॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे उपायविभागाधिकारः ॥ ९ ॥
९।१ उपायः स्वप्राप्तेरुपनिषदधीतस्स भगवान्
प्रसत्त्यै तस्योक्ते प्रपदननिदिध्यासनगती ।
तदारोहः पुंसस्सुकृतपरिपाकेन महता
निदानं तत्राऽपि स्वयमखिलनिर्माण निपुणः ॥ २२ ॥
९।२ इवर्गळुक्कुक् कर्तव्यमाऩ उपायमावदु ऒरु ज्ञानविकास विशेषम्। इत्ताले साध्यमाय् प्राप्तिरूपमाऩ उपेयमावदु ऒरु ज्ञानविकासविशेषम्। इवऱ्ऱिलुपाय मागिऱ ज्ञानविकासविशेषम् करणसापेक्षमुमाय् शास्त्रविहितमुमाय् सत्यत्वादिगळाऩ स्वरूपनिरूपकधर्मङ्गळञ्जोडे कूडिऩ अव्वो विद्याविशेष प्रति नियतगुणादि
९।३ नियतब्रह्मविषयमुमायिरुक्कुम्। उपेयमागिऱ ज्ञानविकासविशेषम् करणनिरपेक्षमुमाय् स्वभावप्राप्तमुमाय् गुणविभूत्यादिगळॆल्लात्तालुम् परि-पूर्णब्रह्मविषयमुमायिरुक्कुम्। उपासितगुणादेर्या प्राप्तावप्यबहिष्क्रिया । सा तत्क्रतुनयग्राह्या नाकारान्तरवर्जनम् ॥ प्राप्तिरूपमाऩ इव्वनुभवत्तिऩुडैय परीवाहमाय्क् कॊण्डु कैङ्कर्यमुपेयम्।
९।४ इव्वुपायरूपमायुम् प्राप्तिरूपमायुमिरुक्किऱ ज्ञानत्तुक्कु विषयमाय्क् कॊण्डु फलप्रदत्वभोग्यत्वादिवेषत्ताले ईश्वरऩुक्कु उपायत्वमुम् उपेयत्वमुम्।
९।५ इव्वीश्वरऩुडैय उपायत्वम् अद्वारकप्रपत्तिनिष्ठऩ्बक्कल् उपायान्तरस्थाननिवेशत्ताले विशिष्टमायिरुक्कुम्। मऱ्ऱ अधिकारिक्कुम् कर्मयोगारम्भम् मुदलाग उपासनपूर्ति पर्यन्तमाग नडुवुळ्ळ कर्तव्यङ्गळिल् अत्यन्ताशक्यमाऩ नेर्गळिले इप्प्रपत्तिवशीकृतऩाऩ ईश्वरऩ् पुगुन्दु निऩ्ऱु अन्ददुष्करकर्तव्यङ्गळाले
९।६ वरुम् पापनिवृत्तियैयुम् सत्वोन्मेषादिगळैयुमुण्डाक्किक्कॊडुत्तु अव्वुपासनमागिऱ उपायत्तै फलपर्यन्तमाक्किक्कॊडुक्कुम्।
अङ्गु कर्मयोगमावदु – शास्त्रत्ताले जीवपरमात्मयाथात्म्य ज्ञानं पिऱन्दाल् तऩक्कु शक्यङ्गळाय् फलसङ्गादिरहितङ्गळाऩ काम्यकर्मङ्गळोडुम् नित्य-
९।७ नैमित्तिकङ्गळोडुङ्गूडिऩ सनियममाग परिगृहीतमायिरुक्कुम् कर्मविशेषम्। अदिलवान्तरभेदङ्गळ् ‘‘दैवमेवापरे यज्ञं’’(गीता ४-२५) ऎऩ्ऱु तुडङ्गिच् चॊल्लप्पट्ट देवार्चनतपस्तीर्थदानयज्ञादिगळ्।
अधिकारिभेदत्ताले प्रपत्तिताऩे भक्तियै यिडैयिट्टु मिडैयिडादेयुम्
९।८ मोक्षहेतुवाऩाऱ्पोले इक्कर्मयोगम् ज्ञानयोगतैयिट्टुमिडैयिडादेयुम् सपरिकरमाऩ योगत्तैक्कॊण्डु आत्मावलोकनसाधनमाम्।
९।९ ज्ञानयोगमावदु— कर्मयोगत्ताल् अन्तःकरणजयम् पिऱन्दवऩुक्कु प्रकृत्यादि-विलक्षणमाय् ईश्वरऩैप्पऱ्ऱ आधेयत्वविधेयत्वशेषत्वङ्गळाले शरीरतया प्रकार माऩ तऩ्स्वरूपत्तै निरन्तरचिन्तनम् पण्णुगै। इक्कर्मयोगज्ञानयोगङ् गळाले योगमुखत्ताले आत्मावलोकनम् पिऱन्दाल् वैषयिकसुखवैतृष्ण्यावहमाऩ आत्मानुभवसुखमागिऱ आकर्षकत्तिल् अगप्पट्टिलऩागिल् परमपुरुषार्थमाऩ भगवदनुभवत्तुक्कु उपायमाऩ भक्तियोगत्तिलेयिऴियुम्बोदु उळ्ळिरुक्किऱ
९।१० रत्नङ्गाण्गैक्कुक् किऴिच्चीरैक् कण्डाऱ्पोले अन्तर्यामियैप् पार्क्कुम्बोदैक्कु अवऩुडैय शरीरभूतऩाऩ जीवात्माविऩुडैय दर्शनम् उपयुक्तमाय्क्कॊण्डु भक्तियोगत्तुक्कु अधिकारोटियिले येऱिट्टुक् किडक्कुम्।
९।११ भक्तियोगमावदु — अनन्यनिष्ठऩाय् अनन्याधीनऩाय् अनन्यशेषभूतऩाऩ भगवाऩुडैय स्वरूपादिगळै विषयमागवुडैत्ताय् निरतिशयप्रीतिरूपमाऩ ध्यानविशेषम्। अदु ताऩ् तैलधारैयैप्पोले निरन्तरमाऩ स्मृतिरूपमाय् साक्षात्कारतुल्यमाऩ वैशद्यत्तैयुडैत्ताय् परमपदत्तुक्कु प्रयाणम् पण्णुम्
९।१२ दिवसमऱुदियाग नाळ्दोऱुम् अनुष्ठिक्क वळर्न्दुवरुवदाय् अन्तिमप्रत्ययावधियाऩ ज्ञानसन्ततिविशेषम्। इदुक्कु वर्णाश्रमधर्मङ्गळ् ज्ञानविकासहेतुवाऩ सत्त्वविवृद्धिक्कुक् कळैयाऩ रजस्तमस्सुक्कळुक्कु मूलमाऩ पापङ्गळैक् कऴित्तुक्कॊण्डु इतिकर्तव्यतैयायिरुक्कुम्।
९।१३ इब्भक्तियोगन्दाऩे ‘‘प्रत्ययार्थं च मोक्षस्य सिद्धयस्संप्रकीर्तिताः’’(सात्त्वत-संहिता।) ऎऩ्गिऱ पडिये इळनॆञ्जरैत्तेऱ्ऱुगैक्कु इट्ट विरगाऩ वऴियिल् कामनाभेदत्ताले ऐश्वर्यादिगळुक्कुम् साधनमॆऩ्ऩुमिव्वर्थम् ‘‘चतुर्विधा भजन्ते
९।१४ मां’’(गीता ७-१६।) ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु। अव्विडत्तिल् ‘‘तेषां ज्ञानी नित्ययुक्त एकभक्तिर्विशिष्यते’’(गीता ७-१७।) ऎऩ्ऱु तुडङ्गिच् चॊऩ्ऩ ज्ञानियिऩुडैय एऱ्ऱत्तै ‘‘चतुर्विधा मम जना भक्ता एव हि ते स्मृताः । तेषामेकान्तिनश्श्रेष्ठास्ते चैवानन्यदेवताः ।(पारदम् शान्ति-पर्व ३५०-३३-३५।)
९।१५ अहमेव गतिस्तेषां निराशीः कर्मकारिणाम् । ये तु शिष्टा स्त्रयो भक्ताः फलकामा हि ते मताः । सर्वे च्यवनधर्माणः प्रति बुद्धस्तु मोक्षभाक्’’ ऎऩ्ऱु ताऩे वॆळियिट्टाऩ्।
इप्पडि मोक्षोपायमाग विधित्त भक्तियोगम् परभक्तियॆऩ्ऱु पेसप्पट्टदु। इदिऩुडैय हेतुवाय् सात्त्विकपरिशीलनादिगळाले वन्द भगवद्विषयत्तिल् प्रीतिविशेषम् सर्वेश्वरऩैत् तॆळियवऱियवेणुमॆऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तुक्कुक् कारणमाय् भक्तियॆऩ्ऱु पेर् पॆऱ्ऱिरुक्कुम्। इत्ताले शुद्धभावं
९।१६ गतो भक्त्या शास्त्राद्वेद्मि जनार्दनम्’’(पारदम् उद्योग-पर्व ६८-५।) ऎऩ्गिऱबडिये शास्त्रजन्यतत्वज्ञानकर्मयोगादि परंपरै याले पिऱन्द परभक्तियाऩदु साक्षात्करिक्कवेणुमॆऩ्ऩुम् अभिनिवेशत्तै
९।१७ युण्डाक्कि ‘‘योगेश्वर ततो मे त्वं दर्शयात्मानमव्ययम्’’(गीता ११-४।) “”काणुमाऱरुळाय्””(तिरुवा। ८-१-१।) “”ऒरु नाळ् काणवाराये””(तिरुवा। ६-९-४।) ऎऩ्ऱु विलपिक्कुम्बडि पण्णि इव्वपेक्षमात्रमडियाग वन्द भगवत्प्रसादविशेषत्ताले तत्कालनियतमाऩ परिपूर्णसाक्षात्कार त्तैयुण्डाक्कुम्। इस्साक्षात्कारम् परज्ञानमॆऩ्ऱु पेसप्पट्टदु।
९।१८ इप्पडि निरतिशयभोग्यमाऩ भगवत्स्वरूपत्तै साक्षात्करित्तवाऱे पॆरुविडाय्प्पट्टवऩ् तटाकत्तैक्कण्डाप्पोले पिऱन्द प्रीत्यतिशयम् परमभक्ति । इदु “”मुऩिये नाऩ्मुगऩि””(तिरुवा। १०-१०-१) ऱ्पडिये सङ्कोचमऱ अनुभवित्तल्लदु धरिक्कवॊण्णाद अभिनिवेशत्तै उण्डाक्कि मऱुक्कवॊण्णाद तिरुवाणैयिट्टु वळैत्तुक्कूप्पिडुगैयाले इवऩुक्कुक्कडुग
९।१९ प्राप्तियैक्कॊडुक्कुम्बडि सर्वेश्वरऩुक्कु त्वरातिशयत्तै उण्डाक्कि इवऩैयवावऱ्ऱु वीडु पॆऱप्पण्णुम्।
इब्भक्तियोगम् तैत्रवर्णिकरैयॊऴिन्दार्क्कुम् तैत्रवर्णिकर्दङ्गळिल् ज्ञानत्तिलेयादल् शक्तियिलेयादल् इरण्डिलुमादल् कुऱैयुडैयार्क्कुम् फलविळम्बम् पॊऱुक्क इसैयाद तीव्रसंवेगमुडैयार्क्कुम् योग्य
९।२० मल्लामैयाले तङ्गळ् अळवुगळैत् तॆळिन्दु अद्वारकमाग प्रपत्तियै मोक्षोपायमागप् पऱ्ऱुमवर्गळुक्कु सर्वफलसाधनमाऩ प्रपत्तिताऩे परभक्तिस्थानत्तिले चोदितैयागैयाले उपासकऩुक्कु परभक्तिक्कु मेल् वरुम् अवस्थैकळ् पोले इस्स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठऩुडैय कोलुदलुक्कीडाग इप्प्रपत्तिक्कु मेल् वरुम् अनुकूलावस्थैकळ् इदिऩ् फलमायिरुक्कुम्।
९।२१ इप्पडि प्रपत्तिक्कुम् भक्तिक्कुम् अधिकारिविशेषत्तैप्पऱ्ऱि तुल्यफलत्व मुण्डागैयाले विकल्पमागक्कडवदु। इवऱ्ऱुक्कु ‘‘नाना शब्दादि भेदात्’’(ब्रह्मसूत्रम् ३-३-५६) ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले भेदम् सिद्धम्। ‘‘विकल्पोऽविशिष्टफलत्वात्’’(ब्रह्मसूत्रम् ३-३-५७।) ऎऩ्गिऱ अधिकरणत्तिले विकल्पमुम् सिद्धम्। उपासनत्तिल् विशेषङ्गळ् पोले
९।२२ शाखाभेदङ्गळिलुम् भगवच्छास्त्रसंहिताभेदङ्गळिलुञ्जॊल्लुम् न्यासविद्यैयिल् मन्त्रादिविशेषङ्गळ् कण्डुगॊळ्वदु।
९।२३ नमस्कारम् वाचिकम् मानसम् कायिकमॆऩ्ऱु पिरिन्दाप्पोले प्रपत्तियिलु मोरॊऩ्ऱै मुऩ्ऩिट्टु इव्विभागङ्गळ् सॊल्लप्पट्टदु। इवै
९।२४ मूऩ्ऱुम् पॊरुन्दिऩबोदु पूर्णनमस्कारमाऩाऱ्पोले पूर्णप्रपत्तियागक् कडवदॆऩ्ऱवर्गळ् पासुरङ्गळुक्कुम् वाचिककायिकङ्गळाऩ व्यापारविशेषङ्गळ् परीवाहमाम्बडियाऩ मानसप्रपत्तियिऩुडैय पूर्तियिले तात्पर्यमागक् कडवदु। यथाधिकारमिवैयॆल्लाम् फलप्रदङ्गळॆऩ्ऩुमिडम् मुऩ्बे सॊऩ्ऩोम्।
९।२५ निऩ्ऱनिलैक्कुऱ निऱ्कुङ् गरुममुनेर्मदियाल्
नऩ्ऱॆऩ नाडिय ञाऩमुनल्गुमुट्कण्णुडैयार्
ऒऩ्ऱियबत्तियुमॊऩ्ऱुमिलाविरैवार्क्करुळाल्
अऩ्ऱु पयऩ्ऱरुमाऱुमऱिन्दवरन्दणरे। (१६)
९।२६ कर्मज्ञानमुपासनञ्च शरणव्रज्येति चावस्थितान्
सन्मार्गानपवर्गसाधनविधौ सद्वारकाद्वारकान् ।
एकद्व्याकृतियोगसंभृतपृथग्भावानुभावानिमान्
सम्यक्प्रेक्ष्य शरण्यसारथिगिरामन्ते रमन्ते बुधाः ॥ २३ ॥
इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु श्रीमद्रहस्यत्रयसारे उपायविभागाधिकारो नवमः ॥