॥ श्रीः ॥
॥ श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥
॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे प्रधानप्रतितन्त्राधिकारः ॥ ३ ॥
आधेयत्व-प्रभृति-नियमैरादिकर्तुश्शरीरं
सत्ता-स्थेम-प्रयतन-फलेष्वेतदायत्तमेतत् ।
विश्वं पश्यन्निति भगवति व्यापकादर्शदृष्टे
गंभीराणामकृतकगिरां गाहते चित्तवृत्तिम् ॥ १० ॥
प्रतितन्त्रमावदु मऱ्ऱुळ्ळ सिद्धान्तिगळॊरुवरुमिसैयादे तन्नुडैय सिद्धान्तत्तिऱ्के असाधारणमान अर्थम्.
इङ्गु वेदान्तिगळान नम्मुडैय दर्शनत्तिऱ्के असाधारणमाय् प्रधानमुमान अर्थम् ऎदॆन्निल् चेतनाचेतनङ्गळुक्कुम् ईश्वरनुक्कुमुण्डान शरीरात्मभावसम्बन्धादिगळ्.
अदिल् ईश्वरनुक्कु शरीरित्वमावदु चेतनाचेतनद्रव्यङ्गळैप्पऱ्ऱ नियमेन धारकनुमाय् नियन्तावुमाय्, शेषियुमायिरुक्कै. चेतनाचेतनङ्गळुक्कु शरीरत्वमावदु, नियमेन ईश्वरनैप्पऱ्ऱ धार्यमुमाय्, नियाम्यमुमाय्, शेषमुमान द्रव्यमायिरुक्कै.
चेतनाचेतनङ्गळैप्पऱ्ऱ धारकनुमाय् नियन्तावुमागैयावदु, तन् स्वरूपत्तालुम् सङ्कल्पत्तालुम् यथार्हं सत्ता-स्थिति-प्रवृत्तिगळुक्कु प्रयोजकनायिरुक्कै. अदॆङ्ङनेयॆन्निल्, ईश्वरन् तन् स्वरूपनिरूपकधर्मङ्गळुक्कुम् निरूपितस्वरूपविशेषणङ्गळान कुणङ्गळुक्कुम् पोले स्वव्यतिरिक्तसमस्तद्रव्यङ्गळुक्कुम् अव्यवहितमाग स्वरूपेण आधारमायिरुक्कुम्.
अव्वो द्रव्यङ्गळै आश्रयित्तिरुक्कुम् गुणादिगळुक्कु अव्वो द्रव्यद्वारा आधारमागयिरुक्कुम्.
जीवर्गळाले धरिक्कप्पडुगिऱ शरीरङ्गळुक्कु जीवद्वारा आधारमाग इरुक्कुम् ऎऩ्ऱु सिलर् सॊल्लुवार्गळ्.
जीवनै द्वारमागक् कॊण्डुम् स्वरूपत्तालुम् आधारमाग इरुक्कुम् ऎऩ्ऱु सिल आचार्यर्गळ् सॊल्लुवार्गळ्.
इप्पडि सर्वमुम् ईश्वर स्वरूपत्तैप्पऱ्ऱ अपृथक्सिद्धविशेषणमागैयाले इवऱ्ऱिन् सत्तादिगळाश्रयसत्ताधीनङ्गळ्.
सर्ववस्तुक्कळुडैयवुम् सत्तै संकल्पाधीनैयागैयावदु,
अनित्यङ्गळ् अनित्येच्छैयाले उत्पन्नङ्गळायुम्,
नित्यङ्गळ् नित्येच्छासिद्धङ्गळायुमिरुक्कै.
इव्वर्थत्तै “इच्छात एव तव विश्वपदार्थसत्ता” ऎन्गिऱ श्लोकत्ताले अभियुक्तर् विवेगित्तार्गळ्.
इत्ताले सर्वत्तिनुडैयवुम् सत्तानुवृत्तिरूपैयान स्थितियुम् ईश्वरेच्छाधीनैयानप्पडियाले सर्वमुम् ईश्वरसंकल्पाश्रितम् ऎऩ्ऱु सॊल्लुगिऱदु.
गुरुद्रव्यङ्गळ् संकल्पत्ताले धृतङ्गळॆऩ्ऱु शास्त्रङ्गळिल् सॊल्लुवदु - “द्यौस्सचन्द्रार्कनक्षत्रं खं दिशोभूर्महोदधिः । वासुदेवस्य वीर्येण विधृतानि महात्मनः ॥” ऎन्गिऱप्पडिये ओरोरु देशविशेषङ्गळिले विऴादबडि निऱुत्तुगैयैप्पऱ्ऱ.
इप्पडि इच्छाधीन सत्तास्थितिप्रवृत्तिगळान वस्तुक्कळुक्कु परमात्म स्वरूपम् ऎन् सॆय्गिऱदॆन्निल् परमात्माविनुडैय इच्छै इव्वस्तुक्कळै परमात्माविन् स्वरूपाश्रितङ्गळाग वगुत्तुवैक्कुम्.
इप्पडि सर्ववस्तुवुम् ईश्वरस्वरूपाधीनमुमाय् ईश्वरेच्छाधीनमुमायिरुक्कुम्. लोकत्तिलुम् शरीरं शरीरियिनुडैय स्वरूपाश्रितमुमाय् संकल्पाश्रितमुमाय् इरुक्कक्काणा निऩ्ऱोम्.
जीवनिरुन्दगालमिरुन्दु इवन् विट्टबोदऴिगैयाले स्वरूपाश्रितम् ।
इव्वर्थं संकल्पमिल्लाद सुषुप्त्याद्यवस्थैगळिले तॆळिवदु.
जागरादि दशैगळिल् संकल्पत्ताले विऴादबडि ताङ्गुम्-पोदु संक्लपाश्रितम् ऎन्नक्कडवदु.
इदिल् स्वरूपाश्रितमायिरुक्किऱप्पडियै आधेयत्वम् ऎऩ्ऱुम्, संकल्पाधीनमायिरुक्किऱप्पडियै नियाम्यत्वम् ऎऩ्ऱुम् सॊल्लुगिऱदु.
ईश्वरन् सर्वशेषियागैयावदु “उपादत्ते सत्ता-स्थिति-नियमनाद्यैश्चिदचितौ स्वमुद्दिश्य श्रीमानिति वदति वागौपनिषदी । उपायोपेयत्वे तदिह तव तत्त्वं न तु गुणौ अतस्त्वां श्रीरङ्गेशय शरणमव्याजमभजम् ॥” ऎन्गिऱप्पडिये
तन् प्रयोजनत्तुक्कागवे पारार्थ्यैक स्वभावङ्गळान विवऱ्ऱै उपादानम्बण्णि अवऱ्ऱाले अतिशयवानागै.
इन्द आधाराधेयभावादिगळालिच् चेतननुक्कु फलिप्पदॆन्नॆन्निल् :-
आधाराधेयभावत्तालेयवनुडैय ज्ञानशक्त्यादिगळुक्कुप् पोले अपृथक्सिद्धस्वरूपलाभमुम्,
शेषशेषिभावत्ताले आत्माभिमानानुगुणपुरुषार्थव्यवस्थैयिन् पडिये स्वरूपानुरूपमान पुरुषार्थरुचियुम्,
शेषशेषिभावत्तालुम् नियन्तृनियाम्यभावत्तालुम् स्वरूपानुरूपमान पुरुषार्थत्तुक्कनुरूपमुमाय् निरपेक्षमुमायिरुन्दुळ्ळ उपायविशेषत्तै अऱिगैयुम् फलिक्कुम्.
आग इवऱ्ऱाल् इच्चेतनन् अनन्याधारन्, अनन्यप्रयोजनन्, अनन्यशरणन् ऎऩ्ऱदायिऱ्ऱु.
इव्वर्थम् प्रथमरहस्यत्तिल् किडैक्किऱबडि ऎङ्ङनेयॆन्निल् :-
नारायणशब्दत्तिल् तत्पुरुष बहुव्रीहि समासद्वयत्तालुमुण्डान धारकत्व व्यापकत्वादिगळाले अनन्याधारत्वादि विशिष्ट स्वरूपलाभमुम्, पारार्थ्य पारतन्त्र्यगर्भमान कीऴिल् पदद्वयत्ताले अनन्यप्रयोजनत्वमुम् अनन्यशरणत्वमुम् फलिक्कुम्.
प्रपत्त्यनुष्ठानप्रकाशकमान मन्त्ररत्नत्तिल् पूर्वखण्डत्ताले अनन्यशरणत्वमुम्, उत्तरखण्डत्ताले अनन्यप्रयोजनत्वमुम् उभयभागत्तालुम् अनन्याधारत्वमुम् प्रकाशिक्किऱदु. इप्पडि शाब्दमागवुम् आर्थमागवुम् चरमश्लोकत्तिलुम् इव्वगुप्पुक् कण्डुगॊळ्वदु.
इप्पडि चरमश्लोकत्तिले सिद्धोपाय वशीकरणार्थमाग विहितमान साध्योपाय विशेषत्तै द्वयत्ताले अनुष्ठिक्कुम् पोदैक्कु अनुसन्धेयङ्गळाय्क्कॊण्डु अवश्यापेक्षितङ्गळान अर्थङ्गळैयॆल्लाम् सिऱिय कण्णाडि पॆरिय उरुक्कळैक् काट्टुमाप्पोले सुरुङ्गत् तॆळिविक्कुम् तिरुमन्त्रम्.
इदिल् प्रथमपदत्तिलर्थङ्गळै अर्जुनरथत्तिलुम्,
‘अग्रतः प्रययौ रामः’ ऎन्गिऱ श्लोकत्तिलुम् कण्डुगॊळ्वदु.
द्वितीयपदत्तिल् शब्दत्तालुम् अर्थस्वभावत्तालुम् वरुम् अर्थङ्गळै श्रीभरताताऴ्वानुडैयवुम् श्रीशत्रुघ्नाऴ्वानुडैयवुम् वृत्तान्तङ्गळिले अऱिवदु.
“नानुन्नै यऩ्ऱियिलेन् कण्डाय् नारणने नी यॆन्नै यऩ्ऱियिलै” ऎन्नुम्बडि निऱ्किऱ नारायणशब्दार्थत्तै कोसलजनपदत्तिल् जन्तुक्कळैयुम् चक्रवर्तित् तिरुमगनैयुम् उदाहरणमाक्किक् कण्डुगॊळ्वदु.
पूर्वपदद्वयत्तिल् तोऱ्ऱिन काष्ठाप्राप्त पारार्थ्य पारतन्त्र्यङ्गळ् पेरणियागत् तृतीयपदत्तिल् चतुर्थियिल् करुत्तिले प्रार्थनीयमान शेषियुगन्द कैङ्कर्यत्तै इळैयबॆरुमाळुडैयवुम्, इवरुडैय अवतारविशेषमान तिरुवडिनिलैयाऴ्वारुडैयवुम्, प्रवृत्तिनिवृत्तिगळिले तॆळिवदु.
इदु तिरुमन्त्रार्थानुसन्धानत्तुक्कुक् कुऱिप्पाग अप्पुळ्ळाररुळिच् चॆय्द विरगु.
इदिन्बडियिले द्वयत्तिलुम् चरमश्लोकत्तिलुमुळ्ळ अर्थङ्गळ् तॆळिन्दुगॊळ्वदु.
इवऱ्ऱिल् ईश्वरनुक्कु प्रकाशित्त शेषित्वं चेतनाचेतन साधारणधर्ममागैयाले चेतनैकान्तमान स्वामित्वमागिऱ विशेषत्तिले पर्यवसिप्पित्तु अनुसन्धिक्कप् प्राप्तम्.
इप्पडित् तन्नुडैय शेषत्वमुम् सामान्यमागैयाले दासत्वमागिऱ विशेषत्तिले विश्रमिप्पित्तु अनुसन्धिक्कवेणुम्.
इवऱ्ऱिल् सामान्यमान शेषशेषिभावम् प्रथमाक्षरत्तिल् चतुर्थियाले प्रकाश्यम्.
इदिन् विशेषमान दासत्व स्वामित्वङ्गळ् इरुवरुम् चेतनराय्त् तोऱ्ऱुगैयाले अर्थसिद्धम्.
इप्पडि नारायणशब्दत्तिलुम् सामान्यमुम् विशेषमुम् कण्डुगॊळ्वदु.
इदिल् सामान्यमान शेषत्वत्ताले चेतननुक्कुप् प्राप्तमान किञ्चित्कारम् दासत्वमागिऱविशेष त्ताले कैङ्कर्यरूपमान पुरुषार्थमायिऱ्ऱु.
इप्पडि शेषित्वत्ताले वन्द ईश्वरनुडैय अतिशययोगमुम् स्वामित्वमागिऱ विशेषत्ताले अवनुक्कु पुरुषार्थमाय् फलिक्किऱदु.
चेतनरुडैय रक्षणत्तिल् ईश्वरन् प्राप्तनुमाय् शक्तनुमाय्,
तदधीन-प्रवृत्तियैयॊऴिय चेतनर् अप्राप्तरुमाय् अशक्तरुमायिरुक्कैक्कु निबन्धनम् -
ईश्वरनुडैय निरुपाधिक-शेषित्वमुम्, निरुपाधिक-नियन्तृत्वमुम्;
इवर्गळुडैय निरुपाधिक-शेषत्वमुम्, निरुपाधिक-नियाम्यत्वमुम्.
उडैयवन् उडैमैयै रक्षिक्कैयुम् समर्थन् असमर्थनै रक्षिक्कैयुम् प्राप्तमिऱे.
रक्षिक्कुम्-पोदु कर्मवश्यरै ऒरु उपायत्तिले मूट्टि रक्षिक्कै ईश्वरनुक्कु स्वसङ्कल्पनियतम्.
निलैदन्द तारगनाय् नियमिक्कुम् इऱैवनुमाय्
इलदॊऩ्ऱॆनावगैय् ऎल्लान् दनदॆनुमॆन्दैयुमाय्त्
तुलैयॊऩ्ऱिलैयॆन निऩ्ऱ तुऴाय् मुडियानुडम्बाय्
विलैयिऩ्ऱि नामडियोम् ऎऩ्ऱु वेदियर्मॆय्प्पॊरुळे. (10)
यद्येतं यतिसार्वभौमकथितं विद्यादविद्यातमः-
प्रत्यूषं प्रतितन्त्रमन्तिमयुगे कश्चिद्विपश्चित्तमः ।
तत्रैकत्र झटित्युपैति विलयं तत्तन्मतस्थापना-
हेवाक-प्रथमान-हैतुक-कथा-कल्लोल-कोलाहलः ॥११॥
इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु
श्रीमद्रहस्यत्रयसारे प्रधानप्रतितन्त्राधिकारस्तृतीयः ॥
श्रीमते निगमान्तमहादेशिकाय नमः ॥