॥ श्रीः ॥
॥ श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे शिष्यकृत्याधिकारः ॥
अशिथिलगुरुभक्तिस्तत्प्रशंसादिशीलः प्रचुरबहुमतिस्तद्वस्तुवास्त्वादिकेऽपि ।
गुणवति विनियोक्तुङ्गोपयन् संप्रदायं
कृतविदनघवृत्तिः किन्न विन्देन्निधानम् ॥ ७१ ॥इव्वर्थङ्गळैयॆल्लाम् मिडियऩुक्कु अगत्तुक्कुळ्ळे महानिधियैक् काट्टिक्कॊडुक्कुमाप्पोले वॆळियिडुगैयाले महोपकारकऩाऩ वाचार्यऩ्ऱिऱत्तिल् शिष्यऩ् कृतज्ञऩायिरुक्कवेणुमॆऩ्ऱुम्, द्रोहम् पण्णादॊऴियवेणुमॆऩ्ऱुम्, शास्त्रङ्गळ् सॊऩ्ऩविडम् इरण्डु विभूतियुम् विभूतिमाऩुम् इवऩैच् चीच्चीयॆऩ्ऩुम्बडियुमाय्, हितञ् जॊऩ्ऩ प्रह्लाद विभीषणादिगळुक्कु प्रतिकूलराऩ हिरण्यरावणादिगळोडु तुल्यऩुमाय्, १‘‘विद्याचोरो गुरुद्रोही वेदेश्वरविदूषकः । त एते बहुपाप्मानस्सद्यो दण्ड्या इति श्रुतिः’’() ऎऩ्गिऱ पडिये दण्ड्यऩुमागामैक्कागवत्तऩै; प्रत्युपकारञ् जॊऩ्ऩबडियऩ्ऱु। २‘‘शरीरमर्थं प्राणं च सद्गुरुभ्यो निवेदयेत्’’(विहगेच्वरसंहिता) ऎऩ्ऱुम्, ३‘‘सर्वस्वं वा तदर्धं वा तदर्धार्धार्धमेव वा । गुरवे दक्षिणां दद्याद्यथाशक्त्यपि वा पुनः’’() ऎऩ्ऱुमिप्पुडैगळिऱ् सॊल्लुगिऱवैयुम् प्रणिपाताभिवादनादि कळैप्पोले इवऩुक्कुच् चिल कर्तव्यङ्गळैच् चॊल्लिऱ्ऱत्तऩै पोक्कि, ‘‘कृपया निःस्पृहो वदेत्’’(शाण्डिल्य-स्मृतिः १-११६) ऎऩ्ऩुम्बडियिरुक्किऱ अनन्यप्रयोजनऩाऩ आचार्यऩुक्कु प्रत्युपकारञ् जॊऩ्ऩबडियऩ्ऱु। भगवान् पक्कलिल् पोले आचार्यऩ्बक्कलिले वर्तिप्पाऩॆऩ्ऱुम्, अवऩुक्कु नल्लऩाऩाऱ्पोले आचार्यऩुक्कुम् नल्लऩायिरुप्पाऩ् ऎऩ्ऱुम् वेदान्तङ्गळिऱ्सॊऩ्ऩदुवुम् ‘‘न प्रमाद्येद्गुरौ शिष्यो वाङ्मनःकायकर्मभिः । अविभज्यात्मनाऽचार्यं वर्तेतास्मिन् यथाच्युते”(शाण्डिल्य-स्मृतिः १-११८), ६”देवमिवाचार्यमुपासीत’’(६ आबस्तम्बदर्मम् २-६-१३) ऎऩ्ऱुम् शाण्डिल्यापस्तम्बादिगळ् सॊऩ्ऩदुम् आचार्यऩुक्कुप् प्रत्युपकारञ्जॊऩ्ऩबडियऩ्ऱु। शास्त्रचक्षुस्साऩ विवऩ् विऴिगण्गुरुडऩागामैक्कुम् भगवदनुभवम् पोले विलक्षणमाऩ इव्वनुभवत्तै जन्मभिक्षुवाऩ विवऩिऴवामैक्कुञ् जॊल्लिऱ्ऱत्तऩै। इप्पडि इव्विषयत्तिल् प्रत्युपकारमिल्लैयॆऩ्ऩुमिडत्तै ‘‘ब्रह्मविद्याप्रदानस्य देवैरपि न शक्यते । प्रतिप्रदानमपि वा दद्याच्छक्तित आदरात्’’(शाण्डिल्य-स्मृतिः १-११७) ऎऩ्ऱु शाण्डिल्यभगवाऩरुळिच्चॆय्दाऩ्। इदिल् यथाशक्तिदानञ्जॊऩ्ऩदुवुम् तऩ्ऩादरत्तुक्कुप्पोक्कु वीडागच्चॊऩ्ऩदत्तऩै। इव्वळवैक् कॊण्डु प्रत्युपकारम् पण्णिऩाऩागत् तऩ्ऩै निऩैत्तिरुक्कप्पॆऱाऩ्।
इप्पडि प्रत्युपकाररहितऩाऩ इवऩुक्कुच् चॆय्यवडुप्पदॆऩ्? ऎऩ्ऩिल्; इवऩुबदेशित्तवर्थङ्गळै ‘‘कपालस्थं यथा तोयं श्वदृतौ च यथा पयः । दुष्टं स्यात् स्थानदोषेण वृत्तहीने तथा श्रुतम्’’(भारतम् शान्ति-पर्व ३५-४२) ऎऩ्गिऱबडिये तऩ् विपरीतानुष्ठानङ्गळाले कपालस्थतोयादिगळैप्पोले अनुपजीव्यमाक्कादॊऴियवुम्, ९‘‘यच्छ्रतं न विरागाय न धर्माय न शान्तये । सुबद्धमपि शब्देन काकवाशितमेव तत्’’(इतिहास-समुच्चयः १४-४३) ऎऩ्गिऱबडियेगऱ्कैये प्रयोजनमाक्कादॊऴियवुम्, इवऱ्ऱैक्कॊण्डु वान्ताशिया कादॊऴियवुम्, इवऱ्ऱैयॆल्लाम् ‘‘पण्डितैरर्थकार्पण्यात् पण्यस्त्रिभिरिव स्वयम् । आत्मा संस्कृत्य संस्कृत्य परोपकरणीकृत’’() इत्यादिगळिऱ् परिहसिक्किऱबडिये गणिकालङ्गारमाक्कुदल्, विलैच्चान्दाक्कुदल्, अम्बलत्तिलवल्बॊदियाक्कुदल्, कुरङ्गिऩ् कैयिल् पूमालैयाक्कुदल् सॆय्यादॊऴियवुम्, अडियिले विद्यैताऩ् ‘‘शेवधिष्टेऽस्मि रक्ष माम्’’(मनुस्मृति २-११४) ऎऩ्ऱु ब्राह्मणऩै अपेक्षित्तबडियिले मुऩ्बे असूयादिगळैक्कैप्पिडित्तुवैप्पार् कैयिऱ् काट्टिक्कॊडादे रक्षित्तुक्कॊळ्ळवुम् पिऱविक्कुरुडऩाऩ तऩ्ऩै अयर्वऱुममरर्गळ् परिषत्तुक्कर्हऩाम्बडि तिरुत्तिऩ परमोपकारकऩुक्कुच्चॆय्यलाम् प्रत्युपकारमिल्लै ऎऩ्ऩुमिडत्तैत् तॆळिन्दु, ‘‘एकान्ती व्यपदेष्टव्यो नैव ग्रामकुलादिभिः । विष्णुना व्यपदेष्टव्यस्तस्य सर्वं स एव हि’’(विष्वक्सेनसंहिता) ऎऩ्गिऱ निलै यिलुङ्गाट्टिल्, ‘‘वसिष्ठव्यपदेशिनः’’(रामायणम् पालकाण्डम् १९-२) ऎऩ्गिऱबडिये शरण्यऩाऩबॆरुमाळ् वंशक्रमागतमागप्पिऱन्दु पडैत्तुक् कैक्कॊण्ड निलै इन्निलै यॆऩ्ऱु परिग्रहित्तु ’’ऎऩ्ऩैत् ती मऩङ्गॆडुत्तायुऩक्कॆऩ् सॆय्गे’’(तिरुवाय्मॊऴि २-७-८) ऩॆऩ्ऱिरुक्कवुम् प्राप्तम्।
ताऩिप्पडिप्पॆऱ्ऱ रहस्यत्रयसारार्थमाऩ महाधनत्तै मुऩ्ऩिलधिकारत्तिऱ् सॊऩ्ऩबडिये उचितस्थानमऱिन्दु समर्पिक्कुम्बोदु ‘‘कथयामि यथापूर्वं दक्षाद्यैर्मुनिसत्तमैः । पृष्टः प्रोवाच भगवानब्जयोनिः पितामहः ॥ तैश्चोक्तं पुरुकुत्साय भूभुजे नर्मदा-तटे । सारस्वताय तेनापि मम सारस्वतेन च’’(विष्णुपुराणम् २-८-९) ऎऩ्ऱु श्री पराशरब्रह्मर्षि मैत्रेयभगवाऩुक् करुळिच्चॆय्दाऱ्पोले गुरुपरंपरैयैप्रकाशिप्पित्तुक्कॊण्डु तऩ् कृतज्ञतैयुम् अर्थत्तिऩ् सीर्मैयुन्दोऱ्ऱ उपदेशिक्कवेणुम्। अध्यात्मरहस्यङ्गळैच् चॊल्लुमवऩ् संप्रदायमऩ्ऱिक्केयिरुक्क एडुबार्त्तादल्, सुवरेऱक्केट्टादल् सॊल्लुमागिल् कळवुगॊण्डाभरणम् पूण्डाप् पोले कण्डाऱ्कॆल्लाम् ताऩञ्जवेण्डुम्बडियाम्। १६‘‘यदृच्छया श्रुतो मन्त्रश्छन्नेनाथच्छलेन वा । पत्रेक्षितो वा व्यर्थस्स्यात् प्रत्युतानर्थदो भवे’’(पाद्म-संहिता चर्या-पादः २३-४९) दित्यादिगळिऱ्पडिये प्रत्यवाय पर्यन्तमुमाम्। केट्टुच् चॊल्लच्चॆय्दे ‘‘तद्विद्धि प्रणिपातेन परिप्रश्नेन सेवया’’(गीता ४-३४), ‘‘प्रणिपत्याभिवाद्य चे’’(विष्णुपुराणम् १-१-१) त्यादिगळिऱ् सॊल्लुगिऱ मुऱै यॊऴियक् केट्टुच् चॊल्लुमागिल् कालऩ्गॊण्डाभरणम् पूण्डाऱ् पॊले कण्डारॆल्लारुन्दऩ्ऩैयरुवरुक्कुम्बडियाम्। १९‘‘यश्चाधर्मेण विब्रूते यश्चाधर्मेण पृच्छति । तयोरन्यतरः प्रैति विद्वेषं वाधिगच्छति’’(भारतम् शान्ति-पर्व ३३५-५) ऎऩ्गिऱबडिये अनर्थावहमुमाम्। यथान्यायम् केट्टुच् चॊल्लच्चॆय्दे सॊल्लुम्बोदु गुरुवै प्रकाशिप्पियादॊऴियुमागिल्, इवऩ् सॊल्लुगिऱ अर्थङ्गळ् वेरिल्लाक् कॊत्ताऩ् पोले यडियऱ्ऱवैयोवॆऩ्ऱु शिष्यऩुक्कु-शिष्यऩुक्कुमतिशङ्कै पिऱक्कुम्बडिया यनादरविषयमाम्। ‘‘स्वगुरूणां स्वशिष्येभ्यः ख्यापनं चाकृतं तथा’’() ऎऩ्ऱु द्वात्रिंशदपचारवर्गत्तिले गुरुवै प्रकाशिप्पियादॊऴिगैयुम् पठिक्कप्पट्टदु। अप्पोदु ‘‘गुरुं प्रकाशयेद्धीमान् मन्त्रं यत्नेन गोपयेत् । अप्रकाशप्रकाशाभ्यां क्षीयेते संपदायुषी’’() ऎऩ्गिऱबडिये ज्ञानवैशद्यपूर्वकमाऩ भगवदनुभवसंपत्तुम् आत्मावुक्कु सत्तानुवृत्तिहेतुवाऩ शेषत्वानुसन्धानपूर्वकस्वनिष्ठैयुङ् गुलैयुम् पडियाम्। गुरुवै प्रकाशिप्पियानिऱ्कच्चॆय्दे अवऩ्बण्णिऩ शास्त्रीयोपदेशत्तुक्कु विरुद्धञ्जॊल्लुमागिल् विप्रलंभकऩॆऩ्ऱु पेरुमाय् ‘‘ज्यौतिषं व्यवहारं च प्रायश्चित्तं चिकित्सकम् । विना शास्त्रेण यो ब्रूयात् तमाहुर्ब्रह्मघातकम्’’(सेषदर्मम्) ऎऩ्गिऱ पडिये पापिष्ठऩुमाम्। सच्छिष्यऩुक्कु प्राप्तदशैयिलुपदेशत्तैत् तविरुमागिल् लुब्धऩॆऩ्ऱुबेरुमाय् ‘‘पात्रस्थमात्मज्ञानं च कृत्वा पिण्डं समुत्सृजेत् । नान्तर्धाय स्वयं याति जगद्बीजमबीजकृत्’’(पौष्करम्) ऎऩ्गिऱ भगवन्नियोगत्तैयुङ्गडन्दाऩाम्। आगैयाल्विळक्कुबिडिक्कुमवऩ् तऩ्ऩै राजा ऒरु कार्यत्तुक्कुप् पोगच्चॊऩ्ऩाल् तऩ्गैयिल् विळक्कैयदुक्कु प्राप्तराऩार् कैयिले कॊडुत्तुप् पोमाप् पोले सत्पात्रमाऩार्क्कुत् ताऩ् सॊल्लुम्बोदु तऩक्कुपदेशित्त आचार्यऩै मुऱ्पडवॆळियिट्टु पिऩ्बु तऩक्कुपदिष्टमाऩवर्थङ्गळैये सॊल्लवुम्, सिल कारणङ्गळाले दिव्यचक्षुश्श्रोत्रङ्गळ् पॆऱ्ऱुत्ताऩिवऱ्ऱाले यऱिन्दु सॊल्लुमवऱ्ऱैयुम् ‘‘व्यासप्रसादात् श्रुतवानेतद्गुह्यमहं परम् । योगं योगेश्वरात्कृष्णात्साक्षात्कथयतः स्वयम् ॥“(गीता १८-७५) ऎऩ्गिऱबडिये सदाचार्यप्रसादमडियाग इव्वर्थमऱिन्देऩ्, ऎऩ् कैमिडुक्काले यऱिन्दु सॊल्लुगिऱेऩल्ले ऩॆऩ्ऱिव्वुण्मैयै वॆळियिट्टुक्कॊण्डु सॊल्लवुम् पॆऱिल् इवऩ् सॊल्लुमर्थङ्गळॆल्लाम् सर्वर्क्कुमादरणीयङ्गळुमाय्, इवऩ् कृतज्ञऩायिरुन्दाऩॆऩ्ऱु सात्त्विकरुम् प्रसादिक्कुम्बडियाय्,सत्यवादियायिरुन्दाऩॆऩ्ऱुबनिषत्तुक्कळुम् औपनिषदपरमपुरुषऩुम् तङ्गळोडॊक्क इवऩै प्रमाणभूतऩॆऩ्ऱादरिक्कुम्बडियुमाम्। इप्पडि कृतज्ञऩायवहितऩाऩ शिष्यऩैप्पऱ्ऱ नाम् सॆय्द कृषि फलित्तदॆऩ्ऱु अचार्यऩुम् कृतार्थऩायिरुक्कुम्।
*साक्षान्मुक्तेरुपायान् यो विद्याभेदानुपादिशत् ।
कथ्यते मोक्षशास्त्रेषु स तु श्रेष्ठतमो गुरुः ॥
आचार्यवत्तया मोक्षमामानन्ति स्मरन्ति च ।
इहामुत्र च तत्पादौ शरणं देशिका विदुः ॥ * ॥एऱ्ऱि मऩत्तॆऴिऩ् ञाऩविळक्कै यिरुळऩैत्तुम् माऱ्ऱिऩवर्क्कॊरु कैम्माऱु मायऩुङ् गाणगिल्लाऩ् पोऱ्ऱियुगप्पदुम् पुन्दियिऱ्कॊळ्वदुम् पॊङ्गुबुगऴ्च् चाऱ्ऱि वळर्प्पदुञ् जऱ्ऱल्लवो मुऩ्ऩम् पॆऱ्ऱदऱ्के। (४८)अध्यासीनतुरङ्गवक्त्रविलसज्जिह्वाग्रसिंहासना
दाचार्यादिह देवतां समधिकामन्यां न मन्यामहे ।
यस्यासौ भजते कदाचिदजहद्भूमा स्वयं भूमिकां
मग्नानां भविनां भवार्णवसमुत्ताराय नारायणः ॥ ७२ ॥
इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु श्रीमद्रहस्यत्रयसारे
शिष्यकृत्याधिकार एकत्रिंशः
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥