२८


द्वितीय रत्नवु – १६ नॆय सञ्चिकॆयु श्रीमन्नि गमान्तमहादेशिक प्रणीत श्री म द्र ह स्य त्र य सा रे द्वयाधिकारोष्टाविंशः विद्याभ्यासद इलाखा रिटैरु सरल् र्इस्पॆक्टरु सि. यं. विजयराघवाचाररिन्द रचिसल्पट्ट आचार हृदयान्वेषिणी ऎम्ब कन्नड प्रतिपदार्थ तात्सरगळू श्रुति स्मृतितिहास पुराणादि प्रमाणगळॊन्दिगॆ उपपादनॆयू सह १९४९ क्रय २ रू. १२ आ.________________

शिय्कॆ नमः श्रीनिवासायनमः श्रीमते रामानुजायनमः श्रीमते निगमान्य महादेशिकायनमः द्वयाधिकारोस्टाविंशः मू, आकर्णितो वितनुते कृतकृत्य का माम्रडितो दिशति यश्च कृतार्थ भावम् ॥ श्रीमते श्रीनिवास महादेशिकायनमः अवतारिकॆयु हिन्दॆ मूलमाधिकारदल्लि “सत्वमा क्ष रान्तस्थम् ”ऎन्दु हेळिरुवहागॆ, उपायानुष्ठानक्कॆ बेकाद साभि प्रायगळू अडगिरुवाग इतर मगळ अपेक्षॆयु एतक्कॆ ? ई मन्मद अवश्यकतॆ एनु ? ऎन्दरॆ‍ सकृदुच्छार स्पंसार तारणं भवति” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ, ऒन्दुसल गुरुमुखेन द्वयोच्चारणॆयन्नु माडि दरॆ संसार विमोचनॆयागुत्तॆन्दू “ द्वयेन शरणं व्रजेत् ऎन्दू, हेळिरुवदरिन्दलू, इदु करण मनॆवु ऎन्दरॆ अनुष्ठान मनवु. ई मन्मद पद वाक्य योजनादिगळु इदर माहात्म प्रदर्शनक्कागि अवश्यकवॆन्दु उपपादिसुत्तारॆ, आगलि इदन्नु करणमन्यवागि भाविसलु प्रमाणगळू सम्प्र दायवू उण्टो ? ऎन्दरॆ प्रथमतः प्रमाणगळुण्टॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. (१) कठश्रुतियल्लि इदर अनुसन्धानद प्रकारवु हेळल्पट्टिरुवद रिन्दलू, (२) प्रश्नॆ संहितॆयल्लि इदर माहात्मियु उपपादिसल्पट्ट रुवदरिन्दलू देशिसल्पट्टितॆं चतुर्मुखनु AKSHARA GRANTHALAYA (५) पूराचा ACC.NO. S032461 ‘निन्दले लक्ष्मिगॆ उप ) तन्मूलक आदियल्लि केळल्पट्टिरुवदरिन्दलू भाविसि अनुष्ठिसि,________________

294.5657 VIvao S. श्रीमद् हस्य त्रय सार । 32461 प्रत्यषतां भजति संस्कृति काळ राठोः । पद्मासहाय शरणागति मन एषः । शिष्यरुगळू अनुष्ठिसुव हागॆ माडिरुवदरिन्दलू, ई मनवु परम ग्राह्यवॆन्दु भाविसतक्कद्दागिरुत्तदॆ. पाद्मपुराणद भगवद्वाक्यगळु यावुवॆन्दरॆ- *मामेकञ्च श्रियायुक्तं भक्तियुक्त नरोत्तमः । द्वयेन मन्वरत्नन मत्नियेण भजेत्सदा । अचिरानि सादेन मलोकञ्च गमिष्यति । दुर्वत्तोवा सुवृवा मूर्खः पण्डित एनवा । लक्ष्मीशं मां सुरेशेशं द्वयेन शरणङ्गतः । मल्लॊक मचिराल्लब्ला मत्सायुज्य (च) स गच्छति । पुरा मद्वयं ब्रर्ह्म विष्णु लोके महापुरे । तस्मिन्नन्तः पुरे लक्ष 8 : मयादत्तं सनातनन । लक्षा, लब्धं त्वयाचैव मरत्नं द्वयं विभो ॥ » వ इदर अर्थवेनॆन्दरॆ-“ओ चतारुखब्रह्मने, लक्ष्मीयुक्तनाद नन्नॊब्बनन्ने भक्तियुक्तनाद मुमुक्षुवाद पुरुषश्रेष्ठनु दुष्क तिये आगलि सुकृतिये आगलि मूर्खने आगलि पण्डितने आगली लक्ष्मीपतियागियू ऎल्ला देवतॆगळिगू स्वामियागिरुव नन्नन्नु द्वयमवन्नु उच्चरिसुत्ता शरण हॊन्दुवनो, आतनु शीघ्रदल्लि, ऎन्दरॆ पुनर्जन्मगळिल्लदेने नन्न लोकवाद वैकुण्ठवन्नु कुरितु होगुवनु. चकारदिन्द इन्तह मोक्षवन्नु कॊडुव शक्तिय इन्नु यारिगू इल्लवॆम्ब भाववु. हीगॆ नन्न लोकवन्नु शीघ्रदल्लि हॊन्दि नन्न सायुज्यवन्नु हॊन्दुवनु ऎन्दरॆ ननगॆ समानवाद आनन्दवन्नु हॊन्दुवनु; बहळ कालद हिन्दॆ ओब्रह्मने ई द्वयवॆम्ब मनवु विष्णु लोकवॆम्ब महा पट्टणदल्लि अन्तःपुरवासियाद लक्ष्मिगॆ नन्निन्द उपदेशिसल्पट्टितु. तन्मूलक निनगू कूड अदु हीगॆ तुम्बा माहात्मयुळ्ळ उपदेशिसल्पट्टितु.” ऎम्बुदु. मनवादुदरिन्द अधिकारादियल्लि इदन्नु कॊण्डाडुत्तारॆ. आर्थवु-यः - याव ई प्रसिद्धवाद शरणागत्य नुष्ठान मनवु, यच्छब्दवु प्रसिद्धियन्नु प्रदर्शिसुत्तदॆ, आकर्णितः परमा चाररिन्द सुम्मनॆ ऒन्दु सल केळल्पट्टरू, इदरिन्द तानु उच्चरिस बेकादुदु कूड आवश्यकविल्लवॆम्ब भाववु, कृतकृत्य कक्षा ं - सार -________________

" (-) द्वयाधिकार ३४३१ दीपिकॆयवरु कृत कृत्यनाद दशॆयन्नु ऎन्दू, सारविवरणियवरु कृत कृत्यन मय्यादॆयन्नू ऎन्दू अर्थमाडिरुत्तारॆ, कृतकृत्यर गोष्ठि यन्नु ऎम्ब तात्सरवु, वितनुते उण्टुमाडुत्तदो, कृत कृत्यनु हेगॆम्बुदु कृतकृत्याधिकारदल्लि उपपादितवु. “ आकर्णितोपि तनुते ” ऎन्दु पाठान्तरवु. किवियिन्द केळिदरू कूड उण्टु माडुत्तदॆ ऎम्बर्थवागुवदरिन्द अर्थ भेदवेनू इल्लवु आम्रडितं * आम्रडितं ” द्विरुक्तं” ऎम्ब निघण्टुविन प्रकार आ मन वन्ने ऎरडु मूरुसल उच्चरिसिदरॆ, यश्चयाव प्रसिद्धवाद ई मनवु, कृतार्थभावम् - कृत प्रयोजननागिरुव भाववन्नु, स्वामिगॆ समानवाद आनन्दवन्नु हॊन्दि आतनिगॆ नित्यकैङ्करवन्नॆस गुव भाववन्नु, दिशति प्रदर्शिसुत्तदो, मत्तु याव मवु, संस्कृति काळरात्रे संसारवॆम्ब गाडान्धकारवुळ्ळ रात्रिगॆ, प्रत्य षताम् अरुणोदयवॆम्ब भाववन्नु, भजतिहॊन्दुत्तदो, अन्तह पद्मासहायशरणागतिम - लक्ष्मियन्ने यावागलू अगलदे सहधन्मचारिणियागि हॊन्दिरुव श्रीमन्नारायणनन्नु शरणुहॊं दुव मावु, एषः- इदु. “ निवेदयात स्वात्मानं विष्णाव मलतेजसि । तदात्मा तन्मनाश्यान स्तद्विरितिमतः” ऎम्बल्लि * तद्विष्टोः परमं पदं सदा पठ्य सूरयः । दिवीव चक्षु राततं तद्विप्रासो विपन्यवो जाग्रवाग्ंसः समिन्धते । विष्णरत्परमं पदम्” ऎम्ब करणमदिन्द शरणागतियन्नु अनुष्ठिसतक्कद्दॆन्दु हेळिरुत्तदॆ. मूलमण स्वात्मानं भगवते निवेदयेत् मत्तु “वसुरण्यविभरसि” ऎन्दारम्भिसि, “ओ मित्यात्मानं युञ्जीत” ऎन्दु मुगिसिद मन्मदिन्दलू शरणागति यन्नु अनुष्ठिसतक्कद्दॆन्दु तैत्तरीयश्रुतियु उपदेशिसिरुत्तदॆ. हीगॆ ई मनगळू करणमुवादरॆ ई द्वयमक्कॆ प्राशस्त्रवु हेगॆ ? ऎन्दरॆ, इदक्कॆ विशेष महात्मयू अर्थस्वारस्यवू, पूराचाररु अनुष्ठिसिदसत्सम्प्रदायवू इरुवदरिन्दलू इदन्नु कॊण्डाडिरुत्तारॆ. तात्पर्यवु- मेलॆ हेळिद हागॆ इतर करणमगळू इरु वाग इदन्ने मुख्यवागि शरणागतिम एषः ऎन्दुहेळलु मुख्य कारणवेनॆन्दरॆ ? इदु सम्प्रदाय रीत्या बन्दुदु. नाथमुनिगळ कालदिन्दलू ई द्वयक्केने माहात्रॆयु, श्रीयतिवररु ई मनोपदेशवन्नु तम्म आचारराद पॆरियनम्बियिन्द हॊन्दिदरु.________________

३४३२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ई गुह्यतमवाद मन्मद विशेषार्थगळन्नॆल्ला तिरुक्कोट्टियूर् नम्बियिन्द पडॆदरु. १८ नॆय सल प्रार्थिसिद नन्तर ई नम्बियु श्री भाष्यकाररिगू इवर शिष्यराद कूरेशदाशरथिगळिगू उपदेशिसि दरॆम्ब इतिहासवुण्टु. ई मावन्नु ऒन्देसल आचाररु उच्चरिसि दुदन्नु आश्रयिसिदवनु केळि उच्चरिसिदरॆ, अवरु अनन्तर आश्रितनिगॆ तावे भरसम र्पणवन्नु माडि, देहावसानानन्तर तम्म आश्रितनिगॆ मुक्तियन्नु कॊडुवहागॆ श्रीमन्नारायणनन्नु प्रार्थिसुत्तारॆ. ८०१-८०४ नॆय पुटगळन्नु नोडि. आदुदरिन्दले इदक्कॆ शरणागति मवॆन्दु हॆसरु. मूलमादिन्द, तन्न स्वरूप परस्वरूप, उपा य पुरुषार्थगळ ज्ञानवन्नु हॊन्दि, अनन्तर ई मन्मद मूलक आचार मुखेन शरणागतियन्नु अनुष्ठिसवदु क्रमवादुदरिन्द, मूलमन्त्रवाद नन्तर ई द्वयननाद उपपादनॆयु आरम्भिसल्प ट्टितु, आचाररु पुरुषकाररूपदल्लि अवश्यकवादुदरिन्द, श्रीयः पतियु अवर प्रार्थनॆगॆ कट्टु बिद्दु नडॆसिकॊडबेकागिरुवदरिन्द सामान्यरन्नु आचाररॆन्दु वरिसतक्कद्दल्लवु. तुम्बा ज्ञाननिष्ठ आचा रनिष्ठॆगळिन्द शोभिसिकॊण्डिरुव महावैराग्यशिखामणियन्ने आश्र यिसिकॊण्डिरतक्कद्दागिरुत्तदॆ. ई सन्दर्भदल्लि श्रीयतिवररु हेळिरु वुदेनॆन्दरॆ; आचारस्य, ज्ञानवत्ताम् अनुमाय तदुपपः क्रि यते ऎम्बुदागि ज्ञाननिष्ठॆ यन्नु विचारिसि तिळिदु आश्रयिसबेकॆन्दु हेळिदरॆ, कनिष्ठॆ यु बेडवो ? ऎन्दरॆ अदू अदरल्ले अन्तर्गतवु. इदरिन्द मोक्षार्थियु शरणागतियन्नु परतत्व श्रीमन्नारा यणन पादारविन्ददल्ले अनुष्ठिसतक्कद्दादुदरिन्द, अन्यदेवतॆगळागि नम्महागॆये जीवकोटिगॆ सेरि उत्कृष्ट लोकाधिपत्यगळन्नु हॊन्दि रुव ब्रह्मरुद्रेन्द्रादिगळन्नॆल्ला निराकरिसि, पद्मासहाय शरणागति ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. पद्मासहाय प्रयोगवु प्रथमतः शर णागतियु लक्ष्मियल्ल, अनन्तर नारायणनल्लि श्रीयतिवररु शरणागतिगद्यदल्लि तोरिरुव सम्प्रदायवन्नु समर्थिसुत्तदॆ. सिद्ध पायनु बरी नारायणमात्रवे अल्लवॆन्दू लक्ष्मीयॊन्दिगेने सिद्धोपायनु ऎम्बुदु पद्मासहाय ऎम्ब प्रयोगवु सूचिसुत्तदॆ. लक्ष्मीसहायकनागिये सत्येश्वरन ऎल्ला लोकगळ मत्तु ई लोकद सत्व प्रवृत्तिगळू, चेतनरिगॆ सत्वविधश्रेयः परम्परॆगळू पद्मासहाय नागिये, महर्षिय “ सहधरचरी तव ” (रा. बा.) ऎम्ब________________

द्वयाधिकारः B दिव्यसूक्तिय अनुवादवे पद्मा सहाय ऎम्बुदु. इदरिन्द लक्ष्मिगॆ उपायकोटियल्लि अन्वयविल्लवॆन्दु हेळुव कॆलवर वादवु शास्त्र सम्मतवल्लवॆम्ब भाववू द्योतितवु लक्ष्मियु यावागलू पतियन्नगलदे इरुववळॆन्दु “विष्टोरनपायिनी” ऎम्ब मह र्षिय प्रयोगवुण्टु. “न च सीता त्वया हीना न चाहमपि राघव । मुहूर्तमसि जीवावः मत्सा विव जलाध्रतॆ ” ऎम्ब लक्षणोक्तियु अनुसन्धेयवु. (रा अयोध्या.) पद्मासहायः ऎन्दु इवरु हेळिरुव हागॆ परतत्ववु “ब्रह्मणि श्रीनिवासे” ऎन्दे श्री यतिवररु तम्म श्री भाष्यद मळश्लोकदल्लि प्रयोगिसिरु त्तारॆ. आदुदरिन्द नमगॆ दिव्य दम्पतिगळिब्बरू सेरि “श्रीमन्नारा यणः” परतत्ववु. सन्नि योगशिष्ट न्यायद प्रकार नित्य योगवुळ्ळ वरादुदरिन्द इब्बरू उपाय कोटियल्लि सेरिदवरे. पद्मा सहाय पदवु ई नित्य योगवन्नु प्रकटिसुत्तदॆ. आदुदरिन्दले आकॆगॆ पुरुषकारत्ववू एर्पट्टितु. हीगॆ नमगॆ इब्बरू शरण्यरु, इब्बरू शेषिगळु. लक्ष्मियु तन्न वाल्लभ्यातिशयदिन्द, निग्रहसङ्कल्प नाद तन्न पतियन्नु तिरुगिसि अनुग्रहसङ्कल्पनन्नागि माडुव शक्ति युळ्ळ अनुग्रहमयळु. पद्मासहाय प्रयोगवु इब्बर मक्कळ विग्रहत्ववन्नू, कल्याणगुण विभवैश्वरादि पूर्णतॆयन्नू सूचि सुत्तदॆ. उपायत्व पुरुषकारत्ववॆरडू लक्ष्मिगॆ हेगॆ ? ऎम्बाक्षेपक्कॆ हागॆ उण्टॆन्दु शास्त्र पगळू इरुवदल्लदॆ, लोकदल्लू सह राजन मुख्यमन्त्रिगॆ ई ऎरडु शक्तिगळू इरुवदन्नु कण्डिरुवॆवु ई मन्त्रद माहात्रॆयु मूरु वाक्यगळिन्द हेळल्पट्टितु. ई मन्त्रवु (१) मोक्षार्थियन्नु कृतकृत्यनन्नागि माडुत्तदॆ. (२) कृतार्थनन्नागि माडुत्तदॆ. (३) संसारदिन्द बिडिसुत्तदॆ. ऎम्बदागि ई मन्त्रद मूलक उपायानुष्ठानक्रमवु प्रथमपाददिन्द बोधितवु मनवु आकर्णितवागबेकु. यारमूलक ? परमाचार रिन्द, सत्वगुणयुक्तराद सत्कृष्टरादवर मूलक मुन्दिन पाद दल्लि आम्रडित शब्दविरुवदरिन्द ई मठद आचारोच्चारणॆयू सकृत्तॆन्दु व्यक्तपडुत्तदॆ. अदक्कॆ प्रमाणगळुण्टॆ ? ऎन्दरॆ “सक्क दुच्छार शृंसारतारणं भवति ” “सकृज्जन मन्नेण कृतकृत्य________________

; श्रीमद्र हस्यत्रयसारे सुखी भवेत् ” “सकृ देवहि शास्त्रार्थः कृतोयं तारये नरम् ” “सकृदेव प्रसन्नाय तवाति च याचते ” इत्यादि प्रमाणगळुण्टु. ऒन्दे सल उच्चरिसिद मात्रदिन्द उपायानुष्ठानवु सिद्धिसि, मोक्षार्थिगॆ अभय प्रदानवु दॊरॆतु कृत कृत्यनागुवनॆन्दु शास्त्रवु हेळितु. अनन्तर ई मन्मद आवश्यकतॆयुण्टो ? ऎन्दरॆ, तानु कृत कृत्यनादॆनॆन्दु मनस्सु बन्दहागॆ इरबहुदो ? ऎन्दरॆ कूडदु. कृत कृत्यनिगू इति कर्तव्यगळुण्टॆन्दु १२ विध उत्तर कृत्यगळु उत्तर कृत्याधिकारदल्लि हिन्दॆ हेळल्पट्टवु. अवुगळल्लि ऒन्दु यावुदु ऎन्दरॆ भगवद्भागवत कैरवु. ई मादिन्द यावाग कृतकृत्यनादनो ई मार्थानुसन्धानवन्नु मजप मूलक कै ररूपदल्लि नडॆ सुवदु ईतन कृतज्ञतॆगॆ सेरिदुदु. आदुदरिन्द असकृत् पदे पदे . उच्चरिसुत्ता अनुसन्धान माडतक्कद्दॆम्बुदन्नु व्यक्तपडिसि, इन्तह पुनः पुनः मस्त्र पठनदिन्द कृतकृत्यनु कृतार्थनागुवनॆन्दु “दिशति यज्ञ कृतार्थ भावम्” ऎम्बुदरिन्द तिळिसिदरु हीगॆ पुनः पुनः पठनवन्नु जपरूपदल्लि सन्ध्याकालगळल्लि गायत्रि उपस्थानवन्नु मुगिसि आचाररुगळ तनियगळन्नु हेळि मूलम जपवाद नन्तर चरमश्लोक जपक्कॆ पूरैभावियागि नडॆसतक्कद्दु. मत्तु विराम विरुव कालगळल्लू, श्री यतिवय्यरु “द्वयमर्थानुसन्धानेन सह सदैवं वक्ता” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागू, “सकलङ्कालं द्वयेन क्षिर्प ” ऎन्दु आचाररे सारनिष्क र्षाधिकारदल्लि हेळिरुव हागू, ई मनवन्नु उच्चरिसतक्कद्दॆन्दु तिळिसुवदक्कागि इल्लि आय्कॆडित शब्द प्रयोगवु. सकलकालदल्लू द्वयोच्चारणॆयु साध्यविल्लदुदरिन्द अदर अभिप्रायवेनॆम्बुदु २३७ नॆय पुटदल्लि व्यक्तपडिसिरुत्तदॆ. कृतार्थभाववु भगवन्तनिगॆ कैङ्कर्यवन्नॆसगुवदे, ई सन्दर्भदल्लि पुनः पुनः द्वयोच्चारणॆयु वाचककैर्यवु. हीगॆ प्रपदनवन्नु ई द्वयमद मूलक अनुष्ठिसिदवनिगॆ मुक्तियु सिद्धवु. इदु हिन्दॆये अपराध परिहाराधिकारदल्लि अनघ र्य क्रोडीकरोति प्रभुः ऎम्बल्ल, अभय प्रदानसारदल्ल, मत्तु इतर स्थळगळल्लू व्यक्तवु. अदन्ने इल्लियू “संस्कृति काळ रात्रि प्रत्यषतां भजति ” ऎम्बुदरिन्द हेळिदरु. मनक्कॆ “सत्वमष्टाक्षरस्थं” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ माहात्मयु, मूल________________

द्वयाधिकार ३४३५ ई द्वयक्कादरो सकृदुच्चारणॆयिन्द कृत कृत्यनागि अनन्तर अदर जप मत्तु उक्तिगळिन्द कृतार्थनागि मुक्त सदृशनागुव माहात्म यु उपदेशिसल्पट्टितु. गुरुमुखेन केळिदुदन्नु सकृदुच्चरिसु वदु मोक्षहेतुवादरॆ, ज्ञानाक्षः ऎन्दु श्री शङ्कराचारैरु हेळिदुदन्नु श्री यतिवररु अनुमोदिसि हेळिदुदक्कॆ विरोधवागु वदिल्लवे ? ऎन्दरॆ श्री शङ्कराचाररु हेळिद हागॆ तत्व मसि ऎम्ब वाक्य जन्य ज्ञानवल्लवॆन्दू, ध्यान प्रपदनरूपानुष्ठानदिन्द कूडिद ज्ञानदिन्द मोक्षवॆन्दु तिळियतक्कद्दु स्वामि पाददल्लि माडिद शरणागतियिन्द ज्ञान बॆळकु दॊरॆतु, अज्ञानान्धकारवु तॊलगु तदॆ. संसारवन्नु काळरात्रि ऎन्दु रूपिसिरुवदु, संसारदल्लि कण्णु काणदॆ मुग्गरिसि बीळुत्ता देहक्कुण्टागुव बाधॆगळिन्द, दुःख पीडितनागिरुव दुरवस्थॆयु बोधितवु. श्री यामुनमुनिगळु इन्नॊन्दु विधवागि “अविवेक घनान्ध दिण्मुखे” ऎन्दारम्भिसि *पथलितम्” ऎन्दु मुगिसिद श्लोकवु अनुसन्धेयवु. ई सन्दर्भदल्लि कॆलवु पण्डितरू पूर्वपक्षवन्नु माडुवरु हेगॆन्दरॆ ? ई द्वयद सहृदुच्चारणॆयु अष्टु सुलभवागि हेगॆ मोक्षदायकवादीतु ? श्री यतिवारु शरणागति गद्यवन्नु रचिसिरु वदन्नु परिशीलनॆ माडिदरॆ प्रतिदिनवू पठिसिदरॆ मोक्ष प्राप्तियु, अन्यथा इल्लवॆन्दु वादिसिरुवदन्नु केळिरुवॆवु. श्री यतिवरर शरणा गति गद्यवु. कृत कृत्यनाद प्रपन्ननु प्रतिदिनवु वाचिक कैङ्कर रूप दल्लि पठनक्कॆन्दु भाविसदॆ, हीगॆ अपार्थ कल्पनॆयु अवरिगॆ सकृच्छरणा गति कालदल्लि महाविश्वासद अभाववन्नु प्रकटिसुवदल्लदॆ, भरन्यासवु सकृदनुहेयवॆम्ब शास्त्रक्कॆ विरोधवन्नू कल्पिसिदन्तागुवदु आदुदरिन्द आम्रडि तोक्तियु कैङ्कर रूपवु. शरणागतिगद्यवु द्वयमाद विवरणॆयॆन्दे भाविसतक्कद्दु, इल्लि आकर्णि तोपि ऎन्दु हेळिरुवदेनु उक्तिनिष्ठॆ ये आचार निष्ठॆये ऎम्ब विवाददल्लि, आचारनिल्लदॆ आकर्णित ऎम्ब प्रयोगवे कूडुवदिल्लवादुदरिन्दलू, अनन्तर आ चाररु नमगागि शरणागति यन्नु अनुष्ठिसिरुवदरिन्द अवॆरडर अन्नोन्य सम्मेळनवु. ई मनवु अष्टाक्षरद विवरणवु. मुन्दॆ द्वयमवु, मूलमनद नमश्यब्ददल्लि तोरुव________________

३४३६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे मनॆ एषः, अष्टाक्षरस्य विवरणम् मू, तिरुमल् मध्यमपदल् अर्थवागवादल्, शाब्दमागवादल्, चॆन्न उपाय विशेषु, इदिन् फलवाग तृतीय पदर् चॆन्न पुरुषार्थ विशेषयुं विशदवाग प्रकाशिस्पिक्किरदु द्वयम्. शरणागतिय मत्तु नारायणाय ऎम्बल्लि तोरुव कैङ्कय्य रूप प्रयोजन, इवुगळन्नु विवरिसुत्तदॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ-तिरुम तिल् - मूल मन्मदल्लि, मध्यमपदल् - मध्यम पदवाद नमः ऎम्बल्लि, आर्थवागवादल् - सूक्ष्मयोजनॆय अनिष्ट निवृत्तिय परवागि आर्थवागि तोरिबरुवदरिन्दागलि, शाब्द माग वादल्-स्थलयोजनॆय साद्योपायवाद भरन्यासवन्नु बोधि सुव शब्द रूपवागियागलि, चॆन्न उपायविशेषयुम् - हेळल्पट्ट उपाय विशेषवाद शरणागतियन्नू, इदिन् फलमाग इदर फलवागि, तृतीयपदल् चॆन्न-मूरनॆय पदवाद नारा यणाय ऎम्ब पदद व्यक्तचतुर्थियल्लि हेळल्पट्ट, पुरुषार्थविशे षु - मुक्तदॆशॆयल्लुण्टागुव श्रियःपतिगॆ माडुव नित्य कैङ्कय्य प्राप्तियन्नू, विशदवागि, द्वयं प्रकाशिप्पिक्किरदु-द्वयवु प्रकाशपडिसुत्तदॆ. मूलमद नमश्यब्दवू, नारायणाय ऎम्बल्लि रुव चतुर्थियू, इवॆरडर अर्थवन्नु ई द्वयमन्ववु उपपादिसि हेळुवदरिन्द मूलमद विवरणॆयु, आदुदरिन्द मूलमद्रोप पादनॆयाद नन्तर द्वयमद उपपादनॆयु, इदु हेगॆ द्वय वॆन्दरॆ, इदर पूत्वखण्डवु साङ्गभरसमर्पणरूप उपायपरवागि यू, उत्तरखण्डवु पुरुषार्थपरवागियू इरुवदरिन्द ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. इदु मुन्दॆ उपपादितवु ; इल्लियू सूचितवु. नमश्यब्दद स्कूलयोजनॆयल्लि सपरिकर साद्योपायवाद शरणा गतियू, सूक्ष्म योजनॆयल्लि अनिष्ट निवृत्तियू आर्थवागि तोरि बरुत्तदॆन्दु हिन्दॆये हेळल्पट्टितु. उत्तरखण्डदल्लि भगवन्तनिगॆ माडुव नित्य कैङ्करवु बोधितवु. उपायविशेष ऎम्बल्लिन विशेषभाववु यावुदॆन्दरॆ कल्याणगुणगण, दिव्यमङ्गळ विग्रह, लक्ष्मिय साहचरादिगळिन्द कूडिरुविकॆयु, पुरुषार्थविशेष________________

द्वयाधिकारः आयं श्रुतिमूल ताकम 2422 इदु कठवल्लियिले पिरियवोदिच्छेर्‌ नु सन्धिक्क विधि यालु, भगवच्छास्त्रत्तिले श्री प्रश्नॆ संहितादिगळिले वर्णो द्दारादिगळु मण्णि प्रतिपादियालु, श्रुतिमूलमान शास्त्रिक मम्. ऎम्बुदरिन्द तोरिबरुवदेनॆन्दरॆ ? अपराध परिहारदॊन्दिगॆ, पुनस्सं सारभीति इल्लदॆ इद्दु कॊण्डु देहावसानानन्तर परिपूर्ण ब्रह्मानु भवदॊन्दिगॆ उण्टागुव श्रियः पतिगॆ माडुव सत्वविध कै र प्राप्ति यन्नु सूचिसुत्तदॆ. मूलमवु नारायणोपनिषत्तु, शाण्डिल्यादिस्कृति, पुरा णादिगळल्लू उपपादितवागिरुव हागॆ, द्वयवू वेद, स्मृति, पुरा णादिगळल्लि उपपादितवो ? ऎन्दरॆ उपपादितवॆन्दु प्रमाणगळन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. आदुदरिन्द इदु बरी ताकमवल्लवु. वैदि कवू हौदु ऎन्दु श्रुति प्रमाणवन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. द्वयवु श्रुतिमूल ताकमनवु. इदु - ई द्वयवु, कठवल्लियिले, पिरिय ओदि - विभागिसि हेळल्पट्टु, नारायणोपनिषत्तिनल्लि “ ओमितोकाक्षर, नम इति है अक्षरे नारायणायेति पञ्चाक्षराणि” मूलमवु हेगॆ मूरु पदवागि विभागिसि हेळल्पट्टिरुवदो, हागॆये द्वयवू विभा गिसल्पट्टिदॆ. अनन्तर, चेरतु अनुसन्धि विधियाले - ऎल्ल वन्नू ऒट्टु सेरिसि मन्यवागि अनुसन्धान माडतक्कद्दॆन्दु विधिसिरु वदरिन्दलू, मत्तु भगवच्छास्त्रदल्लू, श्री प्रश्न संहितवे मॊदलादवु गळल्ल, वर्णोद्धारादिगळुं पण्णियाव याव वर्णगळु क्रम वागि सेरिवॆ ऎम्बुदन्नु तोडिसि, श्री प्रश्नॆ संहितादि ऎम्बल्लिन आदिपददिन्द पाद्मपुराणवु हेळल्पट्टितु. इल्लिन ऎरडनॆय आदिपद दिन्द अदर माहात्मयु हेळल्पट्टितु, प्रतिपादियालुम् प्रति पादिसि हेळिरुवदरिन्दलू, श्रुतिमूलवाद तान्त्रिकमन्त्रवु. इदु तान्त्रिकमन्त्रवु हेगॆ ? ऎन्दरॆ पाञ्चरात्रतन्त्रदल्लि हेळिरु वदरिन्दागलि अथवा अनुष्ठानरूप करणमन्त्रवॆन्दागलि ताकवु. ई शब्ददिन्द नाल्कु वर्णदवरिगू इदरल्लि अधिकार उण्टॆन्दु हेळ________________

३४३८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे बहुदु. शूद्ररिगॆ अधिकार उण्टे ऎन्दु शङ्किसबेकागिल्लवु. एकॆन्दरॆ अवरु स्वतः अनुष्ठिसदे भागवतरु अनुष्ठिसुवदरल्लि अन्तर्गतरु. मुन्दॆ ई मवु तान्त्रिकवागि साधिकारवुळ्ळद्दॆन्दु उपपादिसल्प डुत्तदॆ. कठवल्लियल्लि ऎल्लि बरुत्तदो गॊत्तागलिल्लवु. श्री देशिकरवर व्याख्यातृगळू कठवल्लियल्लिरुवदॆन्दु तिळिसिरुत्तारॆ. अल्लि द्वयद ऎरडु खण्डगळू बेरॆ बेरॆयागि हेळल्पट्टिवॆ. मॊदलु “श्रीमन्ना रायण चरण् शरणं प्रपद्य” ऎन्दु पठिसल्पट्टु, मध्यॆ “इदं पूर्णमदः पूर्णं” ऎम्ब वाक्यविद्दु, अनन्तर “श्रीमते नारा यणाय नमः” ऎन्दिरुवदरिन्द, “पिरिय ओदिक्के‌त्तु अनु सन्धिक्कॆयालुम्” ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. इवॆरडन्नू सेरिसि मन्यवागि उच्चरिसबेकॆन्दु अल्लिये हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हीगॆ सार दीपिका व्याख्यानवु. सारप्रकाशिकॆयवरु पिरिय ओदि ऎम्बुदक्कॆ व्याख्यानवागि उदाहरिसिरुत्तारॆ हेगॆन्दरॆ- अथातन लोत्पत्ति8- वाद्वितीयः, षट्नदानि, अर्थादश, पञ्चविंश तक्षराणि, पञ्चदशाक्षरं प्रथमं दशाक्षरं परं नवाक्षरं प्रथमं पद, द्वितीय तृतीय चतुर्थाक्षराणि, पञ्चा करं पञ्चमं, द्विक्षरप्प!” ऎन्दु हीगॆ विभागिसल्पट्टिरुत्तदॆ. श्रीमद्वयमविरुव क्रमवु मुन्दॆ हेळल्पडुत्तदॆ ; अदरल्लि वाक्य गळॆरडु पूरै उत्तरखण्डगळॆम्बदागि पदगळु ६ हेगॆन्दरॆ ऎणिसि नोडबहुदु. आ मनक्कॆ अर्थगळु हत्तु, इवुगळन्नु श्री पराशर भट्टरवरु अष्टश्लोकियल्लि “नेतृत्वं नित्ययोगं” ऎम्बल्लि व्यक्त पडिसिरुत्तारॆ. (श. ५) मन्मदल्लि अक्षरगळु २५ ; प्रथमवाक्यदल्लि १५ अक्षरगळु, ऎरडनॆय वाक्यदल्लि १० अक्षरगळु. मुन्दॆ आरु पदगळल्लू ऎष्टु अक्षरगळॆम्बुदु हेळल्पडुत्तदॆ. प्रथम पददल्लि ९ अक्षरगळु, ऎरडु मूरु नाल्कनॆय पदगळल्लि मूरु मूरु अक्षरगळु, ऐदनॆय दरल्लि ऐदु अक्षरगळु, आरनॆयदरल्लि ऎरडक्षरगळु हीगॆ विभागिसि हेळ ल्पट्टिरुत्तदॆन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. मन्नोद्दार क्रमवू हेळ ल्पट्टिरुत्तद्दॆन्दु तिळिसुत्तारॆ, हेगॆन्दरॆ नवार्ण विद्धि हृदयं तयार्णं शिरोरतम् । शिखार्णं क्षरं विद्धि, कवचं तप्प देवहि । अक्रं पञ्चाक्षरं, नेत्रन्द्वक्षरं परिकीर्तितम् । श्रीमच्छब्दातरेयुक्तं नारायण इतीष्यते । तत्पादौ चरण् शब्द स्तत्परे शरणं तथा । प्रपद्यॆ तत्परेयुक्तं नम________________

द्वयाधिकारः avar शब्दवतः परम् : श्रीमते च तथायुक्तं परेनारायणाय च ” मन क्रमवु हेगॆन्दरॆ मॊदलिनिन्द क्रमवागि “श्रीमत्, नारायण चरण्, शरणं प्रपद्य । नमः श्रीमते नाराय णाय ” ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदरॆ नावु ईग पठिसुवदु स्वल्प व्यत्यस्तवु, “श्रीमते नारायणाय नमः ” एकॆन्दरॆ हिन्दॆ पद गळल्लि ऎष्टॆष्टु अक्षरगळिरबेकॆन्दु हेळिदुदरल्लि ४ नॆय पदवु मूर क्षरवन्नू ऐदनॆय पदवु ऐदक्षरवन्नू, आरनॆय पदवु ऎरडक्षर वन्नू उळ्ळद्दागिरबेकॆम्ब विधिगॆ अनुसारवागि हीगॆ हेळुत्तेवॆ. नवार्णं विद्धिहृदयम् ऎन्दारम्भिसि ई मनक्कॆ जपकालदल्लि माडतक्क हृदयादि न्यासवु हेळल्पट्टितु ; हेगॆन्दरॆ - श्रीमन्नारायण चरण-ज्ञानाय हृदयाय नमः-९ अक्षरवु. शरणम् ऐश्वराय शिरसेस्टा हा- इदरल्लि मूरु अक्षरवु. प्रपशक्कॆ शिखाय्कॆ वौषट्-इदरल्लि मूरु अक्षरगळु. श्रीमते-बलाय कवचायहु-हागॆये मूरु अक्षरवु. नारायणाय-नीराय अस्थायफट्- ऐदु अक्षरवु. नमः-तेजसे नेत्राभ्याम् औषट्-ऎरडु अक्षरवु. हीगॆ हृदयादि न्यासक्रमवु आदरॆ कॆलवरु मॊदलु तेजसे नेत्राभ्याम् औषट् ऎन्दु हेळि, अनन्तर वीराय आस्रायपट् ऎन्दु हेळिरुत्तारॆ. सारसङ्ग्रह व्याख्यातृवु श्रीमन्नारायणे त्यादि जपेत्रञ्च दशाक्षरम् । उपाय परन्तस्कोपयत्न परन्दश ! अकिञ्चनो मिळिव न्या सेनैव विशुद्धये । लब्ध न्यासोsचिरादेव विशुद्धिं लभते परां” ऎम्ब कठवल्लि श्रुतिय अभिप्रायदिन्द कठवल्लियिले ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. इदर अर्थ वेनॆन्दरॆ-“श्रीमन्नारायणचरण् शरणं प्रपद्य” ऎन्दु १५ अक्षरगळुळ्ळ मन्मवन्नु मोक्षार्थियु जपिसतक्कद्दु. ई मन्मद पूस्वार्धवु उपायवाद शरणागतियन्नु बोधिसुवन्ताद्दु, उत्त रार्धवाद श्रीमते नारायणाय नमः ऎम्बुदु हत्तु अक्षरग ळुळ्ळ मनवु उपेयभागवाद प्राप्यदॆशॆयल्लुण्टागुव नित्यकै र्यवन्नु बोधिसुत्तदॆ. बेरॆ गतियु साध्यविल्लद अकिञ्चनवाद अशक्तनु इवॆरडु भागगळन्नू ऒट्टु कूडिसि तन्न सत्वपापगळॆल्ला तॊलगि परिशुद्धात्मस्वरूप प्राप्तिगागि भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसतक्कद्दु.________________

66 श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इत्तॆ पूर्वाचार वाक्य मॆनु शिल‌ तॊन्नदवुम्, आप्त हीगॆ श्रीघ्रदल्ले स्वीकृत भरनागि कृतकृत्यनादरॆ सर्वश्रेष्ठवाद परिशुद्धात्मस्वरूपवन्नु हॊन्दि, दिव्यवैकुण्ठवन्नु सेरुवनु " ऎम्बुदु श्री प्रश्नॆ संहितादि ऎम्बल्लिरुव आदिपददिन्द पाञ्चरात्र महोपनिषत्तिन वाक्यवु सूचिसल्पट्टितु. प्रथमाध्यायदल्लि, “ अथादौ प्रणवार्थं तथै वाष्टाक्षरस्यच । म रत्नस्य गायत्राः सम्यग्न विधानतः ” प्रथमदल्लि प्रणवद अर्थ वन्नु, हागॆये अष्टाक्षर मार्थवन्नू अनन्तर मरत्नवाद द्वयद अर्थवन्नू हागॆये गायत्रि मन्मार्थवन्नू शास्त्र रीत्या चॆन्नागि हेळुवॆनॆन्दु प्रतिज्ञावाक्यदिन्द तिळिसि, द्वयमन्मद विषय वागि लक्ष्मीनारायण मयं प्रणवार्थ प्रकाशकम् । सत्य ज्ञानानन्द रूपं श्रीकरं तं नमाम्यहम् ” ऎन्दु प्रारं बिसि वर्णोद्धारक्रमवन्नु तिळिसि, अल्लिये “श्रीमन्नारायणव परस्य परमात्मनः । द्विजानां मुक्तिदं मं द्वयं तच्चुद्द सात्विकम् । मन्वरत्नाख्य सन्दर्भं पञ्चविंशति वर्णकम् । पञ्चविंशति तत्वाड्यं पञ्चोपनिषदात्मकम् ।” ऎन्दु द्वयवु २५ वर्णगळुळ्ळदॆन्दू, अदु मरत्न वॆन्दू, मुक्तियन्नु कॊडुव करणमवॆन्दू श्लाघिसल्पट्टिरुत्तदॆ. वर्णोद्दार ऎन्दरॆ मॊद लक्षर श्री, ऎरडनॆय अक्षर म, मूरनॆय अक्षर नकार हीगॆन्दु मुन्दक्कू तिळिसोणवु. श्रुतिमूलमान तान्त्रिकमम् ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द चातुर्वण्य्रदवरिगू अर्हवादुदु ई मन्यवॆन्दू, शूद्रादिगळिगॆ मन्मानरवन्नागलि अथवा भाषारूपदल्लागलि प्रयोगिसबहुदॆन्दु सारदीपिकॆयवरु अभिप्रायपट्टिरुत्तारॆ. आदरॆ कॆलवरु ई मवु पूर्वाचार्यर वाक्यवॆन्दु कॆलवरु हेळुत्तारल्ला अदर अभिप्राय वेनॆन्दरॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ – इत्तॆ - ई मध्यवन्नु, पूरा चार वाक्यम् ऎन्नुऎम्बदागि, शिलर् सॊन्नदुवु . कॆलवरु हेळिरुवुदु, एतरिन्द ऎन्दरॆ ऎरडु कारणगळन्नु तिळिसुत्तारॆ. (१) आप्तरुपदेशित्तारॆन्नु - आप्तराद परमाचार्यरु उपदेशिसिदरॆन्दु, आदरिक्कागवादल्-अन्त वरुगळ मातिनल्लि, परमादरवन्नु सूचिसुवदक्कागि परमाचार________________

द्वयाधिकारः ३४४१ रुपदेशित्तारॆन्नु आदरिक्कॆक्कागवादल्, परमाचार नान सद्ब श्वर भगवच्छास्त्रले अरुळिच्चॆय गैयाले यादलामत्तनै. इदुक्कु ऋष्यादिगळु मूलवादिकळिर् पोले अपे क्षमाण‌क्कु मव्याकरणादिगळिर् पडिय कण्णुकॊळ्ळलाम्, वाक्यवॆन्दु हेळिरबहुदॆम्ब तात्सरवु अथवा (२) परमाचार नाद सत्येश्वरनु भगवच्छास्त्रले- भगवच्छास्त्रद पाद्य संहितॆयल्लि, अरुळिच्चॆ गैयाले - ताने कृपया ई मन्मद महिमॆयन्नु उपपादिसि हेळिदुदरिन्दागलि, सत्येश्वरनु ऎल्लरिगिन्तलू आदियाद पूर्वाचार्यनादुदरिन्दागलि पूर्वाचार वाक्कु ऎन्दु कॆलवरु हेळिरबहुदॆम्ब तात्सरवु ; अत्तनै -अष्टे ; हागॆ हेळुवदर अभि प्रायवे विना श्रुत्यभिमतवाद तान्त्रिकमन्त्रवॆम्बुदु सिद्धवॆम्ब भाववु. सत्येश्वरनु हेगॆ परमाचारनॆम्ब उपपादनॆगॆ गुरु परम्परासारद ५४-५८नॆय पुटगळन्नु पराम्बरिसि, भगवन्तनिन्दले इदु उपदिष्टवायितु ऎम्ब शास्त्र पज्जियिरुवदरिन्द आतने ऎल्ल रिगू परमाचारनादुदरिन्द पूर्वाचारवाक्यवॆम्बुदन्नु ऒप्प बहुदु ऎम्बुदन्नु सूचिसिरुत्तारॆ. तम्म स्वाचारर वाक्किगिन्त पूाचार वाक्कु उपादेयवॆम्ब भावदिन्द हागॆ प्रयोगवु. इदुक्कु. ई द्वयमनक्कॆ, ऋष्यादिगळु ऋषि, छन्दस्सु, देवतॆ गळु, मूलमादिगळिले - मूलमन्न मॊदलादवुगळल्लि हेळल्पट्ट हागॆ, अपेक्षमाण‌ कु-मन्त्र जप कालदल्लि पठनमाडि अङ्गन्यासहृदयादि न्यासगळन्नु माडबेकॆम्ब अपेक्षॆ इरुववरिगॆ, मन्मव्याकरणादिगळि पोले - मशास्त्र मॊदलादवुगळल्लि हेळि रुवहागॆ, कण्डुकॊळ्ळलाम् - तिळिदुकॊळ्ळबहुदु मन्त्र व्याकर णादिगळिर् पडिये ऎम्ब विषयदल्लि “ अन्तरामि ऋषिसस्य देवीग्रायन्नु दाहृता । छन्दस्तु देवताविष्णुः परमात्मा सनातनः । श्रीमन्नारायणस्साक्षात् परम्ब्रह्म परात्परम् । देहन्यासं ततः कुल्यात् मरन मनवित् । षट्नदानि च मनस्य षडङ्गाव विन्यसेत् ” ऎम्बिवु अनुसन्धेयवु. इल्लि हेळिरुव प्रकार ग्रहिसबहुदॆम्ब तात्पर्यवु इल्लि आदि शब्द दिन्द भगवच्छास्त्रवु सङ्ग्रहिसल्पट्टितु अपेक्षमाणरु ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द अवुगळ आवश्यकतॆ अष्टेनु इल्लवॆम्ब भाववु. आदरॆ 6________________

३४४२ श्रीमद्र हस्यत्र यसारे प्रतिदिनवू सन्ध्यावन्दनानन्तर जपमाडुव कालदल्लि ई मन्म देवतॆ यन्नू हेळि अङ्गन्यास करन्यासगळॊन्दिगॆ जपिसुवदु उचितवु. हागॆये सम्प्रदायवू कूड. मूलमनक्कॆ ऋषि छन्दस्सु देवतॆ अङ्गन्यासहृदयादि न्यासगळु अवश्यापेक्षॆगळॆन्दु हेळल्पट्टितु. ई माक्कॆ अधिकारिगळु आ ऋष्यादि ज्ञानक्कॆ योग्यरल्लद स्त्रीशूद्रादि गळिगू अधिकारवु हेळल्पडुवदरिन्द ई सन्दर्भदल्लि आवश्यकविल्लवॆन्दु अपेक्षमाणु ऎम्बुदरिन्द हेळल्पट्टितु, “ नानुकूल्यन्नन कत्रं नतीर्थादि निषेवणम् । नपुनश्चरणं वापि मद्रोह्य मपेक्षते ” ऎम्बी पाद्मवचनदल्लि तोरिबरुवहागॆ यावुवू अपे क्षितवल्लवॆन्दु हेळल्पट्टितु. ई मावन्नु उपायरूपदल्लि करण मन्यवागि उपयोगिसुवदक्कॆ याव विध अनुकूल्यवन्नागलि, शुभ नक्षत्रवन्नागलि, पुण्यतीर्थवे मॊदलादवुगळल्लि स्नानवन्नागलि, पुनश्चरणवन्नागलि अपेक्षिसुवदिल्लवॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदरॆ जप शीलरिगॆ अपेक्षितवल्लवो? अदरिन्द जपवु वीरवत्तरवागुवदिल्लवो? ऎन्दरॆ अन्थवरु मन्य व्याकरणादिगळल्लि हेळिरुव हागॆ पठन मत्तु न्यासगळन्नु अनुष्ठि सबहुदॆन्दु हेळिदरु. अल्लि हेळिरुव क्रमवु हेगॆन्दरॆ “नवार्णं विद्धि हृदयं” ऎन्दारम्भिसि हेळिरुव श्लोक गळन्नु अनुसरिसि ऎम्ब भाववु. ई श्लोकगळिगागि ३४३८ नॆय पुटवन्नु नोडि. जपक्रमवु जपक्रमवन्नु सङ्क्षेपवागि तिळिसुवॆवु हेगॆन्दरॆ- मूलमवन्नु २५ सल पठिसुत्ता प्राणायामवन्नु माडि श्रीभगवदाज्ञया श्रीमन्नारायण प्रीत्यर्थं शरणागति महाम जपङ्करिष्य ऎन्दु सल्लिसतक्कद्दु. अनन्तर, “ अस्य श्री शरणागति महामस्य लक्ष्मीनारायणऋषिः देवीगायत्रीछन्दः परमात्मा श्रीलक्ष्मीनारायणो देवता, श्रीं बीजं नमश्यक्ति- लक्ष्मीनारा यण प्रीत्यर्थे जपे विनियोगः, ॐ वीराय अस्रायफट्, करन्यासवु-श्रीमन्नारायण चरणॆ अङ्गुष्ठाभ्यां नमः, शरणं तर्जनीयाभ्यां नमः, प्रपद्य मध्यमाभ्यां नमः, श्रीमते अनामिकाभ्यां नमः नारायणाय कनिष्ठिकाभ्यां नमः, नमः करतल करपृष्णाभ्यां नमः,________________

द्वयाधिकारः द्वयशब्दप्रवृत्ति निमित्त माह 23 ३४४३ इम्मम् (१) “सधातुश्चरणेगाढं” (२) “भवांस्तु सह वैदेह्या” ऎङ्गिरश्लोकद्वयल् निरक्षितमान उपा हृदयादिन्यासः श्रीमन्नारायण चरण् ज्ञानाय हृद याय नमः ; शरणम् ऐश्वराय शिरसे स्वाहा ; प्रपद्य शसि शिखाय्कॆ औषट् ; श्रीमते बलाय कवचाय हुम् ; नाराय णाय तेजसे नेत्राभ्यां वौषट् ; नमः वीरायास्त्रायवट् ; भूर्भुवस्सुवरोमिति दिगन्धः. ध्यानम् “श्रीरामोनिधि रत्न मण्टप महासौवर्ण सिंहासने । नामाङ्के स्थितया प्रसन्न वदनं श्रीकान्तयालिङ्गितम् । दोर्दण्डाङ्कित शङ्ख पङ्कजगदा चरुदारियम् । त्वां नित्यं कलयामि जन्मविमुखो लक्ष्मीश नारायण ॥ हीगॆ ध्यानिसि शक्रनुसार जपमाडतक्कद्दु. अनेकरु १०८ सल जपवन्नु माडुत्तारॆ . क्षीरसमुद्र मध्यदल्लिरुव रत्न मण्टपद सुवर्णद सिंहासनदल्लि बिजमाडिसिरुवनागियू ऎडतॊडॆयल्लिरुव लक्ष्मी ऎम्ब पत्नियिन्द आलिङ्गिसल्पट्टवनागियू, प्र स न वाद मुखवन्नुळ्ळवनागियू, बाहुगळल्लि धरिसिरुव शङ्ख, पद्म, गदॆ, चक्रगळिन्द कूडि हॆच्चाद लावण्य शोभायुक्तनाद अन्तह निन्नन्नु ओ लक्ष्मीपतियाद नारायणने जन्म जरामरणगळ बाधॆयिन्द तप्पिसिकॊळ्ळुवदक्कागि आश्रयिसि ध्यानिसुत्तेनॆ ऎम्बुदु ई श्लोकार्थवु द्वयवॆम्ब व्यवहारक्कॆ कारणवन्नु तिळिसुत्तारॆ. $ इन्मुन्सम् ई मनवु, * सभातुश्चरगाढं ” ఎంబ मत्तु “ भवांस्तु सहवैदेह्या ऎम्ब श्लोकद्वयल्- ऎरडु श्लोकदल्लू, विवक्षितमान-उपदेशिसल्पट्ट, उपायोपेय रूपवाद, अर्थद्वयक्कॆ ऎरडर्थवन्नु प्रतिपादियाले उपपादिसि हेळुवदरिन्द, द्वयनन्नु.“द्वय ” वॆम्ब, पेर् प इदु हॆसरन्नु हॊन्दितु. ई मन्मदल्लि पूार्धवु उपाय परवा (१) रा. अयोध्या ३१-२७. (२) रा. अयोध्या ३१-२.________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे य योपेयरूपमान अर्थ द्वि य प्रतिपादियाले “द्वय ” नन्नु पेर् सॆत्तदु. गियू उत्तरार्धवु उपेय परवागियू अर्थवुळ्ळद्दागि हीगॆ ऎरडु खण्डगळिरुवदरिन्द इदक्कॆ द्वयवॆम्ब हॆसरु ऎम्ब तात्सरवु ई ऎरडर्थवू श्रीमद्रामायणदल्लि लक्ष्मण वाक्यदल्लि उपपादित वागिदॆ ऎन्दु अवुगळन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. अवुगळु यावुदॆन्दरॆ- सभातुश्चरण् गाढं निपीड रघुनन्दनः । सीतामुनाचाति यशा राघवं च महाव्रतम् ’ ऎम्बुदु पूरा श्लोकवु. यावाग श्रीरामचन्द्र प्रभुवु तन्न पत्नियाद सीतॆयन्नु वनक्कॆ तन्नॊन्दिगॆ करॆदुकॊण्डु होगलु ऒप्पिदनो, आग लक्षणनू तानू जॊतॆयल्लि होगुवुदक्कॆ आशॆ पट्टु बेरॊन्दू मार्गवू तोचदॆ ऐदु अण्णगळिन्दलू कूडिद पूर्ण शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुत्तानॆ. रघु नन्दन-शरणागतर क्षणदीक्षराद रघुवंशदल्लि जनिसि, शरणागति मा हायन्नरित मत्तु अतियशाः महत्ताद ख्यातियन्नु हॊन्दिद, ऎन्दरॆ आनुकूल्यसल्प प्रातिकूल्य वर्जनॆगळिन्द घनतॆयन्नु हॊन्दिदवनाद, सः- बेरॆ उपायगळु यावुवू तोचदॆ आ कारण दिन्द “बाष्प पराकुलेक्षण” नाद आ लक्ष्मणनु इदरिन्द काक्षिण्यवु सूचितवु, भ्रातु-श्रेष्ठ भ्रातावागि पितृसमनागि तनगॆ शरण्यनाद अण्णन, चरण्‌ - ऎरडु कालुगळन्नू, गाढं - बहु गट्टियागि इदरिन्द कार्पण्यवू, महाविश्वासवू बोधितवु. निपीड्य- हिडिदु कॊण्डु (इदरिन्द शरणागतियु बोधितवु.) सीतां-लोकपिता ऒन्दुवेळॆ ऒप्पदिद्दरू महातायियन्नु कुरितु हेळिकॊण्डरॆ ऎन्दिगू विफलवागदॆम्ब भरवसॆयुळ्ळवनादुदरिन्दले, सीतॆयन्नू (इदरिन्द सीतॆयउपायत्व पुरुषकारत्वगळु व्यक्तवु.) महाव्रतम्- “नत्य जेयं कथञ्चन” शरणागतनन्नु ऎन्दिगू बिडॆनु, ऎम्ब मत्तु “सकृदेव प्रसन्नाय तवाति च याचते । अभयं सर्व भूतेभो ददाम्यततं मम ऒन्दुसल शरणागतियन्नु माडिदवनु आतनु यारेआगलि, आतनिगॆ अभयवन्नु कॊडुवदे नन्न व्रतवु ऎन्दू हेळिद, महाव्रतवन्नु कैकॊण्डिरुव, राघवं च श्री रामनन्नू सह कुरितु, उवाच तन्न अपेक्षॆयन्नु कुरितु हेळु त्तानॆ. महाव्रतम् ऎम्बुदरिन्दलू महा विश्वासवु सूचितवु.________________

द्वयाधिकारः ३४४५ राघवञ्च-ऎम्बल्लि चकारदिन्द रामनु उपायकोटियल्लि सेरिदरॆ सीताम्ऎम्बल्लि उपायत्ववु निस्सन्देह विषयवॆम्बुदु तोरिबरुत्तदॆ मॊदलु प्राधान्यदिन्द सीताम् ऎन्दुहेळि अनन्तर रामञ्च ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द पुरुषकारमात्रवे अल्लदॆ उपायत्वदल्लू अन्वय उण्टॆम्बुदु व्यक्तवु. स्वामियु तानॊब्बने स्वतन्त्रिसि शरण्यनागु वुदिल्लवु यद्यपि श्रीरामचन्द्र प्रभुविगॆ पट्टाभिषेक महोत्सवदल्लि अत्यद्भुतवाद उपकारवन्नॆसगि महाप्राज्ञनागि शर्वशक्तनाद आञ्ज नेयनिगॆ ऒन्दुहारवन्नु अनुग्रहिसबेकॆम्ब कुतूहलविद्दरू इन्तह अनुग्रहादिगळल्लि सीतॆयॊन्दिगेने नडॆसतक्कवनॆन्दु तोरिसुवदक्कागि * प्रदेहि सुभगेहारं यस्यतुष्टासि भामिनि पौरुषं विक्रमो बुद्धि तानि सर्वशः” ऎन्दु हेळिद प्रभुवादुदरिन्द सीतॆय ल्लदॆ तानॊब्बने उपायवागुवदिल्लवॆम्बभाववन्नु ग्रहिसबहुदु, आदु दरिन्दले लक्षासहहृषीकेशो देव्याकारुण्य रूपाया। रक्षक सत्वसिद्दानॆ वेदानेषु च गीयते ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. इदु द्वयद पूर्वखण्डद उपायार्थवन्नु बोधिसुव श्लोकवु, ऎरडनॆय श्लोकवु उपेयत्ववन्नु बोधिसुत्तदॆ. यावुदॆन्दरॆ : भवांस्तु सह देह्या गिरिसानुषु रं ते । अहं सर्वं करिष्यामि जाग्रत सृस्वतश्च ते ॥ ॥ अदु हिन्दिन श्लोकदल्लि इब्बरन्नु कुरितु शरणागतियन्नु माडुवाग नाल्कु अङ्गगळु मात्र प्रदर्शिसल्पट्टितु. शरणागतियु एतक्कागि ऎम्बुदु लक्ष्मणन प्रवृत्तियिन्दलू श्रीरामचन्द्रनु सर्वज्ञनादुद रिन्दलू व्यक्तवु अदन्नु व्यक्तवागि “कुरु मामनुचरं वैध र्मं नेहविद्य ते” तन्न स्वरूपक्कॆ योग्यवादुदन्ने प्रार्थिसिरु तेनॆन्दु तन्न न्नु यावागलू दासनागिमाडिकॊ, दासवृत्तियु तन्न सहज धम्मवु, आदुदरिन्द निम्मिब्बरिगू सत्वदेश सत्व काल साव चित कैरवन्नॆल्ला माडुव वृत्तियल्लि नेमिसु ऎम्ब प्रार्थनॆयन्नु माडुत्तानॆ. वैदेह्या सह-सीतॆयॊन्दिगॆ इदरिन्द उपेयत्वदल्लि सीतॆगॆ अन्वय उण्टॆन्दु हेळिदन्तायितु. आदुदरिन्द, द्वयदल्लि पूर्वखण्डद उपायदॆशॆयल्ल, उत्तरखण्डद उपेयदॆशॆयल्लू लक्ष्मिय अन्वयवन्नु श्रीमच्छवु तोरिसुत्तदॆ, ऎम्बुदु________________

३४४६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे अस मास्य अधिकारिक ? इप्पडि इरुक्कॆयालुम् उपायारळिलुम् उपे यारळिलुं तुमक्कत्तर्व मन्मत्तुक्कु पूर्णाधिकारि, मुन्दॆ उपपादितवु. हिन्दॆयू प्राप्यस्थळगळल्लि बोधितवु. भवांस्तु-नीवादरो,गिरिसानुषु, पर्वतद तॊप्पलुगळल्लि रंस्यते- विहरिसि, ते-सीतासमेतनाद निनगॆ, हिन्दॆ सहवैदेह्या ऎन्दिरुवद रिन्द ई अर्थवु द्योतितवु. जाग्रतपतश्च-ऎद्दिरुवागलू मल गिरुवागलू, आया प्रदेशदल्लि, आयाकालदल्लि आयावस्थॆगळल्लि उचितवाद कैरगळन्नॆल्ला, अहं करिष्यामि - नानु माडुवॆनु ऎम्बर्थवु. दिव्य वैकुण्ठदल्लि मुक्तदॆशॆयल्लि अपेक्षितवादुदे इन्तह कैरवु, अन्तह नित्यवैकुण्ठवन्ने ईग अपेक्षिसिरुत्तानॆ. इदरिन्द सूक्ष्मवागि द्वयवु लक्ष्मीनारायणर शरणवरण मावु, फलवु लक्ष्मीनारायणकैष्करवु. इवॆरडुश्लोकगळे द्वय मन्मारगळन्नु सूचिसुत्तवॆ. हीगॆ पूरैखण्डवु उपायवन्नू उत्तर खण्डवु उपेयवन्नू बोधिसुवदरिन्द ई माक्कॆ द्वयवॆम्ब हॆसरु. अनेक प्रमाणगळु उपायोपेय भावगळन्नु बोधिसु वन्तवु इरुवाग श्रीमद्रामायणदल्लि बोधिसल्पट्ट प्रमाणगळन्ने एकॆ उदाहरिसिदरु ऎन्दरॆ द्वयवु शरणागत्य नुष्ठान मन्यवागियू शरणागति सारभूतवाद ग्रन्थवु रामायणवादुदागियू इरुवद रिन्द अन्तह प्रमाणगळे इल्लि परमोपादेयवु. आदुदरिन्द प्रथम खण्डवु सपत्निकनाद नारायणनल्ले शरणागति रूपवाद अ अनुष्ठान वन्नु कैगॊळ्ळबेकॆन्दू, अदरिन्दुण्टागुव उपेयवु अवरेयागि सपकनागिरुव नारायणनिगॆ माडुव कैर प्राप्तिये ऎन्दू द्वितीयखण्डवु हेळुत्तदॆम्बुदु तात्परवु. ई मनक्कॆ अधिकारियु यारु ? इप्पडि इरुक्कॆयालुं हीगॆ इरुवदरिन्दले ऎन्दरॆ उपा यवु ई मादमूलक माडुव शरणागतियागियू उपेयवु परिपूर्ण ब्रह्मानुभवदॊन्दिगॆ अवरुगळिगॆ माडुव कैरवू आगिरु वदरिन्दले, उपायानरलिलुम् , करयोग, ज्ञानयोग________________

(2) द्वयाधिकारः ३४४७ गळिन्द कूडिद भक्तियोग प्रवृत्तिगळल्लि, उपेयारल अन्य देवता सायुज्य मॊदलाद प्राज्यगळल्लि, तुव क्कर्व - सम्बन्धवन्नु त्यजिसिदवने, पूर्णाधिकारि - सम्पूर्णाधिकारियु, शरणागतिये परमोपायवॆम्ब महाविश्वासविरुववनिगॆ मात्रवे उपायवागुवदरिन्द अन्त ह विश्वासविल्लदिद्दरॆ अदु यवे आगुवदिल्लवादुदरिद अकिञ्चन्यदिन्द प्राप्तवागुव महा विश्वासयुक्तनागि अनुष्ठि सुवनिगॆ मात्रवे इदु उपायवागु इदरिन्द उपायान्नरद तुवक्कुन्नु ऎन्दरॆ सम्बन्धवन्नु सा त्मना परित्याग माडिदवनिगे अधिकारवॆन्दु हेळल्पट्टितु. अनन्यगति त्ववू शरणागतिगॆ अण्णवादुदरिन्द, अदु इरुववनिगॆ अधिकारवे विना, अन्यदेवता सम्बन्धवू अन्यप्रयोजनद सम्बन्धवू इदक्कॆ प्रबल विरोधवाद दरिन्द, उपेयानवन्नू सम्पूर्णवागि त्याग माडिरु ववनिगॆ अधिकारवॆन्दु हेळिदरु. इवॆरडू ऎन्दरॆ उपायार दल्ल सम्बन्धविल्लदिरोणवू मत्तु उ यादल्लू सम्बन्धविल्ल दिरोणवू ऎरडू अधिकारक्कॆ आवश्यकव ? इल्लवे यावुदादरू ऒन्दे साकॆ ? ऎम्ब विषयदल्लि ऎरडू आवश्यकवॆन्दु हेळिदरु. एकॆन्दरॆ महाविश्वासवू अनन्य गतित्ववू ऎरडू अण्णगळादुदरिन्द इवॆरडु परिकरगळू आवश्यकवु. हागिल्लव दरॆ अधिकारवे सिद्धिसुव दिल्लवु, हीगॆ इरुवदरिन्द वर्णाश्रम तारतम्यवेनू निबन्धनविल्ल वॆन्दु इदरिन्द हेळिदन्तायितु. सारादिनियवरु पूर्णाधिकार त्ववन्नु इन्नॊन्दु विधवागि उपपादिसिरुत्तारॆ. अधिकारदल्लि मावु वैदिकवादुदादरॆ वर्णदवरिगॆ मात्रवे अन्वयवु. तान्त्रिक वादरॆ साधारणवागि ऎल्लरिगू अन्वयवु. हीगॆ ई ऎरडु विध अधिकार विद्दरॆ पूर्णाधिकारियु ऎम्ब भावनॆयु, आर्धाधिकारविल्लदिद्दरॆ अपू र्णाधिकारि ऎन्दु तिळिसिरुत्तारॆ. आचार निष्ठॆयव लक आचारर ई मनोच्चारणॆय मूलकवागि तन्नन्ना श्रयिसिद श द्रादिगळिगू कूड शरणागतियल्लि अधिकार उण्टॆम्बुदु सूचितवु. “ सस्य शरणं सुहृत्” ऎम्ब श्रुत्यर्थानुगुणवागि साधिकारत्ववु बोधितवु. आगलि “किं नु तस्यच मास्य करणः कमलासन । नलभ्यतेधि कारी वा शोतु कामो पि वा नरः” ऎन्दु ई द्वयमद मूलक शरणागतियन्नु अनुष्टिसुव अधिकारियु लभिसुवदे इल्लवु ऎन्दु हेळिरुवाग इदक्कॆ सर्वाधिकारवुण्टु ऎन्दु स्थापिसिदुदु हेगॆ? ऎन्दरॆ त्रै________________

श्रीमद्र हस्य त्रयसारे द्वयशब्दस्य अर्थानरवाह इम्म वरण समर्पण लै आडैवॆ प्रतिपादियाले द्वयननु शल्लुप्पडुगिरदॆ नु शिलर कॊल्लुवरिगळ. ई प्रणवद अभिप्रायवु गीतॆयल्लि “समहात्मा सु दुर भः” ऎन्दु हेळिरुवहागॆ अन्तह अधिकारिगळु दॊरॆयुव दौर्लभ्यवन्नु मात्र उपपादिसिते विना, साधिकारत्वक्कॆ न्यूनतॆयन्नेनू हेळ अल्लवु. हीगॆ उपायान्तरगळल्लि सम्बन्धविल्लदॆ, आर्थवागि उप यारदल्लू सम्बन्धविल्लदवने अधिकारि ऎन्दु श्री यामुन मुनिगळु “ न धनिष्ठ स्मिन चात्मवेदी न भक्ति मां स्वच्चरणारविन्दे अकिञ्चनोzनन्य गति शरण्य त्वत्पादमूलं शरणं प्रपद्य” ऎम्ब स्तोत्ररत्न श्लोकदल्लि (२२) व्यक्त पडिसिरुत्तारॆ. मनॆगळल्लि अधिकारवु ऎरडु विधवु. (१) शब्दकृतवागि, (२) अर्थकृतवागि, मनवु वैदिकवादरॆ शब्द कृतवाद अधिकारवु वर्णि करिगॆ मात्रवे ऎम्बुदु नियतवु. अर्थकृतवागि तान्त्रिकवादरॆ गूरीसत्व अधिकारवु. अर्थकृत अधिकारवादरो मन्मदिन्द बोधिसल्पट्ट क्रियॆयन्नु सरियागि नडॆसोणवू, हीगॆ इवॆरडु अधिकार उण्टादरॆ अधिकारियु पूर्णाधिकारि ऎनिसुवनु ? अर्थकृत अधिकारियु पूर्णाधि कारियल्लवु. आदुदरिन्द शब्द कृतवागि इरुव अधिकारियु अर्थ कृत अधिकारियू आगुवदरिन्द : पूर्णाधिकारियु, त्रिवर्णदवरॆल्ला पूर्णाधिकारिगळु; शूद्रादिगळु मात्र अ पूर्णाधिकारिगळु, प्रयो जनान्तरपररू अपूर्णाधिकारिगळु, श्री निगमान्यरवर पूर्णाधि कार प्रयोगवे अपूर्णाधिकारिगळू उण्टॆम्बदन्नु बोधिसुत्तदॆ. ऎरडू इद्दरॆ पूर्णाधिकारियु, अवुगळल्लि ऒन्दे इद्दरॆ अपूर्णाधि कारियु ऎन्दु इट्टु कॊळ्ळबहुदु. द्वयशब्दक्कॆ बेरॆ अर्थवन्नु हेळुत्तारॆ. इम्म नैम् - ई द्वयमवु, वरणसमर्पण-पूर - खण्डदल्लि गोप्तवरणवन्नु, रक्षिसु ऎन्दु शरणागतिय शरणवरण वन्नु उपाय ता प्रार्थनॆयन्नू उत्तरखण्डदिन्द भरसमर्पणवन्नु________________

द्वयाधिकारॆ- इप्पडि “श्रीमन्नारायणस्वार्मि” इत्यादि मन्ना नर लुम “द्वय” शब्द प्रयोगत्तुक्कु इ वैये निमित्तम, अडैव - अनुष्ठानवन्नू, प्रतिपादियाले प्रतिपादिसुवदरिन्दु द्वयवन्नु शोल्लुप्पडुगिरदॆनु - “ द्वय”वॆन्दु हेळल्पडुत्तदॆन्दु शिल शल्लवङ्गळ - कॆलवरु हेळुव सम्प्रदायवू उण्टु पूरखण्डवु अङ्गगळन्नु प्रतिपादिसुत्तदॆन्दू, उत्तरखण्डवु अज्, यन्नु बोधिसुत्तदॆन्दू हीगॆ अब्बा ज्गळु हेळल्पडुव तरिन्द द्वय वॆन्दु हेळिसिकॊळ्ळुत्तवॆन्दु कॆलवर अभिप्रायवु. कॆलवर अभि प्रायवॆन्दु हेळिदुदरिन्द तम्म अभिप्रायवु उपायोपेय प्रतिपादिसुवदरिन्दले द्वयवॆम्ब व्यवहारवॆम्बुदु सूचितवु. आदरॆ साम्प्रदायार्थविरुवाग, इदु सम्पूर्णवागि त्याज्यवो ऎन्दरॆ इवरू कूड प्रमाण बलविल्लदे हेळलिल्लवु. इदु अरुळाळप्परु माळॆम्बॆरुमानार् ऎम्बुवर व्याख्यानदल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. इवरु मॊदलिगॆ अदैतसिद्धानदल्लि यज्ञमूर्ति ऎन्दु तुम्बा प्रख्यातरागि, दिग्विजयवन्नु माडिकॊण्डु श्रीरङ्गक्कॆ श्री भाष्यकाररन्नू जयिसबेकॆन्दु बन्दाग,यारु वाददल्लि गॆल्लुत्तारो अवरिगॆ सोतवरु शिष्यरागबेकॆम्ब शपथदॊन्दिगॆ, १८ दिन वायिदॆ इट्टु कॊण्डु, १७नॆय दिनदवरॆगू यज्ञ मूर्तिये वाददल्लि मेला गिरुवदन्नु कण्डु श्री भाष्यकाररु श्री रङ्गनाथनल्लि शरणागतियन्ननु सि तमगॆ जयवन्नु प्रार्थिसलागि, आग श्री रङ्गनाथनु निम्म गुरु गळाद यामुनमुनिय सिद्धि त्रयवन्नु मरॆतरेनु ऎन्दु स्वप्नदल्लि केळिदाग, अल्लिन वादमहिमॆयिन्द अवरन्नु गॆद्दु, अवरन्नु शिष्यरागि माडिकॊण्डु पञ्चसंस्कारादिगळन्नु अवरिगॆ अनुग्रहिसि अवरिगॆ अरु छाळ् पॆरुमाळॆम्बॆरुमानार् ऎम्ब हॆसरन्नु दयपालिसिदरॆम्ब वृत्तान्तवु आरायरप्पडि गुरुपरम्पराप्रभावदल्लिदॆ. आदुदरिन्द आ अभिप्रायवू आगबहुदु. हागॆ हेळलु कारणवेनु ? प्रमाण बलवु यावुदु ऎन्दरॆ उदाहरिसुत्तारॆ, इप्पडि - हीगॆ ऎन्दरॆ द्वयद पूत्व खण्डवु शरणागत्यानुष्ठानद अण्णगळन्नू, उत्तर खण्डवु अज्जियाद शरणागानुष्टानवन्नू नमश्यब्दद मूलक बोधिसुत्तदॆ ऎन्दू हीगॆ हेळुवदक्कॆ “श्रीमन्नारायण स्वार्मि” इत्यादि ऎम्बिवे मॊदलाद, मारलु - बेरॆ________________

३४५० श्रीमद्र हस्यतयसारी मस्त्रदिन्दलू, द्वयशब्द प्रयोगत्तु कु - द्वयवॆम्ब व्यवहारक्कॆ, इवॆये निमित्त - इदे कारणवु. आ पूरा प्रमाणवु यावु श्रीमन्नारायण स्वार्मि दासोहं तव तस्य वै । परविप्पुस्तमे वार्थ मनुकूलो विवर्जय्र । प्राति कल्यं सुविश्रब्ध स्पम्प्रार्थ शरणम्परम् । प्रजामि युष्मच्चरणं तनाहं मयार्दितः ॥ मॊदलिन श्लोकवु अङ्गगळन्नु पपादिसि, ऎरडनॆय श्लोकवू अङ्गियाद शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुवदरिन्द ई ऎरडु श्लोकक्कू सह द्वयवॆम्ब हॆसरन्नु कॆलवरु कॊट्टिरुत्तारॆ. ओ लक्ष्मियुक्त नाद नारायणने स्वामिये, निनगॆ नानु दासनु, परमात्मनन्नु हॊन्दबेकॆम्बुव ननगॆ नीने गतियु,कारणवु ; आदुदरिन्द अनुकूल नागि प्रतिकूलभाववन्नु तॊरॆदु महाविश्वासदिन्द निस्संशयवागि चन्नागि रक्षिसु ऎन्दु प्रार्थिसि (गोप्तवरणवु इदॆल्ला प्रथम श्लोकार्थवु.) निम्म पादकमलवन्नु हॊन्दुवॆनु, अल्लिये नन्निन्द नाने समर्पिसल्पट्टिरुवॆनु” ऎम्बुदु श्लोकगळ तात्पर्यवु. आदुद रिन्द द्वयशब्दद ई ऎरडनॆय अर्थक्कू सम्प्रदाय प्रमाणगळू उण्टु. आदरॆ द्वयशब्दक्कॆ समञ्जसवाद सम्प्रदायार्थवु मॊदलु हेळिद उपायोपेयार्थगळाद ऎरडु अभिप्रायगळिन्द कूडिदुदु ऎम्बुदे ऎम्ब तात्पर्यवु. एतरिन्द हीगॆ निर्धरिसुत्तीरि ? ऎन्दरॆ, मॊदलिन द्वयार्थवन्नु हेळुवाग “द्वयनॆन्नु पे‌ दु ऎन्दु व्यक्तवागि हेळिरुवदरिन्दलू ऎरडनॆय अर्थवन्नु हेळुवाग द्वयशब्द प्रयोगत्तुक्कु इवॆये निमित्तॆ म” ऎन्दु हेळिरु वदरिन्दलू प्रथम योजनॆये न्यायवादुदु ऎम्बुदु स्पष्टवु. ई सन्दर्भदल्लि सारसङ्गह व्याख्यातृवु, “श्रीमन्नारायण स्वार्मि” ऎम्बुदु पञ्चरात्र तन्त्रमन्त्रवाद “श्रीमन्नाराय ण स्टार्मि अनन्य शरणस्तव । चरण् शरणं यातः तवात्मह मच्युत” ऎम्बुदन्नु ज्ञापिसुत्तदॆ ऎन्दु तिळिसिरुत्तारॆ, श्री देशिक रवरु मारलुम" ऎन्दु प्रयोगिसिरुवदरिन्द इदे सरियाद अभिप्रायवागि तोरुत्तदॆ. हीगॆ द्वयवु, उपायोपेयवन्नु बोधिसुवदरिन्द श्रेष्ठ वाद करणमवु; ऎन्दरॆ भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसुव मावु ऎन्दु________________

द्वयाधिकार द्वयानुष्ठानक्रमः १ “मन्नराजदं विद्याद्गुरुवन्दन पूरै कम् । गुरु रेव परम्ब्रह्म गुरुरेव परागतिः । गुरुरेव पराविद्या गुरु रेव स्थापिसिदरल्ला, “तद्विष्टोः परमं पदं” ऎम्ब श्रुतिप्रतिपाद्य मक्कादरो गुरूपसदनादिगळन्नु बोधिसि गुरुवलकवागिये अनुष्ठिसतक्कद्दॆन्दु सात्यकि तन्त्रवु बोधिसुवदरिन्द ई मन्मानर वादक्कॆ तद्विष्टोः परमं पदवु ऎम्बुदन्नागलि श्रीव नारायण स्वार्मि ऎम्बुदन्नागलि अनुष्ठानववागि इट्टु कॊळ्ळुवदु न्याय वल्लवो ऎम्ब शबि उण्टादरॆ ईग मेलॆ हेळिद द्वयमदल्लि अनुष्ठानप्रक्रियॆयू हागॆये इरुत्तदॆ ऎन्दु अनुष्ठानप्रकारवन्नु उपपादिसुत्तारॆ. अदक्कागि सात्यकितन्त्रकगळन्ने उदाहरिसुत्तारॆ. द्वयमद अनुष्ठान क्रमवु 1 032461 मूल जन्मदल्लागलि, द्वयदल्लागलि, ई शरणागतियन्नु गुरु मूलकवागिये अनुष्ठिस तक्कद्दॆन्दु हेळिदुदर औचित्यक्कॆ कारणवे नॆन्दरॆ, अदक्कॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. विकल्प रूपदल्लि मारगळल्लि हेळिद क्रमवे इल्लियू अनुषेयवॆन्दु तिळिसुवदक्कागि आ प्रमाणगळन्ने उदाहरिसुत्तारॆ. इद-ई “तद्विष्टोः परमं पदं”ऎम्ब मन्मवन्नु माराजरि, मश्रेष्ठवन्नागि, गुरुवननपूरैकम्- तुम्बा माहायुळ्ळ गुरुवन्नु आश्रयिसि नमस्कार पूरकवागि, विद्यात् - आतनिन्द अदर माहात्मयन्नु तिळियतक्कद्दु.गुरुरेव परम्ब्रह्मगुरुवे परब्रह्म निगॆ समाननु, अथवा परब्रह्मनल्लिरुव हत्तु गुणगळू ऒळ्ळे सद्गुरु विनल्लि उण्टॆन्दु मधुरकवियाळ्वारवरु उपदेशिसिरुवदरिन्दलू अदन्ने श्री देशिकरवरु इन्सल्” ऎम्ब पाशुरदल्ल “अज्ञानध्वान्त रोधात्" ऎम्ब श्लोकदल्लि हेळिरुवदरिन्दलू, गुरुरेव परं ब्रह्म वॆन्दु हेळल्पट्टितु. गुरुपरम्प रासारद ४० रिन्द ४७ पुट गळन्नु पराम्बरिसि, आदुदरिन्दले श्रतिय आचार्यदेवोभव ऎन्दु हेळितु, गुरुरेव परागतिः - ई मनद माहात्मियन्नु पदेशिसि, उपायानुष्ठानवन्नु माडुव रीतियन्नु बोधिसि, (१) सात्यकि तन्मम्.________________

३४५२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे गुरुरेव परन्धनम् । गुरुः । नानु कूल्यं परायणव । गुरुरेव परः कामो यस्मात्तदुपदेष्टा सौ तस्माद्दुरुतरो ननक्षत्रं नतीर्थादि निषेवणन् । नपुन (नपुर) तरणं नित्यं मोक्षवन्नु हॊन्दुव हागॆ माडुवदरिन्द परागतियु गुरुवे श्रेष्ठ वाद साधनवु. गुरुरेवपरा विद्या - ब्रह्मविद्यॆयु उपा यानुष्ठानक्रव वन्नु बोधिसि हेगॆ रक्षिसुत्तदो, हागॆये ब्रह्म विद्यॆय स्थानदल्लि ई मानुष्ठानवॆन्दु उपदेशिसि, ब्रह्मविद्या फलवन्नु ई मन्यद मूलक हॊन्दुवहागॆ माडुवदरिन्द, गुरुरेव पराविद्या, गुरुरेवपरायणम् - गुरुवे सिद्धपायनाद पर मात्मनु. आतने मार्गवन्नु तोरिसि साध्यॆपायवाद शरणा गतियन्नु अनुष्ठिसुवहागॆ माडुववनु ; अदु ईग ई गुरुविन मूलक नडॆयुवदरिन्द गुरुवे श्रेष्ठवाद सिद्योपायनु. गुरु रेवपरःकामः-गुरुवे श्रेष्ठवाद पुरुषार्थवु. आतन कृपॆयिन्द अदु फलिसुवदरिन्द आतने परमपुरुषार्थवु ऎन्दरॆ मोक्षदायक नॆम्बर्थवु. गुरुरेव परन्धन - प्रपन्ननिगॆ ऐहिकधनवु बेका गिल्लवादुदरिन्द धनरूप सम्पत्तु. आतनिगॆ बेकादुदु, ज्ञानभक्तादि सम्पत्तु ; आदु गुरुमूलक लब्धवागतक्कद्दादुदरिन्द, परन्धन श्रेष्ठवाद ज्ञानभक्तिरूप सम्पत्तु ऎम्ब अर्थवु. ई गृहा राम क्षेत्रवरु मॊदलादवॆल्ला आतनिगॆ निकृष्टवाद धनवु, ज्ञानसम्पत्ते आतनिगॆ श्रेष्ठवाद धनवु, अदन्नु कॊडतक्कवनु गुरुवादुवरिन्द गुरु रेवपरन्धन ऎन्दु हेळल्पट्टितु. यस्मात् - याव कारणदिन्द, असौ . ई गुरुवु इदु पदेष्टा - अन्तह अमोघवाद मोक्षप्रापक वाद मनवन्नु उपदेशिसुवनादनो, तस्मात् - आ कारणदिन्द गुरुः - इन्तह गुरुवु, गुरुतरः- पूज्यरल्लि विशेष पूज्यनु. हि- याव कारणदिन्द अयं - ई “ तद्विष्टोः” ऎम्ब मनवु, नानु कूल्यमपेक्षते - तिथि, इर, सुदिन मॊदलाद आनुकूल्यवन्नू अपेक्षिसुवदिल्लवो, ननक्षत्र-शुभनक्षत्रविरुव दिनवन्नू अपेक्षिसुव दिल्लवो, नतीर्थादि निषेवण - ऒळ्ळॆ पुण्य तीर्थदल्लि स्नानवन्नागलि अपेक्षिसुवदिल्लवो, नपुनश्चरणं - मन्यसिद्धिगागि यावुदन्नागलि पुनः पुनः पठनवन्नागलि अपेक्षिसुवदिल्लवो, हागॆये नित्यं जपं वापेक्षते प्रतिनित्यदल्लू यावुदर जपवन्नागलि अपेक्षिसुवदिल्लवो;________________

द्वयाधिकार 1 ३४५३ जपं वापेक्ष तोह्य यम् । नमस्कृत्य गुरुं दीर्घ प्रणामै भिरादितः । तत्पादौगृह्य मधि निधाय विनयान्वितः। कृयात्मन्त राजानं निधि काङ्क्षेप निर्धनः । लब्धवं मन्म इदरिन्द ऋष्यादिगळ सम्बन्धवन्नू मनक्कॆ हेळबेकादुदिल्लवॆन्दु उपदेशिसल्पट्टितु मुन्दॆ मग्रहण क्रमवु हेळल्पडुत्तदॆ. देहवु अनित्यवागि यावाग इन्तह श्रेष्ठनाद गुरुवन्नु आश्रयिसबेकॆम्ब कुतूहलवुण्टायितो, ऒडनॆये देशकालादिगळ निबन्धनवेनू इल्लदॆ गुरुवन्नु आश्रयिसतक्कद्दॆम्ब भाववु तोरिबरुत्तदॆ. एकॆन्दरॆ देहवु अनित्यवागियू, सद्दु रुवु दॊरॆकुवदु दर्लभवागियू इरुवदरिन्द सुसमयवु दॊरतागले ऒडने सद्दुरुवन्नु कुरितु प्रार्थिसतक्कद्दॆरिबुदु तिळिसिदन्तायितु. ई विषय वु श्री यतिवय्यरवर प्रवृत्तियिन्द व्यक्तवु. मधुरान्तकदल्लि श्री काञ्चिपूर्णर मत्तु वरदराजर आज्ञानुसार आश्रयिसबेकॆन्दिद्द पॆरियनम्बिगळुयादृच्छिक वागिदॊरॆतुदरिन्द मन्त्रार्थगळ उपदेशवन्नु ऒडनॆ अल्लिये, श्रीरङ्ग कागलि, काञ्चीपुरक्कागलि, होगलु सम्मतिसदॆ हॊन्दिदरॆम्ब इति कासवन्नु इदक्कॆ निदर्शनवागि भाविसबहुदु. हागॆये शरणागत्यनुष्ठा नवू देशकाल तिथिवार नक्षत्रादिगळ प्राशस्त्रवन्नु अपेक्षिसुवदिल्लवु विभीषणनु श्रीराम सन्निधिगॆ होगि शरणागतियन्न नुष्ठिसलु, तिथि वार नक्षत्रादिगळ शुद्धतॆयन्नु विमर्शिसि, प्रयाण माडलिल्लवु. यावाग रावणनु “त्यान्तु धिक्कुलपांसनव” ऎन्दु सभॆयल्लि निन्दिसिदनो, आ क्षणदल्लि, इन्तह दुरार्गन सहवासवु तनगॆ सरि यल्लवॆन्दु तिळिदु, प्रयाण माडिदनॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदितः आदियल्लि ऎन्दरॆ मॊदलु, गुरु- अन्तह गुरुवन्नु, त्रिभिः - मूराद दीर्घ प्रणाति - स ष्टाङ्गगळिन्द कूडि दीर्घकाल माडुव प्रणा मगळिन्द, नमस्कृत्य - नमस्कारवन्नु माडि, तत्पादौगृह - आ गुरुगळ पादगळन्नु तॆगॆदुकॊण्डु, स्वमर्धिनिधाय - तन्न शिर स्सिनल्लिट्टुकॊण्डु, विनयान्वितः - तुम्बा विनयदिन्द कूडिदवनागि निर्धनः - धनहीननु, निधिकाङ्क्षेव - निधियन्नु अपेक्षिसुव हागॆ ऎन्दरॆ आदरवुळ्ळनागियू, आतुरनागियू, श्रद्धा वुळ्ळवनागियू हेगॆ इरुवनॆ हागॆ ऎम्ब भाववु, निर्धनः ऎम्बुदरिन्द, कार्पण्यवू, निधिकांव - ऎम्बुदरिन्द महा विश्वासवू तोरिबरुत्तदॆ ; मनॆ d________________

३४५४ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे राजानं माङ्गच्छेच्छरणं नरः । अने नैवरु मण स्वा त्मानं मयि निक्षिपेत् । मलिनिक्षिप्तकाव्यः कृतकृत्यभवि प्रति”- ऎन्नु प्रपति मास्तरर चॆन्न गुरूपसत्यादिगळ इष्टु म वरप्राप्त म G S राजानं - ई “तद्विष्णः परमं पदं” ऎम्ब मा श्रेष्ठवन्नु कृयात - गुरुवु हेळिकॊट्ट उपदेशिसिदुदन्नु स्वीकरिसतक्क द्दॆम्ब तात्पर्यवु हीगॆ हेळिरुवदरिन्द शेषत्व रूप सम्बन्ध ज्ञानवे प्रपदनवॆन्दु हेळुव कॆलवर आभिप्रायवु निराकरिसल्पट्टितु. एवं - ई मेलॆ हेळिद रीतियल्लि, नन्न राजानं - ई मठ श्रेष्ठ वन्नु, लब्बा - सद्गुरुविनिन्द हॊन्दिदवनागि, नरः - ऐहिकदल्लि नर मते ऎम्ब वु त्पत्तियन्द वैराग्ययुक्तनाद मुमुक्षुवु मां - नन्नन्नु, शरणङ्गच्छेत् - शरणवागि हॊन्दतक्कद्दु. शरणागतिय न्ननुष्ठिसतक्कद्दु ऎम्ब तात्पर्यवु हागॆन्दरेनॆम्बुदु उपदेशि सल्पडुत्तदॆ. अनेनैवरु मण- मेलॆ हेळिद “तद्वि स्टो” ऎ-ब मन्मदिन्द, ऎन्दरॆ मन्मवन्नु हेळुत्ता, स्वात्मानं - तन्न आत्मा वन्नु मयि - भगवन्तनाद नन्नल्लि, निक्षिप्त् - इडतक्कद्दु. अत्म निक्षेपवन्नु माडतक्कद्दु. हागॆन्दरेनु ऎन्दरॆ, ई आत्मा निन्न वस्तुवु ; अदन्नु रक्षिसुव शक्तियु ननगिल्लवु ; स्वामियाद निन्नल्लि अदर रक्षणॆय भरवन्नॆल्ला इट्टिरुत्तेनॆम्ब अनुसन्धान माडबेकॆम्ब तात्पर्यवु. इवु भगवद्वाक्यगळादुदरिन्द, मां मयि - इत्यादि प्रयोगगळु, मयि निक्षिप्त कत्रव्यः - नन्नल्लि तन्न आत्मावन्नु हीगॆ समर्पिसिदवनु, कृतकृत्यः- एनन्नु मोक्षप्राप्तिगागि अनुष्ठिसतक्कद्दू अदन्नु माडिदवनु, भविष्यति - आगुवनु ; ऎन्नु ऎम्बदागि, प्रपति मन्ता रन्न - बेरॆयाद शरणागतिय करणमब्दद विषय वागि हेळिद ऎन्दरॆ “तद्विष्टोः परमं पदम” ऎम्ब मनविषय वागि हेळिद गुरूपसादिगळ् - मेलॆ गुरुरेव परम्ब्रह्म” वॆन्दारम्भिसि, “निधिकालक्षेव निर्धनः” ऎन्दु मुगिसि हेळिरुवदरल्लि तोरुव गुरुविन सान्निध्यवन्नु हॊन्दि, आतनन्नु आश्रयिसोणवेनु आतन पादवन्नु शिरस्सिनल्लि धरिसुवदेनु, करणमट्टद उपदेशवेनु इवुगळु आदिपददिन्द सण्ण हीतगळु, इट्टु म – शरणागतिय करण - मनवाद ई द्वयमदल्लू कूड वरप्राप्तं - बरतक्कवुगळागिवॆ________________

ツ द्वयाधिकार द्वयन माहात्म कथन ३४५५ आस्तिकनुक्कु इम्मा र्थत्ति नुडैय समुदाय ज्ञान पूर्वकमान सहृदुच्छारण मे उत्तारक मॆनुनिडनु शास्त्र सिद्धम्, ऎन्दरॆ, आ क्रमगळे ई सन्दर्भदल्ल उपादेयगळॆम्ब भाववु. हीगॆ गुरुमूलकवागि उपायानुष्ठानवु नडॆदरॆ अदक्कॆ माहा ये, विना, हागल्लदिद्दरॆ “यदृच्छया श्रुतो नन्न शृ शृन्ने वा ढ छलेन वा । पक्षि तोवा व्यर्थ स्सातत्यु तानर्थदो भवेत्” ऎन्दू “नप्रसीदति वै विद्या विना सदुपदेशशः” ऎन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदरॆ क्षत्र बन्धु पुण्डरीक वृत्तान्तगळल्लि मूलमवु मोक्ष साधनवागि उपदेशिसिरुत्तदॆयल्लवे ? ई द्वयमवे करणमन वागि मोक्षसाधनवॆन्दु हेळुवदु परस्पर विरोधवागुवदिल्लवो ? ऎन्दरॆ मूलमाद उपदेशवू अदर अर्थग्रहणवू भगवच्छेष भूतनाद तन्न स्वरूपवन्नु तिळिसुव ज्ञानवु, उपायानुष्ठानवाद आत्महविस्समर्पणॆगॆ अत्यावश्यकवादुदरिन्द, हागॆ मूलमनक्कॆ प्राशस्त्र वु. इदरिन्द परस्पर विरोधवेनू इल्लवॆम्ब भाववु. आ कत्र बन्धु पुण्डरीकरु शरणागतियन्नु अनुष्ठिसदेने मुक्तियन्नु हॊन्दिदरु ऎम्ब अभिप्रायवल्लवु. अवरू शरणागतियन्नु अनुष्ठ सिदरॆन्दु अदक्कागि ऒन्दु करणमन्यवु अवरिगॆ उपदिष्टवागबेकॆन्दू, ऊहिसबहुदागिरुत्तदॆ. हागॆ नोडिदरॆ, मूलमवु असकृदु चारण रूपवागि आवश्यकवु. ई द्वयमन्यवादरो सक्कदुच्चार संसार विमोचनं भवति” ऎन्दरॆ सद्गुरुवु ऒन्दु सल हेळिकॊट्ट ई मनवन्नु उच्चरिसुवदे संसारबन्ध विमोचकवागुवदु ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. इदन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द उपदेशिसुत्तारॆ. द्वयवद माहात्म य उपपादनॆयु आस्तिकनुक्कु- वेद प्रामाण्यदल्लि विश्वासविट्टु परमात्मनॊब्बनु सत्व कारणनागि तनगॆ रक्षकनागिद्दानॆन्दू, तानु आतनिगॆ दासभूतनु सम्पूण, परतन्त्रनॆम्ब ज्ञानविरुववनिगॆ, इम्मन्मार्थ नुडैय न________________

३४५६ श्रीमद्रहस्य त्रयसारे ज्ञानपूर्व कमान - मूलमन्मद ई द्वय मद, समुदाय रहस्यार्थगळु विशेषार्थगळ ज्ञानविल्लदिद्दरू ऒट्टिल्लि मन्माभि प्रायवेनॆम्ब ज्ञानपूर्वकवागि, सक्कदुच्छारण - आचाररु हेळिकॊट्ट ई द्वयव वन्नु महाविश्वांसरिन्द उच्चरिसुवदे, ऎन्दरॆ आचाररु तन्न शिष्यनिगॆ ई मनॆवन्नु हेळिकॊट्टु अनन्तर शिष्यनिगागि तावु शरणागतियन्नु माडि प्रार्थिसोणवु ऎम्ब भाववु, उत्ता रकमॆनुविडव - परमश्रेयस्सिन प्रापकवु ऎम्ब सन्दर्भव शास्त्र सिद्ध - “ सकृदुच्छार शृंसार विमोचनं भवति” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ, शास्त्रदल्लि स्थापितवु. इल्लि सहृदुच्चारणमे उत्ता रक वॆन्दु अवधारणविरुवाग व्याख्यानदल्लि “आचाररु शरणागति यन्नु अनुष्टिसि प्रार्थिसोणवे? ऎन्दु बरॆदिरुवदु न्यायवो ? ऎन्दरॆ मच्छारणॆये करणमवागि फलदाय कवु. श्रीमदाचारर प्रार्थनॆयु पुरुषकाररूपदल्लि निस्संशय वागि फलसिद्धिगॆ हेतुभूतवागुत्तदॆन्दु तिळियतक्कद्दु, आदुदरिन्दले सारास्वादिनियवरु तम्म व्याख्यानदल्लि “ सक्कदुच्चारणं” मोक्ष साधनवागिल् नान्यःपना विद्यते अयनाय इत्यादिगळॊडॆ विरोधर्म प्रसकैयालिदु प्रपत्ति द्वारा साधन मॆनुकॊळ्ळ वेणुव” ऎन्दु बरॆदिरुत्तारॆ. ईतनु समुदाय ज्ञानाधिकारि यादुदरिन्द आचाररे शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुत्तारॆ. आदरॆ मन्मार्थद विशेषज्ञानविरुवनिगादरो ई गुरुमुखेन उण्टाद सकृदुच्छारणवे सम्पूर्णवाद उपायानुष्ठानक्कॆ हेतुवागि उत्तारकवागुवदरल्लि सन्देहविल्लवु. आ कारणदिन्दलादरू अवधार णवॆन्दु भाविसबहुदु. आस्तिकनिगॆ सम्पूर्णवागि मार्थज्ञान विल्लदिद्दरू समुदायज्ञानवादरू इरतक्कद्दु स्वरूपवॆम्बुदु इल्लि व्यक्तवु, मनोपदेशकालदल्ले ई द्वयमप्रोच्चारणॆयागुत्तदॆ यल्लवे ? पुनः भरसमर्पणॆय कालदल्लि गुरुविन मूलकवागि उच्छा रणॆयु आवश्यकवो ? हागॆ आवश्यकवॆन्दु भाविसिदरॆ “सकृज्जन मनॆ ण कृतकृत्य स्सुखीभवेत् । द्वयेन प्रापु याुत तद्विष्णः परमं पदम” ऎदरॆ ऒन्दु सल जपिसिद ई मनॆदिन्द मोक्षार्थियु परमपदवन्नु हॊन्दुवनु. आतनु कृतकृत्यनु निरतिशयानन्दवन्नु हॊन्दुवनु. द्वयमदिन्द दिव्य वैकुण्ठवन्नु हॊन्दुवनु. ऎन्दु भगवच्छास्त्रसिद्दवु ऎम्ब भाववु. हागादरॆ________________

द्वयाधिकारः ३४५७ अन्तह मनोपदेशक्रमवु निरर्थकवल्लवो ? ऎन्दरॆ ईतनिगॆ संस्कार उण्टागि, अदरिन्द देह मनस्सुगळ पारिशुद्ध वुण्टागि आ महिमॆय बलदिन्द, शरणागतियन्नु अनुष्टिसबेकॆम्ब विवेकज्ञानो वृत्तिगॆ साधकवागबहुदु, करणमन्यवागि साधनवागबेकादरॆ मार्थसमुदायज्ञानवु अवश्यकवु. इदक्कॆ प्रमाणवागि इदं शरणमण्णा नाम् इद मेव विजानताम्।इदं ति ती र्पका पार मिद मानन्न मिच्छताम (ल. तं.१७-१००) ऎम्ब प्रमाणदल्लि उपपादि तवु. इल्लि प्रपदनदल्लि अधिकारवु यारु यारिगॆ ऎम्बुदु मॊदलु हेळल्पडुत्तदॆ. इदं शरण म त्ता नां- करयोगादि परम्परॆयन्न नम्मिसलु बेकाद ज्ञानविल्लदवरिगॆ ई भरन्यासवु उपायवु. अथवा प्रपत्तिय अति रहस्य विषय ज्ञानविल्लदवरिगू उपायवु, अज्ञा नां. ऎन्दरॆ एनू तिळियदॆ पशुगळ हागॆ इरुववरु ऎम्बर्थवल्लवु. अदुदरिन्द समुदायज्ञानविरुववनु प्रपत्र नुष्ठानक्कॆ अधिका रियु ऎम्ब भाववु. व त इदमेव विजानशां भक्तियोगज्ञान वन्नु हॊन्दिद्दरू अदक्कॆ अशक्तनादवनिगे इदे उपायवु. अथवा प्रपत्तिगॆ उपयुक्तवाद शरण्यन कल्याणगुणगळ ज्ञाविरुववनू ఆధికారియు. इदं तिशीर्षतापार मिच्छतां - भक्तियोगक्कॆ बेकाद ज्ञानशक्तिगळिद्दरू, अनिष्ट निवृत्ति इष्ट प्राप्तिगळल्लि तैराति शयवन्नुण्टुमाडतक्कवरिगू इ उपायवु; इदमानन्न मिच्छ तां - स्वरूप प्राप्तवाद परिपूर्ण ब्रह्मानुभववन्नु हॊन्दियल्लदॆ तनगॆ आत्मधारणॆये इल्लवॆन्दु भ विसुववनु सहा ई प्रपत्तिगॆ अधि कारियु ऎम्ब भाववु. ई श्लोकार्थगळन्नॆल्ला ऒळगॊण्डु श्री पर शर भट्टाररू “आविद्यातो देवे परिधृडतया वा विदितया स्वभक्ति भूम्या वा जगति गति मन्या मविदुषां” ऎम्ब श्लोक दल्लि उपपादिसिरुत्तारॆ. इदन्नु मुन्दॆ चरमश्लोकाधिकारदल्लि पराम्बरिसतक्कद्दु, आदरॆ करणमच्छारणॆय अवश्यकतॆयु इल्लदॆ शरणागतियन्नु आचाररे दूरदल्लिरुव तन्न शिष्यनिगागियू ज्ञानशून्यवाद मगुविगू, ज्ञानविल्लदॆ मरणावस्थॆयल्लिरुववरिगू अनुष्ठिसिरुवदन्नु केळिरुवॆवु. इदेनु सम्प्रदायवे हेगॆ ? इदु फलकारिये हेगॆ ? ऎन्दु केळिदरॆ, इदु आचार निष्ठॆ ऎन्दु हेळिसि कॊळ्ळुव अचाररे तम्म शिष्यरिगागि अनुष्ठिसुव प्रक्रियॆयु, इदु ई सन्दर्भदल्लि हेळल्पडलिल्लवु. इदु उक्तनिष्ठॆय प्रकरणवु. इल्लि $________________

३४५८ श्री मद्र हस्य त्रयसारे इम्म प्रभाव (१) “येनकेनापि प्रकारेण द्वय वक्तात्व” ऎन्नु मानरन्गळिराट्टल् व्यावृत्ति तोत्त अरुळि च्चॆय् दार्. हेळल्पट्टिरुवदु ई मेलिन वाक्यदिन्द इतर मनगळिगॆ ई शक्ति इल्लदुदरिन्द अवॆल्लवू व्यावृत्तवॆन्दु भाविसतक्कद्दु. इदु मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळल्पडुत्तदॆ. श्री भाष्यकाररु शरणागतिगद्यदल्लि ‘द्वयमर्थानु सन्धानेन सह सदैवं वक्ता” ऎन्दु द्वयद अर्थानुसन्धानमाडबेकॆन्दु हेळिरुवद, श्री देशिकवररु सारनिष्कर्षाधिकारदल्लि ‘सकलङ्कालं द्वयेन क्षिर्प” ऎन्दू हेळिरुवदू ई सहृदुच्चारण विधिगॆ विरो धवो ऎन्दरॆ विरोधवॆन्दिगू इल्लवु. भरन्यासानुष्ठान कालदल्लि ई द्वयवु सकृते उच्चरिसल्पडतक्कद्दु. श्री यतिवार श्री देशिकरवर दिव्य सूक्तिगळल्लि हेळिरुवदु कृतकृत्यनिगॆ आवश्यकवागि बेकागि उत्तर कृत्यक्कॆ सेरिद द्वयार्थानुसन्धानवु ऎन्दु भाविसतक्कद्दु.

हीगॆ शास्त्रसिद्धवादुदरिन्दले श्री यतिवररु ई द्वयमवु इतर मनॆगळिगिन्त हॆच्चु माहायुळ्ळदॆन्दु हेळिरुत्तारॆन्दु अवर दिव्य सूक्तियन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. इम्मन) प्रभाव ई द्वयवन्मद माहात्म यन्नु “येनकेनापि” ऎन्नु - येन केनापि ऎम्ब वाक्यद मूलकवागि, मना नरळिक्काट्टल् - इतर ऎल्ला मनॆगळिगिन्त व्यावृत्ति तोत्त - वैलक्षण्यवु तोरुव हागॆ, आरुळिच्चॆदार् - कृपया उपदेशिसिरुत्तारॆ. आ पूरा वाक्यवु हेगॆन्दरॆ “येनकेनापि प्रकारेण द्वयवक्ता त्वं केवलं मदीयया दयया नित्य किङ्करोभव” इदु भगवन्तन प्रत्युत्तरवु. येनकेनापि प्रकारेण - यावुदादरू ऒन्दु प्रकारवागि, इदरिन्द निन्न जातिगुणावस्थॆगळु यावुदन्नू नानु नोडुवदिल्लवु. नीनु ऎन्तह अधिकारियादरू, अथवा विशद वाद अनुसन्धानवे इरलि अथवा समुदायज्ञानदिन्दलागलि, हीगॆ अल्प ज्ञानमात्रदिन्दले ऎम्बर्थवु, द्वयवक्ता त्वं – द्वयमद माहात्मियन्नरितु अदन्नु उच्चरिसिद नीनु केवलं मदीयया दयया - केवल दयॆय मूलकवागि ऎन्दरॆ नीनु नन्न प्राप्ति (१) शरणागतिगद्यम,________________

द्वयाधिकारः (१) “अवशेनापि यन्नामि कीरिते सत्वपात विमुच्यते सद्य बृंहत्र्रगै रिव” (२) “नाम्म । पुर्वा यावती गागि इन्नेनु माडुवदर अवश्यकविल्लदॆ, नन्न दयॆयिन्दले ऎम्ब भाववु. नन्न दयॆ ऎन्दु हेळिदुदरिन्द, इन्नु याव देवतान्त रादिगळ दयॆ यावुदू बेकिल्लवॆम्बुदू, सूचितवु. अदेनु अष्टु दयॆयु तन्नल्लि ऎन्दरॆ यावाग द्वयमन्मद मूलक प्रपत्तियन्न नुष्ठिसिदनो, आग आन्तवनल्लि परम पुरुषनिगॆ सहज दयॆयुण्टागु तदॆ. इदु ऎन्तह दयॆयु ऎन्दरॆ “ मित्रभावेन सम्प्राप्तं नत्य जेयं कथञ्चन वॆन्दू, ‘दत्त मस्याभयं मम” ऎन्दू हेळुव हागॆ माडुव दयॆयिन्द ऎम्ब तात्पर्यवु. नित्य किङ्करोभव - दिव्य वैकुण्ठदल्लि सदा कैरवन्नु माडुव सुकृतवन्नु हॊन्दिदव नागु. इदरिन्द मोक्षावस्थॆयल्लि नम्म सिद्दा रीत्या मुक्तनु परिपूर्ण ब्रह्मानुभववन्नु माडुत्ता परमात्मनिगॆ समानवाद आनन्दवन्नु अनुभविसुत्ता शेषभूतनाद तनगॆ परम पुरुषन नित कैङ्कर्य माडुवदे तनगॆ स्वरूपवॆन्दु अन्तह कैञ्ज्वरवन्नु ऎसुगुत्ता इरुवनॆम्ब विषयवु हिन्दये परि पूर्ण ब्रह्मानुभवाधि कारदल्लि उपपादितवु. इदरिन्द स्वरूपैक्य, पाषाणवत् अवस्थॆये मॊदलाद समस्त अपसिद्दानगळू निरस्तवु. ई द्वयोच्छारणॆयु इन्तह महिमॆयुळ्ळदॆन्दु माख्यं मुक्तिबीजं परणति वशतः कल्पते सत्पलाय” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ मुक्तियन्नु कॊडतक्क द्दॆम्बुदु निस्सन्देहवॆम्ब भाववु. ई समुदायज्ञानपूर्वकवाद ई द्वयमन्मद सहृदुच्चार णॆयु मोक्षवन्नु साधिसुव माहात्मयुळ्ळदॆम्बुदु कैमुतिक न्याय सिद्धवॆन्दु हेळुत्तारॆ. (१) आवशेनापि - इच्छॆ इल्लदॆयागलि ऎन्दरॆ बुद्दि पूर्वकवागि अल्लदॆ’ एनो अकस्मात्तागियागलि, यन्नामि - याव पुरुषोत्तमन हॆसरु, कीर्तिते सति - स्तुतिसल्पडलागि, सत्वपातक्कॆ - समस्त पापगळिन्द, पुर्मा ई परिशुद्ध स्वरूपवुळ्ळ जीवात्मनु, सद्य . ऒडनॆये, विमुच्यते सम्पूर्णवागि, बिडल्पडु वनु हेगॆन्दरॆ ? सिंहत्रस्तमृ गैरिव-सिंहद भयदिन्द ओडिसल्पट्ट हुल्लॆ तोळ मॊदलाद मृगगळ हागॆ, इल्लि सिंहवु हेगॆ हुल्लॆ, तोळ (१) वि. पु. ६-८.१९________________

३४६० श्रीमद्रहस्यत्रयसारे शक्ति8 पापनिर्हरणे हरे । श्वपचोपि नरः करुं क्षम स्ताव न किषं” इत्यादिगळाले तिरुनाम सङ्कीत्रन मात्रत्ति नुडैय प्रभावमिरुक्कम्पडि शरण्य शरणागति तत्पलविशेषण्ण लै पूर्णवाग प्रकाशप्पिक्किर इम्म विशेषत्तिनुडैय सकृदुच्चारण मात्र लुळ्ळ प्रभावव श्रुत्यादि प्रमाणत्ताले सुब्रहम्. नरि, मॊदलादवुगळन्नु ओडिसुत्तदो हागॆ सश्वरन नाम सङ्कीत्र नवु सिंहरूपदल्लिद्दु पातकगळाद तोळ नरिगळन्नॆल्ला भयदिन्द ओडि होगुवहागॆ माडुत्तदॆम्ब भाववु. मृग शब्दक्कॆ जिङ्कॆ ऎम्ब अर्थवादरू अदु प्राणिघातुकमृगवल्लदुदरिन्द, घातुकमृगगळाद तोळ नरि ऎन्दु अर्थमाडुवदे युक्तवु. एकॆन्दरॆ महापातक गळु तोळ नरिगळ हागॆ आत्मनाशकगळु; आदुदरिन्द हीगॆ अर्थमाडु वदे साधुवु. ई श्लोकवु हिन्दॆ प्रभावरक्षाधिकारदल्लि उदाहृतवु नॆय पुटवन्नु पराम्बरिसि. “हरिर्हरति पापानि दुष्ट चिरसि स्मृतः । आनिच्छयापि संस्कृदहवहि सावक अनिच्छयापि ऎम्बुदू, मेलिन श्लोकद “अवशेनापि” ऎम्बुदू समानार्थकगळु, (२) हेहरे - ओ पापहरनाद श्री महा विष्णुवे ते - निन्न, नाम्म - हॆसरिगॆ ऎन्दरॆ नामसङ्कीरनॆगॆ, पाप निर्हरणे - पापवन्नु होगलाडिसुवदरल्लि, यावतीशक्ति - ऎल्लि वरॆगू शक्तियुण्टो तावति-अष्टरवरॆगू, किल्पि षं- पापवन्नु करुं माडुवदक्कॆ नर-मनुष्यनु, श्वपचोपि - नायि मांसवन्नु भक्षिसुव चण्डालनादरू कूड, नक्षम-योग्यनल्लवु, पापमाडुवदरल्लि श्वप चनु गट्टिगनो, पापवन्नु होगलाडिसुवदरल्लि निन्न नामसङ्कीत्रनवु हॆच्चु सामर्थ्यवुळ्ळुदो ऎन्दु परीक्षिसिदरॆ नामसङ्कीत्रनशक्तिये अतिशयवादुदु ऎम्ब भाववु. निन्न नामसङ्कीरनवु श्वपचन महत्ताद किब्बिषगळन्नॆल्ला होगलाडिसुत्तदॆम्बुदु कतात्सरवु” इत्यादिगळाले - इवे मॊदलाद प्रमाणगळिन्द तिरुनामस रन मात्र नुडैय - श्री महाविष्णु विन नामसङ्कीत्रन मात्रद प्रभावम् . माहात्मयु, इरुक्कण्डि कण्डाल् - यथावस्थित वादुदन्नु अरितरॆ, शरण्य शरणागति तत्पलविशेषण्णळ्ळि - सत्व रक्षक नाद विष्णुविनल्लि माडुव महत्ताद प्रभाववुळ्ळ शरणागतियन्नू मत्तु अदरिन्दुण्टागुव फलविशेषगळन्नू, पूर्णनागप्प काशिप्पि________________

द्वयाधिकार- ३४६ किरॆ - सम्पूर्णवागि प्रकाशपडिसुव, इम्मन् विशेष नुडैय - ई द्वयम विशेषद, सक्कदुच्चारण मात्रलुळ्ळ - ऒन्दु सल गुरुवु उपदेशिसिदुदन्नु उच्चरिसुव मात्रदिन्दुण्टागुव, प्रभा वन . माहात्मु, श्रुत्यादि प्रमाण बलत्ताले - श्रुति - स्मृति पुराणेतिहास प्रमाण बलदिन्द, सुग्रहम - चन्नागि वेद्यवु नामसङ्कीर्तनदल्लि ऒन्दॊन्दु नामदिन्द श्री महा विष्णुविन गुणगळल्लि ऎल्लो ऒन्दॊन्दु गुणगळु मात्रवे हॊगळ ल्पडुत्तवॆ. इन्तह नाम सङ्कीर्तनक्केनॆ मोक्षवन्नु क्रमेण उपा यानुष्ठान मूलक हॊन्दिसुव शक्तियुण्टॆन्दु अनेक प्रमाण जालगळे इरुवाग, विशेषार्थगळन्नॆल्ला ऒळगॊण्डु इरुव मत्तु निरतिशयानन्दवन्नु कॊडुव महा प्रभुविगिरुव कल्याणगुणगण महोदधि ऎन्दु हॊगळुव परमोपायवॆन्दु शास्त्रगळल्लि कॊण्डाड ल्पट्टिरुव ई मनक्कॆ अन्तह शक्तियुण्टॆम्बुदु कै सुतिकन्यायसिद्ध वॆन्दु इल्लि उपपादिसल्पट्टितु. नामसङ्कीत्रनक्कॆ क्रमेण मोक्ष वन्नु साधिसिकॊडुव महाशक्तियुण्टॆम्बुदक्कॆ अनेक प्रमाणगळुण्टॆ ऎन्दरॆ कॆलवन्नु उदाहरिसुवॆवु :- १ शनायालं जलंव मसो भास्करोदयः । शास्त्रि कले रघघ नामसङ्कीरनं हरेः ॥ २ यस्यनामि ते मठ स्समुत्यान्तेरनन्तरम् । प्राति वैष्णव स्थानं पुनरावृत्ति वर्जितम् ॥ ३ ज्ञान तोडज्ञानतोवापि वासुदेवस्य कीत्रनात् । तत्सत्वं विलयंयाति तोयस्थं लवणं यथा । ४ संसार सक्ष सन्दष्ट नष्ट चेष्टॆक भेषजम् । कृष्णति वैष्णवं मन्त्रं श्रुत्वा मुक्तभवेन्नरः । ५ वासुदेवाश्रयो वासुदेव परायणः । सत्व पाप विशुद्धात्मा याति ब्रह्म सनातनम् ॥ सहस्रनामपठन फल श्रुतियल्लि ई मेलिन वाक्यविरुत्तदॆ. अन्त वनु उपायमुखेन वासुदेवाश्रयनागि वासुदेवपरायणनागि सत्व पापगळू कळॆयुवदर मूलक परिशुद्धात्मनागि परब्रह्मप्राप्ति यन्नु हॊन्दुवनॆन्दु हेळल्पट्टिदॆ. मुन्दॆ (६) जन्ममृत्युजरा व्याधि भयं नैवोपजायते ऎन्दु इदॆ. ई ५, ६नॆय प्रमाणगळु नामसङ्कीत्रनद यथावत्ताद फल________________

३४६२ श्रीमद्रहस्य त्रयसारे वन्नु प्रदर्शिसुत्तवॆ. ई नामसङ्कीत्रनवु ताने स्वतः साक्षात्तागि मोक्षदायकवल्लवु. अदर माहात्म यु महत्तादुदे. अदु एनन्नु माडुत्तदॆन्दरॆ वासुदेवाश्रयनन्नागियू वासुदेवपरा यणनन्नागि माडि तन्मूलक सपाप विशुद्धात्मनन्नागि माडि सनातन ब्रह्मन सायुज्यवन्नु हॊन्दिसुत्तदॆ ऎम्ब भाववु. इदक्कॆ अजामिळपाख्यानवु दृष्टान्तवु. आतनिगॆ तन्न मगन नामवू नारायणनागि, उत्कान्तिकालवॆन्दु नारायणनन्नु करॆदुदरिन्दले मोक्ष दॊरॆयलिल्लवु. साधु समागम उपायानुष्ठानगळिन्द क्रमेण मोक्षवु. हीगिरुवाग साक्षादुपायक्कॆ परब्रह्म सायुज्य वन्नु हॊन्दिसुव शक्तियिल्लवे ? शरण्य शरणागति तप्पलगळन्नु सम्पूर्णवागि प्रकाशिसुत्तदॆम्बंशवु मुन्दॆ तुम्बा विस्तारवागि हेळ ल्पडुवदरिन्द इल्लि सङ्क्षेपवागियू तिळिसुव आवश्यकतॆयिल्लवु. हीगॆ द्वयमद सकृदुच्चारणॆ यु उपायवॆन्दू मोक्ष प्रापकवॆन्दू, इन्तह माहात्मयुळ्ळदॆन्दू ऎल्लि हेळिदॆ ? ऎन्दरॆ श्रुत्यादि प्रमाणगळिन्द व्यक्तवॆन्दु हेळुत्तारॆ. आ प्रमाणगळु यावुवु ऎन्दरॆ कठवल्लियल्लि “सत्यं द्वयं सकृदुच्चारस्संसार विमोचनं भवति” ऎन्दु इरुत्तदॆ. श्रुत्यादि ऎन्दु आदि पददिन्द भगवा पाद्मपुराणादिगळु हेळल्पट्टवु. सारास्वादिनियवरु ई प्रमाण गळन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. (पाद्म. अहोद्वयस्य माहात्म महोवीर महोबल । किन्नु तस्यच मास्य करणः कम लासन ॥ नलभ्यतेधिकारीवा शोतु कामोपिवा पुनः । पुरा मद्वयं ब्रर्ह्म विष्णुलोके महापुरे । तस्मिन्नन्तः पुरे रम्य मयादः सृनातनः । लक्षा लब्दं तथाब्रर्ह्म मन्त रत्नद्वयं प्रभो” ब्रह्मा “भगर्व केनमन्नेण संसारोत्तारणं भवेत् ? तन्मामाचकतन सलोकहिताय । कोम स्वत्व माणां पुनश्चरणवर्जितः । सकृदुचा रणा प्रणां ददाति परमं पदम् ? ” श्री भगवानुवाच-“ साधुपृष्टं महाभाग सत्वलोक हितैषिणा । तस्माद्व का मितेगुह्यं येन मामाुयुर्नराशि सद्वेषामेव माणां मरत्नं शुभाह्ययम् 1 सरण________________

(35) द्वयाधिकार- मात्रेण ददाति सरवं पदम” “मरत्नं द्वयं न्यासः प्रपत्ति स्मरणागतिः । लक्ष्मी नारायणं चे दं हितं सत्व फल प्रदम् । नामानि मनॆ रत्नस्य परायण निबोध मे त चारण मात्रेण परित- स्मि नित्यशः । सत्वलोकेश्वर साक्षा बृह्मादि भुवनेश्वरः। नवा पि नारदय्या पि प्रोक्तवा नन्त्र मुत्तमम् । शौनकादि महर्षिणा नमिशारण्यवासिनान् । नादः प्रदद् म प्रपं शरणागति । एतद्दु हैतमं रार्ज न जान महर्षयः । मया च प्राप्तर्वा मं शक्ति पुत्रः पराशर इदर अर्थवु व्यक्तवागिरुवदरिन्दलू ग्रन्थविस्तर भयदिन्दलू बरॆयलिल्लवु. भगवन्तनाद, लक्ष्मि, ब्रह्मा, नारदरु हीगॆ क्रम वागियू सम्प दायरीता बन्दुदागि “दुच्छारण मात्रदिन्द देहावसानदल्लि मोक्षवन्नि युवन्तद्दागिरुवदरिन्द इदर प्रभाववु परम महत्तादुदु ऎम्ब भाववु. इष्टे अल्लवु. वेदो पब्रह्मण रूपवाद श्रीमद्रामायणदल्लि शरणागतियु कॊण्डाडल्पट्टिरुत्तदॆ. श्री नम्माळ्वार् प्रकृतिगळिन्दलू यामुनमुनिगळिन्दलू शरणा गतियु कॊण्डाडल्पट्टिरुत्तदॆ. ई शरणागतिशब्दवू द्वयवू न्यासवू ऎल्लवू पत्याय पदगळॆन्दु मेलिन प्रमाणगळल्लि हेळल्पट्टिवॆ. अदू अल्लदॆ, श्री यतिवारु शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुव सन्दर्भदल्लि अर्चा वतारियाद श्रीरङ्गनाथरु “येनकेन प्रकारेण द्वयवक्ता केवलं मदीय व दयया ” ऎन्दु इदर माहात्रॆयन्नु कॊण्डाडिरुवदरिन्दलू नमगॆ परमग्राह्यवु. ईगिनवरॆगू इरुव आचाररुगळ अभिप्रायवू तिरुमले पिरन्नु, द्वयत्तिले वळ‌ न्नु द्वय कनिष्ठ नार्वा” ऎम्ब रीत्या हागॆये आगिरुत्तदॆ. श्री निगमान्य देशिकरवरु मूलमाधिकारदल्लि मूलमनवू चरम श्लोकवू द्वयवू क्रमवागि धारकपोषक भोग्यगळॆन्दु उपपादि सिरुत्तारॆ. आगलि नारदीय कल्प वाक्यानुसारवागि मूलमवु “मन्ना णां परमोम गुह्यानां गुह्यमुत्तमम् । पवित्रञ्च पवित्राणां मूलमस्सनातनः” ऎन्दु हेळिरुवदु ई द्वय मनक्कॆ प्राधान्यवन्नू माहात्मयन्नु पपादिसिरुवदक्कॆ विरोधवा गुवदिल्लवे ? ऎन्दरॆ ऎन्दिगू इल्लवु. एकॆन्दरॆ ई मनद मूलक________________

श्रीमद्रहस्यत्रयसारे इम्मले विवक्षितमान आत्म (भर) समर्पणम् (२) “सद्योपाधि विनिरुक्त क्षेत्रज्ञं ब्रह्मणि सेत् । एतद्मा प्रायवल्लवु. ई विषयदल्लि आक्षं धम्मोपदेशञ्च वेदशास्त्रा विरोधिना । य र्कणानुसन्ध स धरं वेद नेतरः” ऎम्ब प्रमाणदल्लि शास्त्र प्रमाणदल्लि सम्पूर्ण विश्वासवन्निट्टु यावनु सर्कद मूलक स्थिरपडिसिकॊळ्ळुत्तानो अवनीग महाप्राज्ञनागि धरवन्नु तिळिदवनॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆ माडदॆ शास्त्रवन्नु दूरीकरिसि तरवन्नु माडुवदु कुतर्कवॆनिसुत्तदॆ. हिन्दॆये उपाय विभागाधिकार साङ्ग प्रपदनाधिकारगळल्लि भक्षु पायक्किन्त द्वयमूलक वागि माडल्पट्ट भरन्यासद माहात्मियु बहु विशेषवागि उपपा दितवागिदॆ. आदरॆ ईग ऎल्ला उपदेशगळिगिन्त अधिकवाद उपदेश वेनॆन्दरॆ यावाग निनगॆ सत्तर्कमूलक स्थिरपडिसिकॊळ्ळुव योग्यतॆ यिल्लवो आग महाविश्वासदिन्द शास्तानुगुणवागि नडॆसुवदु निनगॆ सत्व श्रेयस्करवॆम्बुदु. हिन्दॆ “शरण शरणागति तत्पल विशेष सम्पूर्णवाग प्रकाशिप्पिक्किर इम्माम् ” ऎन्दु ई मनद प्रभाववन्नु व्यक्त पडिसिद्दरु. अदन्ने, इतर करण मगळिगिन्त ई विषयदल्लि स तृष्टतॆयुण्टॆम्बुदन्नु समर्थनॆयन्नु माडि तिळिसुत्तारॆ. इम्म न्यूल् - ई द्वयमन्मदल्लि, विरक्षितमान - उपदेशार्हवागिरुव, आत्म (भर) समर्पणम् - तन्न आत्मावन्नु रक्षिसिकॊळ्ळुव योग्य तयु तन्नल्लिल्लदुदरिन्द, अदन्नु रक्षिसुव भरवन्नु परमात्मनल्लि समर्पि सोणवु, (२) सपाधि विनिरु - समस्त प्रतिबन्धकगळाद शरीर, करवासनॆगळिन्द बिडल्पट्र, क्षेत्र ज्ञम् - उपाधिरूप शरीरदल्लि वसिसुत्तेनॆन्दु तिळिद चेतननन्नु, ब्रह्मणि - परब्रह्मनल्लि सेट् , समर्पिसतक्कद्दु. निन्न वस्तुवाद ई आत्मनन्नु रक्षिसुव शक्ति ननगिल्लवादुदरिन्द नीने रक्षिसिकॊळ्ळतक्कद्दॆन्दु समर्पिसतक्कद्दु ; एत द्दानञ्च - इन्तह शरणागतिये ध्यानवु, परमात्मनन्नु परभक्ति यिन्द ध्यानिसोणवु ऎन्दरॆ ध्यानक्कॆ समानवु, योगश्च - परमा त्मन उपासनारूपभक्तियोगवु, भक्तियोगक्कॆ समानवु, भक्तियोगद स्थानदल्लि निन्तु भक्तियोगवु कॊडुव फलवन्नु कॊडुत्तदॆम्ब भाववु; आदरॆ ध्यानवे बेरॆ, उपासनवे बेरॆ ; ध्यानशब्ददिन्द भक्तियोगवे________________

द्वयाधिकार ३४७ नञ्च योग शेषन् गन्थ विस्तरः ॥” इत्यादिगळाले प्रक रणानरइलुं स्तुतिक्क पट्टदु. “ एतद नञ्च धैयञ्च” ऎन्नु पाठान्तरव < हेळल्पट्टितॆन्दु भाविसिदरॆ योग - अदक्कॆ परिकरवाद करयोग वॆन्दू अर्थमाडबहुदु. सारसङ्गह व्याख्यातृवु ध्यानवॆन्दरॆ समाधि ऎन्दू, योगवॆन्दरॆ चित्र व्यापार निरोधवॆन्दू अर्थमाडि रुत्तारॆ. ध्यानयोग शब्दगळिन्द ऒट्टिन अर्थवु भक्तियोगवू आदक्कॆ बेकाद परिकरवे मॊदलादवु हेळल्पट्टवॆम्बुदरल्लि सन्देह विल्लवु, शेषोन - मिक्क ऎल्ला प्रवृत्तियू, ग्रन्थविस्तरः - ग्रन्थ वन्नु विस्तरिसबेकॆम्ब अभिप्रायविद्दुदादरॆ इट्टु कॊळ्ळबहुदु ; अवु यावुदरिन्दलू कृतकृत्यतॆयुण्टागुवदिल्लवॆम्ब भाववु. “अश्व मेधसह प्राणि वाजपेय शतानिच । न तर‍ राम निरा काधिगॆ मादिना” ऎम्बुदु इल्लि अनुसन्धेयवु. (भार. अनु. २४४ -५३) आदुदरिन्द इवॆल्लवू कृतकृत्यतॆयन्नुण्टुमाडुवुदिल्लवु. इता दिगळाले - इवे मॊदलाद प्रमाणगळिन्द प्रकरणान्तर आलु म् - बेरॆ प्रकरणगळाद यज्ञयागादिगळेनु भक्तियोगवेनु इत्यादि प्रकरणगळिगिन्तलू उत्तमवॆम्बदागि, सु तिक्कप्पट्टदु - हॊग इल्पट्टिरुत्तदॆ. एता नञ्च योग ऎम्बुदक्कॆ बदलागि एत ध्यानञ्च धैयञ्च ऎम्बुदागि पाठान्तरवु. यावुदु ध्यानिस ल्पडुत्तदो अदु धैयवु. ई सन्दर्भदल्लि भर समर्पण फलवाद भक्तियोगक्कादरॆ ध्यानवू धैयवू बेकु. ध्यानवु उपासनवु. धैयवु परमात्मन दिव्यमण्ण ळ विग्रहद साक्षात्कारवु. ई भरन्या सक्कॆ इवु यावुवु बेकिल्लवादुदरिन्द ऎल्ला भरन्यासवॆन्दे हेळल्प ट्टितु. इत्यादिगळाले ऎम्बल्लिन आदिशब्ददिन्द “ सक्कदे व हि शास्त्र र्थः कृतो यं ताये रम् " “ सत्त निरता शुद्धास्साङ्ख्य योगविद स्वथा । नार्हं- शरणस्य कलाकॊटित खा मसि लक्ष्मीतन्त्र १७-६२) * समित्पाधनका दीनां यज्ञानां न्यास मात्म - … । न दसा ये करे द्दे वे स स्वध्वरण तीरितः” (अहि. सं.) “ तान्यास मेषां त५ स मतिरिक्त माहुः” (तै. नारा) इत्यादि प्रमाणगळु सूचिसल्पट्टवु. e బ वसुरग्यू विभरसि” ऎम्ब तैत्तरीय करणमपू, “तद्वि________________

३४६८ इश्लोकं श्री मद्र हस्य त्रयसारे स्वरूप समर्पण परमानालु इट्टु शूल्लुगिर भर समर्पण (तिलु) म अदनुप्रविष्ट, इस्सम फ्लोः परमम्पदम् ऎम्ब करण मवू, “योब्रह्माणं विदधाति पूल्वं…. मुमुक्षुरै शरण महं प्रपद्य”ऎम्ब मनवू हीगॆ इतर भरसमर्पण मगळिरुवाग ई द्वयमनक्कॆ माहात्रॆयु हेगॆ? ऎन्दरॆ व्यक्तवागि उपदेशिसुत्तारॆ. हिन्दॆ साङ्ग प्रपदनाधिकारदल्लि इतर फलक्कागि माडुव शरणागतिगू मोक्षार्थवागि माडुदक्कू आत्म निक्षेपदल्लि वैलक्षण्य उण्टॆन्दु उपपादिसिद सन्दर्भदल्लि “ अत्र रक्षाभर न्यास सम सर्वफलार्थिनाम् । स्वरूपफलनिक्षेप धिकॊ मोक्षकाङ्क्षिणा” ऎन्दु हेळल्पट्टित्तु ; हीगॆ ई मनॆगळॆल्ला ई ई मूरन्नू प्रकाशिसलारवॆन्दू ई द्वयमवे ई मूरन्नू व्यक्तपडिसि “शरण्य शरणागति तत्पलगळन्नु विशदवागि प्रकाशिसुत्तदॆ” ऎन्दु मुन्दॆ उपदेशिसुत्तारॆ. - ई वसुर निरसि इत्यादि शरणागति मगळु स्वरूपसमर्पण परवादवु ; ई द्वयमवू स्वरूपसमर्पणवॆम्बुदू तोरिबरुत्तदॆन्दु तिळिसि, ई शरणागति यन्नू तत्सलगळन्नू आ मगळु इदरष्टु विशदवागि व्यक्तपडिसलार वॆन्दु हेळुत्तारॆ. इश्लोकम : ई सरोपाधिविनिरुक्कं” ऎन्नुव श्लोकवु, स्वरूप समर्पण परमानालुम्- जीवात्मस्वरूपद सम र्पणवन्नु बोधिसुवन्ताद्दादरू, इ बु - ई द्वयमनदल्लि शोल्लुगि भरसमर्पणम् - हेळुवदु भरसमर्पणवादरू, कूड तदनुप्रविष्टम्-अ स्वरूप समर्पणवन्नू ऒळगॊण्डदे आगिरुत्तदॆ. ऎन्दरॆ यावाग आत्मरक्षाभरसमर्पणवायितो, आग आत्म स्वरूप समर्पणॆयिल्लदॆ हेगॆ रक्षाभरसमर्पणॆयादीतु ? आदुदरिन्द तदनु प्रविष्ट” - ऎन्दु हेळल्पट्टितु. ई “वसुनि भूर सि” ऎम्ब मनवु आत्मस्वरूप समर्पणपर ऎम्बुदु हनिर्गृ हितत रूपं वसुरति मनतः । जहुया क्षणनेना ग्रा वचु ताख्यॆ सनातने” ऎम्ब प्रमाणदिन्द व्यक्तवु. हागॆये मिक्क करण मगळू व्यक्तवागि स्वरूपसमर्पणपरवागिरुवाग इवुगळन्नु बिट्टु ई द्वयमनक्कॆ माहात्म यु हेगॆ ? ऎन्दरॆ, ई द्वयवु रक्षाभर समर्पणवागि तोरिदरू स्वरूप समर्पणविल्लदॆ भरसमर्पणॆयु मोक्षार्थिय सन्दर्भदल्लि साध्यविल्लदुदरिन्द, अदू अन्तर्गतवे________________

द्वयाधिकार- 3 ३४६ र्पणत्तुक्कु निवेदयात स्वातानं विष्ठा वमलतेजसितदात्मा तन्मन श्यान सद्विष्टो रितिमन्त्रतः ।” ऎन्न व्यास स्मृत्यादिगळि लम्, श्वेताश्वरादिगळिलु, शून्न मास्तरगळिप्पडि शरण्य शरणागति तप्पलङ्ग विशदवाग प्रकाशिप्पियादु. तिरुम लुम इ (वै) मनुम सङ्क्षिळ्. ऎन्दु हेळिदरु. मुन्दॆ ई इतर मनगळिगिन्त ई द्वयवे श्रेष्ठवु ; एकॆन्दरॆ शरण्य शरणागति तप्पलङ्गळन्नु प्रदर्शिसुव रक्षाभर समर्पणॆयु आ मनगळल्लि व्यक्तवल्लदॆ, इदरल्लि सुव्यक्तवादुदरिन्द, इदक्कॆ हॆच्चु माहात्मियु ऎन्दु उपपादिसुत्तारॆ. इस्समर्पणत्तुक्कु - ई भरसमर्पणॆगॆ, तदात्मा - अ विष्णु विगे शरीरवागि आतनन्ने तनगॆ आत्मावागि हॊन्दिरुव, आ कारणदिन्द तन्मनाः - आतने तनगॆ शेषियागि नियामकनादुदरिन्द आतनन्ने सदा मनस्सिनल्लि उळ्ळवनागि ऎन्दरॆ ऐकान मनस्कनागि, शानः - विषयगळिन्द चित्त विकारविल्लदॆ मोक्षार्थियु, अमलतेजसि - ऎल्ला तेजस्सुगळिगू परिशुद्ध तेजोरूपनाद, विष् - विष्णुविनल्लि, स्वा त्मानं - तन्न आत्मस्वरूपरूपवाद हविस्सन्नु, तद्विष्टो रितिमतः- “तद्विष्टोः परमं पद” ऎम्ब मनमूल वागि, निवेदयात निवेदन माडतक्कद्दु, समर्पिसतक्कद्दु, ऎन्नु " ऎम्बदागि, व्यास स्मृति मॊदलादवुगळल्ल, मत्तु चतुरुखनु माडिदुदन्नु हेळुव *मुव क्षुरै शरणमहं प्रपद्म” ऎम्ब श्वेताश्वतरवे मॊदला दवुगळल्लि, शून्न मानरळिलुव - हेळल्पट्ट इतर मन गळल्लू, शरण्य शरणागति तत्सल.सत्वरक्षकनू अवनल्लि माडुव शरणागति मत्तु अदर फलगळन्नू, विशदवागि, प्रकाशिप्पियादु - प्रकाशपडिसुवदिल्लवु. द्वयदल्लादरो ई मूरू व्यक्तवागि प्रकाशपडि सल्पट्टिवॆ ऎन्दु मुन्दॆ हेळुत्तारॆ. मॊदलु ऒन्दु पूरै पक्षवु उदिस बहुदु ? एनॆन्दरॆ, मूलमनदल्लि नमः ऎम्बल्लियू नारायणाय ऎम्बल्लियू इवुगळु तोरिबरुत्तवॆयल्लवे, आ मनवे एकॆ कूडदु? ऎन्दरू अल्लियू अष्टु विशदवागि इल्लवु. सङ्क्षेपवागि तोरिबरुत्तवॆ ऎन्दु तिळिसुत्तारॆ. तिरुमलु - मूलमनदल्लू कूड, ई मूनुम्- ई स्वरूपसमर्पण, रक्षाभर समर्पण फलसमर्पण, हीगॆ मूरू सङ्क्षिप्त2४ - सङ्क्षेपवागि, सूचितवु. द्वयमन________________

३४७० श्री मद हश्रय सार आगैयाले प्राप्य प्रासक विशेष सम्पूर्णवाग प्रका शिप्पिक्किर इद्वयवे प्रपत्ति मानरङ्गळॆल्ला लुव प्रधानव. वादरो ई मूरन्नू विशदवागि प्रकाशपडिसुवदरिन्द इतर करण मनगळिगिन्त विशेषार्थगळन्नु प्रदर्शिसुवदरिन्द अवुगळिगिन्त हॆच्चु माहात्मयुळ्ळदॆन्दु मुन्दिनवाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. आगैयाल् - हीगॆ ई वैयमवु ई मूरन्नू प्रकाशपडि सुवदरिन्दले प्राप्य प्रापक विशेषण्ण ऎरडु खण्डदिन्दलू प्रापक प्राप्य विशेषगळन्नू, सम्पूर्णवागि प्रकाशपडिसुव, ई द्वयमवे प्रपत्ति मना रङ्गळॆल्ला तिलुम मेलॆ तिळिसिद “वसुरणो विभू रसि”, “ तद्विष्टोः परमं पदं” “मुमुक्षुरै शरण महं प्रपद्यॆ” ई बेरॆ मनगळिगिन्त, प्रधानम् - निरतिशय माहात्म युळ्ळद्दु. इल्लि प्राप्य - परिपूर्ण ब्रह्मानुभवदॊन्दिगॆ परब्रह्म प्राप्तियु, पाप कवू, शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुवहागॆ माडुव सिद्योपाय, साद्योपाय. शरणागति गद्यवु ई द्वयमस्त्रद व्याख्यानवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. इष्टु निरतिशय माहात्मियुळ्ळदु ई मन्मवादुदरिन्दले श्री यतिवररु तम्म आचारर मूलक इदर प्रभ ववन्नरितवरागि लोकानुग्रहदल्लि विशेष ममतॆयुळ्ळ ई गुरुवररु इदर अमो घार्थगळ विवरणॆयागि तुम्बा विस्तारवागि अल्लदॆ सङ्ग्रहवागि शरणा गति गद्यवॆम्ब अमोघार्थगळन्नु ऒळगॊण्डिरुव ग्रन्थवन्नु, ऎल्लरू प्रतिदिनदल्लि अनुसन्धान माडि तदनुगुणवागि अनुष्ठिसि, आत्म जीवनवन्नु हॊन्दलि ऎन्दु, अनुग्रहिसिरुत्तारॆ. अदरल्लि द्वयमा र्थगळ विवरणॆयन्नु काणबहुदॆन्दु उपपादिसुवदर मूलक, बरी शास्त्र मूलक माहात्म मात्रवे अल्लदॆ, नम्म मतोद्दारक रिन्दलू परिगृहीतवादुदरिन्द इदक्कॆ सम्प्रदाय माहात्म उण्टॆन्दु हेळुत्तारॆ. इदिन अर्थ. इदरल्लिरुव अर्थजात वॆल्ला, श्रुति स्मृति इतिहास पुराण भगवच्छास्त्रगळल्लि, प्रसिद्ध मान डिये - माहात्मयन्नु हॊन्दिरुवहागॆये, सदाचार सम्प्र दाय क्रमत्ताले यामुनार पॆरियनम्बि भाष्यकाररु अवरु गळिन्द अवर शिष्यरु हीगॆ सत्सम्प्रदायक्रमदिन्द बन्दुदन्नु गद्य यू________________

द्वयाधिकार शरणागति गद्यस द्वयव्याख्यानरूपत्वं दर्शयति. इदिन् अर्थ श्रुतिस्मृतितिहास पुराण भगवच्छास्त्रादि गळिल् प्रसिद्द मान पडिय सद चार सम्प्रदाय क्रमत्ताले गद्यले विवरितरुळिना‌. तिले - श्री शरणागति गद्यद (पृथुगद्य) विरिरुळिनार् - विवरिसि कृपॆ माडिरुत्तारॆ. हीगॆ ई द्वयमन्त्रवे शरणागतिमवागि उपा देयवागिरुवदक्कॆ शास्त्र बलवू सम्प्रदायबलवू ऎरडू उण्टु. शास्त्रबलवू अगाधवादुदु एकॆन्दरॆ श्रुतिस्मृति इतिहास पुराण भगव च्छास्त्रगळल्लि द्वय बोधित शरणागतियु उपपादितवु. श्रुतिगळल्लि उपपादितवु. 0. कठ श्रुति-३४३९नॆय पुटवन्नु नोडि. 66 २. तैत्तरि य - नारायणीय. तस्माना समेषां तपसा मतिरिक्त माहुः” मत्तु “ओमित्यात्मानंयुञ्जीत एत महोपनिषदं देवानां गुह्यं युव वेद, ब्रह्म महि मान माड्कॊति. न्यासवॆन्दरॆ “सासस्ताग इत्तु शरणा गतिरिसि ऎम्बुदु अनुसन्धेयवु. g. ३. श्वेताश्वतर ममुक्षु शरण महं प्रपद्यॆ” मुण्ड- प्रणवो धनु रो ह्याता ब्रह्म तल्लक्ष मुच्यते । अप्रमन वेद व्यं शुव तन्मयो भवेत्, स्मृतिगळल्लि-१ भगवद्गीतॆये मुख्यवु. अल्लि हेळिरुवदु ऎरडु उपायगळु, भक्तियोगदल्लि - कयोगादि सहकृत उपासनॆयू, मत्तु शरणागतियु, शाधिमां त्वां प्रपन्नं” ऎन्दु आरम्भदल्लि, मत्तु मध्यदल्लि “नमां दुष्कृति नोढाः” * ऎम्बल्लि नाल्कु जन बुद्धि इल्लदवरु “न प्र पद्य ” ऎन्दु हेळि, नाल्कु जन सुकृतिगळू “भजने मां” ऎन्दु हेळि, आनन्तर “बहूनां जन्मनामने ज्ञानर् मां प्रपद्यते” बहु जन्मगळ नन्तर प्राज्ञनादवनु शरणागतियन्नू आनुष्ठिसुवनॆन्दु हेळिरुत्तदॆ. अनन्तर कॊनॆयल्लि “तमेव शरणङ्गट्टॆ” ऎन्दू “मामेकं शरणं प्रज” ऎन्दू हेळिरुवदरिन्द भरन्यासार्थवु प्रोक्तवु. २. व्यासस्कृतियु-हिन्दॆये उदाहृतवु.________________

३४७२ 2. श्रीमहस्यत्रयसारे शौनकस्कृतियु-“वाचः परं प्रार्थयिता प्रप नियतं श्रीयं” इल्लि शरणागतियु लक्ष्मियल्लू आगबहुदॆन्दु बोधितवु. अथवा पुरुषकारन श्री यतिवर्यरु अनुष्ठिसिदहागॆ अनुष्ठिसि अनन्तर नारायणनल्लि अनुष्ठिसतक्कद्दॆम्बुदु बोधितवु. ४. दक्षस्मृति- सरोपाधि विनिरुक्तं क्षेत्रज्ञं ब्रह्मणि न्यसेत् । एतद्दानञ्च योगञ्च शेषोन्नॊ ग्रन्थविस्तरः ॥ संहितॆगळल्लि దేవ १. प्रश्न स्नेहितॆ-वाक्य द्वितीयः षट्टिदानि” ऎन्दारम्भिसि ऒन्दॊन्दु पददल्लू ऎष्टु अक्षरगळिवॆ ऎम्बुदन्नु तिळिसि, पदगळ क्रम वन्नु बोधिसि, “तद्द यं सकृदुच्छार स्पंसार विमोचनं भवति” ऎन्दू द्वयात्परतरो मनोनास्ति सत्व प्रदो नृणाम्।यस्को चारण मात्रेण परां सिद्धि मनापुयात्” ऎन्दु “सकृदेव प्रपन्नस्य कृत्य नैवान्य दिष्यते । स कृष्णन मण कृतकृत्य स्सुखी भवेत्” २. सनत्तु मार संहितॆ कुयोनिष्पपि सञ्जातो य स्पकृच्छरणागतः । ८० मातापितृ हन्तार मसि पाति भवार्तिहा ॥ ३. अहिर्बुध संहितॆ त्वमेवोपाय भूतो मे भवेति प्रार्थनामतिः । शरणागति रित्यु का सा देवे९ प्रयुज्यताम् । अनन्य साध्यॆ स्वाभिष्टे महाविश्वा सपूर कम् ॥ तदेकोपाया याच् प्रपत्ति स्मरणागतिः ॥ यन कामकामेन न साध्यं साधनान्तरैः । मुमुक्षुणा यत्सान्न योगेन नच भक्तितः । प्राप्यते परमं धान यतोना वरतॆ यतिः । तेन सेना प्रते तत्तन्ना से नैव महामुने ॥ तन्त्रगळल्लि-१. सात्यकि तन्त्र- “नमस्कृत्य गुरुं दीर्घ प्रणामै स्त्रीभिरादितः । तत्पादौ गृह मू९ स्टे विधाय विन यान्वितः । सृष्टिया नराजानं माङ्गच्छे चरणं नरः अनेनैनरु मण स्वात्मानं मयि निक्षिपेत् । मयि निक्षिप्त कत्रव्यः कृतकृत्य भविष्यति 2________________

द्वयाधिकारः 2922 २. लक्ष्मीतन्त्र-सत्कर्म निरताल्कु द्धा साङ्ख्ययोग विद सथा । नार्ह शरणं तस्य कलकोटि तमपि” इतिहास-श्रीमद्रामायणदल्लि तवाप्रीति याचते अभयं सत्व भूतेभो (6 सक्कदेव प्रसन्नाय ददा तम्म तं मम” इत्याद्यनेक कडॆगळल्लि. इदु शरणागति ग्रन्थवु. भारतदल्लि सद्वेषामेवभूतानां पिता माता च माधवः । गच्छद्ध मेनं शरणं शरण्यं पुरुषर्ष भा ३, भगवद्गीतॆयल्लि हिन्दॆये उपपादितवु. पुराणगळल्लि -१. विष्णु पुराण-“ता मार्तारं विष्ण प्रयाता दैत्यनिर्जिता।वयं प्रसीद सातं सेजसा प्याय * नः । तावदारि सथावाञ्छा तावहसथा सुखम् । यावन्न याति शरणं त्वा, मशेषाघना श नम २. पादपुराण- भगवन्तनु “अहो द्वयस्य माहात्म महावीरं महाबलम” ऎन्दारम्भिसि चतुर्मुखनिगॆ द्वय माहा यन्नु कॊण्डाडि हेळुत्तारॆ. भगर्वा केनमण संसारो तारणं भवेत् ऎन्दु प्रश्निसिदुदक्कॆ मेलिन वाक्यवु उत्तरवु. साधु पृष्टु ऎन्दु श्लाघिसि, मुन्दॆ हेळुत्तारॆ. स‌षानव मनाणां मरत्नं शुभावहन । सकृतरण मात्रेण ददाति परमं पदमु । मन्वरत्नं द्वयं न्यासः प्रपत्ति स्मरणागतिः । त चारण मात्रेण परितुष्टो नित्यशः” ऎन्दु हेळि, हीगॆ ब्रह्मा नारद, पराशरादिगळ मूलक परम्परया बन्द लघपायवु. 23. 2. वराह पुराण- “मतद द्वन्द्व मेकं ये प्रपद्यने परायण । उद्धरिष्याम्यहं देवि संसाराय मेवर्ता” ॥ ४. ब्रह्मपुराण- “ शरणं त्वां प्रपन्नाये ध्यानयोग विवर्जिता 8 । तेषि मृत्यु मतिक्रम्य यानि तद्विष्णवं पदम् ॥ भागवत पुराण-उद्दवरिगॆ श्री कृष्ण भगर्वारवरु मॊदलु भगवद्गीतॆयल्लि हेळिरुव हागॆ उपासनरूपोपायवन्नु हेळि, हीगॆ मुक्तियन्नु हॊन्दुवरु अत्यल्पवादुदरिन्द नन्न कृपा सह अत्यल्पवादुदॆन्दु तिळियबेड. नन्न कृपॆयु अपारवादुदॆन्द अनेक नीच जातियल्लि हुट्टिदवरु स्त्री, मृग पक्षि मॊदलादवॆल्ला बहु सुलभवागि नन्न कृपॆगॆ पात्ररागिरुत्तारादुदरिन्द नीनू सह, “तस्मा * मुद्ध वोत्सज्य चोदनां प्रतिचोदनाम ऎन्दु आरम्भिसि________________

३४७४ श्रीमदहस्यतय सारे ऎष्टने ऎन्नि ल् ? “भगवन्नारायणाभि मतानुरूप स्वरूप रूप” ऎन्नु तुड श्रीमच्छब्दाभि प्रेतार्थ अरुळिच्चॆय दार्. త मा मेक मेव शरण आत्मानं सत्वदेहिनाम् । याहि सात भावेन यास्यस्य कुतोभयन ॥ ऎन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. हीगॆ अनेक प्रमाणगळन्नु उदाहरिसिदुदु एकॆ ? ऒन्दॆरडु सालदे ? ऎन्दरॆ, नम्मल्ले कॆलवरू मत्त विशिष्टाद्वत सिद्धानिगळल्ल दवरू सह, शरणागतियु उपायवे अल्लवु ; शरणागतियन्नु कॊण्डाडिरुवदु अशिशयोक्तियु उपासनवॊन्दे उपायवु ; ऎन्दु हीगॆल्ला हेळुव वाद निरसनक्कागि ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. इष्टु प्रमाणगळॆल्लवन्नू मनस्सिनल्लिये “ प्रतिस्मृतिहास पुराण भगवच्छास्त्रादिगळिल् प्रसिद्धमान ऎम्ब प्रयोगवु. हीगॆ बहु शास्त्र प्रमाणबलविरुवदरिन्दले यामुनमुनि मॊदलुगॊण्डु पॆरियनम्बि, तिरुक्कोट्टियार नम्बि मॊदलादवरु ई उपायवन्नु अवलम्बिसिदुदरिन्द, नम्म दर्शनस्थापकरू कॊण्डाडि, अनुष्ठिसिरुवद रिन्द, हीगॆ सत्सम्प्रदायद बलवू इदक्कॆ उण्टागिरुवदरिन्दलू इदु परम ग्राह्यवु. हागॆ श्री यतिवर्यरू ई द्वयमक्कॆ प्राधान्यवन्नु कॊट्ट रुवदु ऎल्लि ? ऎन्दरॆ, अवर शरणागति गद्यवे ई द्वयवन्मद विवरणॆयॆन्दु उपपादिसुत्तारॆ. प्रथमतः द्वयमन्मद “श्रीमत शब्दद अर्थद उपपादनॆयन्नु व्यक्तपडिसुत्तारॆ. भगवन्नाराय णाभिमतानुरूप” ऎन्दु तुड - आरम्भिसि, श्रीमच्छाभिप्रेता र्थ -द्वयद “श्री मत्” ऎम्ब शब्ददिन्द तोरिबरुव अभिप्राय वन्नु, आरुळिच्चॆदार् - कृपॆ माडि उपदेशिसिदरु. द्वयद पूरै खण्डार्थवु सहवागि एनॆन्दरॆ – लक्ष्मीयुक्तनाद नारायणन पादगळन्नु नानु उपायवागि आश्रयिसिरुत्तेनॆ” ऎम्बदागि, इल्लि लक्ष्मि युक्तनाद ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द तोरिबरुव अर्थगळन्नु विवरिसुत्तारॆ. n. शरणागतियु अपराध परिहारक्कागियादुदरिन्द मॊदल अनुग्रहमयळागि पतिवाभ्यातिशयवन्नु हॊन्दिरुवळल्लि पुरुषकार तेन शरणागतियन्नु अनुष्ठिसि, अनन्तर शास्तावाद नारायणनल्लि माडतक्कद्दु विहितवॆन्दु तोरिबरुत्तदॆ.________________

(6 द्वयाधिकारः ३४७५

  • अखिलहेय प्रतृनीक” इत्यादियाले स्वरूप रूपगुण विभूतिगळ परक्कवरुळिच्चॆय गै याले नारायण शब्दार्थम् ईकॆयु “आखिलजगन्माता आदुदरिन्द नमगू माता मगनु अपराधियागि तन्दॆयु शिक्षिसलु यत्निसिदरॆ अदन्नु तप्पिसुव शक्तियुळ्ळवळु ऎन्दु एर्पडुवदरिन्द इब्बरू सिद्योपायरु, ईकॆयू भगवन्तनहागॆ आश्रयिसलु अनुरूपवाद स्वरूप रूपगुण, विभव, ऐश्वय्यादिगळन्नु हॊन्दिदवळु. इदन्नु प्राज्ञनाद आञ्जनेयनु तुल्य शीलवयोवृत्तां तुल्याभिजनलक्षणाम । राघवोर्हति वैदॆ हीं तञ्चेय मसि क्षणा" (रा. सुं.

(6 ऎन्दु व्यक्तपडिसि, ईकॆयू तन्न पतिगॆ अनुगुणवाद, स्वरूप, दिव्य मच्चळ विग्रह, कल्याणगुणगण विभूति ऎल्लवन्नू हॊन्दिरुववळु ऎन्दु उपपादिसिरुत्तारॆ. ४, इब्बरू ऒट्टिगे इरुववरु ; इब्बरू सेरिये परतत्ववॆन्दु “श्रीमान्नारयणो नः पति रखिलतनुमुक्ति मुक्त भोग्य” ऎन्दु हिन्दॆये सिद्धानिसिरुवदरिन्दलू, श्रीमच्छ ” प्रयोगवु. आदु दरिन्द ईकॆगू सत्व व्याप्तिय, सात्मकत्ववू, सत्वनियन्नतत्ववू, सपायत्ववू, सत्वरक्षकत्ववू, हीगॆ जगत्तिन सत्वविध प्रवृत्तियल्लि सहधर चरी यागिरुव भाववू द्योतितवु. मुन्दॆ गद्यदल्लि “अखिल हेय प्रत्यनीक” ऎन्दारम्भिसिद वाक्यदिन्द द्वयनन्मद मुन्दिन पदवाद नारायण शब्दार्थवन्नु विवरिसुत्तारॆन्दु हेळुत्तारॆ. आखिल हेय प्रत्यनीक इत्यादिया ले – ऎम्बिवे मॊदलाद वाक्यदिन्द, स्वरूप, रूपवॆन्दरॆ दिव्य मङ्गळ विग्रह, कल्याणगुण, विभूतिगळ्ळि - नियाम्य वर्गगळन्नु, परक्कॆ - चन्नागि, अरुळिच्चॆय गैयाले - कृपॆमाडि, हेळिरुवदरिन्द, द्वय दल्लि श्रीमच्छब्ददिन्द, कूडिद नारायणशब्दार्थवु, व्याख्यातमा यित्तु - व्याख्यान माडल्पट्टितु. गद्यवल्लि “ज्ञानानन्दैक स्वरूप” वॆम्बुववरिगॆ स्वरूपवू, “ अ नन्न गुण निधिदिव्य रूप” ऎम्बुववरॆगू * अनन्न निधिदिव्यरूप” रूपवू, “कल्याणगुणगणे महार्णव’ ऎम्बुववरॆगॆ गुणवू, निखिल जगदुदय विभय लयलि ल” वॆम्बुदरिन्द विभूति मॊद लादवु हेळल्पट्टितु. इवॆल्ला नारायण शब्दद नार पदवु नित्यवाद f6________________

4 ३४७६ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे व्याख्यातवायित्तु. मुरड पिराट्टय्य चॆल्लदे पुरुष कार निराहार्थनाग विभूति मध्यल् निन्नॆ तोळगैक्काग मीणु र्म नारायण शब्दन् व्याख्यानत्तिलुवु *आरुळिच्चॆय वुगळन्नु बोधिसुवदरिन्द इवॆल्लवू नारायण शब्दार्थ व्याख्यान वॆन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. मुड - मॊदले गद्यदल्लि श्री शरणागतिय सन्दर्भदल्लि पिरा टैयॆ - लक्ष्मियन्नु, चॊल्लच्चॆयदे - हेळिद्दरू, पुरुषकार निराहार्थवाग - तानु पतिगॆ शेषभूतळागिरुवदर मूलक प्रा वाद पुरुषकाररूप अधिकारद निर्वाहक्कागि, विभूतिमध निन्नॆ - विभूतिय मध्यदल्लिरुववळु ऎन्दरॆ विभूतिगॆ सेरिदवळॆन्दु तॊत्तुगैक्काग, प्रदर्शिसुवदक्कागि, नीण्णु म - पुनः, न रायण शब्द न व्याख्यानलुम आरुळिच्चॆय दार् - नारायण शब्दद व्याख्यानदल्लि कृपया उपदेशिसिरुत्तारॆ. परतत्वदल्ले सेरि नित्यान पायिनियादवळु लक्ष्मियु, परमात्मन हागॆये ऎल्लवन्नू व्यापि सिरुववळु. हीगिरुवाग पुरुषकारत्ववु एकॆ ? ऎन्दरॆ लक्ष्मियु पर मात्मनिगॆ शेषभूतळु, “मच्छेषभूता सद्वेषा विश्व री वल्लभा मन । अस्या ममच शेषं हि विभूतिरुभयात्मिका” ऎम्बल्लियू * आसन्देशा त्तु रामस्य” मत्तु “भारननुगच्छ” “भाहि मम दैवतं’ इत्यादि सीतावाक्यदल्लियू, व्यक्तवु. हागॆये रुक्किणियू तन्न पतियॊन्दिगॆ नडॆद नरोक्तियल्लि तन्न पति पारतन्त्र वन्नु बहु चन्नागि उपपादिसिरुत्ताळॆ. कैस्टे महि भिरतो भगर्वा *धीशः क्याहं गुण प्रकृति रगृहि त (भाग, १०-६०-३४) स्वतन्त्रनागिरुवदरिन्द तन्न महिमॆयिन्द त्रिलो काधिपत्यवन्नु वहिसिरुव नीनॆल्लि ? निनगॆ परतन्त्रळाद नानु ऎल्लि ? आगलि ब्रह्मादि देवतॆगळॆल्ला निन्नन्नू स्तुतिसि, स्वतन्त्रवागि निन्नल्लू शरणागतियन्नु माडिद्दारल्ला ऎन्दरॆ अदक्कॆ प्रत्युत्तरवन्नु नरोक्ति रूपवागिये हेळुत्ताळॆ. आहं गुण प्रकृतिः नानु निन्न गुणान वरिनियादुदरिन्द निन्न इष्टानुसार नडॆयुव स्वभाववुळ्ळवळु ; अज्ञ गृहीतपादा - ब्रह्मादि देवतॆगळल्लि कॆलवरु नन्नल्लि स्वतन्त्रिसि शरणागतियन्नु माडिबिट्टरु, अवरु तिळियदवरु, अन्तवरिन्द हिडिय ရွာ ရွာ पादा________________

द्वयाधिकार ३४७७ ल्पट्ट पादवुळ्ळवळॆन्दु तन्न परशेषित्ववन्नू, पतिशेषवन्नू प्रकटीकरि सिरुत्ताळॆ. अज्ञरॆन्दु हेळिरुवदु नक्तियादुदरिन्द प्राज्ञरे हागॆ श्री शरणागतियन्नु माडुववरु ऎम्ब भाववु. श्री शरणागतिगद्यदल्लि पुनः ऎल्लि विभूति मध्यदल्लि लक्ष्मि यन्नू सेरिसि हेळिरुत्तारॆ ? ऎन्दरॆ “स्वाभिमत नित्य निरवद्यानुप स्वरूपरूपगुण विभवै श्वर शीला दनवधिकाति शया सङ्ख्यॆय कल्याणगुणगण श्री वल्लभ” ऎम्बल्लि तन्न पतिगॆ अनुरूप स्वरूपरूपगुण विभवैश्वय्यादिगळन्नु लक्ष्मिगॆ वल्ल भनु ऎन्दु पुनः तन्न वाल्लभ्यातिशयदिन्द आश्रितन विषयदल्लि परमानु ग्रह माडुवदक्कागि पुरुषकाररूपदल्लिरुववळॆम्बुदु तोरिबरुत्तदॆ श्री निगमान्य देशिकरवरु ई शरणागति गद्यक्कॆ बरॆदिरुव श्रीमद्र हस्य रक्षॆ ऎम्ब महत्ताद व्याख्यानदल्लि बरॆदिरुव अभिप्रायवेनॆन्दरॆ प्राप्य प्रापक ऎरडु दशॆयल्लू अन्वयवन्नु हॊन्दि नित्यानपायिनियागि रुवदरिन्द मॊदलु आकॆय स्वरूपरूपादिगळन्नॆल्ला कॊण्डाडि शरणा गतियन्नु माडिदरु. इन्तह नित्यानपायिनि ऎम्बुदन्ने दृढ पडि सुवदक्कागि, आदरातिशयदिन्द लक्ष्मियु याव महानुभावनिगॆ ऎल्ल भळो, अन्तवनु ऎम्ब वुत्पत्तिय मूलक, सत्येश्वरनिगॆ महा दोषि यागिद्द आश्रितनल्लिरुव कोपवन्नु आरिसि, आतनन्नु अनुग्रहिसुवहागॆ माडुव, पुरुषकारभूतळॆन्दु हेळुवदक्कागि, ई ऎरडनॆय सल लक्ष्मिय माहात्मयन्नु हेळि, आन्तवळन्ने वल्लभळागि उळ्ळवनॆन्दु तिळिसिरु त्तारॆ. ई महालक्ष्मियु “क कुद्वानरोत्तम” (रा. युद्ध ) ऎन्दु सीतॆयागि हेळिरुववळु; तन्न वाल्लभ्यातिशयदिन्द “कमे तन्नि र्दोषक इह जगति”(श्री गुण)ऎन्दु तन्न पतिगॆ हेळलारळे? ऎम्ब भाववु. आदुदरिन्द पुरुषकारत्वद उपपादनॆगागि ऎरडनॆय सल लक्ष्मियन्नु कुरितु श्री यतिवररु हेळिरुत्तारॆम्ब भाववु. आगलि, ई पुरुषकारत्ववु श्री सूक्तादिगळल्लि व्यक्तवो ? ऎन्दरॆ “निकदेविं मातरं श्रीयं वासयमे कुले” “विश्व प्रिये विष्णु मनोनु कूले” ऎम्बल्लि पुरुषकारत्वक्कॆ उपयुक्तवाद जगन्मातृत्व सत्वविषय प्रीति विशेषत्वादिगळु इल्लि हेळल्पट्टिरुत्तवॆ. हीगॆ ऎरडु सल लक्ष्मियन्नु कुरितु हेळिदुदू अल्लदॆ शरणा गत्यनुष्ठानक्कॆ पूर्वभावियागि, “महाविभूते श्रीमन्ना रायण ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. इदु निरर्थकवल्लवे ? ऎन्दरॆ अल्लवॆन्द तिळिसुत्तारॆ. अनन्तरम - हीगॆ लक्ष्मियन्नु उपायकोटियल्ल________________

३४७८ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे आनरम् “श्रीमन्नारायण” ऎन्नु फलोपाय वाक्य फैल् प्रयुक्तमान व्याख्यॆय शब्दय म् उपादानं पण्णि यरुळिनार्. “श्रीम मत्तु पुरुषकारत्वरूपदल्लू अन्वयिसि हेळिद अनन्तरवू नारायण ऎन्दु सम्बोधिसि हेळिरुवदु, फलोपाय वाक्य आल् - स्वयमदल्लि उपायत्ववन्नु बोधिसुव पूरैखण्डद, मत्तु फलवाद उपेयत्ववन्नु बोधिसुव उत्तरखण्डद, वाक्यगळल्लि प्रयुक्त मान - ‘श्रीमन्नारायण चरणे” ऎन्दू “श्रीमते नाराय काय” ऎन्दू हीगॆ मनदल्लू ऎरडु सल प्रयोगिसि तन्मूलक उपायफलवॆरडरल्लू लक्ष्मि गॆ अन्वयवुण्टॆन्दु उपदेशिसुवदक्कागि प्रयोगिसल्पट्ट. शब्दत्तॆयु - इदु तुम्बा मुख्यवाद शब्दवादु दरिन्द निगमनदल्लि प्रपदनक्कॆ मुञ्चितवागि, श्रीमन्नारायण ऎम्ब शब्दवन्नु, उपादानं पण्णिरुळिनार् - अज्करिसि पुनः प्रयोगि सिरुत्तारॆ. मूरनॆय सल लक्ष्मियन्नू कुरितु हेळि, श्रीमन्नारा यण ऎम्ब सम्बोधनॆय प्रयोगदिन्द नावु ग्रहिसतक्कद्देनॆन्दरॆ ? (१) द्वयदल्लि श्रीमन्नारायण शब्दवु मुख्यवादुदु ; अदन्नु तन्मू लक उपायदॆशॆयल्लू फलदॆशॆयल्लू इब्बरू नमगॆ अनुग्रहकाररु ऎम्बुदन्नू प्रदर्शिसुवदक्कागियू हागॆ प्रयोगवु ऎन्दु उपदेशि सिरुत्तारॆ. इल्लि “फलोपाय वाक्यल् प्रयुक्त मान” व्याख्यॆय वाद श्रीमन्नारायण ऎम्ब शब्दवॆन्दु हेळिरुवदरिन्द कॆलवरु पूरैखण्डद श्रीमच्छब्दवु उपलक्षणवॆन्दू, आदुदरिन्द लक्ष्मिगॆ उपा यत्नदल्लि अन्वयविल्लवॆन्दू, उत्तर खण्डदल्लि श्रीमते ऎम्ब पदवु विशेषणवादुदु उपेयत्नदल्लि मात्र अन्वय उण्टॆन्दू हेळुव वादवु निरस्तवु. श्री निगमान्य देशिकरवरु बहु निपुणतरवागि उप पादिसि ई वादवु सरियल्लवॆन्दु व्यक्तपडिसि उपाय उपेयत्ववॆरड रल्ल अन्वय उण्टॆन्दु स्थापिसिरुत्तारॆ. पूरखण्डदल्लि श्रीमच्छब्दवु समासपदवु ; ऎरडनॆय खण्डदल्लि श्रीमते ऎम्बुदु बेरॆ पदवु. इदे विशेषणवादरॆ संयुक्त पदवु विशेषणवल्लवे ऎन्दु केळ बेकागुत्तदॆ.________________

(2) द्वयाधिकार ४९ *प्रपद्य ऎच्चर पद (विड) लुत्तमनाले विवक्षित मान अधिकारि विशेष, “अनन्य शॆरणॆहव” ऎन्नु निवृतवा यित्तु. त्वत्पादारविन्द युगळं शरणं (आहं) प्रत्ये ऎयाले “चरणॆ” ऎङ्गिर शब्द मुम्, शरणशब्द मुम्, क्रियापदनुम् प्रदर्शितवायित्तु. पूरैखण्डद मूरनॆय पदवाद “ प्रपद्यॆ” ऎम्ब पदक्कॆ हेगॆ गद्यदल्लि व्याख्यानमाडिद्दारॆम्बुदन्नु मुन्दिन वाक्यदिन्द सूचिसु तारॆ प्र पदै” ऎम्बुव पददल्ल, उत्तमनालॆ - उत्तम पुरुष प्रयोगदिन्द, विवक्षितमान - तोरिबरुव, अधिकारि विशे षम - अधिकारियल्लिरबेकाद विशेषवाद कारण्यवु, “अनन्य शर मोहं लक्ष्मीपतियल्लदॆ इन्नु यारू रक्षकरिल्लद नानु, ऎन्नु- ऎम्बदागि, निवृतवायित्तु – विवरिसि हेळल्पट्टितु. द्वयदल्लि श्रीमन्नारायण शब्दक्कॆ सेरिद चरण्‌ ऎम्ब शब्दवू शरणम् ऎम्ब शब्दवू इवॆ. इवुगळ अर्थवु गद्यदल्लि हेगॆ व्याख्या तवु ? ऎन्दरॆ उपदेशिसुत्तारॆ. द्वयदल्लिरुव, चरण्‌ ऎङ्गिरशब्द मुम् - चरण् ऎम्ब शब्दवू, शरण वॆम्ब शब्दवू, क्रियापद मुम - प्रपद्य ऎम्ब क्रियापदवू हीगॆ ई मूरु पदगळू त्वत्पादारानिन्दयुगळं शरणमहं प्रपदॆ, ऎनॆयाले - ऎन्दु इरुवदरिन्द प्रदर्शित मायित्तु - शाब्दवागिये तोरिस ल्पट्टवु. त्वत्पादारविन्दय गळ - निम्म पादारविन्दद्वयवन्नु, शरणं - उपायवन्नागि, अहं - नानु, प्रदै - हॊन्दिरुत्तेनॆ ऎम्बुदर मूलक द्वयदल्लिरुव पदगळन्ने प्रयोगिसिरुवदरिन्द गद्यवु द्वयमद उपवादनॆ ऎम्बुदु व्यक्तवु. हीगॆ द्वयमद विवरणॆयु शरणागति ऎम्बुदु श्री यतिवर वाक्यदिन्दले व्यक्तवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. C आनन्तरम “द्वयम” . “त्वादारविन्द युगळं शरण महं प्रपद्य” ऎन्दाद ऒडनॆये “ अत्रद्वयम्” ऎन्दु गद्यदल्लि रुवदरिन्द, द्वयमवन्नु करणमवागि पठिसतक्कद्दु, ऎन्नु - ऎम्बदागि, व्याख्यॆय शरणागतिगद्य रूप व्याख्यानक्कॆ उद्दे श्यवाद मन्मवन्नु पूर्णवाग - सम्पूर्णवागि, एनॊन्दू न्यूनतॆ इल्लदॆ, निर्देशिसित्तार् - तिळियपडिसिदरु. अद्वय - ऎम्बु________________

३४८० श्रीमद्रहस्यत्रयिसारे अनन्तरम् “द्वयम् ” ऎन्नु व्याख्यॆय पूर्णवाग निर्दॆशित्तार्, अडियिलेयाद, मुडु विलेयादल् द्वय नन्नु निर्देशियादे इव्वळविले कॊल्लवेणु वानेनॆन्निल् ? उपाय (त्व) प्राज्य (3) ळिल् इत्तु प्रधान भूतन् श्रीमा नारायणनागैयाले, इरडलुम किडक्किर सवि नान दरिन्द द्वयमवे शरणागति गद्य रूपदल्लि व्याख्यानमाडल्पट्टितॆम्ब तात्पर्यवु. एकॆन्दरॆ, श्री यतिवर्यरू श्रीमन्नारायणने प्रापकनू प्राप्यनू ऎम्ब पूर् मत्तु उत्तरखण्डगळन्नुळ्ळ द्वयोच्छारणॆये उपायवॆम्बुदन्नू विशदवागि उपपादिसिरुवदरिन्द द्वयद व्याख्या नवे शरणागति गद्यवॆम्ब भाववु. आगलि, हीगॆ शरणागतियु द्वयमार्थद उपपादनॆयादरॆ प्रतिज्ञावाक्यवागि मॊदलल्लि हेळबेडवे ? अथवा निगमन वाक्यदल्ला दरू हेळबेडवे ? हागिल्लदॆ मध्यदल्लि “ आत्रद्वयम” ऎन्दु मात्र विधिसिरुवदर अभिप्रायवेनु ? ऎन्दरॆ, अदक्कॆ उत्तरवन्नु मुन्दिन वाक्यवाद “अडियिलेयादल्” ऎन्दारम्भिसि तिळिसुत्तारॆ– द्वयार्थद अर्थवन्नॆल्ला विशदवागि तिळिसियल्लवे, “ अद्वय ऎन्दु द्वयमप्रोच्चारणॆयन्नु विधिसतक्कद्दु; ऎन्दरॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ.-अडियियादल् - प्रारम्भदल्लेयागलि, मुडुविले यादल् - अन्त्यदल्लेयागलि, द्वयननु निर्देशियादे - इदु द्वयमद उपपादनॆ ऎन्दु हेळदॆ, इव्वळविले - ईग हेळिरुव सन्दर्भदल्लि ऎन्दरॆ शरणागतिगद्यद मध्यदल्लि मात्र, कॊल्ल वेण्णु नाने नॆन्निल् - हेळबेकाद आवश्यकवेनु ? ऎन्दरॆ, ई आक्षेपक्कॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. उपायत्व प्राप्यत्वगळल्लि इ - ई द्वयमनदल्लि, प्रधान भूतम् , मुख्यनादवनु, श्रीमन्नारायणनागै याले - लक्ष्मीसमेतनाद नारायणनादुद रिन्द, इरण्णित्तलु ऎरडु सन्दर्भदल्लि ऎन्दरॆ उपायवागियू प्राप्यवागियू इरुव अवस्थॆयल्लि किडक्किर - निन्तिरुव, सविशेषण नारायण तब्ब - विशेषणवाद लक्ष्मियॊन्दिगॆ सेरिरुव नारायण शब्दवु, ऎन्दरॆ पूरै खण्डदल्लिरुव श्रीमन्नारायण वॆम्ब समास पदवू, श्रीमते नारायणाय ऎम्बल्लिरुव श्रीर्मा नारायणनॆम्ब________________

द्वयाधिकार- शेषण नारायण शब्द ं व्याख्यातवाय् ల निन्नवळदिले इम्म इत्तुक्कु प्रतिपाद्यमान साधपायडे कूड प्रधान पायवु, प्रधान प्रास्यवु व्याख्यातनन्नु तोत्तु गै काह इष्टे द्वयनन्नु अरुळिच्चॆ दार्, अनन्तरव “ पितं मातरं” ऎन्नु तुडज जितना विशेष 1 पदवू, व्याख्यात माय - श्री यतिवरर शरणागत गद्यदल्लि व्याख्यान माडल्पट्टु, निन्नवळ विले इरुव सन्दर्भदल्लि, प्रतिपाद्यमान साद्योपायवडे कूड प्रतिपादिसल्पट्ट साद्योपायवाद भरन्यासदॊन्दिगॆ, स धानोपायमुव - मुख्यवाद प्रपत्ति रूपो पायवू, प्रधान प्राप्त मुन् - मुख्यवाद प्राप्यवू ऎन्दरॆ परि पूर्णब्रह्मानुभवदॊन्दिगॆ श्रियःपतिगॆ माडुव नित्य कैर प्राप्तियू व्याख्यातनन्नु तोतु गैक्काग - व्याख्यातवायितु ऎन्दु प्रदर्शि सुवदक्कागि, इज द्वयमॆनु अरुळिच्चॆयार् - “ आत्रद्वयम् ऎम्बदागि कृपया उपदेशिसिदरु. द्वयद पॊरैखण्डवु उपाय परवु ऎन्दरॆ साद्योपायवाद शरणागतियन्नु बोधिसुत्तदॆ. उत्तर खण्डवु उपेय अथव प्राप्यवन्नु बोधिसुत्तदॆ. रल्ल उ सायत्वदल्लू प्राप्यदल्लि प्रधानवागि श्रीमन्नारायणने ऎन्दरॆ लक्ष्मियाद विशेषणदॊन्दिगॆ सेरिद नारायणने ऎम्बुदु व्यक्तवागि श्रीमन्नारायण चरण्‌ ऎन्दु पूत्वखण्डदल्ल, श्रीमते नारायणाय ऎन्दु उत्तर खण्डदल्लू इरुव प्रयोगगळिन्द तोरि बरुत्तदॆ : बुदन्नु चॆन्नागि उपपादिसि, अत्रद्वयम् , ऎन्दु प्रयो गिसिरुवदरिन्द, उपपादिसिरुवदॆल्ला द्वयद व्याख्यानवे ऎम्बुदु सुस्पष्टवॆम्ब तात्पर्यवु. इवॆरड “अत्रद्वयम” ऎन्दु हेळिरुवदर उत्तरभागवू कूड द्वय मन्मदल्लि आर्थवागि तोरिबरुवदर उपपादनॆ ऎन्दु तिळिसुत्तारॆ. परमपुरुषनॊन्दिगॆ संवादरूपदल्लि अनन्नोपायोपेयनागिरुव अधिकारियाद तनगॆ साद्योपायवाद शरणागत्यनुष्ठानवु शरण्यन स्वभावानुसन्धानपूरैकवाद अपराधगळन्नु क्षमिसबेकॆम्ब प्रार्थ नॆयू सह, ई द्वयमनदल्लि ऒट्टिनल्लि तोरुव अर्थवॆन्दु श्री यति वररु “पितरं मातरं” ऎन्दु आरम्भिसि तिळिसुत्तारॆन्दु हेळुत्तारॆ- अनन्तरम् - “ अत्रद्वयम् ” ऎन्दु हेळिद नन्तर,

पितरं________________

३४८२ श्रीमद्र हस्य त्रयसार भगवद्गीतादि स्थितमान संवादक वाक्य मुखत्ताले अनन्य प्रयो जननाय, अनन्यपायनायकॊण्डु उपाय परिग्रहम् पण्णिन पडिय्कॆयुव, शरण्य स्वभावानुसन्धान पूरकवाग अप राध क्षा पणं हण्णुगिर पडिय्कॆयुम, द्वयत्तुक्कु समुदि तार्थनाग वरुळिच्चॆयार्, A मातरं” ऎन्नु तुड ऒ " ऎन्दारम्भिसि, जितन्याविशेष भगवद्गी तादि स्थितमान - जितन्ता विशेषदल्लू, भगवद्गीतॆये मॊदलादवु गळल्लू इरुव, संवाद वाक्य मुखत्ताले - भगवन्तनिगू तमगू सह परस्पर संवाद वाक्य मूलकवागि शरणागतिगॆ द्यदल्लि तोरिबरुव, आ नन्य प्रयोजननाय तनगॆ परमपुरुषनन्नु बिट्टरॆ इन्नु याव प्रयोजनविल्लवॆन्दु भाविसिरुव, अनन पाय नाय कॊण्डु बेरॆ इन्नु याव उपायविल्लवॆन्दु भाविसिरुववनागिक्कॊण्डु उपायपरिग्रहम् – ई द्वयमन्मद मूलक शरणागत्यनुष्ठान वन्नु, पण्णिन पडिय्कॆ युव - माडिद प्रकारवन्नू, मत्तु शरण्य स्वभ नानुसन्धानपूरकवाग - प्रपन्नरिगॆल्ला रक्षकनागिरुववन, रक्षणोपयुक्त कल्याणगुणगळाद दया, वात्सल्य, सौलभ्य, सौशील्य क्षमा मॊदलादवुगळ अनुसन्धानपूरैकवागि, अपराधक्षापण हण्णुगिर पडॆयुयुम- तन्न आपराधगळन्नु क्षमिसबेकॆन्दु प्रार्थि सुव प्रकारवन्नू, द्वयत्तु कु समुदितार्थवागि अरुळिच्चॆय दार् -द्वयमनद ऒट्टिनल्लि तोरुव अर्थगळन्नागि कृपया श्री यति वररु तोर्पडिसिदरु. ऎरडु मुख्यवाद अर्थगळु द्वयदिन्द एर्प डुत्तवॆ ऎन्दु प्रदर्शिसिरुत्तारॆम्ब भाववु. (१) अनन्य प्रयोजन अनन्नोपायनागिरुव तनगॆ शरणागतिये परमोपायवॆम्बुदु (२) श्रीयःपतियल्लि रक्षणोपयुक्त महागुणगळिन्द कृपावात्सल्यादि गळिरुवदरिन्द, ई शरणागत्यनुष्ठानवन्ने ना जमाडिकॊण्डु नम्म अपराधगळन्नु क्षमिसु ऎम्ब प्रार्थनॆयन्नु अङ्गीकरिसुवनु ऎम्बुदु.

  • पितरं मातरं दरा क्षुत्र्रा बन्ध सर्खी गुर्रू ॥ रत्नानि धन धान्यानि क्षेत्राणि च गृहाणिच । ” सर्व धर्मांश सञ्ज्य सर्व कामांश्च साक्षार्रा । लोक विक्रान्त चरण् शर णं ते वजं विभो ॥ हीगॆ ई ऎरडु श्लोकगळन्नु हेळि, अनन्तर त्वमेव माता च पितात्वमेव ऎम्ब श्लोकवन्नु गीतॆय ११नॆय________________

द्वयाधिकार ३४८३ अध्यायद “पितासि लोकस्य” ऎम्ब ऎरडु श्लोकगळन्नू हीगॆ ऐदु श्लोकगळ पठनानुसन्धानगळ मूलक “मनोवाक्कायॆ’’ ऎन्दा रम्भिसि, सर्वान शेषतः क्षमस्व ऎन्दु मुगिसि क्लापणॆयन्नु प्रार्थि सिरुत्तारॆ. ई मेलिन वाक्यदल्लिरुव सन्त्यज्यवॆन्दरॆ अपेक्षितवाद फल मत्तु उपायन त्यागवॆन्दु भाविसबहुदु. सत्व धरा परित्यज्य ऎम्बुदक्कॆ याव अर्थगळॊ आ अर्थगळन्नॆल्ला इल्लियू ऎन्दु भाविस तक्कद्दु. इल्लि गूर्रू ऎन्दरॆ उपायानुष्ठान सहायकरल्लद इतर गुरु जनरु हेळल्पट्टरॆन्दु भाविसतक्कद्दु. सर्वकार्मा ऎम्बुदरिन्द स्वर्गादि ऐहिक कामगळु हेळल्पट्टवु. अक्षरशब्ददिन्द कैवल्यवु सूचिस ल्पट्टितु. चतुधा भजनॆ माम् ऎम्बल्लि हेळिरुव ऐहिक, स्वर्गादि कैवल्य फलगळन्नॆल्ला सन्त्यज्य ऎम्बर्थवु. लोकविक्रान्त चरण गळॊन्दिगॆ होलिसिदरॆ अजगजन्याय वॆम्ब भाववु. अदुदरिन्द आतन चरणवे नमगॆ शरणवु ऎम्ब भाववु. “अत्रद्वय” ऎन्दु हेळिरुव दक्कॆ हिन्दॆयू त्वत्पादारविन्द युगळं शरणमहं प्रपद्यॆ” ऎन्दु शरणागत्यानुष्ठानवू तोरिबरुत्तदॆ. अदक्कॆ मुन्दॆयू ई श्लोकगळ मूलक “लोकविक्रान्त चरण शरणन्ते व्रजं” ऎन्दु इदॆ. हागादरॆ प्रपनुषाष्ठानवु सहृदेव अनुष्ठिसतक्कद्दॆन्दु हेळुव प्रमाणगळिगॆ विरुद्धवागुवदिल्लवो ? ऎन्दरॆ आ सन्दर्भदल्लि रहस्यरक्षॆ यल्लि हेळिरुवदेनॆन्दरॆ मॊदलु शरणागतियन्नु सकृत्तागिये अनु ष्ठिसिरुवदु ; अनन्य प्रयोजन अनन्यशरणत्व मॊदलादवुगळन्नु विशदीकरिसि मुन्दॆ प्रार्थिसुव सापराध क्षापणवे द्वयद समुदि तार्थवॆन्दु तोरिसुव सन्दर्भदल्लि शरणागतिय अनुसन्धानरूप दल्लि हेळिदुदॆन्दु भाविसतक्कद्दु. अनन्य प्रयोजनत्ववन्नु निर्देशिसि हेळुवदक्कागि सोपाधिकवादुदॆल्लवन्नू परित्याग माडिरुत्तेनॆन्दु तन्दॆयन्नू तायियन्नू, हॆण्डतियन्नू, पुत्ररन्नू, बन्धुगळन्नू, मित्ररन्नू, गुरुगळन्नू, रत्न धन धान्य क्षेत्र गृह मॊदलादुवु गळन्नू सपरिकरगळाद समस्त धर्मगळन्नू, समस्त ऐहिक्कॆश्वर स्वर्गा द्युपभोग रूप पुरुषार्थगळन्नू आत्मानुभववन्नू हीगॆ ऎल्लवन्नू परित्यागमाडि अनन्य प्रयोजनवागि निन्न पादवे शरणवागि हॊन्दि देनॆम्ब भाववु. हीगॆ हिन्दॆ सहृदनुषेयवागि नडिसिद शरणा - गतिय अनुवाददिन्द अनन्य प्रयोजनत्ववन्नू अनन्य शरणत्ववन्नू उपपादिसि हेळिदरु. हागॆये विभीषण शरणागतियल्लू “ त्यत्ता न________________

३४८४ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे दारांश्च पुत्रांश राघवं शरणङ्गतः”ऎन्दू, परित्यक्ता मया लङ्का मित्राणिचधनानि” ऎन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. इल्लि तायि तन्दॆ गुरु मक्कळन्नॆल्ला बिट्टु शरण हॊन्दिद्देनॆन्दरॆ अवरुगळ विषयदल्लि लिप्तनागि इरकूडदॆम्बुदु इष्टु मात्रदल्ले परवसानवे विना, वृद्ध तायि तन्दॆगळ शुशूषॆयु निरोधिसल्पडलिल्लवु. हागॆ बिट्टरॆ, “मातृ देवोभव पितृदेवोभव आचार देवोभव” इत्यादि विधिवाक्य गळिगॆ विरुद्धाचरणॆयागि भगवन्निग्रहक्कॆ कारणवागुत्तदॆ. हागॆये भारापुत्रादिगळ पोषणॆय परित्यागवू दोषावहवु. इल्लि पितरं मातरम् इत्यादि परित्यागदिन्द निर्लिप्तनागिरबेकॆन्दु हेळल्पट्टिते विना भगवराज्ञानुपालनक्कॆ विरोधवागि हेळल्पडलिल्लवु. सधरगळ त्यागवॆम्बुदरिन्द, सपरिकर भक्तियोगद मत्तु सपरिकर इतर यज्ञ यागादिगळ त्यागवु हेळल्पट्टिते विना, नित्य नैमित्तिकगळ त्यागवु हेळ ल्पडलिल्लवु. एकॆन्दरॆ स्वतन्त्रविधिगळाद “अहरहस्सन्ध्या मुपासीत इत्यादिगळ मूलक अनुष्ठिसलेबेकु. अल्लियू फल, कत्यादिगळ त्यागमूलकवे अनुष्ठिसतक्कद्दॆन्दु भाविसतक्कद्दु. सन्त्यज्य - चन्नागि बिडतक्कद्दु ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द इवुगळ बिडोणवेनो प्रपत्तिगॆ अङ्गवागियागलि अङ्गियागियागलि भाविसतक्कद्दल्लवॆम्बुदु तोरिबरुत्तदॆ. चरमश्लोकदल्लिरुव परित्यज्य ऎम्बुदक्कॆ बदलागि इल्लि सन्त्यज्य ऎन्दिरुत्तदॆ. विभु शब्ददिन्द मोक्षप्रापक शक्तियु बोधिसल्पट्टितु. अवजम् ऎन्दरॆ प्रजामि ऎम्बर्थवु. मुन्दिन श्लोकदल्लि निरुपाधिक पिता, मातॆ, बन्धु, गुरु ऎल्लवू नीने ऎन्दु हेळि अपराध कापणॆयन्नु प्रार्थिसुत्तारॆ. “9

  • जितन्ता विशेषवाक्य ? वॆन्दु हेळिरुवदरिन्द इदक्कॆ समानवाद अभिप्रायद उपपादनॆयु जितना स्तोत्रदल्लू उण्टॆं बुदु तोरिबरुत्तदॆ. प्रथम जितना ८-१०-१५नॆय श्लोकगळु “पाहिमां पुण्डरीकाक्ष नजाने शरणं परम” “इत्येव मन यास्तु त्या स्तुत्वा देवं दिनेदिने । किरो प्रीतिचात्मानं देवानं निवेदयेत् इत्यादि अनुसन्धेयवु. ऎरडनॆय जितना ११- ४नॆय श्लोकगळन्नू मूरनॆय जितन्ता ११ रिन्द १३ नॆय श्लोकगळन्नू, पराम्बरिसबहुदु. भगवद्गीतादितमान वॆम्बुदरिन्द “ पितासि लोकस्य” ऎन्दारम्भिसि हेळिरुव श्लोकगळु सहीतवु (गी, ११-४३)________________

द्वयाधिकारः 3 ४८५ मेल् अर्थक्रमत्ताले मुप्पड नमस्साल् प्रार्थिर अनिष्ट निवृत्तिय व्याख्यानम प्रणि पिन्नु इट्टुळ्ळ परभा दि पुरुषार्थ पूरैकमार चतुर्थ्यन्त पदळिल् विभक्ष्यभिप्रेत मान परव पुर- पार्थ लाभ बॆळियिट्ट रुळिना‌, शरणागति गद्यवॆल्ला द्वयमन्मद उपपादनॆयु ऎम्बुदन्नु व्यक्तवागि प्रदर्शिसुवदक्कागि, मुन्दिन वाक्यगळन्नु अनुग्रहिसुत्तारॆ इष्ट प्राप्तियु यावुदु?ऎन्दरॆ श्रीमते नारायणाय ऎम्बल्लिरुव चतुर्थियिन्द तोरिबरुव नित्य कैरवु. इदु साध्यवागबेकादरॆ अनिष्ट निव त्तियागतक्कद्दॆन्दु, मुन्दॆ “मनोवा क्या” समस्तवाद अनिष्टगळ निवृत्तियन्नु प्रार्थिसुत्तारॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसि, अनन्तर इष्ट प्राप्तिरूपवाद परभक्ति परज्ञान परव भक्तिगळन्नु फल रूपदल्लि उण्टुमाडि परमपुरुषार्थलाभवु दॊरॆयुत्तदॆन्दु हेळिरु वदरिन्द द्वयार्थानुसन्धानवे ऎन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. इष्टु मात्रवे अल्लदॆ द्वयद विवरणॆयु शरणागति गद्यवादरॆ नाराय णाय - ऎम्बल्लि तोरिबरुव कैङ्कर्य प्रार्थनॆयन्नु मॊदलु हेळि, नवश्यब्ददिन्द तोरिबरुव विरोधिनिवृत्तियन्नु अनन्तर हेळबेका गित्तु. हागल्लदॆ मॊदलु अनिष्ट निवृत्तियन्नु हेळिदुदु हेगॆ ? ऎन्दा क्षेप बन्दीतॆन्दु भाविसि अदक्कॆ समाधानवन्नू हेळुत्तारॆ. हेगॆन्दरॆ शब्द क्रमक्किन्त अर्थक्रमवु अवगाहनॆगॆ सहकारियु ऎम्ब भावदिन्द तिळिसुत्तारॆ. मेल् - अदाद नन्तर, आर्थक्रमत्ताले - अर्थक्रमदिन्द मुप्पड - मॊदलु, नमस्साले “श्रीमते नारायणाय नमः” ऎम्बल्लिरुव कॊनॆय नमश्यब्ददिन्द, प्रार्थिर - प्रार्थिसुव अनिष्ट निवृत्तिये - अनिष्टवाद पापगळ परिहारवन्नु, व्याख्यानम्पण्ण व्याख्यानमाडि, पिन्नु - अनन्तर, परभक्तादि पुरुषार्थ पूरैक माग - परमात्मनन्नु तुम्बा अविच्छिन्न स्मृति सन्तानरूपदल्लि ध्यानि सुव श्रेयस्सिन मूलकवागि, इल्लि परभक्ति शब्ददिन्द उपासनवु हेळ ल्पडलिल्लवु. अत्यन्त प्रीतियिन्द ध्यानिसोणवु हेळल्पट्टितु, चतु र्थ्यन्त पद ल् - चतुर्थि विभक्ति इरुव पदगळल्लि, श्रीमते नारायणाय ऎम्ब पदगळल्लि, विभक्ष्यभिष्तमान - चतुर्थि विभक्तियिन्द तोरिबरुव परमपुरुषार्थलाभ - चतुर्थियाद________________

३४८६ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे सम्प्रदान विभक्तियिन्द शेषत्ववन्नु बोधिसि तद्वारा परमपुरुषार्थ वाद भगवन्तनिगॆ नित्य कैय्यद लाभवन्नु, बॆळॆयिट्टिरुळिनार् - श्री यतिवररु व्यक्त पडिसि कृपॆ माडिरुत्तारॆ. श्रीमते नारायणाय नव 8 ऎम्ब द्वयद उत्तरार्धवु आर्थवागि सत्व पापगळिन्द बिडुगडॆ याद अनिष्ट निवृत्तियन्नु नमश्यब्ददिन्दलू, इष्ट प्राप्तियाद श्री वासुदेवनिगॆ माडुव नित्य कैर लाभवु चतुर्थिविभक्तियिन्दलू तोरिबरुत्तदॆ यादुदरिन्द इवुगळन्ने मुन्दॆ “नमोवाक्काय” ऎन्दारम्भिसि, हेळि, क्षमस्व ऎन्दु प्रार्थिसि, “परभक्ति परज्ञान परमभक्तिक स्वभाव कुरुष” ऎन्दु याचिसि, “नित्यकिङ्करो भवानि” ऎन्दु हेळिकॊण्डिरुत्तारॆम्ब तात्पर्यवु. भगवद्गीतॆय १८नॆय अध्यायद ६२नॆय श्लोकवाद “तमेव शरणगच्छ सत्व भावेन भारत । तत्र सादत् परां शां स्थानं प्राप्स शाश्वतम ऎम्बल्लि हेळिरुहागॆ नीनु परां शास्त्रियन्नू ऎन्दरॆ अनिष्ट निवृत्तियन्न, ताश्वतं स्थानं शाश्वतवागि नित्य कर्यवन्नु माडुव पदवन्नू प्रान्सिसि-हॊन्दुवि ऎन्दु अनिष्ट निवृत्ति मत्तु इष्ट प्राप्तिगळु हेळल्पट्टिवॆ. इष्ट प्ताप्तियु इल्लि हेळि दुदु यावुदॆन्दरॆ? प्रपन्ननिगॆ बेकाद अनिष्ट रूपवाद प्रारब्ध निवृ तियू, मत्तु सत्व प्रवृत्तिगळू अनुकूलवागि भगवन्तनिगॆ सन्तोषकरवागि यावदायुषं भगवद्भागवत कैर रूपवागिरो. णवु. प्रकृतियिन्दुण्टागुव उपभोगगळल्लि मनस्सु प्रवरिसदे इरोणवू, इदरिन्द कॊनॆगॆ परमपदवन्नू सह हॊन्दुवि ऎन्दू हेळल्पट्टितु. इल्लि श्री यतिवररु ई परभक्ति परज्ञान परमभ स्वभावं मां कुरुष्ट” ऎन्दु हेळिरुव सन्दर्भदल्लि, इवुगळु भक्ति योगदल्लि हेळिरुव अवस्थॆगळादुदरिन्द, अवरु भक्तियोगवन्नु उपा यवागि अवलम्बिसिदरे ? ऎम्ब सन्देहवु उण्टागबहुदु. अन्तह सन्देहक्कॆ कारणविल्लवु. फलरूपवागि अदन्नु प्रार्थिसिदुदरिन्द विरोधवेनू इल्लवु. भक्तियोगस्थानदल्लि ताने निन्तु अदरिन्दुण्टा गुव फलगळाद परभक्ति मॊदलादवुगळन्नुळ्ळ स्वभाववुळ्ळवनन्नागि माडु ऎन्दु प्रार्थिसिदरु. आदुदरिन्द श्री यतिवारु अनुष्ठिसिदुदु द्वयदमूलक शरणागतियॆन्दे भाविसतक्कद्दु. एकॆन्दरॆ हिन्दॆ “अश्रद्वय ऎन्दु हेळिरुवदरिन्दलू, अदन्ने श्री रङ्गनाथने अनुमोदिसि “येनकेनापि प्रकारेण द्वयवकात्वं” ऎन्दू________________

(e) द्वयाधिकार ६४८७ इप्पडि अनुष्ठितोपायनान अधिकारि विषयल् इट्टु मण्णु मुळ्ळ सिद्धि प्प चरम कलुत्तरार्ध‌ पडिय हेळिरुवदरिन्द द्वयोच्छारणॆय मूलकवागि शरणागतियन्नु अनु सिदरॆम्बुडे सिद्धवु. श्री यतिवारु उपासनॆयन्नु अनुष्ठिसिद रॆम्बुदु भ्रान्तिमूलकवादुदु. मुन्दॆ आ शरणागतियन्ननुष्टिसिदुदरिन्द दयाद्र्र हृद भगवन्तनु अन्तह प्रपन्ननिगॆ, चरकद उत्तरार्धदल्लि हेळिर व हागॆ कॊडुव फलवन्नु, तमगॆ अनुग्रहिसिद उत्तरद मूलकवागि उपपादिसुवरागि अन्तवनिगॆ इल्लियू मत्तु देहावसानानन्तरवू निरतिशय सुखवुण्टॆम्बुदन्नु “तथाविध मदनुभव जनिता नवधि कातिशय प्रीतिकारिता शेषावस्फोचिताशेष शेषकरतिरूप नित्य किरोभव” ऎन्दू, “यावच्छरीर पातं श्रीरङ्ग सुख मास्व” ऎन्दू हेळिदुदन्नु श्री यतिवररु व्यक्तगॊळिसिरुत्तारॆन्दु *इप्पडि अनुषितोपायनान” ऎन्दारम्भिसिदवाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. ई अभिप्रायवे गीतॆय “तमेव शरणङ्गच्छ” ऎम्ब श्लोकदल्लि हेळ ल्पट्ट शाश्वतपदम् ऎम्बल्लि अन्तर्गतवु. ईद्वयमदमहिमॆयन्नु अरितवरादुदरिन्द, तिरुक्कोट्टियू‌ नम्बियवरन्नु आचाररन्नागि वरिसि, १७ने सल होगि प्रार्थिसि, भग्न मनोरथरादरू,१८नॆय सल पुनः होगि प्रार्थिसिदनन्तर आ देशिकरिन्द अनुग्रहिसल्पट्ट ऎल्ला अर्थ गळन्नू गर्भिकरिसि, शरणागति गद्यवन्नु रचिसिरुवदरिन्द द्वयार्थ विवरणॆ ऎम्बुदरल्लि निस्सन्देहवु, इप्पडि - श्री यतिवररु उपपा दिसि हेळिरुव रीतियल्लि, आनुष्ठि तोपायवान अधिकारि विषय तिल् - द्वयमद्रोच्छारणॆय मूलक शरणागतियन्नु अनुष्ठिसिद अधिकारिय विषयदल्लि, इट्टु मः मुळ्ळ सिद्धियल् - इष्टु मुळ्ळ सिद्दि यु यावुदॆन्दरॆ शरीरपात समयदवरॆगू परभक्ति’ पर ज्ञान परमभक्तियिन्द कूडि, भगवदनुभवदिन्दुण्टाद निरतिशय प्रीति यिन्द माडल्पट्ट अशेषशेष करतिरूप नित्य कैङ्कर्यदॊन्दिगॆ सुख वागिरोणवु. अष्टु मुळ्ळ सिद्दि यावुदु ऎन्दरॆ इदक्कॆ समनाद परिपूर्ण ब्रह्मानुभव जनित नित्य कैङ्कर्य प्राप्तियु, हीगॆ, इवॆरडु सिद्धियप्प - सिद्धियन्नु कुरितु चरम श्लोकल् उत्तरार्थ तिल् पडिय - चरमश्लोकद उत्तरार्धदल्लि हेळिरुव मेरिगॆ________________

श्रीमहस्यत्रयसारे स्वाभाविक दयाद्र्रमान भगवदभिप्राय मिरुक्कन्नडियॆ, तद्व ञ्जक भगवद्वाक्य प्रक्रियॆयाले अरुळिच्चॆदु कट्टि नार्. स्वाभाविक मान दयाद्र्रमान - स्वाभाविकवागि

दयॆयिन्द तोयिसल्पट्ट ऎन्दरॆ स्वाभाविकवाद परिपूर्ण दयॆयिन्द कूडिद, भगवदभिप्रायम् - भगवन्तन सन्निरूपा भि प्रायवु इरु कु मृडियॊ - इरुव स्थितियन्नु, तन्नञ्जळ - अदन्नु प्रकटिसुव भगवद्वाक्य प्रक्रियॆयले - भगवन्तन प्रत्युक्ति क्रमदिन्द, अरुळि चॆदु काट्टिनार् - कृपॆगैदु प्रदर्शिसिरुत्तारॆ. अहं त्वा सपापेभो मोक्षयिष्यामि माशुचः – ऎम्ब चरमकद उत्तरार्धवु सद्देश्वरन सहज कारुण्य प्रवाहवन्नु प्रदर्शिसु तदॆ. एकॆन्दरॆ मोक्षयिस्वामि माशुचः ऎन्दु हेळुवदरिन्द भगवन्तनु करुणाद्र्र हृदयनॆन्दु हेळदन्तायितु. इदु “केवलं मदीव दयया” प्रयोगदिन्द तोरिबरुत्तदॆ. अनन्त तद्वि रोधि पापाक्रान्तोपि ऎम्बुदरिन्दलू प्रतिबन्धकविद्दरू अदन्नु परिगणसदे, नस्मरत्य हकाराणां शतमप्यात्मवत्त या ऎम्ब महर्षि वाक्यानुसार प्रपन्न नल्लिरुव सहजकारुण्यवु प्रदर्शिसल्पट्टितु. इदरिन्द, भगवदभिप्रायवु यावुदॆन्दरॆ “मित्रभावेन सम्प्रा सं नत्यजेयं कथञ्चन” ऎम्बुदु, इदन्ने “एवं भूत मंर्यप्रापुषायतरा” ऎन्दारम्भिसि, हेळिद भगव द्वाक्यदल्लि भगवतपॆगॆ अनर्हवाद प्रतिबन्धकगळन्नॆल्ला एळु “ अपि” शब्दगळिन्द हेळि, हीगॆ प्रपन्ननु तन्न हिन्दिन अनादि कर वासना संस्कारगळिन्द ऎष्टु अनर्हनागिद्दरू येनकेनापि द्वय मस्त्रवन्नु उच्चरिसि शरणागतवादरॆ “नित्य किरो भविष्य सि” ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द “तत्व ञ्जिक भगवद्वाक्य प्रक्रियॆ याले अरुळिच्चॆयदु काट्टि नार्” ऎम्ब प्रयोगवु.

  • हीगॆ द्वयममार्थ वॆल्ला शरणागतिगद्यदल्लि उपपादितवागि रुवदरिन्द द्वयमद विवरणॆये शरणागतिगद्यवॆन्दु निगमन माडि हेळुत्तारॆ-आगैयाल् - हीगिरुवदरिन्द, गद्यत्तिलरुळिच्चॆय द दॆल्ला-श्री शरणागति गद्यदल्लि श्री यतिवय्यरु उपपादिसि अनुग्रहि________________

द्वयाधिकारः आगैयाले, गद्यत्तिलरुळिच्चॆय ददॆल्ला द्वय ले विवक्षितम. इदु “द्वयमर्थानुसन्धानेन सह सदैवं वत्ता ऎच्चर पाशुरत्तालुम सूचितम्, परभक्का दि मूलं कैङ्कस्य यदुच्यते । गद्यादिष्टु तदप्याहु रपवर्गदशाश्रयम् १९१ सिरुव बॆल्लवू, द्वयत्तिले - द्वयमदल्ल, विवक्षितम् - तोरि बरुव अर्थगळे, आगलि, द्वयमद पदगळ प्रतीकवन्नु हिडिदु, ई पदगळिन्द ई अर्थगळु उपपादितवॆन्दु हेळिद्दरॆ द्वयमद विवरणॆ ऎन्दु निस्संशयवागि नम्बबहुदित्तु. हागिल्लवल्ला ऎन्दु आक्षेप तन्दरॆ अदक्कॆ समाधानवागि हेळुत्तारॆ. द्वयद विवरणॆ ऎन्दे नावु निस्संशयवागि ऒप्पतक्कद्दागिदॆ ; एकॆन्दरॆ ई गद्यवु द्वयमन विवरणॆ ऎम्बुदु “द्वयार्थानुसन्धानेन सह सदैवं वक्ता ऎर ऎन्नुव, पाशुरां वाक्यदिन्दलू सूचितम - सूचिसल्पट्टितु. हीगॆ गद्यवु द्वयार्थ विवरणॆयॆम्बुदु निस्संशयवॆन्दु उप पादिसि हेळिदरु. गद्यवु द्वयद व्याख्यानवॆन्दरॆ, गद्यदल्लि फल प्रार्थनॆयन्नु माडुव सन्दर्भदल्लि “परभक्ति परज्ञान परमभक्ति कृत परिपूर्णानवरत नित्य विशदत मानन्य प्रयोजनानव धिकाति शय प्रिय भगवदनुभव जनिता नवधि कातिशय …. नित्यकि भवानि” ऎन्दु श्री यतिवय्यरु अनुग्रहिसिरुवुदरिन्द यावजीववू माडुव कै रवू परभक्तादिमूलकवागि बन्दुदॆन्दागुवदिल्लवे? ऎन्दरॆ आग प्रपदनक्कॆ अत्यावश्यकवाद आकिञ्चन्यवे इल्लवागुवद रिन्द अदु प्रपदनवे आगुवदिल्लवु; मत्तु परभक्तादिगळिन्दले मोक्ष सिद्धिसुवदरिन्द प्रपदनवू निरर्थकवादुदू आगुत्तदॆ. इन्तह शजा गळिगॆ कारणविल्लवॆन्दु ऒन्दु कारिकॆयिन्द स्थापिसुत्तारॆ. गद्यादिष्टु - श्री शरणागति गद्य मॊदलादवुगळल्लि, कैरस्य - भगवङ्कय्यक्कॆ यत् - याव परभक्कादि मूलत्वं - परभक्ति आदिशब्ददिन्द परज्ञान परमभक्तिगॆ कारणवागि उळ्ळोणवु, उच्यते - हेळ ल्पडुत्तदो, तदपि - अदू कूड, अपवर्गदशाश्रयम् - मोक्ष दशॆयन्नु हॊन्दिदुदागि ऎन्दरॆ मोक्षतॆयल्लि परमात्मसाक्षात्कार________________

३४९० श्रीमद्र हस्यतयसारे रूपवाद परभक्तादिगळॆन्दु, आहुः - हेळुत्तारॆ. यारु ऎन्दरॆ पूराचाररुगळु, श्री शरणागतिगद्यद स्वारस्यवन्नु ग्रहिसिद प्राज्ञरु ऎन्दु इट्टु कॊळ्ळतक्कद्दु, “परभक्ति परज्ञान परमभक स्वभावं मां कुरुष्ट” ऎन्दु श्री यशिवररु प्रार्थिसिरुत्तारॆ. इदर अभिप्रायवु, शरीरवन्नु बिडुव समयदल्लि भगवन्तनल्लि इन्तह विशेष प्रीतियुण्टागि अदरिन्द श्री परवासुदेव कैरदल्लि सदा निरतनागिरुव बुद्धि विशेष उण्टागलि ऎम्बुदु ऎन्दु श्री देशिकरवरु तम्म ‘गद्य भाष्यवाद श्रीमद्रहस्य रक्षॆयल्लि उपदेशिसिरुत्तारॆ. ई ऎरडु अभिप्रायगळल्लि मॊदलनॆय अभिप्रायवु ई कारिकॆयल्लि उप पादितवु, ऎरडनॆय अभिप्रायवु उत्तरोत्तरयो”ऎम्ब मुन्दिन आ रिकॆयल्लि उपपादितवु. परभक्ति परज्ञान परम भक्तिगळॆन्दरे नॆम्बुदक्कॆ उपायविभागाधिकारद ८८४-८९४ पुटगळन्नु पराम्बरिसि, सामान्यवागि सत्येश्वरनल्लि तोरुव प्रीति विशेषवु भक्ति ऎनिसुत्तदॆ आ प्रीतियु विशेष वृद्धियन्नु हॊन्दुत्ता, परभक्ति परज्ञान परम भक्ति ऎम्ब हॆसरुगळन्नु हॊन्दुत्तदॆ. हेगॆन्दरॆ यावाग परमात्म नल्लिद्द सामान्य भक्तियु वृद्धियन्नु हॊन्दितो आग आतनन्नु साक्षात्करिसबेकॆम्ब इच्छॆयु विशेष प्रीतियन्नुण्टुमाडुत्तदॆ, इदकॆ परभक्ति ऎन्दु हॆसरु ; इन्तह इच्छॆय मूलकवागि उण्टाद परमात्म साक्षात्कारवू आग उण्टाद इन्नू विशेष प्रीतियु परज्ञानवॆनिसुत्तदॆ. भक्तिरूपवादुदन्नु परज्ञानवॆन्दु हेळुवदु एतक्कॆ ? ? ऎन्दरॆ आ अवस्थॆयल्लि परमात्म साक्षात्कार उण्टागुत्तदॆ यादुदरिन्द, इदु इन्नू वृद्धियन्नु हॊन्दि परमात्मनन्नु ऒन्दु क्षण कूड बिट्टिरलारनॆम्ब उत्कटेच्छॆयिन्दुण्टाद निरतिशय प्रीतिगॆ परमाभक्ति ऎन्दु हॆसरु. इवुगळु “परभक्तिपुरादृष्ट प्रत्यक्षाभि निवेशनम् । परज्ञानन्तु तव साक्षात्कार परिस्पुटः । पुन शेष भीरुत्वं परमा भक्तिरुच्यते” ऎम्ऒ उपपादितगळु ; ८९४नॆय पुट नोडि, आदुदरिन्दले सार स्वारि नियवरु “परभक्ति रुत्तरोत्तर सक्षात्कारे च्छा काधीः ‘परभक्तियु परमात्मनन्नु उत्तरोत्तर साक्षात्करिसुवदरल्लि इच्छॆयुळ्ळ ज्ञान विशेषवु ऎन्दु व्याख्यान माडिरुत्तारॆ. *परज्ञानं - उत्तरोत्तर साक्षात्कारः, साक्षाते निरन्तरानुबुभूषा परमभक्ति” ऎन्दू मुन्दक्कॆ व्याख्यानवु ; उत्तरोत्तर साक्षात्कारवुण्टागोणवे परज्ञानवु,________________

द्वयाधिकार 2950 उत्तरोत्तरयो स्वामि साक्षात्करण भोगयो । पूर पूरैक्षणेष्टता लत्व मुदीरितम् ॥९२॥ हीगॆ साक्षात्कारवुण्टादरॆ, पर ात्मनन्नु सत्वदा अनुभविसबेकॆम्ब उत्कटेच्छॆयु परमभक्तियु, श्री देशिक वररु ई मूरु पदगळ व्याख्यानदल्लि अप्पणॆ कॊडिसिरुवदेनॆन्दरॆ परभक्तिः - उत्तरोत्तर साक्षात्कारेच्छा काधी, सा च “या प्रीति” रित्यादिन विषय स्वभाव जानष्ट साधनत्वबुद्धिजा, परज्ञानं - उत्तरोत्तर साक्षात्कार; साक्षाते निरन्तरानुबुभूषा परमभक्ति, अनु भवह अनुकूलतमन साक्षात्कार एव” ऎम्बदागि, परभक्ति उत्तरोत्तर भगवन्तनन्नु साक्षात्करिसबेकॆम्ब बुद्धियु, परज्ञान वॆन्दरॆ उत्तरोत्तर उण्टागुव साक्षात्कारवे; परम भक्ति ऎन्दरॆ हीगॆ साक्षात्कार उण्टागलागि अदु ऎन्दिगू तप्पदॆ निरन्तरवागि आ साक्षात्कारवन्नु अनुभविसबेकॆम्ब इच्चॆये परमभक्ति ऎनिसुत्तदॆ. ई परमभक्ति रूपावस्थॆय इच्छॆगॆ कारणभूतवाद प्रीतियिन्दुण्टा गुव आनन्दवु, दरमात्मनिगू नित्यमुक्तरिगू समवॆन्दु उपनिषतु गळल्लि “परमं साम्यमुखि ति” “ प्रोत्रिय चाकाम हतस्य” इत्यादि स्थळगळल्ल, “मम साधर मागा” ऎन्दु स्मृतियल्ल “भोगमात्र साम्य लिजा च” ऎम्ब ब्रह्मसूत्रदल्लि हेळल्पट्ट तदॆ. आदुदरिन्द अदैतिगळ स्वरू पैक्यवादवू, तिगळ आनन्द तारतम्य वादवू, ऎरडू इदरिन्द निरसवु. शरीरवन्नु बिडुव सन्दर्भदल्लादरू, मॊदलु परभक्तियादुदु वृद्धि हॊन्दि परज्ञान परमभक्ति रूपावस्थॆयन्नु हॊन्दुत्तदॆ ऎन्दा दरू ऒप्पिकॊळ्ळबहुदु. आदरॆ मुक्तावस्थॆयल्लि परभक्ति पर ज्ञान परमभक स्वभावं मां कुरु ऎम्ब प्रार्थनॆ ऎन्दा गलि आगबहुदु. आदरॆ हीगॆ अन्वयिसबहुदॆन्दु हेळिदुदु हेगॆ समञ्जसवु? नित्यमुक्तरुगळिगॆल्ला अनुभववॆल्ला ऒन्दे विधवु; आनन्द दल्लि समत्ववन्नु हेळि प्रीतियल्लि तरभक्ति परमभक्ति इत्यादि तारतम दि गळन्नु हेळुत्तीरल्ला ? इदु हेगॆ ? ऎन्दाक्षेप तन्दरॆ “उत्तरो तरयोs ” ऎम्ब कारिकॆयिन्द समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. उत्त रोत्तरयो8 - मुन्दॆ मुन्दॆ उण्टागुव, स्वामि साक्षात्करण भोगयो - श्री परवासुदेवनाद स्वामिय साक्लात्सन्दर्शन,________________

३४९२ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे परिपूर्ण ब्रह्मानुभवरूपवाद आनन्द, इवॆरडू, पूर पूरैक्षणी स्वात् - अदक्कॆ पूर पूर भावियाद क्षणदल्लुण्टाद इच्छॆयिन्द उण्टागुवदरिन्द, तन्मूलत्वम् - ई परभक्ति परज्ञान परम भक्ति गळ मूलकवागि भगवन्तनिगॆ निरन्तर माडुव कैङ्करवॆम्बुदु, उदीरि तम - हेळल्पट्टितु; प्राज्ञराद अचाररुगळिन्द हेळल्पट्टि तॆम्ब भाववु, पूर पूर क्ष णेच्चा मूलकवागि परभक्तादिगळू प्राप्तवागि परमभक्तियल्लि पठ्यवसानवन्नु हॊन्दि तन्मूलक कैङ्कय्य दल्लि निरतिशयवाद अदरवु उण्टागुत्तवॆम्ब भाववु. परमात्म साक्षात्करणरूपवागि अनुकूलतमवाद अनुभववे भोगवॆनिसुत्तदॆ. नित्यरू मुक्तरू भगवन्तनू हीगॆ ई मूवरिगू इन्तह निरति शय प्रीति रूप आनुभववु ऒन्दे यागि, अदे आनन्दवॆन्दू हेळिसि कॊळ्ळुवुदरिन्द, ई मूवर भोगदल्लू साम्यवे ऎम्बुदु सिद्दवु. मुक्तनिगॆ हेगॆ निरतिशयानन्दवॆन्दरॆ, परिपूर्ण परमात्म साकादर्श नदिन्द. ऎन्तह निरतिशयवाद अनुकूलतमवाद दशॆयु तनगॆ परमात्म कृपया दॊरॆयितॆम्ब अनुसन्धानदिन्दुण्टाद अनु भववु इल्लि भोगशब्द ऎन्द बोधितवु. एकॆन्दरॆ भोग्यवू कूड प्रीतिरूपवादुदरिन्द. हीगॆ हेळिदुदादरॆ, ऎन्दरॆ साक्षात्कारवू भोगवू ऎरडू ऒन्दे विध अनुभवरूपवादरॆ, मूलदल्लि साक्षा रणभोगयो” ऎन्दु द्विवचन प्रयोगवु एतक्कॆ ? पूरै पूरै क्षणगळल्लि इष्टवादुदागि, उत्तरोत्तर क्षणगळल्लि उण्टागुवदरिन्द हागॆ भेदव्यपदेशवॆन्दु भाविसतक्कद्दु. परभक्तिरूप प्रीतिविशेष दिन्द साक्षात्करण उण्टागि, अनन्तर मुक्ति दशॆयल्लि परिपूर्ण ब्रह्मा नुभवरूपभोग उण्टागुवदरिन्द तन्मूलकवागि भगवन्तन कालन्नु ऒत्तु वदेनु, चामर बीसुवदेनु, इवे मॊदलाद कैङ्करदल्लि आसक्तियू उण्टागुवुदरिन्द साक्षात्करणक्कू भोगक्कू स्वल्प वैलक्षण्यवुण्टॆम्ब भावदिन्द द्विवचनक्कॆनू अनुपपत्तियिल्लवु. हीगॆ इवॆरडक्कू कारणवागि, पूर पूर क्षणदल्लि परभक्ताद्यवस्थॆ गळु इष्टवादवुगळागि, ई साक्षात्करण भोगगळिगॆ परभक्तादि गळ मूलत्ववन्नु हेळुवुदू उपसन्नवे, मोक्षदशॆयल्लि ई सा कात्करण भोगगळिगॆ तुम्बा व्यत्यासविल्लदॆ एकभाववु कॊडु तदॆ. ई अनुभव वेळॆगळल्लि ऒब्ब मुक्तनु पितृलोककामनादरॆ “सक्कॆल्ला देवास्य पितरस्समुह्म” (छां. ८-२-१) ऎम्बल्लि हेळि________________

द्वयाधिकार शरीर पातसमये हाद्र्रग्यानुग्रह स्वयम् । परिपाकं प्रसन्नानां प्रयच्चति तभाविधम् ॥९॥ ३४९३ रुव हागॆ सल्प मात्रदिन्दले आतन पितृगळु ऎदुरिगॆ निल्लुवरॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ ; मत्तु मुक्तनु “र्जक्रीर्ड रममाण’ (०. ८.१२.३) परमात्मनॊन्दिगॆ सत्वविध भोगवन्नु हॊन्दुवनु, तन्नि ष्टानुसारवागि नाना विध भोगवन्नू अनुभविसुवनॆन्दु हेळिरुवद रिन्दलू इन्तह वैविध्यदिन्दलू विरोधवेनू इल्लवु. आदुदरिन्द पूरपूर क्षणदल्लि परभक्तादि अवस्था भेदवू साक्षात्कारवू, अनन्तर मुक्तदशॆयल्लि भोगसाम्यवू, कैङ्कर्यदल्लि रुचियू, एकरूपवॆम्बुदू परस्पर विरुद्धवागुवदल्लवु. इवुगळु उत्त रक्षणगळल्लि उण्टागुवुगळागि इदक्कॆ कारणवागि पूरैक्षणगळल्लि उण्टाद परभक्ताव्यवस्थॆगळादुदरिन्द अनुभव कै करगळिगॆ पर भक्तादिगळ मूलत्ववन्नु हेळुवदु सत्व समञ्जसवे ऎम्बुदु मुख्य तात्पर्यवु. हीगॆ परभक्तियिन्द साक्षात्कारवु, अदु परज्ञान परमभक्ति यागि वृद्धि हॊन्दि, परिपूर्णानुभवरूप भोग, भगवर प्राप्ति इवुगळु, भरन्यासनिष्ठनिगॆ यावाग उण्टागुत्तदॆ ? ऎम्ब सन्दर्भदल्लि उपासननिष्ठनिगि उण्टागुवहागॆ बहुकाल निरीक्षणॆयिन्द प्राप्तवागुवहागल्लवु. बहु बेगनॆये देहावसानकालदल्ले उण्टागुत्तवॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. शरीरपात स मये - भरन्यास निष्ठ निगॆ शरीरवियोग उण्टागुव कालदल्ले, हार्दस्य - प्रपन्नन विषयदल्लि दयासागरनाद हृदयदल्लिरुव भगवन्तन, आनुग्रहः - अनुग्रहवु प्रपन्नानां - भरन्या सनिष्ठराद प्रसन्नरिगॆ, तथा विधं परिपाकम् - आ विधवाद परिपाकवन्नु, ऎन्दरॆ परभावि मूलक साक्षात्कार, अनुभवरूप भोग, कैङ्कय्य प्राप्ति, हीगॆ परिपाकवन्नु प्रयच्छति - दयपालिसुत्तदॆ. इवुगळॆल्ला बहु बेग बेग प्राप्त वागुत्तवॆम्ब भाववु. इल्लि प्रपन्नानां - ऎम्बुदरिन्द भक्तियोग निष्ठनू भरन्यासनिष्ठनू बोधितवादरू प्रकरणानुगुणवागि प्रस निष्कने प्रपन्ननॆन्दु इट्टुकॊळ्ळतक्कद्दु. इदरिन्द इष्टु शीघ्र वागि आनुग्रहवु भक्तियोगनिष्ठनिगिल्लवॆम्बुदु एर्पट्टतु. अप्रसन्नरिग दरो इन्तह आनुग्रहविल्लवॆम्बुदू व्यक्तवु. ई भरन्यासनिष्ठनु________________

श्री मद्र सस्य त्रयसारे अजोलतैल सिक्तानां बीजाना मचिराद्य था । विपाकः फलपर स्वथात्रेति सिदर्शितव ॥९४। माडिरुव शरणागति माहात्मियिन्द इन्तह परिपाकवॆल्ला भगवदनु ग्रहदिन्द बहु क्षिप्रवागिये दॊरॆयुत्तदॆम्बुदु श्लोकार्थवु. ई श्लोकदल्लि “शरीर पात समये” ऎम्बुदक्कॆ बदलागि शरीर पात कालेतु ऎम्ब पाठान्तर उण्टु. अग तु श्रब्दाभिप्राय वेनॆम्बुदन्नु आलोचिसतक्कद्दागिरुत्तदॆ. शरीरविरुव कालदल्लादरू उपासना निष्कनल्लदॆ भरन्यासनिष्ठाद प्रपन्ननिगॆ परभक्ति उण्टागुवदू तन्न लक परज्ञान परमभक्ति प्राप्तियू, साक्षात्कार भोगादिगळु उण्टागुवदू, कष्टतरवॆम्ब भाववन्नु तु शब्दवु सूचिसुत्तदॆ. हागा दरॆ संसारदॆशॆयल्लि भरन्यासनिष्ठरिगॆ यारिगू लभिसुवदिल्लवो ? ऎन्दरॆ लभिसुवुदु दुर्लभवॆन्दू आळ्वाराचाररुगळिगॆ लभिसिवॆ ऎन्दू मुन्दॆ हेळुत्तारॆ. आदुदरिन्द ई पाठान्तरवे विशेषार्थ बोधक वागिरुत्तदॆ. ई परिपाकदशॆयॆल्ला बहु क्षिप्रदल्ले हेगॆ प्राप्तवागु इदॆम्बुदन्नु दृष्टान्तगळिन्द उपपादिसुत्तारॆ. आस्कोलतैल सिक्तानां - अजोलबीजगळ तैलदल्लि नॆनसल्पट्ट, बीजानां - इतर बीजगळिगॆ, आचिरात् - बहु शीघ्रदल्लि, फलपरन. मॊळकॆ चिगरु हूवु कायि फल परत्तवाद, विपाक - परिपाकवु, यथा - हेगो तथा- हागॆये, अत्र - ई सन्दर्भदल्ल, ऎन्दरॆ हार्दन अनुग्रह दिन्द प्रपत्ति निष्ठनिगॆ देहावसानकालदल्लि परज्ञानादिगळ मूलक साक्षात्करण भोगकैङ्कय्यादिगळ प्राप्तियू, इति - ऎम्बदागि, निदर्शि तव - निदर्शिसल्पट्टितु, उदाहरिसल्पट्टितु. बीजवन्नु नॆट्टरॆ 1 मॊळकॆ ऒडॆयुवदु, चिगरुवदु, हूवु बिडुवदु, कायागुवदु फल वागुवदु, इवॆल्लक्कू बहुकालवु आवश्यकवु. अन्तह आ बीजवन्ने अङ्कोलबीजतैलदल्लि नॆनिसि हाकिदरॆ, ई ऎल्ला परिणामगळु बहु बेगनॆ ऎन्दरॆ २-३ घळिगॆगळल्ले हेगॆ उण्टागुत्तदो हागॆ हार्दानु ग्रहीतनाद भरन्यासनिष्ठनिगॆ देहावसान कालदल्लि (ई परभक्ति परज्ञान परमभक्तिगळु शीघ्रदल्ले प्राप्तवागुत्तवॆम्ब भाववु अङ्कोलतैलक्कॆ इन्तह शक्तियुण्टॆम्ब प्रतीतियु इरुत्तदॆ. इन्नॊन्दु दृष्टान्तदिन्दलू अदन्ने व्यक्तपडिसुत्तारॆ. हिन्दॆ ऒन्दु लौकिक दृष्टान्तदिन्द व्यक्तपडिसिदरु. ई श्लोकदल्लि ऒन्दु________________

(a) द्वयाधिकार ३४ ५ दुष्टेय वशातं नृणां यष्टॆ वृतम । तदन्त काले संशुद्धिं याति नारायणालये ॥ ९५ ॥ 8 वैदिक दृष्टानदिन्द समर्थिसि हेळुत्तारॆ. ई श्लोकवु श्री देशिक रवर कारिकॆगळ मध्यदल्लिद्दरू, अवरु उपपादिसबेकाद प्रकरणक्कॆ सरिहोगुवदरिन्द अदन्ने इल्लि उदाहरिसिरुत्तारॆ. इदु सात्वत संहितॆय श्लोकवु, मोक्षार्थियु माडतक्क व्रतक्कॆ अङ्गवागि नारायणालयदल्लि ऎन्दरॆ दिव्य देशदल्लि वासवु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. इदरिन्द देहावसानकालदल्लि बहुकालदिन्दलू सञ्चितगळाद साप राधगळॆल्लवू परमात्मानुग्रहदिन्द कळॆदुहोगि, हेगॆ आत्मनु परि शुद्ध नागुत्तानो, हागॆये ई भरन्यासनिष्ठनिगॆ बहु शीघ्रवागि, हाद्र्रानुग्रहदिन्द परभक्तादिगळ प्राप्ति, साक्षात्करण भोगादिगळ लाभवॆल्लवू उण्टागुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ-नृणां - मनुष्य, ई सन्दर्भदल्लि मोक्षार्थिगळ ऎम्बर्भवन्नु हेळबहुदु हेगॆन्दरॆ, नरमतीति नरः ऎम्ब वुत्पत्ति मूलक ऐहिकगळल्लि रमिसदे इरुव वैराग्यवुळ्ळवरु, अन्त वर, यत् चित्रं - याव मनस्सु, दुष्टे यवशात् - मदिसि कॊब्बिरुव दुष्ट गळाद दशेयगळगॆ वशवागिरुवदरिन्द, कल्मष्टॆः - अनादियागि बन्द पापराशिगळिन्द वृतं - आवरिसल्पट्टिरुत्तदो, तत् - अन्तह मनस्सु कूड, नारा यणालये श्रीमन्नारायणन दिव्य क्षेत्रदल्लि ऎन्दरॆ अल्लि वासमाडु वुदरिन्द, अन्न काले – देहावसान कालदल्लि, संशुद्धि बहुजन्म गळन्नॆ … अन्तह अपराधगळिगॆ विधिसिरुव प्रायश्चित्तगळन्नु अनुष्ठि सिदरू परिशुद्धतॆयुण्टागदॆ इरुवुदु ईग बहु बेग परिशुद्धतॆ यन्नु याति - हॊन्दुत्तदॆ. अदे इन्द्रियगळु सत्तादरॆ, मनसू सन्मनस्सागि मोक्षहेतुवु. ई श्लोकवु हिन्दॆ स्थान विशेषाधि कारदल्लि उदाहृतवु. १६३२नॆय पुटवन्नु नोडि, इल्लि हेळिरुव दृष्टानवु ई सन्दर्भक्कॆ हेगॆ अन्वयिसुत्तदॆम्बुदन्नु मुन्दिन कारिकॆयाद “इति व्रत विशेष” ऎम्बल्लि उपपादिसुत्तारॆ. इति ऎम्बदागि ऎन्दरॆ मेलिन श्लोकदल्लि हेळिरुवहागॆ, व्रतविशेषे – मोक्षक्कागि अनुष्ठिसुव व्रतविशेषदल्लि, सात्वतादिष्टु - सात्वत संहितॆ मॊदलादवुगळल्लि यत् शिष्यते - यावुदु उपदेशिसल्पट्टिरुत्तदो तद्वत् .. अदरहागॆये, अत्र - ई सन्दर्भदल्लि, गद्योकान्त्यद________________

३४९६ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे इति व्रत विशेषे यत्पात्वतादिष्टु शिष्यते । तद्दद पपत गद्योकान्त दशागमः ॥ ९६ " शागमः-श्री यवररू शरणागतिगद्यदल्लि हेळिरुव प्रपन्ननिगॆ हार्दानुग्रदिन्दुण्टागुव अन्नि मदशाप-प्तियु, उप प द श - उपपद्यतॆ . समञ्जसवादुदे मोक्षार्थियु अनुष्ठिसतक्क व्रतक्कॆ अङ्गवागि विधिसिरुव दिव्यक्षेत्रवासदिन्द, अनेक नन्मगळन्नॆत्ति अनेक प्रायश्चित्त गळिन्दलू परिसद्धवागदष्टु प पराशिगळिन्द कलुषितवागि दुष्टे *यगळिगॆ वशवाद मनस्सु हेगॆ देहावसानकालदल्लि कल्मष गळॆल्ला तॊलगि परिणामवन्नु हॊन्दि अल्प कालदल्ले परिशुद्धवागु इदो, हागॆये ई भरन्यास निष्ठनिगॆ देहावसानकालदल्लि हार्द नाद भगवन्तन अनुग्रहवू बहु क्षित्रदल्ले, परभक्ति परज्ञान परम भक्तिगळु, साक्षात्करण, भगवदनुभव, इवुगळ प्राप्ति य न्नॆल्ला क्रम वागि बहु शीघ्रदल्ले उण्टुमाडुत्तदॆ-ब भाववु. श्री यतिवरर शरणागतिगद्यद दिव्य सूक्तिगॆ परभक्ता दिगळ मूलकवागि साक्षात्करणवू अनुभववू कैर्यवू सह देहाव सानकालदल्लू तदनन्तरवू लभिसुत्तवॆ ऎन्देनो समाधानवन्नु हेळिदिरि ; आदरॆ देहविरुवागले नम्माळ्वारवरू नाथम निगळू सह ध्यानदिन्द परम पुरुषनन्नु साक्षात्करिसिदरॆम्ब प्रसिद्दियुण्टु. ; तिरु प्राणळ्वारवरू, तिरुमयारवर श्री र नाथनन्नु साक्षातरिसिदरॆन्दु अवर चरित्रॆगळिन्द कण्डु बरुत्तदॆ. हागॆये या मुन मुनिगळु, श्री भाष्यकाररू सह साक्षात्करिसिद इतिहासगळुण्टु. सारदि पकॆयवरु आदिशब्ददिन्द कुरुक्कॆ क्कावलप्प, तिरुक्कुच्चिनम्बि ऎम्बॆरुमाना‌रु हेळल्पट्टरॆन्दु ाख्यानवन्नु बरॆदिरत्तारॆ. श्री, भाष्य काररु शरणा - गति गद्यवन्नु रचिसिदाग श्री रङ्गन थनन्नु अनु भविसि अवरॊन्दिगॆ नडॆद उकि प्रत्युक्तिगळन्ने अल्लि तिळिसिरुत्तारॆम्बुदु प्रसिद्ध वाद वृत्तान्तवु. श्री काञ्चि पूर्णरिगॆ श्री वरदराजरु प्रत्यक्षरॆन्दु हेळुत्तरॆ. हागॆये श्री निगमान्तदेशिकरिगू श्रीरङ्ग नाथनु प्रत्यक्षवागि वेदान्ताचाररॆम्ब बिरुदु प्राप्तवागि तॆन्दू, हागॆये श्री हयग्रीवरू सह अवरिगॆ प्रत्यक्षरॆन्दू प्रसिद्धियुण्टु. संसारदॆशॆयल्ले इन्तह सुकृत परिपाकवु हेगॆ उण्टायितु ? ऎन्दरॆ परमपुरुषन अनुग्रहविशेषवॆन्दु समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ.________________

द्वयाधिकार अनुग्रह विशेषण केनचित्परमात्मनः । AVF2 कुरुकाधीश नाथाद्याः प्रागप्प भर्व प्रभु ॥ ४७ ॥ श्री शठारि दिव्य सूक्तियु एतद्द यार्थानुसन्धानमपि व्यक्त मिति सम्प्रदायं प्रदर्शयति م (इ) द्वय लर्थ नम्माळ्वारु (१) * तिरुनारण कॆलवु सुकृतिगळु उपासनादिगळन्नु माडदिद्दरू सुकृत परिपाक दिन्द प्राप्तवाद भगवदनुग्रहवु बरी ध्यानमात्रदिन्दले अन्तह परिपाक दशॆ यन्नु उण्टुमाडबहुदॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. परमात्मनः - नमगॆल्ला अन्तरात्मावागिरव परमपुरुषन, केनचित् - यावुदो ऒन्दु, अनुग्रहविशेषदिन्द, कुरुक धीश नाथाधा -नम्माळरवरु, नाथमुनिगळु, मॊदलादवरु यारॆम्बुदु मेलॆ उपपादितवु, प्रागसि - देहा सानक्कॆ मॊदलेने, प्रभुं सत्व समर्थनाथ स्वामिय न्नु, अनुभवन् - अनुभविसिदरु ऎन्दरॆ भगवन्तनन्नु साक्षात्करिसि, अदरिन्द आनन्दवन्नु हॊन्दिदरु ऎम्ब भाववु. 3.1 आगलि, हीगॆ द्वय मक्रमूलक शरणागतियन्ननुष्ठिसि प्रकन्नरागि अनन्तर अनुग्रहसिशेषदिन्द देहावसानक्कॆ मुञ्चॆये इन्तह सुकृत सभव उण्टायितु ऎन्दु हेळुवदादरॆ, इवरुगळु हागॆ द्वय दमूलक शरणागतियन्नु अनुष्ठिसि अन्तह सुकृतावस्थॆयन्नु हॊन्दिदरॆम्बुदक्कॆ एनादरू प्रमाणवुण्टो ऎन्दरॆ द्वयार्थानु सन्धानद पाशुरगळु टॆन्दु नम्माळ्वारवर मूरु पाशङ्गळन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. ई द्वयार्थानुसन्धानवु सम्प्रदायरीत्या श्री नम्माळ्वारवर दिव्य सूक्तियल्ल व्यक्तवु. श्री भाषॆ कारु व्यक्त पडिसिर न द्वयार्थानुसन्धानक्कॆ सम्प्र दाय बलवु ? ऎन्दरॆ उण्टॆन्दु पाळ्वारवु पाशुरगळन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. द्वयलर्थ द्वयमदल्लि तोरुव अर्थगळन्नु, नमाारुव – नम्माळ्वारवरू सह मुन्दॆ इरुव इवे,________________

३४९८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे नाळ् कलवर नित्तुमिनो” ऎन्नुव, (२) “मुगिल् वण्ण नडिदैयडैनरु कूडियु यन्नव” ऎन्नु, मुदलान-मुन्ताद प्रदेशङ्गळॆलुम् - स्थळगळल्लि, आरुळिय दार्- कृपया अनुग्रहिसिदरु ऎम्बुदरॊन्दिगॆ अन्वयवु. इल्लि मुदलान ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द ई मरु पाशुरगळु मात्रवे अल्लदॆ इन्नू अनेक द्वयमनार्थ बोधक पाशुशगळुण्टॆम्बुदु सूचितवु. आ मूरु यावुवॆन्दरॆ- (१) ऒरुनायकमायॊडवुल कुड नाण्डवर् । करुनाय् कवर्‌ कालर् । शिदैगिय पानैयर् । परुनाडु काण निम्मॆयिले पितां कॊळ्ळर् । तिरुनारर्ण ताळ कालम्पॆरतु मिनो ॥ इदरर्थवु-ऒरुनायक नाय् - एकच्छ काधिपत्यवन्नु हॊन्दि, ओड-बहुकाल, उलकुड नाण्डवर्-लोकवन्नु हॊन्दि अदन्नु आळु ववरागि, अदु अशाश्वतवादुदरिन्द राज्यभ्रष्ठरागि, उदर भरणक्कॆ अवकाशविल्लदॆ भिक्षॆगागि लज्जॆयिन्द रात्रियल्लि याव यानवू इल्लदॆ पादचारियागि एकाङ्गियागि हॊरटु, करुनाय-कण्णिगॆ काणदुद रिन्द कप्पु नायियिन्द अथवा मरि हाकिदुदरिन्द मरियन्नु ऎल्लि तुळियुत्तारो ऎन्दु कोपदिन्दिरुव नायियिन्द कवर् न्न कालर्- कच्चल्पट्ट कालुळ्ळवरागि, हिन्दॆ कप्प कॊडुव राजरिन्द नम स्मरिसल्पट्टवरु ई ग नायियिन्द कच्चल्पट्ट कालुळ्ळवरॆम्ब भाववु. शिगिय पानैयरि - हिन्दॆ चिन्न बॆळ्ळि पात्रॆगळल्लि ऊट माडुत्तिद्दवरु ईग अनुपयोगवागि इतररु बिसाडिद मडिकॆयन्नु भिक्षॆय पात्रवागि उपयोगिसुवरागि, पॆरुनाडु काण-हिन्दॆ तम्मिन्द आळल्पट्ट ऎल्ला महाजनङ्गळु तिळयुवहागॆ, इम्मॆयिले ई जन दल्ले, बेरे जन्मवादरू आगिद्दरॆ हिन्दॆ इद्द महत्पदवियु तप्पिद लज्जॆ इल्लदिरबहुदित्तु ; हागल्लदे ई जन्मदल्ले पिच् तान कॊळ्वर् - हिन्दॆ अनेकरु तम्मन्नु प्रार्थिसिदुदन्नु धराळवागि कॊट्टवरु, तावे लज्जॆयन्नु त्यजिसि इतररन्नु प्रार्थिसि भिक्षॆयन्नु तॆगॆदुकॊळ्ळुवरु, हीगॆ ऐहिक्कॆश्ववॆल्ला नश्वरवादुदरिन्द अवुगळल्लि ममतॆयन्नु तॊरॆदु, शाश्वतवाद ऐश्वर विप्तिगागि, अदु यावु (१) ३रु. ४-१,१.________________

द्वयाधिकार ३४९९ दॆन्दरॆ नित्य विभूतियाद दिव्य वैकुण्ठवन्नु सेरि परिपूर्ण ब्रह्मानु भवदॊन्दिगॆ लक्ष्मि सहित द परवास देवनिगॆ नित्य कैङ्कवन्नु माडुव ऐश्वक्कागि, तिरुनारर्ण ताळ - तिरुनारायणपुरियल्लि नॆलिसिरुव लक्ष्मिनारायणन पादगळन्नु, काल पॆर – भ्रमज्ञान निषिद्दानुष्ठान मॊदलाद उपायविरोधिगळु बन्दु प्रतिबन्धक गळागुवदक्किन्त मुञ्चितवागिये शीघ्रवागि, शिद्दित्तु उय मिन्- अनुसन्नित्तु उज्जिसिरि, ऎन्दरॆ शरणागतियन्नु नुष्ठिसि, आ जीवनवन्नु माडिकॊळ्ळिरि. इल्लि तिरुनारण९ ताळ् चित्तु ऎम्बुदरिन्द द्वयद पूरार्धवाद श्रीमन्नारायण चरण्‌ शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बुदर अर्थवु हेळल्पट्टितु. उयर्मि ऎम्बुदरिन्द उत्तरखण्डाभि प्रायवु हेळल्पट्टितु. पाशुरद मिक्क भागगळिन्द प्रपन्ननिगॆ अवश्यकवाद ऐहित्वद अल्पास्थिरत्ववु उपपादिसल्पट्टॆतु. सर (२) * मुगिल् वण्णनडिय यडन्नरु शूडियुयनर्व मापुनल् पुरनल् । तागिल् वण्ण तू नीर् चे वण् पॊळिल् शूळ् कुरुगूर् चडगोर्प । मुगिल्‌वण्ण नडि मेल् शोन्न मालै यायित्तित्तु मर् । मुगिल् वण्ण मान मैयवर् शळ विर सॆरिन्नवॆळ्ळ ॥” अर्थवु-मुगिल् वण्णन् मेघद हागॆ देहानियुळ्ळ श्रीरङ्गनाथन, अडिय यडन्नु , चरणगळन्नु हॊन्दि ऎन्दरॆ शर णागतियन्ननुसि, आरु शूडि अवर कृपॆयन्नु धरिसि, उयन्नर्व- प्रपन्ननॆम्ब महिमॆयन्नु धरिसिद, मॊय पुनल् पॊरुनल्-स द्वियागि नीरुळ्ळ ताम्र पर्णि नदिय, तुकिल् वण्ण तू नीर्- भौतवस्त्रद ऎर्णदोपादियल्लि परिशुद्धवाद नीरुळ्ळ प्रदेशदल्लि “रम जेयं प्रसन्नाम्बु सन्मनुष्य मनोयथा (रा.बाल) ऎन्दु हेळि रुवहागॆ परिशुद्धवाद नीरुळ्ळ स्थळदल्लि ऎम्ब भावव. शे‌प्प - सेरिरुव इवॆल्ला चडगोर्प ऎ बुदक्कॆ विशेषणगळु, वण् पॊळिल् शूळ् , सुन्दरगळाद तॊ टगळिन्द तुम्बिरुव वण् कुरुगूर् – निरतिशय सम्पत्तिनिन्द कूडि रमणीयवाद कुरुकानगरिगॆ स्वामि याद, चडगोर्प-श्री नारवराद तावु, मुगिल् वण्ण अडिमेल्‌न्न नीलमेघश्यामनाद श्रीरङ्गनाथन पादकमलवन्नु (२) तिरुवाय ७-२.११________________

8800 श्रीमद्र हस्य त्रयसारे (३) * अकिलकिर्ल्ले ” मुदलान प्रदेशब्दळिलुवु अरुळि यार्. कुरितु हेळिद शोल मालॆ-दिव्य सूक्ति मालॆयाद, अनन्द आयिरतु. साग- द साविर पाशुरदल्लि, इप्पत्तु म वल्लार् - ई हत्तु पाशुरगळन्नु अधिकरिसिद वरु, मुगिल् वण्ण वा नत्तु - मेघद वर्णद हागॆ वण्णन वानत्तु प्रकाशवुळ्ळ दिव्य वैकुण्ठद, इमै यवर् - नित्यसूरिगळु, शूळ - इमैयवर् तुम्बिरुव सेरिवॆळ्ळ - निरतिशयवाद मध्य दल्लि, इरुवर्- इरुवरु. ई पाशुरदल्लि, मुगिल् वर्ण्ण ऎम्बुदरिन्द श्रीमन्नारायण शब्दार्थवू, अडियॆ, ऎम्बुदरिन्द, चरण शब्दार्थवू अडैन्नु ऎम्बुदरिन्द शरणं प्रपद्यॆ ऎम्ब र्थवू, अरुळ् कूडियुवनर्व ऎम्बुदरिन्द, उत्तरखण्डद अर्थवू, उपपादिसल्पट्टितु, e “अगिल किर्ल्ले- ई पूरा पाशुरक्कू सण्ण ह तात्सरक्कू ११०नॆय पुटवन्नु नोडि ई पाशुरवु शरणागतिय सम्पूर्णवाद अर्थगळन्नु सपरिकरवागि प्रतिपादिसुवदरिन्द द्वयमार्थद सम्पूर्ण विवरणॆ यागि अमोघवादुदु, मॊदलु शब्दार्थवन्नु विवरिसुवॆवु.- इरैयु ऒन्दु क्षणवू कूड, अगलगिल्लेन् “नजीवेयं क्षणमपि” ऎन्दू “आनन्या राघवेणाहन ” ऎन्दू हेरनहागॆ अगलिलारॆनु, ऎन्नु - ऎन्दु, अल‌मेल् म कमलपुष्पद मे लिनिन्द उत्पन्नळादुदरिन्द अल‌मङ्गै तायारन्नु मारबा - अन्तह नित्यानपायिनॆयन्नु वक्षस्थळदल्ले सिगुव श्रीनिवासने, निगरिल् पुगळाय - इन्तह अनुग्रहमयळॆ सम्बन्धवु यावागलू इरुवदरिन्दले, “अप्रमेयं हि तत्तेजः यस्य सा जनकात्मज निरतिशयवाद दयाद्र्र हृदयनॆम्ब महा ख्यातियुळ्ळवने, मनु लगव उडैयाय - मूरु लोकक्कू स्वामियागि शेषियादवने, आ कारणदिन्दले, ऎन्नॆ आळ्ताने महापराभियाद नन्नन्नु कूड रक्षिसुव सौशील्यवुळ्ळवने निकरिल् अवर‌ मुनिक्कणळ् - निरतिशयराद नित्यसूरिगळू ऋषिगळ समूहवू, विरुमं तिरुनेडताने - महा विश्वासदिन्द आश्र यिसुव, सेविसल्पडुव तिरुवुलॆय वे टाधिपतिये, पुगुल् ऒन्नु (2) 2002-00.00________________

द्वयाधिकार- 2.300 इल्ला - बेरॊन्दु उपायवू इल्लवादुदरिन्द, र्उअडिक्कि - निन्न चरणारविन्दद कॆळगॆ, अमर् न्नु पुगनेने - अनन्य शरणनागिरुव नानु अनन्य प्रयोजनवागि प्रवेशिसिरुत्तेनॆ. इल्लि इक्कि युवु अगल गिर्ल्ले ऎन्नु अलर् मेल् मुङ्गै उरुबा ऎुदरिन्दॆ नित्यान वायिनि याद लक्ष्मी सम्बन्धवन्नु बोधिसुव, द्वयद श्रीमत् ऎम्ब शब्दवु विवरिसल्पट्टितु. इदरिन्द आकॆय सम्बन्धवु नारायणन उपाय त्व उपेयत्नगळिगॆ अत्यावश्यकवॆम्बुदु सूचितवु. इदरिन्द उत्तर खण्डद श्रीमते ऎम्ब शबर्थवू उपादिसल्पट्टितु. नित्यानायिनि याद लक्ष्मियु परमकृ पौदा सौशील्यादि आश्रि त रक्षणो पयुक्त गुणवुळ्ळवळागि उपायरूपदल्लि पुरुषकारर पदल्ल, परमानु ग्रहकारकगळॆम्ब भाववू ई नित्यानपायत्वति -द व्यक्तवु. इवळिन्दले नारायणनिगॆ निरतिश .. यशस्सॆम्बुदु निगरिल् पुगळाय – ऎम्बुद रिन्द व्यक्तव. मनुलगम् उड्डॆ याय ऎन्नॆयाळ्ताने उडैयाय निगरिल् अवर‌ मुनक्क ण * विरम नु ऎम्बुदरिन्द नारा यण शब्दार्थवु विवरिसल्पट्टितु. र्उअडिळ अमर्‌न्नु पुगु नेनॆ’ ऎम्बुरिन्द शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बुदर अर्थवु प्रदर्शिस ल्पट्टितु. उत्तर खण्डार्थवु, निगरिल् आवर‌ मुनिक्कणळ् निरुम्बम् ऎम्बल्लि कै निष्ठराद नित्यसूरिगळू, अन्तह अपेक्षॆ युळ्ळवरागि अदक्कागि मननशीलराद मुनिगणगळिन्दलू, सेविसल डुव श्रीनिवासनॆन्दु हेळिदुदरिन्द, बोधितवु. इदू अल्लदॆ शरणा गतिगॆ बेकाद पञ्चपरिकरगळ योगवू ई पाशुरदल्लि व्यक्तवादुव रन्द नारायण शब्दक्किरुव परिकरगळन्नु बोधिसुव अर्थगळू सूचितवु. ఒ मुदलान - इवे मॊदलाद, पदेशळिलु - स्थळगळल्लि ऎन्दरॆ पाशुरगळल्लि अरुळिच्चॆ दर् - कृपया तोरिसिरुत्तारॆ. इल्लि मुदलान ऎम्बुदरिन्द * ऒणॆ डिया तिरुमगळु” मत्तु आरॆनक्कु न पादमे शरणाग तन्दॊळिनाय” ( « ऎम्बिवे मॊदलाद पाशुरगळु सूचितवु. हीगॆ नम्माळ्वार् पाशुर गळाद ऒरुनायक माय ” अगिलगिर्ल्ले " ऎम्बुवगळन्नु उदाहरिसिरुवदरल्लि अवर अभिप्रायवेनॆन्दरॆ ऒरुनायक वॆम्बुदु नाल्कनॆय पत्तिन अरम्भव; आगिलगिर्ल्ले - ६नॆय पत्तन कॊनॆय पद्यवु. आदुदरिन्द द्वयमद ४, ५, ६नॆय मूरु पत्तुगळू________________

श्रीमद्र हस्यत्रॆयसार अथ द्वयस्य प्रतिपदं विश्वरेणार्थ माह इदिल् मुड “श्रीमन्नारायण” ऎन्नु सत्वशरण्यमान परतत्व चॆन्नपडि, श्रियःपति अतालु, नारायण द्वयद पूखण्डवाद उपायवाद बरन्यासवन्नु उपपादिसुत्तवॆ. ऎम्ब भावदिन्द उदाहरिसिरुत्तारॆ. उत्तर खण्डवु मॊदलु मूरु पत्तुगळिन्द उपपादितवु. हीगॆ द्वयार्थविवरणॆयन्नु नम्माळ्वा रवरु ६ मत्तुगळन्द प्रकाशपडिसिरुत्तारॆ. हीगॆ वृत्त क्रमवु, उत्तरखण्डवन्नु मॊदलू पूरैखण्डवन्नु अनन्तरवू हेळुवदु न्यायवो ? ऎन्दरॆ फलद माहात्मयु विदितवादरॆ उपायानु स्थानदल्लि अत्यन्त आदरवु ताने हुट्टुत्तदॆ ऎम्ब भावदिन्द हागॆ उपपादनॆयु. मुन्दॆ द्वयवद प्रतिपदद अर्थगळन्नु विस्तारवागि हेळुत्तारॆ. हिन्दॆ द्वयार्थानुसन्धान विषयदल्लि साम्प्रदायकत्ववन्नु व्यक्त पडिसिदरु. मुन्दॆ द्वयमद प्रतिपदगळिन्दलू तोरिबरुव अर्थगळन्नॆल्ला विस्तारवागि तिळिसलुद्युक्तरागि प्रथमतः श्रीमन्नारा यणवॆम्बॆरडु शब्दगळिन्द सन्तत्ववु निर्णयिसल्पट्टितॆन्दु उपदेशि सुत्तारॆ. इदिल्- ई द्वयमदल्लि मुर्पड-मॊदलु श्रीमन्नारायण ऎन्नु ऎम्बदागि, सत्वरमान - सत्वरिगू रक्षकनाद ; परतत्व परतत्ववन्नु, चॆन्न पडि - हेळुवदक्कागि ऎन्दु भाविसतद्दु, श्री म नारायणने परतत्ववॆन्दु हिन्दॆये परदेवतापारमार्थाधि कारदल्लि बहु स्पुटवागि निर्णयिसि हेळिरुत्तारॆ. इदन्ने सण्ण ह श्लोकदल्लि श्रीर्मानारायणि नः पति रखिलतनु र्मुक्ति मुक्तभोग्य” ऎन्दु हेळिद त्तारॆ. आदरॆ शिव, शम्भु, हिरण्यगर्भ इत्यादि पदगळ मूलकवागियू परतत्ववु श्रुतिगळल्लि हेळल्पट्टिदॆ यल्ला ऎन्दरॆ, आ शब्दगळिगॆल्ला वुत्पत्ति मूलक अन्वयवु नारायण शब्द ल्ले ऎन्दु वेद प्राधान्यवन्नु हॊन्दिरुव पुरुषसूक्तदल्लि “सहस्रशीर्षं देवं” ऎन्दारम्भिसि, “तत्व, नारायणः परः” ऎन्दु हेळि, “यच्चकिञ्चि गत्वं दृश्यते शूयते पिना ) अन्तर्ब हिश्च तत्व व्याप्य नारायणस्सितः”ऎम्बदागिनिगमनदल्लि________________

१०) द्वयाधिकारः 23502 हेळिरुवदरिन्द पर तत्ववु नारायण शब्द वाच्यनु, “तत्वन्नारा यणः परः” ऎन्दे श्रुतियल्ले व्यक्तवु. ब्रह्म सूत्रवाद आ “ लि भूयस्ता इद्वि बलियस्तदपि” (३-३-४३) ऎम्बल्लि सपरविदॆ सत्वपरविद्यो पास्यन निश्चयक्कागिये नारायणानुवाकवु प्रवृत्तवॆन्दु हेळ ल्पट्टिरुत्तदॆ. एकॆन्दरॆ अङ्ग भूयात् इल्लि लिङ्गवु यावुदॆन्दरॆ शास्त्र प्रमाणवाक्यवु; अवुगळ भूयवॆन्दरॆ आधिक्यविरुवदरिन्द. श्रीमन्नारायणने परतत्ववागि सत्व परविद्यॆयल्लू उपास्यनॆन्दु अनेक प्रमाणगळ बलविरुवदरिन्द, ऒन्नुन्देवम् ऎम्ब श्रीमन्न मा ४ार पाशुर व्याख्यानदल्लि ऎल्लियादरू कृति स्मृति इतिहास पुराण वाक्यगळु, १००क्किन्त हॆच्चागि उदाहरिसल्पट्टिवॆ. पराम्बरिसबहुदु. वेदेषु पौरुषंसूक्तम् ऎन्दु पुरुषसूक्तक्कॆ प्राधान्यवु. अदरल्लि उपास्यनन्नु बहु विद्यॆगळल्लि परब्रह्म, परतत्व परञ्ज्योतिस्सु, परमात्मा, अक्षर, शिव, शम्भु हीगॆल्ला निर्दिष्ट नागिरुवनॆन्दू, अवॆल्ला नारायणनन्ने बोधिसुत्तवॆ ऎन्दू, आतने देवनु परतत्ववु ऎन्दु तिळिसि, आतने ब्रह्म शिव, इन्द्र मॊदलाद शरीरकनागियू अवरिगॆल्ला आत्मानागिद्दानॆन्दु “यच्चकिञ्चित्व गत्वं व्याप्य नारु यणस्सितः ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द, सामानाधिकरण्यवु “सब्रह्मा सशिवस्सेन” ऎन्दु उपदेशिसि, ई नारायणनु यारु ऎन्दरॆ शचीपतिये, पाश्व पतिये ऎन्दरॆ अल्लवॆन्दु, “प्रीते लक्ष्मीश्च पत्” ऎम्बल्लिनारायणनिगॆ श्रियः पतित्ववे स्वरूपनिरूपकधर्मवॆन्दु श्रुतियु उपदेशिसिरुत्तदॆ. आदुदरिन्द बलीयः ऎन्दु सूत्रदल्लि हेळल्पट्टितु. प्रकरणक्किन्त लिण्णवु बलिष्ठवादुदरिन्द, हागॆये ममांसॆयल्लि हेळल्पट्टिदॆ ऎम्ब भाववु. हीगॆ इब्बरू सेरि नमगॆ शेषि ऎन्दु शास्त्रगळल्लि उपदिष्टवागिरुवुदरिन्द, द्वयमद श्रीम नारायण शब्दवु परतत्ववन्नु बोधिसुत्तदॆन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. इन्नॊन्दु कडॆयल्ल श्रुतियु “स्वधया तदेकं’ ऎन्दू संहितॆयु “दैच सदैक शेष” ऎन्दू, लक्ष्मी तन्त्रवु “लक्षा सह कृषि केशो.. रक्षकः” ऎन्दू, महर्षिगळ “एकाकी विद्यया सार्धम् ऎन्दू, “ अनन्याराघवेणाहं” ऎन्दू हीगॆल्ला हेळिरुवदरिन्द द्वयद श्रीमन्नारायण शब्दवु परतत्ववन्नु बोधिसुत्तदॆन्दु उपदेशिसिदरु. आदरॆ सारायणानुवाकवु नारायणने परतत वॆन्दु समर्थिसिदरू, लक्ष्मीपतित्ववन्नु बोधिसलिल्लवल्ला? आदुदरिन्द________________

श्रीमद्रहस्यत्रयसारे शब्दतालुम् - परतत्व विशेष निर्णयम् पण्णपट्टदुः नारा यर्ण शरण्य नम्पोदु लक्ष्मी विशिष्टनायिरुक्कुक्काग पूर खण्ड तिल् श्रीमच्छब्दवु. “अकारिणस्तु विज्ञान माकारज्ञान पूर कम् । तेनाकारं श्रियं ज्ञात्वा ज्ञातवो भगर्वा हरिः ॥ 1 ချော ది लक्ष्मियु नारायणनिगॆ विशेषणवागिरुवदर फलवेनु ? ऎम्बी आक्षे पणॆगळन्नु तन्दरॆ, सन्नियोग शिष्ट न्यायद प्रकार विशेष्यवन्नु हेळुवाग विशेषणवन्नु हेळिये तीरबेकॆम्ब नियमविल्लवु. ई कारणदिन्द “पृथगभिध श्रुतिरु” ऎन्दु महनीयरु हेळिरु त्तारॆ. लक्ष्मिय सम्बन्धदिन्द प्रयोजनविल्लवो ? ऎन्दरॆ आकॆय सहधर चारणियागि सश्वेश्वरन सृष्टा दि सत्व प्रवृत्तिगळल्लू अन्वय विरुवदरिन्द, प्रपन्न रक्षणॆयल्लि लक्ष्मीगे तन्न प्रियवल्लभनहागॆ अन्वय उण्टॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ.-नारायर्ण नारायणनु, शरण्य नान्नोदु ऒब्ब अधिकारिगॆ सिद्धोपायवागि रक्षकनागुवाग, लक्ष्मि विशिष्ट नायिरुक्कुक्काग - तनगॆ यावागलू नित्यानायळागि अपृथक्सिद्द विशेषणळागिरुव लक्ष्मियॊन्दिगॆ सेरिरुव नॆन्दु तिळिसुवदक्कागि, पूखण्डल् श्रीमच्छ- म् - द्वयद पूरैखण्डदल्लि श्रीमन्नारायण चरण् ऎम्बल्लि श्रीमच्छब्दवु ; इदु लक्ष्मि विशिष्टनाद नारायणने सिद्धोपायनु ऎम्ब भाववन्नु सूचिसुत्तदॆम्ब तात्पर्यवु. इदरिन्द उपायवु लक्ष्मि गू उण्टॆम्बुदु इल्लि स्पष्टवु. e ई अभिप्रायवन्नु पूराचार सूक्तियिन्द समर्थिसि हेळि साम्प्रदायिकत्ववन्नु सूचिसुत्तारॆ. आ कारिणस्तु विज्ञानं-विशेष्य वागिरुवुदर यथार्थ ज्ञानवु, आ कारज्ञानपूर कम् अदक्कॆ अस धारणवागि अपृथग्नि शेषणवागिरुव ज्ञानपूरैकवादुदु ऎन्दरॆ अन्तह विशेषणद ज्ञानविल्लदॆ विशेष्यद सरियाद ज्ञानवु दॊरॆयुवु दिल्लवॆम्ब भाववु विशेष्यद सरियाद ज्ञानक्कॆ विशेषणद सरियाद ज्ञानवु आवश्यकवु; एकॆन्दरॆ विशेष्यद स्वरूपवन्नु निर्धरिसुवुदु अदक्कॆ असाधारण वाद विशेष इवादुदरिन्द ऎम्ब भाववु. तेन - आकारणदिन्द, श्रियं ज्ञात्वा, नारायणनिगॆ नित्यानपायिनियागि रुव विशेषणवाद लक्ष्मिय स्वरूपवन्नु चॆन्नागि तिळिदुकॊण्डे, भगर्वा हरिः - भगवन्तन - रायणनु, ज्ञातव्य- तिळियल्पड________________

द्वयाधिकार- ऎनरुळाळप्पॆरुमाळॆमॆरुमानाररुळिच्चॆदार्, इदु उत्तर खण्डत्तिद्दोलॆ पूरै खण्डलुव विशेषणवन्नु मिडमुम्, वारादॆन्नु मिड उपाय विशेषण ळाल् उपायद्वित्वम् मुमु, सिद्योपाय शोधनले शोन्नो, तक्कद्दु, ऎन्नु-ऎम्बुदागि अरुळाळप्पॆरुमाळॆरुमानाररु, आरु ई दार्- कृपया अप्पणॆयन्नु कॊडिसिरुत्तारॆ. आदुदरिन्द उत्तरखण्डद श्रीमते ऎम्ब शब्दवु हेगॆ नारायणाय ऎम्बुदक्कॆ विशेषणवॆन्दू, अकारणदिन्द उपेयत्वदल्लि नारायणनॊन्दिगॆ अन्व य उण्टॆन्दु ऒप्पल्पट्टिरुत्तदो हागॆये पूरैखण्डदल्लि श्रीमन्ना रायण चरण् ऎम्बल्लिरुव श्रीमच्छब्दवू विशेषणवॆन्दू, आकारण दिन्द लक्ष्मिगॆ नारायणनॊन्दिगॆ उपायत्वदल्लि अन्वय उण्टॆन्दू हेळलेबेकॆन्दु उपदेशिसिदन्तायितु. ई अभिप्रायवन्ने मुन्दिन वाक्यदल्लि तिळिसि हागॆउपायत्वदल्लि इब्बरिगू अन्वयवुण्टॆन्दरॆ उपाय द्वित्ववू, तन्मूलक परस्पर व्याघातादिगळु उण्टागुवुदिल्लवे ? ऎम्ब आक्षेपक्कॆ, हिन्दॆये सिद्धोपायशोधनाधिकारदल्लि विस्तारवागि उप देशिसिरुत्तेवॆन्दु हेळुत्तारॆ. इदु - ई “श्रीम” ऎम्ब शब्दवु उत्तरखण्डर् पोले- उत्तरखण्डदल्लिरुव"श्रीमते” ऎम्ब शब्दद हागॆ पूत्व खण्डदल्ल, विशेषणवन्नु मिडमुम्- विशेषण वेऎन्नुव सन्दर्भवन्नु उपायविशेषण फाल् - सिद्धोपायनादनारायणन विशेषणगळाद श्रीमहालक्ष्मियेनु, सरेश्वर न आश्रि तोपयुक्त कल्याण गुणगळेनु इवुगळिन्द उपायद्वित्वम् - विशेष्य ऒन्दु विशेषण ऒन्दु, हीगॆ ऎरडु उपायदल्लि द्वित्ववु, वारादन्नु मिडनुम- उण्टागुवदिल्लवॆम्ब सन्दंर्भवन्नु सिद्धपायशोधनाधिकारदल्लि शो नॆम् - अन्तह पूरैपक्षगळिगॆल्ला समाधानवन्नु हेळिरुवॆवु. हिन्दॆ २०९५ रिन्द २१५९वरॆगू ई विषय उपपादिसल्पट्टरुत्तदॆ. पराम्बरिसबहुदु.

ई अरुळाळप्पॆरुमाळॆ रुमानारॆम्ब महनीयरु यारु ? ऎन्दरॆ इवर विषयवु गुरुपरम्परॆयल्लि प्रोक्तवु. इवरु मॊदलु यज्ञमूर्ति ऎम्ब हॆसरिनिन्द अदैत सिद्धान्तदल्लि तुम्बा प्राज्ञरु, इवरु वादगळल्लि इतर सद्धानिगळन्नॆल्ला गॆद्दु अनेकरन्नु शिष्यरन्नागि माडिकॊण्डु श्रीरङ्गक्कॆ बन्दु श्री भाष्यकाररन्नु जयिसि तम्म________________

३५०६ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे शिष्यरागि माडिकॊळ्ळबेकॆम्ब कुतूहलदिन्द, वादवु १८ दिनगळु जरग बहुदॆन्दू, सोतवरु गॆद्दवर शिष्यरागतक्कद्दॆन्दू प्रतिज्ञॆ माडि कॊण्डु श्री यतिवररॊन्दिगॆ वादमाडतॊडगिदरु. हदिनेळु दिन वादवु बहु कोलाहलदिन्द नडॆदुदरल्लि यज्ञमूर्तिगे जय वुण्टागुवहागॆ तोरितु. आग श्री भाष्यकाररु श्रीरङ्गनाथनन्नु आदिन रात्रि विशेषवागि आराधिसि, तम्म सिद्दानवन्नु तावे कापाडि कॊळ्ळ बेडवे ऎन्दु प्रार्थिसि, तमगॆ जयवागुव तनक ऊट माडुव दिल्लवॆन्दु आहारवन्नु तॊरॆदु मलगिद्दरु. आग श्रीरण्ण नाथनु स्वप्न दल्लि, एतक्कॆ चिन्तिसुविरि ? निम्म गुरुगळाद आळवन्दारवर सिद्धिय दिव्य सूक्तिगळन्नु मरॆतिरुव हॆ-गॆ तोरुत्तदॆ. अवुगळ मूलक यज्ञ मूर्तियन्नु सोलिसुविरि ऎन्दु श्रीरण्णनाथनु अनुग्रहिसिदुदरिन्द, तन्मूलक यज्ञ मूर्तियन्नु १८नॆय दिन सोलिसि, आतनन्नु शिष्य नन्नागि माडिकॊण्डु, अवरिगॆ शिखॆ,यज्ञपवीतगळ मूलक सन्मा साश्रमवन्नू, पञ्च संस्कारगळन्नू दयपालिसि, अवरन्नु जयिसि दुदु श्रीरण्णनाथन करुणॆयिन्दादुदरिन्द अवरिगॆ अरुळाळप्पॆरुमा इम्बॆरुमानार् ऎम्ब नामवन्नु कॊट्टु, नम्म सम्प्रदाय विशे षार्थगळन्नॆल्ला श्री भाष्यकाररु अवरिगॆ उपदेशिसिदरॆम्ब वृत्तान्त वुण्टु. ई वृत्तान्तदिन्द नावु ग्रहिसतक्क ऒन्दॆरडु विषयगळुण्टु, आ कालदल्लि तम्म तम्म सिद्धानगळल्लि महाप्राज्ञरिद्दरॆम्बुदू, अवरु गळु वाददल्लि महा समर्थरॆन्दू वाददल्लि अयुक्तवाद अभिप्राय वॆन्दु यावाग एर्पट्टितो, आग अदन्नु त्यजिसि, हॊस अभिप्राय वन्नु निर्भयवागि अवलम्बिसुव मनस्सिन स्थॆर्यवन्नु हॊन्दिद्दरु. ईग अन्तह प्राज्ञतॆयू कम्मि, युक्तवॆन्दु तोरिदरू हॊसदन्नु अवलम्बिसुव मनस्सिन धैर्यवू इल्लवु. इन्नॊन्दु विषयवेनॆन्दरॆ? श्री निगमान देशिकरे मॊदलाद महा प्राज्ञरिगॆ इतर सिद्धानिगळ विषयदल्लि वैषम्यविल्लवु. वाददिन्द गॆल्लबेकॆम्ब उद्देश मात्रवे विना द्वेषविल्लवु, ई कालदल्लादरो वाद माडुव प्राज्ञतॆयु मॊदले इल्लवु. परस्पर द्वेषासूयॆगळु मात्र तुम्बिरुत्तवॆ. ई अरुळाळप्पॆरुमाळ् ऎम्बॆरुमानार् हिन्दॆ अनैतिगळागिद्दरॆम्बुदन्नु ईषदपि परिगणिसदॆ, अवर दिव्य सूक्तियन्नु उदाहरिसि अभियुक्ति ऎन्दु भाविसि अरुळिच्चॆयदार् ऎन्दु विशेष गौरवदिन्द हेळिरु 6________________

द्वयाधिकार “श्री” शब्दार्था ३५०६ “श्री” शब्दं “श्रीयते, श्रयते शृणोति, श्रावति, शृणाति, श्रीणाति ऎन्नु आरुपडियाग भगवच्छास्त्र इले निरच नम पण्ण पट्टि दुक्कु, आवल् अपेक्षित पदर औचित्य तालु मध्यॆ प्रमाण बलत्तालुदु विशेषित्तरिय वेणु म. त्तारॆ. इदु श्री देशिकवरर घनतॆयन्नु प्रकटिसुत्तदॆ. (गुरुपरम्परा प्रभाव ७०नॆय पुट, १८७७ नॆय इसवि छापा) हिन्दॆ सिद्धोपाय शोधनाधिकारदल्लि लक्ष्मिगॆ तन्न पतियॊन्दिगॆ उपायत्वदल्लि अन्वय उण्टॆन्दु समर्थिसिदरु. इदु हागिरलि, “श्री” शब्दद निरचनदिन्दले ई अभिप्रायवॆल्ला तोरिबरुत्तदॆन्दु श्री शब्दक्कॆ नाल्कु धातुगळ व्युत्पत्तियिन्द आरु अर्थगळु तोरिबरु इवॆन्दु विस्तरिसि हेळुत्तारॆ. श्री शब्दद आरु अर्थगळु “श्री” ऎम्ब शब्दवु, श्रीयते - आश्रयिसल्पडुवळु, श्रयते - आश्रयिसुवळु (भगवन्तनन्नु; शृणोति - केळुवळु, शश्रवयति हितवन्नु केळुवहागॆ माडुवळु, कृणाति - होगलाडिसुवळु, श्रीणाति - परिपाकवन्नुण्टुमाडुवळु.” ऎन्नु - ऎम्बदागि, आरु पडियाग - आरु विधवागि, भगवच्छास्त्रगळल्लि निल्वचन, सण्णपट्टरु क ष - माडल्पट्टिरुत्तदॆ. श्रीच् सेवायां, शु श्रवणे, * हिंसायां, कै विस्तारॆ ऎम्ब नाल्कु धातुगळिन्द मेलॆ हेळिद आरु क्रियापदगळु व्युत्पन्नवागुत्तवॆ. इदरिन्द लक्ष्मीविषयवाद गुण विभवादिगळ अभिप्रायवु उण्टागबेकादरॆ श्रुति स्मृति इतिहास पुराणगळल्लि बोधित प्रमाणगळन्ननुसरिसि इतर पदगळन्नु सेरिसि अर्थमाडबेकागुत्तदॆ. हागॆ याव पदगळन्नु सेरिसि अर्थमाडु वदु उचितवॆन्दु तोरुत्तदो अन्तह पदात्मरगळन्नु सेरिसि अर्थ माडतक्कद्दॆन्दु मन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. आवत्तिल् . हीगॆ आरु विधवागि निरचन माडुवदरल्लि, अपेक्षित पदानरळ् ई आरु क्रियापदगळिगू बेकाद इतर क करदि बेरॆ पदगळन्नु, औचित्यतालुम् - यावुगळन्नु सेरिसिदरॆ उचितवॆन्दु तोरुत्तदो________________

లో अन्निडल् श्रीमद्रहस्य त्रयसारे जीवनार्थिगळाले आश्रयि कप्पडुव इव‌गळ्ळि उज्जिनिस्सिक्काग सश्वर आश्रयित्तिरुक्कु मनु आ भावनॆयिन्दलू मत्तु अन्नो प्रमाणत्तालु - हागॆ इतर पदगळन्नु सेरिसि अर्थमाडलु आया शृति स्मृति पुराणादि प्रमाण बलदिन्दलू, विशेषित्तरियनेणु विशेषिसि तिळियतक्कद्दु, हेगॆन्दरॆ श्रीयते ऎन्दरॆ आश्रयिसल्पडुवळु, यारिन्द ऎम्ब र्थवु अपेक्षितवु. सापराध चेतनैः ऎन्दु सेरिसुवदु उचितवु. एत क्कागि ऎम्बुदन्नू अपेक्षिसुत्तदॆ. इदक्कॆ शास्त्र प्रमाणगळ बलवुण्टा दुदरिन्द हागॆ पदगळन्नु सेरिसुवुदु उचितवु. इदरिन्द शास्त्रगळल्लि कॊण्डाडल्पट्ट वात्सल्या तिरेकवु बोधितवु. हीगॆये मिक्क क्रिया पदगळिगॆ अपेक्षित पदगळन्नु शास्त्र प्रमाणानुसारवागि सेरिसि अर्थ माडुवदु उचितवॆन्दु अर्थ माडिदरु. ई आरु क्रियापदगळिन्द तोरुव अर्थगळन्नॆल्ला सप्रमाणवागियू, अभियुक्तर सूक्तिगळि गनुसारवागियू उपदेशिसुत्तारॆ- 0. मॊदलु श्रीज् सेवायाम् ऎम्ब धातुविनिन्द करणर्थ मूलक “जीवनार्थिभिराश्रीयते” ऎन्दु, तम्म उजेवन वॆन्दरॆ रक्षणॆयन्नु अपेक्षिसुव चेतनरिन्द आश्रयिसल्पडुवळु ऎम्बर्थवु दॊरॆयुत्तदॆन्दू, मत्तु अदे धातुएनिन्दले कर्तव्यर्थमूलक “तेषाम् उजीवनाय स्वयं नारायणं श्रयते आश्रयते” हागॆ तन्नन्नु आश्रयिसिदवर रक्षणॆगागि ताने तन्न पतियाद नारायण नन्नु आश्रयिसुत्ताळॆ ऎम्बदागि श्रीयतॆ श्रयते ऎम्बॆरडु क्रिया पदगळि अर्थगळु तोरिबरुत्तवॆन्दु मुन्दिन वाक्यवाद “ अडल्” ऎन्दारम्भिसिद वाक्यदिन्द उपपादिसुत्तारॆ. अडल् - हीगॆ मेलिन आरु क्रियापदगळिगॆ कत्र, करादि पदगळ अध्याहारवन्नु उपपादिसुव सन्दर्भदल्लि, जीवनार्थिगळाले तन्नन्नु रक्षिसिकॊळ्ळबेकॆम्ब मोक्षार्थिगळाद चेतनरिन्द आश्रयिक्कप्पडुव अश्रयिसल्पडुवळु, इदु इतर पुरुषार्थ कामिगळिगू उपलक्षणवु. इदु मोक्षशास्त्रवादुदरिन्द मोक्षार्थिगळे मुख्यवागि हेळल्पट्टरु, अदू अल्लदॆ आकॆयू सिद्धोपायळादुदरिन्द आश्रयिसल्पडुवळु ऎम्ब र्थवु मुख्यवागि उपपादिसल्पडबेकादुदरिन्दलू जीवनार्थि गळ् ऎम्ब प्रयोगवु. इदु “श्रीयते” ऎम्बुदर उपपादनॆयु,________________

द्वयाधिकार ३५०९ पॊरुळानपोदु, (१) * पितेव त्वर्या जननि परिपूर्णा गसि जने हितसोतो वृत्ता भवति कदाचित्कलुष धीः । किमेत निर्दोषः क इहजगतीति त्वम चित्र रुषाय्कॆ स्मार स्वजन द्वि यसि माता तदसि नः”ऎच् रपडिय सापराधरानवर्‌गळ पक्कल् स्वयं हितैषिया, दण्डधरनान सत्येश्वरन शीत यात्रि, इदरिन्द दया, वात्सल्य, शक्ति मॊदलाद गुणगळुळ्ळवळॆन्दु हेळल्प ट्टितु. विमुक्ति फलदायिनी” (वि. पु. १-९-१२०) मत्तु “शियं वसाना अमृतत्व मार्य” इत्यादि प्रमाणगळन्नन सरिसि हागॆ निरचनवु. 1 (२) मुन्दॆ श्रीयते ऎम्ब क्रियापदार्थवन्नु उपदेशि सुत्तारॆ. श्रयते भगवन मितिश्रीः ऎम्बुदागि निश्वचनवु. एतक्कागि आश्रि तोवनार्थ - आश्रितरन्नु तन्न पतिगॆ हेळि रक्षिसुवदक्कागि ऎन्दु उपपादिसुत्तारॆ. इवर्‌ळ्ळि उज्जिनिपिक्काग - ई आश्रयसिद चेतनरन्नु रक्षिसुवदक्कागि, सद्वेश्वर आश्रयित्तिरुक्कम तन्न वाल्ल भ्यातिशय दिन्द पतियाद नारायणनन्नु आश्रयिसिरुत्ताळॆ, ऎन्नु - ऎन्दु, पॊरुळानपोदु - अर्थवादाग श्रीपराशर भट्टर दिव्य सूक्तियन्नू उदाहरिसि, ऎरपडिये - आ श्लोकदल्लिरुव हागॆ, सापराध रानवर्‌गळ पल् - आपराधगळिन्द दोषयुक्तरादवर विषयदल्लि, स्वयं हितैषियाय - ताने हितवन्नु माडबेकॆम्ब आपेक्षॆयुळ्ळवळागि, दण्ड धरनान सत्येश्वरनुडैय - चेतनरिगॆ हितमाडि अवरन्नु कॆट्ट मार्गदिन्द तप्पिसवक्कागि शिक्षॆ यन्नु कॊडुव सरेश्वरन, शीत यात्ति - चेतनन मेलिद्द कोपवन्नु शमन माडिसि, अवनुडैय सहजकारुण्यं 9 सहजवाद कृपॆयु, इवरुगळुक्कु - ई दोषयुक्त चेतनरिगॆ उजीवक मावुडिप्पण्णि कॊडुक्कॆयाल् -रक्षकवागुवहागॆ माडिकॊडुवुदरिन्द मातृत्व प्रयुक्त - तायियाद मूलक बन्द, वात्सल्यातिशय तालॆ लॆ - दोषविद्दरू दोषवन्नु ऎणॆसद, वात्सल्यातिशयदिन्द, पुरुषकार भूतळागि, निरर एत्त म् - निन्तिरुव महिमॆयु, कॊल्लि तान - हेळिदन्तायितु. (१) श्रीगुण ५२________________

३५१० श्रीमद्र हस्य, त्रयसारे यवनुडैय सहजकारुण्य मिवर्‌गळुक्कु उजीव कमाल्पडि प्रज्ञॆक्कॊड प्रज्ञॆ कॊड कैयाल् मातृत्व प्रयुक्त वात्सल्यातिशॆयुत्तालॆ, पुरुषसार भतैयार्य निश्वर ऎत्तम तॊल्लित्ता. कद अर्थवेनॆन्दरॆ-ओ लक्ष्मिये नीनु लोकजननि ऎनिसिकॊण्डु नमगॆल्ला तायिय स्थानदल्लिद्द ऎम्बुदु न्यायवॆन्दु ई लोकद तन्दॆ तायिगळॆल्लि नडॆयुव दृष्टान्तदिन्द समर्थिसि हेळुत्तारॆ. जननि - ओ तायियाद श्रीरङ्गनायकिये इय ९- निन्न भावाद श्रीरण्ण नाथनु, पितेव लोकद तन्दॆय हागॆ, परिपूर्णगसिजने - सम्पूर्ण रागि तुम्बा अपराध माडिद चेतनर विषयदल्लि, हिततोवृत - तन्दॆगॆ मगनन्नु कॆट्ट मार्गदिन्द तप्पिसि हित माडुवुदु युक्तवादुदरिन्द, अन्तह हिता चरणॆयन्नु माडबेकॆम्ब प्रवृत्तियिन्द कदाचित् - यावागलादरू, कलुष - कोपदिन्द दूषित बुद्दियुळ्ळवनादरॆ, आग नीनु निन्न वल्लभनन्नु कुरितु एनु हेळुत्तीयॆ ऎन्दरॆ, किमेतत् ? - इदेनु ई कोप वृत्तियु निमगॆ उचितवे? इहजगति ई जगत्तिनल्लि, निर्दो षः - सीतॆय “न कन्नारराद्धति ऎन्दू “कु द्वान रोत्तम” ऎन्दू आञ्जनेयनिगॆ हेळिद तॆरदि, निर्दोषिगळु यार इद्दारॆ ? ऎन्दरॆ ई लोकद सत्वरू दोषिगळे ऎम्ब भाववु उचि तैरु पालैः - इन्तह योग्यगळाद उपायगळिन्द, विस्मार - आ दोषगळन्नु मरॆयुव हागॆ माडि ; सशक्तनिगॆ विस्मति ऎल्लियदु ? आदुदरिन्द विस्मार ऎन्दरॆ आ दोषगळन्नु परिगणिसदहागॆ माडि, स्वजनयसि - भगवन्तनिगॆ इष्टवाद भक्तनन्नागि माडिबिडुत्तीये; स्वजनरु यारॆन्दरॆ प्रपन्नराद भक्तरे. आदुदरिन्द त्वं - नीनु माता असिनः - गण्डनु मगुवन्नु दण्डिसलु बन्दरॆ अदक्कॆ अड्डलागि मगुवन्नु रक्षिसिद लोकद तायिय हागॆ, निजवाद तायिये नमगॆ आगिरुत्तिये, ई वाक्यदिन्दलू उदाहरिसिद श्लोकदिन्दलू नावु ग्रहिसतक्क कॆलवु विषयगळु टु. १ लक्ष्मीयु गण्डनन्नु आश्रयिसुवुदु तन्नन्नु आश्रयिसिद चेत नरोद्दारक्कागि ऎन्दु एर्पट्टिदुदरिन्द लक्ष्मियल्लि अनुग्रहमय त्ववू, वाल्ल भ्यातिश यवू, दोषगळन्नु परिगणिसद वात्सल्यवू, लक्ष्मि य पुरुष कारत्ववू उपपादितवु,________________

(२) “अविज्ञाता” ऎन्न दुक्कुव (३) अल्लि द्वयाधिकारः इत्यादिगळिर् पोले इष्टु “ विस्तार” मल‌ मगळ् पोग मयक्कुक्कळ २. दण्डधरनाद सश्वेश्वर ऎम्ब प्रयोगदिन्दलू, हिततो वृता कलुषधी ऎम्ब प्रयोगदिन्दलू लक्ष्मिय नारायणनू सह अनुग्रहिसुव मत्तु शिक्षिसुव व्यापार गळन्नु विभाग माडिकॊण्डिद्दारॆम्ब भाववु सूचितवु. सत्येश्वरन दण्डधरत्ववु भगवन्तन कृपा प्रभाव विना कौर प्रदर्शशकवल्लवु. काकासुरन दक्षिणाक्षिय हरणवू, बलिय शिरस्सिनल्लि पादविन्यासवू, समुद्रदल्लि ब्रह्मास्त्रयोजनॆयू, भीष्मरन्नु शरतदल्लि शयनिसुव हागॆ माडोणवू, गजेन्द्रनु नाकान्तनादुदू, हागॆये इनू अनेक दिव्य चेष्टितॆगळू क्रूरप्रवृत्तिगळागि मेलक्कॆ तोरिदरू, परालोचिसिदरॆ हिततो वृत्तिगळे ऎम्बुदु व्यक्तवु. ३ अवर्‌गळ्ळि उज्जिविप्पिक्किक्काग ऎम्ब मत्तु स्वयं हितैषि याट् ऎम्ब मत्तु श्लोकदल्लिन उचितैरुपाय्कॆ ४ ऎम्ब प्रयोग गळिन्दलू पुरुषकारत्व रूपदल्लि सहायकळागुवुदे उपाय त्व वॆन्दू उपायत्वविल्लदॆ पुरुष कारत्वविल्लवॆम्बुदु स्पष्टवु. इदन्ने श्री निगमान देशिकरवरु मुन्दॆ पुरुषकारत्ववॆन्दरेनॆम्बुदन्नु तिळियपडिसुवाग “ उपायवाग वरिक्कप्पट्ट चेतनान्तर पुरषकारनन्नु व्यवहरिस्टार्‌ळ ऎन्दु उपपादिसिरुत्तारॆ. लक्ष्मियन्नु उपायमगि आश्रयिसिदरल्लवे अवळु गण्डनन्नु कुरितु प्रार्थिसुवळु. आ प्रार्थनॆगागि प्रवृत्तियु उपायत्वदल्ले सेरिदुदु, श्री पराशर भट्टर श्लोकदल्लि उपाय्कॆ विस्मार - ऎन्दिरुत्तदॆ. सत्वज्ञनाद सश्वेश्वरनिगॆ विस्कृति ऎल्लियदु ? ऎन्दु अक्षेपिसिदरॆ, अल्लि विस्मार ऎम्बुदर अभिप्रायवु निग्रहभिसन्धियन्नु निवरिसि ऎम्ब • भाववॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. अनिज्ञाता” इत्या दिगळि पोलॆ - सहस्र नामदल्लि प्रपन्नर दोषगळन्नु तिळियदवनु ऎम्बर्थवुळ्ळ अविज्ञाता मॊदलाद पदगळ हागॆ, इष्टु - ई पराशर भट्टर श्लोकदल्लि. “विस्मार ऎन्दु क्कु - “विस्मार” वॆम्ब पदक्कू, “अल्लिमल‌मगळ” इत्यादिगळुक्कु - ऎम्ब पाशुरवे मॊदलादवुगळिगू, सदासत्वज्ञनान विस्मृतियावागलू इल्लदॆ सदा (२) सहस्र, ४८३नॆय नाम, (३) तिरु, ३-१०.८,________________

३५१२ श्रीमद्रहस्य त्रयसारे इत्यादिगळुक्कुं सदा सत्वज्ञनान ईश्वरनुडैय निग्रहाभि सन्धि निवृत्तियिले तात्पर, सरज्ञनागिरुव. ईश्वर नुड्डॆय - सरेश्वरन निग्रहाभि सन्धि निवृत्ति यिले - चेतनापराधगळिगगि निग्रहिसबेकॆम्ब सल्पद निवृत्ति ऎम्ब अर्थ”दल्लि तात्सर - अभिप्रायवु. सत्वज्ञनिगॆ ऒन्दु विषयदल्लि अविज्ञतॆयुण्टु. ऎन्दु अलङ्कारवागि हेळिद माते विना, वास्तववागियू सत्वज्ञनिगॆ विस्कृतियु ऎन्दिगू इल्लवु. आदुदरिन्द विस्मार ऎन्दरॆ “ उच्य मानोपि परुषं नोत्तरं प्रति पद्यते” (रा. अयोध्या १-१०) ऎम्बल्लि कठिणोक्तियन्नु परिगणिसदॆ अदक्कॆ उत्तरवन्नु कॊडुवनल्लवु ऎन्दु हेळिरुव हागॆ प्रपन्नर आपराध गळन्नु परिगणिसदिरुव माहात्मयन्नु हॊन्दिरुवनु ऎम्बुदरल्लि तात्परवॆम्ब भ ववु. * नस्मर पकाराणा शतमपि ” ऎन्दु कवि वाक्यवू उण्टु.

  • अल्लि मलर् मगळ” ऎम्ब पूरा पाशुरवु यावुदॆन्दरॆ- अल्ललिलिन्समळ निरन्नॆष्टु मळ कमर् शूळॊळिय ।

नल्लि मलर् मगळ् पोग मयक्कुक्कळागियु निरुमम्मा । नयिल् ज्ञार्न ज्ञान मकिन्दे कॊण्णॆल्ला करुमॆळुं शॆ । यिल्लॆ यिन्मायनै कण्ण ताळ् पत्नियानॆ‌ दुक्क मिलने ॥ इदक्कॆ अर्थवु- अल्ललिलिस्टम् -केशगन्धवे इल्लद, इन्स आनन्दक्कॆ, अळवु इरनु - अवधि इल्लदिरुव, ऎष्टुम् - ऎल्ला प्रदेश दल्ल, अव र् - व्यापिसिद, अळगु - अवयव सौन्दर्यदिन्द शूळ् - सेरिद, ऒळिर्य - लावण्य शोभॆयन्नु हॊन्दिदवना गिरुव मत्तु अल्ल मलर् मगळ् पो गम् - ई अवयव लावण्य शोभॆगळॊन्दिगॆ, कमल पुष्पव- वासस्थानवागि इरुव लक्ष्मियॊन्दिगॆ सेरिरुव निरतिशय भोगदिन्द,मयक्कु क्कळागियु निरु मर्मा मै मरॆतिरुव हागॆ इरुव साधिकनाद मत्तु ऎल्लॆयिल् ज्ञान तुक्कु - अवधियिल्लद ज्ञानवन्नु हॊन्दि सत्वज्ञनाद, आदु ज्ञानमे कॊण्डु - मेलॆ हेळिद निरतिशयानन्द, लावण्य भोगद हागॆ ज्ञान वैभवदलक, ऎल्ला करुमळुव शय - “यस्या वीक्ष मुखं तदित पराधीन विधखिलवम्” (श्रीस्तुति १) ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ, ऎल्ला जगतृष्टागि समस्त व्यापारगळन्नू लक्ष्मिय कमलपुष्पवॆ________________

द्वयाधिकार ६५१३ इष्टानुसार माडुववनागि, ऎल्लॆयिल् माय-अवधियिल्लद आश्च क्याद्भुतचेष्टॆयुळ्ळवनागिरुव, कृष्णनैवण्णुव दिव्य देशद स्वामि याद श्री कृष्णनन्नु, ताळ् पत्ति आतन तिरुवडिगळन्नु आश्रयिसि, र्या- प्रपन्ननाद नानु, ओर् दुःख इलने-ऒन्दु दुःखवन्नू हॊं दुवनल्लवु, ई पाशुरदल्लि मख्यवागि ग्रहिसतक्क विषयवेनॆन्दरॆ; सत्व श्वरनिगॆ निरतिशयानन्दवू, अवयव कान्तियू, लावण्य शोभॆयू सत्तमळागि रूप लावण्यादिगळुळ्ळ लक्ष्मि यॊन्दिगॆ भोगवू లక్ష్మీ इद्दुदरिन्दले लक्ष्मिगॆ वशनागि अवळ इष्टानुसार लोकद दिव्याद्भु ताश्चर चेष्टॆगळाद लोकद सृष्टि स्थितिलयादि व्यापारगळन्नु मत्तु प्रपन्नर अपराधगळन्नु परिगणिसदे अवरन्नु लक्ष्मिय इष्टानुसारॆ रक्षिसुव इवे मॊदलादवुगळेनु इवॆल्लवन्नू लक्ष्मिय संश्लेष मा हात्म यिन्दले नडॆसुवनु ऎम्बुदु लोकदल्लादरो इन्तह आनन्दवू, भोग्यवू, रूपलावण्य सम्पन्नतॆय स्त्री सम्बन्धवू इद्दु वादरॆ, आ स्त्रीगॆ परवशनागि नाना विधगळाद अनर्थ परम्परा रूपव्यापारगळन्नु माडुवनु. आदरॆ सत्येश्वरन विषयदल्लि ई लक्ष्मी सम्बन्धद माहात्म युऎन्थाद्दॆन्दरॆ सत्येश्वरनूसह लक्ष्मिय इष्टा नुसार सत्वव्यापारगळन्नू नडॆसिदरू सत्येश्वरन माहात्मगॆ ई लक्ष्मि संश्लेषॆयु कारणभूतवादुदु; आदुदरिन्दले मगळ भोगमय कुक्कळागियु निर मर्मा ऎम्ब प्रयोगवु. हीगॆ लक्ष्मिगॆ “जगत्समस्तं यदपाङ्गसंश्रयम्”ऎन्दु हेळिरुवहागॆ सश्वेश्वरनु लक्ष्मिगॆ “पराधीन नागिरुवुदरिन्दले, सापराधराद प्रसन्नर अप राधगळन्नु परिगणिसदॆ रक्षिसुवनादुदरिन्द “ताळ् पत्तियानूरु दुःख मिलने तमगॆ यावदॊन्दु दुःखद सङ्घटनॆ इल्लवॆन्दु श्रीआळ्वार् रवरु हेळिकॊण्डरु. आदुदरिन्द ईलक्ष्मी सम्बन्धदिन्दप्रपन्नर अपराध विषयदल्लि नारायणनिगॆ विस्मृतियुण्टागुत्तदॆ ऎन्दरॆ अवुगळन्नु परिगणिसदॆ, निग्रहदिन्द निवृत्तियुण्टागुत्तदॆम्ब भाववु. आगलि, लक्ष्मीतन्त्र मॊदलादवुगळल्लि परम पुरुषनिगॆ जनबलादिगळु हेगो, हागॆये लक्ष्मिगू ऎन्दू उ उपादिसिरुत्तवॆ. हीगिरुवाग अन्तवळु पुरुषकार भूतळॆन्दु हेळुवदू, अन्तह ज्ञानादिगुणगळु ळ्ळवनिगॆ अन्तवळे पुरुषकार भूतळॆन्दु हेळुवुदू सरियो ? हागि रबहुदु, एकॆ कूडदु ऎन्दरॆ अवळिगॆ इन्नॊब्ब पुरुषकार भूतनु. आतनिगॆ इन्नॊब्बनु, हीगॆ अनवस्थादोष उण्टागुवुदिल्लवे ऎम्ब________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे पुरुषकार शब्दार्थः सापेक्षनान पुरुषनुक्यु अपेक्षितन् तलै कट्टि कॊडुक्क वल्ल चेतनन् आ (बि) धिगम्य नागैक्कु उपायवाग वरिक्कप्पट्ट चेतनान्तर पुरुषकारनन्नु व्यवहरिस्सार्‌ळ्, इप्पुरुष कारम् फलत्तुक्कु परम्परया कारण. अक्षेपतन्दरॆ, इदन्नु श्रीपराशर भट्टरवरु बगॆ हरिसिरुत्तारॆ, हेगॆं दरॆ? इब्बरू सत्वज्ञतॆ मॊदलाद गुणगळल्लि समरादरू स्वामियू, लक्ष्मियू सह दण्डधरत्व अनुग्रह प्रदत्व व्यापारगळल्लू विभागिसि कॊण्डिद्दारॆन्दु श्री पराशर भट्टरवरु “युवाद् तु” ऎम्ब श्लोकदल्लि उपपादिसिरुव हागॆ पतियु दण्डिसलु ऎत्निसिदाग पत्निय पुरुषकारत्ववु उचितवादुदे, हागादरॆ लक्ष्मियॊब्बळे पुरुषकार भूतळागलु योग्यळे ? आचाररुगळिगॆ पुरुषकारत्वविल्लवो? ऎन्दरॆ लक्ष्मिय हागॆये परम भागवतरू परम पुरुषनिगॆ मान्यरे. हागॆ नोडिदरॆ लक्ष्मि गिन्तलू हॆच्चागि मान्यरे, “अहं जीवितञ्जह्यां त्वान्ना सीतॆ सलक्षणाम् (रामा अरण्य) ऎम्बुदु अनुसन्धेयवु. पुरुषकार शब्दद अर्थवु. सापेक्षनान पुरुषनक्कु - यावुदो ऒन्दु आपेक्षॆयिन्द कूडिद मनुष्यनिगॆ अपेक्षितम् आतनु अपेक्षिसिदुदन्नु, तलैक्कट्ट कॊडुक्कवल्ल - तलॆयल्लि हॊत्तु नडॆसि कॊडुव, ऎन्दरॆ तप्पद हागॆ नडसि कॊडुव, चेतनन् - श्रेष्ठनाद बेतननु, अधिगम्यनागैक्कु- प्राप्यनागुवुदक्कागि, वरिक्कप्पट्ट - प्रार्थिसल्पट्ट, चेतनान्तर बेरॊब्ब चेतननन्नु, पुरुष कारनन्नु व्यवहरिस्सा‌गळ् - पुरुष कारभूतनॆन्दु हेळुवरु, नम्म अपेक्षितवन्नु तप्पदॆ दयपालिसुव योग्यतॆयुळ्ळवनु सश्वरनु, आतनु नमगॆ अधिगम्यनागुवुदक्कागि नावु इन्नॊब्ब चेतनळाद लक्ष्मियन्नु आश्रयिसुवॆवु.; आग लक्ष्मि यन्नु पुरुषकार भूतळॆन्दु हेळुवॆवु. हागॆये लोकदल्लू ऒब्ब राजनिन्द नम्म अपेक्षितवु कै गूडबेकादुदु इरुत्तदॆ. इदक्कागि अवर दिवानरन्नु आश्रयिसुवॆवु. दिवानरु पुरुषकार स्थानीयरु. इपुरुषकार - हीगॆ इन्नॊब्बरन्नु पुरुषकार रूपदल्लि आश्रयि________________

द्वयाधिकारः 801-8 “ अर्थस्वभावानुष्ठान लोकदृष्टि गुरभिः । श्रुता स्मित्याच संसिद्धं घटकार्थावलम्बनव” ऎन्नु इप्पुरुषकार भावत्तु क्कु प्रमाणं निक्षेप रक्षॆयिले शूनॊर्. ఎంబ सोणवु, फलत्तुक्कु - ई चेतननिगॆ अपेक्षितवाद फलक्कॆ, परम्परया कारणव-साक्षात्तागि अल्लदिद्दरू इन्नॊब्बर मूलकवागि कारणवागु इदॆ. इल्लि परम्परया ऎन्दु हेळिरुवदर भाववेनॆन्दरॆ - श्री शरणागति मॊदलादवुगळ मूलक लक्ष्मियन्नु आश्रयिसतक्कद्दागि, हागॆये श्री यतिवररू अनुष्ठिसिदुदरिन्द परम्परया प्रयोगवु साक्षात्तागि अल्लवॆम्ब भाववु. पुरुषकार शब्ददल्लि पुरुष शब्दवु शरीरवन्नु हॊन्दिरुव चेतनन्नु बोधिसुवुदरिन्द स्त्रीयु पुरुषकार भूतळागबहुदु. श्रीयाद लक्ष्मियादरो सक्वश्रेष्ठ ळाद पुरुषकार भूतळु. अवळन्नु आश्रयिसिदरॆ प्राप्यवन्नु हॊन्दुवद रल्लि सन्देहविल्लवु. प्राप्यदल्लि अवळू सेरिदवळे आदरॆ हागॆ लक्ष्मियु पुरुषकार तळॆन्दु हेळलु कारण वुण्टॆ ? ऎन्दरॆ आरु कारणगळिन्द लक्ष्मिय पुरुषकारत्ववन्नु तावु बरॆदिरुव अमोघग्रन्थवाद निक्षेपरक्षॆयल्लि हेळिरुवॆवॆन्दु अदन्ने तिळिसि इल्लिउदाहरिसि विस्तरिसि हेळुत्तारॆ. इदु श्रीदे शिककारिकॆयु, अर्थ स्वभाव-पुरुष कारभूतवागुव चेतन स्वभाववु, इल्लि लक्ष्मिय वाल्लभ्यातिशय वात्सल्यदया मॊदलादुवुगळू हेळल्पट्टवु, लोक पितावाद ईश्वरन हागॆ हितप्रवत्रनॆगागि बेकाद शास्त्रावागिरोणवु स्वल्पवू इल्लदॆ, लोकजननिगॆ अनुगणवाद अज्ञातनिग्रहत्व अनुग्रह मयादिगळन्नु ळ्ळवळागि आश्रितरन्नु भगवन्तनु हेगॆ रक्षिसलु उद्यु कनागबेको हागॆ माडुव स्वभाववुळ्ळोणवॆम्ब तात्पर्यवु. अनुष्ठान - कॆलवु सन्दर्भदल्लिन अनुष्ठानवु लक्ष्मियन्नु पुरुषकार भूतळागि आश्रयिसिद अनुष्ठानवू इदु मुन्दॆ नृसिंहावतारदल्लि कोपोद्रेक शमनक्कागि देवतॆगळिन्द आश्रयिसल्पट्टु कोपशा माडिद इतिहासवू, मत्तु श्री भाष्यकारर अनुष्ठानवू इदक्कॆ निद र्शनगळागि मुन्दॆ हेळल्पडुत्तवॆ. लोकदृष्टि - लोकन्यायवू, प्रियळाद हॆण्डतिय मातन्नु गण्डनु नडॆसिकॊडुवनु ; अदरहागॆ तन्न प्रियकानॆयाद लक्ष्मिय मातन्नु सत्येश्वरनु निराकरिसदे इरोणवू, गुरूक्तिभिः-गुरुगळाद महनीयरुगळ “ अगिलगिर्ल्ले”________________

श्रीमद्र हस्यश्रयसारी (१) इवल् अर्थ स्वभाव मानदु ? ईश्वरनै प्रोले पितृत्वानुरूपमान प्रतापोषळं कलशादे मातृत प्रयुक्तळान वात्सल्यादिगळ तिशयित्तु (१) “नकनापराधृति” 66 इत्यादि दिव्य सूक्तिगळिन्दलू, मत्तु श्रुत्या - “शियं लोके देवजुष्टामुदारां” पद्मने मां शरणमहं प्रपद्यॆ” इत्यादि श्रुति प्रमाणदिन्दलू, स्मत्याच - “वाचःपरं प्रार्थयिता प्रपन्नियत शियं” ऎम्ब शौनकादि स्मृति प्रमाणगळिन्दलू, घटकार्थावलम्बनम् - पुरुषकाररूपदल्लि - लक्ष्मियन्नु आश्रयिसोणवु, संसिद्ध म्- चन्नागि स्थापितवु.” ऎन्नु. ऎम्बदागि, इप्पुरुषकारभावत्तुक्कु - लक्ष्मिय पुरुषकारभावक्कॆ, प्रमाणं - प्रमाणवन्नु, निक्षेपरक्षॆयिले - नम्म ग्रन्थवाद निक्षॆ परीक्षॆयल्लि, तॊन्नॊम् - हेळिरुत्तेवॆ. हीगॆ आरुविधवागि प्रमाण बलवन्नु आ ग्रन्थदल्लि तोरिसिरुत्तेवॆ. अदन्ने इल्ल उप पादिसि हेळुत्तेवॆ ऎम्ब भाववु.

दण्डिस इवल् - ई आरु कारणगळल्लि, अर्थ स्वभाववु यावुदु ? ईश्वर नैप्पोले - ईश्वरन हागॆ, “तुल्य शीलवयोवृत्तान्तुल्याभि जनलक्षणाम् । राघवोर्हतिवैदेहीं तञ्चेय मसितेक्षणा (00. 250. ) ऎम्बल्ल “भगवन्नारायणाभि मतानुरूप स्वरूपरूपगुण विभवैश्चर शीलाद्य नुगुणां” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ ईश्वरनिगॆ समानवाद, पितृ त्वानुरूपमान-लोकपितावागिरुव दक्कनुगुणवाद, प्रतापोषळत्वम् - अपराधिगळन्नु बेकॆम्ब प्रतापद कोपोद्रेकवन्नु कलशादे उण्टागदहागॆ, मातृत्व प्रयुक्तळान लोकमातॆयागिरुव तनगॆ योग्यगळाद वात्सल्यादिगळतिशयित्तु - वात्सल्य, आदिसददिन्द, दया सौशील्यादि गळु हॆच्चागि, वृद्धि हॊन्दि ऎम्ब भाववु, (१) “नकश्चिन्नापराधृति” ई लोकदल्लि यावनॊब्बनू अपराध माडदे इल्लवु. (२) “क कुद्वानरोत्तम” ओ वानरश्रेष्ठनाद आञ्जनेयने प्राज्ञ नादवनु यारु इवरुगळ विषयदल्लि कोपिसुवनु ? (३)दुर्बला बलविल्लद नानु, इह - ई सन्दर्भदल्लि, मर्षयामि - सहिसिकॊण्डि रुवॆनु” ऎये - ऎम्ब उक्तिगळल्लि तोरुव गुणगळन्ने स्वभाव मायिरुक्कॆ युम् - स्वभाववागिरोणवू, वाल्लभ्यातिशय’दिन्द________________

द्वयाधिकार ३५१७ (२) “ककुष्य द्वानरोत्तम (३) “ मर्षयाखह दुर्बला” ऎये स्वभावमायिरुयम्, वाल्लभ्यातिशयाले इव मुन्निट्बाल् इर्व मरु माट्टादॊळिगैयुम्. इव मुन्निट्बाल् इवळन्नु पुरुष काररूपदल्लि मुन्दिट्टु कॊण्डु आश्रयिसिदरॆ, इर्व-ई भगवन्तनु मरुक्कॆ माट्टदॊळिगैयुम् अन्तवनन्नु रक्षिसलु मरॆतु तप्पिसिकॊळ्ळदे इरुवहागॆ माडोणवू, आदुदरिन्द अर्थस्वभाव यावुदु ? ऎन्दरॆ लक्ष्मिय अनुग्रह मयत्व वात्सल्य, कारुण्यादि गुणगळू मत्तु स्वामियु शास्त्रावागि अपराधि यन्नु दण्डिसलु यत्निसिदरॆ तन्न वल्लभ्यातिशयदिन्द तप्पिसोणवु इन्तह स्वभावविरुवदरिन्द लक्ष्मियु पुरुषकार रूपदल्लिरलु योग्य ळॆम्बुदु स्थापितवु. मेलॆ उदाहरिसिरुव मूरु रामायण श्लोक गळु यावुवॆन्दरॆ - “पापानां वा शुभानां वा वधार्हानां प्लमङ्गम । कारं करुण मारेण नकश्चि नापराधृति” इदु रावण वधा नन्तर सीतॆयन्नु कण्डु आकॆगॆ तॊन्दरॆ माडिद राक्षस स्त्रीयरन्नु वधिसलु आ नज्ञॆयन्नु प्रार्थिसिद आञ्जनॆ यनिगॆ हेळिद अमोघवाद सीतावाक्यवु, - पापनान्ना, ई स्त्रीयरु निन्न अभि प्रायद प्रकार पापिगळे आगलि, अथवा शुभानां ना नन्न अभि प्रायद प्रकार राजाज्ञॆयन्नु नडॆसिदुदरिन्द पापिगळल्लवु शुभरे ऎन्दागलि, निन्न अभिप्रायवू नन्न अभिप्रायवू हागिरलि, मूरनॆयवर अभिप्रायद प्रकार वधार्हाण ६० - वधिसलु अर्हरु ई स्त्रीयरु ऎन्दे आगलि, इन्तवर विषयदल्लू हे प्लवण्ण म - दण्ड्यादण्डनीया नादण्ड्या ” ऎम्ब धर सूक्षवन्नु ग्रहिसिद प्रयक्त ओवानरने, आरोण - पूज्यनिन्द, करुणं कारम्- कृपॆ यन्ने माडतक्कद्दु ; अथवा शुभानां वधार्हणां - मॊदलु शुभरागि अनन्तर वधार्हर विषयदल्लि, हेगॆ पूज्यनु करुणॆयन्नु तोरिसबेको हागॆये पापानां वधा र्हाणां- पापिगळाद वधा ९रल्लू करुणॆयन्नु पूज्यनु तोरिसतक्कद्दु न्यायवु तन्न पतियु “दोषयद्यपि तस्य स्या ” ऎन्दु हेळिद नन्तर अवर महिमॆगॆ अनुगुणवागि पापानां ना वाहा णॆं कारं करुण मारण ऎन्दु तानु हेळुवदु न्यायवॆम्ब भाववू द्योतितवु. एकॆन्दरॆ दुस्कोपि शरणागतो रक्षणीयः ऎम्ब शास्त्रानुसारवागि इवरु 8________________

३५१८ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे गळिगागि त्रिऒटॆयु शरणागतियन्नु माडिदाग भयं शरण हि वः” ऎन्दु हेळिदवळु नानादुदरिन्द, काव्यं करुण माडोण ऎम्ब भाववु. आ राध माडिदवरन्नु अनुग्रहिसतक्कद्दॆम्बुदु अति प्रसण्ण नल्लवो ? ऎन्दरॆ हेळुत्ताळॆ. नकश्चिन्नापराध्यति - ई लोकदल्लि याव पुरुषनेयागलि पाकॆ माडिल्लवॆम्बुदु ऎन्दिगू इल्लवु. ऎल्लरू सापराधिगळु ; आदुदरिन्द यारू अनुग्रहक्कॆ योग्यरे इल्लवॆन्दा गुत्तदॆयादुदरिन्द प्राज्ञरु ऒळ्ळॆयवनन्नु रक्षिसुवदेनू दॊड्ड दल्लवु ; दोषयुक्तनॆन्दू तिळिदू रक्षिसिदरॆ आगीग प्राज्ञनॆम्बुदु व्यक्तवु. ई सूक्ष्मवन्नु नीनु ग्रहिसदे इद्दुदरिन्द नीनु प्लवं गमने सरि ऎम्ब भाववू द्योतितवु. (२) * राज संश्रयवश्यानां कुश्वन्तीनां पराज्ञया । विधेयानाञ्च दासीनां कः कुष्य द्वानरोत्तम ५ ॥ राज संशयवश्यानां - प्रबलनाद समर्थनाद राजनन्नु हॆ :ट्टॆ पाडिगागि आश्रयिसि आतनिगॆ वश्यरागिरुव, आ कारणदिन्दले, पराज्ञया कुर्वनां - स्वतन्त्रवागियल्लदॆ इतरर आज्ञानुसार प्रवृत्तियुळ्ळ, विधेयानां - अन्तह राजरिगॆ विधेयराद, दासीनां दास्य माडुव हॆङ्गसरन्नु कुरितु, हे वानरोत्तम ओ वानर श्रेष्ठनॆ, कःकुत् -याव प्राज्ञनागलि कोपिसुवने ? राजाज्ञॆ गागि ई स्त्रीयरे नन्नन्नु बाधिसिरुवदरिन्द तप्पु राजनदे विना इव रदु तप्पु हेगॆ आदीतु ? आतनिन्द जीवनवन्नु हॊन्दिरुवदरिन्द अतन आज्ञानुसार नडॆयतक्कद्दु अवरिगॆ न्यायवु. आदरिन्द अवर मेलॆ कोपिस बहदो ? लोकदल्लू ई न्यायवुण्टु, एनो ऒन्दु जन समूहदल्लि दॊम्बियु नडॆयुव कालदल्लि पोलीसनवरन्नु कुरितु ऒब्ब म्याजिस्ट्रेटरे लाति चार्जिगागलि, गुण्डिनिन्द हॊडॆयुवदक्कागलि आज्ञॆयन्नित्तुदुदरिन्द पोलिस्‌नवरु कॆलवरन्नु हॊडॆदु अनाहुतवु नडॆदरॆ, पॊलीस्‌ नवरन्नु तप्पितस्थरन्नागि ऎन्दिगू भाविसुवदिल्लवु म्याजसैटिन आज्ञॆयु न्यायवे अल्लवे, ऎम्बुदन्ने विचारिसुत्तारॆ हागॆये इल्लिय ऎम्ब भाववु. दुष्टनाद रावणन आज्ञानुसार ई राक्षस स्त्रीयरु नडॆदुदरिन्द इवरु ऎन्दिगू दोषिगळल्ल. अदू अल्लदॆ इवरिगागि त्रिजटॆयु शरणागतियन्नु माडिदुदन्नु नीने नॊडिरुत्तिये. हीगिरुवाग ककुत् - अन्तवर मेलॆ याव पॊलीसनवरन्नु________________

द्वयाधिकारः प्राज्ञनु कोपिसुवनु ? ऎम्बर्धवु. इवॆरडु श्लोकगळिन्दलू लक्ष्मिय वात्सल्य, कारुण्य, अनुग्रह मयादिगळु व्यक्तवु. ३. “ प्राप्तव्यन्तु दशायोगा मयोदिति निश्चितम् । दासीनां रावणस्याहं मर्षयामह दुर्बला ॥ ” लोकरूढियिन्द तनगॆ राक्षसबधॆयु एतरिन्द ऎम्बुदन्नु सीतॆयु आञ्जनेयनिगॆ तिळिसुत्ताळॆ - मया - प्रारब्ध कर्मानुगुण वागि अनुभविसबेकाद नन्निन्द, दशायोगात् - तदनुगुण पाप ग्रहगळ दशायोगदिन्द, एतत्- ई राक्षसियरिन्द बाधॆयु, प्राप्त व्यन्तु - अनुधविसतक्कद्दु, इतिनिश्चितं - ऎम्बुदागि सिद्ध माडि रुत्तेनॆ. आदुदरिन्द अन्तह प्रारब्दवशदिन्दुण्टाद अहं -नानु, इह - ईग दुर्बला- बलहीनळादुदरिन्द, रावणस्य दासीनां- दुष्ट नाद रावणन दासियरन्नु वर्षयामि- सहिसिकॊण्डिरुवॆनु. दुष्टनागि वध्यनु रावणनु; इवरु अवन आज्ञानुसार नडॆयुव दासिगळु, आदुद रिन्दले कोपिसतक्कद्दु रावणन विषयदल्लि; आतनन्नु कुरितु कोपि सिद्दू आयितु, आतन वधॆयू आयितु. आदुदरिन्द ई धासिगळ विषयदल्लादरो नानु क्षमागुणवन्नु प्रदर्शिसुवदु न्यायवु ऎन्दु मर्षयामह दुर्बला ऎन्दु हेळिकॊण्डळु. तन्न क्षमागुणवु तन्नन्नु इह-शरणागतिय मूलक आश्रयिसिदवर इन्तह सन्दर्भदल्लि अवर अपराधगळन्नु क्षमिसिबिडुवहागॆ माडुत्तदॆम्ब भाववु द्योतितवु. इल्लि दुर्बला ऎम्बुदक्कॆ असमर्थळॆन्दु इष्टु मात्र अर्थमाडुवदु मन्दवु. तन्न प्रेरणॆयिन्दले रावण वधॆयु आगिरुवाग दुर्बला ऎन्दु हेळिकॊण्डिरुवदु हेगॆ ? “नत्वां कुरि दशग्रीव भस्म भस्मार्ह तेजसा” ऎन्दु हेळिकॊण्ड वळु हेगॆ दुर्बलळु ? अवरुगळु साक्षात् पापिष्यरल्लदॆ शरणागत रादुदरिन्द अवरुगळ बाधॆयन्नु आकॆय क्षमागुणवु सहिसुव हागॆ माडि दुर्बलळन्नागि माडितु ऎम्बुदु अभिप्रायवु. हीगॆ मूरु श्लोकगळिन्द अर्थस्वभाववु व्यक्तवु. अवळु आनुग्रहमयळु, करुणानिधियु, वात्सल्य परिपूर्णळु, वाल्लभीति शय युक्तळु, शरणागतर अपराधगळन्नु क्षमिसिकॊळ्ळुव क्षमा युक्तळु. इन्तह स्वभावयुक्तळादुदरिन्द पुरुषकार भूतळागलु अर्हळॆम्ब तात्परवु.________________

३५२० श्रीमद्र हस्य त्रयसारे इन्वर्थस्वभावाले इवळ्ळि सत्तुवारु पुरुषकारान्तरा पेक्षॆयुण्डाय् अनववारादु. (२) अनुष्ठानमावदु ? (मुव) प्रह्लादविषयल् प्रेमातिशयत्ताले प्रतिकूलविषयत्तिर शीर्त कन 1 आगलि इवळु पुरुषकार भूतळादरॆ, इवळ अनुग्रहवन्नु सम्पादि सलु इन्नॊब्ब पुरुषकार चेतननु, आतन अनुग्रह सम्पादनॆगॆ इन्नॊब्ब पुरुषकार चेतननु, हीगॆ निल्ललु तळहदि इल्लद वादवाद अनवस्थॆयु उण्टागुवदिल्लवो ? ऎन्दरॆ इल्लवॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ इन्तह अमोघ स्वभावयुक्तळन्नु आश्रयिसुवदक्कॆ, इन्नू यारा दरू ऒब्बर सहायद आपेक्षॆयुण्टो ? आ सन्दर्भदल्लि ई अनु ग्रहमयळे सर्वोत्तमळादुदरिन्द अन्यापेक्षॆ बेकिल्लवादुदरिन्द अनवस्थॆगॆ कारणवे इल्लवॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. इव्वर्थ स्वभावत्ताले - ई लक्ष्मिय अनुग्रहमयत्व, वात्साल्याति रेकत्व, वाल्लभ्यातिशयत्व अज्ञातनिग्रहत्व, क्षमागुणविशेष, इवुगळिन्द कूडिद स्वभावदिन्द, इपळ्ळिप्पत्तु वारु - इवळन्नु शरणागतिय मूलक आश्रयिसिद प्रसन्नरिगॆ, पुरुषकारापेक्षॆ युण्डाय - बेरॆ पुरुष कार चेतनन अपेक्षॆयुण्टागि, अन वस्थॆयु, वारादु - उण्टागुवदिल्लवु. इवुगळिगिन्त उत्तम पुरुषकार चेतननु इद्दरागलि, अथवा इवळु हीगॆ अनुग्रहि सुवदक्कॆ इन्नॊब्ब चेतनन सहकारित्ववन्नु आपेक्षिसिदरागलि, इवळि गॊब्ब पुरुषकार चेतननु बेकादीतु. हागॆ यारू इल्लदिरुवदरिन्द अनवस्थॆगॆ कारणवे इल्लवु ऎम्ब भाववु. लक्ष्मियु परमात्मनि गॊब्बनिगॆ मात्र शेषभूतळु, विधेयळु; आतनल्लदॆ इन्नु यारिगू अल्ल वागि इतर विषयदल्लि स्वतन्त्रळागि सत्वज्ञळु. दया क्षमा, वात्सल्यादि गुणगळिन्द परिपूर्णळु. हीगिरुवाग आकॆगॆ इन्नू चेतनन पुरुषकारत्वद अपेक्षॆयुण्टे ? ऎन्दिगू इल्लवॆम्ब भाववु. (२) अनुष्ठानवावुदु ? - अनुष्ठानवॆ बुदु यावुदु ? हागॆ लक्ष्मियन्नु पुरुषकारन आश्रयिसिद आनुष्ठानद दृष्टान्त उण्टॆ? ऎम्ब भाववु, पुराणप्रसिद्धवाद अनुष्ठानद निदर्शन वन्नु कॊडुत्तारॆ - प्रह्लाद विषयत्तिल् - भक्तनाद प्रह्लादन विषयदल्लि, प्रेमातिशयत्ताले - भगवन्तनिगिरुव प्रेमातिशय________________

द्वयाधिकार ३५२१ कण्डणुगनञ्जिन ब्रादिगळ् इवळ्ळि शरमाग वृत्ति इव मुन्निलैयाग श्री नृसिंहरूपनान सद्वेश्वरनक्किट्ट स्तोत्रम् पण्णि ना‌गळन्नु पुराणप्रसिद्ध म्. (१) “सीतामुवा चातिशया राघवञ्च महाव तम्म ५ दिन्द, प्रतिकूलविषयल्- आतनिगॆ प्रतिक इ लनाद आतन तन्दॆयाद हिरण्य कशिपुविन विषयदल्लि पिरन्न - उण्टाद, शीर्त घन कोपद भारवन्नु, कोपाधिक्यवन्नु, कण्डु अणुग अञ्जिन - नोडि सविासक्कॆ होगलु भीतराद, ब्रह्मादिगळु, आदिशब्ददिन्द रुद्रेन्ददिगळु हेळल्पट्टरु; इवळ्ळि शरण मागप्प - ई लक्ष्मि यन्नु रक्षकळन्नागि पुरुष कार रूपदल्लि आश्रयिसि, इवळ्ळि - वाल्लभ्या तिशयवन्नु हॊन्दिद ई अनुग्रहनयळन्नु शरणमागप्पत्ति - रक्षक ळन्नागि आश्रयिसि, इवक्कॆ मुन्निलैयाग - इवळु सत्येश्वरन मुन्दॆ इरुव हागॆ माडिकॊण्डु, अवळन्नु हिम्बालिसि ऎम्ब भाववु, श्री नृसिंहरूपनान सश्वर, श्री नृसिंहरूपवन्नु धरिसि अवतरिसिद सत्येश्वरनन्नु, किट्टि - पाददल्लॆरिगि स्तोत्रवन्नु, पण्णिना ‌गळ् - माडिदरु, ऎन्नु - ऎम्बुदागि, पुराण प्रसिद्ध पुराणादि गळल्लि प्रसिद्धवु. ऎल्लि ऎम्बुदक्कॆ सारप्रकाशिकॆयवरु “ज्वाज्वल्यमा नं तन्दृष्टा नरसिंहं सुरोत्तमाः । पुरस्कृत । शियं भेजुरं शाकाङ्क्षिणः” ऎम्ब श्लोकवन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. देवश्रेष्ठरु कोपोद्रेकदिन्द तपिसुत्तिरुव नरसिंहावतारियाद आतनन्नु कण्डु, लक्ष्मियन्नु मुन्दिट्टु कॊण्डु शास्त्रियन्नु अपेक्षिसु ववरागि आशन शरणवन्नु हॊन्दिदरॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये रामायणदल्लि अनुष्ठानक्कॆ दृष्टान्तवन्नु लक्ष्म णवृत्तियिन्द उदाहरिसुत्तारॆ (१) श्री रामनु सीतॆयन्नु करॆदुकॊण्डु होगलु बहु कष्टदिन्द ऒप्पिदुदरिन्द, तन्नन्नु करॆदुकॊण्डु होगलु स्वल्पदल्लि ऒप्पुवने ऎम्ब शोकाविष्टनागि अदिव्य दम्पतिगळिगॆ वनदल्लि माडुव कैङ्कय्य साम्राज्य प्राप्तिगागि लक्ष्मियन्नु मुन्दिट्टु श्रीरामशरणा गतियन्नु माडुव सन्दर्भवु- सभातुश्चरण् गाढं निपीड्यरघु नन्दनः । सीतामुवा चातिशया राघवञ्च महावु तम* *अति यशाः” भगवरक्किन्त हॆच्चाद पुरषार्थवे इल्लवु, “नदेव (१) रा. अयोध्या ३१-२________________

३५२२ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे (२) “सीतासमक्ष काकुत्सम् इत्यादिगळिलु कण्डु कॊळ्ळदु. వ लोकाक्रमणं नामर महंवृणे । ऐश्वरं वापि लोका नां कामयेन त्वयाविना” ऎन्दु हेळि कैर माहात्मयन्नु प्रकटिसिद महा किरियुळ्ळ, सः रघुनन्दनः - आ लक्ष्मणनु, भातुरण् , अण्णनाद श्रीरामन कालुगळन्नु, गाडं निपीड्य घट्टियागि हिडिदवनागि ऎन्दरॆ वनदल्लि कैङ्कर प्राप्तिगागि शर णागतियन्नु अनुष्ठिसि, आ कालदल्लि आ तनु प्रसन्न नागुवद क्कागि, सीतां - सीतॆयन्नू, “महाव्रतम” शरणागतनन्नु ऎन्दिगू कैबिडुवदिल्लवु ऎम्ब महा व्रतवन्नु धरिसिद, राघवञ्च - राम नन्नू सह उवाच-प्रार्थिसि हेळिदनु. च शब्द स्वारस्यदिन्द मॊदलु पुरुषकाररूपदल्लि सीतॆयन्नू अनन्तर रामनन्नू ऎम्बर्थवु ज्योतितवु. रामन चरणवन्नु हिडिदुकॊण्डु मॊदलु सीतॆयन्नु कुरितु माताडिदनु ऎम्बुवदरिन्द सीतॆय पादवन्नु हिडिदनॆम्ब भाववू सह तोरिबरुत्तदॆ. सीतॆयु तन्न पतियन्नु वालभातिशय दिन्द वनगमन विषयदल्लि ऒडम्बडिसिदुदरिन्द, आकॆय पुरुषकार दल्लि पूर्णनम्बिकॆयुळ्ळवनागि, मॊदलु सीतामु वाचातियशा ऎम्ब प्रयोगविरुत्तदॆ. आदरॆ श्रीरामने महाव्रतनु, शरणागतन कोरिकॆयन्नु सल्लिसुवॆनॆम्ब दीक्षा बद्दनु, “नत्यजेयं कथञ्चन” ऎम्ब दृढ सङ्कल्पवुळ्ळवनु. आदरू वनवासद कष्टगळिन्दलू कौसल्य सुमित्रादिगळ योगक्षेमार्थवागियू ऎल्लि श्रीरामनु ऒप्पुव दिल्लवो ऎम्ब भयदिन्द मॊदलु पुरुषकारन “सीतामुवाचति यशाः” ऎम्ब प्रयोगवु. ई श्लोकदल्लि पूर्ण शरणागतिगॆ बेकाद अङ्गगळॆल्ला इवॆ ऎन्दु श्री गोविन्दराजीयरु तोरिसिरु तरॆ. गाढं - ऎम्बुदरिन्द महा विश्वासवू, भातुः चरण् ऎम्बु दरिन्द उपायारविल्लदिरुव कार्पण्यवू, अतियशाः - ऎम्बुद रिन्द आनुकूल्य सल्प प्रातिकूल्य वर्जनगळू, उवाच - ऎम्बुद रिन्द कै र प्रार्थनारूप गोप्तत्ववरणवू “कुरुष्ट मामनु चरव” ऎम्ब प्रार्थनॆयू हेळल्पट्टवु. सभातुरण्‌गाडं निपीड रघुनन्दनः सीतामुवाच ऎम्बल्लि सीतॆय चरणवन्नू (२) रा. अर. १५-६________________

द्वयाधिकार 2892 भ्रातुवाद रामन चरणवन्नू आश्रयिसि ऎन्दु हेळिदुदरिन्द द्वय पूत्व खण्डार्थवू सीतामु वाचातियशा राघवञ्च महा व्रत ऎम्बुदरिन्द उत्तरखण्डार्थवू उपपादितन, (२) “एवमुक्तस्तु रामेण लक्षण स्पंयताञ्जलि- । सीता समक्षं काकुत् मिदं वचनमब्रवीत् । परवान काकु त्वयि वर्ष शतं स्थिते” । 8 जलाशयक्कॆ हत्तिरवागि, समित्तु पुष्प फलादिगळिगू अनुकूल वागि, निनगॆ सौकय्यविरुव रमणीय स्थळदल्लि ऒन्दु आश्रमवन्नु निराण माडु ऎम्ब स्वातन्त्रवन्नु कॊट्टु, श्रीरामनु लक्ष्मणनन्नु कुरितु हेळिदुदक्कॆ, इद. लक्ष्मणन प्रत्युत्तरवु, तानु यावागलू परतन्त्रनादुदरिन्द अष्टु स्वातन्त्रक्कॆ आर्हनल्लवादुदरिन्द नीने इदु नमगॆ सम्मतवागि रमणीयवाद प्रदेशवादुदरिन्द इल्लि आश्रमवन्नु निम्मिसु ऎन्दु आज्ञापिसु, ऎन्दु प्रार्थिसुव सन्दर्भवु. इल्लियू कैङ्कय्य प्राप्तिगागि सितॆयन्नु पुरुषकारन लक्षणनु आश्रयिसिरुत्तानॆ . एवं - ई परियागि ऎन्दरॆ स्वातन्त्रवन्नु कॊट्टु, रामेण - श्री रामनिन्द, उक्त आश्रमवन्नु निर्मिसु ऎन्दु हेळल्पट्ट, लक्षणनु, संयतां जलिः - बद्धाञ्जलि पुटनागि, सीता समक्ष - सीतॆय समक्षमदल्लि ऎन्दरॆ आकॆयन्नु मुन्दिट्टुकॊण्डु हेकाकुत्स - ओळ कुत्सवंशोद्धतनाद रामने, त्वयि वर्ष शतं स्थिते - नीनु हीगॆये नूरु निर्षगळिद्दरू आ ऎल्ला कालगळल्लियू ऎन्दरॆ यावागलू, परवान - निनगॆ परतन्त्रवागिये इरुवॆनु. आदुदरिन्द स्वयन्तु रुचिरे देशी क्रिया मिति मां वद-तावे तमगॆ रमणीयवाद प्रदेशवन्नु तोरिसि अल्लि आश्रम निर्माण माडु ऎन्दु आज्ञापिसिरि. तात्परवेनॆन्दरॆ, नानु परतन्त्रनादुद रिन्द नन्न अनुकूलवु मुख्यवल्लवु, तम्म अनुकूलवे नन्न आनुकूल वादुदरिन्द, तम्मिब्बरिगू अनुकूलवागि विहारक्कॆ रमणीय प्रदेश वन्नु तोरिसि, अल्लि निर्मिसु ऎन्दु आज्ञापिसिरि ऎम्ब भाववु. इन्तह कैङ्कर प्राप्तिगू “सीतासमक्षं” प्रार्थिसिदुदरिन्द, सीतॆयन्नु पुरुषकारन वरिसिद अनुष्ठानक्कॆ निदर्शनवॆम्ब भाववु. हिन्दॆ सम्पूर्ण परतन्त्रनॆम्ब ज्ञानविल्लदॆ वनक्कॆ बारदॆ कौसल्यास मित्रॆगळ योगक्षेमवन्नु नोडिको ऎन्दु आज्ञापिसिदाग अज्ञनागि, परतन्त्र महिमॆयन्नु तिळियदवनागि, निन्नल्लि अपराधवन्नु माडिदॆनु. अदु ईग________________

३५२४. श्रीमद्र हस्य त्रयसारे अपराध (३) लोकदृष्टि या पुदु ? अन्तःपुरपरिजन भूययुण्डानालुं राजाक्कळ अल्पळान प्रसादन काले कमिक्क काणॆ. इव्वर्थम् (१) “मातर्लक्ष्मिय व मैथिल जनः” ऎ रश्लोक लुं विवक्षितम्, ; ननगॆ ज्ञापकक्कॆ बन्दिरुत्तदॆ ; आ अपराधद क्षमापणॆगागि शरणा गतियन्नु माडुत्तानॆ. इदु “संयताञ्जलिः” ऎम्ब प्रयोगदिन्द व्यक्तवु. “अञ्जलिः परना मुजाक्षि प्रं देवप्रसादिनी” ऎन्दिरु वदरिन्द बद्दाञ्जलि पुटनागिरुवदु शरणागत्यनुष्ठानवन्नु सूचिसुत्तदॆ. अदन्नु सीतासमक्षवागिये लक्ष्मणनु अनुष्ठिसिरुत्तानॆ. नानु हिन्दॆ स्वतन्त्रनागि निन्न आज्ञॆयन्नु मारिदनु. ईग निन्न सहचरदिन्द ज्ञानोदयवागिरुत्तदॆ; परवान ऎन्दु हेळि कॊळ्ळुत्तारॆ. इदरिन्द अपराधद क्षमापणॆयल्लियू सीतासनक्षम् ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द द्वयद पूर्वखण्डद श्रीमच्छब्दार्थवु उपपादितवु. रमणीय प्रदेशदल्लि कैङ्कर प्राप्तिगू सीतासमम् ऎम्बुदु अन्वयिसुवदरिन्द द्वयोत्तर खण्डद अर्थवू उपपादितवु. ३ लोकदृष्टि यावुदु ? - लोकदृष्टान्तद न्यायवु ऎम्बुदु यावुदु ? ऎन्दरॆ अन्तः पुरपरिजन - राजन पट्टि महिषिगॆ सेरिद ? परिजनवन्नु, अपराधभूय युण्डानालु हॆच्चु शिक्षॆगॆ अर्ह वाद अपराधद आथिक्यवु उण्टादरू, राजाक्कळ् - ई सापरथियु पट्ट महिषियन्नु पुरुषकारन आश्रयसिदुदरिन्द, क्षमापणॆगागि तम पत्नि यरिन्द प्रार्थिसल्पट्ट राजरुगळु, अल्प ळान प्रसादन छाले - अल्पगळाद प्रणावादि वृत्तिगळिन्द, क्षमिक्क काणॆ - क्षमि सिरुव दृष्टान्तवन्नु कण्डिरोणवु, हॆण्डतिय प्रार्थनॆय प्रकार राजरु अपराधगळन्नु मन्निसिरुवदर अनेक दृष्टान्तवु लोकदल्लि उण्टु ऎम्ब भाववु. हागॆये इल्लियू लक्ष्मिय पुरुषकारत्ववू फलिसुत्तदॆम्ब तात्परवु; हीगॆ नडॆदिरुवदक्कॆ अनेक निदर्शनगळुण्टु. रुक्किणिय प्रार्थनॆय प्रकार रुक्कनु प्रथमतः वधिल्पडलिल्लल्लवु. सीता मनोगतवन्नरितु रामनु काकनन्नु रक्षिसिदनु. इव्यर्थं - ई अभिप्रायवु मातर्ल ऎ५रकलु - ऎम्ब श्लोक दल्ल, विवक्षितं - हेल्पट्टिरुत्तदॆ. आ श्लोकवु यावुदॆन्दरॆ– (१) श्रीगुण ५१________________

द्वयाधिकार (४) गुरूक्ति यावुदु ? - नम्माळ्वार् मुदलान आचार रुगळुडैय “अगिलकिल्लेन् मुदलान पाशुरळ्. 1 मातर्ल यथव मैथिलजननाना ते वयम् । त्वद्दाकरसाभिमान सुभगैर्भावै रिहा मुत्र च जामाता दयित सवति भवती सम्बन्धदृष्टा हरिव । पश्चिम प्रतियाम यावच परीचार्रा प्रकृमच ॥ अर्थवु-हेमातः लक्ष्मि - ओतायियाद लक्ष्मिये, मैथिल जनः यथा - मिथिल देशद जनवु नम्म मैथिलिय गण्डनॆन्दु राम नन्नु हेगॆ हेळुवरो हागॆ ఎంబ भाववु, तेनाध्वना - अदे मार्गदिन्दले ऎन्दरॆ आदे रीतियल्ले, वयं - नावू कूड त्वद्दा सैकरसाभिमान सुभगै दासरागि निनगॆ कैङ्कय्य माडुव आनन्ददल्लि अभिमानदिन्द मनोहरवाद, भावै- अभिप्राय गळिन्द, इह-ई लोकदल्ल, आमुत्र च दिव्य वैकुण्ठदल्लि सह, जामाता अळियनु, नम्म आण्डाळ् तन्दॆ विष्णु चित्तर अळियन्नु दयितः - प्राण प्रियनु नम्म श्री रण्णनायकिय प्राण प्रियनु, इति - ऎम्बुदागि, भवती सम्बन्ध दृष्टा - निनगिरुव सम्बन्ध दृष्टियिन्द, हरिम - नारायणनन्नु, श्री मन्नारयणनन्नू पश्चिम - नोडोण, प्रति याम - हॊन्दोण, परीचारण-कैङ्कय्यगळन्नु, याम हॊन्दोण ऎन्दरॆ माडोण प्रम, हागॆ माडि आनन्दिसोण. इल्लि * प्रतियायाम ” ऎम्बुदक्कॆ बदलागि “प्रणयादय » ऎम्ब पाठान्तरवन्नु सारसण्ण ह व्याख्यातवु अवलम्बिसिरुत्तारॆ. आग प्रणयात् - तुम्बा विश्वासदिन्द, परीचार्रा - कैङ्करगळन्नु आयाम - हॊन्दोणवॆम्ब अर्थवागुत्तदॆ. तन्न प्रियवल्लभॆगॆ सम्बन्धपट्टवनु, आकॆगॆ दासभूतनु, कैङ्करवन्नॆ सगुवनु ऎन्दु हेळिकॊळ्ळुवदरिन्द पतियाद नारायणन अनुग्रहक्कॆ पात्रनागुव नॆम्ब भाववु तोरिबरुवदरिन्द पुरुषकार भाववु बोधितवु. लक्ष्मिगॆ दास भूतरु कैङ्कर पररु ऎन्दु लक्ष्मिय हॆसरन्नु पुरुष कार भावदिन्द हेळिकॊण्डरॆ, आकॆय पतिगॆ ईतनल्लि पूर्णानुग्रह उण्टागुत्तदॆम्ब भाववु ई शोकदल्लि सूचितवु. ४ गुरूक्ति यावुदु ? - प्राज्ञर हेळिकॆ यावुदु ? नम्मा क्वावरे मॊदलाद आचाररुगळुडैय - आचाररुगळ, अगिल________________

३५२६ श्रीमद हस्यप्रियसारे (५) इवत्तुक्कु मूलमान सूक्त विशेष रूपैगळान श्रुति गळ्ळियु कण्णुकॊळ्ळदु. गिल्लेन् ऎम्बिवे मॊदलाद पाशुरगळु. ई पाशुरार्थवु हिन्दॆये उपपादितवु. नॆय पुटवन्नु नोडि, इतर इतर अळ्वार् आचाररुगळ दिव्य सूक्तिगळु अनेकविरुवदरिन्द “मुदलान” ऎम्ब प्रयोगवु.

५, इदन्नु बोधिसुव श्रुतिगळावन ? ऎन्दु हेळबेकागित्तु, हागॆ हेळदॆ सङ्ग्रहवागि हेळुत्तारेनॆन्दरॆ – इवत्तुक्कु - ई मेलॆ उपपादिसिद नाल्कक, मूलवाद सूक्त विशेष रूपैगळान - श्रीसूक्तियल्लिन वाक्यगळाद, श्रुतिगळ्ळॆयु - श्रुतिगळन्नु, कण्डु कॊळ्ळदु - नोडि तिळिदुकॊळ्ळुवुदु. ऎल्लि ऎन्दरॆ “चन्द्रां प्रभा सां यशसालं” ( श्रीसूक्त५ ) चव्हा ० - निरतिशया नन्द स्वरूपळाद, प्रभासां - विशेषवागि मनोहरवाद कान्तियुळ्ळ, यशसा - अज्ञात निग्रहळु, अनुग्रहमयळु, ऎम्ब ख्यातियिन्द, ज्वलं - बॆळगुत्तिरुव, शियं - सत्व समाश्रयळागि प्रापकळू प्राप्यळू आद लक्ष्मियन्नु “निच देवीम्मातरं श्रियं वासय मॆकुले ( श्री सूक्त १२) इदु चिथरॆम्ब अन्तःपुर द्वार पालकरॆम्बवरन्नु कुरितु प्रार्थिसुव मनवु, मे - लक्ष्मियल्लि शरणा गतियन्न नुष्ठिसि आकॆय परमभक्तनाद नन्न कुलॆ - गृहदल्लि अथवा वंशपारम्परदल्लि, देवीं देदीप्यळागि लीला विभूतियल्लि क्रीडिसु वळाद, आदुदरिन्द मार्तं श्रियं - मातॆयाद लक्ष्मियन्नु, निवा सय स्थिरवागि निल्लुव हागॆ माडु. इदरिन्द उपाय कोटियल्ल पुरुषकारत्वदल्लू अन्वयवु व्यक्तवु, “विश्वप्रिये विष्णु मनोनु कूले? “श्रद्दा प्रतिष्ठालोकस्य देवि” ( श्रद्धा सूक्त ) चेतना चेतनात्मकवाद सर्व प्रपञ्चद नायकळाद, देवी-जगदुत्पत्ति स्थिति लयादिगळल्लि अन्वयवुळ्ळवळागि क्रीडिसुवळाद, श्रद्धा - लक्ष्मियु, प्रतिष्ठा-आधारभूतळु; अथवा धारण पोषण भोग्यगळन्नु कॊट्टु सत्तॆयन्नुण्टुमाडि स्थापिसुवळु ऎम्बर्थवु. मुन्दॆ श्रद्धासूक्तदल्लि “ सा नो जुषाणोSपयज्ञमा गाति - सा इन्तह लक्ष्मियु, नः - प्रपन्नराद नम्म, यज्ञम् आराधनवन्नु जुषाणा - प्रीतळागि परिग्रहिसुवळागि उपागात् - सान्निध्यवन्नु कॊडलि. టి________________

द्वयाधिकार ६.५२७ (६) इवैयडियागवन्दस्मृतिगळावन ? (१) वाचः परं प्रार्थयिता प्रपॆन्नियतः प्रियम् २) इत्यादिगळान शौन कादि वाक्यळ्. इप्पडि इवळुकु सद्देश्वर्र तिरुवडिगळिल् घटकत्व बहु इवे मॊदलाद श्रीसूक्त प्रमाणगळन्नु व्याख्यातृगळु उदा हरिसुत्तारॆ. इदरॊन्दिगॆ श्रद्धया देवो देवत्ववन्नु ते?? ऎम्ब मॊदलिन वाक्यवन्नू सेरिसबहुदु. C.. इवैयडियागवन- ई श्रुतिप्रमाण मूलक उण्टाद, ऎन्दरॆ अवुगळन्नु पपादिसुव, स्मृतिगळावन – स्मृतिप्रमाणगळु यावुवु ? वाचः परं - वाक्सिनिन्द हेळुवदक्किन्त निरतिशयवाद पुरुषार्थवन्नु, प्रार्थयिता - प्रार्थिसुववनिन्द, श्रीयम् - लक्ष्मियन्नु, नियतं - शास्त्र विधिगळिगॆ अनुगुणवागिरोण हेगो हागॆ इद्दु कॊण्डु, अथवा इन्द्रिय मनस्सुगळन्नु नियमिसिकॊण्डिरु ववनागिरोण हेगो हागॆ इद्दुकॊण्डु प्रपद्यत् - शरणवन्नु हॊन्दल्पडतक्कद्दु इत्यादिगळान-इवे मॊदलाद, शौनकस्कृतिये मॊदलादवाक्यगळु. ई श्लोकवु हिन्दॆ लक्ष्मिगॆ उपायत्ववन्नु स्थापिसुव सन्दर्भदल्लि सिद्धोपाय शोधनाधिकारदल्लि उदाहृतवु. (२१०९नॆय पुट नोडि.) इल्लि आदि पददिन्द हिरण्यगर्भ, काश्यप, मङ्कण संहितादिगळु हेळल्पट्टवु. ई वाक्यगळिगॆ २११६-७ नॆय पुटगळन्नु पराम्बरिसि, इल्लि ई शौनकवाक्यदल्लिन पुरुषकारत्ववन्नु उप पादिसुवदक्कागि उपयोगिसिरुवदु हेगॆ ? प्रपद्योत ऎन्दु वाक्य दल्लिदॆ, उपायनवे इल्लवे पुरुषकारनवॆ ऎम्बुदु हेळल्पड लिल्लवु. आदुदरिन्द ऎरडु विधवागियू आश्रयिसबहुदॆम्ब भाववु. पुरुषकारत्ववू सह उपाय. भेदवे ऎन्दु उपपादिसिरुत्तेवॆ. उपायत्वविल्लदॆ पुरुषकारत्वविल्लवु. हीगॆ आरुविधवागि लक्ष्मिगॆ पुरुषकारत्ववन्नु उपपादिसि मुन्दिन वाक्यदिन्द निगमनमाडि हेळि, अदर मुन्दिन वाक्यदिन्द श्रीयते श्रयते ऎम्ब ऎरडु धातुगळ मूलक उपायत्व पुरुष कारत्वगळु लक्ष्मिगॆ उण्टॆम्बुदु स्थापितवॆन्दु हेळुत्तारॆ. इप्पडि - ईग नावु हिन्दॆ उपपादिसिद आरुविधवागि, इवळुक्कु लक्ष्मिगॆ, स श्वरन् तिरुवडिगळिल् - सश्वेश्वरन पादारविन्ददल्लि, घटकत्वम्- १, शौनकस्कृति,________________

३५२८ श्रीमद्र हस्यतयसारे प्रमाण सिद्ध मागैयाले इट्टु ० इव्वनकॊळ्ळ उचितम्, इप्पडि पुरुषकारभूतैयुवाट्, सिस्टोपाय विशेषणमु माय, कॊण्डु आश्रयिक्कप्प डुम्. (१) * स्वरूपं स्वातन्त्रम् २, (२) ( स्वत तन्नल्लि शरणागतनादवनन्नु सेरिसुव पुरुषकारत्ववु, बहु प्रमाण सिद्ध मागैयालॆ - ई मेलिन प्रमाणगळल्लदॆ इन्नू अनेक संहिता पुराणप्रमाणगळिन्दलू सिद्धवादुदरिन्द, इष्टु वर्-ई द्वयम दल्ल, इविवकॊळ्ळ उचितम् - ई अभिप्रायवु हेळल्पट्टितॆन्दु भाविसुवदू उचितवादुदे. आदुदरिन्द पूर्वखण्डद श्रीमच्छ बवु लक्ष्मिय उपपायत्ववन्नू पुरुषकारत्ववन्नू बोधिसुत्तॆम्ब अभिप्रायवू उपादेयवॆम्ब भाववु. इदन्ने मुन्दिन वाक्यदल्लि सिद्दानिसि हेळुत्तारॆ. 66 इप्पडि- हीगॆ 4 श्रीष् सेवायां श्रीज् सेवानाम् ” ऎम्ब धातुविनिन्द उण्टाद श्रीयते श्रयते ऎम्बॆरडु क्रियापदगळ मूलक, पुरुष कार भूतैयुमाय् - श्रयते भगवनमिति ऎम्ब व्युत्पत्ति यिन्द लक्ष्मियु पुरुषकारभूतॆयागियू, श्रीयते चेतनै ऎम्बुदरिन्द, सिद्योपाय विशेषणमुमाय - सिद्धोपायदल्लि अन्वयविरुव, भगवन्तनिगॆ विशेषणवागियू आश्रयिक्कप्पडुव आश्रयिसल्पडुवळु, ऎन्दु स्थापिसि हेळिदरु. मुन्दॆ ईग तावु स्थापिसिद अर्थगळिगॆ साम्प्रदायोक्ति बलवू उण्टॆन्दु तोरिसुवदक्कागि पूर्वाचार दिव्य सूक्तिगळन्नु उदाहरि सुत्तारॆ; श्रयते भगवनमितिश्री ऎम्ब वुत्पत्ति मूलक, श्रीमन्ना रायण ऎम्बल्लि विशेषण विशेष्य भाववु उण्टागि, अपृथक्षिद्धत्ववु एर्पडुवदरिन्द भगवन्तनिगॆ अतिशयवन्नुण्टुमाडुवळॆम्बुदन्नु उप देशिसुत्तारॆ. पुरुषकारत्वक्कागि मात्रवे अल्लदॆ, तानु अन्तह महानुभावनिगॆ शेषभूतळॆम्ब अन्तह शेषत्वमूलकवागि अतिशय दायकळॆम्ब भावगळु तोरिबरुत्तवॆ. इवॆल्ला पूर्वाचाररिन्द उपदिष्टवॆन्दु उदाहरिसि आ अभिप्रायगळिगॆ साम्प्रदायकत्ववन्नु प्रकटिसुत्तारॆ. (१) स्वरूपं स्वातन्त्र्य-ई श्री पराशरभट्टर श्लोकवु (0) Berbed, des. () Gerber, an.________________

द्वयाधिकार 23.96 विमसि”, ऎर श्लोकण्णळिन् पडिये, आदित्यादिगळुक्कु प्रभादिगळ पोलॆ, अतिशय (करियाय) कारिणियायक्कॊट्टु सिद्योपायक्कॆ आश्रयित्तिरुक्कु. हिन्दॆये सिद्धोपाय शोधनाधिकारदल्लि उदाहृतवागिरुत्तदॆ. अल्लि बहु विस्तारवागि लक्ष्मिय सम्बन्धदिन्द नारायणनिगॆ स्वरूपनिरू पणॆय स्वातन्त्र्य वू एरट्टवॆम्बुदु चन्नागि उपपादितवादुदरिन्द पुनः इल्लि अदन्नु चर्चिसुवुदु व्यर्थवागि ग्रन्थविस्तरक्कॆ कारणवागुवद रिन्द, दयविट्टु २०९०-९२ नॆय पुटगळन्नु पराम्बरिसि (२) “स्वत विष्टोमसि तत एवैष भगर्वा । त्वदायत्ततै प्रभवद पराधीन विभवः । स्वया दीप्तारत्नं भवदपि महार्हं न विगुणम्। न कुण्ठस्वातन्त्रं भवति न चान्याहितगुणम् ॥३१। ओ श्री-ओ लक्ष्मिये, त्वं- नीनु, स्वतः- नीनागिये, यार निर्बन्धवू इल्लदॆ, विषः -नारायणन, स्वमसि-वस्तुवागिद्दी ; (मषभूता सषाम् ईश्वरी वल्लभा मम” ऎन्दु विश्वक्केन संहितॆयल्लि हेळिरुव हागॆ शेषभूतळॆम्ब तात्परवु. ततएव- हीगॆ नीनु शेष भूतळागि पतियॊन्दिगॆ सेरिरुवदरिन्दले, एषभगवाग ई हेय प्रत्यनीकनागि कल्याणगुणाकरनाद नारायणनु, त्वद यत्तरिपि - निनगॆ अधीनवाद सम्पत्तिन समृद्धियन्नु (अप्र मेयं हि तत्तेजः यस्य सा जनकात्मजा 99 ऎम्ब मारीच वाक्यद हागॆ हॊन्दिद्दरू, अपराधीन विभव अभवत्-सर्वस्वतन्त्र वाद विभपैश्वर सम्पत्तुळ्ळवनॆन्दे हेळल्पडुवनु. अदु हेगॆन्दरॆ दृष्टान्त मूलक उपपादिसुत्तारॆ -स्वयादीप्ता तनगॆ सम्बं धिसिकॊण्डिरुव कान्तियिन्द रत्न ०-कॆम्पु, रत्नवु, महार्हं- तुम्ब अमोघवादुदागि, भवदपि-बॆळगुत्तिरुवदू, कूड, नविगुणम् अदर महिमॆगेनू कुन्दुकवल्लवु, आदर कान्तियिन्दले ई रत्नक्कॆ प्राशस्त्र वॆन्दु यारू हीनायिसुवुदिल्लवु, रत्नवु ऎष्टु अमोघ वादुदु ? ऎष्टु कायुळ्ळद्दु ऎन्दु हेळुवरे विना हेळन माडुवु दिल्लवु. नकुण्ठ स्वातन्त्र्यम् भवति-आ रत्नवु दीप्तिगॆ अधीनवादु दॆन्दु यारू हेळुवदिल्लवादुदरिन्द आ रत्नद स्वातन्त्रक्केनू कुं (२) श्रीगुण, ३१.________________

३५३० श्रीमद्र हस्य त्रयसारे ऎल्लारुं सेवॆयाय सर्वॆश्वर सेवित्तिरुक्कु ऎन्नु पॊरुळानपोदु, ऎल्लारुं स्वामिनियाय” (१) कान्त दकविल्लवु. अन्याहितगुणं न भवति - इतर वस्तुविन मूलक अति शय उण्टायितॆन्दू आगुवदिल्लवु. हागॆये चन्नागि परिशीलिसि नोडिदरॆ लक्ष्मिय संश्लेषदिन्दले नारायणनिगॆ स्वरूपगुण विभ वैश्वरादिगळ महात्मियु उण्टागिद्दरू, आतन महिमॆयु अदरिं देनू न्यूनतॆयन्नु हॊन्दुवदिल्लवु. अदरिन्द आतनु पराधीन नॆन्दू आगुवदिल्लवु. इदु दासनु बरॆदिरुव चतुश्लोकिय व्याख्यानद ५८ नॆय पुटदल्लि उपपादितवु. ऎच्चर श्लोकण्णन् पडिय ऎम्ब श्लोकगळल्लि, आदित्यादिगळन्नु प्रभादिगळप्पोलॆ-सूरने मॊदलादवुगळिगॆ किरण मॊदलादवुगळ हागॆ, इल्लि आदिपदगळिन्द ‘पुष्पक्कॆ सौरभद हागू अतिशयकारिणियाहक्कॊण्डु अतिशयवन्नु माडुवळॆन्दु भाविसि, सिद्धोपाय आश्रयिरु-सिद्रॆ पायनाद नारायणनन्नु आश्रयिसिरुत्ताळॆ. लक्ष्मियु अपृथक्षिद्ध विशेषणवागि नित्यानवायिनियागिरुवद रिन्द सर्वश्वरन ऎल्ला व्यापारगळल्लू “सहधरचरि” यागि भागिनि ‘यागिरुवदरिन्द परस्परोत्कर्षक्कॆ ई लक्ष्मि सम्बन्धवॆन्दु उपपादि सल्पट्टितु. विशेषणदिन्द विशेष्यक्कू विशेष्यदिन्द विशेषणक्कू उत्कर्ष उण्टॆम्बुदु इदरिन्द एर्पट्टितु. इदन्ने आदित्यादिगळन्नु प्रभादि गळप्पोले ऎम्बुदरिन्द समर्थिसिरुत्तारॆ. ई अभिप्रायगळे ( अनन्या राघवेणाहं भास्करेण प्रभायथा ” ऎम्ब सीता वाक्यदिन्दलू, 6 अनन्याहि मयासीता भास्करेण प्रभायथा” (रा. युद्ध. १२१ १९. २०) नविहातु मियं शक्या कीर्तिरात्मवायथा” ऎम्ब श्रीराम वाक्यद उपमॆगळिन्दलू महर्षियिन्द समर्थि सल्पट्टिवॆ. .66 श्रीयते श्रयते ऎम्ब धातुगळ मूलक उपाय पुरुष कारत्व बोधक अर्थगळु हिन्दॆ उपपादिसल्पट्टवु. इदे धातुगळु हिन्दॆ उपपादिसिद रीतियल्लि सेतृत्व मत्तु आश्रयणार्थगळन्नु हॊन्दिरुवदरिन्द “श्रीयते चाखिलैर्नित्यं श्रयते च परं पदं” ऎम्बल्लि तोरुव अर्थगळल्लि तोरिबरुत्तवॆन्दु उपदेशिसु (१) आळ, चतु, १.________________

द्वयाधिकार ३५३१ पुरुषोत्तमः” (२) (शेषितै परमः पुर्मा” ऎच्चर पडिये त्तारॆ. इल्लि मॊदलनॆय वाक्यदिन्द सर्वशेषित्व, सर्वव्यापकत्व, सर्वनियन्तृत्वादिगळु लक्ष्मिगॆ एर्पट्टवु. 66 ऎरडनॆय वाक्यदिन्द लक्ष्मियु भगवन्तनन्नु आश्रयिसि आतनिगॆ शेषभूतळागिरोणवु एर्पट्टितु. इवॆरडु अर्थगळू सह आ ऎरडु क्रियापदगळिन्द तोरिबरुत्तवॆन्दु “ ऎल्लारुं” ऎन्दु आरम्भिसि उप देशिसुत्तारॆ. ऎल्लारुं सेवॆयाय्-ऎल्लरिगू सेविसलु योग्य ळागि, सत्येश्वरनै सेवित्तिरुक्कु मॆन्नु ताने सत्येश्वरनन्नु सेविसुत्तिरुव ऎन्दु, पॊरुळान पोदु-अभिप्रायवादाग, ऎल्लारु ं स्वामिनि याम्-ऎल्लरिगू शेषियागियू नियन्तावागियू, ( काव्य पुरुषोत्तमः २” ऎम्बल्ल, ( शेषितै परमः पुर्मा ” ऎन्दु - श्रीगुणरत्नकोशदल्ल, ऎर पडिये ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ, अव नुक्कु तन्न पतियाद भगवन्तनिगू, शेषमाननि-लक्ष्मियाद तानु शेष भूतळागिरुव स्थितियु, कॊल्लि ताम्-हेळिदन्तायितु ; अथवा हेळल्पट्टितॆन्दु भाविसबहुदु, यारिन्द ऎन्दरॆ हेळलिल्लवु. श्री सारास्वादिनियवरु पॆरियमुदलिया‌रवरु ऎन्दरॆ श्री यामुन मुनिगळ अभिप्रायवॆन्दु हेळिरुत्तारॆ. कान्त?” ऎम्ब पूरा कान्तस्तॆ” श्लोकक्कू अदर उपपादनॆगू दासनु बरॆदिरुव चतुश्लोकिय प्रथम श्लोकवन्नु पराम्बरिसबहुदु (१) काव्य पुरुषोत्तमः ऎम्बुद रिन्द पुरुषोत्तमनु निनगॆ अत्यप्रियनु, अत्यन मनोहरनु ऎम्बुदरिन्द लक्ष्मियु तानागिये आतनल्लिरुव प्रीत्यतिशयदिन्द आतनिगॆ शेषभूतळॆम्ब भाववु सूचितवॆम्बुदु तात्परवु. मुन्दॆ उत्तरार्ध दल्लि “ ब्रह्मशादि सुरव्रजस्सदयित सदासदासीगणः ” ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द समस्त देवतॆगळ गणक्कू शेषियु, नियामकळु, ऎम्बुदु एर्पट्टितु. देवतॆगळिगॆ शेषि ऎन्दरॆ ई लोकद समस्त रिगू शेषि ऎम्बुदु व्यक्तवु. ई अर्थवे मुन्दॆ “लोकैकेश्वरि लोकनाथदयिते ऎम्ब प्रयोगदल्लि स्पुटवु. (२) शेषितै परमः पुर्मा” ऎम्ब पूरा श्लोकवु यावु दॆन्दरॆ– हेलायामुखिलं चराचरमिदं भोगे विभूतिः परा । पुष्या परिचारकरणि सदा पश्यन्ति ये सूरयः । (२) श्रीगुण २२,________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे यवनुक्कु शेषमाननि यदसाज् सम्भ्रयन् कॆल्लित्तान. (३) (जगमस्तम् इत्यादिगळिरडिये ऎल्ला वस्तुक्कळा लुम आश्रयिक्क प्पट्टु, ऎल्लात्तॆयुं तानाश्रयिरुक्कुन्नु श्रीरण्श्वर देवि केवल कृपा निराह्यवर्गॆ वयम् । शेषितै परमः पुर्मा परिकराते तवस्सारणी ॥२२॥ इदर अर्थवु. हे श्रीरङ्गेश्वरदेविओ रङ्गनाथनपत्निये, हेलायां-आटदल्लि, अखिलञ्चराचरमिदम्-ई समस्त स्थावर जण्ण मगळिन्द सेरिद ई एकपाद्विभूति ऎन्दु हेळल्पट्टिरुव लीला विभूतियू, मत्तु भोगे-निन्न भोगक्कागिये विभूतिः परा- सृष्टि प्रळ य क्रम क्कॆ सिक्कदे शाश्वतवागियू दुःखद गन्धवे प्रळय इल्लदॆयू इरुवदरिन्द त्रिपाद्विभूति ऎम्ब नित्य विभूति यू, मत्तु ते-निनगॆ परिचारकरणि-कैङ्कय्यवृत्तियल्लि, ये सूरयः सदापठ्य-याव नित्यसूरिगळु यावागलू निन्नन्नु साक्षात्करिसि सेविसुत्तारो, ते अन्तह, पुण्या-सुकृतिगळाद, सूरयः- नित्यरू (मुक्तरू सह इल्लि हेळल्पट्टरॆन्दु भाविसबहुदु), केवल कृपा निर्वाहवर्गॆ केवल निन्न निराज कृपॆयिन्दले निर्वहिसलु योग्य राद समूहदल्लि सेरिरुव, वयं-नावू, मत्तु शेषितै- निनगॆ शेषियागिरुवदक्कागिये, परम पुर्मा - परमपुरुषनु ; हीगॆ एते- निन्न आटक्कागि ई लीलाविभूतियू, भोगक्कागि नित्यविभूतिय कैङ्कय्यक्कागि अल्लिरुव नित्यमुक्तरू, निन्न कृपॆगॆ पात्ररागि नावू, निनगॆ ई व्यापारगळल्लॆल्ला सहायकनागि शेषियागि प्रीतिसुव परमपुरुष नागि हीगॆ इवॆल्लवू तवस्सारणे-निन्न मात्रॆय प्रकाशक्कागियल्लवे एर्पट्ट परिकरा-साधनगळु, ई श्लोकदल्लि लक्ष्मियु परमात्म नन्नु शेषभावदिन्द आश्रयिसिरुत्ताळॆम्बुदरिन्द श्रयते-ऎम्बल्लि पर मात्मशेषत्ववु उपपादितवु. मत्तु श्रीयते चाखिलं नित्यम् ऎम्बल्लि तोरुव ससेव्यत्यादिगळु श्लोकद मिक्क उपपादनॆगळिन्द व्यक्तवु, “श्रीयते चाखिलं नित्य ऎम्बुदन्नु मुन्दिन वाक्य दिन्दलू उपपादिसुत्तारॆ. (३) (जगत्समस्तं यदपाज्य सम्भ्र यवम् -याव समस्त जगत्तू याव लक्ष्मिय कडॆगण्णिन नोट नन्ने आश्रयवागि उळ्ळदो ” इत्यादिगळिरडिये, ऎम्बिवे मॊदलाद (३) आळ, स्तो ३८, D________________

द्वयाधिकार पॊरुळानपोदु नारायणादि शब्द प्रियःपतिक्कु कॊल्लुं कट्ट (मै) विष्णु पत्निक्कुं शॆल्लित्ताम्. वुगळल्लि हेळिरुव हागॆ, ऎल्ला वस्तुक्कळालुं तनगू परमात्मन हागॆ शरीरवागिरुव ऎल्ला चिदचित्तुगळिन्दलू, आश्रयिक्कप्पट्टु- आधारवागि आश्रयिसल्पट्टु, ऎल्लाळ्मॆयुम्- ई ऎल्ला चिदचित्तु गळन्नू, तानु आश्रयित्तिरुक्कु- तानु परमात्मनॊन्दिगॆ व्यापिसि, अवुगळिगॆल्ला आत्मावागिरुवदरिन्द अवुगळन्नु तानू आश्रयवागिवुळ्ळ वळु, ऎन्नु पॊरळानपोदु ऎन्दु तात्परवादाग, नारायणादि शब्दजळ्-नारायण आदिशब्ददिन्द विष्णु वासुदेव शब्दगळु, श्रीय पतिक्कु-लक्ष्मीपतियाद नारायणनिगॆ हेळुव, कट्टळॆतत्पुरुष बहुहि अर्थगळिन्द बोधितवाद उपदेशक्रमवु, अदु यावु दॆन्दरॆ, तत्पुरुषदिन्द तोरुव समस्तक्कू आधारनु, गतियु, शेषियु ऎम्ब मत्तु बहुवीहियिन्द तोरुव सत्ववन्नू व्यापिसि ऎल्लवू तनगॆ शरीरवागि, ऎल्लक्कू आत्मावागिरुव भावगळु, विष्णु पत्निक्कु आतनिगॆ अपृथक्सिद्ध विशेषणळाद विष्णु पत्नियाद लक्ष्मिगू, शिल्लि ां हेळिदन्तायितु. श्रीयःपतिगॆ याव याव स्वरूप निरूपक, निरू पित स्वरूप विशेषण धरगळु नारायण शब्ददिन्द तोरिबरुत्तवो, आतनॊन्दिगॆ यावागलू इरुवळागिरुव विष्णु पत्निगू उण्टॆम्बुदु सिद्दवॆम्ब तात्परवु. श्री यामुन मुनिय (जगत्समस्तं’ ऎम्ब पूरा श्लोक मत्तु प्रतिपदार्थ मॊदलादवुगळिगॆ २११४ नॆय पुटवन्नु नोडि. आदरॆ अल्लि मुख्यवागि उपपादिसबेकाद भाववु, लक्ष्मिगॆ तन्न पतिय हागॆ उपायत्वदल्लि अन्वय उण्टॆम्बुदु. आदरॆ इल्लि जगत्समस्तं यदपाज्य संश्रयम् ऎम्बुदरिन्द समस्त चिदचित्तुगळिगू ई तळू तन्न पतिय हागॆ आधारभूतळू आदुदरिन्द आकॆय कटाक्षवीक्षणॆयन्ने ई चिदचिद्रूप जगत्तू आश्रयिसिरुत्तदॆम्ब भाववु बोधितवु. ई मेलिन अभिप्रायगळॆल्ला विश्वक्केन संहितॆय वाक्यगळल्लि व्यक्तवु, आ वाक्यगळिगागि २१४८ नॆय पुटवन्नु नोडि, मत्तु दासनु बरॆदिरुव श्रीस्तुति व्याख्यानद १९-२० नॆय पुटगळन्नू पराम्बरिसि. हीगॆ श्रीयते श्रयते ऎम्ब ऎरडु क्रियापदगळिन्दुण्टाद अर्धगळिन्द साधारत्व सत्व शरीरित्व सान्तरामित्रादिगळॆल्ला विष्णु________________

३५३४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे श्री भाष्यकाररुं, (१) ( भगवन्नारायण ” ऎ नेले * भगवतीं श्रीयम् ” ऎनरुळिच्चॆं दार्, पत्निगॆ उण्टॆम्बुदु श्री यामुनमुनिय मात्रवे अल्लदॆ श्री भाष्य कारर अभिप्रायवू हागॆये ऎन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. ई उपपादनॆयिन्द, आळवन्दार्, श्री भाष्यकारर् इवरुगळ दिव्य सूक्तिगळल्लि ऐककण्ठविरुवदरिन्द ई अर्थगळिगॆ साम्प्रदा यानुमति युण्टॆन्दु स्थापिसुत्तारॆ; आदुदरिन्द ई अभिप्रायगळन्नु अनुमो दिसदिरुवदु सरियल्लवॆन्दू आ अर्थगळन्नु निराकरिसिदुदादरॆ साम्प्र दायवन्नु निराकरिसिद हागागुवदॆम्ब भाववु. श्री भाष्यकाररू सह (१) “ भगवन्नारायण”, ऎर नेरिले ऎन्नुव स्थळदल्लि, भगवतीं प्रियम्- भगवन्तनिगॆ अनु रूर्पाद अथवा समनाद स्वरूपरूपगुणविभवैश्वरादिगळ सम्बन्धवुळ्ळ लक्ष्मियन्नु ऎन्नरुळिच्चॆयार्-ऎन्दु कृपया अप्पणॆ कॊडिसिरु तारॆ. आ पूरावाक्यवु यावुदॆन्दरॆ भगवन्नारायणाभिमतानु रूप स्वरूपरूप गुणविभवैश्वर शीलाद्यनवधिकतिशय असं टैं कल्याणगुणगणां, पद्मवनालयां भगवतीं त्रियं देवीं नित्यानपायिनीं निरवद्यां देवदेवदिव्य महिमखिल जगन्मातरमस्मन्मातरम् अशरण्य शरण्यामनन्यशरणः शरणमहं प्रप” ऎम्बुदु. ई शरणागति गद्यदल्लि अनुष्ठानमन्त्रवाद द्वयद विवरणॆ ऎन्दु हिन्दॆये उपपादिसिरुवदक्कनुगुणवागि मॊदलु मन्त्रद श्रीमच्छब्दार्थद विवरणॆगागि लक्ष्मिय स्वरूप रूप गुण विभवैश्वरवॆल्ला नारायणनिगॆ समानवागिरुवदॆन्दु हेळि, आकॆयू परमात्मन हागॆये सिद्धोपायळॆम्ब भाववन्नु सूचिसि, साध्यॆ पायदल्लू लक्ष्मियू सह उद्देशळॆन्दु तोरिसुवदक्कागि प्रथमतः श्री शरणागतियन्नु अनुष्ठिसिरुत्तारॆ. भगवन्नारायण- हेम प्रत्य नीकनागि कल्याणगुणाकरनागिरुव सत्वक्कू आदिकावागि साधार नागि सत्यादायकनागि समस्तवन्नू शरीरवागि हॊन्दि, अवुगळिगॆल्ला आतवागि, सत्वक्कू नियामकनागिरुवदरिन्द नारायणशब्दवाच्यनाद तन्न पतिगॆ, अभिमतानुरूप-अभिमतक्कॆ अनुगुणवाद, स्वरूप रूपवॆन्दरॆ दिव्य मच्चळविग्रह, गुण-कल्याणगुणगण, विभव नियाम्य (१) शरणागति गद्य.________________

१४) द्वयाधिकार वर्ग, ऐश्वर शील आदि मॊदलाद अवधियिल्लद अतिशयवुळ्ळ असं ब्ययगळाद कल्याणगुणाकरळन्नु, पद्मवनालयां-कमलपुष्पद वनवन्ने मनॆयागि माडिकॊण्डिरुव, भगवतीं- भगवन्तनिगॆ पत्नि यागिरलु योग्यळु, हेगॆन्दरॆ आतनु हेगॆ हेयप्रत्यनागि कल्याण गुण महोदधियो, हागॆये इवळू ऎम्बर्थवु, इन्तह लक्ष्मियन्नु, इन्नु इवळु ऎन्तवळु ? ऎन्दरॆ, देवीं-लीलाविभूतियल्लि देवनाद सत्येश्वरनॊन्दिगॆ क्रीडिसलु योग्यळु, अथवा आतन हागॆये विशेष तेजोमयळु, नित्यानपायिनीं भगवन्तनिगॆ अपृथक्षिद्द विशेषणळागि यावागलू ऎल्ला प्रदेशदल्लू ऎल्ला व्यापारयुक्तवाद अवस्थॆगळल्लू आतनॊन्दिगॆ संश्लेषिसिकॊण्डिरुव, निरवद्यां- हेय प्रत्यनीकळागि निर्दुष्टळागिरुव, देवदेवनिगॆ दिव्य पट्ट महिषियागिरुव, अखिल जगन्मातरं सकल लोकक्कू तायियागि रक्षकळागिरुव, अम्म न्यातर. ननगू रक्षकळागि तायियागिरुव, अशरण्य शरण्यां बेरॆ रक्षकरिल्लदॆ निर्गतिकरागिरुववरिगॆल्ला शरण्यळाद इन्तह महा लक्ष्मियन्नु, अहं निर्गतिकनाद नानु, शरणम् उपायवन्नागि, प्रपद्यॆ हॊन्दिरुत्तेनॆ ऎन्दरॆ आकॆये भगवन्तनॊन्दिगॆ उपा लोपेयवॆम्बदागि शरणागतियन्नु अनुष्ठिसिरुत्तेनॆम्ब भाववु. ई वाक्यदल्लिरुव अभिप्रायगळन्नॆल्ला श्री देशिकवररु अवरु बरॆ • दिरुव श्रीमद्र हस्यरक्षॆयॆम्ब व्याख्यानदल्लि निपुणतरवागि उपपादि सिरुत्तारॆ. इब्बर स्वरूप रूप गुण विभवादिगळू अनुगुणवागि समवॆम्ब भाववन्ने भगवन्नारायण मत्तु भगवतीं श्रियम ऎम्ब प्रयोगगळे सूचिसुत्तवॆ ऎम्ब तात्सरवु. ग्रन्थविस्तर भय दिन्द इल्लि अवुगळन्नॆल्ला बरॆयलु यत्निसलिल्लवु. ई अभिप्रायवे विष्णु वैभवदल्लि,

  • त्वं यादृशोसि कमलामपि ताने । दादा वदन्ति युवरतु भेदगन्धः ॥ - ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये महर्षियू, तुल्य शीलवयोवृत्तां तुल्याभिजनलक्षणाम् । राघवोर्हति वैदेहीं तं चेयमसितेक्षणाम् ऎन्दु हेळिरुत्तारॆ. " विष्णु मनोनुकूले ’ ऎन्दु श्रीसूक्त दल्लू, " विक्टोरनपायिनी । यथा सत्वगतो विष्णुः तथै नेयं द्विजोत्सवु ’ ( सलोकमहेश्वरीं ’ : तन ?________________

2322 श्रीमद्र हस्यत्रयसारे शृणोति श्रावयतीति व्युत्पत्‌ विवक्षितार्थवाह ॥ ‘शृणोति श्रावयति’ ऎच्चर व्युत्पत्तिगळिल् सापराधरान अडियो सरेश्वरन् तिरुवडिगळिलेकाट्टि कॊडुत्तरुळवेणु मॆप्पु डैगळिले आश्रितरुडैय आरध्वनि इट्टु सरेश्वर नक्कु विण्णप्प शॆयु इवरुगळुडैय्य आय्कॆ शमिप्पि क्कु मॆ दाम. द्विष्णुनाचाम्ब जगद्वां चराचरम् ’ ( अवतारं करो तैषा तदाश्री तन्न हायिनी ’ ऎन्दु विष्णु पुराणदल्लि इवॆ. शृणोति श्रावयति ऎम्ब क्रियापदगळल्लि तोरुव अनेकार्थ गळन्नु हेळुत्तारॆ. १. हिन्दॆ (श्रीयते” ऎम्ब करण्युत्पत्तियिन्द करभेद दिन्दलू, श्रयते ऎम्बल्लि करिवुत्पत्तियिन्द करभेददिन्दलू उण्टागुव अर्थगळन्नु उपपादिसिदरु. अवु यावुवॆन्दरॆ,- श्रीयते ऎम्बुदरिन्द (१) तम्मगळ रक्षणॆगागि ऎल्ला जीवात्म रिन्दलू आश्रयिसल्पडुवळु उपायभूतळॆम्ब भावदिन्द (२) तन्न पतिगॆ हेळि रक्षिसलि ऎन्दु पुरुषकारभावनॆयिन्द प्रपन्नरिन्द आश्र यिसल्पडुवळु. श्रयते -ऎम्बुदरिन्द (१) ऎल्लरू ईकॆयन्नु स्वरक्षणॆगागि सेविसुवरु. (२) भगवन्तनन्नु ताने आश्रयिसि तन्न वाल्लभ्यातिशयदिन्द पुरुषकार रूपदल्लि रक्षिसुववळु ऎम्बदागि, ईगलादरो शृणोति श्रावयति ऎम्ब धातुगळ मूलक तोरि बरुव श्री शब्दार्थगळन्नु उपपादिसि हेळुत्तारॆ. आ तृणोति ताने केळुत्ताळॆ, श्रावयति केळुवहागॆ माडुत्ताळॆ, ऎर व्युत्पत्तिगळिल् , ऎन्नुव, श्रु श्रवणे ऎम्ब धातुविनिन्द व्युत्पत्ति हॊन्दिद क्रियापदगळल्लि, सापराधरान - अपराधगळिन्द कूडिद अडियोङ्गलै-दासभूतराद नम्मन्नु, सरेश्वरन् तिरुवडिगळिले सद्देश्वरन पादगळल्लि, काट्टिकॊडुत्तरुळवेणुं तोरिसि सम सि कृपॆ माडबेकु, ऎप्पु सैगळिले-ऎन्नुव सन्दर्भदल्लि, ऎन्नुव स्थळदल्लि, आश्रितर, आर्तध्वनि-तनगिन्यारू गतियिल्लवॆम्ब दीन ध्वनियन्नु, केट्टु - लक्ष्मि याद तानु केळि, सत्येश्वरनुक्कु निण्ण संशयु गजेन्द्रन विषयदल्लि आतन आर्तध्वनियन्नु सर्________________

द्वयाधिकार इप्पडि पुरुषकार कृत्यक्कॆ शूल्लुगिरविदुक्कुं पुरुषकार भावलेनोक्कु. योजनान्तर माह (१) ‘मदद्वन्द्व मेकं ये प्रपद्यने परायणम् । उद्धरिष्याम्यहन्देवि संसारातृयमेवर्ता !!” (२) (आनृशं श्वरन सन्निधियल्लि विज्ञापिसि, इवरुगळुडैय आय्कॆ ई अनन्य गतिकर दैन्यावस्थॆयन्नु, शमिप्पिक्कुम्-लक्ष्मियु शमनमाडुवळु, ऎन्नदाम् ऎन्दु हेळिदन्तागुवदु. तन्नन्नु आश्रयिसिदवर दीन प्रार्थनॆयन्नु केळि अदन्नु सद्देश्वरनिगॆ तिळिसि, अवर आरियन्नु परिहरिसुवळॆम्ब भाववु. * शृणोति भक्तारनं श्रावयत्य मु मच्युतम ’ ऎम्ब वचनवन्नु ई सन्दर्भदल्लि सारास्वादिनियवरु उदाहरिसिरुत्तारॆ. इदरिन्दलू लक्ष्मिय पुरुषकारभाववे उप पादितवॆन्दु मुन्दिनवाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. इप्पडि ई रीतियल्लि, पुरुषकार कृत्य, भक्तन आर्तध्वनियन्नु तानु केळि, अदन्नु तन्न पतियू केळुवहागॆ माडिद पुरुषकाररूप काव्यवन्नु, कॊल्लुगिरविदुक्कु हेळुव इदक्कू सह, पुरुषकारभावत्तिलॆ. आ आरध्वनियन्नु केळु ऎन्दु इष्टु मात्रवे हेळिदरू, रक्षिसु ऎम्ब प्रार्थनॆ इल्लदिद्दरू इदू कूड पुरुषकारभावदल्ले, नोक्कु मुख्यतात्सरवु, रक्षिसु ऎम्ब प्रार्थनॆ इल्लदिद्दरू, अन्तह प्रार्थनॆ यन्नु मनस्सिनल्लिट्टुकॊण्डे, आ आर्तध्वनियन्नु केळु ऎम्ब भाव दिन्द, नोक्कु ऎम्ब प्रयोगवु. बेरॆ ऎरडनॆय योजनॆयन्नु हेळुत्तारॆ (२) तन्न पतियु अनेकसल आश्रितरक्षणॆय विषयदल्लि माडिद प्रतिज्ञॆगळन्ने आतन ज्ञापकक्कॆ कॊट्टु, ओ पतिये, निन्न सत्य प्रतिज्ञॆगॆ अनुगुणवागि नीनु नडॆयुवदु ई सन्दर्भदल्लि न्यायवॆन्दु श्राव यति-ज्ञापकक्कॆ तरुवळु ऎम्बर्थवू आगबहुदॆन्दु उपदेशिसु त्तारॆ. आ अर्थगळु तोरिबरुव प्रमाणगळन्नु मॊदलु उदाहरि सुत्तारॆ. (१) १ ये याव प्रपन्नरु, मत्सदद्वन्द्व नन्न पाद वॆरडन्नू, एकं परायण मुख्यवाद साधन, गति, प्राप्ति ऎन्दु, प्रपद्यने शरणागतिय मूलक आश्रयिसुत्तारो, हे (१) वराह पुराण. (२) रा. सुन्दर ३८-१९________________

३५३८ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे स्यं परोधर’ इत्यादिगळ्ळॆयर्व हक्कलिले केट्टु (३) (श्रुणु चावहितः कान्त यत्ते वक्षा म्यहंहितम् । प्रारसि त्वया नित्यं संरक्षशृरणागतः ’ ऎन्नु कपोत कपोति केळ् पित्तार् पोले अवसरत्तिले केळ् प्पिक्कु ऎन्नवुमाम्, देवि-ओ लक्ष्मिये, अहं-शरणागतवत्सलनाद नानु, संसारात्- ई संसारबन्धदिन्द, स्वयमेव नाने, र्ता अन्तह प्रपन्नरन्नु, उद्धरिष्यामि कै हिडिदॆत्ति रक्षिसुवॆनु?, (२) ( आनृशङ्ग्यं परो धर’ ऎम्ब पूरा श्लोकवु यावुदॆन्दरॆ- स कुरु महोत्साहः कृपां मयि नरर्षभ । तयानाथवती नाथ ह्यनाथा इवदृश्यते । आनृशंस्यं परोध एव मया श्रुतः ॥ आञ्जनेयनन्नु कुरितु सीतावाक्यवु. श्रीरामचन्द्रनन्नु कुरितु हीगॆ हेळिदॆनॆन्दु तिळिसु ऎन्दु हेळुव सन्दर्भवु.-हे नरर्षभ. ओ पुरुषश्रेष्ठने, सः महोत्साहः अन्तह दीनरल्लि वात्यल्य युक्तनागि आश्रितरक्षणॆयल्लि तुम्बा उत्साहवुळ्ळवनागि रामनाद नीनु, मयि तुम्बा दैन्यवन्नु हॊन्दि निन्न पत्नियागिरुव नन्नल्लि कृपाङ्कुरु ई राक्षसबाधॆयन्नु बिडिसि रक्षिसुव कृपॆयन्नु माडतक्कद्दु; त्वया - निन्निन्दल्लवे, नाथवति - नानु स्वामि युक्तळु, अन्तवळीग, अनाथैव अनाथळहागॆ, दृश्यतेहि-तोरुवॆ नल्लवे, नीनु महोत्साहनागि इरुवागलू नानु अनाथळागिरु वदु न्यायवे ? हागिद्दरॆ नीनु नरर्षभनल्लवो ? अदु निन्न नरर्षभनॆम्ब यशस्सिगॆ कुन्दकवल्लवो ? आनृशंस्यं भक्तर दुःख वन्नु सहिसलारदिरोणवु, परोधर -सरोत्कृष्ट धवु, अदु नन्न प्रतिज्ञॆ ऎन्दु, इत्त एव इतरर मूलकवागियल्लदॆ साक्षात्तागि निन्निन्दले, मया नन्निन्द, श्रुतः-केळल्पट्टितु. दीननाद भक्तनु कष्टदिन्द शोकिसिदरॆ अदन्नु नीनु ऎन्दिगू सहिसुवनल्लवॆन्दु नीने ननगॆ साक्षात्तागि निन्न प्रतिज्ञॆयन्नु तिळिसिरुत्तीये ; निन्निन्दल्लवे नानु नाथवतियु ; अन्तवळु ईग अनाथळागि दुःखिसुत्तिरुवदु न्यायवे ? हीगिरुवाग नीनु तटस्थनागिरुवदु पुरुषोत्तमनाद निनगॆ उचितवो ? ऎन्दु केळिदॆनॆन्दु श्रीरामचन्द्र प्रभुविगॆ तिळिसु (२) रा. सुन्दर, ३८३९, (३) इति, समु, १०-५१________________

द्वयाधिकार तृतीय योजन माह सश्वेश्वर्र पक्कलिले लोकहित ट्टु (४) :मित्र म यिकं कत्तुम् ’ इत्यादिगळिरडिये केळप्पिकु मॆनवुमाम्, विपरीतरैयुं कूड ऎन्दु हेळि कळुहिसुत्ताळॆ.” इत्यादि गळ्ळॆ इन्तह सत्य प्रतिज्ञॆगळन्नु, अर्व पक्कलिलेकेट्टु पतियाद आतन सम्मुखदल्लि केळि, (३) इदु हॆण्णु कपोतवु तन्न गण्डनिगॆ हेळुव वाक्यवु. “ हे कान्तओ मनोहरनाद पतिय, ते-निनगागि, अहं नानु, यहितं याव हितवादुदन्नु, वकामि हेळुवॆनो, तत् अदन्नु, अव हित-सावधान मनस्कनागि, श्रुणु केळु, शरणागतः-रक्षिसु ऎन्दु शरणागतनागि बन्दवनु, त्वया-निन्निन्द, नित्यं सदा, प्रा रसि प्राणक्किन्तलू, अधिकनॆन्दु भाविसि, संरक्ष - चन्नागि रक्षिसल्पड तक्कवनु” ऎन्नु..ऎम्बदागि, कपोत तन्न भावाद कपोत वन्नु कुरितु, कपोति-हॆण्णु कपोतवु, केळ् पित्ता‌ पोले केळुवहागॆ माडिद रीतियल्लि ऎन्दरॆ हेळिद रीतियल्लि ; धवन्नु ज्ञापिसिद रीतियल्लि ऎम्बर्थवु, अवसरत्तिले-ऒळ्ळॆ समयदल्लि केळ् क्कु-लक्ष्मि यू सह तन्न गण्डनु तन्न प्रतिज्ञॆयन्ने केळुवहागॆ माडुवळु ऎन्दरॆ ज्ञापकक्कॆ तरुवळु, इदू श्रावयति ऎम्बुदरिन्द तोरिबरुत्तदॆ ऎम्ब भाववु. मूरनॆय योजनॆयन्नु तिळिसुत्तारॆ ३. श्रुणोति-ऎन्दरॆ केळुत्ताळॆ, श्रावयति-ऎन्दरॆ केळुव हागॆ माडुत्ताळॆम्ब अर्थवागुवदरिन्द लोकहितवु यावुदॆम्बु दन्नु तन्न पतियिन्द केळि तिळिदु, साधुगळल्लद दुष्टरू कूड अदन्नु केळुवहागॆ माडुववळु ऎम्बर्थवू उण्टागुत्तदॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. इदरिन्द लक्ष्मिय अनुग्रहमयत्ववु उपपादि तवु, सरेश्वर पक्कलिले-सत्येश्वरन मूलकवागि, लोकहित केट्टु लोकहितवन्नु केळि तिळिदु, 1 मित्रमपयिकङ्कर्तुम ? इत्यादिगळिर् पडिये-इवे मॊदलादवुगळल्लि हेळिरुव हागॆ, विप रीतरैयु कूड साधुगळल्लद दुष्टरन्नू सह, केळप्पि कुं केळुवहागॆ माडुवळु, उपदेशिसुवळु, ऎन्नवुमाम ऎन्दु (३) इति, समु, १०-५१ (४) रामा, सुन्दर २१-१९,________________

३५४० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे हेळिदन्तागुत्तदॆ. मित्रमपयिकं करुम् ऎम्ब श्लोकवु यावु दॆन्दरॆ- “मित्रमपयिकं करुं रामस्थानं परीशा । वधं चानिच्छता घोरं त्वयास पुरुषर्षभः’ ॥ इदु दुरुळ रावणनन्नु कुरितु सीतॆयु अमोघवाद उप देशवन्नु माडुव सन्दर्भवु. ओ महापराधियाद रावणने, स्थानं-लङ्का साम्राज्य पदवियन्नु, परीता- बहुकाल चन्नागि अनुभविसबेकॆम्ब आशॆयुळ्ळ, त्वया-निन्निन्द, वनचारियाद राम चन्द्रनॊन्दिगॆ स्नेहवन्नु सार्वभौमनाद नानु ऎन्दिगादरू प्रार्थिसुवने, अदक्किन्त मरणवादरू लेसु ऎन्नु वॆयो, आगलू कूड नॆम्मदियागि मरणवन्नु हॊन्दलारॆ, घोररूपवाद मरणवु निनगॆ प्राप्तवादीतु, आदुदरिन्द, घोरंवधम् अनिच्छ ता त्वया-घोररूपवाद वधॆयन्नु अपेक्षिसदे इरुव निन्निन्द, नीनु स्नेहमाडिकॊळ्ळदे होदरॆ घोररूपवधॆयु निनगॆ तप्पिद्दल्ल वॆन्दु सूचितवु, असौ रामः-शत्रुगळू कूड आश्रयिसिदरू रक्षिसुवॆ नॆम्ब व्रतवुळ्ळ ई रामनु, मित्रं करुम- प्रीतियुक्त स्नेहित नन्नागि माडिकॊळ्ळुवदु, औषयिकं-न्यायवु, उचितवु ; एकॆन्दरॆ, *मित्रभावेन सम्प्राप्तं नत्यजेयं कथञ्चन’ ऎन्दु ताने हेळि कॊण्डिरुत्तानॆ. रावणनु महाराजनाद प्रयुक्त लोकन्यायद प्रकार शत्रुभावविल्लदॆ मित्र भावदिन्दिरोणवु निनगॆ हितकरवादुदॆं बर्थवादरू इल्लियू मित्र शब्ददिन्द मित्रभावेन सम्प्राप्तम् ऎम्बल्ल, 6 मित्रस्य चर्षणी धृतः ’ ऎम्ब प्रातःस्सन्द्योपस्थान मन्त्रदल्लू सह सत्व शरणनागि सुहृत्ताद सत्वरक्षकनाद परमात्मने हेळल्पट्टनु; आदुदरिन्द मित्रं करुं सत्वरक्षकनादुदरिन्द निनगू रक्षकनॆन्दु माडिकॊळ्ळुवदक्कॆ, औपयिकं-उचितवु, अदन्नु हेगॆ दृढीकरिसि हेळुत्तीये ऎन्दु केळुत्तीयो, असौई आश्रितरक्षणॆ यल्लि बद्ध कङ्कणनाद रामनु, पुरुषर्षभः-महा पुरुषश्रेष्ठनु ऎन्दु तिळि ; हागादरॆ मित्रनागि माडिकॊळ्ळुवदक्कॆ मार्ग यावुदु ऎन्दरॆ आतनल्लि माडुव शरणागतिये ऎन्दु मुन्दॆ : विदितस्सह- धरज्ञशरणागतवत्सलः । तेन मैत्री भवतु ते यदि जीवितु मिच्छसि’ ऎन्दु हेळुत्ताळॆ. आदुदरिन्द लक्ष्मियु तन्न पतियाद ? नारायणनिन्द अपराधिगळिगॆ हितवु यावुदॆम्ब आतन सज्जल्पवन्नु केळि तिळिदु (श्रुणोति ऎम्बुदर अर्थवु) अदन्नु तन्नन्नाश्रयिसि________________

द्वयाधिकार अथ कृष्णातीति श्रीरिति व्युत्पत्य र्थवाह ३५४१

  • शृणाति निखिर्ला दोषपूर्ण ’ ऎन्नु व्युत्पत्तियानपोदु, (२) लक्ष सह हृषीकेशो देवा कारुण्यरूपया । रक्षक सत्वसिद्दानॆ वेदापि च गीयते’ (३) (वेरिमाराद दवरिगॆ तिळिसुवळु ऎम्ब भाववु. (इदु श्रावयति ऎम्बुदर अर्थवु.) लोकहितवन्नु तन्न गण्डनिन्द केळि तिळिदु अदन्नु अपराधिगळिगॆ तिळिसुवळु ऎम्बर्थवु बोधितवु. इदरिन्द लक्ष्मियु केवल अनुग्रहमयळे ऎम्बुदु सुव्यक्तवु. हीगॆ श्रुणोति, श्रावयति ऎम्बुदरिन्द तोरुव श्री शब्दक्कॆ मूरु विधवागि अर्थवन्नु हेळिदरु. मुन्दॆ तृणातीति श्रीः ऎम्ब व्युत्पत्ति मूलक उण्टागुव अर्थवन्नु उपपादिसुत्तारॆ. मुन्दॆ तृणातीति श्रीः ऎम्बुदर अर्थवु शृहिंसायाम् ऎम्ब धातुविनिन्द, शृणाति ऎन्दरॆ हिनस्ति-आश्रितर दोषगळन्नु नाशमाडुववळु लक्ष्मियु ऎम्बर्थ उण्टागुत्त दॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द सप्रमाणवागि तिळिसुत्तारॆ. मॊदलु ई आरु विध व्युत्पत्तिगळन्नू बोधिसुव श्लोकगळिन्द “कृणाति निखिर्ला दोर्षा” ऎम्बुदन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. आ श्लोकगळु यावुवॆन्दरॆ-
  • शृणाति निखिर्ला दोर्षा श्रीजातिच गुर्जगत् । श्रीयते चाखिलैर्नित्यं श्रयते च परम्पदम् । श्रयं श्रियमाणां च शृणातीं शृण्वमसि ॥२ शृणाति निखिर्ला दोर्षा ऎल्ला आश्रितर ऎल्ला अपराधगळन्नू होगलाडिसुवळु, ऎन्नु व्युत्पत्तियानपोदु - शृ हिंसायाम् ऎम्ब धातुविनिन्द उत्पन्नवाद क्रियापदवॆन्दर्थवादाग, नाश माडुवळु ऎम्ब अर्थवादाग ऎम्ब भाववु, हीगॆ अर्थवादाग * लक्षा सह’ ऎम्ब लक्ष्मी तन्त्र श्लोकदल्लू, 4 वेरिमाराद ऎम्ब नम्माळ्वारवर पाशुरदल्लू, ऎन्नुं शूल्लुगिरपडिये ऎन्दु हेळिरुवहागॆ उपायाधिकारिगळुक्कु- भक्ति प्रपत्यधिकारिगळिगॆ विरोधिगळान - उपायानुष्ठानक्कॆ विरोधिगळाद, करादिगळ्. (२) ल. तं, २८-१४, (३) नम्माळ्वारवर पाशुर 33________________

३५४२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे मेलिरुप्पाळ् विनै तीर कुम्’ ऎन्नुं सॊल्लुगिरपडिये उपायाधिकारिगळुक्कु विरोधिगळान कादिगळॊक्कळिक्कु मॆन दान्. अथ श्रीणाति इति श्रीरिति वुत्यर्थवाह “श्रीणाति च गुर्जगत् ’ ऎन्नु निरुक्तियिल्, कारुण्यादि पुण्यपापरूप करवे मॊदलादवुगळन्नु, आदि शब्ददिन्द प्रकृति सम्बन्ध, वासना मॊदलादवुगळु हेळल्पट्टवु, कळिक्कु-होग लाडिसुवळु, ऎन्नदान्-ऎम्बर्थवागबहुदु, श्रीणाति आश्रित सकल दोर्षा-आश्रितर उपायानुष्ठानक्कॆ प्रतिबन्धक पापगळन्नॆल्ला निरसन माडुवळु ऎम्बर्थवागुत्तदॆम्ब भाववु. (१) ई लक्ष्मि तन्त्र श्लोकार्थ उपपादनॆगळिगॆ सिद्धोपाय शोधनाधिकारद २०८५-३ नॆय पुटगळन्नु नोडि, वेरिमारादवॆम्ब नम्माळ्वारर पाशुरार्थक्कॆ २१०१ नॆय पुट नोडि, हागॆये दासनु बरॆदिरुव चतुश्लोकि व्याख्यानद ५९ नॆय पुटवन्नू, श्रीस्तुतिय १३० नॆय पुटवन्नू पराम्बरिसि, मुन्दॆ श्रीणाति इति श्री ऎम्ब व्युत्पत्तियुण्टागुव अर्थवन्नु हेळुत्तारॆ. श्रीजातिचॆ गुर्जगत् ऎन्नु निरुक्तियिल्-जगत्तन्नु तन्न वशमाडिकॊळ्ळुवहागॆ आश्रयोपयुक्त कल्याणगुण समूहवन्नु ताने हॊन्दिरुवळाद प्रयुक्त, आश्रित चेतनरल्लू कल्याणगुणद आवि र्भाव वृद्धि इवुगळ मूलक अवरन्नु, श्रीणाति- परिपक्व माडुववळु, ऎन्नु निरुक्तियिल्-श्रीण परिपाके ऎम्ब धातु व्युत्पत्तियिन्दुं टागुव निरुक्तियल्लि, आश्रितरिगॆ नित्य कैरप्राप्ति पठ्यन्त ऎल्ला श्रेयस्पू उण्टागुवहागॆ गुणपरिपाकवन्नु उण्टुमाडुवळु ऎम्बर्थवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. अदन्नु नम्माळ्वारवर पाशुरवाद “ पनालाले? ऎम्ब पाशुरद मूलक उपनदिसुत्तारॆ. इदु हिन्दॆयू उदाहरि सल्पट्टिरुत्तदॆ. (३४६ नॆय पुट नोडि.) पनाळालेनिरुवरुळुम पण्ण यत्ताळ् तिरुवरुळु जण्णु निन्नॊयिल् शीयरुप्पल् डि काल् कुडि कुडिवळि वायुम् । तॊरो करुळि ज्योतिवाय तिरुन्नु नामरैक्कण्णळानोक्काय । तॆण्णि रै पॊरुनत्त तिरुप्पुळिण्णु डिक्किडाने । शून________________

१५) द्वयाधिकार गुणङ्ग काले’ (१) “निरुवरुळुम् पयुत्ताळ् तिरुवरु तुं कॊण्णु’ इत्यादिगळिर् पडिये आश्रितरु कैर हर गुण परिपाकयुण्णाक्कु मॆन्रि दाम्. अर्थवु-तॆक् तिरै पॊरुनल्-निरलवाद अलॆगळुळ्ळ ताम्र पर्णि नदीतीरदल्लिरुव, तण् पशूल् 2-शीतळवाद कॊळगळिन्द तुम्बिद, तिरुप्पुळित्तु डिकिडिन्सानैतिरुप्पुळिष्टुडि ऎम्ब दिव्य क्षेत्रदल्लि हुणिसे मरद कॆळगॆ नॆलसिरुवने (आळ्वार् तिरुनगरि) नि९तिरुवरुळु पण्ण यत्ताळ् तिरुवरुळम्-निरुपाधिक बन्धुवाद निन्न कृपामाहात्म यन्नू, अदक्कॆ कारणभूतवागिरुव निन्न नित्यानपायिनियाद कारुण्य रूपया ’ ऎन्दु हेळिरुव हागॆ अनुग्रहमयळाद लक्ष्मिय कृपा माहात्मयन्नू, ऎन्दरॆ “ ऎन्नडियार् अदु शैय्यार् ” ऎन्दु हेळुव परम पुरुषन कृपॆयन्नू, अदक्कू मेलागि ‘न कश्चिन्ना पराधृति’ ऎन्दु हेळुव लक्ष्मिय कृपॆयन्नू, पनाळाले कॊण्डु, बहुकालदिन्द बन्ददागि, निन्नॊयिल् शी त्तु नकिञ्चि दपिकुराणो विष्णरायतनेवसेत् ” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ, नीनु बिजमाडिसिरुव देवालयदल्लि किञ्चित्काररूप कैरवन्नु माडि, पल्पडिकाल् - बहुकालदिन्द, कुडिकुडिवळिवन्नु आळ् युं कुलक्रमवागि बन्द शास्रोक्त मार्गवन्ननुसरिसि कै रवन्नु माडुव, तॊट्ट रोर् कु अरुळि-निन्न भक्तराद नमगॆ कृपॆ माडि, शोदिवान् रन्नु ‘सोवतीर्ण जगत्यर्थ माम क्रूरेतिवकृति” (वि. पु. ५-१६-१२) ऎम्बल्लि जगद्रक्षणॆगागि अव तरिसिद महापुरुषनु नन्नन्नु अक्रूरनॆन्दु हेळुत्तानॆ ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ, प्रकाशवाद निन्न बायन्नु तॆरॆदु, ऎन्दरॆ ऒन्दु मातिनिन्दलादरू निन्न प्रीतियन्नु तोरि, उनामरै कण्णळाल् निन्न पुण्डरीक सदृशगळाद कण्णुगळिन्द, नोक्का- ईक्षिसि कृपॆ माडप्पने ऎन्दु अवलोकनदानेन भूयो मां सालया व्यय’ (ए. पु. १२०-१६) ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ प्रार्थिसिरुत्तारॆ. ई पाशुरदल्लि इब्बर कृपॆयू नित्य कैय्य प्राप्तिगॆ आवश्यकवॆन्दु हेळि लक्ष्मियू कूड अनुग्रहिसि ऒन्दु प्रीति पूरैक मातन्नाडि तन्न कृपा कटाक्षदिन्द ईक्षिसि अनुग्रहिसुवळु ऎम्ब भाववु तोरिबरुवदरिन्द (0) $85. 7. 2. n.________________

३५४४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इवु त्पत्तिगळॆल्लात्तालुमुळ्ळ वैभवक्कणिसित्तु (२) श्रीरि तन्न कृपा मॊदलाद गुणगळिन्द चेतनरिगॆ प्रेरकळागि नित्यकैङ्कर प्राप्ति पठ्यन्त परिपाकवन्नुण्टुमाडुवळॆम्बर्थवु तोरिबरुत्त दॆम्बुदु तात्परवु. इत्यादिगळिरपडिये- इवे मॊदलाद प्रमा णगळल्लि हेळिरुव हागॆ, आश्रितरु कैङ्कर् पठ्य गुणपरिपाक युण्डाक्कु मॆनदाम्-आश्रितरिगॆ इल्लियू अनन्तर दिव्य वैकुण्ठ दल्लू नित्यकैच्चरवु उण्टागुवहागॆ कल्याणगुणद आविर्भाव वृद्धि मॊदलाद परिपाकवन्नु उण्टुमाडुवळु ऎम्बर्थवागुत्तदॆ. श्रीणाति च र्गुणैर्जगत् ऎम्ब मत्तु हिन्दॆ हेळिद ‘शृणाति निखिर्ला दोर्षा’ इत्यादि व्युत्पत्तियन्नु काणुव वाक्यगळन्नु, • शृणाति निखिर्ला दोर्षा श्रीणाति च गुर्जगत् । श्रीयते चाखिलैर्नित्यं श्रयते च परम्पदम् । श्रयन्तीं श्रियमाणां च शृणातीं शृण्व तीमपि ॥ ऎम्बल्लि काणबहुदु. श्री प्रसन्न जन कूटस्थराद नम्माळ्वारवरु ई श्री शब्दार्थगळ न्नॆल्ला तम्म पाशुरगळल्लि निपुणतरवागि उपपादिसिरुत्तारॆम्बु देनो ऒप्पोण. आदरॆ श्री यामुनेय प्रकृतिगळु ई अर्थ गळन्नु अज्ञकरिसिरुवदर मूलक साम्प्रदायकत्ववु अवुगळिगॆ एर्पट्टिवॆये ? ऎन्दरॆ अवु साम्प्रदायसिद्धवॆन्दु अवर मत्तु श्री पराशरभट्टर दिव्यसूक्तिगळन्नु मुन्दॆ उदाहरिसिरुत्तारॆ. श्री भाष्य कारर अभिप्रायवन्नु हिन्दॆये “श्रीमन्नारायणाभिमतानुरूप” वॆम्ब दिव्यसूक्तियिन्द व्यक्तपडिसिरुवदरिन्द अवर सूक्तियन्नु बिट्टु श्री यामुनेर मत्तु श्री पराशरभट्टर दिव्यसूक्तिगळन्नु मात्रवे इल्लि उदहरिसिरुत्तारॆ. इन्नु वृत्तिगळॆल्लातालुमुळ्ळ वैभव धातुगळ व्युत्पत्ति मूलकवागि उण्टाद निरुक्त बलदिन्द उपपादिसल्पट्ट ई मेलिन अभिप्रायगळिन्दुण्टागुव माहात्म यन्नु, कणिशित्तु. हृदयदल्लिये, ’ हे भगवति-ओ हेय प्रत्यनीक नागि कल्याणगुणाकरनागिरुव नारायणन पत्नि यागि, हागॆये हेय प्रत्यनीकळागि कल्याणगुणाकरळागिरुव लक्ष्मिये, ते-निन्न, नाम हॆसरे, श्रीरिवचश्री ऎम्बदागिये इरुवाग, त्वां-आ (9) s. n.________________

6 द्वयाधिकार तेव च नाम ते भगवति बूमः कथं त्वां वयम् ’ ऎन्नु आळवन्दार् अरुळिच्चॆय् दार्, भट्टरु यतः ’ ऎन्ना‌. निरुपाधिकमळ निनैत्तु (३) “ श्रीरसि अमोघ शब्ददल्ले अन्तरतवाद बर्थगळिन्द तोरुव महात्म युळ्ळ निन्नन्नू, वयम्-अल्प प्रज्ञॆयुळ्ळ नावु, कथम्ब्रमः- हेगॆ स्तोत्र माडलु साध्यवु. हिन्दॆ विशेष महात्मगळन्नॆल्ला कान्त’ ऎन्दारम्भिसिदवरागि कॊनॆगॆ ऎल्ला माहात्रॆयन्नू हेळु वदु साध्यविल्लॆन्दु तोरि निन्न माहात्रॆयॆल्ला श्री ऎम्ब ऒन्दु नामदल्ले अन्तर्गतवागिरुवाग इन्नु नावु उपपादिसि हेळतक्क देनिदॆ ऎम्बुदु मुख्य तात्सरवु. ई पूरा श्लोकक्कू प्रतिपदार्थ तात्परगळिगू दासनु बरॆदिरुव चतुश्लोकिय व्याख्यानद १ रिन्द २० पुटगळन्नु पराम्बरिसि. मुन्दॆ श्री पराशरभट्टर दिव्यसूक्तियन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. भट्टरुम्. श्री पराशरभट्ट रू,निरुपाधिकमङ्ग इत्व-सल्वेश्वरनिगॆ उण्टागिरुव, मळनित्तु मङ्ग ळानाञ्च मङ्गळम्’ “मङ्गळं भगर्वा विष्णुः मक्कळं मधुसूदनः’ इत्यादि प्रमाणगळल्लि हेळिरुव हागॆ, ताने मळरूपळागि, परमात्म निगू कूड मङ्गळत्ववन्नुण्टुमाडुवळादुदरिन्द आश्रितरिगू कूड सत्वमङ्गळवन्नू उण्टुमाडुववळु ऎम्बर्थदल्लि श्रीरसियतः’ ऎन्दु श्रीगुणरत्न श्लोकदल्लि हेळिरुत्तारॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. इद रिन्दलू श्री शब्दार्थगळिगॆ साम्प्रदायकत्ववु एर्पट्टिरुवदरिन्द अवु ग्राह्यवॆम्ब भाववु. आ श्लोकवु यावुदॆन्दरॆ-

  • तन स्पर्शादीशं स्पृशति कमले मङ्गळपदम् । तवेदं नोपाधे रुपनिपतितं श्रीरसियतः । प्रसूनं पुष्यमपि परिमळल्लिं जगदिषुः । न चैवं त्वादेवं स्वदत इति कश्चित् कवयते ॥ २९ । हे कमले स्वरूपतः शोभायमानळाद लक्ष्मिये, तव स्पर्शात् नीनु निन्न पतियन्नु बिट्टु अगलदे इद्दु कॊण्डिरुव स्पर्शद महात्मयिन्द, ईशं-निन्न पतियागि ऎल्लक्कू नियामक (३) श्रीगुण २९,________________

३५४६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे नागिरुव नारायणनन्नु मङ्गळपदम्-मळानाञ्चमङ्गळम् ऎम्ब हेळिकॆयु, स्पृशति-तगलुत्तदॆ, ऎन्दरॆ सल्लुत्तदॆ, इदम् ई मक्कळ पदवु, तवनिनगादरो, उपाधे- याव व्याजवॆन्दरॆ कार णदिन्दलागलि, उपनि पतितं बिद्दुदु ऎन्दरॆ एप्पट्टिदुदु, अल्लवु ; ऎन्दरॆ निन्न गण्डनिगादरो निन्न सम्बन्धदिन्द मण्णळत्ववु, निनगा दरो हागल्लवु, स्वतस्सिद्दवादुदु ऎम्ब भाववु. अदेनु हागॆ ? ऎन्दरॆ-श्रीरसियतः, यतः- याव कारणदिन्द नीनु, श्रीरसि श्रीशब्द वाच्यळो, अदरिन्द ऎम्ब भाववु, शृणाति निखिर्ला दोर्षा श्रीणाति च गुणैर्जगत् ऎम्ब व्युत्पत्तिगळिन्द चेतनर दोषगळन्नु होगलाडिसि अवर सद्गुणगळन्नु वृद्धि हॊन्दिसुवळा दुदरिन्द मण्णळत्ववु स्वतः एर्पट्टितु. इन्द्रनिगॆ उण्टागिद्द अम ङ्गळत्ववन्नु होगलाडिसि मङ्गळत्ववन्नुण्टुमाडिद इतिहासदिं दलू लक्ष्मिगॆ मङ्गळत्ववु स्वतस्सिद्धवादुदु. आदुदरिन्दले श्री परा शररु - शरीरारोग्यमैश्वरम् अरिपक्षक्षयं सुखम् । देवि त्व दृष्टि दृष्टानां पुरुषाणां न दुर्लभम् ’ ऎन्दू, विमुक्ति फलदायिनी ’ ऎन्दू हीगॆ सत्वमङ्गळवन्नू कॊडुववळॆन्दू हेळि रुत्तारॆ. ई लक्ष्मि यिन्द पतिगॆ मळवॆम्ब भाववन्नु महर्षि वाक्यदिन्दलू ग्रहिसबहुदु. जनकमहर्षियु - प्रतीकृच्छॆ नां भद्रन्ते ? ई सीतॆयन्नु परिग्रहिसु, निनगॆ सत्वमङ्गळवू उण्टा गलि ऎन्दु श्रीरामचन्द्र प्रभुवन्नु कुरितु विवाहकालदल्लि हेळिरु त्तारॆ. आञ्जनेयनु “का त्वम्भवसि कल्याणि” ऎन्दु सीतॆयन्नु सम्बोधिसिरुत्तानॆ. इवळिन्द पतिगॆ कल्याणत्ववू, अवळिगादरो स्वतसिद्धवादुदु हेगॆ ऎम्बुदन्नु सदृष्टान्तवागि उपपादिसुत्तारॆ. प्रसूनं हूवन्नु, पुष्यं-पोषिसुव ऎन्दरॆ अदक्कॆ माहात्म यन्नुण्टुमाडुव, परिमळरिं हूविनॊन्दिगॆ सेरिरुव परागद परिमळद समृद्धियन्नु, जगदिषुः - स्तोत्रमाडुव, कश्चित् यावनॊब्बनु, एवन्त्वात् हीगिरुवदरिन्द, एवं हीगॆ, स्वमते मनोहरवागिदॆ, इति-ऎम्बदागि, न कवयतेच-वद्धिसदे इरुवनु ? परिमळदिन्दले हूविगॆ मनोहरत्ववॆम्बुदन्नु, हीगॆ इदरिन्द इदक्कॆ महात्मियु ऎम्बुदन्नु यारु ताने हेळि वर्णिसलाररु, स्वतस्सिद्दवाद परिमळ समृद्धियिन्द पुष्पक्कॆ हेगॆ मनोहरत्ववो हागॆये स्वतस्सिद्धवाद लक्ष्मिय मङ्गळत्वदिन्द नारायणनिगू________________

द्वयाधिकार ३५४७ इव्वर्थङ्गळिलीश्वरनुडैय उपायभावत्तुक्कु उपयु कङ्गळन पूर्व खण्डलु, प्रास्यक्कॆत्तु उपयुक्त मानवै उत्तरखण्डत्तिलुम् अनुसन्धेयङ्गळ, मङ्गळवु ऎम्ब भाववु. हीगॆ श्री शब्दक्कॆ आरु अर्थगळु हेळल्पट्टवु–सङ्ग्रहवागि अवुगळु यावुवॆम्बुदक्कॆ वासनु बरॆदिरुव श्रीस्तुतिय २३ नॆय पुटवन्नु पराम्बरिसि. मुन्दॆ ई आरुविध वुतगळिन्दुण्टाद अर्थगळल्लि, द्वयदल्लि रुव उपायवन्नु बोधिसुव पूर्व खण्डद श्रीमब्दक्कू, उत्तर खण्डदल्लि उपेयत्ववन्नु बोधिसुव श्रीमच्छब्दक्कू अन्वयिस बहुदु ऎम्ब चर्चॆयल्लि हेळुत्तारॆनॆन्दरॆ- इन्वर्थङ्गळिल्-ई आरु अर्थगळल्लि, ईश्वरनुडैय-श्रियः पति यागि परतत्ववागि लोकनियन्नावागि ( पतिंविश्वस्य’ ऎन्दु हेळिसि कॊळ्ळुवन, उपायभावक्कॆ, उपयुक्तङ्गळानवै सरिहोगुव अर्थगळन्नु, पूरैखण्डत्तिलुं द्वयद पूर्वखण्डदल्ल, प्रात्य जैकु - उ पेयवागिरुव, सन्दर्भक्कॆ, उपयुक्त मानवै. अनुकूलि सुव अथवा सरिहोगुव अर्थगळन्नु, उत्तरखण्डल्-द्वयद उत्तरखण्डदल्ल, अनुसन्धेयङ्गळ् अनुसन्धान माडतक्कद्दु. हीगॆ अर्थगळन्नु विचारमाडिदरॆ याव अर्थगळु पतियॊडनॆ यावागलू सेरिरुव लक्ष्मि गॆ उपायदल्लू अन्वय उण्टॆन्दु बोधिसुवदरिन्द सरिहोगुत्तवो अवुगळन्नु पूरैखण्डद श्रीमत् शब्दार्थवागि भाविसतक्कद्दु. याव अर्थगळु उपेयत्वदल्लिरु वदक्कॆ सरिहोगुत्तवो अवुगळन्नु उत्तरखण्डद श्रीमच्छब्दक्कॆ अन्वयिसतक्कवॆम्ब भाववु. १. श्रीष् सेवायाम् ऎम्ब धातुविनिन्द श्रीयते चेतनै8 ऎम्ब व्युत्पत्तिय मूलक, चेतनरिन्द आश्रयिसल्पडुवळु ऎम्बुद रिन्द दया, वात्सल्य, शक्तियुळ्ळवळॆन्दागुवदरिन्द, उपायत्ववु एर्पट्टु पूर्वखण्डद श्रीमच्छब्दार्थवागुत्तदॆ. २. अदे धातुविनिन्दले श्रयते भगवन्नम् इति श्रीः- चेत रन्नु द्वारमाडुवदक्कागि तन्न पतियन्नु आश्रयिसुवदरिन्द वाल्ल भ्रातिशयवू पुरुषकारत्ववू उपायत्वरूपवे आदुदरिन्द पूर्व________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे श्री विशिष्ट वोपायत्वमुपेयत्वं चाह स्वाम्युपाय उपेयश्च स्वरूपादि समर्पणे । खण्डद श्रीमच्छब्दार्थवे आयितु. ३. शृश्रवणे ऎम्ब धातुविन मूलक तृतीति श्रीः ऎम्ब व्युत्पत्तिय मूलक आश्रितर प्रार्थनॆयन्नु केळुववळॆन्दागुत्तदॆ. इदू उपायत्वदल्ले सेरिदुदरिन्द पूर्वखण्डद श्रीमच्छब्दक्कॆ ई अर्थवू सेरिदुदु, ४. अदे धातुविनिन्दले श्रावयति विमुर्खा हितम्- विमुखरादवरिगू हितवन्नु बोधिसि सरियाद मार्गक्कॆ तरुव वळू ऎन्दागलि अर्थवागबहुदु. अथवा आश्रितर आ ध्वनियन्नु तानु कृणोति केळिदवळागि, अदन्नु कुरितु, भगवन्तं श्रावयति भगवन्तनिगॆ तिळिसुववळु ऎन्दागलि अर्थवागबहुदु. ई ऎरडु अर्थगळू उपायत्वक्कॆ सम्बन्धिसिदवादुदरिन्द पूरैखण्डद श्रीम च्छक्कॆ सेरिदवु. हीगॆ ई मेलिन अर्थगळॆल्ला पूर्वखण्डद श्रीच्छ ब्दार्थगळु. ५. शृहिंसायाम् ऎम्ब धातुविनिन्द शृणाति निखिर्ला दोर्षा ऎम्ब अर्थवु तोरिबरुवदरिन्द उत्तरखण्डद श्रीमते शब्दार्थवागि भाविसतक्कद्दु. ६. शृविस्तारे ऎम्ब धातुविनिन्द श्रीणाति च गुर्जगत्- आश्रितरिगॆ नित्य कैङ्कय्य प्राप्ति पठ्य परिपाकवन्नुण्टुमाडुववळॆम्ब अर्थवागुवदरिन्द इदन्नू उत्तरखण्डद श्रीमते ऎम्ब शब्दार्थ वागिये भाविसबहुदु. लक्ष्मियुक्तनागिये नारायणनिगॆ उपायत्नवू उपेयत्ववू ऎन्दु कारिकॆयन्नु अनुग्रहिसुत्तारॆ श्री शब्दार्थगळु हीगॆ धातु व्युत्पत्तियिन्द तोरिबरुवदरिन्द लक्ष्मि विशिष्टनागिये उपायभावदल्लू उपेयभावदल्लू सर्वॆ श्वरनु इरुवदरिन्द लक्ष्मि गू सह उपायत्व उपेयत्वदल्लि अन्वय उण्टॆन्दु हेळुत्तारॆ. अर्थवु-निगमचक्षुषां-वेद गळे कण्णागिवुळ्ळ महाप्राज्ञरिगॆ ऎन्दरॆ- वेद प्रमाणदल्ले दृष्टि युळ्ळवरिगॆ स्वामि-ऎल्लवू तन्न स्वत्तागि “पतिं विश्वस” ऎन्दु हेळिसि________________

द्वयाधिकार प्रथितः प्रतिसम्बन्धी श्रीमान्निगमचक्षुषाम # ९९ ॥ ३५४९ कॊळ्ळुव, श्रीर्मानित्यानपायिनियाद लक्ष्मियन्नु यावागलू अ पृथक्षिद्ध विशेषणवागि हॊन्दि, ‘ते लक्ष्मीश्च पत्’ ऎन्दु हेळिसिकॊण्डु श्रियः पतित्ववे स्वरूपवागिरुव सत्येश्वरनु, स्वरू पादि समर्पणे स्वरूप, आदिशब्ददिन्द, रक्षाभर फलसमर्पणॆ यल्लि ऎन्दरॆ भरन्यासानुष्ठानदल्लि, प्रतिसम्बन्धि-उद्देशभूतनु, अन्तह श्रीविशिष्ट ने, उपायः उपेयश्च-उपायवू मत्तु उपेयवू सह ऎम्बुदु, प्रथितः प्रसिद्धवादुदु, निगमचक्षुषाम् ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द, निगमदल्ले प्रसिद्धवादुदु ऎम्ब भाववु. यावाग निगमदल्लि प्रसिद्धवॆन्दायितो, आग स्मृति पुराणेतिहास गळल्लू प्रसिद्धवॆम्बुदु कैमुतिकन्यायसिद्दवु. श्रुतिसिद्धवॆन्दु कठ नल्लि तैत्तरीय वाक्यगळु हिन्दॆये उदाहृतगळु. “ॐ इत्यात्मा नंयुञ्जीत” (तै. नारा. ) आत्महविस्सिन समर्पणॆगॆ लक्ष्मि नारायणरिब्बरू उद्देशरॆन्दु हिन्दॆये उपपादितवु. अहिर्बुद्ध संहितॆयु ( अनन्य साधारणम् ईशितृत्वंश्री श्रीशयो, दौचस दैकशीषि’ हीगिरुवदरिन्दले, हविस्सिन रूपदल्लि इब्बर पाददल्लू समक्षिसुव जीवात्मनू इवरिब्बर नियमनक्कॆ सेरि, अवरुगळ स्व आदुदरिन्दले, कारिकॆयल्लि स्वामि ऎम्ब प्रयोगवु. ॐ इत्या तानंयुञ्जीत ऎम्बल्लिरुव प्रणववे अकारार्थदिन्दलू उका रार्थदिन्दलू लक्ष्मि विशिष्टतॆयन्नु बोधिसुत्तदॆ. लक्षा सह ऎम्ब लक्ष्मि तन्त्रकवु इवुगळ उपपादनॆयु, इल्लि निगमच कुषान् ऎम्ब प्रयोगदिन्द शास्त्र चक्षुस्सन्नु हॊन्ददिरुवरीग उपायत्व उपेयत्ववॆरडरल्लू अन्वयविल्लवु, उपेयत्वदल्लि मात्र उण्टॆन्दु हेळबहुदॆम्बुदू तोरिबरुत्तदॆ. श्रुतिये व्यक्तवागि हेळिरुवाग, उपायत्वदल्लि उपेयत्वदल्लि अन्वय उण्टॆम्बुदु स्थापितवॆन्दु तिळिसुवदक्कागियू निगमचक्षु षाम् ऎम्ब प्रयोगवु. श्रुतिये हागॆ हेळिरुवाग कण्णु बिट्टु आ अभिप्रायगळन्नु ग्रहिसदे इरुवदु न्यायवे ऎम्बर्थक्कागियू हागॆ प्रयोगवु, स्वरूपरक्षाभर फलसमर्पणॆगळल्लि लक्ष्मि नारायणरिब्बरू उद्देशरॆन्दु हिन्दॆये प्रभावव्यवस्थादिकार दल्लि नाङ्ग प्रपदनाधिकारदल्लि हेळिदरु ; अदन्ने इल्लि ज्ञा పిసి________________

2880 श्रीमद्र हस्य त्रयसारे 6 रुत्तारॆ.-स्वरूपसमर्पणॆ ऎन्दरॆ स्वशेषत्वानुसन्धानवु ; “ अत्या ममचशेषंहिविभूतिरु भयात्मिका ’ ऎम्बल्लि इदु व्यक्तवादुद रिन्द लक्ष्मियिल्लदॆ स्वरूपसमर्पणॆयू कूडुवदिल्लवु. लक्षा सह हृषिकेशः रक्षक’ ऎन्दिरुवदरिन्द भरसमर्पणॆगू इब्बरू उद्देशरु, परिपूर्ण ब्रह्मानुभवक्कू कैङ्कय्यक्कू सह ऎन्दरॆ फलसमर्पणॆगॆ ऎन्दरॆ उपेयत्व भावदल्लि फलप्राप्तिगू इब्बरू उद्दे श्यरे. आदुदरिन्द स्वरूपादि समर्पणॆ ऎम्ब प्रयोगवु. स्वरूप समर्पणॆ, रक्षाभर समर्पणॆ, फलसमर्पणॆ ई मूररल्लू अनु सन्धानवु हेगिरतक्कद्दॆन्दरॆ-श्रीमते नारायणस्याहं शेषस्मि ऎम्बदागि स्वरूप समर्पणॆयल्लि अनुसन्धानवु ; श्रीमति भगवति ममकैङ्कय्य सिद्धर्थं तादृशे भगवति च रक्षाभरन्न्य स्वामि ऎम्ब अनुसन्धानवे रक्षाभर समर्पणवु; फलसमक्षणवॆन्दरॆ मन रक्षणफलमसि श्रीमतो भगवत एव ऎम्बदागि अनुसन्धानवु. बरीनारायणने उपायवागि रक्षकनॆम्बुदु श्रीमद्रामायणदल्लि उपपादितवल्लवागि - नळन्नापराधृति’ ऎन्दु हेळिदवळू रक्षक इन्दे प्रतिकक्षिगळू ऒप्पुवदरिन्द लक्ष्मिगॆ उपायत्वदल्लि अन्वय विल्लवॆम्ब वादवु सर्वात्मना कूडुवदिल्लवु. एकॆन्दरॆ अवरिगॆ तुम्ब प्रियवाद ईडिनल्लि 69-3 नॆय तिरुवाय् मॊळि पाशुरवाद ( इल 3 डेनवन्नुनिन्नु ऎम्ब पाशुरव्याख्यानदल्लि अकारार्थ सक्रमवाग व्याख्यानं पण्णिगिरार्…….. इप्पडि रक्षिक्कु मिडिल् (नकन्नापराध्यति’ ऎन्नु मवळुम् ऎन्नडियार् अदु यार्) ऎन्नुमवनु कूडवायित्तु; आगैयाल् अकारं मिथुन तक्कु वाचकमायित्तु’ अवर गुरुगळे रक्षकत्वदल्लि इब्बरिगू अन्वय उण्टॆम्बुदन्नु ऒप्पिकॊण्डिरुत्तारॆ. हागॆये श्री पराशर भट्टरू ऒप्पिरुत्तारॆ. श्रीयः पतियाय ऎम्ब शब्दद व्याख्यानदल्लि श्री जीयरवरु श्रीयः पतियाय इत्यादियाले प्राप्य प्रापक विभूतिस्वरूपं कॊल्लित्तु’ ऎन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. आदुद रिन्द उपायत्वदल्लि अन्वयविल्लवॆन्दु ईग वादिसुववर हिरियरे उपायत्वदल्लि लक्ष्मिगॆ अन्वय उण्टॆम्बुदन्नु ऒप्पिरुत्तारॆ. आदु दरिन्द अवर वादक्कॆ साम्प्रदाय कत्व बलवू इल्लवु. द्वयद पूर्व खण्ड उत्तरखण्ड इवॆरडरल्लि श्रीमत् श्रीमते लक्ष्मियुक्त ऎम्बर्थवन्नु सूचिसुवदक्कागि “ मतुस् ’ प्रत्यय ऒन्दे विध________________

१६) द्वयाधिकार ३५५१ “श्रीमा’ नॆन्न ऎन्नु पॊदुविले शून्नालु प्रमाणानु सारत्ताले इष्टु श्रियः पतियॆन्नपडि सामान्यमागत्तॊत्तिन सम्बन्धम श्रुतिबलत्ताले विश्लेषितम. वागिरुत्तदॆ. हीगिरुवाग ऎरडु कडॆयल्लू ऒन्दे विधवाद अर्थवन्नु हेळदॆ भिन्नवागि अर्थमाडुवदु सरियल्लवॆन्दु तिळिसुवदक्कागि मुन्दॆ मतु पर्थवन्नु उपपादिसुत्तारॆ. 9 श्रीर्मा ऎन्नुपॊदुविले तॊन्नालुम्-श्रीर्मा ऎम्बदागि सामान्यवागि पूर्वोत्तर ऎरडु खण्डगळल्ल. हेळिद्दरू, प्रमा जानुसारत्ताले. तैत्तरीय नारायणानुवाक मॊदलाद “प्रीश्च ते लक्ष्मीश्च प” “ अशाना जगतो विष्णु पत्नि ” ऎम्ब प्रमाण वाक्यगळन्ननुसरिसि, इट्टु ई द्वयमद पूत्तरखण्ड गळल्लि, क्रियः पतियन्न पडि-श्रियः पतियन्नु बोधिसितॆन्दु भाविस तक्कद्दागिरुत्तदॆ. नारायणानुवाकदल्लि ‘सहस्रशीर्षनु, विश्वा त्मनु, नारायणनु, अच्युतनु, परमात्मा, परञ्ज्योतिस् इत्यादि शब्दगळिन्द हेळल्पट्टवनु यारॆम्ब विचारदल्लि, श्च ते लक्ष्मीश्च पत् , लक्ष्मीपतिये ई शब्दगळिन्द हेळल्पट्टनॆम्बुदु स्थापितवागुवदरिन्दलू, इतररल्लवॆम्ब व्यावरियू तोरुवदरिं दल त्रियः पतित्ववु स्वरूपनिरूपक धरवायितु. आदुदरिन्द स्वरूपरक्षाभर फलसमर्पणॆगॆ यारु उद्देशवॆन्दरॆ लक्ष्मीयुक्त नागि त्रियःपति ऎन्दु हेळिसिकॊळ्ळुवने उद्देशनॆन्दु तिळिसुवद कागि पूखण्डदल्लियू उत्तरखण्डदल्लियू इरुव श्रीर्मा ऎम्ब पदक्कॆ श्रीयः पति ऎम्बर्थवॆन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. श्रीर्मा ऎन्दु हेळिदरू, श्रीयः पति ऎन्दु हेळिदरू अ पृथक्सिद्द विशेषणवागि नित्यान पायिनियाद लक्ष्मियॊन्दिगिरुव नारायणनु ऎम्बुदरिन्द लक्ष्मीनारायणरिब्बरू हेळल्पट्टरॆन्दे भाविसतक्कद्दॆन्दु, ई अभि प्रायवन्ने मनस्सिनल्लिट्टु श्री भगवद्गीतॆयल्लि श्री भगवानुवाच ऎम्बुदक्कॆ दासनु - लक्ष्मीविशिष्टनाद भगवन्तनु हेळुत्तानॆ ? ऎन्दे व्याख्यानवन्नु बरॆदिरुत्तेनॆ. सामान्यवाग सामान्यवागि, तोत्तिन तोरिबरुव, सम्बन्धवु श्रुतिबलत्ताले तैत्तरीय नारा यथानुवाकद बलदिन्द विशेषितं विशेषार्थवुळ्ळद्दायितु, ऎन्दरॆ विशेषिसि निर्धरिसल्पट्टितॆम्ब भाववु. लक्ष्मियु आतनिगॆ पत्नियु ऎन्दु श्रुतियु विशेषिसि हेळदॆ इद्द पक्षदल्लि नारायणन स्वरूप________________

५५२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे सत्व रुक्कु ळुक्कु पतिऎन परत्व मुम, सौलभ्यमुम आश्रयणीयॆयाय् जगन्मातादान इव त्तु. निर्धारणॆये इल्लवादुदागुत्तदॆम्ब भाववु. इल्लि श्रुतिबलत्ताले सुम्मनॆ श्रुति प्रमाणदिन्द ऎन्दु हेळदॆ, श्रुतिबलवॆन्दु हेळिरुवद रिन्द, ई श्रुतिबलदिन्द अपृथक्षिद्ध विशेषणत्व, नित्यानपायित्ववे मॊदलादवु व्यक्तवादुदरिन्द उपायत्वदल्लि लक्ष्मिगॆ अन्वय उण्टॆम्बुदु आ प्रमाण बलदिन्द समर्थिसबहुदॆम्ब तात्सरवु सूचिसल्पट्टितु. इन्तह श्रुतिबलविल्लदिद्दरॆ प्रतिकक्षियवर वादक्कॆ समाधानवन्नु हेळुवदु कष्टतरवागुत्तित्तॆम्ब भाववू तोरिबरु इदॆ. इल्लि श्रीमत् ऎन्दु प्रत्येकिसि मतु प्रत्ययदॊन्दिगॆ हेळिरु वदू “ते लक्ष्मीपत् ’ ऎम्ब श्रुति वाक्यक्कू ऐककण्ठ वन्नु एर्पडिसिदरॆ, आग नारायण ऎम्ब विशेष्यवु मुन्दिरुवदरिन्द नार शब्ददल्ले लक्ष्मियन्नू सेरिसदॆ व्यानरिसि हेळबेकागिरुवद रिन्द, लक्ष्मिय परत्ववु एर्पट्टितु. ई श्रुतिवाक्य बलदिन्द लक्ष्मिय इन्नू याव स्वभावगळु तोरिबरुत्तवॆम्बुदन्नु उपपादिसुत्तारॆ, सरुक्कु ऎल्लरिगू, आश्रयणिय्कॆयाम्-श्री शब्ददल्ले तोरि बरुव हागॆ आश्रयिसलु योग्यळागि, हागिरलु कारणवेनॆन्दरॆ, जगन्मातावान-लोकमातॆयाद, इवळुक्कु.ई लक्ष्मिगॆ, पति ऎन्न- गण्डनु ऎम्बुदरिन्द, परत्ववू, सौलभ्यवूतों तोरिबरुत्तद. सत्वचेतनरिगू तायियागि अनुग्रहमयळादुदरिन्द, सत्वरू लक्ष्मि यन्ने आश्रयिसुत्तारॆ; हागॆ सर्वरू आश्रयिसुवळिगू भरा ऎन्दाद नन्तर नारायणनिगॆ सत्कृष्टतॆयु ऎन्दरॆ परत्ववु लभिसितु, मत्तु ऎल्ला आश्रितरु तम्म तायियन्नु मुन्दिट्टु कॊण्डु होगु वदरिन्द भगवन्तनु शास्तावागिद्दरू वल्लभ्यातिशयक्कॆ कट्टु बिद्दु अन्तह आश्रितर विषयदल्लि सौलभ्यतॆयन्ने प्रदर्शिसबेकागिरुत्तदॆ ; आदुदरिन्दले सौलभ्य मुं तोत्तुम् ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ; हीगॆ लक्ष्मि पत्नियागिरुव सम्बन्धदिन्द परत्ववू सौलभ्यवू भग वन्तनिगॆ एर्पडुत्तवॆ ऎम्ब भाववु. ई अभिप्रायगळन्ने मनस्सि नल्लिट्टु अप्रमेयंहिततेजः यस्य साजनकात्मजा’ (रा. अरण्य ३७-१७) ऎन्दु मारीचनिन्द रावणनिगॆ बोधिसुव हागॆ महर्षिय उक्तियू इदॆ. श्री पराशरभट्टरू - स्वरूपं स्वातन्त्रं भग *________________

द्वयाधिकारः 235952 इष्टु पिराट्टय्य विश्लेषित्तॆडुक्कॆयले नारशब्दार्थ वत इदं चन्द्रवदने त्वदाक्षेत्कर्षाद्भवति खलु निष्कर्ष समय’ (श्रीगुण 28) ऎम्बल्लियू, ‘त्वदायत्तर्धि व्यभवद पराधीनविभवः ’ (श्रीगुण 31) ऎम्बल्लियू, इदन्ने उपपादिसिरु त्तारॆ. लक्ष्मिय मातृत्ववु (कर्दमेनप्रजाभूता मयिसम्भव कर्दम । श्रीयंवासयमेकले मातरं पद्ममालिनीं ? ऎम्ब श्रीसूक्त श्लोकदल्लि व्यक्तवु. इदरर्थवेनॆन्दरॆ कर्दमेन कर्दम प्रजापतियिन्द, प्रजाभूता- पुत्रियागि स्वीकरिसल्पट्टवळु, आदुदरिन्द आ कर्दम प्रजापतियन्नु कुरितु प्रार्थनॆयु, हे कर्दमओ कर्दम प्रजापतिये, तम्म मगळन्नु, मयिसम्भव लक्ष्मियन्नु आराधिसुत्तिरुव नन्नल्लि अनुग्रहविडुव हागॆ माडिरि, मकुले-लक्ष्मिय पादारविन्दभजनदल्लिरुव नन्न पुत्र पुत्रि पौत्रादि कुलदल्लि अथवा गृहदल्लि, वासय नित्यवासवन्नु माडुव हागॆ माडिरि, निमगॆ मगळागि हुट्टिदुदरिन्द नीवु तुम्बा मह नीयरु, भागवतोत्तमरु, आदुदरिन्द निम्मन्ने प्रार्थिसुत्तेनॆ ; निम्म मगळन्नु अनुग्रहिसुवहागॆ माडुव भारवु तम्मदु ऎम्ब भाववु ; आकॆयु ऎन्तवळॆन्दरॆ मातरं लोकक्कॆल्ला तायियु, आदुदरिन्द ननगू तायियु ; मत्तु पद्ममालिनीं-कमल पुष्पगळ हारवन्नु धरिसिरुववळु; इदरिन्द सौन्दय्य लावण्यादियुक्तळॆन्दू, कृपावात्सल्यादि गुणयुक्तळॆन्दू, हेळिदन्तायितु ; इन्तह लक्ष्मि यन्नु नित्यवासमाडुवहागॆ माडिरि ऎम्ब भाववु श्री परा शररू - नित्यावै षा जगन्माता’ (वि. पु. ) ऎन्दु प्रयोगि सिरुत्तारॆ. लक्ष्मीतन्त्रदल्लि 4 मातरं जगतामेताम् अनाराध्य महत्तु ईः ’ (१. अध्याय) ऎन्दिरुत्तदॆ. आगलि, नारायण शब्दार्थवु नारगळिगॆल्ला आयनवॆम्बदागि, ई नारशब्दवु निह्यवस्तुगळन्नॆल्ला बोधिसुवदरिन्द, तन्न पतिगॆ शेष भूतळाद लक्ष्मियु नार शब्ददल्ले सेरिरुवाग मनवु श्रीमन्नारा यणनॆन्दु एकॆ हेळितु ? ऎन्दरॆ अर्थस्वारस्यवन्नु बोधिसुत्तारॆ. लक्ष्मियु नित्यानपायिनियागि सदा संश्लेषॆयन्नु हॊन्दिरुवदरिन्द आतनिगॆ अपृथक्षिद्द विशेषणवॆन्दू परतत्वभाववु ई विशेषणविल्लदॆ, उण्टागलारदॆन्दू, इल्लि मुख्यवागि पति पारार्थ्यवन्नु सूचिसुत्त________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे छान वस्त्रन्तरङ्गळिल् काल्, व्यावृत्तियुम्, विशेषण मागनिर्देशियाले यथाप्रमाणं तिपारार्थ्यमुं सूचितम्. दॆन्दू मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ. इण्णु ई मन्त्रदल्लि, पिरा य्कॆ लक्ष्मियन्नु, विश्लेषित्तॆ डुक्कॆयाले मुख्यवागि श्रीमत् ऎम्ब विशेषणवागि प्रयोगिसिरुवदरिन्द, नारशब्दार्थङ्गळान-नाश विल्लदॆ नित्यवस्तुगळ समूहवॆम्ब अर्थवुळ्ळ नारशब्ददिन्द बोधित गळाद, वस्त्रारङ्गळिल् काल्-लक्ष्मियू ई नित्यवस्तु समूहदल्लि सेरिद्दरू बेरे विशेषणवागि मनदल्लि हेळल्पट्टिरुवदरिन्द, नार शब्ददिन्द बोधितगळाद इतर नित्य वस्तुगळिगिन्तलू, व्यावृत्ति यु-अवुगळिगिन्त साधिकळॆम्ब वैलक्षण्यवन्नू, मत्तु विशेषण माग निर्दॆशियाले - अ पृथक्सिद्द विशेषणगळॆन्दु हेळुवदर मूलक यथा प्रमाणम् प्रमाणगळल्लि हेळिरुव हागॆ, पतिपारा र्थ्यमुम्- पतिगे तानु शेषभूतळॆम्बुदू, सूचितम् ई विशे षणदिन्द सूचितवु. नारशब्ददल्लि लक्ष्मियू सेरि अवळिगू अयनम् ई नारायणनु ऎन्दु अर्थ माडुवदू शास्त्र सम्मतवागिरुवाग, ई मनवु श्रीमन्नारायण चरण् ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द तोरुव स्वारस्यगळेनॆन्दरॆ- · १. अवळु इतर नारगळिगिन्तलू सरोत्कृष्टळॆम्बुदु तोरि बरुत्तदॆ. कॆलवरु नार शब्ददल्लि ऎल्ला जीव कोटियू सेरिरुवद रिन्द लक्ष्मियू जीवकोटिगॆ सेरिदवळॆन्दु अभिप्रायपडबहुदु. हागल्लवु. इवळु ईश्वरकोटिगॆ सेरिदवळु, लक्ष्मियॊन्दिगेने सेरिद्दु परतत्ववु ; आदुदरिन्द आ ऎल्ला जीवकोटियिन्दलू व्यावृत्तियन्नु हेळि, अवुगळिगिन्त सत्कृष्टळु. नारायणन हागॆये इवळू सत्वरिन्दलू आश्रितळॆम्ब भाववन्नु ई विशेषणवु सूचिसुत्तदॆ. आदुदरिन्द लक्ष्मियु ईश्वरकोटिगॆ सेरिदवळॆम्बुदु स्थापितवु 9. ईकॆयु अपृथक्सिद्ध विशेषणळु, ऎल्ला अवस्थॆयल्लि उपा यभावदल्ल उपेयभावदल्ल पतियॊडनॆये सेरि चेतन संरक्ष कळु ऎम्ब भाववन्नु ई विशेषणवु सूचिसुत्तदॆ. ई विशेषण दिन्दले सश्वेश्वरनिगॆ परत्व सौलभ्यादिगळु सल्लुत्तवॆन्दू हिन्दॆये हेळल्पट्टितु.________________

द्वयाधिकार- ३५५५ हागादरॆ लोकक्कॆ इब्बरू नियामकरादरॆ, ईश्वरद्वित उण्टागि, विघात उण्टादीतु. मत्तू निस्समाभ्यश्रुतिगॆ विरोधवू उण्टागुत्तदॆ. हीगॆ पूर्व पक्ष बन्दीतॆन्दु भाविसि ई वादगळिगॆ अनुकूलविल्लवॆन्दु लक्ष्मिय पति पारार्थवन्नु पतिगॆ शेषभूतळागि रुवदन्नू ई विशेषणवु प्रकटिसुत्तदॆ. इदक्कॆ अनेक शास्त्र प्रमाण गळुण्टॆन्दु तिळिसुवदक्कागि यथाप्रमाणवु ऎम्ब प्रयोगवु. यावाग पतिगॆ शेषभूतळॆन्दायितो आवाग ईश्वरद्वित्ववादक्कागलि अदरिन्दुण्टागबहुदाद व्याघातक्कागलि अवकाशविल्लवु. व्याघात वॆल्ला ई प्राकृत दम्पतिगळल्लि मात्रवे. परस्पर सल्पगळन्नरितिरुव लोकदम्पतिगळिगॆ व्याघातवॆल्लियदु ? न ते दुःखं करिष्यामि ऎन्दल्लवे वनवासदल्लि निनगॆ एनॊन्दू केशगळन्नु कॊडुवळल्लवॆं दल्लवे सीतॆयु हेळिकॊण्डिरुत्ताळॆ. यावाग पतिगॆ शेषभूत इन्दायितो आग निस्समाभ्यदिकश्रुतिगॆ विरोधवॆल्लियदु. ई ऎरडु वादगळन्नू, ई सतिपारार्थवु ई श्रीमत् ऎम्ब विशेषणदिन्द तोरि बन्दु, दूरीकरिसुत्तवॆ ऎम्ब भावनॆयिन्द उपदेशिसिरुत्तारॆ. श्रीशब्द व्युत्पत्तियाद “श्रीयते भगवन्न मत्तु शृणोति श्रावयति ऎम्ब व्युत्पत्तिगळिन्दलू पतिपारार्थवु व्यक्तवॆम्ब भाववु. आदरू शास्त्र प्रमाणगळुण्टॆम्ब भावनॆयिन्द यथाप्रमा णम् ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. आ प्रमाणगळल्लि कॆलवन्नु उदा हरिसुवॆवु. १. यथामया जगद्वा प्तं स्वरूपेण स्वभावतः । तथाव्याप्तं तयासत्वं नियच तथेश्वरी । मषभूता सद्वेषा मश्वरी वल्लभामम । अस्या मम च शेषंहि विभूतिरुभयात्मिका ॥ विष्ट कोन संहितॆयल्लि भगवद्वाक्यवु. मुच्छेषभूता ऎन्दु हेळिरुवद रिन्द पतिपारार्थवु हेळल्पट्टितु. मिक्क मूरु पादगळिन्दलू इतर नारवस्तुगळिगिन्तलू व्यावृत्तियु बोधितवु. (यथामयाहि साव्याप्रा तथाव्यापोहमिश्वरः ’ ऎम्बुदरिन्द ईश्वरकोटिगे सेरिदवळॆम्बुदु, आतनिगॆ अपृथक्सिद्ध विशेषणवॆम्बुदू बोधितवु. २. ( अनन्याहिमयासीता’ ऎम्ब श्रीरामोक्तियू, आन न्याराघवेणाहं भास्करेण प्रभायथा’ ऎम्ब सीतोक्तियू अ पृथक्षिद्ध विशेषणभाववन्नु बोधिसुत्तदॆ.________________

३५५६ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे इह मतुप् प्रत्ययार्थ • भूमनिन्दा प्रशंसानु नित्ययोगेतिशायिने 1 संसरेस्ति विवक्षायां भवमतुपादयः’ ऎन्नु अनेकार्थमायिरु 2. ३. ( यथासत्वगतोनिष्टु- तथैवेयं द्विजोत्तम (वि. पु. ‘त्वदैवविष्णु नाचाम्ब जगद्वाप्तं चराचरम् ’ ऎम्ब प्रमाणगळु.) ४, (ईश्वरीङ्ग् सत्वभूतानां’ ऎम्ब श्रीसूक्तवाक्यवू सह लक्ष्मिगू इतर नारवस्तुगळिगू इरुव व्यावृत्तियन्नु सूचिसुत्तवॆ. ५. ( स्वधयातदेकम् ’ ऎम्ब तैत्तरीय वाक्यवू अ पृथ *द्ध विशेषणत्ववन्नु बोधिसुत्तदॆ. हीगॆ इन्नू अनेक प्रमाण गळन्नु महर्षिवाक्यगळिन्दलू उदाहरिसबहुदु. ६, ’ श्रीवत्सवक्षा नित्यश्री विष्णरनपायिनी ? ७. (निवै षाजगन्माता विष्णरनपायिनी? इवॆल्ला * पृथक्सिद्ध विशेषणत्वदिन्दुण्टागुव नित्ययोगवन्नु बोधिसुत्तवॆ. इल्लि मतुष् प्रत्ययद अर्थनिर्णयवु हिन्दॆ मतुप् प्रत्ययविरुवदरिन्दले ई अपृथक्सिद्ध विशेषण वाद नित्य योगवु बोधितवॆन्दु हेळल्पट्टितु. यावाग नित्ययोगवु सिद्धवो, आग सन्नि योगशिष्ट न्यायद प्रकार लक्ष्मिय प्रवृत्ति निवृत्ति गळॆल्ला यावागलू आतन प्रवृत्ति निवृत्तिगळॊन्दिगे आदुदरिन्द पर मात्मनु चेतनन विषयदल्लि उपायभूतनागुवागलू लक्ष्मियू उपाय भूतळॆम्ब तात्सरवु उण्टागुत्तदॆ. आदरॆ पूर्वपक्षियु हेळबहुदु. एनॆन्दरॆ, मतुप् प्रत्ययक्कॆ अनेकार्थगळिरुवाग, नित्य योगवन्ने हेगॆ हेळुत्तीरि? ऎन्दरॆ, मतुष् प्रत्ययक्कॆ नित्य योगवु ऒन्दर्थवादुदरिन्द, ई अर्थक्कॆ अनेक प्रमाण बलविरुवव रिन्द नित्ययोगवन्ने हेळबेके विना इतर अर्थगळन्नु हेळतक्कद्दु उचितवल्लवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. मतुप् प्रत्ययवु याव अर्थगळन्नु बोधिसुत्तदॆम्बुदन्नु मॊदलु उपपादिसुत्तारॆ. 4 मतु पादय मतुप् प्रत्यय मॊदलादवुगळु, इल्लि मॊदलादवु ऎम्बुदरिन्द आ अर्थवु इतर प्रत्ययगळू हेळुत्तवॆम्ब________________

द्वयाधिकार ३५५७ देयागिलु इष्टु मतुप् उपयोगविशेषत्ताले प्रमाण सिद्धमाननित्य योग जॊल्लु गिरदु. विग्रहल् ब्रह्मचा (भिनया) वस्थॆयिलुमुळ्ळड भाववु. विवक्षायां भवन्ति मुन्दॆ हेळुव अर्थगळन्नु बोधिसु वदरल्लि उपयुक्तवादवु. आ अर्थगळु यावुवॆन्दरॆ :- १. भूम-बहुत्ववन्नु हेळुवदरल्लि ; धनर्वा, पशुर्मा उदाहरणॆगळु. २. निन्दा-निन्दिसुवदरल्लि ; तुम्बा प्रज्ञार्वा आगि, इन्तह कॆलसवे उदा. ३. प्रशंसासु-प्रशंसॆयल्लि ; बुद्धि र्मा उदा. ४. नित्य योगे-नित्य योगदल्लि ; आदित्योरर्वा, आत्मा ज्ञानर्वा, उदा. ५. अतिशायिने इतररिगिन्त मेलादवनॆम्ब अर्थदल्लि, शक्ति र्मा, वीरर्वा ६, संसर्ग - सुम्मनॆ सम्बन्धवॆम्बदरल्लू, स्पटिकवु दास वाळद संसर्गदिन्द रक्तमर्वा. 2. अस्ति-इदॆ ऎम्बर्थदल्लू उपयुक्तवु. पत्वतो धूम र्वा ऎन्नु-हीगॆ, अनेकार्थमायिरुत्तदेयागिलुम्- मतुप् प्रत्ययवु एळर्थगळन्नु ळ्ळद्दागिद्दरू, इष्टु मतुष्क उपयोगविष ताले ई द्वयमदल्लि मुख्यवागि प्रयोगिसिरुवदरिन्द, प्रमाण सिद्धमान-अनेक प्रमाणगळिन्द स्थापितवाद, नित्य योगक्कॆजॊल्लु गिरदु-ऒब्बरन्नॊब्बरु ऎन्दिगू बिट्टु इल्लदिरुव भाववन्नु बोधि सुत्तदॆ. अनेक प्रमाणगळु हिन्दॆये उदाहरिसल्पट्टिवॆ. देव तुष्टाम् -लीलाविभूतियन्नु हॊन्दिरुव “ देवएको नारा यणः ” ऎम्बल्लि हेळिरुव नारायणनॊन्दिगॆ लीलारसवन्नु अनु भविसुवदक्कागि सेरिरुवळु ऎम्ब श्रीसूक्त प्रमाणवू इदॆ. श्रद्द यादेवोदेवत्वमश्नुते ऎम्ब प्रमाणवू समानार्थवुळ्ळद्दु. हागॆये लक्ष्मीमनवगामिनीम् (श्रीसूक्त) “विशिरन पायि” (वि. पु.) ऎम्ब प्रमाणगळू उण्टु. हीगॆ यावागलू नारायणनिगॆ लक्ष्मिय नित्ययोग उc टॆन्दु स्थापिसिदरॆ, वामनावतारदल्लि ब्रह्मचावस्थॆयल्लियू,________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे (१) - कृष्णाजिनेन संवृर्ण वं वक्षस्थलालयाम् ’ ऎन्नु पडियिरे नित्य योगमिरुप्पदु. रामावतारदल्लि अशोकवनदल्लिरुवागलू, इन्नू मिक्क सन्दर्भ गळल्लू परस्पर विश्लेषॆयु तोरिबरुत्तदल्ला ऎन्दरॆ अदक्कॆ मुन्दॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. विग्रह-अवतार कालदल्लि ऎत्तिद दिव्यमण्णळ विग्रहदल्लि, ब्रह्मचावस्थॆयिलुम् अथव ब्रह्मचा भिनयावस्थॆयिलु - वामनरूपनागि ब्रह्मचर्यावस्थॆयन्नु तोरुव अवस्थॆयल्ल, “वक्षस्थलालयां-तन्न वक्षस्थलवन्ने गृह वागि ऎन्दरॆ वासस्थानवागि माडिकॊण्डिरुव, वधं-तन्न पत्नियाद लक्ष्मियन्नु, कृष्णा जिनेनसंर्तृ-वामनावतार वेषद कृष्णा जिनदिन्द, संर्तृ-यारिगू काणदहागॆ मुच्चिकॊण्डु” ऎन्नु पडियिरे ऎन्दु हेळिरुवहागॆयल्लवे, नित्य योगम् - लोकदं पतिगळु यावागलू सेरिरुविकॆयु, वामनावतारियागि ब्रह्मचा श्रम वेषवन्नु कैकॊण्डरू, आगलू लक्ष्मियु विष्णुविनॊन्दिगॆ आतन वक्षस्थळदल्ले इद्दळु. काणदहागॆ कृष्णाजिनदिन्द मुच्चिकॊण्डिद्द रॆन्दु पुराणदल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदुदरिन्द आगलू नित्ययोग विल्लदिरलिल्लवॆम्ब भाववु. वामनावतारदल्लेनो कृष्णाजिनदिन्द मरॆमाडिकॊण्डिद्दरॆं देनो प्रमाणवन्नु उदाहरिसिदिरि. रामावतारदल्लि अनेकसल विश्लेषॆयु तोरिबरुत्तदल्ला ऎन्दरॆ आगलू नित्ययोगवे ऎन्दु श्री पराशररु “राघव भवेता रुक्ष्मिणि कृष्णजन्मनि” ऎन्दु उपपादिसिरुत्तारॆ. कॆलवु काल विश्लेषविरुवहागॆ तोरोणवु लोकविडम्बनवु ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. परस्पर इङ्गितज्ञरागिये नडॆदिरुत्तारॆ. इदन्ने प्राज्ञनाद आञ्जनेयनु : अस्या देव्या मनर्स्त तस्य चास्यां प्रतिष्ठि तम’ (रा. सुं.) ऎम्बुदरिन्द व्यक्त पडिसिरुत्तारॆ. ( असन्देशात्तु रामस्य’ ऎम्बल्लि दूरदल्लिरुवद रिन्द पतिय आज्ञॆयु इल्लदिरुवदरिन्द ऎन्दु अर्थमाडुवदक्किं तलू, “ पतिय हृदयवु ननगॆ तिळियुवदु ; निन्नॊब्बनन्नु भस्म माडिबिट्टरॆ साकॆम्बुदु पतिय अभिप्रायवल्लवु, अदुदरिन्द भस्म माडलु शक्तियिद्दरू भस्ममाडुवदिल्लवु. धीरोदात्तनाद पतियु (१) वामनपुराण,________________

द्वयाधिकार अपृथक्सिद्धवस्तुवुन्नु ‘श्रीमा’ नॆन्नुमत्व र्थीय प्रत्यय सापेक्षमाग सामानाधिकरण्यं कूडुमोनु सृथद्द बन्दु निन्नन्नु कॊन्दु ऋषिगळिगॆ तॊन्दरॆ माडुत्तिरुव राक्षसरन्नॆल्ला निलमाडि लोकवन्नु अराक्षसवागि माडबेकॆन्दु तन्न पतियु इद्दानॆम्बुदु स्वारस्यार्थवु. हीगॆ लक्ष्मियु स्वामिगॆ अपृथक्सिद्ध विशेषणवॆन्दु स्थापिसिदरु. ई विषयदल्लि कॆलवरु ऎरडु पूर्वपक्षगळन्नु हेळुवरु ; अवु गळन्नु उपपादिसि खण्डिसुत्तारॆ. पूर्वपक्षगळु यावुवॆन्दरॆ Q. अयङ्ग् ऎम्बल्लि गोव्यक्तिगॆ गोत्ववु अ पृथक्सिद्द विशे षणवु. हागॆये नीलोघटः ऎम्बल्लि नीलत्ववु घटक्कॆ अपृथक्तिद्द विशेषणवु हीगॆ सामानाधिकरण्यविरुत्तदॆ. हागॆये जगच्छसः, भुवनानि विष्णु ऎम्बल्ल भुवनगळु अपृथक्सिद्द विशेषणगळागि सामानाधिकरण्यवु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. मतुफ् प्रत्ययविल्लवल्ला ऎम्बुदॊन्दु आक्षेपणॆयु. 8 सि, दण्डी ऎन्दरॆ दण्डवुळ्ळवनु. दण्डवु पृथक्सिद्ध विशेष णवु. इल्लि सदण्डी ऎन्दु सामानाधिकरण्यवन्नु हेळबेकादरॆ मतुबादि प्रत्ययविल्लदॆ हेगॆ हेळलु साध्यवु ? ऎम्बुदु ऎरडनॆय आक्षेपणॆयु. आदुदरिन्द श्रीर्मा ऎम्ब मतुप् प्रत्ययदिन्द अ पृथ *द्द विशेषणवु लक्ष्मियु ऎन्दु हेगॆ साधिसलु साध्यवु ? ई पूर्व पक्षगळन्ने मॊदलु उपपादिसुत्तारॆ. अपृथक्सिद्धवस्तुवुक्कु- ऒन्द रॊन्दिगॆ यावागलू अगलदिरुव वस्तुविगॆ, श्रीर्मा ऎन्नु लक्ष्मि सहितनागि ऎन्दु, मत्सर्थिय प्रत्यय सापेक्षवाग, मतुप् प्रत्ययवागलि अदरर्थवुळ्ळ प्रत्ययद सापेक्षवागि, सामानाधिक रण्यं कॊडुवॆ सामानाधिकरण्यवन्नु हेळुवदु समञ्जसवो ? ऎन्नुऎम्बदागियू इदु ऒन्दु पूर्व पक्षवु ; इदर तात्पर्य वेनॆन्दरॆ ऎरडनॆय पूरै पक्षदल्लि मतुप् प्रत्ययवागली अथवा आ अर्थवुळ्ळ प्रत्ययवागली इद्दरॆ आग पृथक्सिद्द विशेषणवॆन्दु ऊहिसबेकु. हागॆ श्रीर्मा ऎन्दु मतुप् प्रत्ययदिन्द लक्ष्मियु पृथक्सिद्ध विशेषणवु ऎन्दायितु.. पृथक्षिद्ध विशेषणद सन्दर्भदल्लि मतुपादिगळिल्लदॆ सामानाधिकरण्य हेळिकॆयु साध्यवेयिल्लवॆम्बुदु अवरवादवु. इदन्ने मुन्दॆ उपपादिसुत्तारॆ. पृथक्सिद्धवागिल्________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे मागिल् (१) कीवाक्षनारीणाम्’ ऎन्नुम (२) ( पूविल् नाट्यगळाय’ ऎन्नुव, मत्वर्थिय प्रत्यय निरपेक्ष माग, सामानाधिकरण्यम कूडमो ? ऎन्नुम शिलर् शॆल्ल चोद्यङ्गळ् इरण्णु म मन्द. दण्डी ऎम्बल्लि तोरुव हागॆ पृथक्सिद्ध विशेषणवादरॆ, कीर्ति रा नारीणाम् ’ ऎन्नु-हॆङ्गसरुगळल्लि कीरहम्, श्रीक्षा हम्, वाक्चाहम् ऎम्ब श्री यतिवय्यर व्याख्यानुसारवागि कीरि ऎम्ब, लक्ष्मि ऎम्ब, वाक्कॆम्ब हॆसरुगळुळ्ळ स्त्रीयरू नाने ऎन्दु सामानाधिकरण्यवु. मत्तु ‘पूविल् नाळगळाय ) सर्वॆश्व रनु ताने कमलवासिनियाद लक्ष्मियागि, इल्लियू सामानाधिक रण्यवु, हीगॆ मत्वर्थिय प्रत्यय निरपेक्षवाग मत्वर्थिय प्रत्ययविल्लदॆ, सामानाधिकरण्यं कूडमो-सामानाधिकरण्यवन्नु हेळुवदु सरिहोगुत्तदो, ऎन्नु-ऎम्बदागि, शिलर् शॆल्लु म.कॆलवु पूर्व पक्षिगळु हेळुव, चोद्यळ् इरण्णु म ई ऎरडु आक्षेपणॆगळु मन्दळ् सरियाद ज्ञानविल्लद हेळिकॆगळु. ई ऎरडु श्लोकगळन्नु पूर्व पक्षियु उदाहरिसिरुवदु नोडि दरॆ, लक्ष्मियु अवर अभिप्रायदन्तॆ पृथक्सिद्ध विशेषणवादरू मतुप् प्रत्ययविल्लदॆ गीतॆयल्लू नम्माळ्वारवर पाशुरदल्लू सामानाधिक रण्यवन्नु हेळिरुवदु सरियल्लवॆम्बभिप्रायदिन्दॆन्दु ऊहिसतक्कद्दु. श्री देशिकरवरु इवॆरडन्नू पूरै पक्षदल्लि उदाहरिसिरुवदरिन्द, पार्थसारथिय दिव्यसूक्तिगू नम्माळ्वारवर दिव्य सूक्तिगू विरुद्ध वादुदु पूत्व पक्षियवादवॆन्दु व्यक्तपडलि ऎम्ब अभिसन्धियिन्दले उदाहृतवॆन्दु भाविसतक्कद्दु, ई श्लोकगळु यावुवॆन्दरॆ ‘मृत्यु स्सत्वहरत्साह मुद्भवश्च भविष्य ताम् । कीर्वानारीणाम स्मृतिर्मेधा धृतिःक्षमा ॥ समस्तवन्नू ऎन्दरॆ प्राणवन्नू सह अपहरिसुव मृत्यु देवतॆयू नाने, ऎन्दरॆ आतनिगू अन्तरात्मा नाने, मुन्दॆ उण्टागुव उत्पत्ति रूप करवे नानु, स्त्रीगळल्लि सष्टळागि ख्यातियल्लि बृगु विन्द हुट्टिद लक्ष्मियू नाने, एकॆन्दरॆ नाविब्बरू परस्पर व्यापि सिरुवदरिन्द आकॆयू नन्न विभूतिगॆ सेरिदवळादुदरिन्द, हागॆये प्रथवु रत्नगळाद कीरियू, वाक्य, स्मृतियू, मेधा, धृति,________________

द्वयाधिकार 6 ऎण्णने ऎन्निल् (१) तद्गुणसारत्वातद्व पदेशः प्राज्ञ क्षमॆयू इन्तह प्रधान स्त्रीगळॆल्ला नाने, कीरि, श्रीवाक्, स्मृ मेधा इवॆल्ला नारिगळ गुणगळू नाने ऎम्बर्थवल्लवु. नारिगळ ई गुणगळू नाने ऎन्दरॆ पुरुषरल्लिरुव ई विशेषणगळु श्रीकृष्णनल्ल वॆम्ब अपार्थवागुत्तदॆ. दक्षकन्निकॆगळागियू महर्षिकन्निकॆगळा गियू जनिसिद ई हॆसरिन स्त्रीगळु परम साधिगळागि आया उत्कृष्ट गुणगळुळ्ळवरु. आदुदरिन्द अन्तह उत्कृष्ट नारिगळू नाने ऎन्दरॆ अवरिगॆल्ला आत्मावागिरुववनू नाने ऎम्ब भाववु. नारी थाम् ऎम्बुदु निल्दारण षष्ठि यु, अदु पादमध्यदल्लिरुवदरिन्द ऎरडु कडॆगू काकाक्षिन्यायद प्रकार अन्वयिसुत्तदॆ. दासन भगव द्गीता व्याख्यानवन्नु पराम्बरिसि. हूविल्लनाळ् मगळा ऎम्ब पाशुरवु यावुदॆन्दरॆ 4 मूवुलगळुमा यल्लवा युकप्पाय मुनिवाय । पूल् नाळ मगळाय् तौवैयाम् पुगळाय प्पळियाय । तेवर् मेनित्तॊळुरु विण्ण गर् चेर् न पिर्रा । पाविये नयुरैगिन पर इतरे ॥ ६ ॥ मावुलगळुवाय सृजत्व कवश्यत्व गुणत्रयात्मकत्व गळॆन्द हेयगळाद मूरु लोकगळागियू, अल्लवाय्-इन्तह दोषगळिगॆ वशवागदॆ विलक्षणवागिरुव नित्यविभूतियागियू, उह प्लाय् मुनिवाय् अनुग्रह निग्रहगळुळ्ळ विभूतियागियू, पूविल् नाम् मगळाय् कमलवासिनियाद अनुग्रहमयळाद लक्ष्मियन्ने विभूति यागियू, मत्तु कौवैयायआ श्रीगॆ हेतु वाद जेष्ठा देवियन्नु विभूतियागियू, पुकळाय् पळियाय अवरुगळ कारभूतवाद कीर्तियन्नू, अपकीर्तियन्नू विभूति यागि हॊन्दिरुव, देव‌ मेविनॊळरु नित्यसूरिगळु ई विभू तिय आनन्दवन्नु अनुभविसुवदक्कागि बन्दु आराधिसुत्तिरुव, तिरु वण्णग‌ चेर् न पिर्रा तिरुवण्णनगरियल्लि वासमाडुत्तिरुव सत्व श्वरनु, पाविर्येमन महापराधियाद नन्न हेय मन स्सन्नु, उरैगिन्नपरन्तुडर् व्यापिसि दोषरहितवन्नागि माडुव परञ्ज्योतिल्लवे ऎम्बर्थवु. मेलिन ऎरडु चोद्यगळिगू समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. आ ऎरडु चोद्यगळू समञ्जसवादुवल्लवु. ऎण्णने ऎन्निल् - अदु (n) 3D, AN. 22, 97,________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वत् ’ ऎच्चर न्यायत्ताले ज्ञानगुण इट्टु आत्मा ज्ञान मॆन्नु कॊल्ललायिरुक्क चॆयदे ज्ञानवा’ ऎन्नु मर्थिय प्रत्ययान्वितमागवु सामानाधिकरण मुण्णागिरारोले हेगॆ ऎन्दरॆ ? जीवात्मनु ज्ञानस्वरूपनु मत्तु ज्ञानगुणवुळ्ळवनु. हीगॆ ज्ञानवुळ्ळ आत्मनन्नु श्रुतियल्ले विज्ञानं यज्ञन्तनुते ? (तै. आनं. ५) ज्ञानवॆन्दे हेळल्पट्टिरुवदु हेगॆ ? परमात्मनू कूड ज्ञानस्वरूपनु ज्ञानगुणकनु; आतनन्नू सह “सत्यं ज्ञान मनन्तं ब्रह्म” ऎन्दु ज्ञानशब्ददिन्दले श्रुतियु बोधिसिरुत्तदॆ. इदु हेगॆ ऎम्ब सन्देहदल्लि सूत्रवु (2-3-29) हेळुत्तदॆ एनॆन्दरॆ- “तद्दु णसारत्वात्तद्द पदेश प्राज्ञवत्’ इल्लि तु शब्दवु मेलॆ उप पादिसिद शट्टावन्नु व्यावरिसि हेळुत्तदॆ. तद्गुणसारत्वात्-आज्ञान गुणवे आत्मनिगॆ स्वरूप निरूपकवागि प्रधानवागिरुवदरिन्द, तद्द पदेशः-हागॆ “ज्ञान” “विज्ञान” शब्दगळिन्दले हेळल्पडुत्तदॆ ; हेगॆन्दरॆ-प्राज्ञवत्, “ब्रह्मणाविपश्चिता” (तै. आनं. १) ऎन्दु प्राज्ञनॆन्दु हेळल्पट्ट परम पुरुषनु, ‘सत्यञ्ज्ञानमनं ब्रह्म ऎम्बल्लि ज्ञान शब्ददिन्द हेळल्पट्टिरुत्तानॆ. धरभूतज्ञानवु पर मात्मनिगॆ अ पृथक्षिद्ध विशेषणवु. हीगिद्दरू ज्ञानवॆन्दू मत्तु ज्ञानर्वा प्राज्ञनु इत्यादि प्रयोगगळू हेगॆ उण्टो हागॆये जीवात्मनू “विज्ञान” शब्ददिन्द हेळल्पट्टिरुवदु आत्मा “ज्ञानर्वा आगि आत्मनिगॆ ज्ञानवु सारभूत गुणवादुदरिन्द ऎम्बुदु सूत्रा र्थवु.” ऎच्चर न्यायत्ताले-ऎन्दु हेळिरुव न्यायद प्रकार, ज्ञानगुण इट्टु-आत्माविनसारभूतवाद ज्ञानगुणद मूलक वागि, ‘ज्ञान’ मॆन्नुकॊल्ललायिरुक्कच्चॆयदॆ ज्ञानवॆन्दे हेळलु - साध्यवागिद्दरू, ज्ञानर्वा ऎन्नु मत्यर्थिय प्रत्ययातना यज्ञानर्वा” ऎन्दु मतुप्रत्ययद अर्थवुळ्ळ प्रत्ययदिन्द कूडिदुदागि, सामानाधिकरण मुग्गागिराले, सामानाधिक रण्यवु उण्टागिरुव हागॆ ई सन्दर्भदल्लि सामानाधिकरणदिन्द, श्रीरहम् ऎन्दु हेळलु, कुरैयि एनॊन्दू न्यूनतॆयिल्लवु. अपृथक्षिद्ध विशेषणवाद धरभूतज्ञानवन्नु हॊन्दिद परमात्म नन्नु ‘सत्यज्ञानमनन्तं ब्रह्म ज्ञानवॆन्दे हेळि, ज्ञानम्ब्रह्म ऎन्दु हेगॆ सामानाधिकरणोक्तियु इदॆये मत्तु जीवात्मनन्नू 3________________

द्वयाधिकार ३.५६३ इष्टु म‍ कुरै इल्ल. आगैयाल् मत्वर्थिय प्रत्यय मात्रक्कॆ कॊण्डु पृथक्सिद्धमॆन्नु निश्चयक्क गादु. नरपतिरेव सरॆ लोकाः’ इत्यादिगळिर् पोले विवक्षान्तरं सम्भावितमान विडल् इप्पत्ययमिल्लाद सामानाधिकरण मात्रक्कॆ कॊण्णु पृथक्सिद्ध मनॆवुमॊण्णादु. “विज्ञानम् आत्मा’ ऎन्दु सामानाधिकरण्यक्तियु हेगॆ इदॆयो हागॆये, श्रीमन्नारायणनिगॆ, श्रीमत् ऎम्ब प्रयोगदिन्द सार भूत विशेषणवादुदरिन्द, श्रीश्चाहम् ऎन्दु सामानाधिकर *यु धाराळवागि कूडुत्तदॆम्ब भाववु. इदरल्लि असामञ्ज वेनू इल्लवॆम्ब तात्परवु. आदुदरिन्द श्रीमत् ऎन्दु मतुत्य यविरुवदरिन्द, लक्ष्मियु पृथक्किद्ध विशेषणवे विना अपृथक्षिद्ध एशे षणवॆन्दु हेळि साधिसलु साध्यविल्लवॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द निगमन माडि हेळुत्तारॆ. आगैयाल्-आदुदरिन्द, मत्वर्थिय प्रत्यय कॊण्डु, मतुप् मत्तु आ अर्थवुळ्ळ प्रत्ययविद्द मात्र दिन्दले, पृथकृद्धनु आ प्रत्ययवुळ्ळ वस्तुगळन्नॆल्ला, पृथक्सिद्ध मॆन्नु. पृथक्तिद्द विशेषणवॆन्दु, विशेष्यक्किन्त बेरॆयागि स्वतन्त्रि सिरुव वस्तुवॆन्दु निश्चयक्क पोगादु-निश्चयिसुवदु सरियल्लवु. मात्र मुन्दॆ पृथक्किद्द वादुदु मत्वर्थिय प्रत्यययुक्तवागिर बेकॆन्दु पूव्व पक्षियु हेळिद्दरु. हागिल्लदॆ पृथक्किद्द विशेषणक्कू विशेष्यक्कू सामानाधिकरण्य उण्टॆन्दु प्रयोगवन्नु उदाहरि सुत्तारॆ. “ नरपतिरेव सर्वॆलोकाः ” राजने समस्तलोकवू ऎन्दरॆ समस्तलोकवू राजनिगॆ अधीनवुऎम्ब भाववु, इत्यादि गळिर् पोले - इत्यादि प्रयोगदल्लि तोरिबरुवहागॆ, निवकान्त रम-ऎल्लवू आ राजनिगॆ अधीनवॆम्ब बेरॆ तात्सरवु, सम्भावित मानविडल् - हेळलु योग्यवाद सन्दर्भदल्लि इ प्रत्यय मिल्ला द . ई मर्थिय प्रत्ययविल्लदॆ, सामानाधिकरण्य मात्रक्कॊन्दु - सामानाधिकरण्य रूपदल्लि हेळिरुवदन्नु मात्र मूल माडिकॊण्डु, पृथक्किद्दनवुमॊण्णादु- पृथक्सिद्ध वल्लवॆन्दु हेळलू साध्यवल्लवु. “नरपतिरेव सलोकाः’ ऎम्बल्लि मतुप् प्रत्ययविल्लवु ; सामानाधिकरक्तियु इरुत्तदॆ. इद रिन्द समस्तलोकवु नरपतिगॆ अप्पथद विशेषणवॆन्दु हेळलु________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे अतः पृथकृत्वा पृथक्षिद्धत्व निर्धारणॆ मत्वर्थिय प्रत्य यसद्भावाभानप्रमाणानि, तत्त्वनिर्धारणं कथम् ? आनपिस्टु विशदवाग प्रतिपादिक्कुम प्रमाणास्तरगळॆकॊं डु, इवस्तुस्थिति इरुक्कुन्नडि तॆळियप्राप्तम्, असाध्यवु. पृथकृद्ध विशेषणवागिद्दरू लोकवॆल्ला नरपतिगॆ अधीन वॆम्ब बेरॆ तात्सरदिन्द सामानाधिकरणोक्ति इरुत्तदॆ. हीगॆ अवरुगळ ऎरडु पूर्व पक्षवादगळू विरुद्धवॆन्दु सप्रमाणवागि समर्थिसि हेळिदरु.मतुप् प्रत्ययवु ज्ञानर्वा दण्डी ऎम्ब उदाहरणॆगळल्लि, अपृथद्द विशेषण पृथक्सिद्द विशेषण हीगॆ ऎरडु प्रयोगगळल्लू काणबहुदु. हागॆये मतुप् प्रत्यय विल्लदॆ सामानाधिकरण्य प्रयोगवन्नू ई ऎरडु विध विशेषगळल्लू काणबहुदु; हेगॆन्दरॆ, “सत्यञ्ज्ञानमनन्तं ब्रह्म” “राजा माता पिता चैव” इत्यादि. हीगॆ मत्वर्थिय प्रत्ययवागलि अथवा तन्निरपेक्ष सामाना धिकरणोक्तियागलि अपृथक्ति द्दा पृथक्षिद्ध विशेषण निर्धारणॆयल्लि सहकारियागलारदॆन्दु उपपादिसिदरु. हागादरॆ आ निर्धारणॆ यल्लि यावुदु उपकारवु ? ऎन्दु केळिदरॆ अदक्कॆ प्रमाणान्सरग ळिन्द निश्चयिसबेके विना, मत्वर्थिय प्रत्ययद सद्भावाभाव गळिन्द अल्लवॆन्दु मुन्दिन वाक्यगळिन्द उपदेशिसुत्तारॆ. आदुदरिन्द पृथद्धत्वा पृथक्सिद्धत्वद निर्धारणॆयल्लि मत्त र्थिय प्रत्ययविरोण निल्लदिरोणगळु उपयुक्तवल्लव हागादरॆ निर्धारणॆयु हेगॆ ? आनपिन्नु, हीगादनन्तर, ऎन्दरॆ मत्वर्थिय प्रत्ययद इरोण इल्लदिरोण मात्रदिन्दले पृथक्सिद्द विशेषण अथवा अपृथ कृष्ण विशेषणवॆन्दु निर्धरिसुवदु साध्यविल्लवॆन्दादनन्तर, विशद माह विशदवाद, प्रतिपादिसुव, प्रमाणास्तरगळ्ळिकॊण्डु बेरॆ प्रमाणगळ मूलकवागि, इव्वस्तुस्थिति इरुक्कु मडि- ई विशेषणवाद वस्तुवु अपृथक्षिद्ध विशेषण अथवा पृथद्द विशेषणवॆन्दु यथा र्थवागि इरुव सन्दर्भवन्नु, तॆळियप्राप्तम-निर्धरिसुवदु यु वु, श्रुति स्मृति इतिहास प्रमाणगळ बलदिन्द तिळियबेके विना, मतुप् प्रत्ययादिगळ सद्भाव अभावगळिन्द निर्धरिसलु साध्य निल्लवॆन्दु स्थापिसिदरु.________________

6 द्वयाधिकार श्रियः नित्ययोगे प्रमाणानि ३५६५ इष्टु उपायदशैयिलु, फलदकैयिलुम् प्रमाण ळ् नित्य योगक्कॊल्लुगैयालु, इम्मल् इन्वर्थं प्रकाशिस्सिक्कॆ अपेक्षितवागै यालुम् पूरोत्तरखण्ड ळिल् मुन्दॆ लक्ष्मियु अपृथक्सिद्द विशेषणळागि नारायणनॊन्दिगॆ नित्य योगवन्नु हॊन्दिरुवळु ऎम्बुदक्कॆ प्रमाणगळन्नु उदाहरि सुत्तारॆ. लक्ष्मिय नित्ययोग सन्दर्भदल्लि प्रमाणगळु इष्टु-ई सन्दर्भदल्लि, लक्ष्मियु नित्यानपायिनि ऎम्ब सन्दर्भ दल्लि, उपायदकैयिलुम् - परम पुरुषनु उपायवागि निल्लुव दॆशॆयल्ल, फलदक्कॆयिल्लम् , प्राप्यवागि निल्लुव दशॆयल्ल, प्रमाण- आ , प्रमाणगळु, नित्य योग चॊल्लुगैयालु. परमात्मनॊन्दिगेने सदा सेरिरुविकॆयन्नु बोधिसुवदरिन्द इम्मन्ऎल् , ई द्वयमन्मदल्लि इव्वर्थम - लक्ष्मियु सदा परमात्मनॊन्दिगेनॆ सेरिरुववळु ऎम्ब अभिप्रायवन्नु, प्रक शिप्पिक्कॆ - प्रकटिसुवदु, अपेक्षितमागैयालु . अपेक्षितवादुद रिन्द, बेकादुदरिन्दलू, पूर्वोत्तरखण्डळिल् मतुप्पाले मन्मद पूर्वखण्डद, श्रीमत् ऎम्बल्लिरुव, मत्तु उत्तरखण्डदल्लि रुव श्रीमते ऎम्बल्लिरुव, मतुप्पाले-मतुप्पत्ययदिन्द, ‘सभ्रातु शरङ्गाढम’ ऎम्बल्लि, ऎरपडिये पूर्वखण्डद अभिप्रायवु हेळल्पट्ट हागॆ, ‘भवांस्तु सह वैदेह्या’ ऎम्बल्लि, ऎरपडिये उत्तरखण्डद अभिप्रायवू हेळल्पट्ट हागॆ, पिरिवा पडि-अविनाभा वद रीतियन्नु ऒब्बरन्नॊब्बरु बिट्टु अगलदॆ यावागलू सेरिरुव भावद प्रकारवन्नु, शॆल्लित्तायित्तु. हेळिदन्तायितु. श्री वाल्मीकि महर्षियू उपायदशॆयल्लिन अविनाभाववन्नु सभातुश्चरण् गाढव’ ऎम्ब श्लोकदल्लू, उपायदतॆयल्लिन अविनाभाववन्नु * भवांस्तु सह वैदेह्या’ ऎम्ब श्लोकदल्लू उपपादिसिरुत्तारॆम्ब तात्सरवु. नित्य योगवन्नु स्थापिसुव प्रमाणगळु यावुवॆन्दरॆ________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे मतुप्पाले (१) ‘सभ्रातुस्मरणॆगाथम (२) “भवांस्तु सह वैदेह्या’ ऎण्णरपडिये पिरिवत्तपडिकॊल्लित्तायित्तु, १. स्वधया तदेकं (तै. आर.) २. श्रद्धया देवो देवत्व मत्तु ते (श्रद्धासूक्त) 6

  • अवतारं करोषा तदा श्रीस्त हायिनी । अनेनु चावतारेषु विप्लोरेषानपायिनी ’ (वि. पु. १-९-१४४) ४, ‘नित्य वैषा जगन्माता विष्णरनपायिनी ? (वि. पु.) ५. १ अनन्याराघवेणाहं भास्करेण प्रभायथा’ (रा. सुं.) अनन्याहि मयासीता भास्करेण प्रभायथा’ (रा. सुं.) ७, ( लक्षासह हृषीकेशो देव्या कारुण्यरूपया । रक्षक सर्वसिद्दानॆ वेदानेषु च गीयते’ ॥ (लक्ष्मीतन्त्र) (वैकुण्ठतुरेलोके श्रियासार्धं जगत्पतिः । आ विष्णु रचिन्नात्मा भर्भागवतै स्नेह ’ ॥ ६. लॆ, ९. ‘तयासहासीन मनन्त भोगिनि ’ (आळ, स्तो, रत्न.) १०, ‘नित्यानपायिनीं निरवद्यां देवदेवदिव्य महिम २ (शरणागति पद्य) ११. (ईशानां जगतामधीशदयितान्नित्यानायान्त्रिय

(अष्ट श्लोकी) १२, (उभयाधिष्टानं चैकशेषित्वम् ’ (श्री सोमेशियां.) १३. ( ईश्वरनुडैय रक्षणमॆल्ला पॆरियपिराट्टियारोडॆ कूडि आचरिक्क पडुगिरदागैयालु, अवळु मिन्दर इत्तक्कागवे - अगलगिल्लेनिरैयुम् ’ ऎन्नु सदा अन पायिनियायिरुळ्ळियालु अव पत्नि माधर्व ऎरुळिच्चॆयिगरार् ’ (पिलोकारजीयर्) १४. ‘एकाकीविद्ययासार्धं विहरिख्यॆ द्विजोत्तम । तभूयो जगतृष्टिं करिष्यामिह विद्यया ? ॥ (भारत मोक्षधर) १५, ’ एकोविद्यासहाय : इत्यादनेक प्रमाणगळु परमात्मनॊन्दिगॆ लक्ष्मिय नित्ययोगवन्नु स्थापिसुत्तवॆ. (0) man. edingpag. 20, 9. (२) रामा, अयोध्या, ३१, २५________________

१८) द्वयाधिकार श्री देशिकवररु उदाहरिसिरुव श्लो (कगळु हिन्दॆ अक्ष पञ्चकाधि कारदल्लि उदाहृतगळु. (३३८-४०नॆय) पुटगळन्नु नोडि, अल्लि प्रकरणविल्लदुदरिन्द ईग स्वल्प विस्तरिसि अर्थगळन्नु हेळुवॆवु. (१) सभातुश्चरण्‌गाडं निपीण्यरघुनन्दनः २ सीतामुनाचातियशा राघवं च महाव्रतम् ॥ सीतारामरिब्बरिगू माडुव नित्य कैङ्कय्य प्राप्तिगागि वनक्कॆ करॆदु कॊण्डु होगु ऎन्दु लक्ष्मणनु सीतारामर सन्निधियल्लि शरणागति यन्नु अनुष्ठिसुव प्रकरणवु. सः-सीतारामर कैङ्करवे परम पुरुषार्थवु, तत्पाप्तिगॆ बेरॆ उपायवु यावुदू इल्लवॆन्दु निश्च यिसिद प्राज्ञनाद आ, रघुनन्दनः सत्कुल प्रसूतनागि सत्सम्प्रदाय वन्नरित लक्ष्मणनु, भ्रातुः भ्रातानिवासः’ ऎन्दु श्रुतियल्लि हेळि रुव हागॆ तन्दॆय स्थानदल्लिरुव श्रेष्ठ भ्रातावागि भक्तावागिरुवद रिन्द परम पुरुषनिगू तनगू इरुव सुसम्बन्धवन्नु अरितवनागि श्रीरामचन्द्रन चरण्‌, पादगळन्नु गाढं तन्न इष्टार्थवु नॆर वेरुवदरल्लि सन्देहविल्लवॆन्दरितवनादुदरिन्द घट्टियागि, निपीड्य- हिडिदुकॊण्डु शरणागतियन्ननुष्ठिसिदवनागि, अतियशाः - आ काल दल्लि अनुकूल्य सण्यल्प प्रातिकूल्यव‌नॆयुळ्ळवनादुदरिन्द हॆच्चाद ख्यातियुळ्ळवनागि, सीतामुवाच मॊदलु सीतॆयन्नुद्देशिसि, अनु ग्रहमयळादुदरिन्दलू उपायत्वदल्लू आकॆगू अन्वयविरुवद रिन्दलू पुरुषकार रूपदल्लि सहायमाडतक्कवळॆन्दु नम्बि प्रार्थि सुत्तानॆ. अनन्तर महाव्रतम् - शरणागतनन्नु ( मित्रभावेन सम्प्राप्तं नत्यजेयं कथञ्चन’ ऎम्ब शरणागतरक्षणरूप महा व्रतवन्नु धरिसिरुव, राघवञ्चरामनन्नू कुरितु, उवाच, प्रार्थि सुत्तानॆ. इल्लि ई श्लोकद पूर्वार्धदिन्द ध्वयपूर्वखण्डद अर्थवु बोधितवु ; मन्मदल्लिरुव श्रीमत्’ ऎम्ब शब्दद अर्थवु सीताम् उवाच-ऎम्बुदरिन्द व्यक्तपडिसल्पट्टितु. उत्तरार्धदिन्दॆल्ला मन्मद उत्तरखण्डदल्लि हेळल्पट्ट कैङ्कय्य फलप्राप्तियु प्रार्थिसल्प ट्टितु. कॆलवरु पुरुषकारत्वरूपदल्लि मात्रवे अन्वयवॆन्दु ई श्लोकवु सूचिसुवदिल्लवे ? उपायत्ववु हेगॆ ? ऎन्दु आक्षेपिसु वरु. इदक्कॆ ऎरडु विधवागि समाधानवन्नु हेळुवॆवु. हिन्दॆये (0) Dan. scinepes, an-9.________________

३५७० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे (५) ( इट्टु मण्णु म तिरुमार्ल कण्णु ’ ऎन्नु, उपायदकैयिलु फलदशैयिलु, श्रीमच्छ चॆन्ननित्य योग अनुसन्धित्तार्. पूक्टोत्तरगळाद ऎरडु खण्डगळल्लू व्यक्तवागि तोरुव, मत्तु लक्ष्मियल्लि व्यामोहवुळ्ळवरादुदरिन्द, अवळॊन्दिगॆ नित्य योगदिं दिरुव श्रीयः पतियु, अन्नि अल्लदॆ, इन्नॆ कण्डु साधनवागि इन्नु यावुदु इल्लवॆम्बुदन्नु अनुसन्धानमाडि, हीगॆ आश्रयण समय दल्लू, कैरदशॆयल्ल, अङ्ग ने आ प्रकारवागि इब्बरू ऒट्टिगॆ अन्व यवुळ्ळवरॆन्दु तिळिद, कुरुगूर् चडगोपन्-उदारराद कुरु कापुरिय नम्माळ्वारवरु, इल्लि नेशॆन्न-ई दिव्यक्षेत्रदल्लि हेळिद ओर्‌ आयिरत्तिप्पत्तु म. असदृशवाद साविर पाशुरदल्लि ई हत्तु पाशुरगळन्नु, ऎण्णनेशॆल्लिल् अर्थवन्नु ग्रहिसदेने हेगॆ हेळि दरू, अथवा भक्ति विश्वासगळ न्यूनतॆ इद्दु सुम्मनॆ पठिसिदरू, इन्सम् पयक्कु मे ई तिरुवाय् मॊळिय महात्मयिन्द निरति शयानन्दवु उण्टुमाडुवदु, सन्देहविल्लवु. इदरिन्द उपाय दॆशॆयल्लि लक्ष्मि मुन्दागि आश्रयिसतक्कद्दु ; कैङ्कय्यदशॆयल्लू लक्ष्मि मुन्दागिये अदन्नु समर्पिसतक्कद्दु ऎन्दु तोरिबरुवदरिन्द द्वयमद ऎरडु खण्डदल्लू इरुव श्रीमच्छब्दार्थवु ई पाशुर दल्लि उपपादितवु.’ ऎन्नु-ऎम्बदागियू, उपायदशॆयल्लू फलदशॆयिलुम-नित्य कैङ्कय्य प्राप्ति रूप फलदशॆयल्ल, श्रीमच्छब्द आर् चॆनद्वयमन्मद ऎरडु खण्डदल्लू इरुव श्रीमच्छब्ददिन्द हेळल्पट्ट, नित्ययोगवन्नु अनुसन्धित्तार् अनुसन्धान माडिदरु स्मरिसुवरादरु. ई नित्य योगद अनुसन्धानदिन्दुण्टागुव इन्नॊन्दु प्रयोजन वन्नु हेळुत्तारॆ. इष्टनुसन्धानम्, आश्रयण समयदल्लि प्राप्यदशॆयल्लिन हागॆ लक्ष्मियु यावागलू पतियॊन्दिगॆ सेरिरुवळॆम्ब अनुसन्धा नवु, सापराध‌क्कु.अपराधगळिन्द कूडिद संसारिगळिगॆ, अणियि डाते- एनॊन्दु सन्देहविल्लदॆ ऎन्दरॆ लक्ष्मिय पुरुषकारत्वरूप वाद अनुग्रहविरुवाग नारायणनु रक्षिसिये रक्षिसुवनॆम्ब नम्बिकॆ (*) Darne. 2.7.00.________________

द्वयाधिकारः ३५७१ नित्य योगानुसन्धानस्य प्रयोजनान्तरवाद इवनुसन्धानं सापराधरु अणियिडाते निन्नॆ पोदे आश्रयिक्कॆक्कुरुप्पाम्. द्वयस्य नारायणशब्द अनुसन्धेय कल्याणगुणाः यिन्द सन्देहविल्लदॆ, निनै पोदे-श्रीमन्नारायणनन्नु या वाग आश्रयिसबेकॆम्ब सङ्कल्पवुण्टायितो आग ऒडनॆये, आश्र यिक्कु निर्भयवागि आश्रयिसुवदक्कॆ, उरुप्पाम्-साधकवागुत्तदॆ. ई अनुग्रहमयळागि वाल्लभ्यातिशयवन्नु हॊन्दिद लक्ष्मिय सान्नि ध्यवु यावागलू इरुवदरिन्द स्वामियु तप्पदॆ रक्षिसुवनु ऎम्ब पूर्ण नम्बिकॆयिन्द निर्भयरागि आश्रयिसबहुदु ऎम्बुदीग ई नित्य योगानुसन्धानद महत्ताद प्रयोजनवॆन्दु उपदेशिसिरु त्तारॆ. द्वयद नारायणशब्ददल्लि अनुसन्धेय कल्याणगुणगळु अनुग्रहमयळाद लक्ष्मिय पुरुषकारत्वदॊन्दिगॆ परम पुरु षन आश्रितरक्षणोपयुक्त महा कल्याणगुणगळू सेरिद्दरॆ, इन्नु आश्रितनिगॆ एनु कॊरतॆयु ? रक्षणवॆम्बुदरल्लि ईषदपि सन्देहविल्ल वॆम्ब भावदिन्द हेळलु हॊरटु, द्वयद नारायण शब्दवे ई कल्याणगुणगळ सम्बन्धवन्नु बोधिसुत्तदॆ ऎन्दु हिन्दॆ हेळिदु दक्कू मुन्दॆ हेळुवुदक्कू सङ्गतियन्नु तोरुत्तारॆ. इप्पडि-ई प्रकारदल्लि सापराधियागिद्दरू फलदल्लि निस्संशय उण्टागुवदक्कॆ अपेक्षितमान पुरुषकारं तानु अपेक्षितवाद पुरुषकारवू कूड, तन्नत्त मामृडि-आ लक्ष्मिय पुरुषकारत्वक्कॆ उत्कर्षव न्नुण्टुमाडुव, नारायण शब्ददल्लि, तोत्तुगिर तोरिबरुव, सम्बन्धमुम् - अ पृथक्सिद्ध विशेषणवागिरुव, पतियॊन्दिगॆ नित्य योग सम्बन्धवू, ऎन्दू अर्थमाडबहुदु, अथवा स्वस्वामिभाव सम्बन्ध, शेषशेषभाव सम्बन्धवॆन्दागलि अर्थवागबहुदु ; यार यारिगॆ स्वस्वामिभाव सम्बन्ध, अथवा शेषशेष सम्बन्धवॆन्दरॆ लक्ष्मीगू परमात्मनिगू मत्तु जीवात्म पमात्मरिगू, गुणण्ण कुम कल्याण गुणगळू सह, इरुरन- इरुत्तवॆ. गुणगळु यावुवु ऎन्दरॆ वात्सल्य स्वामित्व, सौलभ्य, सौशील्य, ज्ञान, शक्ति________________

३५७२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इप्पडि अपेक्षितमान पुरुषकारं तानु तन्नत्त मा मूडि इरुक्किरन, नारायण शब्दल् तोत्तुगिर सम्बन्धमु म गुणङ्गळु. मॊदलादवुगळु ई लक्ष्मिय पुरुषकारक्कनुगुणवागि परम पुरुष निगू कल्याणगुणगळू इवॆ ऎम्ब भाववु. इवु द्वयद नारायण शब्ददिन्द तोरिबरुत्तवॆ ऎन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. राजावादवनु अपराधगळिगनुगुणवागि शिक्षॆगळन्नेर्पडिसिरुवदरिन्द आतनु शरणागत निगॆ क्षमिसु ऎन्दु प्रार्थिसिदरू शिक्षिसुवनु. श्रीयःपतियु हागल्लवु. कल्याणगुणमहोदधियादुदरिन्द ऎष्टे अपराधमाडिद्दरू, या वाग शरणागतनादनो “नस्मर पकाराणां शतमस्यात्मव या’ ऎन्दु हेळिरुव हागॆ ईतन वात्यल्यादिगुणगळु श्रियः पतिय अनुग्रहवु निस्संशयवु ऎम्बुदन्नु प्रकटिसुवुवु. इदु गीतॆयल्ल * एतांविभूतिं योगञ्च ममयोवेतत्वतः” ऎम्बल्लि योग शब्ददिन्द कल्याणगुणयोगवॆन्दु श्री यतिवय्यर भाष्यवादरू उप लक्षणवागि लक्ष्मि नित्य योगवू सह अल्लि हेळल्पट्टितु. लक्ष्मियू परमात्मन नित्यविभूतिगॆ सेरिदवळु. लक्ष्मिय नित्ययोगत्ववू अनुग्रहरूप पुरुषकारत्ववू इरबहुदु ; आदरॆ दया वात्सल्यादि दिव्यगुणगळिल्लदवनादरॆ लक्ष्मिय अनुग्रहवु कारकारियागलारदु. आदुदरिन्द श्रीमन्नारायणनू तन्न पत्नि य पुरुषकारत्वक्कनु य गुणवागिये कल्याणगुणमहोदधियादुदरिन्दले रक्षणवु निस्स शयवॆम्ब तात्पर्यवु, नार शब्ददल्लि नित्यराद लक्ष्मियू, जीवात्मरू सेरिरुवदरिन्द इल्लिरुव सम्बन्ध शब्ददिन्द लक्ष्मिगू परमात्मनिगू मत्तु जीवात्म रिगू परमात्मनिगू इरुव शेषशेषि सम्बन्धवू हेळल्पट्टितॆन्दु भाविसबहुदु ; सम्बन्धवू गुणळू इवॆरडर योगवे मेलिन गीताश्लोकद योग शब्ददिन्द हेळल्पट्टिदुदु ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. लक्ष्मिय पुरुषकारत्वक्किन्त एत्तम् ऎन्दरॆ अधिकातिशयवु इद्दु परमात्मन कल्याणगुणगळॆम्बुदक्कॆ आळ्वार् पाशुरवन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. इदु लक्ष्मिय पुरुषकारत्ववे अतिशयवादुदु, अदक्कू अतिशयवादुदु नारायणन गुणगळु ऎम्बुदर उपपादनॆ________________

9 द्वयाधिकार इदु - तन्नडियार् ” ऎच् पाट्टले काणलाम. यन्नु तन्नडियार् अदु शॆय्यार्’ ऎण्ण दल्लि, काणलाम्-काणबहुदु. ३५७ पाटल् ऎम्बी पाशुर ई पाशुरार्थवु (पॆरि. तिरु ४-९-२) हिन्दॆये उपपादितवु. २७३४ नॆय पुटवन्नु नोडि, “ लक्ष्मियु प्रपन्नन अपराधगळन्नु कुरितु निन्दिसिदरू ” ऎन्दु इतररु माडिरुव अर्थवु ई प्रकरणक्कॆ सर्वात्मना सरिहोगुवदिल्लवु. आदुदरिन्द नावु हेळिरुव इन्नॊन्दु अर्थवे युक्तवागि तोरुत्तदॆ. अनुग्रहमयळाद लक्ष्मियु तन्न पतियॊन्दिगॆ प्रपन्नर अपराधगळन्नु अरिकॆमाडि, एनो माडि बिट्टरु मन्निसु ऎन्दु प्रार्थिसिदरॆ, अदक्कू अतिशयवाद दया वात्सल्यादिगळिन्द नारायणनु कल्याणमहोदधियादुदरिन्द अवु गळिन्द प्रेरितनागि आतनु हेळुवनेनॆन्दरॆ आ अपराधगळन्नु प्रामादिकवागि माडिरबेके विना बुद्धिपूर्वकवागि ‘ऎन्नडियार् अदु शैय्यार् ‘. नन्नन्नु आश्रयिसिद प्रपन्नरु ऎन्दिगू माडला ररु ऎम्बदागि, अल्लि शिक्कुरिक्कु मेल्, शिदैक्कु ऎन्दरॆ दोष वन्नु, उरैक्कु मेल् हेळिदरू, हीगॆ दोषवन्नु हेळुवदु ई अनुग्रहमयळु हेळुवदु कॆट्टद्दन्नु माडबेकॆम्ब अभिप्राय दिन्दल्लवु ; पुरुषकारभूतळादुदरिन्द अपराधगळन्नु गण्डनिगॆ तिळिसि आदरू अधिकारियु प्रपन्ननादुदरिन्द रक्षिसलु योग्यनु ऎन्दु अर्थमाडुवदे स्वारस्यवु. शॆं दा‌ल्‌ नन्नु शॆं दार् ऎन्नु वदर अभिप्रायवेनॆन्दरॆ बुद्धि पूर्वकवागि कॆलवु मृदु प्रज्ञरु अपराधमाडिदरू अवरिगेनू कॊनॆगू कॆट्टदु आगुवदिल्लवु ; अव रिगू ऒळ्ळेदे आगुत्तदॆ ; एकॆन्दरॆ आ दोषगळिगॆ प्रायश्चित्त रूप दल्लि पुनश्यरणागतियन्न नुष्ठिसुवरु ; अदरिन्द अवरु रक्षिसल्पडुवरु. हीगॆ प्रायश्चित्त शरणागतियन्नू अनुष्ठिसुवष्टु विवेकविल्लदव रादरू अल्प दण्डनॆगळन्नित्तु रक्षिसुवनु ; आदुदरिन्द कॊनॆगू ऒळ्ळॆ यदे आगुत्तदॆ ऎम्ब भाववु. ( जातेपि तन्निष्टतेः कौटिल्य ( सतिशिक्षयानघयन् क्रोडीकरोति प्रभुः ’ ऎम्बल्लि हेळिरुव अभिप्रायगळु इल्लि अनुसन्धेयगळु, नन्नुशॆं दार् ऎन्दिरुवद रिन्द प्रपन्नर बुद्धि पूरो राघवु, कॆलवरु अर्थमाडिरुव हागॆ, दोषवे अल्लवॆम्बर्थवल्लवु ; एकॆन्दरॆ ऎन्न‌ पोलुम् ऎम्ब प्रयोगदिन्दले व्यक्तवु,________________

३५७४. श्रीमद्र हस्यत्रयसारे म श्रीमच्छन नारायण एव बोध्य इति नारायण शब्द वैयर्थ्यशत्कां परिहरति (१) “श्रीधर श्रीकर य श्रीर्मा लोकत्रयाश्रयः” इत्यादिगळिले भगवन्नामनाग प्रसिद्ध मान श्रीमच्छ म् मनदल्ले श्रीमच्छब्दवे नारायणनन्नु बोधिसुवाग मुन्दिरुव नारायणशब्दवु व्यर्थवल्लवो ऎन्दरॆ समाधानवु हेळल्पडुत्तदॆ. श्रीमन्नारायण मत्तु श्रीमते नारायणाय ऎम्ब पूरोत्तरखण्डगळल्लू श्रीर्मा ऎन्दरॆ नारायणने हेळल्पडुवाग पुनः नारायणशब्दवु निरर्थकवल्लवो ? ऎन्दरॆ, श्रीर्मा ऎम्बुदु. नारायण शब्दक्कॆ विशेषणवागि ऎरडु खण्डदल्लि सार्थवत्तादुदु ऎन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. ऎरडू विशेष्यवल्लवु, मॊदलिन पदवु विशे षणवु नारायण शब्दवु विशेष्यवु ; हीगॆ भाविसिदुदादरॆ पूर्व खण्डदल्लू उत्तरखण्डदल्लू आ विशेषणदिन्द तोरुव प्रयोजन भावगळन्नु तिळिसुत्तारॆ. लक्ष्मिय सम्बन्धदिन्द प्राप्तवाद अनेक नामगळु सहस्रनामदल्लि हेळल्पट्टिवॆ. “ श्रीवत्सवक्ष श्रीवास श्रीपतिमतांवरः” ऎन्दारम्भिसि, “स्वतङ्गश्यतानन्दो नन्दिः” ऎम्बुववरॆगू अन्तह नामगळु ६०९ रिन्द ६२४ नॆय नामगळु, इवुगळ अर्थक्कॆ दासनु बरॆदिरुव विष्णु सहस्रनाम भाष्यवन्नु पराम्बरिसबहुदु. अवुगळल्लि नाल्कु नामगळन्नु मात्र प्रकरणानुगुणवागि महागुरुवररु उदाहरिसिरुत्तारॆ. इवुगळ अर्थवेनॆन्दरॆ-श्रीधर–रत्नवु कान्तियन्नू, पुष्पवु परिमळवन्नू हेगॆ सदा सम्बन्धिसिकॊण्डु नित्ययोगवन्नु हॊन्दिरुत्तवॆयो, हागॆये परम पुरुषनु लक्ष्मियॊन्दिगॆ नित्ययोगवन्नु हॊन्दिरु ववनु नहि हातु मयं शक्या कीर्तिरात्मवतो यथा’ ऎम्बुदु अनुसन्धेयवु. (रा. आ. ३९.२९) श्रीकरः- पररूपदल्लि हेगॆ लक्ष्मिय दिव्यमङ्गळ विग्रहदॊन्दिगॆ सेरिरुवनो हागॆये विभवावतारगळल्लू देव देवदेहेयं मनुष्यत्व च मानुषि ” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ तानु देवतॆयागि अवतरिसिदरॆ लक्ष्मियन्नू देव (१) सहस्रनाम,________________

१९) द्वयाधिकार अमै यादोवॆन्निल्? पूर्वखण्डत्तिलुम् उपायभावत्तुक्कु रुप्पान गुणविशेषानुसन्धानार्थवागवुम्, उत्तरखण्डल् सत्वविशिष्ट नान शेष प्राप्य नाय् तोत्तुगैक्कागवुं नारा यणशब्दमपेक्षितवागैयाल् इट्टु श्रीमच्छब्रं विशे षण (पर) म्. स्त्रीयागियू, राघव भवद्गीता ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ तानु मनुष्यावतारियादरॆ लक्ष्मियन्नु मनुष्ययागियू, हीगॆ अनुरूपवाद दिव्यमङ्गळ विग्रहयुक्तळन्नागि लक्ष्मियन्नु माडु ववनु. श्रेयःश्रीर्मा-सकलविध पुरुषार्थरूपवाद, श्रेयस्सन्नु उण्टुमाडुवदक्कागिये लक्ष्मीविशिष्टनागिरुववनु. “शरीरारोग्य मैश्वर मरिपक्षक्षयः सुखम् ” (वि. पु. १-९-१२४) इवॆल्लवू लक्ष्मिय अनुग्रहदिन्द उण्टागुत्तवॆ. लोकत्रयाश्रयः “त्वं माता सत्वलोकानां देवदेवो हरिः पिता” (वि. पु. १-९-१२५) ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, लक्ष्मियॊन्दिगॆ मूरु लोकक्कू आश्रयनु”. इत्यादिगळिले इवे मॊदलाद नामगळल्लि, भगवन्नाम माग- इवु भगवन्तन नामगळॆन्दु, प्रसिद्धवाद, श्रीमच्छब्दम्- श्रीमच्छब्दवु, अमैयादो ऎन्निल्-सालदो ऎन्दु पूर्व पक्ष वन्नु तन्दरॆ, श्रीमच्छब्दवे नारायणनन्नु बोधिसुवाग, बेरे नारायणशब्दद आवश्यकतॆ एनॆन्दु आक्षेपिसिदरॆ, अदक्कॆ समाधान वन्नु हेळुत्तारॆ. द्वयद पूर्वोत्तरखण्डगळल्लू नारायण शब्दवाद विशेष्यक्कॆ विशेषणवागि प्रयोजनवुळ्ळद्दागिदॆ ऎन्दु हेळुत्तारॆ. पूर्व खण्डल् - पूर्वखण्डदल्लि, उपायभाव तुक्कु उपायभावक्कॆ, उरुप्पान-सम्बन्धिसिद, गुणविशेषानु सन्धानार्थवागवु-मुन्दॆ ग्रन्थकर्तरे उदाहरिसुव १२ कल्याणगुणविशेषगळ अनुसन्धानक्कागियू, उत्तरखण्डल् - उत्तरखण्डदल्लि, सत्वविशिष्टनान सत्व विभूतियोग, सत्व कल्याणगुण योग हीगॆ परिपूर्णतॆयन्नु हॊन्दिद, सर्वशेषिये, प्राप्य नाय तोत्तुगैयालुम्. महामहिमॆ सातिशयवुळ्ळवनु प्राप्यनॆन्दु स्पुटवागि तोरुवुदक्कागियू, नारायणशब्दवु, अपेक्षितमागै याले-आवश्यकवादुदरिन्द, इट्टु - ई द्वयम दल्लि, श्रीमच्छं विशेषण परम्- ऎरडु कडॆयल्लू विशेषव________________

३५७६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वन्नु बोधिसुवन्ताद्दु, लक्ष्मीविशिष्टनागिये उपायनू मत्तु प्राप्यनू ऎन्दु उपदेशिसुत्तदॆम्ब भाववु. विशेषणवॆन्दु एतक्कॆ इल्लि हेळल्पट्टितु ऎन्दरॆ कॆलवरु पूरैखण्डद श्रीमच्छब्दवु उप लक्षणवॆन्दू, उत्तरखण्डदल्लि मात्र विशेषणवॆन्दू हेळुत्तारॆ. ऎरडु कडॆयल्लू श्रीमच्छब्दविद्दरॆ, ऒन्दु कडॆ उपलक्षणवॆन्दू, इन्नॊन्दु कडॆ विशेषणवॆन्दू हेळुवुदु याव न्यायवु ? ऎम्बुदु गुरुगळ अभिप्रायवु. हागॆ नोडिदरॆ पूरैखण्डदल्ले श्रीमन्नारा यणवॆन्दु समासपदविरुवदरिन्द, श्रीमते नारायणाय ऎन्दु भिन्न पदगळिरुवागले विशेषणवादरॆ, समास पदद श्रीमच्छब्दवु विशेषणवल्लवे ? लक्ष्मीतन्त्र वाक्यदल्लि “लक्षा सह हृषीकेशो देवा कारुण्य रूपया । रक्षक” ऎम्बल्लि हृषिकेशनिगॆ एनॊन्दु विशेषणगळन्नू कॊडदॆ, लक्ष्मिगॆ रक्षकत्ववाद उपायदल्लू अन्वय उण्टॆम्बुदुदन्नु विशदीकरिसुवुदक्कागि देव्या कारुण्यरूपया ऎम्बॆरडु अर्थवत्ताद विशेषणगळन्नु लक्ष्मिगॆ कॊट्टिरुत्तारॆ. इदन्न नुसरिसि श्री पराशरभट्टरवरू अष्टश्लोकियल्लि “ईशानां जगता मधीशदयितां नित्यानपायां श्रियं संश्रित्य” ऎम्बल्लि श्रियं सण्ठित्य ऎन्दिष्टु मात्र हेळिरुवदरिन्द पुरुषकारनवॆन्दागलि, उपायत्वदिन्दागलि हेळलिल्लवादुदरिन्दलू, पुरुषकारत्ववू उपा यगोष्ठियल्ले सेरिदुदॆन्दु हिन्दॆ उपपादिसिरुवदरिन्दलू, लक्ष्मि संश्रयणवु उपायरूपदल्ले ऎन्दे धाराळवागि हेळबहुदु. हागॆ आश्रयणक्कॆ योग्यळॆन्दु वेद्यवागलॆन्दे, ईशानाम् ऎन्दा रम्भिसि मूरु विशेषणगळन्नु लक्ष्मिगॆ कॊट्टिरुत्तारॆ. नित्यानपाय ळागि, नमगॆ परतत्वभावदल्लि लक्ष्मियू सेरिदवळादुदरिन्द उपाय वागि रक्षिसुवदे मॊदलाद सत्व प्रवृत्तियल्लू “सहधर चरी” यादु दरिन्द उपायत्वदल्लि अन्वयवु सिद्धवु. आदुदरिन्द पूर्वखण्डद श्रीमच्छब्दवू विशेषणवे विना उपलक्षणमात्रवल्लवु. उपलक्षण ऎम्बुदरल्लि अवर तात्परवेनॆन्दरॆ - उपायवु नारायणनु मात्रवे, आ नारायणनु यारु ऎम्ब विवक्षॆयल्लि लक्ष्मिगॆ गण्ड नादवनु ऎन्दु इष्टु मात्रवे ई श्रीमच्छब्दवु बोधिसुत्तदॆ ऎं बुदु अवरुगळ अभिप्रायवु. लक्ष्मिगॆ उपेयत्ववन्नु बोधिसुव श्रीमते ऎम्ब शब्द विवरणॆगॆ श्री पराशररु एनॊन्दू विशेषणगळन्नु कॊडलिल्लवु ; पूल्वार्थ श्रीमच्छक्कॆ मूरु विशेषणगळन्नु________________

द्वयाधिकार 28122 इट्टु नारायणशब्दत्तु कु मूलमन्नाधिकारल् (अनेक) व्युत्पत्तिगळाले शून्नवर्थङ्गळॆल्ला ं विवक्षितङ्गळागि लुम्, पूर्व खण्डल् नारायणशब्दत्तुक्कु शरण्यतैयिले नोक्कानपडियाले (१) “निगरिल् पुगळा” इत्यादिगळिले सङ्ग्रहीतङ्गळान वात्सल्य स्वामित्व, सौशील्य, सौलभ्य, सत्वज्ञत्व, सत्व शक्तित्व, सत्य सङ्कल्पत्व, परमकारुणिक, कृतज्ञत्व, स्थिरत्व, परिपूर्णत्व, परमोदारादिगळिनुसन्धेयळिल्, प्रधान कॊट्टिरुवदु. इदु एकॆ ऎन्दु उपलक्षणवादिगळन्नु केळिदरॆ प्रश्नॆयु निरुत्तरवागुत्तदॆ. श्रीगुणरत्न कोशदल्लू अवरे अनेक कडॆगळल्लि लक्ष्मिगॆ उपायत्ववन्नु समर्थिसिरुत्तारॆ. “आकारत्रय सम्पन्ना मरविन्दनिवासिनीम् । अशेषजगदीशिं वन्देवरद वल्लभाम् ” ऎम्ब पूव्वाचार दिव्य सूक्तियल्लि, उपायत्व पुरुष कारत्व उपेयत्वगळाद मूरु आकारगळू बोधिसल्पट्टवु. आगलि नारायणशब्दवू आवश्यकवॆन्देनो ऒप्पोण. मूल मन्मद नारायण शब्ददल्लि अनेकार्थगळु अडगिवॆ ऎन्दु बहु विस्तरिसि उपपादिसिद्दायितल्ला, अवॆल्लवू ईग पूर्वखण्डद उपा यत्वानुसन्धानदल्लि बेके ? अथवा आश्रयणोपयुक्तगळाद कल्याणगुणगळु मात्रवे अनुसन्धेयवे ? ऎम्ब विवेचनॆयल्लि आश्रयोपयुक्तगळाद कल्याणगुणगळे मुख्यवागि अनुसन्धेय गळॆन्दु मुन्दॆ तिळिसि, आ कल्याणगुणगळु यावुवु ऎम्बुदन्नु उप देशिसुत्तारॆ. इष्टु नारायणशब्दत्तुक्कु - ऎन्दरॆ इल्लिरुव नारायणशब्दक्कॆ, मूलमन्नाधिकारदल्लि, अनेक व्युत्पत्तिगळाले प्रकृति प्रत्यय भेदवेनु, समासभेदवेनु, अक्षरगळिन्द तोरुव अर्थवेनु, हीगॆ अनेकविध निष्पत्ति निध्वचनगळिन्द, तॊन्नवर्थट्ट अल्लां हेळिद अर्थगळॆल्लवू, विवक्षितळालुं हेळबेकादुदु आवश्यकवादरू, पूरखण्डदल्लि नारायणशब्दक्कॆ, शरण्यतैयिले, रक्षणोपायदल्लि, नोक्कानपडियाले प्राधान्यवादुदरिन्द, “निग रिल् पुगळाय्” ऎम्ब पाशुरवे, इत्यादिगळिले मॊदलादवु गळिगॆ, सङ्ग्रहीतङ्गळान-सङ्ग्रहिसि हेळल्पट्ट, वात्सल्य स्वामित्व, सौशील्यादि हन्नॆरडु गुणगळु, इनुसन्धेयगळिल् ई सन्दर्भ (१) तिरु, ६-१०-१०,________________

३५७८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे तमळ्, इवल् वात्सल्य मानदु ? (२) “दोषयद्यपि दल्लि अनुसन्देयवाद गुणगळल्लि, प्रधानतम४.अत्यन्त मुख्य वादवुगळु. ई द्वयमद पूर्वखण्डद नारायण शब्ददिन्द मूलमाधिकारदल्लि उपपादिसल्पट्ट समस्त अर्थगळु इल्लियू अनुसन्धेयगळादरू, मुख्यवागि, आश्रयणक्कू रक्षणॆगू उप युक्तगळाद १२ गुणगळु अनुसन्धेयगळॆन्दु हेळिदरु. ई अनेक गुणगळु, निगरिल् पुगळाय् ऎन्दु बरुव अगलगिर्ल्ले ऎम्बल्लि उपपादितवॆन्दु तिळिसिदरु. ई पाशुर मत्तु अदर अर्थगळिगॆ नॆय पुट नोडि, निगरिल् पुगळाय् ऎन्दरॆ निनगॆ समरागलि अधिकरागलि इल्लद कल्याणगुण महोदधियागि ऎन्दर्थवागुत्तदॆ. आ कल्याणगुणगळल्लि सापराधियाद प्रपन्ननिगॆ अनुग्रहरूपवा दुदु वात्सल्यवु. आदुदरिन्द सारदीपिका व्याख्यातृवु “निगरिल् पुगळाय् यॆन्नु वात्सल्यं सहीतम् ; “उलगमूनु डैया” यॆन्नु स्वामित्वं ; ऎन्नैयाळ्वाने” ऎन्नु सौशील्यं; “निगरिल् अमरर् ” इत्यादियाल् सौलभ्यं सङ्ग्रहीतं ; सत्व ज्ञत्यादिगळिप्पाट्टल् अर्थातृद्धङ्गळ् ; आदि शब्दं मार्दवार्ज वादि सङ्ग्राहकं” ऎन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. ई “ अगल गिद्देवॆ” ऎम्ब पाशुरक्कॆ श्रीवडक्कतिरुवीधिपिळ्ळॆयवरू सह हीगॆये ईडिनल्लि व्याख्यान माडिरुत्तारॆ. पराम्बरिसबहुदु. आदरॆ श्री देशि क सिद्धानक्कॆ विरुद्धवाद इतर उपपादनॆगळुण्टु. अवुगळु ग्राह्य वल्लवु. "” ई गुणगळु यावुवॆम्बुदन्नु श्री देशिकरवरे मुन्दॆ विशदी ई * करिसुवदरिन्द इल्लि अवुगळ अर्थगळन्नु बरॆयलिल्लवु. इवल् नारायण शब्ददल्लि उपपादितवाद कल्याणगुणगळल्लि “वात्सल्य मा वुदु ?-वात्सल्य यावुदु ? (२) “दोशोय पितस्य स्यात् ” “ऒन्दु वेळॆ शरणागतनल्लि दोषविद्दरेनु? इदर पूर्वार्धवु “मित्रभावेन सम्प्राप्तं नत्यजेयं कथञ्चन” ऎम्बुदु. मित्र शब्दक्कॆ मितात् त्रायत इति मित्रम् ऎम्ब व्युत्पत्तियिन्द मित वादुदरिन्द रक्षिसुवनु ऎन्दरॆ अमितवाद निरतिशयवादुदन्नु कॊट्टु रक्षिसुवनु ऎम्ब भाववन्नु बहुशः तोर्पडिसिरुत्तारॆ. (२) रामा, युद्ध, १८०३,________________

द्वयाधिकारः . . ३५७९ तस्य स्यात् ” ऎच् पडिये आश्रितनुड्डॆय दोषं (अपराधं) पारादे अकरिडान इरम्, इदु र्तदोषङ्गळ पाठगलामै कुरिप्पाम् (२) स्वामित्व मावदु ? - प्रणवादिगळिल् इन्नॊन्दु व्युत्पत्ति हेगॆन्दरॆ सत्वभूतेषु मेद्यतिस्नि ह्यति-सर्व भूतगळल्लू प्रीतियन्निट्टिरुववनु, सर्वरक्षकनु ऎम्ब भावनॆयिन्द बन्दिरुववनु, अन्तह आश्रितनन्नु ऎन्दिगू बिडलारॆ ऎम्बर्थवागु इदॆ. आदुदरिन्द मित्रत्व हेगॆ ऎन्दरॆ शरणागत्यनुष्ठानदिन्दले ऎम्ब भाववु. ऎरपडिये ऎन्दु श्रीरामनु सुग्रीवनिगॆ, तन्न शरणागतनन्नु अवनु दोषिये आगिरलि अन्तवनन्नू कूड ऎन्दिगू कै बिडॆनु ऎन्दु हेळिरुवहागॆ, आश्रितन दोषम्पारादॆ-शरणागतन दोषवन्नु परिगणिसदॆ, अकरिडान - आतनु रक्षिसलु योग्यनॆन्दु अङ्गीकरिसुवदक्कनुगुणवाद, इरक्क-प्रीति विशेषवु स्नेहवु. शरणागतनु हिन्दॆ ऎष्टु पापियागिद्दरू, यावाग शरणा गतनादनो, आतनु सहस्रापराधियागिद्दरू, अवु ऒन्दन्नू परि गणिसदॆ रक्षिसुव गुणवु. इदु असदृशवाद गुणवु, ई लोकद प्रभु गळादरो, अपराधक्कॆ अनुगुणवागि शिक्षिसुवरु. सत्वलोक प्रभुविन सत्य सङ्कल्पवादरो शरणागतनु ऎन्तह दोषियागिद्दरू, मान्यने रक्षणीयने ऎम्बुदु. आगताने प्रसविसिद आकळु तन्न वत्स करुविन शरीरवॆल्ला दूषितवागिद्दरू, अदन्नॆल्ला नॆक्कि, तन्न करु विगॆ हालन्नु सुरिसुत्ता अदन्नु संरक्षिसुव गुणक्कॆ वात्सल्य ऎन्दु हॆसरु. इन्तह गुणवु परमात्मनल्लुण्टु. ई अभिप्रायवु “यथा च धेनुस्सवति स्नेहाद्वत्सस्य वत्सला” ऎम्ब महर्षि वाक्यदल्लि तोरिबरुत्तदॆ. वत्सलॆय भाववु वात्सल्यवु. इदु ई वात्सल्य गुणवु, र्त दोषङ्ग टैपा‌त्तु. मोक्षार्थियाद तन्न दोषगळन्नु नोडि, अगलामैक्कु इन्तह महापापियन्नु स्वामियु ऎल्ला दरू रक्षिसुवनो ऎम्ब अधैय्यदिन्द, स्वामियन्नु आश्रयिसुवदन्नु बिट्टु होगदिरुवदक्कॆ, उरिप्पाम्-ज्ञापकवन्नु कॊडुत्तदॆ. ई वात्सल्यगुणद अनुसन्धानदिन्द अधैय्य पट्टु इन्तह महापापि याद नन्नन्नु हेगॆ रक्षिसानु ऎन्दु हेळि आतनन्नु आश्रयिसोण वन्नु बिट्टु होगद हागॆ माडलु सहकारियागुत्तदॆम्ब भाववु. (२) स्वामि मावुदु ? - स्वामित्ववॆन्दरेनु ? प्रणवादिग ४. प्रणववे मॊदलादवुगळल्लि, इल्लि आदि शब्ददिन्द इतर प्रमाण________________

३५८ ० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे शिक्षितमान सम्बन्धविशेषम् ; इदु र्तपेराग रक्षिक्कुमॆङ्गिर केत्तत्तु कुरुप्पाम्. (३) सौशील्य मावदु ? र्ता सर्वाधिकनाय् वैत्तुत्त गळाद “पतिं विश्वस्य” ( पुरुषसूक्त) “दासभूतास्सतस्सत्वह्या त्मानः परमात्मनः” “ईशनीश” “चेतनश्चतनानां…. विदधाति कार्मा” “भ्रामर्य सत्वभूतानि” “अन्तरोयमयति” “क्षरात्मान् ईशते देव एकः” “ प्रधानक्षेत्रज्ञपतिः ” (श्वेत ) इत्याद्यनेक प्रमाणगळु हेळल्पट्टवु. शिक्षितमान-उप देशिसल्पट्टु, सम्बन्धविशेषम्-सर्वशेषित्ववु. प्रणवदल्लि मकार वाच्यनाद जीवनु, आय्कॆव अकारवाच्यनागि जगत्कारणनाद विष्णु विगेने शेषभूतनु दासभूतनु ऎम्बर्थदिन्द सत्वशेषित्वरूप अर्थवु तोरिबरुत्तदॆ. इदु ई स्वामित्ववु, आतनु स्वामियु, नावु दासरु ऎम्ब सम्बन्धवु, तपेराग तन्न पुरुषार्थसिद्धिगागि, रक्षिक्कुम् ऎ५र-शरणागतनन्नु रक्षिसुवुदु स्वामियाद तनगेने महिमॆयन्नुण्टुमाडुवदरिन्द, रक्षिसिये रक्षिसुवनु ऎम्ब, ते तुक्कु- निर्भयवागि महाविश्वासदिन्दिरुवदक्कॆ, उरुप्पाम्-ज्ञाप कार्हवागुत्तॆ. स्वामियादवनु शरणागतनाद तन्न रक्षिसुवदु स्वामि यादवनिगे उत्कर्षवन्नुण्टुमाडुव प्रयोजनवुळ्ळदादुदरिन्द दासनाद तन्नन्नु ऎन्दिगू रक्षिसदे इरनु ऎम्ब अनुसन्धानक्कॆ ई स्वामित्वगुणवु हेतुवॆम्ब भाववु. शरैस्तु सङ्कुलां कृत्वा लङ्काम्परबलार्दनः । मान्नयेद्य दिकाकु- तस्य सदृशं भवेत् (रामा. सुन्दर 39-30) ऎम्बल्लि उपपादिसल्पट्ट स्वामित्वक्कॆ दासन रक्षणॆये पुरुषार्थरूपवादुदु. दासनिगॆ पुरुषार्थवु हागिरलि. सश्वेश्वरनिगॆ प्रपन्ननाद दासन संरक्षणॆयन्ने तनगॆ पुरुषार्थवन्नागि भाविसुवनॆम्ब भाववु. (३) सौशील्य मावदु ?- मूरनॆय गुणवाद सौशील्यवॆन्द रेनु ? र्ता-सरेश्वरनाद तानु, साधिकनाय् वैत्तु. “नतम शाभ्यधिकश्चदृश्यते” (शे. ६८) ऎन्दु श्रुतियल्लि आतनिगॆ समरू इल्लवु अधिकरू इल्लवु ऎन्दु हेळिरुवहागॆ ऎल्लरिगिन्तलू अधिकनागि इद्दु कॊण्डु, तण्णियरान निकृष्ट जन्मवॆत्तिरुव, निषाद बेडरवनाद________________

द्वयाधिकार ३५८१ यरान निषाद वानर गोपालादिगळॊडे नीरन्ध्रसंश्लेषं हण्णुगै, इदु (१) “अम्मानाळिप्पिरानवनॆडर्ता यानान्” गुहनु, नानर-सुग्रीवाञ्जनेयादिगळु, गोपालादिगळोडे- गोवुगळन्नु मेयिसुव कुलदल्लि हुट्टिद नन्दगोप वसुदेवादि गळु, आदिपददिन्द विदुर, मालाकारळु, कुद्दॆ, शबरि मॊदलादवरु गळॊन्दिगॆ, नीरन्द्र संश्लेषम् पण्णु गै-स्वल्पवू अवकाशविल्लदॆ ऒट्टिगॆ अन्तवरॊन्दिगॆ सेरिरुविकॆयु, गुहनन्नु परममित्रनन्नागि भाविसि आलङ्गिसिदुदू, सुग्रीवनन्नु “लोकनाथः पुरो भूत्वा सुग्रीवं नाथ मिच्छति” ताने लोकेश्वरनागिद्दरू, सीतान्वेषण प्राप्ति मॊदलादवुगळिगॆ आतनन्नु स्वामियागि भाविसि, आतनॊडनॆ सख्यवन्नु बयसि, आतनन्नु आलङ्गिसिदुदू, आञ्जनेयनु सीता न्वेषणमाडिकॊण्डु बन्दुदक्कॆ “एष सर्वस्व भूतस्तु परिष्टङ्गो हनूमतः” (रा. यु. १-१३) ऎन्दु आलङ्गिसिदुदू, विभीषणनन्नु तन्न परिवारवॆल्ला निराकरिसिदरू आतनन्नु परिग्रहिसि, लङ्का राज्य वन्नु कट्टि, तन्न सहोदररल्लॊब्बनागि भाविसि आलङ्गिसिदुदू, गो पालरॊन्दिगॆ भोजन विहारादिगळल्लि सक्तनागिद्दु दू, विधुरान्न नन्नू, शबरीद फलवन्नू, अवलक्कि कॊट्ट बडब्राह्मणनिगॆ सर्व विध उपचारगळन्नॆल्ला तन्न पत्नियॊन्दिगॆ माडिदुदू, पिशाचजन्म वन्नु हॊन्दिद घण्टाकर्णनु समर्पिसिद निकृष्टवाद मांस मद्य गळन्नु स्वीकरिसिदुदू, इवॆल्लवू सश्वेश्वरन सौशील्यद निदर्शनगळल्लि एकदेशवॆन्दु भाविसतक्कद्दागिरुत्तदॆ. हिन्दॆ उदाहरिसिरुव श्री देशिक रवर “निषादानां नेता कपिकुलपतिः क्वापिशबरि” ऎम्ब दया शतकश्लोकवु इल्लि अनुसन्धेयवु. ई सौशील्यद माहात्मयन्नु तिळिसुत्तारॆ. इदु ई गुणवु, नम्माळ्वारवर “अम्मा नाळिप्पिर्रा ऎम्ब पाशुरदल्लि उपपादितवॆन्दु अदन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. पूरा पाशुरवु यावुदॆन्दरॆ

  • अम्मा नाळिप्पिर्रा अवनॆडत्तान्ना । रॆम्मा पावियरुं विधिवाय्क्कि न्नुवां कुण्णी‌ कैवातुनॊळिद्दायॆन्नु कैतलॆ पूशलिट्टॆ । मॆ‍मालायॊळिद्देनॆ रानु मेलाने ॥ ५ इदर अर्थवु-(१) अर्मा-सर्वाधिकनागि सर्वॆश्वरनागि ऎल्लरिगू (0) 303, 3.0-2.________________

३५८२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे स्वामियागिरुव, अळिप्पिर्रा-शङ्खचक्रादिगळन्नु धरिसि, चेतनरिगॆ महोपकारकनागिरुव, यर्डा - नित्यविभूति, लीलाविभूति, कल्याणगुणगण मॊदलाद पारमैश्वरदिन्द कूडिदवनु ऎल्लि ? र्या आर् “धिगलुचिमविनीतं” ऎम्बल्लि हेळल्पट्ट महापापिष्ठनागि निकृष्ट जन्मवन्नॆत्तिरुव नानु ऎल्लि ? हीगॆ अजगज न्यायविद्दरू कूड ऎम्मापानियरु - हीगॆ ऎन्तह महत्ताद पापियागिरुववरिगू विदिवाय् नुवाय् कुङ्गण्णीर् - परमात्मन कृपा प्रभावदिन्द परिपाकदॆशॆयुण्टागि फलोन्मुखवागुवाग, फलिसिये फलिसुत्तदॆ, सन्देहविल्लवु ; अदु हेगॆ ऎन्दरॆ समर्थनॆमाडि हेळुत्तारॆ. निन्न सौशील्य गुणवन्नु कण्डिरुवॆनॆन्दु हेळिकॊळ्ळुत्तारॆ. कै मातुन्नु ऒळित्ताय् - जन्मवृत्तज्ञानगळ उत्कृष्टतॆयॊन्दू इल्लदॆ निकृष्ट वागिरुव ऒन्दु तिरक्काद आनॆय कूगन्नु केळि, अदर दुःखवन्नु होगलाडिसुवदक्कागि अदर हत्तिरक्कॆ लक्ष्मी समेतनागि होगि रक्षिसि निन्न वात्सल्यातिशयवन्नु तोरिदवनल्लवे ? ऎन्नु-ऎन्दु, कैतलॆ पूशलिट्ट“शिरस्यञ्जलिमाधाय” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, अञ्जलि बद्धनागि, मॆयम्माल् आयॊळिर्न्द-यथार्थवाद प्रेमवन्नु हॊन्दिदवनादॆनु ; ऎम् पिर्रा-हीगॆ नन्न निकृष्टतॆयन्नु नोडदॆ, वात्सल्यातिशयदिन्द ननगॆ महोपकारकनाद भगवन्तनु, ऎ मार्ला नन्नल्लि निरतिशय प्रीतियुक्तनादनु. आदुदरिन्द चेतननु ऎष्टु पापियागिद्दरू, आतनन्नु आश्रयिसिबिट्टरॆ आतन सौशील्या ति शयवु, ईतनु ऎष्टु निकृष्टनागिद्दरू आ परिपाकदॆशॆयुण्टागुवाग आतनु तन्नन्नु प्रीतिसुवहागॆ माडिकॊण्डु, महोपकारियागि आतनन्नु विशेष प्रीतियिन्द नोडि रक्षिसुवनॆम्बुदु पाशुरार्थवु, इदक्कॆ निदर्शनवेनु ? ऎन्दरॆ गजेन्द्रनल्लि नीनु तोरिद कारुण्य वात्सल्य सौशील्यादिगळिन्द व्यक्तवॆम्ब भाववु.” ऎन्नगलादॆ. मेलॆ उपपादिसिद प्रकार नन्नन्नु बिडदेने, सारथ्य दूत्यादि पर माग- अर्जुननिगॆ युद्धदल्लि सारथ्यवन्नु माडोणवेनु, पाण्डव रिगॆ दूतनागि दुद्योधननल्लिगॆ होगि अवर राज्यवन्नु कॊट्टु बिडॆन्दु प्रार्थिसुवदेनु, आदि शब्ददिन्द बालनागि यशोदॆयिन्द हग्गदिन्द कट्टल्पडुवदु, पाण्डवर राजसूययागदल्लि ब्राह्मणो दृष्टवन्नु तॆगॆदु शुद्धि माडुवदु, कुचेलर पादवन्नु तॊळॆदु तानू तन्न पत्नियू सह तलॆगॆ प्रोक्षिसिकॊळ्ळुवदु, सान्दीपिनियव________________

२०) द्वयाधिकार ३५८३ ऎनगलादॆ, सारथ्य दूत्यादि सरस्तवाग अपेक्षिक्कुमृडि विश्वस नीयकुरुप्पाम्, सौलभ्य मावदु ? सनक सनन्दनादि महायोगिगळुक्कुं कूड कट्टलमल्लाद तन्नॆ “सकलमनुजनयन विषयतां रिगॆ काडिनिन्द कट्टिगॆयन्नु हॊत्तु तन्दुकॊडुवदु, सुग्रीवनन्नु सीतान्वेषण विषयदल्लि सहायमाडु ऎन्दु प्रार्थिसोणवू, सागरनन्नु वानरसेनॆय समुद्रतरणदल्लि सहायमाडॆन्दु शरणा गतनागुवदू, इत्यादिगळॆल्ला सूचिसल्पट्टवु ; इवुगळ परन्तमाग- पठ्यन्तवागि, अपेक्षिक्कु मडि-तनगॆ तुम्बा इष्टवादहागॆ, विश्वस नीयतॆक्कु - विश्वासवन्नु माडुवन्तवनागिरुवदक्कॆ, उरुप्पाम्- हेतुवागुत्तदॆ. ४. सौलभ्य मावदु ?-सौलभ्यवॆन्दरेनु ? सनकसनन्दनादि महायोगिगळुक्कुं कूड ब्रह्ममानसपुत्रराद सनक सनन्द नरे मॊदलाद परमात्म पासकरिगू कूड, किट्टनिलविल्लाद “ध्यातुमत्यन्तदूरं” ऎन्दु आळवन्दारवरु प्रयोगिसिरुव हागॆ, ध्यानिसलु अनुकूलविल्लद, तन्नॆ तन्नन्नु “सकलमनुज नयन विषयतां गतः”-समस्त मनुष्यर कण्णिगू विषयनादनु, ऎन्नु मृडि हण्णु गै ऎन्नुवहागॆ अवतारकालगळल्लि माडिकॊळ्ळो इवु. “सकलमनुजनयन” वॆम्बुदु श्री भाष्यकाररु श्रीमद्भग वद्गीतॆय अवतारिकॆयल्लि माडिरुव प्रयोगवु. तुम्बा दॊड्ड अन्तस्थिनल्लिरुव कोटीश्वररल्लू राजरुगळल्लू ऎल्लरू हत्तिर होगि तम्म प्रार्थनॆयन्नु हेळिकॊळ्ळलु अवकाशविरुवदिल्लवु. विभवाव तार कालगळल्लि सत्वश्वरनु अति सुलभनु. ऎल्लरू हत्तिर होगि, आतनन्नाश्रयिसि तम्म स्वाभीष्टगळन्नु हॊन्दबहुदु. अरावतार दल्लि आतन सौलभ्यवु व्यक्तवु. मेलॆ विभवावतारदल्लि सौलभ्यवन्नु उपपादिसि हेळिदुदु अण्णावतारदल्लिन सौलभ्यक्कू उपलक्षणवागि भाविसतक्कद्दु. इदक्कॆ (तत्वत्रयाधिकारद ५८१-४) अरावतार मरिगू मोक्षप्रदत्व शक्तियुण्टॆम्बुदु प्रतिपादितवु. आ “सकल मनुज विषयतां गत” नादरू आ सौलभ्यवु यावाग फलकारि ऎम्बुदु गीतॆयल्लि “ अनन्यचेतास्सततं येमां स्मरति नित्यशः । तस्याहं सुलभः पार्थ नित्ययुक्तस्य योगिनः ” ऎम्ब श्लोक________________

३५८४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे S गतः " ऎन्नुम्रडि पण्णुगै. इदु किट्टवरियनॆर निस्पृहक्कॆ वारामैक्कु रुप्पाम्, सत्वज्ञत्वमावदु ? (१) “अज्ञातं नास्ति किञ्चित् » दल्लि उपपादितवु. दासनु बरॆदिरुव भगवद्गीतॆय ९५०-३ नॆय पुटगळन्नु नोडि, हीगॆ समस्त मनुष्यर कण्णिगू विषयनागिरु वदु एतक्कॆन्दरॆ ? ऎल्लरू तन्नन्नु आश्रयिसलि ऎम्ब उदारभावदिन्द ऎन्दु तिळिसुवदक्कागि ई वाक्यद हिन्दॆ उद्देश्यवन्नु तिळिसुवदक्कागि समाश्रयणीयत्वायावतीरोल्वा” ऎन्दिरुत्तदॆ. ऎल्लरू सुकृत परिपाकदिन्द तन्नन्नाश्रयिसि निरतिशय सुखवन्नु हॊन्दलि ऎम्ब परम कृपॆयिन्द ऎल्लरिगू दृग्गोचरवागि तन्न कण्णिन सॊबगु दिव्यमङ्गळ विग्रहद लावण्य, सरससल्लापादिगळिन्द अवर मनस्सन्नु आकर्षिसुवनादुदरिन्द अति सुलभनु. इदन्ने श्री देशिकवररु मुन्दिन वाक्यदिन्द व्यक्तपडिसुत्तारॆ. ई सौलभ्यवॆन्नुव कल्याण गुणदिन्दुण्टागुव प्रयोजनवेनॆन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ. इदु परम पुरुषन ई सौलभ्यगुणवु, किट्ट वरिर्य-समासक्कॆ होगलु अश कनु तानु, ऎर-ऎम्बुव, निस्पृहत्यॆ- आशॆयिल्लदिरुव बुद्धियु, वारामैक्कु-बारदिरुवदक्कॆ, उरुप्पाम्-हेतुवागुत्तदॆ. हीगॆ ऎल्लरिगू विभवावतार कालदल्लि अरावतारदल्लू दृग्गोचरनागिरुव गुणद प्रयोजनवेनॆन्दरॆ ? अल्पनाद तानु अन्तह उन्नतस्थिति यल्लिरुववनन्नु आश्रयिसलु साध्यवे ? ऎन्दु निराशॆयिन्द बिट्टु बिडदहागॆ, आतन दिव्यमङ्गळ विग्रहद सॊबगु, आतन कल्याणगुण गळू ऎल्लवू आतनन्नु आश्रयिसुवहागॆ माडुत्तदॆ. इदरिन्द आत नन्नॆ यावागलू नोडबेकॆन्दू, आतनॊन्दिगॆ सल्लापवु दॊरॆय बेकॆन्दू, आतन दिव्य चेष्टितगळन्ने केळबेकॆन्दू, हीगॆ आतनन्ने ध्यानिसबेकॆन्दू आशॆयु हुट्टुत्तदॆम्ब भाववु. ५. सर्वज्ञत्वमावदु ? - सर्वज्ञतॆ ऎम्बुदु यावुदु ? (१) “अज्ञातं नाते किञ्चिदु लोकेषु राघव । आत्मानं सूचर्य जार्न पृच्छत्य स्मान्तु हृत्तया” ऎम्बुदु पूरा श्लोकवु. विभीषणनु शरणागतनागि बन्दाग तम्मॊन्दिगॆ सेरिसि कॊळ्ळबहुदे ? ऎन्दु वानरमुख्यरन्नु श्रीरामचन्द्रनु प्रश्निसिदाग (9) DAD. Aug. 17-33.________________

द्वयाधिकारः ३५८५ (२) “योवेयुगपत्वं प्रत्यक्षण सवास्वतः” ऎच्चरपडि श्रीरामनिगॆ हितवन्नु कोरुववरागि तम्म तम्म अभिप्रायगळन्नु तिळिसि कॊनॆगॆ अवरॆल्लरू हेळुव वाक्य, ओ राघवने, त्रिपु लोकेषु कृतक, अकृतक, कृतिकाकृत कवॆन्दु विभागिसल्पट्टरुव मूरु लोकदल्लू ऎन्दरॆ सर्वलोकदल्लू, अज्ञातं नास्तित किञ्चित्-निनगॆ तिळियदे इरुवदु यावदॊन्दू इल्लव, आत्मानं सुहृत्तया सूचर्य-तानु वानररिगॆ परम सुहृळॆम्ब कीर्ति युण्टागलॆन्दु, जानन्न पि- हीगॆ तिळिदिद्दरू कूड, अस्मा नम्मन्नु पृच्छसि-मालोचनॆयन्नु माडुत्ता केळुत्तीये ; इदु आश्चय्य वॆम्ब भाववु, “आत्मानं सूचर्य” ऎम्बुदक्कॆ बदलागि “आत्मा नं पूजर्य” ऎम्ब पाठान्तर उण्टु ; आग नम्मन्नु ऒब्बॊब्ब नागि सन्मानिसुवदक्कागि, निनगे ऎल्ला गॊत्तिद्दरू नम्मन्नु केळु 2 ये ऎम्बर्थवागुत्तदॆ अथवा आत्मानं जान्-स्वकीयवाद राजनीतियॆल्ला चन्नागि तिळिदवनादरू नम्मन्नु केळुत्तीये ऎं बर्थवागलि आगबहुदु. अथवा सुहृत्तया-शत्रुविन पङ्गडद विषयदल्लू कूड शोभनवाद हृदयवुळ्ळवनादुदरिन्द, आत्मा नन्तन्नन्नु, पूजर्य-नम्मॆल्लरिगिन्त नीने अन्तह हृदयवुळ्ळव नॆन्दु तन्न प्रभाववन्नु व्यक्तपडिसुवदक्कागि, नम्म अभिप्रायगळ न्नॆल्ला पूर्व पक्षवागि भाविसि तन्न सिद्दाप्तवाद शरणागतरक्षणवन्नु प्रकटीकरिसुवदक्कागि ऎम्ब भाववु, अर्सा पृच्छिसि-नम्मन्नु ऎन्दर नम्म अभिप्रायगळन्नु, सृच्छसि, केळुत्तीयॆ. इदु श्रीरामन सर्वज्ञत्ववन्नु प्रकटिसुव श्लोकवु.” (२) “योवेयुगपत्सर्वं” ऎम्बुगु श्रीनाथमुनिगळु रचिसिद न्यायतत्वद मङ्गळश्लोकवु. इदु तत्वत्रयाधिकारदल्लि उदाहृतवु. इदर अर्थक्कॆ 500 नॆय पुटवन्नु नोडि, ई श्लोक दल्लि सर्वज्ञत्ववॆन्दरेनु ऎम्बुदु उपपादितवु ; एककालदल्ले यावागलू तानागिये इन्नॊन्दर सहायविल्लदॆ स्वाभाविकवागि ऎल्लवन्नू प्रत्यक्षवागि तिळियोणवु. परमात्मनू विभुवु, आतन धरभूतज्ञानवू विभुवू आदुदरिन्द सर्वज्ञत्व उण्टु, मुक्त दॆशॆयल्लि जीवात्मनु विभुवल्लदॆ अणुवादरू आतन धरभूतज्ञानवु विभुवादुदरिन्द सर्वज्ञत्व उण्टु. (२) नाथमुनि न्यायतत्व मळश्लोकवु,________________

३५८६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ये सर्वयुं साक्षात्करि, इदु आश्रितरु कॊडुक्क वेण्णु ं नन्मगळिलुम्, कक्क नेण्णुं विरोधिगळिलुम् इवनरियाददियॆन्नुम् अनुसन्धानत्तु कुरुप्पाम्. 3 सत्वशक्तित्व मावदु ? अघटित घटना सामर्थ्य. इदु ऎ रपडिये ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, सर्वयुम्-समस्त जगत्तिनल्लिरुवदन्नॆल्लवन्नु साक्षात्करिक्कॆ साक्षात्करिसोणवु. ई सत्व ज्ञतॆयु आश्रितनिगॆ हेगॆ प्रयोजनवु ऎन्दरॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. इदु ई सर्वज्ञतॆयु, आश्रितरु तन्नन्नु आश्रयिसिद प्रपन्नरिगॆ, कॊडुक्कवेण्णु ं नन्मगळिलुं कॊडबेकाद ऒळ्ळॆ यदाद पुरुषार्थगळल्लू, कळिक्कवेण्णुं विरोधिगळिलुम् - होगलाडिसबेकाद विरोधिगळाद पापगळल्ल, ऎन्दरॆ इष्ट प्राप्ति अनिष्ट निवृत्तिगळल्लि, इवनरियाददिई सर्वॆश्वरनिगॆ तिळियदे इरुवदु यावुदू इल्लवु, ऎन्नुम् अनुसन्धानत्तुक्कुरुप्पाम्- ऎम्ब अनुसन्धानक्कॆ साधनवागुत्तदॆ. परमात्मनिगॆ सर्वज्ञतॆ इद्द रल्लवे, नम्म पापविरोधिवर्गवु यावुदॆन्दु तिळिदु अदन्नु होग लाडिसुवनॆम्ब, मत्तु नम्म प्रार्थनॆ एनु ऎन्दु तिळिदु अदन्नु अनुग्रहिसबल्लनॆम्ब नम्बिकॆयु उण्टागुत्तदॆ ऎम्बुदु तात्परवु. श्रुतियू ई सर्वज्ञतॆयन्नु “यस्सत्वज्ञसत्ववित्” ऎन्दु बोधि सुत्तदॆ. (मुं २-२-७) ६. सर्वशक्तित्व मावदु - सर्वशक्तियन्नु हॊन्दिरोणवॆन्द रेनु ? अघटितघटनासामर्थ्य इतररिन्द माडल्पडलु असा ध्यवादुदन्नु तानु साधिसिकॊडुव सामर्थ्यवु, गजेन्द्रनू ब्रौप दियू सह दीनदॆशॆयन्नु हॊन्दि रक्षणॆयन्नु इन्नु यारू माडलु साध्यविल्लदिरुवाग तानु रक्षिसोणवु. हागॆये उत्तरॆय गर्भ वन्नु कापाडोणवु. इवॆल्ला सर्वशक्तित्वक्कॆ निदर्शनगळु. इदर प्रयोजनवेनॆम्बुदन्नु उत्तरवाक्यदिन्द बोधिसुत्तारॆ. इदु. ई सर्वशक्तित्ववु, संसारिगळान - बद्धराद, नम्म प्रपन्नराद नम्मन्नु, निन्नॆत्त पोदु आर्तनागि ई भूलोकदल्लिरुवदु परम दुस्सहवॆन्दु भाविसि प्रार्थिसिद ऒडनॆये, नित्य रिपरिषत्तिले नित्यसूरिगळ सदस्सिनल्लि ऎन्दरॆ दिव्य वैकुण्ठदल्लि निवेशिप्पिक्कवल्लन्________________

द्वयाधिकारः ३५८६ संसारिगळान नम्म निन्नॆ पोदु नित्यसूरिपरिषत्तिले निवेशिप्पि कवल्लनॆर निश्चयत्तुक्कुरुप्पाम्. सत्यसङ्कल्पत्व मावदु ? र्त सल्पत्तुक्कुत्तन्नालुम् (पर रालु) प्रतिहतियनिक्कॆयॊळिगै. इदु “अहं त्वा सर्वपापे भो मोक्षयिष्यामि” ऎच्चर पाशुरम् पळु ताकदॆज् विक्रम्भत्तुक्कुरुप्पां नॆलिसुवहागॆ माडुव शक्तियुळ्ळवनु, ऎरनिश्चयत्तुक्कुरुप्पाम् ऎन्नुव नम्बिकॆयन्नुण्टुमाडलु साधनवागुत्तदॆ. अघटित घटना शक्तियु परमात्मनिगुण्टॆम्ब अनुसन्धानद प्रयोजनवेनु ऎन्दरॆ आतनल्लि शरणागतियन्ननुष्ठिसिदवनु ऎष्टु पापिष्ठ नादरू प्रति बं धकगळन्नॆल्ला निल्लोलमाडि मोक्षवन्नु हॊन्दिसुव शक्तियुळ्ळवनॆम्ब पूर्ण नम्बिकॆयुण्टागि, निर्भयो निर्भरोसि ऎन्दु हेळिरुव हागॆ सर्वभरवन्नु अवनल्लिट्टु निश्चिन्तनागि निर्भयनागिरबहुदॆम्ब नम्बिकॆयुण्टागुत्तदॆम्ब भाववु. अन्तह सर्वशक्तित्व नम्बिकॆ इद्दु दरिन्दले अर्जुननू, विभीषणनू, कुचेल, उद्धवादिगळू विभ वावतारियन्नु आश्रयिसिदरु. ७, सत्य सङ्कल्पत्वमानदु ?-सत्यसङ्कल्पत्ववॆम्बुदु यावुदु ? र्तसङ्कल्पत्तुक्कु तानु सल्पिसिदुदक्कॆ, तन्नाल्कुम् - तन्निन्दलू कूड, प्रतिहतियक्कॆयॊळिगै-तडॆ प्रतिबन्धकविल्लदिरुवहागॆ मा डोणवु, इदु ई सत्य सङ्कल्पत्ववु, “अहं त्वा सर्वपापेभो मोक्षयिष्यामि-सर्वज्ञनागि सत्यसङ्कल्पनागि, करुणॆ मॊदलाद आश्रितनिगॆ उपकारकवाद समस्त कल्याणगुणगळुळ्ळ नानु, ई दुःख परिपूर्णवाद संसारदल्लि दीनभाववन्नु हॊन्दिद निन्नन्नु, सर्व प्रतिबन्धकरूपगळाद पापगळिन्दलू बिडिसुवॆनु” मुन्दॆ नीनु शोकिसबेडवॆन्दिरुत्तदॆ ; ऎरपाशुरम् ऎम्ब अमोघोक्तियु पळुदागादु-असत्यवॆन्दिगू आगलारदु, ऎर-ऎन्नुव, विस्त्रम्भत्तु कुरुप्पाम्- “वेदोत्तंस विहारसारथिगिरां गुम्भेन विक्रं भितः” ऎन्दु स्वामियवरे सारनिष्क र्षाधिकारदल्लि हेळिरुव हागॆ, महाविश्वासवन्नुण्टुमाडलु साधनवागुत्तदॆ. विस्तम्भवॆन्दरॆ महा विश्वासवु, “सं विस्तम्भ विश्वास” ऎन्दु अमरनिघण्टु इरु तदॆ. सम्भु विश्वासे ऎम्बुदु धात्वर्थवु. सत्यसङ्कल्पत्वक्कॆ ऒळ्ळॆ________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे निदर्शनवु, विभीषणनु शरणागतनादने ऎम्ब परम वात्सल्यदिन्द लङ्काराज्यवन्नु आतनु अपेक्षिसदिद्दरू, तम्म अनुग्रहवन्नु तोरिसबेकॆन्दु सज्जल्पिसि, इन्नू समुद्र तरण, लङ्का प्रवेश, रावण वधॆगळिगॆ मुञ्चॆये लक्ष्मणनमूलक लङ्कापट्टवन्नु कट्टिसिबिट्टरु; अनन्तर इवन्नॆल्ला साधिसि रावणवधा नन्तर पुनः लङ्का राज्यदल्लि विभीषणनन्नु पट्टाभिषिक्तनन्नागि माडिदरु. इदन्नु श्रीकूरेशरु अवर अतिमानुष स्तोत्रदल्लि बहु स्वारस्यवागि उपपादिसिरुत्तारॆ. ”अल्लिं नतेरिद नजिह्यद राक्षसेन्द्रम् । नैवास्य जिज्ञ थयदाच बलाबलं त्वम् । निस्संशयस्स पदितस्य पदे भूषिञ्च । स्तस्यानुजं कथमिदंहि विभीषणं च ॥२४॥ इदर अर्थवेनॆन्दरॆ- ओ श्रीराम चन्द्रप्रभुवे, नीनु इन्नू समुद्रवन्नु दाटलिल्लवु, राक्षसेन्द्र नाद रावणनन्नु कॊल्ललिल्लवु ; निन्न मत्तु रावणन बलाबलगळन्नु विचारिसलिल्लवु ऎन्दरॆ यारिगॆ जयवुण्टादीतॆन्दु विचार माड लिल्लवु ; हीगिद्दरू विभीषणनु, समुद्रद ईचॆयदडदल्लिरुवागले यावाग बन्दु शरणागतनादनो, तक्षणवे आ रावणन स्थानदल्लि आतन तम्मनाद विभीषणनिगॆ निस्संशयवागि पट्टवन्नु कट्टि बिट्टॆ; हेगॆ धैय्यदिन्द नॆरवेरिसिदॆ हेळु ऎन्दु केळुत्तारॆ. महर्षियु ई भाववन्नु बहु स्वारस्यवागि श्रीमद्रामायणद प्रथमसर्गदल्लि वर्णिसुत्तारॆ.

  • अभिषिच्यचलङ्कायां राक्षसेन्द्रं विभीषणम् । कृत कृत्यस्त दारामो विश्वरः प्रमुमोदह ॥ ५ हीगॆ तन्न सङ्कल्पतॆयन्नु साधिसिकॊण्डु लोकविडम्बन रीति यल्लि रावणवधा नन्तर कृत कृत्यनु तानु ऎन्दु भाविसि, प्रमु मोदह-रामनु सुम्मनॆ सन्तोष पट्टनॆन्दु हेळदॆ विशेषवागि सन्तोष पट्टरॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. “अहंहत्वा दशवं स हस्तं सबान्धवम् । राजानं त्वां करिष्यामि लङ्कायां राक्ष सेश्वर ” ऎम्ब तन्न सङ्कल्पवु नडॆयबेके ऎन्दु परितापदिन्द इद्दु रावणवधा नन्तर तन्न सङ्कल्पवु सिद्धिसितॆन्दु आनन्दभरितनाद हागू उप्पेक्षॆयु. आदरॆ “तन सज्जल्पत्तुक्कु तन्नालु पररालुं प्रतिहतियनिक्के ऎन्दु हेळिदुदु हेगॆ ? कृष्णावतारदल्लि अर्जुन सारथियागि शस्त्रवन्नु हिडियुवदिल्लवॆन्दु हेळिदवनु भीष्माद्दु नरिगॆ युद्धवागुत्तिद्दाग शस्त्रवन्नु हिडिदिद्दु हेगॆ ? ऎन्दाक्षेपिसिदरॆ, तन्न________________

द्वयाधिकार ३५८९ भक्तन सङ्कल्पद रक्षणॆयु तन्न सङ्कल्पद रक्षणॆगिन्त मेलादुदॆन्दु भक्तनल्लि वात्सल्यवन्ने प्रकटिसुव प्रकरणवादुदरिन्द सत्यसङ्कल्प त्वक्कॆ हानि इल्लवु. इदन्ने श्री भीष्मरे तम्म स्तुतियल्लि व्यक्तपडिसि रुत्तारॆ. “ स्वनिगममपहाय मतिज्ञा मृतमधिकुमव पुतोरथस्थः । धृतरथचरणोsभयाच्चलद्दुद्दरिरिववन्नु मि भङ्गतोत्तरीयः” (भाग १-९-३७) यावाग भीष्मबाणदिन्द कव चवु शिथिलवादुदागि मैयॆल्ला रक्तदिन्द तॊयिसल्पट्टिद्दायितो, आग तानु आयुधवन्नु हिडियुवदिल्लवॆम्ब तन्न प्रतिज्ञॆयन्नू त्यजिसि, श्रीकृष्णनु आयुधवन्नु हिडियुवहागॆ माडुवॆनॆम्ब भक्त नाद नन्न प्रतिज्ञॆयन्नु सत्यवादुदन्नु माडुवदक्कागि चक्रायुध वन्नु धरिसि, मेलिन उत्तरीयविल्लदवनागि गजवन्नु कॊल्लुवदक्कागि बन्द सिंहदोपादियल्लि भूमियन्नॆल्ला नडिगिसुववनागि रथदिन्द दुमुकिदनो, अन्तह श्रीहरियु सभवतु भगर्वा गतिर्मु कुन्दः ऎन्दु मुन्दिन श्लोकदल्लिरुत्तदॆ, अन्तह भगवन्तनु, तन्न प्राप्तिगॆ सिद्धोपायनागियू, मुक्तियन्नु कॊडुववनागियू आगलि ऎम्बुदु श्लोकार्थवु. इल्लि भक्तनल्लिरुव परमवात्सल्यवन्नु प्रकटिसुव प्रकरणदल्लि, भक्तन सङ्कल्पवु तन्न सङ्कल्पक्कॆ विरुद्धवादरॆ आतन सङ्कल्पक्कॆ गौरववन्नु कॊडुवदु न्यायवॆन्दु तन्न सत्य प्रतिज्ञॆ यन्नु त्यजिसिदनु. इदरिन्द आतन सङ्कल्पक्कॆ उपहतियुण्टु ऎन्दा गलिल्लवु. इतररिन्द आ उपहतियुण्टागदॆ ताने स्वतः प्रतियागि सङ्कल्पिसिदुदरिन्द विरोधवेनू इल्लवु. श्रीरामन यौवराज्याभि षेक प्रकरणदल्लि तन्न सत्य सङ्कल्पक्कॆ विघातवल्लवो ? ऎन्दरॆ इल्लवु. ताने वनक्कॆ मुनिगळ रक्षणार्थवागियू दुष्ट राक्षसर वधॆगागियू होगबेकॆन्दु सङ्कल्पिसि, मन्दरॆय मूलकवागि विघ्नवु बरुव हागॆ माडिकॊण्डु “वनवासवे महोदय” ऎन्दु हेळि, राज्य वन्नु त्यजिसि, वनक्कॆ पत्नियॊन्दिगॆ हॊरटवनादनु. आदुदरिन्द श्रीरामचन्द्रप्रभुविगॆ यौवराज्याभिषिक्तनागबेकॆम्ब सङ्कल्पवे इल्लवु. श्रीरामनु तुम्बा मनोखिन्नतॆयिन्द होगलिल्लवु ; इदॆल्ला तनगॆ लीलॆये ऎन्दु प्रकटिसुवदक्कागि वनक्कॆ तॆरळुव समयदल्लि हास्यरसदिन्द कूडिद त्रिजटनॆम्ब ब्राह्मणन वृत्तान्तवु स्वामिगॆ ऎल्लवू लीलॆ ऎम्बुदन्नु समर्थिसुत्तदॆ. सहस्र गोवु गळन्नु निल्लिसि, ऎष्टु दूर ई दण्डवन्नु ऎसॆयलु शक्तियुण्टो________________

2850 श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ८, परमकारुणिक माव ? स्वार्थिनिरपेक्षॆयान पर दुःखनिराकरणेच्छॆ, इदु असन्तापराध ळुडैयवर् गळु क्कुम् (१) मित्रभावेन सम्प्राप्तं’(२) दिवा रावणस्सयम् अष्टु दूरविरुव गोवुगळु निन्नदु ऎन्दु श्रीरामनु परिहासदिन्द त्रिजटनिगॆ हेळलु; आतनु “सपाटीं त्वरितः कट्यां सम्भ्रान्तः परि वेष्टताम् । आविध्यदण्डं चिक्षेप सर्वप्राणेनवेगतः ” बहुजाग्रतॆयागि सॊण्टक्कॆ तन्न हरकु धोत्रवन्नु सुत्तिदवनागि, बहुदूर दण्डवु बिद्दु तुम्बा गोवुगळु तनगॆ लभिसुवदक्कागि, ऒन्दुसल सुत्ति दण्डवन्नु वेगदिन्द तिरुगिसि तन्नल्लिद्द शक्तियिन्दॆल्ला ऎसॆदनु. इदन्नु नोडि लीला प्रभुवु आनन्दिसि, आ ब्राह्मणोत्तम नालङ्गिसि, आ गोवुगळन्नॆल्ला कळुहिसिकॊट्टरॆम्ब इतिहासविरुत्तदॆ. हागॆये पाण्डवरिगॆ दूतनागि होगि दुद्योधनन सभॆयल्लि सन्धिगॆ विघ्न उण्टादुदू आतन सत्यसङ्कल्पतॆगॆ प्रतिबन्धकवायि तॆन्दू भाविसतक्कद्दल्लवु. परमसाधियाद ब्रौपदिय मानभङ्ग माडिदुदक्कागि, दुद्योधन दुश्यासनादिगळु हतरागबेकॆम्बुदे सत्यसङ्कल्पवे विना सन्धियागबेकॆन्दल्लवु. हागादरॆ अन्तह दौत्य वन्नु अवलम्बिसिदुदु हेगॆ ? ऎन्दरॆ, सन्धियागदे इरुवदक्कागिये तावे मुन्दाळागिहोदुदु ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. अर्जुननु युद्ध माडुवदिल्लवॆन्दरू बलात्करिसि उपदेशिसि युद्ध माडिसिरु वदे इदक्कॆ निदर्शनवु परमकारुणि कत्ववॆम्बुदु ८, परमकारुणिक नावु ? यावुदु ? स्वार्थनिरपेक्षॆयान - तनगेनॊन्दू प्रयोजनविल्लदॆ, परदुःखनिराकरणेच्छॆ इतरराद जीवात्मर दुःखवन्नु होग लाडिसबेकॆम्ब इच्छॆयु. इदु बरी निराकरिसबेकॆम्ब इच्छॆयल्ले निल्लुवदिल्लवु. सत्यसङ्कल्पनादुदरिन्द ऒन्दु व्याजरूपवाद उपा यानुष्ठानवन्नुद्देशिसि आ दुःख निवारणॆयल्लि परवसानवन्नु हॊन्दुत्तदॆम्ब भावदिन्द अन्तह उपायानुष्ठानक्कॆ ई गुणवु हेतुवागुत्तदॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. इदु ई सत्येश्वरन परम कारुणिकवु, अनन्तापराधङ्गळुजैयवर् गळुक्कुम्-लॆस्बि निल्ल दष्टु अपराधगळन्नु माडि महापापिगळॆन्दु हेळिसिकॊळ्ळुववरिगू सह, “मित्रभावेन सम्प्राप्तं” मत्तु “यदिना रावणयं” (१) रा. युद्ध. 18-3, (२) रा. यु. 18-34________________

२१) द्वयाधिकार ३५९१ ऎ र पडिये ऒरुव्या जमात्रत्ताले क्षमिक्कुमॆर तॆळिवुक्कु रुप्पाम्. ऎरपडिये-ऎम्ब श्लोकगळल्लि उपपादितवाद हागॆ, ऒरुव्यादि मात्रत्ताले-ऒन्दु नॆपमात्रवाद शरणागति मॊदलादुदरिन्द, क्षमिक्कुं-खण्डितवागियू क्षमिसुवनु, ऎर तिळिवुक्कु-ऎम्ब नम्बिकॆयन्नुण्टुमाडुव ज्ञानक्कॆ, उरुप्पाम्-साधनवागुत्तदॆ. श्री कृष्णनु परमकारुणिकनॆन्दु अर्जुननु चॆन्नागि तिळिदवनादुद रिन्द पादद कडॆ कूतु आतनल्लि शरणागतियन्ननुष्ठिसि युद्धक्कॆ बर माडिकॊण्डनु. अर्जुन रक्षणॆयिन्द श्री कृष्णनिगॆ आगतक्कद्देनू इल्लवु. अनेक कष्टगळिगॆ गुरियागिद्दारॆम्बुदन्नु तिळिदु ऒन्दु व्याजवन्नु निरीक्षिसि केशगळन्नु होगलाडिसिरुत्तारॆ. हागॆये मोक्षार्थियागि शरणागतिय मूलक आश्रयिसिदरॆ, आतनु ऎष्टु शतापराधियागिद्दरू ई गुणद मूलक रक्षिसिबिडुवनॆम्ब भाववु. श्री निगमान्तदेशिकरवरु ई गुणवन्नु सश्वेश्वरन इतर कल्याणगुण गळिगिन्त प्रधानवादुदॆन्दु “वृषगिरिगृहमेधि गुणाबोध ब श्वर वीर शक्ति मुखाः । दोषा भवेयुरेते यदि नाम दये त्वया विनाभूताः” (दया. १५) ऎम्बल्लि उपपादिसिरुत्तारॆ. परमकारुणिकत्ववन्नु प्रदर्शिसुव ऎरडु प्रमाणगळु यावु वॆन्दरॆ-(१)* मित्रभावेन सम्प्राप्तं नत्यजेयं कथञ्चन ई श्लोकवु हिन्दॆये उपपादितवु. (साद्योपाय, २३७०-२ नॆय पुटगळन्नु नोडि, इल्लि नत्यजेयं नन्न आश्रितनन्नु बिडलारॆ नॆम्ब तम्म प्रतिज्ञॆयन्नु तिळिसिदुदु कृपामहात्मयु. (२) यदिवा रावणयम्- इदू हिन्दॆये व्याख्यातवु. २३७२-३ नॆय पुटगळन्नु पराम्बरिसि. रावणनु महापराधियु, अन्तवनू कूड शरणागतनादरॆ रक्षिसिबिडुवॆनु ऎन्दु हेळिदुदु दयॆय पराकाष्ठॆ य दॆशॆयु. हागॆये दुद्योधन दुश्यासनरू महापराधिगळु. अवरू शरणागतरागिद्दरॆ रक्षिसल्पडुत्तिद्दरु. ई वाक्यदल्लि ऒरु व्याजमात्रत्ताले ऎम्बुदरिन्द भरन्यासवु हेळल्पट्टितु. शरणागतियु फलिसबेकादरॆ शरण्यनल्लि कृपॆयु आव श्यकवु. हागॆये प्रार्थनॆयन्नु नॆरवेरिसुव सत्वशक्तित्ववू आवश्य कवु. आदरॆ सामर्थ्यमात्रविद्दु दयाशून्यनाद पक्षदल्लि शरणा गतियु निष्पलवागुत्तदॆ. आदुदरिन्द इदु मुख्यवाद गुणवु.________________

३५९२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ९. कृतज्ञत्वमावदु ? (१) नस्मर पकाराणां शतमप्या ९. कृतज्ञत्वमानदु ? माडिदुदन्नु तिळियोणवु ऎम्ब गुण नावुदु ? “ नस्मरत्यपकाराणां ” ऎम्ब मत्तु “ ऋणं प्रवृद्ध ई मिवन” ऎम्ब ऎरपडिय - प्रमाणगळल्लि हेळिरुव हागॆ, अत्यल्पानुकूल व्यापारयुम् - भगवदाज्ञॆगनुसारवागि आतन सम्प्रीणनक्कागि स्वल्प मट्टिगादरू शास्त्रक्कॆ अनुकूलवाद अनु स्थानवन्नु कूड, परमोपकारं पण्णिनारोले नन्न आज्ञानु पालनवन्नु माडिद महात्मनु, उदारि ऎन्दु हेळि, तनगॆ पर मोपकारवन्नु माडिदहागॆ भाविसि, मरवादॊळिगै हागॆ आश्रितनु माडिद अल्प कैङ्करवन्नु मरॆयदे इरोणवु. “नस्मर पका राणां” ऎम्ब श्लोकवु श्रीमद्रामायणदल्लि, “नस्मरति” ऎम्बुदु उत्तरार्धवागियू, “कथञ्चित्” ऎम्बुदु पूत्वार्थवागियू इरु इदॆ. इदु स्वामिय कृतज्ञत्व गुणवन्नु प्रकटिसुव श्लोकवु. कथञ्चित् कृतेन सरियाद रीतियल्लि इल्लदॆ एनो नडॆसबेकॆन्दु हेगो माडल्पट्ट अथवा माडबेकॆन्दु श्रद्धा उत्साह सज्जादि गळु एनू इल्लदॆ प्रासज्ञकवागि माडल्पट्ट, अथवा एनो ऒन्दु प्रयोजनान्तरवन्नुद्देशिसि माडल्पट्ट, अथवा अत्यल्पवागि “ पत्रं पुष्पं” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ माडल्पट्ट, अथवा परिहासादि रूप दल्लि माडल्पट्ट, कृतेन ऎन्दिरुवदरिन्द हागॆ माडबेकॆम्ब दृढ सङ्कल्पवागलि बोधिसल्पट्टितु, एकेन उपकारेण सरियागि नोडि दरॆ पूर्ण कामनिगॆ उपकारवु यावुदु इल्लवु, आदरू सकृत् माडल्पट्टिदुदन्नु श्रीरामनु उपकारवागि भाविसुवनॆम्ब भाव दिन्द हेळल्पट्टितु. अथवा व्याजरूपदल्लि हेगो माडल्पट्ट सकृत् माडल्पट्ट शरणागतिरूप आश्रयणदिन्द, अन्तह प्रवृत्तियिन्द, तुष्यति-सन्तोषपडुवनु. आगलि अनन्तर ईतनु हिन्दॆ माडिद असङ्ख्ययगळाद अपराधगळिन्देनादरू कोपिसुवनो? ऎन्दरॆ अन्तह अपराधगळु आतन स्मृति पथक्कॆ बरुवदिल्लवॆन्दु हेळुत्तारॆ. अपकाराणां-सरियागि अपराधगळे आगिरुव प्रवृत्तिगळु, शत मपि- इल्लि शत शब्दवु अनन्त्यवन्नु बोधिसुत्तदॆ, आनन्यवन्नू कूड, नस्मरति-श्रीरामनु स्मरिसुवनल्लवु ; एकॆन्दरॆ, आत्मवुया (१) रामा, अयोध्या, १-११________________

द्वयाधिकारः ३५९३ त्मवया कथञ्चिदुपकारेण कृतेनैकेन तुष्यति” (२) “ऋणं प्रवृद्द मिव मे हृदय नाहसकृति” ऎजर पडिये अत्या नुकूल व्यापारयुं परमोपकारं पण्णिनारोले मर वशीकृतवाद मनस्सुळ्ळवनादुदरिन्द, अथवा माडिदुदर ज्ञानवुळ्ळ वनादुदरिन्द, अथवा यावाग हागू हीगू सहृदाश्रयमाडि दनो, आग प्रपन्ननु तन्नवनादुदरिन्द अपराधगळन्नु स्मरिसुवदिल्ल वॆम्ब तात्परवु. आग प्रपन्नरागि आश्रयिसिदवरन्नू उदारा सत्व एनैते” ऎन्दू, “नकन्नापराधृति” ऎन्दु हेळुत्ता अवु गळन्नु स्मरिसदे इरुवनॆम्ब भाववु. (२) * ऋणप्रवृद्धमिव ” ऎम्ब प्रमाणक्कॆ पूार्धवु यावुवॆन्दरॆ- गोविन्दति यदाकृष्णकृष्णा मां दूरवासि नम्” ऎम्बुदु. आदरॆ कुम्भकोणिय प्रतियल्लि व्यत्यस्तवागि गोविन्दति ऎम्बुदन्ने उत्तरार्धवागि अच्चु हाकल्पट्टिरुत्तदॆ. हीगॆ हिन्दिन प्रतिगळिगू ईगिन प्रतिगळिगू अनेक व्यत्यासगळिवॆ. यदा- यावाग, गोविन्दति-ओ गोविन्दने ऎन्दु, दूरवासि नम् बहुदूरदल्लिद्द, मां-नन्नन्नु, कृष्णा - दौपदियु, आक्रं दतदुश्यासनादिगळु दुद्योधनन सभॆयल्लि, तानु बहिष्ठॆ यागिद्दरू ऎळकॊण्डुबन्दु मानभङ्गवन्नु माडबेकॆन्दु यत्निसिदाग घट्ट यागि अळुत्ता कूगिदळो, आ कूगु, ऋणं प्रवृद्धनिव तीरिसलु साध्यवल्लदष्टु माडिद सालवु हेगो हागॆ, हृदयात् -नन्न हृद यवन्नु बिट्टु, नापसत्पति- बरले इल्लवु. ऒब्बनिगॆ हॆच्चागि माडिद ऋणवु यावागलू हृदयक्कॆ शल्यरूपवागिये हेगॆ इरुत्तदो हागॆ, आ साधिय आरस्वरवु नन्न मावन्नु बेधिसुत्तले इदॆ ; हृदयक्कॆ शल्य रूपवागिदॆ ऎन्दु भाववु. आ महा पापिगळु इन्नू जीवन्तरागिरुवदु नन्न हृदयवन्नु बेधिसुत्तदॆम्ब तात्सरवु, दूर वासिनम् ऎम्बुदरिन्द तानु आग हत्तिरदल्ले इद्दु दादरॆ, आगले अवरन्नु निर्मूलमाडुत्तिद्दॆनॆम्ब भाववु. शरणागतन आस्तियन्नु तीरिसदिरुवुदु तनगॆ महत्ताद ऋणबाधॆ ऎन्दु हेळिकॊण्डरु. मुन्दॆ ई कृतज्ञत्ववु मोक्षार्थिगॆ हेगॆ उपकारवॆम्बुदन्नु उप पादिसुत्तारॆ. इदु ई कृतज्ञत्ववु, र्त पक्कलिले - चेतननाद (२) भारत, उद्योग, ४७-२२,________________

३५९४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वादॊळिगै. इदु र्त पक्कलिलेतेनु मॊरुवल्ड् कुरिकण्डाल् इनिनम्म ऊरुकालत्तिलु कैविडानॆरुक्कुरुप्पाम्. १०. स्थिरत्वमावदु? आश्रितरक्षण निन्नॆयुडमै, इदु अत्यन्तानरङ्ग(भूत)र् विलक्किलुम् “नत्यजेयं कथं चन” ऎजरपडिये नम्म विडानॆनु नन्नुगैक्कुरुप्पाम्. ११. परिपूर्णत्व मावदु ? अवाप्त समस्त कामत्वम्, तन्नल्लि, एदेनुमॊरु-यावुदादरू ऒन्दु, ऎल्ल कुरिकण्डाल् - व्याजरूपवागि ऒन्दु अनुकूलाचरणॆयन्नु कण्डरॆ ऎन्दरॆ शरणा गतिय मूलक आश्रयिसिदनॆन्दु तिळिदरॆ, कैविडान् कै बिडुवदिल्लवु, रक्षिसदे इरुवदिल्लवु, ऎरुक्कु-ऎम्ब नम्बिकॆयुण्टागुवदक्कॆ, उरुप्पाम्-साधनवागुत्तदॆ. इदु शरणंव्रजवॆन्दू, मोक्ष यिष्यामि ऎन्दू हेळिदुदर व्याख्यानवागुत्तदॆ. शरणवन्नु हॊं दिदन्नु तिळियुव कृतज्ञत्वविरुवदरिन्दले मोक्षयिष्यामि ऎन्दु हेळिरुवदु. हागॆये “ तवाप्रीति च याचते ” ऎम्बल्लिरुव वल् कुरि कण्डाल्, अभयं ददामि ऎन्दु हेळि कै बिडुवनल्लवॆम्ब भाववु. १०, स्थिरत्व मावदु ? स्थिरसङ्कल्पवन्नु हॊन्दिरुविकॆ ऎन्द रेनु ? आश्रितर क्षणत्तिल्-अण्ण अथवा अज्ज शरणागतिय मूलक आश्रयिसिदवन रक्षणदल्लि निलैयुडस्थिरसङ्कल्पनागिरोणवु, इद न्ने उपपादिसि तिळिसुत्तारॆ. इदु ई स्थिरत्ववु. अत्यन्तास्तरङ्ग‌- सुग्रीव जाम्बवाङ्गदादिगळ हागॆ सत्येश्वरनिगॆ तुम्बा प्रियराद वरु, विलक्किलुम्- निराकरिसिदरू, “नत्य जेयं कथञ्चन” शरणा गतनन्नु ऎन्दिगू याव रीतियल्लू बिडॆनु” ऎज्रपडिये ऎन्दु श्रीरामनु सुग्रीवादिगळल्लि प्रतिज्ञॆयन्नु माडिदहागॆ, नम्म विडानॆन्नु प्रपन्नराद नम्मन्नु ऎन्दिगू परित्यागमाडुवदिल्लवॆन्दु नन्नुगैक्कॆ-महाविश्वासवन्नुण्टुमाडुवदक्कॆ, उरुप्पाम्-साधन वागुत्तदॆ. हागॆये प्रह्लाद, गजेन्द्र, ध्रुव, पद्यादिगळु सम्पूर्ण नम्बिकॆयन्नु स्वामियल्लि तोरिसिदरु. ११, परिपूर्णत्वमावदु ? - परिपूर्णत्ववॆम्बुदु यावदु? अवाप्त समस्त कामत्वम् - अभिलषितवादुवु ऎष्टुण्टो अवॆल्ल वन्नू एनॊन्दू न्यूनतॆयिल्लदॆ हॊन्दिरोणवु, अदन्ने उपपादिसि________________

द्वयाधिकार- ३५९५ इदु (१) “अण्ण पु पाहृतं भ (मनु भोगाय जायते) प्रेमाभूवमेभवेत् ।” (२) “पत्रं पुष्पं फलं तोयं यो मे भक्ता प्रयच्छति” इत्यादिगळिर् पडिये भावबन्धम् पारु मॆत्त नैयॊळिय मत्तु नामिडुं पच्चॆयिल् वरिश् पारा $ हेळुत्तारॆ. (१) इदु श्रीकृष्ण भगर्वारवरु परमभागवतराद कुचेलरन्नु कुरितु सर्वज्ञनादुदरिन्द अवलक्कियन्नु तनगागि तन्दिद्दारॆन्दु तिळिदु, एनादरू उपायनवन्नु तन्दिद्दीरा ऎन्दु प्रश्निसुव सन्दर्भवु. भ-नन्न भक्तरुगळिन्द यत् उपहृतं- यावदु तरल्पट्टु समर्पिसल्पट्टितो, तत्-अदु, अण्वपि-अत्यल्पवाद रू, प्रेमा.आ प्रेमातिशयदिन्द समर्पिसिदुदादुदरिन्द, भूरि- महत्तादुदागि, उपजायते- परिणमिसुत्तदॆ. भक्तियिन्द समप्पिसु वदरिन्द अत्यल्पवादुदु अनन्तवादुदागुत्तदॆ. ईगिन कोशगळल्लि “अप्पुपहृतं भति प्रेमा भूरवमेभवेत् ” ऎन्दिरुत्तदॆ. इदर उत्तरार्धवु भूरभपहृतं नमे तोषाय कल्पते” ऎन्दिरुत्तदॆ. अभक्तनु समर्पिसिदुदु महत्तादुदादरू ननगॆ अदु तृप्तियन्नुण्टुमाडुवदिल्लवु” ऎन्दू, (२) इदु अर्जु ननिगॆ श्रीकृष्णनु भक्तमहात्मयन्नु तिळिसुव प्रकरणवु ; आतनु सम्पूर्ण भक्तियिन्द याव अत्यल्पवादुदन्नु समर्पिसिदरू अदु ननगॆ परमभोग्यवादुदॆन्दु तिळिसुव प्रकरणवु. ई श्लोकक्कॆ एशेषार्थगळु बेकादरॆ दासनु बरॆदिरुव व्याख्यानदल्लि काण बहुदु. शास्त्र रीत्या सङ्ग्रहिसिद तुळसीदळ, कमलपत्र मुन्ताद्द नागली, तानु हाकि बॆळसिद पुष्पदिन्दलागलि, योग्यवाद फलव नागलि अथवा अर्त्यपाद्याचमन रूपदल्लि शुद्धोदकवन्नागलि, इवुगळल्लि यावुदादरू ऒन्दन्नागलि याव भक्तनु तुम्बा प्रीति यिन्द समर्पिसुत्तानो, अदन्नु तुम्बा भक्तियिन्द समर्पिसल्पट्टि दुदरिन्द तुम्बा पवित्रवाद मनस्सिनिन्द ऎन्दरॆ तुम्बा प्रीति पूरैक वागिये परिग्रहिसुवॆनु ऎम्बुदु सङ्ग्रहार्थवु.” इत्यादिगळिर डिये इवे मॊदलाद दिव्य सूक्तिगळल्लि हेळिरुवहागॆ, भावबन्धं पारुम्ई अवाप्त समस्त कामत्ववु प्रपन्नन मनस्सिनल्लि प्रीति रूप भावदिन्द हेगॆ कट्टु बिद्दिदॆ ऎम्बुदन्नु ऎदरुनोडुत्तदॆ, (१) भाग १०-८१-३ (२) गी, ९-२६ मत्तु भाग १०-८१-४________________

३५९६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे नॆन्नुवल्ल किञ्चित्कारत्तिले मुयलुक्कॆक्कुरुप्पाम्. १२, परमोदारत्वमावदु ? उपाय लाघववुम् उपेय गौरवमुं, पात्रापकर्षमुं पारादे सत्व सदानं पज्जॆयु, नां शॆय्द दु पोरादॆरुक्कुं वदान्य. अत्तनैयॊळिय इष्टु मात्रवल्लदॆ, मत् तुनामिडुं पयिल् बेरॆ अधिकवागि नावु समर्पिसुव वस्तुविनल्लि, वरिशैपारानॆन्नु तारतम्यवन्नु सत्येश्वरनु ई गुणदिन्द नोडुवदिल्लवॆन्दु. ऎल्ल किञ्चित्कारत्तिले तनगॆ शक्यवाद अल्प कैङ्कय्यदल्लि, मुयलुगैक्कुं प्रवेश उण्टागुवदक्कॆ ऎन्दरॆ कैङ्कय्य माडलु यत्निसुवदक्कॆ उरुप्पाम्-साधनवागुत्तदॆ. कुचेलरु समर्पिसिद पृथकतण्डुल, गजेन्द्रनू सुधामनॆम्ब मालाकारनू समर्पिसिद पुष्पगळू, शबरियु समर्पिसिद फलवू, लक्षणनु वनवासद प्रथम दिनदल्लि समर्पिसिद उदकवू, कुप्पॆयु समर्पिसिद गन्ध इवुगळन्नु कुरित वृत्तान्तगळु इदक्कॆ निदर्शनगळु. १२, परमोदारत्व मावुदु ? - निरतिशय उदारभाववॆं बुदु यावुदु ? उपायलाघवमुम्- बहु लघुवाद ऎन्दरॆ बहु सुलभवाद उपायानुष्ठानद मूलक, उपेय गौरव मुम्-महत्ताद प्राप्यवन्नुण्टुमाडोणवु; अदन्ने उपपादिसु तारॆ.-पात्रापकर्षमुं पारादॆ अधिकारिय निकृष्टतॆयन्नु नोडदॆ, गमनिसदॆ, सत्वस्य दानमुं पण्णि तनगॆ ऎष्टु सुखवो अष्टु उण्टागुवहागॆ मोक्षसुखवन्नू उण्टुमाडि, नां कॆय्दु पोरादु ऎरुक्कुं वदान्यतॆ नावु माडिदुदु सालदु ऎन्दिरुवहागॆ इरुव दानशीलतॆयु ; अधिकारियु मोक्षा र्थियागि उपायानुष्ठानवन्नु माडिदनु; अवनु केळिदुदन्नु कॊट्टिद्दायितु. आतनु महा भक्तनागि नन्नवनाद नन्तर उचित वागि एनन्नू कॊडलिल्लवे, नावु माडिदुदु भक्ताग्रेसरन विषय दल्लि सालदे ऎम्ब वदान्यतॆ ऎम्ब भाववु. लक्ष्मिय विषयदल्लि श्री पराशरभट्टरवरु * ऐश्वर मक्षरं गतिं” ऎम्ब श्लोकदल्लि “ अ न किञ्चिदुचितं कृतमित्य थाम्ब । त्वं लज्ज से कथॆय कोयमुदारभावः” “देवजुामुदारां” ऎन्दु श्री सूक्त दल्लि हेळिरुव लक्ष्मिय उदारभाववन्नु हीगॆये उपपादिसि कॊं * అల్________________

द्वयाधिकार इदु दधिबाण्डादिग पोले हठात्कारं पण् यु अनुबन्धि परन्तवाग परमपुरुषार्थयपेक्षि कुरुप्पाम्, डाडिरुत्तारॆ. (श्रीगुण ५८) सत्वस्यदानवॆन्ताद्दॆन्दरॆ सत्येश्वरनु नमगॆ श्रुतियल्लि “सत्वशरणंसुहृत् ” ऎन्दु हेळिरुवहागॆ परम सुहृत्तु. परमसुहृत्तिन उदारभाव ऎन्ताद्दॆन्दरॆ मित्रनिगॆ तन्न सत्व स्ववन्नू कॊडुवदे, इदन्नु भत्रहरियु (६७) बहु स्वारस्यवागि क्षीरोदक दृष्टान्तदिन्द उपपादिसिरुत्तारॆ. नीरु क्षीरवन्नु बन्दु सेरिदरॆ हेगॆ तन्नल्लिद्द सर्वस्ववन्नू क्षीरवु उदकक्कॆ कॊडुत्तदो हागॆये जीवात्मनु परमात्मनन्नु नित्यविभूतियल्लि होगि सेरि दरॆ, आतनिगॆ ‘परमं साम्यमुपैति” ऎम्ब श्रुतियु उपपादिसुव हागॆ सर्वस्ववन्नू कॊडुवनु ऎन्दरॆ तन्न आनन्दक्कॆ सरियाद आनन्दवन्नुण्टुमाडुवनु. अदू अल्लदॆ तन्नन्नू सह प्रपन्ननिगॆ कॊडुवनु ऎम्ब भाववु. ई भाववु ई मुन्दिन भागवत श्लोकदल्लि अक्रूरवाक्यदिन्द व्यक्तवु. “ र्साददातिहि भर्वा भजतोभि कार्मा आत्मानमप्यु पचयापचय नयस्य” (भाग १०-४८-२७) नित्य नैमित्तिकादि आज्ञा कैङ्कय्यगळन्नॆसगुत्ता निन्नन्नु आश्रयिसिद प्रपन्नरिगॆ सर्वाभीष्टगळन्नू नीनु कॊडुत्तीयॆ, याव निनगॆ वृद्धि प्रास मॊदलाद परिणामगळिल्लदॆ निर्विकारनागिद्दीये अन्तह चिद चिद्विलक्षणनाद निन्नन्नू सह अवरिगॆ कॊडुत्तीयॆ ऎन्दरॆ निन्न सायुज्यवन्नू दयपालिसुत्तीये, परिपूर्ण ब्रह्मानुभववन्नु ईयुत्तीये ऎम्ब तात्सरवु. इन्तह उदारभाववु निन्नदु ऎं बुदु फलितवु. इदे सर्वस्यदानवु ऎन्दु इल्लि हेळल्पट्टितु. मुन्दॆ उदारत्वद प्रयोजनवन्नु उपपादिसुत्तारॆ. इदु ई परमोदारत्ववु, दधिभाण्डादिग पोलॆ हठात्कारं हण्णि यु-दधिभाण्डरॆम्ब गोपरे मॊदलादवरुगळ हागॆ बलात्कार वन्नु माडि, अनुबन्धिपर्यन्तवाह-तमगॆ सेरिदवर परन्त वागि, परमपुरुषार्थ- मोक्षवन्नु, अपेक्कॆकुरुप्पाम्- अपेक्षिसुवदक्कॆ साधनवागुत्तदॆ. इल्लिन वृत्तान्तवेनॆन्दरॆ ऒब्ब गोपालनमनॆगॆ श्रीकृष्ण भगर्वारवरु बन्दरु ; आ कालदल्लि आतनु तमगॆ देहानुबन्धियाद दधिभाण्डवरिगू मोक्षप्राप्तियुण्टाग बेकॆन्दु निर्बन्धिसि पडॆदरॆम्ब इतिहास उण्टु. इदु स्वामिय उदारभावद निदर्शनवु. ई वाक्यद आदिपददिन्द ध्रुवनु तन्न________________

6 ३५९८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इप्पडि मत्तु ं शरण्यतैक्कु उपयुक्त मान गुण युम्, अवत्तिनुड्डॆय उपयोग विशेषङ्गळॆयुम् इट्स् अनुसन्धित्तु कॊळवदु. तायिगॆ मोक्ष बेकॆन्दु प्रार्थिसिदुदू, प्रह्लादनु तन्न तन्दॆगॆ प्राप्तवाद स्वामियन्नु निन्दिसिद महापराधगळिन्द पवित्रतॆयन्नु * तस्मात्वितामे पूयेत दुरनाद्दु स्तरादघात् ” ऎन्दु (भाग ७-१०-१६) याचिसिदुदू, घण्टाकर्णनु तन्न तम्मनिगॆ मोक्ष वन्नु बेडिदुदू, सङ्ग्रहिसल्पट्टवु. हागॆये ई उदारभावदिन्द माम्मदीयञ्च, ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ प्रपन्नन सम्बन्धिगळू सह स्वाम्यनुग्रहक्कॆ पात्ररागुवरु ; आदुदरिन्द अन्तह आतन पत्नि सुतरे मॊदलादवरिगू मोक्षप्राप्तियन्नु बेडलु ई उदारत्ववु सहकारियागुत्तदॆम्ब भाववु. मुन्दिन मूरु वाक्यगळिन्द नारायण शब्ददिन्द अनुसन्धान माडतक्कद्दन्नु निगमनमाडि हेळुत्तारॆ. ईग नारायण शब्ददल्लि तोरुव १२ मुख्यवाद गुणगळन्नु अनुसन्धान माडतक्कद्दॆन्दु उपदेशिसि, अवुगळिन्द प्रपन्ननिगॆ आगुव प्रयोजनगळन्नु उप पादिसि हेळिदरु. आदरॆ नारायण शब्ददिन्द समस्त कल्याणगुण गळू तोरिबरुवाग ई १२ गुणगळन्नु मात्र हेळिदुदु हेगॆ ? ऎन्दरॆ अवु मुख्यवागि अनुसन्धेयगळागि हेळल्पट्टवु. इन्नू हॆच्चु विषयवन्नु ग्रहिसलु इच्छॆयुळ्ळवरु मिक्क गुणगळन्नू अवुगळ उपयोगगळन्नू तावे अनुसन्धानमाडबहुदॆन्दु हेळु त्तारॆ.-इप्पडि- हीगॆ नावीग उपदेशिसिद १२ गुणगळन्नू, मत्तुम् इवल्लदॆ इतरगळाद, शरण्यतैक्कु-श्रीमन्नारायणनु शरण्यनागिरु वदक्कॆ, उपयुक्तगळाद गुणगळन्नू, मार्दवार्जवादि गुणग ळन्नू, अवत्तिनुडैय-आ गुणगळ, उपयोगविशेषङ्गळॆयुं प्रयोजनगळन्नू, इट्स् ई नारायण शब्ददल्लि, अनुसन्धान इई माडिकॊळ्ळतक्कद्दु. ई द्वयमदल्लि नारायण शब्दवु पूर्वखण्ड मत्तु उत्तर खण्डवॆरडरल्लू उण्टु. ई मोक्षार्थिय धरभूतज्ञानवु सं कुचितवादुदरिन्द परम पुरुषनाद प्राच्यन, समस्त कल्याणगुण________________

द्वयाधिकार उत्तरखण्डस्थ नारायणशब्द अनुसन्धेय गुणा ३५९९ उपायानुष्ठानदकैयिलवॊविद्यॆगळुक्कडै कतिपय गुणविशिर्ष्ट अनुसन्धेयना, प्राप्ति दशैयिल् समस्तगुण गळन्नू अनुसन्धानमाडुवदु साध्यवल्लवॆन्दरितु मुख्यवागि १२ गुणगळन्नु उपायदॆशॆयल्लि अनुसन्धान माडबेकॆन्दू आ गुण गळु हेगॆ उपयुक्तवादवु ऎन्दू उपदेशिसिदरु. उपेयदॆश यल्लादरो ज्ञानसङ्कोचविल्लदिरुवदरिन्द समस्त कल्याणगुणग ळिन्द युक्तनागिरुव भाववु वेद्यवागबहुदु. ईग उत्तरखण्डवु प्राप्यदॆशॆयन्नु बोधिसुवदरिन्द आ सन्दर्भदल्लि याव गुणगळु अनुसन्धानक्कॆ प्रधानतमगळॆम्बुदन्नु मुन्दॆ उपदेशिसुत्तारॆ. इदरिन्द अवु उपायदॆशॆयल्लि प्रयोजनवादवल्लवॆन्दु भाविसतक्क द्दल्लवु. इन्तह अनुसन्धानवु प्रपत्तिगॆ अङ्गरूपदल्लि हेळल्पड लिल्लवु प्रपत्तिगॆ अङ्गगळु ऐदॆन्दु हिन्दॆ परिकर विभागाधिकारदल्लि हेळल्पट्टिवॆ. इवुगळल्लदॆ इन्नु यावुवू अङ्गवल्लवॆन्दु “ प्रपत्ते कचिदवं परापेक्षान विद्यते ” ऎम्बल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदरॆ भक्तु पायदल्लि दहर वैश्वानरादि विद्यॆगळल्लि परम पुरुष नन्नु कॆलवु नियतगुण विशिष्टनागि उपासिसबेकॆम्ब विधि इरुवद रिन्द अवुगळ अनुसन्धानवु अङ्गवु. प्रपत्तिय विषयदल्लादरो हागल्लवु. आदरॆ ई गुणगळ अनुसन्धानवु तानु माडुव उपा यानुष्ठानद माहात्रॆय ज्ञानक्कागि ऎम्ब भाववु. प्रपदना नुष्ठानवाद नन्तरवू अवुगळ अनुसन्धानवु तानु अनुष्ठिसि कृत कृत्यनॆम्ब दार्ड्यवन्नुण्टुमाडुवदक्कू सहकारियु ऎन्दु तिळिय तक्कद्दु. S उत्तरखण्डद नारायण शब्ददल्लि अनुसन्धेय गुणगळु. उपायानुष्ठानवशैयिल् द्वयद पूर्वखण्डदल्लि बोधित वाद उपायवन्नु अनुष्ठिसुव दॆशॆयल्लि, अविद्यॆगळुक्कतैत्त भक्तु पायदल्लि दहर वैश्वानर शाण्डिल्य भूम विद्यादि ब्रह्मविद्यॆ गळिगॆ विधिसल्पट्ट, कतिपय गुणविशिर्ष्ट-आ विद्यॆगळिगॆ अङ्गरूपदल्लि आवश्यकवाद कॆलवु कल्याणगुणगळिन्द कूडिदवनन्नागि, अनुसन्धे यनाय् , अनुसन्धान माडल्पट्टवनागि, प्राप्ति दशैयिल् उत्तर________________

وه श्रीमद्र हस्यत्रयसारे मुम् प्रातिकॊल्यवर्जनमुं सूचितमानपडि अधिकारान्त रले तॊन्नॊम्. चरण शब्दार्थः इडल्, “श्रीमन्नारायण चरण” ऎन्नु समस्तवाग भाव सम्बन्ध विशेषद मूलकवागि, अनुकूल्य सङ्कल्पवू, प्राति कॊल्यवर्जनवू, सूचितमानपडि-सूचिसल्पट्टवॆन्दु, अधिकारान्त रले हिन्दॆ बेरॆ अधिकारदल्लि ऎन्दरॆ परिकरविभागाधिकारदल्लि - (१०१०-११ नॆय पुटगळन्नु नोडि) कॊन्नॊं हेळिरुवॆवु. अल्लि हेळिरुव वाक्यवु यावुदॆन्दरॆ “शेषियनुडैय आकारङ्ग प्रॊदिष्टु क्कॊण्डिरुक्किर श्रीमच्छब्रलुं नारायण शब्द लुम् अर्थवाह आनुकूल्य सङ्कल्प मुम्, प्रातिकूल्य वर्ज नमुम् अनुसन्धेयवाहक्कडवदु” ऎम्बुदु. मुन्दॆ अदे अधिकारदल्ले द्वयमदल्लि इतर परिकरगळु तोरिबरुव स्थलगळन्नु प्रदर्शिसिरुत्तारॆ. (पुट १०३२) हीगॆ द्वयमद श्रीमत् मत्तु नारायण ऎम्बॆरडु पदगळ अर्थविवरणवु बोध्यवु. मुन्दॆ चरण शब्दार्थवन्नु उप पादिसुवरागि, तत्तूर्वभावियागि, श्रीमन्नारायण चरण् ऎम्बु देनु समास पदवे अथवा हे श्रीमन्नारायण चरण्‌ ऎन्दरॆ (तव) चरण्‌ ऎम्बदागि ऎरडु व्यस्त पदगळे ? अथवा हे श्रीर्म, हे नारायण (तव) चरण्‌ ऎन्दु मूरुपदवे ? ऎम्ब विषयवन्नु चरिसुत्तारॆ. हागॆ चरिसुव सन्दर्भदल्लि व्यस्त पदगळागि, ऒन्दु श्रीर्म ऎम्ब सम्बोधनवागि विशेषणदिन्द सेरिद चरणॆ ऎम्बुदन्नु करपदवागि भाविसुवदक्कू अनेक प्रमाणगळुण्टु ऎन्दु अवुग ळन्नु उदाहरिसि, ऎरडुविध योजनॆगू शब्द मूलक व्यत्यासवे विना आर्थवागि ऎरडू समानाभिप्रायवुळ्ळवॆन्दु उपपादिसि, चरण शब्दार्थद उपन्यासवन्नु माडुत्तारॆ इडल् ई सन्दर्भ दल्लि, “श्रीमन्नारायण चरण” ऎन्नु-ऎम्बदागि समस्तवागवुम् ऒन्देसमास पदवन्नागि, योजिप्प‌गळ्-अन्वयिसुवरु. ई सन्द र्भदल्लि, श्रीमत् मत्तु नारायण शब्दगळिगॆ कन्मधारय समास वागियू, श्रीमन्नारायण मत्तु चरण् शब्दगळिगॆ षष्ठि तत्पुरुष समासवागियू भावनॆयु. इदक्कॆ प्रमाणवागि, “नवाक्षरं प्रथमं________________

द्वयाधिकार ३६०६ वुं योजिप्पर् गळ (१) “कमलनयन वासुदेव भवशर णम् ” ऎच्चर प्रयोगयुम्, (२) “त्वमेवोपाय भूतो मे भव” ऎर वाक्य युम्, (३) “अगलगिल्ले” ऎर पाट्स्युम्, (४) “अकिञ्चनोनन्य गतिरण्य” ऎ स्तोत्रवाक्यतॆयुम, (५) “ श्रीमन्नारायण स्वामि इत्यादि मन्नान्तरङ्गळ्वॆयुम्, द्वयविवरणमान गद्य अदू पदम्” ऎन्दिरुवदरिन्द ऒन्दे समासपदवॆम्बुदु सिद्धवु. अल्लदॆ अङ्गन्यास करन्यासदल्लि, “श्रीमन्नारायण चरण् अङ्गु ष्ठाभ्यां नमः” ऎन्दू, श्रीमन्नारायण चरण् हृदयाय नमः ऎन्दू सम्प्रदायोक्तियू इरुत्तदॆ. द्वयवु आरुपद गळुळ्ळद्दॆन्दू, मूरु पदगळु पूर्वखण्डदल्लू मूरु उत्तरखण्ड दल्लू उण्टॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. ई कारणगळिन्द समस्त पदवागि भाविसबहुदु. 66 3 29 मुन्दॆ द्वयमाद व्याख्यानवागि महर्षिय उक्तियू, सं हिता वाक्यवू, आळ्वाराचाररुगळ दिव्य सूक्तिगळन्नु उदाहरिसि व्यस्त पदगळागियू भाविसबहुदॆन्दु हेळुत्तारॆ. (१) “कमलनयन वासुदेव, भवशरणम् ” ऎच्र प्रयोगयुम् ऎन्नुव प्रयोगवन्नू, इल्लि सम्बोधनॆयॊन्दिगॆ शरण्यनागु ऎम्ब प्रार्थनॆ इरुत्तदॆ. इतर उदाहरणॆगळल्लू हागॆये इरुत्तदॆ. (२) “त्वमे वोपायभूतोमे भव” नीने ननगॆ उपायभूतनागि इल्लियू सम्बोधनॆयु व्यक्तवु ; ऎच्चर वाक्य युम्-ऎम्बुव वाक्यवन्नू, (३) “अगलर्कि” ऎंर पाट्स्युम्-ऎन्नुव पाशुरवन्नू, (४) “अकिञ्चनोनन्य गतिश्रण्य” -ओ शरण्यने नानु बेरॆ गतियिल्लदवनादुदरिन्द निन्नन्नु शरण हॊन्दिरुत्तेनॆ ऎन्दिरु इदॆ, ऎष्टे स्तोत्रवाक्ययुम् ऎन्नुव स्तोत्रवाक्यवन्नू, (५) “श्रीमन्नारायण स्वार्मि” लक्ष्मीयुक्तनाद नारायण स्वामिये इत्यादि मन्मानरङ्गयुम् , ऎम्बिवे मॊदलाद बेरॆ मगळन्नू द्वयविवरणमानरद्युम्-द्वयमद विवरणवाद श्री यतिवररु अनुग्रहिसिद शरणागति पद्यवन्नू, पार् (१) ऎ. पु. ३-७-३३, (२) अहि, सं. ३७-३१. (३) तिरु, वि. ६-१०-१०, (४) आळ, स्तो, २२, (५)________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे युम्, पार् ु, “श्रीर्म, नारायण” ऎन्निरण्णु सम्बुद्धि गळाक्कि “तव” ऎन्नॊरुपद अध्यादरित्तुं योजिप्पर् तु. विमर्शिसिनोडि, “श्रीर्म नारायण” ऎन्निरन्नु सम्बुद्धि गळाद्वयद आदियल्लिरुव श्रीर्म ऎम्ब पद मत्तु नारायण ऎम्ब ऎरडु पदगळन्नू ऎरडु सम्बोधनॆगळॆन्दु भाविसि, “तन ऎन्नॊरुपद अध्या हरित्तु-तव ऎम्ब ऒन्दु पदवन्नु अध्याहार वॆन्दु भाविसि, योजिप्प‌गळ् - इन्नु कॆलवरु अन्वयिसुवरु. हेगॆन्दरॆ, हे श्रीर्म, हे नारायण, (तव) चरण्‌ शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बदागि अन्वयवु. मेलॆ उदाहरिसिद ऎल्ला प्रमाण गळल्लू शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुवाग सम्बोधनॆयिन्द कूडिद अनु ज्ञानविरुवदरिन्द ई द्वयमन्मदल्लू, श्रीमन्नारायण ऎन्दु ऎरडु पदगळिन्दलू सम्बोधिसि, चरण् शरणमहं प्रपद्यॆ ऎन्दु अन्वयिसुत्तारॆम्ब भाववु. (१) “कमलनयन” ई विष्णु पुराण श्लोकवु हिन्दॆ १५०८ नॆ पुटदल्लि व्याख्यानमाडल्पट्टिरुत्तदॆ ; पराम्बरिसबहुदु. (२) हागॆ ये ‘त्वमेवोपाय भूतो” ऎम्बुदू हिन्दॆये २२२८ नॆय पुट दल्लू १०३५ नॆय पुटदल्लू उपपादितवु. (३) “अगलर्गि”. ई द्वयाधिकारदल्ले हिन्दॆये व्याख्यानमाडल्पट्टिरुत्तदॆ. १२६६ नॆ पुटवन्नू नोडि ; तिरुवेङ्गडत्ताने ऎन्दु सम्बोधिसि उन्नडि कीळमर्‌न्नु पुगनेने ऎन्दु शरणागत्यनुष्ठानविरुत्तदॆ. (४) “अकिञ्चनोनन्यगति” ऎम्ब श्लोकार्थक्कॆ १२७४-५ पुटगळल्लि न धम्म निष्ठॆ ऎन्दारम्भिसिद श्लोकद अर्थवन्नु नोडि. इल्लि शरण्य ऎन्दु सम्बोधिसि, शरणं प्रपद्य ऎन्दिरुत्तदॆ. द्वयविवरण गद्य वाक्यदल्लि “अखिलहेय प्रत्य नीक कल्याण् कतान” ऎन्दारम्भिसि सुमारु 40 सम्बोधनॆगळन्नु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. कॊनॆयल्लि प्रयो गवु “श्रीर्म नारायण अशरण्य शरण्य, अनन्यशरण शरणमहं प्रव” ऎन्दिरुत्तदॆ. हीगॆ आळ्वाराचाररुगळ दिव्य सूक्तिगळल्लि सं बोधनॆयॊन्दिगॆ शरणागत्यनुष्ठानवु इरुत्तदॆ. इदन्ननुसरिसि द्वय मन्नदल्ल हागॆये भाविसबहुदॆम्ब तात्परवु,________________

द्वयाधिकार- इप्पडि व्यस्तमानालुम्, समस्त मानालुं विशेषण विशे व्यङ्गल् निक्कुं निल्कक्कु वैषम्यविल्फ्. इन्निलै पूतर खण्डङ्गळिलु मॊक्कुम्. 66 “चरणॆ” ऎंर शब्दं नित्यमान दिव्यमङ्गळ विग्रह तुक्कु उपलक्षणम् इप्पडि ई मेलॆ उपपादिसिद रीतियल्लि, व्यस्तमानालुं समस्त मानालुम्-समासपदवल्लदॆ बेरॆ बेरॆ मूरु पदगळागि भाविसिदरू अथवा समस्त पदवागि भाविसिदरू व्यस्त पदवागि भावि सिदरू ऎन्दरॆ श्रीमत् नारायण ऎन्दु कर्मधारयवागलि अथवा श्रीर्म नारयण ऎन्दु बेरॆ बेरॆ ऎरडु सम्बोधनॆगळादरू ई ऎरडु पदगळिगू विशेषण विशेष निरु, निक्कु-लक्ष्मियु नित्य योगदिन्द विशेषणवागियू नारायणनु विशेष्यनागियू इरुव स्थितिगॆ ऎन्दरॆ स्थितियल्लि, वैषम्य मिल्फ् व्यत्यासविल्लवु, श्रीमत् ऎम्ब करधारय अर्थदल्लू, श्रीमन्-लक्ष्मियुक्तने ऎम्ब सम्बो धनॆयल्लि लक्ष्मि नारायणरिगॆ विशेषण विशेष्यभावदल्लि एनॊन्दू व्यत्यासविल्लवॆम्ब भाववु. इन्निलॆ-ई विशेषण विशेष्य भावदल्लिरो णवु, पूत्तरखण्डङ्गळिलुम् पूत्तर ऎरडु खण्डगळल्ल, ऒक्कुं समानवादुदु. इदन्नु एतक्कागि हेळिदरॆन्दरॆ, कॆलवरु पूर्वखण्डदल्लि श्रीमच्छब्दवु विशेषणवल्लवॆन्दू उपलक्षणवॆन्दू, उत्तरखण्डदल्लि मात्र विशेषणवॆन्दु व्यत्यस्तवागि हेळुवरु ; ई अभि प्रायवन्नु हिन्दॆये खण्डिसिरुत्तारॆ. २०८८-९४नॆ पुटगळन्नु नोडि. अदन्नु ज्ञापिसुवदक्कागि अनुवाद रूपदल्लि, ई विशेषण विशेष्य भाववु पूर्वोत्तर खण्डगळल्लू समवॆन्दु हेळिदरु. ऎरडु कडॆ यल्लू श्री शब्दवु मतुप् प्रत्यय कूडिरुवदरिन्द पद प्रयोगवु ऒन्दे रीतियागिरुवाग ऎरडु कडॆयल्लू अर्थवु ऒन्दे विधवागि विशेषणवु ऎम्ब तात्परवु. श्रीमन्नारायण चरण् ऎम्बुदु ऒन्दु पदवे मूरु पद गळे ऎम्बुदन्नु ऎरडुविध भावनॆयल्लू एनॊन्दू अर्थव्यत्यास विल्लवॆन्दु उपपादिसि हेळि, श्रीमत् ऎम्बुदु नारायण शब्दक्कॆ विशेषणवॆम्बुदु ऎरडु खण्डदल्लू समवादुदे ऎन्दु तिळिसि, ईग *चरणॆ” ऎम्बुदर अर्थवन्नु विवरिसुत्तारॆ. चरण् ऎच्चर शब्दं- चरण् ऎम्ब शब्दवु, नित्यवाद दिव्यमङ्गळविग्रहक्कु, उप________________

३६ ०६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे प्रियःपतियिनुडैय सर्वस्मातरत्व मुम्, नित्य विग्रह योगमुम्, ज्ञातव्यङ्गळिल् प्रधानतनवन्नु मिडम् (१) “नित्य सिद्धतदाकारे तत्परचपौष्कर । यस्याप्ति सत्ता हृदये तस्यासन्निधिं व्रजेत्” इत्यादिगळिले प्रसिद्धम्, आगैयाल् लक्षणम् उपलक्षणवु ऎन्दरॆ दिव्यमङ्गळ विग्रहवू हेळिदन्तायितु. दिव्यमङ्गळ विग्रहवु अप्राकृत शरीरवाद प्रयुक्त हागॆ हेळल्प ट्टितु. अदु अप्राकृतवॆम्बुदन्नु हिन्दॆये अनेक प्रमाणगळ मूलक उपपादिसिरुत्तारॆ. ३६०-३६६ नॆय पुटगळन्नु नोडि. अदेकॆ दिव्यमङ्गळविग्रहक्कू उपलक्षणवॆन्दु भाविसतक्कद्दु ऎन्दरॆ हेळुत्तारॆ. श्रीयःपतियिनुडैय मेलॆ हेळिद प्रकार लक्ष्मियु विशेषण वागि पतियॊन्दिगॆ नित्ययोगवन्नु हॊन्दिदवळाद कारण, श्रियः पति ऎम्ब प्रयोगवु, ई लक्ष्मीवल्लभन, सत्व सातरत्व मुम्-ऎल्ला चिद चिद्वस्तुगळिगिन्त विलक्षणवागिरुवदरिन्द सत्वश्रेष्ठतॆयन्नू, नित्य विग्रहयोगमुम्-नित्यवाद दिव्यमङ्गळ विग्रहद योगवू सह ज्ञातव्यङ्गळिल् - अवश्यवागि तिळियबेकादवुगळल्लि, जैयङ्गळल्लि प्रधानतमनन्नु मिडम् - अत्यन श्रेष्ठवादुवु ऎन्नुव सन्दर्भ दल्लि, (१) “नित्य सिद्ध” ऎम्बुव पौष्करसंहितॆय वाक्यवन्नु उदा हरिसि अदरल्लि प्रसिद्दवॆन्दु हेळुत्तारॆ. “नित्यसिद्धे” ऎम्ब श्लोका र्थक्कॆ अर्थ पञ्चकाधिकारदल्लि ३६१ नॆय पुटवन्नु नोडि ओपुष्कर दल्लि हुट्टिद ब्रह्मने, नित्यवागि सिद्धवागिरुव भगवन्तन दिव्यमङ्गळ विग्रहदल्ल, सौलभ्यानित परत्वदल्लि यावनिगॆ ऒळ्ळॆ आस्तिकभाव वुण्टो, अन्तवनिगॆ भगवन्तनु तन्न साक्षात्कारवन्नुण्टुमाडुवनु ऎम्बुदु तात्परवु ई श्लोकदल्लि परम पुरुषन दिव्यमङ्गळ विग्रह दल्लू परत्वदल्लि श्रेष्ठवाद ज्ञानवु आवश्यकवॆन्दु प्रधानवागि हेळ ल्पट्टिरुत्तदॆ. इत्यादिगळिले-इवे मॊदलाद प्रमाणगळल्लि, प्रसिद्धं प्रसिद्धवु. चरण्‌ ऎम्ब शब्ददिन्द स्वामिय चरणारविन्दयुगळवु बोधि तवादरू लक्ष्मियिन्द कूडिदवनागि सस्मात् परनागि दिव्यमङ्गळ विग्रहयुक्तनाद नारायणन चरणगळु ऎम्ब अनुसन्धानविरबे (१) पौष्कर संहितॆ,________________

२३) द्वयाधिकार- 2202 “श्रीमन्नारायण” ऎच्चरविडले सौलभ्यान्वितमान परत्व मुम्, “चरणॆ” ऎण्रविडले नित्यविग्रह योगदुम् अनुसन्धेयम्, कॆन्दु मुन्दॆ उपदेशिसुत्तारॆ. परत्वानुसन्धानवॆल्लि ? दिव्यमङ्गळ विग्रहत्वानुसन्धानवॆल्लि ? ऎम्बाशयदल्लि, श्रीमन्नारायण ऎम्बल्लि परत्ववन्नू, चरण्‌ ऎम्बल्लि दिव्यमङ्गळ विग्रहत्ववन्नू अनुसन्धान माडतक्कदॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द उपदेशिसुत्तारॆ. आगैयाल्- आदुदरिन्द ऎन्दरॆ ज्ञातव्यगळल्लि श्रियःपतिय परत्ववू दिव्यमङ्गळ विग्रहत्ववू “नित्यसिद्धे” ऎम्ब पौष्कर संहिता वाक्यदल्लि प्रधान वादवॆन्दु हेळिरुवदरिन्द, श्रीमन्नारायण ऎर विडत्तिले ऎम्ब स्थळदल्लि सौलभ्यान्वित परत्व मुम्-सौलभ्यदिन्द कूडिद परत्ववू, सौलभ्यवु हेगॆ ऎन्दरॆ अन्तवन साक्षात्कारक्कॆ वश्यनागु वदर मूलक, मत्तु चरण् ऎण्र विडले-चरण् ऎम्ब स्थळ दल्लि, नित्यविग्रहयोगमुम्-नित्यवाद दिव्यमङ्गळ विग्रहवन्नु हॊन्दिरोणवू, अनुसन्धेयम्-अनुसन्धानवन्नु माडतक्कद्दा गिरुत्तदॆ. दिव्यमङ्गळ विग्रहक्केनो प्राधान्यवन्नु ऒप्पिकॊळ्ळबहुदु. आदरॆ चरणगळु देहद एकदेशवु. हीगिरुवाग अवुगळन्नु प्राधा नैन हेळलु कारणवेनु ? ऎन्दरॆ दासनादवनु स्वामिय पादवन्नु हिडिदुकॊळ्ळुवदे आतन अनुग्रह मत्तु निग्रह निवृत्ति सम्पादकवा दुदरिन्द चरण् ऎम्ब प्रयोगवु. स्वामिय पादारविन्दद मातु हागिरलि, भरताळ्वारवरु स्वामि पादारविन्दगळ पादुकॆयू परम माहात्मयन्नु हॊन्दिदुदॆन्दु तिळिदवरादुदरिन्दले श्री रामचन्द्र प्रभुवन्ने हिन्तिरुगि करॆदुकॊण्डु बरुवॆनॆन्दु शपथ माडि वनक्कॆ बन्दिद्दरू, यावाग पादुकॆगळन्नु अनुग्रहिसि प्रभुवु कॊट्ट रो, आग समाधानचित्तरागि शिरस्सिनल्लि धरिसिकॊण्डु, अयोध्यॆगॆ हिन्तिरुगिदरॆम्ब वृत्तान्तवु अनुसन्धेयवु. आदुद रिन्द श्रीयः पतिय चरणगळिगॆ इतर अवयवगळिगिन्त विशेष माहा यू, पावनत्ववू पादगळ माहात्मियन्नु हिन्दॆये प्रभाव रक्षाधिकारद सङ्ग्रहश्लोकवाद “शिलादेः” ऎम्बल्लि निपुणतरवागि उपपादितवु, पराम्बरिसबहुदु. गङ्गानदियु स्वामिय साद________________

३६०८ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे दिन्द : उत्पन्नवादुदरिन्दले अदरल्लि अवगाहनिगॆ माहात्मियु, रुद्रनु आ प्रवाहवन्नु शिरस्सिनल्लि धरिसिदुदरिन्द पवित्रनादनॆन्दु * शिववोभूत्” ऎम्ब महर्षिय उक्तियू, गङ्गानदियु पवि इमिति पशुः ऎम्ब इन्नॊब्ब महर्षिय प्रयोगवू इरुत्तदॆ. रुक्ष्मिणियु पतिगॆ बरॆद लेखनदल्लि “यस्याम्फ्रि पङ्कजरज पनॊ महा वाञ्छन्त्यु मापति रिवात्मतमोपह” ऎन्दरॆ याव निन्न पादकमलद परागद स्नपनवन्नु महाभागवतोत्तमरु तम्म तमोगुण विनाशक्कागि अथवा तम्म मनस्सिन अन्धकार निवृ तिगागि रुद्रनहागॆ अपेक्षिसुत्तारो अन्तह पादकमलद अनुग्रहवु ननगॆ लभिसदे इद्दरॆ नानु प्राणवन्नु बिडुवॆनु ऎन्दु मुन्दॆ इदॆ इदु अनुसन्धेयवु. एनॆन्दरॆ, ई सन्दर्भदल्लि ऒन्दु शज्ञा उण्टागबहुदु. लक्ष्मीविग्रह विशिष्ट दिव्यमङ्गळ विग्रहवल्लवे अनुसन्धेय वादुदु ? हागादरॆ इब्बरिरुवाग चरण्‌ ऎम्ब द्विवचनवु हेगॆ समञ्जसवु ? चरणस्त्रियाम् ऎन्दिरुवदरिन्द चरर्णा ऎन्दा गलि चरणानि ऎन्दागलि इरतक्कद्दल्लवे ? ऎन्दरॆ लक्ष्मियु विशेषण वादुदरिन्द सविशेषणेहि ऎम्ब न्यायानुसार लक्ष्मियन्नु विशे षणवागि हॊन्दिरुववन चरण ऎन्दु हेळिदरॆ, आकॆयू चरणवन्नु हॊन्दिरुवळॆम्ब भाववु अन्तर्गतवागिरुवदरिन्द, इल्लि चरण् ऎम्ब द्विवचन प्रयोगदल्लि असामञ्जस्यवेनू इल्लवु. लक्ष्मियॊन्दिगिरु ववन चरणॆ ऎन्दु हेळिदरॆ, लक्ष्मियू दिव्यमङ्गळविग्रह युक्त ळागि पादारविन्दयुगळ युक्तळागिरुव ऎम्बुदु अर्थात् तोरि बरुवदरिन्द, अवुगळन्नु हेळबेकाद आवश्यकतॆयू इल्लवु. सन्नि योगशिष्ट न्यायद प्रकार इब्बर चरणगळु उद्देशवॆम्ब भाववु तप्पदु. विशेष्यवाद दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ प्राधान्यवागि चरणॆ ऎम्बदागि द्विवचन प्रयोगवु, लक्ष्मियु यावागलू नित्य योग वन्नू दिव्यमङ्गळ विग्रहवन्नू हॊन्दिरुववळागि आकॆगू चरण युद्ध उण्टॆम्बुदु स्वतः प्राप्तवादुदरिन्द अदन्नु सेरिसि हेळ बेकॆम्ब नियमविल्लवु. आदुदरिन्द द्विवचन प्रयोगदल्लि सर्वसा मञ्जस्यविरुत्तदॆन्दु भाविसतक्कद्दु. ई विषयवन्नु श्री निगमान्त देशिकरु मुन्दॆ उपपादिसुत्तारॆ.________________

66 द्वयाधिकार ALOF दिव्यात्मस्वरूप कल्याणगुणापेक्षया ज्ञातव्य दिव्यमण्णळ विग्रहस्य कथं प्राधान्यम् ? दिव्यात्मस्वरूपलुम्, कीळ् चॆन्न गुणादिगळिलु, तॆळि ऎल्लादरु शुद्ध सत्वद्रव्यमयवाय्, स्वविषयज्ञान ताले ज्ञानसचत्तुक्कु निवर्तकवाय्, परत्व सौलभ्य व्यञ्जकमान दिव्यमप्प ळविग्रहमेयिलक्काम्, दिव्यात्मस्वरूपकल्याणगुणगळिगिन्तलू, ज्ञातव्यदल्लि प्राधान्यवु दिव्यमण्णळ विग्रहक्कॆ हेगॆ ? कॆलवु कडॆ दिव्यात्मस्वरूपवाद, “ सत्यञ्ज्ञानमनन्तम्ब्रह्म” ऎम्बुदरिन्द उण्टागुव ज्ञान, सत्वव्यापकत्व मूलक सत्वशेषि ऎम्ब इत्यादि ज्ञानवु प्राधान्यवॆन्दु हेळल्पट्टितु. इन्नु कॆलवु कडॆगळल्लि कल्याणगुणगळ अनुसन्धानवु अवश्यकवॆन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. - तस्मिन्यदन्त दुपासितव्यं ” (तै. ना. १२) ऎम्ब श्रुति वाक्यवू इरुत्तदॆ. हीगिरुवाग दिव्यमङ्गळ विग्रहद अनुसन्धानक्कॆ प्राधान्यवु हेगॆ ? ऎन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ दिव्यात्मस्वरूपलुम्- परमात्मन स्वरूपदल्ल, “ सत्यं ज्ञानमनन्तम्ब्रह्म” (तै. आनन्द १) ऎम्बल्लि तोरिबरुव निकारवागि सत्यवागि, ज्ञानवागि, अनन्तवागि, मत्तु आनन्दवागि अमलवागिरुव परब्रह्मस्वरूपदल्ल, कीळ् चॆन्नगुणादिगळिलु-हिन्दॆ हेळल्पट्ट आश्रितनिगॆ उपयुक्तवागि मुख्यवॆन्दु हेळल्पट्ट १२ गुणगळल्लू, तॆळि ऎल्ला दारुं ज्ञानविल्लदिरुववरिगॆ, शुद्ध सत्व द्रव्यमयवाय् स्वयं प्रकाशवागि शुद्ध सत्वद्रव्यरूपवागियू, स्वविषयज्ञानत्ता लेआ दिव्यमच्चळ विग्रहद अनुसन्धानदिन्द, ज्ञानसचत्तुक्कु निवरकमाय् - ई चेतनन धरभूतज्ञानद सङ्कोचवन्नु होग लाडिसुवदागियू, परत्व सौलभ्यव्यञ्जकमान-सश्वेश्वरन परत्व वन्नू सौलभ्यवन्नू चन्नागि प्रदर्शिसुव, दिव्य मज्जळनिग्रहमेयि लक्कां दिव्यमण्णळ विग्रहवे, लक्षवादुदु ऎन्दरॆ प्राधान्यन बेकादुदु ऎन्दु भाववु. इदरिन्द भरन्यासनिष्ठनागुववनिगॆ परमात्मन स्वरूप कल्याणगुणगळ ज्ञानापेक्षया दिव्यमण्णळ________________

३६१० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे दिव्य मङ्गळविग्रहानुसन्धानप्राधान्यत्व प्रमाणानि इप्पाधान्य प्रति गद्यल् गुणळुक्कु मुन्नॆ दिव्य विग्रहज्ञानवु अतिशयवादुदु ; एकॆन्दरॆ (१) दिव्य मक्कळ विग्रहवु शुद्ध सत्वरूपवादुदरिन्द अदु स्वयम्प्रकाशवादुदरिन्द आश्रितन ज्ञानसङ्कोचवन्नु होगलाडिसुत्तदॆ. (२) परत्व मत्तु सौलभ्यवु परमात्मनिगॆ उण्टॆन्दु प्रदर्शिसुत्तदॆ. ई कारणगळिन्द दिव्य मक्कळ विग्रहानुसन्धानक्कॆ प्राधान्यवॆम्बुदु तात्परवु. ज्ञानसङ्कोचनिवर कवॆम्बुदन्नु “सन्दर्शनादकस्माच्च पुंसां समढचेतसाम् । कुवासना कुबुद्धिश्च कुतर कुनिश्चयः । कुहेतुश्च कुभाव नास्तिकत्वं लयं व्रजेत् ” (पौष्कर संहिता) ऎम्ब प्रमाणदिन्द अरियबहुदु. इदर अर्थक्कॆ १२९४नॆय पुटवन्नु नोडि, परत्व सौलभ्यव्यञ्जकवु हेगॆ ऎन्दरॆ, अपेक्षितार्थ वन्नु कॊडुवुदर मूलक परत्ववू, मनुष्यर कण्णिगॆ गोचरवागु वदर मूलक सौलभ्यवू इवॆरडर व्यञ्जकवादुदु. अरावतार विग्रहवु आगमसंस्कारद मूलक इन्तह दिव्यमच्चळ विग्रहयुक्तवा गिरुवदरिन्द नम्म सिद्दानिगळिगॆ विशेषोपादेयवागिरुत्तदॆ. नम्मा ळ्वार् मॊदलुगॊण्डु ऎल्ला आळ्वार् आचाररुगळू स्वयंव्यक्त वागियू अथवा सुप्रतिष्ठितवागियू इरुव दिव्यदेशद बिम्बदल्लिरुव दिव्य मङ्गळ विग्रहक्कॆ विशेषातिशयवन्नु कॊट्टिरुत्तारॆ. दिव्यमण्णळ विग्रहानुसन्धानद प्राधान्यद विषयदल्लि प्रमाणगळु ई प्राधान्यवन्नु मनस्सिनल्लिये शरणागति पद्यदल्लि श्रीमन्नारा यणन कल्याणगुणगळन्नु कॊण्डाडुवदक्कॆ मुञ्चितवागि दिव्यमण्णळ विग्रहवन्नु वर्णिसिरुत्तारॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ

इप्पाधान्य पत्ति-ई दिव्यमण्णळ विग्रहद प्राधान्यवन्नु कुरितु ऎन्दरॆ मनस्सिनल्लिट्टु, गुणळुक्कु मुन्न कल्याणगुण गळन्नु कुरितु हेळुवदक्कॆ मुञ्चितवागिये, दिव्य मच्चळविग्रह दिव्य मच्चळविग्रहवन्नु कुरितु, अरुळिच्चॆय् दार् - कृपया उपदे शिसिरुत्तारॆ. ऎल्लि ? ऎन्दरॆ “स्वाभिमतानुरूपै क रूपाचि दिव्या________________

द्वयाधिकारः ३६११ मक्कळ विग्रहरुळिच्चॆय् दार्, दिव्यात्मस्वरूपल् तळि द्भुत नित्यनिरवद्य निरतिशयल्य सौन्दय्य सौगन सौकुमार लावण्ययौवनाद्यना गुणनिधिदिव्यरूप” ऎन्दु दिव्यमच्चळविग्रह वन्नु कॊण्डाडि, अनन्तर “ स्वाभाविकानवधिकातिशयज्ञानबल ” ऎन्दु आरम्भिसि “ असङ्ख्यॆकल्याण गुणगणे घमहार्णव ” ऎन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. मेलिन वाक्यगळल्लि दिव्यात्मस्वरूपगुणगळल्लि ऒळ्ळे ज्ञानविल्लद वरिगॆ ई दिव्यमङ्गळ विग्रहानुसन्धानवु विशेष फलदायिकवॆन्दल्लवे हिन्दिन वाक्यदल्लि हेळल्पट्टिदुदु. हागादरॆ स्वरूपगुणगळ विषय दल्लि ऒळ्ळे ज्ञानवुळ्ळवरिगॆ इन्तह दिव्यमङ्गळ विग्रहद अनुसन्धानवु बेकिल्लवो ऎन्दरॆ अवरिगू हागॆ ऎल्लरिगू बेकु ऎन्दु तिळिसुत्तारॆ. ज्ञानाग्रेसरुगळाद यामुनाररू तिरुमयाळ्वारवरू सह हागॆये दिव्य मङ्गळ विग्रहद अनुसन्धानक्कॆ प्राधान्यवन्नु बोधिसि रुत्तारॆन्दु श्री यामुनेयरवर उक्तियन्नु उदाहरिसि तिरुम याळ्वारवर सरसोक्तियन्नू तिळिसुत्तारॆ. ई सन्दर्भदल्लि “ अगौ तिप्पति विप्राणां हृदि तिष्ठति योगिनाम् । प्रतिमास्व प्रबुद्धानां सश्वत समदर्शि नाम् ” विप्ररिगॆ अग्नि यल्ल, ऎन्दरॆ अवरुगळु माडुव यज्ञदल्लि, “यज्ञवैविष्णुः ” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ परमात्मनिरुत्तानॆ ; योगिगळिगॆ हृदयगुहॆयल्ले “ अष्टु ष मात्रः पुरुषः” उपास्यनागिरुत्तानॆ. अप्रबुद्धरिगॆ प्रतिमॆगळल्लि रुत्तानॆ. समदर्शिगळिगॆ ऎल्ला कडॆयल्लू इरुत्तानॆम्बुदु ई श्लोकार्थवु. इल्लि अप्रबुद्धरिगॆ मात्रवे प्रतिमॆगळल्लिरुत्तानॆ ऎन्दु अपार्थमाडि “ संवाक्यं सावधारणम् ” ऎम्ब न्याय रीत्या प्रतिमा प्रबुद्धानामेव ऎन्दरॆ अप्रबुद्धरिगॆ मात्रवे प्रतिमॆ गळल्लि ऎन्दरॆ इतररिगिल्लवॆम्ब अपार्थ उण्टागुवदरिन्द प्रतिमाव अप्रबुद्दानाम् ऎन्दरॆ अप्रबुद्धरादुदरिन्द इन्नु यावुदर मूल कवू ग्रहिसलाररादुदरिन्द प्रतिमॆगळल्लि मात्रवे स्वामि इरुत्तारॆम्ब अर्थवु युक्तवु. 66 अप्रबुद्धानां प्रतिमाव ऎम्बुदु हेगो हागॆये सङ्कुचित ज्ञानवुळ्ळवरिगॆ दिव्यमच्चळ विग्रहानुसन्धानवे प्राधान्य हेळिदुदरिन्द ज्ञानाधिकारिगळिगॆ प्राधान्यवल्लवु ऎम्ब वॆन्दु________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वुडैयरायिरुक्कॆ चॆर् देयुमत् (१) “मूर्तं ब्रह्मत तोपि तप्पियतरं रूपं यदत्यद्भुतम् ” ऎन्नुम्मडि, ईश्वर तनक्कु, भोग्य तवमान नित्य विग्रहानुभवत्तिल् उत्तत्ताले तिरुमङ्गैयाळ्वार् तम्म ईश्वर विषयल् देहात्मवादिग काक वरुळिच्चॆय् (दार्)वर्, अभिप्रायवल्लवु ; ज्ञानाधिकारिगळिगू कूड दिव्य मक्कळ विग्रहानु सन्धानवु आवश्यकवॆम्बुव भाववन्नु मुन्दॆ प्रदर्शिसुत्तारॆ. हागॆये ज्ञानाधिकारिगळाद श्री यामुनॆयर मत्तु तिरुमयाळ्वारु गळ अभिप्रायवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ दिव्यात्मस्वरू पल् - परमात्मन दिव्यस्वरूपदल्लि, तॆळिवुडैयरायिरुक्कचॆं युं-ऒळ्ळॆ ज्ञान वुळ्ळवरागिद्दरू सह (१) इदर हिन्दॆ “यह्मरूपं हरेः ऎन्दिरु इदॆ. श्री महाविष्णुविन निरतिशयबृहत्वरूप स्वरूपवु, यत्-या वुदुण्टो, अदू, ततोपि-आ स्वरूपक्किन्तलू, तयतरं-श्री हरिगॆ अतिप्रियवाद, मं-दिव्य मङ्गळविग्रहयुक्तवादुदागियू, अत्यद्भुतम् - अत्याश्चरकरवागियू, रूपं शुभाश्रयवाद रूपवु यत्-यावुदुण्टो, अवुगळिगॆ अनुरूपवाद राघव भवेता ऎम्बल्लि उपपादिसिरुव हागॆ लक्ष्मियू दिव्यमङ्गळ विग्रह रूपगळन्नु हॊन्दुवळॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. पूरा श्लोकक्कू अर्थ मत्तु उपपादनॆगळिगॆ दासनु बरॆदिरुव चतुश्लोकिय व्याख्यान वन्नु पराम्बरिसबहुदु. ऎन्नुम् पडि-ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, ईश्वर तनुक्कुं सर्वॆश्वरनिगॆ, भोग्यतममान-अत्यन्त भोग्य वाद, नित्यविग्रहानुभवत्तिल्- नित्यवाद दिव्यमङ्गळ विग्रहद अनुभव दल्लि, ऊत्तत्तालॆ-श्रद्धातिशयदिन्द, तिरुमङ्गैयाळ्वारवरु, तम्मॆ तम्मन्नु, ईश्वरविषयल् सर्वॆश्वरन विषयदल्लि, देहात्मवादि गळाक परमात्मन शरीरवे परमात्म स्वरूपवॆन्दु वादिसुवव रन्नागि, अरुळिच्चॆय् दार् हेळिकॊण्डरु. मनुष्यन शरीरवे आत्मा ऎन्दु चार्वाकर वादवु. अदु एनो अपसिद्दानवॆन्दु ऒप्पतक्कद्दे. आदरॆ परमात्मन शरीरवु दिव्यमङ्गळ विग्रहवु भोग्य तमवादुदरिन्द परमात्मन देहवे तमगॆ परमात्मस्वरूपवु आदुदरिन्द परमात्मन विषयदल्लि मात्र चार्वाकर हागॆ देहात्म (१) आळ, चतु, ४.________________

द्वयाधिकार ३६१३ स्वरूपद्य पेक्षया दिव्य मङ्गळ विग्रह को विशेषः ? दिव्यमङ्गळ विग्रहव शुभाश्रयत्वं सर्वॆश्वर नुडैय दिव्यमङ्गळ विग्रहत्तुक्कु (१) “पापं वादिगळॆन्दु चमत्कारवागि तावे हेळिकॊण्डिद्दारॆम्ब तात्सरवु. अदन्नु ऎल्लि हेळिद्दारॆ ऎन्दरॆ सारप्रकाशिकॆयवरु शिरिय तिरुमडल्, पॆरियतिरुमडल् ऎम्ब तम्म ग्रन्थगळल्लि हागॆ विनोदकरवागि हेळि कॊण्डिरुत्तारॆ. ईश्वरन विषयदल्लि मात्र तावू चााकर हागॆ देहवे आत्मा ऎन्दु वादिसुवरे ऎन्दु हेळिकॊण्डिद्दारॆम्ब भाववु. नम्माळ्वारवरु कॊनॆय हत्तु पाशुरदल्लू, परमात्म स्वरूपवु ऎल्ला कडॆयल्लू इरुवाग ई लीला विभूतियल्ले परमात्मनन्नु अनुभविसबहुदल्ला, नित्य विभूतियल्लि अनुभवापेक्षॆयु एतक्कॆ? ऎम्ब आशयदल्लि आतन दिव्यमङ्गळ विग्रहद साक्षात्कारवल्लवे ईग परम भक्ति ऎन्नुव भक्तिय पराकाष्ठदॆशॆयन्नु तमगॆ उण्टुमाडि परमात्म नन्नगलि ऒन्दु क्षणवागलि जीविसिरलारॆनॆन्दु आर्तस्वरदिन्द कूगि कॊळ्ळुव हागॆ माडिरुवदु; आदुदरिन्द, आ कण्णिन सॊबगू रूपलाव क्यादिगळिन्दलू कूडिद दिव्य मङ्गळ विग्रहदॊन्दिगॆ यावागलू इरुवदे तमगॆ पुरुषार्थवॆन्दु हेळिकॊण्डिरुत्तारॆ. स्वरूपादिगळिगिन्त दिव्यमङ्गळ विग्रहदल्लि एनु विशेषवु ? दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ मात्रवे शुभाशयत्ववु. L स्वरूपादिगळिगिन्त दिव्यमङ्गळविग्रहदल्लिरुव माहात्म एनु ? ऎन्दरॆ शुभत्ववू आश्रयत्ववू ऎरडू उण्टु; आदुदरिन्द दिव्य मङ्गळ विग्रहवु शुभाश्रयवॆनिसुत्तदॆ. इवु ऎरडू भगवत्सरू पक्कू मत्तु नित्यमुक्तादिगळ विग्रहगळिगू इल्लवादुदरिन्द परम पुरुषन दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ अदरल्लू यावागलू नित्य वाद पररूपवॆनिसुव परवासुदेव रूपक्कॆ निरतिशयवाद माहा यु ऎन्दु मुन्दॆ उपपादिसुत्तारॆ. सर्वॆश्वरनुडैय सर्वॆ श्वरन, दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ (१) शुभत्ववू, (२) आश्रयत्ववू (n) D. 5.________________

३६१४ श्रीमद्र हस्य त्रयसारे हरति यत्सुंसां स्मृ तं सङ्कल्प नामयम् । तप्पुण्डरीक नयनं विद्र्राम्यहं मुखम् 1” (२) “रूपौदार हीगॆ ऎरडू उण्टॆन्दु हेळुत्तारॆ. शुभत्व उण्टॆम्बुदक्कॆ ऒन्दु प्रमाणवन्नू आश्रयत्वक्कॆ ऒन्दु प्रमाणवन्नू उदाहरिसुत्तारॆ. ई शुभत्वक्कॆ प्रमाणवु यत् - यावुदु, “तंस्मरिसल्पट्टरॆ ऎन्दरॆ सदा नोडुत्ता ध्यानिसुत्तिद्दरॆ, सङ्कल्प नामयम्-इच्छा रूपवाद ऎन्दरॆ मुन्दॆ पापवन्नु माडबेकॆन्दु मनस्सिनल्लि सङ्क ल्पिसल्पट्ट, पापम्-पापवू कूड, हरति-नाशमाडुत्तदो, या वाग सङ्कल्पिसल्पट्ट पापवू नाशवागुत्तदॆन्दु हेळिदुदरिन्द हिन्दिन पापवू कूड नाशवागुत्तदॆन्दु हेळिदन्तॆ आयितु, तत् - अन्तह माहात्मयुळ्ळ, पुण्डरीकनयनं-कप्यासम् ऎम्ब श्रुतियल्लि हेळि रुव हागॆ दिव्य कटाक्षमात्रदिन्दले सर्वपापवन्नू होगलाडिसुव हागॆ कमलसदृश कण्णुगळन्नुळ्ळ, विष्टोर्मुखम्-सर्वलावण्य युक्तवाद विष्णुविन मुखवन्नु, इदु आतन दिव्यमङ्गळविग्रहक्कॆल्ला उपलक्षणवु, अहम् आतनॊन्दिगॆ नित्य योगवन्नु बयसुव नानु, प्रज्ञामि नोडुवॆनु” इदु पाप परिहाररूपवाद शुभत्वक्कॆ प्रमा णवु. “रूपौदार” वॆम्बुदक्कॆ पूर्वार्धवु “चन्द्र कान्ताननं राममतीव प्रियदर्शनं” ऎन्दिरुत्तदॆ. चन्द्रनिगिन्तलू मनो हरवाद मुखवुळ्ळवनन्नु, इदरिन्द अवयव शोभॆयिन्द युक्त नॆन्दु हेळल्पट्टितु, रामं-विग्रहगुणगळिन्दलू स्वरूपगुणगळिं दलू भक्तरन्नु आनन्दगॊळिसुवनन्नू, इदरिन्द समुदाय शोभा वत्व हेळल्पट्टितु ; आदुदरिन्दले अतीव प्रियदर्शनम् -निरन्तर नोडुत्तिद्दरू हॊसहॊस दर्शनवन्नु कॊडुववनन्नु, ऎन्दरॆ नोडु वदरल्लि तृप्तिये इल्लदॆ सदा नोडबेकॆन्दु दृष्टिगॆ आसेचनकनागि रुववनन्नु, रूपौदार गुणै- रूपगुणैः दिव्यमङ्गळ विग्रह गुण गळिन्दलू, औदारगुणै; तन्नन्नु अनुभविसबेकॆम्ब अपेक्षॆयुळ्ळ वरिगॆ अनुभववन्नु कॊडुव उदारगुणगळिन्दलू, अथवा रूपवेनु औदारवेनु, गुणवॆन्दरॆ गुण्यते-सदानुसन्धीयते इति गुणः ऎम्ब व्युत्पत्तिय मूलक, अन्तह गुणवाद सौशील्यवेनु, इवुगळिन्द पुंसां- पुरुषर ऎन्दरॆ उपलक्षणवागि सर्व प्राणिगळ, दृष्टि चित्ताप हारिणं दृष्टि मत्तु मनस्सन्नु आकर्षिसुवन्तवनन्नु, स्वल्प कठिण________________

२४) द्वयाधिकार गुणैः पुंसां दृष्टि चित्तापहारिणम् इत्यादिगळिप्पडिये, शुभत्व मुम् आश्रयत्नमुमुण्णु, बद्दरु आश्रयत्नमुण्डागि लुं शुभत्वमि. भगवत्सरूपत्तुक्कु शुभत्वमुण्णॆ यागिलु आश्रयत्वमि, संसारबन्धरहितमान शुद्धा मनस्कराद पुरुषर दृष्टि चित्तापहारि ऎन्दु हेळिद नन्तर मृदु स्वभावराद स्त्रीयर दृष्टि चित्ता पहारि ऎन्दु हेळुव आवश्यकवे इल्लवॆम्ब भाववु ; इन्तह रामनन्नु नोडुत्ता नोडुत्ता तन्दॆ याद दशरथनु न तत-तृप्तियन्नु हॊन्दले इल्लवॆन्दु मुन्दक्कॆ अन्वयवु ; इदरिन्द आश्रयत्नवु उपपादितवु ; इत्यादिगळिप्पडिये इवे मॊदलाद महर्षि वाक्यगळल्लि हेळिरुव हागॆ, शुभत्ववू आश्रयत्नवू, उण्णु. ई दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ उण्टु. हीगॆ शुभत्ववू आश्रयत्ववू इरुवदरिन्दले परमात्मन दिव्य मङ्गळ विग्रहवु शुभाश्रयवॆन्दु हेळल्पडुत्तदॆ. दिव्यमङ्गळ विग्रहवॆन्दु हेळुवदरल्लू ई अभिप्रायगळे गर्भितवु ; हेगॆन्दरॆ मङ्गळत्ववु पापहर रूपदल्लियादुदरिन्द शुभत्ववु हेळल्पट्टितु. दिव्यत्वदिन्द अप्राकृतत्ववागलि तेजोमयत्ववागलि उपपादित वादुदरिन्द आश्रयत्ववू द्योतितवु. आदुदरिन्द दिव्यमङ्गळ विग्र हक्कॆ शुभाश्रयत्वगळुण्टॆन्दु हेळल्पट्टितु. बद्दरु - बद्धरिगॆ मनुष्य देवतॆगळिगॆ, आश्रयत्नमुण्डागि लुम् आश्रयत्नविद्दरू, शुभत्वमि शुभत्वविल्लवु. मुन्दॆ परम पुरुषन दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ ई शुभत्व आश्रयत्न ऎरडु गुणगळू उण्टे विना, भगवत्सरूपक्कागलि, इतर बद्ध मुक्त नित्यरुगळ शरीरक्कागलि इल्लवॆन्दु उपपादिसि हेळुत्तारॆ.-भगव *रूपत्तुक्कु - भगवत्सरूपक्कॆ, शुभत्व मुण्णॆयागिलुम् . पाप परिहाररूप शुभत्ववेनो उण्टु, आदरू, आश्रयत्ननिल्लॆ. आश्रयिसुवहागॆ माडुव आकर्षणशक्ति इल्लवु. आदुदरिन्द भगवत्स रूपदल्लि ई ऎरडु गुणगळल्लि ऒन्दे इरुत्तदे विना ऎरडू इल्लवु. आदुदरिन्द मुमुक्षुविन ध्यानक्कॆ दिव्यमङ्गळ विग्रहवे योग्यवादु दॆम्ब भाववु. इदरिन्द निर्गुण ब्रह्मपासनवु निरस्तवु. मुन्दॆ मुक्तात्म स्वरूपक्कॆ ऎरडू इल्लवॆन्दु हेळुत्तारॆ. संसारबन्धरहितमान, संसारबन्धविल्लदिरुव, शुद्धात्मस्वरूप________________

३६१६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे त्मस्व रूपुक्कु, संसरिकॊक्कु सहकारियोग्यतॆयिल्लॆये यागिलु, परतन्त्र चेतन याले संसरिकु स्वरूप योग्यवस्तु वागैयाले यदुक्कु हेयप्रत्यनीकरूप शुभ मुमिल्लि, आश्रयत्न मुनि, मुक्त रुडैय विग्रहपरि ग्रहदयिलुम्, नित्यविग्रहरान नित्यरुम्, अश्रयत्वमुण्णॆ यागिलुं संसारनिवर्तन क्षममान शुभत्वविल्लॆ, आगै तुक्कु परिशुद्धवाद मुक्तात्मस्वरूपक्कॆ, संसरिकॊक्कु सहकारि योग्यतेयिल्लेयागिलु - पुनः संसारवन्नु हॊन्दलु प्रकृति सम्बन्ध, कल्मशेष मॊदलाद सहकारियन्नु हॊन्दलु अर्हतॆ इल्लदे इद्दरू, परतन्त्र चेतनक्कॆ याले-स्वरूपावस्थॆयल्लि अणु वागि एनन्नू माडलु असाध्यवाद परतन्त्रवाद चेतनत्ववन्नू हॊन्दिरुवदरिन्द, संसरिक्कॆक्कु स्वरूपयोग्यवस्तुवागैयाले- अपरिशुद्धवाद प्रकृतिसम्बन्धवन्नु हॊन्दि संस्कृतियन्नु हॊन्दलु स्वरूपतः योग्यतॆ इरुव वस्तुवादुदरिन्द, अदुक्कु परिशुद्धात्म स्वरूपक्कॆ, हेय प्रत्यनीकत्व रूप- हेयसम्बन्धविल्लदिरुव, शुभ त्ववू इल्लॆ इल्लवु, आश्रयत्न मुनि आश्रयिसुवहागॆ माडुव शक्तियू इल्लवु. 3 होगलि मुक्तदॆशॆयल्लि बरी स्वरूपतः इरुवदक्कॆ शुभाश्रयत्व विल्लवॆम्बुदन्नेनो ऒप्पोण. शरीर परिग्रह माडिद अवस्थॆयल्लि हेगॆ ? हागॆये नित्यरू यावागलू परिशुद्ध विग्रहयुक्तरू, इव रिब्बरिगॆ शुभाश्रयत्व उण्टो ? ऎन्दरॆ आश्रयत्ववेनो उण्टु ; शुभत्वविल्लवॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. मुक्तरुडैय विग्रह परिग्रहदशै यिलु ऎन्दु ई वाक्यवन्नु प्रारम्भिसिरुवदरिन्द, हिन्दिन वाक्य दल्लि हेळिदुदु मुक्तरुडैय विग्रहद अपरिग्रहद ऎम्बुदु व्यक्तवु; मुक्तरु अप्राकृतवागि परिशुद्धवाद शरीरवन्नु हॊन्दिरुव अवस्थॆ यल्ल, हागॆये नित्यविग्रहरान नित्यक्कुम् - परमात्म सङ्कल्पानु सार नित्यवाद विग्रहवन्नु धरिसिरुव गरुड, अनन्त, विश्वक्केनादि गळाद नित्यरिगू सह, आश्रयत्न मुण्णॆयागिलु. आश्रयिसलु योग्यतॆयु इद्दरू, संसारनिवरन क्षममान-संसारदिन्द बिडु गडॆयन्नु हॊन्दिसलु योग्यवाद, शुभत्व मिल्फ्-पापनिवारकत्व दॊन्दिगॆ मोक्षवन्नु कॊडुव शुभत्ववु, इल्लॆ इल्लवु, नित्यमुक्तरु________________

द्वयाधिकार ६६१७ याल् दिव्यमङ्गळ विग्रहत्तु मुमुकोपयुक्त मान शुभत्व मुम्, आश्रयत्वमु उळ्ळदु. उक्तमर्थं कारिकया सङ्ग्रहाति गळ शरीरक्कॆ आश्रयत्व उण्टु, शुभत्वविल्ल ऎन्दु हेळिदरु. हीगॆ आश्रयत्नवु नित्यमुक्तरुगळिगॆ इरुवदरिन्द “नित्योवन्द्यनचानित्य कव मुमुक्षुभिः” ऎन्दु नित्यरु मुक्तरू आ चाररू सह प्रणामादिगळिन्द मोक्षार्थि सेविसलु अर्हरु, इतर केवल बद्धरु हागल्लवु ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. इल्लि मुक्तरु अशरीरवागियागलि शरीरवागियागलि इरबहुदॆम्बुदुतोरिबरुत्तदॆ. आदरॆ नित्य विग्र हरान नित्य‌ ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द इवरु परम पुरुष सङ्क इानुसार सदा अप्राकृत शरीरवुळ्ळवरागिये इरुत्तारॆ. ईग शुभाश्रयत्व विषयदल्लि हेळिदुदु एनॆन्दरॆ १. मुक्तदॆशॆयल्लि अशरीरावस्थॆयल्लि शुभत्ववू इल्लवु, आश्र यत्ववू इल्लवु. २. मुक्तदॆलॆयल्लि सशरीरावस्थॆयल्लि शुभत्ववु इल्लवु, आश्र यत्ववु उण्टु. ३. नित्यरु सदा सशरीररु ; अवरिगू शुभत्ववु इल्लवु, आश्र यत्ववु उण्टु. ४. परमात्म स्वरूपक्कॆ शुभत्व उण्टु, आश्रयत्वविल्लवु. ५. परमात्म विग्रहक्कॆ ऎरडू उण्टु, आश्रयत्ववू शुभत्ववू उण्टु. इदन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द निगमनमाडि हेळुत्तारॆ. आगैयाल्-आदुदरिन्दले, ऎन्दरॆ परम पुरुषन दिव्यमङ्गळ विग्रह वन्नु बिट्टरॆ, इन्नु यावुदक्कू शुभत्ववू आश्रयत्नवू ऎरडू इल्ल वादुदरिन्द, दिव्यमङ्गळ विग्रहत्तु- परम पुरुषनाद श्रीमन्ना रायणन दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ मात्रवे, मुमुपयुक्त मान मोक्षार्थिगॆ उपयोगकरवाद शुभत्ववू, आश्रयत्नवू ऎरडन्नू उळ्ळदुहॊन्दिदुदु. मेलॆ उपपादिसिद अर्थवन्नु कारिकॆय मूलक सङ्ग्रहिसुत्तारॆ. ध्यानादिगळिगॆ भगवत् स्वरूपक्किन्त भगवद्दिव्यमङ्गळ विग्रहवे श्रेयस्सन्नुण्टुमाडुवदागि अत्यन्त योग्यवादुदॆन्दु हेळुत्तारॆ.________________

३६१८ 1 श्रीमद्र हस्यत्रयसारॆ का. परावर सुखग्राह्यं प्रेमबोध प्रसावकम् । स्वरूपात् स्वामिनोरूप मुपादेयतमं विदुः ॥१०० शरणागति विधायक वाक्यलु “मामेकं शरणम् अर्थ- परावर सुखग्राह्यं- परराद ब्रह्मादि देवतॆगळु, अमर राद मनुष्यादिगळु, इवरुगळिन्द सुलभवागि ग्रहिसलु तिळियलु योग्यवाद, प्रेमबोधप्रसावकं-अतिशय भक्तिजनकवागियू ज्ञानजनकवागियू इरुव, स्वामिन-ऎल्लरिगू स्वामियागिरुव सर्वॆश्वरन, रूपं - दिव्यमङ्गळ विग्रहवु, स्वरूपात् - आतन स्वरूपक्किन्तलू, उपादेयतमं- अत्यन्त ग्राह्यवादुदु. ऎन्दरॆ ध्यानक्कॆ योग्यवादुदु, ऎन्दु विदुः - तिळिदुकॊण्डरु ; यारु ऎन्दरॆ प्राज्ञरु ऎन्दु इट्टु कॊळ्ळतक्कद्दु, प्रेमजनकवु हेगॆ ऎन्दरॆ अतिशय शोभॆ रूप लावण्य कण्णिन सॊबगु मुखद मनो हरत्व मॊदलादुवुगळिन्द प्रेमजनकवु ; बोधजनकवु हेगॆ ऎन्दरॆ पापगळु नशिसिहोगुवदर मूलक ज्ञानसङ्कोचवु कम्मियागु वदर मूलकवॆन्दु तिळियतक्कद्दु. तुम्बा प्रियवादुदादरॆ “ददामि बुद्दि योगं” (गी ) ऎन्दु हेळिरुव हागॆ स्वामिय कृपामूलक वुण्टागबहुदु. परावररिगॆ सुखग्राह्यवु हेगॆन्दरॆ- प्रत्यक्षवागि चक्षुरिन्द्रियक्कॆ विषयवागुवदरिन्द सुलभवागि ग्रहिस बहुदु ऎम्ब तात्सरवु. ई अनुकूलवु अर्चा विग्रहदल्लिरुवदरिं दले आळ्वाराचाररुगळु आगमपूर्वकवागि प्रतिष्ठितवाद अथवा स्वयं व्यक्तवाद देवालयद दिव्याकारगळ विषयदल्लि विशेषवाद आदरवन्नु प्रदर्शिसि इरुत्तारॆ. ई आनुकूल्यतॆयु पर, व्यूह, हाद्र्र रूपगळल्लि इल्लवु. विभवरूपदल्लादरो आ कालदवरिगॆ मात्र उण्टु. अराविग्रहदल्लादरो सर्वरिगू उण्टु. अम्मा विग्रहवल्लद इतर रूपगळन्नु उपासनॆय बलदिन्द साक्षात्करिसलु साध्यवु. ई ऎल्ला ऐदु रूपगळू अप्राकृतगळागि अवुगळिगॆल्ला शुभाश्रयत्व उण्टॆम्बुदन्नु सद्यदल्ले उपपादिसुत्तारॆ. आदुदरिन्द ई मुन्दिन वाक्यदिन्द भरन्यासनिष्ठनिगॆ उद्देश देव तॆयु दिव्यमङ्गळ विग्रहयुक्तनाद भगवन्तने ऎन्दु तिळिसुत्तारॆ शरणागतिविधायक वाक्यलु-शरणागतियन्नु विधिसुव चरम श्लोकद वाक्यदल्लू, “मामेकं शरणंव्रज” ऎन्नु-ऎम्बदागि,________________

द्वयाधिकार ३६१९ व्रज !” ऎन्नु विग्रह विशिष्ट इलक्काय् तो नान्. शुभाश्रयत्वं परत्वाद्यवस्था पञ्चकपि साधारणम् इद्दि व्यविग्रहं परव्यूहाद्यवस्थापञ्चकलुं शुभा श्रयवन्नु मिडं शास्त्र सिद्धं विग्रह विशिर्ष्ट-दिव्यमङ्गळ विग्रहदिन्द कूडिदवने (गी. १८-६६) इलक्काय् तोत्ति नान्-लक्षवागि तोर्पडिसिकॊण्डनु. अर्जुन रथदल्लि अर्जुननिगॆ लीलासारथियु दिव्यमङ्गळ विग्रह युक्तनागिये * मामेकं शरणं प्रज” ऎन्दु हेळिदुदरिन्द, भरन्यासनिष्ठनिगू ध्यानोपादेयवादुदु शुभाश्रयवाद परम पुरुषन दिव्यमङ्गळ विग्रहवे ऎम्ब तात्परवु. मामेकम् ऎम्बुदरिन्द तन्न स्वरूप मात्रवे हेळल्पट्टि तॆम्ब अपार्थवु युक्तवल्लवु. सत्वविशेषण विशिष्ट नाद “मामेकं” ऎन्दु भाविसतक्कद्दॆम्ब भाववु ; लक्ष्मि कल्याण गुणगळु, दिव्यमङ्गळ विग्रह, इवे मॊदलादवुगळिन्द युक्तनाद मामेकम् ऎन्दे भाविसतक्कद्दॆम्ब तात्सरवु. शुभाश्रयत्ववु परव्यूहादि रूपपञ्चकगळिगू उण्टु. मुन्दॆ ई शुभाश्रयत्ववु ऎल्ला ऐदुविधवाद परम पुरुषन रूपगळिगू उण्टो ? ऎन्दरॆ ऎल्ला रूपगळिगू शुभाश्रयत्व उं टॆम्बुदु भगवच्छास्त्रसिद्धवॆन्दु हेळुत्तारॆ. इद्दि व्यविग्रहम्- ई दिव्यमङ्गळ विग्रहवु, परव्यूहाद्यवस्थापञ्चकलुम् . पर व्यूहवे मॊदलाद, मॊदलाद ऎम्बुदरिन्द विभव, हार्द, अध्याव तारवाद ऐदुविध रूपगळल्ल, शुभाश्रयवन्नु मिडम्-शुभत्व आश्रयत्नगळन्नुळ्ळवु ऎम्बुव सन्दर्भवु शास्त्र सिद्धम् - भगवच्छास्त्र सिद्धवु. अल्लि “देवो वैकुण्ठनाथस्तु” ऎन्दारम्भिसि “ध्यात नित्यलोक भुक्तिमुक्ति फलप्रदः । तथापि पुरुषाकारो भक्तानां त्वं प्रकाशसे । योगिनामधिकारस्सा देर्क हृद येशये ! सुरूपां प्रतिमां विष्ण8 प्रसन्न वदनेक्षणाम ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. मुन्दिन ग्रन्थक्कॆ ५८१-२ नॆय पुटगळन्नु नोडि. परमात्मन दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ मात्रवे शुभाश्रयत्व उण्टे विना इन्नु इतरर शरीरक्कॆ इल्लवॆन्दु श्री पराशररू षष्णांश सप्त________________

6 ALDO श्रीमद्र हस्यत्रयसारे दिव्य मङ्गळ विग्रहस्य शुभाशयत्न स्थिते, चरणयोरेव शरणन्ने को हेतुः ? चित्तालम्बनसौकय्य कृपोत्तम्भक (न) तादिभिः । उपायत्व मिह स्वामिपादयो रनुसंहितम् ॥ माध्यायदल्लि “समस्ताश्यक्तयता नृप यत्र प्रतिष्ठिताः । तद्विश्वरूपवै रूप्यं रूपमद्धरेर्नहत् ” ऎन्दारम्भिसि, * शुभाश्रय सचित्तस्य” ऎम्ब श्लोकदल्लि शुभाशयत्ववन्नु उप पादिसि, ई शुभाशयत्ववु इतररिगिल्लवु, एकॆन्दरॆ “अशुद्धास्ते सम स्तास्तु देवाद्याः कयोनयः ” ऎन्दु कारणवन्नु हेळि, शुभाश्रयत्ववुळ्ळ रूपवॆन्तद्दु ऎन्दरॆ अदन्नु विस्तरिसि वर्णिसु ववरागि, “ प्रसन्नवदनं चारु पद्म पत्रोपमे क्षणम् । सुक पोलं सुविस्तीर्ण ललाटफलकोज्वलम् ” ऎन्दु आरु श्लोक गळिन्द मुगिसिरुत्तारॆ. ई शुभाश्रयत्ववुळ्ळ धैयवस्तुवु ८ अथवा ४ भुजगळिन्द युक्तवॆन्दु हेळिरुवदरिन्द कॆलवरु इदु पररूप वर्णनॆयॆन्दु अदु मात्रवे शुभाश्रयवुळ्ळद्दॆन्दू मिक्क रूपगळल्ल वॆन्दू भाविसुवरु. शौनकादि वाक्यगळिगॆ ई अभिप्रायवु परम विरुद्धवु. अल्लि वामन नरसिंहादिरूपगळू कूड मोक्षार्थिगॆ उप कारकवागि शुभाश्रयत्व उण्टॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये गीतॆ यल्ल “ प्रकृतिं स्वामधिष्टाय सम्भवाम्यात्ममायया (गी, ४-६) ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द अजहत्व स्वभावनागिये अवतरि सुवदरिन्द विभवरूपादिगळिगू शुभाश्रयत्व उण्टॆम्बुदु सुप्र सिद्धवु. भगवच्छास्त्रवाद पाञ्चरात्रदल्लि इदु सुव्यक्तवॆम्ब भाव दिन्दले शास्त्र सिद्धम् ऎन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. दिव्यमङ्गळ विग्रहक्कॆ शुभाश्रयत्ववु स्थापितवाद नन्तर एकदेशवाद चरणगळु हेगॆ मुमुक्षुविगॆ रक्षकवु ? इदक्कॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. चित्तालम्बन सौकय्य-मन स्सिन मूलक ध्यानक्कॆ चरणगळ ध्यानवु सुकरवागिरुवदेनु ऎन्दरॆ, दिव्यमङ्गळ विग्रहवन्नॆल्ला एककालदल्लि साक्षात्करिसुवदु सुलभसाध्य वल्लवु; चरणगळन्नु ध्यानिसुवदु सुलभवु ; इदॊन्दु कारणवु, ऎरडनॆ________________

द्वयाधिकार ३६२१ दासभूर्त औचित्यातिशयत्तालुम्, (१) “अनतिक्रम यंहि चरणग्रहणम्” ऎज्र पडिये कृपोत्तम्भकाति यदु, कृपोतम्भकतादिभिः- कृपॆयन्नु वृद्धिगॊळिसुवुदेनु, इवे मॊदलादवुगळिन्द, आदिपददिन्द, औचित्य, भोग्यत्वादिगळु हेळल्प ट्टवु; मत्तु शरणागतनागुवाग दण्ण वत्र णामवु उचितवु, आ कालदल्लि दृष्टि पथक्कॆ बीळुवदु चरणगळे मस्तकादिगळल्लवु ; ई कारणवू आदिपददल्लि सेरिदुदु, ई सन्दर्भदल्लि “नाहं जानामि केयरे नाहं जानामि कुण्डले । नूपुरे त्वभिजानामि नित्यं पादाभि वन्दनात् ” (रामा, कि, ६-२२) ऎन्दु लक्ष्मणनु अण्णनिगॆ हेळुव वाक्यवु. सीतॆयु किन्धॆय समीपदल्लि बीळिसिद आभरणगळन्नु सुग्रीवनु तन्दु तोरिसिदाग, ई कैगॆ हाकिकॊळ्ळुव बाजुबन्दुवु किविगॆ हाकिकॊळ्ळुव कुण्डलगळु सीतॆयदे ऎम्बुदु ननगॆ तिळियदु ; आदरॆ कालिगॆ हाकिकॊळ्ळुव कालुसरगळु मात्र सीतॆयदु ऎम्बुदु ननगॆ चन्नागि तिळियुवदु ; एकॆन्दरॆ नित्यवू आकॆय पादगळिगॆ नमस्क रिसुवदरिन्द व्यक्तवॆन्दु हेळिरुत्तानॆ. शरणागतियु प्रणामरूप वादुदरिन्द पादगळे शरणागतनिगॆ दृष्टि पथक्कॆ बीळुवदरिन्द, अवु गळे प्राधान्यवागि अनुसंहितम् ऎन्दु हेळल्पट्टितु. ई कारण गळिन्द, इह ई सन्दर्भदल्लि ऎन्दरॆ द्वयद मूलक उपायानुष्ठान वन्नु माडुवदरल्लि, उपायत्ववु स्वामिपादयोः-सर्वॆश्वरन पादगळल्लि, अनुसंहितम्-अनुसन्धेयवु.

कारिकॆय अर्थवन्ने मुन्दिन वाक्यगळिन्द उपपादिसुत्तारॆ. इष्टु - ई द्वयमद मूलक शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुवाग, दास भूर्त- दासभूतनागिरुव ई मुमुक्षुवु, औचित्यातिशयत्तालुं दासभूतनादवनु स्वामिय पादग्रहणदल्लि औचित्यविरुवदरिन्द, अन्तह औचित्यातिशयदिन्दलू (१) चरण ग्रहणं तन्न स्वामिगॆ अपराध माडिदवनु अपराध क्षमापणॆगागि स्वामिय चरणग्रहणवु ऎन्दरॆ कालुगळन्नु हिडिदुकॊळ्ळुवदु, अनतिक्रमणीयम्-उल्लं घिसलु स्वामिगॆ साध्यवल्लवु, ऎन्दरॆ अपराधियु यावाग कालन्नु घट्टियागि हिडिदुकॊण्डनो आग रक्षिसलेबेकॆम्ब निर्बन्ध उण्टु ऎम्ब तात्परवु, ऎरपडिये ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, कृपोत्तम्भ (P)________________

ووعه श्रीमद्र हस्यत्रयसारे शयालु, (२) “ तवामृतस्यन्दिनि ” इत्यादिगळि र्पडिये भोग्यतातिशयत्तालुं तिरुवडिग अवलम्बिक्किर्रा. « कत्वा तिशयत्तालुम् - भगवन्तन कृपॆयन्नु वृद्धि हॊन्दिसुवदरिं दलू, मत्तु (२) * तवामृतस्यन्दिनि ” इत्यादिगळिर् पडिये - इवे मॊदलादवुगळल्लि हेळिरुव हागॆ, भोग्यतातिशयत्तालुं भोग्यत्वातिशयदिन्दलू, तिरुवडिग, परमात्मन पादगळु, अव लम्बिक्किर्रा-आश्रयिसुत्तानॆ. इल्लि मूरु कारणगळन्नु चरणानु सन्धानक्कॆ हेळल्पट्टवु. (१) दासभूतनिगॆ स्वामिय पादग्रहणदल्लि औचित्यवू (२) सापराधिगॆ पादग्रहणवे कृपोत्तम्भकवू (३) शेषभूतनिगॆ पादसेवॆयल्ले भोग्यत्ववू, हीगॆ मूरु कारणगळु हेळल्पट्टवु. “तनामृतस्यन्दिनिपादपङ्कचे निवेशितात्मा कथमन्य दिकृति । स्थितेsरविन्दे मकरन्द निर्भरे मधुव्रतो नेकुरकं हि वीक्षते” ।२७॥ निन्न परमभोग्यवाद मत्तु परिपूर्ण ब्रह्मानुभववन्नुण्टु माडुव निन्न पादकमलगळल्लिट्ट मनस्सु तुच्छ फलगळन्नु कॊडु वुवुगळन्नु आश्रयिसुत्तदये ? ऎन्दु हेळुत्तारॆ, अमृतस्यन्दिनि- मोक्षसुखवाद अमृतवन्नु स्रविसुव, तव पादपङ्कजे- निन्न पाद कमलदल्लि, निवेशितात्मा इडल्पट्ट मनस्सु, कथमनदिच्छति विषतुल्य वागि नश्वरवागिरुव फलकॊडुव बेरॆ यावुदन्नु हेगॆ अपेक्षिसीतु ? ऎन्दिगू अपेक्षिसलारदॆम्ब भाववु. ऒन्दु दृष्टान्तद मूलक व्यक्तपडि सुत्तारॆ. स्थितेरविन्दे मकरन्द निर्भरे-अमृतसदृशवाद मकरन्द तुम्बिरुव, आगताने अरळि, बहु स्वादुवाद मकरन्ददिन्द परि पूर्णवाद कमलपुष्पवु भोग्यतमवादुदागि सन्निहितवागिरुवाग, मधुव्रतः-सारतमवादुदन्ने ग्रहिसुव शक्तियुळ्ळ कीटजातियल्लि रुव भ्रमरवे, नेक्षुरकंहिवीक्षते- कण्टकगळिन्द आवृतवागि निर्गं धवाद कुद्र पुष्पवन्नु कण्णु ऎत्ति नोडीते ? हीगिरुवाग विवेक ज्ञानगळन्नु नीनु दयपालिसिद मनुष्य जातियल्लि हुट्टि, निन्न कृपॆगॆ पात्रनागि “ ददामि बुद्धि योगन्तं” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ, (9) 64. 221. 92.________________

२५) द्वयाधिकार इव्यर्थं (३) “सर्वदा चरण द्वन्द्व म्” (४) “त्वत्पाद कमलादन्यत” (५) “ममते पादयोस्सितम्” (६) “लोक बुद्धि योगवन्नु हॊन्दिरुव नानु अमृतस्यन्दिनियाद निन्न पाद कमलगळन्नु त्यजिसि, कुद्रफलदायकगळल्लि मनस्सन्नु ऎन्दिगादरू इद्देनॆ ऎम्बुदु तात्पर. ई श्लोकवु पादकमलगळिगिरुव निरति शय भोग्यत्ववन्नु उपपादिसुत्तदॆ. जन्मानरेश्वपि । मुन्दॆ ई औचित्य, कृपोत्तम्भकत्व, भोग्यत्वादिगळ उपपा दनॆगॆ प्रमाणगळन्नु उदाहरिसुत्तारॆ.-(३) देवानां दानवा नाञ्च सामान्य मधिदैवतम् । सर्वदा चरणद्वन्द्व, प्रजामि शरणान्तव ” ऎम्बुदु श्लोकवु. अर्थवु स्पष्टवु. इल्लि औचित्यवु हेळल्पट्टितु. (४) त्वत्पादकमलादनन्न मे निमित्तं कुशलस्याप्ति येन गच्छामि सद्ध तिम् ” नन्न क्षेमक्कॆ कारणभूतवादुदागियू यावुदरिन्द नानु सद्धतियन्नु हॊन्द बहुदो अदु ई जन्मदल्लागलि बेरॆ जन्मदल्लागलि निन्न पादकमल क्किन्त बेरॆयागुवदिल्लवु. इदु कृपोत्तम्भकक्कॆ प्रमाणवु. (५) “न कामकलुषं चित्रम्ममते पादयोः स्थितम् । कामये वैष्णवत्वन्तु सर्वजन्म सुकेवलम् ॥ ” नन्न ऐहिक कामगळिन्द कलुषितवाद मनस्सु निन्न पादगळिल्लदॆ होयितु. आदुदरिन्द मनस्सु निर्मलवागि निन्न पादकमलगळल्लिरुवदक्कागि ननगॆ ऎल्ला जन्मगळल्लू निन्नन्नु आश्रयिसुव वैष्णवत्ववन्नु अपेक्षिसुत्तेनॆ. इदू औचित्य बोधकवु. (६) “सर्वधर्मांश्च सज्य सर्व का मांश्च साक्षर्रा । लोकविक्राप्त चरण् शरणन्तेव्रजं विभो ॥” “सर्वधरांश्च मोक्षसाधनभूत स परिकर उपासनरूप ब्रह्मविद्यॆगळन्नॆल्ला, सज्यचॆन्नागि सवासनवागि बिट्टु, मोक्षे पायन परित्याग माडि ऎम्बर्थवु, अथवा ई ऎल्ला धरगळू ई प्रपत्तिगॆ अङ्गवल्लवादुदरिन्द अङ्गन परित्याग माडि, इदरिन्द भगवाज्ञारूप नित्य नैमित्तिकगळ त्यागवु हेळल्पडलिल्लवु, हे विभो-ओ सर्वव्यापियागि सर्वशक्तने, ते- निन्न, लोकविकान चरण्‌ लोकक्कॆल्ला निन्न चरणगळे रक्षकवॆम्बुदन्नु तिळिसुवदक्कागि जितन्ता. (३) जिता. १-१२, (४) जितन्हा, १-१०. (५) जितन्ता, १-१३. (६) शरणागति गद्यवु.________________

ALSY 66 श्रीमब्र हस्यत्रयसारे नॆय पुट विक्रान्न चरण् शरणं तेव्रजं विभो” (७) “सभ्रातुश्चरण् गाढम्” (८) * तस्य ताम्र तलौ तात चरण् सुप्रतिष्ठित । सु जातमृदुरक्ताभि रज्जु लीभिरलङ्कृत् । प्रयतेन मया मूर्धा गृहीत्साह्य भिवन्दित ॥ ” (९) “ चरण् शरणं यातः” (१०) “ प्रपन्नाघविध्वंसि चरण् शरणङ्गतः ” इत्यादिगळिलुम् प्रसिद्धम्, इवयडियॊत्तिन (वर् गळुम् ) आळ् नार् गळुम् (११) * उन्नडि कीळ् अम‌न्नु सुगु त्रिविक्रमनागि ऎल्ला लोकवन्नू आक्रमिसिद पादद्वन्द्ववन्नु, शर णं- उपायवन्नागि, अव्रजम्-प्रजामि, हॊन्दुवॆनु, इदु औचि त्यादि मूरक्कू निदर्शनवु. इल्लि लोकविक्रान्त ऎन्दु बेरॆ पद वॆन्दु भाविसि सम्बोधनॆयन्नागियू अर्थ हेळबहुदु. (७) “सभातुश्चरणॆगाढं निपीड्य रघुनन्दनः” ई श्लोकवु हिन्दॆ ऎरडु सल ई द्वयाधिकारदल्ले उदाहृतवु गळन्नु नोडि. ई श्लोकवु कृपोत्तम्भकत्वक्कॆ उदाहरणॆयु (८) हे तातओ अप्पने, तस्य-आ भगवन्तन, ताम्रतट्-कॆम्पगिरुव अङ्गालुळ्ळ, सुप्रतिष्ठित-चन्नागि प्रतिष्ठितगळाद, मृदुरक्ताभि अण्णु लीभिरलङ्कृत-मृदुवागियू कॆम्पगू इरुव बॆरळुगळिन्द अलङ्कृतवागिरुव, चरण्-पादद्वन्द्ववन्नु, प्रयतेन परिशुद्धनाद अथवा अनन्यगति कनाद, “पवित्रः प्रयतः पूतः” ऎन्दु अवर निघण्टु इदॆ. मया नन्निन्द, मूराशिरस्सिनिन्द, गृहीत्वा धरिसल्पट्टु, अभिनन्दित-सेविसल्पट्टवष्टे” इदु भोग्यत्वक्कॆ निद र्शनवु. (९) “चरण्‌, पादद्वन्द्ववन्नु, शरणंयातः उपाय वन्नागि हॊन्दिदॆनु.” इदु मूरक्कू उदाहरणॆयु. (१०) प्रप नाघघविध्वंसि- प्रपन्नर पापगळ समूहवन्नु नाशमाडुव, चरण्‌-पादद्वन्द्ववन्नु, शरणङ्गतः - उपायवागि हॊन्दिदॆनु, इत्यादिगळिलु- इवे मॊदलाद प्रमाणगळल्लि, प्रसिद्ध म् - प्रसिद्धवु. हिन्दॆ महर्षिसूक्तगळु उदाहरिसल्पट्टवु. मुन्दॆ आळवार् आच र्यर दिव्यसूक्तिगळन्नु निदर्शनवागि उदाहरिसुत्तारॆ. इवत्ते अडि यॊत्तिनाळ्वार् गळु - ई मेलिन प्रमाणगळिगनुसारवागि नडॆ (७) रामा, अयोध्या. ३१-२. (८) भारत, अरण्य, १६०-१३५, (११) ६.१०-१० (F) (१०)________________

द्वयाधिकार नेने” ऎन्नुम् (१२) “त्वत्पादमूलं शरणं प्रपद्यॆ? ऎन्नुम् अरुळि. पा‌गळ, सौगम्भ्य सौकुमारादि गुण विग्रहर्वा हरिः । तस्य स्वात्म प्रदानेतु साधनं स्व पदद्वयम् ऎन्नु अभियुक्तरुम् प्रतिपादित्तार् गळ्, सौगन्ध्य सौकुमा ब्यादि गुणविग्रहर्वा हरिः । तस्य स्वात्म प्रदानेतु साधनं स्वपदद्वयम् ” ऎन्नु अभियुक्तरुं प्रतिपादित्तार् गळ्, युव आळ्वा‌गळू ऎन्दरॆ नम्माळ्वार् प्रकृतिगळु, (११) “उन्नडि कीळ अमर्‌न्नु पुगन्देने ?”-निन्नन्नाश्रयिसि निन्न पादगळ कॆळगॆ सेरिकॊण्डिरुत्तेनॆ, ऎन्दरॆ अवुगळन्नु उपायवागि आश्रयिसिरुत्तेनॆ, ऎन्नुम्-ऎम्बदागियू, (१२) त्वत्पादमूलम् - भगवन्तनाद निन्न पादमूलवन्नु, शरणं प्रपद्यॆ- उपायवन्नागि हॊन्दिदॆनु, (इदक्कॆ हिन्दॆ पुटवन्नु नोडि) ऎन्नुम् ऎम्बदागियू, अरुळिच्चॆ दार् गळ - हीगॆ औचित्यदिन्दलू, कृपोत्तम्भकवॆम्ब भावदिन्दलू, भोग्यभावदिन्दलू भगवन्तन पादद्वन्द्ववन्नु आश्र यिसि, हिन्दिन पापगळन्नॆल्ला होगलाडिसिकॊण्डु, मोक्षक्कॆ मार्ग माडिकॊण्डरॆम्ब भाववु. सौगन्ध्य “सर्वगन्धः” ऎन्दु श्रुतियल्लि हेळिरुव हागॆ अनु कूल गन्धवु, सौकुमार. “सुकुमार् महाबल” ऎन्दु मह र्षियु हेळिरुव हागॆ महाबलविद्दरू मृदुवागिरुव स्वभाववु आदि-लावण्य यौवनादिगळु हेळल्पट्टवु, इन्तह गुणविग्रहर्वा गुणगळिन्द सेरिद दिव्यमङ्गळ विग्रहवन्नु हॊन्दिदवनु, अथवा अन्तह गुणगळेनु शुभाश्रयवाद विग्रहवेनु इवुगळन्नु हॊन्दि दवनादवनु, हरि–श्री महाविष्णुवु; तस्य-आ महाविष्णुविगॆ, स्वात्म प्रदानेतु मोक्षार्थिगळागि तन्नन्नु आश्रयिसबेकॆन्दिरुववरिगॆ तन्न आत्मावन्नु कॊडुव विषयदल्लादरो ऎन्दरॆ परिपूर्ण ब्रह्मानुभव रूप आनन्दवन्नु कॊडुवदरल्लादरो, साधन-साधनवु, उपा यवु, स्वपदद्वयं-तन्न पादयुन्मवे ऎन्दरॆ तन्न पादद्वन्द्वदल्लि माडुव शरणागतिये ऎम्ब भाववु, ऎन्नु ऎम्बदागि, अभियुक्त रुम् . पूज्यराद अरुळाळप्पॆरुमाळॆरुमानार्‌रवरु, प्रति (१२) आळ, स्तो, २२, 6________________

ALL श्रीमद्र हस्यत्रयसारे चरण् शब्द अवधारणं विवक्षितं चरण्‌ ऎच्र विडले (१) “तमेव शरणं गच्छ” पादित्तार् गळ् - प्रतिपादिसि हेळिदरु. इवर वृत्तान्तक्कॆ मुव्वायिरप्पडि गुरुपरम् इल्लियू भोग्यत्ववु उप नॆय पुटवन्नु ई अधिकारदल्ले नोडि, परासारद ७० नॆय पुटवन्नु नोडि. पादितवु. शरण्यनाद मुकुन्दनिगू तन्न पदद्वन्द्व मूलकवागिये मुक्तियन्नीयलु अभिमतवॆम्ब भाववन्नु ई पूज्यरु प्रदर्शिसिद रॆम्बुदु तात्परवु. सारप्रकाशिकॆयवरु आभियुक्तरु श्री पराशरभट्ट रॆन्दु हेळिरुत्तारॆ. सारविवरणॆयवरु अरुळाळ प्पॆरुमाळ् ऎम्बॆरु मानारॆन्दे अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तार. “चरणॆ” ऎम्ब शब्ददल्लि अवधारणवु विवक्षितवु शरण्यन चरणद्वन्द्ववे उपायवॆन्दरॆ आ पादद्वन्द्वदल्लि माडुव भरसमर्पणॆये उपायवॆम्बुदु श्रुति इतिहासादिगळल्लि स्थापितवादुदरिन्द तदितर उपाय निरासक्कागि ई चरण्‌ शब्दवु अवधारणयुक्तवागि चरणावेव ऎन्दु इट्टुकॊळ्ळबेकॆन्दु सप्रमा णवागि उपपादिसुत्तारॆ. चरण् ऎरविडले.चरणॆ” ऎम्ब स्थळदल्ले, ऎन्दारम्भिसि कॆलवु प्रमाणगळन्नु उदाहरिसि, अवधार णम् - एव पदवु, अदरिन्द पादद्वन्द्वगळन्ने ऎम्बर्थवु, विवक्षितं- हेळल्पडतक्कद्दागिरुत्तदॆ. एकॆन्दरॆ इतर उपायगळन्नु व्यावरिसि हेळबेकाद्दु अपेक्षितवादुदरिन्द अवधारणारवु व्यक्तवॆम्ब भाववु आ प्रमाणगळु यावुवॆन्दरॆ-(१) “तमेव शरणङ्गळ सत्वभावेन भारत । ततसादातरांशां स्थानं प्राप्यसि शाश्वतम् ” ऎं बुदु श्लोकवु. तमेव शरणङ्गच्छ-सर्वरिगू शास्तावागि निया मकनागिरुव शरण्यनन्ने उपायवागि हॊन्दु ऎन्दरॆ आतन पाद द्वन्द्वदल्ले शरणागतियन्ननुष्टिसु ऎम्ब भाववु. सर्वभावेन तरणङ्गच्छ ऎन्दिरुवदरिन्द निन्न मनोभावानुसारवागि शरणु वन्नु हॊन्दु. आ परम पुरुषन अनुग्रहद मूलक सर्वकर्म बन्धरूप केशगळिन्द उपशमनवन्नू, शाश्वतवाद दिव्य वैकुण्ठ प्राप्तियन्नू हॊन्दुवि ऎम्बुदु श्लोकतात्सरवु. इल्लि तमेव (१) गी, १८६२________________

द्वयाधिकार ३६२७ (२) “ कळल् गळ वैये शरणाग” (३) नाक मिश्रि नान् शरणे शरणन् ” इत्यादिगळिर् पडिये अवधारणं विवक्षितम्. शरणङ्गच्छ ऎन्दिरुवदक्कॆ अभिप्रायवु तच्चरणावेव शरणङ्गच ऎम्ब भावदिन्द अवधारण प्रदर्शनक्कागि उदाहरिसिरुत्तारॆ. सर्व वाक्यवु अवधारणयुक्तवादुदागि, आतन पादगळन्ने रक्षकवन्नागि यागलि अथवा उपायवन्नागलि अवलम्बिसु, इन्नु यावुदन्नु अवलम्बिसुवदु निरर्थकवॆम्ब भावदिन्द हेळिद वाक्यवादुदरिन्द चरणगळल्लद इतरवादुवन्नु व्यावर्तिसि हेळुवदे प्रकृतक्कॆ बेका दुदरिन्द एव ऎम्ब अवधारणवन्नु चरणादेव ऎन्दु चरण् शब्दद मेलॆ हाकतक्कद्दॆम्ब भाववु. (२) * कळल् गळवैये शरणाक ”-शरण्यन आ पादद्वन्द्व गळन्ने शरणाक-उपायवागि स्वीकरिसिदरु ऎम्ब भाववु. (३) नाक मिशैनर्रा शरणेशरणॆमक्कॆन्नु नाडॊरु । मेक शिक्षॆयनाय् कुरुगूर् चडगोर्प मार्त । आकनूत्तवनादियायिरत्तुळ्ळि वैयु मोर् हत्तुं वल्लार् । माकगुत्तु मुगिदुवर् वैकलु ॥११॥ नागमि आदिशेषनन्ने हासिगॆयागिवुळ्ळ, नम्पिर्रा नम्म स्वामियागि आश्रितर विषयदल्लि परोपकारनादवन, शरणे- चरण गळे इल्लि एवकारवु व्यक्तवु, शरणन्नमन्नु नमगॆ उपायवॆन्दु, नाडॊरुम् एकशिक्षॆयनाय् - प्रतिदिनवू ऒन्देविध मनोरथ वन्नु मनस्सिनल्लिट्टु ध्यानिसुववराद, कुरुगूर्‌ चडगोर्प मार्र- कुरुगू‌ नगरिगॆ स्वामियागि शडगोपरॆम्ब अपरनाम धेयवुळ्ळ नम्माळ्वारवरु आगसूत्र अनादि आयिरत्तु तम्म उजीवन आगुवहागॆ दयपालिसिद अनादि रूपदल्लिरुव साविर पाशुरदल्लि, ओर् इवत्तु मवल्लार् असदृशवाद ई हत्तु पाशुर गळन्नु अर्थदॊन्दिगॆ अध्ययन माडुववरु, माकं वैकुन्दत्तु वैकलुं- परमाकाशवॆनिसुव श्री वैकुण्ठदल्लि सदाकालदल्लि, मग कैदुव‌-निरतिशयानन्दवन्नु हॊन्दुवरु. शरणे शरणं. ऎम्बल्लि अवधारणवु सूचितवु. चरणगळल्लदॆ इन्नु यावुदू उपा (३) तिरु, 5-10-11,________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे “चरणॆ” इति द्विवचनात् पूर्व खण्डे शियोपुषायत्वानु पपरित्य त्राह चरणाविति निर्दॆशः पत्नि वैशिष्ट्य बाधकः । इतिमं (दैरिदं) देरितं प्रोक्तं श्रीमच्छब्द विरोधतः ॥१०२॥ यवल्लवॆम्ब व्यावृत्तियन्नु अवधारणवु बोधिसुत्तदॆ. हागॆ चरण गळन्नु आश्रयिसि प्रपन्नरादवरु दिव्यवैकुण्ठवन्नु हॊन्दि निरति शयानन्दवन्नु शाश्वतवागि अनुभविसुवरु ऎम्बुदु पाशुर तात र्यवु.” इत्यादिगळिरडिये - इत्यादि प्रमाणगळल्लि तोरिबरुव हागॆ, अवधारणं - चरण्‌ ऎम्ब शब्ददल्लि एवकारवाद अवधारणवु विवक्षितं-हेळल्पडतक्कद्दागिरुत्तदॆ. “सर्वं वाक्यं सावधारणं” ऎल्ला वाक्यगळू प्रकरणानुगुणवागि अवधारणयुक्तगळादुदरिन्द, ई द्वयद प्रथमखण्डद वाक्यदल्लि अवधारणवन्नु याव पदद मेलॆ हाकतक्कद्दॆम्ब विचारदल्लि, श्रीयः पतिय चरणदल्लि माडुव शरणा गतिये उपायवॆन्दु हेळुवदु प्रकृतवादुदरिन्द चरणानेव ऎन्दु चरण् ऎम्ब पदद मेलॆ अवधारणवु ईग विवक्षितवॆम्ब भाववु. “चरणॆ” ऎन्दु द्विवचनविरुवदरिन्द लक्ष्मिगॆ उपायत्वविल्लवॆम्ब नादद निरसनवु. चरण् ऎन्दु पूर्वखण्डदल्लि द्विवचन प्रयोगविरुवदरिन्द नारायणनॊब्बनिगॆ उपायत्वदल्लि अन्वयवु. नीवु हिन्दॆ स्थापिसिद हागॆ मतुप् प्रत्यय स्वारस्यदिन्द लक्ष्मिगू उपायत्वदल्लि अन्वय विद्दुदादरॆ लक्ष्मिय चरणगळन्नू सेरिसि चरर्णा ऎन्दु पूर्व खण्ड दल्लिरबेकागित्तु. अदू अल्लदॆ उपायत्वदल्लि लक्ष्मीसहायर्वा नारायणनु ऎन्दु हेळबेकागुत्तदॆयादुदरिन्द लक्ष्मिगॆ उपाय त्वदल्लि अन्वयविल्लवु. हीगॆ चरर्णा ऎन्दु बहुवचनविल्लदुदरिन्द, श्रीमत् ऎम्ब शब्दवु विशेषणवागुवदिल्लवु, उपलक्षणमात्रवे ऎम्ब वादवन्नु मुन्दिन कारिकॆगळिन्द खण्डिसुत्तारॆ. मॊदलु अवरु हेळुव पूर्वपक्षवन्नु माडि अनन्तर मुन्दिन कारिकॆयिन्द सिद्धां तवन्नु उपपादिसुत्तारॆ. चरणावितिनिर्दॆशः, चरण् ऎन्दु हेळि________________

द्वयाधिकार शब्द स्वरसतु प्राप्तं वैशिष्टं प्रथमं श्रुतम् । विशेष्य चरणद्वित्वं नहिबाधितु मर्हति ॥१०३॥ रुवदु ऎन्दरॆ प्रयोगवु, पवैशिष्ट्यबाधकः- पत्नि विशिष्टनागिये नारायणनु उपायवॆम्ब भावक्कॆ बाधकवादुदु; एकॆन्दरॆ लक्ष्मिय ऎरडु चरणगळू नारायणन ऎरडु चरणगळू सेरि, चरणाग ऎन्दु बहुवचनविरबेकागित्तु, हागिल्लदॆ हागिल्लदॆ द्विवचनविरुवदरिन्द लक्ष्मिगॆ उपायत्वदल्लि सम्बन्धविल्ल. लक्ष्मिपतियु उपायवु ऎन्दु हेळिदरॆ लक्ष्मियू उपायकोटियल्ले सेरिदवळॆन्दु हेगॆ हेळ लागुत्तदॆम्बुदु पूर्वपक्षवु ; इति-हीगॆ, मुम्बै-ज्ञानशून्यरिन्द, अल्पज्ञानवुळ्ळवरिन्द, इदम्प्रोक्तम् ई अभिप्रायवु हेळल्पट्टितु. इदु हेगॆ विवेकशून्यराद अल्पज्ञरिन्द हेळल्पट्टितु ऎन्दरॆ श्रीम ऒब्ब विरोधतः- प्रथमदल्ले विशेषणवागि हेळल्पट्ट श्रीमच्छब्दक्कॆ अवर अभिप्रायवु विरोधवादुदरिन्द, मनवु लक्ष्मीविशिष्टतॆयन्नु प्रथमतः हेळिरुवदरिन्द मुन्दॆ हेळुव चरण् ऎम्ब निर्दॆशवु मॊदलल्लि हेळिद अर्थक्कॆ बाधकवॆन्दिगू आगलारदु. ई न्यायवु पूर्वमीमांसॆयल्लि उपपादितवॆन्दु मुन्दिन कारिकॆयिन्द तिळिसु त्तारॆ. मॊदलु हेळिद विशेषणार्थवु प्रबलवु. अदन्नु ऎरडनॆय अभिप्रायवु बाधिसलु साध्यविल्लवॆन्नुत्तारॆ ; ऎरडनॆय अभिप्रायवु विशेष्यद चरणद्वन्द्ववु : इदु मॊदलु हेळल्पट्ट विशेषणद प्राबल्य वन्नु होगलाडिसलारदु ऎम्ब भाववु. इदन्ने मुन्दॆ उपपा दिसि हेळुत्तारॆ- मिमांसॆय उपक्रमाधिकरण न्यायद प्रकार, उपक्रमदल्लि मॊदलु हेळल्पट्ट अभिप्रायक्कॆ ऎरडनॆय अभिप्रायवु बाधकवागुवदिल्लवु. हेगॆन्दरॆ “गुरोस्सदारस्य निपीड् पाद्” ऎम्बल्लि सदारस्य ऎन्दु प्रथमदल्लि हेळल्पट्टिदुदु प्रबलवादुदरिन्द पादौ ऎन्दु द्विवचनविद्दरू, गुरुपत्नि य पादगळन्नू कूड निपीड्य ऎन्दु हेगॆ अर्थवन्नु हेळलेबेको हागॆ ऎम्ब भाववु. इदन्ने मुन्दिन कारिकॆयिन्द व्यक्तपडिसुत्तारॆ. अर्थवु- शब्द स्वरसतः-शब्द स्वारस्यदिन्द, प्राप्तम् उण्टाद, प्रथमं श्रुतं-उप क्रमदल्ले मॊदले हेळल्पट्टिरुव, वैशिष्ट्य-श्रीमत् ऎम्ब शब्दद मूलक लक्ष्मीविशिष्टतॆयन्नु पूर्व विमांसॆय उपक्रमाधिकरण न्यायद प्रकार, विशेष चरणद्वित्वम् असन्तर हेळल्पट्ट विशे________________

३६३० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे चरणानितिवक्तव्य मितिय प्रसञ्जितम् । ग्रन्थरपहास्यं तत्पतिप्राधान्यतोन्वयात् १०४० वाद नारायणन चरण्‌ ऎम्बल्लि हेळल्पट्ट पादद्वित्ववु, बाधितुं- बाधिसलु, नार्हति योग्यवागलारदु. उपक्रमाभिप्रायवु, ऎर डनॆयदु दुर्बलवु ; आदुदरिन्द उपायदल्लू श्री वैशिष्ट वुण्टॆम्ब भाववन्नु, चरण् ऎम्ब अनन्तर प्रयोगदिन्द बाधिसलु साध्यविल्ल वॆम्ब भाववु. एकॆन्दरॆ शब्द स्वारस्यदिन्द वैशिष्ट्यवन्नु उपक्रमदल्ले हेळि अदक्कॆ विशेष्यदॊन्दिगॆ क्रियॆयल्लि अन्वयवादुदरिन्द, अनन्तर हेळल्पट्ट विशेष्यदल्लि तोरुव अभिप्रायवु ऎन्दिगू विशेषणाभि प्रायक्कॆ बाधकवागुवदिल्लवु. इवुगळन्नॆल्ला मनस्सिनल्लिट्ट लक्ष्मी तन्त्रदल्लि “लक्षासह हृषीकेशो देव्या कारुण्य रूपया । रक्षकस्सर्वशास्त्रषु वेदान्तेषु च गीयते” ऎन्दु हेळल्प ट्टितु. पुनः पूर्वपक्षियु हेळबहुदु एनॆन्दरॆ ? ई उपक्रमाधि करणन्यायक्कॆ विरोध उण्टागलु कारणवे इल्लवु, एकॆन्दरॆ हे श्रीमन्नारायण ऎन्दु सम्बोधिसि, तवचरण् शरणं प्रपद्य ऎन्दु अन्वयिसिदरॆ विरोधविल्लवल्ला ऎन्दु समाधान तन्दरॆ, आग मुन्दिन कारिकॆय मूलक पूर्वपक्षवे उदिसलु अवकाशविल्लवादुद रिन्द बाधकवे इल्लवॆन्दु उपपादिसुत्तारॆ. हणॆयमणॆयल्लि कूतिद्द वटुवु उपनयन संस्कारानन्तर पत्निसमेत कूतिद्द तन्न पिताविगॆ नमस्करिसिदनु ऎन्दरॆ तायिगॆ नमस्करिसलिल्लवु, तायियु संस्कार वन्नु उण्टुमाडलिल्लवु, आदुदरिन्द नमस्करिसुव आवश्यकविल्लवु ऎन्दरॆ ई वादवु शास्त्रज्ञर अपहास्यक्कॆ गुरियादुदु ऎन्दु हेळु त्तारॆ. अर्थवु “चरर्णा” इति-लक्ष्मी नारायणरु सेरि नाल्कु पादगळादुदरिन्द, चरर्णा - पादगळन्नु ऎन्दु बहुवचनवागि, वक्तव्यमिति - हेळतक्कद्दॆम्ब, यज्ञ प्रसञ्जितम् - याव युक्ति वादवु, प्रसङ्गमाडल्पट्टि तो, हेळल्पट्टितो, तत् अदु, ग्रं थ - शास्त्र ग्रन्थगळन्नु तिळिदिरुवदरिन्द अपहास्यं - परिहास माडलु योग्यवादुदु. एकॆन्दरॆ पति प्राधान्यतो अन्वयात्. लक्ष्मियु तन्न पतिगॆ शेषभूतळागिरुवदरिन्द, पतिगॆ प्राधान्यवन्नु कॊट्टु अन्वयिसिरुवदरिन्द, नारायण चरण् शरणं प्रपद्यॆ ऎन्दु हेळल्पट्टितु. इदरिन्द लक्ष्मियु व्यावर्तिसि हेळल्पडलिल्ल________________

२६) द्वयाधिकारः न समाजि सपके सद्वितीयोक्ति साहसम् । तथात्रेत्य परामश्य दर्शितं गुरुसाहसम ७६७१ 110011 ऎम्ब भाववु. हागॆये सामात्यनाद राजनु हेळिदनु ऎम्ब प्रयो दगल्लि अमात्यन अभिप्रायवू राजन अभिप्रायदन्तादरॆ, हेळिदरु ऎन्दिरबेकॆन्दु हेळुवदु हास्यास्पदवे. आगलि, याव ग्रन्थगळल्लि पतिगॆ प्राधान्यवन्नु हेळिरुत्तदॆ ऎन्दरॆ भगवच्छास्त्रदल्लि “ मष भूता सद्वेषाम् ईश्वरीवल्लभामम” ऎन्दिरुत्तदॆ. “मितन्ददातिहि पिता मितम्माता मितंसुतः । अमितस्य च दातारं भक्तारङ्का नुपूजयेत्” ऎम्ब सीतावाक्यदिन्द इतिहासदल्लू इदु उपबृंहि तवु. हीगॆये ग्रन्थगळल्लि पति प्राधान्य बोधितगळाद अनेक प्रमाण गळुण्टु. अवहास्यवु हेगॆन्दरॆ लक्षणविशिष्ट रामभद्र आगतः ऎम्ब वाक्यदल्लि पूत्व पक्षियु इब्बरू बन्दिद्दरॆ आगतः ऎम्बुदु तप्पु, आगत ऎन्दु इरबेकॆम्बुदु हेगॆ अपहास्यवो, हागॆये इल्लू चरण् ऎन्दिर कूडदु चरर्णा ऎन्दिरतक्कद्दॆम्बुदू अपहास्यवु. पति प्राधान्यदिन्द चरण्‌ ऎम्ब प्रयोगवु ऎन्दु हेळि, इदरिन्द लक्ष्मिगॆ उपायत्वदल्लि अन्वयविल्लवॆन्दु हेळुवदु हास्यास्पदवाद उक्तियु, शास्त्रज्ञानविल्लद विजृम्भणॆयु ऎन्दु उपदेशिसिदरु. अभिप्रायवन्ने ऒन्दु दृष्टान्त मूलक उपपादिसि हेळुत्तारॆ. चरमश्लोकदल्लि * मामेकं शरणं व्रज ” ऎन्दु हेळिरुवाग लक्ष्मिगॆ उपायत्ववन्नु हेळुवदु हेगॆ ? लक्ष्मिय उपायकोटि यल्लि सेरिदरॆ परमात्मनिगॆ सद्वितीय चेतनवुण्टु ऎन्दु हेळिदन्ता गुवदिल्लवे ? “नतत्समश्चाधिकं चदृश्यते” (शे.६-८) ऎम्ब श्रुतिगू विरोधवागुवदिल्लवे ? ऎम्ब आक्षेपगळन्नु तन्दरॆ दृष्टान्तमुखेन समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. अर्थवु-सपके पत्नि यॊन्दिगॆ सेरिरुव समाजि- सात्व भौमनल्लि, सद्वितीयोक्ति साहस-राजनिगॆ समळाद हॆण्डति इरुव ळॆम्ब हेळिकॆय साहसवु, न-सरियादुदल्लवु. तथा हागॆये, अत्र-ई सन्दर्भदल्लू ऎन्दरॆ द्वयमार्थद उपपादनॆयल्ल, इति-ऎम्ब दागि अपरामश्य स्वल्पवू योचिसि तिळियदिरुवदरिन्द, गुरु साहस अदु बरी साहसवादरॆ इदु गुरुतरवाद साहसवु. हेगॆन्दरॆ, लोकदल्लि राजदम्पतिगळिब्बरू सेरि राज्याडळितवन्नु नॆर________________

३६३२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वेरिसिदरू, राजनिगॆ हॆण्डतियु समानळु ऎम्ब हेळिकॆयु साहसवे सरि, पतिव्रतॆयागि भाविगॆ तानु शेषभूतळॆम्ब भावनॆयु आकॆगॆ इरुवदरिन्द पतिगॆ समानळॆन्दु हेळुवदु साहसवे सरि. राजनु आडळितक्कागि, मन्त्रिगळन्नू मन्त्रालोचनॆ सभॆयन्नू, इन्नू दॊड्ड दॊड्ड आफीसरुगळन्नू इट्टु नडॆसिदरॆ, इवरॆल्ला आतनिगॆ सम रादरॆम्ब हेळिकॆयु हेगॆ साहसवागि हास्यास्पदवो, हागॆये श्रीमन्नारायणनू लीलारसवन्नु सहधचारिणियॊन्दिगॆ अनुभवि सुववनागि सत्व प्रवृत्तियल्लू आकॆगॆ अन्वयविद्दरॆ, आग अदरिन्द पतिगॆ शेषभूतळादवळन्नु आतनिगॆ समळॆन्दु हेळुवदु इन्नू साहसवे सरि ऎम्ब भाववु. एकॆन्दरॆ आ अभिप्रायवु प्रमाणगळिगॆ विरोधवादुदू अल्लदॆ तम्म आचाररुगळ अभिप्राय क्कू विरोधवादुदॆम्ब तात्पर्यवु. प्रमाणगळिगॆ विरोध हेगॆन्दरॆ-लक्ष्मियु “ भा हिममदैवतम् ” (रा. अयोध्या २९-१६) ऎन्दु सीतॆये हेळि कॊण्डिरुत्ताळॆ, “भातुखलुनारीणां गुणवान्नि र्गुणोपिवा । धम्म विमश्य मानानां प्रत्यक्षन्देवि दैवतम् ” । (रा. अयो, ६२८) ऎन्दु हेळिरुव हागू, मच्छेषभूशासद्वेषाम् ईश्वरीवल्लभामम ” ऎम्ब विश्वक्केन संहितॆयल्लि लक्ष्मियु परमा त्मनिगॆ शेषभूतळॆन्दु भगवन्तनिन्दले हेळल्पट्ट प्रमाणवू इरु त्तदॆ. नारायणनिगॆ सहधन्मचारिणियागि नारायणनॊन्दिगॆ लक्ष्मियु चेतनरिगॆ उपाय विषयदल्लि प्रवरिसिदरॆ, नारायणनिगॆ लक्ष्मियु समळादळु ऎन्दु हेळुवदु गुरुसाहस इन्नू प्रबलवाद साहसवे सरि ऎम्बुदु तात्परवु. गुरुसाहसम् ऎम्ब प्रयोगदिन्द शेषार्थवु तोरिबरुत्तदॆ. तम्म गुरुगळाद मत्तु पूाचाररुगळ अभिप्रायक्कू विरुद्धवाद साहसवॆन्दू अर्थवन्नु हेळबहुदु.

ई अभिप्रायवन्नु श्री यामुनाररु “यथाचोळनृपस्सं माडद्वितीयो भूतले । इतितत्तुल्य नृपति निवारण परंवचः! नतुतप्पुतद्धत्य कळत्रादेर्निनारणम् ” चोळदेशद राजनु ई भूतलदल्लि अद्वितीयनागि राज्यवन्नाळुत्तानॆ ऎन्दु हेळिद मातु, आतनिगॆ समनाद राजनिल्लवॆन्दु हेळिदन्तॆयू अल्लवु मत्तु आतनिगॆ पुत्ररु नृत्यरु कळत्र मॊदलादवरु यारू इल्लवॆन्दु हेगॆ आगुव दिल्लवो हागॆ इल्लियू ऎम्ब भाववु.________________

द्वयाधिकार ALÁA श्रीयोुपायभगवतस्सत्व शक्तित्व विरोध इत्याशं परिहरु. सत्वशक्तियानर्व उपायमाडोदु इद्वि शेषणाल् अपेक्षॆयेन् ? सापेक्षनागिल् सत्व शक्तिय यॊळियानो वॆन्निल् ? इच्छेद्यं नारायण शब्दतालुम्, चरणशब्दत्ता लुम्, कॊल्लप्पट्ट गुणविग्रहयोगलुम् पण्ण लाम्. लक्ष्मियु अपृथक्षिद्ध विशेषणवागि नारायणनॊन्दिगॆ नित्ययो गवन्नु हॊन्दि आतन सहधचारिणियादुदरिन्द लीलारसानुगुण वागि सृष्टि मॊदलाद सत्वलीलाविभूतिय प्रवृत्तिगळल्लू हागॆये चेतननिगॆ उपाय भूतगळागिरुवदरल्लू अन्वय उण्टॆन्दु इल्लि हेळल्पट्टितु. अ पृथक्सिद्ध विशेषणक्कॆ इन्तह उपायत्ववन्नु हेळुवुदु सरियिल्लवादरॆ, अपृथक्सिद्ध विशेषणगळाद कल्याणगुणगळू कूड निष्ट्रयोजनगळागि अद्वितिय हागॆ निद्विशेषब्रह्मक्कॆ मात्रवे शरण्यतॆयन्नु हेळबेकागुत्तदॆ. लक्ष्मियॊन्दिगॆ सेरदवनागिये नारायणनु उपायवॆन्दरॆ, कल्याणगुणगळिन्दलू सेरदवनागिये उपायनॆन्दू हेळबेकागुत्तदॆम्बुदु तात्परवु. ई अभिप्राय वन्ने मुन्दॆ स्पुटवागि तिळिसुत्तारॆ. लक्ष्मिगू उपायत्व उण्टॆन्दरॆ भगवन्तन सत्वशक्तित्वक्कॆ विरोधवॆम्ब शङ्कॆगॆ परिहारवु. सत्वशक्तियानर्व-सशक्तियुळ्ळ नारायणनु, उपाय मादु- उपायवागुवाग, इद्विशेषणत्ताल् - ई अपृथद्द विशेषणळाद लक्ष्मिय, अपेक्षॆयेन्-अपेक्षॆयु एतक्कॆ ? सापेक्ष नागिल्-अपेक्षॆयु आवश्यकवॆन्दरॆ, सत्व शक्तियत्रियॊळियानो वॆन्निल् सत्वशक्तित्वविल्लदवनॆन्दु आगुवदिल्लवो ? ऎन्दरॆ लक्ष्मिय अपे क्षॆयु आवश्यकवादरॆ आतन सत्वशक्तित्वक्कॆ हानियल्लवो ? इष्टो द्यम् - ई पूत्व पक्षवन्नु, ई अतिवादवन्नु, नारायणशब्दत्तालुं नारायण शब्ददिन्दलू, चरणशब्दत्तालुं-चरणशब्ददिन्दलू, शोल्ल पट्ट. हेळल्पट्ट, गुणविग्रहयोगलु - कल्याणगुणगळ योगदल्ल, दिव्यमच्चळविग्रहद योगदल्लू सह, हण्णलाम्-माड बहुदु. दिव्यमच्चळविग्रहवु अति सुन्दरवागिरुवदरिन्द भक्तर मनस्सन्नु आकर्षिसि तन्नन्नु भजिसुव हागॆ माडुवदरिन्दलू सत्व________________

३६३४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारॆ अवै इवनुक्कु विशेषणळागै यालुम् अवत्तुक्कु वस्त्र नुरूपमाग उपयोग विशेषङ्गळ् उण्णागैयालु, अवत्ताल् सत्वशक्तित्वविरोध मि ऎन्नु यथा प्रमाण मिल्लॆ त कॊळ्ळि, इदु बहु प्रमाण प्राप्तमाय् इण्णु श्रीमच्छब्द तिलुं स्टारसिक विशेषण भावमान पत्नि सम्बन्धत्तिलुं तुं शक्तित्वक्कॆ कुन्दकवॆन्दे हेळबेकागुत्तदॆ. हागॆये भक्तरु तन्नन्नु आश्रयिसलु उपयुक्तवाद कल्याणगुणगळन्नु हॊन्दिरुवदू सह आतन सत्वशक्तित्वक्कॆ कुन्दकवॆन्दु हेळबेकागुत्तदॆ. ई ऎरडु सन्धर्भदल्लू आतन सत्वशक्तित्वक्कॆ कुन्दकवेनू इल्लवॆन्दरॆ लक्ष्मियू अपृथक्सिद्ध विशेषणवागि उपायत्वदल्लि अन्वयवन्नु हॊन्दिरुवदू सह आतन सत्वशक्तित्वक्कॆ कुन्दकवेनू इल्लवॆन्दे हेळतक्कद्दागिरुत्तदॆ. नारायणशब्ददिन्द गुणविग्रह योगगळु हेळल्पट्ट वॆन्दु हिन्दॆये मूलमाधिकारदल्लि उपपादिसल्पट्टिरुत्तदॆ. हेगॆन्दरॆ नारा अयनं यस्यसः ऎम्ब षष्ठितत्पुरुषद मूलक, नारा ऎन्दरॆ नित्यवादवुगळ समूहवु ऎम्बुदरल्लि नारायणन दिव्यमच्चळविग्रहवू दिव्यस्वरूपात्मगुणगळू हेळल्पट्टवु. इवुगळिगॆ अयनम् ऎन्दरॆ आधारनु यारो अवनु नारायणनु. चरणशब्ददल्लि इवुगळु हेळल्पट्टिवॆ ऎम्बुदक्कॆ नॆय पुटवन्नु नोडि, “ चरण् ऎन्निर विडले नित्यविग्रहयोगनु अनुसन्धेयम् ” ऎन्दू, * परत्व सौलभ्यव्यञ्जकमान दिव्यमङ्गळविग्रहमेयिलक्काम् ” ऎन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. मेलॆ हेळिदुदन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द उपपादिसुत्तारॆ. अवै-गुणविग्रहयोगगळु, इवनुन्नु सश्वेश्वरनिगॆ, विशेषणङ्गळागै यालुं विशेषणगळादुदरिन्दलू, अवत्तु क्कु, आगुणविग्रहयोगक्कॆ वनुरूपमाग-विशेष्य वस्तुवाद परमात्म निगॆ अनुरूपवाद, उपयोगविशेषण्ण - प्रपन्ननागि माडलु आकर्षण, साधनानुष्ठान मॊदलाद प्रयोजन विशेषगळु, उण्णा गैयालुम्- उण्टागुवदरिन्दलू, अवत्ताल्-आ कल्याणगुण योग, दिव्यमच्चळविग्रहयोग, अवुगळिन्द, सत्व शक्तित्व विरोध विल्फ्-सत्वशक्तित्वक्केनू विरोधविल्लवु, ऎन्नु-ऎम्बुदागि, यथा प्रमाणङ्कॊळ्ळिल् प्रमाणानुसारवागि अ७करिसिदरॆ, इदु- हीगॆ सत्वशक्तित्वक्कॆ विरोधविल्लदिरोणवु, बहुप्रमाण प्राप्त मायिरु________________

द्वयाधिकार ३६३५ इप्पडि इरुक्क “ चरण् ” ऎ७र द्विवचनमात्रक्कॊण्डु श्रीसम्बन्धक्कॆ उपलक्षणवॆन्निल्, इग्गु णादिसम्बन्धक्कॆयुं कुम्- अनेक प्रमाणगळिन्द तोरिबरुव, श्रीमच्छब्दल् श्रीमच्छब्ददल्लि, स्वारसिक विशेषणभावमान बहु स्वारस्यार्थ गर्भवाद विशेषणभावविरुव, पत्नि सम्बन्धत्तिलुम् पत्नियाद लक्ष्मी सम्बन्धदल्ल, तुल्बं समानवु. परमात्मन स्वरूपात्म गुणयोगवेनु, आतन दिव्यमङ्गळ विग्रहयोगवेनु, इवुगळु विशेषणगळागिरुवदरिन्द प्रसन्ननागुवदक्कॆ इवु तुम्बा सहकारि यॆन्दु नीवु ऒप्पिकॊण्डु, अदरिन्द परम पुरुषन सत्व शक्तित्वक्केनू तॊन्दरॆ इल्लवॆन्दरॆ, हागॆये लक्ष्मियू विशेषणवॆन्दू हेळुवदरल्लि विशेषवागि स्वारस्यार्थवू उण्टागुत्तदॆ. अदू अल्लदॆ आतन सत्वशक्तित्वक्कॆ एनॊन्दू विरोधविल्लवु. कल्याणगुणयोगवन्नू दिव्य मच्चळ विग्रहयोगवन्नू तिळिसुव बहुप्रमाणगळुण्टु. ऎन्दरॆ, लक्ष्मि नारायणनिगॆ विशेषणवॆन्दु हेळुव प्रमाणबाहुळ्यवू उण्टु ; मत्तु आ विशेषण भावदिन्द बहु स्वारस्यार्थगळू उण्टु. हीगादनन्तर आ गुणयोग, दिव्य मङ्गळ योगगळिन्द सत्वशक्तित्वक्कॆ कुन्दकविल्लवॆन्दु ऒप्पिकॊण्डरॆ, लक्ष्मिय नित्य योगदिन्दलू सर्व शक्तित्वक्कॆ एनॊन्दू कुन्दकविल्लवॆन्दु एकॆ ऒप्पिकॊळ्ळ कूडदु ? अवुगळु विशेषणगळादरॆ लक्ष्मियू विशेषणवॆन्दु ऒप्पलु अभ्यन्तरवेनॆम्ब भाववु. पूरैखण्डदल्लि श्रीमच्छब्दवु विशेषणवल्लवादुदरिन्द उपायत्व दल्लि अन्वयविल्लवु, अदु उपलक्षणवु ऎन्दू, आदुदरिन्द आकॆगॆ पुरुष कारत्व मात्रवे ऎम्ब अभिप्रायवन्नु हिन्दॆ सिद्धोपायशोधनाधि कारदल्लि उपपादिसिद्दरु. २०८८-९७ नॆय पुटवन्नु नोडि, आ प्रकरणवे ईगलू ऒदगिरुवदरिन्द अदन्ने पुनः अवगाहनॆगॆ तरुत्तारॆ. इप्पडि इरुक्क मेलॆ उपपादिसिद रीतियल्लि ऎन्दरॆ परमात्मनु लक्ष्मियॊन्दिगॆ सेरिये उपायनॆम्बुदक्कॆ अनेक प्रमाणगळिरुवाग, चरण्‌ ऎरद्विवचनचरण्‌ ऎम्बल्लिरुव द्विवचनवन्नु मात्र अकरिसि, श्रीसम्बन्धक्कॆ लक्ष्मियॊन्दिगॆ सेरि रोणवन्नू उपलक्षणवॆन्निल्-उपलक्षणवॆन्दु हेळिदरॆ, ई पूरै पक्षक्कॆ समाधानवन्नु प्रतिबन्दिवादद मूलक हेळुत्तारॆ. ईग्गु णा दिसम्बन्धक्कॆयुम् ई कल्याणगुणगळ योगवन्नू दिव्यमण्णळ________________

३६३६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इप्पडि कॊल्लप्रसज्जि कुम्, चरणशब्दल् उपायवाचि शब्द समभिव्याहारत्ताले उपयुक्तगुण विग्रह विशिर्ष्ट उपाय मागिरानॆन्नु विवक्षितमॆन्निल्, इदु इष्टु ं तुल्बम्, इप्पडि इरुक्कॆ विवि विशेषणमागकॊळ्ळिल् सत्व शक्तित्व विग्रहयोगवन्नू सह, इप्पडिल्ल प्रसज्जि कुम् - उपलक्षणवॆन्दु हेळबेकागि बन्दीतु. आदरॆ ई गुणयोगवन्नू दिव्य विग्रहयोग वन्नू उपलक्षणवल्लवु, विशेषणवॆन्दु हेळुवदादरॆ लक्ष्मिय नित्य योगवन्नू विशेषणवॆन्दु हेळलु अभ्यन्तरवेनॆम्ब भाववु. उप लक्षण शब्दार्थक्कॆ २०८८ नॆय पुटवन्नु नोडि. ई वादवन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द उपपादिसुत्तारॆ. ई गुणयोगवू दिव्यमङ्गळ विग्रहयोगवू उपलक्षणवॆन्दु हेळलु साध्यविल्लवु, एकॆन्दरॆ परम पुरुषनु उपायवागिरलु इवु बेकाद सहकारिगळु, आदुदरिन्द इवु विशेषणगळे विना उपलक्षणवागुवदिल्लवॆन्दु पूरैपक्षियु वादवन्नु तन्दरॆ, लक्ष्मियू सह आ कारणदिन्दले विशेषणवॆन्दु भाविसलु अभ्यन्तरवेनॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ. चरणशब्द ल्-चरण् ऎम्ब शब्ददल्लि, उपायवाचिशब्द समभिव्याहारत्ताले - उपायवन्नु शब्दवाद शरणं-ऎम्बुदरॊन्दिगॆ प्रयोगिसिरुवदरिन्द, उपयुक्त गुणविग्रहविशिर्ष्ट- उपायत्वक्कॆ प्रयोजनकरवाद कल्याणगुण गळिन्दलू दिव्यमङ्गळ विग्रहदिन्दलू युक्तनाद नारायणनु, उपायवागिर्रा,उपायनागुवनु, ऎन्दरॆ आतनु उपाय

हेळुव नागलु इवुगळ विशिष्टतॆयु आवश्यकवॆम्ब भाववु, ऎन्नुविवक्षित मॆन्निल् -ऎम्बुदु हेळल्पडतक्कुद्दागिरुत्तदॆ ऎन्दरॆ इदु ई कारणवे इष्टु म् मुल्यम् ई लक्ष्मिय नित्य योगवू उपायत्वक्कॆ आवश्यक वॆन्दे हेळि, विशेषणवॆन्दे अजकरिसतक्कद्दु समानवादुदे. कल्याणगुणगळू मत्तु दिव्यमण्णळ विग्रहवू परमात्मन उपाय त्वक्कॆ अवु विशेषणवादुदरिन्द उपयुक्तवॆन्दु भाविसिदरॆ, लक्ष्मियू सह अदे कारणदिन्दले विशेषणवे ऎन्दु उपदेशिसिदरु. श्रीमहालक्ष्मिगॆ उपायत्ववन्नु अज्जकरिसिदरॆ सश्वेश्वरन सत्वशक्तित्वक्कॆ विरोधवुण्टागुवदरिन्द पुरुषकारत्ववन्नु मात्र हेळुवदु युक्तवॆम्ब पूरैपक्षिय वादक्कॆ प्रतिबन्दिवाददिन्द पुरुष कारत्ववन्नु हेळिदरू सत्वशक्तित्वक्कॆ भङ्गउण्टागुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ.________________

द्वयाधिकार ३६३६ विरोध वरुमॆन्सारु इप्पुरुषकारापेक्षॆयिलुं सत्व शक्तित्व विरोधम् प्रसज् कुम. (१) युवादौतु ” ऎज्र श्लोकर् चॆन्न गुण विभागन् पडिये पुंस्कृपितृत्व प्रशासितृत्वादिगळाले प्रता पोत्तरनाम्, दण्डधरनाय्, निक्किर ईश्वरनैप्पत्त इळिवारु

विरोधवु इप्पडि इरुक्क हीगॆ याव वादद मूलकवागिये आगलि, प्रमाण मूलकवागियेयागलि लक्ष्मियू नारायणनिगॆ विशेषणवॆन्दु हेळलु तॊन्दरॆ इल्लदिरुवाग, इव.श्रीमहालक्ष्मियन्नु, विशेषण मागकॊळ्ळिल् -द्वयपूखण्डदल्लि विशेषणवॆन्दु अज्जकरिसिदरॆ सत्वशक्तित्वविरोधं वरुम् -नारायणन सत्वशक्तित्वक्कॆ विरोध वुण्टागुत्तदॆ, ऎन्नारु ऎन्दु वादिसुवरिगॆ इप्पुरुषकारापेक्षॆ यिलुम्-लक्ष्मिगॆ पुरुषकारत्व उण्टॆन्दु ऒप्पिकॊळ्ळुवदरल्लू सह, सत्वशक्तित्व विरोधम् प्रसः कुम्-सत्वशक्तित्वक्कॆ आगलू बन्दे बरुत्तदॆ. हेगॆन्दरॆ परमपुरुषनु सत्वशक्तनागिरुवाग लक्ष्मिय पुरुषकारत्ववन्नु एकॆ प्रतीक्षिसबेकु ; सत्वशक्तनादवनिगॆ इन्नु यावुदर अपेक्षॆयू कूडदु. हीगिरुवाग लक्ष्मिय पुरुष कारत्वद अपेक्षॆयु एतक्कॆ ? हीगॆ अपेक्षिसिदरॆ आगलू आतन सत्व शक्तित्वक्कॆ भङ्गवे ऎम्ब भाववु. मुन्दॆ पूत्व पक्षिगळु श्री पराशर भट्टर दिव्य सूक्तिय मूलक पुरुषकारत्ववन्नु उपपादिसि, तन्मूलक ईश्वरस्वातन्त्रक्कॆ भङ्गविल्लवॆन्दु हेळुव वादक्कू समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ; लक्ष्मियु विशेषवागि उपायत्वक्कू सहकारियु ऎन्दु ऒप्पिकॊण्डरू ईश्वर स्वातन्त्र क्केनू विरोधविल्लवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. (१)* युवातु ” ऎच्चरन्नूकर् चॆन्न ऎम्ब श्लोकदल्लि हेळल्पट्ट, गुणविभागन् पडिये परमात्मनू लक्ष्मियू सह माडिकॊण्डिरुव गुणविभागद हागॆये, ऎन्दरॆ परमात्मनु पुरुषनिगॆ सहजवाद कठिणगळाद निग्रहरूपवाद अपरा धिगळ शिक्षण, मॊदलाद गुणगळन्नू, लक्ष्मियु स्त्रीगॆ सहजवाद अनुग्रहादिगळन्नु माडुव स्वभाववन्नू विभागिसिकॊण्डिरुव मेरॆगॆ पुंस्कृपुरुषनागिरुवदक्कॆ योग्यवाद गुण, पितृत्व, लोकपितावागि तन्न मक्कळु हिताचरणॆयन्नु माडुव हागॆ माडबेकॆम्ब कुतूहल, (१) श्रीगुण, 34,________________

३६३८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे स्त्रीत्वमातृत्वादिगळाले वनमार्दव वात्सल्यादिगुणातिशय ताले इवळ् अव पतनमक्कु पुरुषकारनागैयुम्, ईश्वर स्वातन्त्रनियमितवॆन्नु शॆल्लिल्, इप्पडिये सहधन्मचारिणि यान अवळाले विशिष्ट नां कॊण्डु शरण्यनागैयुम्, ईश्वरस्वातन्त्र्य नियतमॆन्नुकॊण्णाल् ऒरु प्रमाणक्कुं विरोधविल्लॆ. प्रशासितृत्वादिगळाले ज्ञानविवेक शास्त्रादिगळन्नु कॊट्टिद्दरू अधर प्रवत्तनॆयल्लि निरतरादवरन्नु शिक्षिसुवदे मॊदलादवुगळिन्द, प्रता पोत्तरमाय्-निरतिशय पराक्रमवन्नु हॊन्दिदवनागि, दण्ड धरनाय्-अपराधिगळन्नु शिक्षिसुववनागि, शास्तावागि, निन्निर ईश्वरनै पत्तॆ-इरुव सत्वनियामकनागिरुव परमात्मनन्नु कुरितु, इळिवारु आश्रयिसुववरिगॆ, स्त्रीत्व मातृ त्पादिगळाले उत्तम स्त्रीयागियू लोकमातॆयागियू इरोणवे मॊदलादवुगळिन्द, नन्द-उण्टाद, मार्दव वात्सल्यादिगळाले मृदुवाद स्वभाव, तन्न मक्कळे ऎन्दु दोषवन्नु परिगणिसदे इरुव वात्सल्यवे मॊदलाद गुणगळिन्द, इवळ् लक्ष्मियु, अवनैप्प तन्न पतियन्नु कुरित, नमक्कु पुरुषकारनागैयु नमगॆ लक्ष्मियु पुरुष कारभूतळागिरुवुदु, ईश्वरस्वातन्त्र नियतम्-सश्वेश्वरन स्वातं त्रक्कॆ विहितवादुदु, ऎन्नुशॆल्लिल् ऎन्दु हेळिदरॆ, ऎन्दु ऒप्पिकॊण्डरॆ, इदरिन्द पूत्व पक्षिय अभिप्रायवन्नु उपपादिसिदरु, अदक्कॆ समाधानवन्नु मुन्दॆ हेळुत्तारॆ. अप्पडिये-हागॆये, ऎन्दरॆ आ वादद प्रकारवे, सहधरचारिणियान ऎल्ला प्रवृत्तियल्लू “इयं सीताममसुता सहधरचरीतव” ऎन्दु (रामा.बाल. ) ज्ञानाग्रेसरराद जनकमहाराजर्षिय वाक्यद हागॆ, ऎल्ला प्रवृत्तियल्लू सहधरचारिणियाद, अवळाले आ लक्ष्मि यिन्द विशिष्ट नाय्कॊण्डु नित्य योगवु श्रुतिस्मृति इतिहास पुराणादि गळल्लि सुप्रसिद्धवादुदरिन्द विशिष्टनागिये, शरण्यनागैयुम् - उपायोपेयनागिरुवदू सह, ईश्वरस्वातन्त्र्य नियतनन्नु कॊण्डाल्-लक्ष्मि यु पतिगॆ विशेषण भूतळागि विधेयळागि, तन्न वाल्लभ्यातिशयदिन्दलू सदानुकूलळागियू इरुवदरिन्द ईश्वरन स्वातन्त्रक्कॆ विहितवादुदॆन्दे, कॊण्डाल् अज्करिसिदरॆ, ऒरु प्रमाणक्कुं विरोधमि- याव प्रमाणगळिगू विरोध________________

66 २७) द्वयाधिकारः शरणशब्दार्थ8 ALAT इडल् * शरण ” शब्दम् (१) “उपाये गृहरक्ष श्यब्द शरणमित्य यम् । वत्रते साम्प्रतं तैष उपायार्थक वाचकः ” ऎन्नु विशेषियाले उपाय परम्. हागॆये ईग वागुवुदिल्लवु. ई सन्दर्भदल्लि “ लक्ष सहहृषिकेशद व्या कारुण्य रूपया । रक्षकस्सत्वसिद्दानॆ वेदानेषुचगीयते ” * तथाव्याप्तं तयासत्वं नियचतथेश्वरी” “श्रद्धयादेवो देवत्वमत्तु ते ” « उल्लास पल्लवितपालित सप्तलोकी ” “ततो वलोकितादेवा हरिवक्षस्थलस्थया । लक्षा मैत्रेयसहसा परां निर्वृति मागताः ” “ अवतारं करोतोषा तदातत्स हायिनी ” इत्यादि प्रमाणगळु अनुसन्धेयवु. नीवु हेळुव हागॆ विशेषणवल्लवु, आ कारणदिन्द उपायत्वदल्लि ई सहधरचारिणिगॆ अन्वयविल्लवॆन्दरॆ बहु प्रमाणगळिगॆ विरुद्धवागुत्त दॆम्बुदु सूचितवु. याव प्रमाणगळिगॆ विरुद्धवॆम्बुदू हिन्दॆये उपपादितवु. ५९६ नॆय पुटवन्नु नोडि, लक्ष्मियॊन्दिगेने उपा यत्ववन्नु बोधिसुव अनेक प्रमाणगळिगॆ विरोधवागुत्तदॆ. आ प्रमाणगळिगागि २११६-७ नॆय पुटगळन्नु पराम्बरिसि. * युवादौ तु” ऎम्ब श्लोकद प्रतिपदार्थ तात्परगळिगॆ हिन्दॆ तत्वत्रयाधिकारद ५९८ -९ नॆय पुटवन्नु नोडि. ई आगलि, लक्ष्मिगॆ उपायत्वदल्लू अन्वयविद्दु दादरॆ पुरुषकार त्ववु हेगॆ कॊडुत्तदॆ? असङ्गतवल्लवो ? ऎन्दरॆ ई हिन्दिन वाक्यवु ऎरडू लक्ष्मियल्लिरुवदरल्लेनू असामञ्जस्यविल्लवु ऎन्दु तिळिसुत्तदॆ. परमात्मनु तन्न प्रियवल्लभॆयॊन्दिगॆ सेरि ऐकमत्यदिन्द उपाय वागुवदरल्लेनू असङ्गतवादुदिल्लवु. पतिगॆ शेषभूतळागिरुवदरिन्द सापराधिय विषयदल्लि, पतिपारतन्त्रवन्नु तोरिसि तन्न स्त्रीत्व, मातृत्वादिगळिन्दुण्टाद वात्सल्यादिगळ मूलक पुरुषकारभूतॆय रूपदल्लि प्रवृत्तियुण्टॆन्दु हेळुवदरल्लि एनॊन्दू असङ्गतवादु दिल्लवॆम्ब भाववु. शरणवॆम्ब शब्दद अर्थवु शरणशब्दक्कॆ अनेकार्थगळु उण्टु. अवुगळु यावुवॆन्दु तिळिसि, (१) अहि, सं. ३७-२९________________

३६४० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे शरणशब्द स्कॊपायपरत्वं कथमित्य त्राह ई द्वयमाद शरणशब्दक्कॆ उपायवॆन्दे अर्थवॆम्बुदन्नु सप्रमा णवागि तिळिसुत्तारॆ. ई अभिप्रायवु हिन्दॆये परिकरविभागाधिकारद कॊनॆयवाक्यदल्लि उपपादितवु. १०४० नॆय पुटवन्नु नोडि. अल्लि शरणशब्दवु शाब्दवागि उपायत्ववन्नू, अर्थवागि गोप्तत्व वरणवन्नू बोधिसुत्तदॆन्दु हेळिरुत्तारॆ. इडल् ई सन्दर्भ दल्लि, शरणशब्दवु. उपाये-उपायवॆम्बर्थदल्लू, गृहर क्ष- मनॆ मत्तु रक्षकनॆन्दू, हीगॆ मूरर्थदल्लि, शरणमित्य यं शब्दः शरणवॆम्ब शब्दवु, वत्रते इरुत्तदॆ. साम्प्रतम् ई द्वय मन्मदल्लियादरो, एषः- ई शरणशब्दवु, उपायार्थकवाचकः उपायवॆम्बर्थवन्नु मात्रवे बोधिसुत्तदॆ. ऎन्नुऎम्बुदागि, विशेषियाले विश्लेषिसि संहितॆयु हेळिरुवदरिन्द उपायपरम् उपायवन्ने बोधिसुत्तदॆ. आदुदरिन्द द्वयमवु उपाय परवागि साद्योपायवाद भरन्यासानुष्ठानरूपवादुदु. शरणशब्दक्कॆ उपायपरत्ववु हेगॆ ऎम्ब सन्दर्भदल्लि हेळुत्तारॆ शरणशब्दक्किरुव मूरर्थदल्लि ई द्वयमदल्लिरुव पदक्कॆ उपा यवॆन्दे अर्थवॆन्दु हेळल्पट्टितु. इदक्कॆ प्रमाणवागि संहिता वाक्यवू उदाहरिसल्पट्टितु. चन्नागि आराधिसल्पट्ट श्रीमन्नारा यणने सत्व फलप्रदनागिरुवाग, ई द्वयमद मूलक उपाया नुष्ठानवु एतक्कॆ ? ई अचेतनरूपवाद अनुष्ठानवु एनन्नु माड बल्लुदु ? ऎन्दरॆ, मोकोपायवाद भक्तिये निष्ठॆ यल्लि तनगॆ अशक्ततॆ इरुवदरिन्द, आ उपायस्थानदल्लि नीने निन्तु, अदरिन्द साध्यवाद फलवन्नु सहजकारुण्यातिशयदिन्द, नीने कॊडतक्कद्दु ; नन्न तलॆय मेलॆ मोकोपायवाद, नन्निन्द असाध्यवाद भक्तियोगरूप भारवन्नु हाकबेड, नन्नन्नु रक्षिसुव भारवॆल्ला निन्नदु ; ई सन्दर्भदल्लि नानु इन्याव उपायवन्नु अवलम्बिसुव शक्तियिल्लदवनु ; आदुदरिन्द आ कष्टवाद उपासनानुष्ठानद स्थानदल्लि नीने निन्तु रक्षिसतक्कद्दु ; आ कारणदिन्द निन्न वस्तुवाद आत्मवन्नु निन्न पाददल्लि समक्षिसिरुत्तेनॆ ऎम्बर्थवु भरन्यासक्कॆ एल्पडुवदरिन्द इदू उपा यवे ऎम्ब भाववु. शरणशब्दवु आ कारणदिन्द उपायपरवॆन्दु ई कारिकॆयिन्द हेळुत्तारॆ.________________

द्वयाधिकारः । भरन्यास बलादेव स्वयत्न विनिवृत्तये । अपायान्तरस्थाने रक्षको विनिवेशितः ३६४१ १०६ ॥ साधिकारिगळु क्कुम् अन्नोशास्त्रार्थङ्गळाले आराधित नान सरेश्वर्र फलोपायमायिरुक्कॆ इट्टु, विशेषित्तु अर्थवु-भरन्यासबलादेव भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसिद बल दिन्दले, ऎन्दरॆ ई द्वयमद मूलक माडिद प्रपदनद बल दिन्दले, ई भरन्यास अथवा प्रपदनवु यावुदु ऎम्बुदु हिन्दॆ साण्ण प्रपदनाधिकारद सह श्लोकवाद, “ अभीदुस्याधे” ऎम्बल्लि उपपादितवु. १०५२-४ नॆय पुटगळन्नु नोडि ; स्वयत्न विनिवृत्तयेआ श्लोकद उत्तरार्धदल्लि हेळिरुव हागॆ अदक्कागि तन्न व्यापार निवृत्तिगागि, ऎन्दरॆ मोक्षप्राप्तिगागि बेकाद इतर व्यापारगळ निवृत्तिगागि, अत्र.ई द्वयमद मूलक माडुव भरन्यास प्रकरणदल्लि, उपायान्तरस्थाने कष्टतरवागि तनगॆ असाध्य वागिरुव भक्तियोगरूपवाद उपासन स्थानदल्लि, रक्षक-श्रीमन्ना रायणनन्नु रक्षकनन्नागि, विनिवेशितः - इडल्पट्टनु. इदीग भरन्यासद अर्थवु ; आदुदरिन्द उपायान्नरद स्थानदल्लि श्रीमन्नारायणनन्ने इट्टु, आतनल्लि सत्वभरवन्नू ऒप्पिसिबिट्टु, निर्भरवागियू निर्भय नागियू इरुव उपायवादुदरिन्द शरण शब्दवु उपाय परवॆम्ब भाववु ; हीगॆ सत्वभरवन्नू आ श्रीमन्नारायणनल्लि इट्ट हॊरतु आतनु फलदायकनागुवदिल्लवादुदु, ई भरन्यासरूपवाद उपा यानुष्ठानक्कॆ आवश्यकवु. शरणशब्दद मूलक हेळल्पट्ट उपायद तात्सरवु हिन्दिन श्लोकदल्लि सहवागि उपदेशिसल्पट्टितु. अदन्ने समर्थिसि हेळुत्तारॆ. सरेश्वरने-सत्वफलप्रदनु. आतनन्नु शास्त्र मूलक आराधिसिद तॆरदि आतनु फलवन्नीयुवनु. ई भरन्यासद आवश्यकतॆयु हेगॆ ? अदर तात्परवेनु ? ऎन्दु शङ्किसि समाधान वन्नु हेळुत्तारॆ. इदॆल्ला हिन्दॆये उपपादितवागिद्दरू, द्वय मन्मद विवरणदल्लि शरणशब्दद अर्थवन्नु हेळबेकाद प्रकरणवु ऒदगिरुवदरिन्द हिन्दॆ हेळिदुदन्ने ज्ञापकक्कॆ तरुत्तारॆ. साधिका रिगळुक्कुम्-बुभुक्षु मुमुक्षुगळाद समस्त अधिकारिगळिगू, अवॊशास्त्रार्थ ळाले आया फलगळिगागि आया अनुष्ठान गळॆन्दु शास्त्रगळल्लि हेळिरुव प्रकार, आराधितनान आराधिसल्पट्ट ऎन्दरॆ अन्तह अनुष्ठानदिन्द प्रीतनाद, सरेश्वरलक्ष्मी नारायणनु,________________

३६४२ श्रीमद्र हस्यतयसारे उपायवन्नवेण्णित्तु ? वुपायान्तर स्थानले सहजकारु क्यादि विशिष्ट नान ईश्वर नैनिरुत्तुगिर प्रपत्ति प्रकार गैक्काह (नाम). तोत्तु फलोपायवायिरुक्क हागॆ अनुष्ठिसिदवनु कोरिद फलक्कॆ उपायनागिरलागि, इट्टु ई सन्दर्भदल्लि ऎन्दरॆ द्वयमाद शरण शब्दक्कॆ अर्थ हेळुव सन्दर्भदल्लि विशेषित्तु इतर अर्थगळन्नु त्याग माडि मुख्यवागि, उपायवन्न वेण्णित्तु ?-उपायवॆन्दु हेळुव दरल्लि एनु अपेक्षितवु ? इदक्कॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द ई चोद्यक्कॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ-उपायान्तरस्थानल् तनगॆ असाध्य वागिरुव बेरे उपायवाद भक्तियोगद स्थानदल्लि, सहजकारुण्य- आदि शब्ददिन्द सौशील्यवात्सल्यादिगुणगळिन्द विशिष्ट नान कूडिद, ईश्वरनै-श्रियःपतियन्नु, निरुत्तिगिर निल्लिसिरुव प्रपत्तिप्रकारम्- भरन्यास अथवा प्रपत्ति, प्रपदन, शरणागति इत्यादि हॆसरिनिन्द हेळिसि कॊळ्ळुव अनुष्ठानद क्रमवु, तोत्तुगैक्काह-स्पुटवागि अनु सन्धानक्कॆ बरुवदक्कागि ऎन्दु तिळियतक्कद्दु. (आमत्तनै आगुत्तदॆ, अष्टु मात्रवे अभिप्रायवु ऎम्बर्थवु). ई वाक्यदिन्द भरन्यासद तात्परवन्नु हिन्दॆ हेळिदुदन्ने बहु चन्नागि उपपादिसिरुत्तारॆ. इल्लि प्रपत्ति प्रकारवु यावुदॆन्दरॆ, उपायान्तरद स्थानदल्लि सहज कारुण्यविशिष्ट नाद ईश्वरनु निल्लबेकॆन्दु प्रार्थिसोणवॆन्दु हेळि रुत्तारॆ. इदु हिन्दॆये हेळल्पट्टितु. हिन्दॆ १०५३ नॆय पुटवन्नु नोडि, “ अनन्यसाध्यॆ स्वाभीष्टे महाविश्वासपूरैकम् । तदेको पायता याच्चा प्रपत्तिश्चरणागति ऎम्ब भरतमुनिय वाक्य दल्लिरुव “ तदेकोपायतायाच्या” ऎम्ब प्रयोगदिन्दलू मत्तु अहिरुद्ध संहितावाक्यवाद “ त्वमेवोपाय भूतोमे भवेति प्रार्थना मतिः । शरणागतिः ” ऎम्ब प्रयोगदिन्दलू शरणागतिय अर्थवु भगवन्तनन्नु ननगॆ उपायवागु ऎम्ब प्रार्थनॆ ऎम्बुदु व्यक्तवु. तदेकोपायतायाच्चा ऎम्बल्लिरुव एकशब्ददिन्द स्वयत्न-विनिवृत्तियु हेळल्पट्टितु. हीगॆ उपायत्व प्रार्थनॆ माडुवाग सत्वभरन्यासवू सिद्धिसुत्तदॆ. ई भरन्यासदल्लि रक्ष कत्व प्रार्थनॆयू उण्टु. इदु आर्थवागि तोरुत्तदॆन्दू इदरिन्द गोप्यत्ववरणरूप अवु शरणागतिगॆ उण्टागुत्तदॆन्दू १०४० नॆय पुटदल्लि उपपादिसिदरु. ई ऎरडनॆयदाद उपायत्व________________

" द्वयाधिकार ३६४३ प्रार्थनॆयु यावुदॆन्दरॆ अकिञ्चनाधिकारियाद तन्न विषयदल्लि उपायान्तरवाद भक्तियोगक्कॆ तानु अशक्तनादुदरिन्द अदर स्थानदल्लि भगवन्तने निन्तु तत्पलवन्नु अनुग्रहिसबेकॆम्ब प्रार्थनॆयु हागॆये हिन्दॆ विरोध परिहाराधिकारदल्लि हेळिरुत्तारॆ; हेगॆन्दरॆ ऎम्बुदागि ऎनक्कु भरविल्लादपडि उपायान्तरानले निन्नु रक्षि वेणुमॆन्रिगॆ उपायशब्द तुक्कु तात्परम् ” इरुत्तदॆ. ई रक्षकत्व प्रार्थनॆगू ई उपायवागबेकॆम्ब प्रार्थनॆगू तारतम्यवुण्टु. रक्षकनागु ऎम्ब अर्थवु न्यूनार्थ वुळ्ळद्दु. उपायवागु ऎम्ब प्रार्थनॆयु हॆच्चु अर्थवुळ्ळद्दु ; हेगॆन्दरॆ सश्वेश्वरनु ऒन्दुवेळॆ “ तमेवं विर्द्या अमृत इह भवति, नान्यः पव्हाविद्यते अयनाय” ऎम्ब शास्त्र रीत्या मुक्तिगॆ उपायवु भक्तियोगवे, अदन्ने अनुष्ठिसु ऎन्दु भगवन्तनु हेळि दुदादरॆ अदक्कॆ ननगॆ योग्यतॆये इल्लवु ऎन्दु तन्न आकिञ्चन्यवन्नु प्रदर्शिसि, महाविश्वासदिन्द आ भक्तियोगस्थानदल्लू नीने निन्तु अदरिन्दुण्टागुव फलवन्नु कॊडुव सत्वभारवु निन्नदे, नीनु हीगॆ उपायवागि निन्तु नडॆसिकॊडु, नानु इन्नु याव प्रयत्नवन्नु माडलू अशक्तनॆन्दिष्टु अर्थगर्भितवादुदॆन्दु भाविसतक्कद्दु. आदुदरिन्द गृहरक्षत्रार्थगळन्नु त्यजिसि, महाप्राज्ञरु “ उपाया र्थैकवाचकः ” ऎन्दु निर्धरिसुत्तारॆ. कष्टतरवाद भक्तियोग फलवन्नु ई अधिकारियु आकिञ्चन्यदिन्दलू महाविश्वासदिन्दलू भरन्यासद मूलक उपायनागु ऎन्दु इष्टु मात्र प्रार्थिसिदरॆ गुरूपायदिन्द लभिसुव फलवन्नु ई अल्प व्याजद बलदिन्द कॊडुवनो ? ऎम्ब सन्देह निवारणॆगागि ई वाक्यदल्लि “ सहज कारुण्या दिविशिष्टनान ईश्वर ” ऎम्ब प्रयोगवु. इल्लि प्रप प्रकारम् ऎम्ब प्रयोगवु भरतमुनिगळ मत्तु अहिरु संहिता वाक्यगळल्लि तोरिबरुव प्रपत्तियल्लिरुव प्रार्थनॆय प्रकारवु सूचिसल्पट्टितु. आगलि, प्रपदनवु भक्तियोगद हागॆ मोक्षसाधक वाद उपायवु ऎन्दू, कयोग ज्ञानयोग भक्तियोगगळु यावुदन्नु साधिसिकॊडलारवो अवॆल्लवन्नू भरन्यासवु साधिसिकॊडु इदॆन्दु अहिर्बुध संहितावाक्यगळाद (१) * यदैव काम कामेन न साध्यं साधनान्तरैः । मुमुक्षुणायत्सान्न (१) अहि, सं. ३७-२५,________________

३६४४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इष्टु भक्तियोगस्थानले प्रपत्ति निल्लानि ईश्वरनुपायान्तर स्थानले निक्कियावन्नॆन्निल् ? अण्ण माक प्रपत्तियुम् पण्, उपायमाक उपासनवु मनुष्टित्तु, हॊरवेण्णु म् फल अव्रुपायनॊळियवे प्रपत्ति मात्रत्ताले पॆरुगैक्कडि ईश्वरनु डैय सहजकारुण्यादि स्वभाव विशेषम् ; आगैयाले योगेन नच भक्तितः । प्राप्यते परमन्धाम यतो नावते यतिः । ते न तेनाच्यते तत्तन्ना सेनैव महामुने ” ऎम्बल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये (२) “ भक्ता परमयावापि प्रपा नामहामते । प्रापोहं नान्यथाप्रास्को ममकैङ्कय्य अप्पुभिः ” इत्यादि प्रमाणगळू उण्टु. हीगिरुवाग भक्तियोग स्थानदल्लि नीने निन्तु उपायवागु ऎम्ब प्रार्थनॆय आवश्यकतॆयु एतक्कॆ ? ऎम्ब शङ्का उण्टागबहुदु ; अदन्नु उपपादिसि समाधान वन्नु मुन्दिन ऎरडु वाक्यगळ मूलक तिळिसुत्तारॆ. इष्टु - ई सन्दर्भदल्लि श्रीयः पतियन्नु उपायवागु ऎन्दु प्रार्थिसुव सन्दर्भदल्लि, भक्तियोगस्थानले-भक्ति योगद स्थानदल्लि ऎन्दरॆ अदक्कॆ बदलागि, प्रपत्तिनिल्लानि-विकल्पदिन्द प्रपत्तियु मेलिन प्रमाणगळल्लि विधिसल्पट्टिरुवाग, ईश्वरनु, उपायान्तरस्थानल् निम्मबेरे उपायवाद भक्तियोगद स्थानदल्लि निल्लोणवु, यावदॆन्नॆल्-ऎन्ताद्दु ? ऎन्दरॆ, अण्ण माकप्र पतियुम् पण् - भक्तुपायदल्लि अदक्कॆ अङ्गवागि प्रपदनवन्नु अनुष्टिसि, उपाय माग उपासनमुम् अनुषित्तु. उपायवागि भक्तियोगवाद उपासनवन्ननुष्ठिसि, परवेण्णु म् फल हॊन्दबेकाद फल वन्नु, बुभुक्षुवागिद्दरॆ ऐहिक श्रेयस्सन्नू, मुमुक्षुवागिद्दरॆ मुक्तियन्नू ऎम्बर्थवु, अवुपायमॊळियवे आ भक्तियोगवाद उपासनवन्नु त्यजिसि, प्रपत्ति मात्रदिन्द, पॆरुगैक्कडि हॊन्दुवदक्कॆ मूलकारणवु, ईश्वरनुडैय सहजकारुण्यादि स्वभावविशेषं सत्येश्वरन सहजवाद, कारुण्यवे मॊदलाद ऎन्दरॆ सौलभ्य सौशील्य वात्सल्यादिगळुळ्ळ स्वभाव विशेषवु. भक्तु पायक्कॆ अण्णनागि प्रपदनवू अज्जियागि उपासनद मूलक परमात्म साक्षात्कारवु ; अण्णवु सुलभवु, अज्जियु दुस्साध्यवु. हीगॆ मोक्षवन्नु साधिसि कॊळ्ळलु ऎरडू आवश्यकवु. हीगिरुवाग ई भरन्यासदल्लि सुलभवाद प्रपदनवन्नु मात्र अनुष्ठिसिदुदरिन्द, आ गुरुवाद भागवन्नु________________

द्वयाथिकारः ३६४५ आकिञ्चननुक्कु ईश्वर्र उपायान्तर स्थानत्तिले निन्नानजरदु. अभिमतफलत्तुक्कु उपायमाक विहितमानभरं शुमक्क मॊ टाद वकिञ्चनन् गोप्तावाय् निन्निर अवनै, नीवनक्कु उपा यवागवेणुवॆनु उपायान्तर स्थानत्तिले निवेशिप्पि यावदु ? ऎष्टे तयिल् उपायानर च्चु मत्तादॆ, अवलम्बिसलु तनगॆ साध्यविल्लवे ऎन्दु आकिञ्चन्यवन्नु प्रदर्शिसि दयाद्र्रहृदयनॆम्ब सम्पूर्ण विश्वासद मूलक आ गुरुभागद स्थानदल्लि नीने निन्तु, अदरिन्दुण्टागुव फलवन्नु नीने कॊडुवद क्कागि उपायभूतनागु ऎम्ब प्रार्थनॆयु, इदन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ. आगैयल्-आदुदरिन्द, अकिञ्चननक्कु- आ गुरुवाद उपायवन्नु अनुष्ठिसलु शक्तियिल्लवे ऎन्दु कार्पण्यवन्नु प्रदर्शिसिदवनिगॆ ईश्वरनु, उपायान्तरस्थानत्तिले भक्तियोगद स्थानदल्लि, निन्नानॆरदु निल्लुवनु ऎम्ब हेळिकॆयु, आतुरनादवनु अवगाहन स्नानक्कॆ अनर्हनागिरुवाग, हेगॆ आ अवगाहन स्नानद स्थळदल्लि मादि स्नानद अपेक्षॆयो, हागॆये इल्लियू भगवदु पासनक्कॆ योग्यतॆ इल्लदुदरिन्द अदर स्थानदल्लि भगवन्तने निन्तु अदर फलवन्ने कॊडु ऎम्ब प्रार्थनॆ ऎम्ब भाववु. S मुन्दॆ भगवन्तनन्नु भक्तु पायस्थानदल्लि निल्लुव हागॆ प्रार्थनॆय अभिप्रायवेनॆम्बुदन्नु स्पुटवागि तिळिसुत्तारॆ-अभिमत फलत्तुक्कु अधिकारिगॆ बेकाद फलक्कॆ, उपायमागविहितभरं शुमक्कमॊट्टाद उपायवागि शास्त्रदल्लि हेळल्पट्ट उपासनरू प भारवन्नु हॊरलारद, अकिञ्चनन् - दैन्यवन्नु हॊन्दिद अधिकारियु, ऎन्दरॆ भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसुववनु, गोप्ता वाय् निरवन्नॆ. रक्षकनागिरलु सामर्थ्यवुळ्ळवनन्नु, नीऎनक्कु उपायवागवेणु मॆन्नु-नीनु ननगॆ उपायवागबेकॆन्दु, उपायान्तरस्थानले बेरे उपायवाद उपासनद स्थानदल्लि, निवेशिप्पि इडुवदु ऎन्दरेनु ? इदक्कॆ उत्तरवन्नु हेळुत्तारॆ-ऎन्तलैयिल् उपायारच्चु मत्तादॆ. नन्न तलॆयल्लि ई हॊरलु असाध्य भारवाद उपासनवन्नु हॊरसदॆ, अवच्चु मन्साल्-शक्तियिरुव अधिकारियु ऒन्दुवेळॆ आ भारवन्नु हॊत्तरॆ, मेल्वरुम् मुन्दॆ बरुव, अभिमतमॆल्लाम् - पुरुषार्थवन्नॆल्ला, तरु दयपालि सोणवन्नु, समर्थकारुणिकनाग समर्थनागियू, कारुणिक . यावदु ?-________________

३६४६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे अवच्चु मन्साल् मेलॆरुम् अभिमतमॆल्लां तरुगै सम‌ कारुणिकनान वुनक्कॆ भरवाग एरिट्टुकॊळ्ळवेणुमॆ, नागियू इरुव, वुनक्के निनगेने, भरवाग- उपायान्तररू प भारवागि, एरिट्टुकॊळ्ळवेणुमॆ वहिसिकॊळ्ळतक्कद्दॆम्ब तात्परवु. इदन्ने श्री पराशरभट्टरु “ तवभरोहम् ” ऎम्ब श्लोकदल्लि कुरुभरन्तवर दुरन्धर ” ऎन्दु उपपादिसिरुत्तारॆ. (८०९- ८१० नॆय पुटवन्नु नोडि), समर्थकारुणिकनान वुनक्कॆ ऎम्बल्लि सामर्थ्यवू सहजकारुणत्यवू एकॆ मुख्यवागि भगवन्तनल्लि हेळल्प ट्टितॆन्दरॆ सामर्थ्यविल्लद करुणियू, करुणियिल्लद सामर्थ्यवू फला पादकवल्लवु. फलप्राप्तिगॆ आश्रयिसुवनल्लि सामर्थ्यवू कारुण्यवू ऎरडू इरतक्कद्दु. करुणियिल्लद लोभिय पुष्कलधनविरुव साम र्थ्यवू, दरिद्रनागि धनसामर्थ्यविल्लदवन करुणियु, धनार्थिगॆ प्रयोजनवागलारदु. आदुदरिन्द हागॆ प्रयोगवु, अधिकारिगॆ अभिमतवाद फलक्कॆ उपायवागि विहितवाद भारवन्नु हॊरलारॆनॆन्दु आ किञ्चन्यवन्नु प्रदर्शिसि, सामर्थ्य कारुण्यगळिन्द प्रेरितनाद गोप्तावाद सश्वेश्वरनन्नु ननगॆ उपायवागु ऎम्ब प्रार्थनॆयु साभिप्रायवादुदु. हेगॆन्दरॆ, सश्वेश्वरनन्नु कुरितु रक्षिसु ऎन्दु इष्टु मात्र प्रार्थनॆयल्लि, ऐकाव्यदिन्द उपासनमाडु, तदङ्ग वागि करयोगवन्नू अनुष्ठिसु ऎन्दु प्रत्युत्तरवन्नु कॊट्टु सुम्म नागबहुदु, समस्त भरवू निन्नन्नु सेरिदुदु ; नीने उपायवागि वहिसतक्कद्दु ; ननगॆ अदन्नु वहिसलु शक्तियिल्लवु ; उपासनवन्नु कैकॊळ्ळलू ननगॆ शक्तियिल्लवु; अदर स्थानदल्लि नीने निन्तु, नीने अदर फलवन्नू कॊडतक्कद्दु ऎम्ब स्वारस्यवू एर्पडुत्तदॆ ऎम्ब भाववु. ई उपाय प्रार्थनॆयु भगवन्तन केवल रक्षकत्व रूपवादुदल्लवु. मत्तेनॆन्दरॆ, उपायान्नर स्थानदल्लि नीनु निल्ल बेकॆम्ब प्रार्थनॆयु ; तानु माडुव भरन्यासवन्नु स्वीकरिसि, अदर कारवाद मोक्षप्राप्तियन्नुण्टुमाडबेकॆम्ब प्रार्थनॆयु, इदरिन्द आर्थवागि तोरुत्तदॆ. इदरिन्द आ उपाय प्रार्थनॆ यॊन्दिगॆ भरन्यासस्वीकार प्रार्थनॆयू उण्टॆन्दु भाविसतक्कद्दु. ऎन्‌डिलैयिलॆशुमुत्तादे ऎम्ब प्रयोगदिन्द भरन्यासनिष्ठनिगॆ मिक्क विषयगळल्लॆल्ला तनगॆ यावुदॊन्दू सम्बन्धविल्लदॆ तानु________________

66 २८ ) द्वयाधिकारः ३६४७ इव्वंशक्कॆ निष्कर्षित्तु निक्षेप अज्जियन्नु शूल्लुगिरदु. इदु स्वनिर्भरत्व परन्तम्. कृत कृत्यनॆम्ब भाववु सूचितवु. मुख्यवागि भरन्यासवन्नु भगवन्तनु स्वीकरिसबेकादरॆ, स्वसामर्थ्यदल्लि सम्पूर्ण ममतात्यागवु आवश्यक वागि अन्तह सत्वभरवन्नू, करुणाशालियाद समर्थनल्लि इट्टु बिट्टु तानु कृतकृत्यनॆम्ब महाविश्वासवन्नु तोरिदरेने आतनु सत्व भरवन्नू वहिसि, उपायान्तरवु एनन्नु आतन मूलक दयपालिस बल्लदो, अदन्नु आ उपायान्नर स्थानदल्लि निन्तु दयपालिसुवनॆम्ब भाववु उपपादिसल्पट्टितु. आदुदरिन्द उपायत्व प्रार्थनॆयॊन्दिगॆ सेरिद भरसमर्पणॆयू इद्दरॆ, समर्थनागियू कारुणिकनागियू इरुव श्रीयः पतियु, उपायान्तर स्थानदल्लि ताने निन्तु मुमुक्षु विन अभिमतवन्नु नडॆसिकॊडुवनॆम्बुदु स्थापितवु. इवंशक्कॆ नन्न तलॆयल्लि उपायान्यर भारवन्नु हॊरसदॆ नीने सत्वभरवन्नु वहिसबेकु ऎन्दु प्रार्थिसि, भरसमर्पणॆ माड बेकु ऎम्ब तात्परवन्नु, निष्कर्षित्तु बेरॆयागि भाविसि, निक्षेपत्तॆ आत्मनिक्षेपरूप भरसमरणॆयन्नु, अज्ञ ऎन्नु शॆल्लुगिरदु - अङ्गि ऎन्दु हेळल्पडुत्तदॆ. उपायान्तर स्थानदल्लि नीने निन्तु उपाय वागबेकॆन्दु प्रार्थिसि भरसमर्पणरूपवाद शरणागतिय अनु ज्ञानवे अज्जियु ऎम्ब भाववु. अदु हेगॆन्दरॆ ई द्रव्यवु निन्न दागि इदन्नु नानु रक्षिसलु समर्थनल्लवु, नीने रक्षिस तक्कद्दु ऎन्दु प्रार्थिसुवाग, आ द्रव्यवन्नु आ समर्थनल्लि ऒप्पिसिबिट्टरल्लवे आतनु रक्षिसलु यत्निसुवनु; हागॆ समर्पिसदिद्दरॆ ऎन्दिगू रक्षिसनु ऎम्ब भाववु. इदु ई शरणशब्दवु उपायार्थ वन्ने बोधिसुत्तदॆम्बुदु, स्वनिर्भरत्वपरन्तं स्वनिर्भरत्व परन्त वाद भरन्यासदल्लि परवसानवन्नु हॊन्दुत्तदॆ. प्रपदनद आनुकूल्य सङ्कल्पादि अङ्गगळु ऎन्दिगू उपायारस्थानदल्लिडलु कारणवाग लारवु ; ई आत्मनिक्षेपवु कारणवागबहुदादुदरिन्द इदु अङ्गि ऎन्दु हेळल्पडुत्तदॆम्ब भाववु. आत्मानम्मयिनिक्षिपेत् ” मयिनिक्षिप्त कत्रव्यः कृतकृत्यभविष्य सि” “ ओमित्यात्मानं युञ्जीत ” इत्यादि प्रमाणगळ मूलक निर्भरत्ववु सिद्धवु. ई भरन्यासनिष्ठनु हेगॆ निर्भरनु ऎम्बुदक्कॆ११४० नॆय पुटवन्नु नोडि. 8 66________________

इन्निष्कर्ष वाचक ” ऎरदु. श्रीमद्र हस्यत्रयसारे निनैत्तु “साम्प्रतंष उपायार्थैक उपाय प्रार्थ नैय्कॆ युं निक्षेपयुम् ओर् इड इन्निष्कर्ष भरन्यासवु, उपायान्तरस्थानदल्लि नीने निन्तु रक्षकनागुव सत्वभरवन्नू नीने वहिसतक्कद्दॆम्ब उपाय प्रार्थनॆ यॊन्दिगॆ सेरिरबेकॆम्ब निष्कर्षॆयन्नु, निनैत्तु - मनस्सिनल्लिट्टॆ, “साम्प्रतन्तु. ई भरन्यास सन्दर्भदल्लादरो, एषः- ई चरण शब्दवु, उपायार्थैकवाचकः” उपायवॆम्ब मुख्यवाद ऒन्दे अर्थवन्नुळ्ळद्दु ; इतर अर्थगळु सरिहोगुवदिल्लवॆम्ब भाववु, अङ्गियु मूरु अंशगळन्नुळ्ळदॆन्दु हिन्दॆये हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. (१) स्वरूप समर्पण (२) भरसमर्पण (३) फलसमर्पण ई मूरू प्रार्थनापरवादुदे. आदुदरिन्द चरण शब्दवु उपा यार्थवुळ्ळदु. आदुदरिन्द उपायारस्थानदल्लि नीने निन्तु सत्वभरवन्नू स्वीकरिसबेकॆम्ब आत्मनिक्षेपदल्लि, ई ऎरडंशवु बेरॆ बेरॆयू अल्लवु, पुनरुक्तियू अल्लवु. * भरन्यासवु उपायवरणक्कॆ हेतुवॆन्दु हेळल्पट्टितु. हागादरॆ ऎरडू कॆलवु सन्दर्भगळल्लि उपायत्व प्रार्थनॆयू, आत्मनिक्षेपवू बेरॆ बेरॆयागि हेळल्पडलु कारणवेनु ? ऎरडू बेरॆयल्लवादरॆ पुनरुक्तिये ऎन्दरॆ अल्लवॆन्दु हेळुत्तारॆ. “ सम्प्रार्थ्यशरणं परम् । व्रज तव चरण्‌ तवात्मान मरय” ऎम्बल्ल, मत्तु “ आत्मात्मीयं च यञ्चिद्दुर्भरं दुजं मम । तत्त्वं तव विन्यस्तं शुभयोः पाद पद्मयोः । उपेयस्य तव प्राप् त्वामुपायतया वृणे । उपायो भव मे देव शरणं भव मेच्युत । आत्मात्मयभरं सत्वं निक्षिप्य श्रीपतेः पदे / उपायं वृणु लक्ष्मीशं त मुपेयं विचित्र च ॥ ” ऎम्बिवे मॊदलाद स्थळगळल्लू ऎरडक्कू व्यत्यासविल्लदिद्दरॆ पुनरुक्ति यागुवदिल्लवो ? ऎम्बुदु आक्षेपवु. पुनरुक्ति दोषवागुवदिल्ल वॆन्दु हेळुत्तारॆ. उपायप्रार्थ नैय्कॆयुम् - उपायान्तर स्थानदल्लि नीने निन्तु सत्वभरवन्नू वहिसिकॊडुव उपायवागबेकॆम्ब प्रार्थनॆ यन्नू, निक्षेपयुम् - आत्मनिक्षेपरूप शरणागतियन्नू,________________

द्वयाधिकारः ३६४९ तिले पिरियजॊल्लुमिडङ्गळिल् (१) उपाय शब्दल् इद्विन यॆ विरुतल् (२) भरसमर्पणादिगळ सुव्यक्तळागै क्याक पिरियचॆल्लुगिरदादल् (३) इष्टु स्वरूपमुं फलमुं सम र्पणीयवागैयाले अनेकांश विशिष्ट मानसमरणल् अंशान्तर परमादलाहक्कडवदु. इ मन्नु प्रकारत्तुक्कु म् ओरिडत्तिले पिरियचॆल्लुमिडङ्गळिल् -ऒन्दे स्थळदल्ले बेरॆयागि प्रत्येकिसि हेळुव स्थळगळल्लि, उपाय शब्दल्-उपायवन्नु बोधिसुव, शरणं-इत्यादि शब्ददल्लि, इव्व वात्तविरुतल्-ई उपा यत्व अभिप्रायवन्नु, परित्यागमाडि गोप्तत्ववरण अभिप्राय वन्नु हेळुवदरिन्दागलि, अथवा भरसमर्पणादिगळ् - भरसम र्पणवे मॊदलादवु, सुव्यक्तळागैक्काग पिरियचॆल्लित्तादल् चन्नागि व्यक्तपडुवदक्कागि अदर व्याख्यानरूपदल्लि बेरॆयागि प्रत्येकिसि हेळितॆन्दागलि, अथवा, इष्टु ई भरन्यासदल्लि, स्वरूप समर्पणॆयु ऎन्दरॆ आत्मसमप्पणॆयू, फलसमरणॆयू, आगै याल् - इरुवदरिन्द, अनेकांश विशिष्ट मान समर्पणत्तिल् स्वरूपसमर्पण, रक्षाभरसमर्पण, फलसमर्पण हीगॆ अनेकांश गळिन्द कूडिद समर्पणदल्लि, अंशान्तरपरमादलागक्कडवदु. उपायवरणदल्लि मूरंशगळल्लि ऎरडाद स्वरूप फल समर्पण गळू, भरन्यासदल्लि मूरनॆयदाद रक्षाभरसमर्पण रूप अंश परवॆन्दागलि, कडवदु-आगबहुदु, इवॆ. आदुदरिन्द ई उपाय प्रार्थनॆ, निक्षेपगळॆरडू, मनुप्रकारत्तु कुम् मेलॆ तिळिसिद मूरु विधगळाद अभिप्रायगळिगू, पुनरुक्ति दोषविल्लॆ पुनरुक्ति दोषविल्लवु. ई मूरु अभिप्रायगळू यावुवॆन्दरॆ ऎरडू ऒट्टिगॆ हेळिद सन्दर्भदल्लि, १. उपायत्वशब्ददिन्द गोप्रत्ववरणवु हेळल्पट्टि तॆम्ब भावनॆ. २. अथवा भरसमर्पणॆय अभिप्रायवन्नु इवॆरडू स्पष्टवागि विवरिसुत्तवॆ ऎम्ब भावनॆ. ३. भरन्यासदल्लि, स्वरूप, रक्षाभर, फलसमर्पणॆगळु मूरु इर बेकादल्लि उपायदिन्द ऎरडंशवू, भरन्यासदिन्द इन्नॊं दंशवू हेळल्पट्टवॆम्ब भावनॆयु, हीगॆ ई मूरु भावनॆगळल्लू पुनरुक्ति दोषविल्लवॆन्दु हेळिदरु.________________

३६५० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे पुनरुक्ति दोषविल्लॆ, इव्रुपायत्वं न्यासविद्यॆन्नु विशेषित्तु वेद्याकारम्. मुन्दॆ न्यासविद्यॆयल्लिरुव वैलक्षण्यवन्नु तिळिसुत्तारॆ. इवुपायत्वम् भक्ति योगस्थानदल्लि भगवन्तनन्निरबेकॆम्ब उपा यप्रार्थनॆयु, उपासनादिगळिल्लदेने उपायभूतनागु ऎम्ब प्रार्थनॆयु, न्यासविद्यॆकु ई भरन्यासविद्यॆगॆ, विशेषित्तु वेद्या कारम्-विशेषवाद ऎन्दरॆ असाधारणवाद स्वरूपवु. आदुदरिन्द भरन्यासवु साक्षादुपायवागुवदिल्लवु ; भगवन्तने उपायवॆम्ब भावनॆयिन्दुण्टागि, अदरिन्द भगवन्तनु प्रीतनागि फलप्राप्ति यॆम्बुदु सूचितवु. करयोगादिगळिगॆ अधिकारियु अनुष्ठिसुव भक्तियोगद्वारवे फलसिद्धियादुदरिन्द भक्तियोगक्कॆ करयोग ज्ञानयोगगळॊन्दिगॆ विकल्पवु ऎन्दिगू कूडुवदिल्लवु. आदरॆ भरन्यास विषयदल्लि अदु बरी व्याजवे आगि, भगवन्तने साक्षादुपायवादरू, ई सन्दर्भ दल्लि अधिकारियु अनुष्ठिसबेकादुदु यावुदू इल्लवादुदरिन्द, भरन्यासवन्नू भगवदुपायत्ववन्नू विकल्पवागि भाविसबहुदु ; एकॆन्दरॆ पुरुष प्रयत्नविल्लदॆ ऒन्दु सिद्धिसिदरॆ इन्नॊन्दू सिद्धिसुत्तदॆ. भगवन्तन उपायत्ववु सारप्रकाशिकॆयवरु ऎरडु विधवॆन्दु उप पादिसिरुत्तारॆ-(१) स्वरूपयोग्यतारूपवॆन्दू (२) फलोपहित रूपवॆन्दू. (१) ई अधिकारियु अकिञ्चननु ; नन्नल्लि सत्वभरवन्नू इट्टि रुत्तानॆ ; आदुदरिन्द नानु सत्वभरवन्नू वहिसुवदु युक्तवु ; हीगॆ श्रीयःपतियु भरन्यासवन्नु स्वीकरिसि, भक्तियोगद अपेक्षॆयिल्लदॆ, अदरिन्द आतनिगॆ उण्टागतक्क सत्वफलवन्नू कॊडुवनु ऎन्दु सहज कारुण्य मूलक प्रसन्नतॆयु. इदु स्वरूपयोग्यतारूपवादुदु. (२) ई अधिकारिय भरवॆल्लवू नन्नदे ; आतनु सत्वभरवन्नू स्वीकरिसबेकॆन्दु प्रार्थिसिरुवनु ; आ भरसमर्पणवु तन्न समस्त पापगळ क्षयरूप फलक्कागि माडिदुदु. आदुदरिन्द अदन्नु स्वीकरिसुवदु तनगॆ युक्तवॆम्ब भावनॆयु, इन्तह उपायत्ववे ईन्यासविद्यॆय असाधारण स्वरूपवॆन्दु हेळिदरु. हीगॆ हेळिदुदरिन्द इन्नॊन्दु विषयवू सूचितवु.________________

द्वयाधिकारः ३६५१ इदुक्कु अपेक्षित (उपयुक्त) माय् कॊण्णु ज्ञानशक्तादि गळ् वरुगिरन. रोगिष्टनादवनु महाक्षेत्रवाद सेतुवन्नु कण्डु गौणस्नानवन्नु आचरिसिदरू, क्षेत्रमहात्मियु ईतनन्नु बलात्करिसि कडॆगॆ सेतुविनल्लि अवगाहनॆय स्नानवन्नु आचरिसुव हागादरॆ सुकृत प्राप्तिये विना प्रत्यवायविल्लवु. ई उपायत्वदल्लि भक्ति योगस्थानदल्लि नीनु निल्लबे कॆम्ब प्रार्थनॆयु इरुत्तदॆ. आदरॆ क्रमेण भक्तियोगवन्नॆ अनुष्ठिस बेकॆम्ब मनस्सुण्टादरॆ, अदु सरियल्लवु. अदु सुकृतवागि परिणमिसुवदिल्लवु. एकॆन्दरॆ महाकृपाळुवाद शरण्यनन्नु भक्ति योगस्थानदल्लि नीनु निल्लबेकॆम्ब प्रार्थनॆयॊन्दिगॆ भरसमर्पण वन्नु माडिरुत्तानॆ. इदरिन्द आतनु स्वीकृतभरनादनु. इन्तह आतन कृपा प्रभावक्कॆ कुन्दकवागि, आतन परमोपकारवन्नु तिरस्करि सिदवनादुदरिन्द अदु भगवदपचारकोटियल्लि निल्लुत्तदॆ. इदु विशेषवेद्या कारम् ऎम्बल्लि आर्थवागि तोरिबरुत्तदॆ. इन्तह विशेष वेद्याकारवन्नु तिरस्करिसिदन्तागुत्तदॆ. इष्टे अल्लवु ; भरन्यासविद्यॆगॆ ई वेद्याकारविल्लवादरॆ ऎन्दरॆ शरण्यगतोपायान्तरवन्नु हॊन्दिरुव उपाय प्रार्थनारूपवाद आकारविल्लवादरॆ, अदु स्वतन्त्र प्रपत्तिये आगुवदिल्लवु ; एकॆन्दरॆ आग करयोगद हागॆ भक्तियोगद्वारवे आगबेकागुत्तदॆ. आग उपायगळिगॆ गुरु लघुव्यत्यासवे इरुवदिल्लवु, प्रपत्तियु स्वतन्त्र वादुदागबेकादरॆ आग गुरुवाद भक्ति योगस्थानदल्लि लघुवाद प्रवृत्तियु यावुदॆन्दरॆ भक्तियोगस्थानदल्लि भगवन्तनन्ने उपाय वागिरबेकॆम्ब प्रार्थनॆये इरबेकु. ई अर्थवे

  • शरणं त्वां प्रपन्नाये ध्यानयोगविवर्जिताः । तेपि मृत्यु मतिक्रम्य यानि तष्टवं पदम् ॥ (ब्रा, पु. २४) १२ नॆय पुट नोडि. ऎम्बल्लि व्यक्तवु. मत्तु गीता चरमश्लोकदल्लि “ सत्वधर्रा परित्यज्य मामेकं शरणं प्रज ” ऎम्बल्ल सुस्पष्टवु. मुन्दॆयू * प्रपत्तिवेरॊन्नुक्कण्ण नागनिल्लादपडि शरर्ण्यत्र उपाया इरस्थानल् निन्न फलङ्कॊडुक्किरवंशम् एत्तमानपडियाले ” ऎम्बल्लि ई अभिप्रायवन्ने विशदीकरिसिरुत्तारॆ. इदु मुख्यवादंशवा________________

३६५२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे अथ “प्रव” इत्यस्यार्थमाह “प्रव” ऎच्चर विषल् गतिवाचियान धातुगत्यर्थ ळ् बुद्धर्थगळागैयाले इत्तु अपेक्षित बुद्धिविशेष चॊल्लुगिरदु. बुद्धियावुदु ? इडल् “रक्षिष्यतीति विश्वा दुदागि स्वतन्त्र प्रपत्तिगॆ वेद्याकारवादुदरिन्दले, “सुदुष्करेणशो चेद्यः येन येनेष्ट हेतुना । स स तस्याह मेवेति चरम श्लोकार्थ सहः” ऎन्दु कारिकॆय मूलक अनुग्रहिसिरुत्तारॆ. निक्षेपरक्षॆयल्लू भक्ति योगक्कॆ उपायभूतवाद अङ्ग प्रपत्तियल्लू भक्तिय स्थानदल्लि भगवन्तनन्निडतक्कद्दॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हीगॆ भरस्वीकारमाडि उपायान्तरस्थानदल्लि निल्लबेकॆम्ब प्रार्थनॆयल्लि, आ भगवन्तनल्लि अपेक्षितगळाद दया, ज्ञान, शक्तिये मॊदलाद कल्याणगुणगळ अनुसन्धानवु भक्तियोगदल्लि “ तर्स्म यदन्तदुपातव्यं” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ इरबेकल्लवो ? ऎं दरॆ अन्तह अनुसन्धानवु तानागिये उण्टागुत्तदॆन्दु उपदेशिसु तारॆ-इदुक्कु-ई उपायत्वक्कॆ, अपेक्षितमाय् क्कॊण्डु बेका दवुगळागिरुव, ज्ञानशक्तादिगळ् -भगवन्तन ज्ञान, शक्ति, आदिशब्द दिन्द षड्गुणगळल्लि मिक्क गुणगळू कारुण्यवात्सल्यादिगळू, वरु गिरन उण्टागुत्तवॆ. भगवत्कृपया अनुसन्धेयगळागुत्तवॆ ऎम्ब भाववु. मुन्दॆ “प्रपद्यॆ” ऎम्बुदर अर्थवन्नु हेळुत्तारॆ. “प्रपद्यॆ”, ऎच्चर विडल् ऎम्बुव स्थळदल्लि, गतिवाचि यान-गतियन्नु बोधिसुव, धातुगत्यर्थङ्गळ् -पदल्-गत् ऎम्ब धातुवू, अदरिन्दुण्टागुव गत्यर्थगळू, बुद्धर्थङ्गळागैया ले- बुद्धर्थवन्नु ळ्ळवुगळादुदरिन्द, इण्णु- ई सन्दर्भदल्लि “प्रप दै ऎन्दु ई भरन्यासानुष्ठानमाडुव सन्दर्भदल्लि अपेक्षित बुद्धि विश्लेषित्सॆ आवश्यकवाद, बेकाद बुद्धि विशेषवाद महा विश्वास वन्नु, चॊल्लुगिरदु हेळुत्तदॆ, बोधिसुत्तदॆम्ब तात्सरवु ; बुद्दि यावदु ?-आ अपेक्षितवाद बुद्धि विशेषवु यावुदु ? अदक्कॆ उत्त रवु, इडल् ई सन्दर्भदल्लि, “रक्षिष्यतीति विश्वासः” “शरण्य नाद भगवन्तनु भरसमर्पणॆयन्नु स्वीकरिसि रक्षिसिये रक्षिसुवनु,________________

द्वयाधिकार ३६५६ स” ऎन्निर अध्यवसायम्, अळिल् सारमान विश्वास मुन्निट्टुकॊण्डु सपरिकरमान साद्योपायम् इज्तोत्तु किरदु. ऎष्टनेयल् ? इट्टु “ प्र” ऎंर उपसर्गम् “ अभयं सत्वभूतेभो ददाम्यततं मम” ऎन्दु हेळि दवनादुदरिन्द रक्षिसदे इरुववनल्लवॆम्ब महा विश्वासवु” ऎन्निर ऎन्नुव, अध्यवसायम्-दृढनम्बिकॆयु ; प्रपद्यॆ ऎम्बुवुदु धात्व र्थदिन्द महाविश्वासवन्नु बोधिसुत्तदॆ ऎन्दु हेळल्पट्टितु. हीगॆ अर्थ हेळिदरॆ, प्रपद्य ऎम्बुदु अज्जियाद आत्मनिक्षेप वन्नु बोधिसबेडवे ? महा विश्वासवु ऐदु अण्णगळल्लि ऒन्दु अङ्गवु. हागादरॆ इदु भरन्यासरूपवादुदु हेगॆ ? ऎन्दरॆ मुं दिन वाक्यदिन्द महा विश्वासवु इतर अङ्गगळिगिन्तलू सारभूत वादुदरिन्द इदु तोरि, अदरिन्द कूडिद अज्जि याद साध्य पायवाद भरन्यासवे इल्लि हेळल्पट्टितॆन्दु, ऎम्ब वाक्यदिन्द उपपादिसुत्तारॆ. अण्णळिल् - प्रपदनद ऐदु अण्ण गळल्लि, सारमान विश्वासश्रेष्ठवाद अण्णनाद महाविश्वासवन्नु, मुन्निट्टुक्कॊण्डु मुन्दॆ माडिकॊण्डु, ऎन्दरॆ यावाग सारभूत वाद अङ्गवु हेळल्पट्टि तो, तन्मूलवागि अदु मिक्क नाल्कु अङ्ग गळिगू उपलक्षणवागि, ऎन्दरॆ प्रपदनकालदल्लि ई अध्यवसायदॊं दिगॆ इतर अङ्गगळू इरबेकॆम्बुदु मुन्निट्टुकॊण्डु, ऎम्बुदरिन्द व्यक्तवु, सपरिकरमान-ऐदु अङ्गगळिन्दलू कूडिद, साद्योपा यं-साद्योपायवाद भरसमर्पणॆयु, इजितोत्तुकिरदु ई “ प्रपद्यॆ” ऎम्ब शब्ददल्लि तोरिबरुत्तदॆ. सारभूतवाद अङ्गवु यावाग हेळल्पट्टि तो, आग मिक्क अङ्गगळू इरबेकॆन्दु हेळिदं तायितु. अन्तह सपरिकर प्रपदनवे प्रपद्य ऎम्ब पददिन्द बोधि तवॆम्ब तात्सरवु. अधिकारिय अपराधगळो अनन्तवादुवु, उपायवादरो अति लघुवादुदु, फलवो अत्युन्नत पदवियरूपवादुदु, हीगिरुव सन्दर्भदल्लि ई निकृष्टनादवनिगॆ अन्तह निरतिशयफलप्राप्तियु ई लघपायदिन्द साध्यवे ? हीगिरुवाग महाविश्वासवु उण्टागु वदु हेगॆ ? अदक्कॆ सारतमत्ववु हेगॆ ? इतरोपायगळ कडॆ ईत निगॆ मनस्सु होगदिरुवदक्कागि शरीरपातदवरॆगू हेगॆ इद्दीतु ?________________

श्रीमद्र हस्य त्रयसारे विश्वासत्ति नुडैय प्रकर्ष रूपमान महय्कॆ क्याट्टु म्. इन्नि श्वास प्रकर्षं श्रीमच्चलु नारायणशब्दलुम् उळ्ळ पुरुषकार सम्बन्धगुणादिगळॊ अनुसन्धित वारे वरुम् ई आक्षेपगळिगॆ मुन्दिन “ऎण्णने ऎन्निल्” ऎम्ब वाक्यदिन्द समा धानवन्नु हेळुत्तारॆ. आदरॆ हिन्दॆ साद्योपायशोधनाधिकार दल्ले ई अङ्गद प्राधान्यवन्नु उपपादिसिरुत्तारॆ. २२१५ नॆय पुट वन्नु नोडि ; अल्लि “नारायणं सलक्ष्मीकं प्रापुं तच्चरण द्वयम्, उपाय इति विश्वासो द्वयार्थश्चरणागतिः” ऎम्ब अभियुक्तर पाशुरवु “अधिकारकोटियिलु अज्जि कोटियि लुं निक्कर विश्वास नुडैय प्राधान्यं तॊल्लुगैक्कागवने” ऎन्दु उपपादिसिरुत्तारॆ. अदन्ने इल्लि समर्थिसि हेळुत्तारॆ. हिन्दॆ पदल्त् ऎम्ब धात्वर्थदिन्दुण्टाद अर्थदिन्द महा विश्वासवु तोरिबरुत्तदॆन्दु हेळिदरु. मुन्दॆ प्र ऎम्ब उपसर्गवु विश्वासद प्रकर्षतॆयन्नु बोधिसुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ. “ऎष्टने ऎन्निल् ” ऎन्दारम्भिसिद वाक्यगळ मूलकवागि, इष्टु ई प्रपद्य ऎम्ब शब्द दल्लि, प्र ऎम्बुव उपसर्गवु, विश्वासत्ति नुडैय विश्वासद, प्रक र्षरूपमान उत्कृष्टतॆय रूपवाद, महये महत्तन्नु, काट्टुम् प्रदर्शिसुत्तदॆ. प्रपद्यॆ ऎम्बल्लि तोरिबरुव महा विश्वासवु उण्टागुव बगॆ हेगॆ ? ऎन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ. इद्विश्वास प्रक र्षम् - ई विश्वासद महत्ववु, श्रीमच्छलुम्.श्रीमच्छब्द दल्ल, नारायणशब्ददल्ल, उळ्ळ-तोरिबरुव, पुरुषकारसं बन्ध गुणादिगळ्ळि.अविनाभूतळागिरुव लक्ष्मिय पुरुषकारत्ववू, इदु श्रीमच्छब्ददिन्द ज्योतितवु, नित्य सम्बन्धवू, नित्यगळाद कल्याण गुणगळू, आदिशब्ददिन्द सहकारन्तरद अपेक्षॆयिल्लद सत्य सङ्कल्पतॆ यू, बन्ध निवृत्तिय मूलक भगवङ्कय्य प्राप्ति, इवुगळन्नू इदु नारायण शब्ददिन्द तोरिबरुवन्थाद्दु, इवुगळन्नु, अनुसन्धि वारे-अनुसन्धानमाडिद ऒडनॆये, वरुण् उण्टागुत्तदॆ. ई महाविश्वासवु हीगॆ उण्टादरॆ, अदरिन्द प्राप्तवागुव प्रयोजन वन्नु तिळिसुत्तारॆ. इत्ताल्- हीगॆ श्रीमन्नारायण शब्दार्थवन्नु अनुसन्धानमाडि प्रपद्यॆ ऎन्दु भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसुवदर मू लक महाविश्वासवु उण्टागुवदरिन्द, र्त अपचार प्राचुय्या –________________

द्वयाधिकार ३६५५ इत्ताले तन् अपचार प्राचुरादिगळ् अडियागवरुं श गळॆल्लां कळॆयु “ प्रपद्यॆ” इत्यत्रसूचित महाविश्वासस्य आवश्यकत्वं दिगळ् अडियागवरुं प्रपन्न नाद तन्न अपराधगळ आधिक्यद मू लक उण्टागुव, शङ्कैगळॆल्लाम् -ऎल्ला शङ्कॆगळु, कळॆयुम्- निवर्तिसुत्तवॆ, होगुत्तवॆम्ब भाववु. परमकारुण्य प्रेरितनाद शरण्यन रक्षकत्व विषयदल्लि उण्टागुव शट्टागळिगॆ कारणवु ईतनु माडिरुव अनन्तापराधगळ मूलक उण्टागुव ज्ञानतिरोहि तत्ववु. व्यक्तवाद विषयदल्लि ई ज्ञानतिरोहितत्ववु सन्देहगळन्नु उण्टुमाडिबिडुत्तदॆ. ई सन्दर्भदल्लि उण्टागुव शस्त्रागळु यावु वॆम्बुदन्नु हिन्दॆये तिळिसिरुवॆवु. परमात्मनु महत्ताद उन्नत स्थितियल्लिरुववनु, ई अल्पवागि निकृष्ट स्थितियल्लिरुववन प्रार्थनॆ यन्नु परिगणिसुवने ? सृष्टि य मॊदलुगॊण्डु लॆविल्लद जन्म सन्ततिगळु कळॆदुहोदुवु. जन्मजन्मदल्लू माडिद अपराधगळन्नु लॆ माडलु साध्यविल्लवु. इन्तह अपराधगळन्नॆल्ला ई अल्पवाद व्याजरूपानुष्ठानदिन्द भगवन्तनु तॊलगिसुवने ? इत्यादि शङ्का गळु इल्लि सूचिसल्पट्टवु. इन्तह शङ्कागळु तॊलगबेकादरॆ श्रीम नारायण शब्दगळल्लि तोरिबरुव करुणानिधियागि अनुग्रहमद ळादवळ सम्बन्धवू पुरुषकारत्ववू ई अनुग्रहक्कॆ प्रतिबन्धकवे इल्लदिरुव आकॆय नाल्लभ्यातिशयवू, अदक्कनुगुणवागि नारायणनल्लि तोरिबरुव कल्याणगुणगळू प्रपन्ननन्नु रक्षिसतक्कद्दे तन्न व्रत वॆम्ब अप्रतिहत नित्य सङ्कल्पतॆयू, इवुगळ अनुसन्धानदॊन्दिगॆ नीनु शरणवागतक्कद्दॆन्दु प्रार्थिसि, प्रपद्यॆ ऎन्दु भरसमर्पणॆ माडुवाग आ शब्ददल्लि तोरिबरुव महाविश्वासवु उदयिसदे इरु वदिल्लवॆन्दु उपदेशिसिदरु. हिन्दॆ परिकरविभागाधिकारदल्लि मुख्यवाद शज्ञा पञ्चकगळु उप पादिसल्पट्टु अवुगळिगॆ समाधानगळू हेळल्पट्टिवॆ. शङ्कॆगळ उप पादनॆगॆ १००५ नॆय पुटवन्नू, अवुगळ समाधानक्कॆ १०१२ रिन्द १०२३ नॆय पुटगळन्नू नोडि.________________

२६५६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इश्वास दार्ड्यं वेणुवॆन्नु मिड (१) “राक्षसाना म घा विक्रम्भा दाञ्जनेयस्यबने । यथा विगळिता सद्य प्य बन्धना । तथा पुंसाम विस्तम्भात् प्रपत्तिः प्रच्युता भवेत् । तस्माद्विसम्भयुक्तानां मुक्तिं दास्यति साचिरात् ” ऎन्नु कॊल्लित्तु. *प्रप” ऎम्बल्लि तोरिबरुव विश्वास प्रकर्षद आवश्यकतॆयु ई हिन्दॆ प्रपद्यॆ ऎम्ब शब्ददल्लिरुव धातु प्रत्ययगळ मूलक विश्वासद प्रकर्षतॆयु उपदेशिसल्पट्टु, अनन्तर अदु श्रीमन्नारा यण शब्दार्थगळ अनुसन्धानदिन्द उदिसुत्तदॆन्दु हेळिदरु. महा विश्वासवु प्रपन्ननिगॆ शरणागतियन्ननुष्ठिसिद कालदल्लू, अनं तर देहवियोग उण्टागुववरॆगू ई महा विश्वासद दार्ड्यवु अत्यावश्यकवॆन्दु सप्रमाणवागि उपदेशिसुत्तारॆ. आञ्जनेयस्य बन्धने इन्द्रजित्तु ब्रह्मास्त्रदिन्द आञ्जनेयनन्नु बन्धिसिद विषय दल्लि, राक्षसानाम् अविस्तम्भात् - राक्षसरुगळिगॆ आ अस्त्र बन्धनदल्लि नम्बिकॆ इल्लदुदरिन्द, अस्त्र बन्धना- अस्त्रद बन्धनवु, अमोघापि- अमोघवागिद्दरू कूड, यथा- हेगॆ, सद्यः-ऒडनॆये ऎन्दरॆ राक्षसरु आञ्जनेयनन्नु हग्गदिन्द कट्टिद ऒडनॆये, विगळिता- ब्रह्मास्त्रवु हग्गदिन्द कट्टुव अवमानवन्नु सहिसदॆ निष्पलवादुदा यितो, तथा हागॆये, पुंसां- प्रपदनाधिकारिगळाद पुरुषरिगॆ, प्रपत्ति– प्रपदनवु, प्रच्युताभवेत्-मुख्यवाद अङ्गवे इल्लदुद रिन्द फलकारियागदे होगुत्तदॆ, तस्मात्-आ कारणदिन्द, सा-आ प्रपदनवु, विस्तम्भयुक्तानां-महा विश्वासवुळ्ळवरिगॆ, अचिरात् शीघ्रदल्ले, मुक्तिन्दास्यति - दैवानुग्रहद मूलक मुक्तियन्नु साधिसिकॊडुत्तदॆ. अदे कॊडलारदु, अदु बरी व्याजवु ; अदु स्वामिय कृपॆयन्नुण्टुमाडुवदरिन्द मुकुन्दनु मुक्तियन्नु कॊडुवनु ऎम्ब भाववु. ऎन्नु तॊल्लित्तु ऎन्दु संहितॆयल्लि हेळ ल्पट्टितु. ई इतिहासवु श्रीमद्रामायणदल्लि उपपादितवु. अल्लि हेळिरुवदेनॆन्दरॆ चतुर्मुखन अस्त्रवादुदरिन्द अदक्कॆ तानु मय्यादॆयन्नु कॊडुवदु उचितवु ; अदर बन्धदिन्द रावणनॊन्दिगॆ (१) सनत्तु मार संहितॆ.________________

: द्वयाधिकारः ३६५७ इव्ववसायत्तिनुडैय प्रभावम् (२) “व्यवसायादृते ब्रह्मन्ना सादयति तत्परम् : ” (३) निस्संशयेषु सद्वेषु नित्यं संवादवु दॊरकुवदर मूलक तनगॆ तुम्बा प्रयोजन उण्टॆन्दु बन्धनक्कॆ सिक्किदनु. अनन्तर राक्षसरु सुम्मनिरदॆ “ततस्तं राक्षसा दृष्ट निचेष्ट मरिन्दनम् । बबन्धुश्यणवश्च द्रुम चीरैश्च संहतै : ” ऎन्दु हेळिरुवहागॆ शणबुहग्ग वल्कलगळिन्द कट्टिदरु. “सबद्धन वन विमुक्तस्रेण वीरर्वा । अ बन्ध सृजानंहि नबन्ध मनुवर्तते ” हागॆ कट्टिद ऒडनॆये ई पराक्रमशालियाद आञ्जनेयनु ऒडनॆये ब्रह्मास्त्रदिन्द बिड ल्पट्टनु ; एकॆन्दरॆ ब्रह्मास्त्र बन्धवु बेरॆ बन्धनवन्नु सहिसुवु दिल्लवु. अमोघवाद ब्रह्मास्त्रबन्धक्कॆ सिक्किरुवाग अदरल्लि नम्बिकॆ यिल्लदुदरिन्द राक्षसरु हग्गदिन्द कट्टिदुदरिन्द ब्रह्मास्त्रवु फलकारि यल्लदे होयितु. हागॆये शरणागतियल्लि महाविश्वासविल्लदिद्दरॆ अदु अष्टु अमोघवागिद्दरू, ब्रह्मास्त्र स्थानदल्लिरुव द्वयमाद मूलक भरन्यासवु फलकारियागुवदिल्लवॆम्ब भाववु. शरणागतियल्लि विश्वासविल्लदॆ उपायान्तर अवलम्बनवू, अन्य देवता भजनवू इवुगळु शरणागतियन्नु हाळुमाडुववु ऎम्ब भाववु ; फलोन्मु खक्कॆ विघ्नगळागि परिणमिसुवुवु ऎम्ब तात्परवु. आदुदरिन्द महा विश्वासदिन्द भरन्यासवन्ननुष्ठिसि तानु कृतकृत्यनॆन्दु भाविसि अन्तह महाविश्वासद दार्ड्यवन्नु देहावसानदवरॆगू हॊन्दिरबेकॆम्ब तात्पर्यवु. इव्ववसायानुडैय प्रभावं शास्त्र पणिगळल्लि सम्पूर्ण विश्वासदिन्दुण्टागुव निश्चयज्ञानद प्रभाववु, (२) हे ब्रर्ह्म. ओ शु करे, इदु जनकरु शुकरिगॆ हेळुव वाक्यवु, व्यवसायादृते इन्तह निश्चयज्ञानविल्लदे, तत्परम् आ श्रेष्ठनाद परब्रह्मवन्नु, नासादयतिहॊन्दुवदिल्लवु. इदर पूर्वार्धवु- “भवां तन्न विज्ञानः स्थिरेबुद्धि रलोलुपः” ऎन्दिरुत्तदॆ. उत्पन्न विज्ञान वेनु अदरिन्दुण्टागुव स्थिरबुद्धियेनु, इवुगळल्लि अडगिरुव अर्थ वे व्यवसाय शब्ददिन्द बोधितवादुदु. “ ब्रह्मनासादयति (३) ऎम्बुदु वैशम्पायनरु जनमेजयनिगॆ हेळुव वाक्यवु. इदर (२) भार, शान्वि, 334-47, (३) भार, शान्वि, 359-71,________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वसतिव्व हरिः । ससंशर्या हेतुबलान्नाध्यावसति माधवः इत्यादिगळिलुम् प्रसिद्ध म्, इम्म हाविश्वासम् उण्डानाल् पिद्दु विमर्शकालत्तिल् ऒरुक्कालं संशयं सिरवादु. आगैयाल् पिन्नु ऒरुक्कालु इषयल् संशयं पिरियादपडियान प्रथमक्षणल् महाविश्वासं प्रपत्तिक्कु प्रतिपदार्थक्कॆ १९९७-९८ नॆय पुटगळन्नु नोडि, शास्त्रज्ञानदल्लि परिपूर्ण विश्वासविरबेकु. गुरुमुखेन माडिद भरन्यासानुष्ठान दिन्द प्रतिबन्धक पापगळॆल्ला कळॆदु मोक्षप्राप्तियुण्टागुत्तदॆन्दु शास्त्रवु हेळिदरॆ अदरल्लि दृढवाद नम्बिकॆ इरबेकु. हागल्लदॆ संशयात्मावादरॆ नाशवागुवनु ఎంబ भाववु. इत्यादिगळि लुम्- इवे मॊदलाद प्रमाणगळल्लू प्रसिद्धवु. इम्महाविश्वास मुण्डानाल्-ई महा विश्वासवु गुरु कृपा, शास्त्रज्ञानगळिन्द उण्टादरॆ, पिन्नु अनन्तर, विमर्शकालत्तिल् ई भरन्यासद माहा यन्नु विमर्शिसि तिळियुव उत्तरकालदल्लि, ऒरुक्कालं-ऎन्दिगू, संशयं-आ उपायानुष्ठानदल्लि अपनम्बिकॆयु, सिरवादु हुट्ट लारदु. गुरुकटाक्षदिन्दलू तदनुग्रहदिन्दुण्टागुव शास्रोप देशबलदिन्दलू, भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसुव कालदल्लि ई महा विश्वासरूप अङ्गवु उण्टादरॆ, अनन्तर उत्तरकालदल्लि आ भरन्यास महात्मयिन्दले विमर्शज्ञानवु उण्टादाग अदु वृद्धियागुत्त दॆये विना संशयवु ऎन्दिगू उण्टागलारदॆम्ब भाववु. प्रप दन कालदल्लि महा विश्वासरूपवाद अङ्गवु अत्यावश्यकवु. अदु उण्टाद नन्तर प्रबल प्रारब्धवशात् ई महा विश्वासवु नशिसि होगलारदो ? ऎन्दरॆ होगुवदिल्लवॆन्दु हेळिदरु, अदन्ने मुं दिन वाक्यगळिन्द उपपादिसुत्तारॆ. आगैयाल्-आ कारणदिन्द, पिस्सु-भरन्यासोत्तर कालदल्लि, ऒरुक्कालु-ऒन्दु कालदल्लागलि, इषयल् ई अलोपायवु निरतिशय फलकॊडुवदरल्लि, सं शयं पिरिवादपडियान-संशयवु उण्टागद हागॆ माडुव, प्रथमक्षणत्तिल्-भरन्यासद मॊदलिन क्षणदल्लि, महाविश्वासवु, प्रपत्तिट्टु अण्णम् - प्रसदनक्कॆ सारभूतवाद अङ्गवु. प्रपदन कालद प्रथम क्षणदल्लि आवश्यकवाद अङ्गवाद महा विश्वासवु, तदु________________

द्वयाधिकारः ३६५९ अण्णम्, इदु मन्दमायिरुनालुं विशेषित्तु कटाक्षिक्क तॊडङ्गिन ईश्वर्र शेषपूरणं हण्णु म्. तर कालदल्लि भरन्यासवु कॊडुव फलदल्लि संशयवु ऎन्दिगू उण्टा गद हागॆ माडुत्तदॆ. प्रपदन कालदल्लि ऎल्लो स्वल्प मट्टिगॆ ई महा विश्वासवु इर बहुदु. प्रबल प्रारब्द कवशदिन्द नशिसिहोगलारदो ? ऎम्बा क्षेपक्कॆ “इदु मन्दमाम्” ऎम्ब वाक्यद मूलक समाधान वन्नु हेळुत्तारॆ. ई विश्वासवु प्रपदन कालदल्लि मन्दवागिद्दरू, प्रपन्ननु स्वामिगॆ तुम्बा प्रियनागुवदरिन्द, “ लोचनाभ्यां पिबन्निव” ऎम्बल्लि विभीषणनु श्रीरामनिन्द कटाक्षिसल्पट्ट हागॆ, आतनन्नु तन्न दिव्य कटाक्षदिन्द अवलोकिसुवदरिन्द, आतनिगॆ विश्वा सवु वृद्धि हॊन्दुत्तदॆये विना क्षीणवागुवदिल्लवॆन्दु हेळुत्तारॆ. इदु- ई विश्वासवु, मन्दमायिरुनालुं स्वल्प कम्मियागिद्दरू, विशेषित्तु कटाक्षिक्कतॊडङ्गिन यावाग प्रपन्ननादरॆ आग तन्नवनॆन्दु भाविसि हॆच्चागि तन्न दिव्य कटाक्षदिन्द नोडलुपक्रमिसिद, ईश्वर्र- भक्तवत्सलनाद सर्वॆश्वरनु, शेषपूरणंहण्णु म् - विश्वासवु सालदॆ मन्दवागिद्द न्यूनतॆयन्नु होगलाडिसि, सम्पूर्णवागि महा विश्वास उण्टागुवहागॆ माडुवनु. इदु कृपासागरन कारवु. सुग्रीवनिगॆ श्रीरामचन्द्र प्रभुविनिन्द पडॆयबहुदाद फलद विष यदल्लि, आतनिगॆ नम्बिकॆयु प्रपदन माडिद कालदल्लि मन्दवागिये इत्तु. अदु श्रीरामकृपया वृद्धियन्नु हॊन्दि कॊनॆगॆ “सुहृ दोवा भवद्विधाः” ऎन्दु श्रीरामनिन्दले आतनन्नु कॊण्डाडुव हागॆ पूर्णतॆयन्नु हॊन्दितु. आदुदरिन्दले समुद्रवन्नु दाटि, पर्वताग्रदिन्द रावणनन्नु नोडिद ऒडनॆये, ई नीचने सीता चोरनु ऎन्दु “क्रोधवेगेन संयुक्त” नागि अल्लिन्द रावण नल्लिगॆ हारि, तानु रामदासनॆन्दु हेळि, आतनमेलॆ बिद्दु “आकृष्ण मकुटं चित्रं” आतन दिव्य किरीटवन्नु कित्तु कॆळगॆ बीळिसिदनु. इदु महाविश्वासवु वृद्धियागुत्ताबन्द व्यापारगळु. हागॆये विभीषणनिगॆ भरन्यास कालदल्लि सुग्रीवनष्टु मन्दवागिल्लदिद्दरू, यावाग शरण्यन पादकमलगळल्लि विभीषणनु बिद्दनो, आग आतनन्नु श्रीरामनु “लोचनाभ्यां पिबन्निव” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ दिव्य________________

〇 श्रीमद्र हस्यत्रयसारे (१) “मित्रभावेन सम्प्राप्तं नत्यजेयं कथञ्चन ” ऎन्नु कटाक्षदिन्द नोडि, आतनन्नु तम्म गोष्ठिगॆ सेरिसिकॊण्डु “आख्याहि ममतत्वन राक्षसानां बलाबलं” राक्षसराद निम्मगळ बलाबल गळन्नु तिळिसु ऎन्दु केळदॆ, आतनु तम्मवनादुदरिन्द राक्षसर बला बलगळन्नु तिळिसु ऎन्दु श्रीरामचन्द्र प्रभुवु प्रश्निसुत्तारॆ. इद रिन्द महा विश्वासवु वृद्धियन्नु हॊन्दि, विभीषणनु हेळुत्ताने नॆन्दरॆ- “राक्षसानां वधेसाह्यं लङ्कायाश्च प्रधर्षणम् । करि प्यामि यथाप्राणं प्रवेक्ष्यामि च वाहिनीम् ” (रा. युद्ध. २१-२३) राक्षसर वधॆयल्लू लङ्कापुरिय नाशदल्लू तनगॆ प्राणविरुव वरॆगू सहायवन्नु माडुवॆनॆन्दु प्रतिज्ञॆयन्नु माडुत्तानॆ. इदॆल्ला महाविश्वासवु वृद्धियागुत्ता बन्दुदर महिमॆयु. यावाग मन्दविश्वास मूलकवागियागलि सत्वभरवन्नू सत्व श्वरन मेलॆ हाकि भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसिदनो, आग मिक्क विषय वॆल्ला सर्वॆश्वरनिगॆ सेरिदुदागि सम्पूर्ण विश्वासवन्नुण्टुमाडुव भारवू सह आतनिगॆ सेरिदुदे ऎम्ब भाववु. यावाग प्रपन्ननु तन्न वनादनो आग आतनन्नु दिव्यकटाक्षदिन्द ईक्षिसुवदर मूलक प्रसन्ननिगॆ विश्वासवु वृद्धियागुत्ता पूर्णतॆयन्नु हॊन्दुत्त दॆम्ब भाववु. प्रपन्नाधिकारियन्नु ऎन्दिगू कैबिडनॆम्ब भाववु. मुन्दिन वाक्यदिन्द भगवदुक्तियन्नु उदाहरिसि ई अभिप्रायवन्नु समर्थिसुत्तारॆ. (१) “ मित्र भावेन सम्प्राप्तं नत्यजेयं कथञ्चन ” भरन्यासवन्नु सरियागि अनुष्ठिसि नन्नवनॆन्दु हेळि, सर्वभरवन्नू नन्नल्लिट्टु बन्दवनन्नु नानु ऎन्दिगादरू कैबिडु वॆने ? निरतिशय फलवन्नु अपेक्षिसिरुवाग अदन्ने कॊट्टेतीरबेका गिरुवाग अदक्कॆ बेकाद महाविश्वासवन्नु वृद्धिपडिसुवदू ननगे सेरिदुदल्लवे ऎम्ब भावनॆयिन्द ई भगवद्वाक्यवु उदाहृतवु. ई श्लोकवु हिन्दॆये साद्योपायदल्लू उदाहृतवु. अदरल्लि अडगिरुव अमोघार्थगळ उपपादनॆगागि २३६९ रिन्द २३७२ नॆय पुटगळवरॆगू नोडि. इल्लि मित्र भावनॆयिन्द भरन्यासवन्ननुष्ठिसिदवनन्नु ऎन्दिगू कै बिडुवनल्लवु ऎन्दु हेळि कॊनॆगू रक्षिसुवॆनॆन्दु कङ्कण बद्धनागिरु (१) रामा, युद्ध. १८-३,________________

द्वयाधिकार शरर्ण्य अरुळिच्चॆय् बानिरे, अञ्जल्यादिगळुम् अगप्पड (२) “नजातुरीयते” ऎन्नुन्नडियिरे इरुप्पदु. वाग, मन्दविश्वासवन्नु महाविश्वासवागि वृद्धियागुवहागॆ मा डुव भारवू आतनदल्लवे ? इदू आतनिगॆ सेरिदुदॆम्बुदु कैमुतिक न्यायसिद्दवु. आतनन्नु ऎन्दिगू नानु कैबिडुवदिल्लवॆन्दु हेळिद नन्तर अदक्कॆ बेकाद महाविश्वासवन्नु बॆळॆसुवॆनु ऎन्दु हेळ बेके ? इदु कैमुति कन्यायसिद्धवॆम्ब भाववु. ई कैमुत्यसिद्धवॆन्दु हेळिदुदन्नु इन्नॊन्दाद आचारोक्तियिन्दलू समर्थनॆयन्नु माडुत्तारॆ. ई ई विश्वासवादरू भरन्यासक्कॆ अङ्गवु. भरन्यासवन्नु अङ्गीकरिसिद वेळॆयल्लि अदु मन्दवागिद्दरू अदन्नु करुणामहो दधियु वृद्धि पडिसि पूर्ण माडुव मातु हागिरलि ; अङ्गवेनू अल्लद ऒन्दु अञ्जलिये साङ्ग प्रपदनद्वारा मोक्षप्राप्तिगॆ हेतु वागुवाग, महाविश्वासवन्नुण्टुमाडि मुक्ति कॊडने ? अदु कैमु तिकन्यायसिद्धवॆन्दु श्री यामुनेयोक्तियन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. अञ्जल्यादिगळुं - अञ्जलियन्नु माडुवदु, आदि पददिन्द आतन नाम सङ्कीर्तन, तीर्थयात्रॆ, दिव्यक्षेत्रवास, दीपारोपण, पुष्प माला समर्पणादिगळॆल्ला हेळल्पट्टवु, अगप्पड उण्टादुदादरॆ, “नजातुहीयते” - ऒन्दु कालदल्लू फलकारियागदे होगुव दिल्लवु, ऎन्नुम्रतॆयिले-ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, इरुप्पदु-इरुत्तदॆ ऎन्दरॆ ई मन्दविश्वासवु पूर्णवाद महाविश्वासवागुत्तदॆम्बुदू हागॆये इरुत्तदॆम्ब भाववु. ई पूरा श्लोकवु यावुदॆन्दरॆ ?- * त्वदम्फ्रिमुद्दिश्य कदासि केनचित्य था तथा वापि सकृत्य तों जलिः। तदैव मुष्णात्य शुभान्य शेषत शुभानिपुष्णाति न जातु ही यते” इदर अर्थवु-त्वदं मुद्दिश्य.अशक्तराद ब्रह्मरुद्रादिगळ स्नाश्रयिसदे मुक्तिदायकनाद निन्न सत्वलोकशरण्यवागियू, सर्व भोग्यातिशयवागियू इरुव निन्न पादकमलगळन्नु उपाय वागियू प्राप्यवागियू उद्देशिसि ऎन्दरॆ भाविसि, कदापि-सुलग्न सुमुहूर्तगळु, यज्ञयागादिगळु, आरम्भक्कॆ बेकाद हागॆ अल्लदॆ, याव कालदल्ले आगलि, केनचित् उपायान्तरवाद, उपासनॆगॆ त्रिवर्गदवरे आगबेकॆम्ब नियमविल्लदॆ अवरिगू स्त्री शूद्र चण्डालरे (२) स्तोत्ररत्न २८, 66________________

३६६२ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे आगलि, हीगॆ यारिन्दलागलि, यथातथावापि सरियागि अञ्जलि रच नॆयु तिळियदेयागलि अथव अङ्गवैकल्यदिन्दे आगलि, हेगॆ आगलि, सकृत्यतोञ्जलि-उपासनक्कॆ बेकादहागॆ आवृत्ति बेकागदॆ ऒन्दु सल माडिद अञ्जलियु, “वसन्ते वसन्ते ज्योतिषा यजेत ऎम्बल्लि प्रति वसन्तर्तुविनल्लि माडबेकॆन्दिरुवुगळ हागॆ अल्लदॆ, प्रति धनुर्मासदल्लू माडबेकॆन्दिरुव आराधनॆय हागू अल्लदॆ, ऒन्दुसल मात्र माडिद अञ्जलिबन्धवु, हीगॆ हेळिदुदु स्मरण, नामसङ्कीर्तन, समार्जन, मालाकरण, दीपारोपण, मॊदलाद नानाविध कैङ्कय्यक्कू उपलक्षणवु ; आदरॆ कॆलवुगळल्लि देहाया सवू, इन्नू कॆलवुगळल्लि द्रव्यत्रयवू उण्टु ; ई अञ्जलियन्नु सकृत्‌ माडुवदरल्लि इन्तह कष्टगळेनू इल्लवॆम्ब भाववु. इदु आदुद रिन्द मेलॆ हेळिदवुगळिगिन्त सुकरवु मत्तु निरतिशय फलदायक वॆम्ब भाववु. आदुदरिन्दले महा प्राज्ञनाद आञ्जनेयनु सुग्रीवनिगॆ लक्ष्मणन कोपोपशमनक्कागियू, श्री रामचन्द्र सन्निधियल्लि माडिद अपराधक्कागियू अञ्जलिबन्धवु ऒळ्ळॆ उपाय वॆन्दु हेळिरुत्तानॆ–“कृतापराधस्य ते नान्यत्प श्याम्यहङ्क्षमम् । अन्तरेणाञ्जलिं बद्ला लक्षणस्य प्रसादनात् ” ऎम्बदागि, इं तह अञ्जलिबन्धवु, तदैव अञ्जलि माडिद उत्तरक्षणदल्ले, अनु भानि-समस्त बन्धक पुण्यपापगळन्नु, अशेषतः स्वल्पवू उळियद हागॆ, निशेषवागि, मुष्णाति-अपहरिसुत्तदॆ, कृष्ण चान्द्रायणादि प्रायश्चित्तगळु नियत पापगळन्नु मात्र होगलाडिसबल्लवु. हागल्लदॆ ऎल्लवन्नू होगलाडिसुत्तदॆम्ब भाववु. इष्टु मात्रवे अल्लवु.. शुभानि पुष्णाति - श्रेयस्सुगळन्नु उण्टुमाडि साधनानु ’ ष्ठानद्वारा मुक्तियवरॆगू बेकादवन्नॆल्ला साधिसिकॊडुत्तदॆ, नजा तुहीयते, “स्वल्पमस्य धर्मस्य तायते महतो भयात् ” (गी, २-४०.) ऎन्दु हेळिरुव हागॆ, ऎन्दिगू आ अञ्जलियु निर र्थकवादुदु आगुवदिल्लवु. ई सन्दर्भदल्लि “सतोपि गो विन्दो नृणां जन्मशतैश्चितम् । सापराशिं दहत्याशु तूल राशि मिवानलः । सक्कदुच्चारितं येन हरिरित्यक्षरद्वयम् ! बद्धः परिकरस्तेन मोपाय गमनं प्रति ” ऎन्दरॆ “ऒन्दु सल गोविन्द स्मरणॆयु अनेक जन्मसन्ततियल्लू माडिद पापराशिय न्नॆल्ला अग्नियु हत्तियराशियन्नॆल्ला दहिसुवहागॆ होगलाडिसुत्तदॆ.________________

द्वयाधिकार हागॆये हरिः ऎम्बॆरडक्षरवन्नु ऒन्दावर्ति उच्चरिसोणवु मोक्ष वन्नु कुरितु होगुवदक्कागि सॊण्टक्कॆ कट्टिद दट्ट यहागॆ ऎन्दु भाविसतक्कद्दु” ऎम्बिवु अनुसन्धेयगळु. आ अञ्जलियिन्द सत्येश्वरनु प्रीतनादरॆ मोक्षदवरॆगॆ सत्वश्रेयस्पू उण्टागुत्तदॆ. ई तर्स्मि प्रसन्नेकिमिहास्यलभ्यं ” (वि. पु. ) ऎम्ब पराशरोक्तिय हागॆ मोक्षवू कूड लभिसबहुदॆम्ब भाववु. “ अञ्जलिः परमा मुद्रा” ऎन्दु श्लाघिसल्पट्टु “ क्षिप्रन्देवप्रसादनी ” बहळकाल निरीक्षणॆ इल्लदॆ बेग सत्येश्वरानुग्रहवन्नु साधिसिकॊडुत्तदॆन्दु हेळल्पट्टिदॆ. ई अञ्जलियेनु साक्षादुपायवे अल्लवे ऎम्ब विवेचनॆयल्लि नमस्कारवागलि अञ्जलियागलि भरसमर्पणदॊन्दिगॆ नडॆदिद्द पक्षदल्लि मोकोपायवागुवदरल्लेनू सन्देहविल्लवु. बहुशः भरसमर्पणॆयॊन्दिगॆ माडिदुदॆम्ब भावनॆयिन्द सकृत तॊञ्जलिः ऎम्ब प्रयोगवागिरबहुदु. हागॆ भरसमर्पणॆयिन्द कूडिदुदल्लवादरॆ साक्षात्तागि मोक्ष हेतुवल्लवु. व्यवहितसाधन वॆन्दु भाविसतक्कद्दु. ई अञ्जलियु परमात्मन प्रसन्नतॆयन्नुण्टु माडुवदर मूलक साधुसमागम, गुरूपसदन, उपायानुष्ठान हीगॆ क्रमवागि श्रेयः परम्परॆगळन्नुण्टुमाडि मुक्तिदायकवु. कॆलवरु अञ्जलिगॆ इष्टु माहात्मयन्नु हेळुवदु अतिशयोक्ति ऎन्दु भाविसुवरु. इदु शास्त्रज्ञान न्यूनतॆय वैभववु. इन्नु कॆलवरु ई अञ्जलिये साक्षादुपायवागि अव्यवहितवाद उपायवॆन्दु भाविसुवरु. इन्तह भावनॆयीग अतिशयोक्तियॆन्दु हेळबहुदु. हागॆ भाविसिदरॆ “ भक्ता परमयावापि प्रपावा महामते । प्रापोहं न्यान्य थाप्राप्तः” ऎम्ब प्रमाणक्कॆ विरुद्धवादुदा गुत्तदॆ. फलान्तर प्रयोजनवन्नु प्रार्थिसुवनिगॆ अदन्नू ई अञ्जलियु कॊडबल्लदु. अन्तह फलापेक्षॆयिल्लदवनिगॆ उपायक्कॆ साधनवागि मुक्ति प्राप्तियुण्टागुववरॆगू सहकारियागुत्तदॆ. अञ्जलिगॆ कालनियमवागलि देशनियमवागलि इल्लवॆन्दू, वल्ला श्रमादिगळ मत्तु उत्कृष्ट निकृष्ट जातिगुणादिगळ नियमवागलि बेकिल्लवॆन्दू, इदक्कॆ आ वृत्तियू बेकिल्लवॆन्दू, क्षिप्रानुग्रहदायक वॆन्दू, सत्व पापनाशकवॆन्दू, कॊनॆगॆ निरतिशय फलदायकवॆन्दू ई श्लोकदल्लि हेळल्पट्टितु. विशेष भावनॆगळन्नु परिशीलिसि तिळिय बेकॆम्ब अपेक्षॆयुळ्ळवरु श्री निगमान्तरवर “ अञ्जलिवैभव “वॆम्ब 6 ई________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे आगैयाल् मन्दविश्वासवुम् महाविश्वासवरन्तनाम्. २३नॆय चिल्लरॆ रहस्यवन्नु पराम्बरिसतक्कद्दु. साक्षात्तागि उपाय गळु ऎन्दरॆ अव्यवहितोपायगळु ऎरडे (१) उपासनॆ (२) भरन्यास वॆन्दु ज्ञापकदल्लिडतक्कद्दु. “ प्रपन्नश्चधा ” ऎम्ब उक्तियु अनुसन्धेयवु. यदापोति तदाप्पोति कलौ सङ्कीर्त्य केशवम् । कलेर्दोषनिधे राजन्न हैकॊ महानुणः । कीर्तनादेव कृष्णस्य मुक्त बन्धः परंव्रजेत् ” ऎम्बल्लियू कीर्तनादेव ऎन्दु एवकारविद्दरू साक्षादुपायवल्लवु. कलियुग दल्लि केशवसङ्कीर्तनवु महत्तादुदु, अदु कृष्णानुग्रहवन्नु निस्संशयवागि उण्टुमाडुवदर मूलक उपायानुष्ठानक्कॆ साधनवागदे ऎन्दिगू इरुवदिल्लवॆम्बुदरल्लि आ श्लोकक्कॆ तात्सरवु. हागॆये स्मरण, भगवत्कथाश्रवण, तीर्थयात्रॆ, पुण्यक्षेत्रवास, दीपारोपण, मालाकरण मॊदलाद कैङ्कय्यगळॆल्ला उपायक्कॆ साधनगळॆन्दु भाविसतक्कद्दु. आदुदरिन्द विश्वासदल्लि स्वल्प न्यूनतॆयु भरन्यासकालदल्लिद्दरू, भगवत्कृपॆयिन्द अदु वृद्धि हॊन्दि कारकारि यागदे इरुवदिल्लवॆन्दु उपदेशिसिदरु. आदुदरिन्द निगमनमाडि हेळुत्तारॆ. विश्वासवु मन्दवागित्तॆन्दु सश्वेश्वरनु कैबिडुवदिल्लवु ; अदरल्लि संशयवु बेकिल्लवु ; आतन कृपा प्रभाव महिमॆयु आ मन्दविश्वासवन्नु महाविश्वास पठ्यन्तवागि वृद्धि हॊन्दिसुवदॆन्दु हेळुत्तारॆ. आगैयाल्-आ कारणदिन्द मन्दविश्वासवू, महा विश्वास पठ्यन माम् महाविश्वास परववू वृद्धि हॊन्दुत्तदॆ ऎम्ब भाववु. हिन्दॆ साङ्ग प्रपदनाधिकारदल्लि भरन्यासवु “ याज्ञान्वितम् उपायवागिरु ऎम्ब प्रार्थनॆयिन्द कूडिदुदु ऎन्दु तीरानमाडि, इदक्कॆ भरतमुनिवाक्यवाद “ अनन्य साध्य” ऎम्बल्लि “ त्वमेवो सायभूतो मे भवेति प्रार्थनामतिः ऎम्ब अहिरुद्ध ति वाक्यवन्नू उदाहरिसिद्दरु. ईग प्रपद्य ऎम्बुदु अन्तह अज् बोधकशब्द वादरॆ, अदरल्लि महाविश्वासवु बोधितवॆन्देनो उपपा दिसिद्दायितु. आदरॆ तदेकोपायतायाच्चा -नीनु उपाय नागिरु ऎम्ब प्रार्थनॆयु तोरिबरुत्तदॆयो ऎन्दु आक्षेपिसिदरॆ, शरण-शब्ददॊडनॆ सेरिसि, शरणम्प्र पद्य-ऎम्ब शरणम्प्रपद्यॆ-ऎम्ब प्रयोगदिन्द________________

द्वयाधिकार इप्पडि उपायवाग अध्यवसिक्कितेनॆन्नु महाविश्वास चॊल्ल : (१) * अनन्य साध्यॆ स्वाभीष्टे महाविश्वासपूर कम् । तदेको हायायाचा प्रपत्तिश्चरणागतिः ” (२) “ त्वमेवो पायभूतोमे भवेति प्रार्थनामतिः । शरणागतिरित्युक्ता (३) * भवशरणम् ” इत्यादि प्रमाणानुसारत्ताले प्रार्थन्नॆ युम् इ ल्लि तायित्तु. उपाय प्रार्थनायां गोप्तत्ववरणम् अन्तर्गतम् इवुपायप्रार्थनॆयिले गोप्तत्ववरणम् अन्तर्गतं पृथ तमनु. प्रार्थनॆयू तोरिबरुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ. इप्पडि- हीगॆ विश्वासदॊं दिगॆ, अध्यवसिक्किर्रे ऎन्नु निश्चयिसिरुत्तेनॆन्दु, महाविश्वास ब्लू-यावाग सम्पूर्ण नम्बिकॆयु हेळल्पट्टितो, आग, “ अनन्य साध्यॆ स्वाभीष्टे ” ऎम्ब भरतमुनिवाक्यदल्लू, “ त्वमेवोपाय भूतोमे” ऎम्ब अहिरु संहिता वाक्यदल्ल, मत्तु “ भव शरणम् ” ऎम्ब विष्णु पुराण वाक्यदल्ल, इत्यादि प्रमाणानुसार ताले-इवे मॊदलाद प्रमाणगळिगनुसारवागि, प्रार्थनॆयुम्- नीनु उपायनागिरबेकॆम्ब प्रानॆय, इ ई, प्रति पददल्लि, सल्लिायित्तु. हेळिदन्तॆ आयितु, शरणम्प्रप- महा विश्वासदिन्द उपायवागि हॊन्दिरुत्तेनॆ ऎन्दरॆ नीनु उपायवाग बेकु ऎम्ब प्रार्थनॆयन्ने बोधिसुत्तदॆ ऎम्ब तात्परवु. ई भरत मुनि, अहिरुद्ध संहिता वाक्यगळ अर्थोपपादनॆगळिगॆ १०५३-४ नॆय पुटगळन्नु विष्णुपुराणद “ भवशरणं” ऎम्ब श्लोकक्कॆ १५०८-९ नॆय पुटगळन्नू पराम्बरिसि. उपाय प्रार्थनॆयल्लि गोप्तत्ववरणवु अन्तर्गतवु ऎम्ब इवुपाय प्रार्थनॆयिले, प्रपद्यॆ ऎम्बल्लिरुव धातु प्रत्यय गळिन्द तोरिबरुव उपायद प्रार्थनॆयल्लि, गोत्ववरणम्- प्रपत्तिय अङ्गवाद संरक्षिसबेकॆम्ब प्राश्चनॆयू कूड, अन्तर्गतम् अडगिरुत्तदॆ. उपाय प्रार्थनॆयु ऎन्ताद्दॆन्दरॆ उपासनॆय स्थानदल्लि निन्तु नन्न तलॆयल्लि याव भारवन्नू हाकदे सत्वभरवन्न नीने वहिसतक्कद्दॆम्ब प्रार्थनॆयन्नु प्रपद्य- ऎम्ब पदवु बो________________

३६६६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे प्रपद्यॆ इत्यत्र प्रार्थनीयांश निर्धारणम् इष्ट प्राप्त निष्टनिवृत्ति रूपमान फलत्ति नुडैय प्रार्थ नैय्य उत्तरखण्डले पण्णानि इष्टु फलप्रानै पण्णि नाल् पुनरुक्तियुण्डाम्, प्रपत्तिक्कु फलवाग भक्ति रूपो पायक्कॆ प्रार्थिक्कु माप्पोलॆ स्वतन्त्र प्रपत्ति निष्ठनुक्कु इष्टु सुत्तदॆ ऎन्दायितो आग रक्षणाभरवन्नु नीने वहिसतक्कद्दॆम्ब प्रार्थ नॆयू अदरल्ले अडगिरुत्तदॆम्ब भाववु. आदुदरिन्द पृथगत मनु-आ उपाय प्रार्थनॆगिन्त गोप्तत्ववरणवु बेरॆयादुदल्ल वॆम्ब भाववु. आदरॆ गोप्रत्ववरणवू ई उपाय प्रार्थनॆयल्लि अन्तर्गत ऎन्दु भाविसिदरॆ द्वयद उत्तरखण्डाभिप्रायवू रक्षण मत्तु नित्य कैङ्कर प्राप्तिफलवन्ने बोधिसुवदरिन्द अदरॊन्दिगॆ पुनरुक्तियागु वदिल्लवे ? ऎम्ब पूर्वपक्षवु उदयिसबहुदु. पूत्व पक्षवे मुन्दॆ मूलदल्ले उपपादिसि अदक्कॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. प्रपद्य ऎम्बल्लि प्रार्थनॆयु यद्रूपवादुदॆम्बुदर निष्कर्षॆयु 8 इष्टानिष्टनिवृत्ति रूपमान फल नुडैयप्रार्थ नैय्य-मोक्षदशॆयल्लि भगवर रूप इष्ट प्राप्ति मत्तु सत्व पुण्य पापगळ अनिष्टगळ निवृत्तिरूपवाद फलद प्रार्थनॆयु, उत्तर खण्डत्तिले द्वयद उत्तरखण्डदल्लि, पण्णानि माडुत्तिरुवाग, इष्टु ई पूखण्डदल्लिरुव “ प्रवदे ” ऎम्बल्लि, फलप्रार्थनै- गोप्तत्ववरणदल्लि तोरुव, फलप्राथनै फलप्रार्थनॆयन्नु, पण्णिनाल् माडिदरॆ, पुनरुक्तियुण्डाम्- पुनरुक्तियुण्टागुत्त दॆम्बुदु आक्षेपवु ; इदक्कॆ समाधानवागि उपासनवन्नु साधिसि कॊडुव अज्जि प्रपदनवु हेगो हागॆ ऎन्देनादरू हेळिदरॆ, प्रपत्ति यिन्द ई भरन्यासदल्लि साधिसतक्कद्दु एनू इल्लवॆन्दु मुन्दॆ हेळुत्तारॆ. प्रपत्तिक्कु फलमाग-अज रूपशरणागतिगॆ फलवागि, भक्तिरूपोषाय उपासनरूप उपायवन्नु, प्रार्थिक्कु माप्पोलॆ- हेगॆ साधिसि कॊडुत्तदो, अदरहागॆ, प्रपत्तिनिष्ठ नुक्कु- प्रपद्यॆ ऎन्दु हेळि भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसुववनिगॆ इष्टु साध्य माय् ई सन्दर्भदल्लि साधिसबेकादुदागियू, प्रार्थनीय -________________

द्वयाधिकार ३६६७ साध्यमाम् प्रार्थनीयवायिरुप्पदॊरु उपायमि, आनपिट्टु, इष्टु प्रार्थनैशोल्लुगिरपडि ऎन्नॆन्निल् ? फलप्रदान मृण्णु गिरविडं साधिकारि विषयत्तिलुम् पॊदुवायिरुक्क अकिञ्चननाय् सत्वभरन्यासं हण्णु गिरवन् पक्कल् प्रपत्ति, वेरॊरु उपायत्तुक्कु अङ्गवाग निल्ला दपडि शरर्ण्य र्ता उपायान्तरस्थानले निन्नुफलं कॊडुक्किर अंशम्, माय्-अपेक्षिसतक्कद्दागियू इरुप्पदॊरु उपायविल्ल इरुवन्तह इन्नु याव उपायवू इल्लवु. आनपिन्नु हीगादनन्तर, इष्टे ई प्रपद्यॆ ऎम्बुद स्थळदल्लि, प्रार्थनै कॊल्लुगिरप्पडिऎन्नॆ न्निल्-उपाय पारनॆयु बोधिसुव क्रमद निर्षषॆ्रयु ऎल्लि ? ऎन्दरॆ व्यक्तपडिसि निष्कर्षॆयिन्द हेळुत्तारॆ. फलप्रदानम्पण्णु गिर विडम्-सत्येश्वरनु फलवन्नु अनुग्रहिसुव सन्दर्भवु, साधिकारि विषयलु-बुभुक्षुवागि ऐहिकफलवन्न पेक्षिसुव, मत्तु मुमु क्षुवागि मोक्षफलवन्नु अपेक्षिसुव, हीगॆ ऎरडु विधवाद साधिकारिगळ विषयदल्ल, पॊदुवायिरुक्क-समवागिरुवाग, ऎन्दरॆ अवरवर इष्टानुसार फलवन्नु कॊडुवनागिरुवाग, अकिञ्चनननागि, सत्व भरन्यासम्पण्णुगिरव पक्कॆल् -समस्त भरन्यासवन्नू माडुववन सन्दरदल्लि, प्रपत्तिवेरॊरु उपायत्तुळ्ळ अङ्गवागनिल्लादपडि- प्रपदनवु बेरॆ इन्नु याव उपायक्कू अङ्गवागिरदहागॆ, शरर्ण्यतर्ा-सत्वशरण्यनाद तानु, उपायान्तरस्थानलेनिद्रु. बेरे उपायवाद भक्ति अथवा उपासनद स्थानदल्लि निन्तु, फलं कॊडुक्किर अंशम् फलवन्नु कॊडुव अंशवु, एमानपडियाले विशेषवागि मुख्यवादुदादुदरिन्द, अवैतमान-अन्तह उत्कृष्टवाद, भरन्यास स्वीकारम्-भरन्यासद स्वीकारवु, इष्टु - ई द्वय पूर्व खण्डद प्रपद्य-ऎम्बल्लि, प्रार्थिपॆडुगिरदु प्रार्थिस ल्पडुत्तदॆ. इल्लि ऒन्दु पूत्व पक्षवु उण्टागबहुदु, एनॆन्दरॆ प्रपद्य-ऎम्बल्लि गोप्तत्वाभिप्रायवू अन्तर्गतवागिद्दरॆ, उत्तर खण्डवु फलवन्नु बोधिसुवदरिन्द, ऎरडर अभिप्रायवू ऒन्देयागि पुनरुक्ति दोषउण्टागुवदिल्लवो ? ऎम्बुदु. ई पूर्वपक्षक्कॆ अवकाशविल्लवॆन्नुत्तारॆ. पूरैखण्ड प्रार्थनॆगू पूरैखण्डप्रार्थनॆगू नॆगू व्यत्यासवुण्टु, पुनरुक्तियागुवदिल्लवॆन्नुत्तारॆ. उत्तरखण्डप्रार्थ गोष्णत्व वरणवु भरस्वीकारप्रार्थनॆगॆ आ कालदल्लि अङ्गवु, तानु अशक्तनागि________________

३६६८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे एत्तमानपडियालॆ अवैमान भरस्वीकारांशम् इट्टु प्रार्थि पडुगिरदु. अकिञ्चननादुदरिन्द भक्तियोगवन्नु अनुष्ठिसलु साध्यविल्लवु ; आदुदरिन्द अदर स्थानदल्लि नीने निन्तु अदु कॊडुव फलवन्नु साधिसिकॊडुव सत्वभरवन्नू नीने वहिसतक्कद्दु ऎम्ब प्रार्थनॆयॊडनॆ आत्मनिक्षेपवु; उत्तरखण्डदल्लादरो, अदरिन्दुण्टागुव नित्य कैय्य प्राप्तियन्नुण्टुमाडबेकॆम्ब प्रार्थनॆयु हीगॆ ऎरडक्कू व्यत्यासवु. सत्वभरवन्नू स्वीकरिसबेकॆम्ब प्रार्थनॆयु पूर्व खण्ड दल्लि ; हीगॆ स्वीकरिसि, फलवन्नु दयपालिसबेकॆम्बुदु उत्तरखण्डदल्लि ; हीगॆ प्रार्थनॆयल्लि भेदवु ऎम्ब तात्सरवु. फलद उत्तरखण्डद मुख्य तात्सरवु, इष्ट प्राप्ति अनिष्ट निवृत्ति रूप 66 प्राप्ति यॆन्दु इष्ट प्राप्तनिष्टनिवृत्ति रूपमानफल नुडैयप्रार्थनॆ ” ऎम्बुदरिन्द तिळिसिरुत्तारॆ. ई सन्दर्भदल्लि “तमेव शरणङ्गच्छिसल्वभावेन भारत । तत्त्व सादात्परां शां स्थानं प्रान्सिसि शाश्वतम् ” (गी. १८-६२) ऎम्ब श्लोकार्थवु भरन्यासदिन्दुण्टागुव अनिष्ट निवृत्ति, इष्ट प्राप्तिगळन्नु उपपादि सुत्तदॆ. पूरैखण्डद मुख्य तात्सरवन्नु “ अकिञ्चननाय् सत्वभर न्यासम् ऎन्दारम्भिसि “भरस्वीकारम् इष्टु प्रार्थिक पडुगिरदु” ऎन्दु पूरैसिद वाक्यवु उपपादिसुत्तदॆ. आदुदरिन्द उत्तरखण्डवु पूरैखण्डद पुनरुक्तियागुवदिल्लवु. गोप्तत्ववरणवादरो तात्कालिक सत्वभर प्रार्थनॆयॊन्दिगॆ माडुव आत्मसमर्पणॆगॆ अङ्गवु ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. अदु भरन्यासाविनाभूतवागि भरस्वीकार प्रार्थनॆगॆ अङ्गवु. अष्टु मात्रवे. भक्तियोगद प्रपत्तिगू इदक्कू व्यत्यासउण्टॆन्दू ई मेलिन वाक्यदिन्द हेळिदरु. भक्तियोगद प्रपत्तियु, उपासनक्कॆ अङ्गवागि उपासन निष्पत्तियन्नुण्टुमाडुत्तदॆ. हागॆये ई प्रपत्तियू कूड रक्षणॆयन्नु साधिसिकॊडुत्तदॆ ऎन्दु एकॆ भाविसकूडदु ? ऎन्दाक्षेपिसिदरॆ, भरन्यास प्रपत्तियु भरस्वीकारक्कागि मात्रवे अल्लदॆ यावुदन्नू साधिसकॊडबेकादुदिल्लवु ; एकॆन्दरॆ सत्वभरवन्नू श्रीय पतियल्लिट्टिरुवदरिन्द आतने ऎल्लवन्नू उण्टुमाडुववनु ; इदन्ने *प्रपत्तिक्कु फलमाडभक्तिरूपोपाय प्रार्थिक्कु माप्पोलॆ________________

द्वयाधिकार ३६६९ आनालु, इप्पडि उपायवाय् निक्कवेणुवॆन्नु अपे *क्कवे अभिमतफलविशेष, उपायान्तर व्यवधानमरर ऎम्ब वाक्यद मूलक तिळिसिरुत्तारॆ. मुन्दॆ इन्नॊन्दु पूत्व पक्षवन्नु हेळि अदक्कॆ समाधानवन्नु तिळिसुत्तारॆ-आगलि, नीवु हेळुवहागॆ भरस्वीकार प्रार्थनॆयॆन्दे ऒप्पोण ; यावाग उपायान्नरद आवश्यकतॆ इल्लदॆ, उपायान्नरस्थानदल्लि निन्तु नित्वहिसिकॊडुव भरवॆल्ला तम्मदे, ई भरवन्नु स्वीकरिसबेकॆम्ब प्रार्थनॆयु ऎन्दा यितो, आग उपायारद आवश्यकतॆयिल्लदॆ फलवन्नु दयपालिस बेकॆन्दु आगलिल्लवो, आग उत्तरखण्डवु अधिकवाद विषयवल्लवो ? अदर आवश्यकतॆ एनु ? ऎन्दाक्षेपतन्दरॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. ऎरडु विधवागि समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. हेगॆन्दरॆ- (१) प्रार्थ नॆयल्लि अंशद भेदउण्टु. पूरखण्डदल्लि उपायान्तरद आवश्यकतॆ यिल्लदॆ अदर स्थानदल्लि नीने निन्तु सत्वभरवन्नु नीने स्वीकरिस बेकॆम्ब प्रार्थनॆयु, उत्तरखण्डदल्लि अदर फलवाद निनगॆ नित्य कैङ्कय्य माडुव फलद प्रार्थनॆयु. आगलि, “ श्रीमते नारायणाय नमः ” ऎन्दु इष्टे इरुवाग प्रार्थनॆये तोरुवदिल्लवे ? पूर्व खण्डक्कू उत्तरखण्डक्कू समन्वयवे “ नमः ” ऎम्ब इष्टे प्रयोगविरुवदरिन्द तोरुवदिल्लवे ? ऎन्दरॆ “नमः इतिप्रार्थना” ऎन्दु अध्याहारमाडिकॊळ्ळबहुदॆम्बुदु अर्थवागि तोरिबरुत्तदॆ, (२) हागॆ अध्याहारमाडिकॊळ्ळुवदु सरियल्लवु ; मध्यदल्लि इल्लदिरुव पदगळन्नु अध्याहारमाडिकॊळ्ळुवदु याव न्यायवु ? ऎन्दाक्षेपि सिदरॆ, पूत्वखण्डदल्लि तोरिबरुव उपाय प्रार्थनॆयिन्द उण्टागुव फलद स्वरूपवन्नु उत्तरखण्डवु बोधिसुत्तदॆन्दु इट्टु कॊळ्ळबहुदु. हीगॆ पुनरुक्ति ऎम्ब आक्षेपणॆगॆ परिहारवन्नु काणबहुदॆन्दु उप देशिसुत्तारॆ. आनालुम् - नीवु हेळुव हागॆ ऒप्पिदरू, इन्नू आक्षेपवु होगलिल्लवॆन्दु पूरैपक्षियु हेळबहुदु. इप्पडि. ईग उपपादिसिद रीतियल्लि, उपायमा निरवेणुवॆन्नु उपासनद स्थानदल्लि नीनु उपायवागि निल्लबेकॆन्दु, अपेक्षिक्कवे-यावाग अधिकारियु अपेक्षिसिदनो आग, अभिमतफलविशेष-भरन्यासनिष्ठनिगॆ अपेक्षित वाद फलविशेषवन्नु, उपायान्तर व्यवधानमठ- उपायान्नर वाद उपासनक्कॆ बेकाद कालविळम्बविल्लदॆ ऎन्दरॆ आ उपासनद________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वेणुवॆनु प्रार्थित्त दागादो ? आगैयाल् उत्तरखण्डल् प्रार्थनै मिगुदियन्नॊ ? वॆन्निल्, उक्त प्रकारत्ताले प्राज्ञना विषयल् अंशभेदं तोत्तुगैक्काग वैरिय अपेक्षिक्किरदागै याले मिगुदियिल्फ्. उत्तरखण्डल् अपेक्षणीय फलविशेष व्यञ्जकमान वाक्य नुडैय अन्वयमात्रत्तु क्काह प्रार्थना पदम् अध्याहरित्तालुम् फलस्वरूपमात्रले तात्परमन्नु परिहारवागवुमाम्. हेगॆ आवश्यकतॆ इल्लदेने, तरवेणुवॆन्नु दयपालिसबेकॆन्दु, प्रार्थि दागादो- प्रार्थिसिदन्तॆ आगुवदिल्लवो ? आगैया ल्-आ कारणदिन्द उत्तरखण्डल्-उत्तरखण्डदल्लि, प्रार्थन्य, पुनः फलवन्नु अपेक्षि सोणवु, मिगुदियन्नू-अधिकांशवल्लवो ? हॆच्चाद अनावश्यक वाद विषयवल्लवो? ऎन्निल्-ऎन्दु आक्षेपतन्दरॆ, अदक्कॆ समाधान वन्नु हेळुवॆवु ऎम्ब भाववु ; उक्त प्रकारले मेलॆ नावु तिळिसिद रीत्या प्रार्थना विषयत्तिल्- प्रार्थनॆय विषयदल्लि, अंश भेदन्तॊत्तुगैक्कागॆयाग-स्वल्प व्यत्यासवु तोरिबरुवदक्कागि, मिगुदियिल्लॆ-उत्तरखण्डवु हॆच्चादुदागि अनावश्यकवादुदॆन्दु हेळलु आगुवदिल्लवु. उत्तरखण्डदल्लि प्रार्थनॆयन्नु प्रदर्शिसुव पदवे इल्लवे ? हीगिरुवाग प्रार्थनॆय अंशदल्लि भेदउण्टॆन्दु हेळुविरि? ऎन्दरॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ, उत्तर खण्डल्-उत्तरखण्डदल्लि, अपेक्षणीयफलविशेषव्यञ्जकमान वाक्य नुडैय-अपेक्षिसलु योग्यवाद मोक्षदॆशॆयल्लि नित्य कैङ्कय्य प्राप्ति रूपफलविशेषवन्नु व्यक्तगॊळिसुव वाक्यद, अन्वयमात्रत्तु क्याह-अन्वयवुण्टागुवदक्कागि, प्रार्थनादम् - प्रार्थना ऎम्ब पदवन्नु, अध्याहरित्तालु.अध्याहारमाडिकॊण्डादरू, फल स्वरूपमात्रले तन्न स्वामिगॆ ई दासनु माडुव फलरूपवाद नित्य कैय्य प्राप्तिय प्रार्थनॆय मात्रदल्लि, तात्परवन्नु-तात्प वॆन्दु, परिहारवागवुमाम् पुनरुक्ति ऎम्ब शज्ञाविन परिहार वागुत्तदॆ. ऎरडरल्लू प्रार्थनॆयुण्टु. पूरैखण्डद प्रार्थनॆ यल्लि नीनु उपायान्नर स्थानदल्लि निन्तु सत्वभरवन्नू वहिसुव उपायवागिरतक्कद्दु ऎम्ब भावनॆयू, उत्तरखण्डदल्लादरो नित्यकैङ्कय्य रूपद प्रार्थनॆयु ऎम्ब भावनॆयू इरुवदरिन्द प्रार नॆयल्लि व्यत्यास उण्टु. आदुदरिन्द पुनरुक्ति दोषक्कॆ अवकाश________________

(an) श्रीमद्र हस्यत्रयसारे 2220 खण्डद्वयेन एकवाक्यार्थसिद्धि ; द्वयस्य निष्कृष्टार्थ पूरोत्तर खण्डज्जि इरुक्कु तिरण्ण पॊरुळ् निष्क र्षिक्कुमिडल्, * आकिञ्चननान ऎनक्कु नी उपायान्तर विल्लवु. इदक्कागि “ श्रीमते नारायणायनम इतिप्रार्थना स्यात् ” ऎन्दु अध्याहारमाडिकॊळ्ळबहुदॆन्दु उपदेशिसिदरु. ” आगलि, हीगॆ ऎरडु प्रार्थनॆगळु द्वयवदल्लि उण्टॆन्दु उपपादिसिद हागायितु. पूरैखण्डदल्लि, ननगॆ उपायवागु ऎम्ब प्रार्थनॆयु ; उत्तरखण्डदल्लि लक्ष्मीनारायणरिगॆ नित्यक्कॆ उण्टागलि, हीगॆ ऎरडु प्रार्थनॆयु सरियो, मन्मदल्लि मुख्यवागि ऒन्दे अभिप्रायविरतक्कद्दल्लवे ऎम्ब आक्षेपवन्नु तन्दरॆ अदक्कॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द द्वयद मुख्यार्थवन्नु हेळुववरागि ऒन्दु विशिष्ट प्रार्थनॆये विना भिन्नगळाद प्रार्थनॆगळल्लवॆन्दु हेळुत्तारॆ. अदरिन्द द्वयद सारभूताभिप्रायवन्नु उपदेशिसुत्तारॆ-सारा स्वादनियवरु ई पूरैपक्षवन्नु उपपादिसुवदरल्लि, ऎरडक्कॆ बदलागि मूरु वाक्यवागि परिणमिसि वाक्य भेद दोषवुण्टागुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ. हेगॆन्दरॆ-१. ई द्वयाख्य मनक्कॆ लक्ष्मी नारायणर तिरुवडिगळन्नु उपायवागि वरिसुवॆनु. २. भरवन्नु स्वीकरिस बेकॆन्दु प्रार्थिसुत्तेनॆ. ३. तम्मगळ नित्यकैङ्कय्य प्राप्तियन्नु प्रार्थिसुत्तेनॆ ऎम्बदागि मूरु प्रार्थनॆगळॆन्दु पूरै पक्षद उपपादनॆयु. ऎरडु खण्डगळिन्दलू ऒन्दे अभिप्रायद सिद्धियु. द्वयद निष्कर्षार्थवु. ई मुन्दिन वाक्यदिन्द ऎरडु खण्डगळिन्दलू ऒन्दे विशिष्ट प्रार्थनॆ ऎन्दू, अदे द्वयमूलकवागि माडुव भरसमर्पणॆयु सारभूतवाद निष्कर्षाभिप्रायवॆन्दू हेळुत्तारॆ पूरोत्तर खण्ड इरण्णुक्कुम् - ई द्वयद पूरोत्तरखण्डगळॆरडक्कू, शिरण्ण पॊरु-निष्कृष्टवाद प्रधानाभिप्रायवन्नु, सारभूतवाद तात्परवन्नु, निष्कर्षि क्कु मिडल् -निष्कर्षॆमाडुव सन्दर्भदल्लि, निष्कर्षार्थ यावुदॆम्बुदन्नु उपदेशिसुत्तारॆ. अकिञ्चननाद ऎनक्कु अनन्य गतिकनाद ननगॆ, नी उपायारानले निन्नु.________________

६६७२ द्वयाधिकार स्थानले निन्नु फलविशेष तरुगैक्काग यथोक्त मान आत्मरक्षाभरनिक्षेपं ” हण्णुगिरेक ऎन्नु ऒरु विशिष्ट प्रार्थनान्वित भरसमर्पणमाम्. हितचिन्नकनाद नीनु बेरॆ उपायवाद उपासनॆय स्थानदल्लि निन्तु, फलविशेषतरुगैक्काग निरतिशय फलविशेषवाद मोक्षवन्नु दयपालिसुवदक्कागि, यथोक्तमान हेगॆ शास्त्रदल्लि हेळिदॆयो आ प्रकारवागि, ऎन्दरॆ महाविश्वासादि परिकरगळॊन्दिगॆ ऎम्ब भाववु. आत्मारक्षाभरनिक्षेपं मण्णु गिर्रे, आत्मवन्नु रक्षिसुव भारवन्नु निन्नल्लि समद्धिसिरुत्तेनॆ’ ऎन्नु-ऎम्बदागि, ऒरुविशिष्ट प्रार्थनान्वित भरसमर्पणमाम् ऎरडु खण्डदिन्दलू सेरि ऒन्दे ऒट्टु प्रार्थनॆ यिन्द सेरिद, स्वामिय पाददल्लि भरवन्नु समर्पिसिद तात्सरवागु इदॆ. हीगॆ तात्परवागुवदरिन्द ई मध्यक्कॆ वाक्यभेद दोषक्कॆ कारणविल्लवॆम्ब तात्सरवु. मेलॆ पूरैपक्षिगळु हेळिरुव मूरु वाक्यवू सेरि ऒन्दे अभिप्रायवु ; हेगॆन्दरॆ “ नित्य कैङ्कय्य प्राप्ति गागि नानु अकिञ्चननादुदरिन्द निन्न तिरुवडिगळन्नु उपाय वागि वरिसि, उपासनक्कॆ शक्तियिल्लदुदरिन्द अदर स्थानदल्लि नीने निन्तु, अदरिन्दुण्टागुव फलवन्नु कॊट्टु ई आत्मवन्नु रक्षिसुव सत्वभरवू निनगॆ सेरिदुदु ऎम्ब ई आत्मरक्षाभर समर्पणॆयन्नु नीनु स्वीकरिसतक्कद्दु” ऎम्ब एकवाक्याभिप्रायवॆम्ब भाववु. आदुदरिन्द उत्तरखण्डवु पूरैखण्डद पुनरुक्ति ऎम्ब पूरै पक्षक्कॆ कारणविल्लवु. ऎरडु खण्डवू सेरिदरेने भरसमर्पणद सम्पूर्णा र्थवु हॊरपट्टु एकाभिप्रायवु उण्टागुत्तदे विना, ऒन्दॊन्दु खण्डदिन्दले सम्पूर्णाभिप्रायवु व्यक्तपडुवदिल्लवॆम्ब भाववु स्थापितवु. आदुदरिन्द ऎरडू सेरि ऒन्दु विशिष्ट प्रार्थनॆ ऎन्दु भाविसतक्कद्दु. हीगॆ एकवाक्यवागि भाविसुवदरल्लि, प्रधानभूतवादुदु भर समर्पणॆयु, अदन्नु अर्थवागियू, इदक्कॆ अङ्गवाद विश्वास मॊदलादवुगळन्नु शाब्दवागियू, उपपादिसिद हागागलिल्लवे ? इदु सरिये ? महाविश्वासदिन्द कूडिद ज्ञानरूपवाद सम्पूर्ण नम्बिकॆयन्नु ई भरसमर्पणॆयु तोरिसतक्कद्दु. अन्तह अध्यव सायवन्नु ई समर्पणॆयु प्रदर्शिसुत्तदॆये ? ऎन्दरॆ ई समर्प णवे अध्यवसायद शब्दार्थवागुत्तदॆन्दु तिळिसुत्तारॆ.________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे 2122 इस्समर्पणमुम् अध्यवसाय शब्दार्थ(नु) माम्. इप्पडि सपरिकरमान भरसमरणवे प्रपत्ति शास्त्रार्थ इस्स मरणम्- प्र पद्य ऎम्बल्लि तोरुव भरसमक्षणवु, अध्यव सायशब्दार्थ माम्-साङ्ग भरसमरणवादुदरिन्द, प्रप ऎम्ब शब्ददल्ले तोरुव अर्थवागुत्तदॆम्ब कॆलवु कोशगळल्लि अध्यवसाय शब्दार्थुमाम् ऎन्दिरुव पाठान्तरवु हॆच्चु स्वारस्यवुळ्ळद्दु ; हेगॆन्दरॆ भरसमर्पणॆयागबेकादरॆ महाविश्वासवु इद्दे तीरबे कादुदरिन्द आर्थवागि प्रपद्य ऎम्बल्लि तोरिबरुत्तदॆ ऎन्दु उप पा दिसुवदक्किन्त शाब्दवागिये तोरिबरुत्तदॆन्दु हेळबहुदु. हेगॆन्दरॆ श्री 66 निगमान देशिकरवरे तावु अनुग्रहिसिद चिल्लरॆ रहस्यवाद श्रीमत्सारसार ऎम्ब ग्रन्थदल्लि बरॆदिरुत्तारेनॆन्दरॆ- इदिल् ( प्रपद्य) गत्यर्थमानधातुबुद्धर्थवागैयालुम्, बुद्धि शब्द अध्यवसायजॊल्लुगैयालुम् इदि महम्मॆ, * प्र” ऎर उपसर्गं काट्टु गैयालुम्, महाविश्वासं शूल्लियदायित्तु” ऎम्बदागि. आदुदरिन्द अध्यवसायवन्नु प्रकट सुव महाविश्वासवु शाब्दवागिये हेळल्पट्टिरुत्तदॆम्बुदु आचार् वरर अभिप्रायवु. हागॆये श्रीयतिवररू “ प्रपत्ति र्विश्वासः प्रपत्तिये विश्वासवॆन्दू, “ विश्वासपूर कम्प्रार नमितियावत् ऎन्दू हेळि, “विश्वासपूरैकं भगवन्तं नित्य किङ्करतां प्राग्धये” ऎन्दु प्रार्थिसिरुत्तारॆ. हिन्दॆयू कूड श्री गुरुवररु इदन्ने उपदेशिसिरुत्तारॆ- इष्टु ( प्र’ ऎच्चर उपसर्गं विश्वासत्तिनु डैय प्रकर्षरूपमान महय्कॆ क्काट्टुम् “. हीगॆ एकवाक्यवागि द्वयार्थानुसन्धानविरबेकु ; एकॆन्दरॆ सपरिकरवाद भरसमर्पणवे प्रपत्ति शब्दार्थवु. हीगॆये प्रप शास्त्रदल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆम्बुदन्नु सप्रमाणवागि अनेक स्थळगळल्लि उपपादिसिरुत्तेवॆन्दु तिळिसिरुत्तारॆ- प्रपद्य- ऎम्ब पदवु साभर समर्पणॆयन्नु बोधिसुत्तदॆ ऎम्ब अभिप्रायदिन्द हेळुत्तारॆ. इप्पडि ई मेलॆ उपपादिसिद रीतियल्लि, स परिकरमानभरसमल्प णमे-ऐदु अड्डिगळिन्दलू कूडिद भरसमक्षणवे, प्रपत्ति शास्त्रार्थ मॆन्नु मिडम् - प्रपशास्त्रद अभिप्रायवॆम्बुदन्नु, प्रमाणसम्प्र दायगळ मूलकवागि, पलविडलु-कॆलवु स्थळगळल्लि, समर्थि________________

३६७४ द्वयाधिकार मॆन्नु मिडम् प्रमाण सम्प्रदायङ्गळाले पलविडलुं समर्थि. तों हिन्दॆ समर्थिसि हेळिदॆवु. ऎल्लि ? ऎन्दरॆ परिकरविभाग साण्ण प्रपदनाधिकारगळल्लि समर्थिसल्पट्टिवॆ ऎम्ब भाववु. “ निक्षेपा परपान्यासः पञ्चाङ्गसंयुतः । सन्यासस्याग इत्युक्त शरणागतिरित्यपि ” ऎम्ब लक्ष्मीतन्त्र प्रमाणवु (954 ने पुट) वु अनुसन्धेयवु ; मुन्दॆ अहिष्णुध्व संहितावाक्यानुसार फलसङ्ग कत्यादिगळ त्यागपूर्वकवाद सपरिकर शरणागतिये प्रपत्तियु. आदुदरिन्द “ आगैयाल् न्यासः पञ्चाङ्ग संयुतः ’ ऎच्चर शास्त्रार्थम् इज् पूर्ण ” ऎन्दु हेळिरुत्तारॆ.-९८३ नॆय पुट नोडि, हागॆये साङ्ग प्रपदनाधिकारद प्रथम सङ्गहश्लोक वन्नू मत्तु १०५३ नॆय पुटदल्लि उदाहरिसिरुव भरतमुनि मत्तु अहिरुद्ध संहितावाक्यगळन्नू पराम्बरिसि. ११०३ नॆय पुटवन्नु नोडि. सम्प्रदायक्कॆ १११३ नॆय पुटवन्नू अवलोकिसतक्कद्दु. आगलि “ अनन्य साध्यॆस्वाभीष्टे महाविश्वासपूर कम् । तदेकोपायतायाच्चा प्रपत्ति शरणागतिः ” ऎम्ब भरतमुनिवाक्यदल्लि मत्तु “ त्वमेवोपायभूतोमे भवेति प्रार्थनामतिः । शरणागतिरित्तु क्तासदेर्वे प्रयुज्यताम्” ऎम्ब अहिर्बुध वाक्यदल्ल, “ प्रपत्तिश्वासः ” ऎम्ब श्री यति राजर वाक्यदल्लि (२२१६ नॆय पुट) मत्तू “ स्वप्रवृत्ति निवृत्ति प्रपत्तिः” ऎम्बल्लू महाविश्वासवे तोरुत्तदॆयल्लवे ? आत्मनिक्षेपवु तोरुवदिल्लवे ? ऎन्दरॆ, अल्लिये उपपादिसिरुव हागॆ, इल्लियू आत्मनिक्षेपवू मन्त्रान्तरगळल्लि हेळिरुव हागॆ बोधितवॆन्दु मुन्दिन वाक्यगळिन्द हेळुत्तारॆ. * क्रियां तत्सम्बन्धिनंवा प्रकाश यतोम स्याङ्गत्वम् ऎन्दरॆ अनुष्ठान प्रक्रियॆयन्नागलि अदक्कॆ सेरिदुदन्नागलि प्रकाशपडिसुव मन्त्रवन्नु अङ्गन भाविस तक्कद्दॆम्ब न्यायविरुवाग, मत्तु ई करणमवन्नु भरसमक्षणवागि भाविसतक्कद्दागिरुवाग, आत्मनिक्षेपवू इल्लि बोधितवॆम्बुदु हेगॆ ? आत्मनिक्षेपवल्लवे प्रधानवादुदागि अङ्गियु ? हीगॆ आक्षेपतन्दरॆ समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ एनॆन्दरॆ, ई प्रपद्यॆ ऎम्ब पददिन्दलू आत्मनिक्षेपवु बोधितवु ; ई आत्मनिक्षेपक्कॆ इदु ऒन्दे करणमन्न________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ३६७५ (१) * अवेनैवरु मण स्वात्मानं मयि निक्षिपेत् । मयिनिक्षिप्तकत्रव्यः कृतकृत्यभविष्यति ” ऎन्नु प्रपत्ति मां तरत्तिरॊन्न कत्रव्यम् आत्मनिक्षेपप्राधान्यम् इट्टु ं तुल्यम्, वल्लवु. इतर करणमगळुण्टु- वसुर विभरसि ” ऎन्दा रम्भिसि, “ ओमित्यात्मानं युञ्जीत ” ऎन्दु मुगिसि हेळुव ” तैत्तरीय मन्मदल्लि आत्मनिक्षेपवु व्यक्तवु, मत्तु “ तद्विष्टो परमम्पदम् ” ऎम्बुदु इन्नॊन्दु मन्ववु ; सात्यकि तस्त्रदल्लि ई मन्यवन्नु करणमन्त्रवागिट्टु कॊण्डु “स्वात्मानं मयि निक्षिपेत् ऎन्दु हेळिरुवदरिन्दलू आत्मनिक्षेपवे प्रधानवादुदागि अङ्गि ऎम्बुदु व्यक्तपडुत्तदॆ; आदुदरिन्द ई द्वयवन्नु करणमन्यवागि भाविसि, आत्मनिक्षेपक्कॆ अङ्गवॆम्ब भाव उण्टादरू “ सत्वशाखा प्रत्यय ” न्यायद प्रकार (शारी ) ई मनदल्लू बोधित वॆन्दु इट्टु कॊळ्ळलु याव अभ्यरवू इल्लवॆन्दु मुन्दॆ उपपादि सुत्तारॆ. प्रपद्यॆ ऎम्बुदु अनुष्ठानवन्नु सूचिसुवदरिन्द, अल्लिरुव उत्तमपुरुषवु ई आत्मनिक्षेपरूपवाद प्रधानवाद अङ्गियन्नु सूचिसुत्तदॆम्बुदु निश्चिवादवॆन्दू तिळिसुत्तारॆ. (१) ई * तद्विष्टो परमम्पदं सदापश्यनि सूरयः ” ऎम्ब मनद मूलकवागि, “ स्वात्मानं मयिनिक्षिपेज् ” तन्न आत्मा वन्नु नन्नल्लि समर्पिसतक्कद्दु. हीगॆ अनुष्ठिसुवदरिन्द मुमुक्षुवु कृत कृत्यनागुवनु, ऎन्नु ऎम्बुदागि, प्रपति मान्तन- * तद्वि स्फोः” ऎम्ब बेरॆ प्रपत्तिमदल्लि हेळिद, कत्रव्यवाद, आत्म निक्षेपप्राधान्यम्-अङ्गियाद आत्मसमरणद प्राधान्यवु, इष्टु- प्रपत्ति करणमन्यवागिरुव द्वयमदल्ल, तुल्यम्-सत्वशाखा प्रत्य यन्यायद प्रकार समानवु. सशाखा प्रत्ययन्यायवु ब्रह्म सूत्रद ३-३-१ रल्लि “सत्ववेदान्त प्रत्ययं चोदनाद्य विशेषात् ऎम्ब ब्रह्मसूत्रदल्लि उपपादितवु. अल्लि हेळिरुवदेनॆन्दरॆ दहरविद्यॆ ऎम्ब ब्रह्मविद्यॆयु ऎरडु शाखॆगळल्लि हेळल्पट्टिद्दरू, अदु ऒन्दे विद्यॆये विना बेरॆ अल्लवु. ऒन्दु कडॆ ऒन्दु विषयवु हेळदिरुवद रिन्द भिन्न ऎन्दु भाविसतक्कद्दल्लवु. आ हेळदिरुव अंशवन्नु इन्नॊन्दु कडॆयल्लू हेळल्पट्ट हागॆ भाविसतक्कद्दॆम्बुदु मुख्य तात्सरवु. इल्लि (१) सात्यकितन्य.________________

३६७ द्वयाधिकार मोक्षप्रदमानसिद्योपायत्तुक्कु, मुमुक्षुविन् पक्कलिले उळ्ळदॊरु शास्त्रीयमान साध्यव्याजन् वशीकरणनन्नु मिडं तन्नॆ कावाग क्याट्स्गिर उत्तमनाले सिद्धं करणमथ्यवन्नु हेळुव कालदल्लि आत्मनिक्षेपवन्नु सात्यकितन्मदल्लि बोधिसिरुवदरिन्द द्वयमवन्नु करणमन्यवागि उपयोगिसुव कालदल्लू आत्मनिक्षेपवु बोधितवॆम्ब भाववु. मुन्दॆ सिद्धोपायनाद सत्येश्वरनु इन्तह आत्मनिक्षेपरूप साद्योपायवन्नु व्याजीकरिसिये प्रपन्ननिगॆ वशनागि अनुग्रहिसुव नॆम्बुदु व्यक्तवु. इदन्नु “ प्रप” ऎम्बल्लि व्याजरूप अनुष्ठा नवु क्रियापददल्लिरुव उत्तम पुरुषदिन्द व्यक्तवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ मोक्षप्रदमानसिद्दोपायत्तुक्कु मोक्षवन्नु कॊडलु सिद्दो पायवागि निन्तिरुव परब्रह्मवु, मुमुक्षुविन् पक्कलिले मोक्षा र्थियागि उपायवन्नु अनुष्ठिसुवनल्लि उळ्ळदॊरुशास्त्रीयमान साध्यव्याजम्-योग्यवाद ऒन्दु साद्योपायवाद उपासनवो अथवा भरन्यासवो व्याजवागि, वशीकरणवन्नु मिडम्-भगवन्न नन्नु तनगॆ परमपुरुषार्थ प्रदातावागुव हागॆ वशमाडिकॊडुत्त दॆम्ब सन्दर्भवु, तन्न कावागिकट्टुगिर अधिकारियाद तन्नन्नु आ साद्योपायानुष्ठानकावागि तोरिसुव, उत्तमनाले * प्रपद्यॆ” ऎम्बल्लिरुव उत्तम पुरुषदिन्द, सिद्दं व्यक्तवु. सिद्धोपायनाद श्रीयःपतियु ऒन्दु व्याजवन्नु ऎदुरुनोडिये रक्षिसुवनु ; हागिल्लदॆ रक्षिसिदुदादरॆ आतनिगॆ पक्षपाति ऎम्ब अपवाद उण्टागुत्तदॆ आदुदरिन्द शास्त्रदल्लि ताने हेळिरुव निबन्धनॆगळिग नुसार नडॆदरॆ तनगॆ अपवादविल्लवु भक्ता परमयावापि प्रपत्ताव महामते । प्रात्र्यहं नान्यथाप्रास्को कैरलिप्पुभिः ” ( 06 मम ) ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ यावु दादरू ऒन्दु साद्योपायवन्नु अनुष्ठिसिदरेने, अदन्नु व्याज माडिक्कॊण्डु मोक्षवन्नु कॊडुवनु. ई उपायगळु अधिकारिगळ अनुष्ठानरूपवादुदरिन्द कावॆन्दू साध्यव्याजवॆन्दू प्रयोग गळु. ई व्याजगळु शास्त्रगळल्लि हेळिरुवुवुगळागिरबेकु. इष्टवादवुगळन्नु अनुष्ठिसि मोक्षबेकॆन्दरॆ दॊरॆयुवदिल्लवु. आदुदरिन्द शास्त्रीयमानसाध्य व्या जम् -नानु निन्नन्नु स्तोत्र माडुत्ता इद्देनॆ, मोक्षवन्नु कॊडु ऎन्दरॆ साक्षात्तागि अदरिन्दले तनगॆ________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ३६७७ मोक्षविल्लवु. वशीकरणवॆम्ब प्रयोगवु इल्लि एकॆन्दरॆ “ तस्यच वशीकरणन्तच्छरणागतिरेव ” ऎम्ब श्रीयतिवरर दिव्यसूनुसा रप्रयोगवु. ऎरडु उपायगळिगू शरणागतियु आवश्यकवु ; उपासनक्कॆ अङ्गवागियू भरन्यासदल्लि अङ्गियागियू आवश्यकवु. मॊदलनॆय सन्दर्भदल्लि सद्वारक शरणागति ऎन्दू ऎरडनॆयदरल्लि अद्वारकवॆन्दू हेळल्पडुत्तदॆ. नॆय पुटवन्नु नोडि. उत्तमनाले सिद्दम् ऎम्बल्लि उत्तम पुरुषवु अनुष्ठानवन्नु बोधिसुवदरिन्द, ई सन्दर्भदल्लि आ अनुष्ठानवु यावुदॆन्दरॆ तानु उपासनॆगॆ अशक्तनागिरुवदरिन्द, नीने आ स्थानदल्लि निन्तु अदर फलवन्नु कॊट्टु ई आत्मनन्नु रक्षिसतक्कद्दॆन्दु सत्वभरवन्नू आतनल्लि डुवदक्कागि सत्वभरन्यासरूपवाद आत्मनिक्षेपवु. इदरिन्द भरन्यासक्कॆ अर्हनाद अधिकारि विशेषवू, कार्पण्यवू महाविश्वासादिगळू ऎल्लवू ई उत्तम पुरुषदल्लिरुव प्रपद्य ऎम्बुदरिन्द व्यक्तवॆम्ब भाववु. ई व्याजवे जडवादुदरिन्द फलप्रदवल्लवु, फलप्रदनु ईश्वरने ऎम्ब भाववु. साध्यव्या जं वशीकरणम् ऎम्ब प्रयोगदिन्द सूचितवु. इल्लि ऒन्दु पूरैपक्षवन्नु तरबहुदु. एनॆन्दरॆ-कारुण्य वात्सल्यादिगळिन्द पूर्णनागिरुव सत्येश्वरनु ऒन्दु व्याजवन्नु अपेक्षिसुवदु न्यायवो ? लोकदल्लि कूड तायिये मॊगुविगॆ यावाग स्तन्यबेको अदन्नु परालोचिसि स्तन्यवन्नु कॊडबेकल्लवॆ ? स्वामियु “ पितात्वं मातात्वं ” ऎन्दु हेळिद रीतियल्लि तायिगॆ समाननु. नावु मोक्षार्थिगळागिरुव आतन स्तनन्धयरु. ताने तिळिदुकॊडबेकल्लवे? मॊगुवु अळुव तनक निरीक्षिसबेकॆ ? ऎन्दरॆ इन्तह लघुवाद ऒन्दु व्याजवन्नु उद्देशिसि मोक्षवन्नु कॊडदे होदल्लि, तिळुवळिकॆ इल्लद जनरु निष्पक्षपातियाद सत्येश्वरनन्नु पक्ष पातियॆन्नुवरु. अदू अल्लदॆ तानु शास्तावागि ऒन्दु निबन्धन प्रकार साधुकारिगॆ साधुवलवन्नू पापकारिगॆ पापफलवन्नू कॊडु वनल्लवॆम्ब निन्दॆगॆ ऒळगागबेकागुत्तदॆ. आदुदरिन्द ताने फलप्रद नादरू शास्त्र विहित व्याजगळु अवश्यकगळु. इदू अल्लदॆ सहज करुणानिधियादुदरिन्द सत्व मुक्ति प्रसङ्ग बन्दु लीलाविभूतिये अळिसिहोगबेकागुत्तदॆ. सिद्धोपायनु ईतनिन्द प्रीतनागबेकु. आ प्रीतियन्नु आकर्षिसुवदक्कॆ ऒन्दु मन्त्रोच्चारणॆयू, गुरुविन प्रार्थनॆयू व्याजरूप प्रपत्तियू इवॆल्ला आवश्यकवु________________

३६७८ द्वयाधिकार प्रवद्यॆ ” ति शब्दन अधिकारविशेषं न परिकरसाङ्ग प्रपदनं सप्रमाणमु पपादयति इदिल् औचित्य ताले (१) “ पुकलॊल्लावडिर्ये ”, (२) * अह मस्म राधाना मालयोकिञ्चनोगतिः ” (३) नधर आदुदरिन्दले ज्ञाननिधिगळाद श्री यतिवररु ई तस्यचवशीकरणं तच्छरणागतिरेव ” ऎन्दु वशीकरण परम्परॆयन्नु हेळि मुगिसुव सन्दर्भदल्लि परम हितोपदेशवन्नु माडिरुत्तारॆ. इन्तह परम हितोपदेशवन्नु निराकरिसि वादमाडबहुदो ? अन्तह वादवु सात्मना युक्तवे अल्लवु. प्रपद्य ऎम्ब पददिन्द अधिकारिविशेषवन्नू सपरिकरवाद सा प्रपदनवन्नू सप्रमाणवागि उपपादिसुत्तारॆ. मॊदलु अधिकारविशेषवन्नु ई प्रपद्यॆ ऎम्बल्लिरुव अहमर्थ दिन्द कारण्यदिन्द कूडिदवनॆन्दु तोरिबरुत्तदॆन्दु, अन्तह आकिञ्चन्य वन्नु नम्माळ्वार्, यामुनार, यतीन्द्रर दिव्य सूक्तिगळिन्द व्यक्त पडिसुत्तारॆ. इदिल्-ई “ प्रपद्यॆ ” ऎम्बल्लि, औचित्यत्ताले अदक्कॆ अर्हतॆयन्नुण्टुमाडुव औचित्यदिन्द, इत्यादिगळिर् पडियमेलॆ उदाहरिसिद मूरु प्रमाणगळे मॊदलादवुगळल्लि हेळल्पट्टिरुव हागॆ, अधिकारविशेषम् - उपासनक्कॆ अशक्तनागि लघपायानु स्नानक्कॆ अर्हनागिरुव अधिकार विशेषवू, कारण्यवागिरपरिकर मुं हीगॆ अनन्यगतिकनागिरुवदरिन्द कारण्यवॆम्ब अङ्गवू, सूचितम्सूचितवु. आ प्रमाणगळु यावुवॆन्दरॆ-(१) पुगलॊ ल्लावडिर्ये, इदु अनेकसल उदाहृतवु (१२६६ नॆय पुटगळन्नु नोडि.) इल्लि उदाहरिसिरुव भागवु अनन्यगतित्ववुळ्ळ अधिकारि विशेषवन्नु सूचिसुत्तदॆ. भरन्यासक्कॆ अर्हनागबेकाद अधिकार विशेषव्यावुदु ऎन्दरॆ अनन्यगतित्ववु ; इदु उपासनादिगळिगॆ शक्ति इल्लवे ऎम्ब कारण्यवन्नु प्रकटिसुत्तदॆ. हीगॆ इरुवदल्लदॆ शेषत्व ज्ञानवू आवश्यकवॆन्दु अडिर्ये ऎम्ब शब्ददिन्द हेळल्पट्टितु. फुगल् ऎन्दरॆ उपायवु, करयोगादिगळिन्द सहकृतवाद भक्ति योगवॆन्दु हेळिसिकॊळ्ळुव उपायवु, पुगल् इल्ला ऒन्नु इन्तह (१) तिरु. ६-१०-१०. (२) (३) आळ, १, २२.________________

(३२)

  • निष्ठॆ द्वयाधिकार ३६६९ नचात्मवेदि” इत्यादिगळिल्पडिये अधिकार विशे समुं कार्पण्य मागिर परिकरनुं सूचितं कष्ट साध्यवाद गुरूपायवू तत्परिकरगळू ऒन्दू नन्नल्लिल्लवु ऎन्दरॆ तानु अशक्तनु, मत्तु सिद्धोपायनागि नीनल्लदॆ इन्नु यारन्नू काणॆनु; ई कारणगळिन्द निनगेने शेषभूतनॆन्दु चन्नागि अरितिरुव नानु, ऎम्बर्थवु, इदरिन्द अधिकारिविशेषवू, अनन्य गतित्व कारण शेषत्व, महा विश्वासादिगळिन्द व्यक्तवु; अदरॊन्दिगॆ ई परिकरगळू उपपादितवु, (२) अपराधानामालयः, अपराधगळिगॆल्ला तौरु मनॆयु, मत्तु अकिञ्चननु; बेरॆ याव उपायक्कू अर्हनल्लदॆ दीननादवनु, अगतिः- परमात्मनल्लदॆ बेरॆ गतियिल्लदवनु, (३) नधर्म निष्ठॆ नचात्मवेदि नभक्ति र्मा त्वच्चरणारविन्दे । अकिञ्च नोsनन्य गतिश्रण्य त्वत्पादमूलं शरणं प्रपद्य । ई श्लोकार्थक्कॆ १२७४ नॆय पुटवन्नु नोडि. ई श्लोकदल्लि भक्ति योगवाद इन्नॊन्दु उपायानुष्ठान माडलु, अदर मुख्याङ्ग वाद कर्मयोगवन्नु अनुष्ठिसलु शक्तियिल्लवु. नित्य नैमित्ति कानु स्नानक्कॆ शक्तियिल्लवॆन्दु हेळलिल्लवु. कर्मयोगक्कॆ बेकाद अङ्गि मत्तु अदक्के बेकाद आत्मयाथात्मज्ञान, अदक्कागि ध्यान मत्तु नाल्कु विध समत्वज्ञान इवु ऒन्दू तिळियदॆम्ब भाववु. ऒन्दुवेळॆ इदु सिद्धिसिदरू ज्ञानयोगवन्नागलि अनुष्ठिसलु शक्तियिल्लवु. आदुदरिन्द तानु अकिञ्चननु., अनन्यगतिकनॆन्दु हेळिकॊण्डिरुत्तारॆ. ४ किञ्च न्यवू अनन्यगतित्ववू तमगॆ उपासनॆयल्लि शक्तिये इल्लदुदरिन्द ऎन्दु हेळिदरु. आदरॆ ई श्लोकदल्लि कॆलवरु हेळुवुदेनॆन्दरॆ, नधर्मनिष्ठॆ- ऎम्बल्लि मॊदलुमॆट्टलाद प्रधानवाद अङ्गवन्नु हत्तलारॆ अनुष्ठिसलारॆ ऎन्दु हेळिद्दरॆ साकागित्तु. नचात्मवेदी, मत्तु नभक्ति र्मा ऎन्दु हेळिरुवदरिन्द पूर्वजन्मदल्लि कर्मयोग वु परिपक्ववागिद्दरॆ, अदन्नु त्यजिसि ज्ञानयोग माडु ऎन्दरॆ अदक्कू तमगॆ योग्यतॆयिल्लवॆन्दु नचात्मवे ऎन्दु हेळिदरॆन्दू कर्म योग ज्ञानयोगगळु पूर्वजन्मदल्लि सिद्धिसिद्दरॆ, भक्तियोगक्कू तनगॆ शक्तियिल्लवॆन्दु हेळुवुदक्कागि नभक्ति र्मा-ऎन्दु हेळिकॊण्ड रॆन्दुहेळुवरु. इदु अपसिद्दान्तवु. हीगॆ हेळिदरॆ अनेक आक्षेपगळिगॆ कारणवागुत्तदॆ.________________

३६८० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे (१) अङ्गाङ्गगळ समुच्चयवु फलक्कॆ अवश्यकविल्लवॆन्दागि ई लोकदल्लि अङ्गगळिल्लदेनॆ अङ्गियन्नु अनुष्ठिसबहुदॆम्ब अनुमतिगू शास्त्रातिक्रमणक्कू कारणवागि लोकविरुद्धवाव विषयवागुत्तदॆ. बरी अङ्गगळु, बरी अङ्गियू फलवन्नु कॊडलारवु. ई जन्मदल्ले ऒब्बनु ऒन्दु यज्ञवन्नु अनुष्ठिसुत्तिरुवाग यज्ञ पूर्तियागुवु दक्कॆ मुञ्चॆ प्रतिबन्धकवुण्टागि निन्तुहोदुदरिन्द खिन्ननागि पुनः अदन्नु अनुष्ठिसबेकॆम्ब उत्साहयुक्तनादरॆ, बिट्टु होद भागदिन्द मुन्दक्कॆ अनुष्ठिसुवुदु हेगॆ युक्तवल्लदॆ पुनः यज्ञारम्भवे आग बेको, आ न्यायदिन्दले हिन्दिन जन्मद कर्मयोग निष्पत्तिय मुन्दक्कॆ ज्ञानयोगवन्नवलम्बिसुवदू अशास्त्रीयवे. (२) हुट्टिदवनु बालनागि हुट्ट विद्याभ्यासादिगळॆल्ला, मत्तु उपनयनादि संस्कारगळू सह हेगॆ अवश्यकवो हागॆये, उपास नक्कॆ कर्मयोगवू अवश्यकवु. आदरॆ हिन्दिन परिपक्व कर्मयोग बलदिन्दुण्टाद स्वामिय अनुग्रह रूप संस्कारवु व्यर्थवागुवुदि इवु. कर्मयोगवु बहु शीघ्र फलदायकवागुत्तदॆ. हिन्दिन जन्मदल्लि नानु इण्टर् मीडियॆट् परीक्षॆ माडिद्दॆनु. ईग बि. ऎ. क्लासिगॆ सेरिसि ऎन्दरॆ अधिकारिगळु सेरिसुवुदिल्लवु. हागॆ कर्मयोग निष्पत्तितनगॆ आगित्तॆम्ब स्मृति इरुवन्थाद्दू लोकविरुद्ध विषयवु. (३) श्रीभाष्यकाररसूक्तिगू विरुद्धवु. अथवा योगिनामेव ऎम्ब गी. ६. ४२ नॆय श्लोक भाष्यदल्लि “परिपक्व योगश्चलितश्चित् योगं कुर्वतांस्वयमेव योगोपदेशवक्षमाणां कु ले भवति” ऎन्दु अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. परिपक्व कर्मयोगियु भक्ति योगिय मनॆयल्लि हुट्टुवनॆन्दु बरियलिल्लवु आतनु कर्मयो गवन्नु पदेशिसुवन मनॆयल्लि आ कर्मभ्रष्टनिगॆ जन्मवॆन्दु हेळिरु त्तारॆ. दासनु बरॆदिरुव भगवद्गीतॆय ई श्लोकद उपपादनॆयन्नु नोडि, (७२६ नॆय पुट) हागादरॆ ई मूरन्नू एकॆ हेळिदरॆन्दु प्रतिकक्षियु केळिदरॆ उत्तरवु इष्टे. इन्नॊन्दु उपायवादुदु तुम्बा गुरुतरवु. अदक्कॆ कर्मयोग ज्ञानयोग भक्तियोग हीगॆ बहु कष्टतरवाद मत्तु बहुकाल अनुष्ठिसबेकादुदु; हीगॆ अनुष्ठिसलु तनगॆ साध्यवि ल्लवॆन्दागलि, तिळिसुवदक्कागि, अथवा करयोगवे असाध्यवु ; ऒन्दु वेळॆ कष्ट पट्टु नित्वहिसिदरू, ज्ञानयोग माडलु साध्यविल्लवु ।________________

द्वयाधिकार ల इदु गद्यल् “अनन्य शरणः” ऎरपदलु, शिरुगद्य आल् “स्वात्म नित्यनिया” ऎज्जिर चूर्णिकैयिलुम्, श्री वैकुण्ठगद्यल् “तत्पाप्तयेच तत्पदाम्बुजद्वय प्रपत्तॆ रन्य मे कल्पकोटि सहकापि साधनमति मानः” ऎरचूर्णिकैयिलुम्, प्रपञ्चितवाय्तु. होगलि, इदु बेडवॆन्दरू अथवा ऒन्दुवेळॆ सिद्धिसिदरू भक्ति योगवन्नु अनुष्ठिसलु साध्यवे इल्लवॆन्दु हेळुवुदक्कागलि, मूरू हेळल्पट्ट वॆन्दु शास्त्रविरोधादिगळिल्लदहागॆ अन्वयिसबहुदु. हीगॆ तनगॆ इवुगळल्लि सामर्थ्यविल्लदुदरिन्द अकिञ्चनोटन गतियु- ऎन्दुहेळि इदरिन्द तमगॆ लघपायदल्लि अन्वय उण्टा यितॆन्दु तत्पादमूलं शरणं प्रपद्यॆ ऎन्दु अप्पणॆकॊडिसिदरु. मुन्दॆ श्री भाष्यकारर दिव्य सूक्तियिन्दलू प्रपद्य ऎम्बल्लि अधिकार विशेषवू कारण्यवू द्योतितवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. इदु ऎन्दरॆ शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बल्लि अधिकार विशेषवू कार्पण्यवू तोरिबरुत्त नॆम्बुदु, गद्य- पृथु अथवा शरणागति गद्यदल्लि, “अनन्यशरण” ऎरपदलु- ऎम्ब पददल्लू मत्तु शिरुगद्यल्- मितगद्य अथवा श्रीरङ्गगद्यदल्लि, “स्वात्मनित्य नियाम्य” ऎ७र चूर्णिकॆय लुम् ऎन्नुव पद्यरूपवल्लदॆ वाक्यरूपदल्लिरुव ग्रन्थदल्लि, चूर्णिकॆ ऎन्दरॆ गम्भीरवागिरुव गद्यक्कॆ हॆसरु. मत्तु श्री वैकुण्ठ गद्यदल्लि “तत्पाप्तये” ऎन्दारम्भिसि हेळिरुव चूर्णिकैयि लुम्- चूर्णिकॆयल्ल, प्रपञ्चितवाय्तु - विवरिसि हेळल्प ट्टितु. हीगॆ गद्यत्रयदल्लू शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बल्लि भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसुवाग, आ क्रियापददल्लि अधिकारविशेषवू अकिञ्चन्यवू ज्योतितवॆम्बुदु व्यक्तवागि हेळल्पट्टिदॆ ऎन्दु उपपादिसिदरु. (१) शरणागतिगद्यद वाक्यवु यावुदॆन्दरॆ “श्रीमन्नारायण अशरण्य शरण्य अनन्य शरणः त्वत्पादारविन्दयुगळं शरणमहं प्रपद्यॆ इल्लि श्रीमन्नारायण ऎम्बुवरिन्द लक्ष्मीसहितने सिद्धोपायनॆम्बुदु सूचितवु- अशरण्य शरण्य- ऎम्बुदरिन्द आतने गतिये विना बेरॆ गतियिल्लवॆन्दु अनन्य गतित्व भाववु सूचितवु, अनन्यशरण ऎम्बुदरिन्द अनन्य प्रयोजनवाद ननगॆ नीनल्लदॆ इन्नु यारू दयपालिसरॆम्बुदरिन्द कारण्यवु सूचितवु. प्रपद्यॆ ऎम्बल्लॆ उत्तम पुरुषवु सूचितवागिरुवाग बेरॆ अहम् ऎम्बुदरिन्द________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ननगॆ नानू शरणनल्लवु, ऎम्बुदरिन्दलू कार्पण्यवु सूचितवु. अथवा अनन्यशरण- बेरॆ इन्नू याव उपायविल्लदवनु नानु ऎम्बुदरिन्द कार्पण्यवु सूचितवु, ई अनन्यशरण- ऎम्बुदरिन्द (१) उपायान्तरदल्लि अशक्तियू (२) तानु प्रयोजनान्तरद मत्तु अदक्कॆ उपायगळ त्यागवू तोरिबरुत्तदॆन्दु व्याख्यान माडिरुत्तारॆ. इदरिन्दॆल्ला कार्पण्यवु वेद्यवु. (२) श्रीरङ्ग गद्यवाक्यवु यावुदॆन्दरॆ- “स्वात्मनित्य नियाम्य” ऎम्बुदरिन्द वाक्यारम्भवॆन्दु सूचिसिरुत्तारॆ. आ पूरावाक्यवु “अनागतानन काल समीक्षया दृष्टसन्तारोपायः निखिल जन्तु शरण्य श्रीमन्नारायण तव चरणारविन्द युगळं शरण महम्प्रमद्यॆ ” ऎन्दु मुगियुत्तदॆ. ई अ मॊ घ चूर्णिकॆयिन्द तानु हेगॆ हेगॆ अकिञ्चननु, अनन्यगतिकनॆं बुदन्नु विस्तरिसि उपपादिसिरुत्तारॆ. सश्वेश्वरने निन्न नित्य कैङ्कर्यावाप्तियिन्दुण्टागुव आ नन्दद स्वानुभवस्वारस्यवन्नु तिळिदु अदक्कॆ साधनवाद परभक्ति, अदर साधन, अदक्कॆ बेकाद कर्मयोगनिष्ठॆ, अदु पक्ववागलु बेकाद अनेक आत्मगुण गळु इवॆल्ला इल्लदुदरिन्द नानु विहीननु; पापवासनारूप महा र्णवदल्लि मुळुगिहोदवनु; सारासार विवेचनॆयिल्लद हागॆ यावा गलू स्वरूप विकारविरुव जडवाद देहदिन्द बन्धिसिरुव प्रकृतियिन्द ज्ञानतिरोहितत्ववन्नु हॊन्दिरुववनु; अनादियागि बन्दिरुव अज्ञा नदिन्द मोहवन्नुण्टुमाडुव कर्मपाशदिन्द बिगिसल्पट्टिरुववनु; इदु मॊदलुगॊण्डु मुन्दॆ ऎष्टु कालदवरॆगू नोडिदरू तनगॆ इवु गळिन्द बिडिसिकॊण्डु दाटिहोगुव उपायव्यावुदू तिळियदवनु; इन्तह दीनावस्थॆयन्नु हॊन्दिदवनादुदरिन्द समस्त प्राणिगळिगू शरण्यनाद श्रीमन्नारायणने, निन्न पादारविन्दद्वन्द्ववन्नु उपा यवागि हीगॆ अकिञ्चनवागियू अनन्यगतिकनागियू इरुव नानु हॊन्दिरुत्तेनॆ; ऎम्बुदु सङ्ग्रहवाद आ वाक्यार्थवु. प्रतियॊन्दु पदगळल्लू तुम्बा अर्थगर्भितवु. मर्हागळाद गुरुगळ मूलक वागि स्वारस्यगळन्नॆल्ला ग्रहिसबहुदु. ई मेलिन सङ्ग्रहार्थदिन्दले कार्पण्यरूपवाद अङ्गवॆम्बुदू आ कारणदिन्दले विशेषाधिकारि ऎम्बुदू स्पुटवु.________________

द्वयाधिकार (३) ई वैकुण्ठगद्यदल्लिरुव “तत्राप्तयेच तत्पादाम्बुजॆ डैय प्रपरन्य कल्पकोट सहस्रेणापि साधनमप्रीति मानः तस्मिव भगवतो नारायणस्याखिलसत्वदय्कॆ कसागर स्यानालोचित गुणगणाखण्ड जनानु कूलामरादशीलवतः स्वाभाविकानवधि कातिशय गुणवया देवतिर्यनु ष्याद्य खिलजन हृदयानन्दनस्य आश्रितनात्सल्य कजलधेर्भक्त जनसं श्रेष्टॆ कभोगस्य नित्यज्ञान क्रियॆ श्वर्य भोगसामग्रि समुद्र महाविभूते श्रीमच्चरणारविन्दयुगळम् अनन्यात्मसञ्जी वनेन तद्ध तसर्वभावेन शरणमनुव्रजेत्; ततश्चप्रत्यहम् आजीवनाय एवमनुस्मरेत् ” आतनिगॆ दिव्य वैकुण्ठदल्लि नित्य कैङ्कर्य प्राप्तिगॆ श्रियः पतिय चरणारविन्ददल्लि माडुव शर णागतिगिन्त ननगॆ बेरॆ उपायवु कल्पकोटि सहस्रदिन्दलू इल्लवॆं दु दृढवागि तिळिदवनागि, समस्त प्राणिवर्गक्कू दयासागरनाद, अधिकारिय गुणावगुण तारतम्यवन्नु परिगणिसदेयिरुव शीलवुळ्ळ वनाद, स्वाभाविकवागि निरतिशयवाद आनन्दस्वरूपनागिरुवदरिन्द मृगादिगळु मनुष्य देव मॊदलाद सर्व जीवराशिगू आनन्दवन्नु उण्टुमाडुववनाद, आश्रित वात्सकजलधियाद, भक्तजनरिगॆ कॊडुव सायुज्यवे तनगॆ मुख्य भोगवॆन्दु भाविसुव, नित्यज्ञान क्रियॆश्वर्यरूपभोग समृद्धियुळ्ळ, महत्ताद नियाम्यवर्ग वन्नु हॊन्दिरुव, लक्ष्मीपतियाद भगवन्तनाद नारायणन पादा रविन्दद्वन्द्ववन्नु, आजीवनक्कॆ बेरॆ मार्गविल्लद, अदे सर्वस्व वॆम्ब भावनॆयिन्द साधनवागि अनुष्ठिसतक्कद्दु. अनन्तरदल्लि प्रति दिनवू आजीवनक्कागि हीगॆ माडिद शरणागतियन्नु स्मरिस तक्कद्दु, ऎन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. हीगॆ श्री यतिवर्यरु तावु अनुग्रहिसिद गद्यत्रयदल्ल प्रपद्य ऎम्बल्लि तोरिबरुवुदन्ने विशदवागि विस्तरिसि उपदेशिसिरु त्तारॆन्दु हेळिदरु. मुन्दॆ अवर शिष्यवर्गक्कॆ सेरिद अरुळाळ् पॆरु मा” ऎम्बॆरुमानारवरू हागॆये हेळिरुत्तारॆन्दु अवर सूक्त यन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. इवर विषयवु हिन्दॆ ३४४९-५०नॆय पट दल्लि व्यक्तवु. इवरु मॊदलु यज्ञमूर्ति ऎम्ब अद्वितियु, इव रन्नु यतिवर्यरु यामुनेयर दिव्य सूक्तिगळमूलक गॆद्दु अव रिगॆ पञ्च संस्कारादिगळन्नु दयपालिसि आश्रमवन्नू अरुळाळ् पॆरु________________

३६८४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे अरुळाळप्पॆरुमाळॆम्बॆरुमानारुम् “स्वाभीष्टे परसम्बम् ई स्वाशका हीन साधनः । तत्रापुसायं तत्पादौकृत्वा विश्वा सपूर्वकम्” ऎनरुळिच् दार्, इप्पडि अकिञ्चनाधिकार माय् भरसमर्पण रूपमान उपाय चूल्लुगैयाले दुष्कर कर्मान्तर नैरपेक्षम् अर्थसिद्दम्, 1 माळ् ऎम्बॆरुमानारवरॆम्ब हॆसरन्नु दयपालिसि, रहस्यार्थगळ न्यू द्राविड प्रबन्धादिगळन्नू उपदेशिसिदरु. आदुदरिन्द श्री यतिवर्यर अभिप्रायगळन्नू चॆन्नागि तिळिदवराद प्रयुक्त अवर वाक्यवन्नू उदाहरिसुत्तारॆ- “स्वाभीष्टे” – तन्न मनोरथवाद परसम्बन्ध- दिव्य वैकुण्ठदल्लि परब्रह्मन सम्बन्धरूप सायुज्य प्राप्तियल्लि, स्वाश क्या तनगॆ कर्मयोगादिगळिन्द अनुग्रहीतवाद उपासनॆयल्लि अशक्ति इरुवदरिन्द हीनसाधन– इन्तह भक्तियोग रूप साधनविल्लदवनागि, विश्वासपूर्वकम् - महा विश्वासपूर्व कवागि, तत्पादौआ प्रियः पतिय पादद्वन्द्वदल्लि, तत्पापुसायं- नित्य कैङ्कर्यरूप मोक्ष प्राप्तिगॆ साधनवाद शरणागतियन्नु कृत्वा- माडि; हीगॆ ई मेलिन प्रमाणगळिन्द प्रप ऎम्बल्लि अकिञ्चन्यवू, महा विश्वासपूर्वकवागि शरणागतिय व्यक्तवु इदन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. इप्पडि-हीगॆ सात्यकि तस्त्रवेनु, आळ्वारुगळ दिव्य सूक्तियेनु मत्तु यामुनॆयरु, यतिराजरु, अरुळाळप्पॆरुमाळॆम्बरुमा नाररु हीगॆ आचार्यरुगळ दिव्य सूक्तिगळेनु, इवुगळ मूलकवागि उपपादिसिद रीतियल्लि, अकिञ्चनाधिकारियाय् - अनन्यगतिकनागि कार्पण्यदिन्द कूडिद अधिकाररूपवाद, भरसमर्पण रूपमान - भरसमर्पणरूपवाद, उपायचॊल्लुगैयाले- स्वामिपाद दल्लि आत्मनिक्षेपवॆन्दु हेळिसिकॊळ्ळुव शरणागतिरूप अनुष्ठानवन्नु प्रप ऎम्ब पदवु बोधिसुवुदरिन्द, दुष्कर कर्मान्तर नैर पेक्षम् अर्थसिद्दम् – तुम्बा कष्ट साध्यवाद कर्मयोगादिग ळिन्द कूडिद बेरॆ अनुष्ठानवाद भक्तियोगद अपेक्षॆयु इदक्कॆ इल्ल वॆम्बुदु अर्थवागि तोरिबरुत्तदॆम्बुदु स्थापितवु. भरसमर्पणद तात्पर्यवे इदु ऎम्ब भाववु तनगॆ भक्ति योगानुष्ठानक्कॆ शक्ति इल्लवे ऎम्बुदे आकिञ्चन्यक्कॆ हेतुवु. आदुदरिन्द भक्तियोगा नदल्लि नीने निन्तु अदर फलवन्नु साधिसिकॊट्टु ई आत्मावन्नु रक्षिसुव________________

द्वयाधिकार पूर्व खण्डे सपरिकरभरन्यास इत्याह ३६८५ इप्पडि शरण शब्दान्वितमान “ प्रपद्म ” ऎङ्गिर पदले (१) “रक्षिष्यतीति विश्वासो गोप्तत्ववरणं तथा । आत्मनिक्षेप कार्पण्य” ऎन्नु निर्दिष्ट मान नालुं शूल्लित्तायित्तु. (२) चराचराणि भूतानि सर्वाणि भगवद्वपुः । अतस्त्रदानुकूल्यं मे कार्यमित्येव निश्चयः । स्वस्य स्वामि निवृत्तिरा प्रातिकूल्य विवर्जनं सर्वभरवू निन्नदु ऎन्दु तन्न आत्मावन्नु श्रीयः पतिय चरणारविं ददल्लि समर्पिसुवुदे प्रपद्यो ऎम्बुदरिन्द तोरिबरुव अर्थवॆन्दु स्थापिसिदरु. “पद्विधा शरणागतिः” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆयू, “न्यासः पञ्चाङ्गसंयुत” ऎन्दु हेळिरुव हागॆयू, ई प्रपद्यॆ ऎम्ब पद दिन्द तोरिबरुवदु, अङ्गियाद आत्मनिक्षेपवादरॆ, इन्नू ऐदु अङ्ग गळू इदरल्लि अडगिदॆयो? ऎन्दरॆ ई पददल्ले आकिञ्चनवू, गोप्त त्ववरणवू, महा विश्वासवू, हीगॆ ई मूरु अङ्गगळू इवॆ ऎन्दु, हिन्दॆये उपपादिसल्पट्टिरुवदरिन्द ऒन्दु अङ्गियू मूरु अङ्ग गळू हीगॆ नाल्कू तोरिबरुत्तवॆन्दु हिन्दॆ हेळिदुदन्ने अनुवाद माडि मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळि, मिक्क ऎरडु अङ्गगळाद आनुकूल्य सङ्कल्प प्रातिकूल्य वर्जनगळु, नारायण शब्ददल्लि तोरिबरुत्त वॆन्दु हिन्दॆ हेळिरुत्तारॆ. ई शरणागति मन्त्रद पूर्वखण्डदल्लि अङ्गाङ्गिगळ समुच्चयवु बेकु. अङ्गगळिल्लदॆ अङ्गियू, अङ्गियि ल्लद अङ्गगळू कारकारियागुवदिल्लवु. आदुदरिन्द इवु आरू ई द्वयमन्त्रदिन्द अनुष्ठिसुव शरणागतियल्लिवॆ ऎम्बुदु उपपादनॆ यु, इवॆल्ला हिन्दॆये हेळल्पट्टिरुवदरिन्द इल्लि स्मारितवु. पूर्वखण्डदल्लि हेळिरुवदु सपरिकरभरन्यासवु इप्पडि शरण शब्दातमान “प्रपद्म” ऎङ्गिरपदले हीगॆ “शरणं” ऎम्ब शब्ददिन्द कूडिद, प्रपद्यॆ ऎन्नुव पददल्लि, (१) “हागॆये भगवन्तनु रक्षिसेरक्षिसुवनु ऎम्ब महा विश्वासवॆम्बुव अङ्गवू, उपासनॆय स्थानदल्लि परमात्मने निन्तु तत्पलवाद मोक्ष (१) अहिर्बुध संहितॆ. ३९, २८,________________

३६८६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इत्यादि प्रमाणङ्गळिन पडिये स्वामि त्यादि निबन्धन चॊल्लुगिर सविषेशणमान नारायण शब्दलॆ अनुकूल्य समुम् प्राति कूल्य वर्जनमु सूचित नन्नु मिडम् मुन्नॆतॊम्. वन्नु कॊट्टु कापाडु ऎम्ब गोप्तत्ववरणवू, आत्मनिक्षेपवॆम्ब अङ्गियू, तानु उपासनॆयन्नु माडुव शक्ति तनगिल्लदुदरिन्द, तनगॆ इन्नु यारू गतियिल्लवॆम्ब कार्पण्यवू” ऎन्नु निर्दिष्ट मान- हीगॆ मेलिन वाक्यदल्लि तोरिबरुव नाल्कु कॊल्लित्तायितु. हेळल्पट्टि दुदु आयितु. (२) चराचराणि भूतानि साणि-जङ्गम स्थावरग ळाद भूतगळॆल्ला, भगवद्वपुः- हेयगुण रहितनागि कल्याण गुणा करनाद सत्येश्वरन शरीरवु - अतः- आ कारणदिन्द, सदानुकूल्यम् अवुगळिगॆल्ला यावागलू अनुकूलवागिरुविकॆये, कार्यमाड तक्कद्दु, इष्टेवनिश्चयः - ऎम्बुव निश्चयज्ञानवु; इरतक्कद्दॆम्ब भाववु, मुन्दॆ प्रातिकूल्य वर्जनवु हेळल्पडुत्तदॆ. स्वस्य- वास नाद तनगॆ, स्वामिनि स्वामियागियू शेषियागियू इरुव, या वृत्ति याव कैङ्कर्य उण्टो, सा ऎन्दु इट्टु कॊळ्ळतक्कद्दु, अदु, प्रतिकूल्य विवर्जनम् - प्रातिकूलवन्नु त्यागमाडुविकॆ ऎन्दु भाविसतक्कद्दु.” प्रातिकूल्य वर्जनक्कॆ निबन्धनवागिरुव स्वामि त्ववु विशिष्टवन्नू शरीरवागि हॊन्दिरुवुदरिन्दले, अन्तह शरीरगळिगू प्राति कूल्यवु कूडदादुदरिन्द नारायणनॆम्ब प्रयोगवु. *चराचराणि भूतानि”-इत्यादि प्रमाणङ्गळिन् पडिये इवे मॊदलाद प्रमाणगळल्लि हेळिरुवहागॆ, स्वामित्वादि निबन्धनङ्गळ्ळि- स्वामित्ववे मॊदलाद क्रमगळन्नु, आदि पददिन्द सर्व शरीरत्व सातत्वगळु हेळल्पट्टवु, चॊल्लुगिरउ-पदेशिसुव, सविशेष णमान - श्रीमत् ऎम्ब विशेषणदिन्द कू डि द, नारायण शब्दले - श्रीमन्नारायण शब्ददल्लि, आनुकूल्य सङ्कल्पवू प्रातिकूल्य वर्जनवू - सूचितवन्नु मिडम् मुन्नॆ सॊन्नॆ - सूचितवॆम्ब सन्दर्भवन्नु हिन्दॆये तिळिसिरुत्तेवॆ. नॆय पुटवन्नु नोडि.) श्रीमन्नारायण शब्द दल्लि न बहु प्रीत्यर्थदिन्द समस्तवू आतनिगॆ शरीरवागि ऎल्लक्कू आतनु आत्मा आ कारणदिन्द तानू आतनिगॆ यस्यात्याशरीरं” ऎम्बल्लि वागि. -________________

(22) द्वयाधिकार इप्परिकरङ्ग ळुव उपायार्थमाक (य) सकाव्य हेळिरुवहागॆ, शरीरवागि आतनू सत्वक्कू आत्मावागिरुवदरिन्द, शरणागतनागुवनु सानुकूलवागि प्रति कूलनल्लदॆयू इरबेकॆं बुदु स्वतस्सिद्धवादुदागि नारायणशब्ददिन्द बोधितवॆम्ब तात्परवु. हिन्दॆ हेळिरुवदु ऎल्लि ? ऎन्दरॆ परिकर विभागाधिकारदल्लि शङ्का पञ्चकगळिगॆ समाधानवन्नु हेळुव सन्दर्भदल्लि “श्रीमच्छब्द लुम्, नारायण शब्दलु अर्थमाक आनुकूल्य सज्जल्प मुम् प्रातिकूल्यवर्जनमुम् अनुसन्नेय मागक्कडवदु? ऎन्दु हेळिरुत्तारॆ. १०१०-१०११ नॆय पुटगळन्नु पराम्बरिसि, पुरुषकारन श्री महालक्ष्मियन्नु वरिसि तानु माडिद सहस्रापराधगळिगागि भगवन्तनिगॆ निग्रह सल्पवु तॊलगि अनुग्रह सङ्कल्पवु उण्टागबेकादरॆ अवरुगळिगॆ अभिमतनागि शास्त्रिल्लङ्घनॆ माडदॆ तदनुगुणवागि वर्तिसि, आतन शरीरगळाद प्राणिगळ विषय दल्लू प्रतिकूलनल्लदॆ, अनुकूलनागिये इरबेकॆम्बुदु स्वतः व्यक्तवु. अन्तह प्राणिगळ विषयदल्लि हिंसॆ, द्वेष, द्रोह चिन्ननवे मॊद लादवुगळु सर्वव कूडदॆम्ब भाववु. हीगॆ यावजीववू मोक्षार्थियु अनुकूलनागियू, प्रति कूलनल्लदॆयू इरबेके ? हागॆ यावजीववू इरबेकु ऎन्दरॆ आग सपरिकर भरन्यासवु सकृत्कर्तव्यवॆम्ब सिद्धान्तक्कॆ भङ्गवे ? ऎन्दरॆ, ई परिकरगळु सकृत्यव्यवाद भरन्यासक्कॆ अङ्गवागिरबेकॆन्दु हिन्दॆये हेळिरुत्तेवॆ ऎन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. इप्परिकर कुम् - ई आनुकूल्य सङ्कल्प प्रतिकूल्य वर्जन गळाद ऐदु अङ्गगळु, उपायार्थमाग - आत्म निक्षेपरूप अङ्गि यन्नु अनुष्ठिसुवाग, सकृतर व्यङ्गळ - ऒन्दे सल अनुष्ठिसतक्क द्दॆम्ब विषयवन्नु, अधिकारान्तरले , बेरॆ अधिकारदल्लि ऎल्लि ? ऎन्दरॆ साङ्ग प्रपदनाधिकारदल्लि, शूम् . हेळिरुत्तेवॆ. आनु कूल्य सङ्कल्प प्राति कूल्य वर्जनगळु यावजीववू नडॆसतक्कद्दा दरू, यावजीववू अङ्गवागिरतक्कद्दॆम्ब वादवु अल्लि निरसन माड ल्पट्टिरुत्तदॆ. सकृदनुहेयवाद भरसमर्पण कालदल्लि इवु अङ्ग नागिरबेकॆम्बुदु श्री नडादूरवाळरवर हेळिकॆयिन्द व्यक्तवु १११३-४ नॆय पुटगळन्नु पराम्बरिसि, इदन्ननुसरिसि, अल्लि श्री________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे

  • ऎन्नु मिडम् अधिकारान्तरले पॊन्नॊम्
  • प्रव” इत्यत्र वरमान निर्देशस्य तात्पर माह, इतर तात्पराणां प्रमाण विरोधं दर्शय. इक्रिया पदल् वरमान निर्दॆशम् “बर्हिल्रवनादि” मन्मङ्गळिर् पोलॆ अनुष्ठानकालाभिप्रायम् ; इण्ण नक्के ई निगमान्तदेशिकरवरु हेळिरुवदेनॆन्दरॆ “इडल् अनुकूल्य सज्जादिगळ् उपाय परिकरनाय् सक्कत्तायिरुक्कु, मे लिवन्नॊलिनवनुकूलवृत्तादिगळॊडॆ पोरुगिरविडम्म् उ पाय फलमाय् यावदात्मभावियायिरुक्कुम्.” (१११६-७ नॆय पुटगळन्नु नोडि.) प्रपद्य ऎम्बल्लि वरमान निर्देशविदॆ. अदर प्रयोजनवेनु ऎम्ब चॆरॆयल्लि, अनेकरु नानाविधवाद प्रयोजनवन्नु हेळुवरु. अवुगळन्नॆल्ला उपपादन माडि, अवुगळॆल्ला प्रमाणगळिगॆ विरोध वॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. “प्रव” ऎम्बल्लिरुव वरमानकाल तात्सरवन्नु तिळिसुत्तारॆ. इतरर तात्सरगळु प्रमाण विरोधवादवु. .. इक्रियापदल् ई प्रपद्य ऎम्ब क्रियापददल्लिरुव, वरमान निर्दॆशम् - वरमान कालदल्लि हेळिरुवुदु, बर्हिल्रव नादि, मन्मळि‌ पोलॆ - मगळ हागॆ, अनुष्ठानकालाभिप्रा यम् - सकृत् अनुष्ठिसुव कालवन्नु सूचिसुवदर अभिप्रायवु. भरन्यासवु सहृदनुषेयवु. आ कालदल्ले ई पञ्च परिकरगळू इरबेकॆन्दु हेळल्पट्टितु. बर्हिल्रवन मवु यावुदॆन्दरॆ “बर्हि देव सदनं दामि देवानां परिष्कृत मसि” इल्लि बर्हिलवन ऎन्दरॆ दर्भॆगळन्नु कत्तरिसोणवु. ई मनदल्लू दाम ऎम्ब वर मान निर्देशवु आ कालक्कॆ मात्रवे अन्वयिसुत्तदे विना यावजी ववू अनुष्ठॆयवॆम्बुदन्नु सूचिसुवदिल्लवु ऎम्ब भाववु. सारदी पिका व्याख्यातृवु बर्हिल्रवनादि मङ्गळिर् पोलॆ ऎम्बल्लिरुव आदि पदवु बर्हिल्रवन शब्ददॊन्दिगॆ सेरिरुवदरिन्द सम्भरण, ग्रथन, उद्यमन, अहरणादिगळु हेळल्पट्टवॆन्दु अभिप्राय पट्टिरुत्तारॆ. आदुदरिन्द दर्भॆगळन्नु कत्तरिसुवदक्कू कट्टुवदु तरुवुदु मुन्ताद्द________________

द्वयाधिकार परमान व्यपदेशम् (१) वत्रमान देहावधियागि प्रपत्तनु स्नानकर व्यत्सॆय विवक्षिक्किरदॆनुम्; (२) फलमवरु मळवुम् प्रस परिकरमान विश्वासानुवृत्तियॊ विवक्षिक्किरदॆनुम्, (३) प्रपत्तिकालल् तान् सत्त हडिय आनुकूल्यादिगळ् प्रपत्ति परिकर मागवे मेल् अनुवरिक्कवेण्णु म् पडियॆ का क्कॆल्ला मन्मगळिवॆ. इवॆल्ला अन्तह दर्भसङ्ग्रहणकालक्कॆ मात्रवे अन्वयवे विना, अनन्तर कालक्कॆ अन्वयिसुवदिल्लवु. सारास्वादिनियवरु “अग्नये जुष्यं निरपाय” इत्यादि मन्त्रगळु आदिपददिन्द हेळल्पट्ट वॆन्दु व्याख्यानवन्नु बरॆदिरुत्तारॆ. ई बर्हिल्रवन मावन्नु श्रीदेशिकवररु उदाहरिसिरुवदर अभिप्रायवेनॆन्दरॆ दर्भॆगळन्नु कत्तरिसुव मस्त्रवन्नु आ कालदल्लि हेळि सकृत्कत्तरिसतक्कद्देविना, पुनः पुनः आ दर्भॆगळन्नु कत्तरिस बेकाद आवश्यकतॆ हेगॆ इल्लवो, हागॆये इल्लियू प्रपद्यॆ ऎम्ब निर्दॆशवु, आ कालदल्लि मात्र सहृदनुषेयवे विना, पुनः पुनः अनु सबेकाद आवश्यकतॆयिल्लवु. पुनः पुनः अनुषेयवॆन्दरॆ “सत्यं तम्म सकृदुच्छा रस्संसारविमोचनं भवति, सकृदेवहि शास्त्रार्थः कृतोयं तारयेन्नर” इत्यादिगळिगॆ विरोधवु. मुन्दॆ इतर पूरै पक्षाभि प्रायगळन्नु अनुवदिसि मेलिनशास्त्र प्रमा णगळिगॆ विरुद्दवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. इनक्कॆ - हागल्लदॆ, ई व मानव्यपदेशम्- प्रपद्म ऎम्बल्लि वरमान हेळिकॆयु, (१) वर मानदेहावधियाग ईग प्राप्तवागिरुव देहविरुववरॆगू, प्रप नुष्ठान कत्रव्यतैयॆ प्रपदनानुष्ठानवन्नु माडबेकाद अवश्य कतॆयन्नू, विवक्षिक्किरदॆन्नु - तिळिसुत्तदॆ ऎन्दू, (२) फलम्‌ वरु मळवु प्रपत्ति परिकरमान फलवु दॊरॆयुवतनकवू प्रपदनक्कॆ अङ्गवाद, विश्वासानुवृत्तिय्य-महा विश्वासवु अनुवरिसि बरतक द्दॆम्बुदन्नु, विवक्षिक्किरदॆन्नु तिळिसुत्तदॆ ऎन्दू, (३) प्रसकाल ल्- प्रपदनानुष्ठान कालदल्लि, र्ता सज्जित पडिक्कि तानु आग इन्नु मुन्दॆयल्ला शास्त्रक्कॆ अनुकूलवागिये नडॆयुवॆनु, प्रतिकूल नागि आचरिसुवदिल्लवु ऎन्दु सज्जल्पिसिद हागॆये, आनुकूल्यादिगळ अनुकूलवागिरुविकॆ, आदि पददिन्द प्राति कूल्यवर्जनवु हेळल्पट्टितु. इवुगळु, प्रपत्ति परिकर मागवे प्रपत्तिगॆ अङ्गवागिये इद्दु________________

श्रीमद्र हस्य त्रयसारे ट्टु किरतॆनुं शोल्लुम् पक्षळ्, इवु सायं सहरिकरमा ग सकृतव्यनन्नु काष्टुगिर प्रमाणङ्गळोडॆ विरोधिक्कु. कॊण्डु, अनुवक्कण्डु पडियॆ - देहविरुववरॆगू अनु वरिसि बरबेकॆम्बुदन्नु, कट्टुकिरदॆनुम् - तोरिसुत्तदॆन्दु, शल्लुम् पक्ष. हेळुव अभिप्रायगळु, इवु सायम् . ई प्रपदन रूपोपायवु, सपरिकरवाग . ई ऐदु अङ्गगळॊन्दिगॆ सेरिये, सकृतरवन्नु ऒन्दु सलमात्रवे अनुष्ठिसतक्कद्दॆन्दु काट्टुगिर-तोडिसुव प्रमाण कोडॆ विरोधिक्कुम् प्रमाण गळॊन्दिगॆ विरोधवादवागुत्तदॆ. आ प्रमाणगळु यावुवॆन्दरॆ ? “सकृदेव प्रपन्नाय तवाति च याचते । अभयंसरभू शेभो ददाम्य तम्मतं मम” ऎम्बुदू मत्तु मेलॆये उदाहरिसिद “सत्यं तत्त्वयं सकृत्” “सकृदेव हि शास्त्रार्थः” इत्यादिगळु, आनुकूल्य सङ्कल्पादिगळु उपायानुष्ठान कालदल्लिन परिकर गळादरू (१) देहविरुववरॆगू अनुकूल प्रवृत्ति प्रतिकूलवर्जन परिकरगळु अनुवरिसिरबेकॆम्बुदन्नु (२) फलप्राप्ति वरॆविगू इर बेकॆन्दू (३) सङ्कल्पानुसार प्रवृत्तियु कॊनॆयवरॆगू इरबेकॆन्दू वरमान निर्देशवु प्रप ऎम्बल्लि तोरिसुत्तदॆन्दु कॆलवरु अभि प्रायपडुवरॆन्दु हेळि, प्रपदनवु सकृरव्यवॆन्दु हेळुव प्रमा णगळिगॆ विरोधवॆन्दु तिळिसिदरु. इदक्कॆ निदर्शनवागि दर्भलवना हरणादि मन्यगळन्नु उदाहरिसिदरु. हागॆये लौकिक निदर्शन वन्नू कॊडबहुदु ; एनॆन्दरॆ यूनिवन्सिटि परीक्षॆयल्लि तेर्गडॆ हॊन्दिदवनिगॆ कान्व केर्षनल्लि डिप्लोमा कॊडुवुदू सहृ I do promise’ ऎन्दु सल्लिसुव हागॆ माडि डिप्लॊम कॊडल्प हुत्तदॆ. देहावसान मॊदलाद कालदवरॆगू हेगॆ निरीक्षिसबेकि ल्लवो हागॆये ई सन्दर्भदल्लि ऎन्दु तिळियतक्कद्दु. हेगॆन्दरॆ ? आगलि, पू पक्षिगळु पुनः आक्षेपिसि केळबहुदु. संसारदल्लि दुःखातिशयवु सामान्यवागि उण्टु. इदन्नु तिळिद प्राज्ञनिगॆ तरातिशयवु प्राप्तवागि पुनः प्रपदनवन्नु अनुष्ठिस कूडदे ? मत्तु तनगॆ मुन्दक्कॆ निरतिशयरूप सुखवु लभिसुत्तदॆ ऎम्ब अनुभवक्कागि भोगरूपदल्लि पुनः पुनः शरणागतियन्नु________________

द्वयाधिकार इरातिशयत्तालुम् भोगरूपत्तॆ यालुन् वरु आवृत्ति कुम्, पूरखण्डत्तिरॊन्न पडिये अनुष्ठितमान उपाय शरीरल् प्रवेशविल्लॆ, अनुष्ठिसुवदरल्लि तप्पेनु ? प्रपदनवु सकृत्तॆन्दू वरमान निर्दॆ शवु, आ कालक्कॆ मात्रवे अन्वयवॆन्दु हेगॆ हेळुत्तीरि. श्री यति वररु शरणागतिगद्यवन्नु एतक्कागि अनुग्रहिसिदरु ? नित्यदल्लू पठन माडि शरणागतियन्नु अनुष्ठिसतक्कद्दॆम्बुदु अवर अभिप्राय वल्लवो ? अवरु अल्लि हेळिरुवदेनॆन्दरॆ “द्वयमर्थानु सन्धा नेन सह सदैवं वक्ता” ऎन्दिरुवदरिन्द राग प्राप्तवाद भोग्य तॆयु सूचिसल्पट्टु, यावागलू द्वयवन्नु च्चरिसुत्ता “द्वयानु सन्धान सुरिताधरः” ऎम्बदागि कॆळगिन तुटियु मोक्षार्थियाद प्रपन्ननिगॆ अदुरुत्ता इरबेकॆन्दु हेळल्पट्टिदॆयल्लवे ? आदुदरिन्द इरातिशयदिन्दलू भोगातिशयदिन्दलू पुनः पुनः शरणागति यन्नु अनुष्ठिसुवदु युक्तवल्लवे ? ऎन्दाक्षे पतन्दरॆ अदक्कॆ समाधानवन्नु मुन्दिन ऎरडु वाक्यगळ मूलक तिळिसुत्तारॆ. इरातिशयत्तालुम् , ई दुःखकरवाद हेय देहवन्नु शीघ्रवागि तॊलगिसबेकॆम्ब त्वरातिशयदिन्दलागलि, मत्तु भोग रूप तयालुम् - मुन्दॆ तनगॆ प्राप्तवागुव निरतिशयावस्थॆय अनुसन्धानद बोग्यतॆयिन्दलागलि, वरुम् - उण्टागुव, आवृत्तिक्कुम् - पुनः पुनः अनुष्ठिसतक्कद्दॆम्बुवदक्कॆ, पूर खण्ड तिर् चॆन्न - द्वयमन्मद पूरैखण्डदल्लि उपदेशिसल्पट्ट, उपाय शरीरल् - प्रपदनद स्वरूपदल्लि, प्रवेशविल्लॆ - अन्वयवल्लवु; ऎन्दरॆ द्वयमादल्लि हेळिरुव हागॆ पूरैदल्लि अनुष्ठिसिद प्रपदनक्कॆ आ कालदल्लिरबेकादुदु ऐदु अङ्गगळु, इदे साङ्ग प्रपदनवु. अदक्कॆ उत्तरकालीनवाद याव अङ्गवू बेकागिल्लवु. आदुदरिन्द प्रपदन कालक्कॆ उत्तर कालदल्लि शरणागतिय आवृत्तियु बेकागिल्ल वॆम्ब भाववु. उत्तर कालदल्लि बेकादुदु तानु माडिद महत्ताद उपायद अनुसन्धानवु. इदु त्वरातिशयक्कू भोगरूपवागियू बेकादुदु. इन्तह अनुसन्धान माडुवुदक्कॆ सहायवागियू, प्रपदन माहात्मिय प्रदर्शनक्कागियू शरणागतिगद्यवन्नु श्री यतिवररु रचिसि, अदरल्लि “द्वयमर्थानु सन्धानेन सह सदैवं________________

ALFA श्रीमद्र हस्यत्रयसारे आगैयाल् उपायवाक्यल् वर्तमान व्यपदेशम् “द्वय मर्थानुसन्धानेन सह सदैवं वक्ता” ऎ५रराग प्राप्तभोग रूपानु वृत्तिय विवक्षिक्किरदु मॆन्नु. पूरैखण्ड स्टार्रा निगमयति इप्पडि (१) सत्वशरण्यत्व मुं (२) शरणागतिस्वरूपमुं (३) वक्ता” ऎन्दु अप्पणॆकॊडिसिरुत्तारॆ, अवरु प्रयोगिसिरुवदे अनु सन्धानवॆम्बुदागि, त्वरातिशयक्कागि पुनः प्रपदन कूडदो ? ऎन्दरॆ ऒन्दु वेळॆ अनुष्ठिसिदरू ऎरडू बेरॆ बेरे फलक्कागि प्रपदनवु. मॊदलु अनुष्ठिसिदुदु देहावसानानन्तर मोक्ष प्राप्तिगागि, ऎरडनॆयदु भोग प्राप्तिगागि, आदुदरिन्द इदक्कॆ मॊदलिन शरणागतिय सम्बन्ध विल्लवु. भोगरूपवागि आवृत्तियन्नु श्री यतिवररु ई मेलिन वाक्यदल्लि अनुमोदिसिरुत्तारॆन्दु हेळुवदू सरियल्लवॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. आगैयाल् - उपायावृत्तिगॆ पूत्व प्रवृत्ति यल्लि प्रवेशविल्लदुदरिन्द, उपाय वाक्यल् - द्वयपूखण्डद वाक्यदल्लिरुव प्रह ऎम्ब क्रियापददल्लि, वरमानव्यपदेशं वर्तमानकालद हेळिकॆयु, “द्वयमर्थानु सन्धान इत्यादि” ऎम्बल्लि तोरुव रागप्राप्त भोगरूपानुवृत्तियॊ - महा विश्वासदिन्दुण्टाद, भोगरूपानुवृत्तियॊ मुन्दॆ बरुव आनन्दानुभवद अनुवृत्तियन्नु, विवक्किरिदन्नु - हेळुवदू इल्लवु. अर्थानु सन्धानवॆम्बुदरिन्द, राग प्राप्तत्ववू, सदैवं वक्ता ऎम्बुदरिन्द भोगरू पत्ववू सूचितवु. इल्लि श्रीयतिवररु हेळिरुवदु पुनः पुनः द्वयार्थानुसन्धानवन्नु हेळिदरे एना पुनः पुनः शरणागत्यावृत्तियु हेळल्पडलिल्लवॆम्ब तात्परवु. इदन्नॆ श्रीदेशिकवररु ई अधिकारादियल्ले आम्रडितो दिशः यक्ष कृतार्थभावं, इल्लि कृतार्थ भाववे भोगरू पत्ववु. इदक्कॆ कैङ्कर रूपदल्लि पर्यवसानवु. पूरैखण्डदल्लि हेळल्पट्ट अभिप्रायगळन्नु निगमनदल्लि हेळुत्तारॆ. इप्पडि - हीगॆ नावु हिन्दॆ उपपादिसिद रीतियल्लि (१) सर्व शरण्यत्वमुम् , सत्वरिगू शरण्यनॆम्बभाववू, (२) शरणागति स्वरू________________

द्वयाधिकार इर्दि परिकरळुम् (४) अधिकारि विशेष मुम् पूरैखण्डत्तिले प्रकाशितवाय्तु. इत्ताल् अननोपायत्वमुं सिद्दित्तदु पमम् ऎन्दरॆ अदर निक्षेपरूपवाद अभिप्रायवू, भरन्यासवॆन्दरे नॆम्ब अभिप्रायवू, (३) इर्दि परिकरळु अदक्कॆ बेकाद ऐदु अङ्गगळू, (४) अधिकारविशेषमुम् - इदक्कॆ अधिकारि यारु ऎम्बु दू, पूरै खण्डत्तिलॆ प्रकाशितवाय्तु - द्वयपूर्व खण्डदल्लि ज्योतितवु. ऒन्दु उपाधियू बेकिल्लदॆ शरणं प्रपद्यॆ ऎन्दिरुव दरिन्द सर शरण्यत्ववु बोधितवु. शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बुदर विवरणॆ यल्लि शरणागतिय स्वरूपवन्नु हेळिदरु, अदु आत्मनिक्षेपरूपदल्लि सत्वभरवन्नू भगवन्तनल्लिडुवन्ताद्दॆन्दु उपपादितवु. अदरल्लिरुव मूरु पदगळ अर्थविवरणॆयिन्दलू परिकरळॆल्ला हेळल्पट्टवु. प्रपद्यॆ ऎम्ब उत्तम पुरुषदिन्द कष्ट साध्यवाद कल्मज्ञानानुगृहीत वाद भक्तियोगदल्लि अशक्ततॆयिन्द अधिकार विशेषवू द्योतितवॆम्ब भाववु. हीगॆ अभिप्रायगळु पूरैखण्डदल्लि तोरिबरुवदरिन्द ई अनुष्ठानक्कॆ अननोपायत्ववु ई भरसमक्षणॆगॆ सल्लुत्तदॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. इत्तालॆ - हीगॆ नाल्कु अभिप्रायगळु ई पूरैखण्डदल्लि द्योतितवादुदरिन्द, अनन्नॊपायमुम् , ई भरन्यासक्कॆ बेरॆ इतर साधनगळ अपेक्षॆयू इल्लदिरोणवु, इदे सम्पूर्णवाद उपायवागिरोणवु, सिद्दित्तदु - सिद्धिसितु. यारवाद भक्तियोगक्कादरो कयोग ज्ञानयोगादरू प साधनापेक्षॆयुण्टु, इदक्कॆ यावुदर साहचरापेक्षॆयू इरुव दिल्लवु, भक्ति मार्गक्कादरो नित्यनैमित्तिकगळु अङ्गगळागि देहाव सानदवरॆगू अनुवरिसि बरतक्कद्दागिरुत्तदॆ. इदक्कादरो नित्य नैमित्तिकगळु बेरॆ विधियिन्द प्राप्तवादरू, अङ्गरूपदल्लि बेका गिल्लवु. “सकृ देवप्र पन्नस्य कृत्यं नैवान्य दिष्यते । *कृष्णन मण कृतकृत्तन्नु खभवेत्” “सकृदेवहि शास्त्रार्थः कृतोयं तारयेन्न रम् * “नजाति भेदं न कुलं न लिङ्गं न गुणक्रियाः । नदेशकाल् नावां योगोह्यय महेक्षते” इत्यादिगळु इल्लि अनुसन्धेयगळु.________________

श्रीमद्र हस्ययसारे उत्तरखण्डः फलप्रार्थनारूप इति व्याख्यातु, पूरोत्तर खण्डयो सृङ्ग तिमाह इप्पडितोत्तिन शरणागति (१) “तावदार्ति श्रथावाञ्छा” इत्यादिगळिरडिये सकल फलसाधनवाग्नियालुम, (२) तदस्य- को महोदारः ऎरपडिय परमोदारनानशरण्य अर्थितार्थ परिदानदीक्षितनाय्, (३) “कॊळ्ळक्कुरैनिल वेणि उत्तरखण्डवु फलप्रार्थनारूपवादुदॆन्दु हेळलु हॊरटु पूरोत्तरखण्डगळिगिरुव सण्णतियन्नु तिळिसुत्तारॆ. इप्पडितोत्तिन शरणागति - हीगॆ पूर्वखण्डदल्लि तोरिबरुव उपायवाद, शरणागति - भरसम र्पणरूप शरणागतियु, सकल फलसाधनवु ऎन्दरॆ चतुर्विध पुरुषार्थक्कू साधनवु ऎन्दु ऎरडु प्रमाणगळन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. (१) “तावदार्तिस्तथा वाञ्छा” ऎम्ब विष्णु पुराणोक्तियु इदु हिन्दॆ अधिकारि विभागाधिकारदल्लि उदाहृतवु. इदक्कॆ अर्थवु हिन्दॆये उपपादितवु. ८४०नॆय पुट वन्नु नोडि, चतुर्विध पुरुषार्थक्कू ई शरणागतियु साधन वॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ; हागॆये इन्नू ऐदु प्रमाणगळन्नु अल्लिये उदाहरिसिरुत्तारॆ. ८३६-८३८ नॆय पुटगळन्नु नोडि, इत्यादिगळिर् हडिये-इवे मॊदलाद प्रमाणगळल्लि हेळिरुव हागॆ, आदिशब्ददिन्द ८३६-८नॆय पुटगळल्लिरुव ऐदु प्रमाणगळू सूचितवु. सकलफल साधनमाग्नियालुम् - समस्तवाद चतुर्विध पुरुषार्थगळन्नू साधिसिकॊडुवदरिन्दलू, (२) “तदन्यः कॊ महोदारः” -सत्येश्वर नल्लदॆ बेरॆ यारु महोदारनागि “विदधाति कार्मा”ऎन्दु श्रुति यल्लि हेळिरुवहागॆ सकल पुरुषार्थगळन्नु कॊडुववनु यारु उण्टु ? ऎच्चरपडिये ऎन्दु हेळिरुवहागॆ, परमोदारनानकर र्ब्य - ऎल्लरिगिन्तलू सर्वोत्कृष्टवाद उदारभाववन्नु हॊन्दिद सर्वरक्षकनु, अर्थितार्थपरिदान दीक्षितनाय्-आश्रितरिन्द प्रार्थि सल्पट्ट अभीष्टवन्नु, परिदान दीक्षितनाय्-निरतिशयवागि अनु बन्धि परन्तवागि कॊडुव दीक्षॆयुळ्ळवनागि, ऒन्दुवेळॆ मोक्षवन्नु (१) वि. पु. १-९-७३, (२) इति. समु. ३३-११९________________

(३४) द्वयाधिकार 2668- तॆल्ला तरुम् ” ऎन्नु मृडिये नियालु, इष्टु ऎन्न फलत्तुक्काग प्रपत्ति हण्णुगिरदॆर अपेक्षॆयिले, महोदार प्रार्थिसिदरू तनगू अनुबन्धिगळिगू कॊडुव दृढसङ्कल्पनागि, (३) “कॊळ्ळुक्कुरैनिर्ल - इदू अधिकारि विभागाधिकारदल्ले हिन्दॆये उदाहृतवु ८०४नॆय पुट नोडि, अल्लि तात्पर्यार्थवन्नु बरॆदिरु वदरिन्द प्रतिपदार्थवू इल्लि बरॆयल्पडुत्तदॆ. ओ कविगळे निष्ट्रयोजनवाद इतर स्तोत्रगळन्नु त्यजिसि महोदारनागि सत्वफलगळन्नू दयपालिसुव नीलमेघश्यामनन्नु स्तुतिसोण बन्नि ऎन्दु करॆयुत्तारॆ. “कॊळ्ळुम्पयनि-हॊं दलु एनॊन्दू शाश्वत प्रयोजनविल्लदॆयू, कुप्पॆयॆकिळिर् तन्न शॆल्व कसद गुड्डॆयन्नु कॆदकिदरॆ दुष्टवासनॆ मॊदलाद दोष वुळ्ळ सम्पत्तुळ्ळवरन्नु, वळ्ळल् पुगळु - चन्नागि उदारवागि स्तुतिसि, नुं वाय् - निम्म उत्कृष्टवाद कवित्ववन्नु, इळक्कुं पुलवी‌गळे-हीयाळिसिकॊळ्ळुव महाकविगळे ! कॊळ्ळक्कुरैविङ्ग्, हॊन्दलु याव विधवाद न्यूनतॆयिल्लदॆ ऎन्दरॆ गुणविभवैश्वादि गळल्लि एनॊन्दू न्यूनतॆयिल्लदॆ परिपूर्णकामनाद, ऎल्लान्तरु- चतुर्विध पुरुषार्थगळन्नू उदारवागि दयपालिसुव, “भौमं मनोरथं स्वर स्वरि नं च यत्परम् । ददाति ध्यायि नां नित्यमपवर्गप्रदो हरिः ” ऎन्दू, “ सकल फलप्रदोहि विष्णु” ऎन्दू, “विदधाति कार्मा” ऎन्दू, “र्त प्रसन्नेकिमि हास्यलभ्यं धार्थकाम्य रलमल्प कास्ते । समाश्रिताश् ब्रह्म तरोरनन्तान्निस्संशयो मुक्ति फलप्रपातः ” ऎन्दू हेळिरुव हागॆ उदारनागि कॊडुव ऎम्बर्थवु ; कोतु इल् कॊडुवदरल्लि एनॊन्दू दोषविल्लद ऎन्दरॆ तारतम्यविल्लदॆ तनगॆ समवाद आनन्द वन्नु कॊडुव मत्तु एनॊन्दु प्रत्युपकारवन्नागलि अपेक्षिसदे कॊडुव, र्ऎवळ्ळल् - ननगू महोदारनाद, मणिवण्णतन्नॆ नीलमणिय हागॆ क्लाम्यवाद अवयवशोभॆयुळ्ळ भगवन्तनन्नु, कविल्लवमि - कविगळे स्तोत्र माडोण बन्नि.” ऎन्नुमडि - ऎन्दु हेळिरुवहागॆ, नियालुम् - सकल पुरुषार्थगळन्नू अनुग्रहिसुव शीलवुळ्ळ परमोदारनागि इरुवदरिन्द, इट्टु - ई शरणागतियन्नु अनुष्ठिसुव सन्दर्भदल्लि, ऎन्न फलत्तुक्काग-याव________________

श्रीमब्र हस्ययसारे नान शरणनुक्कुम्, सत्कृष्ट विषयमान इव्वशीकरण विशेषत्तु क्कु म्, शेष करसनान र्त स्वरूपत्तु कुम् अनु रूपमान फलविशेष उत्तरखण्डम्, (४) “तनक्केयागवॆ नैकॊळ्ळुमीदे? ऎरपडिये, समस्तविरोधि निवृत्ति पर फलक्कागि, प्रपत्ति पण्णुगिरदु - भरन्यासवन्नु अनुष्ठिसुवदु, ऎच्चर आपेक्षॆयिले - ऎन्नुव अपेक्षॆयल्लि, महोदारनान शरण्य नुक्कुम् परमोदारनागिरुव सत्वरक्षकनिगू सत्कृष्ट विषय मान इव्वशीकरण विशेषत्तु क्कुम् – “तस्य च वशीकरणं तच्छरणा गतिरेव” ऎन्दु श्री यतिवय्यरु हेळल्पट्ट हागॆ, सर्वोत्कृष्ट विषय वाद भगवन्तनन्नु तन्न वशमाडिकॊळ्ळुव उपाय विषयवाद शरणागतिगू, शेषकरसनान - भगवन्तनिगॆ दासभूतनागिरुवदे परमानन्दवॆन्दु भाविसिरुव; तन् स्वरूपत्तुक्कुम् - प्रणवदल्लि तोरिबरुव तानु श्रियःपतिगॆ शेषभूतनॆम्ब स्वरूपक्कू, अनुरूप मान फलविशेष - उचितवाद फलविशेषवन्नु, देहावसाना नन्तर प्राप्तवागुव, ई भरन्यासदिन्दुण्टागुव फलवु यावुदॆन्दरॆ अनिष्ट निवृत्ति पूर्वकवाद इष्ट प्राप्तियु; सत्व पापविमोचनॆयु, इदक्कॆ कारणवागिद्द हेय प्राकृत शरीरदिन्द विमोचनवु, परिपूल्ल ब्रह्मानुभवदॊन्दिगॆ इन्तह परमोपकारनागि परमोदारनिगॆ माडुव नित्य कैङ्करवु; ई निरतिशयफलवु मूरक्कू उचितवादुदु ऎन्दु हेळल्पट्टितु. (१) महोदारनाद सर्वशरण्यनिगू उचित वादुदु; (२) ई सर्वोत्कृष्टवागि “एषां तपसाम् अतिरिक्तमाहुः” ऎन्दु श्लाघिसल्पट्ट शरणागतिगू उचितवादुदु. (३) “दासभूता स्वतस्सत्व ह्यात्मानः परमात्मनः” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ परमात्म निगॆ शेषभूतनॆन्दु आनन्दिसुव तन्न स्वरूपक्कू उचितवादुदु; इन्तह फलविशेषवन्नु द्वयद उत्तरखण्डवु प्रार्थिसुत्तदॆ ऎन्दु मुन्दॆ आळ्वार् दिव्यसूक्ति समर्थनॆयॊन्दिगॆ तिळिसुत्तारॆ. हीगॆ उत्तर खण्डम्द्वयद उत्तरखण्डवु “तनक्केयागवॆनैकॊळ्ळु दे” सत्वशेषियाद तनगेने, परतन्त्रनागि शेषभूतनागि नित्य कैङ्कय्य वन्नु ऎसगलु अर्हनॆन्दु अकरिसुवदे तनगॆ परम प्रयोजनवु ऎ रपडिये - ऎन्दु हेळिरुवहागॆ, समस्त विरोधि निवृत्ति (४) तिरु. २. ९. ४,________________

द्वयाधिकारः माग प्रार्थिक्किरदु. इत्ताले अनन्य प्रयोजनत्व मुं सिद्धि क्किरदु. परन माग समस्त विरोधिगळाद प्रकृतिसम्बन्ध, पापपुण्यरूप कर्मगळु अवुगळिन्दुण्टागुव वासना मॊदलाद समस्त विरोधि वर्गद पर्यन्तवागि, ऎन्दरॆ अनिष्ट निवृत्ति पूर्वकवागि प्रार्थि क्किरदु - प्रार्थिसुत्तदॆ. उत्तरखण्डदल्लि हेळिरुवदु अनिष्ट निवृत्ति पूरैकवाद इष्ट प्राप्तियु. अदु यावुदॆन्दरॆ दासभूतनागिरुवदे तनगॆ स्वरूपवादुदरिन्द आतनिगॆ कैरवन्नु माडुत्ता तदेक प्रयोजनवागिरुवदे ऎम्ब भाववु. ई “तनक्केयाग” ऎम्ब पाशुरवु हिन्दॆये उत्तर कृत्याधिकारदल्लि उदाहृतवु १२३७नॆय पुटवन्नु नोडि, पुनः साद्योपायशोधनाधिकारदल्लि उदा हृतवु. २४३४नॆय पुटवन्नु नोडि. ई पाशुरार्थवे श्री मद्रामायणदल्लि लक्ष्मणोक्तियिन्दलू व्यक्तवु- प्रकरणवेनॆन्दरॆ- पञ्चवटियल्लि स्वामि श्रीरामचन्द्र प्रभुविगॆ कॆलवु काल वसिसबेकॆम्ब अभिप्रायदिन्द लक्ष्मणनन्नु कुरितु “वनरामण्यकं यत्र स्थल रामख्यकं तथा । सन्नि कृष्णं च यत्र स्यात् समित्तुष्ट कुशो दकम् ” पुष्प फलगळ समृद्धियुळ्ळ मत्तु स्थलरमणीयतॆयुळ्ळ मत्तु निनगॆ समित्तु पुष्प, दर्भॆ, जल इवुगळिगॆ हत्तिरवागि अनुकूल वागिरुव प्रदेशदल्लि आश्रमवन्नु निल्दाणमाडु ऎन्दु आज्ञापिसिदरु. इदक्कॆ शेषत्व स्वरूप ज्ञानवुळ्ळ लक्षणनु प्रत्युत्तरवन्नु हेळुत्ता नेनॆन्दरॆ, सीतासमक्षकाकुत्समिदं वचनमब्रवीत् । पर वानस्मि काकुत्सत्वयि वर्षशतं स्थिते । स्वयन्तु रुचिरे देशे क्रियतामिति मां वद” सीतॆयन्नु मुन्दिट्टु कॊण्डु उत्तरवन्नु रामवाक्यवन्नु सहिसदॆ हेळुत्तानॆ. तानिरुवदु तन्न सौख्यक्कागि यल्लवु, परतत्ववाद निनगॆ सहज दासभूतनागिरुवदरिन्द, निन्न मत्तु सीतॆय कैङ्कय्य मत्तु प्रयोजनक्कागिये नानिरुवदरिन्द, * परवान काकु”.ओ श्रीरामचन्द्रने निनगॆ परतन्त्रनागि निन्न प्रयोजनक्कागिरुवदे ननगॆ स्वरूपवु. ई पारतन्त्रवु ऎल्लिय वरॆगॆ इरतक्कद्दु ऎन्दु केळुत्तीयो ? “त्वयि वरशतं स्थिते? अनेक काल नीनिरुवतनक ऎन्दरॆ निरुपाधिकवागि सदा इरतक्कद्दु. नन्न प्रयोजनक्कागि सुतराम् अल्लवु. आदुदरिन्द निनगू सीतॆगू याव________________

३६९८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे उत्तरखण्डस्थ नारायणशब्दार्थ इन्निडलॆ सविशेषण मान नारायण शब्दम्, प्रत्य प्रदेशवु रमणीयवो अनुकूलवो अन्तह स्थळवन्नु तोरि आश्रमवन्नु रचिसु ऎन्दु आज्ञापिसु ऎन्दु प्रार्थिसुत्तानॆ. “स्वयन्तु रुचिरेदेश क्रियताम् इति मां वद” . श्रीरामचन्द्रप्रभुवु “सुप्रीतस्तेन वान” तन्न शेषत्व स्वरूपवन्नु प्रकटिसिदने ऎन्दु आतन मातिनिन्द हर्षितनागि, सत्वगुणान्वितवाद मनोहर वाद प्रदेशवन्नु तोरिसिदरॆन्दु मुन्दॆ इरुत्तदॆ. श्रीयःपतिगॆ दिव्य वैकुण्ठदल्लि सदा कैङ्कय्य माडुवदे निरतिशय फलवॆम्ब भाववन्नु ई मेलिन इतिहासवु अमोघवागि प्रदर्शिसुत्तदॆ. हागॆये ई तत्ववन्नु चॆन्नागि तिळिद लक्ष्मणनु अयोध्यॆयल्लि युवराजनागि तनगॆ समान सुखगळन्ननुभविसुववनागि तनगॆ समनागि राज्यवन्नु परिपालिसु ऎन्दु ऎष्टु दूर रामचन्द्रप्रभुवु बलात्करिसिदरू, सात्मना ऒप्पलिल्लवॆन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. यौवराज्य भोगक्कू ई कैङ्कय्य रूप ब्रह्मानन्दक्कू अजगजन्यायवॆम्ब भाववु. रिन्दले अनन्य प्रयोजनत्ववू सिद्दवॆन्दु हेळिदरु. इदक्किन्त हॆच्चाद प्रयोजनवे इल्लवु. ईश्वरन प्रयोजनक्कागिरुवदे प्रयोजनवे विना बेरॆ प्रयोजनवे इल्लवॆम्ब भाववु. उत्तरखण्डदल्लिरुव नारायण शब्दार्थवु इद उत्तरखण्डदल्लिरुव श्रीमते नारायणाय ऎम्ब सविशेषण नारायणशब्ददल्लि अनुसन्धानमाडतक्कद्देनॆन्दरॆ हेळुत्तारॆ. पूरै खण्डदल्लू श्रीमन्नारायणचरण् ऎम्बल्लि ई ऎरडु पदगळ अर्थ विवरणवायितल्ला, इल्लि पुनः अर्थविवरणॆ एतक्कॆ ? इल्लिन अर्थगळु बेरॆये ? ऎन्दरॆ हॊस अर्थगळु यावुवू अल्लवु. आ ऎरडु पद गळल्लि तोरिबरुव अर्थगळल्लि प्राप्यदॆशॆयल्लि अनुसन्धानार्हभावगळु यावुवु ऎम्बुदन्नु उपदेशिसुत्तारॆ. इडल् - ई द्वयद उत्तरखण्डदल्लि प्राप्यवन्नु कुरितु हेळुव सन्दर्भदल्लि ऎम्ब भाववु, सविशेषणमान नारायण शब्दम्-श्रुतियु “श्चते लक्ष्मिश्च प” ऎन्दू “ स्वधया तदेकम् ” ऎन्दू हेळिरुव हागॆ, श्रीमते नारायणाय ऎन्दिरुवदरिन्द, श्रीमच्छब्ददिन्द कूडिद________________

द्वयाधिकार ३६९९ अनन्तगुण तैक्कु अनुरूपमान स्वामि त्यादिगळॆयुम्, विभूति विशिष्ट नान स्वामिनुडैय सत्व प्रकार निरतिशय भोग्य तैयु मागिर आकारबळ्ळि यथाप्रमाणम् प्राधान्यन काट्टुगिरदु. इप्पडि उभय विभूति विशिष्ट म् प्राप्य मायि नारायण शब्दवु, प्राप्यत्तुक्कु अनुरूपमान प्राप्यनागिरुव दक्कॆ अनुरूपवाद, स्वामित्वादिगळुम् - सत्वशेषियागि, “पं विश्वस्य” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ इरुव स्वामित्व लक्ष्मी पतित्व सानन्द जनकत्व, लावण्यत्वादिगळु आदिपददिन्द सूचितवु, इदु “नाराणाम् अयनम् ” ऎम्ब षष्ठि तत्पुरुषदिन्द तोरिबरुव प्राप्यनु, प्रापकनु, गतियु ऎम्बुदरिन्द तोरिबरुव अर्थवु, अनन्य गुण विभूतिविशिष्टनान स्वामियुडैय-निरवधिक निरतिशय कल्याणगुण गळ मत्तु ऎरडु विभूतिगळिन्द कूडिद स्वामिय, इदु नार शब्द दिन्द तोरिबरुवदरिन्द इवुगळ योगवु इल्लि हेळल्पट्टितु, इदु परिपूर्ण ब्रह्मानुभववन्नु कॊडुवदर मूलक प्राप्यदॆशॆयल्लि परमभोग्यत्ववन्नु सूचिसुत्तदॆ ; सत्व प्रकार निरतिशयभोग्य तॆयुवागिर ई समस्त विशेषणगळ मूलक निरतिशयवाद भो ग्यतॆयागिरुव, आकारङ्ग - स्वरूप स्वभावगळन्नु, यथाप्रमा णम्-श्रुति णम्- श्रुति स्मृति इतिहास आळ्वाराचार सूक्तिगळिगनुगुणवागि, प्राधान्यन - मुख्यवागि, काट्टुगिरदु प्रदर्शिसुत्तदॆ. प्राप्य दॆरॆ यल्लिन श्री वासुदेवमूर्तिय समस्त आकारगळ अनुसन्धानक्कागि इल्लि उत्तरखण्डदल्लू पुनः ई शब्दगळु प्रयोगिसल्पट्टिवॆ. आदुद रिन्द पुनरुक्तिदोषवू इल्लवु. ई पदगळिन्द प्राप्यदशॆयल्लि हेगॆ इरुवनॆम्ब समस्तगळाद आकारगळन्नू ग्रहिसतक्कद्दॆम्ब भाववु. आतनु सर्वक्कू स्वामियु, कल्याणगुणमहोदधियु, बहु उदा रनु, परिपूर कृपाविशिष्टनु, तन्न नित्यानपायनियाद लक्ष्मियॊन्दिगॆ अत्यन्त लावण्ययुक्तवाद दिव्यमङ्गळ विग्रहयुक्तनु, विचित्राद्दु तोभयविभूति नायकनु, हीगॆ परिपूर्णनु. हीगॆ परमभोग्यनु ऎम्बी आकारगळन्नु सूचिसुत्तदॆ. ई अभिप्रायगळॆल्ला हिन्दॆये श्रुति स्मृत्यादि आळ्वाराचार दिव्यसूक्ति प्रमाणगळॊन्दिगॆ प्राप्य स्थळगळल्लि उपपादितवादुदरिन्द यथाप्रमाणम् ऎम्ब प्रयो गवु ई प्रमाणगळिगॆ मुख्यवागि अर्थपञ्चकाधिकारदल्लि प्राप्य________________

$200 श्रीमद्र हस्यत्रयसारे रुक्क चॆट् देयुम्, आत्महविरुद्देश्यरुमाम्, शेष प्रतिसम्बन्धिगळुमाय, अदडियागवरुगिर कैज्ञरु म् इलक्काकॊण्डु प्रधान प्राप्यरायिरुप्पार् इद्विशिष्ट दम्पति वन्नु बोधिसुव प्रकरणवन्नु पराम्बरिसबहुदु. (३३५ नॆय पुट दिन्द ३७४नॆय पुटगळवरॆगू प्रमाणगळु उदाहरिसल्पट्टिवॆ. साधि कारिगळिगू हेळल्पट्टवादुदरिन्द कौषीतकीयल्लि हेळिरुव वाक्य गळल्लवु. अवुगळिगॆ श्री यतिव‌र वैकुण्ठगद्यवे भाष्यवन्नागि भाविसबहुदु. आगलि नार शब्ददिन्दले लक्ष्मीविशिष्टतॆयु तोरिबरुवाग श्रीमते ऎम्ब विशेषणवु कीचक्कॆ र्वारुतपूर्णरन्ध्र ऎम्बल्लि तोरिबरुव हागॆ अनावश्यकवल्लवो ऎन्दरॆ, अल्लवॆन्दु उपपादि सुत्तारॆ. प्राप्यदॆशॆयल्लू लक्ष्मि सम्बन्धवन्नु हेळुवदु आवश्य कवु, एकॆन्दरॆ ई आत्महविस्समर्पणॆगॆ लोकदम्पतिगळिब्बरू उद्दे श्यरागिरुवदरिन्द, फलदॆशॆयल्लि ईतनिगॆ लभिसुव कैङ्कर्यक्कॆ इब्बरू उद्देशरॆम्ब अनुसन्धानक्कागियू परिपूर्ण ब्रह्मानुभवरूप आनन्दवुण्टागुवदक्कॆ आकॆय सम्बन्धवु अत्यावश्यकवॆन्दु सूचिसुव दक्कागियू हागॆ प्रयोगवॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. इप्पडि उभय विभूति विशिष्टं नारायण शब्ददल्लि तोरुत्तदॆन्दु मेलॆ उप पादिसिद रीतियल्लि लीलाविभूति नित्यविभूतिगळिन्द कूडिदवनागि, ऎन्दरॆ अवुगळिगॆल्ला ताने आत्मावागि अवुगळन्नु शरीरवागि हॊन्दि रुव, प्राप्य मायिरुक्क चॆयदेयुम् प्राप्यवागि इद्दु कॊण्डे, आत्महविरुद्देशरुमाय् - आत्मनिक्षेपरूपवागि, तन्न आत्मवन्ने हविस्सागि समर्पिसुवदक्कॆ उद्देशरागियू, शेष प्रतिसम्बन्धि गळुमाम् - ई हविस्समर्पणॆयन्नु माडुव अधिकारियु इब्ब रिगू शेषभूतनागिरुवदरिन्द, शेषत्वक्कॆ सम्बन्धिसिरुव, मत्तु अदडि यागवरुगिर कैरत्तु क्कु - हीगॆ इब्बरिगू दासभूतनागिरु - वदर मूलकवागि प्राप्तवाद कैरक्कू सह, इलक्का क्कॊण्डु लक्षवागिद्दुकॊण्डु, ऎन्दरॆ उद्देशवागिद्दु कॊण्डु, प्रधानप्राप्य रायिरुप्पार् - मुख्यराद प्राप्यरागिरुववरु, इशिष्टदम्पतिगॆ इन्नु प्राप्यत्वक्कॆ उपयुक्तवाद उभय विभूतियिन्दलू, कल्याण गुणगळिन्दलू युक्तराद लोकदम्पतिगळॆन्दु तोत्तुगैक्काग________________

द्वयाधिकार २.७०१ गळॆन्नुतोत्तुगैक्काग इट्टु श्रीमच्छब्दम्, इन्वर्थं (१) वैकुं तोरिसुवदक्कागि, इन्नु श्रीमच्छब्दम् - ई उत्तरखण्डदल्लिरुव “श्रीमते” ऎम्ब पदवु आदुदरिन्द अनुपयुक्त प्रयोगवॆन्दु भाविसतक्कद्दल्लवु. इब्बरू “अस्या मम च शेषं हि विभूतिरुभ यात्मिका ” ऎम्ब संहिता वाक्यानुसार उभयविभूतिविशिष्टरे, “ जायापत्योर्नविभागो विद्यते ” ऎम्बल्लि हेळिरुव न्यायवु ई लोकदल्लू उण्टष्टे. इब्बरू कल्याणगुणमहोदधिगळे इब्बरिगू ईतनु “दौच सदैक शेष” ऎम्ब संहिता वाक्यानु गुणवागियू, “ उभयाधिष्टानं चौकशेषित्वम् ” ऎम्बल्लि हेळि ” रुव हागू शेषभूतनु. ई हविस्समक्षणॆगॆ लोकदम्पतिगळिब्बरू उद्देशरे, “वसुरण्य विभूरसि” ऎन्दारम्भिसि हेळिरुव ई आत्महविस्समर्पण मन्मदल्लि “ब्रह्मणी त्यामहस । ओमित्यात्मानं युञ्जीत” ऎम्ब प्रयोगविरुवदरिन्द ब्रह्मशब्दवु “ ब्रह्मविदा प्रीतिपरं” ऎम्बल्लिन प्राप्यवाद पररूप लक्ष्मीविशिष्ट दिव्यमण्णळ विग्रहवन्नु बोधिसुवदरिन्द ब्रह्मणी ऎम्बल्लिरुव प्रयोगवू लक्ष्मिविशिष्टतॆयन्ने बोधिसुत्तदॆन्दु ग्रहिसबहुदु. आदुदरिन्द प्राप्यदशॆयल्लिरुव लक्ष्मीनारायणरिब्बरू सह ईतनु माडुव कैङ्कय्यगळिगू सह उद्देश्यरॆम्बुदु व्यक्तवु. ई अभिप्रायवु स्पुट वागि व्यक्तवागुवदक्कागि, श्रीमते नारायणाय ऎम्ब प्रयोग वॆन्दु भाविसतक्कद्दु. इब्बरू आत्मसमर्पणॆगुद्देशरॆन्दू प्राप्यदल्लिन कैङ्कय्यक्कू इब्बरू उद्देश्यरॆन्दू हेळिदुदरिन्द, ई प्राप्यदॆशॆयल्लि नारायणनिगॆ लक्ष्मियु विशेषणवादरॆ उपायदॆशॆयल्लू विशे षणवे विना, इतररु हेळुव उपायदॆशॆयल्लि उपलक्षणवॆन्दू प्राप्य दॆशॆयल्लि विशेषणवॆन्दू हेळुवदु न्यायवल्लवॆम्ब भाववू इल्लि ऎरडन्नू ऒट्टिगॆ हेळिरुवदरिन्द सूचितवु. इल्लि प्रधान प्राप्य रॆम्ब प्रयोगवेतक्कॆन्दरॆ प्रधानवागि उद्देशनु नारायणनु ; लक्ष्मियु अप्रधानळु ऎम्ब भाववन्नु व्यावर्तिसुवदक्कागि ; इब्बरू उद्देशरागि इब्बरू प्राधान्यरे ऎम्ब भाववु. “वैकुण्ठेतुपरे लोके श्रियासार्धं जगत्पतिः । आ” इत्याद्यनेक दिव्य सूक्ति गळल्लि इदु व्यक्तवॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. (१) अर्थवु स्पष्टवु. परेलोके- सरोत्कृष्टवागि पररूपदल्लिरुव लोकवाद,________________

$200 श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ईतु परेलोके क्रियासार्धं जगत्पतिः ” (२) “तया सहा सीनमनभोगिनि ”, (३) आत्मानुरूपया त्रिया सहा सीनम् ” (४) * ऒग्गूडियाळ् तिरुमगळु नीरुमेनि लानिर” (५) * कोलत्तिरुवानगळोडु” इत्यादिगळिलु वैकुण्ठेतु-दिव्य वैकुण्ठदल्लियादरो, जगत्पतिः - लोकगळिगॆल्ला स्वामियादवनु, श्रीया सार्धं - लक्ष्मियॊन्दिगॆ, आस्ते इरुत्तानॆ. मुन्दक्कॆ आस्ति अचिन्याता भक्ष्यर्भागवगृह ऎन्दिरुत्तदॆ. नित्य मुक्तरुगळिगॆ सेवॆयन्नीयुवनागि, आतन दिव्य मक्कळ विग्रहवु निरतिशय माहात्रॆयुळ्ळदादुदरिन्द योचिसलु कूड असाध्यवाद रूपवुळ्ळवनागिद्दानॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. (२) “तयासहासी नम नन्न भोगिनि”- पररूपदल्लि शेष परदल्लि लक्ष्मियॊन्दिगिरुव वासु देवनन्नु; इदु हिन्दॆये उदाहृतवु. ३४२नॆय पुटवन्नु नोडि, (३) आत्मानुरूपया - सत्येश्वरनाद तनगॆ अनुरूपळाद, क्रिया सहसीनं-लक्ष्मियॊन्दिगॆ कूतिरुववनन्नु, प्राप्यदॆलॆयल्लिरुव दिव्य मक्कळ विग्रहवु हेळल्पट्टितु. (४) इदु अनेकसल उदाहृतवु. १४९, ३४६, ७४३ नॆय पुटगळन्नु नोडि. (५) “कोलत्तिरुमाम गळॊडुन्नॆ” इदु हिन्दॆये ३४६नॆय पुटदल्लि उदाहृतवु. पूरापाशुरद अर्थवन्नु अल्लि हेळलिल्लवादुदरिन्द, इल्लि तिळिसुवॆवु. लत्तॊडे नडस्टोनिन्नु डरुनु म् । शालप्पलनाळु कण्णूरुयि‌गळ काप्पाने । कोलत्तिरुमामगळोडु कूडदे । शालप्पलनाळडिये निन्ननळल्वेनो” ऎम्बुदु पाशु रवु. इदर अर्थवु. विश्वरूपादिगळमूलक जगदाकारवन्नु तोरि दुदरिन्द अर्जुननु प्रीतनागदॆ तनगॆ, आतनिगेने असाधारणवागि यावागलू शाश्वतवागि पररूपवागि लक्ष्मियॊन्दिगॆ तनगॆ प्राप्य वागिरुव परवासुदेवरूपवन्नु तोरु ऎन्दु पुनः प्रार्थिसि कण्डनो, अन्तह दिव्यमच्चळ निग्रहवन्नु शीघ्रवागि हॊन्ददॆ ऎष्टु काल हीगॆ तॊन्दरॆ पडतक्कद्दू तिळियदे ऎन्नुत्तारॆ. उगन्नू रुम्“सम्भवामि युगे युगे” ऎन्दु ताने हेळिरुवहागॆ युगयुगदल्लि साधुपरित्राण दुष्कृत विनाशक्कू धरसंस्थापनक्कू (२) आळ, १, ३९, (३) वैकुण्ठ गद्य. (४) तिरु, ४-९१०. (3) 4-5-2.________________

(३५) द्वयाधिकारः $209 विवक्षितम्. श्री शब्दत्तुक्कु (१) “कृणाति निखिर्ला दोर्षा श्री जाति च गुर्जगत् । श्रीयते चाखिलैर्नितं श्रयते च आवश्यकतॆयुण्टादागॆल्ला भूमि नडन्नु म्- “चारवसुधातले? ऎन्दु हेळिरुवहागॆ सञ्चरिसि, निन्नु - रामावतारियागि धनुर्धारि यागिनिन्तु, अथवा कृष्णावतारियागि गोपादिगळ रक्षणार्थवागि गोवर्धन परतवन्नु कॊडॆयागि हिडिदु निन्तु, किडन्नु म्, “प्रति शिमहोदधेः” ऎन्दु हेळिरुवहागॆ समुद्रराजनन्नु प्रार्थि सुत्ता पवडिसि, इरुनु ं सीतासमेतनागि इरुववनागि, शालप्पल नाळ् उयर् गळ् काप्पाने -“दशवर्ष सहस्राणि दशवर्षशतानि च” (रामा, बा, १. ९७) ऎन्दु हेळिरुवहागॆ अनेक काल राज्य नन्नाळुत्ता आश्रयिसिदवरन्नॆल्ला रक्षिसुववने, कोलत्तिरुमाम गळोडुन्नॆ - “राघवोर्हति वैदेहिं तञ्चेयमसिकेश” ऎन्दु हेळिरुवहागॆ बहु सुन्दरळागि अनुरूपळागि “नारी मुमावधू” ऎन्दु प्रख्यातियन्नु हॊन्दिरुव लक्ष्मियॊन्दिगॆ प्राप्यदॆलॆयल्लि सेवॆयन्नु ईयुव निन्नन्नु, कूडाद-दिव्य वैकुण्ठ वन्नु बन्दु सेरदॆ ऎन्दरॆ अनुभविसदॆ, शालप्पलनाळ् - हीगॆ बहु काल, अडिर्ये - निनगॆ शेषभूतनॆम्ब ज्ञानविरुवनानु, इन्नम् - इन्नु ऎष्टु काल, तळक्केनो कोशवन्नु हॊन्दुवॆनो ? ई पाशुरवु प्रणवार्थ विवरणॆयु, रक्षिसुव सन्दर्भदल्लू प्राप्यदॆशॆयल्लू लक्ष्मी विशिष्टतॆयु बोधितवु. ऎल्ला अवतारगळल्लू “राघव ता” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ मिथुनवे उपायोपेयरॆम्ब भाववु उपपादितवु. हीगॆ बह्वर्थ गर्भितवाद पाशुरवु. इत्यादि गळिलुम् इवे मॊदलाद महर्षिगळ मत्तू आळ्वारुगळ दिव्य सूक्ति गळल्लू, विवक्षितम् ई मुक्तनु प्राप्य दॆशॆयल्लि माडुव कैरक्कॆ, लक्ष्मीनारायणरिब्बरू उद्देशरॆम्बुदु तिळिसल्पट्टितु. मुन्दॆ इल्लि रुव श्रीमच्छब्दक्कॆ मुख्यवाद तात्सरवेनॆम्बुदन्नु तिळिसुव सन्दर्भ दल्लि, श्री शब्दक्कॆ नाल्कु धातुगळ मूलक उण्टाद आरु विध व्युत्पत्ति गळु हिन्दॆ उपपादितवादवुगळल्लि याव अर्थवु ई प्राप्यदॆशॆयल्लि रुव लक्ष्मिगॆ अन्वयिसुत्तदॆ ऎम्बुदन्नु उपदेशिसुत्तारॆ. श्रीज् सेवायाम् ऎम्ब धातु व्युत्पत्तियिन्द लक्ष्मियु पतियॊन्दिगॆ सेवळु (१) अहिरु संहितॆ. भव________________

३७०४ श्रीमद्र हस्ययसारे परम्पदम् 1 श्रयं श्रीयमाणां च शृणन्तीं शृण्वती मसि ” इत्यादिगळिप्पडिये, अनेकार्थङ्गळ् उण्डेयागिलुम्, इण्णु श्रीमच्छब्दम् “ श्रीज् सेवायाम् ” ऎण्णर धातु विले सेव्यत्यादिग चॆल्लिकॊण्डु कैर प्रतिसम्बन्धित्व परम्. ऎम्बर्थवु उण्टागुवदरिन्द कैङ्कय्यक्कॆ इब्बरू उद्देशरॆम्बुदु व्यक्तवॆन्दु तिळिसुत्तारॆ. श्रीशब्दत्तुक्कु - श्रीशब्दक्कॆ अनेकार्थगळु. मुख्यवागि आरर्थगळु उण्टॆम्बुदक्कॆ हिन्दॆ उदाहरिसिद संहिता वाक्यवन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. इवुगळ अर्थक्कॆ नॆय पुट गळन्नु पराम्बरिसि, इत्यादिगळिरडिये इवे मॊदलाद प्रमाण गळल्लि हेळिरुव हागॆ, अनेकार्थगळु उण्डेयागिलुम् - अने कार्थगळु इद्दरू, इण्णु श्रीमच्छब्दम् ई उत्तरखण्डदल्लिन श्रीमते ऎम्ब शब्दवु, श्रीज् सेवायाम् ऎ५र धातुविले ऎन्नुव धातुविन मूलक, सेव्यत्यादिग चॆल्लिकॊण्डु, इल्लिन आदिशब्ददिन्द परिपूर्णत्व, आनन्ददायिकत्व, भोगसिद्दत्वगळु हेळ ल्पट्टवु, कै प्रति सम्बन्धित्व परम् . मुक्तनु प्राप्यदॆशॆयल्लि माडुव कैर्यक्कू लक्षियू उद्देशळॆम्बुदन्नू सूचिसुवन्ताद्दु. ई अभिप्रायवे “मुक्तानां भोगसिद्धर्थं कैइत्यादि विवर्ध नीम्” ऎम्बल्लू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. श्री पराशर भट्टरू, अष्टश्लोकि यल्लि (६) “कत्रव्यभागं त्वथ मिथुनपरं प्राप्य मेवं प्रसि दम्” ऎन्दु ई अभिप्रायवन्ने व्यक्तपडिसिरुत्तारॆ. “श्रीमते” ऎम्बल्लिन मतुप् प्रत्ययदिन्दले प्राप्यदॆशॆयल्लिरुववनु लक्ष्मीविशिष्ट नॆन्दु तोरुवाग, पुनः नारायणाय ऎम्ब प्रयोगद आवश्यकतॆ एनु ? ऎन्दु केळिदरॆ, प्रात्यत्वक्कॆ उपयुक्तवाद परिपूर्णानुभव सिद्धर्थवागि, नारायण शब्ददिन्दले इन्तह परिपूर्णतॆयु सिद्धिसुवदरिन्द पद प्रयोजन उण्टॆन्दु मुन्दिन वाक्यदिन्द उप देशिसुत्तारॆ. इब्बरू उद्देशरॆम्ब भाववु विशदवागितोरि तन्मूलक वागि निरतिशयभक्ति विश्वासगळु तलॆदोरि, अवरिब्बरिगू माडुव कै रक्किन्त हॆच्चादुदु याव सम्पत्तू इल्लवॆम्ब भाव उण्टागुव दक्कागि आवश्यकवॆन्दु हेळुत्तारॆ.________________

द्वयाधिकार अक्रत्य नारायण शब्द स्य प्रयोजनवाह श्रीमते ऎर शब्दम्, तन्नालॆ विशिष्ट मान प्रतिसम्बन्धि तोत्तॆयागिलु, सत्वविधकैरत्तु क्कुम् प्रयोजक मान प्रीतिविशेष भैरप्पिकुं सम्बन्धगुणविभूत्यादि परि पूर्णानुभव सिद्दिक्काग इट्टु नारायणशब्दम् प्रयुक्त मागिरदु. इल्लिरुव नारायण शब्दद प्रयोजनवन्नु हेळुत्तारॆ. “श्रीमते” ऎच्चर शब्दम् ऎन्नुव शब्दवु, तन्नाले विशिष्ट मान तन्नॊन्दिगॆ सेरिरुव, प्रतिसम्बन्धितोत्तयागिलुम् - मुक्तनु प्राप्यदल्लि माडुव कैर्यक्कॆ नारायणनू उद्देश नॆम्बुदु श्रीमते ऎम्ब पददिन्दले तोरिबन्दरू, सत्वविध तुक्कुम् मुक्तनु माडुव नानाविध कै रक्कू, प्रयोजक मान प्रेरकवाद, प्रीतिविशेष - लक्ष्मीनारायणरल्लि उण्टाग बेकाद परमभक्तियन्नु, पिरप्पिक्कु उण्टुमाडुव, सम्बन्ध- लक्ष्मियॊन्दिगॆ सम्बन्धवेनु, गुण, कल्याणगुणगणवेनु, विभूति- विविध विचित्राद्भुतगळाद उभय विभूति एनु (जात्येकवचनगळु) इवे मॊदलादवुगळिन्द, आदि शब्ददिन्द दिव्यमच्चळविग्रह, ऐश्वय्या दिगळु हेळल्पट्टवु, इवुगळिन्द, परिपूर्णानुभव सिद्धिक्काग परिपू‌ ब्रह्मानुभवदिन्द उण्टाद आनन्द, भोग्यत्वादिगळ सिद्धिगागि, इष्टु ई उत्तरखण्डद, नारायण शब्दम्, प्रयुक्तवागिरदु प्रयो गिसल्पट्टिरुवुदु. इवुगळ ऎल्ला पूर्णतॆयु नारायणशब्ददल्लि अडगिरुवदरिन्द मोक्षदॆशॆयल्लि परिपूर्ण ब्रह्मानुभववू तक्कि रवू उण्टॆम्बुदन्नु उपदेशिसुवदक्कागि नारायण शब्दवॆम्ब भाववु. ई नारायण शब्ददिन्द लक्ष्मि, कल्याणगुण विभूति मॊदलादवुगळ योगवु तोरिबरुवदरिन्द इन्तह परिपूर्ण ब्रह्म नल्लि निरतिशय भक्तियू तन्मूलक अन्तवनिगॆ शेषभूतनाद तानु कैङ्कर्यवन्नु माडुव सुकृतवु लभिसबेकॆम्ब प्रार्थनॆयू उत्तर खण्डदल्लि अडगिदॆ ऎम्ब तात्पर्यवु.________________

३७०६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे अथचतुर्थथ्रमाह इष्टु चतुर्थि तादर्थ्य मुखत्ताले कृ र कणक्कि रदु, तादर्थ्यमात्रं नित्य मागैयाले (१) “तच्छेहानु सन्धानपूरक तच्छेषवृत्ति कः” (२) “अहं सत्वं करिष्यामि’ इत्या दिगळिर् पडिये परिपूर्णानुभवपूर्वकमान कैर्यम् प्रार्थनीयम्. मुन्दॆ नारायणाय ऎम्बल्लिरुव चतुर्थिय अर्थवन्नु हेळुत्तारॆ. नारायणाय ऎम्ब पददल्लिरुव चतुर्थियु तादर्थ्यवन्नु बोधिसुत्तदॆ. ई दासभूतनाद जीवात्मनु माडुवदॆल्ला आ नारायणन प्रयोजनक्कागिये ऎम्बर्थवु उण्टागुवदरिन्द, मूलमनदल्लि उपपादिसिदहागॆ कैरवु ई चतुर्थियिन्द बोधित वागि, अदु श्रीमन्नारायणनिगागिये ऎम्ब भाववु बोधितवु. इदन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द हेळुत्तारॆ. इष्टु-ई नारायणाय ऎम्ब पददल्लिरुव, चतुर्थियु, तादर्थ्यमुखत्तालेआ श्रीमन्ना रायणनिगेने ऎम्ब तादर्थ्यवन्नु बोधिसुव रीतियिन्द कै क्य - शेषभूतन शेषिगॆ माडुव कैरवन्नू, कणशिक्किरदु - आर्थवागि बोधिसुत्तदॆ. तादर्थ्य मात्र. “दासभूताकृतस्सत्व” ऎम्बल्लियू प्रणवदल्लि, मकार वाच्यः आय्कॆव ऎम्बल्लियू पर मात्मनिगागिये तानु ऎम्ब शेषशेषि सम्बन्धवु नित्यवादुदरिन्द, (१) “तषानुसन्धान पूर्वक तष वृत्तितः”-आ भगवन्त निगे तानु शेषभूतनॆम्ब अभिप्राय पूर्वकवाद तन्न शेषिगॆ माडुव कैर व्यापारउळ्ळवनॆन्दु श्री पराशरभट्टरुबरॆद नित्यवॆम्ब ग्रन्थद सूक्तियु, मत्तु (२) “अहं सत्वं करिष्यामि”, “नानु समस्त कैगळन्नु माडुवॆनु” ऎम्ब श्रीलक्षक्तिय; इत्यादि गळि‌पडिये इवे मॊदलादवुगळल्लि हेळिरुवहागॆ, पूर्णानुभव पूर्वकमान कृरम् - परिपूर्ण ब्रह्मानुभवदिन्द उण्टागुव आनन्दपूर्वकवागि कैर माडोणवु, प्रार्थनीयम्-ई करण मन्यवाद द्वयोच्चारणॆयन्नु माडुवाग प्रार्थिसतक्कद्दागिरुत्तदॆ. (१) श्रीभट्टर नित्यवु. (२) रामा, अयोध्या, ३१. २७.________________

द्वयाधिकार 2202 शेषनाद लक्ष्मणनु तनगॆ शेषि याद श्रीरामचन्द्र प्रभुवन्नु हागॆये प्रार्थिसुत्तानॆ. “कुरुष्टमा मनुचरं वैधन्नेह विद्यते / कृतार्थोहं भविष्यामि तवचार्थः प्रकल्पते” कुरुष्ट मामनुचरम्- नानु निनगॆ शेषभूतनु किङ्करनु, आदुदरिन्द निन्न कैरक्कागि नेमिसिको, वैधरं नेहविद्यते - सेव्यसेवक धर गळिगॆ ऎन्दरॆ शेषिशेषभाववृत्तिगळिगेनू लोपवू विरुद्धवू इरुव दिल्लवु. स्वाभाविक शेषनाद ननगॆ शेषियाद निनगॆ माडुव कैरवे स्वरूपवादुदरिन्द नीनु अवश्यस्वीकरिसतक्कद्दॆम्ब भाववु. इदु इब्ब रिगू सरिहोगुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ. शेषनाद नानु, कृताहं भविष्यामि स्वामिगॆ कैङ्करवन्नु माडुव सुयोगवु लभिसिदुदरिन्द कृत कृत्यनागुवॆनु; तवचार्थः प्रकल्पते-शेषियाद निनगॆ प्रयो जनवु एर्पडुत्तदॆ. निनगेने आ प्रयोजनवे विना ननगॆ सुतराम् अल्लवु. हीगॆ नित्य कैर माडुवदे प्रार्थिसल्पट्टितु. आदुदरिन्द मुन्दक्कॆ लक्ष्मणनु हेळुत्तानेनॆन्दरॆ “भवांस्तु सह वैदेहा गिरिसानुषु रंस्यते । आहं सत्वं करिष्यामि जाग्रतपतश्च ते”, ई तानु माडुव कै क्कॆ लोकदम्पतिगळिब्बरू उद्देशरॆन्दु पूर्वार्धदिन्द हेळिदरु. ई द्वयद श्रीमते ऎम्बुदर अर्थविवर णॆयु, अहंसङ्करिष्यामि-सत्वदेश सत्व काल सावचित समस्त कै‌गळन्नु माडुवॆनु ऎम्ब प्रार्थनॆयिन्द नारायहाय ऎम्बल्लिरुव चतुर्थियिन्द तादर्थ्यवु व्यक्तवु परिपूर्णानुभव पूरैकमान कॆरम् ऎम्बुदरिन्द नम्म सिद्दा रीत्या मुक्ति ऎम्बुवदेनु ऎम्बुदु व्यक्तवागि हेळल्पट्टितु. इदर सिद्धान्तिगळ मुक्तिगू नम्म सिद्धानद मुक्तिगू इरुव वैलक्षण्यवु द्योतितु. स्वरूपैक्य मॊदलाद भाववे मुक्तियादरॆ, ऎन्दिगू प्रार्थनीय नागलारदॆम्ब भाववू ई प्रयोगदिन्द सूचितवु. आगलि, “प्रार्थनीयम्” ऎन्दु हेळिदुदु हेगॆ? “श्रीमते नारायणाय नमः” ऎन्दु इष्टु मात्रवे इदॆयल्ला ? ऎन्दु आक्षेप तन्दरॆ मुन्दिन वाक्यदिन्द समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. यावाग सत्वशरण्यनन्नु कुरितु शरणागतनादनो, आग ई शरणा गतनु तन्न स्वरूपक्कॆ अनुगुणवागि विलक्षणवागिरुव, मत्तु तनगॆ शरण्यनागि शेषिय स्वरूपक्कू उचितवाद प्रार्थनॆयन्नु माडुव नॆम्बुदु सिद्धवादुदरिन्द, अर्थवागि प्रार्थनॆयु तोरिबरुत्तदॆन्दु________________

३७०८ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे शरणागतनाडोदु शरण्यनै अभिमतप्रार्थनॆ हॆण्णु गिर नागैयाले इष्टे “भयम्”, ऎन्नॊरुपदम् अध्याहार, भाविसि, “भवेयम्” ऎम्बॊन्दु पदवन्नु अध्याहारमाडिकॊळ्ळ तक्कद्दॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. शरणागतनान्नोदु आत्मरक्षाभरसमर्पणॆयन्नु माडुवाग, शरण्यनै-रक्षकनन्नु, अभिमतप्रार्थनैपण्णु गिरनागैयाले - तनगॆ इष्ट प्राप्तिय प्रार्थनॆयन्नु माडुवदरिन्द, इष्टे- ई सन्दर्भदल्लि, द्वयोत्तर खण्डान्त्यदल्लि भवेयम् - आगुवॆनु ऎन्दरॆ परिपूर्ण ब्रह्मानुभव पूरैकवाद नित्य कैय्य प्राप्तियन्नु हॊन्दिदवनागु वॆनु, ऎन्नॊरुपदम् ऎम्ब ऒन्दु पदवन्नु अध्याहारम् - अध्या हारमाडिकॊळ्ळतक्कद्दु. प्रार्थनॆयु आवश्यकवागि आर्थवागि तोरि बरुवदरिन्द, हागॆ “भवेयम्” ऎम्बॊन्दु पदवन्नु इट्टु कॊळ्ळ तक्कद्दु. इल्लद पदवन्नु इट्टु कॊण्डरॆम्ब आक्षेपक्कॆ कारणविल्लवु. एकॆ ऎन्दरॆ शरणातनागबेकादरॆ एनो ऒन्दु अभीष्टवन्नु मनस्सि नल्लिट्टु, तत्पार्थनॆयॊन्दिगॆ अनुष्ठिसुवनॆम्बुदु सुव्यक्तवु. आदुद रिन्द श्रीमतेनारायणाय भवेयम् ऎम्बुदर वाक्यार्थवु श्रीमन्नारायणसम्बन्धि सत्व देश सत्व काल सावचित सत्व विध कैङ्करवागि” ऎम्बदागि ऎन्दु सारविवरणॆयवरु अप्पणॆ कॊडि सिरुत्तारॆ. मुन्दॆ नमश्यब्दार्थवु हेळल्पडुत्तदॆ. पुरुषार्थवु, अनिष्ट निवृत्तियु मत्तु इष्ट प्राप्ति यु ऎन्दु ऎरडु विधवु; अनिष्ट निवृत्ति इल्लदॆ इष्ट प्राप्ति यु साध्यवल्लवु. इष्ट प्राप्तिय प्रार्थनॆयु हिन्दॆ व्यक्तवादरू, अनिष्ट निवृत्तियन्नू ई मन्मवु बोधिसतक्कद्दागिरुत्तदॆ. गीतॆयल्लि “तमेव शरणङ्गच्छ सत्वभावेन भारत । तत्प सादात्परां शां स्थानं प्रान्सिसि शाश्व तम्” (गी. १८. ६२) ऎम्बल्लि अनिष्ट निवृत्तियू इष्ट प्राप्तियू ऎरडू शरणागतिय फलवागि लभिसुत्तवॆ ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. श्री भाष्यकाररु “सत्व करबन्धोपतमं शाश्वतं च स्थानं प्रा “सि” ऎन्दु व्याख्यानमाडिरुत्तारॆ. “सत्व करबन्धोपशमपर शास्त्रि शब्दन अनिष्ट निवृत्तिरुक्ता” ऎन्दु श्री निगमान्तदेशिकर भाष्यवु. इल्लि इष्ट प्राप्तिय प्रार्थनॆयु चतुर्थियिन्द हेळल्प________________

द्वयाधिकार अथ नमश्यब्दार्थः ३७०९ इप्पडि, प्राधान्यताले मुप्पड इष्ट प्राप्तिय अपेक्षित्तु इदक्काग अनन्तर नमस्काले सानिष्ट निवृत्तियम् प्रारक्किरदु नमश्र ब्दार्थबोदित विरोधिस्वरूपं तन्न वृत्ति प्रकारञ्च ट्टितु. अनिष्ट निवृत्तिय प्रार्थनॆयु नमश्यब्ददिन्द हेळल्पडुत्त दॆन्दु मुन्दिन वाक्यगळिन्द तिळिसुत्तारॆ. आदरॆ अनिष्ट निवृत्तियन्नु मॊदलु हेळतक्कद्दल्लवे ? ऎन्दरॆ ऎरडु ऒट्टिगॆ लभिसतक्कद्दाद्दरिन्द “अग्नि होत्रं जुहोति यवाग्म्पचति” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागू, मत्तु “ब्राह्मर्णा भोजयित्वा गृहं प्रवेशं कुरु” इत्यादि प्रयोगगळ हागॆ आक्षेपणॆगॆ कारणविल्लवु. इप्पडि-हीगॆ नारायणाय ऎम्ब पदद अर्थविवरणॆयल्लि प्राधान्यत्तालॆ. अनिष्ट निवृत्ति इष्ट प्राप्तिगळॆरडरल्लि इष्ट प्राप्तिये मुख्यवादुदरिन्द, मुड - मॊदलु, इष्ट प्राप्तिय अपेक्षित्तु. नारायणाय ऎम्बुदरिन्द, इष्ट प्राप्तियाद कैङ्करवन्नु अपेक्षिसि, इदक्काग - ई इष्ट प्राप्तिगॆ अङ्गवागि अनन्तर, नमस्काले-नम शब्ददिन्द, सानिष्टनिवृत्तियुम् - समस्त अनिष्ट निवृत्तियन्नू, अविद्याकरवासनारुचि प्रकृति सम्बन्ध मत्तु तन्मूलकवागि उण्टा गुव अहङ्कार ममकारादि समस्त अनिष्ट निवृत्तियन्नू, प्रार्थि क्किरदु प्रार्थिसुत्तदॆ. मॊदलु अनिष्ट निवृत्तियादरल्लवे इष्ट प्रा प्रियु हीगिरुवाग मॊदलु इष्ट प्राप्तियन्नू अनन्तर अनिष्ट निवृत्तियन्नू ई मन्मदल्लि प्रार्थनीयवु ऎम्बाक्षेपक्कॆ समाधान वागि, प्राधान्यताले मुरड इष्ट प्राप्ति अपेक्षित्तु ऎम्ब प्रयोगवु. इष्ट प्राप्तियु प्रधानवादुदरिन्द मॊदलु अदु हेळल्प ट्टितु. इदु अनिष्ट निवृत्ति इल्लदॆ आगुवदिल्लवागि अदू अनन्तर हेळ ल्पट्टितॆम्बुदु तात्परवु. नमश्यब्ददिन्द तोरिबरुव विरोधि स्वरूपवन्नु तन्न वृत्ति प्रकारवन्नू ई मुन्दिन श्लोकदिन्द सहिसि हेळुत्तारॆ. उत्तरखण्डदल्लि श्रीमते मत्तु नारायणाय ऎम्ब पदगळु पूर्वखण्डदल्लि हेळिद्दरू, हेगॆ अवु प्राप्यदॆशॆयन्नु बोधिसलु आवश्यकवॆम्बुदन्नू, इवुगळल्लिरुव चतुर्थियिन्द इष्ट प्राप्तिरूप________________

३७१० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे श्लोकेन सङ्ग्रहाति. अप्राप्तितः परिहर्र स्वपरैरक्षां तादर्थ्यधी परिहृत कैरवन्नू, आ कैरवु इब्बरिगू उद्देश्यवु ऎम्बुदन्नु, हेळि, इदु प्रार्थनारूपवादुदरिन्द “भवेयं” ऎम्ब पदवन्नु अध्या हार माडिकॊळ्ळबेकॆन्दु तिळिसि, ईग नमश्यब्दवु सखण्डवागि ऎरडु पदगळुळ्ळद्दागि, नमः ऎन्दरॆ ममन, ममनस्याम ऎम्बर्थवन्नु तिळिसुवरागि, ननगॆ कैर विरोधवु आगबेडवॆम्बर्थवॆन्दु मुन्दॆ उपपादिसुवरागि, हागॆ अभिप्रायवादरॆ प्रपन्ननाद तनगॆ उण्टा गुव भोगगळल्लि हेगॆ भावनॆ इरबेकॆम्बुदन्नु ई कारिकॆयमूलक तिळिसुत्तारॆ. विरोधिवर्गवु मूरुविधवु; (१) रक्षणविरोधि, (२) शेषत्व विरोधि, (३) कैर विरोधि ऎम्बदागि, रक्षण विरोधियु तॊलगुवदु हेगॆन्दरॆ ? तन्न रक्षणदल्लि तनगू शक्तियिल्लवु, इतररिगू शक्तियिल्लवु ऎम्ब अनुसन्धानदिन्द परिहरिसतक्कद्दागिरुत्तदॆ. शेषत्व विरोधियु तॊलगुवदु हेगॆन्दरॆ तानु श्रीयःपतिगॆ मात्रवे शेष भूतनु, अन्यदेवतॆगळिगॆ यारिगू अल्लवॆम्ब ज्ञानदिन्द ; कैर्य विरोधि तॊलगुवदु हेगॆन्दरॆ ई कैइरवु तन्न प्रयोजनक्कू अल्लवु ; इतरर प्रयोजनक्कू अल्लवु ; ऎम्ब बुद्धियिन्द तॊलगुत्तदॆ. इन्तह बुद्धियन्नु हॊन्दि अनिष्ट निवृत्तियन्नु माडिकॊण्डु, तनगॆ उण्टागुव भोगवु परमसाधीशिखामणियु पति भोग शेषवादु दन्नू पतिगॆ अदू अतिशयावहवॆन्दे भाविसिदवळागि अनुभविसुवळो हागॆये प्रपन्ननू कूड अनुभविसतक्कद्दॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. अर्थ–स्वपरै :-तन्निन्दलू मत्तु इतररिन्दलू, स्वरक्षं-तन्न रक्षणॆ यन्नु, अप्राप्तितः - हॊन्दुवदक्कॆ विघ्नवाद विरोधिय दॆसॆयिन्द, हरिहर तानु परमात्मन स्वत्तागि, इन्नु यार स्वत्तू आगदॆ, अदन्नु रक्षिसुव भारवु परमात्मनिगॆ मात्रवे सेरिदुदागि, इन्नु यारिगू सेरिदुदल्लवॆम्ब भावनॆयिन्द परिहरिसुववनागि, तन्नन्नु रक्षिसिकॊळ्ळलु लु तनगू इतररिगू शक्तियिल्लवॆम्बुदरिन्द स्वरक्षण विरो धियु निवृत्तवॆम्ब भाववु; तादर्थ्यधी परिहृत स्वपरार्थभावति– शेषत्व विरोधियु तॊलगुवदन्नु हेळुत्तारॆ. तादर्थ्यधीश्रीमते नारायणाय ऎम्बॆरडु पदगळल्लिरुव चतुर्थि विभक्तियिन्द अवरु गळिगॆ शेषभूतनॆम्ब ज्ञानदिन्द, परिहृत निवर्तिसल्पट्ट, स्वपरार्थ________________

(३६) द्वयाधिकारः स्वपरार्थभावः । अन्नोपभोग विरहादनघः प्रपन्नू भुज स्वभोग मखिलं पतिभोगशेष, २३७११ 40024 इन्न मस्सु क्कुं क्रियापदम् अध्याहरित्तुकॊळ्ळवे नमस्याम् ” ऎन्नदु, “ ऎनक्कावेनल्लि” ऎन्न भाव-तनगू इतररिगू तानु ऎम्ब भाववुळ्ळवनागि ऎन्दरॆ तनगागलि इतररिगागलि शेषभूतनॆम्ब भाववु निवर्तिसल्पट्टवनागि, मुन्दॆ कैं कर् विरोधि निवृत्तियु हेळल्पडुत्तदॆ. अन्नोपभोगविरहात् इतरगळाद ऐश्वर वल्यरूप उपभोगगळल्लि भावविल्लदुदरिन्द, पतिशेष भोगवल्लदॆ बेरॆ इन्नु याव भोगवू इल्लवादुदरिन्द ऎम्ब भाववु. हीगॆ, अनघः प्रपन्न :- ई मूरु विध अनिष्ट निवृत्तियिन्द परिशुद्धनागि प्रपन्ननु, स्वभोगमखिलम् - तनगॆ शेषिदत्तवाद भोगवन्नॆल्ला, पतिभोगशेषम् - तनगॆ पतियाद श्रीयःपतियु अनुभविसिद भोग शेषवन्नागि महापतिव्रताशिरोमणियु हेगॆ पतियु अनुभविसि मिक्क भोगगळन्नु आ पतिय प्रयोजनक्कागिये ऎन्दु हेगॆ भाविसुवळो, हागॆ भुज . अनुभविसुवनु स्व प्रयो जनक्कागि ऎन्दु याव भोगवन्नु अनुभविसुवदिल्लवॆम्ब भाववु. कैङ्कय्य माडुवदरल्लि तनगॊन्दु प्रयोजन उण्टॆम्ब भाववु कूडदॆम्बुदु तात्परवु. आदुदरिन्द अनिष्ट निवृत्तियु हेगॆ ऎन्दरॆ (१) तन्नन्नु रक्षिसलु, तनगू शक्तियिल्लवु, इतररिगू शक्तियिल्लवु ऎम्ब ज्ञानदिन्द, स्वरक्षणविरोधियन्नू, (२) तानु तनगू इतररिगॆ शेष नल्लवु ऎम्बुदरिन्द स्वशेषत्व विरोधियन्नू (३) कैरवु तनगू अल्लवु इतररिगू अल्लवु, तन्न स्वामिगे ऎम्बुदरिन्द कैरविरोधि यन्नू निवर्तिसतक्कद्दु, इदे सखण्ड नमस्सिनिन्द, ममन ऎम्बर्थ दिन्द उण्टागुत्तदॆन्दु हेळिदरु. इदु हिन्दॆये उपपादितवु. " हिन्दॆ नारायणाय ऎम्बल्लि भवेयम् ऎम्ब क्रियापदवन्नु हेगॆ अध्याहारमाडिकॊण्डितो, हागॆये नमः ऎम्बुदरिन्द मुन्दॆ स्याम ” ऎम्ब क्रियापदवन्नु अध्याहारमाडिकॊळ्ळतक्कद्दागिरु इदॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. इल्लदिद्दरॆ वाक्यवु पूर्णवागुवुदिल्लवु. इन्न मस्सु क्कुम् -मन ऎन्दरॆ ममन ऎम्बर्थवुळ्ळ नमश्यब्दक्कॆ, क्रियापदम्-क्रियापदवन्नु, अध्याहरित्तु कॊळ्ळवेणु अध्याहरित्तुकॊळ्ळवेणु अध्याहारमाडिकॊळ्ळतक्कद्दागिरुत्तदॆ. अदु यावुदॆन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ.________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे पडि, “ नममकिञ्चित्सात् ” ऎन्नु सत्वविषय ममकार निवृत्ति मुखत्तालॆ सानिष्ट निवृत्तियॊ प्रार्थिक्किरदागवु माम् ” j नममस्याम् ” ऎन्नुदु नमम ऎम्बुदक्कॆ “ स्याम् ” ऎम्ब क्रियापदवन्नु सेरिसि हेळुवदु, “ ऎनावेनल्ले ” ननगागिये यावुदू इल्लवु, नानु माडुव कैरवु यावुदू नन्न प्रयोजन क्कागि इल्लवु. अथवा इन्नॊन्दु विधवागियू क्रियापदवन्नु अध्या हारमाडिकॊळ्ळबहुदु. हेगॆन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ. नमम किञ्चित्सात् नन्न प्रयोजनक्कागि स्वल्पवू आगुवुदिल्लवु ऎन्नु-ऎम्बदागि, सर विषयममकार निवृत्ति मुखत्ताले - समस्त विषयवाद मम कारद निवृत्ति मूलकवागि ऎन्दरॆ तन्न मत्तु तनगॆ सम्बन्धिसिद ममकार निवृत्तिगागि, सानिष्टनिवृत्तिय समस्त अनिष्ट निवृत्ति यन्नु, प्रार्थक्किरदागवुमाळ् नमश्यब्ददिन्द प्रार्थिसोण वागु इदॆ; अथवा ऎरडु योजनॆयन्नु भाविसबहुदु. मॊदलिन योज नॆयाद “ नममस्याम् ” ऎम्बुदरिन्द अहङ्कारनिवृत्तियु ; हीगॆ ऎरडु विधगळाद अनिष्ट निवृत्तियन्नू नमश्यब्ददिन्द अनुसन्धान माडतक्कद्दागिरुत्तदॆ. यावाग अनिष्टवु कळॆदु होयितो, आग इष्ट प्राप्तियु उण्टादहागॆ आयितु. * यथा न क्रियतेजो श्यामलकाळनानणेः । दोष प्रहाणान्न ज्ञानमात्मनः क्रियते तथा” ऎम्बल्लि रत्नवु कॆसरल्लि बिद्दु अदरप्रकाशक्कॆ अनिष्ट सं बन्धवुण्टायितु. अदन्नु तॊळॆयुवदर मूलक अनिष्टवाद कॆसरिन लेपनवु तॊलगिदरॆ, मॊदलिद्द कानियु स्वतः प्रकाशिसुत्तदॆ. हागॆये इल्ल अनिष्ट निवृत्तियावाग आयितो, इष्ट प्राप्ति यु तानागिये उण्टागुत्तदॆ. हीगिरुवाग ऎरडु प्रार्थनॆगळु एतक्कॆ? नम्म सिद्दान रीत्या अभाववॆन्दरॆ भावान्तरवु ; आदुदरिन्द अनिष्ट निवृत्तियिन्द बेरॆ अवस्था प्राप्तियाद इष्ट प्राप्तिये भाववु. आदुदरिन्द पुन रुक्ति दोष उण्टागुवदिल्लवो? ऎन्दरॆ ई पूत्व पक्षवु हिन्दॆ मूल माधिकारदल्लि माडल्पट्टु, अदक्कॆ समाधानवन्नु अल्लिये हेळि रुवदरिन्द अदन्ने अवलोकिसतक्कद्दॆन्दु मुन्दिनवाक्यदिन्द तिळिसु तारॆ.-तिरुमन्मल्-मूलमन्त्रदल्लि, इष्टप्राप्त निष्ट निवृत्तिगळि रोन्न चतुर्थिनमश्यब्दगळल्लि तोरुव इष्ट प्राप्ति अनिष्ट निवृत्तिगळ विषयवागि हेळल्पट्ट, चोद्य परिहारङ्गळ् पूरै पक्ष मत्तु अदक्कॆ________________

द्वयाधिकारः तिरुमन्मल् इष्टानिष्ट निवृत्तिगळिन्न चोद्य परिहा रळ् इज्जु म् अनुसत्तुकॊळ्ळदु. अथ नमश्‌चीन प्रार्थितानिष्टनिवृत्त प्रधान तात्पर माह. इन्नमश्यब्दत्ताले अविद्याकरतदभय वासनारुचि प्रकृति सम्बन्धादिरू पङ्गळान सत्वविरोधिहळ्ळियु कळिया निरच्चे यदे, इदक्कु निरचनं पण्णु गिर श्रुतियिन् पडिये परि पूर्ण कै र रूपफलदशॆयिल् फलान्वरानुभव न्यायत्ताले परिहारवाद सिद्धास्त्रगळन्नु, इष्टु म. ई सन्दर्भदल्ल, अनुसन्नित्र कॊळ्ळदु - अनुसन्धानमाडिकॊळ्ळतक्कद्दु. ३३६२ नॆय पुटगळन्नु नोडि. मुन्दॆ नमश्यब्ददिन्द प्रार्थिसल्पट्ट अनिष्ट निवृत्तियल्लि प्रधानतात्परवन्नु हेळुत्तारॆ. ई प्रपन्ननिगॆ मुक्तिदॆशॆयल्लि उण्टागुव कैङ्कय्य प्राप्तियल्लि नमश्यब्ददिन्द प्रधानगळाद नाल्कु भ्रमदोषगळ निवृत्तियन्नू प्रार्थिसतक्कद्दु. अवु यावुवॆन्दरॆ ई कैय्यद विषयदल्लि (१) स्वाधीन करत्व, स्वार्थ कत्व, स्वाधीन भोक्तित्व, स्वार्थ भोत्वरूपभ्रमनिवृत्तिगळु मुख्यवागि इरबेकाद अनुसन्धान विरतक्कद्दॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ इन्नमश्यब्दत्ताले ई नमश्य ब दिन्द, अविद्याकर-अज्ञानवेनु, पापपुण्यरूपकरवेनु, तदु भयवासना-अवॆरडरिन्दुण्टागुव वासनायेनु, रुचि- प्राकृत पदार्थगळल्लि अभिरुचियेनु, प्रकृति सम्बन्धादिरूपळान प्रकृतिसम्बन्धवे मॊदलादवुगळेनु, सत्वविरोधिगळॆयुं हीगॆ ऎल्ला विरोधिवर्गवु, कळियानिर चेय् दे- ईतनिगॆ मुक्त दॆशॆयल्लि कळॆदुहोगुवाग, इदुक्कु- इल्लिन नमश्यब्दक्कॆ, निरचनन्न ण्णुगिरवुत्पत्ति मूलक अर्थनिर्णयवन्नु माडुव, श्रुतियिन्न डियेश्रुतियल्लि हेळिरुवहागॆ, परिपूर्णकैररू पफलदक्कॆ यिल्-मोक्षप्राप्तिरूपवाद परिपूर्ण ब्रह्मानुभवदिन्द कूडिद श्रियःपतिगॆ कैज्वरवन्नु माडुव फलदॆशॆयल्लि, सलान्तरानुभवन्याय शाले इतरफलगळाद ऐश्वय्यादिगळन्नु अनुभविसुव कालदल्लि हेगॆ________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे शतमान स्वाधीन स्वार्थ करत स्वाधीन स्वार्थ भोक्तत मागिर कट्टॆगळ्ळॆक्कळिक्कॆयिले इष्टु प्रधान तात्परम् ऎन्नु अनुसप्पार्‌गळ, इत्ताल् फलारदशैयिलुण्णां स्वाधीन स्वार कत्व भो भ्रमङ्गळ् मुक्तदकैयिल् कैरल् इल्लादपडिकण्णु अक्कट्टळॆयिल् प्रार्थितानॆन्नदायित्तु. उण्टागुत्तदो, अन्तहन्यायदिन्द शङ्कितमान-भ्रमगळुण्टागुत्त वॆन्दु शङ्किसल्पट्ट, स्वाधीन स्वार्थकत्व-स्वाधीनकरत्व, स्वार्थ कत्ववॆन्दरॆ ई कैरवु तन्न अधीनवादुदॆम्ब, मत्तु तन्न प्रयोजनक्कागि ई कैरदल्लि करत्ववॆन्दू, मत्तु स्वाधीन स्वार्थ भोकृत्वं- ई कृरद भोक्तत्ववु तनगॆ अधीनवादु दॆन्दू मत्तु ई भोक्ष्यत्ववु तन्न प्रयोजनक्कागि ऎन्दू, आगिर कळ्ळॆगळ्ळि-ऒळ्ळॆफलरूपवाद बॆळॆयल्लिरुव कळॆगळहागिरुव ई भ्रम रूपदोषगळन्नु, कळियिले निवृत्तिसुवदरल्लि, होगलाडिसु वदरल्लि इद्दु ई नमश्यब्दार्थानुसन्धानदल्लि, प्रधानतात्परम् - मुख्यवाद अभिप्रायवु, ऎन्नु अनुसन्धिप्पार्‌ल् ऎन्दु प्राज्ञरु अनुसन्धानमाडुवरु. ई नमश्यब्ददिन्द अनिष्ट निवृत्ति यन्नु अनुसन्धानमाडुवाग तनगॆ मुन्दॆ श्रीयः पतिय अनुग्रह दिन्द प्राप्तवागुव परिपूर्ण ब्रह्मानुभवदॊन्दिगॆ नित्य कै वन्नु माडुव सन्दर्भदल्लि नाल्कर निवृत्तियु प्रधानवागिरतक्कद्दु :- (१) स्वाधीन कत्व, (२) स्वार्थकत्व, (३) स्वाधीन भोक्ष्यत्व, (४) स्वार्थ भोक्ष्यत्व ई नाल्कु विध अनिष्टगळ निवृत्तिय अनुसस्थानवु मुख्यवागिरतक्कद्दॆम्ब भाववु. इदन्ने मुन्दिन वाक्यदिन्द व्यक्त पडि सुत्तारॆ. हागॆ व्यक्तपडिसुव सन्दर्भदल्लि मोक्षदॆशॆयल्लि अन्तह भ्रम रूपक्कॆ अवकाशवे इल्लवल्ला? ऎन्दरॆ अन्तह अनिष्ट निवृत्ति प्रार्थनॆयिन्द अन्तह देशविशेषदल्लि इन्तह दोषरहितवाद निरति शयक्कॆरवु फलितवॆन्दु हेळुत्तारॆ. इत्ताल्-इन्तह अनुसन्धान दिन्द फलान्वरानुभवदशैयिल्-मोक्षवल्लद ऐश्वय्यादि बेरे फलद दॆशॆयल्लि, उज्जाम्-उण्टागबहुदाद, स्वाधीनकरत्व, स्वार्थ कत्व, स्वाधीन भोक्तित्व, स्वार्थभोक्ष्यत्वरूप भ्रमगळु, मुक्तदशैयिल् कैल् मुक्तदॆशॆयल्लि उण्टागुव कैय्य दल्लि, इल्लादपडि कण्णु-इल्लदिरुवदन्नु अरितु, अक्कट्टळॆयिल्________________

द्वयाधिकार अरुळाळ् पॆरुमाळॆम्बॆरुमानारस्य द्वयार्थमाह ३७१५

  • परमात्मनि नाराणां सत्वभारसमर्पणात् । सञ्जातं नैरपेक्षन्तु नम इत्युच्यते बुध्यॆ- ” ऎन्नु इट्टु नम बोधितवागिरुव प्रकार हीगॆ प्रार्थिरा-चतुर्थियिन्द ई विधवाद इष्ट प्राप्तियन्नू, नमः-ऎम्बुदरिन्द ई विधवाद अनिष्ट निवृत्तियन्नू प्रार्थिसुत्तानॆ, ऎन्नदायित्तु ऎन्दु हेळिदन्तायितु. ऎन्दरॆ मुक्तिदॆशॆयल्लि ई उपायानुष्ठानद मूलक ऐश्वय्यादि प्राप्तिगळ समयदल्लि उण्टागबहुदाद ई नाल्कु विध भ्रमगळू, इल्लदहागॆ, परमफलवाद परिपूर्ण ब्रह्मानुभवदॊन्दिगॆ इन्तह निरतिशय कैरवन्नु यावागलू माडुव हागॆ अनुग्रहिसबे कॆम्ब प्रार्थनॆयु ई चतुर्थि मत्तु नमस्सुगळिन्द तोरिबरुत्त दॆम्बुदु तात्परवु. हीगॆ हेळुव श्रुतियु यावुदॆन्दरॆ “याः काशन कृकयो ममभगवति, ममताना तासु भगवत एव ता8; नवमाहमस्मि भगवत एवाहम” ऎम्बुदु. मुन्दॆ परमभागवतोत्तमराद अरुळाळप्पॆरुमाळॆ मूरु मानरवरु दयपालिसिद ई नमश्यब्दक्कॆ योजनान्तरवन्नु तिळि सुत्तारॆ. इवरु यारु ऎम्बुदक्कॆ नॆय पुटवन्नु नोडि. ई महनीयरु नमश्यब्दवु स्वनैर्भर परवॆन्दु अर्थमाडिरुत्तारॆ. अदु हेगॆन्दरॆ पूर्वखण्डदल्लि ई उपायवु ई अङ्गपञ्चकगळिन्द युक्तवादुदॆन्दु इष्टु मात्रवे बोधितवॆन्दू, उत्तरखण्डदल्लि स्वरूपादि समर्पणवु बोधितवॆन्दू अभिप्राय पडुत्तारॆ. अवर दिव्यसूक्तियन्नु उदाहरिसुत्तारॆ. अरुळाळ् पॆरुमाळ् ऎम्बरुमानाश्रवर द्वयार्थवु. “परमात्मनि-श्रियःपतियल्लि, नाराणां-मोक्षारिगळाद समस्त चेतनर, सत्वभार समर्पणात् -रक्षणद समस्त भारवन्नु समर्पि सुवदरिन्द, इष्ट प्राप्त निष्ट निवृत्तिय विषयवाद सत्व भरसम र्पणॆयिन्द ऎम्ब भाववु, सञ्जातम् उत्पन्नवाद, नैरपेक्षन्तु. इन्नु यावुदर अपेक्षॆयिल्लदिरोणवादरो, नम इति-नमः ऎम्ब दागि ऎन्दरॆ ममन ननगॆ इन्नु यावुदर अपेक्षॆयू इल्लवॆन्दु, इट्टु नमस्सि. ई उत्तरखण्डदल्लिरुव नमश्यब्दवन्नु, अरुळाळ________________

३७१६ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे 08

  • अरुळाळप्पॆरुमाळ् ऎम्बॆरुमानार् व्याख्यानम् पण्णि नार्. इन्न श्लोकर् चॆन्न नैरपेक्षम्, स्वरक्षणत्तिल् निर्भरत्वम्, इन्न निर्भरत्ताले भरसमर्पणं सूचित मादल् स्वनिर्भर परमान भरसमर्पणम् इडत्तिले विव हितवादलागक्कडवदु. हविस्समर्पणल्, ड् इदमिन्साय नमम ” ऎन्नु मालॆ “अहं श्रीमते नारायणाय ” ऎष्टु भरगर्भमागसमर्पित्तु, “नमः” ऎन्नु तन्नुर्ड तुव स्पॆरुमाळॆम्मॆरुमानाररु, व्याख्यानं पण्णि नार्-व्याख्यानवन्नु माडिदरु, इद्द श्लोकल् चॆन्न नैरपेक्षम्, स्वरक्षण निर्भरत्नम्- ई मेलिन श्लोकदल्लि हेळल्पट्ट यावुदर अपेक्षॆयु इल्लदिरोणवॆम्बुदु तन्न रक्षण विषयदल्लि परमात्मनल्ले सर्व भारवन्नु इट्ट रोणदरिन्द तनगॆ सेरिदुदागि याव भारवू इल्ल दिरोणवु. इन्न निर्भरत्नत्तले हीगॆ स्वरक्षणदल्लि तनगॆ यावु दॊन्दु भारविल्लवॆम्ब अनुसन्धानदिन्द, भरसमर्पणं-आत्मनिक्षेप दॊन्दिगॆ तन्न रक्षणदल्लि सर्वभारवन्नु परमात्मनल्लि समर्पिसो णवु, इन्निडले ई नमश्यब्ददल्लि, विवक्षितवादलाक्कडवदु-हेळ ल्पट्टितॆन्दु भाविसबहुदागुत्तदॆ. आदरॆ पूर्वखण्डवु, हिन्दिन योजनॆयल्लि भरसमर्पणपरवॆन्दु भाविसिदुदक्कॆ बदलागि ई उत्तर खण्डवे भरसमर्पण परवॆन्दु ई योजनॆयल्लि हेळल्पट्टितु. हागादरॆ पूर्वखण्डार्थवेनु ? ऎम्ब प्रश्नॆयु उदिसुत्तदॆ. अवर अभिप्रायानुसार पूर्वखण्डवु परिकरगळन्नु मात्र हेळुत्त दॆन्दू, ऎरडु खण्डगळू सेरि सा भरसमर्पण परवॆन्दू मुन्दिन वाक्यगळिन्द हेळुत्तारॆ. हविस्समर्पणल्. हविस्सन्नु समर्पिसुव सन्दर्भदल्लि इदं- ई हविस्सु, इन्द्राय इन्द्रनिगोस्करवागि, नमः-मः न, ननगल्लवु, ऎन्नु मावॊले ऎन्दु इन्द्रनिगॆ हविस्सन्नु समर्पिसुव हागॆये, “अहम्-नन्न आत्मा, श्रीमते नारायणाय-लक्ष्मियॊन्दिगिरुव नारायणनिगॆ ऎन्नु-ऎम्बदागि, इष्टु-ई सन्दर्भदल्लू भरगरमाग समत्तु तन्न रक्षणद भारदॊन्दिगॆ तन्न आत्मावन्नु शब्दतः समप्पिसि अनन्तर, नम-मन, अदु ननगॆ सात्मना सेरिदुदल्लवु, ऎन्नु-ऎम्ब दागि, तन्नु र्ष तन्न, तुपक्कक्किरदु-सष्टुस्थवन्नु तॆगॆदुहाकुवदु,________________

द्वयाधिकार ३७१७ करिक्किरदॆनाल् इस्समर्पणियोजनैक्कु स्वरसम्, इन्द योजनॆयिल् पूर्व खण्डम् अङ्गपञ्चक पर, उत्तरखण्डम् अङ्गिप्रतिपादक, (१) “अहमद्यव मया समर्पित ” ऎन्नाल्-ऎम्ब अर्थवादरॆ, इस्लम र्पणयोजनैक्कु,ई अरुळाळ् पॆरुमाळ् ऎम्बॆरुमानाररु माडिद योजनॆगॆ, स्वरसम्-स्वारस्य उण्टागुत्तदॆ. इदरिन्द श्रीमते नारायणाय ऎम्बल्लि आत्म हविस्समर्पणॆगॆ इब्बरू उद्देश्यरॆन्दू मत्तु आत्महविस्समर्पणॆये मुख्यवादुदागि आ अभिप्रायवु ई योजनॆयल्लि बरुवदरिन्द, कैङ्कय्य प्राप्ति कामनारूप प्रार्थनॆगिन्त इदे स्वारस्यवॆन्दू भाविस बहुदॆम्ब तात्परवु. आगलि हीगॆ स्वरूपसम र्पण परवॆन्दु भाविसि दरॆ भरसमर्पणार्थवु तप्पि होयिते ऎन्दरॆ यावाग स्वरूप समर्पणवु माडल्पट्टितो, अदर रक्षाभरसमर्पणॆयु माडल्पट्ट तॆम्ब भाववु अन्तर्गतवु. तनगॆ रक्षिसलु साध्यविल्लदिरुव धनवन्नु ऒब्बनल्लि समर्पिसिदरॆ, अदन्नु रक्षिसुव भरवन्नू अवनल्लिट्ट हागॆ हेगागुत्तदो हागॆ ऎम्ब भाववु, आदुदरिन्द भरसमर्पणॆयु आर्थवागि तोरिबरुत्तदॆ. आवाग अर्थवेनायितु ऎन्दरॆ “अहं मद्रक्षणभरश्च श्रीमते नारायणाय्कव, ममन” नानू मत्तु नन्न रक्षणद भारवू सह लक्ष्मीनारायणर पादारविन्ददल्लि समर्पिसल्पट्टवु. अवुगळ सम्बन्धवु ननगिल्लवु” ऎन्दु तात्पर वागुत्तदॆ. आदुदरिन्द “नमः ऎन्नु तन्नुर्ड तुवक्करित्तु” ऎन्दु प्रयोगिसिरुत्तारॆ. इन्द योजनैयिल् - ई योजनॆयल्लि, पूर्वखण्डं-पूर्वखण्डवु, अङ्गपञ्चक परं-ऐदु अङ्गगळन्नु कुरितद्दु, उत्तरखण्डवु, अङ्गि प्रतिपादकम् अङ्गियाद भरसम र्पणवन्नु प्रतिपादिसुवन्थाद्दु. ई योजनॆयू स्वामि देशिकरवरिगॆ इष्टवादुदरिन्द ई योजनॆयल्लि आर्थवागि तोरिबरुव अभिप्रायगळन्नु उपपादि सुत्तारॆ. स्वरक्षणद भारवू, स्वरक्षण फलवू शरण्यनदे ऎम्बर्थवु तोरिबरुत्तदॆन्दु उपदेशिसुत्तारॆ. अनन्तर नमश्यब्द विरुवदरिन्द स्वरक्षण भरदल्लू स्वरक्षण फलदल्लू तनगॆ ईषदपि सम्बन्धविल्लवॆम्ब “ अहम अर्थवु सरसवागि तोरिबरुत्तदॆन्दु हेळुत्तारॆ. (१) (१) आळ, स्तोत्रं. ५२________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे ऎङ्गिरपडिये, इडल्, नान् श्रीमानान नारायणनुक्कॆ नं समर्पि, (२) “यत्नरक्षतयार्त्य” (३) “ त वास्मि हि भरः ” इत्यादिगळिरडिये स्वरक्षण भरमुं, स्वरक्षण दैव मया समर्पितः”- ई पूरा श्लोकक्कू अदर तात्परा र्थक्कू हिन्दॆ १०७७ रिन्द १०८० नॆय पुटगळन्नु नोडि, आत्म स्वरूप स्वभावगळन्नु चन्नागि परिशीलिसि तिळियुव सामर्थ्यविल्ल दिद्दरू, शास्त्रक्कॆ विरोधविल्लदॆ, “स्वत्वमात्मनिसञ्जातं स्वामित्वं ब्रह्मणिस्थितम् । उभयो रेष सम्बन्धो न परोभि मतो मम ” ऎन्दू, विष्णुतत्वदल्लू “ दासोहं वासुदेवस्य देव देवस्य शार्ज्” ऎम्ब नारदोक्तियिन्दलू, “दासभूतात कृत्व ह्यात्मानः परमात्मनः । अतो ह मपिते दासइति मत्ता नमाम्यहम् ५ ऎम्ब ईश्वरसंहितॆय रुद्रवाक्यदिन्दलू तोरि बरुव शेषत्व ज्ञान उण्टाद सुसमयदल्ले, शास्त्रदल्लि बोधित वागिरुवहागॆ निन्न पाद पद्मगळल्लि समसल्पट्टवनादॆनु; निन्निन्द दयपालिसल्पट्ट करण कळेबर बुद्धि श्रद्धा कारणादिगळिन्द कूडिद मयानन्निन्द समक्षिसल्पट्टवनादॆनु. (२) इदु यार दिव्य सूक्ति ऎम्बुदु व्याख्यानगळल्लि व्यक्तविल्लवु ; ई आत्मनु संरक्षिसल्पडुवदक्का गिये भगवन्ननल्लि समसल्पडुवनॆम्ब तात्परवु तोरिबरुत्तदॆ. (३) तवैवाहिभर-इदु “ पितात्वं” ऎन्दारम्भिसुव श्लोकवु मूल माधिकारदल्लि उदाहृतवु नॆय पुटवन्नु नोडि, श्लोक तात्सरवु इष्टे. लोकदल्लि याव याव हितगळन्नुण्टु माडुवरो अन्तह प्रयोजनगळिगू मेलाद निरतिशय तायि तन्दॆ मॊदलाद सकलविध बन्धुवागि नीनिरुत्तीये, नानादरो, निन्नवनु, निनगॆ शेषभूतनु, दासनु निन्नन्ने गतियागि उळ्ळवनु ; नीनु रक्षकनु, नानु रक्षणीयनु, एवंसति हीगिरलागि, अहमपि- नानू कूड तवास्मि निन्नवनागिद्देनॆन्दु आत्मस्वरूप समरणवु, तव भरः अस्मि नन्न रक्षणादि सत्वभरवूसह निन्नदेयागिरुत्तदॆ. अथवा अपि शब्ददिन्द, हिन्दिन प्राज्ञराद प्रपन्नरु हेगॆ निन्नन्ने सत्वभरवॆन्दु भाविसि भरसमर्पणॆयन्नु माडिदुदन्नु नीनु स्वीकरि सिदॆयो, हागॆये आहमपि- नानू कूड ऎम्ब भाववु.” इत्यादि गळिर् पडॆये इत्यादि प्रमाणगळल्लि तोरिबरुव हागॆ स्वरक्षण________________

(22) फलमुम् अवनदॆ द्वयाधिकारः ३७१९ अभिप्रेतमागवुमाम्, नमः ऎर वित्ताले आत्मात्मीयङ्गळॊडुम्, स्वरक्षणतत्सलङ्गळोडुं, तनक्कुत्तुनक्कत्त काट्टुगिरदु. परसम्बन्ध विधियिलं, स्व सम्बन्ध निषेधलु, तात्सर मागैयाले इच्चतुर्थि नमस्सु भरमुं-तन्न रक्षणॆय भारवू, स्वरक्षणफलमुं तन्नन्नु रक्षिसुव फलवू सह अवनदे- अवनिगॆ ऎन्दरॆ भगवन्तनिगॆ सेरिदुदे, एवकार दिन्द इन्यारिगागलि तनगागलि अल्लवॆम्बुदु सिद्धवु ; ऎन्नु-ऎम्बदागि इ ई सन्दर्भदल्लि, ई नमश्यब्दार्थद योजनॆयल्लि, अभिप्रेत मागवुमाम्-आर्थवागिये तोरिबरुत्तदॆ. अदन्ने विशदीकरि सुत्तारॆ.- नमः ऎच्चरविडत्ताले ममन-ऎम्बर्थवन्नु ई नमश्यब्द दिन्द, आत्मात्मीयळोडुं तानू तनगॆ सम्बन्धिसिदवुगळॊं दिगू, मत्तु स्वरक्षणतत्सल नोडु तन्न रक्षणवेनु, तन्न रक्षणॆय फलगळेनु, इवुगळॊन्दिगू, तनक्कु तनगॆ, तुवक्कतमै सं बन्धवु तॊलगि स्वल्पवू इल्लदिरोणवन्नु, काट्टुगिरिदु प्रदर्शिसुत्तदॆ, हीगॆ ई योजनॆयल्लि अर्थवादरॆ ऒन्दु पूरै पक्षवु तोरबहुदु. हेगॆन्दरॆ श्रीमतेनारायणाय-ऎम्बुदरिन्द ई आत्मसमर्प णॆयू रक्षामॊदलाद भरवू लक्ष्मीयुक्त नारायणनिगे ऎन्दरॆ, इन्नु यारिगू अल्लवॆम्बुदु स्वतः एर्पडुत्तदॆ. आग नमः ऎम्ब उक्तियु अनावश्यकवु; नमः-ऎन्दरॆ तनगल्लवु ऎम्बुदरिन्दलू, श्रीमन्नारायणनिगे ऎम्बुदु व्यक्तवु, आदुदरिन्द पुनरुक्तिदोष उण्टागुवदिल्लवो ? ऎन्दरॆ पुनरुक्तियागुवदिल्लवॆन्दु हेळुत्तारॆ. श्रीमतेनारायणाय ऎम्बल्लि भगवन्तनिगे भरसमर्पणदल्ले अन्वयवॆन्दू इन्नु यारिगू अन्वयविल्लवॆन्दु हेळुवदक्कागि अदू आवश्यकवु ; तनगॆ अदरल्लि अन्वयविल्लवॆम्ब तन्न अहङ्कार ममकार निषेधार्थवागि नमशब्दवू आवश्यकवॆन्दु मुन्दिन परसम्बन्ध विधियिलुम् ऎन्दारम्भिसिहेळुत्तारॆ. परसम्बन्धविधियिलुम्- श्रीमते नारायणाय ऎम्बल्लिरुव चतुर्थी विभक्तिगॆ परमात्मनिगॆ माडुव कैरदल्लि अन्वयवन्नु हेळुवदरल्ल, स्वसम्बन्धनिषेध तिलुम्नवुः ऎम्बल्लि तनगॆ अदरल्लि सम्बन्धवु यावुदू इल्लवॆम्ब अहङ्कार मनकारादिगळिल्लवॆम्ब निषेधदल्ल, तात्पर्य मागै याले - हीगॆ इवॆरडू भिन्नवाद अभिप्रायवुळ्ळवुगळादुदरिन्द,________________

३७२० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे कळ् इरण्णक्कुं फलमुट्टु. इस्समर्पण तन्निलुं परनिर पेक्ष कर्तृत्यादिगळ्ळि निषेधिक्कॆ क्काह “ नमः ” ऎरदागुवु माम्, स्कूल प्रक्रियॆयॆकॊण्डालु, “नमामि” ऎङ्गिर पद इच्छॆ तुर्थिनमस्सु इरण्णक्कु क्रमवागि ई चतुर्थि नमस्सु गळॆरडक्कू, फलमु भिन्नवागि प्रयोजनगळुण्टु ; ऎन्दरॆ ऎरडू ऒन्दे तात्सरवुळ्ळवुगळागि ऒन्दक्कॆ नैरर्थ्यक्यवन्नु कल्पिसुव आवश्यक ऎल्लवु, पुनरुक्ति ऎम्ब दोषक्कॆ अवकाशविल्लवॆम्ब भाववु. पुनरुक्तिगॆ कारणवे इल्लवॆन्दु प्रदर्शिसुवदक्कागि इन्नॊन्दु विधवागियू नमश्यब्दद तात्परवन्नु बोधिसुत्तारॆ. इस्समर्प निं तन्निलुम् - ई समर्पणॆयिन्द, चतुर्थियल्लि तोरुव श्रीमन्नारायणनिगे ई समर्पणॆयु ऎम्बुदरिन्द, परनिरपेक्ष कर्तृत्वादिग-इतर कर्तृत्व, आदिपददिन्द फल, शेषत्वगळु यावु दू बेकिल्लवॆम्बुदन्नु, निषेधिक्काह निषेधिसुवदक्कागि ऎन्दादरू, नमः ऎरदागवुमान् - नमश्यब्द प्रयोगवॆन्दादरू आग बहुदु. आगलि, ईग इष्टु दूर उत्तरखण्डद अर्थवन्नु श्री अरु ळाळ् पॆरुमाळ् ऎम्बॆरुमानारवर इन्नॊन्दु योजनॆय प्रकार वागि उपायवागिये हेळुवाग नमश्यब्दक्कॆ योगरीतियल्लि हेळुव अर्थवे उपपादिसल्पट्टिते विना, साधारणवागि रूढियल्लि रुव अर्थवु हेळल्पडलिल्लवु. नमः ऎन्दरॆ नमामि ऎन्दु साधा रणवागि नमस्कारार्थदल्लि रूढियु ; मुख्यवागि भरसमर्पणदल्लि प्रणामवु ऒन्दु अङ्गवागिरतक्कद्दु. अदे बिट्टु होयितल्लवे ? अदू अल्लदे ई उपायानुष्ठानक्कॆ फलवन्नु हेळुवदू बिट्टु होयितल्लवे ? ऎम्ब आक्षेपगळु तन्दरॆ इवॆरडक्कू मुन्दिन ऎरडु वाक्यगळिन्द स्कूलप्रक्रियॆयॆ” ऎन्दारम्भिसि समाधानवन्नु हेळुत्तारॆ. ई नमश्यब्ददिन्द भरसमर्पणार्थवन्नु हेळुवाग, नमस्कारार्थवू सूचितवॆन्दू, याव फलक्कागि ई आत्मसमर्पणॆ यन्नु अधिकारियु माडिदनो, आ फलवु स्वतसिद्दवॆन्दू हेळुत्तारॆ. स्कूलप्रक्रियॆयॆण्डालुम् . हिन्दॆ मूलमन्त्राधिकारदल्लि नमश्यब्दक्कॆ अर्थवन्नु हेळुवाग स्कूलरूपदल्लि हेळिद तात्सरवन्नु मनस्सिनल्लिट्टु नमामि - नमस्कारमाडुवॆनु, ऎरहदऎं बुव पदवन्नु, आत्मसम र्पणार्थनन्नु - आत्मसम र्पण परवॆन्दु,________________

द्वयाधिकारः ३७२१ ओ आत्मसमर्पणार्थनन्नु व्याख्यानं पण्णिन पद स्तोत्र प्रक्रियॆयाले इन्नमश्यब्दं समर्पण पॊरळुक्कु सङ्गतम् इप्पडि उत्तरखण्ड आत्मसमर्पण सरवाग अनुसन्धिप्पारु इदुक्कु अनुरूपमां स्वरूपानुबन्धियान फलविशेषम् इ स्वतः प्राप्तम्, ॥ व्याख्यानम्पण्णिन - व्याख्यानवन्नु माडिद, पदस्तोत्रप्रक्रियॆ याले - मन्त्रराज पदस्तोत्रदल्लि हेळिरुव मेरॆगॆ, इन्नमश्य ब्लम् -ई नमस्सॆम्ब शब्दवु, समर्पण पॊरळुक्कु - आत्मसमर्प णाभिप्रायक्कॆ, सङ्गतम् - उचितवादुदु, समञ्जसवादुदु, आ मन्त्रराजपद वाक्यगळु यावुवॆन्दरॆ “दासभूतास्कृतस्सर्व ह्यात्मानः परमात्मनः । अतोहमपि ते दास इतिमत्ता नमा ह्यहम् । ” ऎन्दु हेळि “ नमस्कारात्मकं य विधायात्म यस्यॆ निवेदनम् ” ऎम्बुदरिन्द नमस्सिगॆ आत्मसमर्पणवागि अल्लि व्याख्यानमाडल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये इल्लि भाविसतक्कद्दॆम्ब भाववु. इप्पडि-हीगॆ ईग उपपादिसिद रीतियल्लि, उत्तरखण्ड आत्मसम र्पण परवागि अनुसन्धिप्पारु-श्री अरुळाळ् पॆरुमाळ् ऎम्बॆरु मानारवर अभिप्रायदहागॆ उत्तरखण्डवु “ द्वयेन शरणं व्रजेत् ” ऎम्बल्लि हेळिरुवहागॆ आत्मसमर्पण परवॆन्दु अनुसन्धान माडुववरिगॆ, इदक्कॆ अनुरूपमाय् . ई आत्मसमर्पणरूप शरणागतिगॆ अनुरूपवाद, स्वरूपानुबन्धियान ई उपायानु स्नानद स्वरूपक्कॆ सेरिद, फलविशेषं-मोक्षप्राप्तियु, परिपूर्ण ब्रह्मानुभवदॊन्दिगॆ कैङ्कय्य प्राप्तियु, स्वतःप्राप्तं स्वतस्सिद्दवु, एतक्कागि ई आत्मसमर्पणॆयन्नु माडिदनो, अ फलवु शरणागत वत्सलनादुदरिन्द स्वतसिद्दवु. ईतनु मोक्षार्थियागि “स्वरूप फलनिक्षेप धिकॊ मोक्षकाङ्क्षिणाम् ” ऎन्दु आत्मनिक्षेप रूपवाद अङ्गिय स्वरूपदल्लि, स्वरूपफल आत्मात्मीय रक्षा निक्षेपगळु सेरिदवादुदरिन्द आर्थवागि तोरिबरुवदरिन्द स्वतस्सिद्द ऎम्ब भाववु. (१०६८ नॆय पुटवन्नु नोडि.) ई पूराद्वयवन्नु आत्मरक्षाभरसमर्पणवॆम्ब ई योजनॆगू मॊदलनॆय योजनॆय प्रकार पूर्वखण्डवन्नु आत्मरक्षा भरसम र्पणरू पवादुदॆन्दू, उत्तरखण्डवु उपेय परवागि फलरू प________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे आर्थफलयोजनाया अपिशाब्द फलयोजना उचिता पूरोकमान पडिये फलसरवाग उत्तरखण्ड अनु सन्धिप्पारु इव्वात्मरक्षा भरसमर्पणम् उपायपरमान पूर खण्डल् शरणशब्दान्नि तमान क्रियापदले अनुसयम्. द्वयप्रतिपादितार्था सुखानुसन्धानाय क्रमेण दर्शय ई श्री इप्पडि द्वयल् पदङ्गळिलडैवॆ शब्दार्थस्वभवङ्गळाले वादुदॆन्दु भाविसुवदक्कू एनु व्यत्यासवॆन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ. अरुळाळ् पॆरुमाळ् ऎम्बॆरुमानारवर योजनॆयल्लि फलवु शाब्द वागि बोधितवल्लवु. आर्थवागि तोरुत्तदॆ. हिन्दिन योजनॆयल्ला दरो शाब्दवागिये तोरुत्तदॆन्दु हिन्दॆ हेळिदुदन्ने हेळि, द्वय शब्दार्थवन्नु ज्ञापकक्कॆ तरुत्तारॆ. इदरिन्द पूक्त योजनॆयल्लि रुव तमगिरुव अभिमतवन्नु सूचिसुत्तारॆ. पूर्वोक्तमान पडिये हिन्दिन योजनॆयल्लि पूर्वखण्डवु उपाय परवॆन्दू, उत्तरखण्डवु उपेय परवॆन्दू ऎन्दरॆ फलपर वॆन्दू उपपादिसिद रीतियल्लि, उत्तरखण्ड, उत्तरखण्डवन्नु, फलपरमाग - परिपूर्णानुभवदॊन्दिगॆ सेरिद नित्यकैङ्कर प्राप्ति रूपवाद फलपरवाद वॆन्दु, अनुसन्धिप्पारु अनुसन्धान माडु ववरिगॆ, इन्वात्मरक्षाभरसमर्पणं-अङ्गियाद ई आत्मरक्षाभरसम र्पणवु, उपायपरवाद पूर्वखण्डदल्लि, शरणशब्दान्वितमान क्रियापदल्-शरण शब्ददिन्द कूडिद प्रपद्य ऎम्ब क्रियापद दल्लि, शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बल्लि अनुसन्धेयवु ; शाब्दवागिये अनु सन्धेयवु ऎम्ब भाववु. आदुदरिन्द ई योजनॆयु उपादेयवु. ऎरडु योजनॆयू स्वारस्यवागिये इद्दरू, इदरल्लि फलवु शाब्द वागिये तोरि द्वयशब्द तात्सरवन्नु व्यक्त पडिसुवदरिन्द, इदे ऎरडरल्लि उत्तमवादुदॆन्दु भाविसबहुदॆम्ब भाववु सूचितवु. ई द्वयदल्लि प्रतिपादितार्थगळन्नु सुखवागि ज्ञापकदल्लिडलु, क्रमवागि तिळिसुत्तारॆ. इप्पडि-हिन्दॆ ई अधिकारदल्लि उपपादिसिद रीतियल्लि पदङ्गळल डैवे - द्वयदल्लिरुव पदगळिन्द प्राप्तवागुव, शब्दार्थ स्वभावङ्ग________________

द्वयाधिकार (१) पुरुष कारयोग, (२) अर्दिनित्यत्वम्, (३) उपाय वैशिष्ट्य, (४) शरण्य गुण पूर्णत्वम्, (५) सम्बन्धविशे षम्, (६) दिव्यमङ्गळविग्रहयोगम्, (७) अदिल् शेषभूत निळियुव कुरै, (८) अदिल् उपायत्व प्रकारम्, (९) वशी करण विशेष म्, (१०) तत्परिकरङ्गळ, (११) अधिकारि विशेष काले शब्द मत्तु अर्थ इवुगळ स्वभावदिन्द, ऎन्दरॆ शाब्दवागियू, आर्थवागियू, वाक्यांशदल्लि, प्रकाशितवायित्तु ऎन्दु इदॆ - उप पादितवायितु, प्रदर्शिसल्पट्टवु ऎम्ब तात्परवु. अवुगळु यावु वॆन्दरॆ

(१) पुरुषकारयोग इदु श्रीमन्नारायणचरण् ऎं बल्लिरुव श्री शब्दार्थवु ; मतु प् प्रत्ययदिन्द योगवु बोधितवु. श्रयते भगवन्तम् इति श्री ऎम्ब व्युत्पत्तियिन्द पुरुषकारत्ववु सूचितवु. (२) अर्दि नित्यत्व-लक्ष्मियु अन पायसियागि अपृथ वृद्ध विशेषळागि भगवन्तनॊन्दिगॆ इरुत्ताळॆम्बुदू मतुप्रत्यय दिन्द तोरिबरुवदरिन्द अदर नित्यत्ववु एर्पट्टितु. (३) उपाय वैशिष्ट्य - श्रीयते चेतन्‌, चेतनरिन्द आश्रयिसल्पडुवळु इत्यादि श्री शब्दा‌दिन्द भगवन्तनॊन्दिगॆ उपायभूतळॆम्बुदु व्यक्तवु ; “लक्षा सह हृषीकेश” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ. (४) शरण्य गुणपूर्णत्वं - श्रीमन्नारायणनु कल्याणगुणगण पूर्णनॆम्बुदु, नारायण शब्दद नार शब्बदल्लि अन्तर्गतवाद अर्थवु. (५) सम्बन्धविशेषं-नारायण शब्दद तत्पुरुष समास दिन्द तोरुव अर्थदल्लि, नाराणाम् अयनम्, (६) दिव्यमङ्गळ विग्रहयोगं-इदु चरणशब्ददल्लि तोरुव अर्थवॆन्दु हिन्दॆये उपपादितवु. (७) अदिल् शेषभूतनिळियुं तुरै इदू चरण शब्ददल्लि तोरुव अर्थवु, (८) अदिल् उपायत्व प्रकार- आ दिव्यमङ्गळ विग्रहदल्लि उपायभावद प्रकारवु. इदु शरण शब्दार्थवु. (९) वशीकरण विशेषं करणं प्रपद्य ऎम्बल्लि इदु तोरिबरुत्तदॆ. (१०) तत्परिकरङ्गळ् … महाविश्वासवु प्रस ऎम्ब क्रियापददल्लि व्यक्तवु. इदर प्रकर्षवु श्रीमच्चब्बदिन्दलू नारायण शब्ददल्लि तोरुव कल्याणगुणा करत्वदिन्दलू द्योतितवु. गोप्तत्ववरणवु प्रार्थनान्तर्भाववु आ किञ्चिन्यवु, प्रप________________

३७२४ श्रीमद्र हस्यत्रयसारे (१२) प्राप्य वैशिष्टम्, (१३) गुणविभूति विशिष्ट प्रात्यत्वम्, (१४) कैङ्कय्य प्रति सम्बन्धित्वम्, (१५) कैङ्कर प्रार्थनॆ, (१६) सर्वविध कैङ्कर लाभम्, (१७) सर्वानिष्ट निवृत्ति, (१८) अदिनुडैय आत्यन्तिक त्वम्, (१९) पराधीन परार्थ कर्तृत्वव (२०) तथाविध भोत्वम्, ऎवै प्रधानवाय्, इवत्तु कु अपेक्षितङ्गळु मॆल्ला सिद्ध साध्य विभागवत्तान उपायनन्नु ऎम्बल्ले तोरिबरुत्तदॆ. आनुकूल्य सङ्कल्पवू प्राति कूल्यवर्जनॆय नारायण शब्ददल्लि हेळल्पट्टवु. आत्मनिक्षेपवाद अङ्गियू प्रपद्य ऎम्बल्लि तोरिबरुत्तदॆ. (११) अधिकारिविशेषवू सह प्रपद्यॆ ऎम्बल्ले हेळल्पट्टितु. (१२) प्राप्य वैशिष्टम् उत्तरखण्डद श्रीमते नारायणाय ऎम्बल्लि सूचितवु. (१३) गुणविभूति’ विशिष्ट प्रास्यत्वम्इदू नारायणाय ऎम्बल्लि तोरिबरुव अल्लवे (१४) कैङ्कय्य प्रतिसम्बन्धित्वं चतुर्थिय अर्थवु. (१५) कैं कर प्रार्थ नै-श्रीमते नारायणाय भवेयम् ऎन्दु अध्याहार माडिकॊळ्ळुवदरिन्द उण्टागुत्तदॆ. (१६) सर्वविध कैङ्कय्य लाभं - मेलिन योजनॆयिन्दले आर्थवागि तोरिबरुत्तदॆ. (१७) सर्वानिष्ट निवृत्ति - इदु नमश्यब्ददिन्द तोरुव अर्थवु. (१८) आदिनुडैय आत्मकत्वं-आ अनिष्ट निवृत्तियु पुनः उं टागदिरोणवु. पूर्वखण्डदल्लि अनन्यगतित्ववु स्थापितवागुत्तदॆन्दु उपपादिसिरुवदरिन्द सर्वानिष्ट निवृत्तिय आत्यन्तिकत्ववु हेळिदन्ता यितु. (१९) पराधीन परार्थ कर्तृत्वं (२०) तथाविध भो त्वम्- इवु नमश्यब्ददल्लि तोरिबरुवॆन्दु उपपादिसल्पट्टरु इवॆ. ऎवै प्रधानङ्गळाय् - ऎम्बी अर्थगळे मुख्यवादुवु गळागि, इवत्तुक्कु अपेक्षितङ्गळु ऎल्लाम् -इवुगळिगॆ बेकाद अर्थगळॆल्लवू, सिद्ध साध्य विभागवत्तान उसायवन्नु- भगवन्तने सिद्धोपायनागि, आत्मरक्षाभरसम र्पणवे साद्योपायवॆन्दु हीगॆ विभागिसल्पट्ट ऎरडुविध अभिप्रायगळू, उपायनन्नु उपेय नन्नुं-पूर्वखण्डदल्लि ई ऎरडु विधवाद उपायवॆन्दु उप पादितवॆन्दू ऎन्दरॆ श्रीमन्नारायणरिब्बरू सिद्धोपायरॆन्दू आत्मनिक्षेपवु साद्योपायवॆन्दू, उपेयन्नुम्-श्रीमन्ना________________

द्वयाधिकारः मठ उपेयनॆन्नुम, इरष्टु प्रधान प्रतिपाद्यङ्गडे तुव कुण्णु प्रकाशितङ्गळायित्तु. रायणरिब्बरॊन्दिगॆ परिपूर्णानन्दवन्नु अनुभविसि अवरिगॆ नित्य सर्वविध कैङ्कय्य माडुवदे प्राप्तवॆन्दू हीगॆ इरु प्रधान प्रतिपाद्यङ्गळोडु- मुख्यगळाद उपायोपेयगळ अभिप्राय गळन्नु तिळिसुवदरॊन्दिगॆ, तुवक्कुणु -सम्बन्धवु इरुवदागि, प्रका शिशङ्गळायित्तु-व्यक्त पडिसल्पट्टवु, द्वयमदल्लि उपायानुष्ठानवन्नु पूर्वखण्डदल्लि फल प्राप्तियन्नु उत्तरखण्डदल्लू हेळिरुत्तदॆन्दु हिन्दॆ हेळि मुगिसि दरु. हीगादरॆ अनुसन्धान रीत्या मॊदलु उपायानुष्ठानवू अनन्तर फलप्राप्ति यू ऎन्दु हेळिदन्तायितु. हीगॆ हेळिदुदेनो शारीर कशास्त्र रीत्या मॊदलु तत्व अनन्तर हितवु ऎन्दरॆ उपायानु ज्ञानवु, अनन्तर अदरिन्दुण्टागुव फलवु, सरिहोयितु आदरॆ श्वेताश्वतरदल्लिरुव “मुमुक्षु शरणमहं प्रपद्यॆ” ( ऎम्ब वाक्यवू अनुष्ठानमवागि कॆलवरु इट्टु कॊण्डिरु वदरल्लि, मुमुक्षुः ऎम्बुदरिन्द फलानुसन्धान उण्टागि, अनन्तर अदक्कागि उपायानुष्ठानवाद शरणमहं प्रपदे ऎन्दु हेळिरु तदॆ. ई क्रमवीग न्यायवागि तोरुत्तदॆ. एकॆन्दरॆ अनुष्ठान प्रवृत्तिगॆ प्रथमतः फलज्ञानवु आवश्यकवु. इदर अनुसन्धान उं टादरॆ, तत्पाप्तिगागि उपायानुष्ठानवु न्यायवु. आदरॆ ई द्वय मन्मदल्लि व्यत्यस्तवागिदॆयल्ला ऎम्ब आक्षेप उण्टादीतु. अदक्कॆ मुन्दिन “इप्पडि शारीरक” वॆन्दारम्भिसिद वाक्यगळिन्द समाधान वन्नु हेळुत्तारॆ. हेगॆन्दरॆ पाठक्रमदल्लि उपायानुष्ठानवु मॊदलू, फलवु अनन्तरदल्लि हेळिद्दरू, ऒन्दे मन्मवादुदरिन्द फलवन्नॆ मॊदलु अनुसन्धानवन्नु माडि उपायानुष्ठान माडु वदरल्लेनू तॊन्दरॆयिल्लवु. हागॆये पूर्वाचाररुगळ अनु सन्धानवॆन्दु हेळुत्तारॆ. अनुसन्धानवन्ननुसरिसि उत्तरखण्डवन्नु मॊदलू पूर्वखण्डवन्नु अनन्तरवू उच्चरिसतक्कद्दल्लवु ऎम्बुदू सूचितवु, अनुसन्धान मात्र हागिरबहुदु. मॊदलु फलवु निरति शयवादुदॆम्ब ज्ञान उण्टादरल्लवे अनुष्ठानवू तलप्राप्तियू ऎम्ब भाववु. आदुदरिन्द अनुसन्धान क्रमवन्नु शिक्षिसुत्तारॆ.________________

श्रीमद्र हस्य त्रयसारे अनुष्ठानकाले अनुसन्धानक्रमं शिक्षयति. इप्पडि शारीरक शास्त्रले तत्वविशेषमुं, उपाय विशेषमुं, फलविशेषमुम् इम्मन्त्ररत्नत्तिले प्रतिपादितवा नालुम् इदु श्वेताश्वतर मन्त्रवोले फलापेक्षा पूर्वक मान उपायानुष्ठान प्रधानवागैयागिल्, उपायफलङ्ग ळुडैय उत्पत्ति क्रमत्तॊडे शे‌ पाठक्रमत्ताले फलप्रति अनुष्ठानकालद अनुसन्धानक्रम वु. इप्पडि द्वयमन्मदल्लि उपपादितगळाद अर्थगळन्नु प्रदर्शिसिद हागॆ, शारीरक शास्त्रल्लोले व्याससूत्रगळल्लि हेळिरुव हागॆ, ई सूत्रगळिगॆ शारीरक सूत्रवॆम्ब हॆसरु ऎन्दरॆ, समस्त चिदचित्तु गळु परमात्मनिगॆ शरीरवॆन्दू, ऎल्लक्कू आतनु आत्मावॆन्दू, श्रुत्यनु सारवागि हेळुवदरिन्द हागॆ हॆसरु. अल्लि हेळिरुव क्रम हेगॆन्दरॆ- ई द्वयदल्लिरुवहागॆ ऎन्दु हेळुत्तारॆ. तत्वविशेषवू, उपाय विशेषवू, अनन्तर फलविशेषवू, हीगॆये ई मन्त्ररत्नत्तिले प्रतिपादितमानालुं- ई मन्त्ररत्नवाद द्वयदल्लि प्रतिपादितवागि द्दरू, ऎन्दरॆ श्रीमन्नारायण शब्ददिन्द तत्ववन्नु हेळि, शरणं प्रपद्यॆ ऎम्बुदरिन्द उपायवन्नु अनुष्ठिसि, श्रीमते नाराय णाय नमः - अनिष्ट निवृत्तियू इष्ट प्राप्तियन्नु प्रार्थिसिरुवद रिन्द, हीगॆ ई क्रमदल्लि प्रतिपादितवागिद्दरू, इदु श्वेताश्वतर मन्त्रद्रोले- इदु “मुमक्षु शरणमहं प्रपदे” ऎन्दरॆ मोक्षारियागिरुव चतुरुखनाद नानु भगवन्तनन्नु उपायवागि वरिसुत्तेनॆ ऎम्ब अनुष्ठान मन्त्रद हागॆ, फलापेक्षापूरैकमान- “मुमुकुः” ऎम्ब शब्ददिन्द तोरिबरुव फलापेक्षॆय पूरैकवाद, उपायानुष्ठान प्रधानमागैयालॆ - “ शरणमहं प्रपद्यॆ ऎम्ब उपायानुष्ठानवु मुख्यवागि तोरुवदरिन्द, उपाय फलङ्गळुडैय उत्पत्तिक्रमडु - मॊदलु उपायानुष्ठा नवु, अनन्तर अदरिन्दुण्टागुव फलवु, हीगॆयल्लवे उत्पत्ति क्रमवु, इन्तह क्रमदॊन्दिगॆ, शेर्‌न्न सम्बन्धिसिद, पाठक्रमत्ताले द्वयो चारणॆयल्लि तोरुव पाठक्रमदिन्द, फलप्रतिपादकवाक्यम्________________

(20)

  • द्वयाधिकार 14 पादकवाक्यं पिप्पट्टालु, अर्थक्रमत्ताले इदु मुप्पड अनु सन्धेयनन्नु पूर्व‌गळ अरुळिच्चॆयव‌ळ, पुरुर्ष पुरुषार्थ विमर्शित्तु कॊण्ड उपायविमर्शमुम्, उपायानुष्ठानमुम् पण्णानिरे, इप्पडि तिरुमन्मत्तिलुम्, फलवन्नु प्रतिपादिसुव उत्तरखण्ड वाक्यवु, पिप्पट्टालुम् मुन्दॆ हेळदॆ अनन्तर हेळिद्दरू, अर्थक्रमत्ताले अर्थक्रम दिन्द, अदु हेगॆन्दरॆ, मॊदलु फलदज्ञानवु, अनन्तर अन्तह निरति शय फलक्कागि अनुष्ठानवू, अदरिन्द फलप्राप्तियू, हीगीग अर्थक्रमवु, इदन्नु मनस्सिनल्लिट्टु, इदु ई फलवु, मुड- मॊदलु, अनुसन्धेयनन्नु अनुसन्धानमाडतक्कद्दॆन्दु, पूरै ‌गळ् - पूल्वाचाररुगळु, आरुळिच्चॆयव‌ळ्- कृपया अप्पणॆ कॊडिसिरुत्तारॆ. हीगॆ हेळिदुदरिन्द अवरुगळ अनुसन्धानवु ग्राह्यवु, उपादेयवॆन्दु हेळिदन्तायितु, अदन्ने मुन्दिन वाक्यगळिन्द समर्थिसि हेळुत्तारॆ; द्वयदल्लि मुख्यवागि, इन्तह निरतिशयानुष्ठानवन्नु माडबेकॆन्दू, अदक्कॆ निरतिशयफलप्राप्ति ऎन्दू हेळबेकादुदु. हीगीग पाठक्रमवु, अनुसन्धान कालदल्लि फलवन्ने प्रथमतः अनुसन्धानमाडि, अदक्कागि अनुष्ठानवू फलप्राप्तियू ऎन्दु भाविसुवदु पूरा चाररुगळ सम्मतियुळ्ळ दॆन्दु तिळिसिदरु. इदरिन्द श्वेताश्वतर वाक्यक्कॆ विरोध वुण्टायि तॆम्ब भाववू दूरीकृतवॆन्दू हेळल्पट्टितु. हागॆ पूव्वाचाररु अनुसन्धान माडिद्दु न्यायवे ऎन्नुत्तारॆ, एकॆन्दरॆ याव पुरु षार्थवु याव उपायमूलकवागि सिद्धिसुत्तदॆ. ऎम्ब ज्ञान उण्टादरल्लवे, आग तनगॆ बेकाद पुरुषार्थक्कॆ इदीग उपायानु ज्ञानवॆन्दु तिळिदु अदन्नु अनुष्ठिसुवदु. आदुदरिन्द फलज्ञानद अनुसन्धानवु प्रथमतः बेकादुदु न्यायवे सरि ऎम्ब भावदिन्द हेळुत्तारॆ. पुरुर्ष-अधिकारियु, पुरुषार्थ विमर्शि कॊण्ड- तनगॆ बेकाद पुरुषार्थविदु ऎन्दु विमर्शिसि तिळियदॆ, उपायविमर्शमुम्- अदन्नु हॊन्दलु इदीग उपाय वॆन्दु विमर्शिसि तिळियोणवन्नू, उपायनुष्ठानमुम्. अन्तह उपायद अनुष्ठानवन्नु सह, पण्णानिरे माडलारनष्टे. ऎन्दरॆ तनगॆ बेकाद पुरुषार्थक्कॆ इदीग उपायवॆन्दु तिळिदे________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे उपायफलप्रतिपादिकांशङ्गळिल् क्रमप्रकारक्कण्णु कॊळ्ळ दु. फलार्थिया, अधिकारियानालिरे इवनुक्किवु पाया नुष्ठानं वरुवदु, « अन्तह उपायवन्नु अनुष्ठिसुवनु ऎम्ब भाववु अन्तह ज्ञानविल्लदॆ इद्दरॆ अन्तह उपायानुष्ठानवन्नू माडनु ऎम्ब तात्परवु. अग्नि होत्रन्दु होति यवागूम्पचति ” ऎम्बल्लि होमद्रव्यवाद यवागू पाकवु अग्नि होत्रक्कॆ साधकवादुद रिन्द, पाठक्रमवेनो सरियल्लवु ; अर्थक्रम प्रकार व्यत्यस्तवादु देनो न्यायवॆम्ब भाववु. आदरू मूलमदल्लि ई द्वयदल्लि रुव क्रमवे इरुत्तदॆ ऎन्दु मुन्दॆ हेळि, हागॆ हेळिदुदरल्लि एनॊन्दू विरोधविल्लवु; एकॆन्दरॆ उपाय फलगळॆरडू साधक साध्यभावदिन्द ई मनॆगळल्लि हेळल्पट्टिवॆ. मोक्षार्थिगॆ उपाय विदु, अदरिन्द फलविदु, ऎन्दु हेळुवदु सरिये ऎन्दु हेळि मुगिसुत्तारॆ. मुन्दॆ ई द्वयदल्लिरुव क्रमवे मूलमादल्लू तोरिबरुत्तदॆन्नुत्तारॆ. इप्पडि- ई द्वयदल्लि पाठक्रमवु हेगो हागॆये, तिरुमनत्तिलुम् मूलमन्मदल्ल, उपायफल प्रति पादिकांशङ्गळिल्-उपायवन्नू, मत्तु फलवन्नू प्रतिपादिसुव शब्दगळल्लि, क्रमप्रकारङ्गळ्ळि-ई द्वयद क्रमप्रकारगळन्नु अनु सन्धानक्रम प्रकारगळन्नु ऎन्दू अर्थमाडबहुदु. कण्डु कॊळ्ळदु - तिळिदुकॊळ्ळतक्कद्दु. मूलमनदल्ल, अखण्डनमः- ऎम्बुदरिन्द, उपायानुष्ठानवू, नारायणाय, ऎम्बल्लिरुव चतुर्थियिन्द, आतनिगॆ माडुवकैच्चरवू हेळल्पट्टवु. इदरिन्द पाठक्रमवु मूलमाद्वयवॆरडरल्लू ऒन्दे विधवु. अनुसन्धान क्रमवु अर्थक्रमवागि ऎरडरल्लू आगबहुदु. आदरॆ मन्मगळु हीगॆ व्यत्यस्तगळागि हेळिदवॆन्दु भाविसतक्कद्दल्लवु. ई मस्त्रिगळल्लि हेळबेकादुदु इष्टे, मोक्षार्थिगळिगॆ साधनोपायवु इदु ऎन्दु मॊदलु हेळि, अदरिन्द साध्यवादफलवु इदु ऎन्दु हेळतक्क द्दरल्लि एनू विरोधविल्लवॆन्दु मुन्दिनवाक्यदिन्द तिळिसुत्तारॆ. फलार्थियाय्-गोप्तत्ववरण अङ्गदिन्द कूडि फलार्थियागि, अधिकारियनालि8 - अङ्गगळिन्द कूडिद अधिकारियादरल्लवे, इव मुक्कु ईतनिगॆ, उपायानुष्ठानवरुवदु अङ्गिरूपवाद आत्म________________

द्वयाधिकार द्वयस्य प्राधान्य उपायानुष्ठानपर सम्मतिमाह १. * द्वयेन शरणंव्रजेत् २ द्वयार्थश्चरणागति ऎच्चर अभियुक्तर् पातुरळालु द्वयम् उपाया नुष्ठानक्कॆ प्रधानवाग प्रकाशिप्पिक्किरदु. द्वये अवारवाक्यतयेपि प्रधान तया एकवाक्यमेव‌ निक्षेपरूप अनुष्ठानदल्लि योग्यतॆयुण्टागुत्तदॆ आदुदरिन्द अनु सन्धानक्केनो अर्थक्रमवु. मनॆगळल्लिरुवदु पाठक्रमवु, ऎरडू सरिये ऎम्ब भाववु. हागादरॆ ई द्वयवेनु अनुसन्धान मनवे अथवा उपायानुष्ठान मनवे ऎम्ब विचारदल्लि द्वयवु प्रधानवागि उपायानुष्ठानमवॆन्दु हेळुत्तारॆ. द्वयवु मुख्यवागि अनुष्ठानमवु. (१) * द्वयेन शरणंव्रजेत् ” “द्वयमवन्नु उच्चरिसि भगवन्तनल्लि शरणागतियन्नु अनुष्ठिसतक्कद्दु,” (२) “द्वयार्थ स्मरणागतिः ” - द्वयमाभिप्रायवु शरणागत्यनुष्ठानवु, ” ऎच्चर अभियुक्त‌ ऎन्नुव पूज्यरुगळ, पाशुरळालुम् इन्तह सूक्तिगळिन्दलू, ऎन्नुवदरिन्द इतर प्रमाणगळु बेरॆ उण्टु ; श्रुतिवाक्यगळू, पुराणवाक्यगळू भगवच्चाक्रोक्तिगळू उण्टॆम्बभाववु तोरिबरुत्तदॆ, द्वयम्-स्वयमवु, उपाया नुष्ठाना- उपायानुष्ठानवन्नु, प्रधानवाग-मुख्यवागि प्रकाशिप्पिक्किरदु प्रदर्शिसुत्तदॆ. केवल महत्ताद पुरुषार्थवन्नु प्रदर्शिसुव महामन्यवॆम्ब अनुसन्धानक्कागि ई मनवन्नु भाविस तक्कदल्लवु. साङ्ग भरसमक्षण पूरैकवाद अनुष्ठानमवॆन्दे भाविसतक्कद्दु. ई मठद प्रधानवाद भाववे अनुष्ठान पर वॆम्बुदु मुख्यतात्सरवु. द्वयदल्लि अनास्तर मूरु पाक्यगळादरू प्रधानवागि ऒन्दु महावाक्यवे इष्टु - ई द्वयमदल्लि, पूरैखण्डमुं श्रीमन्नाराय (२) अरुळाळ् पॆरुमाळ् ऎम्बॆरुमानार् (n)________________

३७३० श्रीमद्र हस्यत्रयसारे इष्टु पूरै खण्डमुम्, चतुर्थ्य पदळु, नमस्सु मागमून्नु अवान्तरवाक्यळानालुं रउपाय प्रधान मान ऒरुवाक्य माय् लैक्कक्कडदु. ऎण्णने ऎन्निल् ?- सत्वस्वामियाम्, सत्व प्रकार निरतिशय भोग्यनाय, पॆरिय पिराट्टियारोडु पिरिविल्लाद नारायर्ण तिरुवडिगळिल्‌ इ चरकौशरणं प्रपद्य-ऎम्ब पूत्वखण्डवु ऒन्दुवाक्यवु, चर्तु र्थ पदङ्गळु-उत्तरखण्डद चतुर्थि विभक्ति इरुव पदगळाद श्रीमतेनारायणाय ऎम्बुदु ऎरडनॆय वाक्यवु, नमस्सु माग नमःभवेयम्-ऎन्दु मूरनॆय वाक्यवु, मूनुअवान्तर वाक्यळालु-हीगॆ मध्यॆ इरुव मूरु वाक्यगळागि तोरिदरू, तिरळ-अवुगळन्नु सेरिसि, अथवा समुच्चयदिन्द, उपाय प्रधान मान-उपायानुष्ठानवन्नु मुख्यवागि प्रदर्शिसुव, ऒरुवाक्य माय ऒन्दुमहावाक्यवागि, बिक्कट्टकडवदु - उपकारक - वागुवुदु, मूरुवाक्यगळु हेगॆ ? श्रीमन्नारायण पादकमलदल्लि सपरिकरवाद आत्मनिक्षेपदॊन्दिगॆ भरसमर्पणॆयन्नु प्रार्थिसुवॆनु ऎम्बुदु ऒन्दु पाक्यवु; तानु माडुवकैङ्करवॆल्लवू लक्ष्मियुक्तनाद नारायणनिगॆ आगतक्कद्दु ऎम्बुदु ऎरडनॆय वाक्यवु ; अदु तनग ल्लवु अथवा सानिष्ट निवृत्तियू उण्टागलि ऎम्बुदु मूरनॆय वाक्यवु. द्वयक्कॆ- ई मूरु अवान्तरवाक्काभिप्रायगळॆल्ला सेरिद ऒन्दु महावाक्यदल्ले अभिप्रायवु ऎन्दु भाववु. इदु हेगॆ ऎम्बुदन्नु विशदवागि तिळिसुत्तारॆ. सत्वस्वामियाम्- विश्वद समस्तक्कू स्वामियागि, सत्व प्रकार निरतिशयभोग्य नाय्, (इवुगळु नारायणशब्ददिन्द उपपादितार्थगळु) सत्व प्रकार दिन्दलू निरतिशयभोग्य भूतनागि, सस्वामियादुदरिन्द उपाय वागिरलु योग्यनु, सत्व प्रकार निरतिशय भोग्यनागिरुवदु कल्या णगुणगण योग, विभूतिद्वययोग, दिव्यमच्चळविग्रह दिव्याभरण दिव्यायुधगळिन्द युक्तनागि सत्वलावण्यवन्नु हॊन्दिदवनादुद रिन्द परमभोग्यनागि, पॆरियपिराट्टियरोडु पट्ट महिषियाद लक्ष्मियॊन्दिगॆ, पिरिविल्लाद आकॆयु अपृथक्तिद्द विशेषणवागि ऎन्दिगू अगलदे इरुव, (श्रीमत् ऎम्बल्लिरुव मतुप् प्रत्ययार्थवु) नारायर्ण तिरुवडिगळिले - नारायणन पादगळल्लि (चरणशब्दा________________

द्वयाधिकारः स्वरूप प्राप्त मान, सरदेश स काल सावचित सत्वविध कैरत्तुक्कुं विरोधियान समुं कळित्तु, परिपूर्ण कैरम् पॆरुगैन्नु अकिञ्चननान अडिर्य स्वरक्षण भरादिग आल् ऎनक्कु अन्वयमरुन्नडि, श्रीमानान नारायर्ण तिरुवडि गळिले अण्ण पञ्चक सम्पन्न मान आत्मरक्षाभर समरणं हण्णु गिरेन् ऎन्नु स्वयल् तिरण्ण पॊरुळ्, र्थवु) स्वरूप प्राप्तमान - शेषभूतनादतनगॆ स्वरूपतः प्राप्त वाद (नारायणशब्ददल्ले शेषत्ववु अन्तर्गतवु) सत्वदेश सर काल सावचितगळाद सत्वविधक्कॆ इरक्कॆ (इदु उत्तर खण्डद चतुर्थिविभक्तिगळ अर्थवु) विरोधियान सत्वमुं कळिद्दु विरोधवाद समस्तवन्नु होगलाडिसिकॊण्डु (नमश्यब्दा र्थवु) परिपूर्णक्कॆरम्परुगैक्कु परिपूर्णवाद कैजरगळन्नु हॊन्दुवदक्कागि (चतुर्थिगळ अर्थवु) अकिञ्चनान अडिये अकिञ्चननाद दासनाद नानु (इदु प्रपद्यॆ ऎम्बल्लिरुव उत्तम पुरुषार्थवु) स्वरक्षणभरादिगळिल् - तन्नन्नु रक्षिसिकॊळ्ळुव भारवे मॊदलादवुगळल्लि ऎनक्कु ननगॆ, अन्वयमरुप्पडि-सम्बन्धवु निश्य षवागि तॊलगुवहागॆ, (नमः ऎम्बल्लि ई अर्थवु द्योतितवु) श्रीमा नाननारायर्ण तिरुवडिगळिले-लक्ष्मियुक्तनाद नारायणन चरणगळल्लि (श्रीमन्नारायणचरण्‌ ऎम्बुदर अर्थवु) अज्जि पञ्चक सम्पन्न मान-अङ्गपञ्चकदिन्द सेरिद आत्मरक्षाभरसमर्पणवन्नु हण्णुकिरेन् माडुत्तेनॆ प्रपद्य ऎम्बुदर अर्थवु, ऎन्नु-ऎम्बुदु तिरण्ण पॊरळ्-सारभूतवाद निष्कृष्टवाद अर्थवु, हीगीग एक वाक्यवागि भाविसतक्कदॆन्दु उपदेशिसिरुत्तारॆ. ई एकवाक्यदल्लि उत्तर खण्डदल्लि हेळल्पट्ट प्राप्तिगागि पूरैखण्डदल्लि हेळल्पट्ट साण्ण प्रपदनवन्नु अनुष्ठिसिरुत्तेनॆन्दु अन्वयिसिरुत्तारॆ. सत्वस्वामि यागि निरतिशयभोग्यनागि लक्ष्मियॊन्दिगॆ यावागलू सेरि, लोक दम्पतिगळ चरणारविन्ददल्लि सदा सत्वविध कैङ्कर माडबेकॆम्ब अभि लाषॆयिन्द, अदक्कॆ विरोधियान सत्वपापवू कळॆदुहोगि तत्पाप्ति गागि, स्वरक्षण भरादिगळल्लि नानु अकिञ्चननागिरुवदरिन्द ननगॆ याव सम्बन्धवू इल्लदहागॆ, सत्वभरवन्नू त्रियःपतियाद नारायणनाद नीने वहिसतक्कदॆन्दु ई आत्मरक्षण भरसमर्पणवन्नु माडिरुत्तेनॆ ऎम्बुदु द्वयद निष्कृष्टार्थवॆन्दु बोधिसिरुत्तारॆ.________________

222 श्रीमद्र हस्यत्रयसारे वैराग्य विजितस्वान्तैः प्रपत्ति विजितेश्वरै : । अनुश्क विजितैरित्तु पादेशि देशिकैक 11 003 11 द्वयवन्यार्थगळन्नॆल्ला उपपादिसि अदर सारभूतार्थवन्नु तिळिसिदरु. इतरर पूत्व पक्षगळन्नॆल्ला निराकरिसि सिद्धा स्वार्थवन्नु स्थापिसलु बरीत र्क बलमात्रवे अल्लवु ; मत्तु हिन्दॆ हेळिदहागॆ बरीशास्त्र प्रमाण बलमात्रवे अल्लवु ; तमगॆ सदाचार कटाक्षदिन्द लब्धवाद सत्सम्प्रदाय बलवू उण्टॆम्बुदक्कॆ मुन्दॆ ऒन्दु कारिकॆ यन्नु अनुग्रहिसुत्तारॆ. साक्षात्तागि श्रीभाष्यकाररवरे श्री तिरु कोट्टि यूरु नम्बिगळिन्द बहुकष्ट पट्टु प्राक्टिसितिळिद गूढवाद अभि प्रायगळु. इवु गुरुशिष्य क्रमदिन्द श्रीनडादूर् अम्माळरवरिगू, अवरिन्द तम्म गुरुगळाद वादिहंसाम्बुवाहाचाररिगू, अवरिन्द तमगू हीगॆ गुरुशिष्य परम्परॆयिन्द लभिसिद रहस्यार्थगळादुदरिन्द परमाह्यगळॆन्दु हेळुत्तारॆ.- अर्थवु - ई द्वयमद अर्थग ळन्नु तावु तम्म बलदिन्दलू युक्तियिन्दलू मात्र भाविसिदुदल्लवु . सद्गुरुकटाक्ष बलदिन्दुण्टाद सदाचाररिन्द सम्प्रदायरीत्या तमगॆ लभिसिद अर्थगळॆन्दु हेळुत्तारॆ.- देशिकै- परमदयाळु गळाद तम्म आचारराद वादिहंसाम्बुवाहाचाररिन्द, इत्युपा देशि मेलॆ उपपादिसिदरीतियल्लि उपदेशिसल्पट्टितु. ई द्वयमद स्वारस्यार्थवु ; गौरवार्थकदिन्द बहुवचनवॆन्दु भाविसतक्कद्दु. स्वाचाररन्नु बोधिसुवाग बहुवचनवे इरतक्कद्दॆम्बुदु निय मवु. अथवा अवर आचाररन्नू प्राचारादिपरम्परॆयन्नु मन स्सिनल्लि इट्टादरू देशिकै ऎम्ब बहुवचनवु. इदु सत्सम्प्रदायत्व वन्नु स्थापिसुत्तदॆ. ई आचाररु ऎन्तवरॆन्दरॆ मूरुविशेषणगळिन्द तिळिसुत्तारॆ. वैराग्यविजितस्वान्तैः - इन्द्रियगळल्लू, विषयगळल्लू प्रवरिसदहागॆ अवुगळल्लि वैराग्यभावदिन्द जयिसल्पट्ट मनस्सुळ्ळ वरु, ऐहिक भोगगळल्लागलि, ख्यातिलाभ पूजॆगळल्लागलि मनस्सिल्ल दवरु ; इन्द्रियेभ्यः परार्थाः अर्थभ्यपरम्मनः-इन्द्रि यगळन्नु वशमाडिकॊळ्ळुवदक्किन्त विषयगळन्नु वशमाडि कॊळ्ळुवदुत्तमवॆन्दू, विषयगळन्नु वशमाडिकॊळ्ळुवदक्किन्त मनस्सन्ने जयिसि वशमाडिकॊण्डवरु ; सिद्विषयं मनः ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ, मुक्तिगॆ मनस्सु निषयवागिरतक्कद्दु,________________

द्वयाधिकार $222 परमात्म नियोरक्त- विरकॊ s परमात्मनि ” परमात्मनन्नु हॊन्दबेकॆम्बुवनिगॆ परमात्मनल्लद ऐहिकगळल्लि सङ्गकूडदॆन्दू हेळिरुवहागॆ मनस्सन्नु जयिसिदवरु. “ मनोहिहेतु सृ षाम् इन्नि याणां प्रवरने ” ( रा. सुन्दर ) इन्द्रियगळ विषयोपभोगगळल्लि प्रवरिसबेकादरॆ मनस्से मुख्य हेतुवु. हागॆ प्रवरिसद हागॆ मनस्सन्नु गॆद्दवरु तम्म आचाररु ऎन्दु हेळिकॊण्डरु. इन्नु ऎन्तवरॆन्दरे प्रशस्ति विजितेश्वरै-द्वयद मूलक अनुष्ठिसिद प्रपत्तियिन्द सद्वेश्वरनन्ने जयिसि वशमाडि कॊण्डिरुवरु. प्रपदनवु अष्टु माहात्रॆयुळ्ळदु. सश्वेश्वरनन्ने वशमाडिकॊडुत्तदॆ. हिन्दॆ उदाहरिसिद वशीकरण परम्परॆयन्नु बोधिसुव श्रुतियु हीगॆये मनसश्च पराबुद्धि र्बुराता महान्सरः । महतः परमव्यक्त मध्यकातुरुषः परः । पुरुषान्न परं किञ्चित्सा काष्ठा सा परागतिः” (कठ. १-३-१०) मनस्सिगिन्त बुद्धि, बुद्धिगिन्त आत्मा, हीगॆ हेळुत्ता होगि परम पुरुषनन्नु वशमाडिकॊळ्ळुवदे सक्रोमवॆन्दु तिळिदवरु हागॆ परम पुरुषनन्नु वशमाडिकॊळ्ळुवदक्कॆ, तस्य च वशीकरणं तच्छरणागतिरेव ऎन्दु तिळिदु भगवन्तन पादकमलदल्लि शरणागति यन्नु अनुष्ठिसि सत्येश्वरनन्ने जयिसि “ अहम्भक्त पराधीनः ” ऎन्दु हेळुव हागॆ माडिकॊण्डु, “शासनङ्करवावकि ” ऎन्दु भगवन्तनु हेळुवहागॆ माडिकॊण्डवरु. हीगॆ ऐहिकवन्नु जयिसि त्यागमाडिदवरु ; मत्तु आमुष्टिक प्राप्तिगागि ईश्वरनन्ने जयिसि दवरु. हीगॆ तम्म मनस्सन्नू परमात्मनन्नू जयिसिदवरु. उपदेशवु दॊरॆतद्दु ख्याति लाभ पूजॆगळिगॆ आशॆपडुववर उपदेश वू अल्लवु. ऐहिकदल्ले बिद्दु नरळुवर उपदेशवू अल्लवु. परम पुरुषनन्नु वशमाडिकॊळ्ळदॆ भगवन्नि ग्रहक्कॆ ऒळगादवर उपदेशवू अल्लवु, परम वैराग्यवुळ्ळवरु, भगवन्तनन्नु वशमाडिकॊण्डवरु. इन्नू ऎन्तवरॆन्दरॆ. अनुश्कविजित्-इवरुगळु भगवं तनन्ने जयिसिदवरु, अन्तवरन्नु नावु नमगॆ अनुकूलवागि जयि सुवदु साध्यवे ऎन्दरॆ, अतिसुलभरु, अवरु ऎन्नुत्तारॆ. अवरन्नु नावु आश्रयिसिदरॆ साकु, अदरिन्दुण्टागुव अवर कृपॆयिन्दले अवरु जितरु ऎन्नुत्तारॆ अनुश्क अवरिगॆ शिष्यरुगळ विषय दल्लिरुव कृपामात्रदिन्दले अवरु जितरु. परमात्मनन्नू विषय________________

श्रीमद्र हस्य त्रयसारे इदमष्ट पदंव्यासे समासेपट्ट दंविदुः । वाक्यं पञ्चपरु मित्याख्यातः प्रधानकम् । १०९ । निवृत्तियन्नू उण्टुमाडबहुदाद महनीयरु, नमगॆ अति सुलभ रागि “ देशिकोमेदयाळु ” ऎम्बल्लि हेळिरुव हागॆ तम्म दयॆ यिन्दले तावेजितरु, इन्तह महानुभावरुगळाद तम्म गुरुग ळिन्द इदु उपदिष्टवादुदरिन्द सारत्रिकवागि उपादेयवॆन्दु हेळिरुत्तारॆ. स्वबुद्धि कल्पितवल्लवॆम्ब भाववु. इदरिन्द श्रीदेशिक रवरिगॆ इरुव गुरुभक्तियु निरुपमवादुदॆम्बुदु व्यक्तपडुत्तदॆ. हीगल्लवे ऎल्लरिगू आचारभक्तियु इरतक्कद्दु. साक्षान्नाराय आदुद देवः कृताममयिन्तनु । मन्ना नुद्धरते लो र्का कारुण्याच्छास्त्रपाणिना ” ऎम्बुदु अनुसन्धेयवु. रिन्द आळ्वाराचाररुगळिन्दुण्टाद उपकारविष्टु ऎन्दु हेळलु अळविल्लवु. अर्थवु-हिन्दॆये ई द्वयमस्त्रद पूरैखण्डद विवरणदल्लि ऎरडुविध योजनॆयन्नु प्रदर्शिसिदरु. हेगॆन्दरॆ श्रीर्म नारायण, ऎन्दु भिन्न पदगळागिट्टुकॊण्डु ऎरडु सम्भो दनॆगळॆन्दु भाविसि, चरण्, शरणं प्रपद्यॆ ऎन्दु पूरैखण्ड दल्लि ऐदु पदगळॆन्दु उत्तरखण्डदल्लि मूरु पदवु हीगॆ ऎल्ला सेरि ऎण्टुपदगळागुत्तवॆन्दू, हागल्लदॆ इन्नॊन्दु योजनॆयल्लि श्री मन्नारायण चरण् ऎन्दु ऒन्दे समास पदवॆन्दिट्टुकॊण्डरॆ आरुपदवॆन्दू भाविसबहुदु ऎन्दु हेळिदरष्टे ; अदन्ने पुनः इल्लि ज्ञापिसि, इल्लिहेळबेकादुदु मुख्यवागि मावु अनुष्ठानपर वादुदरिन्द, क्रियॆयु कारिकान्वितवागिरबेकॆम्ब न्यायदिन्द आख्या तवाद प्रपद्य ऎम्बुदन्ने मुख्यवागि उळ्ळदॆन्दु भाविसतक्कद्दॆन्दु हेळुत्तारॆ - इदम् ई द्वयमवन्नु व्यासे-बेरॆ बेरॆ पदगळागि भाविसि, ऎन्दरॆ समासपदवल्लवॆन्दु भाविसिदरॆ, अष्टपद-श्रीर्म, नारायण, चरण्‌, शरणं, प्रपद्यॆ ऎन्दु पूरैखण्डदल्लि ऐदु पद गळुळ्ळद्दागियू उत्तरखण्डदल्लि, श्रीमतॆ, नारायणाय, नमः ऎन्दु मूरु पदगळन्नुळ्ळद्दागियू हीगॆ ऎण्टु पदगळन्नु श्रद्दागि विदुः-तिळिदुकॊण्डरु, इन्नु कॆलवरु, समाने श्रीमन्नारायण चरण ऎन्दु इदेसमासपदवॆन्दु भाविसि षट्टदविदुः-पूरै खण्डदल्लू मूरु पदगळु, उत्तरखण्डदल्लू मूरु पदगळु, हीगॆ________________

(&F) द्वयाधिकार अथद्वयं प्रतङ्गति एकन्द्वयं वयनं सुखलभ्यतुरम् । व्यक्तार्थ पञ्चक मुपा षडङ्ग योगम् ॥ आरुपदगळन्नु ळ्ळदॆन्दु, विदुः- तिळिदरु ; यारु ऎन्दरॆ यारु ऎन्दरॆ प्राज्ञरु, ई ऎरडनॆय भावनॆयल्लि इन्नू एनु स्वारस्यवन्नु ग्रहिसिदरु ऎन्दरॆ तिळिसुत्तारॆ. पञ्चपरु क्तम्-ऐदु पदगळिन्द कूडि दुदागियू, मत्तू आख्यात प्रधानकम् प्रसदे ऎम्ब क्रियाप दवे अङ्गियागि आत्मनिक्षे परूप अनुष्ठान प्रदर्शकवागि तद्वारा प्रधानवागिवुळ्ळ आरनॆय पदवन्नुळ्ळद्दागियू इतिवाक्यविदुः इरुव ऒन्दु महावाक्यवागियू तिळिदरु. पञ्च पदै-, ऒन्दु आख्यातवॆन्दु एकॆ हेळिदरु ऎन्दरॆ प्रपद्य-ऎम्बुदॊन्दे प्रधान वाद आख्यातवु. मिक्क ऐदु पदगळु सुबन्तगळॆम्ब भाववु. आग नमः ऎम्बुदक्कॆ याव अर्थवॆन्दु विचार माडबेकागुत्तदॆ. नमः-ऎम्बुदक्कॆ विरोधिनिवृत्तिगागि ऎन्दु अर्थवन्नु माडिरुत्तारॆ. हीगॆ आरु पदगळन्नुळ्ळदॆन्दु प्रमाणवू इरुवदरिन्द श्री निगमान्त देशिकरवरिगॆ ऎरडनॆय अभिप्रायवे अभिमतवादुदॆन्दु तोरिबरु इदॆ.- प्रमाणवु यावुदॆम्बुदु हिन्दॆये उदाहृतवु.-अथात श्रीमयोत्पत्तिः । वाक्यद्वितीयः। पट्टदानि । अर्थादश पञ्चविंशत्यक्षराणि पञ्चदशाक्षरं प्रथमम्। दशाक्षरं द्वितीयं नवाक्षरं प्रथमन्द्वितीयतृतीय चतुर्थाक्षराणि पञ्चा करं पञ्चमम् । दृक्षरष्ट षः । नवारवं विद्धि हृदयम् । तृती यार्णवं शिरोक्तं शिखार्णन्त्रकरम् । निद्धिकवचं तप्पदे वहि नेत्रं पञ्चाक्षरं पश्चादस्वन्द्व कर मारितम् ऎम्बुदु. इन्तह अर्थवन्नु व्यक्तपडिसुवदरिन्द ऎल्ला सेरि मेलॆ उपपादिसि दरीतियल्लि ऒन्दु महावाक्यार्थवन्नुळ्ळदु ई मन्मवॆन्दे भाविस तक्कद्दु ऎम्ब अभिप्रायवु. मुन्दिन श्लोकदिन्द ई मनद माहात्रॆयन्नु प्रदर्शिसुत्तारॆ. द्वय मनक्कॆ हिन्दॆ उपपादिसिद माहात्मियन्ने सहिसि हेळुत्तारॆ. एकं-ई मनवु ऒन्दे वाक्यवुळ्ळद्दु, अथवा मोक्षवन्नु सम्पादिसिकॊडुव अनुष्ठान मन्नवादुदरिन्द मनगळल्लि मुख्यवु «________________

श्रीमद्र हस्यत्रयसारे सप्तार्णनीमहिमवद्विवृता वर्णम् । रङ्गसतामिहरसं नवमं प्रसूते H & H अथवा अन्तह अनुष्ठानमनगळल्लि मुख्यवादुदु, द्वयं- उपायोपेयगळन्नु तिळिसुव पूरोत्तरखण्डगळन्नुळ्ळद्दागि द्वयवॆन्दु हॆसरुळ्ळदु. इवयवं-मूरु अवान्तर वाक्यगळु इद्दु ; अथवा मोक्षार्थिगॆ बेकाद तत्वहित पुरुषार्थ हीगॆ मूरन्नू तिळिसुवन्ताद्दु, अथवा इष्ट प्राप्ति, अनिष्ट निवृत्तिगळन्नु साधिसिकॊडुव उपायानुष्ठानवॆन्दु हीगॆ मूरु अभिप्रायगळन्नु इदु. सुखलभ्यतुरम्-कर योगादि परम्परॆगळ अनुष्ठानद केशगळिल्लदॆ, सहृदनुष्ठानदिन्दले सुलभवागि हॊन्दबहुदाद नाल्कनॆय पुरुषार्थवाद मोक्षवन्नुळ्ळदु, व्यक्तार्थ पञ्चकम् - व्यक्तवाद अर्थ पञ्चकगळ अर्थवुळ्ळद्दु, मोक्षदायकनाद श्रीय पतिये प्राप्यदस्वरूपवन्नू (श्रीमन्नारायण), अकिञ्चनाधिका रियाद प्रास्ताविन स्वरूपवन्नू (उत्तम पुरुष,) प्राप्तिगॆ उपा यवु सिद्रूपायनु, श्रीमन्नारायणनु साद्योपायवु प्रपद्यॆ ऎम्बल्लि तोरिबरुव साङ्ग प्रपदनरूप आत्मनिक्षेपवू, फलवू श्रीमते नारायणाय ऎम्बल्ल, प्राप्ति विरोधियन्नु नमः ऎम्बल्लि हीगॆ अर्थपञ्चकगळ अर्थगळन्नुळ्ळदु, उपात्त षडङ्गयोग हॊन्दल्पट्ट ऐदु अङ्गगळ मत्तु ऒन्दु अङ्गिय सम्बन्धवुळ्ळदु, अथवा उपात्त षडङ्गयोग–ऐदु अङ्गगळु ऒन्दु अङ्गियु हीगॆ आतन्नु हॊन्दिरुव योगः- प्रपत्ति रूपवाद योगवु ; यावुदरिन्दुण्टागुत्तदो अदु भक्ति मार्गवु हेगॆ योग, ई प्रपत्तियू सह योगवे ऎम्ब भाववु : “नजातिभेदं नकुलं नलिङ्गं नगुणातिक्रियाः । न देश काल् नावस्थांयोगोह यमपेक्षते” ऎम्बल्लि प्रपत्तियु “ आयंयोगः” ऎन्दु हेळ ल्पट्टिरुत्तदॆ. आनुकूल्यसादि ऐदु अङ्गगळिन्द कूडिद आत्म निक्षेपवाद अङ्गियाद शरणागति प्रतिपादकमवॆम्ब भाववु, इन्नू ऎन्ताद्दॆन्दरॆ, सप्तार्ण विमहिमवत्, सार्णनी-ऎन्दरॆ एळु समुद्रगळ समूहवु इवुगळ महिमॆयुळ्ळदु ; ऎन्दरॆ अदर हागॆ अनेकरत्न सदृशगळाद अमोघार्थगळन्नुळ्ळदु, अथवा________________

द्वयाधिकार 2222 अदरागॆ गम्भीरवागियू विस्तारवागिरुव अनेकार्थगळन्नुळ्ळदु अथवा सागरक्कॆ यावुदु महिमॆयल्लि सदृशवॆन्दु केळिदरॆ, “सागरस्सागरोपमः” (श्रीरामायणद ११०-२३) ऎम्ब महर्षि य उक्ति प्रकार द्वयमक्कॆ सदृशवाद महिमॆयुळ्ळ मनवु यावुदॆन्दरॆ द्वयवे ऎन्दु हेळुव असदृशमहिमॆयुळ्ळदॆम्ब भाववु, विवृताष्टवर्णम् - व्याख्यानमाडल्पट्ट मूलमन्नवन्नु इदु ऎन्दरॆ मूलमन्नद व्याख्यानरूपवादुदु ई मनवु ऎम्ब तात्परवु, इन्तह अमोघमवु, इह ई जगत्तिनल्लि, र सतां-श्रीरङ्गवासिगळिगॆ, अवरु ऎन्तवरु ऎन्दरॆ ई मध्यद मूलक गुरुमुखेन उपायानुष्ठानवन्ननुष्ठिसिद प्रपन्नरुगळिगॆ, नवमंरसं-ऒम्बत्तनॆय रसवाद शारसवन्नु, ऎन्दरॆ संसारदल्लि, जहासॆयन्नु हुट्टिसि वैराग्यद मूलक उण्टागुव मनश्याप्तियन्नु, प्रसूते. हॆरुत्तदॆ ऎन्दरॆ उण्टुमाडुत्तदॆ. ऐहिक सुखदुःखगळन्नु परिगणिसदॆ मुन्दॆ बरुव उत्कृष्ट पदवियन्नु चिन्निसुव समचित्ततॆ यन्नुण्टुमाडुत्तदॆ ; ऎन्दरॆ परमानन्दवन्नुण्टु माडुत्तदॆ. *इरुयुमे ” इल्ले इद्दु बिडोणवे ऎम्बष्टु शान्तिरस वाद आनन्दवन्नुण्टुमाडुत्तदॆम्ब भाववु. रङ्गसतां-ऎम्ब प्रयोगदिन्द ऎरडु अर्थगळु तोरिबरुत्तदॆ. (१) “द्वयम र्थानुसन्धानेन सह सदैवं वक्ता आव श्रीरङ्गेसुख मास्व” ऎम्ब आज्ञॆयु श्रीरङ्गनाथनिन्द दॊरॆततॆरदि, ई द्वयार्थ वन्नु ग्रहिसि तन्मूलक उपायानुष्ठान माडिदवनु, ई मनार्थ वन्नु अनुसन्धान माडुत्ता उच्चरिसिसुत्ता दिव्यदेशवाद श्रीरङ्गदल्लि द्दुकॊण्डिरतक्कद्दॆम्ब भाववन्नु स्मरिसुव हागॆ माडुत्तदॆ. (२) अथवा प्रपन्ननु ऎल्लि वसिसबेकॆम्ब सन्दर्भदल्लि हेळुत्तारेनॆन्दरॆ रसताम्- परमात्मनिगॆ विहारक्कॆ योग्यवाद रङ्गस्थळगळु दिव्य देशगळु, अवुगळल्लि ऎल्लियादरू ऒन्दरल्लि इद्दु कॊण्डु उपा यानुष्ठानवन्नु माडिदवरिगॆ शान्तिरसवन्नुण्टु माडुत्तदॆन्दा दरू अर्थवागबहुदु. ऒन्दु, ऎरडु मूरु ऎन्दु ऒम्बत्तरवरॆगू सङ्ख्याक्रमवु आलङ्कारिकवागि हेळल्पट्टिरुत्तदॆ.________________

K श्रीमद्र हस्यत्रयसारे द्वयार्थं द्रामिडगाधया सङ्ग्रहाति. C ओदुरण्णॆ (ओदियिरण्णॆ)यिशैनरुळालुदवुरुमाल् । पादमिरण्णु ं शरणॆन प्पति नन्नज्जियुत्ताळ् । नातनैनण्णिनलगळ नाट्टिलडिमैयॆल्लाम् । कॊदिलुणरियुर्ड कॊळ्ळु मारु कुरित्तनमे Il a ll द्वयद अर्थवन्नु ऒन्दु पाशुरद मूलक सङ्ग्रहिसि हेळुत्तारॆ. « अर्थवु. * * सकृज्जन मन्त्रण ” “ आहोद्वय माहात्म ” सकृदुच्चारस्संसारविमोचनं भवति ” इत्यादि प्रमाणगळिन्द तोरिबरुव माहात्रॆयन्नु तिळिसुत्तारॆ. ओदु-श्रुति प्रमाणवागिरुव कठवल्लियल्लि अध्ययनमाडल्पट्ट, इद रिन्द ई मवु बरीतान्त्रिकवल्लवु श्रुति प्रतिपाद्यवॆन्दु हेळल्पट्टरु वदरिन्द माहात्मियुण्टॆम्ब भाववु, इरपूरैखण्ड उत्तर खण्ड ऎरडु भागगळन्नुळ्ळद्दागि उपायोपेयगळन्नु, इन्नु - अ“करिसि, अथवा ऒट्टु कूडिसि, अरुळाल्- कृपॆयिन्द, उदवुम्- सकृदुच्चारः ऎन्दु मेलॆ उदाहरिसिरुव प्रमाण रीत्या ऒन्दुसलउच्चरिसि, तिरमाल् पादमिरण्णु म्-लक्ष्मीवल्लभन पाद द्वन्द्ववन्नु, शरणिनप्प तन्न रक्षणॆगॆ उपायवॆन्दु आश्रयिसि, साप राधियागिद्दरू यावाग आश्रयिसिदनो आतन शतापराधगळिद्दरेनु मन्निसि परिग्रहिसि ऎन्दु पुरुषकारत्ववन्नु अनुग्रहिसुव लक्ष्मिगॆ पतियादवन पादद्वन्द्ववन्नाश्रयिसि ऎम्बर्थवु, पादमिरण्णु- ऎन्दिल्लिरुवदरिन्द लक्ष्मिय पादवन्नू नारायण पादवन्नू, पाद शब्दवन्नु जात्येकवचनवागि भाविसि हीगॆ अर्थवन्नु हेळबहुदु, अथवा तायियाद लक्ष्मिगॆ केवल कृपॆयिन्द रक्षिसबेकॆन्दिरुववळिगॆ वल्लभ्यातिशयदिन्द प्रेरितनाद नारायणन पादगळन्नाश्रयिसि, नन्नयत्ताळ् नातनैनण्णि ननगॆ अनुग्रहमयळागिरुव लक्ष्मि गॆनाथनादवनन्नु प्राप्यवागि हॊन्दि, नलन्तिगळ् नाट्टले आनन्द भरितवाद अप्राकृतवाद दिव्यवैकुण्ठदल्लि, अडिमैऎल्ला सत्वदेश सकाल सावचित सत्व विधक्कॆरगळन्नॆल्लवन्नू, कोडिलुणरि युर्ड, कोदिल्- दोषविल्लद, स्वार्थ कत्वभोत्वरूप भ्रम गळु यावुवू इल्लदिरुव, उणक्तियुर्ड- परिपूर्ण ब्रह्मानु भव -________________

द्वयाधिकार द्वय हिततमप्प मुपपादयति. न वेदान्ताच्छात्र न मधुमथनात्व मधिकम् । न तकात्तीर्थं न तदभिमता तात्वि कपदम् । दॊन्दिगॆ, कॊळ्ळु मारु माडुव प्रकारवन्नु, कुरितनमे-द्वय मनदल्लिरुव पदगळ अर्थानु सन्धानद मूलक हॊन्दिदॆवल्लवे तिळिदॆवु ऎम्बर्थवु, द्वयमन्मद हिततमत्ववन्नु स्थापिसुत्तारॆ. अर्थवु-मूरुपादगळिन्द हितवादुवुगळन्नु हेळि अवुगळ श्रेष्टवन्नु पपादिसि हेळि नाल्कनॆय पाददल्लि निरतिशय फलवु मोक्षसुखवागि, तत्साक्षात्पाधकवागि हिततमवादुदु द्वय वॆन्दु अदर सत्कृष्ट महिमॆयन्नु समर्थिसि हेळुत्तारॆ. नवेदान्ताच्छास्त्रं-उपनिषत्तुगळल्लि उपपादितवागिरुव वेदान्त शास्त्रक्किन्तलू हॆच्चाद शास्त्रविल्लवु. “वेदशास्त्रातरन्नास्त्रि ” ऎन्द इवे प्रमाणविरुवदु. इल्लि वेदशास्त्रवॆम्ब प्रयोगदिन्द वेदां तवे हेळल्पट्टिदुदु, एकॆन्दरॆ श्रीकृष्ण भगर्वारवरे “ त्रॆगुण्य विषयावेदाःनि गुभवार्जुन ” ऎम्बल्लि सत्ववेदार्थ गळू उपादेयवल्लवु. “ब्राह्मणस्य विजानतः” प्राज्ञनागि ब्रह्मवित्तागबेकॆम्बुवनिगादरो निगुण्यभागवे उपादेयवु अदु उपनिषत्तुगळल्ले दॊरॆयतक्कद्दु, “सा विद्या या विमु कये” ऎन्दु हेळिरुव हागॆ तत्वहित पुरुषार्थगळु विशदवागि उपनिषत्तुगळल्लि हेळल्पडुवदरिन्द, अवुगळ ज्ञानक्किन्तलू हॆच्चाद विद्यॆ इल्लवु ऎम्ब भाववु. नम्म वेदान्तशास्त्रवाद उपनिषत्तुगळ न्नु आमूलाग्रवागि ग्रहिसिद ऒब्ब पाश्चात्य, पण्डितनन्नु कुरितु वेदान्तवन्नु कुरिते यावागलू चिन्निसुत्तीयल्ला इदु एकॆ ? ऎन्दु प्रश्निसलु. वेदान्तदहागॆ दुःखवन्नु होगलाडिसि मनस्सिगॆ शास्त्रियन्नू, आनन्दवन्नू कॊडुवन्ताद्दु बेरॆ इल्लवु. जीवद यल्लू आनन्ददायकवु, अनन्तरवू आनन्ददायकवु ऎन्दु हेळिदरु. न मधुमथनातत्व मधिकम्-श्रीमन्नारायणनिगिन्त हॆच्चाद परतत्ववु यावुदू इल्लवु. इदु नदैवं केशवात्सर - ब्रह्म रुद्रादिगळिगू स्वामियाद नारायणनिगिन्त अधिकनाद परदेवतॆ________________

श्रीमत्र हस्य त्रयसारे न सत्यादारोग्यं न बुधभजनाद्योध जनकम् । नमुक्त प्रौख्यं न द्वयवचनतः क्षेमकरणम् । यिल्लवु. इदु परदेवता पारमार्थ्याधिकारदल्लि सप्रमाणवागि उप पादितवु. नतप्पकार्थ - श्री महाविष्णुविन भक्तरुग ळिन्द पावनकरवादवुगळु यावुवू इल्लवु. याव गङ्गा कावेरि मॊदलाद पुण्यतीर्थगळू पावनत्ववन्नुण्टुमाडुवदरल्लि आ भक्त रिगॆ समनागलारवु “नहम्मयानि तीर्थानि न देवामृच्चिल् मयाः । ते पुनुरुकादेन दर्शनादेव साधवः ” “अघं विपश्चि तोन्ति मुहूर सेवया ” पुण्यतीर्थगळू, मृत् शिलॆ इवुगळिन्द माडल्पट्टु प्रतिष्ठितगळाद दिव्य क्षेत्रगळल्लि नॆलिसिरुव विग्रहगळू बहुकालानन्तर सेविसुववरन्नु पवित्रीकरिसुत्तवॆ. साधुगळादरॆ दर्शन मात्रदिन्दले पवित्रीकरिसुत्तारॆ, ऎम्बुदु अनु सन्धेयवु. मत्तु ऒन्दु मुहूत्र सेवॆयिन्दले पापवन्नॆल्ला होगलाडिसलु शक्तरु. ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तवॆ. आदुदरिन्दले 66 " श्री मद्भागवतार्चनं भगवतः पूजाविधेरुत्तमम् ” ऎन्दु श्लाघिसल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये भागवतदल्लि “भवद्विधाभागवतार्थ भूतास्वयं प्रभो तीर्थि कुश्वन्ति तीर्थानि स्वान्तस्थन गदा भूत” तुम्बा परिशुद्धराद तम्मन्तह भागवतरु पुण्य तीर्थगळन्नु पावनकरगळन्नागि माडुत्तारॆ. एकॆन्दरॆ अवरुगळ मनस्सिनल्लि श्री महाविष्णुवु सदा नॆलसिरुवदरिन्द ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये “यत्र यत्र च मद्भक्ता- प्रशान्ता स्समदर्शिनः । साधव मु दाचार- स्त्री सूयन्ने पि कीकटा (भाग, 7-10-18) इन्तह भक्तरु महापतितरिरुव स्थळगळन्नु सह पवित्रीकरिसुत्तारॆन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. हागॆये इन्नॊन्दु कडॆयल्लू पुनाति लोकत्रयमन्त्रिरेणुभि शुद्धस्वभाव सरणि रथोदितः ” (भाग ११-२-४४) ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ निगृहीतेन्द्रिय ग्रामो यत्र यत्र वसेन्नरः । तत्र तत्र कुरुक्षेत्रं नैमिशं पुष्करं तथा” इन्द्रियगळन्नॆल्ला जयिसिद महानुभावनु ऎल्लॆल्लिवसिसुत्ता नो, अवॆल्लवू कुरुक्षेत्र, नैमिशारण्य, पुष्कर मॊदलाद पुण्यक्षे त्रगळ हागॆ पावनरूपवादुवु. आदुदरिन्द अन्तह सत्तुगळॊन्दिगॆ सहवासवु युक्तवॆन्दू “ सद्धि रेव सहासीत सद्दिगॆ कुतसं________________

( द्वयाधिकार गमम् । सर्विवादं मैं च नासत् किञ्चिदाचरेत्” असत्तुगळॊन्दिगॆ कूडदॆन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. नतदभिमतात्सा कपदम्-अन्तह भागवतोत्तमरिगॆ इष्टवाद वासस्थानक्किन्त बेरॆ इरुवुदिल्लवु आदुदरिन्दले “संसार्रे कार्दॊपि सत्स वधिन्न कां (भाग ११-२-३०) ई संसारदल्लि ऒन्दु क्षर्णार्धना गलि सवु मनुष्यरिगॆ परम पुरुषार्थ लाभवन्नुण्टुमाडु वन्ताद्दु ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. अभीतिस्तवदल्लि “तदक्षततपोवनं तव च राजधानीस्थिरा ” अन्तवरु वासिसुव स्थळवे बदरिकाश्रमादि दिव्यक्षेत्रगळॆन्दु दिव्यवैकुण्ठक्कॆ समानवॆन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. अन्तवरिल्लद स्थळवु काशी, काञ्ची मॊदलाद स्थळगळागिद्दरू तमगॆ अवु रुचिसुवदिल्लवु ऎन्दु साकाशीति नचाक शीति ऎम्ब श्लोकदल्लि हेळिरुत्तारॆ. यत्राक्षर सैंसिद्रू महाभागो महीयते । न तत्र सञ्चरष्यन्ति व्याधिदुर्भिक्षतस्करा ” ऎन्दु आतनिरुव प्रदे शक्कॆ माहात्मियु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. मूलमाधिकारान्त्यदल्लि पुट) श्री गुरुगळे ई श्लोकक्कॆ अर्थवन्नु अनुग्रहि सिरुत्तारॆ, श्रीरामचन्द्र प्रभुवु चित्र कूटवन्नु तमगॆ उपादेय वासस्थळवन्नागि भाविसुवुदक्कॆ कारणवन्नु “मुनय महाता नो वसंर्त्य शिलोचये अयंवासो भवे तावदत्र सौ म्यवनेमहि ” ऎन्दु हेळिरुत्तारॆ. आदुदरिन्द, सात्विकरु वासिसु वस्थळवॆन्ताद्दागिरुत्तॆ ऎन्दरॆ अदु दिव्यदेशवागि महानुभावराद आचाररु वासिसतक्कद्दागिरबेकॆम्ब भावदिन्द नतदभिमतात्सात्विक पदम् ऎन्दु हेळि, इन्तहस्थळवन्ने तद्भक्तनु वास योग्यवॆन्दु भाविसुवनॆन्दु हेळल्पट्टितु. स्थानविशेषाधिकारदल्लि ई विषयवु विपुळवागि उपपादिसल्पट्टिरुत्तदॆ. (१६१ नॆय पुटवन्नु नोडि). नसत्वादारोग्य-सत्वगुण प्राचुरविरुववर सण्णवेनु. अवरॊन्दिगॆ सम्भाषणॆयेनु, सत्व गुणविरुव पदार्थगळन्ने आहार वागि सेविसुवदेनु, इवुगळिन्दले प्रपन्ननिगॆ आरोग्यवादुदरिन्द नसत्वादारोग्यम् ऎन्दु हेळल्पट्टितु. (१) * तत्रसत्वनिलत्यात काशक मनामयम् । सुखसङ्गेन बद्धाति ज्ञानसङ्गन चानघ (गी १४-६) (२) सत्वंसुखे सञ्जयति रजःकरणभारत (गी १४९)________________

و 229 श्री वद्र हस्यत्रयसारे (३) सत्यात्सञ्जायते ज्ञानंरज सोलोभएवच (गी.१४,१७) सारास्वादिनियवरु आरोग्य वॆन्दरॆ अरोगता साधनम् ऎन्दर्थ माडि, मोक्षसाधनवॆन्दु अर्थमाडि, “ऊर्ध्वङ्गच्छन्ति सत्तस्था!” (गी १४-१८) ऎम्बुदन्नु उदाहरिसिरुत्तारॆ. सारदीपिकॆयवरू हागॆये सत्वगुणाधिक्यवु मोक्ष हेतुवागुवदरिन्द, संसाररोग राहित्यवे आरोग्यवॆन्दु अर्थमाडिरुत्तारॆ. इदक्कॆ सात्विक सम्बं धवू, सात्विकाहार सेवनॆयू साधनगळॆन्दु भाविसि हीगॆ अर्थमा डुवदरल्लि एनू विरोधविल्लवु. न बुधभजना धजनकम् मोक्षहेतुवाद ज्ञानद उपदेशवु प्राज्ञन सेवॆयिन्दल्लदॆ दॊरॆ यलारदु. आदुदरिन्द अन्तह प्राज्ञनन्नाश्रयिसि हॊन्दुव उप देशक्किन्त मेलाद यथार्थज्ञानवन्नीयुवदु इन्नु यावुदू इल्लवॆम्ब भाववु. शास्त्रगळन्नु ताने ओदि तिळिद ज्ञानवादरो संस्कार शून्यवादुदागि विपरीत मार्गदल्लि प्रवरिसुवहागॆ माडिबिट्टितु. आदुदरिन्द सदाचारोपदेशवु आवश्यकवु. आदुदरिन्द गीतॆयल्लि तद्विद्धि प्रणिपातेन परिप्रश्नॆन सेवया । उपदेशन्ति ते ज्ञानं ज्ञानिन स्तत्वदर्शिनः (गी ४.३४) ऎन्दु हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आचारनु आवश्यकवॆम्बुदु हिन्दॆ गुरु परं परासारदल्लि मुन्दॆय उपपादितवु. हागॆ आश्रयिसिदवनिगॆ अनुग्रहिसुवदु आचार कृत्यवॆन्दु मुण्डकदल्लि “ तसविर्द्वा ” ऎम्ब वाक्यदल्लि हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. 66

  • अनुगन्तव्यास्सन्तोयद्यपि कुर नैक मुपदेशम् । या स्तेषांस्कृरकथा ग्ता ब्रा एव भवनि शास्त्रार्थाः ॥ ज्ञानां कुरं तत्परिवर्धयन्तिये शास्त्र सत्सङ्गतितोयसेकॆ? ॥ एकेन हीनः काणस्सात् द्वाभामन्धः प्रकीर्त्यते ॥ ऎम्ब प्रमाणवन्नु सारविवरणियवरु उदाहरिसिरुत्तारॆ. इन्तह परमाचाररुगळु प्रणामपूरकवागि प्रार्थिसिद हॊरतु उपदेशि सुवरल्लवु आदुदरिन्द अन्तवरन्नु आश्रयिसि हॊन्दबेकल्लदॆ बीदियल्लि ऎल्लरिगू लॆक्चरुगळन्नु कॊडुव अज्ञानिगळन्नु आश्रयिसतक्कद्दल्लवु. नमुक्त सौख्यम् - ऐहिकसुखगळॆल्ला दुःखमिश्रगळागियू, अनन्तर दुःखगळन्नुण्टुमाडुवुवुगळागियू अशाश्वतवागियू इरुवदरिन्द सुखशब्ददिन्द व्यवहरिसलु योग्यवे अल्लवादुदरिन्द,________________

プラ 66 द्वयाधिकार- इन्तहदेशगळ गन्धवे इल्लदॆ निरतिशय सुखरूपवागिरुव परिपूर्ण ब्रह्मवन्न नुभविसुव आनन्दक्किन्त हॆच्चिनसुखविल्लवु. यावागलू ऎल्लवू अनुकूलवागिरुविकॆये सौख्यवु, अदु मुक्ति दॆशॆयल्लि मात्रवे लभ्यवु, * मुक्तिर्मो महानन्दः,” “निरस्तान शयाह्लाद सुखभावैक लक्षणा- ” भेषजं भगवत्पाप्ति यत्रनान्य श्यति, नान्यच्छणोति, नान्य द्वि जानाति,” इत्यादि प्रमाणगळु अनुसन्धेयगळु. नद्वयवचनतः क्षेमकरण- द्वयमनार्थगळन्नु चन्नागि विमर्शिसि तिळिदु अदन्नु यावागलू पठन माडुवुदर मूलक अनुसन्धानक्किन्तलू हॆच्चाद क्षेम वन्नुण्टुमाडुवदु बेरॆ इल्लवु “ येनकेनापि प्रकारेण द्वय वक्तात्वं श ऎम्बुदु श्रीरङ्गनाथने नम्म यतिवररिगॆ उपदेशि सिरुवदरिन्द सरोत्तमवाद हितकारकवादुदु, “द्वयात्परतरं मन्वन्नास्ति नारायणात्परम्” ऎन्दु हेळिरुवदु मुक्ति गिन्तलू हॆच्चिन सौख्यविल्लदॆ, अन्तहसौख्यवन्नु साधिसि कॊडुव द्वयोच्चारणॆगिन्त हॆच्चिन हितकरवादुदु यावुदू इल्लवॆम्ब भाववु, इदु इन्तह मन्यवादुदरिन्दले सात्यकितन्मदल्लि लक्ष्मिव मन्न राजानं” ऎन्दू, पाद्यदल्लि मरत्नवॆन्दू, अहो यस्य माहात्म ” ऎन्दू, “ द्वयात्परतरोमन्नू नास्ति सर प्रनृणाम् ” ऎन्दू हेळल्पट्टिरुत्तदॆ. आदुदरिन्द ई द्वय मनवु अर्थानुसन्धान पूरक अनुकूलवाद हागॆल्ला पठनीयवु. ऎम्बल्लिगॆ श्री निगमान्य महादेशिकविरचित श्रीमद्रहस्यत्रय सारद इप्पत्तॆण्टनॆय द्वयाधिकारक्कॆ रिटैर्डु सरल् र्इस्पॆक्टरु तिरुनारायणपुरं विजयराघव शरनिन्द रचिसल्पट्ट आचार है वायान्ने षिणी ऎम्ब कन्नड अर्थ तात्पगळु सम्पूर्णवु. श्रीमते निगमास्त महादेशिकायनम श्रीमते श्रीनिवास महादेशिकायनमः मैसूरु सिटि रामचन्द्र अग्रहारदल्लिरुव श्रीकान्त पवर् प्रॆस् नल्लि पण्डित् कॆ. ऎ. वरदराजय्यङ्गारिन्द मुद्रिसल्पट्टितु.________________

AKSHARA GRANTHALAYA ACC.NO S032461________________

नम्मल्लि दॊरॆयुव पुस्तकगळु. आचार् हृदयान्वेषिणी ऎम्ब कन्नड प्रतिपदार्थ ताष्पर गळॊडनॆ श्रीमन्नि गमान्तदेशिकरवर १. श्रीमद्र हस्यत्रयसारवू द्वयाधिकारवू सेरि १६ पुस्तकगळु २. श्रीमद्भगवद्गीतॆय मूलक्कू भाष्यक्कू प्रतिपदार्थ तात्परगळू, तात्पर चन्द्रिकार्थगळू, यामुन मुनिगळ गीतार्थ सङ्ग्रह - श्लोकगळ सज्ज हार्थवू सह प्रथम पट्ट ३-०० द्वितीय पट्ट रीप्रिण्टागुत्तिदॆ. तृतीय पट्ट ऒन्दनॆय भाग ४-०-०. द्वितीय भाग प्रिण्टागुत्तिदॆ. ३. अभीतिस्तव-श्रीरङ्गनाथन शरणागति स्तोत्रवु ४. श्रीस्तुति ऎम्ब श्रीरङ्गनायकिय ५. श्री यामुन मुनिगळ चतुश्लोकि 2. 2. श्री पराशरभट्टरवर सहस्रनाम भाष्यक्कॆ कन्नड अर्थवु श्रीसूक्त भाष्यवू श्री नञ्जीयर भाष्यवू १६-१४-० 017910 01710 00 $10 017310 १-१०-० चरमश्लोकाधिकार, रहस्यत्रयसारार्थ सङ्ग्रह, श्री आळवन्दार् रवर स्तोत्ररत्न अच्चागुत्तलिवॆ. सि. यु. विजयराघवाचार् विद्याभ्यासद इलाखा रिटैरु सरल् र्इस्पॆक्टरु बसवनगुडि, बॆङ्गळूरु. श्री कान्त पवर् प्रॆस्, मैसूरु,