॥ श्रीः ॥
॥ श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे निगमनाधिकारः ॥
करबदरितविश्वः कश्चिदाचार्यदृष्ट्या
मुषितनिखिलमोहो मूलमन्त्रादिभोगः ।
सगुणविषयसिद्धौ संप्रदायं प्रयच्छन्
सुचरितसिलहारी सूरिबृन्दाभिनन्द्यः ॥ ७३ ॥इप्पडि इज्जीवात्मा सूरिकळोडॊक्क भगवदनुभवरसत्तुक्कु स्वरूपयोग्यऩाय् वैत्तु अनादिकालमिऴन्दु ओरळविले पुरिन्दु सदाचार्यसम्बन्धमुण्डाय् तत्त्वहितङ्गळै यऱियत्तुडङ्गिऩबडियुम्। इवैयऱिविक्कुम् प्रमाणङ्गळिल् रहस्यत्रयम् सारतममाऩबडियुम्, इवऱ्ऱैक् कॊण्डऱियुमर्थङ्गळिल् ईशेशितव्यङ्गळिऩुडैय शरीरात्मभावसम्बन्धादिगळ् प्रधानप्रतितन्त्रमाय् ज्ञातव्यङ्गळाऩबडियुम्, इस् सम्बन्धत्तोडे कूड ज्ञातव्यमाग पूर्वाचार्यसङ्गृहीतमाऩ अर्थपञ्चकम् रहस्यत्रत्तिल् किडक्कुम्बडियुम्, इव्वर्थपञ्चकत्तुक्कुळ्ळे तत्त्वत्रयादिविभागचिन्तै पण्णुवार्क्कुत् तात्पर्यमुम्, इत् तत्त्वत्रयत्तिल् ईश्वरऩाग सात्त्विकशास्त्रङ्गळिऱ् सॊल्लप्पट्टवऩ् श्रियःपतियॆऩ्ऩुमिडमुम्,इव् वर्थङ्गळॆल्लान् तॆळिन्दवऩ् मुमुक्षुवाय् मोक्षोपायोन्मुखऩाम्बडियुम्, अधिकारिविभागमुम्, इव्वधिकारिकळुक्कु अनुरूपमाऩ उपाय विभागमुम्, इव्वुपायङ्गळिल् स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठऩुक्कधिकारविशेषमिरुक्कुङ्गट्टळैयुम्, सकृत्कर्तव्यमाऩ इव् उपायत्तुक्कनुरूपमाग विहितमाऩ परिकरविभागमुम्, मुमुक्षुवुक्कु सपरिकरमाऩ भरन्यासरूपप्रधानकर्तव्यत्तिऩुडैय सन्निवेशमिरुक्कुम् पडियुम्, इप्पडि साङ्गप्रपदनानुष्ठानम् पण्णिऩवऩ् सर्वरक्षणाधिकृतऩ् पक्कलिले न्यस्तभरऩागैयाले कृतकृत्यऩाम्बडियुम्, इन् निष्ठै तऩक्कुप् पिऱन्दमै कण्डु ताऩ् तेऱियिरुक्कैक्कडैयाळङ्गळुम्, इवऩुक्कु आर्तियिल् मान्द्यत्ताले शरीरमनुवर्तित्तागिल् इङ्गिरुन्द कालत्तुक्कु स्वयंप्रयोजनमाय् स्वरूपप्राप्तशेषवृत्तिरूपमाऩ कैङ्कर्यमिरुक्कुम्बडियुम्, भगवत्कैङ्कर्यत्तुक्कॆल्लै निलम् भागवतकैङ्कर्यमाऩबडियुम्, शासितावाऩ स्वामिक्कभिमतमल्लादु कैङ्कर्यमल्लामैयाले यथाशास्त्रम् कैङ्कर्यमनुष्ठिक्क वेण्डिऩबडियुम्, इश् शास्त्रीयकैङ्कर्यप्रवृत्तऩुक्कु अपराधङ्गळ् पुगामैक्कुम् पुगुन्दवै कऴिगैक्कुम् विरगुगळुम्, इन् निरपराध कैङ्कर्यत्तुक्कु स्थानमाग अनापत्तिलुचितमावदु भागवताश्रितमाऩ भगवत्क्षेत्रमॆऩ्ऩुमिडमुम्, इप्पडिये यिरुन्दविव्वधिकारिक्कु शरण्यसङ्कल्पविशेषत्ताले प्रशस्तदेशकालादि नियति निरपेक्षमाग स्थूलशरीरत्तिऩिऩ्ऱुम् निर्याणमिरुक्कुम्बडियुम्, इप्पडिप् पुऱप्पट्टाल् पिता यौवराज्यत्तुक्कु मुडिसूडवऴैत्तुविट्ट राजकुमारऩ् पोमाप्पोले पॆरिय मेऩ्मैयोडे परमपदपर्यन्तमाग अर्चिरादिमार्गत्ताले पोम्बडियुम्,इप्पडिप् पोऩाल् अङ्गु पिऱक्कुम् स्वच्छन्दकैङ्कर्यपर्यन्तपरिपूर्णानुभवरूपमाऩ मुक्तैश्वर्यमिरुक्कुम्बडियुम्, इप्पडि उक्तमाऩ ज्ञातव्यङ्गळिल् प्रधानमाऩ सिद्धोपायत्तैयुम्, कर्तव्यङ्गळिल् प्रधानमाऩ साध्योपायत्तैयुम्, इव्वुपायनिष्ठऩुडैय प्रभावत्तिल् शास्त्रङ्गळिसैयाद एऱ्ऱच् चुरुक्कङ्गळैयुम्बऱ्ऱि आहारदोषहैतुकसंसर्गयुगस्वभावादिगळाले वरुङ्गलक्कङ्गळुक्कुप् पण्णुम् परिहारप्रकारङ्गळुम्, इवैयॆल्लामनुसन्धिक्कैक्कु मुखमाऩ रहस्यत्रयत्तिल् पदवाक्ययोजऩैगळुम्, इव्वर्थङ्गळुक्कॆल्लाम् यथाशास्त्रम् संप्रदायप्रवर्तनम् पण्णुमाचार्यऩुक्कु उपदेशादिप्रवृत्तिनिवृत्ति विषयङ्गळिरुक्कुम्बडियुम्, इप्पडि परमोपकारकऩाग आचार्यऩ्ऱिऱत्तिल् तगुदियाऩ प्रत्युपकारमिल्लामैयाले नित्यऋणियाऩ शिष्यऩुक्कुच् चॆय्यवडुक्कुमवैयुमॆल्लाम् श्रुतिस्मृतिसूत्रसंप्रदायङ्गळालुम्, इवऱ्ऱुक्कनुकूलङ्गळाऩ समीचीनन्यायङ्गळालुम् अज्ञानसंशयविपर्ययङ्गळऱ यथाश्रुतं यथाहृदयमुपपादित्तोम्।
इव्वर्थङ्गळैयॆल्लाम् मुऱ्पड सत्संप्रदायमुडैय सदाचार्यऩ् पक्कलिले सम्यगुपसन्नऩाय् ‘‘शिष्यस्तेऽहं शाधि मां त्वां प्रपन्नं’’(गीता २-७) ऎऩ्ऱु विण्णप् पञ्जॆय्दु सादरऩाय् विशदमाग श्रवणम् पण्णि इवऱ्ऱुक्कुपयुक्तङ्गळाऩ नल्वार्त्तैगळैयुम् ‘‘सुव्याहृतानि महतां सुकृतानि ततस्ततः । सञ्चिन्वन् धीरआसीत सिलहारी सिलं यथा’’(भारतम्, उद्योग-पर्व ३४-३४) ऎऩ्गिऱबडिये आय्न्दॆडुत्तु अभ्यासभूयस्तैयाले तॆळिन्दुगॊळ्वदु। ‘‘सूक्ष्मः परमदुर्ज्ञेयस्सतां धर्मः प्लवङ्गम’’(रामायणम् किष्किन्दा - १८-१५) ऎऩ्ऱुम्, ‘‘धर्मस्य तत्त्वं निहितं गुहायां’’(भारतम् आरण्य-पर्व ३१४) ऎऩ्ऱुम्, ‘‘अणीयान् क्षुरधारायाः को धर्मं वक्तुमर्हति’’(भारतम् आरण्य-पर्व ११९) ऎऩ्ऱुम् ऋषिकळुक्कुङ्गूड वरुन्दि पदविन्यासम् पण्णवेण्डियिरुक्किऱ निलङ्गळिल् ‘‘महाजनो येन गतस्स पन्थाः’’(भारतम् उद्योग-पर्व ३५-२९) ऎऩ्ऱुम्, ‘‘धर्मशास्त्ररथारूढा वेदखड्गधरा द्विजाः । क्रीडार्थमपि यत् ब्रूयुस्स धर्मः परमो मतः’’(पोदा - क्रुह्यसू १४-१-७) ऎऩ्ऱुञ् जॊल्लुगिऱबडिये श्रुतिस्मृतिशरणराऩ पूर्वाचार्यर्गळ् कण्टकशोधनम् पण्णि नडन्दवऴियिले नडक्कैयाले नमक्कु वरुवदॊरु तप्पिल्लै। इव्वऴि नडन्दवर् आसीत सिलहारी सिलं यथा’’(भारतम्, उद्योग-पर्व ३४-३४) ऎऩ्गिऱबडिये आय्न्दॆडुत्तु अभ्यासभूयस्तैयाले तॆळिन्दुगॊळ्वदु। ‘‘सूक्ष्मः परमदुर्ज्ञेयस्सतां धर्मः प्लवङ्गम’’(रामायणम् किष्किन्दा - १८-१५) ऎऩ्ऱुम्, ‘‘धर्मस्य तत्त्वं निहितं गुहायां’’(भारतम् आरण्य-पर्व ३१४) ऎऩ्ऱुम्, ‘‘अणीयान् क्षुरधारायाः को धर्मं वक्तुमर्हति’’(भारतम् आरण्य-पर्व ११९) ऎऩ्ऱुम् ऋषिकळुक्कुङ्गूड वरुन्दि पदविन्यासम् पण्णवेण्डियिरुक्किऱ निलङ्गळिल् ‘‘महाजनो येन गतस्स पन्थाः’’(भारतम् उद्योग-पर्व ३५-२९) ऎऩ्ऱुम्, ‘‘धर्मशास्त्ररथारूढा वेदखड्गधरा द्विजाः । क्रीडार्थमपि यत् ब्रूयुस्स धर्मः परमो मतः’’(पोदा - क्रुह्यसू १४-१-७) ऎऩ्ऱुञ् जॊल्लुगिऱबडिये श्रुतिस्मृतिशरणराऩ पूर्वाचार्यर्गळ् कण्टकशोधनम् पण्णि नडन्दवऴियिले नडक्कैयाले नमक्कु वरुवदॊरु तप्पिल्लै। इव्वऴि नडन्दवर्गळुक्कु ‘‘अविश्रान्तमनालम्बमपाथेयमदेशिकम् । तमःकान्तारमध्वानं कथमेको गमिष्यसि’’(भारतम् शान्ति-पर्व ३३७-३४) ऎऩ्ऱुम्, ‘‘निष्पानीये निरालम्बे निश्छाये निरपाश्रये । द्राघीयस्यशुभे मार्गे यमस्य सदनं प्रति’’(वङ्गी-पुरत्तुनम्बि नित्यम् २४) ऎऩ्ऱुम् महर्षिकळ् नॆञ्जाऱल्बडुम् वऴिगळ् काणवेण्डा। पञ्चाग्निविद्यैयिऱ् सॊऩ्ऩबडिये परुत्तिबट्ट पऩ्ऩिरॆण्डुम् पट्टुप्पूट्टैक् कुण्डिगैबोलेयेऱुवदिऴिवदाग धूमादिमार्गत्तिले परिभ्रमिक्कवुम् वेण्डा। ‘‘त्वं न्यञ्चद्भिरुदञ्चद्भिः कर्मसूत्रोपपादितैः । हरे विहरसि क्रीडाकन्तुकैरिव जन्तुभिः’’(विष्णुधर्मः) ऎऩ्गिऱ भगवल्लीलोपकरणमाऩ दशैकऴिन्दु मऱ्ऱुमुळ्ळ अतिशयित-फलङ्गळ् पॆऱप्पोम् अधिकारिकळुडैय वऴिगळिऱ्काट्टिल् पुरुषार्थभूयस्तैयालुम्,पुनरावृत्तियिल्लामैयालुम् ‘‘तेभ्यो विशिष्टां जानामि गतिमेकान्तिनां नृणाम्’’(भारतम् शान्ति-पर्व ३५८-६), ‘‘उत्क्रामति च मार्गस्थश्शीतीभूतो निरामयः’’(भारतम् शान्ति-पर्व १९४-२७), ‘‘देवयानः परः पन्थाः योगिनां क्लेशसंक्षय’’() इत्यादिगळिऱ्पडिये अत्यन्तविशिष्टमाय् १४‘‘आत्मा केवलतां प्राप्तो यत्र गत्वा न शोचति’’(भारतम् शान्ति-पर्व १९६-११), ‘‘अत्यर्कानल दीप्तन्तत् स्थानं विष्णोर्महात्मनः । स्वयैव प्रभया राजन् दुष्प्रेक्षन्देव-दानवैः । यत्र गत्वा पुनर्नेमं लोकमायान्ति भारत ॥ एते वै निरयास्तात स्थानस्य परमात्मनः’’(भारतम् आरण्य-पर्व १३६-१८) इत्यादिगळिलुम् संसाराध्वावुक्कु पारमॆऩ्ऱु श्रुतिकळिलुमोदप्पडुगिऱ परमपदत्तै पर्यन्तमाग वुडैत्ताय्, भगवत्प्रसादावलम्बनमाय्, परिपूर्णमाऩ परमपुरुषार्थत्तैप् पॆऱप् पुगुगिऱोमॆऩ्गिऱ सन्तोषत्तै पाथेयमागवुडैत् ताय्, ‘‘तत्प्रकाशितद्वारः’’(प्रस्मसूत्रम् ४-२-१६) ऎऩ्गिऱबडिये हार्दऩाऩ ईश्वरऩुडैय सौहार्दत्ताले काट्टप्पडुगिऱ अर्चिरादि मार्गत्ताले अव्वो देवतैकळ् तन्दा मॆल्लैगळ्दोऱुम् मङ्गळ प्रदीपपूर्णकुंभादिगळै मुऩ्ऩिट्टु सपरिकरराय् ऎदिर्गॊण्डु सार्वभौमोपचारङ्गळैप् पण्णिवऴिनडत्त, कर्मलोकत्तिलिरुन्द नाळ् इऱैगॊण्ड देवतैकळॆल्लाङ् गाणिक्कैयिट्टुक्कण्डनुवर्तिक्क, अवर्गळुक्कुमॆट्टवॊण्णादवॆल्लैगळॆल् लाङ्गडन्दु नित्यसूरिकळ् तिरळिऱ् पुक्काल् वासि तॆरियादबडियाऩ निरतिशयपूर्तियैप् पॆऱ्ऱु, ‘‘ततो महति पर्यङ्के मणिकाञ्चनचित्रिते । ददर्श कृष्णमासीनं नीलं मेराविवाम्बुदम् ॥ जाज्वल्यमानं वपुषा दिव्याभरणभूषितम् । पीतकौशेयसंवीतं हेम्नीवोपचितं मणिम् ॥ कौस्तुभेन ह्युरस्थेन मणिनाभिविराजितम् । उद्यतेवोदयं शैलं सूर्येणाप्तं किरीटिनम् ॥ नौपम्यं विद्यते तस्य त्रिषु लोकेषु किञ्चन’’(भारतम् शान्ति-पर्व ४४-१३ मुदल् १६), ‘‘तं वैश्रवणसङ्काशमुपविष्टं स्वलङ्कृतम् । ददर्श सूतः पर्यङ्के सौवर्णे सोत्तरच्छदे ॥ वराहरुधिराभेण शुचिना च सुगन्धिना । अनुलिप्तं परार्ध्येन चन्दनेन परन्तपम् ॥ स्थितया पार्श्वतश्चापि वालव्यजनहस्तया । उपेतं सीतया भूयश्चित्रया शशिनं यथा ॥ तं तपन्तमिवादित्यमुपपन्नं स्वतेजसा । ववन्दे वरदं वन्दी विनयज्ञो विनीतवत्’’(रामायणम् अयोध्या-काण्डम् १६-८ मुदल् ११) ऎऩ्ऱु भारतरामायणङ्गळिऱ् सॊल्लप्पट्ट अवतारासिकैयाले व्यञ्जितमाऩ परमपद पर्यङ्कत्तिले यॆऴुन्दरुळियिरुक्किऱ सपत्नीकऩाऩ सर्वेश्वरऩ् ताळिणैक्कीऴ् ’’ऒऴिविल् कालमॆल्लामुडऩाय् मऩ्ऩि वऴुविला वडिमै सॆय्य वेण्डुना’’(तिरुवाय्मॊऴि ३-३-१) मॆऩ्गिऱ मनोरथत्तिऩ्बडिये सर्वदेश सर्वकाल सर्वावस्थोचित सर्वविधकैङ्कर्यङ्गळैयुम् पॆऱ्ऱु वाऴ्वार्गळ्। इप्पडि श्रियःपतियाऩ नारायणऩ् तिरुवडिगळिले उपाय दशैयिलुम् फलदशैयिलुमुपजीव्यङ्गळ्। उऱुसगडमुडैय वॊरु कालुऱ्ऱुणर्न्दऩ उडऩ्मरुदमॊडिय वॊरु पोदिऱ्ऱवऴ्न्दऩ उऱिदडवुमळवि लुरलूडुऱ्ऱु निऩ्ऱऩ
उऱुनॆऱियोर् तरुमऩ्विडु तूदुक्कुगन्दऩ मऱनॆऱियर् मुऱियबिरदाऩत्तुवन्दऩ
मलर्मगळ् कैवरुड मलर्बोदिऱ्सिवन्दऩ मऱुबिऱवियऱुमुऩिवर् मालुक्किसैन्दऩ मऩुमुऱैयिल् वरुवदोर् विमाऩत्तुऱैन्दऩ
अऱमुडैय विसयऩमर् तेरिऱ्ऱिगऴ्न्दऩ अडलुरगबड मडियवाडिक् कडिन्दऩ
अऱुसमय मऱिवरिय ताऩत्तमर्न्दऩ अणिगुरुगै नगर्मुऩिवर् नावुक्कमैन्दऩ वॆऱियुडैय तुळवमलर् वीऱुक्कणिन्दऩ विऴुगरियोर् कुमरऩॆऩ मेविच्चिऱन्दऩ विऱलसुरर् पडैयडैय वीयत्तुडर्न्दऩ
विडलरिय पॆरियबॆरुमाळ् मॆय्प्पदङ्गळे। (४९)इति यतिराजमहानसपरिमळपरीवाहवासितां पिबत । विबुधपरिषन्निषेव्यां वेदान्तोदयनसंप्रदायसुधाम् ॥ ७४ ॥कलकण्ठगणास्वाद्ये कामस्यास्त्रे निजाङ्कुरे । निम्बवृत्तिभिरुद्गीर्णे न चूतः परितप्यते ॥ ७५ ॥
मुऩ्बॆऱ्ऱ ञाऩमुमोगन्दुऱक्किलुमूऩ्ऱुरैयिल्
तऩ्बऱ्ऱ तऩ्मैयुन् दाऴ्न्दवर्क्कीयुन् दऩित्तगवुम्
मऩ्बऱ्ऱि निऩ्ऱवगै युरैक्किऩ्ऱ मऱैयवर्बाल्
सिऩ्बऱ्ऱियॆऩ्बयऩ् सीरऱिवोर्क्किवै सॆप्पिऩमे। (५०)निर्विष्टं यतिसार्वभौमवचसामावृत्तिभिर्यौवनं
निर्धूतेतरपारतन्त्र्य निरया नीतास्सुखं वासराः ।
अङ्गीकृत्य सतां प्रसत्तिमसताङ्गर्वोऽपि निर्वापितः
शेषायुष्यपि शेषिदंपतिदयादीक्षामुदीक्षामहे ॥ ७६ ॥सॆप्पच्चॆविक्कमुदॆऩ्ऩत्तिगऴुञ्जॆऴुङ्गुणत्तुत् तप्पऱ्ऱवर्क्कुत् तामे युगन्दु तरुन्दगवाल्
ऒप्पऱ्ऱ नाऩ् मऱैयुळ्ळक्करुत्तिलुऱैत्तुरैत्त मुप्पत्तिरण्डिवै मुत्तमिऴ्सेर्न्दमॊऴित्तिरुवे। (५१)आस्तिक्यवान्निशितबुद्धिरनभ्यसूयुस्सत्संप्रदायपरिशुद्धमनास्सदर्थी । सङ्केतभीतिरहितस्सतृणेष्वसक्तस्सद्वर्तनीमनुविधास्यति शाश्वतीन्नः ॥ ७७ ॥मऱैयुरैक्कुम् पॊरुळॆल्ला मॆय्यॆऩ्ऱोर्वार्
मऩ्ऩिय कूर्मदियुडैयार् वण्गुणत्तिल्
कुऱैयुरैक्क निऩैविल्लार् कुरुक्कडम्बाल्
कोदऱ्ऱ मऩम्बॆऱ्ऱार् कॊळ्वार् नम्मैच्
चिऱैवळर्क्कुञ् जिलमान्दर् सङ्गेदत्ताऱ्
सिदैयाद तिण्मदियोर् तॆरिन्ददोवार्
पॊऱै निलत्तिल् मिगुम् पुऩिदर् काट्टुमॆङ्गळ्
पॊऩ्ऱाद नऩ्ऩॆऱियिऱ् पुगुदुवारे। इदुवऴि यिऩ्ऩमुदॆऩ्ऱवरिऩ्बुलऩ् वेऱिडुवार्
इदुवऴिया मलवॆऩ्ऱऱिवा रॆङ्गडेसिगरे
इदुवऴि यॆय्दुग वॆऩ्ऱुगप्पा लॆऩ् पिऴै पॊऱुप्पार्
इदुवऴि यामऱैयोररुळाल् यामिसै न्दऩमे। (५३)ऎट्टुमिरण्डु मऱियादवॆम्मै यिवैयऱिवित्
तॆट्टवॊण्णाद विडन्दरु मॆङ्गळम्मादवऩार्
मुट्ट विऩैत्तिरण्माळ मुयऩ्ऱिडु मञ्जलॆऩ्ऱार्
कट्टॆऴिल् वासगत्ताऱ् कलङ्गा निलै पॆऱ्ऱऩमे। (५४)वाऩुळमर्न्दवरुक्कु वरुन्दवरुमिऩ्ऩिलैगळ्
ताऩुळऩायुगक्कुन्दर मिङ्गु नमक्कुळदे
कूऩुळ नॆञ्जुगळाऱ् कुऱ्ऱमॆण्णियिगऴ्न्दिडिऩुम्
तेऩुळबादमलर्त् तिरुमालुक्कुत् तित्तिक्कुमे। (५५)वॆळ्ळैप्परिमुगर् तेसिगराय् विरगालडियो-
मुळ्ळत्तॆऴुदिय तोलैयिट्टऩम् यामिदऱ्कॆऩ्
कॊळ्ळत् तुणियिऩुङ् गोदॆऩ् ऱिगऴिऩुङ् गूर्मदियीर्! ऎळ्ळत्तऩै युगवा तिगऴादॆऩ् ऩॆऴिल्मदिये। (५६)रहस्यत्रयसारोऽयं वेङ्कटेशविपश्चिता । शरण्यदंपतिविदां सम्मतस्समगृह्यत ॥ ७८ ॥
॥ इति कवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु श्रीमद्रहस्यत्रयसारे
निगमनाधिकारो द्वात्रिंशः ॥
कवितार्किकसिंहाय कल्याणगुणशालिने । श्रीमते वेङ्कटेशाय वेदान्तगुरवे नमः ॥
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु श्रीमद्रहस्यत्रयसारे संप्रदायप्रक्रियाभागश्चतुर्थः ॥
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारस्समाप्तः ॥