ्ऱु कामनाभेदकृतमाऩ उत्कर्षं सॊल्लुगिऱदेयॊऴिय भक्तिवैलक्षण्यकृतवैलक्षण्यं सॊल्लविल्लैयागैयाल् इव्वधिकारिकळ् पण्णुम् भक्तिस्वरूपत्तिल् वैलक्षण्यमिल्लैयॆऩ्ऱु ज्ञापिक्कप्पट्टदु.

विजय-राघवः (क)

ज्ञानियु सत्त्व-भक्तरल्लियू श्रेष्ठनु

अव्विडत्तिल् - आ सन्दर्भदल्लि, ऎन्दरॆ गीतॆयु नाल्कु विध भक्तरन्नु कुरितु हेळुव सन्दर्भदल्लि, “तेषां - आ नाल्कु जनराद आर्तनु, जिज्ञासु, अर्थार्थी, ज्ञानी ऎम्ब नाल्कु जन भक्तर मध्यदल्लि, ज्ञानी - परब्रह्म-प्राप्तियन्नु बयसुव मोक्षार्थियु, नित्य-युक्तः - यावागलू नन्नॊडनॆये इरबेकॆम्बपेक्षॆयुळ्ळवनागियू, एक-भक्तिः - नन्नॊब्बनल्लिये सदा भक्तियुळ्ळवनागियू इरुवदरिन्दले, विशिष्यते - हॆच्चु महिमॆयुळ्ळवनागिद्दानॆ,” ऎन्रुतॊडङ्गिच्चोन्नवेत्तत्तै - ऎन्दु प्रारम्भिसि हेळिद श्रेष्ठतॆयन्नु,

मूलम्

अव्विडत्तिल् “तेषां ज्ञानी नित्ययुक्त एकभक्तिर्विशिष्यते”(गीता 7-17.) ऎऩ्ऱु तुडङ्गिच् चॊऩ्ऩ ज्ञानियिनुडैय एऱ्ऱत्तै

विश्वास-प्रस्तुतिः

“चतुर्विधा मम जना
भक्ता एव हि ते स्मृताः ।
तेषाम् एकान्तिनश् श्रेष्ठास्
ते चैवानन्य-देवताः ।
(भारतम् शान्तिपर्व 350-33-35.)

नीलमेघः (सं)

“चतुर्विधा मम जना
भक्ता एव हि ते स्मृताः ।
तेषाम् एकान्तिनश् श्रेष्ठास्
ते चैवानन्य-देवताः ।

English

… is thus described by Bhagavān Himself

" Four *kinds of people are my men.
They are all devotees (bhaktas).
Of them they who worship me alone exclusively are the best,
for they do not approach other deities.

Español

… is thus described by Bhagavān Himself

" Four *kinds of people are my men.
They are all devotees (bhaktas).
Of them they who worship me alone exclusively are the best,
for they do not approach other deities.

४२तमाहोबिल-यतिः

चतुर्विधेति । चतस्त्रःविधाः आर्तत्वादयः येषां, नाऩ्गु वगैप्पट्ट आर्तादिगळ्. मम जनाः – मया – मदीयत्वेनादृताः जनाः, ते सर्वेऽपि भक्ता एव हि शास्त्रेषु स्मृता इति प्रसिद्धम्. तेषां – तेषां मध्ये, एकान्तिनः – एकस्मिन् मयि अन्तः साधनतया फलतया च निश्चयो येषां, ते एकान्तिनः । इदनाल् एकभक्तिशब्दार्थं विवरिक्कप्पट्टदु. श्रेष्ठाः – उत्कृष्टाः । इदनाल् विशिष्यते ऎऩ्गिऱ शब्दार्थं वॆळियिडप्पट्टदु. ते चैवानन्यदेवताः – अनन्या देवता येषाम् । प्राप्यभूतदेवतैसाधनदेवतानन्यमो ते अनन्यदेवताः । एवकारो भिन्नक्रमः । अनन्यदेवता एवेत्यर्थः इदनालिवर्गळुक्कु अनन्यदेवताकत्वं नित्यमॆऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदु. इतरर्गळ् मूवरुक्कुम् फललाभपर्यन्तं नाऩ् देवतै । ऐश्वर्यादिफलं किडैत्तबिऱगु मदन्यदेवताकत्वमुंसम्भविक्कलामॆऩ्ऱु करुत्तु. इदनाल् नित्ययुक्तशब्दार्थं वॆळियिडप्पट्टदु.

विजय-राघवः (क)

चतुर्विधाः - ई मेलॆ हेळिद नाल्कु मन्दियाद, ते - अवरॆल्लरू, मम जनाः - ननगॆ तुम्बा प्रियराद स्व-जनवॆन्दू, भक्ताः ऎव हि - ऎल्लरू भक्तरु ऎम्बदागियॆ, स्मृताः - शास्त्रगळल्लि हेळल्पट्टिरुवरु इदरिन्द अवरुगळू कूड भक्तरे ऎम्बुवदु एर्पट्टितु. तेषां - आ नाल्कु जनगळ मध्यदल्लि, एकान्तिनः - एकाग्र-चित्तदिन्द नन्नन्ने भजिसुव ज्ञानिगळु, श्रेष्ठाः - श्रेष्ठरु ; एकॆन्दरॆ, ते चैव - अवरु ताने, अनन्य-देवताः - नन्नल्लदॆ इतर आराध्य-देवतॆगळन्नु हॊन्दिरुवदिल्लवु, नाने सर्वोत्कृष्ट आश्रयवॆन्दु दृढवागि नम्बिरुववरु. निराशीः कर्म कारिणां फलापेक्षॆयिल्लदॆयू, इन्नु याव प्रयोजनवन्नपेक्षिसदॆयू, नन्न आराधनॆ रूपवागि कर्मगळन्नु माडुव आ मोक्षार्थिगळाद ज्ञानिगळिगॆ,

मूलम्

“चतुर्विधा मम जना भक्ता एव हि ते स्मृताः ।
तेषामेकान्तिनश्श्रेष्ठास्ते चैवानन्यदेवताः ।(भारतम् शान्तिपर्व 350-33-35.)

विश्वास-प्रस्तुतिः

अहम् एव गतिस् तेषां
निराशीः कर्म-कारिणाम् ।
ये तु शिष्टास् त्रयो +++(→अर्तोऽर्थार्थी कैवल्यार्थी च)+++ भक्ताः
फल-कामा हि ते मताः ।
सर्वे च्यवन-धर्माणः
प्रतिबुद्धस् तु मोक्ष-भाक्

ऎऩ्ऱु ताऩे वॆळियिट्टाऩ्.

नीलमेघः (सं)

अहम् एव गतिस् तेषां
निराशीः कर्म-कारिणाम् ।
ये तु शिष्टास् त्रयो +++(→अर्तोऽर्थार्थी कैवल्यार्थी च)+++ भक्ताः
फल-कामा हि ते मताः ।
सर्वे च्यवन-धर्माणः
प्रतिबुद्धस् तु मोक्ष-भाक्

इति स्वयमेव प्रकाशयाम् आस ।

विश्वास-टिप्पनी

अनेन कैवल्यस्याशाश्वतता ऽप्य् उक्ता। +++(5)+++

English

They perform the prescribed rites and duties
without caring for their fruits
and desire to attain me alone.
The other three kinds of devotees desire ( worldly) fruits
which have an end and they are subject to lapses.
The wise man who worships me with sole and exclusive devotion attains mokṣa .”

Español

They perform the prescribed rites and duties
without caring for their fruits
and desire to attain me alone.
The other three kinds of devotees desire ( worldly) fruits
which have an end and they are subject to lapses.
The wise man who worships me with sole and exclusive devotion attains mokṣa .”

४२तमाहोबिल-यतिः

अहमेवेत्यादि । निराशीः कर्म - फलसङ्गादिरहितं कर्म, तत्कारिणां प्रयोजनान्तरानाकाङ्क्षया मत्सेवारूपकर्मकारिणामित्यर्थः । अहमेव गतिः – गम्यत इति, गम्यते अनेनेति कर्मणिव्युत्पत्त्या, करणव्युत्पत्त्या चाहमेव प्राप्यः, साधनञ्चेत्यर्थः । ये तु शिष्टास्त्रयो भक्ताः – मिगुन्द आर्तादिगळानमूऩ्ऱु भक्तर् ऎवरो? ते फल कामा हि – ऐश्वर्यादिफलकामा मता इति प्रसिद्धम्. सर्वे च्यवनधर्माण इति । इङ्गु धर्मशब्दम् फलपरम्. तत्तत्फलभाक्काऩ अधिकारिरूपधर्म्यपेक्षया फलं धर्ममिऱे. तत्तत्फलानुभवानन्तरम् अन्द मूऩ्ऱु अधिकारिकळुक्कुम् फलं नश्वरमागुमॆऩ्ऱबडि. प्रतिबुद्धस्तु - इवर्गळिल् विलक्षणनागच् चॊल्लप्पट्ट ज्ञानियो वॆऩ्ऱाल्! मोक्षभाक् – नित्यमाऩ मोक्षत्तैयडैगिऱवऩ्. भावान्तराभाववादिगळाऩ नं सिद्धान्तत्तिल् संसारविमोचनं, भगवत्प्राप्तिरूपमाऩ अदावदु - भगवदनुभवरूपमाऩ भावमाग मुडिगैयाल् भगवदनुभवरूपभगवत्प्राप्तिमानाग आगिऱानॆऩ्ऱबडि.

विजय-राघवः (क)

अहम् एव गतिः - नानॊब्बने गतियु ; ये तु शिष्टास् त्रयो भक्ताः - इन्नु मूरु मन्दियाद मूरु जन भक्तरादवरु यारो, ऎन्दरॆ आर्तनु, जिज्ञासु, अर्थार्थी, ई मूरु मन्दि भक्तरादवरु यारो, ते - अवरु, फल-कामा हि - फलदल्लि आशॆयुळ्ळवरागल्लवॆ, ज्ञानिय हागॆ फलापेक्षॆयिल्लदवरागि मताः - ननगॆ इष्टरु; सर्वे - समस्तराद ई मूरु विध भक्तरु, च्यवन-धर्माणः - जारि बीळुव स्व-भाववुळ्ळवरु, ऎन्दरॆ मोक्षेतर फलवन्नु बारि बारिगू अनुभविसुव धर्मवुळ्ळवरु. प्रतिबुद्धस् तु - इवरुगळल्लॆल्ला ज्ञानियागि बुद्धियुळ्ळवनु यारॆन्दरॆ, मोक्ष-भाक् - मोक्षवन्नु हॊन्दवनु.” ऎन्रु ताने वॆळियिट्टान् - ऎन्दु भगवन्तनु ताने गीताचार्यनागिये अनुगीतॆयल्लि प्रकाशपडिसिदनु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

इदू कूड श्री-कृष्णनु अर्जुननिगॆ हेळुव वाक्यवु. नाल्कु जन भक्तरॆन्दू, अवरुगळु आर्तनु, जिज्ञासुवु, आर्थार्थी, ज्ञानी ऎन्दू हेळि, ई नाल्कु मन्दियल्लि ज्ञानियु सर्व-श्रेष्ठनॆन्दु गीतॆयल्लि हेळिद अभिप्रायवे भारत-शान्ति-पर्वद अनुगीतॆयल्लि उपपादिसल्पट्टिरुत्तदॆन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. गीतॆयल्लि ज्ञानियु नित्ययुक्तनागि एक-भक्तियुळ्ळवनागिरुवदरिन्द श्रेष्ठनॆन्दु हेळल्पट्टितु. अनुगीतॆयल्लियू आ अभिप्रायगळे समर्थनॆ माडल्पट्टिवॆ. अवरु एकान्तिनः ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द अल्लि एक-भक्तिः ऎम्बल्लि हेळिद अभिप्रायवॆ इल्लियू उपपादितवागिरुत्तदॆ. आ एक-भक्तिः ऎम्बल्लिरुव अभिप्रायदिन्दले फलाकाङ्क्षॆयिल्लदॆ आतन आराधन-रूप-कर्ममाडुववरॆन्दु तोरिबरुत्तदॆ. नित्य-युक्तरादुदरिन्दले अवरु अनन्यदेवताः ऎम्बभिप्रायवे इल्लियू द्योतितवायितु. विशिष्यते ऎम्बभिप्रायवे, इल्लि ज्ञानियल्लद मिक्क मूरु मन्दि भक्तरु च्यवन-धर्मवुळ्ळवरॆन्दू ज्ञानियु प्रतिबुद्धनॆन्दू हेळल्पट्टितु. आर्तनू, अर्थार्थि इब्बरू ऐश्वर्य-कामिगळाद प्रयुक्त पुनः संसारवन्ने अनुभविसुवरादुदरिन्द च्यवन-धर्मवुळ्ळवरेनो हौदु, आदरॆ पुनरावर्ति इल्लद कैवल्यानुभव उण्टागुव जिज्ञासुवु हेगॆ च्यवन-धर्मवुळ्ळवनॆम्ब शङ्का उण्टागबहदु. कैवल्यदिन्द पुनस्संसार-प्राप्ति ई सन्दर्भदल्लिल्लदिद्दरू, निरतिशय-सुख-रूपवाद परिपूर्ण-ब्रह्मानुभववु तप्पिदुदरिन्द आतनू कूड तत्कालदल्लि च्यवन-धर्मवुळ्ळवने ऎम्ब भाववु, च्यवन-धर्माणः - ऎम्बुवदक्कॆ फलात् ऎन्दु इट्टुकॊण्डु फल-दॆशॆयिन्द जारिदवरॆन्दरॆ अर्थवागुत्तदॆ.

तॆषां ज्ञानी विशिष्यते - ऎन्दु हेळिदुदरिन्द ज्ञानियॊब्बरे भक्ति-योगाधिकारियु, इतररल्लवॆम्बभिप्रायवु सरियल्लवॆन्दू ई नाल्कु मन्दियू भक्ति-योगाधिकारिगळे ऎन्दू हेळिदन्तायितु, अदरल्लि ज्ञानि-मात्रवे सर्व-श्रेष्ठनादुदरिन्द, आतन भक्तियू कूड श्रेष्टवादुदरिन्द, पर-भक्ति ऎन्निसुवदॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ. हागॆ हेळुव सन्दर्भदल्लि श्री-भाष्यकाररवरु शरणागति-गद्यदल्लि, पर-भक्ति–पर-ज्ञान–परम-भक्त्य्–एक-स्वभावं मां कुरुष्व ऎन्दु प्रार्थिसिरुत्तारॆ. ई पर-भक्तिये अन्तिम-प्रत्ययावधि इरबेकॆन्दु हेळिरुवाग श्री-भाष्यकाररु पर-ज्ञान परम-भक्तिगळुळ्ळ स्व-भाववन्नु प्रार्थिसलु कारणवेनु? अवेनु बेरॆये, इल्लवे ई पर-भक्तियिन्दले उण्टागुत्तवॆये ऎम्ब शङ्कागळ निवृत्तिगागि पर-भक्ति पर-ज्ञान परम-भक्ति ऎन्दरेनॆम्बुवदन्नु मुन्दिन ऐदु वाक्यगळिन्द तिळिसुत्तारॆ.

मूलम्

अहमेव गतिस्तेषां निराशीः कर्मकारिणाम् ।
ये तु शिष्टास्त्रयो भक्ताः फलकामा हि ते मताः ।
सर्वे च्यवनधर्माणः प्रति बुद्धस्तु मोक्षभाक्”
ऎऩ्ऱु ताने वॆळियिट्टाऩ्.

भक्ति–पर-भक्ती

विश्वास-प्रस्तुतिः

इप्-पडि मोक्षोपायम् आग विधित्त भक्ति-योगम्
पर-भक्तिय् ऎऩ्ऱु पेसप्-पट्टदु.

नीलमेघः (सं)

इत्थं मोक्षोपायत्वेन विहितो भक्ति-योगः पर-भक्तिर् इत्य् अभ्यधायि ।

English

Bhakti yoga which has thus been prescribed as the means of obtaining mokṣa has been called parābhakti.

Español

Bhakti yoga which has thus been prescribed as the means of obtaining mokṣa has been called parābhakti.

४२तमाहोबिल-यतिः

शास्त्रज्ञानजन्यमाय् कर्मयोग–ज्ञानयोग-साध्य-भक्ति-योगम् आनदु
एतादृशम् आय् मोक्ष-साधनम् आनाल्
सम्प्रदायत्तिल् पर-भक्तिय् ऎऩ्ऱुम् पर-ज्ञानमॆऩ्ऱुम् परम-भक्तियॆऩ्ऱुं सॊल्लुगिऱदु ऎदै?
इदु निऱ्‌क

‘‘शुद्धभावङ् गतो भक्त्या
शास्त्राद् वेद्मि जनार्दनं’’

ऎऩ्ऱु शास्त्रत्ताले भगवानैय् अऱिगैक्कु हेतुवागच् चॊल्लप्-पट्ट भक्तिय् ऎन्बदु-दाऩ् ऎदु?

ऎऩ्गिऱ मध्य-स्थ-शङ्कैयिल् अवैगळै विवरिक्किऱार् इप्पडि इत्यादिना - वीडुबॆऱप्पण्णुमित्यन्तेन ।
इप्पडि - भक्तियोगमावदु ऎऩ्ऱारम्बित्तु ज्ञानसन्ततिविशेषमॆऩ्ऩुमळवाले सॊल्लप्-पट्ट विशेषण-विशिष्टम् आय् ऎऩ्ऱ बडि.
मोक्षोपायम् आय् इत्यनेन साक्षात्कारसमानाकारताप्राप्तिक्कु मुन्बट्ट स्मृतिव्यावृत्तिः ।

विधित्त इत्य् अनेन इन्द भक्तिकार्यमागत्तानागवरुम् परमभक्तिव्यावृत्तिः । भक्तियोगम् - एतावता उपपादितमाऩ भक्तियोगमे, परभक्तियॆऩ्ऱु पेसप्पट्टदु - ‘‘मद्भक्तिं लभते परां’’ इत्यादिगळिले सॊल्लप्पट्टदु.

विजय-राघवः (क)

पर-भक्ति पर-ज्ञान परम-भक्ति-शब्दगळ तात्पर्यवु.

इप्पडि - हीगॆ ऎन्दरॆ, कामना भेद-मात्रवे विना इन्नु याव व्यत्यासवू ई नाल्कु विध भक्तरल्लिल्लदुदरिन्द, मॊक्षोपायवागि विधिसल्पट्ट भक्ति-योगवु पर-भक्ति ऎन्दु पेशपट्टिदु - हेळल्पट्टितु;

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

आदुदरिन्द विरोधवेनू इल्लवु. ज्ञानियाद मुमुक्षुविन भक्ति-योगक्केने पर-भक्ति ऎन्दु हॆसरु ऎम्बभिप्रायवु. पर-ज्ञान परम-भक्तिगळॆरडू पर-भक्ति-योगदिन्दुण्टागुव फलगळादुदरिन्द पर-भक्तिये साधनवॆम्ब भावदल्लेनू विरोधविल्लवु. इल्लि मोक्षोपायमाक ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द साधारण भक्तिगिन्तलू विलक्षणवादुदॆन्दु हेळिदन्तायितु. विधित्त ऎम्ब प्रयोगदिन्द, साक्षात्कारदिन्द तानागि प्राप्तवागुव परम-भक्तिगिन्तलू व्यत्यस्तवादुदॆन्दु हेळल्पट्टितु. इदक्कॆ पर-भक्ति ऎन्दु हॆसरादरॆ भक्ति ऎन्दरेनॆम्ब प्रश्नॆयुण्टादीतागि, भक्ति-शब्दद अर्थवन्नु मुन्दिन वाक्यदिन्द विवरिसुत्तारॆ,

मूलम्

इप्पडि मोक्षोपायमाग विधित्त भक्तियोगम् परभक्तियॆऩ्ऱु पेसप्पट्टदु.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इदिऩ्-उडैय हेतुव् आय्
सात्त्विक-परिशीलनादिगळाले वन्द भगवद्-विषयत्तिल् प्रीति-विशेषम्
सर्वेश्वरनैत् तॆळियव् अऱिय-वेणुम् ऎऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तुक्कुक् कारणम् आय्
भक्तिय् ऎऩ्ऱु पेर् पॆऱ्ऱ् इरुक्कुम्.

नीलमेघः (सं)

एतद्-धेतु-भूतः सात्त्विक-परिशीलनादि-जनितो भगवद्-विषये प्रीति-विशेषः,
‘सर्वेश्वरो विशदं ज्ञातव्यः’ इत्य् अभिनिवेशस्य कारणं सन्
भक्तिर् इति समाख्यायते ।

English

Love of the Lord which results from intimacy with sāttvikas (and the scriptures )
and which produces parābhakti is also called bhakti,
because it generates an eager desire to know Iśvara with perfect clearness.

Español

Love of the Lord which results from intimacy with sāttvikas (and the scriptures )
and which produces parābhakti is also called bhakti,
because it generates an eager desire to know Iśvara with perfect clearness.

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्पडियिदै परभक्तियॆऩ्ऱाल् इदऱ्‌कुक् कीऴ्प्पट्टदाग अवरभक्तियॊऩ्ऱुण्डोवॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इदिनुडैय हेतुवायित्यादिना ।
भक्तियॆऩ्ऱु पेर् पॆऱ्ऱिरुक्कुमित्यन्तेन ।
इदिनुडैय हेतुवाय् इति ।
भक्तिय् ऎऩ्ऱाल् भगवान्-इडत्तिल् उण्डागुम् प्रीति-विशेषम्.
अदऱ्‌कु नाऩ्गु अवस्थैकळुण्डु.
मुदलवस्थै इरण्ड् आवदु अवस्थैक्कुक् कारणम्;
अप्पडिये इरण्डावदु मूऩ्ऱावदऱ्‌कुम्, मूऩ्ऱावदु नाऩ्गावदऱ्‌कुं कारणम्.
अदिल् एतावत्-पर्यन्तं निरूपित्तु-वन्द पर-भक्तिय् ऎऩ्ऩुम् अवस्थैये इरण्ड्-आवदु अवस्थै ।
अदऱ्‌कु हेतुव् आय् ऎऩ्ऱबडि.
इप्पडि हेतुवाऩ प्रीति ऎदनाल् वन्ददॆऩ्ऱु शङ्गियामैक्काग सात्त्विकपरिशीलनादिगळाले वन्द ऎऩ्ऱदु. सात्त्विकाः – सत्वोत्तरर्गळाऩ ज्ञानिकळ्. अवर्गळुडैय परीशीलनम् - अनवरतपरिचयम्; अदनाल् - सत्सङ्गादिगळालॆऩ्ऱबडि. आदिपदात् पुराणश्रवणसुकृतविशेषादिपरिग्रहः । वन्द - वेदान्तशास्त्र श्रवणात्पूर्वमेयुण्डाऩ, भगवद्विषयत्तिल् - दोषरहितनाय् ज्ञानादिषाड्गुण्यपरिपूर्णऩाऩ भगवानिडत्तिल्. दोषरहितत्वमुं गुणपरिपूर्णत्वमुम् प्रीतिविशेषत्तिऱ्‌कुक् कारणमॆऩ्ऱु ज्ञापिक्कैक्काग इङ्गु भगवच्छब्दप्रयोगम्.
प्रीतिविशेषमिति । इङ्गु प्रीतिक्कु विशेषमावदु जिज्ञासाजनकतावच्छेदकधर्मवत्वम्.+++(4)+++
सर्वेश्वरनैत् तॆळियवऱियवेणुमॆऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तुक्कु शास्त्रङ्गळै श्रवणम्बण्णि भगवानै नऩ्ऱाग स्वरूपरूपगुणविभूतिकळोडे अऱिय वेणुमॆऩ्गिऱवभिनिवेशत्तिऱ्‌कु, अदावदु इच्छाविशेषत्तिऱ्‌कु. अऱिन्दालल्लदु धरिक्कमुडियाद अवस्थाजनकमाऩ इच्छाविशेषत्तिऱ्‌कॆऩ्ऱबडि. कारणमाय् - जनकमाय्, भक्तियॆऩ्ऱु पेर् पॆऱ्ऱिरुक्कुमिति ।

परभक्ति-पोले इदुवुम् प्रीति-रूपापन्न-ज्ञानम् आगैयालुम्
पर-भक्ति वक्ष्यमाणरीत्या भगवत्-साक्षात्काराभिनिवेश-हेतुव् आऩाप् पोलेय्
इदुवुं शास्त्र-जन्य-भगवद्-विषयक-विशद-ज्ञानाभिनिवेश-हेतुव् आगैयालुम्,
यथावस्थित-ग्रहणाभिनिवेश-हेतुत्वमुम् प्रीति-रूपत्वमुम्
इरण्डुक्क् उं समानम् आगैयाल् ए पर-भक्ति-सादृश्यत्ताल् इदुवुम् भक्ति-शब्द-वाच्यम् आय् इरुक्कुम् ऎऩ्ऱ-बडि.

विजय-राघवः (क)

इदिनुडैय - ई परभ-क्तिगॆ, हेतुवाय् - कारणवागि, मत्तु, सात्त्विक-परिशीलनादिगळालॆ - सात्त्विक-सम्भाषणॆ मॊदलादवुगळिन्द वन्द - उण्टाद, भगवद्विषयत्तिल् प्रीति-विशेषम् - सर्वेश्वरन विषयदल्लि विश्वासवु, सर्वेश्वरनै तॆळिय वरियवेणुमेन्नुं - सर्वेश्वरनन्नु शास्त्र-मूलकवागि निश्चयिसि तिळियबेकॆम्ब, अभिनिवेशत्तुक्कु कारणमाय् - विशेषापेक्षॆगॆ कारणवागि, भक्ति ऎन्रु - भक्ति ऎम्बदागि, पेर् पेत्तिरुक्कुम् - हॆसरन्नु हॊन्दिरुत्तदॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

प्रीति-पूर्वम् अनुध्यानं भक्तिर् इत्य् अभिधीयते - ऎन्दु हेळिद पर-भक्तियू भगवद्विषयदल्लिरुव प्रीति ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. ई मेलिन वाक्यदल्लि हेळल्पट्ट साधारण भक्तियू कूड भगवद्विषयत्तिल् प्रीतिविशेषवॆन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हीगिरुवल्लि ऎरडू ऒन्दॆये अथवा व्यत्यस्तवादुवे ऎन्दरॆ ऎरडू व्यत्यस्तवादवॆन्दु हेळुवदक्कागि, ई भगवद्विषयदल्लिरुव प्रीति-विशेषक्कॆ ऎरडु विशेषणगळु कॊडल्पट्टिरुत्तवॆ :- (१) इदिनुडैय हेतुवाय् - ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द, साधारण-भक्तियु, पर-भक्तियाद ध्यान-योगक्कॆ कारणवु. (२) सत्त्व-परिशीलनादिगळालॆ वन्द ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द, सात्त्विक सहवासदिन्दुण्टागतक्कद्दु साधारण-भक्तियु; पर-भक्तियादरो इदरिन्दुण्टादुदागि, ध्यान-रूपवादुदु; आदुदरिन्द “प्रीति-रूपम् अनुध्यानम्” ऎम्ब लक्षणवु अदक्कॆ कॊडल्पट्टिरुत्तदॆ. महनीयर विषयदल्लि तोरिसुव विश्वासवू कूड साधारण-भक्ति ऎन्दे हेळिसिकॊळ्ळुत्तदॆ. आदुदरिन्द सत्सङ्गदिन्दुण्टागतक्क ई भक्तियु शास्त्र-ज्ञानदल्लि अभिरुचियन्नू, सर्वेश्वरनल्लि प्रीतियन्नू उण्टुमाडि कर्म-योग ज्ञान-योगगळ मूलक पर-भक्ति-रूपवाद ध्यान-योगवन्नवलम्बिसुव हागॆमाडि, परब्रह्म-साक्षात्कारक्कॆ साधनवागुत्तदॆम्ब भाववु. इल्लि अभिनिवेशवॆन्दरे फल-सिद्धियुण्टागदॆ आगदु ऎम्ब तीव्रवाद अपेक्षॆयु.

मूलम्

इदिनुडैय हेतुवाय् सात्त्विकपरिशीलनादिगळाले वन्द भगवद्विषयत्तिल् प्रीतिविशेषम् सर्वेश्वरनैत् तॆळियवऱियवेणुमॆऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तुक्कुक् कारणमाय् भक्तियॆऩ्ऱु पेर् पॆऱ्ऱिरुक्कुम्.

विजय-राघवः - अवतारिका

“इत्तालॆ” ऎन्दु प्रारम्भिसुव मुन्दिन वाक्यदिन्द पर-ज्ञानवॆन्दरेनॆम्बुवदन्नु तिळिसि पर-भक्तिय पर-ज्ञानक्कॆ हेगॆ कारणवागुत्तदेम्बुवदन्नुपदेशिसुत्तारॆ.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इत्ताले

“शुद्ध-भावं गतो भक्त्या
शास्त्राद्वेद्मि जनार्दनम्”(भारतम् उद्योगपर्व 68-5.)

ऎऩ्गिऱप्-पडिये

नीलमेघः (सं)

अनेन, ““शुद्धभावं गतो भक्तया शास्त्राद्वेद्मि जनार्दनम् " इत्युक्तरीत्या

English

It has been said:

“Owing to my devotion to the Lord and to my gurus,
I have attained spiritual purity
and come to know Janārdana with the help of the Śāstras.”

(So parābhakti is born successively of a knowledge of the truth
obtained from the śāstras which leads to karma yoga and the like).

Español

It has been said:

“Owing to my devotion to the Lord and to my gurus,
I have attained spiritual purity
and come to know Janārdana with the help of the Śāstras.”

(So parābhakti is born successively of a knowledge of the truth
obtained from the śāstras which leads to karma yoga and the like).

४२तमाहोबिल-यतिः

इत्ताले - इन्द प्रेमभक्तियाले. इदऱ्‌कु पिऱन्द ऎऩ्- पदोडन्वयम्. शुद्धेति । इदु भारतत्तिल् उद्योगपर्वत्तिल् धृतराष्ऱ्ऱनैक्कुऱित्तु सञ्जयऩ् वाक्यम्. भक्त्या – कीऴ्च्चॊऩ्ऩ प्रेमभक्तियाले, शुद्धभावं – शुद्धमाऩ मनोभाववत्तै, गतस्सन् शास्त्राज्जनार्दनं वेद्मीत्यर्थः । ऎऩ्गिऱबडिये - इन्द श्लोकत्तिल् सॊल्लियिरुक्किऱबडिये.

विजय-राघवः (क)

पर-ज्ञानवु

भक्त्या शास्त्रात् - ऎम्बॆरडु पदगळन्नु ई प्रमाणदल्लि काकाक्षि-न्यायदिन्द, ऎरडु कडॆगू अन्वयिसबहुदु. शास्त्रात् - शास्त्र-मूलक उण्टाद तत्त्व-ज्ञान द्वारा, भक्त्या - ई अपर अथवा साधारण भक्तियिन्द, शुद्ध-भावङ्गतः - कर्म-योग ज्ञान-योगगळ मूलक, “न हि ज्ञानेन सदृशं पवित्रम् इह विद्यते” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ परिशुद्ध मनस्सन्नु हॊन्दिदवनागि, भक्त्या - भक्ति-योग मूलक, शास्त्रात् - ध्यान-योगवन्नु बोधिसुव शास्त्र-द्वारा जनार्दननाद शियः पतियन्नु, वेद्मि - उपासन मूलक साक्षात्करिसुवॆनु” ऎङ्गिर पडिये - ऎन्दु हेळिरुव हागॆ,

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

“शुद्ध-भावम् …” इति -

१. भारत उद्यो. ६८.५. इदु धृतराष्ट्रनिगॆ सञ्जयरु हेळुव सन्दर्भवु. धृतराष्ट्रन प्रश्नॆ एनॆन्दरॆ :- नीनु सर्व-लोक-महेश्वरनाद माधवनन्नु तिळिद बगॆ हेगॆ.? ननगेकॆ आतनन्नु तिळियुवदु साध्यविल्लदुदागिदॆ ? कारणवन्नु हेळबल्लॆया” ऎन्दु केळलु; अदक्का सञ्जयरु

मायां न सेवे भद्रन् ते न वृथा धर्मम् आचरे ।
शुद्ध-भावं गतो भक्त्या शास्त्राद् वेद्मि जनार्दनम्,

ऎन्दरॆ तावु प्रकृतियु भोग्य-वादुदॆन्दु ऐहिक-भोगदल्लि मनस्सिडदॆयू व्यर्थवागि धर्मवन्नाचरिसदॆयू, परम-पुरुषाराधन-रूपवॆन्दु भाविसियू, कर्म-योग, ज्ञान-योग, भक्ति-योग ध्यान-योगगळिन्द आतनन्नु साक्षात्करिसुत्तेनॆन्दु उत्तर हेळिदरु.

मूलम्

इत्ताले

“शुद्धभावं गतो भक्त्या
शास्त्राद्वेद्मि जनार्दनम्”(भारतमुद्योगपर्व 685.)

ऎऩ्गिऱप्पडिये

विश्वास-प्रस्तुतिः

शास्त्र-जन्य-तत्त्व-ज्ञान–कर्म-योगादि परंपरैयाले पिऱन्द पर-भक्तिय् आऩदु
“साक्षात्-करिक्क-वेणुम्” ऎऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तैय् उण्डाक्कि

नीलमेघः (सं)

शास्त्र-जन्य-तत्त्व-ज्ञान–कर्म-योगादि–परम्-परया जाता पर-भक्तिः
“साक्षात्-कर्तव्य” इत्य् अभिनिवेशम् उत्पाद्य,

English

It (parābhakti) produces in its turn
an eager desire and determination to see the Lord

Español

It (parābhakti) produces in its turn
an eager desire and determination to see the Lord

४२तमाहोबिल-यतिः

शास्त्रजन्यतत्त्वज्ञानम् - शास्त्रत्तालेयुण्डाऩ यथावस्थितचिदचिदीश्वरतत्त्वज्ञानम्, अदनालुण्डाऩ,
कर्मयोगादिपरम्परैयाले पिऱन्द - कर्मयोग–ज्ञानयोग–चित्त-समाधान-रूप-योग– आत्मावलोकऩ-रूप-परम्परैयाले पिऱन्द,

तथाच प्रेमभक्तियाले विशदज्ञानाभिनिवेशम्,
अदनाले विशदम् आऩ शास्त्र-जन्य-तत्त्व-ज्ञानम्,
अदनाले कर्मयोग–ज्ञानयोगाद्य्-अनुष्ठानम्,
अदनाले चित्त-समाधान-रूप-योगम्,
अदनाल् आत्मवलोकनम्,
अदावदु एतादृश-परम्परया पिऱन्द ऎऩ्ऱ बडि.

परभक्तियानदु -
कीऴ् निरूपिक्कप्पट्ट परभक्तियानदु.
साक्षात्करिक्क-वेणुम् ऎऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तैयुण्डाक्कि इति ।

‘‘परभक्तिरदृष्टार्थ-
प्रत्यक्षाभिनिवेशनम् ।
पर-ज्ञानन्तु तस्यैव
साक्षात्कारः परिस्फुटः ॥
पुनर्-विश्लेष-भीरुत्वं
परमा भक्तिर् इष्यते’’

ऎऩ्गिऱ-बडि इप्-पोदे भगवानै साक्षात् करिक्क-वेण्डुम् ऎऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तैय् उण्डाक्किय् ऎऩ्ऱ-बडि,
अभिनिवेशम् आवदु, साक्षात्कारं वन्दाल् अल्लदु विडव्-ऒण्णाद तीव्रम् आऩ आशा-विशेषम्.+++(5)+++
इन्द परभक्तिय् आनदु अन्तिम-प्रत्ययानन्तरं यथावन् निष्पन्नम् आय्
देहवियोगानन्तरं देश-विशेषावच्छिन्न–परिपूर्ण-भगवद्-अनुभवत्तिऱ्‌कु जनकम् आगप्-पोगिऱत् आनालुम्
इङ्गिरुन्द कालत्तिलेये साक्षात्-कारम् पॆऱ-वेणुम् ऎऩ्गिऱव् अभिनिवेशत्तिऱ्‌कुं कारणम् आम् ऎऩ्ऱु करुत्तु.

विजय-राघवः (क)

शास्त्र-जन्य - शास्त्रदिन्दुण्टाद तत्त्व-ज्ञान कर्म-योग मुन्ताद, मुन्ताद ऎम्बुवदरिन्द ज्ञान-योगवू हेळल्पट्टितु, परम्परॆयाले - क्रमवागि अनुष्ठिसुवदरिन्द, पिरन्द परभक्तियानदु - हुट्टिद भक्ति-योगवन्नॆम्बुवदु, साक्षात्करिक्कवेणुमेन्रु, अभिनिवेशत्तैयुण्डाक्कि - साक्षात्करिसबेकॆम्बभिलाषॆयन्नुण्टुमाडि,

मूलम्

शास्त्रजन्यतत्त्वज्ञानकर्मयोगादि परंपरैयाले पिऱन्द परभक्तियानदु साक्षात्करिक्कवेणुमॆऩ्ऩुमभिनिवेशत्तैयुण्डाक्कि

विश्वास-प्रस्तुतिः

“योगेश्वर ततो मे त्वं
दर्शयात्मानम् अव्ययम्”(गीता 11-4.)

नीलमेघः (सं)

“योगेश्वर ततो मे त्वं
दर्शयात्मानम् अव्ययम्”(गीता 11-4.)

English

“O Lord, who art the abode of attributes like jñāna,
be pleased to show Thy whole self 1”

Español

“O Lord, who art the abode of attributes like jñāna,
be pleased to show Thy whole self 1”

४२तमाहोबिल-यतिः

अभिनिवेशकार्यत्तैक् काट्टुगिऱार् योगेश्वरेति ।
चेतनाचेतनङ्गळ् उडैय उच्चावचम् आऩ स्वभाव-योगङ्गळुक्कु नियन्तावाऩ भगवाने! ततो मे त्वमव्ययमात्मानं दर्शय ।

विजय-राघवः (क)

“हे योगेश्वर - ओ योगिगळिगॆल्ला प्रभुवाद श्री-कृष्णने, ततः - आकारणदिन्द, याव कारणदिन्दॆन्दरॆ निन्न दिव्य-मङ्गळ-विग्रहवन्नु नानु साक्षात्करिसलु साध्यवादुदादरॆ, त्वं - नीनु, अव्ययं - अप्राकृतवागिरुवदरिन्द नाश-रहितवाद, आत्मानं - निम्म रूपवन्नु, मे दर्शय - ननगागि तोरिसु,” ऎन्दू, “निन्न ऎदुरिगॆ निन्तु निन्नन्ननुभविसुव हागॆ कृपॆ माडु” ऎन्दू,

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

“योगेश्वर …” इति -

२. गीतॆ ११.४.

मन्यसे यदि तच् चक्यं मया द्रष्टुम् इति प्रभो

ऎम्बुवदु ई श्लोकद पूर्वार्धवु. हे प्रभो - ओ जगत्तुगळिगॆल्ला स्वामियॆ, तत् - आ निन्न दिव्य-मङ्गळ-विग्रहवु, मया - नन्निन्द, द्रष्टुं - साक्षात्करिसलु, शक्यम् इति - साध्यवॆन्दु, मन्यसे यदि - तिळिदुदे आदरॆ, अन्तह रूपवन्नु तोरिसु ऎन्दु मुन्दक्कॆ इदॆ.

मूलम्

“योगेश्वर ततो मे त्वं दर्शयात्मानमव्ययम्”(गीता 11-4.)

विश्वास-प्रस्तुतिः

““काणुम् आऱ्+++(=[उपाय-]प्रकारम्)+++ अरुळाय्”"(तिरुवा. 8-1-1.)

नीलमेघः (सं)

[[८५]] " दर्शनोपायम् अनुगृहाण”,

English

“Vouchsafe Thy grace so that I may see Thee”

Español

“Vouchsafe Thy grace so that I may see Thee”

४२तमाहोबिल-यतिः

काणुमाऱरुळाय् - काणुम्बडि कृपै पण्णवेण्डुम्.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

“काणुमाऱरुळाय्”

३. तिरुवाय् मॊळि ८.१.१.

तेवि मारावार् तिरुमकळ् पूमियेवमऱ्ऱु मरराट्चिय्वार् ।
मेविय वुलक मून्रवैयाट्चि वेण्डुरुव निन्नुरुवम् ॥
पावियेन्रन्नै यडुकिन्र कमलक्कण्णतोर् पवळमाय् मणिये ।
आविये यमुतेयलै कडल् कडैन्द वप्पने काणु माररुळाय् ॥

ऎम्बुवदु पूरा पाशुरवु. इदरर्थवेनॆन्दरे :- देविमारावार् - निनगॆ पट्ट-महिषिगळु, तिरुमकळ् - लक्ष्मियु, पूमि - भू-देवियु, मऱ्ऱु - मत्तु नीळा-देवियु, एर आट्चेय्यवार् अमरर् - नीनु नियमिसुव कैङ्कर्यवन्नु माडुववरु नित्य-सूरिगळु, मेवियमून्रवै उलकम् आण्चि - निनगॆ अपृथक्सिद्ध-विशेषणवाद प्रकृति पुरुष-कालात्मकवाद मूरु लोकवू निन्न सङ्कल्पानुसार निन्न आज्ञानुवर्तियु, वेण्डु वेण्डु उरवुम् निन् उरुवुम् - अदर रक्षणार्थवागि स्वीकरिसबेकाद मत्तु निन्न अभिमतक्कनुगुणवाद रूपगळु निन्न असाधारणवाद दिव्य-मङ्गळ-विग्रहगळु. पावियन्रन्नै अडुकिन्र कमलं कण्णदु - ई निन्न विभूतिगळन्ननुभविसलु साध्यविल्लदॆ पापगळन्नु हॊन्दिद नन्नन्नु बाधिसुव कमल-नेत्रवू, ओर् पवळं वाय् - अद्वितीयवाद हवळद हागॆ अधर-शोभॆयन्नू हॊन्दिद, मणिये - नील-रत्नद हागिरुववने, आविये - प्राण-भूतने ऎन्दरॆ सत्ता-दायकने, आमुदे - अमृतद हागॆ भोग्य-भूतने, अलै कडल् कडन्द अप्पने - क्षीराब्धियन्नु कडॆद तन्दॆयॆ, काणु मारु अरुळाय् - इन्थावनन्नु साक्षात्करिसि निन्न ऎदुरिगॆ निन्तु अनुभविसुव हागॆ कृपॆ माडय्या ऎम्ब प्रार्थनॆ.

मूलम्

““काणुमाऱरुळाय्”"(तिरुवा. 8-1-1.)

विश्वास-प्रस्तुतिः

““ऒरु नाळ् काण वाराय् ए”"(तिरुवा. 6-9-4.)

नीलमेघः (सं)

“एकस्मिन् दिने दर्शनार्थम् आगच्छ”

English

“May I see Thee some day!”

Español

“May I see Thee some day!”

४२तमाहोबिल-यतिः

ऒरु नाळ् काणवाराये - ऒरु नाळागिलुं काणुम्बडि वन्दरुळाय्.

विजय-राघवः (क)

ऒरुनाळ् काणवाराये - “ऒन्दु दिनवागलि ननगॆ दृग्गोचरवागकूडदे”

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

“ऒरुनाळ् …” इति -

४. तळ‌र्न्दु मुरिन्दुञ्ज कडव शुररुडल् वेरा ।
पिळन्दु वीयत्तिरुक्कालाण्ड पॆरुमानॆ ।
किळर्न्दु पिरमन् शिवनिन्दिरन् विण्णवर् शूळ ।
विळङ्ग वॊरुनाळ् काणवाराय् विण्मीदॆ ॥

ऎम्बुवदु पूरा पाशुरवु, तिरु, ६.९.४.

इदरर्थवु :- शकडवॆसुरर् उडल् तळ‌र्न्दं - शकटासुरन देहवु शिथिलवागि, मुरिन्दुं वेरा पिळन्दुवीय - मुरिदु बेरॆ बेरॆयागि बिद्दु नशिसुव हागॆ, तिरुक्काल् अण्ड - श्री-पादवन्नु दयपालिसिद, पॆरुमाने - स्वामिये, तिळर्न्दु पिरमन् शिवन् इन्दिरन् विण्णवर् - निन्नन्नु सेविसबेकॆम्ब उद्योगदल्लिरुव ब्रह्म, शिव, इन्द्र, देवतॆगळु, शूळ्विळङ्ग - स्तुतिसलु ऒट्टिगॆ सेरि आकाशवन्नु प्रकाशिसुव हागॆ माडि, विण्मीदु - गजेन्द्रनिगॆ ऒन्दुदिन बन्दु सेवॆ इत्त हागॆ, आकाशदल्लि ऒरुनाळ् काणवाराय् - ऒन्दु दिन सेवॆयन्नु कॊट्टु कण्णिगॆ काणिसिकॊळ्ळकूडदे ?

मूलम्

““ऒरु नाळ् काणवाराये”"(तिरुवा. 6-9-4.)

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऎऩ्ऱु विलपिक्कुम् बडि पण्णि

नीलमेघः (सं)

इति विलापदशाम् आपाद्य

English

and makes the man cry out as above follows-

Español

and makes the man cry out as above follows-

४२तमाहोबिल-यतिः

ऎऩ्ऱु - एवं प्रकारेण, विलपिक्कुम्बडि पण्णि इति । इव्विलाबमऩ्ऱिक्के इव्वभिनिवेशं सहिक्क मुडियादॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्. इव्वपेक्षामात्रमडियाग - विलापपर्यन्तमाऩ अभिनिवेशरूपेच्छामात्रकारणमाग. उपायनिष्पत्ति यऩ्ऱिक्केयिरुक्क इङ्गिरुन्द कालत्तिलेयुण्डाऩ इव्वभिनिवेशमात्रहेतुकमाय् ऎऩ्ऱबडि.

विजय-राघवः (क)

ऎन्दु, विलपिक्कुम्पडि - कूगुव हागॆ माडि,

मूलम्

ऎऩ्ऱु विलपिक्कुम् बडि पण्णि

पर-ज्ञानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

इव्व्-अपेक्षामात्रम् अडिय् आग वन्द भगवत्-प्रसाद-विशेषत्ताले
तत्-काल-नियतम् आऩ परिपूर्ण-साक्षात्-कारत्तैय् उण्डाक्कुम्.

नीलमेघः (सं)

एतद्-अपेक्षा-मात्र-निबन्धनेन भगवत्-प्रसाद-विशेषेण
तत्-काल-नियतं परिपूर्ण-साक्षात्-कारम् उमुत्पादयति

English

By this keen desire alone,
he wins the grace of Bhagavān who rewards him
with a perfect visual perception of himself for the time being.

Español

By this keen desire alone,
he wins the grace of Bhagavān who rewards him
with a perfect visual perception of himself for the time being.

४२तमाहोबिल-यतिः

वन्द - उण्डाऩ, भगवत्प्रसादविशेषत्ताले इति । उपायनिष्पत्त्यनन्तरं देशविशेषत्तिलुण्डागुम् परिपूर्णभगवत्साक्षात्कारत्तिऱ्‌कु हेतुवाऩ प्रसादत्तैक् काट्टिलुं वेऱुबट्ट प्रसादविशेषत्ताले यॆऩ्ऱबडि. तथा च उपायनिष्पत्तिजन्यपरिपूर्णसाक्षात्कारहेतुभूत प्रसादविशेषरूपकारणम् इप्पोदिल्लाविट्टालुं तद्विलक्षणमाऩ इन्द प्रसादविशेषत्ताल् इङ्गेये साक्षात्कारम् पिऱक्कलामॆऩ्ऱु करुत्तु. तत्कालनियतमाऩ - इवनुडैयवपेक्षै यॆव्वळवु कालमिरुक्किऱदो, अव्वळवु पर्यन्तमाऩ. परिपूर्णसाक्षात्कारत्तैयुण्डाक्कुम् - देशविशेषावच्छिन्नसाक्षात्कारम्बोलिरुक्किऱ पूर्णसाक्षात्कारत्तै युण्डाक्कुम्.

विजय-राघवः (क)

इव्वपेक्षा मात्र मडियाक - ई अपेक्षॆ मात्र मूलकवागि, वन्द - उण्टाद, भगवत्प्रसाद विशेषत्तालॆ - भगवत्-कृपा-विशेषदिन्द, तत्काल-नियतमान - इन्नू उपाय-निष्पत्तियू मुक्तियू इल्लदिरुव कालक्कॆ योग्यवाद, परिपूर्ण-साक्षात्काररत्तै युण्डाक्कुं - सर्वेश्वरन परिपूर्ण ब्रह्मानुभवक्कॆ समनाद साक्षात्कारवन्नुण्टुमाडुत्तदॆ.

मूलम्

इव्वपेक्षामात्रमडियाग वन्द भगवत्प्रसादविशेषत्ताले तत्कालनियतमाऩ परिपूर्णसाक्षात्कार त्तैयुण्डाक्कुम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इस्साक्षात्कारम् परज्ञानम् ऎऩ्ऱु पेसप्पट्टदु.

नीलमेघः (सं)

एष साक्षात्कारः परज्ञानम् इत्य् अभ्यधायि ।

English

This visual perception is called parajñāna.

Español

This visual perception is called parajñāna.

४२तमाहोबिल-यतिः

इस्साक्षात्कारम् परज्ञानमॆऩ्ऱु पेसप्पट्टदु - इदुवे परज्ञानमॆऩ्ऱु ‘‘परज्ञानन्तु तस्यैव साक्षात्कारः परिस्फुटः’’ इत्यादौ सॊल्लप्पट्टदॆऩ्ऱबडि.

विजय-राघवः (क)

इस्साक्षात्कारम् - इन्तह साक्षातरवु, पर-ज्ञानऎन्दु, पेशपट्टदु - हेळल्पट्टितु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

मेलिन वाक्यदल्लि परब्रह्मनन्नु साक्षात्करिसबेकॆम्ब अभिनिवेशवॆन्दरॆ तीव्रापेक्षॆयन्नुण्टुमाडुत्तदॆन्दु हेळल्पट्टितु. अदक्कॆ निदर्शनगळागि अर्जुननु मे दर्शय ऎन्दू, हागॆये नम्माळ्वारवरू सह “काणुमाररुळाय्” इत्यादि वाक्यगळ मूलक कूगि प्रार्थिसिद्दारॆन्दु प्रमाणगळन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. साधारणवाद भक्ति-शब्दक्कू भक्ति-योगदल्लिरुव भक्ति-शब्दक्कू व्यत्यास उण्टॆन्दु, ई वाक्यदिन्द उपदेशिसिरुत्तारॆ. साधारण भक्तियु कर्म-योगादिगळल्लि प्रवर्तिसलु कारण-भूतवागुत्तदॆ. भक्ति-योगवॆम्बुदे पर-भक्तियु; इदे निरतिशय प्रीति-रूपवाद ध्यान-विशेषवु हीगॆ भक्ति पर-भक्तिगळॆन्दरेनॆम्बुवदन्नु तिळिसि, परमा भक्ति एनॆम्बुवदन्नु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. ई भक्ति पर-भक्तिगळिगिरुव व्यत्यासवन्नु तोरिसुवदक्कागि प्रमाणत्वेन “शुद्ध-भावं गतॊ भक्त्या शास्त्राद् वेद्वि जनार्दनम्” ऎम्ब सञ्जय-वाक्यवन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. शुद्ध-भाववु कर्म-ज्ञान-योगगळ मूलकवागि उण्टागुत्तदॆ. आ कर्म-ज्ञान-योगगळल्लि प्रीतियु भगवत्-प्रसाददिन्दुण्टागुत्तदॆ. अदु साधारण भक्तियिन्दुण्टागुत्तदॆ. अदुदरिन्द “शुद्ध-भावं गतो भक्त्या” ऎन्दु अन्वयिसि, “भक्त्या वेद्मि जनार्दनम्” ऎन्दु अर्थवन्नु हेळतक्कद्दु. ई ऎरडनॆ योजनॆयल्लि भक्ति-शब्दक्कॆ भक्ति-योगद मूलक जनार्दननन्नु साक्षात्करिसुवॆनु ऎम्बर्थवु. वेदन शब्दक्कॆ परब्रह्म-साक्षात्कारवॆम्बुवदे अर्थवॆन्दु श्री-भाष्यकाररु श्री-भाष्यदल्लि व्यवस्थॆ माडिरुत्तारॆ. “भक्त्या वेद्वि” ऎन्दे अन्वयिसतक्कद्दॆन्दु श्री-सार-प्रकाशिका मत्तु श्री-सार-विवरणॆ व्याख्यानगळल्लि हेळल्पट्टिवॆ. कर्म-योगादि परम्परैयालॆ विरन्द भक्ति ऎम्बल्लि भक्ति-शब्दवु पर-भक्ति ऎन्दरॆ भक्ति-योगवन्नु बोधिसुत्तदॆ. ई भक्ति-योगवु सर्वेश्वरनन्नु काणबेकॆम्ब तीव्रापेक्षॆयन्नुण्टुमाडि, आ अपेक्षॆयु सिद्धिसुववरिगू विलापवन्नुण्टुमाडि, अन्तह विलापदिन्द भगवत्कृपा उण्टागुत्तदॆन्दु तिळिसुवदक्कागि विलपिक्कुम्पडि पण्णि ऎम्ब प्रयोगवु. ई भगवत्प्रसादवु ई तीव्रापेक्षॆ मात्रदिन्दुण्टागुत्तदॆन्दु मात्र शब्दवन्नुपयोगिसिरुवदु, उपाय मूलक उण्टागुव भगवत्कृपॆगू, ई तीव्रापेक्षॆयिन्दुण्टागुव कृपॆगू इरुव वैलक्षण्यवन्नु तोरिसुत्तदॆ. ई ऎरडरिन्दुण्टागुव साक्षात्कारक्कू व्यत्यास उण्टु. **“इव्वपेक्षामात्र”**दिन्दुण्टागुव साक्षात्कारवु, तत्कालनियतवादुदु ऎन्दरॆ अपेक्षॆयन्ननुसरिसिद कालदल्लि मात्रवे उण्टागतक्कद्दु. उपाय-पूर्तियागि मोक्ष-दॆसॆयल्लि उण्टागुव हागॆ यावागलू इरतक्क साक्षात्कारवल्लवु. अदू अल्लदॆ ई साक्षात्कारवु परिपूर्ण-ब्रह्मानुभवदल्लि उण्टागुव निरतिशय साक्षात्कारवे अल्लवु. आदरॆ ई साक्षात्कारवू “भजन-सुखम् एकस्य विपुलम्” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ विपुल-सुख-दायकवादुदरिन्द, परिपू‌र्ण साक्षात्कारत्तै ऎन्दु हॆळल्पट्टिरुत्तदॆ; परिपूर्ण, साक्षात्कारवॆम्बुवदरिन्द परिपूर्णक्कॆ समनाद साक्षात्कारवॆम्बभिप्रायदल्ले तात्पर्यवु. एकॆन्दरॆ अन्तह परिपूर्णानुभववु दिव्य-वैकुण्ठदल्लि मात्रवे विना इल्लि उण्टागलारदॆम्ब तात्पर्यवु.

मूलम्

इस्साक्षात्कारम् परज्ञानम् ऎऩ्ऱु पेसप्पट्टदु.

परम-भक्तिः

विश्वास-प्रस्तुतिः

इप्-पडि निरतिशय-भोग्यम् आऩ भगवत्-स्वरूपत्तै साक्षात्-करित्त-वाऱे+++(=रीत्या)+++
पॆरु-विडाय्प्+++(=तृषां)+++ पट्टवऩ् तटाकत्तैक् कण्ड्-आप्-पोले पिऱन्द प्रीत्य्-अतिशयम् परम-भक्ति ।

नीलमेघः (सं)

इत्थं निरतिशय-भोग्य-भगवत्–स्व-रूप–साक्षात्-कार–समनन्तरम् एव अतिताप-श्रमार्तस्य जलाशय-दर्शनेनेव जातः प्रीत्य्-अतिशयः परम-भक्तिः ।

English

From this perfect vision of the svarūpa of the Lord
is born an excessive and unsurpassed love for the Lord
similar to the yearning felt by a man suffering from great thirst
at the sight of a tank. This (excessive and unsurpassed love for the Lord) is called parama bhakti.

Español

From this perfect vision of the svarūpa of the Lord
is born an excessive and unsurpassed love for the Lord
similar to the yearning felt by a man suffering from great thirst
at the sight of a tank. This (excessive and unsurpassed love for the Lord) is called parama bhakti.

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्-पडि पर-भक्तियाले अभिनिवेश, विलाप, भगवत्-प्रसाद-क्रमत्तालेय् उण्डु-बण्णप्-पट्ट
परिपूर्ण-साक्षात्-कार-रूप–पर-ज्ञानत्तै उपपादित्तु
एतत्-कार्यम् आऩ परमभक्तियिऩ् स्वरूपत्तै उपपपादिक्किऱार् इप्पडियित्यादिना । इप्पडि - परिपूर्णमाग, इदऱ्‌कु साक्षात्करित्तवाऱे ऎन्बदोडऩ् वयम्.
इन्द साक्षात्-कारत्तिऱ्‌कु प्रीत्य्-अतिशय-हेतुत्वं सॊल्लुगैक्क् आग
इदिऩ् विषयमाऩ भगवत्-स्वरूपत्तिऩ् वैलक्षण्यत्तै मुदलिल् उपपादिक्किऱार्
निरतिशयभोग्यमाऩ इति ।
साक्षात्करित्तवाऱे - साक्षात्करियानिऩ्ऱव् अळविल्.
इदऱ्‌कु पिऱन्द ऎन्बदोडन्वयम्.
नडुविल् अनुरूपदृष्टान्तत्तैक् काट्टुगिऱार् पॆरुविडाय्प्पट्टवनित्यादियाल्.
विडाय्क्कुप्पॆरुमैयावदु जलावगाहनपानादिगळऩ्ऱिक्के ताङ्ग मुडियामै.
तडागत्तैक् कण्डाप्पोले - परिपूर्णोदकमाय् तनक्कवगाहनादियोग्यमाऩ तडागत्तैसाक्षात्करित्ताप्पोले.
पॆरुविडाय्प्पट्टवनुक्कु तटाकदर्शनम्बोल् तापत्रयाभिहतनानविवनुक्कु भगवत्साक्षात्कारम् ऎऩ्ऱभिप्रायम्.
पिऱन्द प्रीत्यतिशयम् परमभक्ति इति ।
पर-भक्तियुम् प्रीत्यतिशयमानालुम् अदु साक्षात्कारजन्यम् इल्लामैयाले परभक्तिय् ऎऩ्ऱुम्,
इदु साक्षात्-कारत्तालुम् अन्द पर-भक्ति-परम्परैय् आयालुं जन्य-प्रीत्यतिशयमागैयाले
परम-भक्तियॆऩ्ऱुं सॊल्लप्पट्टदॆऩ्ऱु करुत्तु.
+++(5)+++ “परो मा यस्या” इति व्युत्पत्त्या
इदुवे स्वावधिकोत्कर्ष-रहितम् आग एऱ्‌-पडुवदाल्
इन्द परम-भक्तिये पर-भक्ति–पर-ज्ञानम् पोल् अऩ्ऱिक्के
साक्षाद्-भगवत्-प्राप्ति-हेतुव् ऎऩ्ऱु ज्ञापितम् आगिऱदु.

विजय-राघवः (क)

परम-भक्तिय स्व-रूपवु.

निरतिशय-भोग्यमान - परम भोग्यवाद, भगवत्सरूपत्तै - भगवत्-स्व-रूपवन्नु, इप्पडि साक्षात्करित्तवारे - ई मेलॆ हेळिद रीतियल्लि परिपूर्णवागि साक्षात्करिसिदवरागलागि पॆरुविडा

[[TODO: मूले पृष्ठ-सङ्ख्या 891 तथा 892 नास्ति]]

मूलम्

इप्पडि निरतिशयभोग्यमाऩ भगवत्स्वरूपत्तै साक्षात्करित्तवाऱे पॆरुविडाय्प्पट्टवऩ् तटाकत्तैक्कण्डाप्पोले पिऱन्द प्रीत्यतिशयम् परमभक्ति ।

विश्वास-प्रस्तुतिः

इदु ““मुनिये नाऩ्-मुखऩ्”"(तिरुवा. 10-10-1) +इऱ्‌पडिये
सङ्कोचम् अऱ अनुभवित्त् अल्लदु
धरिक्कव् ऒण्णाद अभिनिवेशत्तै उण्डाक्कि
मऱुक्कव्+++(=निगूहनम्)+++ ऒण्णाद तिरुव्+++(=लक्षी)+++ आणैय् इट्टु, वळैत्तुक्+++(=वलयित्वा)+++
कूप्पिडुगैयाले इवनुक्कुक् कडुग प्राप्तियैक् कॊडुक्कुम्-बडि
सर्वेश्वरनुक्कु त्वरातिशयत्तै उण्डाक्कि
इवनैय् अवाव्+++(=अभिनिवेसम्)+++ अऱ्ऱु वीडु+++(=त्यागम्→मुक्तिं)+++ पॆऱप्-पण्णुम्.

नीलमेघः (सं)

इयं “मुने चतुर्मुख” इति दशकोक्त-रीत्या
अ-संकुचितानुभवम् अन्तरा
ऽऽत्म-चारणस्याशक्यताम् आपादयन्तम् अभिनिवेशम् उत्पाद्य
अ-प्रत्याख्येय-लक्ष्मी-विषयक-शपथ-पूर्व–स-निर्बन्धाह्वान-साधनात्
अस्य झटिति स्व-प्राप्ति-दानार्थं
सर्वेश्वरस्य त्वरातिशयम् उत्पाद्य
एनम् अभिनिवेशोपशमनेन मोक्षं प्रापयति ।

English

Parama bhakti produces an eager desire and determination to enjoy the Lord without any limitations,
as the bhakta feels that it is impossible to live any longer without this experience of the Lord
as described in the Tiruvoymozhi 10.10-1 (where the Alwar cries out that he will not hereafter allow the Lord to leave him)
and that he must become one with the Lord
and declares all this with an oath that cannot be ignored by the Lord.
It causes (likewise) an excessive eagerness in the Lord
to give him mokṣa immediately
and makes him attain mokṣa
after quenching his great thirst for union.

Español

Parama bhakti produces an eager desire and determination to enjoy the Lord without any limitations,
as the bhakta feels that it is impossible to live any longer without this experience of the Lord
as described in the Tiruvoymozhi 10.10-1 (where the Alwar cries out that he will not hereafter allow the Lord to leave him)
and that he must become one with the Lord
and declares all this with an oath that cannot be ignored by the Lord.
It causes (likewise) an excessive eagerness in the Lord
to give him mokṣa immediately
and makes him attain mokṣa
after quenching his great thirst for union.

४२तमाहोबिल-यतिः

इन्द परम-भक्ति अप्-पडि व्यवधानम् अऱ हेतुव् आगुम्
प्रकारत्तै उपपादिक्किऱार् इदु मुनिये नान्मुगनिऱ्‌पडिये इत्यादिना । मुनिये नान्मुगने ऎऩ्गिऱ तिरुवाय्मॊऴियिल् सॊऩ्ऩबडि. सङ्कोचमऱ - मुन्बु सॊऩ्ऩ तत्कालनियतसाक्षात्कारानुभवम्बोल् कालसङ्कोच मऩ्ऱिक्के. अनुभवित्तल्लदु - कैङ्कर्यपर्यन्तमाऩ भोगरूपसाक्षात्कारानुवर्तियऩ्ऱिक्के. धरिक्कवॊण्णादवभिनिवेशत्तैयुण्डाक्कि - फलसिद्धियिल्लामल् शरीरधारणम् पण्णमुडियाद ऒरु आशाविशेषत्तैयुण्डाक्कि. मऱुक्कवॊण्णाद - अति-क्रमिक्कमुडियाद. तिरुवाणैयिट्टु - पिराट्टियिन्मेल् आणैयिट्टु, शपथमिट्टु ऎऩ्ऱबडि. इदु “वासंसॆय् पूङ्गुऴलाळ् तिरुवाणै निऩ्ऩाणै कण्डाय्” ऎन्बदिऩ् अनुवादम्. वळैत्तु - अप्पाल् पोगविडादबडि निर्बन्धि त्तु,इदु “इनि नाऩ् पोगलॊट्टेऩ् ऒऩ्ऱुम् मायं सॆय्येल्” ऎन्बदै निनैत्तुच् चॊऩ्ऩबडि. कूप्पिडुगैयाले - आक्रन्दनम् पण्णुगैयाले. इदऱ्‌कु त्वरातिशयत्तैयुण्डाक्कियॆन्बदोडन्वयम्. इवनुक्कु - परमभक्ति माऩाऩ इवनुक्कु. कडुग - व्यवधानमिल्लामल्. प्राप्तियैक्कॊडुक्कुम्बडि - तऩ्ऩुडैय निरतिशयभोग्यमाऩ स्वरूपसाक्षात्काररूपप्राप्तियैक् कॊडुक्कैक्कु. प्राप्तिं दातुमित्यर्थः । सर्वेश्वरनुक्कु - परमदयाळुवाऩ सर्वेश्वरनुक्कु. त्वरातिशयत्तैयुण्डाक्कि - उत्तरक्षण एव प्राप्तिप्रदानेच्छाविशेषत्तै उण्डाक्कि, इवनाणैयिट्टु वळैत्तुक् कूप्पिडुगैयाल् साक्षात्कृतऩाऩ भगवानुक्कु प्राप्तियैक् कॊडुत्तालल्लदु ताङ्ग मुडियाद त्वरैयुण्डागुमिऱे. इवनै - परमभक्तिभरितऩाऩ इन्द अधिकारियै. अवा - महत्ताऩ आसै, अदु अऱ्ऱु - निश्शेषमाग नशित्तु, वीडुबॆऱ - मोक्षत् तैयडैय, सिद्धेऽर्थे इच्छा नोदेति ऎऩ्गिऱबडिये परिपूर्णब्रह्मानुभवमोक्षत्तैयडैन्दबिऩ् ऒरुविधमाऩ अवावुमिरादॆऩ्ऱबडि. इङ्गु दीपिकाचार्यर् सॊल्लुं क्रमम् -

‘‘सात्त्विक-सङ्गादिगळाल् भगवान्-इडत्तिल् प्रीति-विशेष-रूप-भक्तिय् उण्ड् आम्;
अत्ताल् शास्त्रतो ज्ञातुम् इच्छैय् उण्डाम्;
अत्ताल् भगवत्-प्रसादम् अडिय् आग शास्त्रज्ञानं वरुम्;
अत्ताल् उपाय-भक्ति;
अत्ताल् साक्षात्-कारेच्छै;
अथ भगवत्-प्रसादात् तत्-साक्षात्-कारम्;
अत्ताल् परम-भक्ति-रूप-निरतिशय-प्रीति;
इत्ताल् प्राप्त्य्-अभिनिवेशम्;
अनन्तरम्; भगवत्-प्रसादात् तत्-प्राप्तिः’’

ऎऩ्ऱु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

दिगळिगॆ अन्तर्यामियागि अवरुगळन्नु शरीरवागि हॊन्दिरुववने, बिम्ब-फलदहागॆ अधरवन्नू, कमलद हागॆ नेत्रवन्नू, नील-माणिक्यद हागॆ देह-कान्तियन्नू हॊन्दिरुववने, अनादि-कालदिन्दलू आत्मापहारियाद नन्नन्नु वशमाडिकॊण्डवने, ननगॆ सम्पूर्ण-सत्तादायकने, निन्नॆ तिरुवडिगळन्नु नन्न तलॆयमेलिट्टु अनुग्रहिसि, निन्न साक्षात्कारदल्लि अभिनिवेशवन्नुन्टुमाडिद नन्तर, इन्नु मेलॆ नीनु वञ्चिसि बिट्टु होगलु बिडॆनु; इन्नु मुन्दॆ नीनु याव विधदल्लू वञ्चिसकूडदु” ऎम्बुवदु ई पाशुर-तात्पर्यवु. आदुदरिन्द ई पाशुरदल्लि “अनुभवित्तल्लदु धरिक्कवॊण्णाद अभिनिवेशत्तै युण्डाक्कि” ऎम्बुवदु उपपादितवागिरुत्तदॆ. मरुक्क वॊण्णाद तिरुवाणैयिट्टु ऎम्बुवदु मुन्दिन पाशुरदल्लि उपपादितवागिरुत्तदॆ :-

मायञ्जैय्यलॆन्नैयुन्रिरुमार्वत्तु मालैनङ्गै ।
वाशञ्जैय् पोङ्गुळलाळ् तिरुवाणै निन्नाणैकणाय् ॥

ओ श्रियः प्रतिये, इदुवरिविगॆ नीनु समाधान माडि नन्नन्नगलि होदहागॆ इन्नु मुन्दॆ संसारदल्ले नन्नन्नु तळ्ळि बिट्टु वञ्चिसलागदु. हागॆ वञ्चिसिद्दादरॆ निनगॆ अत्यन्त प्रिय-वल्लभळागि, निन्न वक्ष-स्थलदल्लि “अगलगिल्लेन्” ऎन्दु हेळि निरन्तर वासमाडुव, मत्तु “अप्रमेयं हि तत्-तेजः यस्य सा जनकात्मजा” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ निनगॆ सम्पद्रूपळाद, मालॆय हागॆ निनगॆ अलङ्कार-रूपळाद सकल-कल्याण-गुण-परिपूर्णळाद, निन्न दिव्य-मङ्गळ-विग्रहक्कॆ परिमळ-रूपळाद लक्ष्मी-देविय मेलॆ आणॆयु मत्तु निन्न मेलॆयू आणॆयु” ऎम्बभिप्रायवु; उत्तरार्धदल्लि आतने बन्दु तन्नन्नु करॆदुकॊण्डु होगबेकॆन्दु प्रार्थिसिरुत्तारॆ “वळैत्तु कप्पिदङ्गॆयाले” ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द, परम-भक्तियल्लि परमात्मनिन्द विश्लेषवु सहिसलसाध्यवागि, संश्लेषदल्लि तुम्बा अभिनिवेश-मूलकवागि, आर्त-स्वरदिन्द कूगिकॊळ्ळुत्तानॆम्ब भाववु. ई अभिप्रायवॆल्ला नम्माळ्वार्रवर “शूळ्न्द” ऎम्ब कॊने पाशुरद आरायिरप्पडि व्याख्यानदल्लि बहु चन्नागि उपपादितवागिरुत्तदॆ; हेगॆन्दरॆ :-

इप्पडि ऎम्बेरुमा नुक्कुम् मरुत्तरुळवॊण्णाद तोरुपडि पिराट्टि तिरुवाणै यैयुम् तन् तिरुवाणै यैयुम् इट्टु निर्बन्धित्तु कॊण्डु आर्तस्वरत्ताले कूप्पिडुमळविल्, ताम् मनोरथित्तपडिये ऎब्मेरुमानुमॆळन्दरुळ, अवनैकण्डु, ऎन्नुडैयविडायॆल्ला तीरुम्पडि, ऎन्नुडैय मनोरथमु मॊरु पडिये मुडिन्ददु

ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ.

ई परम-भक्तियु सर्वेश्वरनिगॆ त्वरातिशयवन्नुण्टुमाडुत्तदॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. एकॆन्दरॆ परम-भक्तन विषयदल्लि सर्वेश्वरनु अवसर-प्रतीक्षॆयन्नु माडुत्ता आतन रक्षणॆगागि कङ्कण-बद्धनागि निन्तिरुत्तानॆ अन्तवनन्नु सर्वेश्वरने क्षिप्रदल्लि रक्षिसतक्कद्दु मुख्य-कर्तव्यवु. हीगिद्दरू प्रपन्नने, अनुग्रहमयळाद सीतॆय मेलू, सर्वेश्वरनाद तन्न मेलॆ आणॆगळन्निट्टु, निर्बन्धिसिद नन्तर इन्नु हेळतक्कद्देनु ? अति त्वरॆयिन्द आतन मनो-रथवन्नु पूर्ण माडुवदरल्लि निस्सन्देहवु.

पर-भक्ति, पर-ज्ञान, परम-भक्ति स्व-रूपगळु सङ्ग्रहवागि

पर-भक्तिः पुरा-दृष्ट-प्रत्यक्षाभिनिवेशनम् ।
पर-ज्ञानन् तु तस्यैव साक्षात्कार-परिस्फुटः ।
पुनर्-विश्लेष-भीरुत्वं परमा भक्तिर् उच्यते

ऎम्ब श्लोकगळल्लि सङ्ग्रहिसल्पट्टिवॆ.

पर-भक्ति ऎम्बुवदु हिन्दॆ ऎन्दिगू काणदे इद्द पर-ब्रह्म-साक्षात्कारवागबेकॆम्ब तीव्रापेक्षॆयु; अन्तह साक्षात्कारवन्नु हॊन्दुवदु पर-ज्ञानवु; अन्तह साक्षात्कारवु ऎन्दिगू तप्प कूडदॆम्ब अपेक्षॆयु परमा-भक्तियु

ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. यावाग परम-भक्तियुण्टागुत्तदॆयो आग आतनु आर्तनागुवदरिन्द सर्वेश्वरनु अतित्वरॆयिन्द आतन मनो-रथवन्नु परिपूर्णमाडि परिपूर्ण-ब्रह्मानुभव कैङ्कर्यादिगळन्नीयुवनॆम्ब भाववु.

ईग इष्टु दूर हेळिदुदरभिप्रायवु सङ्क्षेपवागि एनॆन्दरॆ :-

चेतननु माडुव किञ्चित् सुकृतदिन्द सर्वेश्वरनु ईतनन्नु जनन-कालदल्लि तन्न दिव्य-कटाक्षदिन्द नोडुवनु. अदरिन्द इवनिगॆ सात्त्विक सहवासादिगळु दॊरॆतु इवनिगॆ सर्वेश्वरनल्लि साधारण-भक्तियुण्टागुत्तदॆ ई भक्तियु ज्ञान सम्पादिसबेकॆम्बिच्छॆयन्नुण्टुमाडुत्तदॆ. तन्मूलक तत्व-त्रय-ज्ञानवु लभिसुत्तदॆ. अनन्तर कर्म-योग, ज्ञान-योग, भक्ति-योग-रूपवाद उपायानुष्ठानदल्लि अभिरुचियुण्टागुत्तदॆ. तदनन्तर पर-भक्ति-रूपवाद साक्षात्कारेच्छा, तन्मूलकवागि साक्षात्कारवु जनिसुत्तदॆ. तदनन्तर हागॆ लभिसिद साक्षात्कारवु तप्पकूडदु, निरन्तरानुभवविरबेकॆम्ब तीव्रापेक्षा-रूपवाद परम-भक्तियुण्टागुत्तदॆ. इदरिन्द भगवदनुग्रह उण्टागि निरन्तर परिपूर्ण-ब्रह्मानुभव कैङ्कर्यादिगळु लभिसुत्तदॆ

ऎन्दु उपपादिसल्पट्टितु.

मुन्दॆ ई भक्ति-योगक्कॆ अधिकारिगळु त्रै-वर्णिकरु ऎन्दरॆ ब्राह्मण-क्षत्रिय-वैश्यरु ऎन्दु तिळिसि, हागॆ अधिकारविल्लदिरुववरिगू अन्तह कष्ट-साध्यवाद योगगळल्लि शक्तियिल्लदवरिगू, मोक्षवन्नु हॊन्दलु उपायवे इल्लवे ऎन्दरॆ, इन्नॊन्दु सुलभोपाय उण्टॆन्दू, अदु प्रपत्ति ऎन्दु हेळिसिकॊळ्ळुत्तदॆन्दू उपदेशिसुत्तारॆ.

मूलम्

इदु ““मुनिये नान्मुगऩ्”"(तिरुवा. 10-10-1) +इऱ्‌पडिये सङ्कोचमऱ अनुभवित्तल्लदु धरिक्कवॊण्णाद अभिनिवेशत्तै उण्डाक्कि मऱुक्कवॊण्णाद तिरुवाणैयिट्टु वळैत्तुक्कूप्पिडुगैयाले इवनुक्कुक्कडुग प्राप्तियैक्कॊडुक्कुम्बडि सर्वेश्वरनुक्कु त्वरातिशयत्तै उण्डाक्कि इवनैयवावऱ्ऱु वीडु पॆऱप्पण्णुम्.

प्रपत्तिः पर-भक्ति-स्थाने

English

(Prapatti stands in the place of parābhakti
to the man who adopts it as the direct and independent means).

Español

(Prapatti stands in the place of parābhakti
to the man who adopts it as the direct and independent means).

विश्वास-प्रस्तुतिः

इब् भक्ति-योगम् त्रैवर्णिकरैय् ऒऴिन्दार्क्कुम्
त्रैवर्णिकर्-तङ्गळिल् ज्ञानत्तिलेय् आदल्, शक्तियिलेय् आदल्, इरण्डिलुम् आदल् कुऱैय्-उडैयार्क्कुम्,
फल-विळम्बम् पॊऱुक्क इसैयाद तीव्र-संवेगम् उडैयार्क्कुम्
योग्यम् अल्लामैयाल् ए

नीलमेघः (सं)

अयं भक्तियोगस् त्रैवर्णिकेतरेषाम्,
त्रैवर्णिकेष्व् अपि ज्ञानतः शक्तित उभयतोऽपि वा न्यूनतावताम्
फल-विलम्ब-सहनानिच्छापादक-तीव्र-संवेगवतां चायोग्य इति

English

Since bhakti yoga is not suitable
for those who do not belong to the three higher castes
and (likewise) also for those in these three castes
who are wanting in jñāna or ability or both
and since it will not suit those
who cannot endure any delay in the attainment of its fruit (namely, mokṣa)
and are therefore extremely impatient,

Español

Since bhakti yoga is not suitable
for those who do not belong to the three higher castes
and (likewise) also for those in these three castes
who are wanting in jñāna or ability or both
and since it will not suit those
who cannot endure any delay in the attainment of its fruit (namely, mokṣa)
and are therefore extremely impatient,

४२तमाहोबिल-यतिः

भक्तियोगनिष्ठनुक्कु उपायमाऩ परभक्तियिऩ् स्वरूपादिगळैयुम्, अदिऩ् फलमाऩ पर-ज्ञानपरभक्तियिनुडैय क्रमप्राप्तियैयुमुपपादित्तु, इदऱ्‌कनधिकारियाऩ एतत्स्थानत्तिले चोदितैयाऩ अद्वारकप्रपत्तियै अनुष्ठित्तवनुक्कुम् प्रपत्तिफलमाग कैङ्कर्यपर्यन्तपरभक्तिपरज्ञानपरमभक्तिकळ् तत्तदिच्छानुगुणमाग फलमाग वरुमॆऩ्गिऱार् इप्भक्तियोगमित्यादिना । इदऱ्‌कु योग्यमिल्लामैयाले यॆन्बदोडन्वयम्. त्रैवर्णीकरै यॊऴिन्दार्क्कुमिति । त्रैवर्णिकर् - ब्राह्मणक्षत्रियवैश्यर् । तद्भिन्नर्क्कुम् अदावदु शूद्रादिगळुक्कुमॆऩ्ऱबडि. त्रैवर्णि कर्दङ्गळिल् - त्रैवर्णिकमध्ये । ज्ञानत्तिलेयादलित्यादि । भक्त्यनुष्ठानोपयोगिज्ञानत्तिलेयो शक्तियिलेयो इरण्डिलुमो कुऱैयुळ्ळवर्गळुक्कुमॆऩ्गै. ज्ञानशक्तत्यादिगळ् परिपूर्णमाग इरुक्कच्चॆय्देयुम् फलविळम्बम् - प्रारब्धकर्मपर्यवसानभावियाऩ फलविळम्बत्तै,पॊऱुक्क - सहिक्क, इसैयाद - इच्छैयिल्लाद, तीव्रसंवेगमुडैयार्क्कुम् - अत्यन्तत्वरैयुडैयार्क्कुम्, इव्वळवाल् मेल् प्रपत्तियोग्याधिकारत्तिल् सॊल्लप्पोगिऱ प्रपत्त्यधिकारङ्गळ्
‘‘अङ्कान्त-पात्रैर् अङ्कास्यम् उत्तराङ्कार्थसूचनं’’
ऎऩ्गिऱ अङ्कास्यन्यायत्तालेय् इङ्गेये सूचितङ्गळ्.
योग्यमल्लामैयाले - अनुष्ठिक्क शक्यमल्लामैयाले,

विजय-राघवः (क)

भक्ति-योगक्कॆ अनधिकारिगळिगू, अशक्तरिगू प्रपत्तिये उपायवु.

सद्वारक-प्रपत्तियाद भक्ति-योगक्कू, अद्वारक-प्रपत्ति ऎन्दर स्वतन्त्र-प्रपत्तियाद प्रसदनक्कू इरुव वैलक्षण्यवन्नु ई मुन्दिन वाक्यदिन्द व्यक्तपडिसुत्तारॆ. इब्बक्तियोगवर् - ई कर्मयोगादि परम्परॆगळिन्दुण्टागव भक्ति-योग रूप उपायवु, (१) त्रैवर्णिकरैयॊळिन्दार्कुम् - ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्यरु त्रै-वर्णिकरु; अवरुगळल्लदवरिगू ऎन्दरॆ शूद्र-पञ्चमरिगू, (२) त्रैवर्णि कर् तज्गळिल् - त्रै-वर्णिकरल्ले, ज्ञानत्तिलेयादल् - ज्ञानदल्लेयागलि, शक्तियिलॆयादल् - शक्तियल्लेयागलि, इरण्डिलु मादल् - ई ऎरडरल्लेयागलि, कुरैयुडैयार्कुम् - कम्मियागिरुववरिगू, (३) फलविळप्पुम् - मोक्ष-प्राप्ति-रूप-फलदल्लि विळम्बवन्नु, पॊरुक्क विशैयाद - सहिसलु मनस्सिल्लद, तीव्रसंवॆग मुडैयार्कुम् - फलानुभवदल्लि अति त्वरॆयुळ्ळववरिगू कूड, योग्यमल्लामॆयालॆ - योग्यवादुदल्लदुदरिन्द, (यावदु योग्यवल्लवॆन्दरॆ भक्ति-योगवॆम्ब कर्तृ-पदवु ई वाक्यारम्भदल्लिरुत्तदॆ.)

मूलम्

इब् भक्तियोगम् त्रैवर्णिकरैयॊऴिन्दार्क्कुम् त्रैवर्णिकर्दङ्गळिल् ज्ञानत्तिलेयादल् शक्तियिलेयादल् इरण्डिलुमादल् कुऱैयुडैयार्क्कुम् फलविळम्बम् पॊऱुक्क इसैयाद तीव्रसंवेगमुडैयार्क्कुम् योग्यमल्लामैयाले

विश्वास-प्रस्तुतिः

तङ्गळ् अळवुगळैत् तॆळिन्दु
अ-द्वारकम् आग प्रपत्तियै
मोक्षोपायम् आगप् पऱ्ऱुम् अवर्गळुक्कु
सर्व-फल-साधनम् आऩ प्रपत्ति-ताऩे पर-भक्ति-स्थानत्तिलेचोदितैय् आगैयाले

नीलमेघः (सं)

स्वस्थितीः विशदं विज्ञाय
अ-द्वारकतया प्रपत्ति मोक्षोपायत्वेन परिगृह्णतां विषये
सर्व-फल-साधन-भूतायाः प्रपत्तेः पर-भक्ति-स्थाने चोदितत्वात्

English

prapatti is prescribed as the sole and independent means of mokṣa for them.
Since it will be the means of securing all desired objects,
it has been prescribed in the place of parābhakti for those who know their limitations.

Español

prapatti is prescribed as the sole and independent means of mokṣa for them.
Since it will be the means of securing all desired objects,
it has been prescribed in the place of parābhakti for those who know their limitations.

४२तमाहोबिल-यतिः

तङ्गळळवुगळै - तङ्गळ् तङ्गळ् सामर्थ्यत्तिऩ् इयत्तैयै, तॆळिन्दु - नऩ्ऱाग निर्धारणम् पण्णि, अद्वारकप्रपत्तियै - साक्षान्मोक्षसाधनमाऩ स्वतन्त्रप्रपत्तियै, मोक्षोपायमाग - साक्षान्मोक्षसाधनमाग, पऱ्ऱुमवर्गळुक्कु - अवलम्बिक्कुमधिकारिकळुक्कु, मुख्यमाऩ भक्तियोगत्तिल् तङ्गळुक्कु सामर्थ्यमिल्लामैयैत् तॆळिन्दालत्तै विट्टु गौणमाऩ अद्वारकप्रपत्तियै साक्षान्मोक्षसाधनमाग अवलम्बिप्पारिऱे. सर्वफलसाधनमाऩ प्रपत्तिताने - ‘‘तावदार्तिः’’ इत्यादिषु सर्वफलसाधनतया ज्ञातमाऩ अद्वारकप्रपत्तिये. परभक्तिस्थानत्तिले चोदितै यागैयाले -

‘‘यद् येन काम-कामेन
न साध्यं साधनान्तरैः ।
मुमुक्षुणा यत् साङ्ख्येन
योगेन न च भक्तितः ॥
तेन तेनाप्यते तत् तन्
न्यासेनैव महामुने’’

इत्यादिगळिल् चोदितैयागैयाले,

विजय-राघवः (क)

तङ्गळळवुगळै तॆळिन्दु - तम्म तम्म स्थितियल्लि तोरिबरुव योग्यतॆगळन्नु तिळिदुकॊण्डु, अद्वारकमाक प्रपत्तियै - प्रवदन-रूप उपायवन्नु, मोक्षपायमाक - मोक्ष-साधनवागि, पत्तुमवर्गळुक्कु - अवलम्बिसुववरिगॆ, अनुष्ठिसुववरिगॆ, सर्वफलसाधनमान - समस्त-फलवन्नू साधिसिकॊडुव, प्रपत्तिताने - प्रवत्तिये, पर-भक्तिय स्थानत्तिलॆ - पर-भक्तिय स्थानदल्लि ऎन्दरॆ पर-भक्तिगॆ बदलागि, चोदियॆयाकैयालॆ - शास्त्रदल्लि विधिसिरुवदरिन्द,

मूलम्

तङ्गळ् अळवुगळैत् तॆळिन्दु अद्वारकमाग प्रपत्तियै मोक्षोपायमागप् पऱ्ऱुमवर्गळुक्कु सर्वफलसाधनमाऩ प्रपत्तिताने परभक्तिस्थानत्तिले चोदितैयागैयाले

विश्वास-प्रस्तुतिः

उपासकनुक्कु पर-भक्तिक्कु मेल् वरुम् अवस्थैगळ् पोले -
इस् स्व-तन्त्र-प्रपत्ति-निष्ठऩ्-उडैय कोलुदलुक्क् ईड् आग
इप् प्रपत्तिक्कु मेल् वरुम् अनुकूलावस्थैगळ्
इदिऩ् फलम् आय् इरुक्कुम्.

नीलमेघः (सं)

उपासकस्य परभक्तेः परस्ताज् जायमाना अवस्था इव,
अस्य स्व-तन्त्र-प्रपत्ति-निष्ठस्य प्रार्थनानुगुणम्
एतत्-प्रपत्त्यनन्तरं जायमाना अनुकूलावस्था
अस्याः फलभूताः ॥

English

Just as in the case of the man who practises the vidyās,
parābhakti is followed by (certain) stages of attainment (like para jñāna ),
this prapatti will be followed by certain favourable results or states
in accordance with the desire of the man who adopts it as the independent upāya.
These states are to be considered as part of the fruits of prapatti.

Español

Just as in the case of the man who practises the vidyās,
parābhakti is followed by (certain) stages of attainment (like para jñāna ),
this prapatti will be followed by certain favourable results or states
in accordance with the desire of the man who adopts it as the independent upāya.
These states are to be considered as part of the fruits of prapatti.

४२तमाहोबिल-यतिः

परभक्तिक्कु मेल् वरुमवस्थैकळ् पोले - परज्ञानपरमभक्ति मुदलानववस्थैकळ् पोले, इदऱ्‌कु अनुकूलावस्थैकळॆन्बदोडन्वयम्. कोलुदलुक्कीडाग - प्रपत्तिकालसङ्कल्पत्तुक्कीडाग, इदनाल् स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठरॆल्लारुक्कुम् मेल् सॊल्लप्पोगिऱ अनुकूलावस्थैकळ् काणविल्लैये ऎऩ्गिऱ शङ्गै परास्तम्. इप्प्रपत्तिक्कुमेल्वरुम् - इस् स्वतन्त्रप्रपत्तिक्कुमेलुण्डागुम्, अनुकूलावस्थैकळ् - परभक्तिपरज्ञानपरमभक्तिकळुम्, कैङ्कर्यङ्गळुम्, इदिऩ् फलमायिरुक्कुम् - परभक्तिस्थानत्तिल् चोदितैयाऩ इप्प्रपत्तियिऩ् फलमायिरुक्कुम्. परभक्तियानदु परज्ञानपरमभक्तिरूपफलजनकमानाप्पोले तत्स्थानत्तिले चोदितैयाय् सर्वफलप्रदैयाऩ इन्द प्रपत्ति कोलुदलुक्कीडाग अन्द परभक्तियैयुमुण्डाक्कि तत्कार्यङ्गळाऩ परज्ञान परमभक्तिकळैयुं कैङ्कर्यपर्यन्तमाऩ भगवत्प्राप्तियैयुमुण्डाक्कुमॆऩ्ऱु करुत्तु.

विजय-राघवः (क)

उपासकनिगॆ, परभक्ति मेल्वरुम् - भक्ति-योगदल्लिद्द मेलुण्टागुव, अवस्थॆगळ्पोलॆ - अवस्थॆगळ हागॆ, आ अवस्थॆगळु पर-ज्ञान, पर-भक्तिगळॆन्दु तिळियतक्कद्दु, इत्स्वतन्त्र प्रपत्तिनिष्ठनुडैय - ई स्व-तन्त्र-प्रपत्ति-निष्ठन, कोलुतलक्कीडाग - सङ्कल्पक्कनुगुणवागि, इ प्रपत्तिक्कु मेल्वरुम् - ई प्रपदनदिन्दुण्टागुव, अनुकूलावस्थैगळ् - भक्ति-कैङ्कर्यादि अवस्थॆगळु, अदिन् फलमा यिरुक्कुम् - आ प्रपत्तिय फलवागिरुत्तवॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

भक्ति-योगवादरो ब्राह्मण-क्षत्रिय-वैश्यरु मात्रवे अनुष्ठिसतकद्दॆम्ब मत्तु प्रपदनानुष्ठानवन्नु मात्र पञ्चमरु मॊदलुगॊण्डु सर्वरू अनुष्ठिसबहुदॆम्ब भाववु, “भक्ति-योगम् त्रैवर्णिकरै योळिन्दार्कु योग्यमल्लामॆयालॆ” ऎम्बुवदरिन्द तोरिबरुत्तदॆ. भक्ति-योगवु यारिगॆ उचितवल्लवॆन्दरॆ :-

(१) स्त्रीयरु
(२) ज्ञान-शून्यराद त्रै-वर्णिकरु
(३) अशक्तराद त्रै-वर्णिकरु
(४) ज्ञान-शक्तिगळॆरडू इल्लद त्रै-वर्णिकरु
(५) मोक्ष-प्राप्तियल्लि विळम्ब सहिसद समस्तराद आर्तरु
(६) शूद्रादि पञ्चमरु

इवरिगॆल्ला उपायवु यावुदॆन्दरॆ, प्रपदनवु (अद्वाशक-प्रपत्तियु). ई भक्ति-योग-स्थानदल्लि ई प्रपदनवु उपायवॆन्दु शास्त्रगळल्लि विकल्पिसि विधिसिरुवदरिन्द, अदू उपायवागुवदरल्लि सन्देहविल्लवॆम्ब तात्पर्यवु. शास्त्रदल्लि ऎल्लि विधिसिदॆ ऎन्दरॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द शारीरक-सूत्रदल्लि हेळिरुत्तदॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. इदू अल्लदॆ अहिर्बुध्न-संहितॆयल्लि, (३७-२५)

यद् येन काम-कामेन न साध्यं साधनान्तरैः ।
मुमुक्षुणा यत् साङ्ख्येन योगेन न च भक्तितः ।
प्राप्यते परमं धाम यतो नावर्तते यतिः ।
तेन तेनाप्यते तत्-तन्-न्यासे नैव महा-मुने ॥

ई उपायवु अत्यन्त श्लाघ्यवादुपायवॆन्दु हॊगळल्पट्टिरुत्तदॆ. काम्य-फलापेक्षॆयुळ्ळ यावनिन्द याव याव बेरॆ साधनगळिन्दलू कूड हॊन्दलसाध्यवादुदॆल्लवू, मत्तु योग-निष्ठनाद यतियु याव मोक्ष-दॆशॆयिन्द हिन्तिरुगुवदिल्लवो अन्तह परम-पदवू, भक्ति-मूलकवागि यावुदु हॊन्दल्पडुवुदिल्लवो अदू, मोक्षार्थियिन्द याव फलवु कर्म-योग ज्ञान-योगादिगळिन्द हॊन्दुवदक्कागुवदिल्लवो अदू, इवॆल्लवू, आया मनुष्यरिन्द आया फलगळु ओ महर्षिये न्यासवॆन्दरॆ प्रपत्तिय मूलक हॊन्दल्पडुवदु ऎम्ब भाववु. हागॆये इन्नॊन्दु प्रमाणवू उण्टु :-

भक्त्या परमया वापि प्रपत्त्या वा महा-मते ।
प्राप्यो ऽहं नान्यथा प्राप्यो मम कैङ्कर्यलिप्सुभिः ॥

भक्ति-योग-फलवाद परम-भक्तियिन्दलागलि अथवा प्रपत्ति-मूलकवागलि, महा-विवेकवुळ्ळ ज्ञानिये, नानु प्राप्यनॆन्दु सर्वेश्वरने विकल्पिसि हेळिरुत्तानॆ. नन्न कैङ्कर्यदल्लि अपेक्षॆयुळ्ळवरिगॆ ई ऎरडु मारगळु विना बेरॆ मार्गविल्लवु

ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. इदू अल्लदॆ श्रीमद्-रामायणदल्लि उपपादितवागिरुवदू, नम्माळ्वार्रवर तिरुवाय्मॊळॆयल्लि “आगिलगिल्लेन्” इत्यादि पाशुरगळल्लॆल्ला तोरिबरुवदू, मूरु रहस्यगळिन्दलू व्यक्तपडुवदू, शरणा-गति-रूप उपायवे.

आदरॆ स्त्रीयरिगॆ उपासनॆयल्लि अधिकार उण्टो इल्लवो ऎम्ब विषयवु स्वल्प विवादास्पदवागिरुत्तदॆ. श्रुतियल्लि गार्गि मुन्तादवरु भक्ति-योग-निष्ठरागिरुव हागॆ तोरिबरुत्तदॆ. कपिलरु तम्म तायियाद देवहूतिगॆ भक्ति-योगवन्नुपदेशिसिरुत्तारॆ. आदरॆ स्त्रीगॆ ई उपासनॆयु अनावश्यकवादुदॆम्बुवदू शास्त्र-विहितवादुदे. आदुदरिन्दले स्त्री-साधुः ऎम्ब व्यासोक्तिय प्रकार पुरुषनिगिन्तलू स्त्रीयु सुलभोपाय उळ्ळवळु. आकॆयु गृहिणियागि, गर्भ, प्रसव, मक्कळ-पोषणॆ गृह-कृत्यवे मॊदलाद क्लेशगळन्नुळ्ळवळागिरुवदरिन्द सन्ध्या-वन्दनादि नित्य-कर्मानुष्ठानगळिगू, उपासनॆ मॊदलादवुगळिगू कालविल्लदुदरिन्द, भर्तृ-शुश्रूषॆ मत्तु प्रपदनानुष्ठानगळिन्दलॆ मोक्षवॆम्बुवदु सार्वत्रिकवाद अभिप्रायवु.

श्री-वाल्मीकि-महर्षियू हागॆये उपदेशिसिरुत्तारॆ :-

भर्तृ-शुश्रूषया नारी लभते स्वर्गम् उत्तमम् ।
अपि या निर्नमस्करा निवृत्ता देव-पूजनात् ॥

देवतार्चनॆ, भगवन्-नमस्कार, स्तोत्र मॊदलादवुगळिल्लदिद्दरू चिन्तॆयिल्लवु, पति-शुश्रूषॆ मात्रविद्दरॆ साकॆन्दु हेळल्पट्टिदॆ. इल्लि उत्तम-स्वर्गवॆन्दु हेळिरुवदु मोक्षवु. हीगॆ अन्वय-रीतियल्लि हेळि, व्यतिरेकदिन्दलू समर्थनॆ माडुत्तारॆ:-

व्रतोपवास-निरता या नारी परमोत्तमा ।
भर्तारं नानुवर्तेत सा तु पाप-गतिर् भवेत् ॥

व्रत, उपवास मुन्तादवुगळल्लि स्त्रीयु निरतळागि हॊरगॆ नोडुववरिगॆ परमोत्तमळागि कण्डरू, गण्डनन्नु अनुवर्तिसि नडॆयदिद्दरॆ, आकॆगॆ पाप-गतिये विना सद्गतियिल्लवॆन्दु हेळिरुत्तारॆ. आदुदरिन्द उपासनादिगळु स्त्रीगॆ बेकिल्लवु. गण्डनॊन्दिगॆ अनुष्ठिसुव उपायदिन्दले मोक्षवु.

हागॆये शूद्रादिगळिगू उपासनवु सरियल्लवु. महा-भागवतोत्तमनन्नु गुरुवागि आश्रयिसि आतनिगॆसगुव शुश्रूषॆयिन्द प्रीतनाद गुरुवु परम-कृपॆयिन्द ईतनिगॆ चक्राङ्कनवन्नु माडि ईतनिगागि माडिद प्रपदन-मूलकवागि ईतनिगॆ मोक्षवु. इदु बहु सुलभोपायवॆम्बभिप्रायदिन्द श्री-व्यास-महर्षियु शूद्रस् साधुः ऎन्दु अप्पणॆ कॊडिसिदरु.

परभक्तिक्कि मेल्वरुम् अवस्थैगळ् पोलॆ - पर-भक्तियिन्दुण्टागुव पर-ज्ञान परम-भक्तिगळ हागॆ, ई प्रपतियिन्दलू उण्टागुव अवस्थॆगळु ईश्वरनल्लि भक्तियू कैङ्कर्यवू, हागॆये तदीयरल्लू भक्ति-कैङ्कर्यगळू ऎन्दु तिळियतक्कद्दु. फलविळम्बं पॊरक्कुमिशैयादवर् ऎन्दु हेळिरुवदरभिप्रायवेनॆन्दरॆ भक्ति-योगदल्लि प्रारब्ध-कर्मावसानदल्लि मोक्षवादुदरिन्द विळम्बदिन्द मोक्ष-प्राप्तियुण्टागबहुदु, प्रपत्तियल्लादरो दृप्तनिगॆ देहावसानदल्ले मोक्ष-प्राप्तियुण्टागुत्तदॆ. ऒन्दु क्षण-काल विळम्बवन्नु सहिसदे इरुव आर्तनिगॆ ऒडनॆ मोक्ष उण्टागुवदॆम्ब तात्पर्यवु.

तङ्गळळवुगळै तेळिन्दु ऎन्दु हेळिरुवदरभिप्रायवु, मुन्दॆ प्रपत्ति-योग्याधिकारदल्लि हेळिरुव हागॆ शक्तनिगॆ उपासनवू, अशक्तनिगॆ शरणागतिय उपायवादुदरिन्द तानु भक्ति-योगक्कॆ शक्तनो अशक्तनो ऎम्बुवदन्नु ताने तिळिदु, अदक्कनुगुणवागि वर्तिसतक्कद्दॆम्ब भाववु.

हीगॆ सर्वेश्वरनन्नु हॊन्दुव उपायगळु ऎरडॆन्दू, अदरल्लि भक्ति-योगवु स्वल्प गुरुतरवाद उपायवॆन्दू अदु स्वल्प-काल विळम्बदिन्द फल-प्राप्तियागुवनॆन्दू हेळल्पट्टितु; प्रपत्तियु सुलभोपायवॆन्दू, क्षिप्र-फल-दायकवॆन्दू उपदेशिसल्पट्टितु. एवॆरडक्कू फलदल्लेनू व्यत्यासविल्लवॆन्दु मुन्दॆ तिळिसुत्तारॆ.

मूलम्

उपासकनुक्कु परभक्तिक्कु मेल् वरुम् अवस्थैगळ् पोले इस्स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठनुडैय कोलुदलुक्कीडाग इप्प्रपत्तिक्कु मेल् वरुम् अनुकूलावस्थैगळ् इदिऩ् फलमायिरुक्कुम्.

विजय-राघवः (क) - अवतारिका

भक्ति-प्रपत्तिगळिगॆ समान-फलगळु

इन्नु भक्ति-प्रपत्ति-शब्दगळेनु पर्याय-पदगळे अथवा भिन्नवादवे, हागॆ भिन्नवादवुगळादरॆ मत्तु ई उपायगळु समान-फलगळुळ्ळवुगळाद पक्षदल्लि, इवुगळल्लि यावुदादरू ऒन्दु मोक्षोपायवागबहुदॆन्दु विकल्पिसि शास्त्रदल्लि ऎल्लियादरू निर्णयिसल्पट्टिदॆये ऎन्दरॆ, सूत्रकाररु “नाना शब्दादि-भेदात्” ऎम्ब सूत्रदल्लि इवुगळिगॆ भेद उण्टॆन्दू, “विकल्पो ऽविशिष्ट-फलात्” ऎम्ब मुन्दिन सूत्रदल्लि विकल्पवू हेळल्पट्टिदॆ ऎन्दू तिळिसुत्तारॆ :-

विश्वास-प्रस्तुतिः

इप्-पडि प्रपत्तिक्कुम् भक्तिक्कुम्
अधिकारि-विशेषत्तैप् पऱ्ऱि तुल्य-फलत्वम् उण्डागैयाले
विकल्पम् आगक् कडवदु.

नीलमेघः (सं)

इत्थं भक्ति-प्रपत्योर् अधिकारिविशेषं प्रति तुल्यफलत्वाद्
विकल्पो भवति ।

English

Thus prapatti and bhakti are said to be optional
in relation to those who are qualified for them
as they secure the same final goal or fruit.

Español

Thus prapatti and bhakti are said to be optional
in relation to those who are qualified for them
as they secure the same final goal or fruit.

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्पडि गुरुवाऩ भक्तियोगत्तुक्कुं तत्स्थानत्तिले चोदितैयाऩ लघुवाऩ स्वतन्त्रप्रपत्तिक्कुम्, कैङ्कर्यपर्यन्तभगवत्प्राप्तियुम् इङ्गिरुन्द कालत्तिल् परज्ञानादिफलङ्गळुं तुल्यमाग वुण्डागुमॆऩ्ऱाल् लघुवाऩ प्रपत्तियै विट्टु गुरुवाऩ भक्तियिल् ऎवनावदु प्रवृत्तिप्पानो? भक्तियोगत्तिऱ्‌कु अधिकारिकळ्दाऩ् तेट्टमागादो? गुरुलघुवाऩ इव्विरण्डुक्कुं विकल्पन्दाऩ् कूडुवदॆङ्ङनेयॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् इप्पडि प्रपत्तिक्कुमित्यादिना । इप्पडि - कीऴ् उपपादित्तबडि, प्रपत्तिक्कुम् भक्तिक्कुम् - लघुवाऩ प्रपत्तिक्कुं गुरुवाऩ भक्तिक्कुम्, अधिकारिविशेषत्तैप्पऱ्ऱि - अकिञ्चनसकिञ्चऩ-रूपाधिकारिविशेषत्तैयुत्तेशित्तु. तुल्यफलत्वमुण्डागैयाले इति । शरीरत्तिल् गुरुलघुभावमुण्डानालुम् फलत्तिल् तौल्यमुण्डागैयाले यॆऩ्ऱबडि. विकल्प मागक्कडवदु - विकल्पः - भिन्नकल्पः, अन्यतरानुष्ठानमेव; न तु समुच्चय इति भावः ।

तथाच शक्तनुक्के गुरुवायुं लघुवायुमुळ्ळ भक्ति-प्रपत्तिकळाले
समाऩ-फलसिद्धिय् उण्डागुम् ऎऩ्ऱाल्
अवऩ् विषयत्तिल् गुरुवैयर्थ्य-प्रसङ्गेन
गुरु-लघु-विकल्पं कूडाद् आनालुं
स-किञ्चनाकिञ्चनाधिकारि-विषयत्तिले गुरु-लघुक्कळ् उडैयव् अनुष्ठानत्ताले
तुल्य-फलं वरुगिऱत् ऎऩ्ऱाल्
शक्तऩ् गुरुवैयेय् अनुष्टिक्कक् कडवऩ्,
अशक्तऩ् लघुवैयेय् अनुष्टिक्कक् कडवऩ् ऎऩ्ऱु व्यवस्थित-विकल्पमे एऱ्‌-पडुम् आगैयाल्
गुरु-वैयर्थ्यत्तिऱ्‌को समुच्चयत्तिऱ्‌को प्रसक्तिये एऱ्-‌पडाद् ऎऩ्ऱु तिरुव्-उळ्ळम्.+++(4)+++

विजय-राघवः (क)

इप्पडि - ई मेलॆ हेळिद रीतियल्लि भक्ति-स्थानदल्लि हेळल्पट्टिरुव प्रपत्तिगू मत्तु, भक्तिक्कुं - भक्ति-योगक्कू, अधिकारि विशेषत्तैप्पत्ति - अशक्तनिगॆ प्रपत्ति ऎन्दू, शक्तनिगॆ भक्ति-योगवॆन्दू विशेषिसि हेळिरुवदन्नु कुरितु, तुल्य फलत्वमुण्डाकैयालॆ - समान-फलवाद मोक्ष-प्राप्तियुण्टागुवदरिन्द, विकल्प माकक्कडवदु - विकल्पवागि परिणमिसुत्तदॆ

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

ऎन्दरॆ आशक्तनादरॆ प्रपत्तियन्नू शक्तनादरॆ भक्ति-योगवन्नू हीगॆ यावुदादरू ऒन्दन्नु अवलम्बिस बहुदु; ऎरडक्कू फलवेनो ऒन्दे ऎम्ब भाववु.

मूलम्

इप्पडि प्रपत्तिक्कुम् भक्तिक्कुम् अधिकारिविशेषत्तैप्पऱ्ऱि तुल्यफलत्व मुण्डागैयाले विकल्पमागक्कडवदु.

भेदः

English

BHAKTI IS DIFFERENT FROM PRAPATTI:

Español

BHAKTI IS DIFFERENT FROM PRAPATTI:

विश्वास-प्रस्तुतिः

इवऱ्ऱुक्कु

“+++(मोक्षार्थ-विद्या)+++ नाना +++(→प्रपत्त्युपासनयोर् [विधि]शब्द-भेदाः←)+++शब्दादि+++(→विधिसाम्येऽप्य् अन्य-भेदाः)+++-भेदात्”
(ब्रह्मसूत्रम्3-3-56)

ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले भेदम् सिद्धम्.

विश्वास-टिप्पनी

उपासीत, ध्यायीत इत्यादिषु शब्द-भेदो नास्ति।
उपासीत, (ओम् इत्य् आत्मानं) युञ्जीत इत्येतयोस् त्व् अस्ति शब्द-भेदः।

नीलमेघः (सं)

एतयोः

“+++(मोक्षार्थ-विद्या)+++ नाना +++(→प्रपत्त्युपासनयोर् [विधि]शब्द-भेदाः←)+++शब्दादि+++(→विधिसाम्येऽप्य् अन्य-भेदाः)+++-भेदात्”
(ब्रह्मसूत्रम्3-3-56)

इत्यधिकरणे भेदः सिद्धः।

English

That the two are different from each other is evident from the adhikaraṇa or section -

“The Brahma Vidyās are different as their *9 names and the like are different “.
Brahma sūtras (III-3.56).

Español

That the two are different from each other is evident from the adhikaraṇa or section -

“The Brahma Vidyās are different as their *10 names and the like are different “.
Brahma sūtras (III-3.56).

४२तमाहोबिल-यतिः

भक्तिक्कुम् प्रपत्तिक्कुम् भेदम् उण्डागिल् अऩ्ऱो
विकल्पं सॊल्लल् आवदु;

‘‘अर्चनं वन्दनं दास्यं सख्यमात्मनिवेदनम् ।
………….भक्तिश्चेन्नव लक्षणा’’

इत्यादिगळिल् भक्तिप्रपत्तिशब्दवाच्यङ्गळॊऩ्ऱुबोल् तोऩ्ऱुगिऱदेयॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इवऱ्ऱुक्कु इत्यादिना । विद्या नाना – परस्परं भिन्ना शब्दादिभेदात् –‘‘उपासीत’’ ‘‘ओमित्यात्मानं युञ्जीत’’ इति शब्दभेदात् । आदिपदादभ्यासनामधेयगुणप्रकरणसङ्ग्रहः । ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले भेदं सिद्धमिति । तथाच सूत्रकारैरेव भक्तिप्रपत्तिकळुक्कु भेदकहेतुक्कळाले भेदस्य व्यवस्थापितत्वेन ‘‘सख्यमात्मनिवेदनम्’’ इत्यादिगळिल् अभेदप्रतीतिरन्यथा नेया ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्.

विजय-राघवः (क)

इवत्तुक्कु - ई प्रपत्ति-भक्ति-योगगळिगॆ, “नाना शब्दादि-भेदात्” (शा, सू. ३.३.३६) ऎङ्गिर अधिकरणत्तिलॆ - ऎन्नुव अधिकरणदल्लि, भेदं सिद्धं - भिन्नवाद ब्रह्म-विद्यॆगळॆम्बुवदु स्थापिसल्पट्टिरुत्तदॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

ई सूत्राभिप्रायवेनॆन्दरॆ :- सद्-विद्या–दहर-विद्या–भूम-विद्या–न्यास-विद्या मॊदलाद ब्रह्म-विद्यॆगळॆल्ला ऒन्देयल्लवु, नाना - बेरॆ बेरॆ यादवु, एकॆन्दरॆ शब्दादि-भेदात् - यजेत, जुहुयात्, दद्यात् इवे मॊदलाद शब्द-भेदगळिन्द याग, होम, दानादिगळु हेगॆ बेरॆ बेरॆयादवो, हागॆये इल्लियू कूड, उपासीत, शरणं प्रज, विजिज्ञासितव्यः, अन्वेष्टव्यः इत्यादि शब्दगळ मूलक बेरॆ बेरॆयादवु ऎम्बभिप्रायवु. ई अभिप्रायवन्नु चन्नागि श्री-निगमान्त-देशिकरवरे न्यास-विंशतियल्लि “नना शब्दादि-भेदिति तु कथयता सूत्र-कारेण सम्यङ् न्यासोपासे विभक्ते” ऎम्ब श्लोकदल्लि उपासना-रूप-विद्यॆगळू न्यास-विद्यॆय सह बेरॆ बेरॆ विद्यॆगळॆन्दु बहु चन्नागि उपपादिसिरुत्तारॆ. ऎरडू बेरॆ ऎम्बुवदक्कॆ नाल्कु कारणगळु हेळल्पट्टिवॆ :-

(१) आख्या-भेदविरुवदरिन्द, ऒन्दक्कॆ उपासीत मॊदलाद आख्यॆ, इन्नॊन्दक्कॆ शरणं व्रज ऎम्ब आख्यॆ.

(२) अकिञ्चन भरवन्नु स्वीकरिसुवनॆम्बुवदु वेद्याकारवु न्यास-विद्यॆगॆ; उपासनॆगॆ अपहत-पाप्मत्वादिगळु वेद्याकारवु.

(३) प्रारब्ध-कर्मद निवृत्ति-पूर्वकवाद परब्रह्म-प्राप्तियु न्यास-विद्यॆगॆ फलवु. प्रारब्ध-कर्म कळदनन्तर परब्रह्म-प्राप्तियु उपासनॆगॆ फलवु.

(४) अधिकारिगळु भिन्नरु. इदु हिन्दॆये विशदवागि सूचिसल्पट्टिरुत्तदॆ.

आदुदरिन्द ३२ उपासन-रूप ब्रह्म-विद्यॆगळू बेरॆ बेरॆयादवे. अदर हागॆये न्यास-विद्यॆयू भिन्नवादुदु. आ मूवत्तॆरडु विद्यॆगळॆल्ला भक्ति-योगवॆन्दू न्यास-विद्यॆ ऎन्दरॆ प्रपत्तियॆन्दू हेळल्पडुवदु. आ कारणदिन्द इवॆरडू समान-फलवन्नु कॊडुववुगळागिद्दरू भिन्नवाद उपायगळु.

हागादरॆ ई भिन्नवाद उपायगळल्लि यावुदादरू आगबहुदॆम्ब विकल्पवु ऎल्लियादरू शास्त्रदल्लि हेळिदॆये ऎन्दरॆ सूत्र-काररु विकल्पाधिकरणदल्लि हेळिद्दारॆन्दु प्रमाणवन्नु तोरिसुत्तारॆ.

ईग मेलॆ हेळिद सद्-विद्यादि ३२ विध उपासनॆगळॆल्लवन्नू अवलम्बिसतक्कद्दे अथवा यावुदादरू ऒन्दे साकॆ ऎम्ब सन्देहदल्लि सूत्र-काररु अवुगळल्लॊन्दरिन्दले मोक्ष-प्राप्तियुण्टॆन्दु हेळुत्तारॆ. ऎल्ला विद्यॆगळू बेकागिल्लवु.

मूलम्

इवऱ्ऱुक्कु “नाना शब्दादि भेदात्”(ब्रह्मसूत्रम्3-3-56) ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले भेदम् सिद्धम्.

विश्वास-प्रस्तुतिः

“विकल्पोऽविशिष्ट-फलत्वात्”(ब्रह्मसूत्रम्3-3-57.)
ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले विकल्पमुम् सिद्धम्.

नीलमेघः (सं)

[[95]]

“12 विकल्पोऽविशिष्टफलत्वात्” इत्यधिकरणे विकल्पः सिद्धः ।

English

That there is option (to choose any of them) is also evident from the section :

" There is option (to adopt any of them )
because the result or (final) fruit is the same”.
Brahma sutras (III - 3. 57).

Español

That there is option (to choose any of them) is also evident from the section :

" There is option (to adopt any of them )
because the result or (final) fruit is the same”.
Brahma sutras (III - 3. 57).

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्पडि भेदत्तै स्थापित्त सूत्रकाररे विकल्पाधिकरणत्तिल् विकल्पत्तैयुं निर्णयित्तारॆऩ्गिऱार् विकल्पोऽविशिष्टफलत्वात् ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले विकल्पमुं सिद्धमिति । विकल्पः – विभिन्नकल्प एव, न तु समुच्चयः । कुतः? अविशिष्टफलत्वात् – परस्परासहायेन तुल्यफलजनकत्वात् । उपासनत्तिल्भेदम्बोले शाखाभेदसंहिताभेदङ्गळिल् न्यासविद्यैकळिलुम् मन्त्रादिभेदत्ताले भेदं सिद्ध मॆऩ्गिऱार्. अथवा साङ्गमाऩ प्रपदनमॊऩ्ऱागैयाले ऒरु प्रपदनत्तिल् ‘‘वसुरण्य’’, ‘‘श्रीमन्नारायण स्वामिन्’’, ‘‘भगवन्’’, ‘‘सर्वविजयिन्’’, ‘‘श्रीमन्नारायणचरणौ’’ इत्यादिगळान अनेकमन्त्रङ्गळ् करणमन्त्रङ्गळाग आगवेण्डुमागैयाल् अवैगळुक्कु करणमन्त्रतया विनियोगविकल्पं कॊळ्ळवेण्डुम्. विकल्पमो अष्टदोषदुष्टम्. ऒऩ्ऱिनालेये प्रपदननिष्पत्तौ बहुमन्त्रश्रवणं व्यर्थमागवुम् प्रसङ्गिक्कुम्.

विजय-राघवः (क)

विकल्पः - यावुदादरू ऒन्दे मोक्ष-साधनवागुत्तदॆ एकॆन्दरॆ, अविशिष्ट फलत्वात् - हागॆ ऒन्दन्ने अनुष्ठिसुवदरिन्द फलदल्लेनू विशेषवागलि ऎन्दरॆ व्यत्यासवागलि तोरिबारदिरुवदरिन्द ऎल्ला विद्यॆगळन्नू अवलम्बिसबेकॆम्ब आवश्यकतॆयिल्लवु ऎम्बर्थवु” ऎम्बी अधिकरणदल्लि मुमुक्षुविगॆ, विकल्पमुम् सिद्धं - विकल्पवू सिद्धवु ऎन्दरॆ उपासनॆयन्नागलि, प्रपदनवन्नागलि अवलम्बिसबहुदु.

मूलम्

“विकल्पोऽविशिष्टफलत्वात्”(ब्रह्मसूत्रम्3-3-57.) ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले विकल्पमुम् सिद्धम्.

प्रपत्ति-भेदाः

विजय-राघवः (क) - अवतारिका

उपासन विद्या प्रभेदगळ हागॆ न्यास-विद्या प्रभेदगळु

प्रपत्तियु उपनिषत्तुगळल्लि परिपूर्णवाद ऎल्ला अङ्गगळिन्दलू उपदेशिसल्पडदे इरुवदरिन्द अदू, उपासना विद्यॆगळ हागॆ ऒन्दु उपाय-रूपवाद ब्रह्म-विद्यॆ ऎन्दु हेगॆ हेळलागुत्तदॆ ऎम्बाक्षेपवु बन्दीतागि भाविसि, अदक्कॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. अदू अल्लदॆ कॆलवु श्रुति-शाखॆगळाद तैत्तरीय श्वेताश्वरादिगळल्लू, पाञ्च-रात्र-शास्त्रदल्लू, अहिर्बुध्नादि संहितॆगळल्लू उपपादितवागिरुव न्यास-विद्यॆगळल्लि गुण-विग्रह मुन्तादवुगळल्लू, मत्तु मन्त्रगळल्लू, व्यत्यासविरुवदरिन्द आ विद्यॆगळॆल्ला बेरॆ बेरॆये, न्यास-विद्यॆयॆम्बुदॊन्दॆये ऎम्ब शङ्का-निवारणार्थवागि न्यास-विद्यॆयॆल्ला ऒन्दे ऎन्दू “उपासनत्तिल्” ऎन्दु प्रारम्भिसुव मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ.

विश्वास-प्रस्तुतिः

उपासनत्तिल् विशेषङ्गळ् पोले
शाखा-भेदङ्गळिलुम् भगवच्-छास्त्र-संहिता-भेदङ्गळिलुञ् चॊल्लुम् न्यास-विद्यैयिल्
मन्त्रादि-विशेषङ्गळ् कण्डु-गॊळ्वदु.

नीलमेघः (सं)

उपासने विशेषा इव
शाखा-भेदेषु भगवच्-छास्त्र-संहिता-भेदेषु च प्रतिपाद्यमानाः
न्यास-विद्यायां मन्त्रादि-विशेषा द्रष्टव्याः ।

English

It may be seen that, as in upāsanās there are differences in mantras and the like (aṅgas),
there are, in Nyāsa Vidyā also, differences stated in the different branches of the vedas (Shakhas) and in the different samhitas of the agamas.

Español

It may be seen that, as in upāsanās there are differences in mantras and the like (aṅgas),
there are, in Nyāsa Vidyā also, differences stated in the different branches of the vedas (Shakhas) and in the different samhitas of the agamas.

४२तमाहोबिल-यतिः

आगैयाल् बहुमन्त्रङ्गळुक्कु उपनिषद्भेदेन करणत्वं सॊऩ्ऩदऱ्‌कु गति ऎऩ्ऩ्?

ऎऩ्ऩिल्
सर्व श्रुतिकळिलुम् पाञ्चरात्रादिगळिलुम् पठितमाऩ ऎल्ला भरन्यासत्तिलुम्
आनुकूल्यसङ्कल्पाद्यङ्गङ्गळ् अविशिष्टमानालुं
तत्तच्छाखैकळिलुम् अहिर्बुध्नयसंहितादिगळिलुं
गुणविग्रहादिविशेषविशिष्टनुक्के प्रपत्तव्यत्वं सॊल्लियिरुप्पदाल्
रूपभेदत्ताले तत्तत्प्रपदनभेदं सिद्धिक्कैयाल्
तत्तत्प्रपदनविशेषे तत्तन्मन्त्रस्य करणतयान्वयात्
मन्त्राणां बहुत्वेऽपि न वैयर्थ्यमॆऩ्गिऱव् अभिप्रायत्तालेय् अरुळिच्चॆय्गिऱार् उपासनत्तिल् इत्यादिना ।

उपासनत्तिल् विशेषङ्गळ् पोले - उपासनत्वव्याप्यधर्मवत्तुक्कळाऩ दहरशाण्डि-ल्यद्युपासनङ्गळ्बोल्, शाखाभेदङ्गळिलुम् - तैत्तिरीयश्वेताश्वतरादिवेदशाखाभेदङ्गळिलुम्, भगवच्छास्त्रासंहिताभेदङ्गळिलुम् - पाञ्चरात्रसम्बन्धिकळाऩ लक्ष्मीतन्त्राहिर्बुध्नयादिसंहिताभेदङ्गळिलुम्, सॊल्लुं न्यासविद्यैयिल् - प्रतिपाद्यमाऩ न्यासविद्यैयिल्, मन्त्रादिविशेषङ्गळ् कण्डु कॊळ्वदु - मन्त्रादिकृतभेदङ्गळ् कण्डुगॊळ्वदु. इङ्गु आदिपदादनुसन्धेयगुणविग्रहादि परिग्रहः । इप्पडि प्रतिशाखैयिलुम् प्रतिसंहितैयिलुम् मन्त्रङ्गळुम् अनुसन्धेयगुणविग्रहादिगळुम् भिन्नङ्गळाग इरुप्पदाल् रूपभेदं तोऩ्ऱानिऱ्‌क न्यासविद्यैयिल् मन्त्रादिविशेषङ्गळ् कण्डुगॊळ्वदॆऩ्गिऱविडत्तिलुळ्ळ न्यासविद्याशब्दोत्तरमाऩ एकवचनत्तैमात्तिर मवलम्बित्तु,

‘‘न्यासविद्यै इति ।
इङ्गु एकवचनत्ताल् कर्मैक्यं ज्ञापितम् आगिऱदु.
ततश् च प्रकरणान्तरादिगळ् इरुन्दालुं
शाखाभेदादिगळिल् सॊल्लुगिऱ न्यासम् ऎल्लां
सर्व-वेदान्त-प्रत्यय-न्यायत्ताले
एक-कर्ममेय् ऒऴिय
भिन्न-कर्मम् अऩ्ऱ् ऎऩ्ऱु करुत्तु”

ऎऩ्ऱु सिलर् सॊल्लुवदु ऎप्पडि सङ्गतमागुम्?
इप्पडि न्यासविद्यै ऒऩ्ऱानाल्
अनेकमन्त्रङ्गळै ऎप्पडि उपसंहारम् पण्णिक्कॊळ्वदु?
अनेकविग्रहचिन्तनं ताऩ् ऒऩ्ऱिल् ऎप्पडि शक्यमागुम्?
अप्पडि न्यासविद्यैयॆल्लाम् ऒऩ्ऱॆऩ्ऱाल्

‘‘यद्य् अपि अनन्य-प्रयोजनस्यापि
तत्र-तत्रोक्त-न्यास-विद्या-भेदात्
स्व-निष्ठा-विषय-तत्-तत्-संहितोक्त-प्रक्रिया-भेदाच् च
अनुसन्धेय-रूप-गुण-विग्रह-विभूत्य्-आदिकन् नाना भवति’’

ऎऩ्गिऱ योगप्रकरणस्थ श्रीपाञ्चरात्र-रक्षा-वाक्यं विरुद्धम् आम्.

विजय-राघवः (क)

उपासनत्तिल् विशेषणङ्गळ् पोलॆ - श्री-भाष्यद सर्व-वेदान्त प्रत्ययाधिकरणदल्लि (३ ३.१) उपपादिसल्पट्टिरुव रीत्या ऒन्दे विध उपासनवे अनेक शाखॆगळल्लागलि प्रकरणगळल्लागलि हेळल्पट्टिद्दरॆ ऒन्दु कडॆयल्लि हेळिद विशेषणगळु हेगॆ इतर शाखॆ प्रकरणगळल्लि हेळल्पट्ट उपासना-विषयदल्लि कूड अन्वयिसतक्कवुगळो, हागॆये शाखाभेदङ्गळिलुम् - तैत्तरीय श्वेताश्वतर मॊदलाद शृति-शाखॆगळल्लू, भगवच्-छास्त्र-संहिताभेदङ्गळिलुम् - पाञ्च-रात्र-शास्त्र अहिर्बुध्न संहितॆ मॊदलादवुगळल्लू, शॊल्लुगिर न्यासविद्यॆयिल् - हेळिरुव न्यास-विद्यॆयल्लि, इल्लि न्यास-विद्ये ऎन्दु एक वचनवन्नु उप योगिसिरुवदरिन्द अवुगळल्लॆल्ला उपपादितवागिरुवदु ऒन्दे विद्यॆयॆन्दु स्पष्टपडुत्तदॆ, मन्त्रादि विशेषङ्गळ् - बेरॆ बेरॆ मन्त्र-विशेषगळन्नु ऎन्दरॆ ऒन्दरल्लि “वसुरण्यो विभूरसि” ऎम्ब मन्त्रवू, इन्नॊन्दु स्थळदल्लि द्वय-मन्त्रवू हीगॆ मन्त्र-भेदगळन्नु कण्डु कॊळ्वदु - तिळियतक्कद्दु;

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

ऎन्दरॆ मन्त्र-भेदगळिद्दरू न्यास-विद्यॆयल्लि पञ्चाङ्ग-संयुतः ऎन्दु हेळिरुव हागॆ ऐदु अङ्गगळिन्द कूडिद आत्म-समर्पणॆयादुदरिन्द ऎल्ला कडॆयल्लू उपपादितवागिरुवदु ऒन्दे विद्यॆयाद न्यास-विद्यॆये; भक्ति-योग हेगो हागॆ न्यास-विद्यॆयू उपायवे. ऎरडू तुल्य-फल उळ्ळवुगळु ऎम्ब भाववु. इल्लि मन्त्रादि विशेषङ्गळ् ऎम्बल्लिरुव आदि पददिन्द अवुगळ अङ्गगळु मॊदलादवुगळु हेळल्पट्टवु.

प्रपत्तियु ज्ञान-विकास विशेष-रूपवादुदु. हागिरुवदरिन्द प्रपत्तियु मानस-रूपदल्लिरुवदेनो न्यायवु. आदरॆ वाचिक-कायिक-रूपदल्लू कूड प्रपत्यनुष्ठानवु सरिये ऎम्ब ईगलू कूड विवादास्पदवागिरुव विषयदल्लि, तम्म अभिप्रायवेनॆम्बुवदन्नु नमस्कारम् ऎन्दु प्रारम्भिसि हेळुत्तारॆ

मूलम्

उपासनत्तिल् विशेषङ्गळ् पोले शाखाभेदङ्गळिलुम् भगवच्छास्त्रसंहिताभेदङ्गळिलुञ्चॊल्लुम् न्यासविद्यैयिल् मन्त्रादिविशेषङ्गळ् कण्डुगॊळ्वदु.

विश्वास-प्रस्तुतिः

नमस्कारम्
वाचिकम्, मानसम्, कायिकम्
ऎऩ्ऱु पिरिन्दाप्-पोले
प्रपत्तियिलुम् ओर्-ऒऩ्ऱै मुऩ्ऩ् इट्टु
इव् विभागङ्गळ् सॊल्लप् पट्टदु

विश्वास-टिप्पनी

उक्तिनिष्ठायाम् उक्तेर् बाहुल्यम्,
आचार्यनिष्ठायाम् कायिकस्याधिक्यम्,
स्वनिष्ठायाम् मनसः प्राधान्यम्।
यथा सत्त्व-बाहुल्य-मात्रे सात्त्विक इति।

नीलमेघः (सं)

नमस्कारे वाचिक-मानसिक-कायिक-विभागवत्
प्रपत्ताव् अपि +एकैकं पुरस्-कृत्येमे विभागा उक्ताः
+++(यथा सत्त्व-बाहुल्य-मात्रे सात्त्विक इति)+++।

English

Just as obeisance (namaskāra) is divided into three forms, verbal, mental and bodily,
so prapatti, too, is said to be of different kinds owing to the excess of one or other of these differences.

Español

Just as obeisance (namaskāra) is divided into three forms, verbal, mental and bodily,
so prapatti, too, is said to be of different kinds
owing to the excess of one or other of these differences.

४२तमाहोबिल-यतिः

उपायमाऩ इन्द प्रपत्ति ज्ञानविकासविशेषमायिरुक्क इदऱ्‌कु वाचिकादि विभागं सॊल्लुवदऱ्‌कु दृष्टान्तपूर्वकमाग अभिप्रायमरुळिच्चॆय्गिऱार् नमस्कारमित्यादिना । नमस्कारं – शेषत्वज्ञानम्; नमस्कारनिष्ठशेषितानिरूपितशेषत्वानुसन्धानमिति यावत्, वाचिकं कायिकम् मानसमॆऩ्ऱु पिरिन्दाप्पोले इति । शेषित्वानुसन्धानमे मानसव्यापारमागैयाले मानसिकनमस्कारमाय् स्वपुरस्कृतशेषिप्रसादजनकवाग्व्यापाररूप नमश्शब्दोच्चारणजनकत्वेन वाचिकनमस्कारमाय्, स्वपुरस्कृतशेषि-प्रसादजनककायिकप्रणिपतनादिजनकत्वेन कायिक नमस्कारमाय् पिरिन्दाप्पोलेयॆऩ्ऱबडि. तथाच शेषत्व ज्ञानरूपनमस्कारं स्वकार्यमाऩ नमश्शब्दोच्चारणविशिष्टतादशायां वाचिकमॆऩ्ऱुम्, स्वकार्यभूतप्रणिपतनादिविशिष्टतादशायां कायिकमॆऩ्ऱुं विभागवत्ताग ऎप्पडिप् पिरिन्दिरुक्किऱदो अप्पडिये ऎऩ्ऱबडि. प्रपत्तियिलुम् भरसमर्पणरूपप्रपत्तियिलुम्, ओरॊऩ्ऱै मुऩ्ऩिट्टु - भगवत्प्रसादजनकमाऩ भरसमर्पण द्वयोच्चारण प्रणिपतनरूपमाऩ मानसवाचिककायिकव्यापारङ्गळिल् ओरॊऩ्ऱै प्रधानीकरित्तु; अदावदु - स्वनिष्ठैयिल् करणमन्त्रोच्चारणपूर्वकभरसमर्पणत्तै प्रधानीकरित्तुम्, भरसमर्पणपूर्वकमाऩ द्वयोच्चारणरूपवाचिकप्रपत्तियिल् प्रसादजनकमाऩ द्वयोच्चारणत्तै प्रधानीकरित्तुम्, भरसमर्पणपूर्वकप्रणिपतनरूपकायिकप्रपत्तियिल् प्रसाद जनकप्रणिपतनादिरूपकायव्यापारत्तै प्रधानीकरित्तुम् ऎऩ्ऱबडि. इव्विभागङ्गळ् - मानसिकवाचिककायिक विभागङ्गळ्. सॊल्लप्पट्टदु - भरद्वाज संहितायां ‘‘एषैव त्रिविधा ज्ञेया करणत्रय भेदतः’’ ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु. यद्यपि भरसमर्पणपुरस्कृतमन्त्रोच्चारणरूपैव वाचिकी प्रपत्तिः; भरसमर्पणपुरस्कृत-प्रणामादिरूपैव कायिकीप्रपत्तिः; वाचिककायिक प्रपत्तित्वरूपधर्मौ च तयोरेव वर्तेते । तथाऽपि विशेषणीभूते भरसमर्पणेऽपि तयोर्धर्मयोः स्वाश्रयज्ञाप्यत्वसम्बन्धेन वा स्वाश्रयविशेषणत्वरूपसम्बन्धेन वा सत्वेन भरद्वाजसंहितैयिल् भरसमर्पणात्मकप्रपत्तिक्के वाचिकादिविभागकथनमॆऩ्ऱु कण्डुगॊळ्वदु. इप्पडि साक्षात्सम्बद्धमाऩ मानसप्रपत्तित्वरूपधर्मत्तैयुं स्वाश्रयविशेषणत्वसम्बन्धेनसम्बद्धङ्गळाऩ वाचिकप्रपत्तित्वकायिकप्रपत्तित्वरूपधर्मङ्गळैयुमिट्टु मानसिकादिविभागं सॊल्लक्कूडुमो? ‘द्रव्यं द्वेधा विभक्तं जडमजड’’ मित्यादौ जडत्वाजडत्वरूपसाक्षात्सम्बद्धविभाजकधर्मङ्गळैयिट्टऩ्ऱो विभागं सॊल्लप्पडुगिऱदॆऩ्ऩिल्; सर्वत्र तादृशनियममिल्लै यॆऩ्ऱु ज्ञापिक्कैक्कागवे मुदलिलेये सर्वात्मना तुल्यमाऩ नमस्कारदृष्टान्तत्तैच् चॊऩ्ऩदु. अङ्गुं शेषत्व ज्ञानत्तिल् मानसत्वं साक्षात्सम्बन्धत्तालुम्, नमश्शब्दोच्चारणत्तिलिरुक्किऱ वाचिकत्वं स्वाश्रयजनकत्वरूपपरम्परासम्बन्धत्तालुम् प्रणिपतनवृत्ति कायिकत्वं स्वाश्रय प्रणिपतन जनकत्व रूप परम्परा सम्बन्धत् तालुमिरुप्पदैयिट्टे वाचिककायिकमानसिकविभागं लोकसिद्धमॆऩ्ऱु करुत्तु.यत्तु सारास्वादिन्यामेतद्वाक्यव्याख्यानावसरे

“ओरॊऩ्ऱै इति । प्रपत्तिमानसमायिरुक्कच् चॆय्देयुम् प्रपत्तिवाक्योच्चारणादिमुखेन वाक्कायान्वयियायुमिरुप्पदाले इन्द करणत्रयव्यापारङ्गळिल् तत्तदधिकारिषु शक्तिभेदादेकैकव्यापारं विञ्जियिरुक्कैयाल् अव्वभिप्रायत्ताले यवऱ्ऱिलोरॊऩ्ऱै पुरस्करित्तु इप्पडि प्रपत्तिक्कु त्रैविध्येन भेदं सॊल्लुगिऱदत् तनैयागैयाले प्रपत्ति ज्ञानैकरूपैयॆऩ्ऩक् कुऱैयिल्लै ऎऩ्ऱु करुत्तु”

इत्युक्तम् । अदिल् सॊल्लवेण्डिय साधकबाधकयुक्तिकळै अस्मत्कृत उक्तिनिष्ठाभरणोद्योतत्तिले कण्डुगॊळ्वदु.

विजय-राघवः (क)

नमस्कारं - नमस्कारवु, वाचिकं - नमः ऎन्दु बायल्लि मात्र हेळल्पट्टिद्दागियू, कायिकं - दण्डवत्-प्रणाम-पूर्वकवादुद्दागियू, मानसं - मनस्सिनिन्द नमस्करिसुवन्थाद्दागियू, ऎन्दु, पिरन्दाप्पोलॆ - विभागगळुण्टादहागॆ, प्रपत्तियिलुम् - प्रपत्तियल्लियू, ओरोन्रै - ऒन्दॊन्दन्ने ऎन्दरॆ, वाचिक-प्रपत्ति, कायिक-प्रपत्ति, मानस-प्रपत्ति, ई मूररल्लि ऒन्दॊन्दन्नॆ, मुन्निट्टु - पुरस्करिसि, प्रधानवागि भाविसि, इव्विभागङ्गळ् - प्रपत्तियु वाचिक, कायिक, मानसिकवॆन्दु मूरु विधवॆम्ब विभागगळु, शॆल्लपट्टदु - हेळल्पट्टवु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

नमस्कारद अभिप्रायवु, इन्नॊब्बर विषयदल्लि तानु निकृष्टनु ऎम्ब ज्ञान-रूपवादुदु. इदु मानसिकवागिये इरतक्कद्दु; आदरू अदु वाचिकवागि “नमो नमः” ऎन्दु हेळुविकॆयू उण्टु; मत्तु कायिकवागि प्रणाम-रूपदल्लि परिणमिसबहुदु. इल्लि ज्ञान-रूपवाद मानसिक नमस्कारवु क्रिया-रूपगळाद वाचिक-कायिकगळागि हेगॆ अनुष्ठिसल्पडबहुदु ? आदरॆ इवुगळु सरियाद नमस्कार हेगादीतॆम्ब आक्षेपणॆगॆ, वाचिक कायिक नमस्कारगळिगू मानस सम्बन्ध उण्टागुवदरिन्द सरियाद नमस्कारवागिये परिणमिसुवदरल्लि सन्देहविल्लवु. हागॆये प्रपत्तियल्लियू ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. प्रपत्तियु, सर्वेश्वरनल्लि आतन स्वत्ताद तन्नात्मवन्नु समर्पणॆ माडुव ज्ञान-रूपवादुदु. आदुदरिन्द प्रपत्तियु मानस-रूपवागिये इरतक्कद्दु न्यायवागिरुवल्लि उक्ति-निष्ठॆ आचार्य-निष्ठॆ ऎन्दरॆ भागवत संश्रयण-रूपवाद वाचिक कायिक-रूप प्रपत्तियु क्रिया-रूपवागिरुवल्लि, अवुगळू कूड फल-प्रदगळागि उपादेयगळॆन्दु हेगॆ हेळलागुत्तदॆ ऎम्बाक्षेपवु उण्टागबहुदु; उक्ति-निष्ठॆ भागवत-संश्रयणगळल्लू ज्ञान-रूपद सम्बन्धविद्दे इरुवदरिन्द प्रपत्तियु मानसिक, वाचिक, कायिकवागियू अनुष्ठिसल्पडबहुदु; फलदल्लेनू अवुगळिगॆ व्यत्यासविल्लवॆन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. ई मेलॆ हेळिद आक्षेपद समाधानक्कागिये नमस्कारद निदर्शनवन्नु बोधिसिरुत्तारॆ.

हागादरॆ कॆलवु पूर्वाचार्यरुगळु तम्म सूक्तिगळल्लि, ई मानस वाचिक, कायिक प्रपत्तिगळु मूरू सेरिदरेने पूर्ण-प्रपत्तियागुत्तदॆन्दु हेळिरुवरल्ला, आ अभिप्रायक्कॆ समाधान हेगॆ ऎम्बाक्षेपक्कॆ सरियाद समाधानवन्नु इवै मून्रुम् ऎम्बुवदरिन्द बोधिसुत्तारॆ. ज्ञान-रूपवागि मानस-रूपवाद नमस्कारवु, अदर परीवाह-रूपवागि बायिन्दलू नमः ऎन्दु हेळि, कायिकवागियू दण्डवत्-प्रणाम माडिदरॆ, हेगॆ नमस्कारवु परिपूर्णतॆयन्नु हॊन्दुत्तदॆयो हागॆये, ज्ञान-रूपवाद प्रपत्तियु मानसवादरू अदु वाचिक-रूपदल्लि द्वय मुन्ताद मन्त्रोच्चरणमाडि, तदनुगुणवाद कायिक-व्यापारगळाद कैङ्कर्यादिगळॊन्दिगॆ सेरिदरॆ परिपूर्णतॆयन्नु हॊन्दुत्तदॆम्बुवदीग आ पूर्वाचार्यरुगळ अभिप्रायवॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ. इदरिन्द ऒन्दॊन्दे प्रपत्तियागुवदिल्लवॆम्बुवदु अवरभिप्रायवल्लवु. मूरू सेरिदरॆ अदक्कॆ सर्वोत्कृष्टतॆयुण्टागुत्तदॆन्दु बोधिसिदरॆ विना ऒन्दॊन्दे प्रपत्तियागुवदिल्लवॆन्दु हेळलिल्लवु. ईग नम्म हिरियर सन्निधियल्लि नमः ऎन्दु इष्टु मात्रवे हेळिदरू, अथवा प्रणाम माडिदरू हेगॆ नमस्कार फल-प्राप्तियो, हागॆये उक्ति-निष्ठॆ भागवत-निष्ठॆयल्लू सह प्रपत्तियु सफलवागलु सन्देहविल्लवॆन्दु मुन्दॆ तिळिसुत्तारॆ.

मूलम्

नमस्कारम् वाचिकम् मानसम् कायिकम् ऎऩ्ऱु पिरिन्दाप्पोले प्रपत्तियिलु मोरॊऩ्ऱै मुऩ्ऩिट्टु इव्विभागङ्गळ् सॊल्लप्पट्टदु.

विश्वास-प्रस्तुतिः

इवै मूऩ्ऱुम् पॊरुन्दिऩ+++(=समवेत)+++-पोदु पूर्ण-नमस्-कारम् आनाऱ्‌ पोले
पूर्ण-प्रपत्तिय् आगक् कडवद्

ऎऩ्ऱ्-अवर्गळ् पा-सुरङ्गळुक्कुम्
वाचिक-कायिकङ्गळ् आऩ व्यापार-विशेषङ्गळ् परीवाहम् आम् पडिय् आऩ
मानस+++(-प्रधान)+++-प्रपत्तियिऩ्-उडैय पूर्तियिले तात्पर्यम् आगक् कडवदु +++(न तु प्रपत्ति-मात्रस्य)+++.+++(5)+++

नीलमेघः (सं)

“एषां त्रयाणां समवाये पूर्ण-नमस्-कारवत्
पूर्ण प्रपत्तिर् भवती"ति प्रतिपादयतां वाचाम् अपि
वाचिक-कायिक-व्यापार-विशेषौ परीवाहयन्त्याः मानस+++(-प्रधान)+++-प्रपत्तेः पूर्तौ तात्पर्यं ग्रह्यम् +++(न तु प्रपत्ति-मात्रस्य)+++।

English

It has been stated by some that,

just as obeisance becomes complete when all the three, verbal, mental and bodily are combined,
prapatti, too, becomes complete when verbal and bodily actions are combined with mental states or jñāna.

This statement of theirs should be understood as meaning that

mental prapatti is full and complete
and that verbal and bodily activities are, as it were, the overflow of the mental prapatti (jñāna).
(It should not be taken to mean that prapatti is incomplete
when verbal and bodily actions are absent
).

Español

It has been stated by some that,

just as obeisance becomes complete when all the three, verbal, mental and bodily are combined,
prapatti, too, becomes complete when verbal and bodily actions are combined with mental states or jñāna.

This statement of theirs should be understood as meaning that

mental prapatti is full and complete
and that verbal and bodily activities are, as it were, the overflow of the mental prapatti (jñāna).
(It should not be taken to mean that prapatti is incomplete
when verbal and bodily actions are absent
).

४२तमाहोबिल-यतिः

इप्पडियानाल् प्रपत्तियिलेय् ए
एकैक-पुरस्कारत्ताले त्रेधा विभाग कथनं कूडुम् ओ?

इवै मूऩ्ऱुम् पॊरुन्दिऩ बोदु
पूर्ण-नमस्-कारम् आनाऱ्‌-पोले
पूर्ण-प्रपत्तिय् आगक् कडवद्

ऎऩ्गिऱ अभियुक्त-श्री-सूक्तियिले

मानसादि-व्यापार-त्रय-समुच्चय-रूपम् आयुम्
पूर्वोक्त-वाचिकादि-त्रय-व्यतिरिक्तम् आयुम्
प्रपत्त्य्-अन्तरम् इरुप्पद् आगत् तोऩ्ऱव् इल्लैय् ओव्

ऎऩ्ऩव् अरुळिच् चॆय्गिऱार्
इवै मूऩ्ऱुम् इत्य्-आदिना ।

इवै मूऩ्ऱुम् - मानसिक-वाचिक-कायिक-व्यापारङ्गळ् मूऩ्ऱुम्.
पॊरुन्दिऩ पोदु - परस्-परं सेर्न्द-बोदु.
इदऱ्‌कु “पूर्णप्रपत्तिय् आगक् कडवद्” ऎन्बद्-ओड् अन्वयम्.
ऎऩ्ऱ्-अवर्गळ् पासुरङ्गळुक्कुम् -
ऎऩ्ऱु अभियुक्तर्गळ् सॊल्लुं वार्त्तैगळुक्कुम्.

वाचिक-कायिकङ्गळ् आऩ व्यापार-विशेषङ्गळ् परीवाहम् आम् बडिय् आऩ -
स्तुति-नमस्-कारादि-रूपङ्गळ् आऩ वाचिक-कायिक-व्यापार-विशेषङ्गळ् तडुक्क-मुडियाद कार्यम् आम् बडिय् आऩ.
मानस-प्रपत्तियिऩ् उडैय - मुन्बु सॊऩ्ऩ मूऩ्ऱिल् ऒऩ्ऱ् आऩ मानस-प्रपत्तियिनुडैय.
पूर्तियिले तात्पर्यम् आगक् कडवदु इति ।

तथा च

मुऩ् सॊऩ्ऩ मानस-प्रपत्तिये ऒरुवनुक्कु
स्तुति–नमस्-कारादि-रूपम् आऩ वाक्-काय-व्यापारङ्गळोडु सेर्न्दाल्
अदुवे पूर्ण-मानस-प्रपत्तिय् आगक्-कडवद्

ऎऩ्ऱु तात्पर्यम् एय्, ऒऴिय

वाचिक-कायिक-व्यापार-रूप-प्रपत्तिकळ् सेर्न्दाल् पूर्ण-प्रपत्तिय्

ऎऩ्ऱु तात्पर्यम् इल्लामैयाल् उं

व्यापार-त्रय-समुच्चय-रूप प्रपत्त्य्-अन्तरम् उण्ड्

ऎऩ्ऱु तात्पर्यम् इल्लामैयालुम्

पूर्वोक्तम् आऩ त्रेधा-विभागत्तिऱ्‌कु
ऒरु विधम् आऩ अनुपपत्तियुम् इल्लैय्

ऎऩ्ऱु करुत्तु.

विजय-राघवः (क)

इवै मून्रुम् - ई मेलॆ हेळिद मानस, वाचिक, कायिक नमस्कारगळु, पॊरुन्दिन पोदु - ऎल्ला ऒट्टिगॆ सेरिदाग, पूर्ण नमस्कारमानार्पोलॆ - परिपूर्णवाद नमस्कार हेगॆ आगुत्तदो हागॆये, पूर्ण प्रपत्तियाकक्कडवदु - मानस, वाचिक, कायिक प्रपत्तिगळु मूरू ऒट्टिगॆ सेरिदरॆ पूर्ण-प्रपत्तियागुत्तदॆ, ऎन्रवर्गळ् पाशुरङ्गळ् - ऎन्दु हेळुव आचार्यरुगळ सूक्तिगळु, वाचिक कायिकङ्गळान व्यापारविशेषङ्गळ् - वाचिक कायिक प्रपत्तिगळ व्यापार-विशेषगळु, परीवाहमाम्पडियान - परीवाह-रूपवन्नु हॊन्दिद, मानस प्रपत्तियिनुडैय - मानस-प्रपत्तियनुसन्धानद, पूर्तियिलॆ - पूर्णतॆयल्लि, तात्पर्यमाकक्कडवदु - अभिप्रायवुळ्ळवु ऎम्ब भाववु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

नमस्कारवु ज्ञान-रूपवागि मानसवागिरतक्कद्दु. अदु वाचा नमः ऎम्बुवदरिन्दलू, कायिक प्रणामदिन्दलू पूर्णतॆयन्नु हॊन्दुवदरिन्द, यावुदादरू ऒन्दु विधवागि नडिसिदरू नमस्कारद फलवे हेगॆ उण्टागुत्तदो, हागॆये प्रपत्तियू ज्ञान-रूपवागि मानसवागिद्दरू, वाचिकवागियू कायिकवागियू अनुष्ठिसुवदरिन्द मानस-प्रपत्तिय अनुसन्धानवु पूर्णतॆयन्नु होन्दुत्तदे पूर्वाचार्यरुगळु ई मूरु विध प्रपत्तिगळू सेरिदरॆ प्रपत्तियु पूर्णतॆयन्नु हॊन्दुत्तदॆ ऎन्दु हेळिदुदर अभिप्रायवू कूड ई मेलिन तात्पर्यवे विना, ई मूरू सेरिदरेने प्रपत्तियु पूर्ण-फल कॊडुत्तदॆ ऒन्दॊन्देयादरॆ फलविल्लवॆम्बभिप्रायवल्लवु. मानस-प्रपत्तिगॆ वाचिक-कायिक-व्यापार-सम्बन्धविद्दुदादरॆ, अदक्कॆ आधिक्य अथवा महिमॆ हॆच्चु ऎम्ब तात्पर्यवु. आदुदरिन्द उक्ति-निष्ठॆ आचार्य-निष्ठॆयू कूड, पूर्ण-फलवन्नु कॊडुवदरल्लि सन्देहविल्लवॆम्ब तात्पर्यवु. उक्ति-निष्ठॆ आचार्य-निष्ठॆ ऎन्दरेनॆम्बुवदु हिन्दॆ अधिकार-विभागाधिकारदल्लि व्यक्तपडिसिरुत्तदॆ.

इवु मूरु विध प्रपत्तिगळल्लि प्रतियॊन्दू, मत्तु ई मूरु सेरिरुव प्रपत्तियू सह पूर्ण-फलदायिकगळे ऎन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ.

मूलम्

इवै मूऩ्ऱुम् पॊरुन्दिऩ-पोदु पूर्णनमस्कारमानाऱ्‌पोले पूर्णप्रपत्तियागक् कडवदॆऩ्ऱवर्गळ् पासुरङ्गळुक्कुम् वाचिककायिकङ्गळाऩ व्यापारविशेषङ्गळ् परीवाहमाम्बडियाऩ मानसप्रपत्तियिनुडैय पूर्तियिले तात्पर्यमागक् कडवदु.

विश्वास-प्रस्तुतिः

यथाऽधिकारम् इवैय् ऎल्लाम् +++(प्राध्यान्य-भिन्न-प्रपत्ति-त्रयम्)+++ फल-प्रदङ्गळ्
ऎऩ्ऩुम् इडम् मुन्बे सॊऩ्ऩोम्.

नीलमेघः (सं)

यथाऽधिकारम् एते सर्वेऽपि (विभागाः) फल-प्रदा
इत्य् एतम् अर्थं पूर्वम् एवावोचाम ॥

English

We have already stated that
all these are productive of the desired result or fruit
in accordance with the competency of those who adopt them.
[[110]]

Español

We have already stated that
all these are productive of the desired result or fruit
in accordance with the competency of those who adopt them.
[[110]]

विजय-राघवः (क)

यथाधिकारम् - अधिकारानुगुणवागि, इवै ऎल्लां - मानस-प्रपत्ति, वाचिक-प्रपत्ति, कायिक-प्रपत्ति, ई करण-त्रयवू सेरिद प्रपत्ति, इवॆल्लवू, फलप्रदगळेन्रु मिडं - सम्पूर्ण-फलवन्नु कॊडुवुवु ऎम्बुवदक्कॆ प्रमाणोपपतियन्नु, मुन्बे शॊन्नोम् - हिन्दॆ अधिकार-विभागाधिकारद आदि-भागदल्लि (८०३, ८ पुट नोडि) हेळिरुवॆवु.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

आ प्रमाणोपपत्ति यावुवॆन्दरॆ, उक्ति-निष्ठॆगॆ “भवति भिक्षाम् देहि” ऎम्ब निदर्शनवॆन्दू “पापीयसो ऽपि शरणागत-शब्द-भाजाम्” ऎन्दू, आचार्य-निष्ठॆगॆ “पुत्रः प्रेष्यस् तथा शिष्य इत्य् एवञ् च निवेदयेत्” ऎन्दू प्रमाणगळु उदाहरिसल्पट्टिवॆ ऎम्ब तात्पर्यवु. मानस-प्रपत्तियु वाचिक-कायिक-व्यापारगळिल्लदिद्दरॆ प्रपत्तियु पूर्णवागुवदिल्लवॆम्ब मत्तु फल-प्राप्तियू इल्लवॆम्बभिप्रायदिन्द पूर्वाचार्यरुगळु हागॆ हेळलिल्लवु. अवरुगळिगॆ मानस-प्रपत्तियिन्दुण्टागुव तन्न पारतन्त्र्यनैच्यानुसन्धान मुन्तादवुगळिगॆ वाचिक-कायिक-रूप-व्यापारगळॊन्दिगॆ सेरिदुदादरॆ मानस-प्रपत्तियु श्लाघ्यतॆयन्नु हॊन्दुत्तदॆ ऎम्बुवदरल्लि अभिप्रायवु. आदुदरिन्द ई मेलॆ हेळिद नाल्कु सन्दर्भदल्लू फलवु ऒन्दे. इवॆल्ला विधवाद उपायानुष्ठानदल्लू मोक्ष-प्राप्तियुण्टॆन्दु उपदेशिसल्पट्टितु. आदुदरिन्द उक्ति-निष्ठॆयू आचार्य-निष्ठॆयू सह पूर्ण-फल-प्रदगळागि परिणमिसलु सन्देहविल्लवॆम्बुवदु इल्लि मुख्य तात्पर्यवु.

हीगॆ श्रियः पतियन्नु हॊन्दुव मार्गगळु यावुवु, अवुगळ प्रभेदगळेनु, ई मार्गगळल्लि चातुर्वर्ण्यदल्लू, चातुराश्रमदल्लू यारु यारिगॆ अधिकारवु ऎम्ब विषयगळन्नॆल्ला चॆन्नागि तिळिदवनीग ब्रह्मवित्तॆनिसुव ब्राह्मणोत्तमनॆन्दु हेळि ई अधिकारद अर्थवन्नु ऒन्दु पाशुरद मूलक सङ्ग्रहिसुत्तारॆ:-

मूलम्

यथाधिकारमिवैयॆल्लाम् फलप्रदङ्गळॆऩ्ऩुमिडम् मुन्बे सॊऩ्ऩोम्.

उपसंहारः

विश्वास-प्रस्तुतिः (त॰प॰)

निऩ्ऱ निलैक्क् उऱ+++(=उप)+++ निऱ्‌कुङ् करुमम् उ+++(म्)+++, नेर्-मतियाल्
नऩ्ऱ् ऎऩ नाडिय+++(=अन्विष्टं)+++ ञानम् उ+++(म्)+++, नल्गुम्+++(=काङ्क्षि/सुखि)+++ उट्+++(←ळ्)+++कण्ण्-उडैयार्
ऒऩ्ऱिय+++(=एकान्त)+++ भत्तियुम्, ऒऩ्ऱुम् इला +++(त्वरा=)+++विरैवार्क्क्, अरुळाल्
अऩ्ऱु+++(=तदा)+++ पयऩ्+++(=फलम्)++++तरुम् आऱुम्+++(=प्रयासम्)+++ अऱिन्दवर् अन्दणरे+++(=सुशीतलाः = ब्राह्मणाः → वेद-विदः)+++. (16)

विश्वास-टिप्पनी

ये स्वतन्त्र-प्रपत्तिं नाङ्गीचक्रुर् माध्वादयो,
न ते साधु वेदान् विदुर् इति।

नीलमेघः (सं)

( अधिकारार्थसंग्राहिका गाथा)

सिद्ध-स्वाधिकारानुरूपतया स्थितं कर्म,
सूक्ष्म-बुद्धया समीचीनम् इति अन्विष्टं ज्ञानम्,
सुखमयान्तर्-दृष्टि-वहद्भिर् ऐदम्-पर्यं परिगृहीतां भक्तिम्,
अ-किञ्चनानां त्वरमाणानां भगवत्-कृपया
तत्-काल एव फल-प्रदम् उपायं च
विजानन्तो ब्राह्मणाः ॥

English

They are Brahmins who know the following :–
(1) Karma Yoga is suited to one’s state (viz. varṇa, āśrama and the like);
(2) Jñāna Yoga adopted with keen intelligence on account of its beneficial results;
(3) Bhakti Yoga adopted by those with an inner vision which is delightful and
(4) Prapatti which yields immediate fruit by the grace of God
to those who are destitute of the qualifications (for the other three )
and who cannot endure delay in attaining mokṣa .

Español

They are Brahmins who know the following :–
(1) Karma Yoga is suited to one’s state (viz. varṇa, āśrama and the like);
(2) Jñāna Yoga adopted with keen intelligence on account of its beneficial results:
(3) Bhakti Yoga adopted by those with an inner vision which is delightful and
(4) Prapatti which yields immediate fruit by the grace of God
to those who are destitute of the qualifications (for the other three )
and who cannot endure delay in attaining mokṣa .

४२तमाहोबिल-यतिः

इव्वधिकारत्तिल् सॊऩ्ऩ कर्मयोगज्ञानयोगभक्तियोगप्रपत्तियोगङ्गळिऩ् स्वरूपङ्गळै संग्रहमाग अनुवदित्तुक्कॊण्डु इवैगळुडैय ज्ञानत्तिऱ्कु ब्राह्मणोत्तमत्वप्राप्ति फल मॆऩ्ऱु पाट्टाले यरुळिच्चॆय्गिऱार् निऩ्ऱ निलैक्कु इत्यादिना । निऩ्ऱ निलैक्कु - चेतनर् स्थिरमाग निऩ्ऱ स्थितिक्कु। उऱ निऱ्कुम् - योग्यमाग इरुक्किऱ ऎऩ्ऱबडि। करुममुम् - कर्मयोगत्तैयुम्, प्रकृतिसंबद्धरुक्कु अनुष्ठितलौकिककर्मसजातीय मागैयाले सुकरमायुम्, अप्रमादमायुमिरुक्किऱ कर्मयोगत्तैयुमॆऩ्ऱबडि। नेर्मदियाल् - सूक्ष्ममाऩ बुद्धियाले, दुष्करज्ञानयोगत्तैयुम् निष्प्रमादमाग निर्वहिक्कवल्ल सूक्ष्मबुद्धियालॆऩ्ऱबडि। इदऩाल् एतादृशसूक्ष्मबुद्धियिल्लादवऩे योगद्वारा आत्मावलोकनसाधनकर्मयोगत्तिऱ्कु अधिकारि; अदु उळ्ळवऩ् ज्ञानयोगाधिकारियॆऩ्ऱु अधिकारिभेदम् सूचितमागिऱदु। नऩ्ऱॆऩ नाडिय ञाऩमुम् - नल्लदॆऩ्ऱु तेडप्पडुम् ज्ञानयोगत्तैयुम्। कर्मयोगम् अभ्यस्तसजातीयमागैयाले सुकरमाय्, निष्प्रमादमाय् इरुन्दालुम् अदु विजातीयव्यापारमागैयाले आत्मावलोकनत्तिऱ्कु बहिरङ्गम्। अदैक्काट्टिलुम् ज्ञानयोगम् विषयव्यापारशून्यमागैयालुम्, ज्ञानत्वेन सजातीयमागैयालुम् अन्तरङ्गमागैयाले नल्लदॆऩ्ऱु आत्मवलोकनेच्छुक्कळाल् तेडप्पडुगिऱदॆऩ्ऱु करुत्तु। नल्गु मुट्कण्णुडैयार् - नल्गुगै - स्नेहिक्कै। स्वस्वरूपत्तिल् स्नेहत्तैयुण्डाक्कुमदाऩ ऎऩ्ऱबडि। इदु आत्मावलोकनम् पिऱन्दालित्यादि कीऴ्च्चॊऩ्ऩदऱ्कु ज्ञापकम्। उट्कण्णुडैयार् - आत्मावलोकनमुडैयार्। ऒऩ्ऱिय - ध्यातृध्यानाविभागेनस्वीकरित्त, निरतिशयप्रियमागैयाले ध्यानत्तोडॊऩ्ऱाऩाप्पोले अविच्छिन्नमागप् पऱ्ऱिऩ ऎऩ्ऱबडि। पत्तियुम् - भक्तियोगत्तैयुम्। ऒऩ्ऱुमिला विरैवार्क्कु - इन्द कर्मयोगादिगळॊऩ्ऱुमिल्लादवराय् शीघ्रमागवे मोक्षम् पॆऱवेणुमॆऩ्ऱु त्वरिप्पार्क्कु। (विरैवार् - त्वरिप्पार्) कर्मयोगाद्यसमर्थर्गळुक्कुम्, अदु इरुन्दालुम् शीघ्रमागवे मोक्षम् पॆऱवेण्डुमॆऩ्ऱु तीव्रसंवेगमुडैयार्क्कुम्। प्रपन्नर्गळुक्कॆऩ्ऱबडि। अरुळाल् - उपायान्तरस्थाननिवेशजन्यमाऩ कृपैयाले। अऩ्ऱु पयऩ् तरुम् - ईश्वरप्रसादत्तैयुण्डुबण्णि इवऩ् कोलिऩ कालत्तिलेये फलत्तैक् कॊडुक्कुम्। आऱुम् - उपायत्तैयुम्, प्रपत्तियैयुमॆऩ्ऱबडि। अऱिन्दवर् - पूर्वोक्ताकारविशिष्टङ्गळागत् तॆरिन्दवर्गळे। अन्दणर् - ब्राह्मणोत्तमर्। इदऱ्कु विपरीतमागवऱिन्दवर्गळ् ब्राह्मणरल्लरॆऩ्ऱु करुत्तु।

विजय-राघवः (क)

अर्थ - निन्रनिलैक्कु - चेतननु निन्तिरुव स्थितिगॆ ऎन्दरॆ चेतननिरुव वार्णाश्रम-धर्मगळिगॆ, उर - आवश्यकवादुदागि, निर्कुम् - इरुव ऎन्दरॆ शास्त्रगळल्लि कर्तव्यवॆन्दु विधिसिरुव, करमुमं - कर्म-योगवन्नू, तम्म तम्म व‌र्णाश्रमगळिगनुगुणवाद नित्य-नैमित्तिक-कर्मगळू तपस्-तीर्थ-दान-यज्ञादि सेवनॆयू, इवुगळन्नु, नेर्मतियाल् - सूक्ष्म-बुद्धियिन्द ऎन्दरॆ कष्ट-साध्यवाद ज्ञान-योगवन्नु निर्वहिसलु योग्यवाद बुद्धियिन्द अथवा विषयगळल्लि प्रवर्तिसद हागॆ इन्द्रियगळन्नु जयिसिद मत्तु आत्माविनल्ले निल्लुव हागॆ माडिद सूक्ष्म-बुद्धियिन्द, अथवा स्वामि-कृपॆयिन्दुण्टाद सूक्ष्म-बुद्धि-योगदिन्द नन्रेन - समीचिनवादुदॆन्दु हेगॆ हेळिसिकॊळ्ळबेको हागॆ, नाडिय - हुडुकि तॆगॆद ऎन्दरॆ कष्टपट्टु सम्पादिसिद, ज्ञानमुम् - ज्ञान योगवन्नू, इदरिन्द

“कर्म-योगस् तपस्-तीर्थ-दान-यज्ञादि सेवनम् ।
ज्ञान-योगोजित-स्वान्तैः परिशुद्धात्मनि स्थितिः”

ऎम्बल्लि हेळिरुव अभिप्रायवु इल्लि व्यक्तपडिसल्पट्टितु. कर्म-योग ज्ञान-योगगळन्नु कुरितु हेळि मुन्दॆ भक्ति-योगवन्नु कुरितु हेळुत्तारॆ. नल्‌ कुम् - प्रीति अथवा स्नेहदिन्दॊडगूडिद, उळ् कण् उडैयात् - अन्तर्दृष्टियन्नु हॊन्दिदवरु, ऎन्दरॆ स्व-स्व-रूपाविर्भाव उळ्ळवरु, अवरुगळिन्द परिग्रहिसल्पट्ट, ऒन्रिय - परमैकान्त्यदिन्द ऒन्दागि सेरिद, पत्तियुम् - भक्ति-योगवन्नू भक्ति-योगदल्लि अवरिगॆ निरतिशय प्रेमविरुवदरिन्द अदरॊन्दिगेने एकीभविसिरुत्तारॆम्बभिप्रायवु; “प्रीति-रूपम् अनुध्यानं भक्तिर् इत्य् अभिधीयते” ऎम्बुवदरभिप्रायवु इल्लि उपपादिसल्पट्टितु; इदु मोक्ष-साधनवॆन्दु शास्त्रगळल्लि हेळिरुवदरिन्द बरी स्तुति नमस्कारादि-रूप-भक्तियु साक्षात्तागि उपायवागलारदु; आदरॆ अदु सहकारियागि परिणमिसबहुदॆम्बभिप्रायवु तोरिबरुत्तदॆ. ऒन्रुमिला विरैवार्कु - ई कर्म-योगादिगळॊन्दू इल्लदॆ तुम्बा त्वरॆयुळ्ळवरिगादरो, विरैवार्कु - ऎन्दरॆ विळम्बवन्नु सहिसदॆ त्वरॆयल्लि मोक्ष-प्राप्तियन्नु बयिसुववरिगॆ, ऎन्दरॆ कर्म-योगवे मॊदलादवुगळिन्द सेरिद भक्ति-मार्गदल्लि असमर्थरागियू, विळम्बवन्नु सहिसिदवरागियूयिरुववरिगॆ, अन्रु - आग ऎन्दरॆ इवरुगळु अपेक्षिसिद कालदल्ले, दृप्तनागिद्द पक्षदल्लि देहावसान-कालदल्ले ऎम्ब भाववु, अरुळाल् - सर्वेश्वरन कृपॆयिन्द, पयन् तरुम् - फलवन्नु कॊडुव, आरुम् - उपायवन्नू कूड, ऎन्दरॆ प्रपत्तियन्नू कूड, कर्म-योग ज्ञान-योग भक्ति-योगदिन्द गुरूपाय (कष्टतरवाद उपाय) वाद भक्ति-मार्गवू अदक्कॆ अशक्तरागियू विळम्बवन्नु सहिसदे इरुववरिगॆ लघूपायवाद प्रपत्ति-मार्गवू हेळल्पट्टवु. अरिन्दवर् - हीगॆ इवॆरडू उपायगळॆन्दु तिळिदवरु अन्दणरे - ब्राह्मणरे सरि.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

“न शूद्रा भगवद् भक्ता विप्रा भागवतास् स्मृता” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ ब्राह्मणरॆम्बुवदु सत्यवु ऎम्बभिप्रायवु. मुख्यवागि सर्वेश्वरन मत्तु तन्न स्व-रूपवन्नरितु आतनन्नु हॊन्दलु उपायगळु यावुवु ऎन्दु विमर्शिसि तिळिदु तन्न शक्त्यनुसार आ उपायगळल्लॊन्दन्नवलम्बिसिदवनु महा-वेद-तत्ववन्नु तिळिदवनादुदरिन्द ब्राह्मणनॆन्दु हेळिसिकॊळ्ळलु संशयविल्लवॆम्ब तात्पर्यवु. योगदिन्द याव मोक्षवन्नु सम्पादिसबहुदो आदन्ने “न्यासेनैव महा-मुने । प्राप्यते परमं धाम यतो नावर्तते यतिः” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ प्रपतियिन्दले अन्तह दिव्य-वैकुण्ठनन्नु साधिसबहुदॆम्ब अहिर्बुध्न-संहिता-वाक्य मॊदलाद प्रमाणोक्तियु इल्लि समर्थिसल्पट्टित्तु. इल्लि अरुळाल् ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द भक्ति-स्थानदल्लि तानॆ निन्तु ई अद्वारक प्रपत्ति-मूलक मोक्ष कॊडुववनॆम्बभिप्रायवू सूचितवायितु; अथवा भक्ति-योगक्कॆ असमर्थनागिरुवदरिन्द, तन्न प्रिय-भक्तनल्लि आकिञ्चन्यवु तोरिबरुवदरिन्द अन्थावनन्नु रक्षिसुवुदु तन्न व्रतवॆन्दु भाविसि “कृपया पर्यपालयत्” ऎम्बल्लियू, “मित्र-भावेन सम्प्राप्तं न त्यजेयं कथञ्चन” ऎम्बल्लियू, तॊरुव कृपा-प्रभाववु प्रकटिसल्पट्टितु.

आदरॆ शास्त्रगळल्लि अनेक कडॆ बहुदूर कर्म-योगादिगळिन्द कूडिद उपासनवु उत्कृष्टवाद उपायवॆन्दु उद्घोषिसि हेळिरुवाग, अद्वारक-प्रपत्तियू ऒन्दु उपायवॆन्दू, अदु इवॆरडुपायगळल्लि सुलभोपायवॆन्दू, अदरल्लि विळम्बविल्लदॆ मोक्ष-प्राप्ति ऎन्दू हेळल्पट्टितल्ला, इदक्कॆ इन्नेनादरू हॆच्चु प्राशस्त्यवन्नु हेळुव प्रमाणविदॆये ? मत्तु नम्म पूर्वाचार्यरुगळल्लि अनेकरु उपासन-मार्गवन्नवलम्बिसदॆ, प्रपत्तिये तुम्बा प्राशस्त्य उळ्ळदु ऎन्दु एकॆ अवलम्बिसिदरु ? ऎम्बी प्रश्नॆगळिगॆ समाधान हेळुववरागि, भक्ति-योगक्किन्त प्रपत्तिगॆ हॆच्चु प्राशस्त्य उण्टु, अदरिन्दले नम्म पूर्वाचार्यरु अदन्नु अवलम्बिसिदरु, अन्तह प्राशस्त्यवु गीताचार्यनाद श्री-कृष्णन चरम-श्लोकदल्लि तोरिबरुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ. कर्म-योग ज्ञान-योगगळु उपायक्कॆ मात्रवे साधन-भूतगळे विना फल-साधनगळल्लवु. भक्ति-योगवादरो फलक्कॆ मात्र साधनवे विना उपायक्कॆ साधनवल्लवु, प्रपत्तियादरो उपायक्कू साधनवु, फलक्कू साधनवु; फल-साधनवागिरुवाग विळम्बविल्लदॆयू साधनवु. हीगॆ ऎरडु आकारगळू इरुवदरिन्द कर्म-योग ज्ञान-योगदिन्द कूडिद भक्ति-योगक्किन्तलू मेलादुदु. हॆच्चु महिमॆयुळ्ळदु. हीगॆ हॆच्चु महिमॆयुळ्ळदादुदरिन्दले महा-पण्डितरागियू ज्ञानि गळागियू इरुव पूर्वाचार्यरु प्रपत्तियन्ने अङ्गीकरिसिदरु ऎन्दु “कर्म ज्ञानम्” ऎम्ब श्लोकदिन्द उपदेशिसुत्तारॆ,

मूलम् (त॰प॰)

निऩ्ऱनिलैक्कुऱ निऱ्‌कुङ् गरुममुनेर्मदियाल्
नऩ्ऱॆऩ नाडिय ञानमुनल्गुमुट्कण्णुडैयार्
ऒऩ्ऱियबत्तियुमॊऩ्ऱुमिलाविरैवार्क्करुळाल्
अऩ्ऱु पयऩ्ऱरुमाऱुमऱिन्दवरन्दणरे. (16)

विश्वास-प्रस्तुतिः (सं॰प॰)

कर्म-ज्ञानम् उपासनञ् च शरण-व्रज्येति चावस्थितान्
सन्-मार्गान् अपवर्ग-साधन-विधौ स-द्वारकाद्वारकान् ।
+++(कर्म-ज्ञाने→)+++ एक-द्व्य्+++(←प्रपत्तिः सद्वारकत्वाद्वारत्व-प्रकार-गणनया)+++-आकृति–योग-संभृत–पृथग्-भाव-+अनुभावान् इमान् +++(पूर्वोक्तान् उपायान्)+++
सम्यक् प्रेक्ष्य, शरण्य-सारथि-गिराम् अन्ते +++(“सर्वधर्मान् …”)+++ रमन्ते बुधाः +++(विलम्बाक्षमादिभिः)+++॥ २३ ॥

नीलमेघः (सं)

कर्म-ज्ञानम् उपासनञ् च शरण-व्रज्येति चावस्थितान्
सन्-मार्गान् अपवर्ग-साधन-विधौ स-द्वारकाद्वारकान् ।
+++(कर्म-ज्ञाने→)+++ एक-द्व्य्+++(←प्रपत्तिः सद्वारकत्वाद्वारत्व-प्रकार-गणनया)+++-आकृति–योग-संभृत–पृथग्-भाव-+अनुभावान् इमान् +++(पूर्वोक्तान् उपायान्)+++
सम्यक् प्रेक्ष्य, शरण्य-सारथि-गिराम् अन्ते +++(“सर्वधर्मान् …”)+++ रमन्ते बुधाः +++(विलम्बाक्षमादिभिः)+++॥ २३ ॥

English

Karma, Jñāna, Upāsana (bhakti ) and likewise śaraṇāgati are the good ways prescribed in the Vedas for securing mokṣa11 ;
of these some are indirect and auxiliary means (namely, karma and jñāna )
while the others, bhakti and śaraṇāgati are direct and independent upāyas for mukti.

Of these, some (i.e. karma and jñāna), have only one form (that of being indirect and auxiliary means );
bhakti has only one form (that of being the direct and independent means for mukti,

while śaraṇāgati or prapatti has two forms,
that of being an indirect and auxiliary means as leading to bhakti
and also that of being the direct and independent means or upāya for obtaining mukti.

The wise (who know the śāstras), having understood well the difference among these upāyas
due to their having this single or twofold nature,
delight in the last words (caramaśloka ) of the charioteer
who is the Saviour of all, (i.e.) they prefer śaraṇāgati),

Español

Karma, Jñāna, Upāsana (bhakti ) and likewise śaraṇāgati are the good ways prescribed in the Vedas for securing mokṣa12 ;
of these some are indirect and auxiliary means (namely, karma and jñāna )
while the others, bhakti and śaraṇāgati are direct and independent upāyas for mukti.

Of these, some (i.e. karma and jñāna), have only one form (that of being indirect and auxiliary means );
bhakti has only one form (that of being the direct and independent means for mukti,

while śaraṇāgati or prapatti has two forms,
that of being an indirect and auxiliary means as leading to bhakti
and also that of being the direct and independent means or upāya for obtaining mukti.

The wise (who know the śāstras), having understood well the difference among these upāyas
due to their having this single or twofold nature,
delight in the last words (caramaśloka ) of the charioteer
who is the Saviour of all, (i.e.) they prefer śaraṇāgati),

४२तमाहोबिल-यतिः

कीऴ्च्चॊऩ्ऩ कर्मयोगादिगळिल् प्रपत्तिये सद्वारकमायुम् अद्वारकमायुम् अपवर्गसाधन मागैयाल् अदु तऩ्ऩैये पण्डिदर्गळ् पऱ्ऱुगिऱार्गळ् ऎऩ्ऱु श्लोकत्ताले यरुळिच्चॆय्गिऱार् कर्मज्ञानमुपासनञ्च शरणव्रज्येति इत्यादिना । इङ्गु इतिशब्दम् इदुगळिल् प्रत्येकम् अन्वयिक्किऱदु। तथाच, कर्मेति – कर्मयोगमॆऩ्ऱुम्, ज्ञानमिति – ज्ञानयोगमॆऩ्ऱुम्, उपासनञ्चेति – भक्तियोगमॆऩ्ऱुम्, इङ्गु चकारत्तै प्रयोगित्तदु इवैगळ् एकाकृतियोगत्ताले एकराशिकळॆऩ्ऱु तॆरिविक्कैक्काग। शरणव्रज्येति च – शरणवरणमॆऩ्ऱुम्। इङ्गु चकारप्रयोगमुम् इदु ऒरु विलक्षणोपायमॆऩ्ऱु तॆरिविक्कैक्काग। अपवर्ग साधनविधौ – अपवर्गसाधनं – मोक्षोपायः । तद्विधौ – तद्विधाने, विधायकवाक्ये इति यावत् । अवस्थितान् – विषयतयाऽवस्थितान् । उपनिषत्तुक्कळिलुम् गीतैयिलुम् अपवर्गसाधनत्वेन विहितानिति यावत् । सन्मार्गान् - समीचीनमोक्षोपायान् । इवैगळुक्कॆल्लाम् सन्मार्गत्वकथनत्ताले कर्मयोगज्ञानयोगभक्तियोगङ्गळ् स्वरूपविरुद्धङ्गळॆऩ्ऱु सॊल्लुगिऱ पक्षम् निरस्तमॆऩ्बदागक् कण्डुगॊळ्वदु। इवैगळ् नाऩ्गुम् सन्मार्गमाऩाल् ‘‘भक्त्या परमया वाऽपि प्रपत्त्या वा महामते । प्राप्योऽहं’’ ऎऩ्गिऱ वचनत्तिल् इरण्डुक्के प्राधान्यम् सॊऩ्ऩदु ऎदऩाले यॆऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार् सद्वारकाद्वारकानिति । कर्मयोगज्ञानयोगङ्गळ् भक्तिद्वारा मोक्षसाधनङ्गळागैयाले अप्रधानङ्गळ्। भक्तियोगमुम् स्वतन्त्रप्रपत्तियोगमुम् अद्वारकमाग अदावदु साक्षात्तागवे मोक्षसाधनमागैयाले प्रधानङ्गळ्। ‘‘भक्त्या परमया’’ ऎऩ्गिऱ श्लोकम् तदभिप्रायकमागैयाले पूर्वोक्तशङ्गैक्कु अवगाशमिल्लै।
एकेत्यादि । एका च द्वे च आकृतयः एकद्व्याकृतयः; तासां योगः ।
तत्र भक्तिक्कु अद्वारकत्व-रूपम् आऩ एकाकृति-योगमुम्
कर्म-ज्ञानङ्गळुक्कु सद्वारकत्व-रूपम् आऩ एकाकृतियोगमुम्
प्रपत्तिक्कु अद्वारकत्व-सद्वारकत्वरूपद्व्याकृतियोगमुमॆऩ्ऱु विवेकङ् कण्डुगॊळ्वदु।
इन्द एकद्व्याकृतियोगत्ताले, संभृत – संपादितङ्गळाऩ। पृथग्भावानुभावान् – पृथक्त्वमॆऩ्ऩ, माहात्म्यङ्गळॆऩ्ऩ इवैगळैयुडैत्ताऩ। इमान् – कर्मयोगादीन् । सम्यक्प्रेक्ष्य – न्यायोपेतङ्गळाऩ श्रुतिस्मृतिप्रमाणङ्गळाले नऩ्ऱाग निरूपणम् पण्णि। प्रपत्तिक्कु इरण्डाकृतियोगत्तालेयुळ्ळ प्रभावातिशयत्तैयुम्, मऱ्ऱवैगळुक्कु अदिल्लामैयैयुम् नऩ्ऱागक् कण्डु। बुधाः – सारासारविवेकज्ञर्गळाऩ पण्डिदर्गळ्। शरण्यसारथिगिरां – शरणे साधुः शरण्यः, सारथि सर्वशरण्यऩागवैत्ते आश्रितवात्सल्यत्ताले पार्थसारथियाग इरुन्द कण्णऩुडैय। गिरां – गीतावाक्यङ्गळुडैय। अन्ते – मुडिवाऩ चरमश्लोकत्तिले। चरमश्लोकविहितमाऩ प्रपत्तियिले यॆऩ्ऱबडि। रमन्ते – रमिक्किऱार्गळ्। प्रपत्तिक्कु इरण्डाकृतियिरुप्पदाल् भक्तर्गळ् अङ्गप्रपत्तियिलुम्, प्रपन्नर्गळ् स्वतन्त्रप्रपत्तियिलुम् रमिक्किऱार्गळॆऩ्ऱबडि। इङ्गु प्रपत्तौ रमन्ते ऎऩ्ऱु सॊल्लामल् सारथिगिरामन्ते रमन्ते ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩदु चरमश्लोकत्तै गीताभाष्यत्तिल् सद्वारकप्रपत्तिपरमायुम्, गद्यत्तिल् अद्वारकप्रपत्तिपरमायुम् श्रीभाष्यकारर् अरुळिच्चॆय्दबडियाल् प्रपत्तिक्कु उभायाकृतियोगत्तै स्पष्टीकरिक्कैक्काग।

इति श्रीमदहोबिलमठास्थाने द्विचत्वारिंशत्पट्टे मूर्धाभिषिक्तस्य निरवधिकगुरुभक्तिभरितस्य श्रीलक्ष्मीनृसिंहदिव्यपादुकासेवकश्रीवण्शठकोप श्री श्रीरङ्गशठकोपयतीन्द्रस्य कृतौ श्री सारबोधिन्याख्यायां व्याख्यायां उपायविभागाधिकारो नवमः ॥

विजय-राघवः (क)

अर्थ - अपवर्ग-साधन-विदौ - मोक्षक्कॆ साधनगळन्नु विधिसुव शास्त्रदल्लि, सद्वारकाद्वारकान् - सद्वारकगळागियू अद्वारकगळागियू, अवस्थितान् - इरुव ऎन्दरॆ हेळल्पट्टिरुव, कर्म - कर्म-योगवु, ज्ञानं - ज्ञान-योगवु, उपासनञ् च - भक्ति-योग-रूप उपासनवू कूड, मत्तु शरणं व्रज्य च - शरणागतियू कूड, इति - ऎम्बदागि, अवस्थितान् - इरुव, सन्मार्गान् - समीचीनवाद, मोक्ष-साधन मा‌र्गगळन्नु (इवुगळल्लि कर्म-योग, ज्ञान-योगगळॆरडू, सद्वारकगळागि उपायगळु, भक्ति-योगवाद उपासनवु अद्वारकवागि उपायवु ऎम्ब भाववु.) एक-द्व्य्-आकृति–योग-सम्भृत–पृथग्-भावानुभावान्, एकाकृति - ऒन्दाद आकारवेनु, द्व्य्-आकृति - ऎरडु आकारवेनु, आकारवॆन्दरॆ इल्लि व्यापारवॆम्ब भाववु स्वातन्त्र्य पारतन्त्र्य-रूपवागिरुव भाववु. कॆलवुगळिगॆ पारतन्त्र्य-रूपवे, इन्नॊन्दक्कॆ स्वातन्त्र्य-रूपवे हीगॆ ऒन्दे आकारवे कॆलवुगळिगॆ ऎम्ब भाववु. इन्नॊन्दक्कॆ स्वातन्त्र्य-पारतन्त्र्यवॆरडू उण्टु ऎम्ब भाववु. इवुगळु यावुवु ऎन्दरॆ कर्म-ज्ञान-योगगळिगॆ केवल पारतन्त्र्य-रूपवु मात्रवे. उपासनक्कॆ स्वातन्त्र्य-रूपवु मात्रवे; शरणागतिगॆ ऎरडु रूपवू उण्टु; हेगॆन्दरॆ, भक्ति-योगदल्लि, अङ्गवागि पारतन्त्र्य-रूपवू, प्रपत्तियल्लि; अङ्गियागि स्वातन्त्र्य-रूपवू तोरि बरुत्तवॆ. इन्तह एक-द्व्य्-आकृति - ऒन्दाद मत्तु ऎरडाद आकारगळ, योग - सम्बन्धदिन्द, सम्भृत - सम्पादिसल्पट्ट ऎन्दरॆ उण्टाद, पृथाग्भाव - अङ्गियागि स्वतन्त्रवागिरुव भाव, अनुभवान् - अङ्गवागि परतन्त्रवागिरुव भाव, इवुगळाद, इमान् - ई वैलक्षण्यगळन्नू सम्यक् प्रेक्ष्य - चन्नागि विवर्शिसि नोडि, शरण्य-सारथि-गिरां - शरणहॊन्दलु योग्यनागि अर्जुन लीला-सारथियाद श्री-कृष्णन वाक्यवाद श्री-भगवद्गीतॆय, अन्ते - कॊनॆयल्लिरुव चरम-श्लोकदल्लि, बुधाः - नम्म पूार्वाचार्यरन्तह महा-प्राज्ञरु, रमन्ते - विहरिसुत्तारॆ, ऎन्दरॆ आदरदिन्द परिग्रहिसुत्तारॆ.

विजय-राघवः (क) - तात्पर्यम्

तात्पर्य - इल्लि मोक्ष-साधनवाद उपायगळु कर्म-योग, ज्ञान-योगगळिन्द कूडिद भक्ति-योगवू मत्तू शरणागतियू, हीगॆ इवॆरडु साध्योपायगळु ऎन्दु हेळुवदक्कागि विकल्पवन्नु प्रकटिसुव “च” कारवु ऎरडु सल उपयोगिसल्पट्टिरुत्तदॆ:- कर्म ज्ञानम् उपासनञ् च - ऒन्दु मार्गवु, शरणं व्रज्येति च - प्रपत्तियु इन्नॊन्दु मार्गवु. इवुगळिगिरुव वैलक्षण्यवन्नु तोरिसुत्तारॆ.

(१) कर्म-योगवु - सद्वारकवागि मात्रवे उपायवु भक्ति-योगक्कॆ आङ्गवागि साधकवु. ज्ञान-योगवू - सद्वारकवागि मात्रवे, भक्ति-योगक्कॆ अङ्गवागि साधकवु, भक्ति-योगवू - अद्वारकवागि मात्रवे उपायवु.

(२) शरणागतियादरो - सद्वारकवागियू अद्वारकवागियू उपायवु. भक्ति-योगक्कॆ अङ्गवागि सद्वारकवागि उपायवु; स्व-तन्त्रवागिये, अद्वारकवागि उपायवु.

हीगिरुवदरिन्दले

(१) कर्म-योगवु - सद्वारकत्व-रूपैकाकृति-योग-सम्भृतानुभाववुळ्ळद्दु ऎन्दरॆ हीगॆ सद्वारकवागिरुवदरिन्दले, ऒन्दाद आकारद सम्बन्ध उळ्ळद्दु; अदु यावुदॆन्दरॆ,भक्ति-योगक्कॆ अङ्गवागिरुव भाववुळ्ळद्दु. हागॆये, ज्ञान-योगवू - सद्वारकत्व-रूपैकाकृति-योग-सम्भृतानुभाववुळ्ळद्दु. भक्ति-योगवादरो - अद्वारकत्व-रूपैकाकृति-योग-सम्भृत-पृथग्भाववुळ्ळद्दु. अदे अङ्गियादुदरिन्द स्व-तन्त्रवागि मात्रवे फल-प्रद-रूपवाद उपायवु. इदु सद्वारकवागि अनुभाव-रूप उळ्ळदागुवदिल्लवु.

(२) शरणागतियादरो सद्वारकत्ववेनु, अद्वारकत्ववेनु, ई उभयाकृति-योग-सम्भृत-पृथग्भाववन्नू अनुभाववन्नू उळ्ळदु, भक्ति-योगक्कॆ सद्वारकवागि, अङ्गवागिरुवदरिन्द अनुभाववन्नु उळ्ळदु; अद्वारकवागि स्व-तन्त्रवागि फलदायिकवागिरुवदरिन्द पृथग्भाव उळ्ळदु ऎम्ब भाववु.

हीगॆ प्रपत्तियु ऎरडु विधवागि परिणमिसुवदरिन्द भक्ति-मार्गक्किन्त हॆच्चु वैलक्षण्य उळ्ळदॆन्दु चॆन्नागि विमर्शिसि तिळिदु, महा-प्राज्ञरादवरु इदन्ने अवलम्बिसिरुत्तारॆ. हीगॆ नम्म पूर्वाचार्यरुगळु ई प्रपत्तिय माहात्म्येयन्नरितु अनुष्ठिसुवदक्कॆ कारणवेनॆन्दरॆ :- अर्जुन-सारथियाद श्री-कृष्ण-परमात्मन वाक्काद चरम-श्लोकद अर्थ-स्वारस्यवन्नु विमर्शिसि तिळिदवराद प्रयुक्त शरणागति मार्गवन्ने अवरु अवलम्बिसिदरॆन्दु हेळुत्तारॆ. साधारण सारथिय वाक्कागिद्दरॆ अवरु अवलम्बिसुत्तिरलिल्लवु; सर्व-रक्षकनागि लीला-सारथियादुदरिन्दले नम्म आचार्यरुगळु हागॆ अनुष्ठिसिदरु ऎम्ब भाववु. हागॆ शरण्य-सारथिय वाक्कादुदरिन्दले आ वाक्किनल्लि प्रियतमत्ववु तोरिबरुवदरिन्द “यद् धितं मम देवेश तद् आज्ञापय माधव” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ विशेष हितवादुदन्नॆ आतनु हेळुवनादुदरिन्द, अन्तह वाक्कु परम-ग्राह्यवॆम्ब भाववु तोरिबरुत्तदॆ, हीगॆ प्रपत्तिगॆ उभयाकार उण्टॆम्बुवदन्नु प्रभाव-व्यवस्थाधिकारदल्लि “सदुष्करेण शोचेद् यः” ऎम्ब कारिकॆयिन्द व्यक्तपडिसुत्तारॆ.

मूलम् (सं॰प॰)

कर्मज्ञानमुपासनञ्च शरणव्रज्येति चावस्थितान्
सन्मार्गानपवर्गसाधनविधौ सद्वारकाद्वारकान् ।
एकद्व्याकृतियोगसंभृतपृथग्भावानुभावानिमान्
सम्यक्प्रेक्ष्य शरण्यसारथिगिरामन्ते रमन्ते बुधाः ॥ २३ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

इति कवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य
श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु
श्रीमद्रहस्यत्रयसारे
अधिकारिविभागाधिकारोऽष्टमः ॥
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥

विजय-राघवः (क)

इन्तु श्रीमद्-रहस्य-त्रय-सारद, उपाय-विभागाधिकारवॆम्ब ९ ने अधिकारक्कॆ तिरुनारायणपुरं विजय-राघव शर्मन आचार्य-हृदयान्वेषिणी ऎम्ब कन्नड अर्थ-तात्पर्यगळु समाप्तवादुवु.

श्रीमते श्रीनिवास महा-देशिकाय नमः

मूलम्

इति कवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य
श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु
श्रीमद्रहस्यत्रयसारे
अधिकारिविभागाधिकारोऽष्टमः ॥
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥


  1. These ways: The commentary Sārāsvādinī says that the Sanskrit word Gati does not mean here ways or upāyas but forms of knowledge. ↩︎

  2. These ways: The commentary Sārāsvādinī says that the Sanskrit word Gati does not mean here ways or upāyas but forms of knowledge. ↩︎

  3. ओ सीतॆये, प्राणवन्नादरू तॊरॆयुवॆनु, लक्ष्मणनॊन्दिगॆ निन्नन्नादरू त्यजिसुवॆनु, शरणागतरन्नु रक्षिसुवॆनॆन्दु आडिद मातन्नु ऎन्दिगू तप्पॆनु. अदरल्लू ब्राह्मणरिगॆ माडिद प्रतिज्ञॆयु ऎन्दिगू बिडतक्कद्दल्लवु. ↩︎

  4. तानु सर्व-रक्षकनॆन्दु बन्दवनन्नु ऎन्दिगू बिडॆनु. ↩︎

  5. शरणागतराद समस्त चेतनरिगू अभयवन्नु कॊडुवॆनु; इदीग नन्न व्रतवु. ↩︎

  6. समस्त पापगळिन्दलू बिडिसुवॆनु, अळबेड. ↩︎

  7. The principle of tatkratu or tatkratu nyaya is to the effect that
    in whatever form or manner and with whatever qualities one meditates on God -
    in that very form and with those very qualities will one attain Him.
    Though service to the Lord is not specifically prescribed in a vidyā,
    it will be attained after mukti. ↩︎

  8. The principle of tatkratu or tatkratu nyaya is to the effect that
    in whatever form or manner and with whatever qualities one meditates on God -
    in that very form and with those very qualities will one attain Him.
    Though service to the Lord is not specifically prescribed in a vidyā,
    it will be attained after mukti. ↩︎

  9. Bhakti leads through yoga to para-bhakti which leads to para-Jñāna, which, in its turn, leads to parama-bhakti. ↩︎

  10. Bhakti leads through yoga to para-bhakti which leads to para-Jñāna, which, in its turn, leads to parama-bhakti. ↩︎

  11. Commentators of Brahma sūtras like Sudarśana Bhatta point out that
    this difference in names applies especially to nyāsa,
    since it is a different word from ‘contemplate’, ‘meditate’, and ‘adore’
    which are used in connection with the other vidyās
    and which mean the same thing, whereas nyāsa has a different meaning (altogether). ↩︎

  12. Commentators of Brahma sūtras like Sudarśana Bhatta point out that
    this difference in names applies especially to nyāsa,
    since it is a different word from ‘contemplate’, ‘meditate’, and ‘adore’
    which are used in connection with the other vidyās
    and which mean the same thing, whereas nyāsa has a different meaning (altogether). ↩︎