regex ([िइेी])त(ि|्य) …
॥ श्रीः ॥
श्रीसारबोधिनीव्याख्यायां
अधिकारिविभागाधिकारः ॥
कीऴधिकारत्तिल् निवृत्तिधर्मङ्गळिले प्रवृत्तराऩवर्गळ् मुमुक्षुक्कळाऩ अधिकारिकळ् ऎऩ्ऱु सामान्यमागच् चॊल्लप्पट्टवधिकारिकळिल् सिलरुक्कु भक्तियुम् सिलरुक्कु प्रपत्तियुम् ऎऩ्ऱु इप्पडि अधिकारिभेदव्यवस्थयाऽनुष्ठेयमॆऩ्ऱु सॊल्लप्पोगिऱवऱाय् अधिकारार्थत्तै श्लोकत्ताले सङ्ग्रहिक्किऱार् मुमुक्षुत्व इत्यादिना । विदुषां – उपासकानां । मुमुक्षुत्वे – मोक्षरूपफलार्थित्वे । तुल्ये सति च – मोक्षरूपफलमॊऩ्ऱागैयाले अदऩुडैय इच्छै ऎल्लोरुक्कुम् सममायिरुन्दबोदिलुमॆऩ्ऱबडि। इङ्गु चकारम् वक्ष्यमाणव्यवस्थाविरोधद्योतकम्। सर्वरुक्कुम् मोक्षरूपफलमुम् मोक्षेच्छैयुम् सममायिरुन्दाल् ऒरुवऩुक्कु ऒरु विद्यैयिलेये अधिकारमॆऩ्ऱु सॊल्लमुडियादिऱे। मधुविद्यादिषु – ‘‘असौ वा आदित्यो देवमधु’’ ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्ट मधुविद्यैयिल्। आदिपदत्ताले सद्विद्यादिगळुक्कु ग्रहणम्। अधिकृतिविशेषेण – वस्वादिपदप्राप्तिपूर्वकब्रह्मप्राप्तिकामनारूप वधिकारत्तालुम्। व्यवधानरहित ब्रह्मप्राप्तिकामनारूपववधिकारत्तालुम्। व्यवस्था — परस्परपरिहारेण वर्तमानत्वम्। वस्वादिपदप्राप्तिपूर्वकब्रह्मप्राप्तिकामनावान् मधुविद्यैयैये यनुष्ठिक्कक्कडवऩ्; व्यवधानरहितब्रह्मप्राप्तिकामनावान् सद्विद्यादिगळैये यनुष्ठिक्कक्कडवऩॆऩ्गिऱ नियममॆऩ्ऱबडि। यथा संसिध्यति तथेत्यन्वयः । न्यासे – प्रपत्तिविद्यैयिल् इतरविद्यासु च – प्रपत्तिव्यतिरिक्त सदादिभक्तिविद्यैकळिलुम्। स्थितिः – वर्तनम्। अनुष्ठानमिति यावत् । तथा विकल्प्येत – अधिकृतिविशेषत्ताले व्यवस्थया विकल्पिक्कप्पडुगिऱदु। यथा मधुविद्या सद्विद्यादिगळिल् मुमुक्षुत्वरूपपरमफलेच्छै ऎल्ला मुमुक्षुक्कळुक्कुम् तुल्यमाऩालुम् वस्वादिपदप्राप्तिकामनारूपाऽवान्तरफलेच्छा तदभावरूपवधिकारविशेषत्ताले वस्वादिपदप्राप्तिकामना-वाऩुक्के मधुविद्यानुष्ठानम्; अदऩ्ऱिक्के केवलब्रह्मप्राप्तिकामनावाऩुक्कु सद्विद्याद्यनुष्ठानमे यॆऩ्ऱु व्यवस्थितमायिरुक्किऩ्ऱदो, अप्पडिये प्रारब्धकर्मनिवृत्तिपूर्वकमोक्षकामनावान् प्रपत्तियैये अनुष्ठिक्कक्कडवऩ्; प्रारब्धावसाने मोक्षकामनावान् भक्तियैये अनुष्ठिक्कक् कडवऩ्। अथवा अकिञ्चनऩ् प्रपत्तियैये अनुष्ठिक्कक्कडवऩ्; सकिञ्चनऩ् भक्तियैये अनुष्ठिक्कक् कडवऩॆऩ्ऱे व्यवस्थितमागक्कडवदॆऩ्ऱु करुत्तु।
मुमुक्षुक्कळिल् सिलरुक्कु शीघ्रमागवे प्रारब्धकर्मनिवृत्तिपूर्वकमोक्षकामऩैयुम् सिलरुक्कु प्रारब्धावसाने मोक्षकामऩैयुम् वरुमागिलऩ्ऱो इव्वधिकारम् सिद्धिप्पदु? तत्त्ववित्तुक्कळाय् दोषसप्तकानुसन्धानत्ताले वैराग्यशालिकळाऩ मुमुक्षुक्कळिल् सिलरुक्कु प्रारब्धकर्मनिवृत्तिपूर्वकमोक्षकामनारूपमाऩ वधिकारमुम्, सिलरुक्कु प्रारब्धावसाने मोक्षेच्छारूपमाऩ वधिकारमुम् सिद्धिक्क नियामकमुण्डोवॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् नियत्या इत्यादिना । नियतिः – अदृष्टविशेषम्। वैयात्यं – धार्ष्ट्यम्। एवं नियमयितुं – व्यवस्थिततया एतादृशेच्छां सम्पादयितुं प्रभवति । ऎल्लोरुक्कुम् तत्त्वज्ञानमुम् वैराग्यादिगळुम् सममायिरुन्दालुम् इव्विच्छारूपवधिकारवैचित्र्यजनने तत्तदधिकारिकळुडैय अदृष्टवैचित्र्यमे नियामकमॆऩ्ऱु करुत्तु।
कीऴ्च्चॊऩ्ऩ मुमुक्षुक्कळै अधिकारिभेदत्ताले विभजित्तुक् काट्टुगिऱार् इप्पडि इत्यादियाल्। निवृत्तिधर्मङ्गळिले प्रवृत्तराऩवधिकारिकळॆऩ्ऱु सॊऩ्ऩाल् नामसङ्कीर्तनकर्मयोगज्ञानयोगादिनिवृत्तिधर्मङ्गळिल् प्रवृत्तर्गळनेगरागैया लिरुवरॆऩ्ऱु सॊल्लमुडियादु; अदऱ्काग परमपुरुषार्थोपायङ्गळाऩवॆऩ्ऱु निवृत्तिधर्मङ्गळै विशेषित्तदु। इङ्गु उपायशब्दम् परमफलसाधनमाऩ भगवाऩुक्कु साक्षाद्वशीकरणोपायपरमागैयाल् परम्परया फलसाधनङ्गळाऩ नामसङ्कीर्तनादिगळुक्कु व्यावृत्तिः । परस्परासमानाधिकरण विभाजकधर्मत्तैयिट्टु इरुवरैयुम् निरूपिक्किऱार् अवर्गळागिऱारित्यादियाल्। भक्तऩुम् प्रपन्नऩुमॆऩ्ऱु सॊल्लक्कूडादो? इरुवरुम् प्रपन्नरायुमिरुवरुम् भक्तरायुमिरुप्पदाल् भक्तत्वप्रपन्नत्वङ्गळ् परस्परासमानाधिकरणधर्ममल्लामैयाल् अप्पडि विभागम् सॊल्लक्कूडादॆऩ्ऩिल्; इरुवरुम् भक्तरायुम् प्रपन्नरायुमिरुक्कुम्बडियॆङ्ङऩेयॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् स्वतन्त्राङ्गेत्यादिना । अत्र – निवृत्तिधर्मनिष्ठर्गळिल्। तावुभौ – सद्वारकाद्वारकप्रपत्तिनिष्ठर्गळिरुवरुम्। स्वतन्त्राङ्गप्रपत्तिभ्यां – स्वतन्त्रप्रपत्त्यङ्गप्रपत्तिभ्यामित्यर्थः । धान्येन धनवानितिवदभेदे तृतीया । प्रपन्नौ भवतः – प्रपत्तिमान्कळाग आगिऱार्गळ्। फलसाधनभक्तिभ्यां – फलभक्तिसाधनभक्तिभ्यामित्यर्थः । भक्तावपि च – भक्तिमान्कळागवुम्, दर्शितौ – प्रमाणङ्गळालॆऩ्ऱु शेषम्। तथा च इरुवरुम् भक्तरायुम् प्रपन्नरायुमिरुप्पदाल् सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठर् अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठरॆऩ्ऱे पिरिक्कवेण्डुमेयॊऴिय भक्तरुम् प्रपन्नरुमॆऩ्ऱु पिरिक्कक् कूडादॆऩ्ऱु करुत्तु।
उक्तिनिष्ठऩुम् आचार्यनिष्ठऩुम् सम्प्रदायसिद्धऩायिरुक्क इप्पडि द्वैविध्यम् सॊल्लप्पोमोवॆऩ्ऩिल् उक्तियुमाचार्यनिष्ठैयुम् प्रपत्तिभेदमागैयाल् उक्त्याचार्यनिष्ठर्गळैयुम् प्रपन्नरिल् सेर्त्तु द्वैविध्यम् सॊल्लक्कूडुमॆऩ्ऱरुळिच् चॆय्यक्करुदि अदिलनुरूपदृष्टान्तत्तै मुदलिलरुळिच्चॆय्गिऱार् स्नानं सप्तविधमित्यादियाल्। ‘‘वारुणं दिव्यमाग्नेयं वायव्यं पार्थिवन्तथा । मान्त्रं मानसमित्येवं’’ ऎऩ्बदु इदऱ्कु मुऩ् मूऩ्ऱु पादङ्गळ्। इदु पाद्मत्तिल् चर्यापादत्तिल् तृतीयाध्यायत्तिलिरण्डावदु श्लोकम्। ऎऩ्गिऱबडिये - इन्द श्लोकत्तिऱ्सॊऩ्ऩबडिये। यथाधिकारं – शक्त्यशक्तितारतम्यरूपाधिकारानुगुणमाग। मान्त्रमानसदिव्यवायव्यादिगळुमिदि। ‘‘आपोहिष्ठादिभिर्मान्त्रं मृदालम्भस्तु पार्थिवम् । आग्नेयं भस्मना स्नानं वायव्यं गोरजस्स्मृतम् ॥ यत्तु सातपवर्षेण दिव्यं तत्स्नानमुच्यते । वारुणञ्चावगाहस्तु मानसं विष्णुचिन्तनम्’’ इत्यादिगळिऱ्सॊल्लप्पट्ट वाङ्मनःकायकरणकङ्गळायुम् मृज्जलभस्मगोरजस्सातपवर्षादिद्रव्यकङ्गळायुमुळ्ळ स्नानङ्गळॆऩ्ऱबडि। तुल्यफलङ्गळाऩ - तुल्यमाऩ कायशुद्धियै फलमागवुडैय। स्नानभेदङ्गळाऩाऱ्पोले - स्नानप्रभेदङ्गळाऩाऱ् पोले; कायशुद्धिविशेषजनकत्वरूपस्नानत्वरूपसामान्यधर्मम् मान्त्रमानसादिव्यापारङ्गळिलिरुप्पदाल् भिन्नकरणकङ्गळाऩ अवैगळॆल्लाम् स्नानप्रभेदङ्गळाऩाऱ्पोलेयॆऩ्ऱबडि। उक्त्याचार्यनिष्ठैयॆऩ्गिऱविवैयुम् - वाचिकमाऩ उक्तियुम्, आचार्यज्ञानविषयत्वरूपाचार्यनिष्ठैयुम्। प्रपत्तियिल् मुखभेदङ्गळिदि। अनन्यसाध्यस्वाभीष्टसाधनसमर्थवशीकरणत्वरूपप्रपत्तित्वम् भरसमपर्णत्तिलुम् उक्त्याचार्यनिष्ठैकळिलुमिरुप्पदालवैगळुम् प्रपत्तिभेदङ्गळॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
उक्तञ्च निक्षेपरक्षायां प्रपत्तिलक्षणकथनावसरे – ‘‘ततश्च काककपोतवृत्तान्ताविरोधः । एकस्मिन्नेव वाचिकमानसिककायिकत्वाविरोधश्च । नमस्कारेऽपि हि तथा त्रैविध्यं प्रसिद्धमेव । अत्र सौहार्दे त्वव्याप्त्यादिरहितं लक्षणं वदामः । अनन्यसाध्यस्वाभीष्टसाधनसमर्थवशीकरणं शरणागतिरिति’’ इति ।
अनुष्ठेयमाऩ उक्तियिऩ् स्वरूपत्तै विशदीकरिक्किऱार् इवऱ्ऱिल् उक्तियावदु इत्यादिना । आनुकूल्यसङ्कल्पाद्यङ्गङ्गळिल् वैशद्यमिल्लादारिति। ‘‘षडङ्गन्तमुपायञ्च शृणु मे पद्मसम्भव’’ इत्यारभ्य ‘‘आनुकूल्यस्य सङ्कल्पः प्रातिकूल्यस्य वर्जनम् । रक्षिष्यतीति विश्वासो गोप्तृत्ववरणं तथा ॥ आत्मनिक्षेपकार्पण्ये षड्विधा शरणागतिः’’ ऎऩ्ऱु पाद्मोक्तषडङ्गङ्गळिलुम् वैशद्यमिल्लादारॆऩ्ऱबडि। एतद्व्याख्यानसारास्वादिन्यां ‘‘अङ्गङ्गळुमङ्गियुम् प्रपत्तिवाक्यत्तिल् प्रतिपाद्यङ्गळॆऩ्ऱु सामान्येन ज्ञातमा यिरुन्दालुम् इऩ्ऩविडत्तिलिऩ्ऩदु प्रतिपाद्यमॆऩ्गिऱ विशेषमुम् अङ्गानामारादुपकारकत्व सन्निपत्योपकारकत्वादिविशेषङ्गळुमऱियादारॆऩ्ऩबडि" ऎऩ्ऱु करणमन्त्रत्तिल् अङ्गिक्कुम् प्रतिपाद्यस्थलापरिज्ञानम् सॊल्लियिरुप्पदाल् अङ्गाङ्गिकळिल् वैशद्यमिल्लादारॆऩ्ऱे कॊळ्ळवेण्डुम्। इङ्गु अङ्गङ्गळिल् वैशद्यमावदु तत्तदङ्गगतसकलांशविषयकज्ञानवत्त्वम्। इदु साङ्गभरसमर्पणत्तिल् स्वतन्त्रनिष्ठऩुक्कु अधिकारमागैयाल् इन्द वैशद्याभावम् उक्तिनिष्ठैक्कु अधिकारमॆऩ्ऱु करुत्तु।
इप्पडि अङ्गङ्गळिल् विशदज्ञानमिल्लाविडिऩुम् अधिकारमुम् विश्वासमुम् इवर्गळुक्कु मावश्यकमॆऩ्गिऱार् अवऩैयॊऴिय इत्यादिना । भगवाऩैविट्टु गत्यन्तरमिल्लामैयागिऱ वधिकारमुम्; अनन्यगतित्वरूपाधिकारमुमॆऩ्ऱ पडि। अपेक्षित्ताल् - रक्षिक्कवेण्डुमॆऩ्ऱपेक्षित्ताल्, इदऩाल् गोप्तृत्ववरणमावश्यकमॆऩ्ऱु ज्ञापितमागिऱदु। रक्षिक्कुमॆऩ्गिऱ विश्वासमुमुडैयरायिति । इदऩाल् रक्षिप्पऩॆऩ्गिऱ महाविश्वासमावश्यकमॆऩ्ऱु ज्ञापितमागिऱदु। शरण्यऩऱियेति । शरण्यः – शरणवरणार्हः। अर्चादिरूपो भगवान् । तेन ज्ञातं यथा तथा । इदऱ्कु आचार्योपदिष्ट ऎऩ्गिऱ विडत्तिलुळ्ळ उपदेशक्रियैयिल् अन्वयम्। पूर्णप्रपत्तिगर्भमाऩ - पूर्णप्रपत्तिप्रतिपादकमाऩ, अथवा समुदायज्ञानपूर्वकसकृदुक्तिमात्रमादलॆऩ्गिऱ विडत्तिऱ्पोल् पूर्णप्रपत्तिपूर्वकमाऩ, आचार्योपदिष्टवाक्यत्ताले - परिपूर्णज्ञानवाऩाऩ भगवदन्तरङ्गभूताचार्यऩाले उपदिष्टमाऩ द्वयादिरूपमाऩ वाक्यत्ताले यॆऩ्ऱबडि। इङ्गु मन्त्रत्ताले यॆऩ्ऱु सॊल्लामल् वाक्यत्ताले यॆऩ्ऱु सॊऩ्ऩदु ‘‘यदि वान्यवाक्यैः’’ ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्ट मन्त्रेतरवाक्यत्तिऱ्कुम् सङ्ग्रहार्थम्। इप्पडि तऩक्कु विशदज्ञानमिल्लामलिरुक्क, अयलार् सॊल्लिक्कॊडुत्त वार्त्तैयैच् चॊल्लि महाफलत्तैप्पऱ्ऱ शरणम् पुगुवारुमुण्डोवॆऩ्ऱु शङ्कियामैक्काग अनुरूपमाऩ दृष्टान्तमरुळिच्चॆय्गिऱार् तादिमारित्यादिना । तादिमार् - सामन्तकुमारर्गळुडैय रक्षणत्तिऱ्काग नियमिक्कप्पट्ट सार्वभौमान्तरङ्गर्गळाऩ, सामन्तराजकुमारर्गळिडत्तिल् दयार्द्रहृदयर्गळाऩ धात्रिकळ् अदावदु उपमाताक्कळ्, सॊऩ्ऩ - उच्चरित्त, इङ्गुम् शरण्यऩऱिय ऎऩ्बदै अनुषङ्गित्ताल् सर्वांशत्तिलुम् दृष्टान्तमाम्। इल्लाविडिलेकदेशत्तिल् दृष्टान्तमाम्। पासुरत्तै - वेऱु कदियिल्लै उऩ्ऩैये शरणमाग वडैन्देऩ् इत्यादि विलक्षणवाक्यत्तै, सॊल्लि - सम्यग्ज्ज्ञानमऩ्ऱिक्के उच्चरित्तु, सार्वभौमऩै - सम्राडाऩ राजावै, शरणम् पुगुम् - उपायमाग वरिक्कुम्, मुग्धराऩ - ताम् सॊऩ्ऩ वाक्यत्तिऩर्थत्तैयुम् विशदमाग वऱियाद, सामन्तर् - समीपदेशवर्तिकळाऩ शत्रुक्कळाऩ सिऱ्ऱरसर्गळ्, अत्र तादिमार्गळ् सॊऩ्ऩ पासुरत्तैच् चॊल्लुमित्यनुक्त्वा सॊल्लि शरणम् पुगुमित्यधिकोक्त्या उपायो भवेति याच्नात्मकवाक्यस्यैव प्रसादहेतुत्वम् नान्यस्य वाक्यस्येति गम्यते । ऎऩ्ऩुडैय रक्षै – संसारनिवृत्तिपूर्वकमोक्षप्रापणरूपमाऩ रक्षै । उऩक्के भरमाग - त्वदेकनिर्वर्त्यत्वेन, एऱिट्टुक्कॊळ्ळवेणुम् - स्वीकरिक्क वेण्डुम्, ऎऩ्गै - ऎऩ्गिऱ वाक्योच्चारणम्। तथाच उक्तियावदु आनुकूल्यसङ्कल्पाद्यङ्गङ्गळिल् वैशद्यमिल्लादारवऩैयॊऴियप् पोक्कऱ्ऱु निऱ्किऱ वधिकारमुम् महाविश्वास मुमुडैयराय् आचार्योपदिष्टवाक्यानुपूर्वीसमानानुपूर्विकमाऩ ऎऩ्ऩुडैय रक्षै उऩक्के भरमाग एऱिट्टुक्कॊळ्ळवेणुमॆऩ्गिऱ वाक्यत्तै उच्चरिक्कै। पूर्णप्रपत्तिगर्भमाऩ वाचार्योपदिष्टवाक्यत्तैच् चॊल्लुगै इत्यनुक्त्वा वाक्यत्ताले ऎऩ्ऱु तृतीयोक्तियालुम् ऎऩ्ऩुडैय रक्षै इत्याद्यधिकोक्तियालुम् वाक्यत्तिऱ्कु पूर्णप्रपत्तिगर्भत्वम्बोले निरपेक्षरक्षाभरस्वीकरणयाच्नात्मकत्वमप्यावश्यकमॆऩ्ऱु द्योतितमागिऱदु। तथा च पूर्णप्रपत्तिगर्भनिरपेक्षरक्षाभरस्वीकरणयाच्नात्मकवाक्योच्चारणमेव उक्तिनिष्ठेति निर्णीतं भवति । स्वतन्त्रनिष्ठैयिल् भरसमर्पणत्तिऱ्कुप्पोले उक्तिनिष्ठैयिल् याच्नाया एव प्राधान्यं आचार्याभिमतम्। आगैयालेयिऱे श्रीमदभयप्रदानसारे सकृदेवेति श्लोकव्याख्यानावसरे ‘‘प्रपन्नाय ऎऩ्ऱु मानसमाय्, याचते ऎऩ्ऱु वाचिकमागवुमाम्" ऎऩ्ऱनुगृहीतम्। इप्पडिये निक्षेपरक्षैयिलुम्। ऎऩ्ऩुडैय रक्षै इत्यादिवाक्यत्तिल् उक्त्यधिकारिक्कुम् भरसमर्पणमे कर्तव्यतया विवक्षितमॆऩ्ऱु सॊल्लक्कूडादोवॆऩ्ऩिल्, अप्पडियागिल् ‘‘अहम्मद्रक्षणभरो मद्रक्षणफलन्तथा । न मम श्रीपतेरेव’’ ऎऩ्गिऱविडत्तिऱ्पोल् ऎऩ्ऩुडैय रक्षै उऩक्के भरमॆऩ्गै ऎऩ्ऱे वचनव्यक्तियिरुक्कवेण्डुम्। नतु ऎऩ्ऩुडैय रक्षै उऩक्के भरमाग एऱिट्टुक्कॊळ्ळवेणुमिति । न हि भरस्वीकर्तृत्वप्रार्थना भरन्यासो भवितुमर्हति । तस्याः मानसप्रपत्तावङ्गिविशेषणत्वात् । तथा च उपायत्वप्रार्थनानुष्ठेयत्वोक्तेस्सर्वत्र अधिकारिकोटिनिविष्टसाधारणफलप्रार्थनायां तात्पर्यमिति वदतां मते तु तस्यास्सुतरां न भरसमर्पणत्वगन्धोऽपि । किञ्च, उक्तियावदु ऎऩ्ऱारम्बित्तु ऎऩ्ऩुडैय रक्षै उऩक्के भरमाग एऱिट्टुक् कॊळ्ळवेण्डुमॆऩ्ऱनुसन्धिक्कै ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩाल् उक्तिक्कु अनुसन्धानरूपत्वाभावाद्वह्निना सिञ्चतीति वदेतद्वाक्यमप्रमाणं स्यात् । एऱिट्टुक्कॊळ्ळवेणुमॆऩ्गै इत्यस्य एऱिट्टुक् कॊळ्ळवेणुमॆऩ्ऱु याचिक्कै इत्यर्थकरणे च याच्नायाश्शब्दशक्तिप्रकाशिकादिनिर्णीतप्रकारेण शब्दरूपत्वेनान्वययोग्यत्वाऽबाधः । ‘‘तवास्मीति च याचते’’ ‘‘बद्धाञ्जलिपुटं दीनं याचन्तं शरणागतं’’ ‘‘भक्तिः प्रपत्तिरथवा भगवंस्तदुक्तिः’’ ‘‘सिद्धा तदुक्तिरनघा’’ ‘‘शरणमित्यपि वाचमुदैरिर’’ मित्यादि प्रमाणश्रीसूक्तीनामुक्तिनिष्ठायामुक्तिप्राधान्यवादिनीनामत्यन्तानुगुण्यञ्च भवति । न हि सर्वत्रोक्तिशब्दस्यानुसन्धानलक्षणास्वीकरणं प्रामाणिकम् । तथा सति ‘‘भगवंस्तदुक्तिः’’ ‘‘सिद्धा तदुक्तिः’’ ‘‘शरणागतिशब्दभाजः’’ । इत्यादि स्थलङ्गळिल् तच्छब्दाद्यर्थमुम् भरसमर्पणमाय्, उक्तिशब्दाद्यर्थमुम् भरसमर्पणमाऩाल् विषयिविषयभावबोधनमऩ्ऱिक्के प्रपत्ति प्रपत्ति ऎऩ्ऱनन्वितशब्दोच्चारणमाग मुडियुम्। इङ्गु सॊल्लवेण्डिय विशेषविषयङ्गळैयॆल्लाम् अस्मत्कृतोक्तिनिष्ठाभरणादिगळिल् कण्डुगॊळ्वदु। इप्पडि अज्ञातार्थमाऩ इव्वुक्तिमात्रत्तुक्कुम् फलसिद्धियुण्डोवॆऩ्ऩ दृष्टान्तप्रदर्शनत्ताले फलसिद्धियैयुपपादिक्किऱार् पदवाक्यवृत्तान्तमऱियाद इत्यादियाल्। बालर्गळुक्कु भिक्षामन्त्रत्तिऩुडैय पदार्थज्ञानमुम् वाक्यार्थज्ञानमुमिल्लाविडिऩुम् इन्द मन्त्रत्तैच्चॊऩ्ऩाल् भिक्षै पोडुवार्गळॆऩ्गिऱ सामान्यज्ञानत्तैक्कॊण्डु ‘‘भवति भिक्षान्देहि’’ ऎऩ्गिऱ मन्त्रत्तैच् चॊऩ्ऩाल् लोकत्तिल् फलसिद्धि काण्गैयाल् वैदिकधर्मङ्गळॆल्लावऱ्ऱिऱ्कुम् मन्त्रङ्गळिल् सम्यक्ज्ञानापेक्षानियममिल्लैयॆऩ्ऱु करुत्तु।
दरिद्रर्गळाऩ सत्तुक्कळ् वीट्टिल् अन्नाभावत्ताले भिक्षाप्रत्याख्यानम् काणविल्लै योवॆऩ्ऱु शङ्कियामैक्काग आढ्यराऩ इति । असत्तुक्कळाऩ आढ्यर्गळगत्तिलुम् भिक्षाप्रत्याख्यानम् काणविल्लैयोवॆऩ्ऱु शङ्कियामैक्काग सत्तुक्कळिति। अगत्तिले - गृहत्तिले। अप्पोदे - अपेक्षितकालत्तिलेये। अपेक्षितसिद्धि – भिक्षारूप-फलसिद्धि, उण्डामाप्पोले इति । इदु पूर्णोपमै। ऎऩ्गैयॆऩ्बदै ऎऩ्ऱनुसन्धिक्कैयॆऩ्ऱु सॊल्लुमवर्गळुक्कु भवति भिक्षान्देहि ऎऩ्गिऱ वाक्यदृष्टान्तत्ताले फलाविनाभावसमर्थनम् कथञ्चिदपि घटियादु। इप्पडि दृष्टान्तत्तिल् फलाविनाभावत्तैच्चॊल्लि दार्ष्टान्तिकत्तिलदैयुपपादिक्किऱार् कॊळ्ळक्कुऱैविलऩित्यादिना । कॊळ्ळक्कुऱै विलऩॆऩ्ऱदु परिपूर्णत्वत्तिल् प्रमाणम्। वेण्डिऱ्ऱॆल्लान्दरुमॆऩ्बदु परमोदारत्वत्तिल् प्रमाणम्। इङ्गु सर्वेश्वरविषयत्तिल् ऎऩ्ऱु सॊल्लामल् ‘‘परिपूर्णपरमोदारविषयत्ति" लॆऩ्ऱु पॊदुवागच् चॊल्लियिरुप्पदाल् लोगत्तिलुम् परिपूर्णपरमोदारराऩ राजाक्कळ् विषयत्तिलुम् इम्मादिरियाऩ उक्तिक्कु साफल्यमेयुण्डॆऩ्ऱु द्योतितमागिऱदु। इव्वुक्तिक्कुम् - अज्ञातकरणमन्त्रार्थऩायुम्, महाविश्वासशालियायुम्, अकिञ्चनऩायुमिरुक्किऱ इवऩ् सॊल्लुम् द्वयाद्युक्तिक्कुम् फलाविनाभावमुण्डु - अनुष्ठातावाऩ इवऩुक्कु संयक् ज्ञानमिल्लाविडिऩुम् सर्वज्ञऩाऩ सर्वेश्वरऩ् इव्वुक्तियिऩर्थङ्गळै नऩ्ऱागवऱिन्दु तऩ्ऩुडैय महौदार्यत्ताले मोक्षान्तमाऩ फलत्तैत् तरुवाऩागैयाल् इव्वुक्तिक्कुम् फलाविनाभावमुण्डॆऩ्ऱु करुत्तु।
परमदयाळुविषयमागैयालुम् इव्वुक्तिमात्रम् सफलमागामल् पोगादॆऩ्गिऱार् अऱिविलिगळायित्यादिना । अऱिविलिगळ् - ज्ञानमिल्लादवर्गळ्। इदऩाल् परिपूर्ण-ज्ञानमुळ्ळ स्वनिष्ठाधिकारियाऩवऩ् इव्वुक्तियैच् चॊऩ्ऩाल् दयनीयऩल्लाद अवऩुक्कु फलम् सिद्धियाविडिलुम् ज्ञानदरिद्रऩाऩ इव्वधिकारि भगवाऩुक्कु दयनीय-तमऩागैयाले इवऩ् सॊल्लुमिव्वुक्तिक्कु फलसिद्धियिल् सन्देहमिल्लैयॆऩ्बदु सूचितम्। पऱ्ऱासाऩवर्गळ् तिऱत्तिल् - अवलम्बनमाग वुडैयवर्गळ् विषयत्तिल्। इदऱ्कु उण्डऱुक्कमाट्टादॆऩ्बदोडन्वयम्। फलसिद्धियैच्चॊल्वदऱ्कु मुऩ्बे अदिल् शरण्यकण्ठोक्तियैक्काण्बिक्किऱार् येनकेनापि प्रकारेण द्वयवक्ता त्वमिति । येनकेनापि – आर्तऩायादल्, दृप्तऩायादल्, पूर्वं मित्रमायिरुन्दुवैत्तादल्, शत्रुवायिरुन्दुवैत्तादल्, अङ्गाङ्गिकळिल् विशदज्ञानयुक्तऩायादल्, समुदायज्ञानयुक्तऩायादल्। इव्वुक्तिमात्रम् - समुदायज्ञानपूर्वकमाऩ इव्वुक्तिमात्रत्तै, उण्डऱुक्कमाट्टादु - उण्डु - भुजित्तु, अऱुक्कमाट्टादु - जरिप्पित्तुक्कॊळ्ळमाट्टादु, इदै आराधनमाग स्वीकरित्तु अदिल् ज्ञानवैशद्यमागिऱ पूर्तियिल्लामैयैप् पार्त्तु फलम् कॊडुक्कामल् अनृणमागमाट्टादॆऩ्ऱबडि। शरण्यऩ् कृपै – रक्षणसमर्थऩाऩ भगवाऩुडैय दयै। इदिल् सम्प्रदायश्रीसूक्तियै प्रमाणीकरिक्किऱार् इव्वर्थत्तै पापीयसोऽपीत्यादिना । इव्वर्थत्तै - समुदायज्ञानपूर्वकसकृदुक्तिमात्रमे फलप्रदमॆऩ्गिऱवर्थत्तै। इदु अतिमानुषस्तवत्तिल् आऴ्वाऩ् श्रीसूक्ति । ‘‘नोपेक्षणं मम तवोचितमीश्वरस्य’’ ऎऩ्बदु इदिऩ् मेल् पादम्। शरणागतिशब्दः – शरणागतिप्रतिपादकशब्दः, द्वयादिशब्द इति यावत् । इङ्गु अवधारणं गर्भितं; शब्दमात्रभाजः ऎऩ्ऩबडि। शरणवरणवागित्यादि । शरणवरणवाग् – शरणवरणप्रतिपादकवाक्यम्। न भवति बत सापि धीपूर्विका – सापि वाक् सम्यक् ज्ञानपूर्विका न भवतीत्यर्थः । इति यदि दयनीयता मय्यहो वरद तव भवेत्ततः प्राणिमि’’ ऎऩ्बदु इदिऩ् उत्तरार्धम्। ‘‘इति यदि’’ – इत्थं सत्यपीत्यर्थः । प्रपत्तिवाचैव निरीक्षितुं वृण इति । ‘‘तथाविधं त्वां बत भक्तिदुर्ग्रहं’’ ऎऩ्बदु इदिऩ् पूर्वपादम्। द्वयोच्चारणमात्रत्ताले भक्तिदुर्ग्रहऩाऩ उऩ्ऩै परिपूर्णमाग साक्षात्करिक्क वासैप्पडुगिऩ्ऱे ऩॆऩ्ऱबडि। इवैगळिरण्डुम् वरदराजस्तवङ्गळ्। अभियुक्तर् - भगवत्स्वरूपगुणविभूतिकळिल् सर्वप्रकार-सम्बन्धमुळ्ळवराऩ आऴ्वाऩ्। इङ्गु शरणागतिशब्दमॆऩ्ऱुम्, शरणवरणवाक्कॆऩ्ऱुम्, प्रपत्तिवाक्कॆऩ्ऱुमुक्तिक्के फलजनकत्वम् सॊल्लप्पट्टदु। इवैगळुक्कॆल्लामनुसन्धानत्तिल् लक्षणै सॊल्वदु प्रामाणिकमागादु। इव्वुक्तिमात्रत्तिऱ्के फलाविनाभावमुण्डागिल् श्रीपराशरभट्टर् ताऩ् आचार्यनिष्ठऩागप्पोन्दे उक्तियैयुम् अनुष्ठित्तदाग सॊल्लुवाऩेऩॆऩ्ऩ वदिऩ् भावत्तै विशदीकरिक्किऱार् इव्वुक्तिमात्रनिष्ठऩुडैयवुमित्यादिना । निलैगळिरण्डैयुम् - भरत्वेनाचार्यसमर्पितत्वशरणशब्दोच्चारण कर्तृत्वरूपमाऩ स्वभावङ्गळिरण्डैयुम्। तव भरोऽहमित्यादि । धार्मिकैः – आचार्यैः । रङ्गधुरन्धर! (त्वं) लोकमॆल्लामिरुक्क उऩ्ऩै ऒरुवऩैये निर्हेतुकमाग स्वीकरित्ताल् लोकत्तार् ऎऩक्कु वैषम्यनैर्घण्यत्तैच् चॊल्वार्गळो यॆऩ्ऱु भयन्द नीर्, इतीदं – अवऩ् आचार्यऩाल् समर्पितभरऩ् शरणशब्दवक्ता ऎऩ्गिऱ इन्द व्याजत्तै, ससाक्षिकयन् – लोगत्तारुक्कु साक्षियागक् काण्बित्तु, तव भरं कुरु – ऎऩ्ऩै उऩक्कु भरमाक्किक्कॊळ्, उऩक्कु रक्ष्यमाग स्वीकुरु ऎऩ्ऱबडि। सेर्त्त नुसन्धित्तार्गळिति । तथा च तऩ्ऩुडैय स्तोत्रत्तिल् तत्त्वहितपुरुषार्थङ्गळैयुम् भक्तिप्रपत्तिनिष्ठर्गळाऩ अधिकारिकळैयुम् निरूपिक्कत् तुडङ्गिऩ विवर् उक्तिनिष्ठऩुडैयवुम् आचार्यनिष्ठऩुडैयवुम् स्वभावङ्गळै लाघवात् ऒरु श्लोकत्तिल् अनुसन्धित्तारे यॊऴिय ताऩिरण्डैयु मनुष्ठित्तारिल्लैयॆऩ्ऱु करुत्तु।
अप्पडियागिल् शरणमिति वाचमप्युदैरिरमॆऩ्ऱु समुच्चयद्योतकमाऩ अपिशब्दत्तै प्रयोगिप्पाऩेऩॆऩ्ऩिल्? अदऱ्कु भावमरुळिच् चॆय्गिऱार् इदिलित्यादिना । इदिल् - इरण्डु निलैगळिलुम्, मिगुदिगाट्टुगिऱ इत्यादि । तव भरोऽहमकारिषि धार्मिकैः ऎऩ्ऱु मुदलिल् अन्यनिरपेक्षफलसाधनमाऩ भरसमर्पणम् सॊल्लप्पट्टबडियाले समुच्चयम् कूडादागैयाल् प्रकृतत्तिल् इन्द अपिशब्दम् मिगुदियैक् काट्टुगिऱदॆऩ्बदे स्वरसमॆऩ्ऱु करुत्तु।
अत्र च सारास्वादिन्या अपि प्राचीनायां सारप्रकाशिकायां इत्थमुक्तः उक्तिप्रपत्त्यनुष्ठानप्रकारः । ‘‘एतदुक्तं भवति । सकलशास्त्रसारतमे रहस्यत्रये मुमुक्षुभिरवश्यज्ञातव्यार्थपञ्चकस्य सप्रकारस्य प्रतिपादकत्वप्रकारविशेषाभिज्ञाचार्येण ‘‘परः पद्माकान्तः प्रणिपतनमस्मिन्हिततमं शुभस्तत्सङ्कल्पश्चुळकयति संसारजलधिम् । झटित्येवं प्रज्ञामुपजनयता केनचिदसावविद्यावेताळीमतिपतति मन्त्रेण पुरुषः’’ इत्यादिवत्सङ्ग्रहेणोपदेशपूर्वकं भगवत्सन्निधौ त्वदेकनिरूपाधिकशेषभूतोऽहं, त्वदनुकूलस्स्यां, प्रातिकूल्यवर्जितश्च, त्वद्व्यतिरेकेण मम रक्षकान्तरं नास्ति, त्वमेव गोपायिता भव, मद्रक्षणभरस्तवैवेत्यनुसन्दधानः द्वयमप्युच्चारयेत्युक्ते महाविश्वासपूर्वकं तथानुसन्दधानस्य द्वयवचनमुक्तिरूपोपाय’’ इति । इदऩाल् सारास्वादिन्यवतारात्प्रागविशदभरसमर्पणपूर्वकद्वयोच्चारणमे उक्तिनिष्ठैयाग प्राचीनर्गळाल् अनुष्ठितमाग एऱ्पडुवदाल् अदुवे प्रामाणिकम्।
नन्वेवमपि भरसमर्पणात्मकसमुदायज्ञानपूर्वकोक्तेः साक्षान्मोक्षसाधनत्वं न सम्भवति । विकल्पासहत्वात् । किमत्र द्वयोच्चारणमात्रस्य साधनत्वं? उत समुदायज्ञानस्य? उत समुदायज्ञानविशिष्टोच्चारणस्य? नाद्यः – ज्ञानात्मकत्वाभावेन ‘‘नान्यः पन्था’’ इति श्रुतिविरोधात् । न द्वितीयः – उच्चारणवैयर्थ्यापत्तेः । नान्त्यः - तत्राप्युच्चारणस्य किमङ्गतयोपयोगः? उताङ्गितया? नान्त्यः – अङ्गिताग्राहकप्रमाणाभावात् ज्ञानकर्मसमुच्चयवादावतारप्रसङ्गाच्च । नाद्यः – तदा करणमन्त्रतया अङ्गताया वाच्यत्वेन उच्चारणपूर्वकसमुदायज्ञानस्यैव साधनतया समुदायज्ञानपूर्वकसकृदुच्चारणस्य साधनत्वन्न सिद्ध्यत्येवेति चेत्, अत्र ब्रूमः – ‘‘सकृदुच्चारस्संसारमोचनं भवती’’ति विधिबलादेतस्मिन्नधिकारिणि प्रपत्त्यात्मकसमुदायज्ञानविशिष्टोक्तेरेव साक्षान्मोक्षसाधनत्वमङ्गीक्रियते । अङ्गीकृतञ्च तथैवाचार्यैरिति परिकरविभागाधिकारश्रीसूक्तिभिस्स्पष्टतरमस्मत्कृतोक्तिनिष्ठाभरणादौ शतशः प्रदर्शितम् । न ह्यत्र ज्ञानकर्मसमुच्चयवादावतारः । एकस्य पुरुषस्य अविद्यानिवृत्तिब्रह्मप्राप्तिसमुदायरूपमोक्षाख्यैकफलं प्रति ज्ञानकर्मणोरुभयोः परस्परविशेषण-विशेष्यभावाङ्गाङ्गिभावानापन्नयोस्समुच्चयेन साधनत्वाङ्गीकार एव तत्प्रसङ्गात् । यथा ‘‘अविद्यया मृत्युं तीर्त्वा विद्ययाऽमृतमश्नुते’’ इत्यादौ यादवाचार्यमते । न ह्यङ्गाङ्गिभावेन समुच्चयस्थले विशिष्टस्यैव साधनत्वाङ्गीकारस्थले वा सोऽयं प्रसङ्गस्सम्भवति । अत्र विशेषणमात्रस्य वा विशेष्यमात्रस्य वा साक्षात्साधनत्वानङ्गीकारात् । यथा नैयायिकमते अनुमितिं प्रति केवलस्य वह्निव्याप्यो धूम इति ज्ञानस्य धूमवान्पर्वत इति ज्ञानस्य वा उपायत्वाभावेऽपि विशिष्ट-परामर्शस्योपायत्वम्, यथा वा सिद्धान्तिमतेऽचेतनस्य केवलप्रसादस्य, केवलभगवतो वा सिद्धोपायत्वाभावेऽपि प्रसादविशिष्टस्य भगवत एव सिद्धोपायत्वं, तथाऽत्रापि विशिष्टस्योपायत्वं सकृदुच्चारस्संसारमोचनं भवतीति विधिवाक्यसिद्धत्वेनाचार्यैः प्रतिपादितमिति न काप्यनुपपत्तिः । न चैवं प्रपत्तिविशिष्टोच्चारणस्य मोक्षसाधनत्वाङ्गीकारे विशिष्टोच्चारणस्य ज्ञानभिन्नत्वेन ‘‘तमेवं विद्वानमृत इह भवति, नान्यः पन्था अयनाय विद्यते’’ इति श्रुतिविरोधस्तदवस्थ एवेति शङ्क्यम् । अन्यशब्दस्य विहितव्यतिरिक्तविषयत्वात् । निक्षेपरक्षायां प्रपत्तेर्मोक्षसाधनत्वशङ्कापरिहारस्थले एतच्छङ्काप्याचार्यैरेव परिहृतप्राया । इयं हि तत्रस्था श्रीसूक्तिः – ‘‘यश्चासौ निषेध उक्तः नान्यः पन्था इति, सोप्युत्सर्गापवादन्यायेन विहितव्यतिरिक्तविषयत्वात्, विधेश्च प्रपदनसमर्पकत्वात् । प्रकृतविद्याव्यतिरिक्तविद्यादिवत् न्यासविद्यामपि न निषेद्धुमल’’ मिति । इत्थं च प्रपत्तिसामान्यविधावुक्तिरूपप्रपत्तेरपि विषयत्वात् ‘‘नान्यः पन्था’’ इति निषेधः तद्व्यतिरिक्तविषय एवेत्यकामेनाप्यङ्गीकार्यम् । ‘‘भक्त्या परमया वापि प्रपत्त्या वा महामते । प्राप्योऽहं नान्यथा प्राप्यो मम कैङ्कर्यलिप्सुभिः ॥’’ इति भक्तिप्रपत्तिव्यतिरिक्तस्यैव साक्षान्मोक्षसाधनत्वनिषेधान्न नामसङ्कीर्तनादेरुक्तितुल्यत्वम् । उपरि च निक्षेपरक्षायां ‘‘श्वेताश्वतरास्तु महान् प्रभुर्वै पुरुषस्सत्वस्यैष प्रवर्तक’’ इति तमेव महापुरुषमधीयानास्तस्यैवान्यत्वप्रतियोगित्वमवधारणनिर्देशेन स्पष्टमामनन्ति । वेदाहमेतमित्यारभ्य तमेव विदित्वातिमृत्युमेति, नान्यः पन्था विद्यतेऽयनाय इति । तस्मादमृतस्यैष सेतुरिति न्यायेन परमपुरुषस्यैवामृतत्वोपायत्वमिह प्रतिपाद्यते । वेदनेतरनिषेधभाष्यन्तु फलितार्थाभिप्रायेणेत्यधिकरणदर्पणे दर्शितमस्माभिः । अतः नैवंविधेषु विद्यान्तराणामिव प्रपदनस्यापि निषेधप्रसङ्गः इति’’ इत्यनुगृहीतम् । अनेन च ग्रन्थसन्दर्भेण नान्यः पन्था इति श्रुतेस्सिद्धोपायान्तरमात्रनिषेधपरत्वं विहितभक्तिप्रपत्तिरूपसाध्योपायानिषेधकत्वं चाचार्याभिमतमिति स्पष्टमेवावगम्यते । अतस्सिद्धं विहिताया उक्तेरपि विहितमानसप्रपत्तेरिवोपायत्वम् । न च वेदनेतरनिषेधभाष्यन्तु फलितार्थाभिप्रायेणेतिकथनात् तस्यैवान्यत्व प्रतियोगित्वमवधारणनिर्देशेन स्पष्टमामनन्तीति कथनाच्चान्ययोगव्यवच्छेदकावधारणगर्भयानया श्रुत्या ब्रह्मेतराविषयकब्रह्मविषयकज्ञानेतरस्यापि मोक्षोपायत्वनिषेधः फलित एवेति वाच्यं – सिद्धान्तिमते सगुणोपासनस्यैव मोक्षहेतुत्वात्, निर्विकल्पकज्ञानानङ्गीकाराच्च मोक्षजनकविद्यासामान्यस्य ब्रह्मेतरब्रह्मगुणादिविषयकत्वेन ब्रह्मेतराविषयकब्रह्मविषयकमोक्षोपायज्ञानस्यैवाप्रसिद्ध्या एतादृशरीत्या अस्याश्श्रुतेः फलितार्थकथनानुपपत्तेः । नच ‘‘तमेवे’’त्यत्र तच्छब्दस्य पूर्वोक्तगुणविशिष्टपरत्वेन तादृशगुणविशिष्टब्रह्मेतराविषयकतादृशब्रह्मविषयकैतद्विद्यात्मक-ज्ञानस्य सिद्धान्तेऽपि मोक्षजनकत्वसम्भवेन उक्तरीत्या फलितार्थकथनं सम्भवत्यैव । तच्छब्दस्य तत्तद्विद्यावेद्यब्रह्मो-पलक्षकत्वेन ब्रह्मविद्यासामान्यसङ्ग्रहश्चेति वाच्यं – ‘‘आत्मेति तूपगच्छन्ति ग्राहयन्ति च’’ इति सूत्रे सर्वास्वपि विद्यासु जीवस्यापि प्रकारतयोपास्यत्वस्थापनादत्रापि पुरुषसूक्तविद्यायां तस्य तथोपास्यत्वेन अस्या अपि ब्रह्मेतरा-विषयकत्वासम्भवेन उक्तरीत्या एतच्छ्रुत्यर्थवर्णनस्यैवासम्भवात् । न च ब्रह्मेतराविशेष्यकत्वब्रह्मविशेष्यकत्वनिवेशान्नासम्भव इति वाच्यं – जीवविशेष्यकपञ्चाग्निविद्यायाः गुणविशेष्यकदहरविद्यायास्स्वरूपभरफलविशेष्यकप्रपत्तिविद्यायाश्चासङ्ग्रहप्रसङ्गात् ।
ननु अन्नमेव भुक्त्वा तृप्तिविशेषमाप्नोतीत्यत्रेव तं विदित्वैवातिमृत्युमेतीति योजनायां न दोषः । तथासति ब्रह्मविषयकज्ञानं विना मृत्यु तरणं न सम्भवतीत्यर्थलाभात् जीवादिविशेष्यकपञ्चाग्निविद्यादीनां स्वरूपादिविशेष्यकप्रपत्तिविद्यायाश्च ब्रह्मज्ञानघटितानामेव मोक्षजनकतया ब्रह्मज्ञानं विना मोक्षजनकत्वाभावान्नकाप्यनुपपत्तिरितिचेन्न – एतादृशयोजनायामेवकारस्यायोगव्यवच्छेदपरतया पूर्वोक्तदोषासम्भवेऽपि अविशदभरसमर्पणात्मकसमुदायज्ञानघटिताया उक्तेरुपायत्ववादिनीनां परिकरविभागाधिकारद्वयाधिकारश्रीसूक्तीनामानुगुण्यसम्भवेऽपि ‘‘तमेव महापुरुषमधीयानास्त-स्यैवान्यत्वप्रतियोगित्वमवधारणनिर्देशेन स्पष्टमामनन्ती’’ति पूर्वोदाहृतविचार्यमाणश्रीसूक्तेर्विरोधापत्तेः । अनया हि श्रीसूक्त्या तमेवेति श्रुतौ एवकारस्यान्ययोगव्यवच्छेदपरत्वं तच्छब्दार्थस्यैवान्यत्वप्रतियोगित्वं एवकारार्थान्यस्य ‘‘नान्यः पन्था’’ इत्यत्रोक्तान्यपदार्थस्य च एकत्वञ्चाचार्याभिमतमिति स्पष्टमवगम्यते । विवृतश्चायमाचार्याभिप्रायः निक्षेपरक्षाव्याख्यातृभिः श्रीनृसिंहराजाचार्यैः ‘‘श्वेताश्वतरश्रुतौ तच्छब्दार्थस्यैवान्यत्वप्रतियोगित्वेन तमेव विदित्वाति-मृत्युमेतीति निर्धारणार्थैवकारेण प्रतिपादनात्तैत्तिरीयकवाक्येऽपि तदैकार्थ्यादन्यत्वप्रतियोगी तच्छब्दार्थ इति श्रुतित एवावगम्यत इत्याह श्वेताश्वतरा इति । तं विदित्वैवेति नान्यः, व्युत्क्रमदोषादिति भावः’’ इत्यादिना । अतस्तं विदित्वैवेति योजना नाचार्याभिमता ।
नन्वेवमाचार्याभिमतान्ययोगव्यवच्छेदपरयोजनायां पूर्वोक्तदोषस्य जागरूकत्वेन कथं वाक्यार्थस्समञ्जसो भवतीति चेत्? अत्र प्राञ्चः । तमेव विदित्वातिमृत्युमेतीत्यत्र तच्छब्दार्थः परमपुरुषः । सविषयकधातुयोगाद्विषयत्वं कर्मप्रत्य-यार्थः । तत्र च परमपुरुषस्य निष्ठतया अन्वयः । विषयतायाश्चनिरूपकत्वेन विदिधात्वर्थभक्तिप्रपत्त्यन्यतररूप-वेदनेऽन्वयः । क्त्वाप्रत्ययार्थो जनकत्वम् । तत्र च धात्वर्थस्य निष्ठतयाऽन्वयः । जनकतायाश्च स्वरूपितजन्यतावत्व-सम्बन्धेन मृत्युतरणेऽन्वयः । तस्य च पुरुषे आश्रयतयाऽन्वय इत्ययं क्रमस्सर्वसम्मतः । अत्र चोपास्यस्यैव उपासितुर-मृतसेतुत्व प्रतिपादक श्रुत्यन्तरार्थ पर्यालोचनानुगृहीतेन व्युत्पत्ति वैचित्र्येण तच्छब्दार्थस्यैव जनकतायां साक्षादन्वयः, विषयतानिरूपक वेदनस्य जनकतावच्छेदकसम्बन्धतया भानञ्चाङ्गीक्रियते । तथा च परमपुरुषनिष्ठस्वविषयकवेदनव-त्वसम्बन्धावच्छिन्नजनकतानिरूपितजन्यतावन्मृत्युतरणमिति फलितो वाक्यार्थः । अमृतस्यैषसेतुरिति न्यायेन परमपुरुषस्यैवामृतत्वोपायत्वमिह प्रतिपाद्यत इति श्रीसूक्त्याचायमेवाभिप्राय आचार्याभिमत इति स्पष्टमवगम्यते । अन्यथा विदिधातूत्तरक्त्वाप्रत्ययार्थोपायत्वस्य परमपुरुषनिष्ठत्वेन कथनानुपपत्तेः । एवकारश्चात्रान्ययोगव्यवच्छेदपरः । तदेकदेशान्यत्वे च तच्छब्दार्थस्यैवान्वयः । इत्थञ्च तन्निष्ठस्वविषयकवेदनवत्वसम्बन्धावच्छिन्नजनकतानिरूपि-तजन्यतावत्वे सति तदितरनिष्ठजनकतानिरूपितजन्यताशून्यं मृत्युतरणमिति विशिष्टो वाक्यार्थः पर्यवसितः । अत्र च तदितरपदेन ब्रह्मज्ञानघटितसामग्र्यनन्तर्गतस्तदितरो विवक्षितः । तेन पञ्चाग्निविद्यादिषु जीवादेः स्वविषयकवेदनव-त्वसम्बन्धेन मृत्युतरणजनकत्वस्य ‘‘तद्य इत्थं विदुः – स एनान् ब्रह्म गमयती’’ति श्रुतिसिद्धत्वेऽपि तस्य ब्रह्मज्ञान-घटितसामग्र्यन्तर्गतत्वेनैव तथात्वस्य ‘‘अप्रतीकालम्बनान्नयतीति बादरायणः, उभयथा च दोषात्तत्क्रतुश्चे’’ ति सूत्रादिस्थापितत्वेन न पूर्वोक्तदोषावकाशः । एवकारस्य वैवक्षिकेतरबोधकत्वञ्च चक्षुषैव ग्राह्यं रूपं, संस्कारेणैवजन्या स्मृतीरित्यादौ न्यायविद्भिरङ्गीकृतम् । इयञ्च विवक्षा तं विदित्वैवेति योजनान्तरलब्धेति नातोऽपि लघुविवक्षा प्रामाणीकी भवितुमर्हति । इत्थं चानयाश्रुत्या परमपुरुषस्यैव स्वोपासनेन मृत्युतरणजनकत्वस्य परमपुरुषेतरजीवेन्द्र-शम्भुप्रभृतीनां ब्रह्मज्ञानघटितसामग्र्यनन्तर्गततया साक्षात् स्वोपासनेन मृत्युतरणजनकत्वाभावस्य च प्रतिपादनात्, अत्र ‘‘नान्यः पन्था’’ इत्यनेन विहितानां विद्यान्तरादीनां न्यासविद्यायाश्च न निषेधकथाऽपि प्रतीयत इत्याचार्य-हृदयम् । इत्थं च ब्रह्मज्ञानं विना कार्यानुत्पत्त्यावेदनेतरनिषेधभाष्यन्तु फलितार्थाभिप्रायेणेत्युक्तम् । भाष्यस्थमितरपदं च वेदनघटितसामग्र्यनन्तर्गतेतरस्मिन् परिभाषितमिति भावः । तथा चोक्तेरपि विहितायाः ब्रह्मज्ञानघटितत्वेन न नान्यः पन्था इति श्रुति विरोधलेश इति वदन्ति ।
इत्थञ्चोपायविभागाधिकारे ‘‘उपायमावदु ऒरु ज्ञानविकासविशेषम्’ इत्यारभ्य ‘‘नियतब्रह्मविषय मुमायिरुक्कुम्’ इत्यन्तेनोक्तं उपायस्य ब्रह्मज्ञानविकासविशेषरूपत्वमपि निर्व्यूढम्, यथा जीवविशेष्यक-पञ्चाग्निविद्यायाः ब्रह्मज्ञानघटितत्वेन ब्रह्मज्ञानविकासविशेषरूपत्वं तद्वदुक्तेरपि ब्रह्मज्ञानघटितत्वेन ब्रह्मज्ञानविकास-विशेषरूपत्वं सम्भवतीति न काप्यनुपपत्तिः । विशिष्टस्यैवोपायत्वेन तादृशोपायत्वस्य न्यायमते विशिष्टाभावप्रतियोगि-ताया इव सिद्धान्ते श्रीविशिष्टनिष्ठजगन्निरूपितशेषिताया इव च विशेषणान्तर्भावेण पर्याप्त्यभ्युगमस्यावश्यकतया उक्तिनिष्ठास्थलेपि तन्निष्ठोपायत्वाश्रयस्य ज्ञानविकासविशेषत्वमक्षतमेवेति दिक् ।
एवञ्च ‘‘भक्तिः प्रपत्तिरथवा भगवंस्तदुक्तिस्तन्निष्ठसंश्रय इतीव विकल्प्यमानं’’ इति प्रपत्तिविशिष्टाया उक्तेः भक्तिप्रपत्तिभ्यां समफलत्वेन विकल्पकथनमप्यद्ध्याहारादिकं विनैवोपपद्यते । संश्रय इत्यत्र श्रयणस्य सम्यक्त्वं तन्निष्ठा-नुष्ठितप्रपत्तिविषयत्वमेवेति विकल्प्यमानार्थकपदसमभिव्याहाराल्लभ्यते । अन्यस्य दुर्वचत्वात्; अतोऽपि नास्मिन् श्लोके अध्याहारावश्यकता । विनैवाध्याहारं स्वरसत उपपत्तौ तत्कल्पनाया अन्याय्यत्वात् । तदुक्तिरित्यत्र तच्छब्दो-त्तरसमासघटकषष्ठ्याः सम्बन्धत्रयबोधकत्वेन तेन सम्बन्धेनोक्तेः प्रपत्तिविशिष्टत्वलाभः । इत्थमेव ‘‘आस्तां प्रपत्तिरिह देशिकसाक्षिकम्मे सिद्धा तदुक्तिरनघा त्वदपेक्षितार्था’’ ‘अळवुडैयारडैन्दार्क्कुमदऩुरैये कॊण्डवर्क्कुम्’, ‘‘पापीयसोऽपि शरणागतिशब्दभाजः’’, ‘‘शरणवरणवागिय’’मित्यादिषु सर्वत्राध्याहारं विना महतां निर्वाहोऽपि सुशोभनः । अतः पूर्वोक्तसम्बन्धत्रयेण प्रपत्त्यात्मकसमुदायज्ञानविशिष्ट द्वयोच्चारणानूच्चारणमेव उक्तिनिष्ठेति शोभनोऽयं निर्णयः । किञ्च निक्षेपरक्षायामेव ‘‘कथं तर्हि उपायस्सुकरश्चायं दुष्करश्च मतो मम’’ इत्यादिवचनमिति चेत् श्रूयतामवधानेन । अनन्तापराधसन्ततो हि जन्तुरतिलघीयसा सकृत्कृतेन केनचिन्मानसेन कायिकेन वाचिकेन समुच्चितेन वा व्यापारेण कथमवधूतनिखिलापराधो विधिशिवसनकादीनामपि मनोरथपथाति-लङ्घिपदमविलम्बितमधिरोक्ष्यामीति प्रवृद्धबुद्धिदौर्बल्यः सुदूरमपसृत्य गुरुतरोपायं मृगयमाणो विद्यते । कश्चित्तु महीयसा भागधेयेन भगवति कमलापतौ पुण्डरीकाक्षे सर्वातिशायिसौशील्यवात्सल्यादिगुणगणमनुसन्दधानः किरात-कपोत…। विभीषण…राक्षसीप्रभृतिशरणागतवृत्तान्तशीलनशिक्षितान्तःकरणः निश्शङ्कमभिजिगमिषति । अतस्तथाविधगुणाद्ध्यवसायस्य दुर्लभत्वात्तत्प्रशंसाद्यर्थमेव ‘‘उपायस्सुकरश्चायं दुष्करश्च मतो ममे’’ त्यादिकं । अत एवोच्यते ‘‘सकृदेव हि शास्त्रार्थः कृतस्संसारतारकः । नरस्य बुद्धिदौर्बल्यादुपायान्तरमिष्यत’’ इति । अतः कञ्चित्प्रति दुष्करत्वोक्तिः कञ्चित्प्रति च सुकरत्वोक्तिः । अतो नाशक्योपदेश इति सङ्क्षेपः’’ इत्यनुगृहीतं । अत्र चातिलघीयसा सकृत्कृतेन केनचिन्मानसेन कायिकेन वाचिकेन समुच्चितेन वा व्यापारेण मनोरथपथातिलङ्घिपदमधिरोक्ष्यामीति मानसव्यापारभरसमर्पणस्येव कायिकवाचिकव्यापारयोरपि साक्षात्परमपदाधिरोहणहेतुत्वप्रतीतेः आचार्याणामुक्तेरेव साक्षान्मोक्षसाधनत्वमभिमतमिति स्पष्टमवगम्यते । तद्व्याख्याञ्च ‘‘ननु कायिकवाचिकयोः क्रियारूपयोः कथं विवदनयोः (द्वाररहितयोः) हेतुत्वमित्याक्षेपसमाधानोपन्यासपूर्वकं(अन्ततः) ‘‘उच्यते – क्रियादिरूपत्वेऽपि वचनबलादभ्युपगम्यत्वात् । न च गङ्गामरणादि प्रतिबन्दि । त्रिविधप्रपत्तिवैषम्यस्य प्रागुक्तत्वात् इत्युक्तं । अत्र च कायिकवाचिकप्रपत्त्योः ‘‘भक्त्या परमया वापि प्रपत्त्या वा महामते । प्राप्योऽहं नान्यथा प्राप्यः’’ इति विहितत्वरूपस्य तदितरगङ्गामरणादिरूपव्यापारस्य निषिद्धत्वरूपस्य च वैषम्यस्य पूर्वोक्तस्य विवक्षितत्वेन कायिकवाचिकप्रपत्त्योरपि साक्षात्साधनत्वं स्थापितमिति प्रतीयते । इत्यलमतिविस्तरेण ।
इङ्गु यथाधिकारम् तुल्यफलङ्गळाऩ ऎऩ्गिऱ इरण्डु पदङ्गळैयुम् दार्ष्टान्तिकत् तिलुङ्गूट्टि उक्तिनिष्ठै, आचार्यनिष्ठै ऎऩ्गिऱ इवैयुम् यथाधिकारम् तुल्यफलङ्गळाऩ प्रपत्तियिल् मुखभेदङ्गळॆऩ्ऱु अन्वयित्तुक्कॊळ्ळवेण्डियदॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
अन्यथा तुल्यफलस्नानभेदङ्गळाऩाऱ्पोले ऎऩ्ऱु लाघवात् प्रयोगित्तिरुप्पाऱिऱे। इदिऩ् व्याख्यानसारास्वादिनियिल् ‘‘मुख्यमाऩ वारुणस्नानत्तोडे तत्तदधिकरानुगुणमान्त्रमानसादिस्नानादिगळ् तुल्यफलङ्गळागिऱाप्पोले मुख्यप्रपत्तिक्कु तुल्यफलङ्गळाऩ प्रपत्तिभेदङ्गळॆऩ्गै ऎऩ्ऱु इम्मूऩ्ऱु निष्ठैकळुक्कुम् फलभेदमिल्लै’ यॆऩ्ऱु काण्बिक्कप्पट्टदु। इदऩाल् आचार्यनिष्ठैक्कु प्रसादाधिक्यरूपफलभेदम् सॊल्लुगिऱ नवीनमत निरस्तम्। इऩि आचार्यनिष्ठऩैक् काण्बिक्किऱार् इवर्गळिलाचार्यनिष्ठऩित्यादियाल्। इवर्गळिल् - उक्तिनिष्ठाचार्यनिष्ठयोर्मद्ध्ये, आचार्यनिष्ठऩ् - आचार्यनिष्ठशब्दवाच्यऩ्। पुत्रः प्रेष्यस्तथा शिष्य इत्येवञ्च निवेदयेदिति । कुटुम्बीति शेषः । अथवा इदऱ्कुमुऩ् ‘‘कुटुम्बिनोऽपि कर्तव्यं कर्म कुर्युरतन्द्रिताः’’ ऎऩ्ऱु कुडुम्बिगळायिरुन्दालुम् तङ्गळ् तङ्गळुक्कवश्यकर्तव्यमाऩ कर्मत्तै सोम्बलऩ्ऱिये पण्णक्कडवर्गळॆऩ्ऱु सामान्यमागच्चॊल्लि पिऱगु ‘‘उत्थाय पूर्वं गृहिणी सुस्नाता यतमानसा । स्नुषादुहितृपुत्राद्यान्यथार्हं शुचितान्नयेत्’’ ऎऩ्ऱु गृहिणियाऩवळ् ताम् स्नानम् सॆय्दु निश्चलचित्तैयाय् स्नुषादुहितृपुत्रादिगळुक्कु अवरवर्गळुक्कुत् तक्कप्पडि स्नानत्ताल् शुद्धियैयुण्डुबण्णियुम् ऊर्द्ध्वपुण्ड्रवस्त्रभूषणादिगळाले अलङ्करिक्कक्कडवळॆऩ्ऱु गृहिणीव्यापारत्तैच्चॊल्लि, पिऱगु ‘‘ऊर्द्ध्वपुण्ड्रधराश्शुद्धा वस्त्राभरणभूषिताः । स्वाचान्ताः प्रयता देवमभिगच्छेयुरादृताः’’ ऎऩ्ऱु अलङ्कृतर्गळाऩ पुत्रादिगळ् आचमनादिगळैप् पण्णि यतमनस्कर्गळाय् स्वगृहत्तिल् कोयिलाऴ्वार्गळिलुळ्ळ भगवाऩै अभिमुखीकृत्य पोगक्कडवर्गळ् ऎऩ्ऱु बालर्गळुडैय कर्मत्तैच् चॊल्लि, मेल् ‘‘त्रिसन्ध्यं कारयेद्बालान्वन्दनं देवपादयोः । पुत्रः प्रेष्यस्तथा शिष्य इत्येवञ्च निवेदयेत्’’ ऎऩ्ऱु बालर्गळै भगवत्पादारविन्दङ्गळिल् वन्दनम् पण्णुम्बडि सॆय्विक्कवेण्डुमॆऩ्ऱुम्, तमक्कुमवर्गळुक्कु मुळ्ळ सम्बन्धनिवेदनपूर्वकम् अभिगमनकालिक सायमभिगमनपर्यन्त कैङ्कर्यसिद्धि हेतुभूतात्मात्मीय भरसमर्पणत्तै अहम्, अयं पुत्रः, अयं प्रेष्यः, अयं शिष्यः ऎऩ्गिऱ क्रममाग वनुष्टिक्कक्कडव ऩॆऩ्ऱुम् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु। इङ्गु ‘‘कुटुम्बिनः’’ ऎऩ्ऱारम्भत्तिल् सॊल्लि यिरुप्पदालुम्, इन्द श्लोकत्तिल् कर्ता सॊल्लप्पडविल्लै यागैयालुम्, इदिल् शिष्यऩैच् चॊल्लियिरुप्पदाल् तत्प्रतिसम्बन्धियाग आचार्यऩॊरुवऩ् तोऩ्ऱुगैयालुम् आरम्भत्तिल् सॊऩ्ऩ बहुवचनान्तकुटुम्बिशब्दत्तै कुटुम्बी ऎऩ्ऱु एकवचनान्तमाग विपरिणमित्तु अनुषङ्गित्तु कॊळ्वदु। इन्द श्लोकत्तिल् ‘‘च’’कारत्ताल् आत्मनिवेदनमुम् अभिप्रेतम् ऎऩ्ऱु शाण्डिल्यस्मृत्यादिगळिल् सॊल्गिऱबडिये - उक्तप्रकारत्ताले शाण्डिल्यस्मृतियिल् अभिगमनकालत्तिल् कर्तव्यमागच् चॊल्लुगिऱ आत्मात्मीयभरसमर्पणम् पोले यिरुक्किऱ, आचार्यऩुडैय आत्मात्मीयभरसमर्पणत्तिले - आचार्यकर्तृकमाऩ मोक्षार्थमाऩ आत्मात्मीयभरसमर्पणत्तिले ताऩुमन्तर्भूतऩिदि । अन्तर्भूतो यः स आचार्यनिष्ठः ऎऩ्ऱबडि। श्लोकत्तिल् आचार्यशुश्रूषानिरतऩै आचार्यनिष्ठऩॆऩ्ऱु व्यवहरित्तालुम् अवऩ् मुक्त्युपायनिष्ठऩल्लामैयाले उक्तिनिष्ठऩोडु सेर्न्दॆडुक्कप्पट्ट इवऩ् आचार्यऩुडैय भरसमर्पणान्तर्गतऩे यॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
इव्वाचार्यनिष्ठऩुक्कु फलसिद्धियिल् सन्देहमिल्लै ऎऩ्गिऱार् सिद्धिर्भवति वा नेतीति । इन्द श्लोकम् शाण्डिल्यस्मृतियिलुळ्ळदु। इदिऩ् कीऴ् ‘‘वस्त्रगोभूमिदानेन धनधान्यादिभिस्तथा । तोषयेत्परया भक्त्या नित्यं भागवतान्नरान्’’ ऎऩ्ऱु भागवताराधनम् सॊल्लप्पट्टदु। अदिऩ् मेल् फलदानसामर्थ्यमिल्लाद भक्तपरिचर्यैयिऩाल् फलसिद्धियुण्डागुमोवॆऩ्ऱु ऒरुवऩ् शङ्गिक्क निश्चितार्थव्यतिरेकसम्भावनाप्रयोगत्ताले भागवतसमाश्रयणमुळ्ळवऩुक्कु फलसिद्धियिल् सन्देहमिल्लै यॆऩ्ऱु सॊल्ल वन्ददु इन्द श्लोकम्। अच्युतसेविनां – भगवत्सेवानिरतर्गळुक्कु सिद्धिर्भवति वा नेति संशयस्स्यात् । फलसिद्धियिल् संशयमॊरुवऩुक्कु उण्डागक्कूडुम्। तद्भक्तपरिचर्यारतात्मनां न संशयः । अत्र फलसिद्धौ न संशयः । न कस्याप्यस्तीत्यर्थः । इङ्गु ‘‘अस्तिर्भवतीत्येतदप्रयुज्यमानमप्यस्ती’’ति न्यायत्ताले स्यात् ऎऩ्गिऱ पदत्तै आर्थमागक् कॊळ्ळवेण्डुम्। अथवा सिद्धिर्भवति वा ऎऩ्गिऱ विडत्तिलिरुक्कुम् भवति ऎऩ्गिऱ पदत्तै लिङ्व्यत्यासेन संशयपदत्तिऱ्कुप्पिऱगु अनुषङ्गित्तुक् कॊळ्वदु। ऎऩ्गिऱ कणक्किले - ऎऩ्ऱु इतरफलसिद्धिसॊऩ्ऩ प्रकारत्ताले। आचार्यनिष्ठऩुक्कु - आचार्यऩुडैय मोक्षार्थमाऩ आत्मात्मीयभरसमर्पणत्तिलन्तर्भूतऩाऩ आचार्यनिष्ठऩुक्कु कैमुतिकन्यायत्ताले फलसिद्धियिल् सन्देहमिल्लै इति । केवलभागवतपरिचर्यारतऩुक्के फलसिद्धियिल् सन्देहमिल्लै यॆऩ्ऱाल् कैमुतिकन्यायत्ताले आचार्यऩुडैय मोक्षार्थमाऩ आत्मात्मीयभरसमर्पणत्तिलन्तर्गतऩुक्कु मोक्षरूपफलसिद्धिविषयत्तिल् सन्देहमे यिल्लै यॆऩ्ऱबडि। इङ्गु सारदीपिकैयिल् “इव्वाचार्यनिष्ठैक्कु फलाविनाभावत्तिल् प्रमाणम् काट्टुगिऱार् सिद्धिरित्यादि । अच्युतसेविनां फलसिद्धौ संशयः कर्तुं शक्यते; तद्भक्तपरिचर्यारतात्मनां फलसिद्धौ संशयो न कस्याप्यस्ती’’ति व्याख्यानम् सॆय्यप्पट्टिरुक्किऱदु। इङ्गु संशयः कर्तुं शक्यते ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩप्पडियाल् केऴ्क्किऱ शिष्यऩुक्कुम् सॊल्लुगिऱ वाचार्यऩुक्कुम् अच्युतसेविकळ् विषयत्तिल् फलसिद्धियिल् संशयमेयिल्लै यॆऩ्ऱेऱ्पडुगिऱदु। लोकत्तिल् हरिश्चन्द्रऩिडत्तिल् सत्यवदननिश्चयमुळ्ळवऩाय् श्रीरामऩिडत्तिल् सत्यवदनसंशयमुडैयवऩाऩ ऒरु पुरुषऩुक्कु श्रीरामऩुम् सत्यवादी यॆऩ्ऱु स्थापिक्क प्रवृत्तऩाऩ मऱ्ऱॊरु वाक्यकुशलऩ् हरिश्चन्द्रस्य सत्यवदनं भवति वा न वेति संशयः कर्तुं शक्यते न रामस्य तस्मिन्न कस्यापि संशयस्सम्भवति ऎऩ्ऱुसॊऩ्ऩाल् अव्वाक्यत्तिल् इरण्डुबेर्गळुक्कुम् सिद्धमाऩ हरिश्चन्द्र सत्यवदन निश्चयत्तिऩ् व्यतिरेकप्रयोगत्ताल् रामऩिडत्तिल् सत्यवदन निश्चयमुण्डागुमेयॊऴिय हरिश्चन्द्रऩिडत्तिल् सत्यवदन संशयमॊरुवरुक्कुमुण्डागादु। इन्द श्लोकत्तिलनुषङ्गिक्क वेण्डियदागच् चॊऩ्ऩ भवेत् ऎऩ्गिऱ पदम् ‘‘द्यौः पतेत्’’ ऎऩ्ऩुमिडत्तिल्बोल् सम्भावनायां लिङ् । इप्पडि सम्भावनार्थकलिङ्प्रयोगस्थलङ्गळिल् सम्भावितार्थव्यतिरेकनिश्चयम् तर्कत्तिल् आपाद्यव्यतिरेकनिश्चयम्बोल् आवश्यकमॆऩ्बदु ‘‘द्यौः पतेत्पृथिवी शीर्येद्धिमवान्शकलीभवेत् । शुष्येत्तोयनिधिः कृष्णे न मे मोघं वचो भवेत्’’ इत्यादि शास्त्रज्ञर्गळुक्कु विशदम्। इन्द स्थलत्तिल् कृष्णऩुक्कु आकाशादिगळ् पतनाद्यनर्हङ्गळॆऩ्ऱुम्, तऩ्ऩुडैय वार्त्तै व्यर्थमागा तॆऩ्ऱुम् इरण्डु निश्चयमुमुण्डु। कृष्णे ऎऩ्ऱु सम्बोधिक्कप्पट्ट द्रौपदिक्कु आकाशादिगळ् पतनाद्यनर्हङ्गळॆऩ्गिऱ विषयत्तिल् मात्तिरम् निश्चयमुम् कृष्णऩ् वाक्यम् व्यर्थमागुमो वॆऩ्गिऱ संशयमुमुण्डु। इवळुडैय इन्द संशयत्तैप् पोक्कुगैक्कु अवळुक्कु निश्चितङ्गळाऩ अकाशादिगळुडैय पतनाद्यर्हत्वाभावादिगळुक्कु व्यतिरेकसम्भावनाद्योतकङ्गळाऩ ‘‘द्यौः पतेत्पृथिवी शीर्येत्’’ इत्यादिवाक्यङ्गळै प्रयोगित्तुत् तऩ् वार्त्तै व्यर्थमागादॆऩ्गिऱ निश्चयत्तै द्रौपदिक्कु कण्णऩ् उण्डुबण्णिऩारॆऩ्गिऱ विषयम् सर्वालङ्कारिकहृदयविदितम्। इप्पडिये ‘‘अप्यहं जीवितं जह्यां त्वां वा सीते! सलक्ष्मणाम् । न हि प्रतिज्ञां संश्रुत्य ब्राह्मणेभ्यो विशेषतः ॥’’ ऎऩ्गिऱ श्लोकत्तिलुम् निश्चिततरनिश्चिततमार्थङ्गळुक्कु व्यतिरेकसम्भावनाप्रयोगम् सॆय्दु ताम् ब्राह्मणनिमित्तमागप्पण्णिऩ प्रतिज्ञैयै विडमाट्टोम् ऎऩ्गिऱ निश्चयत्तै श्रीबिराट्टिक्कु चक्रवर्तित्तिरुमगऩ् उण्डुबण्णिऩारॆऩ्ऱुम् सहृदयहृदयङ्गमम्। इव्विडत्तिल् सॊल्लवेण्डिय विशेषविषयङ्गळैयुम्, सारास्वादिनीयोजनाऽस्वारस्यादिकथनङ्गळैयुम् अस्मदुक्तन्यासनिष्ठामीमांसैयिल् कण्डुगॊळ्वदु।
आचार्यनिष्ठऩुक्कु फलसिद्धियुण्डॆऩ्बदिल् सम्प्रदायत्तैक् काट्टुगिऱार् ऒरुमलै यिऩिऩ्ऱुमित्यादि । भाष्यकारर् संसारातिलङ्घनम् पण्ण - आत्मात्मीयभरसमर्पणत्ताले भाष्यकारर् मोक्षम् पॆऱ, अवरोडुण्डाऩ कुडल्दुवक्काले - कुडल् तुवक्कु - शरीरसम्बन्धम्; अवरुडैय आत्मात्मीयभरसमर्पणत्तिलन्तर्भावत्ताले यॆऩ्ऱबडि। नामुम् उत्तीर्णरावुदोम् - उत्तीर्णर्गळागप् पॆऱ्ऱोम्। इदऩाल् ज्ञानशक्त्यादिगळिल्लाद इव्वधिकारिक्कुम् आचार्यसम्बन्धम् अतिशयितफलप्रदमॆऩ्ऱु सूचितमागिऱदु। इप्पडि ज्ञानशक्त्यादिगळिल्लाद अधिकारिक्कुम् आचार्यसम्बन्धत्ताल् फलसिद्धियुण्डॆऩ्बदै मुदलियाण्डाऩ् पासुरत्तैक्कॊण्डु सिंहशरीरजन्तुदृष्टान्तत्ताले उपपादित्तु इवऩुक्कुप्पोल् शक्तियिरुन्दु ज्ञानमिल्लाद वधिकारिक्कुम्, ज्ञानमिरुन्दु शक्तियिल्लाद वधिकारिक्कुम्, मुऩ्बोल् उभयमिल्लाद अधिकारिक्कुम् फलसिद्धियुण्डॆऩ्बदै तत्तदुचितदृष्टान्तत्ताले न्यासतिलकत्तिले सॊऩ्ऩोमॆऩ्गिऱार् अन्धोऽनन्ध इत्यादियाल्। अन्धोऽनन्धग्रहणवशगस्सन् स्वाभिमतदेशं यद्वद्याति, तथा पङ्गुः नौकाकुहरनिहितः यद्वत् नाविकेन नीयते, अविदितनृपस्सेवकस्यार्भकादिः यद्वद्भोगान् भुङ्क्ते तथा मे त्वत्सम्प्राप्तौ दयाळुः देशिकः प्रभवतीत्यन्वयः । इन्द श्लोकत्तिल् ‘‘प्रथमदृष्टान्तम् आचार्यानुष्ठापितप्रपत्तिनिष्ठरैप्पऱ्ऱ; द्वितीयदृष्टान्तम् स्वाभ्यर्थनापूर्वकाचार्यानुष्ठित-प्रपत्तिनिष्ठरैप्पऱ्ऱ; तृतीयदृष्टान्तम् ताऩपेक्षिक्कैयऩ्ऱिक्केयिरुक्क कृपामात्रत्ताल् आचार्यानुष्ठितप्रपत्तिविषयीभूतरैप्पऱ्ऱ” ऎऩ्ऱु सारदीपिकैयिल् इम्मूऩ्ऱु दृष्टान्तप्रदर्शनत्तिऱ्कुम् अभिप्रायम् वर्णिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु। उक्तिनिष्ठाप्रस्तावत्तिल् निष्ठाद्वयप्रतिपादकमाऩ ‘‘तव भरोऽहमाकारिषि धार्मिकैश्शरणमित्यपि वाचमुदैरिरं’’ ऎऩ्गिऱ श्लोकत्तै उदाहरित्ताऱ्पोल् आचार्यनिष्ठाप्रस्तावत्तिलुम् निष्ठाद्वयप्रतिपादकश्लोकत्तै उदाहरित्ताल् बाधकमिल्लैयॆऩ्बदु इवर् तिरुवुळ्ळम्।
मुदल् दृष्टान्तमुम् आचार्यनिष्ठऩ् विषयमाऩाल् अन्धोऽनन्धग्रहणाद्याति ऎऩ्बदे पोदुमायिरुक्क ‘‘वशगः’’ऎऩ्गिऱ पदम् व्यर्थमाम्। उक्तिनिष्ठऩ् विषयमाऩाल् ‘‘अनन्धग्रहणवशाद्गच्छति अनन्धग्रहणवशगः’’ ऎऩ्ऱु व्युप्तत्ति पण्णि गत्यर्थानां बुद्ध्यर्थत्वत्तै अङ्गीकरित्तु दार्ष्टान्तिकत्तिल् आचार्यसम्बन्धवशात् ज्ञानवाऩाय्क् कॊण्डु अदावदु - आचार्यानुष्ठापितप्रपत्तिनिष्ठऩाय्क् कॊण्डु याति – स्वानुष्ठितोपायेन स्वयमेव याति ऎऩ्ऱर्थम् कॊळ्ळिल् वशगपदम् सार्थमागुमॆऩ्ऱुम्, इप्पडि अधिकारभेदवर्णनत्ताल् वशगो याति, निहितो नीयते ऎऩ्ऱु स्वाधीनपराधीनव्यापारबोधकमाग प्रयोगमुम् सार्थमागुमॆऩ्ऱुम् दीपिकाचार्यर् तिरुवुळ्ळम्।
इवरिप्पडि आचार्यसम्बन्धविशेषङ्गळै यिट्टु मूऩ्ऱु दृष्टान्तङ्गळुक्कुम् भाववर्णनम् पण्णिऩार्। सारास्वादिनियिल् ‘‘प्रपत्त्यनुष्ठानोपयुक्तज्ञानाभावे प्रथमदृष्टान्तः, शक्त्यभावे द्वितीयः; उभयाभावे तृतीयः’’ ऎऩ्ऱु मूऩ्ऱु दृष्टान्तङ्गळुक्कुम् प्रयोजनमरुळिच्चॆय्दार्। इवरुक्कु आचार्यनिष्ठऩ् प्रकरणत्तिलुमुदाहरिक्कप्पट्ट इन्द श्लोकत्तिल् मूऩ्ऱु दृष्टान्तङ्गळुम् तद्विषयङ्गळागवे सम्भावितङ्गळायिरुक्क मुदल् दृष्टान्तत्तै अन्यपरमाक्क वेण्डामॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
केवलज्ञानाभावशक्त्यभावङ्गळ् नास्तिकादिसाधारणङ्गळागैयाल् दीपिकैयिल् सॊऩ्ऩ आचार्यसम्बन्धसहितङ्गळाऩ ज्ञानाभावशक्त्यभावङ्गळेप्रत्येकं आचार्य निष्ठैक्कु अधिकारङ्गळॆऩ्बदु सारास्वादिनीकर्ताविऩ् तिरुवुळ्ळम्।
इदै निक्षेपचिन्तामणियिल् ‘‘पूर्वोक्तोक्तिनिष्ठायामप्यसमर्थस्य प्रपदनविषयकज्ञानसामान्यरहितस्याचार्यवरिवस्यानिरतस्याचार्येण प्रपदनानुष्ठानम्" ऎऩ्ऱु स्पष्टमाग वरुळिच्चॆय्दार्। इप्पडि उक्त्याचार्यनिष्ठैकळुक्कु साक्षान्मोक्षजनकत्वमुण्डॆऩ्ऱाल् केवलनामसङ्कीर्तनत्तिऱ्कुम् केवलभागवतसमाश्रयणत्तिऱ्कुम् साक्षात्फलजनकत्वम् कूडादोवॆऩ्ऩ? अवैगळ् प्रपत्तिरूपङ्गळल्लामैयाल् अवैगळाल् भगवाऩ् इरङ्गि फलम् कॊडाऩॆगिऱार् एदॆऩुमित्यादिना । ऒरु प्रकारमागवुमामिति । स्वतन्त्रमादल्, अङ्गमादल्, विशदानुसन्धानमादल्, समुदायज्ञानपूर्वक सकृदुक्तिमात्रमादल्, आरेऩुमॊरुवरऩुष्टिक्कवुमाम् - ताऩ् शक्तऩाय् विशदभरसमर्पणमागवो किञ्चिदशक्तऩाय् समुदायज्ञानपूर्वकसकृदुक्तिमात्रमागवो अनुष्ठिक्कवुमाम्, तऩक्कागवाचार्यादिगळ् विशदभरसमर्पणमागवो समुदायज्ञानपूर्वकसकृदुक्तिमात्रमागवो अनुष्ठिक्कवुमाम्। प्रपत्तिक्कल्लदु - प्रपत्तिभिन्नङ्गळुक्कु, सर्वेश्वरऩ् - ‘‘भक्त्या परमया वापि प्रपत्त्या वा महामते । प्राप्योऽहं नान्यथा प्राप्यो मम कैङ्कर्यलिप्सुभिः ॥’’ ऎऩ्ऱु शासनम् पण्णिवैत्त सर्वेश्वरऩ्, परमपुरुषार्थम् कॊडुक्क - देशविशेषावच्छिन्नभगवदनुभवपूर्वकभगवत्कैङ्कर्यरूप पुरुषार्थत्तै साक्षात्तागक् कॊडुक्क। इरङ्गाऩॆऩ्ऱदायिऱ्ऱु इति । इप्पडि उक्तियैयुम् आचार्यनिष्ठैयैयुम् प्रपत्तियिऩ् मुखभेदमाग निरूपित्तबडियाले यवैगळुक्किरङ्गि साक्षात्फलप्रदानम् सॆय्वऩे यॊऴिय तदितरङ्गळुक्किरङ्गि साक्षात्फलप्रदानम् सॆय्य माट्टाऩॆऩ्ऱु इव्वधिकारम् तॊडङ्गि एतावत्पर्यन्तग्रन्थसन्दर्भत्ताल् निष्कर्षिक्कप्पट्ट तायिऱ्ऱॆऩ्गै।
ननु भागवताभिमानादिगळुक्कुम् भगवाऩ् इरङ्गुवाऩॆऩ्ऱदिल्लैयोवॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इप्पडि पशुर्मनुष्य इत्यादिना । इप्पडि - उक्त्याचार्यनिष्ठाविषयत्तिल् सॊऩ्ऩबडि। इदऱ्कु “ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुगिऱ” ऎऩ्बदोडन्वयम्। वैष्णवसंश्रयाः – वैष्णवऩै आश्रयमागवुडैयवर्गळ्। भागवतऩाले मदीयऩॆऩ्ऱभिमाऩिक्कप् पॆऱ्ऱवर्गळिति यावत् । तैनैव - अन्द वैष्णवसंश्रयणत्तालेये। ते वयमित्यादि । इदुदण्डकारण्यवासिकळिऩ् वार्त्तै। भवद्विषयवासिनः ते वयं तत एव हेतोः भवता रक्ष्याः; इदऩाल् भगवद्विषयवासत्तिऱ्कु भगवद्रक्षणहेतुत्वं सॊल्लप्पट्टदु। नऱ्पालित्यादि । नऱ्पालयोत्तियिल् - नल्ल भागत्तै युडैयवयोत्तियिल्, वाऴुम् - सुखमाग वसित्तु कॊण्डिरुक्कुम्, सरासरम् मुऱ्ऱवुम् - जङ्गमस्थावरङ्गळैयॆल्लाम्, नऱ्पालुक्कु - नल्लस्वभावत्तिऱ्कु, स्वसंश्लेषविश्लेषैकसुखदुःखङ्गळाऩ स्वभावत्तिऱ्कु, उय्त्तऩऩ् - सॆलुत्तिऩाऩ्। वऩ्मैयावदित्यादि । वऩ्मैयावदु - मोक्षम् पॆऱुगैक्कु बलमावदु, निऩ् - उऩ्ऩुडैय, कोयिलिल् - उगन्दरुळिऩ निलत्तिल्, वाऴुम् - वसिक्कुंवऩाऩ, वैट्टणवऩॆऩ्ऩुम् वऩ्मै - वैष्णवऩॆऩ्ऩुम् बलमॆऩ्गै। इदऩाल् दिव्यदेशवासम् मोक्षम् पॆऱुगैक्कुक् कारणमॆऩ्ऱु सॊल्लित्तायिऱ्ऱु। ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुगिऱ - साक्षान्मोक्षोपायम्बोल् सॊल्लुगिऱ, भागवताभिमानम् - केवलभागवताभिमानम्, भगवद्विषयवासादिगळुक्कुम् – दिव्यदेशवासादिगळुक्कुम्। तऩ्बक्कलिलेयादल्, पिऱर् पक्कलिलेयादलॆऩ्बदु प्रपत्तिविषयम्; मुऩ्बेयादल् पिऩ्बेयादलॆऩ्बदु भक्तिप्रपत्त्युभयविषयम्। पिऱर्बक्कलिले - आत्मात्मीयभरसमर्पणम् पण्णुगिऱ आचार्यऩ् पक्कलिले, उपायत्तुवक्कुण्डु - उपायसम्बन्धमुण्डु। भागवताभिमानादिगळुक्कु उपायसम्बन्धम् ऎप्पडियॆऩ्ऱु शङ्किक्किऱार् ऎङ्ङऩेयॆऩ्ऩिलिति । सम्बन्धत्तै युपपादिक्किऱार् इवै वुपासनत्तिले यादलित्यादियाल्। दिव्यदेशत्तिल् ऒरुवऩ् वसित्ताल् दिव्यदेशप्रभावत्तालवऩुक्कु मऩदु निर्मलमाय् भक्ति प्रपत्तिकळिल् मूट्टुमागैयाल् परम्परया भक्तिप्रपत्तिप्रयोजकत्वरूपसम्बन्धम् दिव्यदेशवासत्तिऱ्कु उण्डॆऩ्ऱु करुत्तु।
उत्पन्नोपासनऩुक्कु उत्तरोत्तरोपचयत्तैप् पण्णियुमिति । उपासनंअभ्यासाधेयातिशयमाय् आप्रयाणादनुवर्तनीयमायिरुक्कवेण्डुमागैयाल् दिव्यदेशवासम् पापनिवृत्त्यादि द्वारा उपासनत्तिऩुत्तरोत्तरोपचयत्तैप् पण्णियुपकारकमाम्। इदऩाल् दिव्यदेशवासत्तिऱ्कु उपासनत्तोडु उत्तरोत्तरोपचयहेतुत्वरूपसम्बन्धम् सॊल्लप्पट्टदु। स्वतन्त्रप्रपत्तीत्यादि । दिव्यदेशवासप्रभावत्ताले प्रपत्त्यनुष्ठानम् पण्णिऩवऩुक्कु सकृदनुष्ठेयमाऩ प्रपत्तिविषयत्तिल् दिव्यदेशवासप्रयोज्यमाऩ अतिशयादिगळिल्लामैयाले प्रपत्तिकार्यमाऩ इङ्गुऱ्ऱ कैङ्कर्याभिवृद्धियै उण्डाक्कुमागैयाल् दिव्यदेशवासत्तिऱ्कु प्रपत्तियोडे स्वाभिवर्द्धितकैङ्कर्यहेतुत्वरूपमायुम् स्वजन्यत्वराविषय भगवत्प्राप्तिजनकत्वरूपमायुम् सम्बन्धमुण्डॆऩ्ऱु करुत्तु।
इऩि सद्वारकाद्वारकप्रपत्तिनिष्ठर्गळुक्कु मधुविद्यान्यायत्ताले व्यवस्थासिद्धिहेतुभूतमाऩ अवान्तरफलघटितप्रधानफलङ्गळै प्रसङ्गान्निरूपिक्किऱार् इवर्गळिलित्यादियाल्। इक्कालत्तिल् सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩेयिल्लैयेयॆऩ्ऱु शङ्गियामैक्काग व्यासादिगळैप् पोलेयॆऩ्ऱु दृष्टान्तम् सॊऩ्ऩदु। उपायान्तरसमर्थऩागैयाले अकिञ्चनऩु मऩ्ऱिक्के इति । इङ्गु उपायान्तरशब्दम् कर्मयोगज्ञानयोगभक्तियोगपरम्। कर्मज्ञानोपासनङ्गळै सद्वारकाद्वारकसन्मार्गङ्गळाग मेले सॊल्लप्पोगिऱारिऱे। अदुगळिल् समर्थऩागैयाल् तदभावरूपमाऩ आकिञ्चन्यरूपाधिकारवाऩऩ्ऱिक्केयॆऩ्ऱबडि। विळम्बक्षमऩागैयाले इति । प्रारब्धकर्मपर्यवसानपर्यन्तकालविळम्बत्तै सहिक्किऱवऩागैयालेयॆऩ्ऱबडि। अनन्यगतियुमऩ्ऱिक्के इति । अनन्यगतिः – प्रयोजनान्तरविमुखऩ्। प्रारब्धकर्मपर्यवसानत्तिऱ्कुळ् वरुम् प्रयोजनान्तरङ्गळै सहियादवऩॆऩ्ऱबडि। अवऩऩ्ऱिक्के तद्भिन्नऩाय् प्रारब्धकर्मावसानत्तिऱ्कुळ् वरुम् फलङ्गळै सहिक्किऱवऩॆऩ्ऱबडि। सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कु - भक्तिरूपमुक्तिद्वारसहितमाऩ अङ्गप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कु ऎऩ्ऱबडि। प्रारब्धकर्म – फलदानत्तिऱ्कु आरम्भित्त कर्मम्। पर्यवसानभावियाऩ - मुडिविले उण्डागप्पोगिऱ। अन्तिमप्रत्ययत्तै - अन्तिमभगवत्स्मरणत्तै। अवधियाग उडैत्ताऩ - चरमाङ्गमागवुडैत्ताऩ। उपासनरूपाङ्गियिऩुडैय - सद्वारकप्रपत्तिक्कु अदावदु अङ्गप्रपत्तिक्कु अङ्गियाऩ उपासनत्तिऩुडैय यथावन्निष्पत्तिपूर्वकमाऩ - चरमाङ्गसाचिव्यविशिष्टनिष्पत्तिपूर्वकमाऩ, मोक्षं फलमिति । इदऩाल् ‘‘मुमुक्षुर्वै शरणमहं प्रपद्ये’’ ऎऩ्गिऱ सामान्येनाङ्गाङ्गिप्रपत्तिविधायक वाक्यत्ताले मोक्षकामऩैयैये अङ्गप्रपत्तिक्कु अधिकारमागच् चॊल्लुगैयाल् अङ्गप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कुम् मोक्षमे प्रधानफलमॆऩ्ऱुम्, चरमाङ्गसचिवोपासनरूपाङ्गियिऩुडैय यथावन्निष्पत्ति अवान्तरफलमॆऩ्ऱुम्, अन्द चरमाङ्गमाऩ अन्तिमस्मृति प्रारब्धकर्मत्तिऩ् मुडिविलेये उण्डागुमॆऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टबडियाल् प्रारब्धकर्मपर्यवसानभावियाऩ मोक्षकामऩैये सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कु अधिकारमॆऩ्ऱु व्यवस्थितमागिऱदु। अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कु फलभेदत् तैयुपपादिक्कक्करुदि अद्वारकप्रपत्तियिल् भक्तिवैलक्षण्यत्तैक् काट्टुगिऱार् सर्वाधिकार-मायित्यादिना । भक्तिपोले इव्वद्वारकप्रपत्ति त्रैवर्णिकाधिकारमऩ्ऱिऱे। सर्वानिष्टनिवर्तनक्षम-मायिति । भक्तिपोलेयिदु प्रारब्धेतरकर्ममात्रनिवर्तकमऩ्ऱिऱे। सर्वेष्टसाधनमागवऱ्ऱायिति । भक्तीतरसाधकभक्ति पोलऩ्ऱिक्के भक्तिक्कुम् साधकमिऱेयिदु। सुकरमायिति । इदु भक्ति पोल् दुष्करमऩ्ऱिऱे। सकृत्त्कर्तव्यमायिति । इदु आप्रयाणादनुवर्तनीयमऩ्ऱिऱे। आशुकारि-यायिति । इदु विळम्ब्यफलप्रदमऩ्ऱिऱे। प्रतिबन्धानर्हमायिति । निरन्तरस्मृतिसन्ततिरूपभक्तियिल् ‘‘यदा ह्येवैष एतस्मिन्नुदरमन्तरं कुरुते’’ ऎऩ्गिऱबडि नैरन्तर्यप्रतिबन्धसम्भावऩैयुण्डिऱे। ब्रह्मा-स्त्रबन्धम्बोले स्वफलत्तिलुपायान्तरप्रयोगासहमायिरुन्दुळ्ळ इति । भक्ति अङ्गप्रपत्ति सहमायुम् ‘‘सहकारित्वेन च’’ ऎऩ्गिऱबडि सर्ववर्णाश्रमकर्मप्रयोगसहमायुमिरुक्कुमिऱे। तऩ्ऩ धिकारानुरूपमाग अद्वारकमागप्पऱ्ऱिऩवऩुक्किति । आकिञ्चन्यानन्यगतित्वमिल्लामैयाल् सद्वारकप्रपत्तियैप्पऱ्ऱिऩ उपासनाधिकारिपोलऩ्ऱिक्के आकिञ्चन्यानन्यगतित्वरूप तऩ्ऩधिकारानुगुणमाग अद्वारकप्रपत्तियैप्पऱ्ऱिऩवऩुक्कॆऩ्ऱबडि। स्वप्रपत्तिक्कु फलमागक् कोलिऩ परिपूर्णब्रह्मानुभवत्तिऱ्कु। वेऱु प्रतिबन्धकमिल्लादबडियाले - मेल् सॊल्लप्पोगिऱ स्वानुमतियाले स्थापितमाऩ शरीरत्तैक्काट्टिलुम् वेऱाऩ प्रतिबन्धकमिल्लामैयाल्, प्रारब्धादिगळुक्कुम् नाशकमाऩ इप्प्रपत्तिक्कु प्रारब्धादिगळ् प्रतिबन्धकमागादुगळॆऩ्ऱु करुत्तु।
प्रपत्तिक्षणम् मुदलाग इति । इदु कैङ्गर्यत्तुक्कु पूर्वावधि । इदऱ्कु ‘‘शरीरत्तिऩ् अवसानत्तै ऎल्लैयाग उडैत्ताय्" ऎऩ्बदोडऩ्वयम्। अद्वारकप्रपत्ति तत्क्षणत्तिलेये निष्पऩ्ऩैयावदाल् तदुत्तरक्षणमे कैङ्गर्य रूबफलोद्गमक्षणमॆऩ्ऱु करुत्तु।
इप्पडि परिपूर्णब्रह्मानुभवत्तिऱ्कु प्रतिबन्धकमाऩ शरीरस्थितियिऩनुमतियैप्पामरर्गळ् पण्णिऩालुम् महाऩ्गळ् पण्णुवार्गळो?इङ्गु इत्तऩै कालम् अनुभूतमाय् पररूपत्तैक्काट्टिलुम् सुलभतममाय्, पट्टिऩि यॊरु शरीरत्तिऱ्कु, पारणैयॊरु शरीरत्तिऱ्कु ऎऩ्गिऱबडि आर्तऩाय् प्रपत्त्यनुष्ठानम्बण्ण इन्द शरीरत्तैक्काट्टिलुम् भिन्नमाऩ आगामिशरीरत्तिल् अनुभाव्यम् पोलऩ्ऱिक्के उपायानुष्ठानम्बण्णिऩ इन्द शरीरत्तिलेयनुभाव्यमाऩ अर्चावतारादिसङ्गविशेषत्ताले महाऩ्गळुम् तऩ् शरीरस्थितियैयऩुमदिप्पार्गळॆऩ्ऩिल् अदऱ्कु सूचकमाऩ प्रमाणन्दाऩुण्डोवॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इङ्गे तिरिन्देर्क्कित्यादिना । इङ्गे तिरिन्देर्क्कु - इन्द लोगत्तिले सञ्चरित्तुप् पोरुगिऩ्ऱ नमक्कु। इऴुक्कुऱ्ऱॆऩ् - हीनमाऩ कुऱ्ऱमॆऩ्ऩ? तऩ् कल्याणगुणङ्गळै वायिऩाल् सॊल्लवुम्, दृष्टिचित्तापहारियाऩ तऩ् तिरुमेऩियै मऩत् तिऩाल् ध्यानम् सॆय्यवुम्, अङ्गाङ्गुळ्ळ पुष्पङ्गळैक्कॊण्डु कैयिऩालर्च्चिक्कवुम् वऴिबडुम्बडि भगवाऩ् कृपै पण्णिऩाऩागिल् इङ्गेयिरुन्दालुम् ऒरु कुऱ्ऱमुमिल्लैयॆऩ्ऱबडि। इदऩाल् अर्चावतारादिसङ्गिकळुक्कु इन्द शरीरत्तोडु सिऱिदुगालम् इङ्गु स्थितियुम् अनुमतप्रायमिऱे। इच्चुवैयित्यादि । “पच्चैमामलैबोल्मेऩि, पवळवाय्, कमलच्चॆङ्गण्, अच्चुदा, अमररेऱे” ऎऩ्ऱबडिये अवऩ् नामकीर्तनम्बण्णुगैयागिऱ, इच्चुवै - इन्द रसत्तै, तविर - ऒऴिय, याऩ् पोय् - नाऩ् अर्चिरादिमार्गत्ताले सॆऩ्ऱु। इन्दिरलोग माळुम् - परमपदत्तैयाळुगैयागिऱ, अच्चुवै - अन्द परिपूर्णब्रह्मानुभवरसत्तै। पॆऱिऩुम् - शास्त्रत्तिल् सॊल्वदु मात्तिरमऩ्ऱिक्के साक्षात्तागप्पॆऱिऩुम्, वेण्डेऩ् - प्रार्थियेऩॆऩ्गै। एरार् मुयल्विट्टुक् काक्कैप्पिऩ् पोवदे इत्यादि । एर् - एऱ्ऱदाऩ, अत्यन्तभोग्यमाऩवॆऩ्ऱबडि। आर् -पूर्णमाऩ, मुयल्विट्टु - मुयल्मांसत्तैविट्टु, काक्कैप्पिऩ् पोवदे - काक्कै मांसार्थम् काक्कै पिऩ् पोवदो? अत्यन्तभोग्यमाऩ मुयल्मांसम्बोल् सौशील्यसौलभ्यवात्सल्यादिगळाले भोग्यतममाऩवर्चारूपत्तैविट्टु सौशील्यसौलभ्यादिगळ् प्रकाशियाद परररूपत्तैयभिलषिप्पदोवॆऩ्ऱु भावम्। स्नेह इत्यादि । राजन् - रञ्जनोपयुक्त सौशील्यवात्सल्यादिगुणनिधे! त्वयि – तण्णियराऩ अस्मदादिगळोडु कलन्दु परिमाऱुगिऱउऩ्ऩिडत्तिल्, मे - उऩ्ऩुडैय सौशील्यादिगळिलीडुबट्ट ऎऩक्कु, स्नेहः – ‘‘समाने मित्रादौ प्रीतिः स्नेहः’’ ऎऩ्ऱु निर्वचनम् सॆय्यप्पट्ट प्रीतिविशेषम्। नित्यं प्रतिष्ठितः – नित्यमाग स्थापिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु। नी रञ्जकऩागविरुप्पदाल् रञ्जकत्वानुगुणमाऩ उऩ्ऩुडैय सौशील्यत्ताले तोऴऩ्मार्बक्कलिले पोल् नीरन्ध्रमाग प्रीतिविशेषत्तैप्पण्णिप् पोन्देऩॆऩ्ऱबडि। इदु ‘‘राजन्, स्नेहः’’ ऎऩ्गिऱ पदङ्गळाल् सूचितम्। वीर- सर्वजेतावे! त्वयीत्यनुषङ्गः । त्वयि – सर्वजेतृत्वानुगुणशौर्यवीर्यादिगुणशालियाऩ रामावताररूपऩाऩ उऩ्ऩिडत्तिल् भक्तिश्च – ‘‘पूज्येष्वनुरागो भक्तिः’’ ऎऩ्ऱु निर्वचिक्कप्पट्ट प्रीतिविशेषमुम् नियता – अचञ्चलमाग स्थापिक्कप्पट्टदु। अनायासेन रावणादिजेतावाऩ उम्मिडत्तिल् सर्वस्मात्परत्वबुद्धियाले यॊरु प्रीतिविशेषम् स्थापिक्कप्पट्टदॆऩ्ऱबडि। इदु ‘‘वीर, भक्तिः’’ ऎऩ्गिऱ पदङ्गळाले सूचितम्। इप्पडि स्नेहभक्तिकळ् उऩ्ऩिडत्तिल् स्थापिक्कप्पट्टबडियाल्, मे भावः – ऎऩ्ऩुडैयवभिप्रायम्। अन्यत्र न गच्छति - इन्द कालतत्त्वमुळ्ळवरैयिलुम् रामावदारमाऩ उम्मैये अनुभविक्कवेण्डुमॆऩ्गिऱ ऎण्णमेयॊऴिय रामावतारभिन्नमाऩ सौशील्यादिप्रकाशमिल्लाद पररूपत्तिल् बलात्करित्तालुम् पोगिऱदिल्लैयॆऩ्ऱबडि। इदु रामायणत्तिल् उत्तरकाण्डत्तिल् हनुमद्वाक्यम्। सॊल्लुगिऱ पडिये - पूर्वोक्तपासुरश्लोकङ्गळिल् सॊल्लुगिऱबडिये। इच्चरीरत्तोडे - शरीरान्तरपरिग्रहमऩ्ऱिक्के आर्तियोडु पण्णिऩ उपायानुष्ठानत्तिऱ्कु अनुगुणमायिरुन्द इन्द शरीरत्तोडे। इरुन्दु - चिरकालमिरुन्दु। कैङ्कर्याद्यनुभवम् - पादारविन्दसंवहनम् पण्णि अदिऩुडैयवुम् आदिपदग्राह्यतिरुमेऩियिऩुडैयवुमनुभवत्तैयुम्। पण्णवेणुमॆऩ्गिऱ अभिसन्धिक्कु - पण्णवेण्डुमॆऩ्गिऱ महाभिलाषैक्कु। कारणमाऩ अर्चावतारादिसङ्गमिति । आदिपदत्ताल् रामादिविभवावतारसङ्ग्रहः । सङ्गमडियाग - अनवरतानुभवरूपसम्बन्धमडियाग। वन्द प्राप्तमाऩ। पामरर्गळुक्कुप् पोले प्रयोजनान्तरानुभवत्तिऩासैयिऩालऩ्ऱिक्के भगवदनुभवरूपसम्बन्धत्ताल् प्राप्तमाऩ वॆऩ्ऱ पडि। स्वानुमतियाले - ‘‘करीश वर्तेय सदा त्वदन्तिके करीश पश्येम परश्शतं समाः’’ इत्यादिरूपमाऩ स्वानुमतियाले। स्थापितमाऩ - सिऱिदुगालमिवऩुडैय इसैवुक्कीडाग भगवाऩालेस्थापिक्कप्पट्टदाऩ। शरीरत्तिऩवसानत्तै - ‘‘एतद्देहावसाने मां’’ ऎऩ्गिऱबडि प्रपत्ति-क्षणत्तिल् स्वाभ्युपगतमाऩ शरीरत्तिऩवसानत्तै। ऎल्लैयागवुडैत्ताय् - चरमा-वधियाग उडैत्ताय्। देशकालस्वरूपपरिच्छेदवत्तायिति । यत्किञ्चिद्देशविशेषनियतमायिरुप्पदाल् देशपरिच्छेदवत्; निद्राद्यन्तरितत्वेन कालपरिच्छेदवत्; अल्पशक्तित्वत्तालुम्, शास्त्रतो व्यवस्थितमागैयालुम् सर्वविधकैङ्कर्यालाभत्तालुम् स्वरूपपरिच्छेदवत् । इङ्गुण्डाम् - इन्द लीलाविभूतियिलेये उण्डाम्। कैङ्कर्यफलोद्गमत्तै - कैङ्कर्यमागिऱ फलत्तिऩुडैय आरम्बत्तै। मुदलागवुडैत्ताऩ - आद्यमागवुडैय परिपूर्णकैङ्कर्यपर्यन्त – परिपूर्णकैङ्कर्यत्तै उत्तरावधियागवुडैत्ताऩ, परिपूर्णकैङ्कर्यत्तै परिवाहमागवुडैत्ताऩ वॆऩ्ऱबडि। मोक्षम् फलमिति । मोक्षम् - प्रकृतिसम्बन्धनिवृत्ति, भावान्तराभाववादिगळाऩ नमक्कु अदु परिपूर्णब्रह्मानुभवरूपम्। इदऩाल् सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कुच् चॊऩ्ऩ प्रारब्धकर्मावसानभावियाऩ मोक्षत्तैक्काट्टिलुम् अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कु प्रपत्त्युत्तरक्षणन्दॊडङ्गि ताऩिसैन्द इन्द शरीरावसानपर्यन्तमागवरुम् कैङ्कर्यपूर्वकमाऩ मोक्षत्तिऱ्कु भेदम् सॊल्लप्पट्टदु।
इप्पडि मोक्षार्थमाग विहितमाऩ प्रपत्तियाऩदु अधिकारिभेदत्ताले सद्वारकमायुम्, अद्वारकमायुम्, अवान्तरफलपूर्वकमाग मोक्षसाधनमाऩालुम् विळम्बित्तुम् विळम्बमिल्लामलुम् फलदानम् पण्णुमोवॆऩ्ऩिल्? भगवत्प्रपत्ति सर्वफलसाधनमागैयाले विळम्बाविळम्बङ्गळुम् फलङ्गळागैयाले अवैगळैयुम् सेर्त्तु परमफलत्तै आसैप् पट्टाल् अदै अप्पडिये तरुमॆऩ्गिऱार् वरं वरयेत्यादिना । इदु विष्णुपुराणत्तिल् ध्रुवऩैक्कुऱित्तु भगवद्वाक्यम्। तस्मात् - ऎऩ्ऩुडैय दर्शनम् विफलमागादागैयाल्, त्वं - ऎऩ्ऩै साक्षात्करित्त नी, आत्मनः यथाभिमतं वरं - उऩक्किष्टमाऩ वरत्तै, वरय - वेण्डिक्कॊळ्। मयि दृष्टिपथं गते - नाऩ् कण्णुक्कु इलक्काऩाल्, पुंसां - ऎऩ्ऩै साक्षात्करिक्कुमवर्गळुक्कु, सर्वं सम्पत्स्यते – सर्वफलमुमुण्डागुमिऱे; सर्वजगत्स्रष्टः – सर्वजगत्तैयुम् उण्डुबण्णिऩ भगवाऩे। त्वयि प्रसन्ने – नी प्रसादयुक्तऩाग वाऩाल्, किं वा दुर्लभं – ऎदु ताऩ् किडैक्कमाट्टादु। इदु विष्णुपराणत्तिल् भगवाऩैक् कुऱित्तु ध्रुववाक्यम्। तस्मिन् प्रसन्न इति । इदु विष्णुपुराणत्तिल् प्रथमांशत्तिल् ७७-वदु अध्यायत्तिल् दैत्यबालर्गळैक् कुऱित्तु प्रह्लादवचनम्। भगवत्प्रसादमुण्डाऩाल् किडैक्काददॊऩ्ऱुमिल्लैयॆऩ्ऱबडि। किं लोक इति । इदु शौनकोक्तमाऩ विष्णुधर्मत्तिल् ४३ -वदु अध्यायत्तिल् ४६-वदु श्लोकम्। हे दाल्भ्य! विष्णुप्रवणधियां – विष्णुभक्तानां, यन्न साध्यं तदिह लोके परत्र च – परलोकत्तिलुम् अस्ति किम्? – विष्णुभक्तर्गळुक्कु साधिक्कक्कूडाद फलम् इन्द लोकत्तिलुम् परलोकत्तिलुमिल्लै यॆऩ्ऱबडि। फलमत उपपत्तेरिति । अतः – परस्मात्पुंसः, फलं भवति – ऐहिकामुष्मिकमपवर्गरूपं च फलं भवति, उपपत्तेः – स एव हि सर्वज्ञत्वात्सर्व शक्तित्वान्महोदारत्वात् यागदानहोमादिभिरुपासनेनचाराधित ऐहिकामुष्मिकभोगजातं स्वस्वरूपावाप्तिरूपमपवर्गं च दातुमीष्टे । इदऩाल् सर्वज्ञत्वादिगुणमिरुप्पदाल् सर्वफलत्तैयुमवऩे कॊडुक्क समर्थऩॆऩ्गिऱ उपपत्तिसॊल्लप्पट्टदु। ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुगिऱबडिये - पूर्वोक्तवचनङ्गळ् सॊल् लुगिऱबडिये। सर्वेश्वरऩ् सकलफलप्रदऩागैयाले अवऩ् तिरुवडिगळिल् प्रपत्ति इति । इतरभगवद्धर्मङ्गळ्बोलऩ्ऱिक्के अवऩ् तिरुवडिगळिले प्रपत्तियागैयाले अवऩुक्कु इरक्कत्तै युण्डाक्कि सकलफलत्तैयुम् तरप्पण्णुमॆऩ्ऱु सूचि प्पिक्कैक्काग अवऩ् तिरुवडिगळिलॆऩ्ऱदु। प्रपत्ति – तऩक्कभिमतफलसाधनमाऩ उपायान्तरस्थानत्तिले स्वाभीष्टसाधनसमर्थपुरुषऩै निऱुत्तुगिऱ व्यापारम्। सकलफलसाधनमागैयाल् - ऎन्दॆन्द फलसाधनस्थानत्तिल् ऎवऩ् भगवाऩै निऱुत्तुगिऱाऩो अवऩुक्कु अन्दन्द सकलफलत्तैयुम् साधिक्कुमागैयाल्। इव्वधिकारिकळिरुवरुक्कुम् - सद्वारकाद्वारकप्रपत्तिनिष्ठर्गळाऩ यिरुवर्गळुक्कुम्, इदु - इन्द प्रपत्तिये, यथाभिमतफलहेतुवायिऱ्ऱु - तत्तदधिकारिकळुक्कभिमतमाऩ प्रारब्धकर्मावसानभावियाऩ उपासननिष्पत्तिपूर्वकमाऩ विळबितमोक्षत्तिऱ्कुम्, अभ्युपगतप्रारब्धांशानुभाव्यभगवत्कैङ्कर्यपूर्वकमाऩ देहावसानभावियाऩ अविळम्बितमोक्षत्तिऱ्कुम् कारणमायिऱ्ऱु। इप्पडि प्रपत्ति सकलफलसाधनमागै याले तत्तत्फलकामनावाऩुक्कु यथाभिमतफलसाधनमॆऩ्ऱु सॊल्लक्कूडुमो? प्रपत्ति सकलफलसाधनमॆऩ्बदिल् अनन्यथासिद्धवचनमुण्डोवॆऩ्ऩ? दृष्टान्तप्रदर्शनपूर्वकम् प्रमाण मरुळिच्चॆय्गिऱार् चतुर्विधा भजन्ते मां ऎऩ्गिऱबडिये इत्यादिना । ‘‘चतुर्विधा भजन्ते मां जनास्सुकृतिनोऽर्जुन । आर्तो जिज्ञासुरर्थार्थी ज्ञानी च भरतर्षभ ॥’’। सुकृतिनः – पुण्यवाऩ्गळे, मां भजन्तेऎऩ्ऩै उपासिक्किऱार्गळ्, ते च सुकृततारतम्याच्चतुर्विधाः । आर्तः – भ्रष्टैश्वर्यः पुनस्तत्कामनावान् । अर्थार्थी – नूतनैश्वर्यकामनावान्, जिज्ञासुः – प्रकृति वियुक्तात्मस्वरूपानुभवकामनावान्, ज्ञानी – भगवत्प्राप्ति-कामनावान्, ऎऩ्गिऱबडिये – श्लोकोक्तप्रकारत्ताले, उपासनम् - सर्वफलसाधनमाऩ उपासनम्, यादॊरुबडि- यादॊरु प्रकारत्ताले, तत्तदधिकारियिऩ् कामऩै यॆप्पडियो अप्पडि यॆऩ्ऱबडि। चतुर्विधफलत्तुक्कुम् नष्टैश्वर्यनूतनैश्वर्यात्मस्वरूपानुभवभगवत्प्राप्तिरूप-चतुर्विधफलत्तिऱ्कुम्। अप्पडिये इति । इदऱ्कु प्रपत्तियुमॆऩ्बदोडन्वयम्। तावदार्तिरिति । तावदेव – अव्वळवु कालपर्यन्तमे, आर्तिः – भ्रष्टैश्वर्यऩुक्कु पुनस्तत्प्राप्तीच्छैयाले युण्डाऩ कष्टम्। तथा - तावदेवेत्यर्थः । अव्ययानामनेकार्थत्वात् । वाञ्छा – अपूर्वैश्वर्यवाञ्छा, तावन्मोहः – आत्मस्वरूपानुभवेच्छुक्कु अव्वळवु पर्यन्तमे देहात्मभ्रमम्; उऩ्ऩै शरणमडैन्दाल् देहाद्विविक्तमाऩ आत्मस्वरूपानुभवमे यॆऩ्ऱु करुत्तु।
असुखं – दुःखरूपमाऩ संसारमुम्, तथा – तावदेव, उऩ्ऩै शरणमडैन्दाल् आनन्दात्मकमाऩ ब्रह्मानुभवमे यॆऩ्ऱु करुत्तु।
अशेषाघनाशनं त्वां यावत् शरणं न याति तावदार्तिरित्यन्वयः । उऩ्ऩै शरणमडैन्दाल् कोलिऩ कालत्तिलेये फलसिद्धियॆऩ्ऱु करुत्तु।
ऎऩ्गिऱबडिये - ऎऩ्ऱु इन्द वचनम् सॊल्लुगिऱबडिये, प्रपत्तियुम् - अद्वारकप्रपत्तियुम्, इच् चतुर्विधफलत्तुक्कुम् - इन्द ऐश्वर्यादि नाऩ्गु फलङ्गळुक्कुम्, महर्षिकळ् - (विष्णुपुराणादिगळिल्) पराशरादिगळ्, अऱुदियिडुवदु - निश्चयित्तदु। इन्द प्रमाणत्तै नोक्किऩाल् भक्तियैक्काट्टिलुम् प्रपत्तिक्कु उत्कर्षम् तोऱ्ऱुगिऱदॆऩ्गिऱार् इदिलित्यादिना । इदिल् - इन्द श्लोकत्तिल्, अशेषाघनाशनमॆऩ्गैयालुम् - अविळम्बेन फलप्राप्तिक्कु प्रतिबन्धकमाऩ प्रारब्धाघत्तैयुम् सेर्त्तु अशेषाघनाशनमॆऩ्ऱु उपपत्ति सॊल्लुगैयालुम्, आदरम् तोऱ्ऱ - प्रपत्त्युत्तरकालत्तिलेये फलसिद्धियिल् आदरम् तोऱ्ऱ, अधिकारन्दोऱुम् - आर्तनधिकारियागिल् आर्त्यधिकारम्, कामनावाऩधिकारियागिल् वाञ्छै अधिकारम्, अवैगळॆल्लावऱ्ऱिलुम्, आवृत्तिक्कैयालुम् - अभ्यसिक्कैयालुम्, अभ्यासरूपलिङ्गत्तैच् चॊल्लुगैयालुम् ऎऩ्ऱबडि। इवऩपेक्षित्तफलमॆल्लाम् - अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩपेक्षित्तफलमॆल्लाम्, इवऩ्गोलिऩगालत्तिल् - सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कुप् पोले प्रारब्धावसानपर्यन्तविळम्बमऩ्ऱिक्के इवऩपेक्षित्त कालत्तिलेये। यथामनोरथम् सिद्धिक्कुमिति । इवऩ् ऐश्वर्यत्तै मनोरथित्ताल् ऐश्वर्यमुम्, कैवल्यत्तै मनोरथित्ताल् कैवल्यमुम्, मुक्तियै अपेक्षित्ताल् मुक्तियुम् सिद्धिक्कुमॆऩ्ऱबडि। इप्पडिप्पट्ट एऱ्ऱत्तै निऩैत्तु - इवऩ् कोलिऩगालत्तिले यथामनोरथं फलिक्कु मॆऩ्गिऱ उत्कर्षत्तै निऩैत्तु। सत्कर्मेत्यादि । सत्कर्मनिरताः – सात्त्विकत्यागपुरस्सरमागवनुष्ठिक्कुम् निवृत्ति धर्मरूपमाऩ कर्मयोगत्तिले निष्ठैयुडैयवर्गळ्। अत एव शुद्धाः । ‘‘धर्मेणपापमपनुदति’’ ऎऩ्गिऱ प्रकारम् पापम् कऴिगैयाले परिशुद्धर्गळ्। तथा – परिशुद्धर्गळाऩ, साङ्ख्यविदः – आत्मावलोकननिष्ठाः, योगविदः – भक्तियोगनिष्ठाश्च । शरणस्थस्य – अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठस्य, कोटितमीं कलां प्रत्यपि नार्हन्ति – योग्या न भवन्ति । ऎऩ्ऱु सॊल्लुगिऱदु इति । इङ्गु नहि निन्दान्यायत्ताले अद्वारकप्रपत्तिक्कु प्रारब्धनाशकत्वरूपोत्कर्षत्तालुम् प्रारब्धावसानप्रतीक्षैयऩ्ऱिक्के अपेक्षितकालत्तिलेये अपेक्षितफल साधनत्वरूपोत्कर्षत्तालुम् कर्मयोगज्ञानयोगभक्तियोगादिगळैक् काट्टिलुम् एऱ्ऱम् सॊल्लवन्ददत्तऩै पोक्कि ‘‘चतुर्विधा भजन्ते मां’’ इत्यादिगळिल् सर्वफलसाधनमागच् चॊऩ्ऩ भक्तियै निन्दिक्क वन्ददऩ्ऱॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
इप्पडि अद्वारकप्रपत्ति, प्रपन्नऩुक्कुक्कोलिऩ सर्वफलत्तैयुम् कॊडुक्कुमॆऩ्ऱाल् इङ्गुळ्ळगालत्तिल् प्रपन्नर्गळुक्कु अन्योन्यम् कैङ्कर्यत्तिले वैषम्यम् वरक्कूडुमो वॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् इवऩुक्किङ्गिरुन्दगालत्तिलित्यादिना । तऩ्गोलुदलिल् वैषम्यत्ताले इति । ऒरुवऩुक्कु प्रपत्तिकालत्तिलेये कायिककैङ्कर्यम् सिद्धिक्क वेण्डुमॆऩ्ऱुम्, मऱ्ऱॊरुवऩुक्कु वाचिककैङ्कर्यम् सिद्धिक्कवेण्डुमॆऩ्ऱुम् इत्यादि सङ्कल्पवैषम्यत्ताले यॆऩ्ऱबडि। वन्ददु इति । इदु प्रपन्नऩुडैयगुऱ्ऱमे यॊऴिय प्रपत्तियिऩ् कुऱ्ऱमिल्लैयॆऩ्ऱु करुत्तु।
अवर्गळ्दाऩप्पडि विषममाग सङ्कल्पिप्पाऩेऩॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् अदुदऩक्कडि। प्रारब्धसुकृतविशेषमिति । प्रतिपुरुषं अनादिचित्रप्रवाहमायऩ्ऱो प्रारब्धसुकृतमिरुप्पदु ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
इन्द वैषम्यं परमपदत्तिलुमुण्डोवॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार्। अन्तिमेति । अन्तिमशरीरानन्तरं –प्रारब्धादि सर्वकर्मविनाशपूर्वमाऩ चरमशरीरवियोगानन्तरम्। पॆरुम्बेऱ्ऱिल् - पॆऱप्पोगिऱ पुरुषार्थरूपमाऩ कैङ्कर्यत्तिल्। वैषम्यमिल्लै - सदा पश्यन्तियेयॊऴिय वैषम्यमिल्लै। इप्पडि कैङ्कर्यत्तिल् वैषम्यमिल्लाविडिऩुम् सिल विद्यानिष्ठर्गळुक्कु ‘‘स स्वराट् भवति’’ ऎऩ्ऱु स्वातन्त्र्यं सॊल्लियिरुप्पदाल् अवऩुक्कु स्वातन्त्र्यपूर्वकमाऩ कैङ्कर्यमुम् इतरविद्यानिष्ठर्गळुक्कु पारतन्त्र्यपूर्वककैङ्कर्यमुमे सिद्धिक्कुमागैयाल् प्रकारान्तरेण कैङ्कर्यत्तिल् वैषम्यम् सॊऩ्ऩदागवागादोवॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् पारतन्त्र्यमुमेकरूपमिति । पारतन्त्र्यत्तिलुम् वैषम्यमिल्लामैयाल् तत्प्रयुक्तमाग कैङ्कर्यत्तिलुम् वैषम्यंवारादॆऩ्ऱु करुत्तु।
इप्पडियागिल् श्रुतियिल् ‘‘स स्वराट् भवति’’ ऎऩ्ऱुम् विष्णुतत्त्वस्मृतियिल् ‘‘स्वातन्त्र्यमतुलं प्राप्य’’ ऎऩ्ऱुम् सॊऩ्ऩदऱ्कु गतियॆऩ्ऩॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् पारतन्त्र्यं परे पुंसि इत्यादिना । परे पुंसि – सप्तम्याः निरूपितत्वमर्थः – तस्य पारतन्त्र्येऽन्वयः । परमपुरुष निरूपितपारतन्त्र्यत्तै, प्राप्य – अनुभूय, गत्यर्थानां बुद्ध्यर्थत्वात्; संसारदशैयिल् पारतन्त्र्यानुभवपूर्वकमाग भक्तिप्रपत्यन्यतरङ्गळै अनुष्ठित्तॆऩ्ऱबडि। निर्गतबन्धनः – नष्टसंसारबन्धऩाय् अतुलं स्वातन्त्र्यं – वक्ष्यमाणस्वातन्त्र्यविशेषत्तै प्राप्य । तेनैव सह मोदते – अन्द परमपुरुषऩोडेये ‘‘रसँ ह्येवायं लब्ध्वाऽऽनन्दी भवति’’ ऎऩ्गिऱबडिये परमानन्दत्तै अनुभविक्किऱाऩ्। फलदशैयिले सॊल्लुगिऱ - मोक्षफलानुभवदशैयिले सॊल्लुगिऱ। स्वातन्त्र्यमुम् - स्वातन्त्र्यशब्दार्थमुम्। कर्मवश्यऩऩ्ऱिक्के सर्वविधकैङ्कर्ययोग्यऩागै ऎऩ्ऱु फलपादत्तिले निर्णीतमिति । शारीरकशास्त्रे चतुर्थाद्ध्याय चतुर्थपादे ‘‘अत एव चानन्याधिपतिः’’ इति सूत्रभाष्ये ‘‘यतो मुक्तः सत्यसङ्कल्पः अत एवानन्याधिपतिश्च । अन्याधिपतित्वं हि विधिनिषेधयोग्यत्वं, विधिनिषेधयोग्यत्वे हि प्रतिहतसङ्कल्पत्वं भवेत् । अतः सत्यसङ्कल्पत्वश्रुत्यैवानन्याधिपतित्वं च सिद्धम् । अत एव ‘‘स स्वराट् भवती’’ त्युच्यते ऎऩ्गिऱ पङ्क्तिकळाले निर्णयिक्कप् पट्टदु। भूमाधिकरणभाष्यत्तिल् ‘‘स स्वराट् भवति’’ ऎऩ्गिऱ वाक्यत्तैयॆडुत्तु स्वराट् – अकर्मवश्यः ऎऩ्ऱु व्याख्यानम् सॆय्यप्पट्टदु। मुऩ्बु कर्मपरतन्त्रऩायिरुन्दवऩुक्कु मुक्तदशैयिल् कर्मपारतन्त्र्यनिवृत्तियैये स्वातन्त्र्यमागक् कॊळ्ळवेण्डुमॆऩ्बदु भाष्याभिप्रायम्। अत एव चानधिपतिः ऎऩ्ऱु अधिपतिसामान्यत्तै निषेधिक्कामल् अनन्याधिपतिः ऎऩ्ऱु भगवदन्याधिपतित्वत्तै सूत्रकारर् निषेधित्तार् ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
“एदेऩुमॊरु प्रकारमागवुमाम्; आरेऩुमॊरुवर् अनुष्ठिक्कवुमाम्; प्रपत्तिक्कल्लदु सर्वेश्वरऩ् परमपुरुषार्थङ्गॊडुक्क इरङ्गाऩॆऩ्गिऱवर्थत्तै अधिकारावसानगाथैयाले भङ्ग्यन्तरेण सङ्ग्रहिक्किऱार् वेण्डुमित्यादिना । वेण्डुम्बॆरुम्बयऩ् - प्रार्थनीयमाऩ महाफलम्। वीडु - मोक्षम्। ऎऩ्ऱऱिन्दु - ऎऩ्ऱु शास्त्रङ्गळाले तॆळिन्दु। नीण्डुम् कुऱुगियुम् निऱ्कुम् - चिरकाल साध्यमायुम् क्षणकालसाध्यमायुमिरुक्किऱ। निलैगळुक्कु - सद्वारकप्रपत्ति अद्वारकप्रपत्ति ऎऩ्गिऱ उपायद्वयत्तिऱ्कु, भक्तिप्रपत्तिकळुक् कॆऩ्ऱबडि। विदिवगैयाल् एऱ्कुम् - पूर्वसुकृतविशेषमूलमाऩ सकिञ्चनत्वाकिञ्चनत्वादिगळाले योग्यराऩ। अऩ्बर् - मुमुक्षुक्कळ्। ऒऩ्ऱिल् मूण्डु - इव्विरण्डिले तऩक्कु शक्यमाऩवन्यतरोपायत्तिल् उद्योगित्तु, मूलविऩै - संसारानुवृत्तिकळॆल्लावऱ्ऱिऱ्कुम् कारणमाऩ प्राचीनकर्मङ्गळै, उपायविरोधियायुम्, प्राप्तिविरोधियायुमुळ्ळ प्राचीनकर्मङ्गळैयॆऩ्ऱबडि। माऱ्ऱुदलिल् - निवर्तिप्पिक्कैयिल्। मुगुन्दऩडि पूण्डऩ्ऱि - भगवत्पादारविन्दशरणागतियैप् पण्णुमदॊऴिय, मऱ्ऱोर्बुगल् - वेऱुबट्टदाऩ निरपेक्षद्वितीयोपायम्। ऒऩ्ऱिल्लै - ऒऩ्ऱुमिल्लै। कश्चिदपि नास्ती-त्यर्थः । ऎऩ निऩ्ऱऩरे - ऎऩ्ऩुम्बडि निऩ्ऱार्गळ्।
कीऴ्च्चॊऩ्ऩ प्रपत्तिक्कल्लदु मोक्षम् तरविरङ्गाऩॆऩ्बदै स्पष्टमागवनुवदित्तुक् कॊण्डु, इन्द इरण्डु प्रपन्नर्गळुक्कुम् इङ्गुळ्ळ फलवैषम्यङ्गळै श्लोकत्ताले काट्टुगिऱार् प्रपन्नादन्येषामित्यादिना । प्रपन्नात् – पूर्वोक्त प्रपत्त्युपायनिष्ठर्गळैक्काट्टिलुम्, अन्येषाम् – प्रपत्तियैयनुष्ठिक्कादवर्गळाऩ तद्भिन्नर्गळुक्कु। मुकुन्दो निजपदं न दिशति – मोक्षप्रदातावाऩ भगवाऩ् तऩ्ऩुडैय तिरुवडियै अथवा ‘‘ तद्विष्णोः परमं पदं’’ ऎऩ्गिऱ तऩ्ऩुडैय परमपदत्तै न ददातीत्यर्थः । प्रपत्तियॊऩ्ऱे मोक्षजनकमागिल् अदु ऒरुवऩुक्कु भक्तिद्वारा मऱ्ऱॊरुवऩुक्कु स्वातन्त्र्येण मोक्षजनकमावाऩेऩ्? ऎऩ्ऩ, अदु अधिकारिभेदत्ताले यॆऩ्ऱरुळिच्चॆय्गिऱार् प्रपन्नश्चेति । चश्शङ्कानिवृत्तौ, द्वेधा – सकिञ्चनर् अकिञ्चन रॆऩ्ऱु इरण्डुवगैप्पट्टवरायिरुप्पर्गळ्। तथाच सकिञ्चनत्वाकिञ्चनत्वरूपाधिकारभेदत्ताले सकिञ्चनऩुक्कु भक्तिद्वारामोक्षजनकमायुम् अकिञ्चनऩुक्कु अद्वारकमाग मोक्षजनक मायुमागलामॆऩ्ऱु करुत्तु।
अधिकारिद्वैविध्यन्दाऩ् वेण्डुमो? ऎल्लोरुम् एकाधिकारवाऩ्गळाग इरुक्कक्कूडादोवॆऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् सुचरितपरीपाकभिदया इति । तद्धेतुभूतसुचरितत्तिऩुडैय परिपाकम् भिन्नभिन्नमायिरुप्पदाल् अधिकारम् एकरूपमाग इरुक्कमुडियादॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
सुचरितपरीपाकम् अपर्यनुयोज्यमागैयाले सुचरितन्दाऩ् अप्पडि एऩ् परिपक्वमागवेण्डुमॆऩ्ऱाक्षेबिक्क इडमिल्लै। इप्पडि विलक्षणसुचरित परिपाकत्ताले अधिकारम् भिन्नमागैयाल् अदऩालेवरुम् तत्तदधिकारिकळिऩ् विलक्षणफलत्तैक्काट्टुगिऱार् विळम्बेन प्राप्तिरिति । एकस्य – द्विविधप्रपन्नरिल् ऒरुवऩाऩ भक्तऩुक्कु, विळम्बेन प्राप्तिः – भगवत्प्राप्तिविळम्बिक्कुम्। प्रारब्धकर्म पर्यवसानानन्तर-भावियागैयाले परिपूर्णब्रह्मानुभवरूपभगवत्प्राप्ति विळम्बित्ते वरुमॆऩ्ऱबडि। इन्द, विळम्ब्यफलजनकत्वमे भक्तिक्कु दोषम्। भजनसुखं – भगवत्भजनत्तालेयुण्डागुम् आनन्दम्, अथवा भजनरूपमाऩवानन्दम्। विपुलम् - विस्तीर्णम्। प्रीतिरूपापन्न ज्ञानमागिऱ आप्रयाणादनुवर्तिक्कैयाले दिनेदिने विस्तीर्णमागविरुक्कुम् ऎऩ्ऱबडि। इवऩुक्किदुवे गुणम्। परस्य - अवऩैक्काट्टिलुम् भिन्नऩाऩ अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कु आशु – शीघ्रमाग, क्षणान्तर दिवसान्तर देहावसानादिगळिले, ऎदुगळिल् अपेक्षिक्किऱाऩो अदिलॆऩ्ऱबडि। प्राप्तिः – परिपूर्णब्रह्मानुभवप्राप्तिः । इदु इवऩुक्कु शीघ्रफलसिद्धियाल्वरुम् उत्कर्षम्। जीवितदशा – जीवित्तिरुक्कुम् अवस्थै परिमितरसा – परिच्छिन्नभगवदनुभव सुखा । भक्तिनिष्ठऩुक्कुप्पोले प्रीतिरूपापन्नतैलधारावदविच्छिन्नस्मृति (भक्ति) रूपमायुम् आप्रयाणादनुवर्तनीयमुमाऩ भगवदनुभव मिल्लामैयाले इङ्गिरुन्दगालम् अत्यल्पसुखमेयिरुक्कुमॆऩ्ऱबडि। इदुवे इवऩुक्कुळ्ळ दोषम्।
इति श्रीमदहोबिलमठास्थाने द्विचत्वारिंशत्पट्टे मूर्धाभिषिक्तस्य
निरवधिकगुरुभक्तिभरितस्य श्रीलक्ष्मीनृसिंहदिव्यपादुकासेवक
श्रीवण्शठकोप श्री श्रीरङ्गशठकोपयतीन्द्रस्य कृतौ
श्री सारबोधिन्याख्यायां व्याख्यायां
अधिकारिविभागाधिकारः अष्टमः ॥