01 उपोद्घाताधिकारः

regex ([िइेी])त(ि|्य) …

॥ श्रीः ॥
श्रीसारबोधिनीव्याख्यायां
उपोद्घाताधिकारः ॥
श्रीमद्वेदान्तदेशिकऩ् रहस्यत्रयत्तै विवरिक्कक्करुदि अदऩ् निर्विघ्न परिसमाप्त्यर्थमाग ‘‘गुरुभ्यः’’ ऎऩ्ऱु गुरुपङ्क्तिभजनरूपमङ्गळत्तै अनुष्ठित्तु, रहस्यानुसन्धानादिकालङ्गळिल् गुरुपङ्क्त्यनुसन्धानम् अवश्यकर्तव्यं ऎऩ्बदै गुरुपरम्परासारत्तिल् स्थापित्तरुळिऩार्। आगैयाल् अदु मङ्गळशेषम्। इऩि ग्रन्थत्तै उपक्रमिक्कप् पोगिऱवराय् आदरातिशयत्ताले अन्द गुरुपङ्क्तियै यथास्थापनं पुनरपि वणङ्गि, इन्द ग्रन्थत्तिल् वक्ष्यमाणार्थङ्गळॆल्लाम् तत्प्रसादलब्धङ्गळ् ऎऩ्ऱु सॊल्लिक्कॊण्डे ग्रन्थत्तिल् प्रतिपाद्यार्थत्तैयुम् सूचिप्पिक्किऱार् आभगवत्त इति ।
आभगवत्तः – भगवन्तमारभ्य इत्यर्थः । इङ्गु अभिविध्यर्थकमाऩ आङ् प्रारम्भपरम्। ‘‘आचक्रायुधमा च मामकगुरोराचार्यवर्गं’’ ऎऩ्गिऱविडत्तिल् पोल् सन्तत्यादिशब्दसमभिव्याहृत आङुक्कु आरम्भार्थकत्वमे स्वरसम्। (इन्द विषयमाऩ विचारत्तै उपोद्घाताधिकारव्याख्यानानुबन्धत्तिल् विस्तरिप्पोम्।) प्रथितां– गुणङ्गळाले प्रसिद्धैयाऩ। अनघां – निर्दुष्टैयाऩ। इङ्गु भगवत्प्रभृति प्रथितामनघां ऎऩ्गिऱ समभिव्याहारत्ताल् हेयप्रत्यनीकत्व कल्याणैकतानत्वविषयत्तिल् सन्तति-घटकर्गळॆल्लाम् भगवत्तुल्यर्गळ् ऎऩ्बदु सूचितम्। इप्पडि इरुप्पवर् ऒरुवरिरुवरो ऎऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् आचार्यसन्ततिं ऎऩ्ऱु। अष्टाक्षरान्तस्थमाऩ सर्वमुम् इतररहस्यार्थङ्गळुम् अत्यन्तलघिष्ठमाऩ ऎऩ्मऩदिल् वसिप्पदे! ऎऩ्ऱु विस्मयिक्किऱार् मनसीति । इदु सूच्यग्रत्तिल् मेरु वसिप्पदुबोल् तोऱ्ऱुगिऱदु इवर्क्कु। “ऎऩ् मऩऩे” ऎऩ्गिऱाप् पोल् इप्पडिप्पट्ट मनस्सिल् ममत्वत्तै अनुसन्धिक्किऱार् ममेति । इव्वळवु श्रेयस्सुक्कुम् गुरुपङ्क्तियिऩ् प्रसादमे कारणमॆऩ्गिऱार् यत्प्रसादादिति । अतिलघिष्ठमाऩ ऎऩ्मऩदुम् गुरुप्रसादाहितगुणङ्गळाले गरिष्ठमाय्क् कॊण्डु रहस्यत्रयसारार्थङ्गळुक्कॆल्लाम् सर्वदा वासस्थानमायिऱ्ऱु ऎऩ्ऱु गुरुप्रसादत्तैक् कॊण्डाडिऩबडि। इदऩाल् वक्ष्यमाणार्थङ्गळॆल्लाम् साम्प्रदायिकङ्गळ् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु। ‘‘वसति’’ ऎऩ्गिऱ वर्तमाननिर्देशत्ताल् सर्वदा अप्रधृष्यत्वं तोऱ्ऱुगिऱदु।
रहस्यत्रयस्यसारः इति । सारशब्दं सारभूतमाऩ अर्थपरम्। ऒव्वॊरु रहस्यत्तिऩ् अर्थङ्गळे बहुवायिरुप्पदाल् ‘‘सारः’’ इति जात्येकवचनम्। इदऩाल् इन्द ग्रन्थम् रहस्यत्रयसारप्रतिपादक मागैयाल् इदऱ्कु रहस्यत्रयसारम् ऎऩ्गिऱ तिरुनाममुम् सूचितमागिऱदु, अत एव मुडिविल् ‘‘रहस्यत्रयसारोऽयं’’ ऎऩ्ऱु अरुळिच्चॆय्यप्पोगिऱार्। उत्तररामचरितप्रतिपादकग्रन्थत्तै उत्तररामचरितं ऎऩ्ऱारिऱे। रहस्यार्थङ्गळॆल्लाम् अतिस्फुटमागत् तोऩ्ऱुगैयाल् ‘‘अयं’’ ऎऩ्ऱु निर्देशिक्किऱार्। रहस्यतातिशयपरो वा अयं शब्दः ।
इप्पडि गुरुसन्ततियै वणङ्गि उपकारातिशयत्ताले साक्षादाचार्यराऩ अप्पुळ्ळारै वणङ्गुगिऱार् कर्मेति । कर्मब्रह्मणी आत्मानौ प्रतिपाद्ये यस्य तथाभूते शास्त्रे । कर्ममीमांसैयिलुम् ब्रह्ममीमांसैयिलुम् ऎऩ्ऱबडि। तत्तत्प्रतिपाद्यार्थत्तै अदऱ्कु अदऱ्कु आत्मावागच् चॊल्वदु शास्त्रसङ्केतम्। कौतस्कुतनिवर्तकान् – कुतः? कुतः? ऎऩ्ऱु आक्षेबम् पण्णुम् वादिगळै प्रश्नावकाशमिऩ्ऱि तिरुम्बिप् पोगच्चॆय्युमवराऩ। इदु हेतुगर्भविशेषणम्। हस्तिगिरीशस्य – नम् पेररुळाळऩुडैय। वीथीति । विन्ध्याटवियिल् तिगैत्त ऎम्बॆरुमाऩारै रक्षित्तु, तिरुक्कच्चिनम्बि मुखत्ताले षड्वार्तैकळैयरुळिच्चॆय्दु अवऩ् प्रवर्तिप्पित्त इरामानुज सिद्धान्तत्तै हस्तिगिरीशवीथीत्वेन निगीर्यकथनम्। शोधककिङ्करानिति । मुऩ् सॊऩ्ऩ कौतस्कुतनिवर्तनत्ताले अन्द वीथियिऩ् शोधनकैङ्कर्यत्तैये तऩक्कु निरूपकमागवुडैय अप्पुळ्ळारै ऎऩ्ऱबडि। इदऩाल् वीथियिऩ् कुप्पै निरसनम् पोल वादिनिरसनम् इवरुक्कु अनायाससाध्यमॆऩ्ऱुम्, इवर्गळिऩ् वादङ्गळ् कुप्पैबोल् अतिनिस्सारङ्गळॆऩ्ऱुम् सूचितमागिऱदु।
इन्द ग्रन्थम् अर्थानुशासनभागमॆऩ्ऱुम्, स्थिरीकरणभागमॆऩ्ऱुम्, पदयोजनाभागमॆऩ्ऱुम्, सम्प्रदायप्रक्रियाभागमॆऩ्ऱुम् नालु विभागमुळ्ळदायिरुक्कुम्। अवऱ्ऱिल् इङ्गु वीथीशब्दत्ताल् अर्थानुशासनभागार्थमुम्, शोधक शब्दत्ताल् स्थिरीकरणभागार्थमुम् सूचितमागिऱदु। मनसि मम यत्प्रसादात् ऎऩ्ऱदै विस्तरिक्कक् करुदि यच्छब्दनिर्दिष्टर्गळाऩ आचार्यर्गळिऩ् अध्यवसायविशेषत्तैयुम्, उपायनिष्ठतैयैयुम्, तमक्कु अवर्गळ् सॆय्द अनुग्रहप्रकारङ्गळैयुम्, अदडियागत् तमक्कुण्डाऩ लोकोज्जीवन हेतुभूत रहस्यत्रयसारग्रन्थ निर्माणानुकूलमाऩ भाग्यपरिपाकत्तैयुम् सॊल्लि आनन्दिया निऩ्ऱुगॊण्डु अर्थात् इन्द ग्रन्थत्तिऩ् विषयविशेष प्रयोजनाधिकारिकळैयुम् अरुळिच्चॆय्गिऱार् आळुमडैक्कलम् ऎऩ्गिऱ पाट्टिऩाल्।
अम्बुयत्ताळ् कणवऩ् – अम्बुयम् - तामरसबुष्पम्; अदिल् वसिप् पवळ् अम्बुयत्ताळ् लक्ष्मी । कणवऩ् - अवळ् नायगऩ्। इदु मध्यमणिन्यायत्ताले मेलुङ्गीऴुम् अन्वयिक्किऱदु। ऎम्मै - अकिञ्चनर्गळाऩ नम्मै। शरणवरणम् पण्णिऩाल् इत्यादिः । अडैक्कलम् - रक्ष्यवस्तुवाग। स्वीकरित्तु ऎऩ्ऱु शेषम्। आळुम् - आण्डुगॊळ्ळुम्; अदावदु अनन्तगरुडादि नित्यसूरिकळोडॊक्क स्वेष्टकैङ्कर्यङ्गळिले विनियोगित्तु रक्षित्तुक् कॊळ्ळुम् ऎऩ्ऱबडि। ऎऩ्ऱु - एवं दृढमाग अध्यवसित्तु। इदऩाल् नित्यसूरितुल्य भगवत्कैङ्कर्य प्राप्तिये इन्द ग्रन्थत्तिऩ् परमप्रयोजनम् ऎऩ्ऱु सूचिप्पिक्कप्पडुगिऱदु। अम्बुयत्ताळ् कणवऩ् ताळिणै - तिरुवडि द्वन्द्वत्तै। सेर्न्दु - शरणमागप्पऱ्ऱि। इदऩाल् प्रपत्त्यनुष्ठानम् इन्द ग्रन्थत्तुक्कु अवान्तरप्रयोजनम् ऎऩ्ऱु सूचितम्। ऎमक्कुम् - तम्मै आश्रयित्त नमक्कुम्। अवै - अन्दत् तिरुवडि द्वन्द्वत्तैये। तन्द - उपायमागक् काट्टित् तन्द। तगवुडैयार् - कृपैयैये निरूपकमागवुडैय आचार्यर्गळ्। मूळुम् इति । मूळुगै - अभिवृद्धमागुगै। इरुळ्गळ् - सकार्यङ्गळाऩ अज्ञानङ्गळ्। विळ्ळ - निश्शेषनिवृत्तङ्गळाम्बडि। मुयऩ्ऱु - विशेषमागप् प्रयत्नम् सॆय्दु; इदऩाल् इप्प्रबन्धत्तिऱ्कु साक्षात्प्रयोजनम् अज्ञाननिवृत्ति ऎऩ्ऱु सूचितम्। ओदिय - ओदुवित्त; उपदेशित्त ऎऩ्ऱबडि। मूऩ्ऱिऩुळ्ळम् - रहस्यत्रयत्तिऩ् तात्पर्यत्तै। इङ्गे - इव्विरुळ्दरुमा ञालत्तिलेये। नाळुम् - प्रतिदिनमुम्। उगक्क - (अनुसन्धित्तुम्, तत्परीवाहङ्गळाऩ ग्रन्थङ्गळिऩ् निर्माणादिगळाले प्रकाशिप्पित्तुम्) नाम् सन्दोषिक्क। अथवा कालतत्त्व मुळ्ळवरैयिलुम् लोगत्तारुगक्क वॆऩ्ऩवुमाम्। अदावदु आचार्यर्गळ् उपदेशित्त मूऩ्ऱिऩुळ्ळत्तै नाम् इन्द ग्रन्थमूलमाय् वॆळियिड, अदैक्कण्डु लोगत्तार् सर्वदा आनन्दिक्कुम्बडियाग ऎऩ्ऱबडि। नमक्कु - आचार्यप्रसादोपबृंहितराऩ नमक्कु। ओर् विदि - नम् पूर्वाचार्यर्गळुक्कुम् किडैक्काद अद्वितीयमाऩ भाग्यविशेषम्। वाय्क्किऩ्ऱदे - वन्दु किट्टा निऩ्ऱदु। इदऱ्कु सदृशमाऩ हेतुवै ऎऩ्ऩिडत्तिल् कण्डिलेऩ्। फलमो कैगूडिऱ्ऱु ऎऩ्ऱु विस्मितरागिऱार्।
इङ्गु मूऩ्ऱिऩुळ्ळम् ऎऩ्गैयाल् पदयोजनाभागार्थम् सूचितम्। ऎमक्कुमवै तन्द, मुयऩ्ऱोदिय ऎऩ्गिऱ पदङ्गळाल् आचार्यकृत्याधिकारार्थमुम्, नाळुमुगक्क ऎऩ्बदाल् शिष्यकृत्याधिकारार्थमुम् तोऩ्ऱुगैयाल् सम्प्रदायप्रक्रियाभागार्थम् सूचितम्। अज्ञाननिवृत्तियै इदऱ्कु साक्षात्प्रयोजनमायुम्, प्रपत्त्यनुष्ठान तदधीनकैङ्कर्यप्राप्तिकळै उत्तरोत्तरप्रयोजनङ्गळायुम् सूचिप्पिक्कैयाल् अज्ञाननिवृत्तिपूर्वकप्रपत्त्यनुष्ठानत्ताले कैङ्कर्यसाम्राज्यकामऩाऩ मुमुक्षुवे इदऱ्कु अधिकारि ऎऩ्ऱुम् सूचितमागिऱदु।
अनादिकालमाग संसरित्तुप्पोन्द जीवात्मावुक्कु नित्यनिर्दुष्टर्गळाऩ नित्यसूरिकळ् सॆय्युम् कैङ्गर्यत्तिल् स्वरूपयोग्यतै ताऩुण्डो? अदुवे इल्लामलिरुन्दाल् आळुम् ऎऩ्गिऱ पदत्तिल् नित्यसूरिकळोडॊक्क कैङ्गर्यत्तै कॊडुत्तु रक्षिक्कुम् ऎऩ्गिऱ अर्थत्तै विवक्षिप्पदु सङ्गतमागुमो वॆऩ्ऩ अरुळिच् चॆय्गिऱार् मणिवर इति । इन्द श्लोकम् इप्प्रबन्धत्तिल् जिज्ञासैयुण्डावदऱ्काग स्वभावतो निर्मलऩाय्, ज्ञानानन्दमयऩाय्, भगवद्दासभूतऩाय्प् पोन्द जीवात्मा अनादिकालमाग एऱ्पट्ट भगवदनिष्टाचरणत्ताले संसारियाय्प् पोन्दाऩ् ऎऩ्ऱुम्, अप्पडि संसारियाय्प् पोन्द इवऩुम् ऒरु कालविशेषत्तिले सुकृतपरिपाकत्ताल् सहजसुहृत्ताऩ ईश्वरऩाले कटाक्षिक्कप् पॆऱ्ऱु, सात्त्विक-सम्भाषण-पूर्वकाचार्य-समाश्रयणत्ताले भक्तिप्रपत्त्यन्यतरत्तिले मूण्डु, कैङ्कर्यसाम्राज्यत्तै अडैयक् कूडुम् ऎऩ्ऱुम्, इप्पडि मुमुक्षु ज्ञातव्यार्थङ्गळै सामान्यतः सङ्ग्रहित्तुक् काट्टुगैयाल् उपोद्घातम् ऎऩ्ऱु पॆयर् पॆऱ्ऱ इन्द मुदलधिकारत्तिऩर्थ-त्तै सङ्ग्रहमागच् चॊल्लुगिऱदु।
मणिवरः – कौस्तुभम्। अदुबोले। शौरेर्नित्यहृद्यः – इङ्गु कौस्तुभदृष्टान्तत्ताल् निर्मलत्वमुम्, ज्ञानरूपप्रभावत्वमुम्, भगवदतिशयाधानार्हत्वमुम् सूचिप्पिक्कप्पडुगिऱदु। नित्यहृद्यः ऎऩ्बदिल् एतादृशाकारेण नित्यहृदयङ्गमत्वम् विवक्षितमागैयाल् अव्वागारङ्गळुक्कु स्वाभाविकत्वम् ज्ञापितमागिऱदु। इप्पडि इप्पदङ्गळाल् जीवऩुक्कु स्वाभाविकनित्यनिर्मलत्वादिगळ् ज्ञापिक्कप्पडुगैयाल् भगवत्कैङ्कर्यत्तिल् इवऩुक्कु स्वरूपयोग्यतै ताऩ् उण्डो" ऎऩ्गिऱ शङ्कै निरस्तमायिऱ्ऱु। इवऩिप्पडि नित्यनिर्मलऩाय् नित्यदासऩायिरुन्दाल् इत्तऩै कालम् इवऩ् कैङ्गर्यत्तै इऴक्कक् कारणम् ऎऩ्? ऎऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार् कलुषमतिरिति । नित्यहृद्योऽपि कलुषमतिः ऎऩ्गिऱविडत्तिल् ‘‘अपि’’याल् कलुषमतित्वं इवऩुक्कु वन्देऱियॆऩ्ऱु तोऩ्ऱुगिऱदु। मतिक्कुक् कालुष्यमावदु ‘‘अनात्मन्यात्मबुद्धिर्या’’ इत्यादिगळिल् सॊऩ्ऩ देहात्मविषयकत्वमुम् स्वतन्त्रात्मविषयकत्वादिगळुम्। इदु प्रवाहतोऽनादियागैयाल् इदिल् कालचोद्यत्तिऱ्कु अवकाशमिल्लै। अविन्दन्निति । वन्देऱियाऩ बुद्धिकालुष्यत्ताले स्वरूपप्राप्तमाऩ कैङ्गर्यत्तै इऴन्दाऩ् ऎऩ्ऱबडि। ‘‘सर्वं परवशं दुःखं’’ ऎऩ्ऱिरुक्क, कैङ्गर्यम् पुरुषार्थमावदु ऎङ्ङऩे? ऎऩ्ऩ वरुळिच् चॆय्गिऱार् किङ्करत्वाधिराज्यं इति । लोगत्तिल् कर्मोपाधिकमाऩ कैङ्गर्यम् अपुरुषार्थमाय्त् तोऩ्ऱिऩालुम्, कर्मम् कऴिन्दवऩुक्कु वरुम् परमशेषियाऩ श्रियःपतियिऩ् कैङ्गर्यम् यौवराज्यतुल्यमाम् ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।

अनाद्याज्ञातिलङ्घनमूलमाऩ मतिकालुष्यत्ताले अनादिकालमाग इदै इऴन्दविवऩुक्कु कीऴ्गालम्बोल मेलुळ्ळ कालत्तिलुम् मुमुक्षुत्वमुण्डाय् इदैप् पॆऱ विरगिल्लैयागैयाल् मुमुक्षूद्देशेन प्रवृत्तमाऩ इन्द शास्त्रत्तिऱ्कु अनारम्भम् प्रसङ्गियादो वॆऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् काले विधिपरिणति भेदादिति । काले – कर्मपरिपाकहेतुभूतमाऩ ऒरु कालविशेषत्तिले। इप्पडिप्पट्ट कालम् पूर्वम् किट्टविल्लै ऎऩ्ऱु करुत्तु।

विधि – अनादिकर्मम्; अदऱ्कुप् परिणतियावदु - कार्यभूतमाऩ फलोन्मुखत्वावस्थै; अदऩ् भेदमावदु अज्ञात, यादृच्छिक, प्रासङ्गिकसुकृतादिगळ्। तेन वीक्षितः – जायमानदशैयिले भगवाऩाले कडाक्षिक्कप्पट्टवऩाग; गुरुपरिषदुपज्ञं – इदु प्राप्तिक्रियाविशेषणम्। गुरुपरिषदः उपज्ञा आद्यज्ञानं यस्मिन् कर्मणीति विग्रहः । सम्प्रदायागतगुरूपदेशपूर्वकं उपायानुष्ठानेनेति यावत् । स्वं – स्वीयमाऩ किङ्करत्वाधिराज्यत्तै। अविन्दन् ऎऩ्ऱु अदऱ्के कीऴ् अलाभम् सॊल्लि इरुप्पदाल्, अदऱ्के इङ्गु प्राप्ति सॊल्वदु उचितमॆऩ्ऱु इप्पडि अर्थम् सॊऩ्ऩोम्। अऩ्ऱिक्के, किङ्करत्वाधिराज्यं ऎऩ्गिऱ पदत्तै प्राप्तिकर्मप्रतिपादकतया इङ्गु अनुषङ्गिक्कवुमाम्। अप्पोदु स्वं शब्दम् स्वात्मपरम्। स्वं – स्वात्मावै, गोपायति – रक्षतीत्यर्थः । इङ्गु कैङ्गर्यप्राप्तिये रक्षणम् ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।

इन्द श्लोकत्ताल् सङ्गृहीतमाऩ वर्थत्तै विस्तरेण उपपादिक्किऱार् श्रियःपति इत्यादियाल्। इदिल् श्रियःपतियाऩवॆऩ्ऱुदॊडङ्गि इट्टुप्पिऱन्दुवैत्तु ऎऩ्ऩुमळवुम् मणिवर इव शौरेर्नित्यहृद्योऽपि जीवः ऎऩ्गिऱ अंशत्तिऱ्कु विस्तारकम्। शौरिपदार्थत्तै विस्तरिक् किऱार् श्रियः पतियाऩ सर्वेश्वरऩुक्कु इति । मातावुक्कुम् पितावुक्कुमॊक्क प्रियऩाऩमै तोऩ्ऱुगैक्काग ईश्वरऩै विशेषिक्किऱार् श्रियःपतियाऩ इति । कैङ्कर्यार्हतापादनविषयत्तिल् सर्वनियन्तावुक्कु हृदयङ्गमऩागुगैक्कु मेऱ्पट्टगारणमिल्लै ऎऩ्ऱु तोऩ्ऱुगैक् काग भगवाऩुक्कु ऎऩ्ऩामल् सर्वेश्वरऩुक्कु ऎऩ्ऱु अरुळिच् चॆय्दार्। इदऩाल् अवऩुक्कु नल्लऩाऩाल् कैङ्गर्यत्तिऱ्काग वेऱॊरुवर् मुगम्बार्क्क वेण्डामै सूचितम्। इवऩ् हृद्यऩागुगैक्कुक् कारणम् अरुळिच्चॆय्गिऱार् कौस्तुभस्थानीयऩाय् इति । इन्द दृष्टान्तकथनत्ताल् मुऩ्बोल् स्वाभाविक निर्मलत्वादिगळ् सूचितङ्गळ्। " कौस्तुभम् पोल्" ऎऩ्ऩादे, " स्थानीयऩाय्" ऎऩ्ऱदाल् जीवऩुक्कु हृदयङ्गमत्वम् ‘‘तत्स्थानापन्नस्तद्धर्मं लभते’’ ऎऩ्गिऱ न्यायसिद्धमॆऩ्ऱुम् तोऩ्ऱुगिऱदु। हृदयङ्गम ऩाय् इति । इदऩाल् इवऩ् कैङ्गर्यत्तिऱ्कु अत्यन्तमर्हऩ् ऎऩ्ऱुम्, नित्यसूरिकळिऩ् कैङ्गर्यत्तिल्बोल् इवऩ् सॆय्युम् कैङ्गर्यत्तिलुम् भगवाऩ् उगन्दरुळुम् ऎऩ्ऱुम् सूचितमागिऱदु। वक्षस्सिलिरुप्पदालुम्, शोभाजननादिगळाल् प्रियमायिरुप् पदालुम् कौस्तुभत्तिऱ्कु हृदयङ्गमत्वम्, अधिष्ठानद्वारा वक्षस्सिलिरुप्पदालुम्, स्वतो निर्मल-त्वादिगळाले प्रियऩाय् इरुप्पदालुम् इवऩुक्कु हृदयङ्गमत्वम्।
इप्पडि हृदयङ्गमत्वत्ताले कैङ्कर्यार्हतैयै सूचिप्पित्तु मेल् प्रमाणसिद्धङ्गळाऩ पल पल सम्बन्धङ्गळाले अदै ज्ञापिक्किऱार् कुमारऩ् ऎऩ्ऱुम् इत्यादियाल्। अव्वो शास्त्रङ्गळिले प्रतिपन्नऩायिरुक्कुम् जीवात्मा इति । इङ्गु जीवात्मा… सर्वेश्वर-ऩुक्कु हृदयङ्गमऩाय् कुमारऩॆऩ्ऱुम्॥… शास्त्रङ्गळिल् प्रतिपन्नऩाय् इरुक्कुम् ऎऩ्ऱु अन्वयम्। शास्त्रङ्गळिले इति । ‘‘अविज्ञाताः कुमारकाः’’ ‘‘भगवतोऽहं पुत्रः प्रेष्यस्तथा शिष्यश्च’’, ‘‘शेषो हि परमात्मनः’’, ‘‘दासभूतास्स्वतस्सर्वे’’ इत्यादिगळ् विवक्षितङ्गळ्। ऒरु प्रमाणसिद्धमाऩ ऒरु सम्बन्धमे इवऩुक्कु अर्हतैयै ज्ञापिक्क समर्थमायिरुक्क, पल प्रमाणसिद्ध पल सम्बन्धङ्गळैक् काट्टिऩदु अत्यन्तार्हतैयै स्पष्टीकरिक्कैक्काग। एवं स्वरूपयोग्यतैयै उपपादित्तु, इप्पडि स्वरूपयोग्यतै इरुप्पदाल् इवऩ् नित्यसूरिकळ् सॆय्युम् कैङ्गर्यत्तिल् दायवान् ऎऩ्गिऱार् इवऩ् इत्यादियाल्। इवऩ् ऎऩ्बदऱ्कु मेल् ताऩुमिट्टुप् पिऱन्दुवैत्तु ऎऩ्बदोडन्वयम्। अन्द कैङ्गर्यत्तिऩ् एऱ्ऱत्तैयुपपादिक्कक्
करुदि तत्प्रतिसम्बन्धियाऩ सर्वेश्वरऩुडैयवुम्, तन्महिषीस्थानपरिजनादिगळुडैयवुम् मेऩ्मैयैयरुळिच्चॆय्गिऱार् तऩक्कु वगुत्त इत्यादियाल्। वगुत्त शेषि – प्राप्तशेषि। इदऩाल् पतिव्रतैक्कुप् पतिकैङ्गर्यम् पोल् अत्यन्तरसावहमाय् इरुक्कुमिवऩ् कैङ्गर्यम् इति कैङ्गर्यत्तिऩ् एऱ्ऱम् सूचितम्। इप्पडि शेषियाऩालुम् अवऩुक्कु वैभवमिल्लाविडिल् कैङ्गर्यम् सरसमागुमो वॆऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् अयर्- वऱुममरर्गळदिबदियाय् इति । अयर्वु - अज्ञानम् अऱुम् - अऱ्ऱिरुक्कुमवराऩ; अज्ञानात्यन्ताभाववाऩ्गळाऩ; सर्वदा सर्वज्ञर्गळाऩ ऎऩ्ऱबडि। अमरर्गळ् - नित्यसूरिकळुक्कु। अदिबदि - स्वामि । इदऩाल् आधिपत्यमुळ्ळवऩ् विषयमागैयाल् कैङ्गर्यत्तिल् रसभङ्गम् वारादु ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितम्।
इप्पडि सर्वोत्कृष्टऩाय् इरुन्दालुम् अवऩिडत्तिल् गुणमिरुन्दालऩ्ऱो कैङ्गर्यम् रसावहमावदु ऎऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् उयर्वऱ इत्यादि । उयर्वु - उच्छ्रायम्। अऱ - अऱुम्बडियाग। उयर् - उयर्वैयुडैय; अनवधिकातिशयङ्गळाऩ ऎऩ्ऱबडि। नलमुडैयवऩाय् - कल्याणगुणङ्गळैयुडैयवऩाऩ। इदऩाल् गुणाधिकविषयत् तिल् पण्णुम् कैङ्गर्यमागैयाल् रामे रामानुजस्येव मिगवुम् भोग्यमाम् ऎऩ्ऱु सॊल्लिऱ्ऱायिऱ्ऱु। इप्पडि सर्वप्रकारत्तालुम् परऩाऩाल् अवऩ् स्वसदृशर्गळाय् तमक्कु अत्यन्तस्नेहपात्रर्गळाऩ पॆरियबिराट्टियार् मुदलाऩवर्गळुक्कऩ्ऱो कैङ्कर्यदानम् पण्णुवाऩ्; नमक्कु अदु किट्टुम्बडि ऎङ्ङऩे ऎऩ्ऩ अरुळिच्चॆय् किऱार् नमक्कुम् इति । नमक्कुम् - नित्यसंसारिकळिलुम् निहीनर्गळाऩ नमक्कुम्। पूविऩ् मिसै - पूविऩ् मेलिरुक्कुम्; वडिवुगॊण्ड परिमळम्बोल् अदिल् नित्यवासिनियाय् इरुक्किऱवॆऩ्ऱबडि। नङ्गैक्कुम् - कल्याणगुणङ्गळाले पूर्णैयाय् नित्यसूरिकळुक्कुम् अव्वरुगायिरुक्कुम् पॆरियबिराट्टिक्कुम्। इऩ्बऩाय् - ऒक्क स्नेहमुळ्ळवऩाऩ। इङ्गु “नमक्कुम्” ऎऩ्गिऱ प्रथमनिर्देशत्ताल् इऩ्बऩामिडत्तिल्, नम्मिडत्तिल् मुऱ्पाडुम्, पिराट्टियिडत्तिल् पिऱ्पाडुम् सूचितमागिऱदु। तॆळिविसुम्बिले सन्निकृष्टर्गळायिरुक्कुम् नित्यसूरिकळोडॊक्क इरुळ् तरुमाञालत्तिल् विप्रकृष्टरायिरुक्किऱ नम्मिडत्तिलुम् स्नेहित्तु कैङ्गर्यत्तै अङ्गीकरिक्कक् कारणमिल्लैये यॆऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् ञालत्तार् तमक्कुम् वाऩत्तवर्क्कुम् पॆरुमाऩाऩ ऎऩ्ऱु। ञालम् - पूमि। अदिलिरुप्पवर् ञालत्तार्। इदऩाल् विप्रकर्षमुम् हीनदेशवासमुम् सूचितम्। वाऩम् - परमाकाशम्। अदिलिरुप्पवर्गळ् वाऩत्तवर्। इदऩाल् सन्निकर्षमुम् उत्कृष्टदेशवासमुम् सूचितम्। पॆरुमाऩ् - स्वामि । इदऩाल् इरुदलैयुम् पऱ्ऱ स्वामित्वम् अवऩुक्कु ऒत्तिरुक् कैयाल् देशविप्रकर्षादिगळ् कैङ्कर्यतारतम्यहेतुवागादॆऩ्ऱु सूचितम्। इप्पडि सुगुणसार्वभौम ऩाऩ इवऩ् तारतम्यमिऩ्ऱि कैङ्गर्यत्तै स्वीकरित्तालुम् इदु सरियल्लवॆऩ्ऱु ऒरुवऩ् इवऩैत्तडुत्ताल् वैरस्यम् प्रसक्तमागादोवॆऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् सर्वेश्वरऩ् इति । इवऩ् नियन्त्रन्तररहितऩागैयाल् मुऩ् सॊऩ्ऩ शङ्कैक्कु अवकाशमिल्लै। नित्यऩाय् विभुवाय् सर्वशरीरकऩाऩ सर्वेश्वरऩुडैय दिव्यात्मस्वरूपमऩ्ऱो ‘‘ब्रह्मविदाप्नोति परं’’ इत्यादिगळिल् प्राप्यमागच् चॊल्लबट्टदु। अवऩ् ऒरु देशविशेषत्तिल् ऒरु दिव्य-मङ्गळविग्रहत्तुडऩ् महिषीपरिजनपरिच्छदोपेतऩाय् निऩ्ऱु नित्यसूरिकळाल् परिचरितचरणयुगळऩाय् प्राप्यऩागिऱाऩ् ऎऩ्बदिल् प्रमाणम् उण्डाऩालऩ्ऱो इवऩुमदिल् भागीऎऩ्ऱु सॊल्ललावदु ऎऩ्गिऱ शङ्कैयिल् अदिल् प्रमाणङ्गळैक् काट्टानिऩ्ऱुगॊण्डु कैङ्गर्यत्तिऩ् उत्कर्षङ्गळै उपपादिक्किऱार् वैकुण्ठ इत्यादियाल्। इन्द श्लोकत्तिल् व्याप्तऩाऩ विष्णुवे लक्ष्मीसहितऩाय् निऩ्ऱु नित्यसूरिसेवितऩागिऱाऩ् ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पडुगिऱदु। वैकुण्ठे तु – इङ्गु तुकारम् भगवत्स्वरूपतिरोधायकमाऩ प्रकृतिमण्डलत्तिऱ् काट्टिल् ज्ञानसङ्कोचविकुण्ठनत्ताल् उण्डाऩ देशवैलक्षण्यत्तै द्योतिप्पिक्किऱदु। परे इति । अत एव इदु परमाच्चुदु। भोगस्थानत्तिऱ्कनुगुणमाऩ पत्नीसम्बन्धत्तैच् चॊल्लुगिऱदु श्रियेति । श्रीशब्द-निरुक्तियै इङ्गे स्मरिप्पदु। इवळ् अपाङ्गत्ताल् वन्द एऱ्ऱत्तैच् चॊल्लुगिऱदु जगत्पतिरिति । ऒण् - उज्जवलमाऩ। तॊडियाळ् बाहुवलयत्तैयुडैय। तिरुमगळुम् - नित्ययुवतियाऩ लक्ष्मियुम्। नीयुमे - एवकारत्ताल् इरुवरुक्कुमे प्राधान्यंसॊल्लप्पडुगिऱदु। निलानिऱ्प - निल्ला निऱ्क। पॆरिय पिराट्टियारोडे कूड वॆऩ्बदऱ्कु ताऩ् वाऴ्गिऱ ऎऩ्बदोडु अन्वयम्। भोगस्थानत्तैच् चॊल्लुगिऱार् तॆळिविसुम्बिले इत्यादियाल्। तॆळि - निर्मलमाऩ; रजस्तमोरूप-मलमिल्लाद शुद्धसत्वमयमाऩ वॆऩ्ऱबडि। विसुम्बु - परमाकाशम्। याऽयोध्येति - इङ्गु अडैवे ‘‘देवानां पूरयोध्या’’, ‘‘तदश्वत्थस्सोमसवनं तदपराजिता पूः’’, ‘‘परेण नाकं निहितं’’ ऎऩ्गिऱ श्रुतिकळ् विवक्षितङ्गळ्। नाकं परेण – परमपदत्तिऩ् मेल् स्थिता-परमपदत्तिलिरुक्किऱवॆऩ्ऱ पडि। कलङ्गा - अयोध्याशब्दार्थम् पॆरुनगर् - महानगरम्। सहस्रस्थूणादिवाक्यङ्गळाले इति । ‘‘सहस्रस्थूणे विमते दृढ उग्रे । प्रभु विमतं हिरण्मयं’’ इत्यादि वाक्यङ्गळ् विवक्षितङ्गळ्। कौषीतकी-ब्राह्मणम् - उपनिषद्विशेषम्। ओदप्पडुगिऱ - ‘‘स आगच्छत्यमितौजसं पर्यङ्गम् । तस्मिन् ब्रह्मास्ते’’ इत्यादितद्घटक वाक्यङ्गळाले सॊल्लप्पडुगिऱ। सॆऩ्ऱाल् इत्यादियाल् शेषऩुक्कु सर्वविध शरीरङ्गळाल् सर्वविधकैङ्गर्यत्तैच् चॊल्लुगैयाल् शेषियिऩ् भोग्यतातिशयम् सूचितमागिऱदु। तिरुवनन्दाऴ्वाऩागिऱ तिरुप्पळ्ळिमॆत्तैयिले इति । पळ्ळिमॆत्तैक्कु श्रीमत्वमावदु - वॆण्मैयालुम् मार्दवत्तालुम्, औन्नत्यत्तालुम्, मऴमऴप्पालुम्, सौरभत्तालुम्, शैत्यत्तालुम् निस्समाभ्यधिकमायिरुक्कै। वाऩ् - परमाकाशत्तिल्। इळवरसु - नित्ययुवावाऩ राजा। इदऩाल् कैङ्गर्यत्तिल् भोग्यताति-शयम् व्यञ्जितम्। इव्वळवाल् कैङ्गर्यत्तिऩ् परत्वत्तै सूचिप्पित्तु मेल् अदऩ् सौलभ्यत्तै सूचिप्पिक्किऱार् ताऩ् वाऴ्गिऱ इत्यादियाल्। वाऴ्गिऱवाऴ्वु - ईश्वरऩायिरुक्किऱ तऩ्ऩुडैय एैर्श्वयत्तै। सर्वात्माक्कळुम् इत्यादि । शेषियिऩ् सङ्गल्बम् सर्वात्माक्कळुम् कृतार्थराग वेण्डुम् ऎऩ्ऱु सामान्यमायिरुप्पदालुम् नित्यसूरि-कळुम् अनादिकालमाग अन्द सङ्गल्बमडियागवे कैङ्गर्यम् सॆय्गैयालुम्, अन्द सङ्गल्बत्तिल् विषयऩाऩ इऩ्ऱु वन्द इवऩुम् नित्यसूरिकळोडॊक्क स्वामिकैङ्गर्यत्तिऱ्कु प्राप्तऩावाऩ् ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।

अन्दम् - मुडिवु। इल् - इल्लाद। पेरिऩ्बत्तु - महानन्दशालिकळाऩ। अडियराऩ - दासर्गळाऩ। स्वरूप-योग्यतैयाले इति । स्वरूपयोग्यतैयावदु – ‘‘हृदयङ्गमऩाय्, कुमारऩ् ऎऩ्ऱुम्" इत्यादियिल् सॊऩ्ऩ हृद्यत्वसम्बन्धादिगळ्। इट्टुप् पिऱन्दुवैत्तु इति । दायादो भूत्वेत्यर्थः । पुत्तिरऩ् पिऱक्कुम्बोदे पितृधनत्तिल् तऩक्कु दायांशत्तै इट्टुक्कॊण्डु, अदावदु उण्डुबण्णिक्कॊण्डे पिऱक्कुमाप्पोले स्वामिकैङ्गर्यत्तिल् भागियाय् इरुन्दे ऎऩ्ऱबडि। इऩि ‘‘कलुषमतिरविन्दन् किङ्करत्वाधिराज्यं’’ ऎऩ्ऱु सङ्ग्रहित्तदै विस्तरिक्किऱार् अनादि इत्यादियाल्। इप्पडि स्वरूपयोग्यतैयुण्डागिल् इत्तऩै कालम् कैङ्गर्यत्तै इऴन्दिरुक्कैक्कुक् कारणमॆऩ्? ऎऩ्ऩवरुळिच् चॆय्गिऱार् मायैयाले सुप्तऩाय् इति । आगन्तुकमाऩ प्रकृतिसम्बन्धत्ताले स्वस्वरूप परस्वरूपविवेकमऱ्ऱवऩाय् इत्यर्थः । इदऩाल् तऩ् पुरुषार्थत्तैत् तॆरिन्दु कॊळ्ळामल् इऴन्दाऩ् ऎऩ्ऱदायिऱ्ऱु। इदु वन्देऱि याऩाल्, वरुवदऱ्कुमुऩ् कैङ्गर्यम् सॆय्यलागादो वॆऩ्ऩ वरुळिच् चॆय्गिऱार् अनादीति । इदु आगन्तुकमाऩालुम् बीजाङ्कुरन्यायत्ताले अनादियागैयाल् मुऩ्बु कैङ्गर्यत्तिऱ्कु अवकाशमिल्लै ऎऩ्ऱु ज्ञापितम्। इदऩाल् ‘‘अनादिमायया सुप्तो यदा जीवः प्रबुध्यते’’ ऎऩ्गिऱ वाक्यम् स्मारितम्। सुप्तऩाऩवऩ् कदाचित् प्रबुद्धऩागाऩो? आऩाल् तऩ् पुरुषार्थत्तै अऱियाऩो? ऎऩ्ऩवरुळिच्चॆय्गिऱार् अनेकेति । इन्द श्लोकत्तिऩ् भावत्तैयरुळिच्चॆय्गिऱार् प्रकृति इत्यादियाल्। पाऴ् - मरुकान्तारम्। विऴुन्दु - अदिल् अवशात् पतितऩाय्। इदु ‘‘असौ’’ शब्दविवक्षितार्थम्। इदऩाल् इवऩ् सृष्ट्यादिदशैयिल् कदाचित् प्रबुद्धऩाऩालुम् मरुकान्तारमध्यत्तिल् प्रबोधमागैयाल् अदिल् सञ्चरणहेतुवायिऱ्ऱे यॊऴिय, पुरुषार्थत्तै अऱिगैक्कु हेतुवागविल्लै ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितम्। ओडियोडि इत्यादि । इदु ‘‘अनेकजन्मसाहस्रीं संसारपदवीं व्रजन्’’ ऎऩ्गिऱ अंशत्तिऩ् अर्थम्। तट्टि - पुरुषार्थत्तैप् पॆऱामल्। तावऱ्ऱु - अवलम्बनम् इल्लामल्। इवै ‘‘व्रजन्’’ ऎऩ्गिऱ वर्तमाननिर्देशाभिप्रेतार्थङ्गळ्। अनेगजन्मम् नडन्दुम् तट्टित् तावऱ्ऱमैये फलित्तदु ऎऩ्ऱु करुत्तु।

अऴुक्कडैन्दु - अऴुक्कावदु - विपरीतवासनारुच्यादिगळ्। अदु ‘‘वासनारेणुकुण्ठितः’’ ऎऩ्बदिऩर्थम्। ऒळियिऴन्दु - ऒळियै इऴक्कैयावदु - स्वाभाविकमाऩ धर्मभूतज्ञानत्तिल् सङ्कोचत्तै अडैगै। इदु ‘‘मोह’’ शब्दार्थम्। इदऩाल् फलित्तमैयैच् चॊल्लुगिऱार् तत्त्वहितविषयमाय् यथावत्प्रकाशरहितऩाय् निऱ्क इति । प्रकाशरहितऩाय् स्थिते सति इत्यर्थः । इदऱ्कु मेले देहात्माभिमानादिगळाले ऎऩ्बदोडन्वयम्। इन्द सतिसप्तमिक्कु प्रयोज्यत्वमर्थः । तथाच ‘‘पाथसि पीते तृष्णा शाम्यति’’ ऎऩ्गिऱविडत्तिल् पाथःपानप्रयोज्यत्वं तृष्णाशमनत्तिल् अन्वयिप्पदुबोल इङ्गुम् यथावत् प्रकाशरहिततया स्थितिप्रयोज्यत्वं देहात्माभिमानादिगळिल् अन्वयिक्किऱदु। यद्वा – तऩ्ऩुरुक्कॊडुत्तु ऎऩ्बदोडु अन्वयिक्कवुमाम्।
इप्पडि जीवात्मा भगवाऩुक्कु हृदयङ्गमऩाय् स्वाभाविकज्ञानादिशालियायिरुन्दुम् तऩक्कुत्तॆरियामले प्रकृतियिले विऴुन्दाऩॆऩ्ऱुम्, अदऩाल् स्वरूपज्ञानमऱ्ऱु देवादिदेहात्मभ्रमत्तैयुम् स्वतन्त्रात्मभ्रमत्तैयुम् अडैन्दाऩ् ऎऩ्ऱुम्, अदु भ्रममाऩालुम् चिरकालं अनुवर्तित्ते वरुगिऱदॆऩ्ऱुम्, अन्द देवादिदेहात्माभिमानानुगुणपुरुषार्थत्तिल् रुचिप्रवृत्त्यनुभवादिगळ् सन्ततं अनुवर्तमानङ्गळागवे वरुगिऱदुगळ् ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुवदॆल्लाम् सम्भावितमो ऎऩ्ऩुम् शङ्कैयिल् इत्तऩैयुम् सम्भावितम् ऎऩ्बदिल् ऒरु राजकुमारदृष्टान्तत्तैयरुळिच्चॆय्गिऱार् ऒरु राजेति । विळैयाट्टिले सक्तऩाऩ वळविले इति । इदऩाल् दार्ष्टान्तिकत्तिल् भगवाऩुक्कु इवऩ् हृदयङ्गमऩायिरुन्दा लुम्, अवऩ् सृष्ट्यादिलीलैयिल् आसक्तऩाय्प् पोऩबडियाल् इवऩै प्रकृतियिल् सम्बन्धिक्कादबडि रक्षित्ताऩिल्लै ऎऩ्गिऱ अर्थम् तोऩ्ऱुगिऱदु। वार्त्तैयऱिवदऱ्कु मुऩ्बे इति । इदऩाल् प्रकृतिसम्बन्धत्तिऱ्कु मुऩ् दशैऒरु संसारिचेतनऩुक्कुम् तॆरियादॆऩ्ऱुम्, अत एव अन्द सम्बन्धम् अनादि ऎऩ्ऱुम् व्यञ्जितमागिऱदु। वऴिदप्पिऩ इति । कॆट्ट मार्गत्ताले राजावैविट्टुत् तप्पिप्पोऩ। इदु अनाद्याज्ञातिलङ्घनरूपमाऩ पाबमे इव्वळवु अनर्थत्तिऱ्कु हेदुवॆऩ्बदै सूचिप्पिक्किऱदु। ऎडुत्तार् कैयिल् पिळ्ळैयाय् इति । इदऩाल् मायापरवशतै द्योतितमागिऱदु। एदेऩुमॊरु कुरिच्चियिले इति । इदु हेयमाऩ संसारत्तिऱ्कु द्योतकम्। तऩक्किल्लाद इत्यादि । इदऩाल् देवत्वादिगळैत् ताऩ् कर्मत्ताले एऱिट्टुक् कॊण्डमै द्योतितम्। इप्पडि वेडुवच्चेरियिल् वळर्न्दु वेडुवत्तऩ्मैयै एऱिट्टुक्कॊण्ड इवऩुक्कु अङ्गुळ्ळ दुस्संसर्गत्ताल् वन्द अनर्थत्तै उपपादिक्कक्करुदि, दुस्सङ्गत्ताल् दोषादिगळ् उण्डागुम् ऎऩ्बदिल् ऒरु दृष्टान्तमरुळिच्चॆय्गिऱार् माताप्येकेत्यादियाल्। ऒरु रिषिबुत्तिरऩ् वेडुवच्चेरिवऴियाय् ऒराश्रमत्तिऱ्कुप् पोऩाऩ्। वऴियिल् वेडुवच्चेरियिलिरुन्द ऒरु किळि इवऩैप्पार्त्तु ‘‘ताडय मारय एतस्यार्थमपहर’’ ऎऩ्ऱु सॊल्लिऱ्ऱु। आश्रमत्तिऱ्कु वन्दवुडऩ् अङ्गेयिरुन्द मऱ्ऱोर् किळि ‘‘अर्घ्यमुपहर, पाद्यमुपहर, एतमतिथिं पूजय’’ ऎऩ्ऱु सॊल्लिऱ्ऱु। रिषिबुत्तिरऩ् आच्चर्यप् पट्टु, ऒ किळिये! वरुम् वऴियिल् वेडुवच्चेरियिल् उऩ् जादियाऩ ऒरु किळि ‘‘ताडय, मारय’’ ऎऩ्ऱदु। नीयो इप्पडि उबसारवार्त्तै सॊल्लुगिऱाय्। इदऱ्कुक् कारणम् ऎऩ्ऩ?" ऎऩ्ऱु अन्दक् किळियैक् केट्क, अदु इन्द श्लोकत्तैच् चॊल्लिऱ्ऱु। स चानीतः – चस्त्वर्थे । गवाशनर्गळ् - वेडर्गळ्। पऴक्कि वैत्त पासुरमे इति । इदु अध्यात्मविषयव्यवहारमऩ्ऱिक्के सांसारिकग्राम्यव्यवहारमेयाऩमैक्कु सूचकम्। ऊणुम् वृत्तियुमे इति । इदु “उण्णुम् सोऱुम् परुगुनीर्… ऎल्लाम् कण्णऩ्” ऎऩ्ऱिरुक्कवेण्डिय निलै तविर्न्दु, शरीरधारकमे तऩक्कु धारकमाग निऩैत्तिरुप्पदऱ्कुम्, स्वरूपप्राप्तमाऩ दास्यवृत्तियै इऴन्दु विरुद्धाचारङ्गळैये अनुष्ठित्तिरुक्कैक्कुम् सूचकम्। तऩ् पिऱविक्कुरिय - स्वजात्युचितमाऩ। भोगङ्गळ् - राजभोगङ्गळ्। इदऩाल् तऩ् स्वरूपत्तिऱ्कु अनुगुणमाऩ भगवदनुभवकैङ्गर्यङ् गळै इऴन्दिरुक्कै द्योतितम्। भोगङ्गळैप्पॆऱ अर्हतैयिल्लामैयै द्योतिप्पिक् किऱदु आचारसंस्कारादिगळिलुम् ऎऩ्बदु। आचारम् - राज्यपरिपालनादि । संस्कारम् – उपनयनादि । इवैगळ् मुऩ्ऩिल्लाविडिलुम् ऒरुक्काल् पुदिदागप् प्राप्तङ्गळागादोवॆऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् पुदियदुण्णादे इति । ऒरुक्कालुम् इदै अनुभवित्ताऩिल्लै ऎऩ्ऱबडि। इव्वळवाल् दार्ष्टान्तिकत्तिल् सर्वात्मना भागवदनुभव तद्धेतुभूतोपायतत्परिकरादिगळ् अऱ्ऱिरुक्कै द्योतितम्। इप्पडि राजभोग संस्कारादिगळिल् रुसियऱियामैयालेराजगुमारऩायिरुन्दुम्, विरुद्धभोगङ्गळ् इवऩुक्कु रुसित्तदॆऩ्गिऱार् राजभोग-विरुद्धेत्यादिना । जुगुप्सितविषयङ्गळ् - शबरीलालनादिगळ्। इदु हेयमाऩ शब्दादिविषयप्रावण्यद्योतकम्। पेऱु - पुरुषार्थप्राप्ति इऴवु - (जुगुप्सितविषयालाभे पुरुषार्थहानि ।) क्रमेण तत्कार्यङ्गळैच् चॊल्लुगिऱार् हर्षशोकङ्गळुमाय् इति ।
इप्पडि विपरीतसंसर्गत्ताल् विपरीतऩाऩाऱ्पोल सत्सङ्गत्ताले गुणवाऩाय्, दुर्वत्तङ्गळ् कऴिन्दु राजत्वत्तैयऱियाऩोवॆऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् राजकुमारऩ् इत्यादियाल्। पिऱवि - राजवंशजननम्। ऋषिप्रायर् - मार्गभ्रंशादिमूलङ्गळैयऱिन्द सूक्ष्मबुद्धि-कळ्। किट्टवॊण्णाद अवस्थै – इदु दार्ष्टान्तिकत्तिल् सात्त्विकर् अणुगामैक्कु सूचकम्। इऩि परमकारुणिकर्गळाऩ सिल धार्मिकर्गळावदु वरुन्दि मीट्कवेण्डियदऱ्कुरिय इवऩुडैय महादयनीय दुर्दशैयैक् काट्टुगिऱार् इप्पडि इत्यादियाल् योग्यतै - राजपुत्रत्वादिगळ्। इन्द जन्मम् शबरऩागवे इरुन्दाल् इदिल् पण्णुम् महापापङ्गळाल् उत्तरोत्तर जऩ्मङ्गळिलुम् शबरादि जऩ्मत्तैये अडैयवेण्डुमे यॊऴिय, राजपुत्रत्वादिगळैयडैय हेदुवे इल्लैयागैयाल् राजसम्बन्दत्तैत् तॆरिविक्कैक्कु उरित्ताऩ इन्द जऩ्मत्तिलेये मीट्कमुयल वेण्डियिरुक्किऱदु इवऩुडैय दुर्दशै ऎऩ्ऱु घट्टार्थम्। इदु दार्ष्टान्तिकत्तिलुम् एकरीतियाम्। तट्टुप्पडुगै - तऩक्कुप् प्राप्तमाऩ राज्यभोगादिगळै यिऴक्कै। देहात्माभिमानादिगळाले - आदिपदात् स्वतन्त्रात्माभिमानपरिग्रहः । तऩ्ऩुरु - स्वाभाविकङ्गळाऩ दासत्व निर्मलत्वादिगळ्। कॊडुत्तु - त्यजित्तु, अऱियामल् ऎऩ्ऱबडि। वेऱ्ऱुरु - औपाधिकमाऩ मनुष्यत्व स्वतन्त्रत्वादिगळ्। कॊण्डु - आरोबित्तुक्कॊण्डु, निऱ्क - तिष्ठति सतीत्यर्थः । इन्द सतिसप्तमिक्कु गोषु दुह्यमानासु गतः ऎऩ्गिऱ इडत्तिल् पोल समानकालिकत्वमर्थः । इदऱ्कु पित्रादिमुखेन नॊडित्तु ऎऩ्बदोडु अन्वयम्।
इऩि विधिपरिणतिभेदाद्वीक्षितस्तेन काले ऎऩ्बदाल् सङ्ग्रहित्तदै विस्तरिक्किऱार् अन्द राज इत्यादियाल्। लक्षणादिगळ् - सामुद्रिक शास्त्रोक्तराजचिह्नादिगळ्। इदु दार्ष्टान्तिकत्तिल् जीव-लक्षणसूचकम्। जाति विशेषम् - क्षत्रियत्वम्। दार्ष्टान्तिकत्तिल् भगवदेकदासत्वम्। धार्मिकर्गळ् - परक्लेशनिवृत्तिये तऩक्कु परमप्रयोजनमाग निऩैत्तिरुक्कुमवर्गळ्। इदऩाल् राजपुत्रऩ् अपेक्षियामलिरुक्क इवर्गळ् उबदेसिक्कैक्कुक् कारणम् सॊल्लप्पट्टदु। इत्ताल् दार्ष्टान्तिकत्तिलुम् ऒरुवऩुक्कु यादृच्छिकसुकृतादिपरिणामदशैयिल् अवऩ् अपेक्षै-यऩ्ऱिक्के सिल परमधार्मिकर्गळ् उपदेशिक्कक्कूडुम् ऎऩ्ऱदायिऱ्ऱु। ऒरु विरगाले - अवऩुक्कु सिल अनुगूलत्तैच् चॆय्दु तन्मूलमाग सम्पादितमाऩ स्नेहादिहेदुवाले। मीट्कप्पॆऱ्ऱु - मीट्कैक्कु अवकाशम् पॆऱ्ऱु अभिमानिक्क - अभिमानित्तु इत्यर्थः । यद्वा अभिमानिक्कैयाले इत्यर्थः । अभिमानमावदु – इवऩै ऎप्पडियावदु रक्षिक्क वेण्डुम् ऎऩ्गिऱ ऎण्णम्। वन्देऱियाऩ - आगन्तुकमाऩ, जात्यन्तराभिमानत्तै - शबरोऽहम् ऎऩ्गिऱ शबरजातित्वभ्रमत्तै। वऴिविलक्कि - मार्गभ्रष्टमाक्कि; निश्शेषमागप् पोक्कडित्तु ऎऩ्ऱबडि। इदऩाल् दार्ष्टान्तिकत्तिल् अनेगगालम् अनुवर्तमान-मायुळ्ळ देहात्माभिमानादिगळुम् सदुपदेशत्ताले निवृत्तमागुम् ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितम्। दृष्टेति – दृष्टसंस्कारम् स्नानम्, वस्त्रधारणम् मुदलियवै। अदृष्टसंस्कारम् उपनयनादि । उत्तरोत्तरेति । दृष्टसंस्कारम् भोगहेदु; अदृष्टसंस्कारम् तदुपायानुष्ठानहेदु। इदऩाल् शबरऩाय्प् पोऩवऩुम् सिल संस्कारङ्गळाल् राजभोगार्हऩाऩाप्पोले, अनादिसंसारियाय्प् पोन्द जीवऩुम् तत्तज्जात्यनुगुण संस्कारपूर्वकोपायानुष्ठानत्ताल् कैङ्कर्यार्हऩागलाम् ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितम्। स्वजात्यनुरूपेति । गुणङ्गळ् - दाक्षिण्यादिगळ्। वृत्तम् - सन्ध्योपास्त्यादि । क्रमेण इवऱ्ऱुक्कु हेदुक्कळै अरुळिच्चॆय्गिऱार् उपदेशानुष्ठानङ्गळाले इति । कुडिप्पुगुर विट्टु - उण्डुबण्णि ऎऩ्ऱु पर्यवसितार्थः । इदु दार्ष्टान्तिकत्तिलुम् तुल्यम्। अरुवरुप्पित्तु इति । इदऩाल् दार्ष्टान्तिकत्तिलुम् चिरकालानुभूत शब्दादिविषयङ्गळिलुम् दोषत्तै निरूबित्ताल् अरुवरुप्पु उण्डागक्कूडुम् ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितम्। राजादीत्यादिपदात् सार्वभौमग्रहणम्। आय्न्दु - विवेचनम् पण्णि। ऎडुक्क - परिग्रहिक्क। अळवुडैमै - ज्ञानवत्वम्। उण्डाक्कि निऱुत्तुमाप् पोले इति । निऱुत्तुगै -अदिलेये स्थापिक्कै। इदऩाल् आत्मावुक्कुम् उपदेशत्ताल् पुरुषार्थादि विवेकत्तै उण्डाक्कलाम् ऎऩ्ऱु ज्ञापितम्। पित्रादिमुखेन – हितैषिपित्रादिद्वारकमाग। नॊडित्तु - वार्त्तै सॊल्लि। मुदलिल् साक्षात् वार्त्तैसॊल्ल अवकाशम् किडैक्कामैयाल् द्वारापेक्षै ऎऩ्ऱु करुत्तु।

अथवा – नॊडित्तु इति क्षिप्रार्थकम्। स्वल्पम् विळम्बित्ताल् अवऩ् मऩदु ऎप्पडियागुमो ऎऩ्ऱु उपदेशार्थं त्वरित्तु ऎऩ्ऱबडि। उरुवियन्द - देहाद्विलक्षणमाऩ। वियत्तल् - वैलक्षण्यम्। इन्निलैमैयै - देहाद्विलक्षणमाऩ इन्द स्थितियै। उणर्त्ति - अऱिवित्तु। इदऩाल् अवऩ् प्रार्थनैयऩ्ऱिक्के कृपया उपदेशिक्कुम् सात्त्विकर्गळ् जिज्ञासाजननार्थं आत्मा देहाद्विलक्षणऩ्, देहङ्गळ् कर्मकृतङ्गळ् इत्यादि सिल सामान्यप्रकारङ्गळै उपदेशिक्कलामॆऩ्ऱुम्, ज्ञानानन्दमयाद्यसाधारणाकारम् मुदलियवऱ्ऱै प्रार्थिताचार्यऩे उपदेशिक्कवेण्डुम् ऎऩ्ऱुम् सूचितमागिऱदु। अत एव सात्त्विकसम्भाषण प्रकरणत्तिल् ‘‘पुमान्न देवः’’ ऎऩ्गिऱ श्लोकमुम्, आचार्योपदेशप्रकरणत्तिल् ‘‘नायं देवः’’ इत्यादिगळुम् उदाहरिक्कप्पट्टऩ। उडम्बु तिऩ्ऩार् इति । उडम्बु - देहत्तैक्काट्टिलुम् तिऩ्ऩार् - तऩ्ऩै विलक्षणमाग अनुभवियादार् देहात्मभ्रान्तिमाऩ्गळ् ऎऩ्ऱबडि। ऒरु वॆळिच्चिऱप्पु - ऒरु प्रकाशम्। आत्मा देहविलक्षणऩ्, नित्यऩ् इत्यादिज्ञानमिति यावत् । कुणङ्गळ् - तत्वहितपुरुषार्थजिज्ञासादिगळ्। वृत्तम् - स्वकर्मानुष्ठानम्। हेयोपादेय विभागक्षम-ऩाक्कुगैयावदु - मेल् आचार्यऩ् उपदेशिक्कप्पोगिऱ हेयोपादेयङ्गळै विविच्य ज्ञातुं शक्तऩाक्कुगै। निऱुत्तिऩवळविले - स्थापित्त समयत्तिले।
इऩि ‘‘गुरुपरिषदुपज्ञं प्राप्य गोपायति स्वं’’ ऎऩ्बदै विस्तरिक्किऱार् इवऩुडैय इत्यादि याल्। अडियुडैमैयैयुम् इति । अडि - श्रेयस्सुक्कु मूलगारणङ्गळाऩ स्वतश्शेषत्व सहजकारुण्यविषयत्वङ्गळ्। योग्यतै - आस्तिक्यादिगळ्। अळवुडैमै - पूर्वोक्तहेयोपादेय-विभागक्षमतै। नेरागक् कण्डु - स्पष्टमाग अऱिन्दु। इदऩाल् किञ्चित् कालपरीक्षणमुम् सूचितमागिऱदु। परमकारुणिकऩाऩ इति । इदऩाल् अनादिकालमाग संसरित्तुप् पोन्दइवऩ् विषयत्तिल् प्रतिरुद्धैयाय्प् पोन्द शरण्यऩुडैय परम करुणै इप्पोदु मुऩ् सॊऩ्ऩ सात्त्विकसम्भाषणपर्यन्तमाऩ इवऩुडैय सुकृत-परिपाकत्ताल् उत्तेजितमाय्क् कॊण्डु, इवऩै विषयीकरित्तदु ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितम्। प्रेरितराय् इति । अन्तर्यामितया स्थित्वा उपदेशाय प्रेरणमिदं कारुण्यकार्यम्। ताङ्गळुम् कारुणिकोत्तमराय् इति । इदऩाल् ‘‘कृपया निस्स्पृहो वदेत्’’ इत्युक्तोपदेशहेतुभूतकृपावत्त्वं सूचितम्। अनादिकालम् संसारियाय्प् पोन्द इवऩुक्कु इत्तऩैगालमिल्लाद आचार्यसम्बन्धम् इऩ्ऱैक्कु वरक्कारण मुण्डो ऎऩ्गिऱ शङ्कैयिल् अदऩ् कारणङ्गळै प्रमाणवचनत्ताल् उपपादिक्किऱार् ईश्वरस्येति । सौहार्दं – ‘‘सर्वस्य शरणं सुहृत्’’, ‘‘सुहृदं सर्वभूतानां’’ इत्याद्युक्तसहजसौहार्दम्। इदु इल्लाविडिल् इवऩ् तऩक्कुत् तॆरियामल् सॆय्युम् स्वल्पव्यापारत्तै यादृच्छिकसुकृतमाग अङ्गीकरिक्कमाट्टाऩिऱे सर्वेश्वरऩ्। आगैयाल् इन्द सौहार्दमे यादृच्छिकसुकृतादिगळिऩ् स्वरूपलाभत्तिऱ्के हेदुवागिऱदु। यादृच्छिकसुकृतमावदु – ताऩ् कार्यान्तरार्थमागप् पोगुम् वऴियिल् नेरुम् अचिन्तित भगवत्सेवादिगळ्। विष्णोः कटाक्षं – जायमानदशैयिलुण्डागुम् मधुसूदनकर्तृकदर्शनम्। इदऱ्कु जन्मान्तरीय यदृच्छासुकृतम् कारणम्। इप्पडिये मेलुम् उत्तरोत्तरत्तिऱ्कु पूर्वपूर्वम् कारणम् ऎऩ्ऱु कण्डुगॊळ्वदु नेर् पडुगै - सन्निहितरागुगै।
इप्पडि सुकृतपरिपाकादिगळाले आचार्यऩ् सन्निहितऩाऩालुम्, अवऩ् ऒरुविद प्रयोजनमुमिऩ्ऱिक्के इवऩुक्कु मोक्षान्तैश्वर्यम् वर प्रयत्नम् सॆय्वाऩोवॆऩ्ऩ, अप्पडिच्चॆय्वाऩ् ऎऩ्बदै सदृष्टान्तम् उपपादिक्किऱार् अन्द राजा इत्यादियाल् राजान्तरङ्गर् इति । इदऩाल् राजान्तरङ्गर् राजप्रीत्यर्थमागवे अन्द राजकुमारऩुडैय राज्य-प्राप्त्यनुकूलव्यापारङ्गळिले मुयलुमाप्पोले कृपापरवशर्गळाऩ आचार्यर्गळुम् भगवत्-प्रीत्यर्थमागवे इवऩुडैय कैङ्कर्यसाम्राज्यप्राप्त्यनुकूलव्यापारङ्गळिले प्रयत्निक्कक्कूडुम् ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितमागिऱदु। पिऱवियै युणर्त्ति - इन्द राजाविऩ् कुमारऩ् नी ऎऩ्ऱु सॊल्लि। प्रियतमङ्गळ् - यौवराज्यादिगळ्। हिततमङ्गळ् - प्राप्त्युपायङ्गळ्। परस्परे-त्यादि । आकाङ्क्षैयै उत्तम्भिक्कैयावदु इवर्गळुपदेशत्ताल् ताऩ् राजगुमारऩ् ऎऩ्ऩुमऱिवुम्, राजसंश्लेषत्तिल् आसैयुम् इवऩुक्कुण्डाऩालुम् इत्तऩै कालम् शबरसंसर्गियाय्प्पोऩ नमक्कु राजसंश्लेषम् किडैप्पदु अरिदॆऩ्ऱु इवऩ् निराशऩागादबडि राजाविऩ् सौशील्यसम्बन्धादिगळैच् चॊल्लि संश्लेषाकाङ्क्षैयै अधिक-माक्कुगै। राजावुक्कुण्डाऩ संश्लेषाकाङ्क्षै इवऩुडैय प्राचीनवृत्तत्तै निऩैत्तु कुण्ठितमागादबडि इवऩुडैय तत्कालस्थितियै ज्ञापित्तु अदै अधिकमाक्कुगै। अकाङ्क्षाविरोधिकळै निवर्तिप्पित्तु अदै वृद्धि सॆय्गै ऎऩ्ऱु करुत्तु।

इदऱ्कु मुयऩ्ऱु ऎऩ्बदोडु अन्वयम्। नायमित्यादि । इङ्गु इदऩ् उत्तरार्धत्तिल् नोक्कु। अदिल् स्वाभाविकाकारत्तालुम् कुडल्दुवक्कालुम् कैङ्गर्यार्हदै सूचिप्पिक्कप् पडुगिऱदु। पॊङ्गोदम् इत्यादि । पॊङ्गु - वृद्धियडैगिऱ, ओदम् - समुद्रत्ताले। सूऴ्न्द - सूऴप्पट्ट, पुवऩि - पूमि। इदु लीलाविभूतिक्कु उपलक्षणम्। विण्णुलगु - नित्यविभूति । अङ्गु - अवैगळुक्कुळ्। आदुम् - स्वल्पांशमुम्। सोरामे - विडामल्। आळ्गिऩ्ऱ - शासनम् पण्णुगिऱ। सॆङ्गोल् - आज्ञै, श्रियःपति, नारायणऩ् ऎऩ्गिऱ पदङ्गळाल् पुरुषकारसम्बन्धमुम्, गुणाकरत्वमुम्, विवक्षितङ्गळ्। अथवा परत्वमुम् सौलभ्यमुम् विवक्षितम्। कुडल् तुवक्कु - शरीरसम्बन्धम्; स्वाभाविकसम्बन्ध मॆऩ्ऱबडि। तॆळिवित्तु - संशयादिगळिऩ्ऱिक्के प्रकाशिप्पित्तु। तत्प्राप्त्युपायङ् गळिले - भक्तिप्रपत्त्यन्यतरत्तिले। मुयऩ्ऱु - इवऩ् अन्यतरानुष्ठानानुगुणज्ञानवाऩाग वेण्डुमॆऩ्ऱु उद्योगित्तु ऎऩ्ऱबडि। प्रयोजनमिऩ्ऱिक्के इव्वळवु उद्योगिप्पार्गळोवॆऩ्ऩ अरुळिच्चॆय्गिऱार् इवऩ् पॆऱुगिऱ इत्यादियाल्। पॊऩ्ऩुलगु - नित्यविभूति । पुवऩि - लीलाविभूति, परमकारुणिकर्गळाऩ इवर्गळ् इवऩ् पॆऱुम् पेऱ्ऱैये तङ्गळुक्कु उभयविभूत्याधिपत्यलाभमाग निऩैत्तिरुप्पदाल् इप्पडि उद्योगिप्पदु कूडुम् ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।

अदडियाग - अन्द उगप्पे कारणमाग, इवऩुडैय उपायज्ञानार्थम् उद्योगित्त आचार्यकृत्यत्तै सदृष्टान्तमाग अरुळिच्चॆय्गिऱार् अऩ्ऱीऩ्ऱ इत्यादियाल्। इरङ्गिच्चुरक्कुम् इति । इदऩाल् दार्ष्टान्तिकत्तिलुम् इरक्क मॊऴिय प्रयोजनान्तरम् उबदेसहेदुवऩ्ऱु ऎऩ्ऩुमिडम् सूचितम्। भगवन्मुखोल्लासमुम् इक्कारुणिगर्गळुक्कु आनुषङ्गिकमिऱे। एतादृश धेनुदृष्टान्तत्ताल् अतिवात्सल्यं सूचितम्। एतादृशर्गळे आचार्यरावर्गळ् ऎऩ्बदै सूचिप्पिक्कैक्काग इद्देशिकरिदि पुनः कथनम्। मिगुदि - अनपेक्षितविस्तारम्। कुऱैवु - अपेक्षितसङ्कोचम्। उबदेसिक्कुम् ऎऩ्ऩादे सुरक्कुम् ऎऩ्गैयाल् क्षीरवत् पासुरङ्गळिऩ् रस्यतातिशयमुम् अनायासप्रवृत्तियुम् तोऩ्ऱु किऱदु। पासुरङ्गळैक् कॊण्डु इति । श्रुतिस्मृतिपाञ्चरात्रादिगळ् अतिविस्तृतङ्गळायुम्, जितन्तादिगळ् अतिसङ्कुचितङ्गळायुमिरुप्पदाल् अवैगळाल् यथावत्प्रकाशं सुलभमागा तागैयाल् अतिवात्सल्यक्षरितङ्गळाऩ आचार्यश्रीसूक्तिकळे तॆळिवायुम् सुलभमायुम् मुमुक्षुज्ञातव्यार्थप्रकाशकङ्गळामॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।

इङ्गु पासुर शब्दत्ताल् अनेकप्रमाणवचनङ्गळुडैयवुम्, उपपत्ति निरूपणङ्गळुडै यवुम्, पूर्वाचार्यश्रीसूक्तिकळुडैयवुम्, सारसमुच्चयरूपमाऩ इन्द प्रबन्धमे प्रधानतया विवक्षित-मागैयाल् आचार्यपासुरङ्गळालेये मुमुक्षुवुक्कु सर्वार्थङ्गळुम् ज्ञातव्यङ्गळागिल् इप्प्रबन्धनिर्माणत्तिऱ्कु प्रयोजनमॆऩ्ऩॆऩ्गिऱ शङ्कैक्कु अवकाशमिल्लै। ‘‘तत्स्वभाव’’ ऎऩ्गिऱविडत्तिल् सम्बन्धमुम् विवक्षितम् ऎऩ्गिऱार् स्वरूपस्वभावसम्बन्धङ्गळुम् इति । भोगोपायम् त्याज्यम्; अपवर्गोपायम् उपादेयम्। भोगतदुपायङ्गळ् उक्तमाऩ मोक्षविरोधिकळ्; पूर्वं अनुक्तमोक्षविरोधिकळ् अहङ्कारादिगळ्। इप्पडि आचार्यश्रीसूक्तिकळालेये मुमुक्षुवुक्कु सर्वार्थङ् गळुम् ज्ञातव्यङ्गळागिल् “मूऩ्ऱिऩुळ्ळम् नाळुमुगक्क” ऎऩ्ऱु पूर्वं व्याख्येयतयो-पक्षिप्तमाऩ रहस्यत्रयत्ताल् उपयोगमॆऩ्ऩॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय्गिऱार् इव्वर्थङ्ग ळॆल्लाम् इत्यादिना । सङ्ग्रहिक्कप्पडुगिऱदुगळ् इति । इदऩाल् आचार्यश्रीसूक्तिकळिल् स्पष्टमागच्चॊल्लुम् अर्थङ्गळुक्कॆल्लाम् रहस्यत्रयमे मूलप्रमाणमागैयाल् अदु व्याख्येयमागत् तट्टिल्लै ऎऩ्गिऱ तिरुवुळ्ळम् द्योतितम्। मुमुक्षुक्कळुक्कु सुलभानुसन्धानार्थमाग इव्वधिकारत्तिल् सॊऩ्ऩ अर्थङ्गळै ऒरु पाट्टाले सङ्ग्रहिक्किऱार् तिरुवुडऩ् इति । तिरुवुडऩ् - लक्ष्मियोडु (कूड) वन्द - क्षीराब्धियिले प्रादुर्भतमाऩ। एवं लक्ष्मीसहजत्वकथनत्ताल् लक्ष्मीसमानप्रीतिविषयत्वं द्योतितमा किऱदु। सॆऴुमणिबोल् - श्लाघ्यमाऩ कौस्तुभरत्नत्तिऱ्कुप्पोल्। तिरु - लक्ष्मियि ऩिडत्तिल्। माल् - व्यामोहमुळ्ळ भगवाऩुडैय। इदयम् - वक्षस्थलम्। मरुविडम् - सुखमाऩ वासस्थानम्। ऎऩ्ऩ – ऎऩ्ऱु सॊल्ललाम्बडि। निऩ्ऱु इति शेषः निऩ्ऱु - स्थित्वेत्यर्थः । इङ्गु जीवऩ्गळुक्कु अधिष्ठातावाऩ कौस्तुभत्तिऱ्कु वासस्थलमाऩ भगवद्वक्ष-स्थलम् अधिष्ठेयर्गळाऩ जीवऩ्गळुक्कुम् वासार्हमागलाम् ऎऩ्गिऱ तिरुवुळ्ळत्ताल् कौस्तुभदृष्टान्तकथनम्। मलर् -तामरसपुष्पम् पोऩ्ऱ। अडि - भगवाऩुडैय तिरुवडिगळै। सूडुम् - शिरोभूषणमाग वहिक्कुम्। वगै - प्रकारत्तै। पॆऱु नाम् - पॆऱ योग्यराऩ नाम्। परमभोग्यमाऩ भगवत्पादारविन्दपरिचर्यार्हर्गळाऩ नाम् ऎऩ्ऱबडि। करुवुडऩ् वन्द - गर्भत्तोडु वन्द। इदऩाल् अनादित्वम् द्योतितम्। कडु - क्रूरङ्गळाऩ। विऩै - पाबगर्मङ्गळागिऱ। आऱ्ऱिल् - नदियिल्। विऴुन्दु - निपतनम् पण्णि। ऒऴुगादु - पॆरुगिप्पोगामल्; मऱुबडि संसारसागरगामियाग आगादे ऎऩ्ऱबडि। इदऱ्कु “अरुळ् सॆय्य” ऎऩ्बदोडु अन्वयम्। अरुवुडऩ् - सूक्ष्ममाऩ अर्थत्तोडु; अदावदु सुखग्राह्यमल्लाद शरीरात्मभावसम्बन्धत्तोडु। इदऱ्कु सुखग्राह्यत्वाभावम् अर्थपञ्चक-त्तोडु ऎडामैयालुम् सम्बन्धिद्वयत्तिले सॊरुगि निऱ्कैयालुम्। ऐन्दऱिवार् - अर्थपञ्चकत्तैयऱिवार्; सम्बन्धत्तिलुम् अर्थपञ्चकत्तिलुम् प्रज्ञाशालिकळाऩ आचार्यर्गळ् ऎऩ्ऱबडि। अरुळ् सॆय्य - इव्वर्थङ्गळैयॆल्लाम् कृपैयोडु नमक्कु उब तेशिक्क। अमैन्दऩर् - पर्याप्तराऩार्गळ्। अनादिकालमाग संसारिगळाय्प् पोन्द जीवऩ्गळिलॊरुवऩुक्कु इत्तऩै कालमिल्लाद मोक्षोपायप्रवृत्तियुम्, अदऱ्कुक् कारणमाऩ आचार्यप्राप्तियुम्, तद्धेतुक्कळाऩ यादृच्छिकादिसुकृतङ्गळुम् इप्पॊऴुदु उण्डागक् कूडुमो; अप्पडि उण्डागु मागिल् मऱ्ऱ जीवऩ्गळुक्कुम् अदु उण्डागत् तट्टॆऩ्ऩॆऩ्ऩ वरुळिच्चॆय् किऱार् कर्मेति । इङ्गु अविद्याशब्दत्ताल् ‘‘अनात्मन्यात्मबुद्धिर्या’’ इत्यादिगळिल् सॊऩ्ऩ देहात्मभ्रमादिगळ् विवक्षितङ्गळ्। ‘‘आदि’’ शब्दत्ताल् वासनारुचिप्रकृतिसम्बन्धपरिग्रहः । प्रतिपुरुषम-नादिचित्रप्रवाहे इति । अनादिशब्दत्ताल् अनवस्थैपरिहृतम्। प्रतिपुरुषं चित्रप्रवाहे ऎऩ्बदाल् इतरर् कळुक्कुम् मोक्षोपायप्रवृत्त्याद्यापादनम् परिहृतम्। इहेति चक्रविशेषणम्। चित्रप्रवाहतया परिदृश्यमान इत्यर्थः । तत्तत्काले – कर्मविपाकानुगुणमाऩ अव्वोगालत्तिले। विपक्तिः – विपाकः । अदावदु फलोत्पादनदशा । विविधा – अदावदु ऒरु कालत्तिल् स्वर्गप्राप्त्यनुकूला, मऱ्ऱॊरु कालत् तिल् ऐश्वर्यप्राप्त्यनुकूला, मऱ्ऱॊरु कालत्तिल् मोक्षप्राप्त्यनुकूला च । भवति हि - हि प्रसिद्धौ । इदु लोकानुभवसिद्धम् ऎऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।

‘‘प्रतिपुरुषं’’ ऎऩ्बदै इङ्गुङ् गूट्टि प्रतिपुरुषं विविधा विपक्तिः भवति ऎऩ्ऩवुमाम्। अप्पोदु ऒरु कालत्तिलेये ऒरुवऩुक्कु एैश्वर्य प्राप्त्यनुकूलकर्मपरिपाकमुम्, मऱ्ऱॊरुवऩुक्कु मोक्षप्राप्त्यनुकूलमाऩ कर्मविपाकमुम् उण्डागिऱदॆऩ्गिऱ अर्थमुम् प्रतीतमाम्। चार्वाकव्यतिरिक्त सर्वसिद्धान्तिकळुम् सामग्रीप्रवाह-वशात् कस्यचित् कदाचित् मुक्तियुण्डॆऩ्ऱु अङ्गीकरिक्कैयाल् इदिल् विमति इल्लै ऎऩ्गिऱार् सर्वसिद्धान्तसिद्धेति । तत् – तस्मात् । ऒरु कालविशेषत्तिल् ऒरु पुरुषविशेष-त्तिऱ्कु ऒरु कर्मविशेषत्तिऱ्कु विपाकम् कूडुमागैयाल्। लब्धः– प्राप्तः, स्वावकाशः – स्वविषयीकरणावसरः यया इति विग्रहः । स्वशब्दम् कृपापरम्। कर्मविशेषपरिपाकरूप यादृच्छिकसुकृतादि-कालमे इत्तऩै कालमिल्लाद भगवत्कृपाविषयीकरणत्तिऱ्कुक् कालमॆऩ्ऱु करुत्तु कृपागृह्यमाण इति । कृपया जायमानदशायां कटाक्षविषयीक्रियमाण इत्यर्थः । कदाचिन्मुक्तैश्वर्यान्तसम्पन्निधिरपि इति । मुक्तैश्वर्यं अन्तः फलं यस्याः इति विग्रहः । इङ्गु सम्पच्छब्दत्ताल् सात्त्विक सम्भाषणाचार्यप्राप्तिवि-वेकविरक्त्युपायनिष्पत्यादिसमुदायम् विवक्षितम्। अपि शब्दम् सम्भावनार्थकम्। तत्तत्कर्मपरिपाककालत्तिल् ऐश्वर्यकैवल्य स्वर्गस्वाराज्याद्युपायसम्पत्तिवत् मुक्तैश्वर्यान्तसम्बत्तुम् उण्डागलामॆऩ्ऱु करुत्तु।

इत्थं विपश्चित् – पूर्वोक्त यादृच्छिकसुकृतादि पूर्वकाचार्य प्राप्तियाल् ज्ञानवाऩ्। कश्चिदिति – दौर्लभ्यं द्योतितम्।

इति श्रीमदहोबिलमठास्थाने द्विचत्वारिंशत्पट्टे मूर्द्धाभिषिक्तस्य
निरवधिकगुरुभक्तिभरितस्य श्रीलक्ष्मीनृसिंहदिव्यपादुकासेवक
श्रीवण्शठकोप श्री श्रीरङ्गशठकोपयतीन्द्रस्य कृतौ
श्री रहस्यत्रयसार व्याख्यायां श्री सारबोधिन्याख्यायां
उपोद्घाताधिकारः प्रथमः ॥