॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे शास्त्रीय नियमनाधिकारः ॥ १७ ॥
१७।१ मुकुन्दे निक्षिप्य स्वभरमनघो मुक्तवदसौ
स्वतन्त्राज्ञासिद्धां स्वयमविदितस्वामिहृदयः ।
परित्यागे सद्यस्स्वपरविविधानर्थजनना-
दलङ्घ्यामामोक्षादनुसरति शास्त्रीयसरणिम् ॥ ३८ ॥
१७।२ इश् शेषत्वसम्बन्धमडियाग भगवद्भागवतविषयङ्गळिलिवऩ् पण्णुम् कैङ्कर्यम् शास्त्रसापेक्षरुचियालेयो शास्त्रनिरपेक्षरुचि यालेयोवॆऩ्ऩिल्, इरुळ्दरुमाञालत्तुळिरुक्किऱ विवऩुक्कु शास्त्रम् कैविळक्काग वेण्डुगैयाले यथाशास्त्रमाय् शास्त्रम् विकल्पित्तवऱ्ऱिल् यथारुचियागक् कडवदु। अदॆङ्ङऩेयॆऩ्ऩिल्; ऎम्बॆरुमाऩार् तिरुनाट्टुक्कॆऴुन्दरुळुगिऱबोदु श्रीपादत्तिले सेवित्तिरुन्द मुदलिगळुडैय आर्तियैक्कण्ड
१७।३ रुळि यिवर्गळै यऴैत्तरुळि ऎऩ्ऩुडैय वियोगत्तिल् देहत्यागम् पण्णिऩारुण्डागिल् आळवन्दार् श्रीपादमे; ऎऩ्ऩोडु अवर्गळुक्कु सम्बन्ध मिल्लै यॆऩ्ऱरुळिच्चॆय्य, इवर्गळुमित्तैक्केट्टु मिगवुम् शोकार्तराय् इऩि यॆङ्गळुक्कुच् चॆय्यवडुप्पदॆदॆऩ्ऱु विण्णप्पञ्जॆय्य, इवररुळिच्चॆय्दरुळिऩ वार्त्तै; ‘ऒरुवऩ् प्रपन्नऩाऩालवऩुडैय आत्मयात्रै भगवदधीनैयागैयाले यदिलवऩुक्कन्वय मिल्लै। उण्डॆऩ्ऱिरुन्दाऩागिल् आत्मसमर्पणम् पॊय्यामित्तऩै, देहयात्रै कर्माधीनैयागैयाले यदुक्कुक् करैयवेण्डा। करैन्दाऩागिल् नास्तिकऩामित्तऩै। आगैयालुभययात्रैयैयुङ् गॊण्डिवऩुक्कुक् कार्यमिल्लै। आऩाल् मनोवाक्कायङ्गळागिऱ त्रिविधकरणङ्गळैयुङ् गॊण्डु वेण्डिऱ्ऱुच् चॆय्दु तिरियवमैयुमोवॆऩ्ऩिल्; अदु इवऩुक्कु स्वरूपमऩ्ऱु। उपायांशत्तिलन्वयमिल्ला विट्टालुम् प्राप्यमाऩ कैङ्कर्य पलत्तिलिवऱ्ऱै यन्वयिप्पिक्कुमत्तऩै। अदिलिवऩुक्किङ्गिरुन्द नाळ् पण्णलाम् कैङ्कर्यमञ्जुण्डु। अवैयावऩ – भाष्यत्तै वासित्तु प्रवर्तिप्पित्तल्, अदुक्कु योग्यतैयिल्लै यागिलरुळिच् चॆयलैक्
१७।४ केट्टु प्रवर्तिप्पित्तल्, अदुक्कु योग्यतैयिल्लैयागिलुगन्दरुळिऩ दिव्यदेशङ्गळुक्कमुदुबडि सात्तुबडि तिरुविळक्कुत् तिरुमालैगळै युण्डाक्कुदल्, अदुक्कु योग्यतैयिल्लैयागिल् द्वयत्तिऩुडैय अर्थानुसन्धानम् पण्णुदल्, अदुक्कु योग्यतैयिल्लैयागिलॆऩ्ऩुडैयव ऩॆऩ्ऱभिमानिप्पाऩॊरु श्रीवैष्णवऩुडैय अभिमानत्तिले ऒदुङ्गि वर्तित्तल् सॆय्यलाम्।
१७।५ इप्पडि वर्तिक्कुम् अधिकारिक्कु मुऩ्ऩडि पार्त्तु वर्तिक्क वेण्डुवऩ मूऩ्ऱु विषयमुण्डु। अवैयावऩ; अनुकूलरॆऩ्ऱुम्, प्रतिकूलरॆऩ्ऱुम्, अनुभयरॆऩ्ऱुम्। अनुकूलरावार् श्रीवैष्णवर्गळ्। प्रतिकूलरावार् भगवदद्विट्टुक्कळ्। अनुभयरावारिव्विरण्डुमिल्लाद संसारिकळ्। इदिल् अनुकूलरैक् कण्डाल् चन्दनकुसुमादिगळ् पोलवुम्, निलवुदॆऩ्ऱल् पोलवुम्, अभिमतविषयङ्गळ् पोलवुमुगन्दु वर्तिप्पाऩ्। प्रतिकूलरैक्कण्डाल् सर्पाग्नि कळैक् कण्डाऱ्पोले वॆरुवि वर्तिप्पाऩ्। अनुभयरैक् कण्डाल्
१७।६ काष्ठलोष्टादिगळैक् कण्डाऱ्पोले तृणवत्करित्तु वर्तिप्पाऩ्। इवर्गळ नुकूलिप्पार्गळागिलिवर्गळुक्कु ज्ञानत्तैयुण्डाक्कवुम् इवर्गळ नुकूलियार्गळागिल् ऐयोवॆऩ्ऱिवर्गळ् पक्कलिले कृपै पण्णियिरुक्कवुम् अडुक्कुम्। इप्पडिच् चॆय्यवॊट्टादॊऴिगिऱदु अर्थकाम ङ्गळिल् प्रावण्यम्। अर्थकामङ्गळडियाग श्रीवैष्णवर्गळै यनादरित्तिरुक्कुमागिल्, सार्वभौमऩायिरुप्पाऩॊरु राजाविऩुडैय पुत्रऩै राजसन्निधियिले परिभवित्ताल् राजा वॆऱुक्कुमाप्पोले ऎम्बॆरुमाऩ् तिरुवुळ्ळञ् जीऱुम्। अर्थकामङ्गळडियाग प्रतिकूलरै आदरित्तिरुक्कुमागिल्, राजा सार्वभौम ऩायिरुक्क राजमहिषी क्षुद्रजन्तुक्कळ् पक्कलिले मडिप्पिच्चै पुक्काल् राजावुक्कु अवद्यमाय्। अत्ताले यवळैयवऩ् वॆऱुक्कुमाप्पोले ऎम्बॆरुमाऩ् तिरुवुळ्ळम् वॆऱुत्तिरुक्कुम्। अर्थकामङ्गळडियाग अनुभयरै आदरिक्कुमागिल्, रत्नत्तुक्कुम् पाषाणत्तुक्कुम् वासियऱि यादाप्पोले इवऩुक्कुप् पिऱन्द ज्ञानम् कार्यकर मायिऱ्ऱिल्लैयागादेयॆऩ्ऱु, अवऩळविले ऎम्बॆरुमाऩ् अनादरित्तिरुक्कुम्।’
१७।७ इप्पडि श्रीभाष्यकारररुळिच्चॆय्द उत्तरकृत्यत्तिल् ‘‘कुलटाषण्डपतितवैरिभ्यः काकिणीमपि । उद्यतामपि गृह्णीयान्नापद्यपि कदाचन ॥’’(शाण्डिल्य-स्मृतिः ३-१८), ‘‘पररन्ध्रेषु जात्यन्धाः परदारेष्वपुंसकाः । परीवादेषु ये मूकास्तेऽतीव दयिता मम’’(विष्णुधर्मः ७६-२२।) इत्यादिगळिऱ्पडिये धर्मविरुद्धार्थकामङ्गळ् दूरतोनिरस्तङ्गळाऩबडियाले धर्माविरुद्धङ्गळाऩ अर्थकामङ्गळु-पाधियागवुम् अनुकूलप्रतिकूलोदासीन विषयङ्गळिल् ताऩ् निऩ्ऱ निलै कुलैयलागादॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्। अदिल् अनुकूलरै यनादरिक्कलागादॆऩ्ऩुमिडम् श्रीशाण्डिल्यस्मृति यिले ‘‘अनादृतसुतङ्गेही पुरुषं नाभिनन्दति । तथाऽनर्चितसद्भक्तं भगवान्नाभिनन्दति’’(शाण्डिल्य-स्मृतिः ४-८६।) ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु। प्रतिकूलसंसर्गमागादॆऩ्ऩुमिडम्
१७।८ महाभारतत्तिले ‘‘ये द्विषन्ति महात्मानं न स्मरन्ति च केशवम् । न तेषां पुण्यतीर्थेषु गतिस्संसर्गिणामपि’’(पारदम् शान्ति-पर्व ३३६-३६।) ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पट्टदु। अप्पडिये ‘‘मूढैः पापरतैः क्रूरैर्भगवच्छास्त्रदूषकैः । सम्बन्धन्नाचरेद्भक्तिर्नश्यत्येतैस्तु सङ्गमे’’(शाण्डिल्य-स्मृतिः १-१२१।) ऎऩ्ऱु प्रतिकूलसंसर्गम् भगवत्प्रेमत्तैयऴिक्कुमॆऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु। उदासीनरै तृणवत्करिक्कवेणु मॆऩ्ऩुमिडम्, ‘‘अद्य प्रभृति हे लोका यूयं यूयं वयं वयम् । अर्थकाम परा यूयं नारायणपरा वयम् ॥ नास्ति सङ्गतिरस्माकं युष्माकञ्च परस्परम् । वयन्तु किङ्करा विष्णोर्यूयमिन्द्रियकिङ्करा’’() इत्यादिगळिले प्रसिद्धम्। इप्पडि मुऩ्ऩडि पार्त्तु वर्तिक्कवेणुमॆऩ्ऱ रुळिच्चॆय्दवर्थम् शास्त्रैकवेद्यमागैयाले शास्त्रीयङ्गळुक्कु उपलक्षणमाग
१७।९ सारोद्धारम्बण्णियिवररुळिच्चॆय्द कैङ्कर्यङ्गळुम् ताऩ् वेण्डिऩबडि सॆय्यवॊण्णामैयाले शास्त्रोक्तमाऩ नियमत्तोडे सॆय्दाल् कैङ्कर्यमामॆऩ्ऱु सूचितम्। ‘वेण्डिऱ्ऱुच् चॆय्दु तिरियवमैयुमो वॆऩ्ऩिल् अदिवऩुक्कु स्वरूपमऩ्’ ऱॆऩ्ऱरुळिच्चॆय्दबडियाले ‘‘अशास्त्रमासुरं कृत्स्नं’’(गीतार्थ-सङ्ग्रहः २१।) ऎऩ्ऱु आळवन्दाररुळिच्चॆय्दबडिये शास्त्रविरुद्धङ्गळ् दैवप्रकृतियाऩयिवऩ् स्वरूपत्तुक्कुप् पॊरुन्दामैयालुम्, ‘‘श्रुतिस्स्मृतिर्ममैवाज्ञा यस्तामुल्लङ्घ्य वर्तते । आज्ञाच्छेदी मम द्रोही मद्भक्तोऽपि न वैष्णवः’’(विष्णुधर्मः ६-३१।) ऎऩ्ऱु अडिमैगॊळ्ळुगिऱवऩरुळिच्चॆय्दबडियालुम् इवऩ् शरीरत्तोडि रुन्द कालम् शास्त्रवश्यऩायडिमै सॆय्यवेणुमॆऩ्ऱु तिरुवुळ्ळम्।
१७।१० ‘‘निजकर्मादिभक्त्यन्तं कुर्यात् प्रीत्यैव कारितः । उपायतां परित्यज्य न्यस्येद्देवे तु तामभीः’’(गीतार्थ-सङ्ग्रहः ३१) ऎऩ्ऱु श्रीगीतार्थसंग्रहत्तिल् ‘‘प्रीत्यैव’’ ऎऩ्गिऱववधारणत्ताले साधनत्वबुद्धियै व्यवच्छेदित्तारॆऩ्ऩुमिडम् ‘‘उपायतां परित्यज्य’’ ऎऩ्ऱु विवरिक्कैयाले व्यक्तम्। शास्त्रीयकैङ्कर्यत्तिल् प्रीतियिऩुडैय प्रेरकत्वातिशयम् विवक्षितमाऩालुम् ‘‘निजकर्मादिभक्त्यन्तं’’ ऎऩ्गिऱविवऱ्ऱिऩ् स्वरूपत्तुक्कु शास्त्रमे प्रमाणमॆऩ्ऩुमिडम्
१७।११ निजकर्मशब्दत्ताले दर्शितमायिऱ्ऱु। इश्शास्त्रीय नियमम् ‘‘अविप्लवाय धर्माणां पालनाय कुलस्य च । संग्रहाय च लोकस्य मर्यादास्थापनाय च ॥ प्रियाय मम विष्णोश्च देवदेवस्य शार्ङ्गिणः । मनीषी वैदिकाचारं मनसापि न लङ्घयेत्’’(लक्ष्मीतन्त्रम् १७-९३,-९४।) ऎऩ्ऱु प्रपत्त्यद्ध्यायत्तिले प्रसिद्धम्। इदु तविर्न्द पोदु वरुमनिष्टमुम् ‘‘यथा हि वल्लभो राज्ञो नदीं राज्ञा
१७।१२
प्रवर्तिताम् । लोकोपयोगिनीं रम्यां बहुसस्यविवर्धनीम् ॥ लङ्घयन् शूलमारोहेदनपेक्षोऽपि तां प्रति । एवं विलङ्घयन्मर्त्यो मर्यादां वेदनिर्मिताम् ॥ प्रियोऽपि न प्रियोऽसौ मे मदाज्ञाव्यतिवर्तनात्’’(लक्ष्मीतन्त्रम् १७-९५, ९६,९७) ऎऩ्ऱ नन्तरञ् जॊल्लप्पट्टदु। इन्द भगवदप्रीतिक्कु क्षमै कॊण्डिलऩागिल् मुक्तऩावदऱ्कु मुऩ्ऩे अधिकारानुरूपमाग एदेऩुमॊरु वनिष्ठत्तै विळैप्पिक्कुम्। अदु निऱ्क सत्वप्रकृतियाऩविवऩुक्कु भगवदप्रीतिक्कु मेऱ्पट्ट नरकमिल्लै। अन्द भगवदप्रीतिशमिप्पदुम् पिऩ्बु क्षमै
१७।१३ कॊळ्ळिल्, ‘‘सुहृदं सर्वभूतानां’’(गीता ५-२९) ऎऩ्गिऱबडि निसर्गसुहृत्ताऩ ईश्वरऩुडैय अप्रीति शमिक्कुमळवु मिवऩुक्करुन्तुदमायिरुक्कुम्। इङ्ङऩिरादवऩुक्कु स्वामिविषयत्तिल् प्रावण्यमुम् कैङ्कर्यरूपमाऩ मोक्षत्तिल् रुचियुम् शङ्किक्कवडुक्कुम्। इव्वाज्ञातिलङ्घनम् ‘‘प्रहर्षयिष्यामि’’(आळवन्दार् स्तोत्रम् ४६) ऎऩ्ऱु उद्देश्यैयाऩ भगवत्प्रीतिक्कु विरोधियाऩबडियाले इश् शास्त्रीयनियमम् रहस्यत्रयत्तिल् विरोधिनिवृत्तियै अनुसन्धिक्कुमिडङ्गळिले अनुसन्धिक्कप् प्राप्तम्। इन्द नियमानुवर्तनम् पूर्णोपायरल्लाद
१७।१४ वधिकारिकळुक्कु उपायपूर्तिविरोधियै शमिप्पित्तुक्कॊण्डु भगवत् प्रसादनमायिरुक्कुम्। पूर्णोपायरुक्कतिलङ्घनहेतुकाप्रीति पिऱवादबडि पण्णिक् कॊण्डु भगवत्प्रीणनमायिरुक्कुम्।
आज्ञानुज्ञाविभागेन द्विधा शास्त्रीयपद्धतिः ।
निग्रहानुदयायाद्या परा तत्तत्फलाप्तये ॥
अनुज्ञया प्रवृत्तेऽपि क्रमकोपादिसंभवे ।
आज्ञातिक्रमदोषस्स्यान्नियमोऽतो दुरत्ययः ॥
प्रत्यवायपरीहारे फलान्तरसमन्विते ।
तत्र संवलितं प्राहुरधिकारं विचक्षणाः ॥
१७।१५ नित्यकाम्यस्वरूपैक्ये विनियोगपृथक्त्वतः ।
फलार्थं क्रियमाणेऽपि नित्यं भवति तन्त्रतः ॥
अनुज्ञामात्रसिद्धेषु कैङ्कर्येषु विचक्षणैः ।
अकृतौ तत्फलालाभो न तु दोष इतीरितम् ॥
१७।१६ निऩ्ऱऩमऩ्बुडैवाऩोर् निलैयिऩिलमळन्दाऩ्
नऩ्ऱिदु तीयदिदॆऩ्ऱु नडत्तिय नाऩ्मऱैयाल्
इऩ्ऱु नमक्किरवादलि लिम्मदि यिऩ्निलवे
अऩ्ऱि यडिक्कडि यारिरुडीर्क्क वडियुळदे। (२४ )
श्रुतिस्मृत्याचारैस्स्वमतिगतिभिश्शुद्धमनसां
सुसङ्कल्पैर्धर्म्यैः कुलचरणदेशादिसमयैः ।
नियोगैर्योग्यानां नियमयितुरादेरभिमतं
निमित्तस्वप्नाद्यैरपि निपुणमन्विच्छति बुधः ॥ ३९ ॥
इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु श्रीमद्रहस्यत्रयसारे शास्त्रीयनियमनाधिकारः सप्तदशः ॥